Hoofdlijnen onderhandelingsresultaat Cao Bouwnijverheid 2015 - 2017 Op zaterdagochtend 13 juni 2015 hebben cao partijen Bouw – na ruim 1,5 jaar onderhandelen - een onderhandelingsresultaat bereikt. Dit resultaat is mogelijk gemaakt door de inzet van leden de afgelopen weken. Met acties hebben zij de druk bij werkgevers weten op te voeren. Maandag 15 juni jl. is het resultaat besproken met de Cao Adviescommissie Bouw en de Sectorraad Bouw. Zij hebben unaniem een positief advies uitgebracht. Daarmee zal de komende weken het onderhandelingsresultaat worden voorgelegd aan de leden. Looptijd De cao voor de Bouwnijverheid heeft een looptijd van 1 januari 2015 t/m 31 januari 2017. De Bedrijfstak Eigen Regelingen Cao Bouwnijverheid (fondsen cao) geldt voor 1 januari 2016 t/m 31 december 2019. Loonsverhoging Voor de looptijd van 25 maanden is een totale loonsverhoging van 5,5% afgesproken. -
Per 1 juli 2015: 2,5% Per 1 januari 2016: 1,5% Per 1 juli 2016: 1,25% Per 1 januari 2017: 0,25%
Daarnaast ontvangen werknemers nog:
Vakbondscontributie: vakbondsleden krijgen 50 euro (netto) per jaar van de werkgever (bij bewijs lidmaatschap). Scholingsfonds: scholing wordt op een andere wijze georganiseerd. Het Scholingsfonds vervalt. Werknemers hoeven de premie van 0,2% niet meer te betalen. Scholingsdagen: bouwvakkers ontvangen de waarde van 2 scholingsdagen (0,86%) in hun individuele budget (Bouw). Fondsen: het Aanvullingsfonds en O&O-fonds worden gefaseerd afgebouwd. De vrijval van gelden gaat naar het individuele budget van werknemers (Bouw & UTA). Pensioen: al eerder is afgesproken dat binnen de belastingregels de maximale pensioenopbouw plaatsvindt. De premieverlaging die daarmee tot stand kwam, is volledig aan werknemers ten goede gekomen.
Seniorendagen & individueel budget Seniorendagen in de Bouw worden betaald uit een collectief fonds (Aanvullingsfonds). Werkgevers dragen af voor elke werknemer die zij in dienst hebben. Het aantal seniorendagen ligt voor werknemers vast in de cao, maar de dagen zijn voor werkgevers declarabel via het Aanvullingsfonds van de BTER cao. Op deze wijze zijn oudere werknemers niet duurder. Nu het aantal werknemers onder de cao de afgelopen jaren sterk is
afgenomen, is de regeling onbetaalbaar geworden. Wij hebben ingezet op een goede overgangsregeling voor de seniorendagen, met vier doelen: 1. De huidige groep werknemers van 55-plus zoveel mogelijk seniorendagen laten behouden. 2. Degenen die vlak voor de betreffende leeftijd zitten ook recht geven op dagen (omdat zij niet zelf meer extra dagen kunnen opbouwen via het nieuwe individuele budget). 3. Een individueel budget (spaarpot) creëren voor alle werknemers ongeacht leeftijd, zodat ook jongeren hiervan profiteren. Werknemers beschikken zelf over dit budget en krijgen de vrijheid bij besteding. Werkgevers blijven evenveel betalen (afbouw seniorendagenregeling en direct bijdragen aan individueel budget). 4. De huidige regeling ‘4-daagse werkweek voor 55plussers’ behouden. Bovenstaande hebben we weten af te spreken. Voor de Bouw cao is een overgangsregeling voor de seniorendagen van 17 jaar gerealiseerd. Dit betekent dat de laatste seniorendagen in de bouw worden uitgekeerd in 2032. Daarnaast komt er tegelijkertijd, in overeenstemming met ons duurzame inzetbaarheidsbeleid, een individueel budget. In dit individuele budget ontvangen alle werknemers (dus ongeacht leeftijd) een budget. Dit budget zal stijgen naarmate de kosten voor de afbouw van seniorendagen zullen afnemen. Met dit individuele budget kunnen werknemers weer extra verlofdagen kopen, scholing voor een loopbaan buiten het bedrijf of bijvoorbeeld korter gaan werken. Daarnaast is de vierdaagse werkweek regeling behouden. Verder blijven de werknemers die op 1 januari 2016 55 jaar of ouder zijn, recht houden op hun seniorendagen (tot aan het pensioen). Voor de bouwvakker 10 dagen, voor de UTA werknemer 9 dagen. Dit is het oude niveau. Hiermee levert alleen de huidige 60-plusser enkele dagen in (bouwvakker: 3 dagen inleveren had 13 dagen, UTA werknemer: 2 dagen inleveren had 11 dagen). 50 t/m 54 jaar Daarnaast is er een overgangsregeling gecreëerd voor degenen die op 1 januari 2016 50 t/m 54 jaar zijn. Zij ontvangen vanaf 57 jaar tot aan hun pensioen de volgende dagen: Leeftijdsgroep
Aantal dagen Bouw Aantal dagen UTA
Groep van 54 jaar
10
9
Groep van 53 jaar
9
8
Groep van 52 jaar
8
7
Groep van 51 jaar
7
6
Groep van 50 jaar
6
5
Naleving en handhaving cao Bouw IDpas De Bouw IDpas wordt vanaf 1 januari 2016 ingevoerd op de bouwplaats. Alle werkenden (dus ook zzp-ers) dienen verplicht over de pas te beschikken. De hele keten op een bouwplaats komt hiermee in beeld, cao naleving wordt vergemakkelijkt en schijnconstructies aangepakt. Daarnaast gaat er ook een preventieve werking van uit. De pas maakt de inspectie van de belastingdienst en de Inspectie SZW eenvoudiger. De werkgever moet werkenden zonder pas verwijderen van de bouwplaats op straffe van een boete. Toegang bouwplaats Vakbonden krijgen het recht om op de bouwplaats en binnen bouwbedrijven met werknemers in contact te treden. Uitzendkrachten Elke uitzendkracht is een ‘vakkracht’, tenzij het uitzendbureau kan bewijzen dat iemand geen ervaring heeft in de bouw en geen vakopleiding. Elke inlener moet bij het uitzendbureau nagaan of de cao wordt nageleefd (via een checklist). Het bewijs kan worden opgevraagd. Als de werkgever daar niet aan meewerkt ontvangt hij een boete. ZZP Er komt een definitie van een zzp-er in de cao, die alle kenmerken van een echte zzper omschrijft. Dit moet een einde maken aan de schijnzelfstandige die ‘’uurtjefactuurtje’’ werkt. Opdrachtgever moet controleren. Cao partijen ontwikkelen een modelovereenkomst die een zzp-er en opdrachtgever kunnen hanteren. Over 2 jaar wordt deze modelovereenkomst verplicht. De overeenkomst wordt gekoppeld aan de Bouw IDpas. Ketenaansprakelijkheid De Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS) maakt werkgevers en opdrachtgevers aansprakelijk bij onderbetaling (geldende loon). In aanvulling hierop kan een werknemer in dienst bij een onderaannemer de aannemer erboven aansprakelijk stellen voor naleving van de hele cao. De aannemer moet bij de onderaannemer waar het personeel in dienst is nagaan of de cao wordt nageleefd. Een postbusonderneming of ‘organisatie bv’’ wordt als schakel overgeslagen. Arbeidstijden De werkgeversinzet was doorvoering van de Arbeidstijdenwet (ATW). Dit zou onder meer betekenen een maximale werkdag van 12 uur (exclusief de reistijd). Ook onbeperkt op zaterdag werken zou dan tot de mogelijkheden behoren. En 2080 uur op jaarbasis.
Voor de nieuwe cao is, binnen het mandaat van de Cao Adviescommissie Bouw, een andere regeling afgesproken. Er komt een Basisregeling in de cao die dicht ligt bij de huidige regeling. Daarnaast komt er een Kaderregeling voor afspraken op ondernemingsniveau. Deze regeling is alleen af te spreken in overeenstemming met de OR/PvT en met schriftelijke instemming van 70% van het betrokken personeel. De afwijkende regeling moet gemeld bij het Technisch Bureau Bouwnijverheid. Als de regeling daar niet bekend is, dan geldt de Basisregeling uit de cao. Onderwerpen Arbeidsduur
Huidige cao 40 uur
Basisregeling nieuw gemiddeld 40 uur per 13 week
Max. per week
45 uur
48 uur
Per dag
8 uur
Werkweek
Max. arbeidsduur per dag Dagvenster Vaststelling rooster
gemiddeld 8 uur, ook 9 uur mogelijk Ma t/m vrij Ma t/m vrij, per jaar 5 zat. als gewone werkdag bij 5 dagen per week 11,5 uur (incl. 12 uur (incl. pauze, pauze en overwerk en reistijd) reistijd) 07.00 – 18.00 07.00 – 19.00 28 dagen 28 dagen voor aanvang voor aanvang
Kaderregeling nieuw gemiddeld 40 uur in 26 weken Infra: 40 uur in 52 weken Incidenteel 60 uur incl. overwerk, pauze, reistijd In rooster max. 10 uur per dag Ma t/m zat. in periode van 4 wk gemidd. 5 dagen in week arbeid 12 uur per dag (incl. pauze, overwerk en reistijd) 06.00 – 19.00 minimaal 4 weken vooraf
Verdere afspraken • • • • • • • • • •
Afspraken over 3e jaar WW Realiseren garantiebanen (295 banen in 2015/2016). Wet Werk en Zekerheid: afspraken tegen onzeker werk worden in de cao verwerkt. Reisuren blijven behouden (betaling niet meer tegen functieloon, maar tegen loongroep A). Behoud pensioenopbouw bij werkloosheid (6 maanden) betaald uit Aanvullingsfonds. Behoud eindejaarsuitkering voor huidige WAO/IVA-ers (Aanvullingsfonds). Oprichten van een Kennis en Advies centrum (Fundeon en Arbouw gaan in afgeslankte vorm hierin op). Vakbond krijgt een rol bij eerstelijns intake loopbaanbeleid. In ‘spaarsysteem’ van artikel 28 wordt een reisuur één opname uur waard (in plaats van 0,75 opname uur). Afspraken over leerlingen die de instroom bevorderen (en sector blijft investeren in kwaliteit en opleiden van leermeesters en leermiddelen).
Werkgeverseisen van tafel • Arbeidstijdenwet (ATW). • Seniorendagen direct vervallen (overgangsregeling: 60+ krijgt 5 dagen als ze ook 5 dagen kopen). • Eerste 2 reisuren voor rekening van de werknemer. • Alleen eerste ziektejaar loondoorbetaling. • Leerling lonen op WML niveau. • Niets regelen voor ZZP-ers. • Opzegtermijnen uit de wet in plaats van de betere regeling in de cao. • BTER-cao vrijwel volledig opheffen (geen afbouwregelingen). Aanvullingsfonds opheffen en daarmee ook de regelingen.
Situatie schets Bouw De Bouw is de afgelopen 6 jaar 70.000 werknemers onder de cao kwijtgeraakt. Het aantal ‘zzp-ers’ (108.000) is hoger dan het aantal werknemers (100.000). De vergaande flex leidt tot verdringing, oneerlijke concurrentie en angst om het werk kwijt te raken. Dit heeft het draagvlak onder de cao behoorlijk aangetast. Met de sterke daling van het aantal werknemers zijn ook de inkomsten van de fondsen sterk teruggelopen. Een aantal collectieve regelingen zijn daarmee onbetaalbaar geworden. Werkgevers hebben begin dit jaar de BTER cao 2011-2015 dan ook opgezegd. De hoge concurrentiestrijd heeft er ook toe geleid dat werkgevers uitwijken naar goedkopere cao’s. En eveneens nauwelijks meer leerlingen in de BBL opleiden. Om het tij te keren, moet de flex worden teruggebracht. Door een goed onderscheid tussen zzp-er en werknemer in de cao, betere mogelijkheden voor naleving en het verschil in kosten tussen ‘vast’ en ‘flex’ terug te brengen. De nieuwe cao draagt daaraan bij.
