Expeditie M&M ontdek avontuurlijk leren
lesbrief
Foto: Marcel van den Bergh / Hollandse Hoogte
VMBO
Bijbanen
Expeditie M&M Inleiding
Nieuwe telefoon, mp3-speler, een vette game, naar de film, kleren, schoenen. Je wilt zo veel, maar alles kost geld. Daar draait de economie nou eenmaal op. Natuurlijk kun je ook proberen rond te komen van je zakgeld, maar het is wel lekker als je wat extra geld kunt verdienen. Dus wat doe je dan? Je zoekt een baantje. Er zijn verschillende mogelijkheden: iedere dag één of twee uurtjes werken, iedere week een paar uur, of in de vakantie een paar weken achter elkaar de hele dag. Er zijn wel regels voor. Als je 13 of 14 bent, mag je niet in je eentje werken, mag je geen zwaar werk doen, en mag je ook niet te veel uren per dag of in de week werken.
Een bijbaantje kun je zoeken om geld te verdienen, maar je kunt ook iets zoeken wat te maken heeft met het werk dat je later wilt doen. Stel je voor dat je later graag je eigen schoenenwinkel wilt beginnen, dan kun je nu proberen een baantje in een schoenenwinkel te vinden. Of je wilt later in de kinderopvang werken, dan is het slim om een oppasbaantje te zoeken. Zo doe je ervaring op, en kun je meteen kijken of het écht is wat je wilt. Er zijn heel veel verschillende soorten bijbaantjes te vinden. Je kunt in de landbouw werken, of in de industrie; dat kan in een fabriek zijn, waar je helpt met het maken of verpakken van eten of spullen. Je kunt ook werk doen waarmee je mensen helpt. Dat je noem je werken in de dienstensector. Tegenwoordig werken de meeste mensen in de dienstensector.
Vragen Tijdsbesteding: 1 lesuur 1 Bij welke sector hoort dit werk? Kruis aan in het schema: Werk
Landbouw
Industrie
Dienst
Bollen pellen Kranten bezorgen Schoonmaken Bedienen in een restaurant Administratie Telefoon opnemen Oppassen Werken in een worstenfabriek
2 Je kunt op verschillende manieren betaald worden. a Kruis aan in het schema. Uurloon Je wordt betaald voor de tijd dat je werkt. Je wordt betaald voor de hoeveelheid producten die je maakt. Je wordt betaald voor de tijd dat je werkt, en je krijgt extra geld als je extra veel producten maakt. b Op welke manier word jij het liefst uitbetaald? Leg uit. 3 Je wilt graag een mp3-speler kopen. Hij kost e 31,50. Je verdient e 2,10 per uur. a Hoeveel uur moet je werken om de mp3speler te kunnen kopen? b Je werkt 6 uur per week. Na hoeveel weken kun je de mp3-speler kopen?
Stukloon
4 Dit is een loonstrookje.
Loonstrook Periode : 06.1 Juni 2006
PT 03-04-2006
Dhr. W. Werknemer Straat 1 1000 AA STAD Gewerkt: 4.00 SVW dgn: 4.00
Werkgever BV
Geb.datum : 01-01-1990 In dienst : 01-01-2006 Geslacht : Man Burg.staat : Ongehuwd Bruto loon : 87.81 Witte tabel : Maand Heffingskorting: Ja Deeltijd % : 20.000% Uren per week : 8.00 Sal. vorig jaar: 1083.00
Salaris : ZVW Vergoeding : TOTAAL INHOUDINGEN :
a b c d
163103-000024
Netto tabel
:
87.81 5.71 5.71--------87.81
TOTAAL
:
--------87.81
UITBETALEN
Kas :
87.81
SVW dgn : 12.00 Bruto SVW : 263.25 Loon LH : 280.36 Arbeidskorting : 4.98 ZVW : 17.11 Netto : 263.25 Res.Vak. geld : 21.06
Loon voor SVW 87.81 Vergoeding ZVW :( 5.71) Bijdrage ZV 6.500% over 87.81 : 5.71-------------TOTAAL INHOUDINGEN : 5.71-
Functie: medewerker Min. bruto maandln 16 Jr:
Bekijk het loonstrookje goed en vul de zinnen aan. W. Werknemer werkt .... uur per week. Deze loonstrook gaat over de maand ..... Werknemer verdient e ..,.. per maand. Werknemer heeft 32 uur gewerkt. Dus hij verdient e ..,.. per uur.
5 Kijk op www.nibudjong.nl. a Zoek op die website naar ‘baantjes’ en naar ‘wat mag wel & niet’. b Hoeveel uur per week mag je werken als je 14 jaar bent? c Welk soort werk mag je doen als je 14 jaar bent? 6 a Wat wil je later worden? Schrijf drie beroepen links in het schema. b Wat voor bijbaan kun je nu al kiezen om alvast ervaring op te doen? Later
Nu
1
1
2
2
3
3
87.81
Uitvoerende taak Tijdbesteding: minimaal 1 lesuur
Solliciteren a Zoek een vacature. Bijvoorbeeld op www.bijbanen.nl. (Klik ‘zoek bijbanen’ aan, en kies dan rechts voor ‘bijbanen per studieniveau’. Kies ‘vmbo’). Je mag ook in de krant zoeken of op een andere website. b Schrijf een brief aan de werkgever. Schrijf in de brief: - waarom je dit werk wilt doen; - waarom je dit werk kunt doen; - iets over jezelf.
De brief moet uit minstens 75 woorden bestaan, en moet er ongeveer zo uitzien: Jouw naam Adres Telefoonnummer Bedrijfsnaam Naam van degene aan wie je schrijft Adres bedrijf Plaats, datum Beste meneer of mevrouw XXX, Jouw tekst: waarom je solliciteert, waarom je dit werk wilt doen, waarom jij dit goed kunt, wie jij bent. Met vriendelijke groet, Jouw naam
c Als je klaar bent met de brief, controleer dan of je niets hebt vergeten. n Ziet de brief er netjes uit? n Is de brief beleefd? n Klopt de aanhef? (Beste of Geachte meneer, mevrouw + de juiste naam) n Staat erin waarom je dit werk wilt doen? n Staat erin waar je goed in bent? n Sluit je de brief netjes af? n Is alles goed gespeld? d Vorm tweetallen en lees elkaars brief. e Schrijf drie vragen op voor de ander. f Voer twee sollicitatiegesprekken: de ene keer solliciteer jij, de andere keer solliciteert de ander.
