Hoe vitaal is de Zuidvleugel? Symposium ‘Naar een schone en vitale Zuidvleugel’
Henri L.F. de Groot Vrije Universiteit en Ecorys NEI
Opzet
Positionering van de regio (naar tijd en plaats) – – – –
Uitdagingen voor de toekomst – –
2
De grote recessie Dynamiek op langere termijn De regio in nationaal perspectief De regio in internationaal perspectief
Rol van topsectorenbeleid en de triple helix Naar een optimale mate van (de-)centralisatie Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013
De grote recessie
Van technologisch optimisme door ICT revolutie... –
... naar wereldwijde recessie – –
Toegenomen internationale verwevenheid Grote regionale verschillen in impact binnen en tussen landen
Nederland goed niveau, maar matige dynamiek –
3
‘Death of Distance’ – Cairncross en ‘The world is flat’ – Friedman
Schuldenberg, relatief grote financiële sector, gebrek aan vertrouwen, zeer sterk afhankelijk van wereldconjunctuur Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013
Relevante trends op langere termijn
Dynamiek in stedelijke systemen – – –
4
Revival van steden - ‘The Triumph of the City’ (Glaeser, 2011) Opkomst van ‘consumer cities’ Trek van hoger opgeleiden naar bepaalde steden
Vergrijzing en regionale krimp
Globale onevenwichtigheden (VS, China, Eurozone)
Toenemende regionale verschillen (equity-efficiency) Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013
Zuidvleugel in nationaal perspectief
Specialisatiepatroon – –
Relatieve aantrekkelijkheid – agglomeratietheorie – –
5
Haven, scheepvaart, water en industrie gerelateerd Publieke sector (rijksoverheid maar ook academisch)
Arbeidsmarktperspectief Grondmarktperspectief
Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013
Arbeidsmarktperspectief * *
110 to 113 107 to 110 103 to 107 99 to 103 95 to 99 90 to 95 85 to 90
Highly educated (%)
Wage
Immigrants
Density
Amsterdam
45,3
21,7
13,1
1929
Rotterdam
35,2
19,7
13,0
1675
The Hague
45,9
21,6
13,6
2122
Utrecht
46,9
20,6
8,3
1981
Eindhoven
42,0
19,5
7,8
1075
Tilburg
34,6
18,0
6,5
790
's-Hertogenbosch
37,6
19,1
5,6
973
Breda
36,4
18,4
6,8
817
Leiden
43,0
19,6
8,4
1376
Haarlem
37,8
19,3
7,8
1242
Geleen/Sittard
30,1
18,7
5,9
631
Heerlen
30,6
17,9
5,3
859
Niet-GSA
31,7
17,9
5,4
143
GSA
6
110 to 113 107 to 110 103 to 107 99 to 103 95 to 99 90 to 95 85 to 90
* 110 to 113 107 to 110 103 to 107 99 to 103 95 to 99 90 to 95 85 to 90
Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013
Verklaring loonverschillen
Met name scholing
Regionale component – –
7
Dichtheid – elasticiteit van 0,021 Specialisatie – elasticiteit van 0,023
Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013
Grondprijzen
8
Factor 200 tussen Amsterdam en OostGroningen
Reflectie van aantrekkelijkheid van de plek
Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013
Grondprijsverschillen verklaard
Prijsverschillen in euro’s ten opzichte van platteland
9
Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013
10
Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013
Een internationaal perspectief
Land van de verdelende rechtvaardigheid
Sterk binnen Europa, recent relatief zwak t.o.v. andere metropolitane gebieden – – – –
11
Relatief klein Relatief lage dichtheid Bestuurlijke drukte Worsteling met coördinatie van beleid
Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013
Uitdagingen voor beleid – I
12
Ga op zoek naar en bouw voort op je eigen kracht
Bied ruimte voor verdere groei van succesvolle steden...
... en accepteer teruggang van minder succesvolle steden
Accepteer verdergaande sorteereffecten
Grotere verschillen tussen steden
Beweeg mee met de stroom Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013
Uitdagingen voor beleid – II
13
Topsectoren –
Identificatie marktfalen cruciaal – link met triple helix gedachte
–
Hoed je voor gevestigde belangen van sterke, zittende partijen
–
Voorwaarden scheppen versus ‘picking the winners (of the past)’ – accepteer de beperkte maakbaarheid
–
Regionale herverdeling versus bevorderen van efficiëntie
Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013
Uitdagingen voor beleid – III
14
Decentralisatie –
Taken vs middelen – theoretische logica vs politieke complexiteit
–
Zorg dragen voor voldoende uitvoeringskwaliteit
–
Voorkomen van bestuurlijke verdunning
–
Toepassen van het subsidiariteitsprincipe
–
Samenwerking op boven-gemeentelijk schaalniveau Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013
Sterke samenhang binnen ‘vleugels’
15
Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013
Uitsmijter ter overweging
16
Agglomeratie leidt tot onvermijdelijke efficiency-equity trade off…
… met implicaties voor het huis van Thorbecke
‘… throwing resources at troubled cities is usually a terribly inefficient means of taking care of troubled people. Helping poor people is an appropriate task for government, but helping poor places is not’ (Glaeser, 2011, p. 250)
Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013
Meer weten...
17
Mail Henri de Groot via
[email protected]
Stad en Land
Oratie Pieken in de Polder
Symposium Zuidvleugel - 17 januari 2013