:
%>
HINDBOEKJE.
. w
@
t
e
.
.
%
. (p
11A X 9 B 0 E1(JE
Q
1 J.w î.J DJ
N
' JA D ..-. '.A i ;'' o1 -> f
DER
2pp18(IIïITIIPLIJïE EE2EI)IE18T, ZESIE JA AR GA NG.
1832.
*% eWY
TE >SGR15pgyjjAg : ,
li jtlElll tûîli lllsJ.* II.ïlJ IzlJ125 'IItJ ï8S5. 1851.
X E R SY K > @@ P> 5+ rR .
R00XsC; KITBOLIJK KERKW EZEN IN HET
KOïIdZZIJK 2ER dEZEZLACZE..
lletgrondgebied van hetKoningri jk derNedeplandenisvcor a1s nog afgedeeld in vierRoomsch Katholijke Kerkdistricten, te w eten :
1.Dc llorxaAlpsclls ZENDING. II. HetApostolisch Vicariaat #an ysHERTOGENBO *SCH. 111.> p )) )> BREDA. IV.p n )) )) LIMBURG.
De voornaamste,op 1 Julij 1851 bekende bestanddeelen Yan diekerkdistricten,zi jn in de hier achtervolgendeXVItabellen opgenomen.
Op de eerstetabelvindtmen dezebestanddeelen bi jeen.Op detwaalfvolgende tabellen zijn zi j,vooriederkerkdistrict,op drie afzonderlijkestatenuiteengezet.Daaropvolgteenalgemeene staatvan hetRoomsch Katholijk Kel' kwezen in onsRijk,provincie'sgewi js voorgesteld, en tweestaten,bevattendehetgetal der emeriti s'erklaarde geestelijken en dnt der in 1850 over.. ledene priesters;terwijldithoofdstuk wordtbesloten metYier naamlijsten der kerkelijkc gemeenten en kerken,aanwijzende het Aartspriestel. scllap of Dekenaat, mitsgaders de Provincie, waartoe iedere gemeente behpnrt, hetgetaldercommunicanten, dat der dienstdoende priesters, het bedra; der aan hunne be-
trekking verbondene Rijksjaarwedde en andere bijzonderheden. I
Q
1.
5
BESTAHDDEELEH DER RoèMscH IIATHOLI;RKDISTRIGTEN,OP l JDLIJ 1851. Benaming der kerkdistricten .
Apnslolischvicarlaat van z2 4z : ., g my x: T s #=
m n
a
ï M : =: % z so
. . . .
432 v )) 432
1) 214 5 219
n 76 )) X 76
> 158 19 177
432 448 24 '904
'VilfSecllnarlen . . . . kendegeestelijkevereengginBijzondere communiteiten kerkelhgen en zamenlevingen . . . . nde feVormd ,in ' re reljgjeuse jnstellingen aoropvoedingyonderwijsenz. ,m mige gods- en weeshuizen n dergeli jke gestichten . .
3 11 4 7
2 24 2 3
2 4 10 1 )
9 40 19 12
Totalen . . -ochiekerken. . . . . .
25 432
31 214
8 76
16 1,58
80 880
))
5
))
19
24
atlën . . . . . trochien . . . . tectoraten . . . . P Tolalen
E rkende om nbare
.
. . . .
. . . .
.x
'
lp-Kapellen (Rectoraten) .
Ten diensle van erkende kerkt gemeenten . . . . . . .
j
l
t - of erken . . . . Jer e hul opepk nbare kapellen en
idplaatsen . . . . . .
! l
as
j
25f
77
'vijfSeminarien . . . . kentjegreslejjkevereeniginfn en zamenlevingen . . .
3 11
2 23
2 1
2 3
van bijzondere communileiten, ooropvoedl Hng,onderwijsenz. vnrmtlin . m mige gods- en weeshuizen n dergeli jke gcslichten .
4 7
3 8
3 2
10 >
497
2:7
...
Totaalgeneraal S -.luke gtbouwen. .wx-.-
.t
))
ja
Totalen .
w
))
472
Kapellen en bidplaatsen ,tendi/' kdere religieuse instellingen
# !
7
.
Totalen .
! 1
17
.
2 1 3. 2
r
34
'
.
K EnKELIJKE.Gsnorwrw
= =
o f 44 : >51 >Qx ï a.
AARD DER BESTANDDEELES
KEAKELIZKE GXMEEXZ' Ew
d a
.
.
.
. .
.
as -' a:
-..
a:
.
ra
.
216 . 1016*
9 38 '
20 17
-8
ps
84
85
23l
1100
4
5
VERVOLG DER BESTASDDEELEX DER RooMscll KATHOLIJKE KERKDISTRICTEN, OP 1 Juclz f85l.
ANRD DER BESTANDDEELEN.
Benaming der kerkdistricten.
a
Z 7 :
ï % l
a +: %i >co 7
-
-
Kerkvoogden K
.
.
.
.
.
.
Secrelarissen . . . . . . Aartsprjesters
.
.
.
.
.
.
Landdekens . . . . . . . Totalen . . .
Besturend en onderwllzendpersoneel ScMlxAnlEx
J Y n m
..
l , I , I ,I 1 )) 1
2 6 8 18
1 >
1 >)
) ))
1 )) 4 7
1 )) 1I 13
6 6 36 55 23
4
4
2
13
10
8
8
Pastoorsen Desservanten . .
Bij erkcnde statiën, pakochlen en ' Rectors . . . . . . . . Kapellaans en Vicarissen . . Tolalen . . .
4 2 1
2 )) 13. 17
25
.
z = g S s o
o m: : a
Professoren en Preceptoren .
Kwtekelingen in belde afdeellngen te zamen .
rectoraten . . . . . . . . .
w ïx z .,: x 2* 5 e
Presidenten en Regenten . .
Prefecten en Procuratoren. . Totalcn . . .
.
van
.
Coadjntoren . . . . . . W ij-Bisschop . . . . . . ERKELIJK sEs-rvrn .
A-postolisch vicariaat
51
2 31
4 18
3 13
I 22
10 84
3aa
28û
!41
a()()
1053
432
: )
229 661
2l4
, 5
195 4l4
76
n
158
1a
880
24
55 13I
154 331
633 1537
2
>)
14
3
3
10
PLIATSELIJK olExs-i'oosspu osEserzLlzxsw
Erkende geestelijkevereeni gin-
gen en zamenlevingen . . .
Andere reliyieuseinstellingen SV OOrOpvoedlng,onderwijsenz. omm ige gods- of weeshuizeu
Rectcrsendergellkebedienaren b1J
t
2
en dergelllkegestichten . .
5
2
2
n
9
Totalen . . .
8
1, 5
7
a
33
TotaalGeneraalderlnkerkelllkebedieningengeplaatsteprieslers. 704 451 154 358 l1667
6
STAAT nEn HOLLAKDSCHE ZENDING.
lI. '
N
GetalderKerkeli jke gemeenten. ErkendeopenbareStatiën.
Aartspriesterscbappen.
= = .
r =2 X
o
mo .
--.
--
- ---
/Amstelland ZC
.
VX
t == Rknland . =t % D Q l / eliand . -H Schieland . dp = Z W estvrfesland g .
t< Q
a % ' = 2o a = *
N
% i = Vz =% J <. g = r =ï a :A = 2 ,n e . a r = y a: a .t c .: -2 .à .a o o . -. = N = m = =' = >,.
-
. .
Kenncmerland
G= . i = = ZQ 2
.
>) >) % 29 > I * > > n 30 > tt 6 16 )) )) )) )) n )) 22 31 > > )) >) )) )) ): 31
. p > .
.
Noordholland. Zeeland
.
),
> l7
)) )) )) )) % v )) 17
.
>
.
p
)) 25 )) > )) > > >) >) 25 > ') 25 )) ) ) n ) )) 24
. .
v l
> %
.
)) Dt
; do ào l 1 Door:.erkendeopenbaràstati :n,:verstaatmen alhler, : i au > r t -- , .n. q . $ d e s t a n d p l a a t s e n d e r v o o r h e t a l g eng me ank el i jckheKa ker en = Yœy - #i ak nedKe e,rd he gn eestelijkgezagi ee sn tet lo de eg Ro nms tk ho * 0 Yu DDc . Qd l j ko goer me et nte g q , we l k e a l s z e l f s t a n d i g e p a r o c h l e n , d o o r = daavtoebenoemdegeesteli d . = z = 1 : = z j k e n , b e d i e n d wo r d e n e n a l s z e d e = .: z p % : y 1. = s ; l i j k e l i g c h a me n d n o r h e t o p e n b a a r g e z a g e r k e n d z i j n . o n d e r . = x >z = .. B h e t i n de z e n s t a a t v e r v a t g e t a l d e z e , s t a t i ë n , z i j n e c ue , -a . - .. -. m. m o= o B m niu mede gateld de gtandplaatsenvanzoodanigekevkey, .-. (Ija(u hoedanjgheid vau bij-hulp-cfdochter-kerk,hezltn, eede nehc pas o rijof hemo bbee ndee nx bk ed, iewa ndar wo do ri d )) 2 > 3 5t Per iesma tera srvg an ntf drke onrddee rnde zeob je hulp- ofdochter-kerken bebooren. I I )) n 2 Door: ebijzonder. communiteiten?* wcrden alhierbedoeld degemeenschappeli jkezamenl evlngenl .ns we lke' e evormd I l I ): 3 Zin in zoodanige kerkelijkeofreligieuseD tellinge -n vncr o?vtj edkug en onderwi jseninzulkeliefdadig. egestichten, de 1e ,enmettocstemming van hetgeesteli jk gezag,kapell en )) 3 % I 4h bb ,de wabae rv in bn eq paa lde lijk oir ennen tenge di inwonen olki d ier insvo tell nge ste ins clt te env,andode or > > > 2 2 daavtoe bevoegde pllesters,kerkeligkedienstwordtverrigt enwelkebevolkinginhetgeesteli jke,alseeneafzonderl i jke n ) ) > )) Statie,metnfzondervoorbehoudvankerkelijkefaculteiten,
al ), >) ,) p v )) al
))
)) 9 * )) > )) )) I0
))
'
2.Utrecht . . . 3* Gelderland . .
.
1
> 79 401 9 1 )) >) 3, v 19I
. .p 9 . )) 64
))
-v
))
5
dezer communitei ten si jn nl etbegepen dezzmenlevinçen
2
7
I
- --.
oe Hollandsche zending llce: twee seminarien,waarin '
9 ))
l2 ))39 n )) n )) 69 ') )) l )) >) % )) 65
1 ))
l l
2 >
1 5 kweekelingën tot hetPrfesterschap worden opaeleid. Het eeneisgevestigdtewarmond (zuldholland)en-heefteene n 1 afdeelingteVooThoutin dezelfde'provincie.Hetaudereviuds
>
)) ))
4.Frlesland. . . 5. Salland , Drentheen Groningen. . . . . . . .
:)
%
>
> >) > 31 I )) % 32
%
>
>
))
>
> >) )3 ))24 13 6 43
))
2
6.Twenlhe.
.
))
I
M
)) * ') ))31 :3 >) 32
n
n
.
32 l 74 88 I13 9i41 3156 13$ l64
Tolalen.
kan bediend worden.onder hetin dezen staatvervatgetal
p )) juge,angenjssen,kvankzinnigelàmzenenandereburgerlllke instellingen,welke:inwlnendebevolking,huezeerinbesloten > > huis-kapellen ofbidplaatsen gemeensehappelijkegodsdienst houdendeeninhetgeestelijkeafzonderlijkbediendwordende, . echter niet uitgezondeld is van de geestelijkeregtsmagt derprlestersvandestati'n,onde:welkerkerkelijk grond6 16 gebieddezeinstellingeng.elegen zijn. .
.
I Holland en zeeland. .
A anmerkinzen.
Bb*zondere
communiteiten.
men te culembnrg in Geldevland.,
- ' Er is slecbtseen Bagi jnbof,hetwelkteAmsterdam is g e v e s t i g d , d o e h ge e n e b i j z o nder ecommuniteituitmaakt. ' . > 1) 2 oajje rkext u geesteljkavereeniglngen zl jnhulpvereenl. gingen van de hoofdvereeniging der zusters van Llefde. 1 )) 1 wierbestuurteTilburgisgevesn tlgd.
3 I1 4
van andere geesteli jke vereenfgingen en religieuse1n-
7 25s dt en llin wgo e rn de ,nw,eilskegree'ne ertoak kin gen op s mmi geplaatsengevan. pga ve ges chi eo d.
8
9
STAAT DER IIOLLANDSCHE ZEN:I:G,
Kerkeli jkegcbouwen. Ten dienste van er-
kendeStatiën. Aartspriesterschappen.
.
A z t : : -
-
- . .. . -- -- -
. -. .. . -.
)g ay :X
d J =t
Kapellen cnbidplaalsen
voorbijzondere
Commuuiteilen.
l S/ .
,
yg d o;P z *' g : g,t d
u
za .: a I u gN = : tâ o z sa c *= . a H rszs g y = : k s . su zo5 = y :. zs k = I ê ; g : ;ï am t ; :; = ? r= z t : :: , z
x mj 'rj<& s a =r- -ejB . - -.
l
î
..
-' '
---.
'
apyergtggon.
= :
z g . g % z
-
.---
'-
a. .
.
. .
..
.
.
) 2 v 3: (5 = : Amslelland ...... 30 ))$) ) 30 ) t i e Kennemerland..... 22 ) ,1) )) 22 1 1 ) > 2 l3 C Ri jnland........ 31 1 )'1 1 $3 1 1 1 /.<4 ,, Del0and........ I7 1 )) 1 19 ) 3 >
ö li dsl. .. 25 > )) 1 26 )) )) )) x c sWcle setl varnic al. ld.x.. . 25 1 )) 26 )) >) )) . .. . : :-P Noordholland . .... 31 2 ) .) 33 ) )) ) : Y t = z Q
<
celand . ... .... 10 )) )) )) 10 x ))
....
- Ij- - . )
l.Holland en Zeeland. .... 19f 5 )) 3 199 2 7
2Utrecht... ...... ...
69 ')' )h 8 77 1 l ) 77 )) I 3.Gelderland ... .... .. . 65 12 ))l ) .
35 wo le nd in er ge,e rkeen dnedeS ta l eh ntuo j hadrieenksetr paas o e me re el sl me te ee ef nt eni if nb ai ten ekve ae nne de at nr dl ie e 24 kerkverbondengeestelijken. )) 3 36 VeledierStatl -dnhebben eeneeidenekerkeli jkebegraufplaats. 1 4 '23 ' *. 2 2 28 onder de 27 bq- ofhulpkerken zk lent n ee rn5der geve st igdker d inksetn ed n.Zi )) )) 26 fljenen tot hulpkerke n van degeme ho of .eDe 2J 2 ) )) 33 overlgen bestaan ten platten lande en zi jn blkerken, ten dienste
)) )) z'
10 van andere dorpen ofplaatsen dan die, vaar de hoofd- ofmoeder-
-j l- --.-
kerken gelegen zijn. - - ni qa nha rt erof jl jk un lpkapellen of rectoraten wordel)in ditkerkdistrict. eop ta nge
1. 6 16
4.Frlesland ..... ...... 32 kt ) )) 32 ) ) @ )) ) 5. salland.DrcntheenGroningen 43 6 )) 1 50 ) 2 ) ) '2 6.Twenlhe ..,... ... ... 32 4 ) I 37 )) n 1 * 1
-7-> l--, 472 a f1 Tolalen....4aa2 ,l 1a -''
. .. .
215
.
j ,z qy jt eatja je pmetlo er ngjndeSeminarienzi jnd1eleWarmonlyteVoorhout
2 l 5 )) tt 1
--
4 7 as
Dealhlerbedaeldegeestelijkevereenigingen vanZustersvanLiefde
78 hebben iedereen huis, waarin voor helmeerendeel een locaaltot huiskapelof bidplaats isingerigt.Slechtsenkele bezltten eene naar
32 kerksti jlgebouwde kapel. De kapellen dcrinstellingen vooropvoedlngenonderwils,zijn 52 die te Katwi jk, te Amersfoort,te Monlfoorten te Almelo. Onder de talri jke Gods- en weeshuizen, welke deR.K.ge38 meenten derHollandsche Zending bezitten.zi jn erslechts 7in het bezit van kapellen, waarin kerkelijke dienstwordtverrigt,na497
m :e e Ai m st ea r ai m , 1t te ea ,so re a ne h, a ez ,m 2r ; l e Ra on tJ tee rn do àv m ee n ) ee tli s ij ck l kl re n3ctat tn .V n a enu d a ed rd b wpo d l r az s n na g we t )v ke o s e i n , ,g so h l e g e ekv ç e e a a eu ri wg . keurige opgave. ' ''
'
..- ----.
-- ... --..--..-. ----. ---
.
10
11
1V.
STAAT DER lloliAxnscnE ZESDING.
'
Plaatselijk dienstdoende Geegtelijken.
BiJ erkende Statiën. Rectors van Aarlspriesterschappen.
,
a y a :
L 1 r o a7 S c a:= : J yT z 'E a o N t d >I t a > zsu g c y ; a rf k : a = = , .s u s = z s ; z b as 1 ; . . z tp : ; z
A anmerkingen.
= z t g = g x v
1
)) 2 3 67
Onder het oppergezag van den Vice-superior wordtieder van de zes Aartspriesterschappen , waarin deze Zending isafgedeeld ,beheerd door een' priester , die den titel voeyt van H an.tspriester.Deze zes geestelkjken bekleeden tevensde bctrel iking van Pastoor,en zi jn als zoodanig in de kolom voorde Pastoors op dezen slaatm edegeteld.
n ) ,
)) 1 1 36 )) 1 1 48
Aartspriesterschap isafgedceld. Deze acht prieslers &'oeren den titel van Lànddeken en bekleeden tevens de betrekking van Pastooryin welke
?
l ' u
= .
Amstelland .... .. 30
> 34 64
d> 22 d :.t c
Delqand ..... .. . 17 Schieland . . . . . . . as
n l8 35 )) 22 47
Q
zeelan: . . .
)) 3 13
> t Kennemerland. . . . 22 * a t Rijnland.. . ,....'. 31
ï= Y 2 w estvriesland . .. . 25 t = Noordholland. . ... 31 R
<
. . ..
10
)) )) > n 32 > % t, )) 48
De Aartspriester Van Holland en Zeeland wordtin zi jn beheer bi jgestaan door eenl priester in e1k van de acht Dekenaten,waarin zijn
)) 6 31 4) )) n tn 31 n 3 34 n v ) ) 34
hoedanigheid zi jhiernevensin dedaarvoorbestemdekolam zijnbegrepen.
n 10 32 v 17 48
):
), )) )) 13
l
1.Hollandenzeeland .....191 > l13 304 I > 4 q sl309 '
2.Utreckt ....... ...,: 69
> 35 l04
>
1 1 2 l06
3-Gelderland ....... ... 65
> 33 98
>
nt >) > 98
4 Friesland ... ..... .. . 32
>)
>
>) * n 38
5.sallan4,DrentkeenGroningen 43 6.Twenthe.... ... .... 32
p 19 62 % 23 55
'
Het bestuur der Hollandsche Zendlng fsvan w ege Z.H.den Paus opyedragen aan eenen Kerkvqogd,die den tilelvoertvanKice-superior, te 'sGravenhage resideerteri'eep'priester totSecl' etarl ' s heeft. Er isvoordezeZendingbovendieneen H'f-Bisscltop,welkealmede een priester totSecretaris heeft.
6 38
4aa .aaa 66I
)) > )) > 62 > 1 >) 1 56 ,
a
I66a sla II
DeSeminarlen bevatten :
Personeel. Presidenten . .... Regenten.. .... . Sub-regenten.. ... Professoren .. ... Procuratoren . ... Kweekelingen ....
W armond. -Culem borg Totaal. le 2. afdeeling. afdeelîng.
I )) >) 6 1 95
n 1 l 7 % 86
l D )) 12 1 15l
2 I 1 25 2 332
HetBagijnhofteAmsterdam bevat11Bagilnen. DeIIerkendggeesteli jkevereenigingenvanZustersvanLiefdebcvatten
een afwisselend getalleden.
IQ
V.
15
S' flàrf vAN HET àposToslscllVICARIAàT vAN 'SHERTOGEXBOSCH. -
Getalder Kerkelijke gemeenten. Erkendeopenbare
J
Dekenaten.
d : au : : a
1 : s 2 1: a 2 : : : t
BijzondereCommuniteit.
: Zr :I 1L ïrf ; é :.z Iu :z ag g
j
.
H anmerkingen.
. : :a :, la :o bq ra
a x e''- :C m x m = *a = za :G:y rs gj t: = , g u l ; z gg s o y: m ; n ? = t .uo,: ylg: s Noorndbr. Geli derl. s a . rslx :lo k s 1.'sHertogenbosch. . 2.Orlhen . . .
4 ' )
> >
4 n
))
) ))
)
. 22 > . > ) . 24 1)
v )) 22 2
>) 6 )) 6 )) 1 > )) 24 )) 4
))
3.Bommel. . . 4.Hilvarenbeek.
5.Eindltoven. .
. 28 v
> )) 28 )) I
1
p
2
6.Oss . . . .
. 13 n
v > 13 p
%
>
1
7.Geerlruidenberg. . 15 ) -
) )) 15 ))
I
) >
1
)) )) 7 )) n p 24 >
> 2
)) ))
> 2
8.Heusden. . 7 > 9.Helmond . . . . 22 2
I
1 3 ' ) )) 4 1 1 6
:) >
I0.cuijk I1.Nljmegen . .
. 21 1 v )) 22 >) 5 . > )) 21 ) 21 M 2
)) * ô )) )) 2
I2.Druten .
.
))
v
7
)) I
n > 45 > 15 ))
13.Ravenslei: enMegen 16 2 *-
Tolalen . .
.
> > 18 > * *
-*
. I72 5 42 > 219 2 24
):
Onder de et.kende openbare Parochien zln alhier nietmedegeteld de tijdelijk,met andere gecombineerde kerkelijke gemeenten , welke eelle eigene kerk bezitten y die alsbq-kel-k ,door den pastoor der parochiez waaronderzoodanige blj-kerk behoort.bediend wordt. âlsbqzondere Communiteiten worden alNierbedoeld:
1o.De beide afdeelingen van hetsem inarie,gevettlgd,deeeneteHaaren en deandere te St.Michiels-Gestel. , 2o.De 5 mannen-en 5 vrouwen-kloosters,welke in het10.en13ede-
kenaatworden aangetrofen en waarin geesteli jke zamenlevingengevestigd zijn, mitsgaders 14 erkende vereenigingen van Zustersvan Liefde,wier bestuur te Tilburg isgeplaatst. 3o. De religieuse institulen voor de opvoeding en hetondcrwqs van meisleste Oirschoten st.Oedenrode. 4o.Het doofstommen-instituuttest.Michiels-Gestelyhetjongensweea-
huisteTilburg en hetgesticbtde ffllzfl ofHulsvan Padua te Boekel-' Van de andere religieuse instituten ,welke in sommige parochien van ditVicariaatworden aangelroûkn ,isgeeneopgave geschl '-ed.
))
8 '
2
l
3 31 g............
s
.
.
.
15
STAAT vAx HET àposTouscn VICARI. &AT vAx 'sHERTOGEKBOSGH. a
- .- -
Kerkell jkegebouwen. Ten dienste vanerkende Kapellen enbidplaatsen Palochien en Rectoraten voor
.ujjzoudocommunltelten, . L5 !kJ i r z d g a . g L r =y c ya a : .zu > -x z e zza ? .g-c ao!a . . z a f= a zz y: = 7 : =ï r 'u ' gQ '' g 9 = z--.- *= 1 : % J i ::: =; = z :: . y: o ;:z =g x ax s : ; < > < a ! z t . P k ; ï .3 m 2 x < s a = a=:o
z az d d z w . d xy
Dekenaten.
I
t &i
. jI. jj :v
I.'sHertogenboscll. . 4
n
)) ) 4
2.Orthen . . . . . 22
*
$)
3.Bômmel. . . . .
v
$) .I
6
4. Hilvarenbeek. . . 24 1 5. Eindhoven. . . 28 3 6.Oss . . . . . . 13 n 7. Geertruidenberg. . 8. Heusden. . . . ' 9. Helmond. . . . . 10. Cui jk .. 11 .
Nijmegen . .
15
s
) n
4 26
>
6
ElkeerkendeParochieheeftbi jharekerkeenepastorelevoning, meerendeelsmettuinaten dienste van haren pastoor.Diti:insgelijks 1 4 30 hetgeval met de erkende Recloraten. zij hebben meestalkerkeli jke begraafplaatsen.
2
*
l
7
*
l
')
> 1
8
n
3 28
))
4
l
I 6
de Bl l-dan o' hu kerkeltzi jner6 tel dienstevanandere 34 doOn rpe nrofde pla7 ats enL dielp ,waardehoofd-ofmoederkerkengelegen
n
2 33
)) :
l
)) 2
i jrn.hoof Een eerk nkele dienttot hulp-kerk voor de gemeenteopdeplaat: 35 z de uke .
n
1 14 )) I
) )) 1 15
>
p 15
))
7
))
')
22
p
2
))
1
n
7 30 6
a ))
)) a
)) p
21 1' . 1 5 28 )) 4. ) . 21 )) p a 21 p 2 ) 1
):
)) 16
1
2
3 22
>
)) -
Totalen. . 2I4
7
g t
2 2
n l
'
12. Druten . . . . 15 I3 Ravenstein en Mcgen 46 .
A anmnrkingen.
.5 25 251
n
>
7
*
-
2 23
3
> > 2 4
De twee kapellen van het Seminariey zkjn:jeteHaarenen te
16 Sl.Michiels-Gestel.
De hier bedoelde kapellen en bidplaatsen dergeestelijke vereenl. g i n en en zamenlevilgen,kl zijn die van de Zustersvan Liefde en van 7 degvr ouwen en m annen oojters. De kloosterkerk der Carmelieten
:, )4 tejsBoxme er dient totparochie-kerkenisderhalvenietalskàpctmaar ket-k m a edegeteld. . De kapellen #an religieuselnslellingenvooropvoedingenonderwils, 1 5, 33 zk n ( y k e d e r j n s t j t u t e n t e En g e l e n jDe kapellen van Gods- en W ees,hui I , ezOi rschoten te st.Oedenrode. en en anderegestichten,w elke )) 2 23 a1hjeropgegeveyjworden, behooren tolhetliefde gestichtvoorvrouen het gasthuis teJsBosch;totbetdoofstomm en instituutte * > 16 we stnMj * chiels-gestel;tothetjongens-weeshuisteTilburg;totdeliefdestichten te Helmond en te Vephel; tothetgasthuis te Grave;en l 8 30 ge tot het gcsticht de Ktuis te noekel. van de huiskapellen en bidpl aat sen, welke in andere weldadige gestichten gevonden worden y J ontbreekteent naauwkeurigeopgave. 8 36 287 -
16
17
$/11.
STAAT vàN HET lposTotlscll VICARIAAT v. &N 'sHERTOGESBOSCH.
PlaatselijkdienstdotndeGeesteli jken. Bi J erkende Paro-
uectorsvan
chien en Recloraten.
L ; 5f g ir z : z. g rg u
.
Dekenaten. a 4 : = : ? a a y ? ; 4 zo = o z m = Z + 1.Y Herlogenbosch. . 2.Orthen .
3.Bammel. .
1
>a S =#a tQ eo z' < z u : z.u zq . -4 yH :Q 5 : g' k Zt :g . a. zn m .Lc m .: ,: x1=aow a
A anmeluyyjyga.
u
; z g
= ; s s
*g v v s
4
)) 10 14
))
))
))
))
14
. . . 22
n 26 48
))
))
))
))
48
) 2
) , *
1) ),
8
.. 6
8
Ilctbestuurvan hetVicariaatvan 'sT'lertogenbosch is,l,anwegeZ.H. den Paus,opgedragen aan een'Kerkvoogd,die den titelvoertvanA postolischen y icaris,te st.M icbiels-Gcstel,op hethuisden Rtlwenberg.
resit leerten een'priester totDecretaris heeft.
Die Kerkvooad heefteen'Coadjutor,welke,evep a1slli J*,bisschop in
4. Hilvarenbeek. . . 24
)) !8 42
1
1
I
3
45
paon ztider busi n3delium isel 1een'priestertotSecrelarislleeft. het oppergezag van den Kerkvoogd wordellde 13 Dekenaten
5.Elndhoven. 6. Oss . . ,
)) 24 52 )) 8 21
1 ))
1 ))
)) ))
2 ))
54 21
den titelvoertvan Landdeken. Deze 13 geesteli jken beklecden tevensde betr ekzk ingstv anl Pa logel oree n zi jn alszoodallij in de kolonlvoordePastool' s op de en aat nes de ld .
> 15 30
Hetseminarie van ditVicariaatisverdeeld in tweeafdeelingen, van welke de eene te llaaren t*n dc alldere te St.Michiels-Geslelgevestigd . js. Deze afdeelingen bevatten : de eerste 1 President. 1 Directeur erl 5 Professoren. )) tweede 1 llegelt. 1 Yice-negent.5 Professoren en 4 Prefecten. ln de beide afdeelfngen teltmen ongeveer 280 kweekelingen.
. . 28 . . 13
7.Gee ruldenberg . . 15 * rt 8 . He usden. . . . 7
n
))
))
.
))
30
*
3 10
))
))
*
tb
10
9.Helmond .
2 23 47
)
)
)) )
47
10.Cuk-k. II. Ni lmegen .
. . 22
.
. . 21 1 20 42 2 )) )) 2 44 . . 21 >) 22 43 )) > )) > 41
I2
.
Druten . . . . . 15 . 13. RavensteinenXeg en 16 .
1) 10 25 2 14 32
)) 7
> ))
)) 1
> 8
25 40
5 l95 4l4 I1
2
2 15 429
'
Totalen. . 2I4
,
waarin het Vicariaat is verdeeld , ieder beheerd dool'een' priesler, die
. De geestelijke zamenlelingen van mannen en l'an vrouwen, welke in deklooslergebouwengevestigdzijn,bevatten hetvolgenflegetalleden:
deKruisheeren te Sl.Agatha .13. deCarmelitessen te Boxltleer.31. x )) v uden. . . . 2:. )) Augustinessen )) Deursen .28. > C a p u c i j n e n ) ) Ve .. 27. ), Capt leinessen )) Haren ..25. s Mintlerbroeders lelpMeg en...39. > Clarissen )) Megen ..31. ,) Carmelieten te Boxœeer . .20. n Brigittinnen )) Uden . . . 40. 4se rl keend nde ge estelijkevereenigingen &an ZustersvanLiefdebevatten e:nDeaf1 wi se get al .
18
19
$/111.
STAAT vAx HET àposToLlscH VICARUAT A'AN BREDA.
GetaldcrKerkelilke gemeenten. Erkendeopen-
Bi jzondere
bareparochien.
Com muniteiten.
Dekenaten. u r J =2 z: a
J ' L .; ya
Gï ? = x= J = t B a s a
àa L :: = y r ft : A ur= @: F eg a * e g ru g .: . às : roa y s ga .pg ; .y i z a g g s u mq t * ? o .u m x o
A
anmet. kingcn.
= p ? s In ditVicariaatzjjn geen openbare Rectoraten.Debkzonderecommul zi' /dI ' te?,,welke allier vermeld staanyzijn de volgende:
1.Breda . .
.
28
> 28
p
#
2
2
5
1@. de beide afdeelingen van hetSeminarie,gevestigd,de eeneteHoeven en de andere in hetcollegie teOudenbosch. ' 2o. hetvrollwenkloosterSt.Catharinendaalte Oosterhout.
2.Bcrgen-op-zoom
25
p 25
2
) 1 n
3
3o. de religieuse institulen vooropvoedlng en onderwljsvan meisjes
3.Aardenburg .
))
9
))
%
))
Van de andere religleuse instituten.w elkein somm ige parochien van ditYicariaat wordtn aangetrofl' enyisgeeneopgave geschied.
te Dongen,te Etten en te Rosendaal.
4o. helgasthuisen betBagi jnhof,belden te Breda. 9
M
4 .
4. Ilulst . .
Totalen
)) 44 I4
M
))
))
n
53 23 76
2
1
3
2
.
))
8
Q0
Ql
STAAT vAN 14ET àN sTouscl lVICZRIAAT vAN BREDA.
1)(.
Kerkeli jkegebouwen Ten dienste Kapellen en bidplaatsen
van erkende
voor bijzondere
Parochien.
Communiteiten.
l y
Dekcnaten.
d a J ? z . Q : I , = ï g ?k : = m
o
-
: . u .a -. ; Y m
*a r g=y : tC P= .
Hanmerktngen.
J H@ Q x = . s eg u : u .- : g g a RB . g ; ..E y .; : z zq = Ewo & Id u %; t: : = m.
Z .
=
e
s
=g g o g % ? s
-
- ..-
.-.--
-----.------. .. ..
.
Iedere erkende Parochlehpeftbij hare kerk eenepastorelewoning, Zi j hebben meestalkerkelijke begraafplaalsen.
meerendeels met luin, ten diellste van haren Pastoor.
1.Breda .
28 ' 1 29
v
1
2
2
5 31
Erzfln in ditVicarlaatgeen Bi j-kerken. 2.Bergell-op-zoôm . .
3 Aardenburg
'
4* Ut11st Totalen
25
)) 25
2
p
1,
n
3 28
HetSeminarie te Hoeven hcefteene kapel.HetcollegieteOudenbosch,' waarin de kweekelingen van gedachtSeminarie gelegenheid vinden tot
klooster teOosterhout.
'
9
v
9
>
>
n
))
n
9
l4
@
>. 14
))
p
))
p
v 14
76
1 77
2
1
3
2
8 85
beoefening dervoorbereidende wetenschappen,heeftinsgelijl tseenekapel. De kapelder erkende geestelilke vereenigingyis die van hetvrouwenDe kapellen der religieuse instelllngen çoor opvoeding en onderwljsj zi jn die te Dongen yte Etten en te Rosendaal. HetBagijnhofen hetGasthuis te Breda hebben ieder eene kapel. Van de huiskapellen en bidplaatsen, welke ln andere gestichten geVonden Worden,ontbreekteene naauwkeurige opzave.
QQ
Q5
STAAT vAN HET àposTouscllVIC. &RIAAT vAN BREDA.
Plaatseli jkdienstdoelldeGeeslelljken. Bi J erkende
Rectors
Parochien.
oekenaten.
s'an
:a z:= îy t A uo ' e a E5 r zsd . -r t u :4
C k f : i a ug
m
e
L :
G f ï
.
Aanmerunv n.
= : z g =
: M v a =g : g'g s' y :u zj. zN = g v g O : z t . k o ot z g
m
k
l
x
I. Breda .
. .
28 27 55
2
2. Bergen-op-zoom
. .
25 19 44
))
b
-
2
2
6 61
j
a j 45 .
Hel bestuur van helVicariaat van Breda i:,.van wege Z.H.den Paus,opgedragen aan een;Kerkvoogd,die den titelvoert van Apoatolischen Yicaris, te Ho> en in Noordbrabantresideerlen een'priester totSecretajrt ' s heeft.
Die Ker voogd heen een'Coadjutor, die,evenalski J,Bfsschop in par tibusfzW lciïuzzlis. Onder hetoppergçzag van den Kerkvoogd worden de mier Dekenaten, waarin het Vicariaat is verdeeld y ieder beheerd door een: priester, die
3. Aardenburg
. .
9
3 12
p
.
))
n
v 12
denbt itelvoert :an Lazkddeken. Deze vier geesteli jken bekleeden tevens de etrekking van Pastoor en zi jn als zoodanig in de kolom voor de.
Pastoorsop dezen staat medegcteld. HetSeminarle van ditVicarlaat te Hoeven bevat: 1 esidenten 2 Professoren> mitsgaders50 kweekelingen. IjePr tcollegie te oudeklbosch,waarin de kweekelingen tothetPriesterschap çoorditVicariaathunne voorbereidende opleidingonlvangen,wordt
be slteugi ur ooren1door Regent enof3esS ub -Re ent91 en.kwe Heeke ton dnge erwi col edgedgev 6 Pr zor en ag an li n.jswordtindat 4.Hu1st .
j j .
Totalen .
..
14
6 20
>
))
p
)) 20
. .
76 55 131
2
3
2
7 I38
jjet erkende vrouwenkloosler te Oosterhoulheefltwee daarin dienstdoendepriesters en telt36 leden.
Det H inB sa ti g ti u jt nehnot fetD eoBnr ged na,te hE eet fte ln een'te Pa Rso ts oe on rda eé nlh teelb tb4 en 8l B ed ae gr lje nen' Rector. .
jn jjqtgastkuis tc Breda iseen dienstdoendepriester.
&y:. *
Q4
STAàT vAN IIET àposTouscllYICZRIA
XI.
vAx LIMBPRG.
GetalderKerkelijkegemeenlen. 1
Erkende openbare
Bijzondere
ParochienenRecloraten.
Pastorilen Dekenaten
L
.
y
A
g
g e . c 1 a
J /
4 a S
,j
Comm uniteiten.
*4 i..a =':
hfyl4
' ..
a H =t t )u e a lz
H anmerkingen.
; :
.z u ry d. é4 ojk =a : A1
a .. a a
d
.
<
a
..Qs y+:j.:m
s
a ! : v= z. 1 g. i rs.:l >. H= P c 8 : Z %=J = . > = = t . moo =x g, t , ,
1. Maaslricht. . .
s
1
))
*
3
1
+
J w
5
))
=
l
e
n
E 1 '2 lletApostoli scllVicariaatvanLimbnrgbevathetgrondgebiedwaaruiz h. ltHertogdom #an dien naam iszamengcsteld. 1
>
.
2.Maastrlcht(W 9J *k) 1 > 8 1 10 >) n 2 1) 3.Gulpen.
.
>
I 13
5 19
De erkende openbare Parochien verdeelen zich,nàardekerkelijke storl' e?zen Succursalen;terwi jldeeerstenog bovendi en infwdc 4 )) aPa s s e n z i j n o n d e r s c l l e i d e n. De Znn e xe n z i j n hu l p k a p e l l e n o faanhangx > ) ) .2 s s van de parochie-kerken onder welker gebied zi j leggen. Drievan jl l e kapellen z' l jn,in hetbeheer harer kerkeli jke goederen en fondsen, ' )) )) )) )) ,a fhankeli jk verklaard van hetbestuur harer parochie-kerken,terwijl ))
1
1
%
n
>
I
> >
4.schinnen... .. ))
I l2
1 14
5.M eerssen. .. 6.Sittard ...
)) p
I I6 1 15
)) l7 2 18
7.Kerkrade.. ...
>
2 12
> 14
1
>
))
l . >
1) 23 2 21
3 27 4 27
1 ))
I I
) )) 3 ))
.
') 10 > l2
% 11 2 !5
> )>
> >
)) 3
8 Roermond 9.Venray .. 10.Venlo . 1$, W eert
..
1 l
-
Totalen ....
5
-
8 I45 19 177
-
2
4 10
r )j
ganisatie,welke hetgevolg van hetConcordaatvan 180l isgeweest.
'u 1
ne derzelveookindegeestelijkebedieninggelijkeonafhankelijkheidheeft
2 4
j ' 3l ))1
% n 4 l5 .
4
v
hC
rworventdochvooralsnogdeerkenningalsze/standigepalnocht ' emist. lsbqzondere Communiteiten worden alhier geteld: de beideafdeelingen #an hetSeminarie,gevestigd de eene te Roer-
mond en de andere te Kerkrade in de voormalige abdij van nsHertogenrade tRolduc.l f le erkendegeestelijkevereenigingen:vanZieken-zustersteMaaslrlcht;
van Redemptorislen te W ittem ;van Ztlsters#an Liefde teRoerm ond; en van Marollen te Grubbenvorsl.
de pensionaten vanreligieuseh:teMaastrickt(W i jk),te Vaals,le
Sittard , te Mook,le Venray, te Heythuizen en te W eert. Voorts
hetlnstituntvangeestelijkebroedersteMaastrlcht(W ijk)eneindelijk degeestelijkezamenlevingenvanMinderbroedersteVenrayenteW eert. an deandere religleuse gestichten,welke in sommige Parochienvan Vicariaatworden aangetroien,isgeene opgavegeschied. 2
Q6
Q7
STAAT vAN HET lposTotlscll Vfcànf. &àT vAN LIMBURG.
1(11.
Kerkeli jkegebouwen. T ltapellen en bidplaalse en dienslevanerkende voor hjjzondere Parochien en Reetoraten. communiteiten.
a x: : y
Dekenaten. J
A : > 2: : m: 4
1. Maastricht.
J d % a A.' f ,t a := x > m ))
I
:x
za ;a = *m :ï ; 5 <=1
L ii a r uy: t :j g w . c z .u G =; z z = s
6
e ao a :i g r g .-i j g. rou yy .:%. ; .u o g.:
. o ;: +ï'ï k Ft l h
a = . z , o. = v
1
))
2. Maastricht(W iJ-k). 9 >) I ) 10 )) ) 2 3. Gulpen . . 14 )) 5 3 ' 22 ) )) I
v! q
5Meerssen
6.sittara.
. l.-3
))
I
.l- 16
))
))
))
)1
>)
3 l7
8. Roermond . . . . 24
))
a
7 a4
1
j
. 23
))
))
1
10. Venlo
. 1l
>
4 11 38 D 3 14
))
))
))
1l. W eert .
. 13
))
)) p
3
9. Venray .
.
2
7 aa .
l
))
>)
Totalen. . 158 .
. la sa 216
a
.. .
))
zn De rochi e-p. kckape rkenllen wodi rdene ennon derscdor heipen denof lnpl kaan to nnna leen suc- t 4 u cur salepaDe hul voor at se , welke op
opepbarekapelenzijner,waarinsl echtsopbepaal det x ja/y nte j k ry d j se t)
jz verwî jderden afstand der parochie-kerken gelegen zi jn:
2l W w
l8
, )
))
36
3
))
a 10
. -
De erkende Parochien en Rectpraten hebben e1keenepastorele wo7 ning, meerendeels met luin. Daar vaar zoodanige w oning mogt
))
-
.
! j
ontbreken,behoôrtdeburgerlijkegemeenteereeneteverschaFenaan 12 den PastoorofDesservant. Iede re gemeente heefteene begraafplaats. 23 j .
.1 7 ) ) ) 17 D ) ' )D 16 )) 2 2 20 n )) 1 )) . I4
7. Kerkrade
y j
> I
)) ))
'
4. schlnnen
H anmerkl.ngen.
= g t g o ; % z
lr jk de ta vj f/ez eR nlj:)C evj l Wtl otJ;v jd vr pj l gata qjsevn aumgeegr tal :ulije oi onpeqg y le kbqo juw pr cr nsolijn uaj l ' s e t w e e k a y e l l e n v a n h e t S e m i n a r i e z i j n d i e t e R o e r m o n d e n l e R o l d u c . ) De drie ln dezen staatvermelde kapellen van erkcnGde geesleli jké ' .
-.
.. .
vereenigingen zbn die te Maastricht,teRoermonden le rujljjeuyorst.
42 De kapelkder Vereeniging van de Redemptoristen teW itlem ,dient lot hulp- al ):j en js aIszoodanig onder die der erkende recloraten j ! )) ' 14 m eDde geteld. . e hiernevens vermelde tien kapellen Tan religieuse instellingeny ) 25 zijn die der illstituten op den vorigcn slaatbreeder ' omschreven. Van de huiskapellen en bidplaatsen,welke in anderegodsdienslige of weldadige gestichten worden gevonden yonlbreekt eene naauw)) 23I keurige opsave. . .
-. -Y -
---.
-
-
''
'-
'- Z'
I
:8
29
STAàT vAN HET ApûsrotlscH VICARIZAT vAN LIMBPRG.
1(111.
*
Plaatseli jkdlenstdoendeGeestelb-ken. Bk*erkendeParochien.
Rectors
en Rectoraten.
Dekenaten.
=
C '
gJ z Zt a œœ >&
J
= :
< m =
d e k z : z a
van
kï
y -
a L r-v aé c s at .xe : : ç
u : . T = : ; : z
w
s
q -:g s
= r y :e ut j a =y z d .: o gd - u &au % +, .ga zq g C as.C: > ï : Eou f t .ko;Q w x o
I 16 21
))
2.Maastricht(WiJk) 1 > 8
1 7 17
M *
3.Gulpen .... .. > 1 13
5 ll 30
p
n
>
> 30
4.Schinnen.. ... n I 12
1
n
))
*
n 23
5.Meerssen ... .. y) 1 16
) 14 31
n )) )) > 31
6.Sittard.. ... . I n 15 7.
2
))
8 26
>
>
a : z g o < g ; % z z s s
I.Maastricht.... 1 )) 3
9 23
p
Hanmerktnnen.
)) 21
Het bestuur van hetVicariaatvan Limbnrg ls,van wege Z.H.den Paus,opgedragen aan een'Kerkvoogd,die den tite)voertvan Apostoli-
) > 17
schenAdministrateur,metdewaardigheid vanBisschop in partibusfasdqlium bekleed isyte Roermnnd resideerteneen'priestertotSecretaris
))
v 26
Ke rkrade .... )) 2 12 n 13 27 )) ) n ), 27 I
' 8. Roermond .. .. l )) 23
9. Venray..... . I I 21 lû. Venlo . .. .. . I )) 10
11.W eert .... .. 1 )) 12
3. 27 54
))
))
n
y) 54
4 21 48 )) 13 24 2 15 30
1 ) > ))
1 )) 2
> > %
1 49 v 24 2 32
-
-
YOt21CD ..,. 7 6 l45 19 I54 331 -
)) 3
heef1. Onder het oppergezag van den Kerkvoogd 'worden de elfDekenalen, j waarin ditVicariaatverdeeld is, leder beheerd dooreen'prlester, die
den titelvoertvan Landdeken.Deze e1fgeesteli jken bekleeden tevensde betrekking van Pastoor ofDesservanten zi jn als zoodanig.indedaarvoor bestemde kolom men medcgeteld.
HetSemlnarie van dit Vicariaatis verdeeld in twee afdeelingen!van
welkedeeene teRoermond endeandereindevoormaligeabdlvan 'sHetrtl enrade LRolducj onderKerkradegevestigd is.Dezeafdeellngen beva eong: de e e rs kweekeljngteen: 1 Presidenl, 1 Directeury 3 Professoren en ongeveer 60 .
denoe Iwgee240 de:kwe I Di rect eur nage eke ling en,. 4 Professoren, 11 Regenten,1 Provisor en
-Van hetgetal der leden vand. eerkendegeesteli jie'ereenigingenyis geene opgave gedaan.
)) 3 334 .
..- - .- .
--.
-
. .
50
51
XlV.ALGEMEENE STAAT vAN HETnooMscllKITIIOLIJK KERKwEZEN lx DE pnovlxclEN vAx HETKONISGRIJK DER XEDERLAXDEN , Op l Julalz 1851. x ' Kerke'b-kesebouwen. In kerkelijkebedieningseplaatste erkeltk*egemeenten. oeestel jken. *i '
..-. . -. -.
.
----
''
-'
'
-'-'- '---
''
--
--
'-''-'
....
'
ErkendeopenbareStatien, ParochienenRectoraten.
Bi J'zondere Colnmuniteiten.
P
j
In kschvi hetA postoVacnariaat
4
j à
jkerk() Ij g .jkngevormd l
=:.
=x a % > = o
l i
, -
.
.
S i .... l d E r !e @ t= a
. Q
i
a
a ' y a <j g y o ' : A. = g 1
-
) 1 1 1
1 = a a ;= =
.
i Q u
Provincien.
a = t
a
.: .uu Z. : -.as. zku : % z.
y. s ::zgzw .a Q sg 7 * t L- = :'4 : usej) . =k = m * = *= z := . .-y..ts = ; => g 'r ; g . ? ;= k
% :
. : z ; m. da a= J a = j
m w < a a a a:
m -y wQ a = a X a = mg a x a .
a.a n g = *a Q p= a mgE =
-
: X C y R :
F J= 2
.=
g
T
=
=. .: a : ==. = g.j . aS
w t a a . r *6 2 : ya a. . a ?
g :x -
.
wo =; p a
. ..
. u =
g
: a z
: a % :
m
J r. *)2 t y :
2 % o = f
L o M % u o u Lf
-
-
.
rkernodce : staBi tiëJ n ePa hien en Re,cturaten .y
o rnbare
.
.
H a
d y = ,
r
n =
.
: L :
a y . / : Y
= j
.
g' s . yd
g. a c
x
Q= ; =aa - = c a .
rr = z Y u gs z a .< ..= .zt a.j= .' z 8. m: xz : .< - a= .j -8 z s .Q x. . : .r. * .y x ? . a= .= g8 s !
h lN l oordbrabant ... 1 177 53
Gelderland .. ... 74 42
I
M 23l 4 22
5
5 36-
226
5
6 25 41 303 4
>
n l16
1
4
))
))
5
116
n l4
2
)) ))
3 31 226
5 207 22
498
5 137 ))
)) 14 i116
n 71
))
20l
174 172
zuitlllolland . .. . 88 ! Noordholland... . 113 :
)) ))
p 88 )) '1l3
2 n
4 3
1, 3 10 > 3 6
88 113
h) ))
2 3
4 11 105 2 1 5 122 ))
2 17 88 v p 113
)) 63 n 56
2 3
1Zeeland .... ..-
> 23 )) .32 n p -)) 41
s >)
n 1
)) ,) 2 '1
)) 4
32 41
)) ))
)) n
n 5
n 4
32 )) ô0 >)
v ))
)) 32 )) 41
n 12 n 23
n 2
44 66'
))
))% -))
))
tt
1$I
))
))
h)
))
111 ))
))
)) élI
))
))
,1$lr
,
1 i
Utrecht. . ... . .
.
9 41
18*1*1(,s11111(1.. .... :1)l
))
)) 1$1
))
($
Overk-ssel...... 56 ) )) n , 56 > 1 1 n 2
56 ) 9 2 2 69 ) p n 56 ) 36 1
93
Groningen ..... 13
13
))
17
t$
'p
))
))
p 13 ))
))
1
n ))
1:31*t,11t11(,...... .
t$
))
))
ts
h)
))
Limburg ... ...
))
),
)) 177 177
2
4 10
Totalen ... . 432 219 76 177 904
x
I
))
:)
p 16
9 40 19 12 80
158 19
))
M
1
14 )z
))
1,
))
t$ ),
)) 39 15 23l l
880 24 34 78 84 1100 7
))
n 13
p
4
Th
))
),
1
))
;!
1 22 15 .8 19 154
3
358
t$
n
6 84 1 j880 24 633 33 1667
5:
55
STAAT vAN HET GETALDER Eh1ERITIVEBKLAARPE GEESTELIJKEN, T0T DE NEDERLASDSCHE KERKDISTRICTEN BEHOORENDE, W ELKE PENSIUEN U1T SRIJKS KASGENOTEN OP lJULIJl85l.
XV.
Hollandsche Zending.
& X Ouderdnm .
j
'
e od G
ï = ki xk #-
= g : = . -
> )) )) > )) )) )) 1 1 1 )) 1 1 1 )) > n 2 1 )) )) 1 1 1 3) 1 1 > )) )) )) I :' )) 2
> )) )) I 1 )) :) 3) 1 )) > )) )) )) > D > * )) 't )) 31 I )' > 1 > n )) )) )) y) z: )) ))
44
y)
n
1 18
ï % : = ?
---- --- - -- -
85 84 83 8I 80 79 78 77 76 75 74 73 72 71 70 69 68 66 65 64 62 6I 60 59 .58 57 56 55 54 53 52 51 48 46 45 43 Totalen ..
Apostolisch Vicariaat
') 5
w : g : u w - --
): )) 1 M > 1 1 )) )) )> >) >) )) n )) j' )) )) )) > 1 > D )) I > 2 )) )' 1 1 p n )) )) ))
)) 10
-- -
Z mo
=:
a-'g == kc mj g
s g g y s
---
=g u s
A anmcrytagcn.
Ea t x= >
g : &
G : mu Q
n
1
>
1
)) n 1 ))
)) ), )) ))
v 1 1 ))
m en voor die van :
a:
= ; s %
.... ...
)) 1 )) ))1 )) p )> )) :) )) 1 )) 1 > > * )) 1 )) l )) z) n )) )) 1 * :) )) tt > )) n )) ))
z) )) )) )) )) )) )) > )) )) )) n )) )) 1 )) )) )) )) > n > )) )' )) > )z )) l * n ') * D >
>) 1 1 1 2 1 1 1 2 1 )) 2 1 2 1 1 )) 3 1 1 1 1 2 1 l 3 3 )) 1 1 1 1 )) )) 2
n
''
))
M 7
% 1 2 l 42
1
))
>
2
)
))
))
)) ), 1 tt I ) ) ) ,
)) )) )) 1 )) ) )) )
)) )) 2 2 1 1) :
1 2 4 1 1 1 a 4 3 4 2 : à
>
))
%
2
)
)) ) )
1
)h
))
))
>)
:)
.
zr * *C .< <x =--c =
LC
Holland en Zeeland .f 7,787 Utrecht. ... ....- 2,364 Gelderland ... . . . - 3,753 Friesland . ... ...- )) salland , Drenthe en Groningen .....- 3,617 Twenthe ...... .- 680
pe Hollandsche Zendlng
. .
I 18,201
JsHertogenbosch . . > a Q srejja . . . . . . . . . 6,768 g:J 2,262 == Ljmburg . ...... 8,672
; )
)) 1 ))
tb 1
1 1 3 1 a 3 5
) t )) 2 I )
tt n 1 , n
4 gepensioneerde geesteli jken, genieten 1 zi j van die som yals volgt: 3 6 10 van80jarenendaarboven' 5,788 3 22 )) 70 tot80 jaren .. .- 1I,577
1 2 l
p > n ))
2 p 1 1 )
3 2 3 2
21 )) 60 )) 70 tt 24 )) 50 n 60 > 8 n 43 > 50 %
) l )
) n
) 1
1 2
85 gepensjoneerden te zamen Z 35,903
1 3
1' )
1
p 18
D )) )) )) 4
)) I
De pensioenen van de op dezenstaat
vermeldegeesteli jken,bedragenteza-
))
a
2 n x ))
') )) 1 >) 21
1 2 2 1 85
Totaal ....y'35,903
--Naar gelang van denouderdom dezer
...- 8,297 . . . - 8, 236 . . . - 2, 005 -
H et middelbare bedrag van die s0m heloopt.#'422.39 per hoofd.
54
xVl. STAAT vAs HET GETAL DER GEESTELIJKEN, T0TDE NEoEntxxpscils KERKDISTRICTEN BEHOORENDE,P'ELKE cEoullExoE IIET zAxa 1850 OVERLEDEN zlzx. Kerkdistricten.
Getal.
Holland en Zeeland . .
4
Onder de in dezen staat begrepen over-
. 1 . 2
let lenen, zijn alleen geteld,die priesters, welke in werkelijke
.
1
in llun Ieven, eene
salland,DrentheenGroningen . . . . . T
2
L Utrecht. . X # Gelderland. J ï Friesland . ** C a <=
wenthe. . .
.
'sHertogenbosch . . ;
- >ï Breda.
.
>
.
Limburg . .
TotaaloVer 1850 1849 1848 1847
dienstgeweestzijnof openbare kerkeli jke
beklieninl bekleed hebben. Van de 32 in 1850
overledenen geesteljken warener24,tij-
De Hollandsche Zendinl . . 12
,u
Aanmerkingen.
8
denshtlnafsterven,in hediening geplaatst. Deoverige8bevonden zich,teroorzakevan hoogell Ouderdom ,
ziekte of anderzins, buiten bediening.
32 29 48 28
1846 38
Overleden in 1845 39 1844 34 j:4a ag 1842 34 1841 36
Middelbaal'getalover10jaren. 34,8
55
A A AAAEaIJ S' K
DER KERKELIJKE GEMEENTEN (SlqlièhjEN KERKEN IN DK IIOLLANDSCIIE ZENDING ,AANwIJZEXDE HETAARTSPRIKSTERSCHAP EN DE PROVINCIE, WAARTOE IEDERE GEMEENTE BEHOORT, HET GETAL DER COMMUNICANTEN , DAT DER DIENSTDOENDE GEESTELIJKEN EN HET BEDRAG DER AAN HUNNE BETREKKING YEBBONDENE RIJKS-JAARw?;DDE, MITSGADERS ANDERE BIJZONDERHEDEN; OPGE-
MAAKT ONDER DAGTEEKENING VAN 1 JULIJ 1851. .
.
.
e
cN
NOTA. De namen der Aartspriesterschappen en t lerProvincien
zijn op deAzolgende wi jze aangeduid t lool'letters: Aartspriesterschap Holland door H. Zeeland Z. Utrecht )) U. Gelderland n G. Friesland F. Sallant l S. Drenthe )) D. Groningen p Gr. Twenthe T.
ay
Provincie Noordbrabant door Gelderland Ztlidholland Noordholla' nd Zeeland Utrecllt Friesland
Overi jssel Groningen Drentlle
NB. G. Z.H . N.H. Z. U. F. 0. Gr. D.
Het getalCommunicantenisopgegeven naardetellinl gedaan gedt lrende hetPaaschfeestVan 1850.
57
56
L'
S : m
J % z x . # L d
P
<
c o n
'
) . 1
Rijks-laarwedden. .mcenten. Kerkcli jke Ge (statiën..)
wf .ï
Kel' ken.
Communicanten Pastoors. Kapellaans.
7 2
o :
--
-. --
pastoors.
m
1!S ' G. Aalten. 2l 'H. Aarlanderveen.
G. H.Helena. Z.H. > Petrusen Paulus.
5 )HJ Akersloot. 6tF. Albergen.
7) 8 î11
Kapellaans.
412 ;260
J500 300
N. H. ) Jacobus. 0. p Pancratitls.
2 84 804
300
)Ma tthlia sl. N. H. ) X Domi ic l:.
5 0 66 58
> >
))Laurenlius. 0. ))Georgius.
7 22 706
> 300
Z.H. p Bonifacius. F. ) Clemens.
707 154
400 600
> 5 *
14 5: l .U va@ amersfool.tjya en tg Ze ag nrda.cht. U. ) >)F Mrar nic ai . sctlsXa3-erius.
2 18 20 25 7
600
* p
17
Singel.Geloof,Hoop en Liefde. Buitenkant.De Po01.
1760 2087
n >
p ))
18
Singel.DeKrijtberl.
3 H. Abcoude. IG. Acllteveld. 4$
' '
9/
Alkmaar.
U. n Cosmas en Damiantls. U . ))Joseph.
p Fl.anciscus.
1 0j 11-F. Almelo. 12 H. Alphen. 13 F. Ameland.
16' 19 20
21 22 23
p Maria llemelvaart en H. Catharina. ))Anna.
920
))
> Fl' anttiscusXaverius.
4491
p
Keizersgl' acht.DeZaaijer.
11.Ignatius.
2802
p
1276 1630 3704 736
n p ) ) >
Breedstr.Moysesen Auron ., tspinhuissteeg.De Ster.
< NieuwezijdsAchterbtlrgw. HetStadhuisvanHoorn. Prinsengracht.HetDuifje.
31
Kalverstr.HetBagijnhof.
33
400
) Thomas vallAqtline. 0.L. V.Presentatie.
28 29 32
300 300
)) De Toren. Spui.HetMaagdenhuis.
)) Antonius van Padua. p Augtlstinus.
24 S X jlleinljehoeksleeg.lletHert, p Nicolaus. 25$H. * = 'Prinsengr. De Postlloorn.N,Il. ) Atlgtlstinus. 26 v * Lltalver straat.De Boom. / p Fl 'anciscub. 27 a p De Papegaai )) Josellh. 30
484 645
Boommarkt.De Fransche Iterk.
Rustenburgerpad. Buiten de tltrechtsche poort. tRaampoort.De Liefde.
(
1063 l225
p ))
3093 1888
)) g
100 > n >
,
* n
> â >
p
p
) ))
))
)) ))
p
) : 1 ) ))
p Dominicus.
1750
1
))
p W illibrol'dus.
1355
1
>
))Petrus en Paulug.
987
1
1
p
p Joannesen Ursula.
850
1
1
t n
>
)) W illilll'ordus. n Nicolaus.
440 592
1 1
n 1
400 400
p ))
No.14 en 15. Amersfoort. Alhierzi jn twee kapellen;eene op de becommunicanten bevaten dooreen'eigen geesleli jke bediend wordt. No.16-33.Amslerdam.Erzijn tweeerkelldegestichtenvanZustersvan Bernard met 133 communicanten en dat van den H.Aloysitlsmet12 slatiën tn hebben ieder ecne kapel.Hetgestichtvan Brentano met 32
>
graafplaats en eene in helinstlluutVan jongeJufvrouwenyhet*elk . $6 Liefde. Hèt Jongens-weeshuis met149 coinmunlcanten, hctgestichtSl. communicanten, wordellbediend door eigen geesleli jken,a1:afzonderli jke communicanten heefteent kapel.
58
59
Q. ~
..c ~
~
~
Q,)
8
~
e c
.~ ~
=
~
b.O
Rijks-J aell' \V edden, Kerkelijke Gemeenten.
<33 .'~
Communicanlen
Pastoors,
Kapellaans,
.~
1::
'0
Kerken,
=
(Statlen, )
0
ttS
c...
> <
~
I
, 34 fG.
351u'
36 G. 37 Gr. 38 G. 39 D. 40 H. 41 S. 42 G·. 43 U. 44 F. 45 F. 46 G. 471Gr. 48 G. 49 11.
Angeren, Ankeveen. Apeldoorn. Appingadam. Aruhem. Assen.. Assendelft. Avereest. Baak. Baarn (Zandvoort). Bakhuizen. Balk. Barneveld. Bedum. Beek.. Beemster. BeesL Bemmel, Benschop. Bergen, Bergsch enhoek. Berkel. Berkcnrode , Beverwijk, Blaricum. Bodegraven en Zwarnmerdam Bolsward,
G. N.H. G. Gr.
H. Bavo.. » MarLinus. » Maria Hemelvaart. » Nicolaus. G. D WalbUI·gis. D. » Maria,
N.H. » O. G.
u.
Odulphus.
» Vilus. 1) Martinus. » Nicolaus. » Odulphus. » Ludgerus. » Cal hanna, » Maria. » Petrus. » Joannes de Dooper. » Kruisverheffing'. » Donatus.
F. F. G. Gr. G. NH G. 51 G. G. 52 U. U. ) Vtcrcr. 53 H. N.II. » Petrus en Paulus, 54 H. Z.H. » Willibrordus. 55 II. Z.B. » Maria Geboorte. 56 1-1. N.H. » Bavo. 57 H. N.H. » Agatha, 58/U. NIl· » Vitus. 59\U. Z.R. » Gallus. ~ » Martinus. 60J F. 61 F. » Franclscus. 62 G·. Borculo. G. '1 » Laurentius. 63 T. Borne. O. » Stephanus.. 64 T. Borner·broek. O. 1) Stephanus. 65 H. Bovenkarspel. N.H. ») Martinus, 66 H. Bovenkerk, N.H » Urbanus, 67 G. Breedevoort. G. » Geurgius. 68 Breukelen. U. » J oannes de Dooper , 69 fl . Brielle. Z.H. D Martelaren van Gorcum. 70 G. Brummen. G. » Andreas. 71 H. Buitenveldert. N.H. D Augustinus . 72 U. Bunnik. u. » Barbara, N°. 38. Arnhem. Heeft eene bljk.erk in de Varkenstraat en ceo erkend 1
5°IU'
u.
~
Kapellaans.
Pastoors,
I
513
1
»
584 396 237 5472 122 1010 460 983 427 425 330 166
1
»
l
» »
212
393 688 514
1204 356 400 564 358 1440 1020 575 691 405 820 172 967 446 402 304 158 772 432 430 523
684
1, 1 I
1 1 1 1
1 1 1 1 I
1 1 1 1 1 1 1 I 1 1 1 1
1 1 1 1 1
4 » 1 » I
» J)
» » » » 1J
» I J)
1)
» D
1 1 1
» 1
1 ),)
1 D
1>
I
»
1 1 1
J>
1 1 1
gesttcht van Zusters van Liefde.
D
» J)
t>
1
f
400
300 500 400 600 800 400 800 300 300. 400 500 400 300 300 300 300 400 300 400 400 300 300 300 300 400 500 600 300 300 300 300 400 400 » 600 400 300
SOD
f
» J)
» » 4 a 100 I) J) I)
100 D
» » p
» D
» »
lOO 1) )
» » » »
» J)
»
» »
100 D D
» »
» »
» ~)
»
40
4J
Rijks .J aa rw edden.
KerkeJijke Gemeenten, Kerken. (Statien.)
Communicanten
Pastoors,
Kapellaans. Pastoors.
I
73lU. 74 G.
75 76 H. 77 H. 1U.
Buren.
G.
Cocksdorp (Eijerland). Coevorden, 781D. 79 H. Crom meniedij k, Culemborg. 81 T. Delden, 82 H. Delfshaven, 83l Delft. 84~H. 851Gr. DeHzij1. 86 T. Denekamp. 871T. Deurningen. 88 jS. Deventer, 89 Didam. 1H" 90 Diemerbrug. 91jG: Dieren. 92 G. Doesburg. 93;F. Dokkum, 94:G. Doornenburg. 95,H. Dordrecht. 90 G. DrieJ.. Dronrijp. 98 G .. Duistervoorde (Twello) 99 G. Duiven. 100 H Dulvendrecht , 101 H. Edam. 1 U Eemnes. • 103 H. Egrnonden. 104 G.. Eibergen . 105 G. Elden.
N.H. N.H· D. N.H' G.
1
8°IU.
o. z.H.
I Z.I. Gr.
O. O.
O. G. N.H. G. G. F. G. Z.lI. G. F.
1G
971F ·
1021
!H. Gregorlus.
G.I N.H.
Bussloo. Bussum. Castricum.
't
G. G.
N.H· N H· U.
N.H G. G.
Martinus, »Vitus. • Paneratius. » Francisca. »Willibrordus. » Petrus banden. »Bar'bara. D Blasius. » Antonius Aht. » Joseph. ) Hippolytus. » Joseph. »Nicolaus. » Plechelmus. » Lehuinus .. »Martinus. » Petrus banden. » Maria Hemelvaart. • Martinus. » Bonifacius. » Martinus, J) Bonifacius. ».1\'Iaria Geboorte. » Maria Geboorte» Martinus. » Remigius. » Urbanus. » Maria en Nicolaus. » Nicolaus. » Adelbertus. »Mattheus. »Lucas. »
N°. 80. Culemborg. Er is een Seminarie gevestlgd , met eene kapel eo N°. 81. Delden. Been eene bijkerk te Bekkum. N°. 83-84. Delft. Er is een erkend gesticht van Zusters van Liefde.. No. 87. Deurningen. De jaarwedde van den Kape llaan wordt voor bel No.. 88. Deventer , Heeft eene bijkerk in de Nieu wstraat. N°. 91. Dteren. Heeft eene bijkerk te Steeg. N°. ~Ot. Edam. Heeft eene bijkerk te Volendam.
228 323 540 550 68 505
1 1
382 1745
1 1 1
» » »
1 1 1
» » »
)
2103 600 4000
D
2 2
1
1
1110
J)
3 I
1327
I 1 1 1
2127
1
21]2 239
1
2 1 2 1
595
1 1
»
1345
1
1
106 1520
»
J!)
329
]
J)
728
I I I
» 1
1792 494 307 196 1108
1 1 1 1 1
666 540 784
I I I
350
1
894 605
207 communtcanten, tcgc nwo irdtge nlet genoten.
» » J I
f
550
400 400 400 ,00 400 400 600
I
Kapellaans.
f
» » J)
» »)
» D
2 11 100
400
»
400
J)
»
500 600 300 300
» » J)
1
a 100 100
Xl
»
250
100
400. 40n' 300 400 300 400 300 400 300 t50
»
100 » D
100 )
))
100
100
J)
300
»
I »
150
J)
500 400 40U
1 »
400 300
100
»
» J)
42
45
L
J x: % o t a .y L
S z >o M:
Rijks-laarwedden.
KerkelijkeGemeenten. (Statiën-)
l06G. Elst.'
l07 H. Enkhuizçn. l08 T. Enschede. '
.
.ï
Kerken,
communicallten Pastoors. Kapellaans.
7 m2
G. H.W erenfridus.
1190
N.II. ) Franciscus Xaveritls. 0. )) Jacobus.
f300
337 1540
Kapellaans.
100
400 400
p l00
800 400 200 300 400 800. 300 300 400 400 300
p ) > p tb p p p l00 100 p
326 575 6l3 302 775 302 878 l64 1054 1170 800 490 . .. uuu
1. 'l 1 1 1 1 1 l 1 l 1 l j .
50
Z.H. pMa Mart rla OntvangenisenHI1. elaren van Gorcum.
1453
1
400
j
13 4)( 1. Gouda.
Z.H.7 )jolv ei pl. K0K101V33Ut'
2 10 25 30
400
1a5 ig : Oude Molstraat. 126 ll- = Assendelftstraat. la7 e*: Prinsessegracht.
Z.H. p Jacobus. z.I I. p Antonius.
2341 1879 3004
500 500 500
)à c à 150
129 G. Groenlo. l30 G . Groessen. 131Gr. Gl' oningen. 132 H. Grootebroek. 133 T. Haaksbergen.
G. ) Calixtus. G . ))Andreas. Gr. ) Martinus. N.H. n Joannes de Dooper. 0. p Pancratius.
2792 997 3160 520 1830
200 150 600 330 400
2 à 100 l00 ' 4 à l00 p )) i
135 l . Spanrn. 136 fl. =;ZS St Achterstl'aat. 137 . Jans straat.
))Dominicus. N.H. p Thomas van Aquine. ))Joseph.
p s 600
p p 2 à 150
li0 T. l11 G. 112 U. 113 F. l14 D. 115 T. l16 U. 117 G. l18 G. l19 Z. 120jT.
l21jH .
l2:' iU. Gorinchem. 1
128
- :
W esteinde.
l34 S. Haal' le.
0. ) Michaël. 0. ) Antonius Abt. G. > Martinus. Z.H. )) Maria. F. )A Franciscus. D. ) Joannes Evangelist. 0. p Pancratius. G. p G. )) Martinus. G. )) Martinus. Z. p Maria M agdalena. 0. p .x Pe.t-l'.us en Pau1us. .. .. - . .. -- . a .11. p noz enxr ans.
-
Pa.stoors.
109S. Ensen Emmeloord (Sc1lokIand). Enter. Etten. Everdingen. Franeker. Frederiksool. d. G eesteren. Gellicum . Gendl'ingen. Gent. Goes. Goor. Goorn.
-
z.ll. )) W illibrordus.
Z.H. ) Theresia.
0. p Sebastianus.
jN No o.1 n t. ft jtke ebiH hkui ze .tBinnenhof. 11 à8 ' 5. .G 'se Gr al vl ee te lh age ee .ne Heb ei f er ek net jku el r o pn he
-
0
. 0a www
4868
5()0
656
300
805 1054 1167
,
j
;) p
> p
j
s
2 à 150
o
l
.
No.125- 128. 'sGravenhage heeft eene kapelop de begraafplaatsen
munfcalllen, wort lt bediend door een'eigen geestell nlke,a1s eene No.129.Groenlo.Heefteene bi jkerk te Beltrum.
No.13l.Groningen.Eriseen erkend gesticl ztvan Zustersvan Liefde.
No.l*.Haarlem.Detweedekapellanfjisvacant.
een erkend gestichtvan Znsters van Llefde. Hetwecshuis met207 com-
afzonderlijkeStatie,en heefteene kapel.
Devierdel tapellanijistegenwoordigvacans-
-
t
1
)
45
Rijks-Jaarwedden. Kerkelijke Gemeenten.
Kerken.
Communicanten Pastoors,
Itapellaans.
(Statien.)
Pastoors,
\ 138~ 139 H.
I ~ .'~ Bakenessergracht. ~
143 G.
Spaarn, t:eGroenmarkt. Haaslrecht. Hamersveld, Harderwijk,
144 F.
Harlingen.
145
Harmelen. Hasselt. HazerswoudeHeeg. .
140
141 U. 142 U.
U.
,146 S. ~Ij 147 H.
148 F. 149 H.
1150'G. \ 15 1
Iz.
il521F. 1153 !S. 1154111.
I~g~ili~:. 157 H.
158)S.
H.
159
160 1G. 161 T .. 162 G. 163 G. 164 H. 165 U.. 166,U. 1671H. 1681H ..
169\S.
170
171~H.
:
}
Heemskerk. 's Heerenberg. 's Heerenhoek.
HeerenveenHeeten, IIeiloo.. HelnkenszandHeino. H(~lder (Den). Hellendoorn. HellevoetslulsHengelo. Hengelo,
Herveld .
Herwen en Aerdt. Hillegom.
Hilversurn. Hoogland. HoogrnadeHoog woud. Hoonhorst.
Hoorn
~o. 135-140.
) Achterstraat. ~ Achterom. Haarlem .. Er is een
,
H . Bernardus. N.H. »Franciscus. » Antonius. Z.H. » Barnabas. U. J) Joseph. G. » Maria. F. I) Michael. U. n Bavo. O. J) Stephanus, Z. H. » E.ngplen Bewaarders. F. » Joseph. N.H. J) Laurentius. G. »Pancralius. z. » Willibrordus .. F. »Willibrordus. O. » Maria Ontvangenis. N.H. »Willibl'ordus. Z. » Blasius. O. » Nicolaus .. N:H. » Petrus en Paulus. O. ») Sebaslianus. Z. H. » Antonius van Padua. G. » Joannes de Dooper. O. » Lambertus. G. » Willibrordus. G. » Martinus. Z. H. » Martinus. Na.H. » Vilus. U. )I) Martlnus. Z.R. »Maria Geboorte. N.H. » Joannes de Dooper, O. »Cyr'iacus. N.H. » Cyriacus. N.H. »Franciscus.
~
erkend gesticht van Zusters ran
No.. 14t. l-taaslrecht. Heeft eene kapel bij de pastorij. No. ~ 43. Harderwijk. De Pastoor ~t'niet, behalve zijne jaarwedde, N°. 460. Hengelo. Heeft eene bijkerk te Zelhem. N0. f63. Herwen en Aerdt. De kapellanij is sedert geruimen tijd vacant, N'>.• 69. Hoonhorst. Heelt eene bijkerk te Dal(St'D.
f
550
1
»
580 1715
1
D
»
2
600 300 300
589
588 271 910
668 160 356
1 1 1 1 1 I 1
1 » »
1 D
»
D
300
I
Kapellaans,
f 2
a
'» » 150 » » »
400 300
» »
600
» »
1
• • •I
504
)
J)
721
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 I 1 I 1 1 1 I 1
J)
400
J)
300 400 300 400 400 600
» »
250
100
152 528
612 960
306 560 694 1060 370 146 1182
1108
634 764 609
2160 1138
420
407 1141 900
907
1 1
1 1
Lierde.
eene Competenlie van f 30-87.
J)
» D
» J)
•J 1 »
500 400 S:SO
300 400 600
300 400
»
400
J)
J) 1)
» ) J)
» D
»
»
» »
100
D
300
2
»
1
300
»
300
I)
D
350 250 500 400
» »
]
1 1
J)
» » »
»
47
46
c.. ee
..c <:,;)
Rijks-J aarwedden,
~
Qj
.§
S 8
en
Kerkelijke Gemeenlen.
Q,;l
0
=
~
'0
'C
(Statien.)
Q.
cr.J
1::
Kerken,
Pastoors.
1741G.
Huissen.
G.
Hoorn (Op den)
Ilpendam, Indoornik. Ir·nsum. Joure.
0
•
N.H. ) Sebastianus. G. » Joannes de Dooper. F. » Marcus, » Mattheus. F.
1966 !
Jutphaas.
o
196 689 343 334 746 617 598 930 495 270
1 1
552
I 1 1 1 I I I 1 I
1
479 534 750 300 141 841 I
i
448 450 793 233 1443 386 petentie van
f
»
I
2
150
D
500 300 200 300 200 300 400
~
I »
» D
]
212
f 400
1 1 1 1 J
118
» »
1 1
1139 326 492 999
1 1H
H:
1 1 1
448 464
» Gangulphus.
U. » Nicolaus. U. » Jacobus. Kahauw. N.H. » Mana l\lagdalena. 't Kalf (Zaandam). t» Maria en Nicolaus. Kampen. • J) Franciscus. Z.H. » J oannes de Dooper. Katwijk. Z.R. » Jacobus. Kethel. Gr. » Willihror'dus. 186 Gr. Kleinenleer (Sappemeer), Gr. » Willihr'ordus. 187 1Gr. Kloosterburen. » Stephanus. O. 188jT. Kolk (Her·tme). O. )} Nicolaus. Kolmschaten, 189 ,8. N.H. » Antonius van Padua. Kortenhoef.. 190 U. » Petrus en Paulus. U. 1911u. Kothen. Z,H. » lVlichael. Koudekerk CRijndijk). 192 H. Z.H. ) Lambertus. 193:H. Kralingen. N.H. » Joannes de Dooper. 194 1 0 . Kudelstaart .. O. ) Joseph. Kuinre.. 195 18. Z. » Bonifacius. Kwadendamme, 196 Z. N.H. » Joannes de Dooper. Kwakel. 197 1 Lammershagen (de Weere). N.H. » Larnbertus. 198 N.H. ) Joannes de Dooper. 199 H. La ngendijk. Z.H. » Adrlanus200 H. Langeraar.. O. J) 201 T. Langeveen. N.H. » Joannes de DooperLaren. 202 U. G. » Martinus. 203 G. Lalhum en Giesbeek. ~o. 172. Hoorn (Op den). De kapellanij is vacant. N0. 174. Huissen. De Pastoor geniet, boven zijne jaarwedde, eene ComN0. 476. Indoornik. Heeft eene bijkerk te Heteren. 179 U. 180,U. 181 H. 182{ 183 S. 184/H. 185;H.
Kapellaans. I
Gr. H. Wlllihrordus. » Maria Hemelvaart, U.
178(.
Kapellaans.
....
Houten,
175 " , 176 1 1G. 177,F.
Pastoors.
c,
172/Gro• 173 U. 1
Communicanten
c .;; 0
es
t> <
I
~ (3
» » 1 » » I 1 D
» 2 J)
»
» 1 » » »
I I 1 I 1 I
» » » 1
1 1 1
» 1 »
f
100 » 1 300 I it lOO
a
)
D
100 » » » » » » »
400
»
J)
» 150 »
300 300 300 300 600 300 300 300 300 400 400 300 300 300 300 300 800 300 400
10,60, en de eerste of Stads-Kapellaan eene van
J) J)
» » » »
» »
»
» »
,.
» » »
»
f
~ ,00.
No. i82 en 183. Kampen. Deze lwee Statien hebbcn eene groote kerk,
waarin door beide Pastoors , beurlelings, op Zon.. en feestdagen de dienst
wordt verrtgt, No. t84. Katwijk. Er is eene kapel in het Gymnasium" mel 126 comNo. t88. Kolk (Herlme) .. Heeft eene bijkerk te Zenderen,
munlcanten.
No. 189. Kolmschaten, Heeft eene bijkerk te Lettele.
48
49
Rijks-Jaarwedden.
Kerkelijke Gemeenlen. Kerken,
(SCalWn.)
Communicanten
Pastoors,
Kapellaans, Pastoors,
204/T.. 205 U.. 206J 207(
208i F•
209' 210:F. 211)G. 212~
213, 214
215 /H•
216\ 2,17.
218!n. 219/H. 220 G. 221 H 222/H: 223,G. 224 U. 225 G. 226 T. 227
G.
228 H. 229 T 230
H:
231 T.
232 S.
233 S. 234 U.
235 H.
I
Latlrop. Leerdam. I Korenmarkt. ~ Vleeschmarkt. ~ "E Kerkstraat, ~ ca Speelmansstraat. Lemnle.-a. Lent. Ruine. :: Utrechtsche Veer. ~ Hartebr·ug. :~ , Haarlemmerstraat, ~ Papenhurgel'gracht.
o.jIH. Simon en Judas. Z.U. » l\rlar'ia. » Willi hrordus. » Bonifac-ius. F • » Franciscus, » Dominicus. F . j » Willibl'ordus. G. » Maria Hemelvaart. Petrus en Paulus. ) Joseph. Z H » Maria Onlvangenis. , • • ) Maria Hemelvaart.
Bakkerstesg. Leljdschendam.
» Dominicus. Z. H. »Petrus en Paulus. z.H. » Bernardus.. G. » Bonifacius.
e.1
~
LeijerdoJ'p (Groenendijk) . Lichlenvoorde. Limmen. Li8se. Lohith. Loendersloot (Slooldijk). Loenen . Lonnlker, Loo el). Loosduinen. Losser.
Lurlebroek. Lutte. Lutten, Lutlenherg.
Maarssen, Maasland-
236 H.
Maassluis-
237 F. 238 U..
Makkum.
Maurik.
t l I
) l 1
» Ludovicus,
N·H. ) Cornelius. Z.B. ) Agatha. G. » Marlinus. » Ludgerus, G. ) Antonius Abt. O. » Jacobus. G. ) Antonius Aht. Z. H. » Maria Hemelvaart. O. ) Maria Geb.oorte. N.H. » Nicolaus. O. » Plechelmus. 0.. » Alphonsus de Liguori. O. ) Cornelius.
U.
U.
Pancratius. Z.H. » Maria Magdalena, Z.II. F. G.
»
» Petrus en Paulus. »
Marlinus.
) Marttnus.
N°. 209. Leeuwarden. Onder de communicanlen zijn hegrepen die in No.. 212-217 Leijden. Heeft eene kapel op de begraafplaats en een N°. 223. Lobith. De kapellanij is vacant. N°. 225. Loenen, Heeft eene bijkerk te Klarenbeek. l'1 e • 234. Maarssen. Been eene kapel te Endelhoven.
441
I
101
1
830 828 860 503
289 666
1
1 I 1 I
» » »
f 300
400 D
J)
» »
»
2
300 300 300
» »
» » I
»
1
590
2
1
300 300
I
1 1 1 1
300
1
1095 327 745 609 716 500
939
J)
1
J)
1 1 1
.»
» 300 300 300 400 300
»
400
)
300 300 300 300 300 300 400 300 800 300
1
)
» I
1 )
616
I 1
1
881 358 1168
»
1 1
»
459 532 1141
1
1 J>
322
1 1 1 1 I
2H9 173
1 I
221
297
»
» »
It
2
580
f
I
742 1664 1143 1015 898
Kapellaans,
J)
1 I 1 I
1479
I
)}
1
» 1
» D
»
»
het tuchthuis aldaar , ten gelale van ~ 9i. erkend gesticht van Zusters van Liefde.
»
)
»
2
a 100 » » J>.
» »
100 » J)
100 )
100 »
» »
100 »
100 » )
» 400
»
400 300 400
»
)
» »
50
51
.----------------------------f-.-
Kerken, (Statlen. )
Communicanten
Pastoors,
Kapellaans,
Pastoors, 239 240 241 242 243
H.
Medemblik, Middelburg Middelharnls. II. Monnike ndarn. H. Monster. 2441U· Montfoort. 245)1-1. Moordrecht. 246iU. Muiden. 247/U. l\tlijdrecht. 248 H. Naaldwijk. 249 i U. Naarden , 250 ' U. Nederhorst den Berg. 251 1 H. Nes en Zwaluwenhuurt. 252 G. Netterden. 1 253H. Nibbixwoude. Nicolaasga (St.) 254/F. 255 H. Nieuwendam. 256iH. Nieuwkoop. 2571D. Nieu\v Schoonebeek. 258 H Noonien. 2591B~ Noordwijk. 260/H. Noordwijkerhout, 261 R, Nootdorp. 262 G. Nijkerk. 2631H. Obdarn. 264 H. Oegslgeest. 265 G-. Olbur·gen. 2661F. Oldemarkt. 267 T. Oldenzaal. Z. H.
i
268'8. 269 8. 270 II. 271 H. 272 F. 273 G.
Olst.
Om merschans. OoHgensplaat. Oosterhlokker, Ooslerend (Boodhuls). Oosterholt.
I
Rijks-Jaarwedden.
Kerkelijke Gemeenlen.
INi~'1 ~:~'I Z.H.
» » » » »
Martinus. Petrus.
Maria Hernelvaart. Nicolaus. Machutus.
U. » Jeannes de Dooper, Z.lI. » Joannes de Dooper, N.Il. » Nicolaus. U J) Joannes de Dooper. Z B. » Adrianus.
N.H.
N.H IN·Il. G.
»
Vitus.
» Marla Hcmelvaart. » Urhanus. » Walburgis.
N,H. » Cunera.
F. » Nicolaus. N.H » Augustinus. Z.H. » Maria Hernelvaart. D. » Bonifacius. Z.H. ». Martinus. Z.H. » Jeroen,
z.u
Z.R. G.
»
Victor'.
» Bartholomeus, » Catharina.
N,H. » Victor. Z.B. » Wi llibrordus. G. » Willihrordus.
O.
O.
O. O.
» » Plechelmus.
» Willibrordus,
» Vincentius a Paulo. Z.H. » Marla Hemelvaart. N.H. » Maria Visitatle, F. » Martinus. G. » Leonardus.
N°. 243. Monster. Er is een erkend gesticht van Zuslers van Liefde. N°. 244. Montfoort. Er is eene kapel in het instiluut voor jonge juf-
No. 249. Naarden, Heeft eene kapel op het kerkhof. Ne. 256. Nieuw koop. Heeft eene bijkerk in de l\1eije. "N e • 265. Olburgen. Beeft eene bijkerk te Drempt,
640 965 248 510 397 1420 374 352 1005 670 440 323 515 3\2
422 327 252 540 279 680 878 518 512 640 475 505 780 200 1995 592 371 496 258 421 382 vrouwen.
1
»
1
1
1 1
1
» » »
1
I
1
»
1 I
»
1 1 I I 1 1 I 1
»
1 » » I » » » 1)
)
»)
1 1 1 1 1 1 1 1
» » 1
1
» » »
»
» 1 » 1 »
1 1 1 1
»
1
»
1 1
» »
1
»
f 400 800 500 400 300 400 400 500 300 300 400 300 300 »
400 400 400 400 800 400 400 400 400 400 300 300 350 400 300 400 800 400 300 300 500
I
Kapellaans.
f
D
300 » » » »
» » » » » » » »
» )
» »
» »
» » » » »
». 100 » 100
» » »
» » »
53
b2
Rijks-J aarwedden, Kerkelijke Gemeenten.
Kerken.
Pastoors,
Communlcanten
,
Kapellaans.
(Statlen.) Kapellaans,
Pastoors. I
274'F. 275iT.
Oosterwlerum. Ootmarsurn.
278:H.
OlHI··Ade. Ol1d-BeijeJ'1and.
276 H. 27711H.
2791U. 280\H. 281 H.
282:U. 283iH. 284 G. 285 H. 286 H.
287 G.
288 G. 289 H. 290 H. 291 G. 202 H. 293 S. 294 H, 295 u. 296 T.
297 U. 298 H.
299 T.. 300 H. 301 T.
~!~H.
305' 306 U. 307 G.
Osdorp. Ouden-hhljn.
Ouderkerk (Bullewijk). Oude Tonge. Oudewater, Oudorp,
Oud -Zevenaar. Overschie. Overveen. Pannerden. Pekel-A. Poeldijk.
Purmerend. PUllen. Pijnacker.
Baalte. Baamburg.
Renswoude. Beutum. Rhenoy. Rhoon. Rielmolen.
Roelofarendsveen. Rossum. I ~ Houttuin. ~ e3 Steiger, ~~ Leeuwenstraat. ~ Wijnhaven. Rumpt. Buurlo,
F. H. wn», O. » Simon en Judas. N.H. » Pancratius. Z.H. » Bavo.
31 4
I
33 3 84 55 5
1
» »
400
400 400 300 400
D
» 1
49 8
1 1 1
300 400 300
D
D
»
1388
1
1
1
D
J)
49 8 79 1 503
250 400 250 400 300 300 300 600 300 400 200 400 400 400 400 300 300 300 600
53 5 159 8
N.H G.
» Laurentlus-
Martinus. Z.H. » Petrus handen. N.H »Agatha.
IZ.B.
I
f
J)
2
1 1 I
Z. H. » Antonius van Padua. U. » N.H. » Urhanus. Z.H. » Marta en Jacobus. Z.H. » l\tlicha~l.
G. Gr.
1 1
142 ]8] 6
J)
Martinus. Willibrordus.
Maria en Bartholomeus. N.H. » Nicolaus en Catharina. G. » Maria Zuivering. »
Z.H. )} Joannes de Dooper. O. » Kruisver'heffing. Z.R. » Petl'us en Paulus. U. )' Cunera. O. » Simon en Judas. G. » Maria Hemelvaart. Z.H. » Willibrordus. G. J) Cecilia. Z.H. » Petrus banden. O. »Plechelmus. » Laurentius. ~Z. H . ':': Rosalia. Dominicus. Marla Ontvangenis.
} 1
~ Ig: I:
WiIlihrordus.
N0. 275. Oolmarsum. Heeft eene bijkerk le Telllgte. Er bestaat een elgen geestehjke wordt bedlend, Ne, 299. Riemolen. Been eene bijkerk te Neede in Gelderland. N°. 302. Rotterdam. Het weeshuis van deze Statie heeft eene kapel. ]So. 304. Rotterdam. Deze Statie heeft, buiten de Stad, op de hofstede
bediend door een' eigen geestelijke en heeft eene kapel,
560
I 1 1 1 1 1 1
634 96 9 705 13 5 432
1
141 5 642 24 1 40 7 28 J 269 470 118 0 92 6 1575
1 I 1 1 I I 1 1 I 1
6550 7240 98
200 260
I
)
J)
1
1
» » 1
» » » I 1 J)
»
» )
1
1 1 2 4
]
6
1 I
I ,)
D
J)
\
600 600 400 300
I
f
D
1
a 100 » » »
}>
» » J)
» 100 » » » )
D ))
»
» ))
n
» »
» »
200 » » » »
I
D
» »
instituut tot onderwijs van meisjes , DIet eene kapcl , welke door ceo'
Krooswijk, eeoc kapel. Haar weeshuis wordt, als afzonderlijke Statie,
I
54 d..
es
~ ~
~
CI:I
""
QJ
~
8
CI:I
S 0
.~
ee "0
~
c
Kerkelijke Gemeenten,
... ... :a
(Statien.)
~
308 II.
H.
H.
T.
U. H.
321
1H.
1F.
1U.
1
331 H. 1H, 332:H. 333 3341S. 335:F. 336:H. 337 i U . 338,G.
1Gr.
339t
Hijswijk.
Schagen.
322 323iH. 324 325,G. 326!F. 327,F. 328 329 U . 330
Rijnsalerwoude. Rijp. Rijpwelerin3'. Rijssen. Rijssenburg.
H.
H· H· H· U·
340 H. 1341\Z.
Communicanten
Pastoors.
Kapellaans.
'"'
Saasveld,
U.
c
.~
~
T.
H.
Kel'ken.
'C3 c
> < 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 32J
Rijks...J aarwedden, ~
Sassenheim.
Schalkwljk ,
Scheveningen. Schiedam. Schipluide.
Schoon hoven. Schoorl. SchooLen. Sensmeer-, Silvolde.
Sloten. Sneek, Soest, Soesterberg , Spaar nwoude. Spanbroek , Spierdijk.
Stadskanaal . Steen w ijkerwoude, Slegg-erden. Stompwijk,
Tekkop. Terborg. ~ Den Burgt, Texcl Oude Schild. Tholen.
Pasloors.
Z.H. H. Joannes de Dooper.
N.H.
Z.H. O. U.
D
» » »
Z.lI. »
O.
»
Z.II. » N.H.
U. Z.H. Z.H. Z.H. Z.H. N.H.
N.H
» » »
» n » » » »
Bonifacius. Maria Geboorte, Dionysius. Petrus bandon. Bonifacius. Plechelmus, Pancralius. Christophorus. Michael. Antonius AbC Joannes de Dooper. Jacobus.
Bartholomeus, Joannes de Dooper, Engelmundis. ViLus. » Philippus en Jacobus.
F. G. F. » Frederlcus. F. » Martinus. U. » Petrus en Paulus. U. » Carolus Barorneus,
N.H. N.H.
N.H. Gr.
O. F.
Z.H.
U. G.
N.H.
N.H. Z.
n Jacobus, » Bonifacius. » Georg ius. » lVlari.1. » Andreas. » Frerlericus. » Laurent ius. »
Hippolytus.
» Georg'ius. » » »
Joanues de Dooper. Maria.
Marl a Hernelvaart.
No. 3t4. Saasveld De kapeflanl] is vacant.
No. $29. SOt ster berg. Heett eene kapel op de bezraafplaats. No. 334 Sf ee n w ij ker w oude . Been eene bijkerk te Steenwijk. No. 337. Te kk.ip. Heeft eene kapel bij de pastori].
No. 338. Tcruorz, HcefL eene bijkerk te Tergun, N°. 339. Texel. Heeft eene bijkerk aan den Hoorn en eene te Ooslerend.
610
1 1 1 1
556 533 717 236 874 620 476 437 1011 295 3680 725 348 267 500 610 '798
1
91 946 1086
» »
» 1
400
300 300 400
Kapellaans.
f
»
» »
»
1
»
»
»
1 1
»
»
1 1
»
400 300 300 300 300 500
3
»)
1
)}
1 1 1 I
»
1 1 1
]
1 I
» 1 » 1
n
» )}
» » 1 1
232
L
362
1
») »
410
1
J)
1 1 1
»
I I
»
667 201 719 385 601 582 875 526 106 296
f
I
1 1 1
»
I 1 » 1
1
» »
I
»
300 300 400 300 300 300 400 300 300 600 300 300 300 800 200 400 300 300 300 400 400 600
100 »
» »
» » » » » » »
» »
» » » » » )}
»
200 » »
» 100
» » »
57
Rijks-Jaarwedden. Kerkelijke Gemeenten.
Kerken,
Communicanlen Pastoors,
Kapellaans,
(Statlen.)
Pastoors,
342'jU, 343 T. 344 H. 345 H. 346 U. 347 Gr. 348 G. 349~
1350 13~1
Tiel.
Tubbergen. Tuitjenhorn.
G. O.
1356
;357 G.
Witte VrouwenpoortVaassen.
G.
1358 G.
Valburg ,
G.
359 U. 1360 T, !361 Gr. 1362 D. 363 Z )364 H. 365 G.
Varik. Vasse. Veendam. Veenhuizen. Veere.
372 U.
3731H. j374]'S. 375 H
1
1
344 425 638
V (lId Ct).
Yelp. Velzen. Venhuizen. Vianen. Vilsteren. Vinkeveen. Vlaardingen. Vleulen. Vogelenzang. Vollenhoven. Voorburg.
591
751 637
1478 1527 1840 1513 1470 1165
U. : g~:::~~,:~~~'
$" Oude gracht, Heerenstraat.
3661H.
914
N.H. )l Jacobus. N.H. )} Marla Geboorte. Uithoorn. N·H. )} Joannes de Dooper. Uuhuizen. Gr. » Jacobus. Ulft. G. ) Petrus en Paulus. Onder de Linden. ) Servatius. Achter de Wijdestr'aaL )J Mavtinus, ~ Nieuwe gracht. » Martinus.
13~~\
367 H. 368 U. 3(l9 S. 370 U. 37 1 II.
1554
» Pancrailus.
UiLi~eest.
I;~;)U. ~) ;;:~s;:~~;at. 13tJtJ
In. Dominicus.
G. O. Gr. D. Z. N. H. G. N.H. N.H. Z.H. O. U. Z.H. U. N.H. O. Z.H.
» Augustinus. ) Willibrordus. » Maria. ) Martiuus. » 'Verenfl'idus. » D Pancratius. »Mar'ia. » Hieronimus Aemilianus. » Maria. ) Martinus, »Bonifacius. ) Engelmundus. )} Lucas. ) .l\'Iaria Hemelvaart, » Willibrnrdus. » Antonius van Padua. » Joannes de Dooper-, » Willihrordus en BQnif3ciUS )~ lVlal'ia Hemelvaart. » Nicolaus. » Martinus.
1736
826 277 262 645 704 1000 57
632 381
680 384 842 442 907 833 666 604
I
63 891
1 1 1 1 1 1 I 1 1 1 1 1
1 1 I 1 1 1 1
1 1
» » 1 »
» 1 1
f
400 300 300 300 300 300 400 »
600 »
J)
))
D
400 400 400
1
300
1 1
»
I ,1 I 1 1 1 1 1 I I
)
300 1200 600 300 400 300 400 400 300 300 400 300 300 400 300
1 1 1
D
» » 1)
» I)
1 1
» » I
n
» » » » )
»
2 1
1
» »
»
3
1
(
)
600
1
Kapellaans.
»
1 2 2
»
I
»
a 150 1 a 150
2
» »
100 )J
» » »
300 »
» » » »
» )
» »
"» })
»)
No. 3i2. Tiel. Heeft eene kapel op de begraafplaats. N°. 343. Tubbergen. Heeft eene kapel te Fleringe.
N0. 3,19-356. Utrecht. Er is cen erkend ~esticht van Zusters van Liefde, kape l bevindt, die als eene afzonderlijke Static bediend wordt , Nn. 357. Vaassen, Heeft eene bijkerk te Epe, N°. 363.. Veere. Wordt bediend door een' Vicaris.
alsmede een R. K. Wecshuis met t08 communicanten , waarin zieh eene
58 I
~
1
! I
I
59
~
~
.c ~
8
en
Rijks-J aarw edden,
.§
4)
Kerkelijke Gemeenten.
e0 .~... c..
c
0..0
'0
(Statien.)
~
... coo
E1.
H.
G. Z. Z.
381 U.
382 T. 383 H. 384 G. 385 H.
Kerken,
0
Voorbout. Voorschoten, Vorden. Vosmeer (Nieuw). Vosmeer (Oud). Yreeswijk. Vrlezen veen. Waddlnxveen, Wageningen.
Warmenhuizen.
Z.ll. H. Bartholome'l1s.
Z.ll. » Laurenuus. G. » Antonius van Padua. NB.
Z.
» Joannes de Dooper ,
» Willibrordus. ) Barbara. » Antonius Able Z.H. » Victor' G. J) Joaunes de Dooper, N H. ) Ursula. Z.B, » Matthias, F. » Michael.
U. O.
387 1F.. 388 U. 389 H. 390 T. 3911U, 392 i T . 393'G. 394!U. 395 H. 396 H. 397 G. 398 B. 399 T.
War'l'ega. Wassenaar', Wateringen, Weer-selo. Weesp. Wegdalu. Weill.
Z.B. Z.H. O. N.H. O. G.
Werkhoven. Wervershoef. Westerblokker., Wesiervoort. Westwoude, Wierden.
Mar·ia. W erenfrldus, N.H. » Michael. G. » W erenfrldus. N.H. » Martinus. O. » Mar'linus .
400 H.
Wieringen.
401 402 403 404 405 406 407 408 409 410
Winscholen Winterswijk. Woerden.
Gr, G. U,
rJ
H.
Wognum,
F. F.
Wulvega.
H.
Wormer'. Wormerveer. Woudsend. Wijhe. Wijk aan Zee.
H. F. S.
Kallellaans. Pastoors.
Warmond.
1
Pastoors.
0
386 11
1
Communicanlen
~
> < 376 377 378 379 380
.~
.5 ;,;.
WOl'kum.
411 H. N0. 376. N0. 384. N0. 386. ~ -, 392.
Y'I
Willibrordus.
» J cannes de Dooper.
» » » » » U. N:H. »
Remigius. Laurenrius. Petrus en Paulus.
Martinus.
293 648 356
1 1
))
712
I 1
»
1
»
1
)
1
»
1 1 1 I 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
)
256 405 211 509 1072 357 378 229 1364 1150 657 728 632 1508 4ij4 896 280 400 604 357
N,H,
» Hipolytus.
]48
Gr. G.
» ViLus,
231
Z.H.
N.H. F.
F.
» » » » »
N H. » N.H. » F. »
O.
»
Jacobus. Bonaventura. Hieronymus.
Werenfrtdus. Maria Magdalena. Maria Geboorte. Michael. Willihrordus.
N.H. » Odulphus.
848
1425 319 280 597 230 376 192 1144 166
I
"
))
»
))
»
»
1 1 1 » 1 1
300 300 300 400 400 300 300 400 300 400 300 500 300 400 300
f
) )
»
» » »
» D
100 » » » »
»
100
400
»
100 150
» »
»
»
»
400 600 500 300 400 500 400 300 300 400 400 400 600
»
»
1
»
»
» »
1
»
I I I 1 1 1
» » »
» » I »
Voorhoul. Er is eene afdeelfDg van bel Seminarie van "Var- mond gevestigd , mel eene kapel en 9t communlcanten, Wageningen. Heeft eene bijkerk le Bencum. Wal'mond. Er is eene afdeeling van het Seminarie gevesttgd , met eene kapel en i 09 communlcanten.
Wegdam. De jaarweddc van den Kapellaao wordt voor het tegenwoordige niet genoten,
Kapellaans,
300 300 300 300 300 400
1
1
f
I
»
» » »
» » »
»
»
» » »
» »
»
»
60
L J 2 % = % / t
l
Itel.kelijkeGemeentcn.
Q .F
: L > Q
Rijks-laarwedden. J
It .kel'-
*3
(Statiën.)
0:
.u I
o ea
ccmmul,icanten pastoors. Itapellaans.
z .-- -
.. . -
-
.
4l21 itJ W ijk 1)i j1)uulstede. .
4l3tG. svijnbergen. 4141F. W i jfgaard. 415l U. llsselstein.
-
. . --
pastaors. ----
..--.--.---...-.....-
N.H. n Bonifacius. D. )) Joseph.
4181 $H. zandvoort.
N .1. )) Agatha.
je j r vy , e jn k1 z1 on r vea.
.
-.-.-
U. 11.JO3n11esde 1)00per. G. ))Martinus. F. ) Mal'ia Hemelvaart. U. n Nicolaus.
416r 'H . Zaandam. 4171 ;D. zantlbel.i.
419 (). Zeddam. lU. zei 4 20I st. 421i G . zevenaar. '
.
........ .
.
.
:
. .. ........ ...
l086 881 294 1350
f40() 300 ) 300
726 34l
Kapellaans.
400 800
p ) )) n )) n
600
U. )Joseph. G. )) Andreas.
5 90 733
4 00 300
G. ) W erelfridtls. Z.H. h) N icolaus.
14 35 750
300 400
l00 ))
N.11. ) ; M artinus.
137 1597 367
400
) l00 )
Zwil. ))JoanlesOnthoofding. Gr .p Joseplles l.de Dooper. G. p Joanl
431 4 30ls. zwoll ejO Inny dt eI l' lo da ern Bso te legn je ..o 0. p )Mi Micha: ël.
N.I 1.lyMariaGeboœt:. ,
No 412.Wiikb1JDuurstede.Heefteenekapelopdebegraafplaats. .
.
200
426l $lI. zoeterwoude. 427i Gr. Zut Zuipdhe onrn 428. G. ..
432H. Zijpe.
.-... .
1786
Zj1 4 .) j,J w0a jj njnjeys , oyd ,( j eusB.0oper. *
429I 'H. Zw aaf;.
.
G- ) Oswaldus.
4aajI g . I. 4a, i(;. zi
4 24k . euwenl. 425,H. Zoetermeer.
.
j5 ,7 ,0 , 784
16 88 87 5 1 4,,
300
,0 3 ( s0 300 600 500
p ,)
4,,
)
100
) l p i
; j j
l
Zusters #an Liefde.
j l
) ,l j
p )) ,j
No.419.Zeldam.Heefteenebi jkerl tteXzewi jn. l*.430-431.Zwolle.DezebeideSlatiënhebben eenebijkerk aan de Ossenmarkt, ccnekapelop debegraafplaatsenecn erkendgestichtvan '
l
' 1
j
l 1
I l '
GQ
RECAPITPLITIE OP DE
VOORGAANDE NAAM LIJST. Gctalder
Aarts-
netjjqag der jk( sjja ajr-'Rijksjvo aar dienst- Ri (j(ay ()wcdden docnde We . r
;. . r ;
kd Priesterschnppen. = e
-
vool
a
tg
a
:5 a ï g i = . e a y z a s y y a %: s
é
e
m
k
a
4
m
Iioll lande'nzee' and .. ... l91 l91 l13 16l Utrecht. .. . .
69 69 35 56
r
i :
g :x
m
a
x .
a
.
l
13 '/6l,350/ 1,950
I
5 20,750
650
Gelderland . .?. 65 65 33 64 35 21,950 3,750 Friesland . . . . 33 32
p
10,700
Salland,Drenthe en Groningen. 43 43 19 38 8 Twenthe . .. . 32 32 23 32 l2
19,350
j l
.
6 27
...
..
l,150
1l,100I 1,300
.. . . -..
Totalen ... 432 432 229 378 73 145,200f 8,800 Nota.Twee Pastoors en een Kapellaan in hetAartspriester-
schap Gelderland, zijn bovell hunne Rijks-jaarwedde in het genot eener competentie# bedragentle voor die
PastoorsJ41.47 en voortlien Kapellaan (1.00.
65
A A A M A AJ SY
DER KEBKELIJKE GEMEENTEN (Pa1' 0C1téen 64Reetoralett ylEN IQERKEN IN HET XPOSTOLISCH VIGAXIAAT VAN 'SIIERTOGESBOSCH , AANWIJZENDE HET DEKENAAT EN DE PROVINCIE , w&. &RTOE IEDERE GEMEENTE BEHOOBT, IIE' r GETAL DER COMMUNI6ANTPN , DAT DER m ENSTDOENDE GEESTELIJKEN Es HET BEDRAG DER AANHUNNEBETREK-
KING VERBONDENi RIJKS-JAABWEDDE EN COMPETENTIE, MITSGADERSANDERE BIJZONDERHEDEN;OPGEMAAKT ONDER
DAGTEEKENINGV. &N 1JULIJ1851.
NOTA. De namen del'Dekenaten zijn op de volgendewijzc aangeduitldoor lettel's: Dekenaat'sHel.togenbosch )) Orthen Bom mel Hilvarellbeek )) Eindhovell Oss Geertruidenbcl'g ,) lleusden Helmond Cuyk
door 'sB. p Or. Bo. Hil. )) E . 0. G. p lle. H. C. N. Nijmegen Druten D. Ravenstein en Megen p R.
r De namen der provincien Noordbrabant,Gelderland en Zec-
lantlzijn aangeduid'doorde lctters:NB.G.Z. HetgetalCommunicanten isopgegeven naardetclling gctlaal, gedurent le het Paaschfeest #an 1850.
i d q é ) k. ! 1 / '
-
1
l= : g
* v
Kel .ke l ij kr e Gh e mn e)enten. .. j ( p a oc i e v .
> Q
ujj,knrj.
2
1E. A1 11st.
NB.0.L.V.Presentatie.
4 0r. Alem. 5 D. Alphen.
NB . > Huberlus. G. p Lambertus.
6 D. Allforst. 7 B0. Amerzoden.
G. G.
2 H. 3 D.
Aarle-Rixtel. AFerden.
8 C. Antonis(St.) 9 D. Appeltern.
1 jj : a u ia
=c
m NB. 0. L. V.Presentatie. G. lI.Victol'. p Donalus. ) W illiblordtls.
pastook. s.
-
m4
J -
495
l /400
182
) ) l
998 963
l 1
620 204 950
)) l
400 400
337.50
400 4(/0 400
11G. Baardwijk.
1 3N. Balgoy. 14 D. Batenbtlrg.
G. :JoallnesdeDooper. G. )) Victor-
12 H .
Asten. Bakel.
15N. Beek (Ubl Ael' gen.) 16jH.
Beek en Donk.
' 17jC. Beers. 18jO.
Bel'chem .
G. p Bartholomeus. NB. p Micllaël.
NB. * Lamllel 'tt ls. N B. > W illibrordus.
982
1
l l
400 400
932
1
400
1024
1
100
N B. * Agatha. NB. ) : Antonius Abt.
18 00 1 166 l
NB. )PetrusenPaulus.
385
l
1 l
1500 1
2 00 348.401 400
409
,a , j) ) y ts 75.30
)> l00 l00 l5() n là I50
p
lh 150
tjjjtj :
'
No.40.Asten.Heefteene kapelofbidplaatsin de Omnlelen.Er iseen erkentlgestichtvan Zusters van Liefde meteene kapel. No,I5.Beek.Er iseen erkend gestichtvan Zusters van Liefde. No.27.Bockel. Heeft eene kapelin hethuis van Padna,gehuchtde Logt,welke dooreenen Rector wordt bedielld.
N*.30.Boxmeer.Er zi jn tweeerkende geesteli jkezamenlevfngen,eene van mannen en eene van vrouwen,De kapel van de eerste dielttolparochiekerk en de twtedelzcefttene kapel.Boxendien i:ernog eenekapelop lletZaltd.
l ! 1 . $ *1
tl:)( o ))
No. 2.Aatle-Rixtel.Heefteene kapel gelegen ln 'tZand.
No.3.Alrerden.qeefteene bi jkerk te Deést.
, 1
l
l00
NB. p Petrus.
t l ! , j )
150
400
I l 1 1
#
) j '
400
400
t
I 00 l00
1
400 400 400 400 4*
jC. Boxmeer.
100
l
N B. )) NB. > Odulphus. NB. 'p Maria Hemelvaart. G . p Cornelius.
30
jl jà :3 j,0 s 0 tj ) 1à 150 jj:j( )() )
500
Besoyen. Best. Beugen. 25N. Beunillgen. 26 Hil. Bladel. 17 R.
NB. ) Servatius.
))
100 ); 100
2 à l00
400 , 4,
Bockel.
100
1504 566 1361 747 715 697
--l
100 150
400
6 4 l N B. p > )B Pel t. r nta lsrd buasn .den. 6570 l NB. n PetrusStoeltewyjtjojok:. j:,, j
28 He. Bôkhoven. 29 E. Borkel.
J
62.50
400
640 409
19fE. s t lrgeykjH uetl Lloo f. Berliktlm. 20 21Or. 22 G . 23 Hil. 24 C.
J
G. p Servatius. NB. 0.L..
N B. > NYillibrordus.
1
ajjks. rom. jjjks. comjaal .wetlde. petentie. jaarwedde. petentie.
NB. nAntoniusAbt. 743 1 2 440d00. 390 V.Presentatie. 2829l 93 l 4 00 NB. 11.Clemens. l 400
10 H.
Kapellaans.
*
j
1 l )
66
: s* a O = 2 > a g = t > Q
Kerkeli jkeGemeenten. '
kparocllien.)
I
67
.f.ër 2 m
Kerken.
i ; ':
A
a ï
I:
a B
z a
.a s =
4 m
Pastool' s.
z a
Ri jkscomRi jkscomjaarWe(j( j(j. jletej ytje. jaarw-edde. petentie. l
r
3 1IOr. Boxtel. 32 E. Breugel.
! NB.11.Petrusllandell. 1N B. p Genoveva.
3470 045
3 4 00 > 400
33 jD 34) H.
) 5B. ))Maria Visitatie. 1G . )) Anna.
166 3 528
l 1
)FB.>Lambertus. l5B' NB..))))WMailrllii nus. brordus.
278 1368860
> 400 2 400 p 372.88)
jl B. y )Vr li ll oir d NB. n Vii nl c e nr t ll su .s. NB. n' Wi llibrordus. 'vatius. ,N B. p Sel
18 98 22 5 733 1226
INB. )) Lam llerlus. G. )) Ewalden.
1 661 ll40 220 1150 1572 12l
,
.
Bu del. Btlrgharen.
36 5jOr. Cromvoirt. 37G R. C tlyk. Demen en Dieden. :
.
38lR.
Dennenburg.
3 49 0l t 14. D eu l.n en. . tR De ur se 42 l/II 1iI. Di Dint eshel sen'.. Or. .
43tE. Dommelen. 441D. Dl eeumelen. à51 iel. ,Bo. Dr 46 47 (D1. .
Dl.unen. Druten.
48iHil. Duizel.
49$Or. Dul lgen. 50) .E He. Dussen. 51I . Eel'de. 52lHil. Eersel. 53!
54j ' E . Eintllloven. Or. E mpel. 1 ' '
5 501 ge en. 56 llil.. En Ens cll lot . 57 H. E,.p. 58 Or. Esch.
59 C.
Escharen.
60N. Ewi jk.
JNB. n Michaël.
1NB. ) ,Mal' tilus. !G. n Bal, l)al' a. kG. ) Martintls.
NB. ) Joannes. NB. NB. N B. N B.
) Jacobus tle Meerdere. n Maria Gelloorte. ))Antonitls AI)t. n NYillibl. ortlus.
NB.pCalhal .ina.
N B. p Lantlelinus. NB. n Cl Larci ml tus' . N B.1n ll ie ar . NB. )) Sel'vatius. N B. )) svillilll'fll'dus. N B. n Lambertus.
G. ))JoannesdeDooper.
119
3 27.50 400
300
4 20 00 0 n 400
278 1076 1698
400 400 400
70 '70 400 40 0 400 400
7l4
',,,,() t/-
r
r)aàjn() t)
72.50 27.11l
24.50
27.77
458 330 330
400
2330 198
n
248
3)
40t )'
263 1634 348 630
)) l' l 1
1l.20 400 400 40f)
625
Kapellaans. --
1à15 )0 tj:j>j s ))
2à10 p0 100 100 ): 150 l50
50 > 100 10 ))0 150
j t 1 50
100 )2 a 15()
3 400 400 l
1 00 l00
jj)jj( )t) p 388.80
400
j 1 ! l
1 1 t ; t ' 1 l
j I !
( !
) 5
)
)
n 100 l00 100
q l 1 i )
l50
!
No.
33.Butlel.Heefteene kapel te Gastel in hetschoollokaal. Xo.36.cuyk. Ileefl eene kapelop Klein-Linden.De oude schtlurkerk wordt a1s bàjllerl t pebruikt.Er bestaaleen erkend gesticlltven Zuslers No. van Liefde. TeSt.Agatha?onderdezeparochie behoorende,iseeneerkendegeesteli jkqzamenleving van mannenmeteene kapel. 40. Deursen. Heefteen kapellelle ofeene bidplaats.Er iseeneer- kende geesteli jl te zamenleving &'an vrouwen mcteene kapel, welke door
l
et.nen Rector wordtbediend.
[email protected] kapel te Velddriel. Eriseen erkendgestichtvan Zusters van Lieftle. Nn.53.Eindhoven. Er iseellerkend gestichtvan Zustersvan Liefde,meteene kapelen een'tlienstdoenden priester.
1 l j ,
Xo.55.Engelcn. Er is eene kapel in hetpensîonaatvoorjongejuf-vrouwen.
i
1 ! 1 !
68
(5 -f) l
,1 X
s .
E : >. >
=; g * a
Kel. keli jkeGemeenten.
(parochien-)
.
. : y .g a m
62 1jC. Gassel. G . Geek.truidenllerg.
JoannesdeDooper.
>Ma ia dail el la . a Mal r' i a Ma en g Br gi d a.
.
66O
Gemert. Gemonde. Gerwen. Gestel. Goirle. Grave.
uerken.
. > Gertrudis.
631 4l 0 E. Ge GeFe ldrn o. p. 65 H. r. 67 lI. 68 E. 69 Hil. 70 C.
& C
p Joannes Onthoofdillg. y Lambel'tus. )) Clemens. B. y Lambertus, p Joannes de Dooper. p Elisabeth.
71N. Gl'oesbeek. 72jC. Grootlinden. 73!Or. llaaren.
a Cosmas en Damiallus. ))Lalnbertus. p Lambertus.
741He. liaarsteeg.
))Lambel'tus.
75l !H.
llandel.
p M al'ia Hemelvaart.
7 6IHiI. 1 1apert. 77 781C. B. Ilaps. Haren bijMegen. 79 N. llalel. t.
p Se5,eri1)us. NB. p Nicolaus. NB. >)Lal nbertus. G. p vincentius à Paulo.
80 Bo. Iledel. 81 He. llediklluizen. 82 0. l'leescll.
G.
830r. Ileeswi jk.
s Avillibrordus. )) Lam bertus. )) l3t?tl.lls llllntlen.
B. . sYillillrordus.
84 E. Heeze. 85 H. Ilelmond. 86 Or. llelvoirt.
a Marlinus en Agatha. p Lambcrttls. NB. p Nicolatls.
87 D. Hernen-j
G. . ) Judocus.
' : j : n a . =
425
j g v C
1
pastoors.
a
Kapellaans.
ï
Ju
-
njjks.
com-
p /4 00 400
1
2
18 98 32 7
1 l
l 2 4 10 00 0
f
fl à 10p0 /
300
2955 726 11 2 200 l 400
368
485 994 606 1953
1720 192 1230
)) 1 l 2
400 400 400 600
135
2
400 400 >
975.75
357
400
340
*
311 337 ,,,
)) 400 4,,
69l 379 232 1430-
400 400 400 400
720
400
1369
3 852 1084 500
com-
. a jaal 'wet jde. petentie. jaarwedde. petentie.
894
1 1 1 l
si jks-
10000 2 àl
l
% R. llerpen. NB. a sebastianus. 900 l No.62.Geertruidt'nberg. Er is een erkend geslichtvan ZustersvanLiefde meteene kapel.
t j
1: 150 100 p 100 100 1 là à2 l0 00 0 f l à 1 5 0 ï kl à jtjg )) 100
jjàjtj:
p
)) 100 j,,
4.jaj
297.451
))
p p n 100
n
400
3 l50 1 l50
)
I
l00
, 6 00 250
j: là115 0 0 100 50
400 150
)y 100
23.621
No.65.Gemert.Heeftalhiereenekapel,benevenseeneteEsdonk.DeRectoraten teHandelen Mortelzln#andezeparochieafhankelljk.(Zie N*. 69.Goi no.rl 7e5 en 135.) .Heefteene kapelofbidplaats onder Poppel .
No.7û.Grave. lleeft eene kapel bij het Gasthuis.Eriseen erkend gesticht#an Zustersvan Liefde. 5@. 73. Haaren.Er iseene afdeeling van hetSeminarie meteenekapel.
No.75.Handeliseen Rectoraatyafhankeli jk van deparochieGemerl.(
[email protected].)
No.78.Haren. Er is eene geeslelijke zamenleving van vrouwen meteene kapel,die dooreenen Rectorbediend wordt.
[email protected]. Er is een erkend gesticht van Zusters van Liefde m eteene kapel.
No.88.Herpen.HecfteenekapelteKeolwi jk.HetRectoraatteOver-langellsvan dezeparpchle qfhankelijk.(Zie no.161.)
70
71
J
X
=;
: g
Kerkelijke gemeenten.
(Parachien-)
= t
>
Q
$
f :
.
uerken.
.p 2 m
I H.Joannes.
90
)) Petrus.
NB.
91
p Jacobus.
92
)) Catllarina.
93N. Heumen.
G. lpGeorgius.
94 He. Heusden. 95jHil. Hilvarenbeek.
XB. )) Cathal'illa. NB. )) Petrus.
96'G. Hoek (den).
NB. n Barthf àlflmeus.
97 llil. Hoogeloon. 98lHil. Hooge M ierde.
1991D. Horssen. 00'(1. Hubel't(St.) l0l R. Huisseling. llil. Bo. N. 1050. l06IHil. 107jC. 108 E. l09t jD. 110 Or. l1l H. ll2 H. 113 H. l14 0. llz 0. l16 N.
Hulsel. Hurwenen. Kekerdom. Itessel. Lage Mierdp. Ledeakker. Leende. Leeuwen. Liempde. Lierop. Lieshout. Iuiessel. Lith. Lithoyen. Lgeth.
l178o
ll9l ,E.
l184u *
Sé na
6
89 'sH. 'sHertogenl losch.
'l g
NB. )) Pancl.atius. NB. ))Joannes Evangelist.
G. ) AntoniusAbt. NB. ))Hullertus. NB. ))Lam bertus el1Eligius. NB. G. G. NB. NB. NB. NB. G. NB. NB. NB. FB. NB. NB. G.
))Clemens. )) Barbara. p Lallrentitls. )) Antonius Abt. 3) Stephanus, Mal.telaar. ) Catllarina. ))Petrus llanden. )) W illibrordus. ) Joannes Onthoofding. n Naam Jesus.' )) Servatius. )) W illibl'ordus. )) Lambel'tus. )) Remigius. )) Remigius.
4236
lj g x
C l
pastoors.
a g
J K
;
. Rijks-
Com-
Ri jks-
3 r600
/
f)1àlb0 t2à l00
l )) )) l tn
-
430 4a5 31.44
l34
jj l: àl jt 5la 0 )l jj, 1. 50 )Jjl j5 ()0 , )) j1 jà :l1 j50 5 to 0 l00 )) )) 100 ): )) )y p )) * )) p
l125
2 à l00
Loon op Staats-kwartier. NB. ))JoannesOntht lofding.
1552 975 73l 890 7l6 780 50l 200 ll40
150 l00 100 100 )) )) )) > 100
iaztsheuvel). NB. ) M artinus. Luyks-Gestell .l
2630 879 1 2 475 400
Zand. Vaarts-kwartier. NB. )) Joannes Onthoofding.
Com-
jaarwetlde. petentie. jaarwedde. petentie.
2708 l 2 600 3200 1 2 600 600 3539 l 490 400 1300 2 l746 l 1050 447 393 540 386 350 l99 l58 325 l8l 350 l84
Kapellaans..
50 20J
j1 jà :100 1 j5 p9 a
No.89.'sHertogenbosch. Er iseene kapelln hetgestichtvan Liefda-dighcid cn eenein hetGasthuis,welkt laalsteecllternietgebruiktwordt.
No.95.Hilvarenbeek.Heefteenekapelop hetgehuchtW esterwijk. No.108.Leende.Heefteene kapel te Leenderstrijp. No.ll9.Luyks-Gestel-Heeftecne kapeltvr eere #an het H.Kruis.
i-
ç . s X =
a R g g M o t
73
Kel' keli jkeGemeenten.
tparocllken-)
> =
.
. : .g : m
Kel. ken.
é c ' n j : na . =
pastoors.
a
a
ï
a :
g u
4
a
.
m
Kapellaans. -
.
sjj,k .e com. pjjks. com. cs dd jaarw . petentje. jaarwedde. petentie. -
120 H. Maarheeze. 121 D. l22 C. 123 R. l24 G. l25 N. l260.
NB.H.Gel' trudis.
Maasbommel. Maashees. Alachal'en. A1a(le. Malden, Maren.
G. NB. NB. NB. G. NB.
l27R. Megen.
NB. ) ,Sel' vatlls.
l 28Or. Michiels-Gestel(St.) 129 Hil. M iddelbeers. 130 H. 13lC.
M iel'lo. M il.
132)H.
Millleze.
133IN. l34 j,,1 . l36,Is. -. 137 N. 138 0. l39 Hil. 140 G. 141D. l42 0. l43 0. 144 H.
NB.ppWMiiclh aël. librortlus.
NB. N B. 5B. NB. G.
Alillingen.
jl ulil.M ..o-e .t , e.ste1. ttj f; l
1 45j 1461.
)) Lambertus. ): Antonius Abt. ))Petrus banden. )) Bernardus. )) Antonius Abt. p Lamllertus.
572
450 246 300 1094 450 345
)) l )> 1 )) p
400 400 200 400 400 400
800
l
)
1950
3I400 200
)> Lucin. p W illibrortlus.
438 1589 1338
5 W illill' ordus.
46l
)) M aria Ilemelvanrt.
925
N .B n.) .J Xf . )a ,. 1n ..r es.dx e,. D.0opel'. 9 . 0 .7 . odo
lAD. ): D.IItOllltls .lkDt.
1:101.j
Nederwettcn. Neerbosch. Neerloon. Netersel. Nieuwkuik. N iftl'ik. Nistelrode. N uland. Nunen.
NB. G. NB. NB. NB. G. NB. FB. NB.
)) Lambel'tus. )) AntoniusAbt. )) Victor. )) Brifiida. )) Joannes de Dooper. )) Dom inicus. ))Lambertus. n Joannes Onthoofding. ):Clemens.
) /400
330 1200 l80 396 844 248 1540 994 1065
,
70 400
/
f
M
50.51
> 150 )) 100 > ))
194.39
)
200
400
100
o a3 6 , ..25 336.75 ouu
l0 p0 l00 150 1) n ): )) l00 l50 100
245
60 0 600
2 à l00 2 à 1G)
l 17 i 'M* *' -'J'M%t'%'œ* H Mo ou le ts nt s rl a rat a. t G . n antc cu . 14 8. G. )F Igr na ii us s .s
1 27 67 25 5
6 60 00 0
149 E.
2934
400
3à 1 l0 00 0 1à l50
.
Oedenrode(St.)
NB. )Martinus.
-
45.541
25
p
1 852 1750
w iim oopn
,
(
100 100
41 30 400 400 400 400 155 400 400 400 400
--
jlàl 1p0 50
330 25
He zels traat. G. n Augustinus. Broel' stl'aat. G. p Dominictls.'
.
,
- ,
.
'
jjàj:a
No.122.Maasllees.Heefteenc kapel in hetgehuclltHollhees.
No.127.Megen. Heeft eene kapel teSt.Anna.Eriseenegeesteli jkezamenlevingvan manneneneenevanvrouwen.DelaatsteheeRein'Rectnr en beiden.hebben kapellen.
No.128.st.Michiels-Geslel.Er iseene afdeeling van hetSeminarieen een Instituutvoor Doofslommenyitder meteene kapel. No. 134. Moergestel.Eriseen erkend gestichtvan Zusters van Liefde,lneteene kapel tn eenen Priester.
No.135.Mortel.Iseen Rcctoraat,afhankeli jkvandeparochieGenlerty(Zieno.65.) No.139.Netersel.Heefteene bijkerk te Kasteren. No.144.Nunen. Heeft eene kapelte Opwetten,waarin echter geene dienstwortltverrigt. No.145- 148. Ni jmegen. Er is een erkend gesticht van ZustersVan Ia iefde met.eene kapel. No.I49.St.Ot tdenrode.Er is een pcnsionaatvoorjongejufvrouwtn en vene kapelmeteen'dienstdoenden priester. 4
74
75
f s e :
Kerkeli jkeGemeenten.
. f
>: >;
(Parachien-)
. j
>Q &
c. 150l
m 2
oegelt .
15l E. Oerle. 152 Hil.
Oirschot.
.
Oostelbeers. Ooy en Persingen. Oploo. Orthen.
Oss.
l630. Oijen.
164 D. l65 G. 166 G. l67 R. l68 R. l69 Ilil. 1 .70 E. l7lOr. l72 Bo. l73c. 174 c. l75 R.
Puyqyk. Raamsdank. Raamsdonksche Yeer. Ravenstein. Reek. . Reuzel. Riethoven. Rosmalen. Rossum. Rijkevoort. Sambeek. schayk.
76Or. S chijldel. Saerendonk. somereù. 179 E. San. l77 ll. l78 H .
d
m
ae jaarwedde. petentie. jaarwedde. pttentie.
2 968 1760
200
360
400
))
363 289
400 400
2576733
)) ) 1: 150 :
400
làj)( )() 3
472
400
*) :
) servatius.
))Joannes de Dooper. )) Bavo. ) Maria Hemelvaart. ) Lucia en Barbara. ) Antonius en Donatus. )) Mal.ia. )) w illibrordus. )) Lambertus. )'M artinus. h ) Rochus. )) Joanpes de Dodper. ): Antonius'en Lucia.
NBa): servatius. )Joannes Gnthoofding. nLambertus. )) Petrusbanden.
>ço. 152.Oirschot Alste St.Oedenrode. .
.
I :a u g JK Rijks- com- Rijks- ccm-
) )Petrus. ) Petrusbanden.
)) Antonius A1 )t. ))Antonius Abt. ))Theobaldûs.
NB.
Kapellaans.
/200
1)Willibrordus.
G. NB. NB. NB.
pastcnrs.
a ï
655
)) Joannes Evangelist.
Overasselt. Overlangel. Overloon.
f
Naam zesus.
) Andreas. p Huhèrtus. ) Mattllias. ) Lambertus.
159 He. ot ldheusden (Elshout). l60 N. 16lR. 162 C.
Kerken. a Joannes de Dooper.
l53Or. Oisterwijk.
l54 Hil. 155 N. 156 C. l57 Or. 158 0
& c ':
485
3l5
800 256 45l
390 752 1034 635 700 675 480 1150 357 360 975 1240
366
400 70
/
34
300 330
400
400 300 400
400 400 400 t 300 335 400 400 400 400 400 300
26 75 l ) 449 l )) 400 282 198 1 2 440000 2 l
No.153.Oisterwijk. Heeftte Berkel e' ene kapel.Eriseene kapelbfJde armenschool. NC 158.Oss. Heefteene kapelop Osser-schayk.Er iseen erkend ge- stichtS' an Ztlstersvan Licfdc. No.161.Overlanpel. ls een Rectoraat, afllankelijk van de parochie Herpen.(Zic no.88,) No.167.Ravensteln. Heeft eene ll ijkerk aan den Maasdijk onder Ne- derlallgel. No.174.Sambeek. Het Recloraat te Vortum en Mullem isvan dezeparochiealhanktli jk.(Zien/.20l.) 5o.176.Schijndtl, lleeft ccne kaptlin hetgcstichtder armcnsckool en eene in hetYrijbesch.
/1à l50 / )) 1N 150
jjà1j0:0a p
150 p 100
14 6 65
6
500
) 100 100 150 1* tl n 100 p tt 200 200
làjnc; 1à200 50 I1jà:l1j0x 0
76
2 * s
's 8 >o >
= g ï
Kerke iik Ge me nten. tl éa re oc lie n-e )
* a
:erken.
' H = s : u .a =
l80E. Steensel.
NB. H.Lucia.
413
l83E. Strijp.
5B. ) Trudo.
768
l8lH. l8z E.
184 R.
Stiphout. Stratum.
5B. )) Trudo. NB. )) G eorgius.
TeeFelen.
185
NB. p Benedictus. 't Goirke.
Hil. Tilburg. ' 't Heike.
187 18s E. 189 R.
l
-
)) /400
)) 1
1
400 400
1
t n
300
4252
1
4
)
l466 630
l 1
Uden.
NB. ) Lambertus.
NB. )Petrus.
3 200 11 1750
NB.))Ce Lacmilll e.rtus. ia
269 5624
2 46060 f 3
412 4l7 1070 47l
1 ) l )z
.
Velp. Vessem. Vierlingsbeek. Vlierden.
NB. > Nicolaus.
NB. NB. NB. NB. NB.
)) Vincentius. p Lambertlls. p Laul'entius. )) W illibrordus.
907
l99 R. 200 0.
l98 Or. Vlijmen.
Volkel. Vorstenbosch.
NB. ))Joannes de Dooper.
20lC.
Vortum en Mullem.
NB. )) Ilubertus en Cornelius. ziesambeek
NB. ))Antonius Abt. NB, ))Lambertus.
4
1859
1016 28l
) >
2 00 l00
400
. 1
300 368.84 400 400
400
l n
250 400
p
350
NB..))>)WPet rlu sroSrto teRome.l 1678675 ll 3 800 NB il ib de ul s. l '40 No..1185 80..Ti Ste enze l.He ef tee eene nekape b'Jkelrk tede KneHas gseslel .ten eene in hetge- 'stichtvpor Oude Mannen. lbur g. Hee ft aan
620
620
/
p 2 à 10
2 à 90 1 :200 l à 90
1 0 0 2à à 101 0 .1à9 j4): )) 1à 15f)
300
juà1j0.0
100 1à 150 34 100 100 31.l6 ) 100 . ))
t .j:jtm
80
)00
150 ))
)
'
491.75 jlàll 100 500 .
j l
en W eesmeisles op den Oudendijk, eene in IlelGasthuis en eene in het wordt. Liefde. keli jkv(Zie no.199.j Eriseenegeesteliikczamepleving van mannen en
* eene :an vrouwen. Deze hebben iedereene kapelen die van No. 192.Veghel.Er iscene kapelin hetgesticht:an Liefdadigheid.
de laatste wordtdoor een:Rector bediend.
Ne.194.Velp.Er iseene geestelijke zamenleving van mannenmcteene No. 196.Vierlingsbeek.Ileefteene Ilapel te Groeningen. No.199.Volkel. Iscen Rectoraat,afhankeltjk van de parochie Udcn.
kapel. (zie no.189.)
5a.201,Yortum cn hltlllem:llvcfttwcc kapellcn en i5crn'Rcctoraat,
),
n 159
100
600 400
1
2 032O P. Wa Vugah té.. 20 E. lr
No.186.Ti lburg.Heefteene kapelln hetgestichtVoorOudeVrotlwcn Jongens-BTeeshuis, welke laatste door'een'Rectorbediend No.185- 187.Tilburg.Er zi jn drie erkende gestichten van Zustersvan No.189.Uden. Het Rectoraat teVolkelisvan dezeparochieafhan-
f
j: jx 1à 60
lB. p NB. )) Martinus.
Valkenswaard.
/
400
65
Tongelré.
Korvel.
Kapellaans.
: J . & jkscomRi jkscom. aaRi a j rwedde. petentie. jaapwedde. petentie.
l
l93E V elgdhhoel. Ve ven. l94 ll. l95 Hil. 196 C. l97 ll.
1
l 1
4
4546
I90 Or. Udenllkut. l9l E. l92 H.
NB. ) Dionysius,
420 958
é g v . m
1
Pastcars.
NB. )) Dionysius.
l861
'
.f .:. 7 2 x
J ;
afhankeli jk #an dcparochietcSambeck.(Z1eno.174.)
'
78
79
z
J
a
e %
> : : 2 =
Kerkeli jkeGemeenten.
(Parnchien.)
* > Q
. G
. : 7
;
Kel' ken.
m 2
'S
I : ua
:
j
g v <
pastccrs.
a
ï
-
Jt
Ri jksmRijksmaO jaar we dde. peco ten tie. jaa rwedde. peco ten tic.
2 04G. Waalwijk. 205 D. W amel.
N B.H.JoannesdeDaoper. G. ttVictor.
2917834 1 2 /4l00 55 l
206 C. 207 G. 208 E. 209 N. 2l0 N. 2l1 Hil. 212 E.
NB. NB. NB. G. G. NB.
876 1810 423 340 675 347
W anrooy. W aspik. W esterhaven. W eurt. W inssen. W intelré.
213'He. WWo ensel. oudrichem. 2l4 N Wijchen. 215 Bo. Zalt-Bommel, .
j2l6R. Zeeland.
1G E. Ze ev e1 sntj:y,g:p. 2 l 8 1 . Z e 2l9tG. Zwaluwe. 217
) Cornelius. ) Bartholomeul. p Servatius. b Andreas. ) Antonius van Padua. )) W illibrordus.
1 1 p p l p
N B. >PetrusStoelteAntinchië. 213l107 2 NB. ) Joannes Nepomucenus. )) G. pAntoniusAbt. 267 0560 l 2 G. > M artinus. NB. t nCorneliusenJacobus. 1275 1 2 X B * W il n * ll' o' jO o' m 'Sll. 1 0 :7 a: 5 j l l j )) nart .a sB. ) W illibrol .dus. 1389 l 1 ,
.
No.212.V'oensel.HeeR eenebl jkerk te &cht.
[email protected] bijkerk te Mereveldl llven.
Kapellaans,
400 400 400 400 400 400
400 400 400 350 4 00 . 400 600
/245 fjl: à1 00 /1à50 150 100 100 yA p 150 > : 1à 150
jj:j)t s à 150 t1j: jp. j1)àà1j5c0a j l ,0 0 , 1* .
80
RECAPITPLITIE 0P D;
VOORGAANDE NAiMLIJS1'. HetgetalderKerkeli jke Gemeenten verdeeltzicll: in 2l4 D rochien. )) 5 Rectoraten.
Tôtaal . .2I9 Gemeenten.
Hetgetalder.betrekkingen Van de bijdie gemcenten dienstOende Geestelijken beloopt: 214 Pastqars. â Rectors. 195 ltapellaans.
Totaal..4l4Geesteli jken.
Het aantal der Ri jks-jaarweddell en Competotien 'erdeelt zich alg volgt: Jaarwedden zonder Yoor 170 Pastoors.3 Rectors. 173 Kapellaans. Competontlen. Jaarwedden m et * % Competentz- . Competentien Xonder 10 3 Jaarwedden.
Totalen,. .218
>>
4
185
Bed:ag dcr Jaarwedden. Competentien..
voor dePastoor: . . . f 76,707.58 y: p Rectors g. >) Kapellaans .
Totalen
. - 1,200.f)0 . - 20,690.00
f 10,980.81l -
80.00 1,054.17
/ 98,597.58 , J 12,114.98i
81
A A A M L IJ SY
DER KEBKELIJKEGEMEENTEN(PnI'OCltéeV ENKERKENINHET APOSTOLISCH VICARIAATVAN BREDA;AANWIJZENDE HET DEKENAATENDEPROVINCIE,WAARTOEIEDERE GEMEENTEï BEHOORT, HET GETAL DER COMMUNIGANTEN, DAT DER DIENSTDOENI)E GEESTELIJKFN EN HET BEDRAG DER àAN HPNNE BETREKKING VERBONDENE RIJKS-JAABWEDDE EN COMPETENTIE,MITSGADERSANDEREBIJZONDERHEDEN; 0P* GEMAAKTONDERDAGTEEKENINGVAN 1 JULIJ1851.
'
NOTA.fDe namen derDekenaten zi jn op devolgtndewijze aangeduid door letters:
Dekenaat Breda
door Br,
>
Bergen-op-zopm
p B.
p >
Hu1st Aardenbur;
)) H. > A.
De namqn der provincie Noordbrabant ep Z.eeland zi jnaangeduid door de letterst NB.Z. ..
' ..
HetgetalCommunicanten isopgegeven naarde telling gcdaan redurende hetPaaschfttstYan 1850.
8' L j
85
z
&
o a
S :a g Kerke (l Pij akre ncGhe ie mnee ten. j )n . g
g *o : > a r
.
Kerken.
2 m
Ha =o
x sijkscomRljkscoma. baarwe:de. petentke. jaarwedde. petentie.
's: >: a%a Jï m4
-
........
1A. Aardenburg.
Alphen. Baarle-Nassau. Bavel. Beek. Bergen op Zoom. Bosch-Kapelle. Brugstraat. Breda St.Janstraat. W atel' straat. Chaam. Dongen. Dorst. Eede.
Z. H.Maria.
NB. NB. NB. NB. NB. Z. NB. NB. NB. XB. NB. N B. Z.
)) W illibrordus. ) Remigitls. )) Mal.ia Hemelvaart. )) M aria Hem elvaart. )) Maria Hemelvaart. )) Blasius. p Barbara. ) Antonius. )) Maria llemelvaart. )) Alltonius Abt. p Laurentius. )) M al'clllphus. )) Mal'ia.
/400 300 ) 400 400 600 400 600 600 600 )) 400 400 400
1 5Br. Et ten. 16B. Fi jnaart.
Nl1. )Lambel'tus. NB. ) Jncoblls.
lJ B. Gastel(Ouden Nieuw).
NB. ))Lallrentitls.
22B. Halsteren.
NB. p Quirinus.
400
25B. Heike(.t). 26 ll. Hengstdijk.
NB. p W illibrordus. Z. ) Cntllarina.
600 400
31Br. Hout(den).
NB. ) Cornelius.
400
18 Br. 19 Br. 20 H. 21A. 23 B. 24 B.
a7 B. :8 H. a9 A . 30 B.
32 B.
Gilze. Ginneken. Graauw. Groede. H een. Heerle.
Hoeven. Hontenisge. H oofdplaat. Hoogerheiden.
Huibergen.
NB. NB. Z. Z.
)) Petl'us Ilantlell. ) Lnurentius. )) Maria. n Bavo.
NB. p M aria Hemelvaart. NB. n Gertrudis.
NB. Z. Z. NB.
xapellaans.
a
... -
a Br. 3'' Br. 4 Br. 5 Br. 6 B. 7 H. 8 Br. 9 Br. 10 Br. 11 Br. 12 Bl. 13 Br. 14 A.
pastcars,
2
))Joannes'de Dooper. )) Martinus. )) Eligius. n M aria Hemelvaart.
NB. p Maria Hemelvaart.
))
f
650 597.71
600
400
. f
100 f
l50 l00 )) lnn 2 à l0 -0 )) : à 10a : à l00 100 )) 2 à 100 tt b ' p
jj:)aa % -)
990 40
31
1à3*
2 à 100 100 b 100 9
100
400 400
)) 400 400 400
.
.. .--
4 00 400 360 400 400 400
.
j) ))
730
)) ))
l50 I00 )) p
70.80
100 ))
xo. 3.Baarle-Nassau. De tweede kapellanlj, waaraan de Jaarwedde vanf 100 lsverbonden,issedert 1842 vacanl. No. 9.Breda.De twrede kapellanij Isvacant. wo. 8- 1(). Breda. Er is een Bagijnbofmetkapelen 51cpmmuni- canten,bediend wordende deorten'eigen Pastoor;ook iser eenekaptl bijhetGasthuis meteenzeigen geestelijke. xg.1:.Dongen.Er iseen Pensionaatvan jonge jufvrouwen,hebbende eenekapel met een'Recter. No.I5.Etten.âls biJ ne.I2. No.I8.Gilze.Heefteene kapel ln het gehuchtM olenschot.
wo.j7.Hneven. alltier is hetSemillarfczevestigd meteenc kapcl en 48 communicantcn.
81
85 .
2 X a
1 2
a % : 2
*. Z .
Kerkeli jkeGemeenten. (Parnchien-)
37 B. 38 H. 39 B. 40 Br.
Kerken.
a
> =
33H. 34 H. 35 B. 36H.
.Z . Z 7
m Hulst. J anssteen (St.) Klundert. KoeFacht. Krulgland. Lamswaarde. Lepelstraat. Leur.
41H. Neuzen (tel' ).
NB. ) Agatha.
54B R oopzhe end aal. Ruc n.
= jaal, weaae. pelenjke. jaarwedde. petentie.
744 59l 4596 876 603
;.
53 B.
<
>)Donatus. ))Ellgius. , n Jtpannes de Dooper. ))Gel'trudis. > AYillilrordus.
öudenbosch.
51 lB. Putte. 52'Br. Riel.
:
NB. Z. lB. NB. Z.
Philippine.
50jBr. Prinsenhage.
<
ï J
947 1408 1095 1255
48 A.
49B. Prinseland.
;a
j g
n Georglus. )) Cornelius. n Antonius van Padua. ) Franciscus de Sales.
Z. )).W illilll' ortltls.
) M aria Hemelvnart.
K .
-.
Rijks/650 4 00 550 400
4l0
400
2394 2496
l
NB. ))Dionysius. NB. n Antonius Abt.
3: $. a
l
1
p
p
l00 p 3 à l00 )) n 1à 19.20 1à80.80
80 tjujt)j)t l
2
300
320
300
1 )
40 0 17
383
NB.))JoannesdeDooper. 3778096 1 2 49 60
100 / ) 100 l00 l00 100 100
710.
NB. ) , Mal' tinus.
1
80
975
))
2 à 100
)
p 1: 12.25 1à87.75 ) 100
t,:1()0 I:14.:5
55îBr. Rllen.
NB. ) Martinus. NB. )) Maria M agdalella.
661
600
56i Br. Rijsberger. 5 7'jA. H. Sl S .aui s.s. #an Gent. 58!
NB. p Bavo. Z. ))MariaHemelvaal' t. Z. > Joannes de Dooper.
ll5l 650 6#4
400 4 00 650
100 ) ) ))
59k IBr. Sprundel. 60' IB. Standdaarbuiten.
F B. ))Joallnes de Dooper, NB. ))Joannes de Dooper.
863 806
400 400
100 ))
6ljH. Stoppeldijk.
Z. ))Gerulphus.
. 1065
400
6 4f1B r. Teteringen. 656 Br. Uilekoten.
NB. ) Bernardus.
NB. n Lallrentius.
1094
8 69 346
400
671A.
Z.
1247
975
.
62'B. Steenbergen. 63'Br. Terheiden. 661Br. Ulvenhout.
Vlissingen.
NB. ))Gtlmmarus. NB. > Antonius Al )t.
NB. >Willibrordus.. * Jacobus.
2499 966
No.44.Oosterhoul. Er ig een kloostervan Norbertinen metkapelen Rlctor.
100
400 400
2 à 100 103
400
360
com- -
100
) 500
RijksJ
650
n
50l
J
)) 650 400 400 400 l
566
Com-
400 400 400 '400
210
Nb. ))Petrusen Paulus.
Itapellaans.
' R >ë u
NB. Z. NB. FB.
Nispen. Oostbulg . Oosterhout. Ossendrecht. Ossenisse.
Pastoars.
a
Z. H.W illibrordus. 1993 Z. n JoannesdeDooper. 153 152 NB. ) Joannes de Dooper. 0 Z. ) Philipyus en Jacobus. 1254
42 B. 43 A. 44 Br. 45IB. 46l !H. 47IB.
?
40
1)0)0 100
)00
No.47.Oudenbosch. Er is een Collegie,meteen onderwijzend perso- ne*lvan l0 Prlestersen 91kwcekelingen) WaarbijeeDe kapel. Nl.51.Putte.De Hulpprie:terdezerparochiegenietJaarlijksuit'sRijk: kasJ'I00 a1s tijdeli jke toclaçc.
[email protected]. Er iseen Pensionaa'voor jonsejufvrouwen met kam len I sector.
.
86
87 ..
2 * S
e : >= >
= g : *' Q
Kerke(P lijke Gemeenten. arochien-)
68Br. W alenbergen. 69 H. 70 B. 71B.
W estdorpe. W illemstad.
Wo uw. Ilzendijke.
.g .Z . 7 a m
Kerkcn.
NB. lI.Gllmmarus. Z. )yM aria. NB. p Maria.
NB. )Lambertus. Z. ) Maria.
72A. 73B. Zegge. NB. ))Maria Boodschap. 74 H. Zulddorpe. Z. n M aria Hemelvaart. 75Br.lzuj aa.wl jGroot. NB. )3Trudo. 76Br.I-u**u%*œ 1Klein. NB. p W illibrordus. Nn.75.Zundert(Gr0ot).De tweedc kapellanilis vacant.
.--
..
i ;
a
. s = n : e a o =
g --. --J ï Ri j k s co mRi i k s co m. a ID3I.Wedde. petentie. jaarwedde. petentie.
. j g v C
929 970 110
,
Pastcors.
k. ..
l
1 /400
1
)
l
n
400
2 166 1l 12 65)0 1240
400 830 2345 557
1 1 '1 1
)) ) 1 ))
f
840
400 650 400 ))
.90
Kapellaans.
f
100 f n
)) )
ljàljc a 00 ) 2 à 100 ) ))
653.10
là 210
88
EECAPITPLITIE OP DE
VOORGAAN DE NAAM LIJST.
Het getal der betrekkingen van debijde76 kerkelijkegemeenten dienstdoende Geestelijken beloopt: 76 Pastoors. 55 Kapellaans.
Totaal..l3lGeestelijken.
Het aantal der Rijks-jaarwedden en Ccmpetentien vtl. deelt zich a1svolgt: Jaarwedden
jvaor 61 Pasfnors. 49 Kapcllaans.
xonder
Compnt,sjyyso, Jaarwedden
m et )) Compotentien.
6
p
5
))
Eompetentien) 2
Jaa xr ownd oder den4 p .
Tetalen .. 76
p
56
Bedral der Jaarwtdden. Compttentien.
#oor dePastoors. .
. J 29,832.00
f 8,389.61
p p Kapellaans .
. - 5,331.45
-
Totalen . . . f 35,163,45
794.60
( 9,184.21
89
A A A M L AJ N Y
DER KERKELIJKE GEMEENTEN (Pqstort jen,Saccursalen en i'lpczc4/ EN KERKEN IN HET Aposiotlsc/ VIC. &RIAAT VAN LIXBURG,AANWIJZESDEHET DEKENAAT,WAARTOE. IEDERE GEMEENTE BEHOORT, HET GETALDER COMMPNICANTNN,DAT DER DIENSTDOENDE GEESTELIJKENEN HET BEDRAG DER AAN HUNNE BETREKKING VERBONDESE RIJKSJAARWEDDE, MITSGADERS AXDERE BIJZONDERHEDEN;0P-
GEMAAKTONDER DAGTEEKENING VAN 1 JPLIJ1851. ----* *N--
NOTA. De namen.derDekenaten zijn op devolgendt wi jze aangeduid door Ietters: DekenaatM aastricht
door M .
Maastricht(W ijk) ))
)) n * n ))
Gulpen Schinnen M eerssen Sittard Kerkrade Roerm pnd Venray Venlo W eert
M.w. G. S. Me. Si. )) K . Pt. Vy. Vo. W.
Alde gemeenten #an ditVicariaatbehooren t0thethertûgdom Lim burg.
HetgetalColnmunicanten is opgegeven naardetelling gedaaa gedurende hetPaaschfeest van 1850.
90
9·1
Rijks-Jaarwedden,
Pastoors
Kerkelijke Gemeenlen.
Kerken,
Communicanten
(Parochien. )
of Des-
Vicarissen.
Pastoors
of Desservanten.
aervanten, 1
2 3 4 5 6
7
Vy. Me.
s.
ve. ve.
])
Me. Si..
Me.
ve.
v».
Me. Vo. S.
ve.
18 19
Vy.
20
l\'le.
21
si,
22 23
M.w. Vy.
24 25
Vy.
26
27 28
29 30
K.
sr,
I
Baexem.. Beegden. Beek. Belfelt. Bemelen. Berg. Bergen. Berg en Terblijt. Besel. Bingelrade, Blerick. Blitterswljk..
Bocholtz. Borgharen. Born. Breust. Broekhulzen, Broekhuizenvorst. Broeksittard,
s.
Brunssum,
Sit
Buchten,
R.
Me. M.w.
No. f. N°.4. NI). S. No.6.
No. 43.
J
Asselt, Baarlo.
'N.
R.
16 17
Amstenrade. Arcen.
R.
8 9 10 12 13 14 15
Afferden. Ambij.
No. f 6. N°. f7. N°. ~ 8. No. 2t. N°. 22.
Buggenum.
Bunde.. Cadier en Keel'.
H. Cosmas en Damlanus, D Walburga. » Gertrudis. » Petrus en Paulus.
800
» Dionisius, » Petrus.
» Joaones de Dooper. » Martlnus, » Martinus..
» Urbanus, » Laurentlus, »
Mlchael,
»
Petrus. Monulphusen Gondulphus Gerlrudis. Lambertus, Lambertus. Maria Geboorte, Jacobus de Meerdere. Martinus, Marlinus.. Martinus. Nicolaus. Naam Jesus. Maria Geboorte, Gregorius ..
) » »
»
» »
» »
) » » »
» » Catharina.
) Aldegondis. » Agnes. » Kruisverheffing.
Afferden. De jaarwedde van den Desservant ondergaat eene korArcen. Heeft eene kapel te Lorn. De jaarwedde van den DesserAsselt. Is afhankelijk in het kerkelijke van Swalmen no. 451. Baarlo, De jaarwedde van den Desservant ondergaat eene korling Bergen. Heeft eene kapel te Ayen. De jaarwedde van den DesserBingelrade. Heeft eene kapel te Baath, Blerick. De tweede Vicarisplaats is vacant. Blitterswijk. Heelt eene kapel, Born. Heeft eene kapel. Breust. De kapel te Eysden no. 41 is van deze parochie afhankelijk.
499 373 663 Zie Swalmen. 846 426 467 1694 325 275 387 660 565 547
1 1 1
»
1
I
400
)')
300 400 400 400 400 400
1 1 1 1 1 1 1 1 1
f
1 1
1 1 1 2 » » »
I
400
400 400
1065 298 659
1
1
1 1
1 1
310
400
1
458
»
1
204
»
1 1 1 1 I I 1 1 I
400 400
1 » I 1 1 1 1 I 1
286
225 400
500 734 404 490 452 505
1 1
1 1
J )
Kapellaans,
235
f
'235 »
235 »
235 235 235 2 a235. »
400
400 400 400 4.00 400 400 400
1
I I
» »
235 235 235 »
2il 235 235 235
400
400 400 400 400
400 400 400 400
ling van f fOO.OO wegens pastorij-Inkomsten, vant ondergaat eene korting van f 4.00 wegens pastorjj-Inkomsten. van f t 3.24 wegens pastori} inkomslen. vant ondergaat eene korting van f 33.00 wegens pastorij-inkomsten.
» »
235 »
235 235 235 235
235 235
235
95
9Q
Ri jks-laarwedden. >. . = :
sastocrs
= .
@ *o >
d g ; Q
31 vy. 3: 33 34 35 36 37
si. R. M.w . si. w. M e.
3: 39 40 41
0. K. o. M.w. 4: M . w. 43 vy.
Kerkeliike oemeenten. *
Kerken.
(Parnchien.)
castenraaij.
oieteren. Echt. Eckelrade. Einishausen. EIl. Elslao.
Eyen. El lgelshnven. Eijs. Eijsden. Ge ertrude (st.) G ennip.
.
i cammunicanten
: E I1.Matthias.
p stephanus. ))Landericus. p Bartholomeus. p M avia Hemclvaart. p Antonius. p Augustinus.
))Paulus. p Joallnes de Donper. p Agatka. p Lucia. p Gertrudis. p M artinus.
ofDesservanten.
Vical'issen. Pastoors
ofDesserçanten
vjcarissen.
/ 300
f
.
ZieOirle. 40: 2749 324 39l 5I8 865
400 400 400 400 400 400
560 445 550 q 1193 !
400 400 400 300
44 Me.
Geulle.
p Martinus.
634 800 702
45 vy.
oei jstercn.
p w illibrordus.
228
400
Heerlerhei jde.
p cornelius.
857.
400
46 47 48 49 50 51 5a 53 54 55
R. si. M @w. vy. o. si. R* R. M.w. K.
5: K.
57 58 59 60
vy. R. R. M.w.
Grathem. Grevenbicllt. Grondsveld. Grubbenvel. st. Gulpen. Guttecoven. Haelen. Heel. Heer. neerlen. Helden. llerkenbosch. llerten. Heugem.
p severinus. 'y catharina. p Martinus. p Maria nemelvaart. p Petrus. p Nicolaus. . Lambertus. . stephanus. . Petrus-banden. . Pancratius. p Lambertus. p sebastianus. )) Michaël. )) Michaël.
605 Zie.Papenhoven 663 446 1518 300 554 648 985 2262 847 382 593 400
400 650 40f)
400 300 . 400 ' 400 650 400 400 400 400 650 400 400 400 400
.
)
)) 3:235 zy ,) a35 z: $5
az5 aa: ) ,
a35 aa, a3: aa5
))
.
aa5
.
za5 s aja35 a35 z àa35 p c35 a35 aa5 z:a35
a: $5 a: $5 z: $5 ))
N>.31.Castenraay.Isafhankelàikvan Ofrlo no,114.
No.33.Echt.Heefteene kapelte Schelberg. N*.41.Eysden.Isafhankelijk van Breustno.22.
[email protected] bidplaats. 5*.47.Grevenbicht.lsafhankelijk van Papenhoven no.122. No.48.Grondsveld.De tweede Yfcarisplaatsisvacant.
No.49.Grubbenvorst.Er Iseene vereenlging van Marollent0tverplegihg van krankzinnlge vrouwcn. De jaarwedde van dcn Desscrvantondcrgaat No. eenekortlngvany'13.00wegenspastori j-inkomslen. 50.Gulpen.DekapelleReymerstok no.126isvandezeparnchieaf- ltankelk jl s,DetwccdcVicarîsplaatsisracant, No.54.Ileerlen.xlleefteenc kapeltt W elten.
91
a
s * ;
> > o
>
=
V ï t
S. G. Si. R. Vy. Me. Me. W. M e. W. S. K. Vo. K. V y.
Kerken.
communicanten
78 W .
of Des-
-- -
H.Dionysius. ))Nicolaus.
390 1088
348
) Joann.es Evangelist. ))Lambertus. ') M artinus. tt Martinlls. )) Lambertus. )à Gerlacus. ) Clemens. )) Jacobus de Meerdere. )) Martinus. )) Margaretha. p Gqrtl'udis. n Lambertus. )) Maria Geboorte. )) Reœigius. )) Catharina.
831 13: 350 733 2322 5l6 866 4a4 300 189 330 2169 859 698 430
l l
.
-
Vicarissen. Pastpnzs
servanten.
Heijen. Heijthuizen.
Hoensbroek. Holset. Holtum. Horn. Horst. Houlhcm. llulsberg. llunsel. Itteren. lttervoort. Jabeçk. Kerkrade. Kessel. Klimmen. Leunen.
Rijks-laarwedden.
pastcors
:7
61 Vy. 62 W .
63 64 65 66 67 68 69 73 71 11 73 74 75 76 77
KerkelijkeGcmeenten. (Parochien-)
95
ofDes-
Vicarissen.
Servanten.
p 1
1 l 1 1. l l 1 l 1 1 1 1 1 1 l
1 )) ,) 1 2 1 l )) )) ) )) : l 1 ))
1
))
f400 400
f
235 235
400 400 400 400 975 400 400 400 400 400 400 650 400 400 300
235 )> p 235 2 à235 235 235 ): )) ) )) Q:235 235 235 p
400
p
79 Si. 80 Me. 81 R.
Limbricllt. Linlmel. Linne.
Leveroij.
))Bal' bara.
)) Salvius. )) Joannes de Dooper. tt M al'tlnus.
427 300 549
1 l 1
l )) l
400 400 400
p n 235
82 IVy.
Lottum.
)) Gertrutlis.
478
l
l
400
235
j l
j l l
bl 84 3jRV.o. MMaaaassb l'a:cq1lt. ,
85 86 87 88
R. M. M. M.
.
M aasniel.
Maastl.icht.
ll G ertl'u jj wj jjrgo )) Laurentius.
tijj .s.
)) Servatius. ))Maria. ) Matthias.
y8 j4 6, 3
1040 6020 3480 5420
1 ) l I
6 4 5
, 4, 0, 0
400 975 500 500
,3 2 ,, 5
235 6à235 4à235 5 à235
No.61.Heyen.DeJaarweddevanden Desservantondergaateenekorting vanf 45.00 wegenspastorij-inkomslcn.DeVicarisplaalsisvacant.
No.62.Heythuizen,EriseenevereenigipgvanTertiarissenydieeenPensionaatvoor jonge jufvrouwem houden,aan welkgestichteenekapelisverbonden No.66.Horn.Er zi jn twee bidpluatsen,alseene in de W eerten eenete Hateboer .
No.74.lterkrade.lndevoormaligeabdijvan 'sHertogenratleLllolductjonder de.ze parochle gclegeny bestaat eene afdeeling 1an hetSeminarie mt't eene kapel. No.77.Leunen.Isafhankelijk van Venray no.166. >o.82.Lottum.Dejaarweddevanden Desservantondergaatecnekortingvanf 13. 00 wegtnspastori j-inkomsten. No.83.Maasbracht.Heeftt'ene bidplaatste Beek. No.84.Maasbree.De jaarweddevan den DesservantbedraagtJ 400. 00,docltisti jdeli jk metetnepersonelctoelages'anf 100.00Verhoogd. No.85. Maasniel.Heefteene bidplaals teAsenray. No.86.Maastricht.Eriseeneerkendegeesteli jkevereenigingvanZieken-zustersmeteene kapel. lo.87.Maastricht. De kapel tc st.Pfelerno.123 isvan deze parocllie in lïetketkeli jkeafhankelijk. 5o-:8.Maaslricht. Itrbvstâan twcegcestelijkevt' reenigingrn5tcwetcnt' cnevanbroedt' rsvanhctOnbevlektcllartvanMariacneencvanUrsuli ,nncn.
'
97
96
Rijks-laarwedden. J
# X d E
3 >
= ; 5
Y a
KerkelijkeGemeenten. (Parochien-)
89 M.w. Maastricht. 90 J. Mal. grathen.
9 G. Vy. Me. R. S. 96 Vy. 97 M .w. 98 W . 99 G. 100 Vy. 10l R. l Vr. 1 Si. l AY. R. W. K. Si. 109 G. 1 R. ll1 S. 112 Si. l13 R. l14 Vy. I15 S.
Pastool's
Mecrl he len. Mee o. Meersscn. M elick. Merkelbeek. M erselo. M esch. Mei jel. Mheer. M iddelaar. Montfol't'. X ook. Munstergeleen. Nedcrweert. Neer. Neeritter. N ieuw enhagcn. lieuwstad. Noorlleek. Nunllem. Nuth. Obbicht. Odilienber; (St.) Oi1'Io. - Oirsbeek.
Kerken.
' Communicanten ofDes- Vicarissen. Pastool' s ofpes. Servzntel.
H.Martintls. ) : Magaretla.
) )J oannessde de Dooper Dooper.. )) Joanne ))Bartholomeus. )) Andreas. ) clemens. )) Joannesde Dooper. p Pancratius. ) :Nicolaus. ) Lambel. tus. )) Lam bertus. )) catharina. n A ntonius. ))Pancratius. ) Lambertus. ))M artinus. p Lamllertus, p M aria. p Joannes de Dooper. Brigida. servatius. Bavo. w illibrordus. W iro. Gertrudis. Lambertus.
---
, '
:420 800
99 2 375 1209 525 506 350 172 700 605 290 470 465 430 2915 ll48 7I0 84l 6I2 593 177 1005 328 592 430 950
.-- .
xjcarissen.
servanten.
f975 o 4.o aa
*U t? 400 650 400 400 300 .. 400 400 400 400 400 400 400 400 400 4* 400 400 400 400 400 400 400 500
J 2 à235 23 5 . . .
Ao u 235 235 235 ') )) )) 235 235 235 235* 235 235 3 à 235 235 235 235 235 235 )) 235 ) 235 )> 235
No.91.Mechclen.oe kapel tewitlem no.17sisvandezeparochiein hetkerkeli jkeafhankeli jk. No.92.M eeqlo.Heeftecne bidplaals. No.96.Merselo.Isafhankeli jk van Venray n0.166. No.100.Mlddelaar. De jaarwcdde van den Desservantondergaateene kortlngvanf 7.00 wegenspastorij-lnkomsten.DeVlcarlsplaatsisvacant. No.102.Mook.Erlseene vereeniging vanTertiarissen,dleeenPensionaat voorjongejufvrouwen heuden.De Jaarwedde van denDesser#antondergaateene korting van. /'40.0û wegens pastori j-inkomslen. Nb.103.Munstergeleen.Dejaarwedde vanden Desservantondergaateene kortingva' ny'60.12wegenspastnril-inkomsten. Nt'.104. Nederweert.Heefteene bidplaats. No.105.Neer.Heefteene bidplaats. 5o.111.sutll.Heefteene kapelte Vaesraed.
5o.114.Oirlo.De kapelte Caslenraay no.31isvandezeparcchieaf- hankeli jk.Dejaarweddevan den Desservantondergaateenekorlingv.n .#' 3 7 . 8 0 we g e n s p a s t o r i j i n k o ms t e n . 5'0,ll5,Oirsbcck! De jaarwcddc&'an den Dcsservantbedraagtf 400,00 doch istildtllkmeteenepersoneletoelage #an/'100verhoogd.
99
98
Rijks-laarwedden. w*
S * S : X
= g .;
P=
Q*
>
1l6 Vr.
Kerkeli jke Gemeenten. (Parochien.)
Oostrum.
117 8. 118 Vy. 119 G. 120 M . 1 2l Vy. 122 Si.
Opgeleen. Ottersnm. Oud-valkenburg. Oud-vroenhoven. Pa nningen. Papenhoven.
123 M.
Pieter (St.)
124 125 126 127 128
R. Vo. G. K. R.
129 R. 130 R. 13l 132 133 131 l35 l36
W. R. K. Me. S. G.
l37 j. l38 G.
Posterholt. Reuver. Reymerstok. Rimburg. Roermolld.
naawma..a5'tMunster. A*'U''Munu ?'tZand.
K
erken.
Pastoors
) M arcellinusen Petrus. ) Joannes de Dooper. ) Joannes de Dooper. ) Petrus en Paulus. ) Maria(dezevenW eeën). ))Catharina.
))Petrus.
)) Matthias. ))Lambertus. h Franciscus. )) Drievuldigheid. ) Christophorus.
))Maria Ontvangenis. ))Matia bijstand.
Roggel. Roosteren. Schaesberg. Schimmept. Schinnen. Schin-op-Geul.
))Petrus. ) Jacobus de Meerdere. > Petrus en Paulus. ) Remigius. )) Dionysius. > Mauritius.
Schinveld. Scllulder.
))Eligius. ) Barbara.
-
--
communicanten nfDes- Vicarissen. Pastnol' s en. servant
H.Maria.
-
ofses.
370
/300
545
300
ZieRoermond. ZieRoermond.
300 300
620 ZieW ijlre.
400 300
1736 1058 407 972 17l7175 73l 475 Zie Gulpen. 249 4814
1030 563 775 970 1290 500
139 Vy. Sevenum. > Fabianus en Sebastianus. 1353 140 G. Sibbe-en-llzeren. ): Rosa. zieOud-valkenburg. 5e.116.Oostrum.Is' afhankeli jk van Venray no.166.
vjcarjssen.
SQPVBDten*
400 400 400 400 40 0 400 400 400 300 400 975
400 400 400 400 650 400
400 300
No.118.Ottersum.Heefteenekapel. Dejaarweddevanden'Desservantondergaateenekortlngvanf I22.20 wegenspastorij-inkomsten.
)>
2 à33â 235 p 235 235 ) à
) >
235 )) ): ) > 3à 235
) ))
235 235 235 235 235 )>
235 tn
2 â235 >
No.119.Oud-Yalkenburg.De kapel teSlbbeen Ilzeren n*.140isvandezeparockieafhankelijk. No.122.Papenhoven.DekapelteGrevenbichtno.47isvandezeparochieafhankqlkk. No.123.st.Pieter.Heefteenekxpelofbidplaalsenixafhankelkkinhetkerkelkke#an Maastrîchtno.87.
[email protected] van Gulpen no.50. NO.128.Roermond. De kapellen te Roermond ('tMnnsteren'tZand)no.129 en139 zijn #andezeparochieafhankelijk.Eriseeneafdeeling van hetSem inarie metkapel,en eenerkend geslichlvan Zu,ttrsvan Liefde. No No.129.Roermond(1tMunsterl.?sejuenafjjanulljkvanRoermondn*. 128.
.
130.Roermond(,tZand). f No.135.Schinnen.De kapelte Sweykhuizen no.153 isvandezeparochieafhankelijk. No.136.Schin-op-Geul.Heefteene àapelgenaamd Schaesberg. No.138.schulder.Isafhankelijk van W ijlre no.176. No.139.sevenum.DejaarweddevandenDesservantondergaateenekor-ting#anf 31.00 M'egenspastorlj-inkomslen. No.140.Sibbe-en-llzeren.lsafhankelijk van Oud-valkenburgno.119. .
No.133.Schaesberg.Heefttwee kapellen ofbldplaatsen.
'
l00
l0l
Rijks-zaarwedden. X
u = : * o >-
141
Kerkeli jkeGemeenten.
:
Aog
çh
Pastoors
Kerken.
(Parnchien-) '
- -
communicanten ofDes- Vicarissen. Pastoors ofoesservanten.
-
xapellaans.
Servanten.
l42
Sittard.
Simpelveld.
H.Remigius.
144 3
Sl iepaken. ttard (St.Michaël).
) )Michajl. )) Remigltls.
145 li6 147 148 l49 l50 15l 152 153 154 155 l56 157 l58 l59 160 l6l 162 l63 l64
Spaubeek. Spekholzerheide. Stamproy. Stevensweert. Steyn. Susteren. Swalmen. Swartbroek. Sweykhuizell. Swolgen. Tegelen. Thorn. Tungelroy. Ubach-over-W erms. Ubachsberg. Ulestraeten. Urm ond. Vaals. Valkenburg. Velden.
l65
Venlo.
)) Petrus Stoel. )) Laurentius.
) W illibrordus. ))Slephanus. )) M artinus. )) Amelberga. )) Lam bertus. n Cornelius. )) Dionysius. p Lambertus. * Martinus. ))M ichaël. ) Barbara. ) Josephus. 5 Bernardus. )) Catharina. ): M artinus. n Paulus. ) Nicolaus. p Andreas.
))Martinus.
934
3205
Zie Si ttard. 360 517 478 907 1153 1118 1028 1180 zie W etrt. 18l 280 970 942 zie W eert. 670 373 553 400 1330 558 648
4620
J 400 975
3 00 500
f
235
2à235
) >
235 235 t s 235 235 235 235 235
400 400 400 4* 400 400 400 300 303 400 400 400 300 400 4* 400 4* 400 400 4*
) > )) 235 235 235 ) 235 )> 235 ): 235 235 235
9f5
5à235
No.112.Slttard. De kapel te Sittard (St.Michaël)no.143 isvan deze parochie afhankelijk. Er ls eene vonrmali ge kloûsterkerkj alsmede eene vereeniging van Ursulinnen,die pensiollaatvoorjongejufvrou- wen hpuden.Ditgestichtheefteene zelfstandige kapel.
[email protected] (St.Michaël).Isafhanxelijk vallSlttard no.142.
No.144.Slenaken.Dejaarweddevanden Desservantbedraagt2' '400.00,dcch istildelijk meteenepersoneletoelage#anf 100.00 verlloogd. No.148.Stevensweert.Heefteene bidplaqtsin de Laak. No.15l.swalmen. De kapelte
[email protected] isvan drze parochie in hetkerkelijke afhankelllk.
[email protected] &an W eertno.172. No.I53.Sweykhuizen.Is afhankelijk van Schinnen no.135.
No.154.Swolgen.Heefteene kapelin betgehuchtTienray. No.155.Tegelen.Hqefteene kapelte Steyl. lo.156.Thorn. Heefteene kapel te Thorn aan de Linden.
N*.157.Tungelroy.Isafhankelijk van W eertno.172.
N..162.Vaals.Er-iseenegeestelijkevereenigingvanDamesvanhetH.llart,die een pensionaat xnorJnngeJufvrouwen houden. No.l65.Venlo.Hetfteene kaptl buiten 4e slad.
10Q
103
Rijks-zaarwedden. a
x * e : > >o
= # g
Ke)'ken.
R. K. G, G. Vy. N# . Vy. R. G.
Venray.
Vlodrop. Voerendaal. Vyhlen. W ahlwillcr. W anssud. W eert. W ell. W essun. W ittem.
--
vlcal.lssen.
servanten .
* Q
166 Vy.
167 168 l69 170 17l 172 173 l74 175
Kerkelijke Gemeenten.(parochien-)
pastnors cnmmunicanten ofDes-
H.Petrusbanden.
1750
p Martinus. 600 p Laurentius. 1012 , ) Martinus. 820 ) Cunibertus. 329 )> Michaël. 345 ) Martinus. 5043 ) Vitss. 1016 ) Medardus. 572 ) Alphonsus de N guûri. Zie Mechelen.
1
l 1 1 1 l 1 l 1 1
- -- -
Pastoer: otoea-
.
--
- .
vicarissen.
'ervânten.
2
1 1 1 p 1. 4 1 1 tn
/400 4* 400 400 300 400 975 400 400 300
f 2à235
235 235 235 )> 235 4à235 235 235 ) >
176 G. W ijlre. p Maternus. 1180 1 1 400, 235 l77 S. W ijpnœlcade. p Stephanus.' 342 l )) 400 ) y No.l) (G.Venray.Dekapellcn teLeanen no.77,Merselone.96enöcstrum no.116 zlln afhankelljk #ân dezeparochle,welkedaarenbovennogtwee kapellen heeftyeene te Veltum en eene op deSmakt.Erlseene geestelilkezamenleving vanFranciscanen,mkteeneopenbarekapel,eneene geesteli jke vereenigingvanUrsulinnen,penslonaathoudendevoor jonge jufvrouwen, metkapel. DeJaarweddt van den Desservantondergaateene korting van./'17.00 wegenspastoril-inkomstel. No.169..Vyhlen.Heefteene kapel te L:miers. No.170.>'ahlwiller.lseene olafhankelijke kapel. Te Nyswiller lseene kapel,mtteenen elgen fabriekraad. Ne.I7l.W ansgum .Heefteene kapelofbidplaats. N. q.172.W eert.De kapellen te swartbroek n..152 en Tangelroyno.I57 zijn van deze parochle afhankelijk.Er iseenegeestell jkezamenlevlngvan Franciscanen,meteene openbarekapel,en eenegeestelijke ver- eenlglng van Briglttinnen,meteene kapel. Voortszijn ereene kapelaan het M issie-kruls en 4 kleine kapellen of bidplaatsen in dege-huchten Leuken, Altweert,Boshoven en Hulshoven. No.173.W ell.Erzijn tweekapellenyevneteW ellerlooieneeneteKamp.De jaarwedde van den Desservant ondergaateene korting #any 27.00 wegenspastoril-lnkomssen. No.175.W ittem .Inhetkerkelijke afllankelijk van Mechelen no.9l,doclïlleefteeneelgentkerkfabriek.Erbestaateen hul svan de erkende geeslelijkq vereeniglng derRedemptoristen. N, *.1, 76. W illre.De kapel te Sflzulder no.t38 is.van deze paroclkie af-hankelilk.
104
RECIPITPLATIE 0P ,DE
VOORGAANDE NAAVLIJST. lletgetalder KerkelijkeGemeenten ferdeeltezich) in 5 Pastorilen derleklasse. ): 8 p )> 2. p )) l45 SX cursalen.
) 19 Hulpkapellen (Annexen). Totaal l77 Gemeenten.
lletgetalder betrekkingen #an de bijdieGemeenten diensttloendegeestelijken beloopt: 5 Pastoors der 1*klasse. 2 tn ) Ze p metrang van Pastooe der 1. klasse. 6 p p 2e 145 Desservanten.
19 Vicarissen-Desservant(Rectorsj. 154 Vicarissen.
Totaal3A1 Geestelijken. Hetaantalen hetYdrag dkrRi jks-jaarweddenverdeelenzicl: a1s volgtz Voor 7 )> 6 > 145 )) 19 * 1H
Tntaal33â
Pastx rs der 1* klasse 1:
6,825,00.
)y 2* )>
3,900.0@
m sservanten . . Vicarissen-Dessevant Vicarissen .
. . .
* ,500.00: 5,700.00 37,130.00
Totaalf 112,055.09
DePastorij-inknmsten#welkevandejaarweddenvanlsDesseex<en Gekortwerden,bedragen te zamen/563.36inlletjaar.
105
Y W E E O E R @@ F* &+ rN . 'r c' &-
8TlTI8TIEïE, fI5lï(IbL@, ç88(IIIkpïlJ5pI(8
AXDERE BIJZOXDSRHEDEN, BEiREFFE:PE
K :R K :LIIK : IA X :X .
10I
1' 06'
STAAT nER BEYOLKIXG VAN HET KONIXGRIJK oER NEDBRLANDEN ûp l CANràRIJ 1850.
Prnvlncien.
'
7J * ç* w*ua., %;. a. d z
4 S=m Meden. a. œ
xoordbrabant Gelderland .
. . . . . .
zuidholland . . .
platten
3*6,6160 27I,468
. I3 221 294,39+
2. 67,962
lI 134 302,162 9. 107 47,898
.... 6 . . . 1'1 . . . 3 . . . . . 11
.
Drenthe . . Limburg . . . . .
85 59' 56
174.503 lI1,175
71,233. 78,1'14, 1,85,480 42,656. l73,618 33,695 155,111.
32
61,487
3 30 5 l29
1k3,418 49,2.96 -
uanmerkingen. votaa).
jaad,e.
T0 1.75 80,235 1'5 103' 9-9,992
Noordzholland. .. . . . zeelan4 . . . .
utrecht . rriesland ovcrijssel Groningen
ln de o semeenten ten
69,85-1 1:56,135
39,6,845. 370,569'
562,354
476,665 160,073,
149,347 2. 16,274 188,806,
Vermeerdering ..
Betrekketijke verhouding
Zielental. op de tien duizend. Nederdoitsth Hervermden . . . .I,668,443 -1 5,459
XoomscllKatholi jken . Evangeliscll-lautherschen . GNristelijk afgescheidenen .
. . 1,164,142 55,333 . . 53,415 . 42,619 -
246,967
Nederdultsche Israëliten . . . .
83. ,269 205,431
Doopsgezintlen . . . . . . . . 38,735 Herstelde Luthersehen . . . . . 8,896
-
1Januarl.lB50' 87 1'I11 l ', 095. 564 1,961,027 3,056,591.
Totalnt1 ) 1840-.-
De Niernevens.vermelde bevelking w as naar de godsdienstigegezindkeden ingedeeld als volgt:
Franseh-o. fW aalseh-ilqrvormden . van ( jeoud-mssclloppelxjkeKlerezy
5,002
-
1,. 048,006 1,. 812,444 2,860,459,. P xr ne gsjbjk a ar nls cahneseE pis c o >l e nd. . . 3,,1 67,8) 5A y t e a >l l e r v o r m e n . . . Hernhutters . . . . . . . 289 47,558
148,583x 196,11lt
Mannelijke Vrouwel. 1850. 1,498,333 1,558,2,58 3,056,591
.
.
.
.
Leden van de schotscbe gemeente . Grieken . . . . . . Armenianen .
. .. .
Totaal . 97,391
98,75û
195 40
. .
Bevolklng4anhetEijk.in'jjaj: j. j4:(jya4a1,4:a,5()8ay6()y4s(), onbekeM... . .. . Vermeerdering . .
8,346 5,427 .
Re .ëli .ten. . . . . . pomons rtugetsrcant heeInsra
3,809 18I 175 139 I27 29
27 l' t
16
10
10
1 4,369 .
. .3,056,667 (Y)
196,14lt
tht ot lal rs lt tel 76 mi in de ze ec t e/ ' isve me dchi ege db jetdedat Kd sdi qn stnige sta a t.vervat,waarvandeoûr-zaak (*) Di g' epindàeden.arden,
is,datdltaantalzieleny hoezeer tildelljkafwtzigin destadLeeuw-
l0:
109
STAAT vAN HET GETAL DEn Làsnv:naclzEàs V1# éE1 KOSISGRIIK DER NEDERLASDEN , over Zde VERTROKIIEN IN oEs JAIIE 1850.
Hoofden vanlluis-
gezinnenofop zichPer zelv estaande sonen
n
xj asse.
Me egenomen jurscnen.
.
.
Pravincien.
s S
u x J; x
a : % a :
:
:
J e z : = M r . .: : s : ? 5
S : to uo -
u ro ë y 5
u g * S > f g : .
-
Noordbrabant.
k
-
d' : , x g
;
:
X a
aanmcrkingcn.
z = a x .
44 I6 25 , 4 24 7
s -
)) 71
9 48 l4
n
33
117
))
22l
) 60 6 40 l4 ) l 30 l 26 3 .> 9 4; ' 9 19 10 2
20 I2 16
58 49 40
2 n 4
140 91 100
Zeeland.
4
l
3
l
v
2
))
I23 Hervormden. 1 Gereformeerde. 9Protestanten.
38 11
v ))
78 20
>
1
6
n
9
3 Boopsgezfnden.
15 7 tb 22 5 'I3 4 )) lI
33
I .67
l Presbyteriaan.
9
n
22
16 Cllristelijk Afgescheiden.
9
a
19
-
>
7
yerbeterjng van stand.en bestaan is,voûr 1 :etgrootste deel,de beweegreden vnorhqt vertrek.
3
Fritslan; . . .
1
.
l
I
Groningen .
9 . )) >
9
1
8
) >
Drenthe.
6
>
))
6
3
3
))
))
Limburg.
)?
3
>
3
1)
I
2
*
4
3 .
Totalen.
1 j t k i l
9 1
30 I 1 ) 31 ))
l58 1l3 11 182 35 179 66
2
112
--
373
7
774
1 W aalsch-hervorm:e. 4 Lutherschen.
I
M )$
Utrecht.
Overi jssel . . .
)
+ Onderde l58 Protestanten beYindel)zich:
.
I9 12 I 1 6
!
I
'
1 Z0
Gelderland. . . Zqidholland. . . Noordholland . . .
.
u : y e
m a l- s % k m o >
j j ..
) i t
140
11I
EERE DIESS'fEX. VERGELIJKENDL STAAT van de UITGAV:N,welke,Li jhctzEsI)E HOOFDSTKK der staats-begrxting van hetIoningrijk derXEPER t. &NpEN,voor dejaren 1849,1850 en 1851,zi jn toegestaan)ten behoeve #an de PROTES TANTK IIE en ISR&ELITISGHE EEREDIENSTEN. Toegestane bedragen voer
.
Hoofd-
,
onderWerpep.
ja4a.
jggg.
jgsj.
H etDepartement... 34, 25ê O 2:, 250 00 25, 500 * Protestantscbe kerkgenootschappen .... l,4û4,635 521 1,% 1,743 lGi #,381,53. : Ki
Pensioenen .......
l 1849en18 51., . )Mi nder. Aerder.lMi nder. Meerder.JMi nder. 000 3, 00000, 000. /59001 :1 00 8, 7s000
11819.en 1850.
(850 en 1851.
. . Xeerd' er.
.
''
.
Israëlitischkeekgenootxchap ..... ...
Verscihil tllsschen de bedragen van
28,55û 00 182,461 0û
28,550 û0 198,919 00
28,550 09 198,900 0:
'
0 00, 22,892' 36. 0 00 1:6,458 00.
0 00 0 00
0 00 0 00 :'' 00
203 80
0 - 00 23,096 16
0 00 0 00' $9ï 00 16,439. 00.
0 ,û0 0 û0
onvoorzi eneui lgavep.Memorl e.C) 3, 500 0û $, 590 0: 3j50000 000 000 000 3, 500,j 00. 000 vetale. . ... 4,64:,8:: I s2i1,6aa, a6zl1si4, 6az98a'lzt i . j 1a, as8t00l30, 8aal s6, j 01 1 :e1s,,84et ,6 0û1 9za1 a0 'a-aaa 1 pe verminderin' gen beleopen alzeo . y-10,934. 36 j :%972. 80 ZlI, 907. 11 6 ,
.
.
.
-
. . . . . ..
(*) Over1849 wagvoordeonvoerzieneuitgavenvanaldeDepartementep van àlgcmten Besluur biJ he1 XII; Hoofdstuk der Slaats-btgroeling een credielvany 400)Q00.0Q toegut . aan.
flQ
lI5
EERE DIENSTEN. YERGELIJKEXDE STAAT van de UITGAYEN, welke,bi jhetZEVENDE HOOFDSTDK der
Staats-begrnoting vanhetKoningrijk derNEDtR LANDEN,voor dejaren 1849,1850 en'1851,zijn toegestaan,ten behoeve #an de ROOMSCH KATHOLIJKE EEREDIENST. Verscltil tnssthen de bedragen van
Toegestane bedragen voor H00fd-
j 1830en1851. l 1849en1851. Aleerder. )r linder. hleerder.1hli nder. Aleerder.jMi nder. 1849 en 1850.
onderWerpen.
ja4g.
jgsg.
jgjj.
N
HetDepartement
26j826 00
16,921 00
..-..--.-. - . - ---.-. ...
.. .. . .
-.. -.
14,600 0Q
. .
lc:
90500 000 2, 32010 0 0 0012, 226l 00 0 00 17,341j0ë
RoomschKatholl jkkerkgenootschap ... .. 472,144 18i 452,525 18I 454,803 18i
0 00 l9,619 00 2,278 00
Oud-Bisschopp.Klerezy.
1l,600 00
10,700 00
10,700 00
0 00
entil -deli jkeonderstand. 51,806 00 Onvnorzitne uilgaven . Memorie. (*)
50,702 00 3,000 00
52,920 00 3,000 00
0l00 Ial0400 2,21800
Pensloenen.wachtgelden
..
0 00 9,
900 00
0 00
0 00
0 00
909 00
0 :0 1yIl400
0I00
3, 000j 00j 00û 000 000 3, 0000û ûj 0û 562,376 ) 18i 5* 33, 848jl81 536, 023J18I a-oo: 1001s,,saaI n0 x, xn6lnoIasa,l nn .,114l nnls0,46zl nn '
Totalen .... j .
@
De verschillen beloppen alzoo ..
l ...-.
Minder z a8,s28.k0 -
n '.
rm ' z 2,175.00
-N '-
'
'der y'26,35:.1 '
(*)Over1319wa:voordennvecrzieneuilgaven vanalde Departementen :an Algemten Bestuur bi j het Xlle Hoofdatqk der Staats-bezrontlng een
tredletvan' 400,000.00 toegeslaan.
ll4
1lö
EERE DIESSTEN. STAAT der,bi jdeStaats-begrooting vap hetKoaingrijk'der Nederlanden,
voûr den jare1851,toegestanePitgaven,ten Lehoevevan & EEREDIENST der ondersnltidenegpdd#icnz/ip gezéndlteden. 1 ;*z Lg / := : Jaarwedden . Zq ei Knsten Kesttn .z x , , der v /m zv van het van het = :ëe plaatselljk a: u-m Kerki Godgeleerd 8 k: -<-S dienstdoende : .t= :
G
ezindheden.
Onderstan4.
gelden
Kosten
Kosten
vonropbnu<
4er
:an
en herstel van
bestuur. Onderwlls. < De ! Kerkleeraren.% g Q -k
Kerkeli lke.
Gevangenlssen. Militalren. '
x r g: g enpastorilen. O;- *
Hervormden.
. 39,500.00 %:9,077.40 I,217,247.701 15,179.16
Evang.Lntherschen . Herstelde ldem. . Doopsgezinden . . . Remonslranten . .
4,500.00 I,600.00 0.00 500.00
Protestanlen. . . .
0.00
Transporteren.
.
6,500.00 204.00 û.0û 1,800.00
39,990.00 4,300.00 , 17,200.0û 21,900.00
420.00 0.00 100.00 0.00
0.00 # 1,802.50
0.00
l
46,100.00 37,577.40 1,302,440.201 I5.699.16 l
E' eredienst de Eeredlenst per in de der 'Gezintheld.
pensloenen.
kerken
Tôtaal
9,000.0. 0
QXû '
0.0û '
û.0Q
1,310,004.269
1,û00.0: 0. 00 0.00 0.00
0. 00
0.00
0.00
52,410.00
û.00
0.00
0.00
6,100.60
û.09
0.O
0.00
17,3* .00
Q.0:
0.*
0.O
24,200.00
3:400.0:
Q.00
l91,678.. 10
7400.0û
0.0ê
I,6û1,692.7G1
û.00 : 186,476.00 Iû,0û0.00
186,476.00
* Hierin lsallëén begrepen de gevonebezûldîglnguit'sLandskasvande llopgleeraren in de Godlleerdhefd bIJde Rllkshooge scholen. # Dezesom bevathetltractementvandenPredikantbi JdeProtestantsche gemeenletesmirna adZ 1200 en de toelagevanden Protestantsèhen leeraarteTurinady 602.50. 9 Deze som is,voor ver het grootste deelabe:temd voordepensloenen van Hervormde Predlkanten en #an lmnneweduwtn.Hetoierlsestrekt eoar de pensioenen van andere Prolestantsche kerkleeraren en :unB@ wedawen.
ll6
EERE DIENSTEN. Kcsten
Kosttn
;-& ll Jaarwedden = = ? >wrp- .:
ï:1e+W q
Gezindheden.
gelden
-
der 6 G: :
ygç.: + ;a x A Z van het
Ondersland-
van het
voor opbnuw
Kerkeli jke
en herstel
pensioenen.
Xosten
Knsten
der
van
Eeredienst de Eeredienst
in de
van kerken
Totaal
der
Gezlndheid.
Gevangenissen. M ilitairen.
enpastorljen. -
Pertransport. . 46,100.00 37,577.40 I,302,440.20j 15,699.16 Reomsc: Katholijken. 19,720.00 9,000.00 398,137.67 *25,845.511
Verschfllendegezindten.
Totalen.
i
1:0()0.0û
'
5,600.00
186,476.00 42,329. 00
0.00
6,400.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
10,700.00
4,025.00 -/15,500.00
7,825.00
100.00
l,100.00
0.00
350.00
0.00
28,900.00
0.00
0.00
0.00
0.00
0.00
5,000.00
5,000.00
16,700,00
228,805.00
7al07.00
5,000.0Q
2,l50,281.95
sureau
s ks.
OuG-Blsschopp.Klerezy. 4,300.00
Israëliten.
per
0.00
0.00
. 74,145.00 62,07/.40 1,714.202.871 41,644.671
Kosten derDepartemenlen :
1 Tractementen. -
voor de de Protestantscke en Israelitlsche Eerediensten. 21,350.00 Zakrn van 'jj$::.
de RoomsclzKatheli lke Eeredienst
j ::
3,4:0. 0: 3,357.00
().00 0.00
I,o 1,6:a.z6i 503,989.181
oeaal b eneuio eften- verblfkoesnlen. su penxe sjorelnkjekne. Wachtgeluen. .
4000.00
I50.00
3,100.00 Memorie.
Voaronvoorzieneuitgaven beschikbaargesteldbij hetDepartementvoorde zaken der
12,42400
6,391.00I
Memorie.
37,924.00
700. 00
21,691,00
Protestantsche en lsraelitische Eerediensten. .
3,500.09
Roomsch Katholî jke Eêredi vnst
.
3,000. 00
.
2,216,396.95
TotaalGeneraal.
* Hieronder zljn begrepen:devasteJaarlilkschecompetentlen,welkegenotep worden,door65Pastoorsa414. 9,491.891- door19Kapellaansad'l,804.221 epdoer9anderetitularissenad f449.391.- Voorts1 3,500voortijdtlilken onderstandaankerkelijkepersonenenZ 600voorJaarli lksinkcmeneenerkerk.
r j-Hleronderzijnbegrepen:f 6,050voarhqtonderwllsindeGodgeleerdheid mnZ 9,450 vnorl4el. GodsdienstigQndfrwilsde. rlsraelieten!
1l8
119
EERE DIENSTEN. STAAT van het getalen hetbedrag dcr RIJKS-JàARWEDDEN en TOEIAGEN,ten behoeve van deHoogleerarcn in deGODGELEEnn-
uElovan nnderscheidenegezindheden,np deStaats-begrooting van hetKoningrijk der NEDEnLAADSN voorden jare1851toegestaan. I
X2V:0Rb0R2miDg
Ri jks-jaarwedden.
Toejagen
Totaal
per
Jaarwe dden en
deP
-
der
< Bedrag per Y
lnstellingen.
Be drag per .
oIHoogleeraar. lnstelling. Instellinw
GodgeleerdefacnlteitderHervormdenbij DsRijkshoogeschool:teLeyden .... 4 2,800 00 Il,200 00 ))Utrecht.... 3 2,200 0b 6.600 00
Aanmerkiltgen.
toelagen.
I,6!0 00 12,850 00 DeJaarweddenderHoogleerarenwordenmet 1,600 00 8,200 00 een vierde verhoogd na 3ojarfge dienst.
))Groningen... 3 2,200 00 69600 00% '1,427 40 8,027 40 Totalen .. .. ... 10 24,400 90 4,677 40 29,077 40
Kweekschoolder Godgeleerdheid voorde fj a g()tl gtj
Eçangelisch-LutherschenteAmsterdam(j zia:tl ::j5,l00 00
û 00 5:f00 00 Vov oa rnde de buk rw ea e u ek -g e nn j yor oej lsk woo st re an yz van gjyjs at jo ar ae rn s verleend. Voor 3 beurzen isy'900 toe-
Godgeleerde opleiding der stndentenvoor
de HersteldeEvangelisch-Lutherschen . . .... .. .. .. .. Kweekschool der algemeene Doopsgezinde SociëteitterbevorderingvandePredik-
200 @)
200 Q0
gestaan.
diensl,gevestigd teAmsterdam .... . ... . .. .... .. .... .. .... .. Dezeinstelling genietnietsuit'sRi jkgschat-
Kweekschoolder Godgeleerdheid voorde Remonstranten te Aisterdam .. ... 1
j
.
1,800 00
9 00
l,800 00
kist. -
TotaalGeneraal'oordeProtestantschegezindheden .,..... a6,j;zj4:
Rol oo m.s Vch anKd ae thH ol oMll kaend Ss ec mhe ina Zre in ed ni: ng l te w armond . ...t .
1,800 00
j
--I
, jk ' )culemborg....#* **** ** *-** ** .... .. *... -. Deze lnstelllngtn genleten niet!uitsRjs
2o.Van hetVicariaatvan 'sHertogenbosch te Haaren. ... .. 7 3o. Van het Vicariaat van Breda
scbatkist.
400 00
teHoeven...... 3
4o.van hetvicariaatvan Limburg
.
400 *
j
g()() cg
2,800 00
: :0
a',80Q cp
1,200 00
: jo
1,a0: ::
t eRoermonu....-4 6:: :()j 3,200 Q0 Totalen '
.
. . . . . . .
I5 . ... ..
'
7,200 00
..
.
.
0 ()0 a,a00 (): Aa b neu dr iz ten sev mai na yr' i2 e0z0 i jn en va8 nh Rai j lv ke swbeg ue rz5 e. n hv ee a1n e X'100 verbonden, waarVoor eenesom #an .
.
0 Op
7,2:0 :Q
z j8():jstoegestaan.
SemînariederOud-BisschoppelijkeKlerezy
te Amersfoort... . . ... . . . .. .. .. .... .. ... . Israelitisch Seminarie j
teAmsterdam .,.. . .... .. ..., .. Tolaal GeneraalToor deonderscheldenegezindheden .
..
.
.
.
-
'' ' - '
.
'
'
5,000 j( )0 . . . .. .,
. . De zelnslellinggenietnietsuit'sRi jksschaw kist. 5 , 0 0 0 0 û Yo o r s t u d e n t e n i s b o v e n d i e n e e n e t o ela4e#an .z 6s()toegestaan en voprdecommisslevan e asmi nkt aloren M'ordt eene som #an2'400 48,377 40 yx er tre .
.. --.---..-----
.. .
--.
1Q0
EEREDIENSTES. Sy. fàA' lA van het,naarde ' hoegrootheid gerangschikte, getalder
llkks-jaarwedden,toegestaan ten behoevevan bepaaldestand;)l:c/::'lderKERKLEERABEN van de. nnderscheilejl egodsdien-
stige gezindleden, en gebragtip de Staats-begrooting vanhet
Koningri jk derXederlanden,vpordenjare 1851. GetaldertoegestaneRi jksjaarwedden.
Kerkleeraren.
sk
uoeprootlleid.
u =ë ' z .
z Jc>u k !:u : f c r, :z r% . c%
.: Iz c r a 2 g.: A k c:zg ' c a % % ro c f .z w 2;t ' S = a o ae : k z . u :. ,= a v
x ==Ix= a Ixixalo'IA s Beneden de / 100 Van f 100 tot beneden 200 n
200 1)
n 300 > 400 )) 50û )) 600 )) 700 n 800 s 900 n l0û9
32 > >) > ) l6 >) )) 48 85 ), )) I 1 309 )' > 396
300 102 5
>
>
> > tp ), ))
M >) ))
400 84 5U0 54 600 51 700 21û 8û0 319 900 .161 I0b0 60 lI09 43
>) 19 n 193 > w 319
4 .2 13 l I0 II 5
2 I 1
4 5 3 )) ))
,) 364 )) 328 4 34 2t 53 4 1
6 I 2
:) n ))
)) 3 11 > 4 185 )) 2 7 )) n 70 )) )) >) > )) 45 -
Transporteren .. 1201 57
12 4 I. )) 1
1 47l b 40'5 1 106 4 28l )) 33l
-
.
7 32 16'1316 13 III:657
l
1Ql
EEREDIESSTEX. Getalder toegestaneRi jksJaarwedden. *
X C
' '' -'
Kerkleeraren.
uoegrootheu.
o
J = Q ' L .
.
k Jc:u k jg c ,g c r, Z â gs c .s
c
.
' '' '
.
lz
g f & gx : ak c : v .a :z d rs a : fx u a = .ux : '; ; ? = , g ,a gu g.> c s
> =< >m Q . .
l
> a 1a a s
'' '
Per transporl
... ...w
1201 57 7 32 16I 1316 18 104 2657
Van /*1 .100 1olbeneden y*1200 37 4
p
> 6 >
)) v 43
v
1200 ))
p
1300
33 >
*
> 1
,)
1300 a
a
I400
26 >
))
)) I ))
)) n 27
n
l400 )h
n
1500
15 >
))
)) )) ),
)) )) 15
n
'1500 >
p
1600
20 ))
>
v )) n
> )) 20
n 1600 p I700 27 )) )) )) 1700 )) ), l800 7 > )) > l800 tt p 1900 15 )) * o 1900 n n 2000 3 )) > n 2000 p p 2100 9 l 1) )) 2100 p p 2200 I n x , ) 2200 ,3 p 2300 33 ) ) Totalen derbezoldlgdeleeraren 1427 58 7 Getalder leeraren,aan rier betrekklng in 1851 geen R1Jks- 81 )) 4
I > n 35
> tt n
> )) 27 7 )) > * > > 15 )) * > % tt 3 )) v )) )) )) 10 > v )) )) )) 1 ) ) > j > v 33 32 24 1317 18 10 2893 91 )) 202 8 6 392 )) > >
p ))
jaarwedde wasverbonden. Totalen derkerkleeraren.w ler
betrekking in 1850,tildenshet
opmaken der Staats-begrooting jxa sa jj jza z4,jsja ag j6 aaas voor 1851, was erkend,daaronderbegrepende toen bestaande
'
vacatures.
6
<;Q'
EER EDIE SSTEN. IINMERL NGP: 0P
DEN VOORGAAN DEN STAAT. -
= c = -
De op dienstaatuitgetrokkenejaarwedden zijn die,welke, op deneerstenJulij1850,doorloopendtoegekendenvan'slli jkswege verbonden waren aan tIe betrekking en standplaats tler
kerkleeraren, die, naarJelang van de gezindheid waartoe zi j behooren, den am bts-titelvoeren van: Predikant. J3c, qtoor of besservant.Kapellaan of Ticari&.
Acshfn. Eenige Yan diejaarweddenbli jven,teroorzakevan bestaande Tacatures of anderszins, onuitbetaald. Sommige kerkleeraren
genieten echter boven hunne Ri jks-jaarwedde,om bijzondere daarvoor pleitende redenen, eene toelage voor ééns. waarvan
hetbedral uit deonuitbetaald blijvendejaarwedden gevonden wordt.
BehalveA'rijewnning,welke hetmeerendeelderkel. kleeraren geniet en> in den regel, ten laste derkerkelijke gemeenten komt, levert hunne bediening , buiten de daaraan verbondene
Rijks-jaarwedde,meestalnoJ andere ambts-inkomsten op. Dezeinkomsten zi jn,ofwisselvallig,ofvast.Deeerstewor. den gevonden uitdegiften en bijdragenderledematenofparochianen.De tweedevloeijen voortuitdergemeenten kerkelijke goederen en fondsen,oluitandere dan deplaatseli jkekerkekassen.
De ambts-inkomsten, welke uit die andere kassen, buiten
bezwaarderkerkelijke gemeenten, genoten worden, strekken
1Q5
ter vermindering van het bezwaar voûl''sRijkssfhatkist uit bet bezoldigen der kerkleeraren voortvloei jende, pfdienen t0t aanvulling van hunneRi jks-jaarwedden. Onder de inkomsten, welke in plaat? of in minderin: der
Rijks-jaarwedden komen,behooren: a.Foor zoo oeefdeHervormde Predfàcnfen betreft: 1o.de tractementen,diedoor deburlerlijke gemeentekassen gekweten worden,uitdetijdensde Reformati e,dool .desteden in bezitgenomene geesteli jke- en kloosterroederen. 2o.de tractementen, welke betaald worden uit de baten dcr
goederen van kapittels,vicarijen,enz., die bijdeReformatie door den Staataangeslagen en vervolsensaan bijzonderepersonen of corporatien in beheeren genotgegeven zijn, onder gehoudenheid t0thetuitkeeren van een gedeelte der opbrengst aan de leeral.en en bedienden der toenm aals heerschende kerk.
3o.deopllrengstvan degeesteli jkegoederen dergemeenten, in de provincien Geldel' land, Friesland,Overi jssel,Groningen en Drenthe,welke goederen aldaar,ti jdensdeReformatie,niet van Staatsw ege aangeslagen, maar overgelaten of toegew ezen
zijn aan de tijdeli jke Predikanten der toenmaals heerschellde kerk, om te worden renoten a1 spastorù--inkomsten in plaats #an Lands-lractement,en
4o. de jaarlijksche opbrengstvan hetzpolenaamd Mîskoonn en Boendergeld (1), door de Predikanten in sommige streken (1)VôérdeReformatiewashetinsommlgestrekengebruikeli jk,
dat de paroehianen tot onderlzoud van den pastoor ofdienstdoenden priester,eenig koren en eeniye hoenders verstrekten.Deze verstrek-
king droegden naam van M is-koorn ,omdat zi jterbekostigingvan de dienst der Mis plaats had.
Na de Reformatiewerden deingezetenen,doorhetopenbaargezagy genoodzaakt koren en hoendergeld op te brengen ten behoeve der predikanlen en kosters van detoenmaalsheerschendekerk,teneinde de provillciale kas zoo veel minder zou le dragen hebben in den
lastder aan de kerkelijke m rsonen toegezegde lands-tractementen. De invordering #an dat koren en hoendergeld,welke,uitkrachte vanrt 'solutienderStalen-provlnciaal,bijnon-betaling,doormiddel van parale executie, plaats vond ,is,na de afschaK ng #an het
stelseleenerheerscllendekerk,blijven voortduren,niettegenstaande
de Nationale Vergadering,blijkensproclamatie van den18Augustus 1796y provinciale resolutien, die de leden #an alle kerkgenoot-
schappcn verpllgtten, om ten behoeve van eene bevnorregtekerk,
1Q4
#an Overijssel ingevorderd wordende van de bcwoners van bleren-hofsteden cl1 andere bew oonde gebouw en ol gedeelten #an dezelve ten platten lande,bedragende: het M iskoorn, een oud schepel rogge* van een v*1 erve; van halve en kw açterven .naar evenredigheid; hetH oendergeld,drfe stuivers per hoender, ten getale van
twee voor den Predikant en een voor den Koster, fan elke woninl, welke geen kwarfvan een boerenerve uitmaakten geen Miskoorn betaalt.
b.Fopr%oo tedldelbp-#cà Katholùkogcq yfel? yken betreft: lo.dezoegenaamdecompetentlen,datzi jnpaltori j-ofkapellanijinkomsten9oorspronkeli jk ges restigd geweestalslasten opdein Noordhrabant en Gelderland gelegene goederen vall dc, totin het laatst der vorige eetlw , in Belgie en elders bestaan heb-
bende geestelijkeJestichten ofcorporatien;welkegoederen,na de opheëng dier instellingen, door hetStaats-domein zijn in bezitgenomen; terwijlde daarop kleventle lasten ten behoeve van de Pastoors en Kapellaans,aanvallkelijk uitdeopbrengst dezer gtlederen werden voldaan en r'ervollens,overeenkomslig de bepalingen, vervat in de besluiten van den 2ên van Bloei-
maand 1809,no.17,19 Januarij1814,no.48 cn 30Novembel. 1818,lett.N*, op de Staats-begrooting ,in het hoofdstuk be-
treFende deZakenderRoomscllKatholijlteEeretlienst,zijnovergebragt, nadatde in natuur-voortbrengselen verschuldigde uit-
gangen en renten totgeldswaardewaren herleid (1). 2o. de J lnkomsten van eenige pastorij-goederen in Limburg, welke, hoezeer,volgens de Fransche A'erordeningen .natéonaal verklaard, echter,om staatkundige redenen,vandevereeniging
methetStaats-domein voorloopig zijn uitgezonderd, zoo nogtans, datde geschatte opbrengstdier goedel'en jaarli jkszoude worden gekortaan de tractementen, welke,tervergoeding#an
de doorden Staataan deKerk ontnomen geesteli jkegoederen, personel' e belastingen op-te bçengen, ingetrokken en bulten eFect
héeftgesteld,en Koning Lodewljk de invordering van llethier bedoeldemis-koornenhoendergeld,bijbesluit#andtn27April1810 uitd. rukkeli jkheeftafgeschaft. (I)Ziebladz.11l 'an 4ep lweedenJaargangvanditRandnoekje.
lQ5
aan tle dienstdoende reestelijktn uit'slandskaswaren toegtkend (l);en 3o. de toelagcn, wtlke som m ige Desservanten van succursale
kerken en eenige Vicarissen A'an parochi pn inLimburg genieten
uitde burgerli jkegemeentekassen bijontoereikendheid van de kerkfabriek-middelen.
Onder de ambts-inkomsten,welke strekken totaanvullinl der
Rijks-jaarwcdden van de' leeraren derVerschillendeProtestantsche kerkgenootscllappen, behooren de K inder-, School- efl
Academiegelden, welkeuit'sRi jkskasbetaald worden aan de Predikanten,of,na llun overlijden,aan hunnt weduwenofde voogden hunner kinderen, in voege a1s volgt:
HetKlndergeld totf25 ' sjaarsvoor elk kind bencden de22 jaren, hetwelk n0J niettotecnen gekestigden stand gtkomen, noch gehuwd is.
Het Scltoolgeld totf25 'sjaars boven het killdergeld M-oor elken zoon,tlieonderwijsin deLatijnsclle taalontvangt. HetAeademlegeld totf50 'sjaarsboven hetkindergeldvoor elken zoon, die aan eene dcr lloogescholell ofatllencasttldeel't,
welke s0m met J200 'sjaars,gedul' endezesjaren,T'erhoogtl wordt.wanneer hij(1e godleleerdheid beoefent. DieKinder-,Scllool. en Academie-geldtn hebben inhetjaar 1850,iedere soortafzonderlijk,bedragen: K indergelden. Nederduitsch-llervorm den W aalscllLulherschen . Hersteld-Lutherschen Doopsgezinden Remonstl.antell
.
-
107,492.25 1,905.00 3,556.25 725.00 5,312.50 1,743.75
Trotaal f 120,734.75 (1) Dienogvoorldurendekortingenbedragenvooreen15lalDesservanten van Succursale kerken eenesom vanf 563.36 'slaars.Het
Koninkli jk besluitvan den 5 Februaràj1816no.42heeftdepastorijpoederen, waarvan de jaarli lksche opbrengstop de gemelde som is geschat, voorloopig in hetbezitvan de bedoeldegeesteli jken docn verbli jven,1otti jd en wi jleeralgemeenebepalingen,omtrentdebezoldigingder ll,K.geesteli jken,zullen zi jngemaakt.
1Q' 6 SchoGgelden. yederduitsch-llervormden . W aalsehLutherschen . Hersteld-Lutherschen . . Doopsgezinden . Re>onstranten . .
f 18,155.95 206,.:1 506.25 87.* 350.09 318.75
-
Totaal . . . . / 19,624.70 Gewone Academio gelden.
Nederduitxh-llervormden ' W aalschLutherschen . . . . Hersteld-Lutherschel:. Doopsgezinden . Rem onstranten .
f
100.* 50.00 0.03 37.5@ 0.01
*
Totaal
1,1b7.2*
f
1,324.76
Thentoglscke dcademia geldqn.
Nedel 'dtlitscll-tlel' vol'mden W aalschn Lutllerschen . Hersteld-Lutherschelz . D oopsgezinden . Rem onstranten
f 20,154.05
*
458.35 85l,65 0.00 850.00 400.00
Totaal . . . f 22,714.05 Deze onderscheidene gelden hebben voor iedere geziadheid bedragen1 Nederduitsch-llel. vormdep . 146,939.51 2,669.60 W aalsch> 4,964.15 Lutherscllen . . . Hersteld-Lutherschen . 812.50 6,550.00 Doopsgezinden . . 2,462.50 Rem onstranten .
Totaal
f 161:395.26
197
EEREDIENSTEN. STAAT un h6t, in denjare 1850,aanwezi gegdalder
kerkelkkegemeenten en der daarLij 'dienstdoendekerkleerJr84 Ya11
de end'erscheidene golstienstige gezindhedeR
in hetKoningrijk derNederlanden;tevens aanwi jzeade hetgetalen Ledrag der Bkks-j .gcrlpid'en,ten behoeve van die leeraren op het zesde en zevende Hoofdstuk der
Staats-begrooting voor denjare1851,toegestaanvolgens de wetten van de: 31 December 1850 (Staatsblad no. l06 en 107.) '
d A X
A d: ' . Ri lkse g d jaarwedden. g a >z. u: vu r : , x s a:- : sedrag. Y
Provincieo.
x. =
c
-.
Noordbrubant. . Gelderland Zuidholland . Noordllolland . Zeeland. . . . . Ue echt. . Friesland . . .
J
= u
Overi jssel.
Groningen. Drenthe. .
y Limburg .
t
'
.
'93 180 201 I54 101 67 20. 0
99 208 270 205 115 82 215
--'' ''
-.--.-.
99 '89,865.00 200 * 1l5,591.66 ' 269 268,578.25 205 198,891-70 1l5 101,9:0.00 81 67,.900.40 195 *104,413.98
68 :6 73 * 38,620. 881
151 l63 124 * 40,320.70 45 50 50 + 18,725.05
13 15 16 18,900.00
1273 1508 1427 1
,06 3,797.621
Tractementen voom nieqwe slandplaatsen en
personde toelxfen . . . . . . . . . Vaste en ti jdelkke toelagen van sommlge
6,810. 68
Predikanten . . . . . . . . . . . 1,310 00 Bezoldiging van Candidaten voor hulpdienst. 4,000.00 Kinder-school-en academie-y lden. . . 141,300.00 Tolaal.
1,217,247.70j
* Onder deze bedragen zijn niet Ggrepen de amhts-inkomsten, Geten en hiervoren op bladz.123,b9 j de aanmerkipgen op dea vœ rgaanden Staat,oaderlett.a vfrmeldzi jn. welke de dienstdoende leeraren op verschillende standplaatsen ge-
1Q8 EEREDIENSTEN.
: 4 Z =Q '; o
PrOVinclen.
I(s -i -
Noordbrabant .
g
5C A G = ' f T
2 = 'o
é Rtiks4 ê : S Jaarwedden. S 1a Z =p X i'= QZ *: = Z Q Z- a Bef lr 'ag
Gelderlantl. . Zuldbolland . Noordholland. Ze eland. . . Utrecht. . . Friesland . .
j . . 5 3
3 . . . . I0 7 7 . . . . 1I 15 15 . . . . 11 15 15
2,200.00 3,815.(#Q 8,850 00 7,82500
. . . .
1,250.û0 1,200.00
. .. . . 6 . . . : 3 Overi jssel. . . . . . 2 Groningen. . . . . . 5
Drenthe. . . . . . . Llmburg . . , . . .
g >
)) 2
4 3 2 2
4 3
2 2
5 5
,, 2
0.00 1,900.00
58* 58 58
33,840.00 15000
0.0 5,6 40 0:. t)0 0
Totàal. . .
39,99Q. 00
J
Zuidllolland . . . . . Frieslan; . . . . . .
>
2,025.00
Ki Bez ldi gva n-Ca idadeu atenpv ooge rhu lpdie.nst . no uer -gi sn cho ol ennd ac ielden. .
5 C ;;
% M .-ga tM, >. G
2,95000 1,825.00
, 2
Ti ldeli jke toelage van een Predikant. . .
j
.
1
400.00
Noordholland. . . . . s : 4 1 1 1 Overijssel. . . . . . 1 I I
1
1
a.24 )( ).()( ) 300.00 500.00
8 11 Kinder- schûol- en academ ie-gelden.
7
.
3,400.00 . 900.00
Totaal.
.
4,309.00
* Hieronder zijn begrepen 11fualeofbij-kerkgemeenlenjdie geen? elgen Predikant hebben, m aar door den Predikantvan-de hoofd-kerkgemeente bediend worden.
lQ9 E' EREDIEXSTEN .
â ê z
X 'c
A Sl Ri jksa : d Jaarwedden. F :: xz j xa . a :-y m au a
P
rovincien.
=.
* u 7: -r Z -
Lo
a lo . Bv:rag. Gelderland. . zuidholland . Noordholland. . . zeeland. . .. Utrecht. . . . Friesland . .
overilssel.
Groningen.
. . . . .
3 3 > 3 3 )) 40 41 Il 4 3 )) l 1 ))
40 42 8 . Ia 14 4
.
14 16 9 1lz 12a sa
Q
0.00 0.00 2,900.00 0 00 0.00
2,450.00 1,750.4)0
2,1:0.00 9a00.p()
(I)
: C
a
Klnder-,sckool- en ac'ademie-gelden
.
8,000.*
Totaal.
.
17,20000
zuldholland. woordholland. utrecllt. Friesland .
X2
o u
Z
Ia 17 17
4
.
5
5
2 1 I 1 1 I 26 24 24
(a; --(a;
13,350.00 I
4,700.00
1,150.00 zut).:() 19,900.00
, -
Kinder-yschool- en academ le-gelden . Totaal.
2,000.00 .
21,900.00
(1)Hetzelfvoorzlen ln debehoeften vanhareEeredienstbehoort
totde eigenaardige kenmerken der Doopsgezinde Kerkgemeenschap,
wier leeraren meestaluitdaartoe gestichte fondsen ofook uitJaarli jksche contributien der leden,een genoegzaam ambts-inkomengenieten; waardoorhetvragen en verkrijgen van Ri jks-jaarwedden, ten hunnen behoeve zeldzaam plaatsgrijpt.
(2)Vande26Remonstrantschegemeentenzî jner6,dIemetandere
onder een: Predikant gecombineerd ziln. Een lweetalgemeenlen
wordt ieder door zwce en eene gemeente door drie Predikanten bediepd. De gemeente in Friesland iseene vereelligde Doopsgezinde en Remonslrantsche.
(3) In 1850 waren in Zuidkolland #*n de 17 Predikants-letrek-
kingtn vW Macant.
'
l50 EEREDIENSTEK.
: d
.
Y W
XS : F a :d
ProYincief.
. 4 .
Ja ga 0%: y
av zz u :-y = u a .
1.
t Noordbrabant 1
. .
Ri Jk:jaarweuden.
.
srurag.
aa: 4az 491) ' + s8886.()a ,
z Ge ldho derlla nu . . .. 188 1a 14a 186 19a 8a s sl 50,, 6. 50.()000 ui land .. .. 700. xg Q Z N a C D
woordholland. . . utrecst. . . Friesland . . overijssel. . Groningen. . Drenthe . .
. sz 44 . 42
. l12 16a . 41, 6, 5 . 3l ss . 54 88 . 13 19 . 6 7
16.525.1)0
Lim burg . .
. f77 337 .336
1:7,376.64
zeeland . .
B
1 &
<
,
totaal.
107 s7 z1 64 19 7
.
:7,050. û0 12,000.:0 11.70:.:: 20,800.(89 6,350.00 5,100.00 ...
.
. 896 l5l9 13l7 398,1.37.67
s l
-I -
+ Onde' r deze bedragen zi jn deambts-inkomsten nletbegrem np
welke a1s Com% tentien genoten worden in Noordbrabantdoor 63 Pastoors en 18 Kapellaans ad . F 21,253 65 en in Gelderland door
2 Pastoors en 1 Kall ellaan ad1 42.47.(Zie dienaangaallde de hiervoren op bladz.124,biJ de aanmerkingenopdenvoorgaandenStaat,
onderlett.b $o,vermeldebi jzonderhedenw) Tot oplossing van hetverschil,het welk zlch kennen doet tusscben hetgetaleabedragderRijks-jaarwedden indetweegenoemde
provlncien, zoo a1s die hier voorkomen en zoo alszij aangetreflkn worden op bladz. 36 van den derden ,en op bladz.26 van den vi 'lden Jaargang van dit Handbxkje,verdient te worden bemerkt, dat de bedoelde Competentien en deRi jks-jaarwedden thansniet gelijk vroeger# te zamen getrokken ,opgegeven zijn,omdatonder de hiervoren uitgetrokken Ri jks-jaarwedden der Hervornlde Pred' ikanten insgelijksnietbegrepen zi jn,de ambts-inkomsten,welkezij uit de opbrengst der voormalige geestelijke goederen enandere fondsen genieten.
s Hier onder ziln de kerkelilkegemeentept die metanderegecolnbineerd ofiaopenbaregestichtengevormdztjn,nietmedegeteld. ) -Bk j de Staats-begrooting isnielsafzonderli jksoitgetrokken tût httverleenen van nieuwetaarwedden ofvan toelagen voor gC' z,y, omdat hetmassale ci jfer werd geachtyten gevolgevanbestaandeen in den loop desdienstjaars te ontstane vacatures,lletnoodige beschikbaaptekunnenlalen,om indebehoeftenvan dienaardybi j 4e inachtneming:an spaarzaamheid ytt voorziell..
15l EEREDIENSTEX. ' ).
-
-'
J ê ,Z =
'
-'
XS; a gz ' 'gé l v: a
provinci en.
w
Q ;
-
.
a tu rs z:-: = j z , sedrag.
. .
Ri lks, Jaarwedden-
.
42)
j , :: ,j
A J.* 'A r C . z
Gelderland. . zuidholland . Noordholland.
.
.
, 1 I 1() 10
I 6
300.*. a,4p0.00
9
3,100.00
25 26 18
6,400.00
10 10
vtrechl.
4
:x -
-
é 1 >
Tofaal.
s
a
600.09 ,
.
Oppet-
lta bbijnen.
I
Z
= ''d w
= ï :
Noordbrabant. Gelderland . zuidholland . Noordholland. . zeeland. . Utrecht. . . Friesland . . . Ov erij sel. Groni nsgen . Drenthe .
0.00 850.00 2.200.00 ' 0.. 00 600.00 :00.()0 300.00
. 1q l * p . 13 * )) .. 5 53 :3
9.00 0.00 1,700.00
Ter vervulling ofwaarneming vanvacante Rabbinaten . . . . . . . . . . Kindergeld voor kinderen van Opper-Rab-
'9.25.00
Lilnburg
bijnen .
l
.
.
.
17 25 22 16 4 8 8
+ 1 3 * 1 1 1
.
:) I 3 )) 1 1 1
. . . . . . . . . . . .
: .- I2 * > 14s 1: 10
..
..
0.00 ( ;)45:.:: .
450.*
Totael. . 7,825.00
+ De Rabbinaten indezeprovlnclen Y'aren in 1850,bi j hetopmakender Staats-begrooting voor 1851,vacant,waarom deRi jksjaarwedden te dier zake enkelvoor x H emorie zijn uilgetrokken. : Hieronder zi jn begrepen 2 kerkleeraren yin de Kolonien det Maatsclzappij van W eldadi gheid te Veenhuizen en te W illemsxr4. i Erzkjn13Synagogaleregsorlenofhoofd-slnagogenenl32riogen bijkerkea.
152 EEREDIESSTES.
RECâPITPLITIE 0P DEN
V O OR G AA N D EN STA AT. Ad ' r >- ao g tu a rs
G.ezindheden. .. - ..-
4g: Rijks-jaarwedden. z 4 vu :t a - Gelal. Bedrag.
'
Hervermde .
- -..
. . 1273 1. 508 l127 4,217,247.701
Evangelfsch-Luthersche . .
Herstelde ldem. Doop3gezinde . . Remonstrantsche . .
. .
58
58
58
39,990.00
8 !17 26
ll l23 24
7 32 24
4,300.00 17,200.00 21,900.00
Totaa) der Proleslanlsche . 1182 1724 1548 1,300,637.701 Roomsc: Katholi lke . . . 896 I5I9 1317 398,137.67 Oud-BlssckoppelllkeKlerezy. 25 26 18 6,400.00 Totaalder Christelilke . . 2403 3269 2883 l,705,175.37j lsraelltische.
. I45
l6
10
7,82500
TotaulGeneraal. . . 289: 1,713,000. 37j
153
EEREDIESSTEA. STAAT van llet.middelbaar lct /rt' /g der in tlen voorgnantlen
SlaatvervalteItfjks-jaarweddett,berekvnd naarlletgetalder bezoldigde kerkleeraren en Ilct zielental der betrokkene godsdienslige gezintllleden, in 1850. ''' - '''
-. .
.
.-... .-.-.---
-.
-. .
.
;
. P -
aS
Gezindheden.
. ...
..
- ..
..
Bedra;
der
der
bedrag
-
Z: t Zio el p en jaaR rwe ijks d-t len 2 e1 œa
..--..
Middelbaal.
Getal
= s )Januari j gY 1850.
. ... . --. -.---
. o &o r
1851.
jper
j
legt zo j- w pe r ak jen zj ej. leel.aar.
-
Hervormde . . . . . .1427l1,677.541 1.217,247.701853.01 (0.72,5 Evangelisch Luthersche. Her stelde Luthersche Doops gezinde . . . . Remonstrantsche . . .
. 58 . 7 . 32 . 24
53,415 8. 96 38,8 735 5,002
39,990.00 4,3 00.0 0 17, 200. 00 21,900.00
T
689.48 0.74,8
6 14.2 81, 8,3 537. 50 '0. 0.4 44, 4 912.50 4.37,8
t
R otaalderProtestantsclle.154811,783,589 1,300,637. 701 840.201 0.73,0 oomsch Katholijke. . .1317l1,164,142 398.137.67 302.3010.34,2
Oud-BisschoppeljkeKlerezy 18
5,427
6,400.00 355.551 l.17,9
l TotaalderChristeli jke .28832,953,158 1,705.175.37159l.46 0.57.7 sraëlitische. . . . . . 10
Totaal-Generaal
58,518
7,825.00 782,50 .0.13,3
.2893 3,011,676 1,713,000.
371l592.12 0.56,8
AASMERKIXGEN. De gezindhcden,wier kerkleeraren nietuit'sRilkskas bezoldigd worden, telden op 1 Januarll -1850 hetvolgende zielental: Ang H likaansch-Episcopalen 671 Grjeken . . . 40 ernhutters. . 289 Armellianen .. 1 Kwaker s . . . . . . 2 Onbe ken de n C . . 1369
hristelijkafgescheldenen 42,619 Makende te zamen 44,991 zielen, welke,gevoegd biJhetln dezen Staat ve rv ! 85 0atte zielentalvan 3,011,676,hel totaaloplevertderbevolkin.g op I Jan. , bedr asende3,056,667zielen.(Zieden Staatopblz.106- 107.)
134
EEREDIESSTES. S'lAââ'r van de Provinclale tlz/gctlcn, ten behoeve van deverscllillelldeE erediensten,toegestaanop de Legroo.
linge'lderNederlandscheProvincienvoarhetjaar1851. e
-
-
Subsidien ten behoeve van
kerken en pastorijen. Pr:vincien.
-
-
Totaal
,
per prnvincie.
Onkatholi jke Roomsch gezindheden. Katholi jken.
Noordbrabant . f
Gelderland . Zuidholland . Noordholland. Zeeland. . . Utrecht. . . Friesland . Ovcl .ijssel . G roningen. Drenthe Limburg
. . . . . . . . . .
)
)) 15,500.00 6,000.00 )) 2.000.00 p
500.00
3,500.00 1,000.00 1,300.00
/
))
)) 3,500.00 3,000.00 )) 1,000.00 )>
500.00
500.00 )) 2,850.*
/
)
)) 19,000.00 9,000.00 )> 3,000.00 ))
1,000.00
4,000.00 1,000.00 4,150.00
Totalen voor1851 J29,800.00 f 11.350.00 J41,150.00 ))
van 1850 27,700.00
l1,450.00
39,150.00
VerschiljM un eer dd ee rr/2,10)) 0.00 J j:)> ;.()() /2.00)0.00 AANMERKINGEN.
OpdeProvlnclalebegrootingen van Zeeland,UtrechtaOveri jssel, vanJ*2200, vooradministratie-koslen der Collegien van toezigtbij de Hervormden;doch deze nitgaven zijn op de begrootingenvandie Groningen en Drenthe voor 1850,was tezamentoegestaaneenesonl
gewesten voor l851 ,niet meer beschikbaar gestel4. Hetverschiltusschen de bedragen van 1851en1850ontstaat,dpnr
dat,voordeOnkatholijkegezlndheden,op debegrbotingvan Drenthe f 1û00 en op die van LimburgK /'1l00 meerder voor 1851 dan voor 1850 is toegestaan yen hetbeschikbaar gestelde voor de Katholi jke gezindheid op de'begrooting van Limburg voor .185lZ 100 minder
x
btdraagtdan voor l850 wastoegestaan.
'
155
XEREDIEN STXN. STAAT valltle, ten belloeve der vsRscdxttExoE EEEEOIEXSTE,
iI1IletKoningri jk derNetlerlanden,GEDANEsTAyTs.clTGAvEa over heldiensl jaarl846.aanvang nèmende metI Jalluari j 1846 en eintligende op den 51 Deccmber * 1847.
Hoofd-onderwerpen.
Beschikbaar
Verevend
AN
volgensde
en
ofbij-
begrooting.
betaald.
geschreven.
[email protected]'cf/tol3 l'àd Eeredlenst.
HetDepartement. f 25,526.00 J 25,586.73 bij- 60.73 Het Roomsch KathUlljk kerkgenootschap . . 470,865.85 472,403.151131 j-1,537.301 Hetkerkgenootschap der Oud-Bissch. Klerezy .
Pensioenen
.
Totalen
10,300.00 55,691.00
, 562,382.85
9,000.00 af-1,300.00 47,692.86 af-7,998.14
554,682.741 af-7,700.101
2o.Onkatholù' keFered/enzten.
HetDepartement.
.
34,250.00
34,402.43 bij- 152.43
De Protestantsche kerk-
genootschappen. . . l,404,635.521l,403,439.861 af-1,195.66 Het Israëlitisch kerkge-
nootschap
...
28,559.00
Pensioenen en ajloopende betalingen . . . . 182,461.00
Totalen /
28,542. 761 af-
7.231
174,811.64 af-7,649.36
. 1,649,896.5311,641,196. 70 af-8,699.831 ='-
= ='--
156
OPEXBAAR
ONDERW IJS.
SR'ZtàT van llet gelalSTCDESTE: aan de Ho0GE Scnol-sx van lletKoningri jk tlerNederlant len, ingesclhreven bi jde verscllillentle fuculteilen,op (len 51 Decenpber 1849. God-
RegtsW is- en Bespiege- Totaal Geneeslrnde geleerd- geleerdNatuur- 3vllsbeder kunde. . ïeerteen
llooge
heid.
Scholen.
heid.
z
a <
6 a;
ê Q S tu-
a <
z
6 ; 6
ê ? Stu-
a <
ê Q Stu-
c
z
; 6
a <
c
g 6
4 I Stu-
a <
g f
ê ? Stu-
a <
-
. 67 28 168 48 60 32 10
aj src.
j uz s m a t =e z .7 g j g
è Q j Stu- jjjjjgjj : -
-
derende. derende. derende. derende. del.ende. tlerende.
Lei jden.
1849. gv
-
-
l
*
kunde. letteren.'/tudenten. op
-
l
vel' schil 4 lg Getal tusschen 5 1848 .u en g
t
>
Aanmerkingen.
: oœ
>
+
1 27 13
332122 470 454 )) 16 58
-
Hetgetal' derStudentenbedroeg
5 168 11 42
p 12
) 11
p
351 16 342 367 25
Groningen. . . 54
1 108
p
)
))
2l4 2 228 216 )) 12 39
te Amstel'dam.
-l 44 13
-897 140 1040 1037 25 28 l4l
s sjly,ejltqj.
1 45
1
.
239 34 444 60 l47 32 23 -
. ..
.
.o
w
w
6
>
w
273
.504
179
24
57
1037
) 1848.
231
473
175
36
125
1040
.
Verschil
Meerder.
Minler. .
-
42
-
31
.
. ..
-
.
4
..
-
.
.
13
i 68 k k l
HetgetaldeP Studenten aan de Koninklijke Acndemie te Delft, hetWelk iI1 1848 jnejjep jgu, js jn j849 verm eel.del'd m e( ;j6 qjjyqrm jtjdqrjj m :( 6:ygaijjatjlettcenjledrtjctjj56.
.. .
1-
l
. 1l7
.
-
..
il1 1849 ,aan hetAthenaeum
w
Totalen in 1849.
-
n 44
-
Utrecht. . . . l18
-
j f
3 . -.
.
.
-
-- -.---- .
-
l58
OPENBAAR ONDERW IJS. STAàT van de GVMXASIEN en LzTlzxscllE ScnptEx, in de ont lerscheitlene Provincien van het Ilpning-
ri jk der Nederlanden, gedurelktle llet schooljaar 181. 9 1850. Getal
f leerlinsen. J 1 F !Z* . Provincien. a ê
i
4
o e
x
J4 s
; a J . u % o : % v. y . a < <- a o
àanmerkingen.
Eene der scholell. Noordhrallant . 13 32 226 6 232 die te Stas-oren,llad geene leel'lingen. Geltlerland . .14 40 181 59 240 Van de overigen telden: Zuidholland. . 9 46 , 267 77 344 leerll ngen. 26scbolen 1 tot 10 Noordholland . 5 20 143 37 179 16 ') 10 )) 20 7 > 20 )) 30 Zeeland . . 2 8 32 )) 32 5 )) 30 )) 40 3 p 40 )) 50 Utrecht . . 2 9 100 ): 100 4 )' 50 * 60 l 'n 60 > 70 Friesland. . 8 19 112 3 ll5 1 $3 70 p 80 1 p 90 p 100
Overi jssel. . . 7 28 l15 44 159 3 )meerdanloo Van de245 ondqrGroningen . . 4 15 84 38 l22 wijzerswarenerl39 Drenthe . . . 2 5
36 10
Limburg . . . 2 23
94 l05
-
Totalen.
voor de oude talen, 46 106voordenieuw ere talen,w iskundeellz. 199 Van'de68 scllolen tejden: 12 ... l docent.
68j245 1389379 1768j t2l...2docenten.
.
Totalenin181).69246 ... ...180719 0. ..3 ...4 .
.
Verschil.
.
.
, .g. ;
) ) ))
p ... 7Nll) > 1 l ... ... 39 7 l ...16 )) .. .. . .
I59
OPENBAAR ON DERW TJS.
STAàT van lletgetaltlerogenbarepnbijzondereI-ZGEUE scllol-Ex, in de ondersclleidene Provincien van lletKo-
ningri jk der sederlanden,over1819. Scholen. 1 zondere. -
Pl'ovincien.
Noordbrabant Gelderland . Zuidhtplland . Noordholland Zeeland .. . Utrecht . . . Friesland . . Overi jssel.. Groningen. . Dl.enthe . . . Lim burg. . .
Aanmerkingen.
/ : = r K o
z 4 I > Q
c y = a ; = z b b
299 328 260 290 138
23 14 38 31 ))
71 55 143 189 l6
80 24 45 353 2 12
209 10 l8 200 16 30 133 2 3 l58j 8 39
393 Voor zoo verre deop397 gaven reikel), teldemen: 44ls67 bewaar- en kleinkinder- of 510 matressen-scholen. 154 8Sherhaling-scholen. 45 9 we ionrd -h sc on le.n. l49 , ka -g sc ob le 367 45volks-zangscholen. 237 246 Van het geheelgetalleevlinl38 F0n OP de larere scholen kan ovs ec rhi hee 849 gsxeneopgave 205 ge lt enia.arv1 ermits van deey-
Totalen..2448j. 168 62 .1.3237j 1 j w;yyjtjj tjo uj t y ajgy gs js yj s yyjgy u sy jj a sg jyp atyyj
Igaven te dben aanzien hebbqn Totalen1n1848 2440 156 809 3405'gedaan. Verschil: uet onderwijzend personeel M eerder.. . 8 12 .. .Mem.wordtopden hierachter-geplaat-
Mlnder ... ...... (*) (*)l 'stenstaatvermeld. (*) Het verschll kan ten dezen aanzien niet worden ullgedrnkt.
omdatde vorsge opgaven onvolledlg waren en daarin begrepen zijn
geworden eenige bewaar- en kleinkinder- of matressen-scholen, herhaling-.zondag-,werk- en volks-zangscholen.
lé0
OPENBAAR ONDERW IJS.
STAAT van hetONDERB/IJZEND PERSONEELderopenLare en bi jzondere LxcEnE sclI0LEN,in de onderscheideneProvincien van hetKoningrijk dersederlanden,cver 1819. Bi jz eo enderescholen,
Openbare scholen.
j.ste klasse.
d
Provincien.
Bi jzonderescholen,
:
d
f ë 4 : j 6 d p : f e u z # u e u s ad : % = . C v5 : > 3 g : = ! uQ :> g F : z p ; z ' ; g T : . s ;t Iz : I 8 I ;s : - ;t 8 o
o
a
o
'
woordbrallant. . a97 1:!s
3
l
4
o
o
a
o
a l 10 ll l lII
votaal.
tw eede klasse.
j i,: 4 : : e : c a: := y .. ; : > g F 1â # : t t : r ; ; T I 8 .
J
d
j : : j a : u z u t := . ; . : y R Q X V t ;t 7t z v ;
o oz o 4 o
o
: a
xapmevkingon.
g
: 8
a o 4
ll aala4l:1a9lu9Iazallv: , 9 ,a 41 uetonderwijzendpersoneel bedroe: opallelagerescholen
Geldel. land ... 313 I59 76 15 ls 14 al 6 zuidholland . . . a46 :96 53 6 z a5 63 44
a p
286 242 72 Zeeland .. . . . l34 92 18
4 ' 2 28 55 24 5 2 )) ) p
3 13 .l38 120 9 51 46 452 4l7 l05 58 61 De indeeling van hetmcnàpersoneelwasalsvolgt: ) )) 14 17 6 2 2 -148 109 24 7 4 nelk-
Utl.eclàt . . . . . 77 51 36
3
l
Noordllollalld
a ,4a as 1l 10 ll 369 a0s 93 a7 31vanhetaijk6243,waaronder vea he twe man ne lqk ee jt ök l 99 147 16 4: 5: 3s0 :06 l13 4: 60 5 v7 aa n9ll tnvr ou tùkg esl act h .n
i
,
. .
Fl'iesland . . .. 343 124 l13
4
ofd-z-ers OnddrondHo eçmo . m ee,ter..
3 pb33 37 37 12 14 133 l4l 87 16 22
2
1
))
verijssel .... 202 128 39 G
7 12 10
8
l )) )
Drenthe. . . . . l29 33 6
2
O
10
5 23 53 14
.
)) - ))
3 l n
1 ,
laRang . . . 4: 9 )) 348 126 113 19 4 2* )) . . . 1825
l
3* s ... 864 1042
15 21 4 3 2 2271157 44 10 144* n ... 179 I ' zonderran:. 71
rollingen .:. 200 l15 23 )) )) 14 2 )' )) n '30 C0 n 2 1 244j 1137 23 2 l
Limllurg
- . . .
Totalen .
. .
Totalen in 1849
l58 68 26-
a
1
)
2
))
8 10
l
7
p
9
))
3 ) l )) )) 1341 33 8 2 1
463 78 .
2979 54)772098 .
4 k 39 16 p la - .
.
433:3 10K*eekelîngen.-t$52 6 :0519
-
j-
vitaaj
: 2385l446465 55 52 l46I j224 98 28 34 448! .42889182l632979$2098652'1265( t ' 249.Hetgjmidde-ld.g,ertzal I Vanhet 2358 l362 183 50 58 l44 22l 61 18 10 462 404 53 l89 199 2964 1987 297 257 267
Meerder 27 84282 5 . .
Vel.scllil
u 513
.
. . .
2
3 37
10
24
' Alinder. .. .. ... . .l . .. 6 .. .l.. .. . ... .. ..
.
.. 24 36 . . . .
.Onde araarW gjqzend y,; yjjaj ,Per jjssone yj yjel jy jjrbejy.
j
15 1ll 355 8 . .
14 .. . 7 36 . . .. . .. . . .
.
18
14Q
STAAT vanhetgetalderACTENvan àLGEMEENETOELATISG a1s ONDERwIJZERS voor het LAGER ONDERwIJS, door de Provinciale Commissien , na afgenomen examen , tlitgereiktin 1849. School-
onderwijzers. Provincien.
J '
S
J % . J g z a z d < :> E : : y j j *T -- t z % : V t a-
=J a
.
ïn > # > : > : y : .a g . j o o : f a
> &3 4 Noordbrabant. . ))
G
>
> x œ
-
8 17 20 39 )) p 27 )
Gelderland.. . . 3 17 26 24 18 )) 2 18 ' . Zuitlholland . . . )) 21 24 43 20
)) 2 28 7
Noordholland . . )) 18 64 47 30 ) ) 35 ) Zeeland . .. . . )
5 10
7
)) n )
6 ))
Utrecht . .. . . ) 10 13 17
p ) 1
6 2
Friesland . .. ! n 18 33 20
5 )) )) 11 ))
Overijssel .... p 12 22 20 )) )) )) 9 1 Groningen . . .. p
5 24 12
p ) )
n .)
Drenthe . .. . . p
))
4
1 %: )'
2 1)
Limburg. .. . . z)
2 28 21
)) ) 2
6 )
3
Totalen .. 3 l16 264 235 113 )) 7 l48 10
Totalenin1848 . 3 96 227 243 l08 1 4 13i 5 I Meerder . . 20 37 .. . 5 . . 3 14 ,5 Verschil
Afinder. . . . . ... . 8 . . . 1 . . . . ...
145 OPENBAAR ONDERW IJS.
STAAT der,bijde Staats-begrooting van hetKoningrijkderNederlanden,voorden jare1851toegestane Uit gaven,ten behoeve #an hetOpenbaar Onderfzll-d. GZ Onderwerp. s z > o 1. Hooger ond4rlzl*' q ç.
Bedrar.
Hoogeschoolte Leyden . . p
Aanmer-
ungon.
. /l10,985.00 g g
)) Utrecht . . . .
.
69,985.00
>
>
pssie to) genn. .n.. 67 5. 0 e Commi t)hGr etao fn ni en me Van.ex. ame 1, ,4 40 00 .0 00 ; j * Totaal.
. /249,775.00 : : g k ; Mçddelbaaronderok. v. S Latijnschescholen,gymnasia,collegien n q en hetathenaeum te Maastricht. . J 41,180.00 Y p mg 111. a g Lageronderoù*.. .# oDz Provincialecommissien van ondcrwijs. f 30,950.00 :%: =>w On wi en on der jn zere en Bijd ze or nd ej rz eersinr igt inge nwi e as asn mo. edi-. 145,000.00 Nt -.8- 5 gin dodlel eono: d:XG exg Kwe eg ks sm chio v ronderwijste Haarlem . . . . . . ./10,300 J= m = Beurzen voor deopleiding van =a meisjes tot onderwijzel' essen :,400 :g: subsidievoorhetDep.Groninè>g gen der Maatschappi j:Tot %* Nutvan'tAlgemeen,voorhet =/: vormen van onderwijzers . : Sa 600
II.
.
Subsidie voor ' sRijks lagere
;I s ;
schoolteMaastrichtvooropleidingvanjongeliedenYoor den onderwijzersstand. . 1,200 Subsidien voor schoollocalen . 18,000
y a y' =u .G : =' ? >G x
zers-gezelschappen . . . . 4,000
g= e
Toelagen aan schoolonderwij-
Gr atiN catien naa nmo edi ging -. en ander ee hul pm iddel en .s
SchoolwezenopdeeilandenUrk en Schokland. . . . . . Uit gave vandetNieuwebijdraqenvooronderw.enopv.p Subsidlen aan hetinstituutYoor,
2,500
450
725
doofstom men: t eGroningen . . . . 6.0 00 ) St Michiels-Gestel. . . . 2, 000 .
= gï
7 sog >j
ek P S ' g o uj a z S: =
;h f
%wl . Sd ;g* PXw 48. a , 75.:0 . g . g . mw mw
Totaal . /224,125.00 o ; o ; < < Totaal-Generaal. . . /515,080.00
l14
OPENBAAR ONDERW IJS. STAAT tler, op tle begrootingen van de ondersclleidene
Provincien van ltetKoningri jkderNederlantlen,voor den jare 1851 toegeslaneUITGZVEN,tenLelloeveA-an ldet OPENBAAR Oxosnwlls.
Provincien.
La d ger Middelb. Hooger
on erwjjs,onderwi js ondepwi js.
Totaal.
Nc ordllrabant. / 2,150.00l Gelderlantl. . J > 7,000.00j p
f n ))
f 7 2.150.00
Zui N dholland . 17.000.00) p oordllolland' 6,000.00' ))
) ) ))
17, 000.00 6.000.00
900.00
2,900.00
Zceland. . . Utrecht. . Friesland .
6,000.00 2,100.00 l.400.00
)) p ))
Ovel'i jssèl .
2,000.00
*
G roningen. Dl.enthe. . . Limburl .
:,300.001 )) 406).00' j n 2,850.00'2,000.00
)) n p
1,500.00 p n
00 ,000.
6,000.00 2,100.00 l,400.00 3,800.00 400.00
4,850.00
Totalen. . . f49,200.00f;.000.00J 2,400. 00 f 53,600.00
Totalenvan1850 45,300.00 2,000.00 59,100.00 106,400.00
Verschiljje in er dd ee rrf3,9) 00.00j/ n ) /56,7)00.00IJ52,n 800.00. AANMERKINGEN.
De aanzienli jke vermindering wegenshetHoogerOnderwijs,is
veroorzaaktdoor hetintrekken van hetsubsidie,vroegerin Ulrecht
adJ 5000 verleendyendoordieninGroningenover1850,eenebuiten-
gewone bi jdrage van f 51,700 tot herbouw der Hoogeschoolwas
verstrekt. Behalve deZ 52,700, ten behoevevan hetonderwijs,Isop de Provincigle begrootingen voor 1851 nog toegestaan, voor onderscheidene instellingen van kunsten en wetenschappen,eenesom van
f 27,530.00,en opdievanNoordbrahantvoorhetDoofstommen-institoutte st.Michiels.Gestel' 10Q0.
I45
STAAT van tleVlckRllex,PRSBEXDe:entlergeli jkeIIEIKELIJXE I)ENEFICIEN,M'elke.als laslen opdeRi jks-tlomeinen,gebragt zii ler tle Uilg vel l. begr n. in artikel 58 vnn llet #n ont e va v ep *e
NegetîtleI' IotpfllstukBtlerSlaatsbegroolingvanlletIlollingri jli tlersetlcrlantlt all,votlr hettlienst jaar185I.
J X
l
Q
*
ïQ
Aard en benaming.
* 7y -
Bedrag.
2 o
x> .
.
-
j I
-- .
, j
.
I -- d
1 B0D06Cieg0D33md S.Antonii etServeti, Montllphiet Gondulllhi;m itsgadel's ServetielAntonii et
'
St.Jan Baptist Evangelist, te Breda . . . 366 44I
2j
van OnzeLieçeVi' ouw,taeorgeenSl.Bar-
)
bara.te Breda . . . . . . . . . . l60' .90
1 ) fnt. lenlluizezelilenzat,onderMiddelrodo. a0l01
3
4( i ' IDeinlle lftvaneenbeneNcie.-egrt eoge fund eerdopeenaltaar de St.Janskel'k te 'sfJ nbosch . . -
.
.
128157
5,Bene:cie'. wegens de beurzell vallA.van Esch,te j, &fferfpg:nôo-qcA . . . . . . . . . . 50'00 6 )) w egens als Yoren . . . . . . . . . . 38$54
9 7 , van het benegcieoohetO.L.v.altaarle Helmond. V 8 heo. nenLciev. del . kal,elopHhe tI luisKeldermansCyns,el1 5 altaa'. tej ierlo . . . . . . . . 9 . / van het benescie refulldeerd op hetL.V.altaar Q te Teghel . . . . . . . V! l10 j ) ) g vanhetCatharina-altaarteHeesch
93,f81
)
l2726 l03 15
37j82
K 1l jder ) Apos ptelen))onder del 'eersteyortievanhetheneNcie 'j lletKruls-altaal'te Oss. . . 192 37 1a ! van de tweede llt,rtie als boven . . . . . .
105t79
,I3 j ) : )) derde n )) p . . . . . .
104lal
15 j ) ) , )
102t '39
(l4 3.VanletllepefcieN-anhetIl.Kruis-altaarteNistelrode. 114127 .
p p Ma l 'ia-Magdalena-allaar te llitvarenbeek . . . . .
j
j1 69 ) p )) p , tst.Aff nn a-enOedaal -a llaar l 17BenegcievanlletS.i'Ui1ID1S -lo llllr-te-Bo l,-en- S3' j98 j18 !St.Anna-altaal'teHelmond . . . . . . . . 4909 i S N' a tnPi eeen nees c.ieOe inded eosdceho a te e.nd t.tels terbe t St nr .ol .s .ri .eska .pi . '137 l4i .
.
(*)ln 1850 wasllctbenellcie no18 vacant.
146
I e~
• 8
.~
.~ ~I
I
Aard en benamlng,
Bedrag,
o -
~>
19
ces
J
van het beneficie gaande uit het O, L. V. altaar te Lierop . . • . , • . • • •
»
4500
van het L. V. allaar in de' kerk en van het beneficie-castraal te Venloon . • • • • • • • • 44 67 21 f» D » te Gansoijen, • • • • • • • 56,60 22 Beneficle-castraal uildegoederen en lien den van Hertaire. • 450 00 23 » gefundeerd op St. Leonards-kapel op den Beekschendonk : . . • • • • • • • . 5063! 24 Beneficien onder Breda, Oudenboscb en Oosterhout . ·867 91 25 Vlcarl] of prebende gefundeerd in de St. J ans-kapel te Strijp en het L. V. altaar te Leende.. • . . 8400 26 De helfl van hel henefieie op een altaar ill de St. Jans-
20
..Q
!
»
»
kerk le 's Hertoqenbosch ,
.
128 57
10 en 2e fundatie in de kerk St. Pieter te Oirschot. 28 Het beneficie ult het Laarskoosken te St. Oedenrode-, Z 29 Prebenden: het L. V. altaar te Mill, en Weensdaagsche Missen , St. Sebastiaan en St. Lucie'saltaar te Beuqen , St. Martens- en St, Agalha'saltaar te CU1,Jk en St. Antoni's- en St. Nicolaasaltaar te Beugen • . . . • • • • . • . , 30 ; van de vicarij van St. Joostens-kapel, op den Ham
88 91 5800
~
.
.
•
•
.
.
•
.
.E 27 rr del' inkomslen van de heneflclen van St. Barhara , "'?
g
31 32
-0 c
1 2
~
3
"'C
4
~
~
C-'
5 6
bij Grave
J
.
•
.
•
.
.
• •
•
25000 400
» » beneflclen , gefundeerd op de St. Catharina en H. Kruis-altaren in de kerk te
• • • • • • • • • Pieter- en Paulus-altaren in de kerk te Belmond. Dl'ie doctorate prehenden le Zutphen, ieder ad f 150. J del' inkomsten van de vicai-lj Omnium Sanclorum in de kerk le Doetinchem . . . . . • . . • Als boven van de vicarlj Stephani in de kerk aldaar • » » ».» »Georgie, Marthae et Andreae, in dezelrde .kerk ; • • . • » » ») " Willebrordi in dekerk te Hum}
J)
»
»
»
Helmond.
»
3372
gefundeerd op de St.
»
»
meto • . • . . • . • .
»
(If.) In t 850 was het beneficle een vierde vergeven.
Anlhonii in dezclfde kerk , D·O.
.
5604t 45000
69 II 110 26
42
38~
4457! 14 49
22 vacant en die onder n-. 24 slechts voor
147
X
@ ï fje L
Aardenbenaming
Bedrag.
.
'g 2 -> e m >
7 A1
svoren van.devi carijSt.AnnaindekerkteZelhem
I . 47i '91i
)) p
)) T An exothoniin p )) n Fcrdzd-
9 '))
))
> S.Annae ))) ) aldaar . .
10 p
) 1) Trium Regum in de kerk te
1 1 12
s ))
$3 14
)) p Antoniiin de kerk te Aal4en. 69j .98 > ) AntoniietHelenaeindezelfde I k e r k . . . . . . . . . l 1 6 1 40 ' p )) Nicolaiin dezelftle kerk . . 1021731 )) p desHeerenRaebensindekerk j
8 a
p
15
16
ka .
. . .
j:,j
Jas' j
97j35
I
Terborglt. . . . . . . . 1l2' j97 ) atoni thei n e l' k . . .1031 31 )) M Ant ii) ) dez) )lfde ken $8 . 159( 35l
te Didam . . . . . . . 50' 41i
7 n )) )) > p J tetlaGe nnndr isB apt st ein.d.ek.erk. Y 1 inge ni .a 8 ) J vï att neu0.L.V.in dekerkte =' 1 .
è 19 e ml
p
120
j :al
..a
.
. ..
.
.
.
.
.j61 49,
MariaeVirginisindenieuwe 1 stads-kel' k teZut phen . . . 8114
p p
.
ll2j i05
van 0.L.V. in dekerk te
/, )) ))
lme . . .ook genaam . .(j. )) ? val )Wnichmond,
l
33'28
S.M aria,indekelktelFïcA-
mond. . . . . . . . . 29k65i )) Antoniiin dekerkteDoesburg. 183k56i
I2a
)J
24
))d Beroke ekrhkuiz ers-ofKelsch.evica ri jin 't te #ngerlo . . . 59 44j
'23 l
p
25
l '
) YicarijS.Theodol. ae,Antonii,Cop-
,
26,
)
117
))
28.
)
29
n
l
) St.Sebastiaanindezelfdekerk. 101.08
d nelig i, ra Aik po as mto el r or tl e lmA,n Vgi e rr glo ini. sin. 3053j
Ge kepo rgiiindekel' kteOldenpel. . . . . . . . .
j
k PhilippietJacobiin dezelfde
(
96j28j Joannis in de kerk aldaar. . 16 27j B eataeMariaeVirginisinde- ) zelfde kerk . . . . . . . 12 08j
erk.... .... 61l66I$
(*)ln l850 wasdeYicarijno.12vacanl.
l48 @
i u
* 1 : 2 :# @
Aard en benaming.
Bedrag.
n Q
m >
-
.
AlsVorenVan deVicarijXale ia Magdalena in dekerk * 31 ):
>
p ))
> p p )>
) SanctiThomaeindezelfdekerk. 145j 26 )> op helL.V .altaar )> )) 6j32
) )
)) p p p
p ophetst.Antonis-altaar) )) p Antonii > )
72j63 24j51l
> p
n LaurentiaeetBrigittae )) ))
49 08
>
31 n
))
) : i
#
I * % e
te Oldenkeppet. . . . . . 18 71j zelfdekel' k . . . . . . . 15772I
)) Divisionis apostolorum in de-
n quondam Raedseld
) p
3. l87i
))tt v St S.eeC atharinaein dekerkte 8')61 nderen . . . . . . .
p ))
> p
p
) >
n S. Crucis in dezelfde kerk. . 16l36 n BeataeM atiaeVil'ginisteBahr en Lathum . . . . . . . 9 42
genaamdCorpusVical. ijofinkomstellder tweevroegmissen .leLogltem . . . . . . . n > ) PetrietPauliindekerk aldaar. p , , Philippi etJacobiin dezelfde kerk . . . . . . . . . j derinkomsten van devicarijMagdalenaindezelfde kel'k . . . . . . ) n n dezelfdeVicarij. . . . . . j p ))de vicari jToevorden indekerk te Forden,deDecaniegenaam d. AlsvorenvandeYicarijSt.Antoniiindekel'kte&4e, çteren . . . . . . - . . p )) ) > p Joannis Baptislae et Mariae '
3147
40 03i l08 30i 54 93
5492i 139 98
:11 07 I
Virginis in de kerk te Needo. 114746
p > : 5 S.'MariaeVirginisindekerk p
51 ) p
p )) ) :
)) )z 4 n p ))
1
teEgberlen. . . . . . . l17j 87 )) S.Antonilin(IekerkteGroenlo. 102f73i
p S.Crqcis in dezelfde kerk . p S.M ariae n )> p .
88!55 35 54
VicarilS.Crllcis in dekerk teNkjkerk. . . . . 6286l Uitkeering aan kostersenschoolmeestersuitdeN ederèeluedc#evicarijen. . . . . . . . . . . . 14500 ) derinknmsten Yan devicarijen #anS.Catllarinat: l (#)In 1850 wasdeYlcari j n*.40 vacanl.
l49 J X
fs a * : ! .7 I t >o I
Aard en benaming.
Bedrag.
N2 l >o
l il
-- ''
.
.
-'-
. .. .-- --.--. ....
-
Eclttveld. S. Catharina te Ommen, S. Maria te
ï bodewaard,s.licolaas te Mchteld en dekapelu = vicarijte Ecltteld . . . . . . . . . . . . p = 56 A1s boven van devicarijS.Cruciste Rk I jsnt t jk. . . e 57 )) ) n ) p S.M ariae te Bavenswaay . 1 PrebendeJacobiMaloris te Leyden . . .
2
3 i 4
g5 R 6
))
Andreae
p Grerol. ii p ) PhillppietJacobi ))
.
.-
a
9
.
. .
ag 87 p) %e Crne ucdi lscti -
aldaar
) ) MapiaeetNicolai ) p Aptonii n
p
Ilieronymi
p
n
p
. ..
42j12 3141 40 119 52l 5725 . 16I57 - 267I 00 .
63' 187
. .42. . / 2 70 5 . 15
. 2l)24
. . . 105! 231
. . . . . . . .
11 21
10 Vicari j door wijlen Jan van Cappelle,in leçen ka-
nunnik.gevestigd op het altaar &'an St.Cathal.ina in de kapelle op het Hof in den Iiaag .
74, 20
ï f 1 VicarijS.Antaniiindeparochie-kerk te Haarlem . 36687l c
< 1j ' De inkomsten dercappelleri jen in de.ker k te Hein- 5(7 ( kensazand . . . . . . . . . . . . . l6:
1% 2ICapllelIerijte Boedekenskerke. . . . . . . . .. j: :j 3'Dedeln kolnstenvandecapye allerij,gevestigdindekel' k. 88.)00 r heel'lijkheid Eversdn . . . . . . .
=
f z l VicarijSancliNicolaite Abcoude .
. 6333 .
1E 5 ë;, :F l vicari jen van st.catllarina,Agnesen Barbara,te
h ;
or
bnnekamp.
. ..
. . 2l8l15
!50
RECAPITULATIE.
B Ge tal4 r Ve rdr eeag. nigtl enehc le en. be
Provinciel). Noordbrabant . Gelderland . Zuidholland . Noordholland Zeeland . Utrecht .
32 57
13 1
674.501 366.871
3 l
l
438.59 63.33 218.15
105
10,860.45
Qverijssel Totalen
.
4,243.8l 4,855.19
NOTA.Onderde ôpgegevqne bedragen zi jn begrepen devermoedelijke 'jaarlijksche opbrengsten van renten, waal'van de lletalinl door de debiteuren wordtgeweigerd ent1einvorderinl,
bij gemis van titels, niet in regten kan worden gevorderd. Alles watniet invol' derbaar is,wordt ook niet aan de als 1'ïcaris, Prebendaris enz. begiftigde personen uitgekeerd.
AANMERKIXGEN 0P DEN
VOORGAAN DEN STAAT. D D
Vôôr de Reformatie had men hier telande,behalvetlctalri jke geestelijke en kerkeli jkestichtingen, welke in hetalgemeenbe-
lang gevestigd waren, op Vele plaatsen bijzondere stichtillgen , daor godvruchtige personen, bijuiterste wilsbescllikkingen of
bij schenkingen onder delevenden, daargestelt l,totbepaalde geestelijke doeleinden, in hetbelang van hun eigen zielenheil ofdatvan llunne bloed- en aanverwanten.
De bijzondere stichtingen waren meestalmildelijk gedoteerd metYaste goederen,eeuwigerenten ofanderefondsen;waarvan
l5 l de inkomsten môesten strekken tothetllekostigen der Yierinl
van Missen en andere Godgewijde diensten,ofbijzondel' e intentien , in dc fondatie-brieven zolgvuldil omschl'even, met bepaling van de altaren,kerken of kapelleq enplaatsen,alwaar die Missen en diensten moesten worden verrigt,mitsgadersvan
depersonen,welke bevoegdzouden zi jn,dieinkomstentevergeven en te genieten. De vergever dk.oel den naam van Patroon of Collator. De
begiftigdeheetteBenepciantoïPraebendarius.Destichtingnoemde men, in hetalgemeen,Benepczum ,ofnaargelang van liaren bijzonderen aard,Yoart j.,Eapellan3 j-ofCanonisq. DeBene:cianten waren verpligt,tegen hetgenotderinkomsten van de stichtingen, de daarop gefondeerde M issen e1' tliensten te vieren ofvoor hunne rekellinl te doen Vieren, de goederen
en fondsen derbenehcien getrouweli jk tebeheerenendedaarop klevende ofloopende Iasten behoorlijk te kwi jten. Toen lletStaatsgezag,ti jdens tleReformatie, de algemecne geestelijke en kerkeli jkegoederenaansloeg,llemeeslel' dehetzelvd o0k degoederen en fondsen S'an debenescien,welkelli jzondel 'e eigendomm en w aren ,w aarvan lletgenot aan pl'ivaat personen was voor behouden. Ten aanzien der beneNcien,die tel'begeving stol lden van de
geestelijke magt.behield de Staat,metde goederen,tevensde illkomslen,ofbeschikte daarover naar -welgevallen, niet alleen ten llelloeve van de Hel.vorm de Kel'k ,llare leeraren.of instel-
lingen, maar ook ten voordeele van bijzondere personellen corpol'atien, mitsdeze de Gereformeerde leer waren toegedaan. In somm ige provincien w erd,m etopzilt.zoow eltotdedoor den Staataangeslagene als totde in hetbezitvan anderen geraakte sticlltingen #an dezen aard, door 'slandsStatenbepaald;
dat iedere begevilg van BeneFcien.Yicaryen en Canonisyen deiurepafroncfu:laîcalis,onderllunnegoedkeuringofapprobatie zoude-moeten plaats hebben ; dat de inkomsten daarvan totonderhoud A'an predikanten. scholieren en anders ter eere Gods, zouden moeten worden aangew end;
dat echter & 'an de inkomsten van alle Benehcien,Vicarijell
132
en Canonisijen,mitsgadersvan dedaartoellellporendegpederen en fondsep,slechtstwee derledeelen zullen blijventerbeschikking of vergeving van de Patronen of Collatol 'en ,en zulks
ten behoeve van scholieren of anders ad Afo, uzu:; dat hetoverige 44r44 deeldoor den Staatgeëigend enbesteed m oest worden totlletalinl vanhetonderlloudderGereformeerde Predikanten;en
dat insgelijks tot dateinde.edoch voorhetgeheet del'inkomsten, zoqden verkeerd worden de benescien,waal. aancura czlfm crvm verbonden w as.
Na de Beformatie werden velevant 1ehierbedoeldebi jzondere stichtingen ,vel'duisterd o'de daaraan verbolldene goedel'en en
fondsen vervreemd; terwi jl de inkomsten der oy-erigen,niet alleen eene van den wilder stichtersverre afwi jkende bestemm ing verkreflen , maar ook dikwerf vergeven werden aan on-
bevoegdegunstelingen,welke datgenotsomtijdsl' eedsbijhunne geloorte erlanlden en het llietzelden.even a1seenelùTrente. llun leven lang llehieltlen,zonder immer iets te doen wat tot
de vervullinl der oorspronkelijk aan hetbenehcieYerbondene verpligtingen behoorde, of zelfs de wctenschappen tebeoefenen en alzoo nalatig bleven. in hetbeantwoorden aan het dpel, wnarmede de vergeving ,gezegd was, te hebben plaatsgehad. De veelvuldigde verkeerdheden en m isbrtliken in dat stuk,
vonden bi j de talrijke regerinlspersonen in hetGemeenebest der vereenigde Nederlanden, geene tegenspraak, vermitszi j. ofhunne verwanten, daarvan meestalIletvoordeel trokken en llun belang , ofdatder hunnen, niet medebragt, datin deze eenig naauwletœnd toezigtw erd gehouden.
Onder de regerin: van Konillg Lodewijk,was men erOP bedacht, ten deze regtvaardigheid m ethetStaatsbelang teparen, door de inkomslen dier benehcien,welkegerekend kondenwor-
denhetKoningrijk in eigendom tebehooren,zooverredoenlijk, aan llunne oorspronkelijke bestemmlng te helgeven en,langs dien weg , te benuttigen tot het bezoldigen van de Roomsch
Katholi jke geestelijken,ten eindein mindering te kunnen verstrekken van de Staats-uilgaven, w elke vereischt worden ter
te gemoetkoming in de belloeften van deRoomsch Katholijke Eeredienst, waarin, volgens art. 2 van lletorganiekbesluitvan
153
lell 1 Xugustus 1808 n0.26en hetKpninkli jk besluitvan den ll van llerfstmaand 1809 n*.41,van 'sRi jkswege behonrdete worden voorzien in evenredigheidmethetgeen,voordebehoefte van de Eeredienst der andere kerkgenootR happen,uit 'slands kas werd verstrekt.
Hetwasuitdienhoofde,dat,b1jKoninkli jkebeschikkingvan den 6 van Slagtmaand 1809no.6 9werdhevolen,datderevenuen
derzoo even bedoelde beneâcien,bù-cflk-rfgàefddertoenmaligo èdzflter. ç, ten voordeelevan deRoomsch Katholi jkegeestelijken zouden moeten worden besteed. De uitvoering van deze btschikking w as nog nietgeregeld,
loen llet Koningri jk Holland,in 18101bi j hetFransche Keizerri jkwerdingeli jfd.I letKeizel'lijkdecreetvallden21Februarij l8l1 beval weI: (fTous les biens d'origine ecclésiastique dans e1es dépal'temens deIa Hollande,autresqueceux dontlesrevenus %sont aFeetés au salaire des ministtes des cultes, N leurs déqpenses ou à l'ilstrllction pttblique,sontréunis au domailede
(fl'état;) maar hetVorsteli jk besluitvan tlen 8 Mei18l4 no. 147, magtigde hetDepartementvan BinnenlandscheZaken :lom te beschikken om trentalles w atde begeving en bevestigillg van
gedane llt zgevillgen van Praebenden,Kanonisijen en dergeli jke benehcien betreft,en xulà:op dezetfdo ofze,alsditàeerlplccf, ç geltad folop deinl' Q' vingdezerlandenfnFrankrùk.tbTtngevolge waarvan ,van toen af, wederom op den ouden voetis voortGelaan.
Artikel 4 van het Koninkli jk besluit van den 15 Februari j 1843 no.49, waarbij de uit'sLandskas aan ':RijkshoogeGcholen verbondene beurzen w ortlen ingetrokken, bepaalt in-
tusschell: tTer gedeeltelijke vervanging dier beurzen,zullen aan de hoogescholen ,ieder voor een gedeelte en opzoodanigen
voeten wijzeals naderza1wordenbepaald,wordentoegfvoegd de inkomsten der Vicari jen en Benefcien ad d'udfc,welke ter Onzer begeving staan.l) Dan ook daaraanis,althan:tothiertoe,
evenmin als aan de Koninkli jke beschikkinl van den 6 van Slagtmaand 1809 no.6,eenige uitvoerin;gegeven;terwijloverigensditonderwerpnog alti jdeenewettelijk:relelingverbeidtv .
. - -
154
!55
STAAT van àetAllMwEzEs in llet Kaningrijk derNEIIERLASIIEN over 1848. A. INSTELLINGEN t0t het verleenen van ONDERSTAND. Getal der instellingen.
,
. a
H :
Aard dcr instellingen.
AD >o
Aan- Opgave WeZkg. Zedaan.
G0tZ1
der
Uitgaçen.
bedeel-
..
19
19
A anmel. kingen.
dcn.
1. Huiszittendearmen . . . 3,278 2,922 425,339 15,081,113.951 II. Schamele armcn .
Middelen.
4,149
19,755.31
,342,964.091
Deonderwerpender Uitgaven bestaan hoofflzakelijk in: ' Adm inistratie-kosten en lasten,waarmede deeigendom men en inkomsten bezwaard zijn . . . . .y'1,()77,650.66
23,359.43) Aiossingenrentenvanopgenomenekapitalen - 87,102.26 Belegging vallgeldenop hypotheek,ineFecten,enz. . . . . . . . . . . .- 427,701.40 Subsidien door Armbesturen verslrekt aan
111. B'interuildeelingenvan 1e-
vensmiddtlen en brand-
vandeIehoofdsoortX'6,744.1l ra rj ir stolren ...... 1û8 101onbekend 192,481.01l 203,101.42 iBensdeteellliinngge,nonde )rn 2 e ) 6 6 , 0 4 3 . 6 1 1 1 , rsj slanfl,verplegingen derge.
li jke koslen,daaronderbegl' epen verschillellde uitgaçen (grofltendeelsllitnadeelige sloten van vorige jaren bestaande), ter somme van2-303,672.08 . . . . . .- 6,790,075.221
w
IV. Behoeftigekraamvrouwen. V. Godshuizen. -
..
39
35
405
354
3,110
23,541.91
28,263.94
15,943 2,246,427.00
2,458,783.47
.
Totaal
VI. Gast-ofziekenhuizen . .
46
46 22,741
89I,998.11
. . .v/'8,455,31730
939,555.711 oeonderwerpenderFliddelen bestaanhoofdzakeli jk in:
Eiyene inkomsten en regten . . . . . .. /'3,363,483.88 Afgeloste hypotheken en te gelde gemaakte . . . . . . . . . . . bezi!tingen 317,792,241 Totalen over 1848 . . 3,895 3,477 47l,282 8,455,317.30 8,996,028. 071 Opgenomenegelden . . . . . . . . .- 212,626.04 Colleclen,giftenyi . nscllri jvingen en contri1)11tien . . . . . . . . . . . .- 1,683,537.60I 1847*. . 3,743 3,420 520,839 9,217,436.61i 9,436,323.041 Subiitlien ' van de Gemeenttrn . . . . .y'2,708.011.361 p Pr ovincien ofden Staat- 13,269.10 '- 2,728,024.. 57) . wrm jjestujstyjy . p . . . .
..
Aleerder .
.
152
r44.jj , 6y Vel'schillende onlvangsten , grootendeels be-
57 .. .. ...... .
verschil
. ..... . .
Minder . .
49,557
/t)2,119.31l
440,294 97
Sa lza llde llitVoordeelige sloten Van Vorige j ren . . . . . . . . . . . . . . 6::j56a ..7a -
Totaal .
. .X'8,996,028.079
+ Aangezi en onder deinstellinjen over1818nietfsopgenomen,dievoordevel.t ninkte,?;l' Jj/u//'cz;et' kaagcfplci zc/?e?zvan gewpcajzeltfcz;,zco zi jn f 1e11it-
komsten van deze instelling ook hler over 1847 weggelaten.Hierdoor worden de verscllillen bpgelost,wellte zfcl)l'qntoonel)tusschen dealllieruilgetrokkellt:
totalen ovtr 1817 en die welke de staat)op bladz.96 en 97 #an den Vierden Jaargang #an ditHandboekje s' oorkolnende)(loet kennen,
13 ,1
156
STAAT van IletAl: tAlwszlss in llet Koningri jk der XEbEnLASIIEN overl81, 8. B. INSTELLINCEN, welke strekken om hetgetalder armen te verminderen. .. .
.. -.-.--- ..--- --.- ...-.
..
-.. - . ..- --... . -
.
tf
. .. . . .-- -. ..-
.
. . .. - ..-- ------.
......
..
. ..
.
,
..
..
.
. ..
.
.
.
..-. .- -...-.... - ..
I f
lï
tu i
l jstellingen.
Aartlder instellingen.
; &
UitgaVen.
Middt.len.
Aanmel.kingen.
beWtldaâan- Opgave
>=
wezlg. gedaan. digden. -
j
1jArmenscholen.'.... 2,280 '2,273 128,890 . /*408,675.624 1414,165.281 DeonflerwerpenderUitgavenbealaanhoofdzakelijkin: k-,zondags-, klein-. Adminislratie-kosten en lasten,waarmede de eigendommen 1 We e , z ' kil ,der-ofbewaarscholen. I76 173 17,5 x setbekena. yietbekend. en inkjj 087.21i om stell zijn bezw aardyu-yger, ona. ' Il7, -
.
Il. W erkscllolen .
..
26
18 ' l,877
.
er. onhaerw s, aruejyjsjoonl w erk , otld, voeding,vestlging,onderstand en 9,964.991 dergeli jke uilgave: . . . . . . . .- 3,756,554.75 Benten van opgenomen kâpilalen . . . .- 96.960.00 Beleyging van kapitalen . . . . . . .3,900.00
9,683.681
111. Geslichlenvoordoofstommen.
2
2
232
53,358.441
54,767.21l'Verschillende uitgaven . . . . . . .-. 47,736.041
lV. Gestichtvoor blinden . .
1
1
56
19,996.26
28,148.34
33
31
7,926
420,190.15
419,21f.!0
V. W erkplaatsen çan liefda-
digheid . . . . . .
Totaal . . .Z 4,022,238.01 Deonderwerpender sfiddeten beataanhoofdzakeli jkin: Inkomsten, regten,stortingen,opbrengsten
van produclen en t lergelxlke . . . . .Z 2,589,867.91 cobut llecit en9.g iften,inschrijving -e n en contrlen . . . . . . . . . . 1V1. 108,614.46 Kolongen en gestichten der sabsidien van de Ma a l s c h a pp i j v a n W e l Ge l k l e e n t e n . . . . . . ' 4 0 0 , 9 0 1 . 5 9 1 dadigheiu . . . . . I 1 Il,224 3.,110,333.841 3,152,791.66 Provincien ofdenStaat. - 7,110.00 - 4/4,055.24 Armbesturen . . . . - 66,043.611 OpbrengstVan den arbeld, kost- en besteTotalen over 1848 . . 2,519 2,4:9 167,722 4,022,238.04 4,97:,:489ai dingsgelden,veryoedingen en dergelijke .- 774,722.16 Verschillende ontvangsten, grootendkelsbe4847,. . 2,461 2,443 159,925 4,486,182.091 4,488,961.341 Staande uit voordeelige sloten van het vorige Jaar . . . . . . . .- 134,789.191 e .
Meerder. Verschil
58.
56
Minder . . ...
...
.
....
7,797 ... ....
....
463,944.081
-.
.
.
.......
Totaal . . . .y*4,079,048.991
409,912. 35
* Aangezien onder de inslellingen o3' er 1848nietisopgenomen, dietotzc/clt/#e verbetering Jcz'gevangehen,z0ozi jndeuilkomstenvandezeill1817 en d1e welke de staat, op bladz.88 en 99 van den vierden Jaargang van ditHandy ekjevoorkomende,doetkennen. slelling oQk hier ovcr l847 weggelaten.Hierdoor worden de verschillen op- gelost, welke zich vertoonen tusschen de alhier uilgetrokkene totalen oYef
158
159
ST'Sz NT va1 11t-t ARxwl .zls -x i1111et 1(4 ,1 )illgl. (k (1erNetlellantlcllo!,el-1'848. INSTELLIAGEN lot vool'kolnillg van z sI'llloetle, .
lnslellingen W &an
Banken Van Lcening,wclke worden gehoudelldoor.
Particulieren of
t
1 I
Tolaal.
Yerschil. j l
eldadigheid. dieverpachtzijn.
l
Getald -
eraanwezf gebanken...
in 1848.
,
welkezi jn. . .
29
.j)ja4g. . aa ) 1 8 1 8 btleend j )1j. 84 z. . I1, j,,592, 744,305 (;a( ; t) 8 l8 551,464 gelost.' . .j> )-j a z j g . . j , 6 4 4 , a a g 4848 verkocht jvjaxg. . 94. a6j651 ( ;jx . - -- .-
.
Getalder panden
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
- ---
.- .-
71
.
.
N--
Uitgaven
.
Administratie-kosten ofuitgelooft le pachtpenningen.
. y' 153,336.21 f
ve O rgoeding voorbeschadigdeofvermistepanden .
.
Inet G ert 'ssenvanopgenomenkapitalen.. . . . . . schotene gelden op panden . . . . . . . . .
51,9I4.491
4,850,780.24 ,
870.02
Un itko es etr ei ngop aad nen hov uedre krosopvav nan pap na dn bd re ie nfje. s.... .
Tol al eno: ,er
l848 j:,4:. .
.
.
Eigenelnkomsten ,. . , . .. . . . .. . Xiddelen .
G elostepanden . . . . . . . . . . . . . Interessen voorbeleening. . . . . . . . . .
v
erkochte panden . . . . . . . . . . . . Opgelden bljden verkoop . . . . . . . '. . Verschillende ontvangsten. . . . . . . . . .
. . . . .
49 4,8 45 17 5.1 25 01-
(;r 738,491 8jj ;,a(); 630,689 zasj t;a 36,974 aajajjz
-.-
,
13,997.73! f
0.00
1,865,162.42
172.161
5 2,3 58 77 6.7 39 21
100
tjj i 2,330,796 aaj62,oj-a 2,242,1:3 zj aai,j628 js: 131 ja4jaa:
.-
-
-
.. .
j
l 1
4
- ja-g. --- . )j--aa2 j x
j j
jg8, jltja
, ,
a atia *
11;7,333.911
51.9l4.491
l
6,716,242.66
i
1,04218(
i
54 7,8 40 31 4. 9 49 71.
I
i t
5,1 ,,4j
lj> , j43 ,. 3: 4 2 l j' , 88 :7 ,. , a9 5 ,6 ,. 1 ,3 4i ; $ ,9, 9, 8> , 7 j6 ,9 4. , 75 4Ijz a8a, 38s. j8jj
13,445.221
4.54 !3)H, 5,9 4, 68 :..8,()
0.00
13,445.221
l
-
4j 1j7 j5 j6,4 g6 ,7 ,.9 60 :l 6,4 5, . 92 ,;, 4, 36 j. ,5 7 6j
286,193.491 14,120.761 5,634.421
78,54233l 2,350.18 0.00
t
j
364,735.83 16,470.911 5,634.421
I ! !
1848. . 5 Totalenoverjj axz. . s 4z64 0.. 6 5a 3j ,r 7z 54 7y,s 4a1a 8y, 5j5 4j.q 7a 4:jj t. 11: 645.35) s s, y8 x0 rj r6 gj 1 z, j9 ij j. .0 a8 a z a lt ., . Wl ge nm ste, engtenoo te vnerdo .or.ins .tel .lin. gen.va .n.wel .dad ,lg. hei . do. fd. oor .j 11818 F. . ! 40 17 0,2 51 88 6.8 99 1 I3,6 43 53 1.5 27 91 ,1 I3 10 4,8 05 43 0.4 26 814 6j8ja.j7j ,
j
Verlies,geleden door instclllngenvan weldadigh dofdoorJ1848. 'ei
FetneentellOver. . . . . . . . . . . .
.
.
.
1l847.
-
.
1,910.53j 5,094.51
0.00
0.00
1,910.5391 5,094.51ij
l
zjaa,aa t
''
1
)
'
$G0
Vervolg van C. lxsTstl-lsGE: loll'oorkt )I11ing Van Xrm0e(l0. Getal der
Getalder
Uitgaven.
Middelen.
lnstellingen. lard (lerinslelllngen.
''
-
Aan- : i deel- onderJo; wezlg. o=X nemers. steunden. '
zie kenen begrafenisVQSSPn (l) . . -
in 1848.
3()a
265 182,24:
10.982
jajr,
aaj
z:a jrs,( )6a
jq,qsj
-'
Onderwerpen.
Bedrag.
Onderwerpen.
Bedrag.
Aaministratie-kosten.. z49,022.61iEigeneinkomsten....z 38,272.781 ziekengelden. ..... 45,076.0:!Gewone contribulien .. :3-5.734.71 Bezrafenisgelden.... 316,454.10 Buitengewone iuem ... 26,695.75
Ge neesmiddelen .... 78,291.69 jlnleg-gelden....... 2,20:.4 )7j Genees e
nla eu ely ke uj n ati ogen ., 8, 0,, 8: 1o j.8 ,4 1jj ,B wo rg ee te jo nst.ryj.te .g-qj ae.gam ... ,2 4. ,0 42 ,6 4,.5 :9 :j t Verschillendeuitgaven. 7,229. 031Verschill.ontvangsten.. 26,283.75
jsqjegg sg
1
.
1 l
Totaalover 1848. 615,475.53
Verschil.
11
3
7,181
23l
>
> 1847. 630,084.31 verschil.. I4,608.78
Spaarbanken
iln1848. ' / V ft 1847.
Verséhll.
76 .
sz
19
68 26,883 , so
aa,anz
IB
4,676
-
-
Totaal over 1848. 655,648.46
>
* 1847. 672,346.321 Verscllil.. 16,697.851
Administratie-kosten.. 6,376.831Eigeneinkomsten.... 97,224.61 Terugyaven en renten.4,027,280.28JInlagen..,....... 692,183.95J
-
Belegglng van gelden. . az6,2zz.()4 afgelosten tegeuegem. ssa.aal-za verscsillende uilgaven. z-epa.aakverschill.ontvangsten.. a7,sIa.6,
'
Tota al over 1848.l, 316.953.481 % n 1847.11,493'476.59*
Tot>aalov er 1848.1,359,302.891 n 1847
Verschil.. 176,523.10)
Verschil.. 68,499.53J .
,
(1)NoptvsdeteAmsterdam aanwezigeinstellingen vandezenaardisgeenerleiopgavegeschied.
.
1,427,802.43
16Q
STAAT vnn Ilet ARxwszEx in llet1(tlllillyri jk dcrNellerll dntlel over 1848. 1 )Itcàpl' rtpt,, &' rIE 01) tIe (lrie voorgaantle Tal lellen. d a Y mk'/
â2rd
t = t z 3
instellingen.
der
Getalder Getalder iDSte1linft'n. betleelden of be-
Wejfjadigde j.; $: pd = o g personen. < y o=; uo
Uftgaçen.
xjt jdujt ln.
A. Tot llet verleenen
van onderstand .88953177 47I,282 /8,455,317,301 /8,996,:28.071
B. Tot vermindering1 derarmen ..12 192499 167,722 -24-, Q22,238.01 4,079,00 48. 991 -5 64I4 5976 --639-û04 1 -7 -7*-07-477,555.31 13,075, , , . C. Totvoorkom ingvan
arnloede (1)... 478 433IZielabelC. 8,931,198. 77 9,433,306.091 AANMER1(INGEN.
De Uitgaven voor onderstand en verpleging van allerleiaard door dey op de Tabellen A en B Vermelde instelllngen gedaan , na aftrelkvan alles watnietonmiddelijk ter ondersteuning van de armcn is gebezigd,beloopen ove: I848 . . . . . . . . . . . X*7,966,28944 Die som is gedektdoor:
tS Eu iybes nit e liemnid uti lt eld ee l).ge. nlee .nte .-k. assc .n......
J'3 2j,5 ,8 520. 51 15 03 8, 91 .4 96
Onderslalld uit t 1e Proçinciale- en Ri jks-fondsen . . . 20,379.40 Isi jzt lnderellersonen(ilschri jvingen,collecten;giften). . 1,792,152.063 Den Staat, tle gemeenten t!n onderscheitlene instellingen , wt'gens bestedings-geltlen en verdere Vergoeflingen aan
) deMaatschappi l jvanB'cldadigheid . . . . . . 490,894.86 ' j Totaal. . . Z 7,966.289.44 ' 1 Onder de Uitgzzfzca en 511'ddelen derinstellingen van deeerste soort -
t(zieTabelA),ktylpllet'nesom voor vanJ-6,7441l,welkea1ssubsitlie is ti erstrekt,door de llesturen voorhuiszitlendealmen,aancomnlissien ler uitdeeling van levensmidtlelen el)llrandstopen,tn dusiI1de ttltalen tweemaal heeft mota en berekend worden,ofschool lzij maar eenllaala1sont-t 1vangcnen uilgegeven,zot lgeboektzi jll,wanneerdiebt .sttlrenencommisslen
déne instelliflg uitlnaakten.
De instt 'llingen vandederdesoortwordendoordebijdragenderdt' el-
nemerszelven in stantl gehouden.
(1)Deweduwen-en nveezenfondsenz1 J *n overI848niet,zooalsinvorige
jaren, onderdtzze instellingen opyenomen,omdatdaarin slechts wordtdeel-
genotnen door die klasse van ingezetctlen,welke niettoldel,ehoeftigen bellooren en waartlitnietdan zeldzaam persontn totde klasse der bedeelden ol'ergaan.
---ï . . 4 1 ! 7 1 , j! k . #!1! ,(
!-.7-
v. &N OE,()p 1 JANUARIJ 1849 ,IN HET KONINGRIJK Di :I, NEDEnLANDEN, AANSVEZIG BEVONDENE IKSTELLINGEA' vAN W ELDADIGHEID,GERAyGSCIIIKT NA. &B DE DAARBIJ BETROKKESE ,6pJ 'sdéenstége pczih/ e#cn EN AANwIJZENDI: HET GETAL DIER INSTELLINGEN , HETW ELK DESTIJDS IJIT
DE OPENBARE Kz kssEx al EN nic/gesltbsidéeerd wEno.
f65
lG1 S ..
i t 4+: t' G + : .z a= u = ;z
Aard en benaming derinslelllngen.
w =% r z ; a.
o.z
g.
a : â z f * d a : r z s : 4
t : S a x x e e o z e
â â : q u ? : u y o x= 4s g : xw y g ac. a a , . ; z 2 zo v v : s
: x z o: *j ; z > r Q ui Herv-orlnden. = x >
1.BesturenToorHuîszittende armen. Diaconien
l .
àlgemeelieen burgerli jkearmbesturen: Vooraldearmenzonderonderscheid van godsdienst
a. 232 I
n
47
1 I5
b. 1071 13
4
27
a.
ö. All een voor hell, die door hetnietaoeggen van a.
))
)) 1688
>
))
p
lj
))
v x
s
j v
v v
) ) n >)
)) v
)) 1
p >
v
))
))
beheerde godslluizen . . . . . . . . . . . ,*
Bilzondere besturen,krachtenserfmaklngen, nietin a. hetbezitVan gestlchten.
. . . .
Totalcn
Totaalgeneraal ...
.
. ,*
a s
))
1:
W eezen.armbesluren nietln hetbezlt van door hen t ; r.
a a o o
I I20 292 15 30 )) >
)) x
4 >
q
4 99 12
beli jdenistoteenigegezindheid behooren . . . y*
M
o
> 456
Alleen voorllen, dle noch doordoop,- noch door t;l.
scbot bedeelen hen, die elders domicilie van ondersland hebben . . . . . b. )) > a. !0 Gecombineerde armbcsturen . . ' b. '7 M
o
;)
p
7 l20
,) )) n )) . v x jj )) )) )) ))
s
.
d : , q . n u
:
-
,) v v n p x )) :)
Die,behalve de zoo even bedoelden,ookbi Jvoor- a.
,)
<
: , ; . g / : LD
6 51 3 ))
.
))
& g z r y x
a 4 jsrae j a g v jjua .
), )) s v )# ))
beli jdenisgeenelidmalenzi jn. . . . . . . 0.
. .
p
3
z
f : > : y a. g * zo g z m n
Lk u a ': : . x a z d x u a
,) )j
>
s
))
M
> > )) 425
))
.' >, )) ))
n > v h)
x
) j jj )j s
'
y 425
759 . )) a34 334 > 21l n ), 211' ara x 6a s s 68 )) 14 )) 11) 111 aa
s 4
4
M
% p ) % 72
72
> > p > I v )) 35
2 >
2 56
1 l > 13
>
25
v *
p 1
8
n ))
))
))
3
>
d l
)' )) ) 1, )) z, 1 , d I ) :) )) ) 4 1 L )
a p
s
j
))
a
I >
>
> >
M
j; s
jj
))
x
x
v ))
jj
)j
g
a
)) )j ))
) ) 1
)) v > >
))
))
s ja
2144
7
))
) ))
x )j a 46
))
.74 8.I
t; 31( as
2 ra rjl
'1246, 43462 . a. 244 I x 17 2 15 3 )) 8 I30 6 52' 3:21I 464 90i b. 1097 13 4 28 4 tlt)a 12 1 420 312 15 31 1 70 400 6 '22168
.j..134114 4 45 61 ! I117 l5 I128442l I21*83 428I864 961 $3462j---j j
166
167 do =: J = =o eo % =
mI Yb %
V 1: ' t r =1 =I x: mI =.a = : g g - uk
. Aard en benaming der instellingen.
z e ï= -0 % B9 :-2 =o' ?z. 1 > > m *' y z k. -.
, i
i t
=a
l
ui
Y
' II.Bestllren j
j 1
) I
voor schamele armen .
t'.
u:rvormden. zj
):
=g .
o h ag -a g a o m u a
/. v t .a - z d OZ o m% C =o *
S . r= S
a =o . H C y s
d a = g x =
.
. 0 mr
,
s. m g a y m m = w us > m w a o o - x g m . 8 x o k u =s
.. = m a
= : o p, u o : x a = o u 4 jsrae- j ))
lï
))
'
)1
))
1IIl.Commissien çoor winterultdeelingen .
.
-
))
a,
1 )
-
))
>
1
))
n
1) )) 1)
M
1
-
-
))
>
n
))
3
> ), ))
I 16
)>
M
n
))
>
1
n n
> 39
t l p. : 2 : ), ,)
1 : 3 ) ) .) : 2 t
. .. 3 )) n
* 1 ) , > n n ,3
t;l.
))
))
.j?$
1
,)
.
= %
a a
11
1
.p
22
22
j
> 4I / ) 121
1 :) )) : !1 5 ) 1 )( ))
:,
))
))
),
))
))
),
))
))
))
))
))
))
>
>
n
n
n
')
1 > M ll4
- e
121
** *
1$
*
)) tp )à
))
))
1$
),
)) )) 8,
)) 1$(;
zp 1$;!
n
)) D
* 41
> 42
-
Totalen generaal
..
l
.
l
Jongens V.w ecslluizen voor Meisl-es
l ,
x u z u . a
>
Totalengeneraal
lV.Besturenvccrbehceftigekraamvrouwen t
))
*
.
)
ax , . , =s . au. y
, ) )) 1 11; )) j !j,
j
I
=0 m = .q rs u
a T J xo a o .* = = é oD Ikt:n. oo Q ke' + = sc
)) ))
2
e aû = z < a
= g * E . # m x =r j = .0 J ' r o = = rc .: = = u c
?$. :j ), y j )) ) ) )) ) )) 1$
Totalen generaal
i = == =u
Jongensen Melsl-es
)
Totalen Totalen gencraal
)) .
)) --
)) n
> I
.
. b. . b.
2 2
a.
I
v
n
.
))
b. 46
*
1
, .)
a
.
)) ))
-..
$) >
)) >
z' M
,
.
> ))
)' ))
2 2
-
I
.-
.
)) 1 I )) n p
42
> )'
1 n 6
>
p
>
l
)) . v
n
v
))
,, 17
a 1 ))
3 atj
M I
-
7 6
7 6
8
1(?s k 1l3j .
j -. . . b. t z. 50I. ),) , 1
3
. - - .. .- -.-. j k 3 ) )) 1, ) l 3 ) ) )) 3) ($ il#,a: )' 3 n )) )) 21 2 2 I 3 31 1 1l8 t
. .. 51
3
1)
1
3
))
))
22
2 2 1
3 37
1 I26
l68
169 '
j
=. % . 7 m z =- -
d t s it. + g
Aard en benaming der inslellingen.
d = o a t ?z > %l e x r > =. ' u àr = .
= : : e w > ,k o r : J g a = a w =
+,
d . r ao é = > = . a % < o s
u . = o a . = m 0 g = y u c o m o : z m .=m = a T = A g g uo
z + -r a -4 / . : o .a u : w x a o . =at = = S 7 M z l o =
g oz . -
QK
ud
-
u m
a
C
yc ou x
m
.
m m = u
x
= a .s
:(
r -z z ; u Z = : . > = = o e a z y m o z u =q
q
a
z
j
. v m = . u : x
h a ., : w u
.. u y a ys a J
! g
qs
g
Ilervormden. j/ qp 14 ,z 4p z c wt g v z w . z jsrae- j X .. ; Y - Z ( : Z ,>
= = Q = m = = o Ijten. o < ln s 1s l
,
'a. I b. 24
3: ),
n n
> n
> tt
3) ))
)) ))
> >
)) >)
1 4
1 )) )) 3 1
)) 1 15 3 14 ' n 21 21 > 4 .7 , 78 5 I21 16 71
a. 1 Totalen. . b. 33
)) >
): v
n p
>
M 1
v v
)) ))
> l n 15
n 1 M 3 1
> 5 8 114 7 27 19 10ç
Mannen VI. Gestlchten voor oude en
gebrekkige lieden .
.
:1r. $4 bi 1 ' > . b. 14 ))
.'
Vrouwen .
Mannen en Vrouwen.
1) )) v > * >
)) n ))
)) > I
3) 5 v
)) n #
)) )) >
)) 6 5
13 )) 1 )) > > >
)) 1 , 1 3 I 3
, l
'' ï 2
jr
TolalenGencraal. .. 34 > ) n )) l % ) >)16 > 4 l 7 32 19 114 '
.
VII. Gestichten çoor 'oude Mannen en Jongens . b. lieden en kinderell te ?QmeD tz.
*
e Beidegeslachten . b .
1
n
v
1$
))
),
26
3
n
>
6
))
1--
)'
>
>
))
1,
))
))
))
$ . --
-
*
n a
) >- !12
.
Tolalen
a. 3 b. 27
> 3 .
TolalenGeneraal. VIII.Bestedelingskuizen voor beide çeslacbten. . .
> M
1 6
..
>' I
5
.
)) ))
)' ))
tn 2 n 12 I. .
w -
'
))
)) )) s
v j6
M : , )
2 15
.,
), )) v n > ))
. '
-
n
1
s aa
1
t x92
) 70 y ...-
-
)) 16 2 15
> 22 > 71
I i
.
93
.
.. 30 3 > 7 1 5 )) n nj*' a )) ) M m o,j )) 93) f. . .
-.
-
.
-
zz.
1
$
))
))
))
))
):
))
))
1, -1
)) ), ),
))
dl
1p
19 l
dp.
))
))
))
,)
))
I
:,
))
),
)) )p ))
))
1$
I
11
..
l
))
n
))
x
1
#)
>
M
--.
Totalen.
)) > > , >
1 --- .
2 >
- -.
)) n
))
--
--
6
.
'
-----.-
I 11
8
11
171
l70 i
S
it =a,
: G. +a k u:ev . a rs = Q XY =. mui
Aard en benaming derinstellingen.
IX.Arm- ofwerkhuizen 'oor beide geslachten Tolalen generaal 1911h1111(!11 X .Proveniershuizen of gestichten .Vrouwcn .
.
.
Beidegeslachten. f.l 'Otalen
.
.
s: : s= y w x v : =q a zs m zs s K m . a . r . % . o = 0 y o z m m m m ' =o = : s =x a a= = =
â . = . m x a: 1 r x m ç Israe- a a e . o liten. o Q
% z o . mo
%
au 2 . j : m a a o g u u a x zo a. s s
))
),
))
))
1
,, ))
))
1
), )) ))
>) :!1$
)) 411
1-11
)) Dt )'
>, ): ),
)) v ))
)) )) ))
)) ! ))
)) n ))
,, % ))
)) )) ))
1) 4 1
)) $) )) )# * )) )) )) ))
1 11) 1 36 )) 1$
)) 1$15 )) 76 )) 411
),
))
))
))
))
))
))
))
))
)) )) ))
))
))
?h.
t;r.
;)
1
76' 41L
1
2l
b. n > ) )) v n ) ) p
) 'n ) )) 1
t'.
))
))
))
à) ))
))
))
))
)) )) ))
))
kh. t'.
:1 ))
)) )#
>) 1)
)) )) )) ))
)) ))
tt ))
)) ))
)) ))
)) ))
)) )) 1) j) )) ))
41 1() )) :1
,p 1(; j) :!
n , > )) tt )) >
> )) 2
)) )) ))
)) )) 2
)) )) ))
p )) ))
p v ))
I I 7
)) )). )) )) > p 1 n ))
5 13 5 15 1 12
n. 2l l )) 23 )) 31
p >)
)) >
1 6
> n
n 4
n 2
tb ))
)) 6 n 22
> n )z )) 2 )) )) )) 1I 22
1 1 ))
)) )) ))
)) 9 ))
)) > Ap
1 7 ))
1 3 A)
)) > >)
)) 1 )) 36 )) 1
n n )) 1 2 6 30 30 1 )) p 13 38 15 18I)) )) )) )) >) )) 1 1
))
))
))
>
v
,, )) ))
') )) )) ), )) n
n p ))
)) )) v
)) )) p
n
' ) n
n
n
vri je woning enonder- Mannen en
Vrouwen. b. 17 Totalen generaal .. 58 1i!1,()11!pk-(!11 ds. ,) XIl.Gestichten uitslultend voor zieken en verwonden. a. n Beide geslachten . b. 2 a. s Totalen . b. 2 ...-
z
S è* x m a r uo . a y x ro t . m
zz. 1t$
stand.
!
: t -
a.. l: a. m z j : m ..
J a u r g a x Y 1 a 1 r m > a a g m s c ; Hervormden. C o = x a =. w.
b. . 2 Tolalen generaal .. 2 B'aarin wordt verstrekt Vrouwen . b. 6 w oningyzonderoftegen Manllen en geringe huur. Vrouwen. &. )) Xl.Hof jes. W aarin wordt verslrekt Vrouwen . b. 3'5
.
m. e % =
i
g.
S :
mr =:, =g, s : = I ; p ua g . x % . =o o us s J == xo a > y No m: / ;
.. 34 . ?h. ))
voorkostkoopers.
. = % t
Totaleng ncraal . . . . l.. -...2 *e
n
)) n ))
)) l v
1). >
... .
.
.
.
)) 1 1
))
j
1
17 23 . ... .
31
9 9 . 9 l11 1l1
'
)) )) ))
1 12
13
6 n 7
)) 2 I )) )) )) )) 2 1
)) 23 1 1a ,y 23
)) 34 )) 13 v 35
) , 7
> , 2 I
1 35 ,t 48l '
-
- .
47 48 -.
l7Q
l75 : .
i t GtY : m . om B : . ?y = QYs
Aard en benaming der instellingen.
o*w . ëd
Jongens .
.
xlII. Armscbolen voor Meisl-es .
Jongensen Meisjes . Totalen
. .
.
i ' = = % = : = # z z at = e % z > > a a- p =. Y= ; q a- s = e > = a jk r Hervormden.
= : z e > = o ' a J p w == . a 2 a ; :n c = o * > Q
: a a = z a x = Y = > o u g . # = -
Jongen:
s kci b nd ap ep rel nij: kan meb teh an oe df et r ic gn en , Meisjes
= % g o
=o
,z = : = > 2 . = 0 z
d * z. . = .: r x o % = o jsrae- a liten. co z . z Y a y m
H a , 'z a % a g u ? a +o
è z = . : r u . = * v = m =: q y '. 2 Q Q ' aJ a z z < . a- so
))
))
)p
))
))
))
))
))
))
))
)) 1) ))
;)
1 );
1
?$.
))
y)
1:
))
))
))
)) ))
),
1
)) 1) ))
))
1 ),
:à
tz.
))
))
:)
))
))
))
))
))
))
)) )) ))
))
1 tt
1
ijp. a.
)) 1
)) ))
)#
)p ))
)) ))
)) ))
), p
)) ))
h) ))
41 1
?) )) )) )) )) 2 )) 5
1 ), 43 ))
1$ 52
lJ. 25
3
>)
3
))
I
))
))
))
9
1 3 )) 2 l
43'25 1I5 l i
t z. I )) > ) . b. 25 f 3 ' )
)> ) ) ) ) y ) 1 3 j )) l , ) )) )) 14
3 6
167
,
) : à )z 1$ 411$l ), 1$4 1 1761 l 3 n 2 45 25 122 .
'
'
I
. .. 26 3 n 3))) 1 )) ))jt 15)1js p 7 atl2. 5 1z6 .
Xj7.Scholen, waarln,yemeen-
j
u = ; = % :s a
4 :
:
v z a I rz . o m z T H =j o>
Id'.
.
Totalengeneraal
g.
u . g a m = g r xs , ' S a . x . = =
t'. dh.
1) ))
)) 1)
a.
))
tt
.b .
n
nt
a.
1
>)
vorden onderwezen.
>)
M
)) )) )) ))
)) )) )) 1)
)) ))
)> ))
J) ))
)) )) )) )) )) ))
zp ))
1 )) 1 )4
1 1
))
D
))
),
))
)) ') )) $)
2 ))
2
'
2
4
))
1)
))
>
))
çt
1
))
))
)) ))
n
))
n
n )) ))
4
)) 1 )) 1I 477 )) 495
))
2 ))
Jongensen Meisl-es.
2
2153
b. 22 I > ) )) ) )) ) 1 I2 ) 7 )) 28 1587 ))j4658 i
*
a. Totalen
'
Totalen generaal
)) ))
1
)) ))
))
&. 22
l
tt
)1
,)
))
. .. 23
1
>
l
')
))
.
1
))
):
)) 4 ' )) j I l2
)) l p 11 480 ), 498 ' 2l59 )# 7 )) 28 1590 )) 1661
n
v
n 8 n 39 2070 > 2159
I l6
174
l75
Aart len benaming der instellingen.
XV. W eekscholen
lrt )kl k 1*
u . a 2o = g a oo x . s = a .s . =
gx r z z a. =: i ,= =r mo g u = =m . aus m 0 = = =
ek =u v x a . = > xa o a u : a x 3 a bo Bo
=:, .I =r an z %
f'.
))
))
1:
11
))
))
1)
1) )) ))
)1
1
))
1
>)
tt
)k
),
1) :1 . )) ))
A)
Lb.
))
)) 1)
111
)) )) ))
))
))
))
1$
>)
>)
))
))
,)
1)
)) I:t
)) tp ))
))
41
)) 1;' 1;!
.
1$1((,ld;J-d,1$
. 87.
d a=
; < = o
u
>o
))
a o a m r
a : =
d . # mc o e x z
m
: 7 a =/ a o =I
d. = . . = = . : g o .u .o m. w - x w = a jsrae- o a liten. o= l
i = m . = .u rs J o xm o =m m , = o . q o r o Qo o q a t - = '<
G : VV t . a := ug ' Gu = ;z % .=m :i
Jongens.
Jongen:en Meisl-es
d =%. I =:l et =k G Q =p ox = Uç ml > . = k = y ao H w ervormden. =>
u =. % n e. z =I ' u ck u p rva =o . .H a C o a: y = o >= co
4
i ;t; l. >) > ) > ) ) )b )) 13 )) 1. )) )) d It 1 ) : 1 ) 1k j b. 3 )) p )) )p > 1) )) )) 1 )) 2 n )) 8 )) 14 17
Volwassenen of meer bejaarden. b. 2
>) >)
)) ) ) n >
)) 1
n n n
) 6
), 9
9
1
:Z.
))
))
))
1)
1j ))
1)
),
))
))
)) 1 ))
?$.
(;
))
))
,,
''
')
),
.'
)' 17'
. ..
6
))
))
>
))
%
))
>
t'.
))
))
))
))
))
))
))
141(,isJ-i,11.
ih. )) . ?k. -))
>) ,>
>) ),
11 ')
1) ')
1: ))
Jongensen Meisjes .
. b.
2
)
)
)
)
)
zz.
Totaleh
.. .
Totalen generaal
,
Jongens. . XYI.Zondagscholen
voor
.
dlk
p l7
a 3 ))
n 21
n 47
))
))
11
)) )) 11
1
))
1)
1
)) ))
)) ))
1p ))
11 1$
)) 1) )) )) )) .
)) ))
1$ 1$
)) .
1$ 11
>
)) )) 3
)) n )
1 I3
>)
))
:,
))
))
))
))' ))
))
)) )) ))
))
))
1,
)h
))
))
))
))
))
41
)) ), ))
I 1$t$
)) 15:à
t;js
11
))
))
))
))
))
))
))
))
))
)) )) ))
il
))
b. 13
))
))
))
>
))
))
n
n 14
n )) ),
2 55
>) 84
. .. 14
))
))
M
M
))
))
))
)) I4
n n p
3 57
)) 88
j
)
.
..
-. -- . , .
.
, ..
--
1)1
47
6 11
> 19 19
1
j
Totalen gencraal .
)) 411$
:)
))
dh. 1l
Volwassenen of meer llejaarden .
Totaltn
)) :à ),
)) 1$ ' )) 1il
))
1$
-.
55
411 88
176
177
'
.d .
z
tll . g
J()11(;()1)14
dh.
.
XVI1.Kleine kinder- of Meisjes
))
=
it
b. I
bew aarscholen.
d . m .
, ee z => ,
'
i +: a .: : t :' =a = . s c . +; = y - q=o ' au a = e a,.-z . 1 m Hervormden . ïi
Aard en benamingderinstellingen.
: z c s.
A 2 t a
:
.z
, d .
mr m u u g . & =x o m, =F. N= a= : a
))
),
))
))
))
)) ) '
D
)' )) B
))
) '
))
% x
.:
.
z u
: v . = . rs ' u =. z z = z a r . . o = N. = ,, - w .. . . = C g . mw =o .= o a o x q q o u . . r . . z aa x= + Israe- S = a ? S a o> liten. o= -< . z- so so
a
o .; z a: > = % = a v r =r e 2 o m o : = : a = = =* Qo x* > =
. =
o xm
j y s* 1 = *= . : . a e z : = .
.:
y = rs m x > x
hk =n
= a u o o = 1$
)) ))
))
))
) )) >
y)
:1k
J)
)) ) 4
4!
.
JongensenMeisl -ex.
.
a. 1 1I n ) n )) n )) ) 1 ) ) ) 3 11 x 17) v )) ) (43B j&. 4 ) 1 , p 9 ) ) ) 5 4ûa 421) .
1
'
Totalen
#
zz.
)
1
1
:)
,)
y)
))
))
))
1
èb. s 1 s ), ), ,, ,,
Totalen generaal
6
2
,
p
z?
n
))
)) )) ))
Jj 1j
)) j;, 44s
1s )) ,) )) s 4( a s 4aa ))
M 16
)) n ))
8 413
)) 445
)) ))
,) ))
)) ))
)) 1 )) 1()
1 )j 41
*
7
)) )) )) )) )) )) '
>) 1 ''
1 13
) 26
),
))
)) )) ))
1
*
(j()11j;(,11s
K#IlI.M'erkscholen .
Meisl-es
. zz. tzz. ..
J
:) 1
:) ))
)) ),
!) ))
)) )) A) 3)
b.
2
I
' )
1
1)
n
z?.
))
))
1)
))
))
))
ongens en Meisje:.
> ))
.
jk j l. ) A' ); )) )) )) a 1 n n )y )y >) Tolalen
Totalen generaal
XIX.Gestichten voordoofstommen
XI, Gesticht Toor blinden
.
))
jl
41
2
I
)
1
)) ))
yj tt
)) 7
)) 1 ))
1 j5
)) a8
. ..
3
l
'1
1
)'
,)
p
> I ))
1 27
v 41
. b.
))
... .
.
>
))
.
n
7
) )) ) 1
..
')
-.
))
' 3
- ..
y)
:.
kj p. )) )h :, j) )
sz
)) )) 3) 1 )) >) ,) :1 y ) 2- I p )) s > p )) v j: )) j3 y
.
.
.
j
n
) )) ) ) 1 ) j : j
.
))
))
-.
)) )) ))
.
$3
1
..
>
: 1jl
......
. .
I
j
I/
1:8
l:9 d =o
Aard en benaming der instellingen.
G t G %: . y t := + 'a; x = - =>
=, % = , l '= mk = ;. % Tg o us X a / m=
or
Hervorm den.
id
XXIssferkplaalsen van W eldadlsheld. . .
'I'otalen ge11eraa1.
.
i m . : z f x . Jz m
: z f r = 4I a , d o a a .g = = z o a g . a ; v z
: . a . a mo : yo 4 , .o
. xw
c xo
= w
t ;. ; )1 : )) dh.
))
,)
))
jj
. . )>
>
))
)'
-.
-
. --
s aw
a =*
c xe
= s c
;.
li rso wx
=: s mo
4 q
,
r .z z xo m o m m =o
z = : x z . g
o-
jjlen.
u o = 0 x m .u p x m m .0 w x .
=j q 1 a y
y ss =. Israe- a
o u g a = : = . . u y : os r m . a. xz a m u m = y a ,g r u = : uo a
Y
J
oo < k- so
))
))
))
))
))
))
)) )) ))
:jj :jj
)) :)yj
))
')
))
))
))
))
)) )) ))
3 33
)) 36
-
...
.
...
.
. .
.
1
. ..
Vri jeKolonien .
b.
>) 1 ) H
* 1) z,
) > n
> )) ), )) 3
, ) 3
a.
))
')
1)
)) 3, B
))
1
XX1l.Maatschappij#an oestkchtenvoorBedelaars. a. > W eldadisheid. . strafkolonie .
>
s
)) # ) )) )) )) jj )J ) )) ) jS jl)) Iat36
Gesticht voor weezen.
n
=m
*
)'
1)
))
1 aA
')
>)
)'
>
))
n
p
p
)) )) ))
))
3
))
3
v
I
>)
1
9
a. Opvoedings-gesticht voor dcn Landbouw b.
n
))
))
*
*
)'
n
1)
>)
n
>) )) ))
>)
')
))
))
)$
%
))
')
)?
1)
3) n' 3)
1
))
1
Totalen generaal. . ..
)'
)'
1)
>
);
))
3.
))
);
))
)) )) n
9
))
9
c. 272 2
x
19
2
lç 3
Tezamen stvatgetalderYersckillende instellingen. b. 1365 23 5
50
4 1l6 20
n' 8 143 6 57 3 232 l144 90.19972 ) . 1 12l 493 19 52 4 I432843 67$5326f )7323
69
6 132 23
1 129 636 25 109 7 375.3987 1577323
Totalen generaal.
. . 1637 25
5
I
l
l
180
18f
PllovlyclEs-cEwlzzE ISPEELING der in den Voorgaanden staat h'er3'atte INSTELLINGEN.
Totaal.
d o : a 2o a >o 1.
j z m 2 = 2 g a
Instellingen.
Dlaconlen.
4 G j ï x Q é y x a = o N
G g x o G M I 2 g zq a -
u f : . >
x g G: g rs : ; . Z v . a w t w : . m 1 ö
.j ai Qub z za g.
: 4 i f mV S:.t z ï u qu Q. Q o .J
: lé gu Z gg hQ m g.a , *- l
11688 al44
1 28l 328 152 131 355 136 235 66 10 4,$6 Besturenvanhniszittendearmenjxnt jerejjesturt !n .. . 139 jgg31jt j;aa4:7 ga syaaq j atl sf jjajyt . )tlgaa jaja .
.
. w
.
1 1l 1l 1. B esture vanvoor schawi me lecrar me nell.ngen .... ... .. Comny isn sien nt ui tde . . .. . . . . . . . . .
IV. Besturen voor behoeftige kraamvrouwen . . . . . . . . V . W eeshuizen . . . . . .. .. . . .. . . . . . . . . . .
22 1 11 2 % y) ))
12 0 4 14 3 )) 1 4
8 31 11 29 . 22 5 7 7
) 26 15 3. 47 5 1() 6
5 y ) 11 1 121 22 12 6 1 ) 2) I 12 6 ) n) 2 5 41 l 2 80 1 2 3 41 . 1 ): )) 5 37 ' 42
VI. Gestichtenvooro' udeengebrekkigelieden. . . . .. . . 22 19 19 28 6 4 5 4 10 2 5 9' I) 3) ) 1) 2 3j 8 10 16 8 I 11 24 6j
VII. VIII. IX . X.
Gestichten voor oude lieden en kinderen Bestedelinpshuizen . . . . . . . . Arm- of werkhuizen . . . . . . . Proveniershuizen. . . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
. . . .
XI. Hofjes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . )) 3 X lI. Gesticbten voor zieken en verwonden . . . . . . . . . 11 3 XIII. Armscholen . . . . . . . .. . . . . . . . . . . 9 12 XIV. Scwor holeden n wa.aro.p.be.hoe f t i g e k i n d e r e n me t a n d e r e o n d e r w e z e n . . . . . . . . . . . . . . . 299 263 X V. W eekscholen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 2
2 tt >) 1
2 6 1 p )> 40 n 1
2' ))I 2' 4
2 p 16 p
3 y) tp ))
2' )) tt z)
22 71 3 8 41 35 2 21
93 11 76 23
64 65 ,) 11 8 3 51 59 4 199 222 121 7
1
> 7 21 14 p 7 > 181 181 .3 1 6. 1 )) 1 13 35 48 16 9 8 6 1 1 54 122 176 70 301 183!211 129 161 498 1661 2159 4 n 4 2' z: )) 4 4 43 47
KV XVI I1.. Z ondagsscholen . . . . . . . , . . . . . . . . . 23 6 18 7 6 7 7 4l 6 > ) 4 4 84 88 Kleine kinder-ofbewaarscholen . . . . . . . . . . . 4 1û 28 374 3 1l 3- 3. 1 , ) 8 l7 428 44 5 XVIII. W erkscholen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 7 11 5 2 2 2 71 )) )) 3 l3 28 41 xIX. Gestichten voor doofstommen - . . . . . . . . . . . . XX.. Gesticht voor blillden . . . . . . . . . . . . . . .
XKI. W erkplaatsen van weldadigheid . . . . . . . .. . . . XKII. Gesticl zten derMaatschappx j #an W eldadigheid . . . . . . Gesubsidieerd . .
.
Totalen . . . sietgesubsidieerd
..
1 y)
)) ))
)) ))
)) 1
v y)
): p
)) ))
), ))
1 ))
)) ),
)) ))
> ))
2 1
2 1
y ) 3 6 8 5 )) 5 5 4 ) )) 12 24 s )) v )> )) > 1 4 v 4 )) 5 4
36 9
127 I64 317 160 l1l 102 398l 236 206 14 162 1997 .. .''
j19I 370 19l 175'j.. .5326 61I 593 72l1268 307 195 704'
7323
Totalengeneraal . . . . j I738757l1038ll428 4l8I297I102 427 576 205 337t1997I5326 7323
AANJIERKING OP DEN
V O OR GAA N D E N STA A T.
Ofschoon de in dien staat vervatte getallen geaclltktlllnen worden eenen Iloogen graad van volledilheid tehebbenbereikt, llebben later gedane opgaven van aanw ezil bevondene instellingen van w eltladigheid,echter doenontwaren,datertusschen
4Iedaardoorverkregenecijfersen tlie vandevroegel'eopgaven, verschillen Ilestaan.l3itis bepaaldelijk hetgevalmetopzigttot de ondel 'sc*heidene soortell Yan algemeeneofburgerlijke armbesturen en tot de kleine-kindel'en- of bewaarscholen, ten aan-
zien van welke de juistheid der getallen,zoo a1szijin den voorgaanden staatzi jn uitgedrukt,schijnttemogen betwijfeld worden.
Dietwi jfelzalzich kunnen oplossen,wanneerdeuitkomstpn tler in 1850 gevraagde m eer uitvoerige inlichtingen , bekend
zullen zi jà,welkeuitkomsten alsdanzullenkullnenleidentothet vervaardigen van eenen nieuwen meer volledigen staat,wegçns
ditbelangrijke onderwerp,waarvan,indej)volgendenJaargang van tlitHandboekie,naallwkeurige mededeeling zalgeschieden.
185
DE OROXDW ETTIGE BETREEKIXG .
<
tusschen ddn STZAT en de KERK in hetKoningrbkder A-ctgrlcndpn:toegelidttltïfhetdd. sl zpdp:rerhandelde
ô( somntige Kerkgenootschappenj alstnede tusschen de Regeringen des'fclen-&e?lcraala in deJ' cr:n 1849- 1851.
llldien de wedel 'keerige betrqkkinl tusschen den Staaten de
Kel' k goed bepaald maJ heeten, a1sbeiderregten daarbijgeli jkclijk geëerbiedigd zi jn, dan schi jlt die hoedanigheid niet geheel olltzegd te kunnen worden aan dedaartoe hetrekkelijke artikelen derGrondwetvan 1815 (1). Deze toch gaven klen Staat een tlflelmatig beperktius clrca zccrl en lieten der Kerk het haar eigenaardig toebehoorend J'u: in sacra. De ruime zin dierartikelen vetool'loofdeeenemilde uitlegging
ineenenA'ri jgevigengeest.Dedaarinvervattebepalingenleverden dan ook geen belelsel op, tegen eepe welwillende toepassing .
welke de,voorbeider belangen evennoodzakeli jkea1sheilzame overeenstemm ing , zoodanig had kunllen bevestigen,datergeene
andere danwelgemeendevriendschaps-bandenzoudenzijnnoodig geweest,om ieders regten tegen schadelijkeinbreuken(ebeveiligen en de vervullingderwederzi jdschepligten,metondel. lingc tegemoetkoming, te bevorderen. Langsdien weJ zoudatweder-
keeril Vertrouwen zijngeboren,hetwelkonmisbaaris,wilmen rnetbezadigdheid de zwal' igheden ontwijken, wèlke nietaltijd en in alleomstandigheden tevermijden zijn bi j de somsnopdzakelijke bepaling van deiuistegl. enslijn tusschen circa ,ccrc en in 'acra.
(1) Zie op bladzllde 1û7 van den eersten Jaargang van ditIlandèoep/e.
181
De geschiedenis der eerste Vijfen twintig jaren van hetebe-
staan der Nederlandsche Monarchie, legt aan het Staatsbestuur
ten laste,dathetdikwerfen ver dez0oevenbedoeldegrensli jn lleeftovepgchretlen ; maar de oorzaa*k dezer nietgeheelte ont-
kennen ovel' schrijding, ls lntussche: nietaan de betrekkelijke Grondwets-bepalingen te wi jten.Deonbevredigendeuitkomstenj welke de betrekking tusschen den Staat en de Kerk, gedtlrende
datti jdvak,heeftopgeleverd,mogenveeleeraan afwijkinl van die bepalingen w orden toegeschreven. Im mers,inplaatsvan de Grondwet, werden in dat stuk vaak totrigtsnoer genomen. regten en &-oorregtell, w elke vroegere Souvereinen dezerlanden bezeten, of zich aangematilfd hadden. Hunne handelingen en verordeningen werden in menig opzigtnagevolgd en toegepast,
ongeachtzi j.t0teenegeheelandereStaatshuishoudingbehoorden en methet Nederlandsclle Staatsregt. zoo al3 deGrolldwet dit had vastgesteld,onvel' eenigbaarwaren.
Demoeijeli jkheden,daaruitvoorlgevloeid,hebben tweedragt aangekweekt, en deze heeft, door vasthoudendheid aan den
eenen kanten door overdri jving aandeanderezi jde,degebeurtenissen van 1830 voorbereid. wier bekende gevollen voor het
Koningrijk z0o heilloosgeworden zi jn. Onder de regerin; van Koning W illem 11 werd hette vnren
gevolgdestelsel,aanmerkelijk gewijzigd.Van toen afzaJzich de grondwettige betrekking tusschen den Staat en de Kerk op eenen vreedzamen voet onderhouden. De volkomene regeling dezer betrekkinl in eenen milden geest. zou nietathterwege
gebleven zijn,alsdevrijzinnigebedoelingvandenvoornoemdell Vorst, de w elwillende medewerking van andere Staatsmagten, in ruimer mate had ontmoet.
Hoedanig de onderwerpeli jke Gr dwets-bepalingen destijds $ on door deRegering werden verstaanjwordtduideli jk uitgedrukt in hetbekende Xinisterieelreseriptvan den l Juli j 1842. Dat opmerkelijke Staatsstuk el' kent: t(dat het, noch me$ de bepalingen derNederlandscheGrondlwtt, noch mtt de bvdaelin; der Regering zQuovcreenknmen,
185 4dat dezelve zich eenig g' u, 11 nacra zoude aanmatigen , nocl (tzelfs eenig g'u.ç clRcA sacra uitoefenen, buiten de bestaande ttreglem entaire verordeningen, en de algem eenebevoegdheid en q$verpligting der Regering, om te waken* voor de goede orde qen de veiligheid van den Staat.l) Daaruit leidt dat stuk dan ook als beginselaf: niet slechts f tdatalleveranderingen indebeglaande Kerkordevoortaan allédn ftvan de Kel'k kunnen uitgaan ;))- maar ook,dathaarbesluur (4uitsluitend bevoegd ï.:, om indien zulks noodig m ogthevonden (4w orden,volgens de bestaandereglementen devereischtemaattfregelen te nemen, of ook, wanneer het belang der Kerk ver-
ttanderillg dier reglementen vordert, daartoe, na rijp beraad ffen wettig kerkelijkoverleg,tebesluiten,buiteneenigenfnrloed (4der Hooge Aegerïng, die,wanneer hare bekl'aclltiging daarop ftvervolgells gevorderd wierd, alleen zou llebben toe te zien,
ftdat' daarbijnietstoegelaten wierd,strijdig metdc Grondwet qof m et de rusten veiligheid van den Staat.)) DeYrijzinnigheid,w elke in dezeverklarinl doorstl'aalt,w erd ruimschoots bevestigd lijde in 1848 totstandgebl. agteGrond-
wets-herziening (l) welke, volgens de eigene woorden t ler Regering ten doelhad: ttom ,behoudens deorde,de vrijheid f tvan allen zooveelmogelijk uitte breiden.) DeYraag :ofdeinstandhoudin: derbeideDepal'telnenten voor de zaken van de verschillende Eerediensten, na het in w erkillg
brengen van deherziene Grondwetnoodzakelijk moestworden geacht, om de betrekking tusschen den Staat en de K eT'k op
eenedoelmatigewijzeteonderhouden1 werddoorlletMinisterie. hetwelk de Grondwets-herziening had helpèn totstandbrengen, bevestigend beantwool'd; waarom de afschaë ng dier Departe-
menten,ofhetvereenigen van beiden onder éélàhoofd,ofllij één en hetzelfde Departement,in Ilet belanl #an de rustin den Staaten der zoo gewenschte verdl'aagzaam heid tusschen de be-
lijders derondersclleidene godsdienstige gezindhetlen,volstrekt onraadzaam werd gcacllt.
(l) Zie het Beknopt verslag,op bladz.88-189 van den derden Jaargang van ditHandboekje.
18ö
Koninl Gflldm 11vereenigde zich. bi jheschikking van den 16 November 1848, met datgevoelcn van Zi jneMini stersen. na den dood van dien Vorst, bleef Hoogstdeszelfs cpvolger,
Koning 'Tillem 1ll, datgevoelen insgenjkstoegedaan;zood' at de instandllouding der voornoemde Departementen ,onderZi jne regerillg bevestigd werd. Het, den 1on November 1849 opgetreden nieuw Ministerie deelde nanvankeli jk in lletVool.sz.gevoelen niet.W eIbleven de gedachte Departementen in stand. maar Ilet bestuur daarover w erd :oorloopig opgedragen, voor zooveel datvoor de zaken
der niet-katholijke Eerediensten betreFt, aan den Ministervan Justitie, en voor zooveeldatvoordezaken derKatholijkeEeret lienstaangaat, aan den Minister van Btlitenlandsche Zaken. Omtrentdit puntbehield hetM inisterie zich voor, een nader grondig onderzoek van de w erkinl dezer takken van openbaar llestllur.Hetverklaardeintusschel): cdat, in den zin derGrondttwet, de godsdienstige gezindheden langzamerlland van den eband des Slaats-hestuur: behooren te worden losgemaakt;))en dat de Departementen voor de zaken der verscllillendeEere-
dienslen, qalsafzonderlijke administratien. latergeheelzullen tfkunnen worden opgeheven, en de behandeling #an debelangen
ftder ondel' scheidçne Kel' kgenootschnppen,even a1sdievanalle ttandere takken van bestuur,zalkunnen plaats hebben. p
Deze vel' klal' inl werd, bi j eene nota vallden 19 November 1849 . strekkende tot nadere toelichting der Staats-begrooting
voorhetdienstjaar 1850,aan deSlaten-Generaalmedegetleeltl; maarA'ond lli jdeTweede Kamergeenonverdeelden bi jval. Het vel 'slag der Commissie van Rapporteurs dier Kamer van den 30 Ntlvember 1849 luitlde,te dien aanzien, a1s volgt: (Iletgeen de nadere nota van toeliclltinl betreFende de beqgpotlting op pagina 6 omtrent het Vldeen Vllde Hoofdstuk
44bevat,heeftaanleiding gegeven totveelzijdigebeschouwillgen 44omtrent hetbelloud en de opheëng der Dellartementen voor trEeredienst. trIn de eerste plaats trachtte men de bedoeling der Regering
ena te sporel),welkezijin de wool' den diernadere nota had
187
tnedergelégd; en hoewel de juiste zin dier woorden aan de lm eerderheid w einig raadselachtig voorkwam , werd echterdoor lenkele leden gevraagd,of hel in het voornem en derRegering q1aJ eene proef te nem en , dan welofzij.zich &'oorstelde zoo
44spoedig mogeli jk. onafllankeli jk van eenigeproefnemil e lg, de ttgotlsdiellstige gezindl leden van den band desstaats-bestuurslos
(4te maken;terwijlmen in de tweedeplaats hetbehoud en de (toplleëng df'r Depaltemelltell van Eel'etlienstbreedvoerig beqhalldeld heeft. Twee gevoelens werden tegenover elkander qgesteld,het eerste de opheëlll, het andere lzetllehoud voorftstaande. . lMet leedwezen zouden de verdedigers van hetllehqud der
((Departementen deopl leëngzienplalllshebllen,omdatzijmeenqden, dat die opheë nl geene noemensw aardigc en eene ver-
((keerdebezuiniginl zou ten gevolge llebben; datzijtotgroot (tnadeel zotl verstrekken der Kerk nietalleen, m aar ook van qden Staat zelven , en m isschien voor de openbare l'ust nootl-
ttlottig zou kunnen worden. Zi j merkten iets.eigendommelijks ((op ten aanzien der Kerkgenootschappen inonsVaderland;iets qkarakteristieks, datdeinstandhouding van Departementen voor
( fEeredienst noodzakeli jk maakt.Regten toch zijn uitvroegere (4tijden overgebleven,en betrekkingen bli jvenbestaan;deStaat ftbehoort ingevolge de Grondwet de zelfstandigheid der vel'-
lschillendeKerkgenootschappentewaarbol' genengelijkelijknan lalle bescherming te verleenen , en dit niet op eene loutet.
lnegative wi js, maarjuistdoor de we rkillg van inrilllingell*. .
((a1s de Departem entellvàn Eeredienst.Voortszllllen, naar llet (4oordeeldiel'leden,dooreenevereeniging van deDepartem enten.
lzoo alsnu llestaat, vele moeijeli jkhetlen geloren worden.Bij lelke ministeriele Verandering toch zaI voor eenen Alinister.
tkhelzi j van Justitie wiensfunctien maar altedikwerf, en qbi jdeteedersteaangelegenheden,hetonvereenigllarpdertwee(4derlei betl' ekking zoudell aanwi jzen - hetzij van een ander ( 4Departement,eenvereischteméél.wol' dengesteld,datnamelijk (fvan een bepaald aangewezen gelooftebelijtlen.M aarhoemen lover het nut el 1 de noodzakelijklleid del'Departementen van
188 qEeredienst o0k mogtdenken# op ditoogenblik achten zijde
qoplleëng vooralontijdig: bijde beide voornaamste Kerkge(fnootschàppen wordt eene organisatie verwacht; v6é)r het tot 4ïstand komen van deze olganisatie.inst*ellingen op te heFen, ttwelke steunen vastheid aan dieKerkgenootschappen verleenen,
czou gevaal .lijk en onraadzaam zijn. ttDeze l'edenerillgen en bescllouwingen werden doorde voortfstantlers #an tle opheë ng der Departementen van Eeredienst
f #ten sterkstebestreden.Zijberiepen zich vooralop de tegen4woordige l' igtinl des tijds,volgenswelkedeKerk geheelen f4alzelfstalldig behoorttezi jn en ontslagen van den Iland,die ellaar aan lletbestuur van den Staat kan hechtenofaaneenige
(fvoogdijolldel'werpen.Vrijheid van go(Isdiellstligtnietalleen ffin de rigtinl van den tijd,maarisuitdrukkelijk doorart. (4164 der grondwetgelluldigd. Zijjuichten daarom hetdoen tfoplloutlen-van alle inm enging &'an den Staatin kerkgenoot-
t <schaplpeli jkezaken ten lloogste toe;nochovergeblevenregten. <noch lletrekkingen #an vroeger eeuw en ,schenen hun hetbe-
ffhoud derDepartementen van Eeredienstnoodzakeli jk ofnut
ffmeening, geen hetminste bezwaar,om op de wijs,welke qhetM inisterie voorstelde,eene ppoeftewagen.Blijkthetdat tde bijzolldere lloofdt zn derDepartementen kllllnengemistwort4t len,zoo za1lezuiniging steedslletgevolg daap& -an zl jn,en t4wetleroln totandere bezuinigingkunnenleiden.Bi jministeriele (ïcombinatiën gedul 'enlle dezeproef,zalde moeijelijkheid ointttrentde toe&-oeging der Departelnenten tevens vanw einig ge-
lwigtzijn,wantdie toevoeginl zalkunnen plaatshebben tot .datDepal. tement,aan welkshooftleen Mlnister,hetzi jvande *Hervormde,hetzijderRoomsch Katholi jkegodsdienstzalge(tplaatst worden. Mogt evenweldoor dezeproefbli jken,dat qafzonderlijke hcofden van de Depal' tementen van Eeredienst ttnoodzakelijk el1 onmisbaarzi jn,zaIhetherstelzeergemakf tkeli jk wezen. In allen opzigte konden zi jzich derhalve met a(leze voorloollige regeling vereenigen.p '
189 De rererin: antwoordde daarop onder dagteekening van den 5 Decelnber 1850.
:4Bijonderscheidenegelegenhedenisuitdenboezem derTweede ftKamer van de Staten-Generaal de wensçll uilgegaan totoptthefhnl der beide Departementen voor de Eeredienst. Die 44w ensch w erd ondersteund door redenen , deels uit de ge-
ebiedendenoodzakelijkheid totvereenvoudigingenbezuiniging, ftdeelsuit deveranderde rigting derdenkbeeldenontleend.welke lvolkomen vri je inrigting voor iedere gezindheid vordel'de, en eelke bemoeijin: van den Staatmethetinwendige van het
t fkel. kelijk beheerafkeurde. ftDe billijkheid van dien wensch hebben deleden van het qtegenwoordi: Ministerienietkunnen miskennen,eI1zi jheb((ben daarom , ter voorloopige bevrçdiging van dit verlangen,
Abij deaanvaardinl Van hetGouvernement,van den Konilll (tverworven, dathet bestuur dier beide Departementen voor(tloopil aan tw ee uit hun m idden zoude w orden opgedragen , f4w ierw erkkring daartoe het m eestgeschikt scheen. ffDe gronden voor het behoud dier beide Departementen in qhetverslag der Commissie van Rapporleursaangevoerd,heb(4ben het Gouvernement noJ nietvan dwaling kunnen over( ttuigen. Men k0n toch in geenen deele beamen ,dat de aan-
ttvankelijke besparing der beide Ministeriele bezoldigingen, ( tgepaard aan hetYooruitzigtom ,bi jbevondenemogeli jkheid. (tde overte blijven inrigting nog meerte vereenvoudigen,op qzich zel&'e, en vooral in verband met onze groote Staats-
( fbehoeften,te versmaden zij.Allerminstkon men inzien,hoè ((de opheëng der beide Departementen van Eeredienstvoorde
ttkerkelijke gezindheden of voor de openbarerustnoodlottig ttzoude kunnen Worden.W anneer toch deregering eenerzijds ((aan de verschillende godsdienstige gezindheden de volkomen
ttvrije inrigtin: van haar inwendig beheerwenschtover te (tlaten, zoo voedt zij aan den anderen kant@ even ernstig het ftvoornemen,om iedereoverschrijdingdiervri jheid,iedereinbreuk tlop de regten van den Staat of van andere gezindheden , met cklbm en nadruk tegen tegaan,tn,overeenkomstig haregrond
190 lwettige roeping ,alle gezindheden te llouden binnen de palen lvan gehoorzaamheid aan de wetten van den Staat.Hoe nu,
tfwanneer eenerzi jds de erkende A'ri jheid nietwordtmisbruikt, (4en anderzijds de regeringspligt Ret bezadigdheid en el 'nst (tw ordt vel.vuld , de openbal'e l'ustzou kunnen worden verlstoord, vel.klaart de regering niette kullnen inzien ;allerm inst
4(kan zij beseFen, hoe dergeli jkenoodlotti ge verschijnselen, t findien zij over onsVadel.land mogtel beschoren zijn,door *hetbehoud der beide Departementen vool'deEerediel1stzoude ttkunntn worden afgew eerd. 44De regerinl heeft, niettegenstaande hare overtuiginl, alle
tfovel' ijling &-erlneden;en wenscht,alvorenstoteene llepaalde ttoplleK ng dier lleide Depal.tementen over te gaan,de onder-
ftvinding te raat lplegen;zijheeftdaartoeeenenmiddenweg in( 4geslagen langs welken, terwijl deafzondel.lijke organisatie t fvoorloopig voortduurt, de gelegenheid openbli jft,om naal' tfgelang van omstandiglleden te handelcn. 4tHet komtder l'egerinl Voor,dateenezoodanigevoorzigtige 4fstaatkllllde geene aanleiding toteenigegrievegevenkan,maar (taller goedkeutinl belloort weg te dragen.):
ln de zitting der Tweede Kamer A-an den 17 December 1850 werd hetvraarstuk ernsligbehandeld.Veleen gewigtigeredenen
werdendaarbijaangevoertl,tenbetoogevanhetbelang,hetwelk Kerk en Staatbeidellevenzeerbebben bijhetbehoudvaninrigtingen,welke, zonder te mogen ingrijpen in de vrijheàen der K erk, aanhoudend moetell zorgen voor de haar gl'olldwettig A'erschuldigde bescherm inl. Niet enkel de regten en belangên van d'en Staat, maar ook die van iederderverschillendeKerk-
genootschappen,moeten een steunvindenbijdeDepartementen, wier taak bi jzonder daarheellzleidt, om metbezadigdheid en welwillendheid,. devriendschappelijkebetrekkingteonderhouden, welke,ter bevordering vanhetalgemeenwelzijn,tusschenKerk en Staatbehoortte worden aangekweekt.Alle dezcbemoeijenissen zijn dikwel'fA-an eenen even teedcrcn aard alsuiteen-
19l
loopendenomvang.Zi jzi jnlletgevolgvaneenbi jzgnderHoofdstuk der Grondwet, welks uitvoering een'eigenaardigen werkkring vereischt, om datde betrekking tusscllen den Staaten de Kerk
veel verschilt #an de ontle: het beheer (er Regering staande gewone Staats-aangelegelllleden en ook nietgelijk staatmetde betrekking, welke hetSlaats-bestuur, in hetopenbaar oflijzonder belang , noodil achtfe onderhouden m etde, door het * publiek gezag, ingestelde, el.kende of toegelaten maatschappi jen,genootschappen ofzedelijke ligcllamen# welker bescherm ing niet, zoo als met. tIe begtaande Kerkgenootschappen het
gevalis,eene bi j deGrondwetvoorgeschreveneStaats-verllligting nitm aakt. Onderscheidene leden der TweedeKamer waren. om deze en
andere redenen, Van meening, dat de zaken der Eerrdienst geenszins alsgewonetakken van Staatsbestuurkunnen behandeld
worden;maardatdaarvoorafzont lerli jkeDepartementenwerden vereischt,w ilde m en de grondwettige w aarborgen,w aaropde l'erschillende godsdienstige gezindhetlen aanspraak hebben,niet verzw akken, noch aanleiding tot wantrouwen geven, ofdat
misnoegen doen ontkiemen,hetwelk de wederzijdschebelangen aan zedelijke nadeelen I llootstelt,welkezwaardel.wegen dan de zeer geringe geldeli jke voordeelen, diedool.de opllelllg der Dellartementen zoutlen kunnen verkl'egen w orden. De Minister van Justitie beantwoordde de bedenkingen der
leden, welke zich tegen die opheëng hatlden verklaard.Ilij zeide te dien aallzien: ttDe begrooting van het Dèpartement, met welksv bestuur ik 44belast ben, lteeft in deze Kamer slechts tot enkele vragen en
(topmerkingen aanleiding gegeven.Bi jdiezelfdeKamerontmoet qnu dp begrooting #an een ander Departement, welksbçheer
ttmijslechtsvoorloopig isopgedragen,ikza1nietzeggentegenlkanting of bestl' ijding, maar bedellkingen van allel' leiaard, luite.enloopende, naarmate men eenedadeli jkloplossinl vere
fflangt van hetgroote vraagstuk,datbehandeld is geworden , ( 4of in dezen ol in genen zin.lndien ik nu dezen algemeenen (tindruk der gehouden discussie #01J , dan z0uik slecht:moctcn
19Q %zeggep:de Regerinl heeftin dezen geene verdediging noodig;
f :zi j heeft een stalldpuntgekozen,zoo a1smen datvan voor4tzigtige staatslieden w'achten kon. Hoezeer ook hetvraagstuk edoorvroelereberaadslagingen in dezeltamerendoorgeschriften (ttot dien stand gebragtis,datdeophem ng derDepartem enten
ttvan Eeredi enstinderdaadwenscheli jkschijnt,heeftdeRegering
qdat zijnietllog eene proefzou willen nemen,om dal,zoo f'bi j dieproefnemingbli jkenmolt,dathetvolstrektnoodzakelijk lis speciale m anncn voor de verschillende Eerediensten in den
qMinisterraad te hebben,hiertekomen en teverklaren:wij (4hebben lletgoede gemeend,maarwi jziçn,datdietweeMinistfters van Eeredienst duurzaam noodig zijn.Dieproefneminl (4heeft de Regerin; nietwillen weigeren en wij,deMinister tkdie belast is gew ol'den m ethet beheer van llet Depal'tem ent
qvan Roomsch Katllolijke Eerediel 1st,en ik,hebl .3en detaakop t fons genomen; u'ij hebhen ons,niettegenstaande de ove?' ttstelpende werkzaamheden die reeds op ons rustten,belangloos qen zonder eerzuchtbereid verklaard,om die proefte w agen.
( 4Ditkan onsdoorniemand euvelwordengeduid,envindenwij qons,inonzeverwachtingomtrentdemogeli jkheidvanhetgemis lderbeidebedoeldeDepartementen,bedrogen,wijzullen danniet . rtschromen diteel' li jk te erkennen.lletbewijs,datditwçrkelijk (4onze bedoeling is, vindt men daarin,datdetractem enten voor lde M inisters der Departementen van Eeredienst nog voor
t fMemorie uitgetrokken zijn. En watnu betreftden wen*sch,
ftdat door,j de opheë ng der betrekkingen van de Secretarissen-
lGeneraal en van andere ambtenaren bi j de Departemenlen lvan Eeredienst,reedsnu meerbespaardw are,hierom trentm erk 44ik alleen op ,dat hetstandpunt1hetwelk de Regering zich in (4dezen gekozen heelt, medebragt van slechts zoo&-er te gaan 44a1sthans geschiedt.
(tlk zou welligtvoorzigtig doen metmi j bijditweinige te ttbepalen, want de beantw oording van hetgeen heden gezegtl
( fis,brengtmijop datmoeijeli jketerrein,waare1kwoordzoo qzeer aan 'erkeerde uitlegsing blootstaat en waar,misschien
I95
qnoJ meer dan bi jlletbesprekenvanonzebuitenlandscheslaatekunde, behoedzaamheid noodig is.'M aarik moettoch meteen eenkelw oord twe leden dervergadering beantw oorden,w aar-
qvan de een zich ten (aak stelde de noopzakelijkheid van het (tduurzaam belloud der Ministeriën van Eeredienstaan tetoonen
tden de andere aan detenemen prnef. slechtsçoorwaardelijk ttzijne goedkeul'ing schonk. qHet zi jmijvergund in de eersteplaatsmijnen ambtsYoorlgangertebeantwcorden.lk gevoelten volledemoei jeli jkheid <mijncrstellingaanhethoofdvanhetDepartementVanHervormde f 4Eeredienst op dit oogenblik.Ik heb die moei jelijkheid meer qgevoeld, naarmateik mijmeeren meerovertuigen kon van (fden ijver, waarmede mijn àmbtsvot lrganger de hem toeverftrouwde belangen bellartigde. Hi j lleeft df lor zi jne ijverige (4belangstelling in alle:watzijllDepartement.betrof,daareene (4herillnerill nagelaten,waarvan desporenonuitwischbaarzijllt r4En l)u vraal ik,welke de toestand moetzi jn #an den man. ( tdie aan z0o iemand ojlvolgt,en zeggen moet,dathijslechts tteen vierde gedeelte vnn zi jn' ti jd aan debelangen van hct tDepal.lement wijden kan; van den man, aan wienskomst f4daarenboven het Yooruitzigt van eene geheele opheëng van
( tlletMinisterie verbonden is.Verbeeltlu de wijze,waaropdie ( 4man biJzijn Departementontvapgen moetu'orden,enzoodal) t fdievaorganlerhier ernstigewaarschuwingentatmijrigt,dan qmag ik daarop,bijden toestand waarin ik mijbevind, niet lgeheel het stilzwijgen bewaren.lk wilmi jliietverschuilen dtachter eene betwijfeling zi jner ovel' tuiging;ik wilten vol' le (faan zijne opreltheid gelooven; ik wilhetdenkbeeld nietdoel, lontstaan a1s ofvooringenomenheid hem zoo deed spreken a1s
t fdoor hem gesproken werd.Maar,wanneer hi jzegt,datde lproefneminl niet zuir-er is, omdat men is bevoproordeeld , (tomdat men 3'an hetdenkbeeld uitgaat, datde proef gelukken
lzal;wanneerhijtenbewi jzedaarvanaanvoerthetgeenineene ( 4kerkelijke commissieverhandeldis,dallgevoelikmijtoteenige lvel' klaring gedl'ongcn.lli jheqftterspl.akegebragthetgeenin qde Synodale Commissie is voorgeYallen. Hetdaarve*handelde 9
194 ttis nietopenbaar,maar ik-schroom tocllniethethier open te qleggen.Aan.die Commissie heb ik te kennen gegeven,dathet ((dellkbeeld der Regering i:,om de ban'den. die txllansdeK el'k
ttaan den Staatvel 'llinden,vool 'zooverrezijmetdetegenwoorftdige instellillgen lliet overeenkom en, nietlostescheuren,m aal'
(flos te lnaken. Mijne bedoeling wasdeze:de Grondwetder tfHervol'm de Ikerk, de band die deze Kerk m etden Staat verftbindt, ligt ilz het Reglement van 1816.Over de wettigheid
(tyan den oorsprong van dat Reglement zijn,mijnsinziens, (fdikwi jls teregt ledenkingen geopperd. Ik gelool dat de f(classis van Amsterdam . diein 1816 eel'biedig harebedenkingen
tttegen datReglementinbragt,dezaakuithe(juisteooglluntl)e4(schouwde. Maar er zijn sedertt Ieinvoering van hetzelve lltl ((33 jaren Vel' loopen,datiseen derdevan eeneeetlw.en wat ( çget ltll'ellde dien tijd geschied is, kan nietmeer uitgewjscht t(w orden.Zelfs zOo m en ovel.tuigtlw as, dathet ReglementoI)
( feene onwettige wijze is totstandgekomen,dannogz0umen, ( ïmi jnsinziens,moeten eel. biedigen lletgeel l' uim 33 jaren geffleden isvastgesteld.En ditisnietde theoriederfaitsJccpmççplis, maar die wijze van besclouwen klimt op tottijden (twaarin men die theorie nog nietkende.lk hel )in dertijdj ( tbijgelegenlleid datik,alslid dercommissievonrdepetitien, ein deze Kam er een rapport,olntrenteellditonderw el'prakend ttadres,had uilgellragt,aan den toenmaligenAlirlister#an Her-
(vol .mde Eeredienst mi jn gevoelen kenbaar gemaakt. Ik gaf (them tekennen,datik geenszinshetReglem entvan 1816ontler-
f(mijnen wilde,en ik weesop eene allergewigtigste uitspraak tfvan het Romeinsche regt. lk herinnerde aan hetgeen onder leen der Rom einsche Keizers gebeurde,aan hetvoorvaldateen
fslaafpraetor gewordenwas.Bijdeontdekkingwerdernatuul' ftlijk nietaan getwi jfeld,ofdeslaafmoestuitzi jn ambt&'er4wijderd worden, maarhi jbad eenigen ti jt lhetpraetorschap .w aargenom en en nu ontstond de vraag ofhetgeen door hem ftverrigt w as, voar w ettig dan w el voor onwettig gellouden ttmoestworden. H.etantwoord des Keizers w as, dat hetopen-
qbare nut niet'gedoggde het N-errigtt onwettig te N'erklaren.
195 eDezclfde leer volg ik hier. Ik twist niet over de wettigheitl
tfvan hetReglement.Fadatmeçrdan 30jaren sedertdeinvoedring van lletzelve verloopen zijn en erzooveelgeschiedis,kall A ehet niet meer beschouwd worden j1s of llet*ab fnfffo nullum
eerat.Alaar nu moet m en, meen ik, in hetReglem entdatgene f(trachten te zuiveren en te vel'anderçn, waardoor de zelfstanrtdigheid der Kel'k belemmerd zou kunnen worden ,en dit is
(thet doel waarnaar t1eRegering streeft.Nu zou hetmogelijk ftzi jn,om dieverandering opzoodanigewi jzetotstandtebrengen 4als art.15 van lletReglementaanwijst>doch men wenscht, qdat de herziening. van het Reglementvaïtde fferàzelveuifga . (4en dit noem ik losmakell,niet Iosscheuren. Ziedaar w atik ftaan deSynodaleCommissiegezegd heb en watik thansherllaal.
(fAlsnu deKel'k llarebelalgen.haar toestand welbegrijpten (fden door dc llegel'ing aanlewezen weg inslaat, dan zal
fzij, ofschoon de betrekkinl tusschcn Kerk en Staat veranfderel) zal, toch op datgene kunnen blijven rekenen, dat ttde Regel'ing haar verschuldigd is. Maar,heeft men gezegd , (tde Regering is aan de Kerkgenootscllapzen bescherming ver((schuldigd, de G rondw etw ildat. M isschien heeft m en te veel
(fgt'drul tt op het woord besclterming, te wei ' iil op hetwoqrd
qgeltjk.Ikvool.mi jmeen,dathetbedoeldeartikelderGrol ldwet ftslechts (1e uitdl'ukking is van het beginsel,dater geen heer-
fschendeKel'k Ineel.zalzi jn.Maarlaatbescherminghethoofd( fwoord zijll,dan nog blljfthier de vl' aagIloeaan diebepaling ftder Gl'ondwet werking moet worden gegeven. Bescherming , ((door de Regerinl aan de Kerkgenootschappen verleend ,w iI
qzeggen,dat,zoo een Kerkgelootscllap in zijnereglen,in de ftuitoefening zijner godsdienst, tegenstand ontmoet,dan de lReg'ering tusschen beide kom t. M aal'zoo men nu aandringt
tOP het behoutl van llijzondere MinistersvoordeEeredienst, (fdie steeds toezien9 datniet deze of gene gezindheid in hare lregten wordt aangerand,dan geloofik datmen te ver gaat;
ftik geloof dat de Regel' inl te vergaat,indien zijuiteigen t4beweging ten behoeve #an deeene of-ansk l' e ge zindheid tus+ t4schen beide komt;ik geloofdatzi j daafmede moetwachten
l96
etot dat bijhaareenekla:tover inbreuk op dcregten eener (lgezindheid is ingekomcn.M en lleeftverder gezegd,dat men (4ook niet uit het oog vel.liezen mag ,dat aan de Hervormde tKerk alleen door den Staatandel'halfmillioen ten koslegelegd cwordt en dat het #an belang is op het wettig gebruik dier (tgelden toe te zien. Maar zoo de Regering lletaan de Kerk
czelveovtrlaathal'eorganisâtievoorte bereiden,danzullenel' tttoch twee voornamezakenoverblijven,die de Staatnooitl0s ffkan laten:llettoezigtllamelijk,datelkegezindheidzichbinnen (tde palen dtr wethoude, en o0k de zorg voar de wettigebe(fsteding en verdeeling der gelden ,w aarop de Kerk aanspraak (4heeft voor tractementen en pensioenen van leeraren en andere (tuitgaven. W ie zal ontkellncn, dat deze bemoei jingen altijd
f(zullen lli jven llestaan< 1Zekerniemand,maarwi j behandelen zthieralleen de vraag,oflletdaarzijnvanafzonderlijkeMinisters ffvan Eeredienstnoodwentlig gevorderd wordt, en ik geloof
((niet, dat het bedoelde toezigtdeze noodzakelijk maakt.Hoe qgaarneik ook aan de w= rschuwingen van mijn'voorganger ((gelloorzQu geven,z0o geloofik toch,datzijlleschroomval((ligheid iegrootis,wallneerhijin deproefneming,waarvan (fik de stl'ekking blootlegde,een'eel'stenstap zieto1)een'weg,
((dke t0tverkorting &-an regten,bi jdeGpondwetaan degods((dienstige gezindlleden toegekentl, leiden zal. Mogtooit het
(fdenkbeeld van &'erkorting dierl' egtenbijdeRegel' illgopkomen, ((de vertegenwool. diging z0u daarzijn om daartegentewaken. flVeranderin; der grondwet zal ook in dezen slechts langs
((grondwettigen weJ kunnen plaatsgrijpen,en hoe men dalt qhier in hetminstbevreesdkanzijnvoorinkrimpingderregten (fvan deKerk,ditmoetikverklaren,niettektlnnenbegrijpen. t fIk voor mi j kan verzekeren nietin de vertedebedgelinl te ((hebben om die legten eenigzinste verkorten.Ditweinigezij ffgenoegzaaln ter beantwoordin; vanmi jn'ambtsvoorganger.Ik ehephaalmi jverzekerd te houden,dathetgeeilhijgezegdheeft ttuitinnige overtuiging.voortsproot, maar ik heb gemeenddat
t 4kortelijk te meetln beantwoorden ten einde,zo: mogeli jk, (tzi jnebezorgdl leid eenigermate weg tenemen.
l97
l1k moetnu n0J eenoogenblikstilstaanbi jdebeschouwingen lvan hem ,die,waar men hem ook'als tegenstanderontmoet,
ldoorzi jne scherpzinnigheid en meestcrlijke behandeling del' <wapenen van parlementaire taktiek,alti jdz*oomoeijelijkisna qte gaan.Zalik hem volgen in zi jnebescllouwingen over het tthistorisch aanzi jn der kerkgenootschappen2 Zalik methem londerzoeken , ofdie kerkgenoolschappen ook als corporaiutis lpuèlïcf erkentl moeten wordent Nten,wantallesblijftbe(4staan, zoo aIs het nu bestaat. Het geldt hierslechts eene 44proefneming, met behoud der tegenwoordige organisatie.llet
qis ook eene geoorloofdfs' strategie,zijn tegenstanderteontdwijken op een terrein, waar hi j sterk isen waar hetniet t fnoodig is hem te volgen.Slechtséén puntuitzijne redeza1 lik opnemen.Ik zeg hem dank voor deedele engemoedelijke qwijze,waarop hijhetdenkbeeldontwikkeldheeft,dat,zoowij f 4in bewogentijdenwaal. borgenzoekenvoorvolksgeluk,zekerder qdan die geschreven staan , die w aal'borgen slechts in gods-
tdienstzin te vinden zijn.W ijallen beamenIletzeker,datdaal', qwaargeen gevoelvan afhatlkelijkheid van een Hooger' W ezen ftin den boezem klopt,geen duurzaam geltlk kan zijl );datelk
lzijn #an hetVaderland strekken kan.Maarterwijlik daarop 'qja en amen zeJ,moetik toch ook doen opmerken,dathet qinwendig gevoel van godsdienst Iigtbuiten debeschouwingen, ttdiedezeplaatsmedebrengt;datmendatinwendig gevoelonder-
<scheidenmoetvan de uitwendige godsdienst.W ijhebbenhier cslechts te doenm'etdegodsdienstigegezindheden,zooa1szijzich (,historischontwikkeld helpben.zooalszijzi jn;enwallncermen ttditin aanmerking nltemt,dan geloofik,datdeweg,dien deRe-
qgerinl thans gevolgd heelt,allergoedkeurin: moetwegdragen.
Wi jders sprak deMinistervan BuitenlandscheZakenoverdat ontlelew erp ,in voege als volgt:
(Even alsmijn ambtgenoot,diez0o evenlletwoordvoerde. aen ik elkander broederli jk de hand reikten bijhetgeen in de I
198 ftnadere Memorie van toeliclltinl ,omtrentlletthnnsbehnndeltle
ztvraagstuk,gezeld werd,zûo doen wij' ditof lknu;eenllewijs tfvan de ovel'eenstem ming , die ttlsschen ons bestaat, waar het tgeldt een vraagstuk, dat op'beide.de Departementen Van
qEeredienst evenzeer toepasselijk is. Ik meen dan ook geene f tvri jheid tehebben,om tllansgeheelIletstilzwi jgentebewaren, ((ofschooll op ditoogenhlik alleen over llet VI*Hoofdstuk beftraadslaagd wordt.
ttàlen heeft bij deze lleraadslaginl over onderwerpen geffdproken, die zeker een ieder onzer zeer ter harte gaan. De
fhoogste belangen del'maatschappi j'zijn zekèrzedelijkheit len ttgodsdienst,die nietA'anelkanderte scheitlen zijn,endiemet 44de rusten welvaartdermaatscllappijen ineenonverbreekbaar fvel' band staan,zooalsdegeschiedenisian onzedagenop nieuw
(bewijst. Maar ik N -raal,waarfsm men dieollderwerpen,bi j tfdeze gelegenlleid, met zooveelaandranl ter sprake gellragt
f theeft,en water dezerzi jdsgebeurd is,dat,uithetoogpunt tfvan gotlsdienst en zedelijklleid,zoo zeel'uwe afketlring ver((diellt. T oell llet A' lillistel.ie optl'ad, Bras er besloten,dat er
.çvool'loopig geen afzonderlijkeMinistersvoordeDepaptementen f(van Eeredienstzouden zijn.Ziedaarden stand van zakennof; (t0P tlit oogenlllik. M en kan verschillen over de vraag, ofer f(al dan nietafzonderl i jkeDepartemelltenvanEerediellstinoelell
f tzijll,maal'die vl. aag,waal'bijveelvoorcnveeltegentezeggen Ttis, heef t men voor het oogenblik in lletmidden gelatel l. De v * v, itRegering heefter zieh Yoorloopig toebepaaltl,geellafzolltler-
ftlijke ( Ministersvoor die Departementen tebenoemen;eenebe( 4zlliniging, die ofschoon niet z0o aanzienlijk, evenwelo0k ffniet te verwel'pen is. lk vraag nogmaals wathicl'gedaan is, f(dat zoo zeer afkeuring verdient? (tAVathetwenschelijkevandeoplleëngderDepal. tementenvall f(Eeredienst betreft, e0n eerste argum ent datdaarvoor Pleiten
qzou is dit, dat hethestaan van afzonderlijkeDepartementen ( tï'an Eerediensttoteenesoortvanalbemoei jingleidt.Deonderftvindinl levert daarvall het bewijs; maar de ztlcllt totdie ffalbemoeijinl isin latere ti jden zeergeweken.Een anderar-
l99 f dJument voor die opheëng ishierin gelegen,datda' ardoor het
fgetalder Ministersnoodzakeli jkingekrompenzalworden;eene fzaak, die ik nietonbelangrljk acht;wantwaar zamenstem44ming van alle Ministers vereischt wordt, zal de afdoening van *
fzaken moeijeli jkerworden ,naal.mate hetgetalderMinisters
frzijde heeft,en datmeervrije handellvan eenen ofmeel. dere ttder Ministerswezenlijke voordeelen aanbiedt;daartegen,t lat ffeen zeker toezigt van den Staat,ten aanzien der kerkgenoot-
ttschappen, altijd noodzakelijk zalzijn, is reedsdoormijn' lambtgenoot ontwikkeld. Ik erken ook gaarne,dat nlen m et (4grond bew eerd hceft, dat de verschillellde gezindheden d00l' (tden Staat bescherm d moeten w orden. M aar of dittoezigten
(fdie bescherming noodzakeli jk leiden tothetbehoudA'anafzon(tderlijke Depal'tementen VanEeredienst,magbetwijftqdlvol. den. f(lntusschen is inderdaad de v'raag #an het alof nietbehouden ftvan de beide Departem enten zelve van deEeretliensten,gelleel
f tonbeslist;dezelve zijn vborhetoogenblik bellotldell. xtW i j llellben alleen gezegd,datwijals hetwareeenepl. oef ffzouden nemen ,of de gedachte Departeménten gemist kunnen
ftworden,en ik geloof,datditallezinsbilli jkmaJwortlengef(acht.M en heeft ons tcgengeworpen ,dat de pl'oefnemingniet ' * .
(zuivel'is,en datdezaak als'twarereedsbeslistzoudezi jn, ffmaar ik m een , dat er geene reden is om hetdaarvoor te f (houden. ln de nadere Nota van tbelichting staatniet,tlat tfalle llanden tusschen Kerk en StaatmbetellAvordenlosgem aakt; (tmaar alleen dat(Ie godsdienstige gezindheden langzamerhand (tbehooren te w orulelllosgemaakt van den band des Staats-be-
( tstutlrs, dat is datzijs'an de voogdij&'aflhetStaats-bestuur ffbevrijd moeten worden. Daarentelen allebanden,dieKel'k tfen Staatverbinden,op tehe/en,iseven onmogelijk alsweg f(te nemen de banden tusschen al wat naastelkander en door f(elkander bestaaten leven en krachtheeft. ftTen'slotte wilook ik gaarne de Verklaring geven ,hetonfdel.werp onzer tesenwoordile discussie metalle bedaardheid
Q00
lte zullen blijven onderzoeken en in hetmedewel. ken toteen (tdeNnitiel besluit geenszins op eene reekelooze wijze ofmet ttoverhaastillg te zullen hant lelen. W aar hetgodsdiensten ze-
ttdeli jkheid,rusten orde,vrede eneensgezindheidgeldt,I loop ttik mijsteedszorgvuldig van alleo&erllaasting teonthouden./ De Tweede Kamer der Staten-Generaalberustte in den voorloopigen maatregel, waardoor de tractemeaten,vroegerdoorde beide Ministers voorde Zaken van de Eerediensten, te zamen ad f16000 genoten,voor 1850 vool'memorie op de begrooling
gebragt,aanvankelijk bezuinigdwerden.DitdeedookdeEerste Kamer,welke,te dien aanzien,bli jkensIletverslag derC0mmissie van Rappol.teurs, gedagteekend 22 December 1849,het volgende heeftaangem erkt: ttDe vereeniginl der Departementen voor de Zaken van de ttlIel'vorm de en van de Room sch Ikatholi jke Eeredienst met f(andere Departementen leeftbijde m eerderheid derLedell,a1s
(fproefne$ming,geen tegcnstanl lontmoel.Bijvelen zotltlaarenfftcgen tlerzelver afscham ng ge'ejle goetlkeuring kunnen vinden.
t 4Zijmeenden datdiestl 'ijdi g zoudezijn,zoowelmetdealgeqmeene belangen,dewijlhieruitIigteli jk in hetvervolg onge-
fflelenheden zotlde ontstaan,a1s metdebelangenderkerkelijke ffgezindhcden,wierregteninnaauwebetrekkillgzijnmetdt zzen ltak A'an administratie. Zi j achtten hetllehoud daarvan niet tfzonder invloed op dezedeli jkeen godsdienstigeopleiding der ffnatie.Buitendien cordeelden zij hetreeds legenwoordig beffzwaarli jk, bijdebepl' oeft levereeniging.om op tlen dtltlr in lééa persoon de bi jzonderebekwaamhcden aan te tl'eFen voor qtwee Departementen vereischt,zoodathetéénedoordegeli jk(ftijdige waarneming Van hetandereniel .zollkomen te li jden. qOok dedaaruitvoortvloeijende.llespal.inl scllcen hun nietgefnoegzaam ,om hierbijin deschaalte wegen. ( fIn de Nota der Regering van den 19NovemberjI.wordt qop bladz.6 gezegd ,dat, na de losmaking der godsdienstige qgezindheden van den band de:bestuurs, de behandeling van qde belangen der onderscheidene kerkgenootsdlappen, e3r en als
90l î 1die van alle andere takken th cn bestnnr zou kunnen plnutsheblben. Deze uitdrukklngen schenen aan sommige leden eent
ltegenstrijdigl leid tebehelzen,waarvan zijgaarnedeoplossing lzoutlen ontvangen.
qOok vroeg men,hoe bi j de Iosmakinl van den band des qbestuurs zoude gehandcld worden metbetrekking tot hetgel-
( 4delijke subsidieybi jart.l68 derGrondwetaan degodsdienlstige gezindheden verzekerd.p
Bijde MemorievanbeantwoordinggafdeRegering tekennen: ttDaar de meertlerheid ook hier in den maatregelberust,zoo fta1s die door de Regering is voorgesteld, kan dit onderwerp
ellier metstilzwijgen worden voorbijgegaan.De Regering wil t(ecllter daardoor gtlenszins geacht worden de redenen te be44amen, die voor lletbehoud #an de Departementen van Eere-
ffdienstwol.den bijgebragt;inzonderheid meentzi j ,,dataan de tfhier te verkrijgellbesparing,in verband metden herhaalden qaan(1rang op bezuiniging,teweinig waardew ordttoegekend. (4Zonder te ondel' zoeken, in hoeverre de aangewezene tegen-
qstrijdi gheid werkeli jk bestaat,isdebeschouwingderRegering fgeene andere geweest,dan dathet haarwensch isdebanden, ((waardoor de onderscheidene kerkgenootschappen,op den vbet
t fderbestaande Reglementen,aan den Staatgehechtzi jn,door (4eene geregelde en uitden boezem derkerkgenootschappenzelve (4uitgaande herzieninl dier Beglementen,langzamerhand los te ffmaken.W anneer langsdezenweg de verschillendekerkgenoot-' lschappen meerdere zelfstandigheid zullen hebben erlangd, zal
tfmen bepaaldelijk kunnen overwegen,ofhetalgtmeen belang qhet behoud der beide afgezondel.de Departementen vanV eret fdienst vordert. Uit de ontkennende beantwpording dier Yraal qza1 dan a1svan zelfvoortvloeijen, dat hctgeen administratief f ten Nnanciëel te doen .zaloverig blijven,aan datDepartement (of die Departementen van algemeen bestuur worde overge-
ftdragen, totwelksofwierbemoeijingen hetdan nog te vesflrigtene eigenaardig behoort.l)
'0Q Ondel . lletvorige M inisteleie beoogde de Regcrin; wslecllts die baxnden Ios te m aken ,w elke voor de Kerk te regt als knellend
konden worden Ileschouwd. Hetverlangen des Konings stl' ekte
daarheen,om aan deKerk eene vrij* ewerking te verzekerenin alles wat tot lzetjusin ,ccrl behoort,en,ten aapzien van hetjuscivca dlc' rc,alledie bepalingen ilttetrekkenoftedoen wijzigen, welke nietvolstrektYereischtworden,terverzekerilg van het regt des Staals,met betrekking totde opellbare
orde en het algemeen belang; terwijlhetMinisteriein . overeenstem ming daarm ede begeerde, dat de voorstellen totzoodanige losm akinl, van de betrokkene kerkgenootschappel)zou-
tlen uitgaan.om vervolgens,metgemeenschappelijkgoedvitldel, zulke banden &-ast te knoopen, a1s hetbest berekelltl w aren , tot hetw aarborgen, op eenen duurzamen voet. van het-ontlel'linl belanl van K el'k en Staat. De eerste stap ter bevordel'ing van datdoel. w erd getlaan , ten aanzien van hetIsraëlitisch kerkgenootscllap ;w aal'omtrent de MinistervoordeZaken del'Hel/vormdeenandereEerediellsten,
op den 29 Janual 'ij1849,aandeHoofd-commissietotdezaken der lsraëliten, het volgende schreef: tfDe inrigting #an htt Isra:litisch kerkgenootschap Ileeft, ïtsedert ik de eer genietaan hethoofd #an hetDepartement
qvoor deZaken derHervormdeenandereEerediensten(waartoe 4t00k die derIsraëliten behoort)geplaatsttezi jn,llepaaldelijk qmijneaandachten ernstigebelangstelling totzich getrokken. ttDat kerkgenootschap w ordtbeheerdopeenezeerexceptionele
qwijze, en heeft eene ol'ganisatie Yerkregen:welke hetzelve ffgeheel ondergesclliktheeftgemaaktaan den illvloed van het ( 4Staats-bestutlr. q.lkl zal geenszins ontkennen, dat die organisatie goede en (tweldadige,vruchten gedragen heeft. A1 k0n men ten dezen
?opzigteook slechts op hetvel'beterd godsdienstigondel' wijsen (4de daaruit aanvankeli jk ontsproten zedelijkeo' ntwikkelinl en (beschaving onder de Israëliten verwi jzen,dit reedszou gefnoegzaam zijn tot verdedigin: dermiddelen in vorigen ti jd GaangeWend.
Q03 qMaar die tijd isnietmeerde tegenwnol' dige:thans heerftschen andere llegrippen dan toen;thanszijn ookdebehoeften ffaanmerkeli jk gewijzigd;thansishetuitgesprokenIttttdeReqçfgering oefelltgcen âèus fn 'acra uit,m aaralleen cîrca sacra, ffzvoor zoo #er het Staatsbelang dit vordept,h)en de nieuwe :4thans vigerende Grondwetkentslecht: de Kerk, in den Staat
qzich vrijelijk bewegende,en belloudens toezigtvandenStaat tfdoor gcen anderen band aan dezen verbonden,dan dien #an qhetonderling belang. tfIndezen toestandis hetnoodig terug tekomenopbepalingen, qthans nietmeer voltehoudenofteverdedigen,en aandatkel'k-
t!genootschaptoetekcnnendezelfdevrijheid,dieanderegenieten. ((Hetza1lltlodig zijn hetjusfnnacra van llctjuscircazccrt' z ffvolkomen te scheiden , de uitoefeninl van het eelle,geheel tfaan de lterk,de toepassinl van hetandere, aan den Staat, 44voor zoo veel noodig, loe te kennen. t4In den,toestand ecllter, waarin hetlsraëlitisch kerkgenootrtschap tllans nol verkeert, maghetwelonmogelijkgeachtwor-
ftden,toteenegeheelnieuweorganisatieopregelmatigewi jzete f,geraken, zonder dat het initiatief daartoe van de Regering quitga, maar ook ditllehoortzich niet verder uit te strekken .fdan noodig is,om dt stem van llet Kerkgenootschap zelf te
qvernemen.Hetmoetalleen zijn praeparatoir. ttln verband totbûv'nstaande beschouwingen,zoutle het mij qnietongepastvool' komen,datcene niettetalrijkecommissie,
qdoor het Kerkgenootschap zelf benoemd,te zamen'kwame , fften einde een rtzglementvan.besluur te ontw erpen.
qDie commissie zou, mijns erachtens,behooren teworden t 4zamen geroepen uitallcdeelen van hetRijk,entewordenbeqnpemdtloorhen,welkemendaarvoorbevoegdzollkunnenachteh. qHet door die commissie te ontwerpen reglement zou degeqheele organisatie van het Israëlitisch kerkbestuur moeten be44vatlen ,in ovel'eenstemming metde beginselen onzerGrondwet ffen de behoeften van hetKerkgenootschap zelf. ((Dit reglement zou, metheto0g op hetStaatsbelan:,àan ele gùct lkeuring Van den Koninl behoorenonderwcrpente wcr-
Q04
(#den; tel'wijl allebestaandebepalingen en Verordeningen #an qkrachtbehoorentebli jventotophetoogenblik,dateenenieuwe tlortle Vall zaken zoude kunnen ingevoer*d w orden. ttIk heb gemeend bovenstaantle beschouwingen aan UEd,te'
dmoeten mededeelen;lletzalmijaangenaam zi jn,uw oordeel ttoverdezelvete mogen vernemen,envoorzooverUEd.(gelijk (4ik mi j durfYleijen)diedenkbeelden mogtdeelen,verzoek ik (tUEd.mi j meerbepaald te dienen van consideratienenadvies, lomtrent devraag,op welke wijze zoodanige commissie,a1s ((hierboven w ordt bedoeld ,bestemd tothet ontwerpen &'an een
aallemeen Rellement,zou zijn tezamen tebrengen. ((Ditadvies zotlde moeten behelzen een bepaald voorstel,vatffbaar om te kunnen strekkelltot grondslag van een te nem en
( tbesluit,waaptoeik,mijdaarmedekunnendevereenigen,de ( fVl' ijheid zotlnemen zi jne Majesteitden Koning een ontwerp (fvoor te dragen.p
De Hoofd-commissie tot de Zaken der Israëliten heefthare beschouw ingen eerstonder dagteekening van den 31 M ei 1850
aallden Ministermedeget leeld.Zijstemde metde Regerinlil, ldat de tegenwoordige grondwettige beginselen en nog meer
(4de rigting, welke detijdgeestaandewel. kin; dierbeginselen (4gegeven heeft,niet gedoogen,dathetlsraëlitiseh Kerkgenoot-
lschap langer op het standpunt lllij&' :, waarop hetzich tot whier toe tegenover den Staat geplaatst villdt,m aar daarcnqtegen vorderen ,dat de inrigtinl van deszelfsbe3tuur,zoo ten
ttopzigte van het Kerkgenootschap zelve en de bijzondere gelmeenten, waaruit hetals één geheelis zamengesteld,a1s in
( tzi jnebetrekking t@tde Regering,eeneaanmerkeli jkewi jziginl londerga.p Omtrenthetdoen totstand komen vaneen algemeen Reglement in den bedoelden zin ,scheen de Hoofd-commissie
het echter geheel oneens te zi jn; waarom deMinistel ',bij eqne cirçulaire van den 14 Junij1850,aan de Nederlandsch lsraelitische Kerkbesturen en groote Kerkraden binnen het
Rijk, onderscheidene opmerkingen en raadgevingen deed geworden, ten einde lletbenoodigde Reglementvan deKerkzelve
Q03 k
zoude ultgaan en totdedaarstelling Van hetzelve,mitsdieneene vel'gadering zam enkom e,w aatin het w ettig orgaan des kerk-
genootschapszalmoeten geachtworden aanwezig tezijn. Zoodal tige Vergadering, zamellgestelt l uit:6 mannen,die bescllouwd worden de kern van de Ned/tlandsche Isl.aeliten uitte maken, werd ingevolge Minisleriele beschikking van den 2 Xoçember 1850, dcn 20 daaraanvolgentle te 'sGravenhage ge.
opend en,na weinig dagen bijeen geweestte zijn,totnaderç bijeenroepin: verdaagd, ten eindeeene,door haar benoemde Commissie intusschen devereischlereglementen terreorgallisatie van hetIsraelitische Kerkgenootschap ,zoude ontw erpen. Op den 30 April 1851 is die Vergadering tegen den 20 Mei daaraagvolgende opgeroepen tothet hervatten harerw erkzaam hetlen,en inmiddels olltvingen de leden de stgkken.w elke hale Commissie ontwerpen hatl. Deze stukken, die meer dan 400 al'tikels bevatten, w ertlen in behandeling genom en; m aap
van den beginne afontstond er strijfloverbeginselen in den boezem der Vergatlering, w ier leden behooren tot(le verscltil-
lentlepartijen,welke hetJodendom verdeelen.De werkzaamI leden vorderden àan o0k' x ièdrlal lgzaam ,wertlen herhaaldelijk onderbroken en zi jn eerst op den 28 October 1851 hervat, nadat de, van den aanvang af,te vergeefs gezochte middelen totdekkinl der kosten van dieV ergadering,doordetoekenninl
van een Rijks-subsidie,althansten deele verzekerd waren. Intusschen w illt de meening A'eld, dat,al m ogten de heterogene bestandeelen .w aaruitde Vergadering is zam engesteld,
t0teenlleid geraken,hetnoJ een vraagstuk bli jft,ofde regtzinnige envri jzinnigeledenvanhetKerkgenootschapwelimmer zullen berusten in de bepalingen,welkede Vergaderinl bij meerderheid van stemmen zalvaststellen. ln Novemller 1849 gaf de Minister, belastmet hetbestuur van het Departement voor de Zaken der Hervormde en andere Eerediensten, aan de bestuurders der Hervormde en andere ProtestantscheKerkgenootschappen,vandebedoelingderBcgering
kennis.Hijdeed zulks onder opmerking,dathetmetdeinzigten
Q06 des Gouvel.nements strookte, om t1e banden &-an Kel'k en Staat lliet Ios te sclleuren, m aar nletvoorzigtig beleid l()s te m aken,
en daartoe verzochthi jdemedewerking dier Kerkbestuurders, opdat de verhouding tusschellKel'k enY taat, zonder scllok of
beweging,de beoogde wi jziging mogtondergaan. De Algemeene Synodale Cofnmissie der Nedel. landscl le Hervorm de Kel'k vermeende die m ededeeling niet enkelv0()l'noti-
âcatie te moeten aannemen,noclllijdelijk aftewacllten#wat de Regering in deze zaak doen zou.Zi j zag welin,dater Yerandering behoorde te kom en in de betrekking van den Staat
totde Kerk,maarachltehetlioogstbedenkeli jk,datallebanden tusschen den Staaten de Kerk w ertlenlosgemaakt.Ditzou,naal.
llaarinzien,allersclladelijkstop lletbestutlrdel.Kerkenopllaal' bestaan werken,trrwijldeStantzelfwederkeel' ig deramllzalige gevolgen zou ond.ervindell&'an densch'ok,diedeKel'kzou treFen.
Dezebeschouwinl gafaanleidilll,datzi jziclltotdenKoning w endde, ten eindevan Regeriltgswege nietsInoge beslistw orden A'ôôr dat de Synode haar verlangell had duen kennelf.
Hierop verkl.eeg dieCommissie,bi j Ministerielekennisgeving van den 16Janullri j 1850,hetT-olgendeantwoord: (tDeMinistervan Justitie,vool'loopig belastmethetbestuurvan ((hetDepartement voor de ZakenderHer&rormdeEeredienstenz. :4Ontvangen hebbende 'sKoningsbeschikking van den 9dezer,
ffno.39, op zi jn rapportvan den 4 bevorens nn.19.omtrent (teen adles van de Algemeene Synodale Commissie der Neder-
eIandsche llervormdeKerk,daarbi j,naaraanlelding derhaar ftdoor den Millister voornoemd gedanemondelingemededeeling, (taangaande het losmaken der bestaande bandcn tusschen Staat (ten Kerk, llaren wenvsch voordragende, dat te dien aanzien fgeene beslissende maatrcgelen mogen genomen worden h' 6ôr
(tde bijeenkomstder aanstaandebuitengewoneSynode; (tGeeft,als daartoe doorZijne Majesteitgemagtigd,aan de lAlgemeene Synotlale Commissie voornoemd te kennen,dathet
(&'olstrekt niet in de bedoeling Iigt,overi jld tewerk tegaan ffbijde thansplaatshebbende pl' oeve,omtrenthetvraagstuk. (4nopens het aldan nietbehouden der Departementen #00r de
Q07 qZaken der Eerediensten ,cn lletgeen er medein verband staat;
lweshalve lletzich geenszinslagtaanzien,daterl'edeza1zijn qval eenigen beslissenden maatregel te dien opzigte. s'ôôr de
tzamenkomstder te verwachten bllitengewoneSynode;gelijk ((zulks ook volgt uithetgeen hetM inistel'ieolllangsin deEerste
((KamerdcrStaten-Genel .aal,bijdeMemorievanbeantwoortling ftvan hetverslag del.Comnlissie van Rapporteul's,omtl'ent de ttStaats-begrootillg A-oor 1850 , zesde en zevende lloofdsttlk,
((Eerediensten, heeftverklaapd,namelijk,datde beschouwing tfder Regerillg geene andereisgew eest,dan dathethaarw ensclz (4is,debanden,w aardoordeonderscheideneKel'kgenootscllappen, ffop den voetder bestaandi,Reglementen,aan den Staatgehecllt
t fzijn,dooreenegeregelde en tlitdenboezem derIkepkgenootttschappen zelve uitgaande llerziening die).Reglementen, lang((zamerllantl 10s te m aken,om , wanneer,langs dezen weg,de (fverschillendeKel'kgenootscllappenm eerderezelfstandiglleidzullen
ffhebben el' langd, bepaaldelijk te kunnen oAzerwegen,olhet ((algemeen belang lletbehoud der beide afgezonderde Departetfm entgn van Eeredienst vordel'twp
le Synode der llerDe in April 1850 &'ergaderde buitengewol A'ormde Kel'k begreep ditondcrwerp in behandeling te moeten
nemen. Zijbenoemdeeene Commissie om haar,tedierzake, te dienen van advies. Deze Commissie bragt daaromtrent een
uitvoerig rappol'tuit,waarbijzij,onderanderen,voorstelde, dat de Synode zou vel' klaren :
ttDat zij,in.overeellstemminl methetMinisterieelI' escript, f tdevl. ijheid en zelfstandigheid derHervormdeKerk wenschtte f thandhaven en te verzekeren,langs den weg,dienzi jdaartoe (treedssederteenige jaren isingeslagen,datis,dool .eenebet fdachtzame en gepaste herzienill: #an hetAlgemeenReglement
ffop het bestuurderHqrvormde lkerk;datzi jnai jveril is op ffharevrijheid en zelfstandigheid en dien ten gevolge allevoor t fdie vri lheid en zelfstandigheidyknellelde en belemmerende lbanden met den Staat, in overeenstemming met de Hooge
gRegering,Qrdelijk,langzaam en regelmatig wenscllt10$te
Q08
44maken.Zijisovertuigd,dat,watvroegerweldadilkonwerken, 44voor onze dagen minder behoefte is. 4tDat zij, wenscllende de afzondering* van Kel'k en Staat# t4daarom echter verreverwi jderd isvan hetgevoelen,om eene
qte willen medewerken.Hetzou toch eeneijdele,en door de londervinding ras gelogenstrafte poging zi jn, t le betrekking tftusschen Kerk en Staat geheel te w illen &'erbreken en op te 44leFen, die, gedurende eeuwen gek-estigd,in hetgeheelewezen qen karakler der Nederlantlsche Hervormde Kerk diep is ingettdrukten zo0 zeer ingeworteld, dat men,zondcrde Herî-ormdc lKerk geheel om te keeren en totontbinding teleiden,daartoe
4 fnietzou ktlnnen overgaan.ln onzen veelbewogenen tijd z0u thet,zont ler dit bedenkelijk gevolg weIkllnnen worden uit(fgesproken,maargeenszinsil1w erkingw ortlengebragt.Scheuring (top scheuring zotl, zonder een inwendil krachtig bestuur der
44Kerk zelve, door den St?at bevestigd en gehandhaafd ,alzoo qtot ontbinding en oplossing onzer Hervormde Kerk leiden.De
ffzedelijke wel. king en invloedderKerkophal'eledenzoutelkens f tworden belemmerd,tenzi jde llandllaving door denStaat#die (fmetdeblijvende betrekking ten naauwsteverbpnden isbhaar qvoortdurend verzekerd zi j.Daarenboven Yindt zijin die 011t fderlinge betrekkinl den steun voorharesto/elijke belangen. lDe Nederlandsche bevolking ,der Hervormde Kerk toegedaan,
ttdus hijna twee millioenen zielen,zoudeverpligtzijn,tevells f 4aan te dringen op eene geheele liquidatie bi j de eindelijke (fsclleiding der bestaan hebbendevereeniging,en welkegevolgen
ffdit voor Staat en Kerk beiden hebben zou, behoeven wij lnaauwelijksop temerken.l)
DeSijnodebesloottothetaanbieden van een adres aan den Koning. Hetzelve werd op den 17 April1850 vastgesteld en luidde a1s volgt: qDe Algemeene Synode der Nederlandsche Hervormde Kerk.
qthansàuitengewoon vergaderd,heeftkennisbekomenvanhet
qadrts,aan uweMajesteitgerigtdoorde Algemeene Synodale
Q09 ttcommissie,dd.28 Noçember 1849, diezich verpligtrekende , dtaan deze Kel'kvergadering de verklarinl voor te leggen van lUwer AlajesteitsMinistervan Justitie, voorloopil belast met qhet Departement voor de Zaken der Hervor*mde Eeredienst, fçuitgesproken bi j de openinl derSynodale Commissie,dd.14 lNovember 1849. Die vel'klaring betrof(legezindheid derHooge
lRelering totordeli jke en regelmatige losmaking van debanffden , die tot dusvel.re en noJ llestaan tusschen den Staat en ede Kel'k. De Synodale Comm issie wilde hierdoor der Alge-
ffmeene buitengewone Synodegelegenheid geven,zoo zijzulks t(noodil en ntlttil mpgt achten ,ook haar gcvoelen in zoo be-
f tlangri jkezaak uittespreken. f(De Synode lleeft tevens kennis bekomen van lletMinisteriecl
t frescript,dd. 16 Januarij 1850,n0.6,tenantwoordop voor(tnoemd adres.van wege Uwe Majesteitaan deSynodalcCom( fmissiè gegeven.,
t 4Zi jlleeftmetgcnoegen daarin gelezen:(f( fdathetvolstrekt (t(4nietin de bedoeling ligtvanUwerMajesteitsRegering,over( ft fi jld te werk te gaan bijdethansplaatsllebbende proeî-e, acom trent het vraagstuk, nopens het al oznietbehouden der lttDepal.tementen voor de Zaken der Eercdietisten ,en hetgeen ,(fer mpde in 3-el'band staat;)) w eshals'e het zicll, volgens
ffditMinisterieelscllri jven, geenszinslietaanzien,daterrede ( tzijn kon van eenigen beslissentlen maatregelte dien opzigte. lvôôrdezamenkomstonzerlegenwoordigelluitengewone Synode. eM aal'nietm inder welkom w as ons de verklaring , datde1)elschouw ing der Regering geene antlere geweestis,dan tlathet tçllaar w ensch is, de banden.w aardoordeonderscheidenekerk%genootscllallpen, op den voet derbestaantleReglementen,aan
1den Staatgehechtzijn,tlol )reenegeregeldeenuitdenboezem ftk derkel'kgenootscllappen zelî -e uitgaandellerzieningdiprReglelm enten, langzam erlland los te m nken ,om . w anneer.Iangs (4dezen wel, de vel'scldillentlekerllgenootschappen meerderezelf-
tstandiglleid zullen llebben erlangd, bepaaltleli jk te kunnen lllverwegen,of Ilet àlgemeen bllanl hetllehoud del'beide afffJezondertle Departementen van Eeredienst vordert.
Ql0
ftDe Synode brengtUœeMajesteitharen dank voor deVerttzekering van de regten der K erk ,in deze m issiveuitgedrukt, (tdoor geene andere losm aking van banden te bedoelen ,dan t(die van de Kerk zelve uitgaat; doch.de buitengewoneSynode ftheeft het dan tevens daarom van haren duren pligt geacht. tfdit gew igtil onderwerp in deze hare vergaderinl te behan-
d tdelen,daarzi j bijde Hooge Regering endeHervormdeKerk ttden schijn niet op zich wenschteteladen,alsofzijden tijd ffliet voorbi j gaan, doorhetMinisterieelrescriptaangeduid, ftom haargevoelen in eene zoo belangrijkezaakuittespreken, tfen zij neemt de vrijheid,den uitslag harerberaadslagingen ftterkenllisvan UweMajesteittebrengen. tsil. e! de Synodeverklaart,dat, zï/detlrf//tdfd en xclfdfcnf(digheid der Hervorm de K erk krcndc/tfte /tcnd/ttlrcn en te ter-
ftzekeret,en daartoetlolf ytlerïg wenschtmedetewerken.Zi jzal etdit volgaarlle. ook in overeenstemming met hetM inisterieel (tl'escript, doen lcngs den w eJ, dien de Kerk daartoe reeds
(fsedertjaren llegon in teslaan,en door eenegepaste en1)e(4daclltzam e herziening van hetReglelnentop het Bestutlr der
ftHervormde Kerk. Zij wenschtte Jtoonen,datdeze,en,in
(tharen naam , de Algemeene Synode den toestand en de be-
f (hoeften van den tegenwoordigen tijd regtbegrijptel 1gevoelt, ftdat zij dien ten gevolge alle banden metden Staat,diede ftvl' ijheitl en zelfstal ldigheid tler Hervormde Kerk beknellen cn ttlelemmel.cn, in overeenstemming met den Staat,ordeli jk, tllangzaam en regelm atig wenscht1os te m aken. clntusscllen meent de Synode, m etgelilke . vril .moedighe * itl,
(taan Uwe Majesteitte mogen vcrklaren,dat, z#'verrelcrefjttderd ï.ç thcn het tlcrfcngcn naar eene csusEt.s sclteidina van
44Kerk en Staat, OJ dat z#'daaraa' n zou willen medewerken. ffDe vool'tdurende betrekking tusschen Staat en Kerk, in het ftgeheele w'ezen en karakter derNederlantlscheIlervormde Kerk ldiep gew orteld, en door den innigen band tusschen het Huis
lvan Oranjeen deHervormde Kerk sederteeuwen bevestigd. f 'aclt zij. zoo wel in het Koninkli jkeStnmhuis,als il1ons Tfvolk en in onzc geschicdellisgegrond. Zij stelterpl' ijsop,
Qll ldat tlie betrekking tu:schen Kerk en Staatniet worde opge-
f theven;zijerkent,datdie voorden Staainietminderbelangt frijk isdan voorde Kerk,en zi jacht,dalzoodanigelletrek(king kan worden bewaarfl,zonder op de vl. ljlleitlenzelfstandfdigheitlder Kerk inbreuk te makell.
sDeSynode heeftec/tfergemeend,zfc?tthanstemoetenlrderfthouden ' tlcn het Onddrztldâ, ataarin dïd losm aking 11t14 klem -
f(mende banden, en ' l zlqcrf?z die è!? ,-vend' betrekking th ) cn Keçk tten Staatbestaan moet. ZiJ achtzichgelukkig ,datI lareziensqwi jze te dezen in overeenstemming ismetUwel.Alajesteiw cRegering. Hetis onstoch van wegeUweMajesteitverzekerd. t fen dankhaar nemen wijdatKoninklijkwotlrdaan,datdelosf(making vanzoodanigeballdenalleenkanenmoetplaatsgrijpen (door eene g' el .egelde,en uitden boezem der kerkgenootschapftpen zelve llilgaqhnde, hèrziening der bestaande Reglem enten.
4(Xet die llerzieninl llëllben wijreedseen aanvang gemaakt, ffgelijk deat loop onzel'legenwoordigeberaadslaginleàgetuigell (fzal,en wijwenscheltdaarin eeplanlernstigenkrachtigvoort ttte gaan. Het zal bli jken aan den Staat,bijde ok-erleggiflg (fder Algemeelte Reglementen,hoedanige vrijheid en zelfstan(/digheitl,in het belallg der Hervormde Kel'k, verlangd wordt flen gevordel'd. Ollze Vergadering mag den gang ( liervolgende tfberaadslagingen niet votlruitloopen.
ttDaarol n,Sire,verheugtzi j zich,datzijeel' biedighaar&'t)l f tvertrouwen mng uittll.ukken (wantde lloof;e liegerillg heeft oken)datdoor die Regering tedezengeene tfhetol lenlijk uitgespl' n *orden genom en, eer llit den (fbeslissende maatregele' n Itflfd' fllloezem van dt!Ilel'vorm de K el.k,tloorlletorgnan derSynode,
(deAcrzfcnfng der Reglementen,waarmede zijeenaanvanlge( :mx ktheeft,zald z#-n totdfcnd'gebragt;en zi jvel' heugtzicll f(nietmillderin de verklal-inl-Van hetbovellgenoelnd A'linisterieel ffrescrillt., dat nietslecllts een o! ander,maardeonderscheideno
tfkerkgennotschappen moeten zijn gerègeld,eerdoordenStaat qhetvrangstllk kan worden beslist,ofhetbehoud van een af1et(fzonderlijk M inisterie ook voor d,e Hervormde Eeredienst(I
(welk wij in den tegellwoordigen stantlder zaak van 110og
QlQ
Abelang aehten voor de Hervormde Kelk),in hetallemeen qbelang voortdurend gevorderd wordt.
lVan dezebeginselenendezeovel.tuiging,welkewi jmeenden qvooruwe Majesteitrondborstigtemo*genopenleggen,wenscht lde Synode uit te gaan, en zijvleitzich,datzijweldadig qzullen kllnnen werken çoor de Hervormde Kerk ,zoowel a1g evoor den Staat. Xaar Sire,zal de Synode hierin onder den
qGoddeli jken zegen slagen, dan achtzi jhetteYens Van hare froeping,reeds dadeli jk deaandachtUwerMajesteittevestigen 44op tweebelangri jkeonderwerpen,die,mogen zi j ook alhet l'w erk der tegenwoordige buitengew one Synode nietverllinqderen. toch eene geheele en voldoende herziening kunnen 4tbelemmerell, en derhalçe aan de Hervormde Kerk gegronde
4 (aanleitlinlgeven,om deopheëngdierbezwarenvanUweMajesqteitlevragen,opdathctdadeli jkbli jke,datdeStaatzoo welals tde Hervormde Kerk.geneigdis,allewant' lijkknellendeenvoor tt(Ie zelfstandigheid derKel'k belem merende banden op te lossen. qHet eerste betreft de Diakonie-administratien.DeAlgemeene cSynode heeft in 1844 een Reglel nentop de Diakonie-admini. ftstratie gearl.esteerd, en lletaan de bekraclltiging desK onings' (4ontlerwol'pen. Het heeft haar totdusver - en dtls sedel't zes 4tjaar - lliet mogen geltlkken,diebekraclltiginl teverwel'ven. qIntusschen houtlt de Synode zich verzekerd' , en die o&-el'tui*ging is door &'elenindeHervormdeKerkllitgesproken,datdoor
ltleinvoerinl vanditReglement,eenbeladgrijkestnpzalgedaan <worden voor de zelfstandigewerking der Kerk.Wijachten qhetonnootlig,de beginselen,diebijdatReglementteng'ondlslafr liggen, hier te ontvouwen, daar zi jin een eerbiedig tfadres aan den geëerbiedigden Koning W illem 11 a1stoen ont-
(ïwikkeld zijn, waarvan wij, zoowelals van hetReglement lzelf. de eer hebben, bi jvernieuwing een afschriftbi jdeze ftaan UweMajesteitaan tebieden.Maaropdezelfdegronden,
ebiedig (le &-rijheid,op de bekrachtiging van genoemd Reglettment# lllans aan te dringen.
Ql5 ((Zal echter zoodanige bekrachtiginl meteenigen gunstigen
tuitslag kunnen werken,dan,Sire,wi j mogen hetnietverqzwijgen,zalhettevenswenschelijk zi jn,datdoo1.Uwe Malj' esteit lluiten werking gesteld worden diçbeginselen,welke ftheerschende zijn in zoodanige Koninklijke besluiten,diede ftwet op den algemeenen onderstand,van 28 November 1818,
fttevensoI)de Kerkelijke Diak ,onienwhebllen toegepast.W ijbe(fdoelen inzonderheid dievan 11 November1831,no.91,3Juli j ft1832, no. 75 en 14 M aart 1833, n@. 87.Door de toepassing
ffderbeginselen,waaropdiebesluiten gegrondzi jn,doorStede( 4lijke besturen, zijn reedszoo s -ele KerkelijkeDiakoniekassen tfbenadeeld ofuitgell ut.Reeds vool'eenige jaren,toenwijons ftReglem ent op de Diakonie-administratie ter llekrachtiging ffaanboden, waren het tleze besluitell,die aanleiding gavell,
ltdat vele Diakoniell er zich tegen verzetteden,en wi jvoorqspelden toen, dat deze dehandl laving &' an haar regtbi jde lRegtbanken zoeken zouden, daar zijtoen reeds weigerden,
sklaartlzijn.Kan hierdoor de eerbied voor hetKoninkli jk ge(tzag vel' zwaktworden,wijaclltenhetevenzeervaneenehoogst .gevaarlijke strekkinl te zi jn Voor de kerkeli jke Vri jheid eli ((zelfstandigheid. Er ontstaat dageli jks meel.botsing tusscllen (tburgel.lijke en kerkelijke bestul'en,dievoordenStaatnadeelil (fwerken moeten, en de Kerk belemmeren.
qDe Diakonien,innil overtuigd,datzijdegiftendel.Chris( 3telijke liefde,nooitzondergeli jkti jdige uitoefening van zedetflijk en kerkelijk opzigt,mogen uitreiken,evçnmin alszijdie laan onw aardigen m olen verspillen,of aan hen, die de ge:meenschap met llul1 Kerkgenootschap nietduurzaam onder(thogden, worden meer en meer met proccduren bedreigd,die
Ql4
((tlekerkelijke kassen kunnen uilputten,en eerlallg tlen ondel 'tfgang der bestaande Diakonienzullen nazich slepen.Datechter
f took de Staat bij llaarweldadig bestaan hoog belanl heeft, tsbehoeven wijnietteA'ermelden. (4Aall dien ollgeltlkkigen staatvalzzaken zouden wi j went fschen,dateen eindegemaaktwierd;vooralin denti jd,dat (tde Regering r-el.klaard heeft, de zelfstandigheid der Kerk
(kraclltigertewilleneerbiedigen.lletisdaarom datwi jmeenen ( 4in den tegenwoordigen oogenblik bi j UwerAlajesteits Regettring, ook zelJdnlgesclbeiden ' tlt' tn dedoor ondingeroepetlebeffkraclttiging van hetSynodaalAeple-dnfop deDïtzàortïd-cdvtïl (tnistratie, m et eenig vertl'ouwen te mogen aandl'illgell op de
ftonverwù-lde ïntreààïng #an aldieverordeninlen,welkedewet ((van 28 Novemller l8l8 op de Diakoniën hebben tocgepasl.
((Daardoor - wi j zi jn er tcn volle van overtuigd, - zou ftdoor den Staat cen allezins knellende en belem rnel.entle band (fder Kerk w orden opgeheven, en hetstreven der Ilegel'ing in (tdaden spreken.
( fîvij mogen het echter niet ontveinzen,Sire,datel'nt lg (teen alldel. hoogst gewigtig onderw erp is,hetw elk onszou
tbelemmercn bij de rcvisie der Reglèmenten, in den geest, ttdien wi j de eer hadden voorUwe Majesteitopen te leggen. (tW ijbedoelendetlerApudfngwaavindeCommissietotdeOost-ezz tfHrest-lndischeAkràzaàe?'lstaatlpldeNederlandsche Sertlprmde (fKerk. De Comm issie ontvangtthans hare aanstelling vall dell ((Staat, en ziet hare werkzaamheden door den Staat geregeld. ffDe H ervorm deKerk zou wenschen datzoodanige maatregelen tfin overlel met hetMinisterie van Kolonien ,kontlen worden
ttgetroFen,waardoorzij,ook a1sIterkeli jk Collegie,kon opf4treden, en alszoodanig door eel)harer Hervorm de lcden eI)
lde Algemeene Synode vertegenwoordigd wortten, opdatde t (belangen der Oost- en W est-lndische gemeenten ,van wege ( fde Kerk, meer regelmatig konden behal'tigd worden ,school
ewij ten volle het naatlw en noodzakeliji verband metden (fStaat, dat hierin vooral moet plaats hebllen , gevoelen en (waarderel.
Ql5
((De Synode waagtlletdus,vrijmoedig haren wenscltuitte (fspreken, in lletbelang der Nedel'landsche Protestanten in de ((kolonien van den Staat, - dat ?i:l Uwer Jfcgedlcffbehage, 1Aoodanige maatregelen f: nemen , waardoor de Algemeene * flsynodale Commissie, namens de Synode,in de gelegenlleid (fgesteld worde, ter vool.bereiding A'an het werk der vertlel'e
ffrevisieonzerlterkeli jke Reglementen,in overlegtetredenmet (4het Ministerie van Kolonien, opdat,door gemeen overleg ' tlc?' t qKerk en Staat, de Commissle totde 00:1- en lFedt-fndfdc/te
((Kerkzaken ïn haar kerkelt jk karakter moge optreden , en hiel'(fdoor, zonder de regten van den Staat, op de Koloniale ad-
((ministratie te krenl ten, de kerkelijke belangen der Oost-el1 ffW est-lndi sclle Protestalltsclle gemeenten door de Moeder-ker. k (tduurzaam zoudellw orden behartigd.
(fAchten wij, datdeze beide ontwerpen voorziening verei(4schen ter bevordering van de zelfstandigheid der Hervorm de f(K erk ,er is,Sire,naar aanleiding van hetgeen in rapporten,
ftover llooger onderwi js aan de Hooge Regel' illl ingediend, f
((tle voortdurende betreklçing tlt zn Eerk en Staat?1t)/#. :1belangroli f(is. llet is de Acnd/tctfng tcn hooger ond6ro#:in d: Godge( tlèerde wetenschappen aan ':Bohs Univqrsitezten. W el is el1
(bli jft de Hervol'mfle Kerk zich bewustvan llaarregtop de f (vorming en opleiding harel'toekomstige leeraren,maarzi j (fdringter m etden m eesten ernstop aan,dattervorm ing diel' ((leeraren , die zi jniet,dan wetenschappeli jk en gl' ondil aan ftde llooge scholen geocfend, w enscht te zien optreden, ook
f lde Godgeleerdheid in hare wetenschappelijke regten, niet ffminder dan anderew etcnschappen,aandeUniversiteitenw orde
f terkelld;en zi jaarzeltniet,in hetbelang s' an deaanzienlijke ffbevolking harel. Kerk,eerbiedig en krachtig haar gevestigd ( fVERTROUWEN ,uit te zpreàen,dataandeNederlandscheNopp6-
ttscltolen , in gelo. 'ken rclg als andere Faculteiten ,ook dfe der ffGodgeteerdheid, onder deregqring tcn Ume M ajesteit,dlturqzaam Korde versekerd en gehandhaafd. qsire, de Algemeene Synode der Nedel'landsclle Ilel',vorlmlle
Ql6 qlkerk heeft voer den tegenwoordigen oogenblik hare inzigten <en wenachen omtrent tle duurzame betrekking #an Kerk en
d(Staat, vrijœocdig en eel. biedi g opengelegd voor Uwe Majes(fteit.- Zijdeed I let,gedachtig aan h!twoord van denHeer qdergemeente:geeftden ' Keizer ectdes Fefzer:,enGodeocf qGodes f, :l Zij wenschtdaardoorbaarProtestantsch karakter ftuit te drtlkken. Mogen de maatregelen van Uwer Majesteits 44Regering daaraanl bevorderlijk zijn!Moge deband ttlsschen tfOranje en de Hervormde Kerk immer versterktwol'den,en ftdezegen GodsU en Uw Huis ten deelzi jn.p ((W i jzijn,Sire,enz.
Op den 18 April1850 steldede Synode een aantalwi jzigillgen S-ast in het llestaande Algem eene Reglement voor het Be-
stuurderHervol'mde Kel 'k in hetKoningri jk derNedel. landen, waarbi jalsbeginselwerd aangenomen,datdeKerkzelk 'ehare bestuurders benoemen en de Staat zich tlerhalve niet meer m et
hunne aanstellinl bemoei jen,maarslechts &-an de gedanebenoemin: kennisontvangen zal. Deze wijzigingen,welketotvoorbereidingvaneenebreedere herziening der bestaande Reglementen. omtrentdeinrigtinlen
besturing der Hervormde Kerk, bestemd waren,werden bij Koninklijk besluitvan den 15 Mei1850,no.81,goedgekeurd. Dien ten gevolge heeftde,naardie wi jzigingen zamengeslelde Synode ,op den 6 September 1850,een concept vooreennieuw Algemeen Reglement voor hetBestuur der N ederlandsche Hervormde Kerk, Voorloopil vastgesteld, ten eînde daaromtrènt, l1a ingewonnen advies'der pravinciale Kerkbesturen ,in hare rew one zitting van 1851, een eindbesluit te nem en.
Ditlaatste isop den 9 September vandatjaargeschiedenhet alzoo t0t stand gebragte Algemeen Reglement aan de goedkeuring of bekrachtiginl des Konings onderworpen.
Onder dagteekening van den 27 Augustus 1850 no. 9 had.de Synode van den Minister antwool'd verkregen,op llet door de buitengewone Synode aan den Koning ingediend adres vandcn
Ql7
17 April daar te veren. Bi j datantwoord werd hoafdzakelijk te kennen gegevenk Dat, ten aanzien Van hete6r&t6 punt, rakende de betrnkking
fuz,c/ len Staatdn K6rk,de Regering volkomen vrijwenschtte * blilven in de daarstelling,wijziging ofYerandering der maatregelen, die zijnoodig mogtoordeelen,om ,metheto0J 0p debepalingen derGrontlwet,aan hare verpligtingenjegensde onderscheidene Kerkgenootschappen te kunnen voldoen ,doch overigens aan de Synode de geruststellende verzekering kan geven,datdoor deen der tenemen maatregelen eenlgeinbreuk Op de vrijheid en zelfstandigheid derllervormdeKerkza1worden Jemaakt, maar hare regten ,even a1s die van alle andere
Kerkgenootschappen,te allen ti jdezllllen worden beschermdl Dat opzigtelijk het tweae punt, betreFende de verlangde wijzigin; in de organisatie van d6 Jndf,c?zeCommissie,eene nadere vel'klaring van de Synode en een nader overleg wordt noodir geacht. Datde twee cnderd punten ,handelende over deDfcâonfen en
do Gpdgcleerdd faculteiten aan A Hoogt ,cAolen,in verband staan metvoor te dragen nieuwe wetten op hetàrmmexen en
hetOnderwù-s,waal'van debehandelinlwordttegemoetgezien. De Luther:che Synode volgde hetvool'beeld der Hervormdc
Synode.De doorhaarvastgestelde wijzigingen in hetalgemeen Reglement voor hetBestuur der Evangelisch-Luthersche Kerk.
lladden insgelijks ten doel,om datbestuur van deKerk zelve tedoen uitgaan en debemoeijenisvan den Staat,te dien aanzien, tot bloote kennisnemin; te beperken.Dezewijzigingen werden bijKoninklijk kesluitvan den 15 Allgust> 1850 no.55 goedgekeurd;
Van Regerinrswege werdalzoo hetbewijsgegeven.datzij hetbeginselderGrondwettige vrijlleidil1hetstuk vandeGodsdienst, in overeenstemming metàeKerk,in tpepassing wilde helpen brengen,doordeKerkgenootschappen', op hun verlangen,
te entheFen van die banden.welke met dat begjagelniet 10
Q18
stropkten, omdatzijdevri jeen zelfstandigebestul .ing der inwendige kerk-aangelegenheden belemmerden, olingrepenin het
ius fn nacra, en hetJu* circc sanra verder deden uitstrekken, dan voor de belangen van den. Staat volstrekt&-ereischt
werd, en mitsdien metde vrijzinnige bedoeling derGrondwet bestaallbaar was. In dien zin werden, ten aanzien van deKerkgenootschappen
der Protestanten en Isra:liten, ij&-erigehanden aan hetwerk geslagen, maar met opzigt tot de Roomsch Katholi jkeKel' k werd geen begin van uitvoeling gemaakt,niettegenstaande de
behoefte aan eene behoorlijke regeling harer kerkelijkeaangelegenheden niet k0n worden betwijfeld en deKatholijken, sedert lang,hunne wenschen hadden geopenbaard,om den cè-
normalen staatvan hun Kerkwezen hier.telande,eindelijkdeor eenen normalen toestand teziellvervàngen (1). Geen wonder dan ook , dat ditonderwerp niet geheel md
stilzwijgen werd Yoorbijgegaan,toen degelegenheidzich in 1850 aanbood,bijdebehandelingderStaats-begrootingvoorhet jaar 1851. ter Yerkrijginl #an inlichtinl van den kantder Regerinl.
Bij het indienen dier begrootin:'werd, metopzigttatde koofdstukken, betl' eFende de Zaken der Eerediensten,inde Memarie van toelichting,onder andel. en #an Regeringswege te kennen gegeven:
Yl HOOFDSTUK. (4De Regerinl had gewenscllt, reeds nu van de uitkomst
lharer waarnemingen, ten aanzien dernoodzakelijkheid #an ehetduurzaam behoud derafzonderli jkeDepal'tementenvoorde t 'Eerediensten,tekunnen doen bli jkcn;doch de herziening der AReglementen van bestuur der verscllillende Kerkgenootschaplpen . onder dit Departementbehoorende,is n0g niet geneeg
lgevûrderd,om proefondervindeli jk tekunnennagaan,inhoelverre de &-erminderde administrative aanraking metde ver-
(l)Zie daaromtrent bladz.49en 67 van den vierden Jaargang van ditHandboekje.
Q19 qschillende Kerkgenoptgchappen, de geheele ophcë ng van het
: 4afzonderlilk Departementgedoôgt.W aarschijnli jk za1de uitqkomst der viranderingen ,waarmede men zich bezi: houdt,
lna verlopp van nog éénen jaarkring,met.meervplledigheid lkunnen worden beoordeeld,waarom men hetvoorzigtigeracht lde desnitive opheëng nog nietvool.te stellen.
lOf de doèr tlusdanige vereenvoudiring teverkri jgellebelzuinigin; we1z0o aanmerkeli jk zoudezijn.a1smenzichveelal lvoorstelt, valt te betwi jfelen; maar onafhankeli jk valldie llater te onderzoekcn vraag ,kan men metgerustheid stellen, edat, in den telenwoordigen toestand,deraming derbehoeften eniet vatbaar is voor meerderc verlaging.,
YIIIIOOFDSTUK. lHetblijftdebedoeling derRegering,om debanden,waardoor qde onderscheidene Kerkgenootschappen ,op den voet der betfstaande reglementen ofverordeningen , aan den Staatsehecht
ezijn,door eene geregelde en uitdenboezem derKerkgenoott,schappen zelve llitgaallde herziening dier l'eglementep en
t fwi jziging der bedoelde vel' ordeningen,lapgzamerhand l0ste emaken; en wanneer,langs dien Weï ,de verschillende Kerklgenootschappen naeerderezelfstandigheid zullen hellben erlangd.
(bepaaldelijk te overwegen,of hetallemeenbelan:hetbehoud lvan afgezondertle Departementen van Eeredienstvordert. qIn afwachting del'eindbeslissing,waartoedegedachteover1weging zal leidcn, is het geraden toegeschenen, hetDepar-
(tement vool.de Zaken der Roomsch Katholijke Eeredienst, eop den sedert primo F/tl4piè4r 1849 ingeslelden voet te be-
lhoudsn. Hierdoor wordt reeds dadeli jk eelle besparin; &'al 1 lJ8000 ' sjaars,wegenstractementvandenMinister,verkregen len eene inrigtin; daargesteld, die t0t vereenvoudiginl leidt.
lDeze vereenvoudigillg heeft hetdan ook mogelijk gemaakt, 44om dereedsbi jde begroo*ting van 1850 vermintlel' de kostel) svan hetDepartement,voor 1851nog meteeneeom van/2321 ttte verlagell; welke Yermindering , met illbegl.lp van het
lMinisterieel tractement,eenebespal' ing #an J10,331 opleb-ert
QQ0
f ten de llezuinlgin; op het,vtlor deeerntoafdeeling (Kostenvan qltetDepartement),llijdebegrooting van 1849toegestaanbedral eN-an /26,826,totde som van J12,226 doetopklimmen.l) 1/1betrekking totdietoelichtingen ont stonden bi jdeTweede lkamer der Staten-Gcneraal de navolgende, in het Verslag der Commissie van Rapporteurs, gedagteekend 19 November 1850, vervatte bedenkingen:
:1H00FosTrK. e; 172.Vele ledenhebbenI lunnebevreemdin;nietkunnen&*er(tbergen,dat de Regering in den loop #an het ten eindespoe-
ddende jaar#, niet t0t eene beslissinï gekomen is,omtrentde tlvraag ,of de beide Departementen van Eercdienst al dan niet
ftafzont lerli jk behout len zullen blijven,Hetiswaar,deRegering lmaakt, blijkens tie Memorie van toelicllting totde Iloofdftstukken VIen VlIderbegrooting,tleze beslissinlafhankelijk (#vaneene,uitdenboezem derltel'kgenootschappen zelveuitgaande
dtherziening del.reglementen en verordeningen,waardool die fKerkgenootschappen thans aan den Staatgehechtzijn,maar (eçnige leden meenden toch,datzij,'blijveldebinnentlegr' en(fzen, haar door de G rondwet afgebakend,ziell, ten aanzien
ftdier organisatie, niet zot ) gelleel Iijdelijk had behooren te 44gedragen, en wel iets had kunnen doen ,om de losmaking ((der banden , die het hier geldt, te bevortlel'etl. ln allen geqvalle wensclltmen natler met de bedoelillgen en inzigten der 44Regering op ditpunt bekentl te worden gemaakt.
ftEenigeleden stellen daarop te llooleren pl'i js.omdatz1jde ttdadeli jke opheënl der Departementen #an Eerediensteven lmogelijk a1s wenschelijk acllten,en demeening voorstaan, ttdatvoor het neœen van dien maatregelten milste denieuwe flregeling van hetHervormde Kerkgenootschap nietbehoeftle ((Nvorden afgewacht. Verscheidene andere leden daarentegen e niets beslist hebben en berusten ttw ilden vôôl. die orggnisati'
r fdus in zooverre in de aan den dag gel:gtlezienswijzeder ttRegering; tepwijl eindeli jk noJ wederanderen,aIshun ge( tvoelen , te kelnen gaven , dat, ook wanneer tle bedoelde enieuwe regeling dââr was, de opheëflg der Departementen
QQl
evan Eerediensthun nog bedenkeli jk zou çoorkomen.Hetgolt l fthier,zeiden zij,eene zeer kiesclleen teedereaangelegenheid. 44waal' bij meer dan bij eenige andere, np de denkwijze der (tbevolking moest worden gel et. eereen.dàtlndiendebeide loverigens kwamen Yelen dâârin o& (fDepartementen van Eerediensteen af zonderlijk bestaanbleven tfbehouden, ook weder een bepaald M inister aan hethoofdvan qieder Departement moest worden gesteld. De belangen der qonderscheidene Kerkgenootschappen w aren toch ,ook indien
ttdieKerkgenootscllappendemeestmogeli jkezelfstandigheidverlkregen,van zoodanig gewigt,datzijnooitandersdallmetde qmeeste behoedzaamlleid cnzorl moesten worden behandeld,en qwelo:k in den Ministerraadbepaaldeverdedi gersh'ereischten.n
VlI HOOFDSTrK. q: 179.W atde algemeenebeschpuwillgomtrentditDepartelmentbetreft,gedrangtmen zich aan hethiervool'sub 1 173 laangemerkte. Eenigeledenechterwildeneruitdrtlkkelijkbijgeqvoegd llebben , datIlet, naar hunne o&-el.ttliging , gelleelel1 t4al van de Regerinl zelve afhangt, om de llindel.llalen uitdell
f 4weg te ruimen,die deorganisatie van lletRoomschKatholi jk qlkerkgenootschap hier te Iande belcmmeren.)3 Het antwoord van de Relering op die bedenkingen was eervat in de h'olgende uittreksels der, onder dagteekecinl vall tlcn 30 November 1850, ingezonden Memotie van beantwool' tling van llet Verslag del'Commissie valzRapportet lrs:
HoorosTrK YI.
t <: 172.De llevreemding,door veleleden daarover teken<#nen gegeven,dat de Relerinl noJ niettot eene beslissing is ttkunnen komen ,omtrent de vraag, of debeideDepartemellten
.van Eerediel 1staldannietafzondel. lijk behoudenzullenblijven, fbli jktharen oorsprong te nemellin hetmillder Jewigt,door idie letlen aan de beweegredenen gellecht, welke door de
lEegering bi j hare Memorie van toelichting ten aanzien :'a1) ldatonderwerp zi jn ontwikkeld. aDieledel toch zijn van oardeel,datdeRegering zich niet
QQQ
( tgezag ,de nieuweregeling van hetuitFendig bestaanderKerk?genootsèhappen,zouden hebben kunnen enmoetenbevorderen. qDe leden# die dit revoelen voorstaan ,hebben echter niet 4taangeduid , welke middelen , naar hun begrip, daartoe der
( tRegering ten dienste stonden en pliy matig hadden moeten <worden aangewend.
qHetisdaarom voordeRegering onmogelijkpom tebeoorqdeelen ofdie middelen werkelijk ontlerhaar bereik en tevens lVan zoodanigen aard waren,datzijniet#anlieverledet0tden qgevaarlijkenwegvaninmengingfnsacraterugvoerden9waare qiedere schrede de bedenkelijkste gevolgen kan na zich slepen. (4Uit haar gezigtspunt, en naar hare mate van kennis des *onderwerps#heeftde Regering gemeend, in tleze zoo teedere
ilelangen, de meest mogeli jkebehoedzaamheid te moeten in
*zijreedsherhaallle malen aanleiding gevonden,om ziehdaart,over te ve K l'heugen, omdatzijjuist daariloorin staatisgeqweest maatregelen tot stand te brengen, waarop zi j door .onvoorzigtige inmenging van gezag zou zijn afgestuit. qW alpneermen toch aan de eene zijdezalmoeten erkennen. ' ldat het eene roekeloozedaad zoudegeweestzijn,om sedert œlang bestaande organisatiën van de uitwendige inrigting der everscllillende Kel'kgenootschappen,eigenmagtig op tehe/en.en tfalzoo eenen staat van regeringloosheid te scheppen, waar#an
fde gevolgen nietzouden zi jn te overzien geweest,zoo moet qmen van de andere zi jdeevenzeerrevoelenvdntdewettige qovergang Van die nog bestaandevormen toteenentoestantlvan
.meerdere zelfstandiallei; en vri je beweging dervel' scllillende qKel' kgenootscllappen,methandhavin; terzelfderti jd vanhet laan den Staat toebehoorend'regtvan toezigt, nietgeheelin
.handen der Regering ligt, maar noJ gcdeeltelijk doordie qvormen wordt beheerscht.
QQ5 qzonder dus den weg der voorzigtigheid en behoedzaamheid qte verlaten ,door bet staatsbelang gebiedend voorgeschreven , lkan de Regering het oogenblik niet vel'haasten,waarop de qin den boezem der verschillende Kerkgenoot schappen voorbt* freide nieuwe inrigtingen van haar uitwendig bestaan, zooda-
lnigen graad #an rijpheid zullen hebben verkregen,datzijde qthans bestaande organisati:n geheelzullen kunnen vervangen. elloe wenschelijk en uitvoerlijk dus o@k Yelen de opheëng
qderafzonderli jkeDepartementen vanEeredienstmogenachten, lzoo kan de Regering,zondermetjuistheidaldeadministrative lveranderingen tekennen.dieVeranderdeorganisatienmogeli jk lzullen maken,geen volledW oerdeeldaarovervellen,enzoude lhet daarom , in overeenstemming met Verscheidene andere eleden, onvoorzigti; achten zeodanige beslissinl reeds nu te qDem en.
lDenoodzakelijkheid echter,om débeideDepgrtementen van lEerediemst,zoolang zijnoJ a1sadministrativeregetings-inrig.tingen op zich zelveslaan,ook aan afzonderlijkeM illistel' sop lte dragen,schi jnt,naar hetinzien der Regel 'ing,ttit(Iezen ltoestand van overgang nietvoortte vloeijen;behalve eenige .verœeerderinl van werkzaamheden , die de tlaarmede thans .belaste Ministers zich gaarne laten welgevallen ,omdat ook qlangs dien weJ eenile besparin: wordt vepkregen , heeft de #Regering van de tllans bestaande vereeniging met andere qMinistel.lele Departementen,geenerleibelemmering ofnadeelig
Agevolg kunnen ontwaren;en allerminstkon zi jhetdenkbeeld lvan die leden beamen, die bepaalde verdedigers van de be-' tflangen der versehillende Kerkgenootschappen in den M inislterraad verlangen , omdat zoodanig verlangen op*het Yall
.iederen schijn vanwaarheidontblootevermoedellzouderusten, ldat de regten van eeni; Kerkgenootschap daar ter plaatse qzoudell worden miskend, endaarom verdediging vereischten.l )
YII HOOFOSTUK.
ql 179.Terwijl men zich,watde algemtenebescllouwing lomtrentdit Departemens betreft9sedl' aartnaar hetgeen hier-
@?4
*Voren op 1 172 isgezegd,merktmen hieralleen noJ aân4 ttdat wanneer.er soms hinderpalen mogten bestaan, die de
ttorganisatie'van dc Roomsch Katholi jke Kerk hierteIandel)etflemmeren, de oorzaak dbarvan nietIjj deRegerin; kan gedzoclltworden,nadatvan Staatswege,bi jdeln 1842 aan de esynodederNederlandscheHervormdeKerk gedanemedeileeling,
euitdrukkelijk alsbeginselis erkend geworden:tddatalleverttttanderingen in de bestaande Kerkorde voortaan alleen #an de lqlterk kunnen uitgaan,en dat,ingeval haar belan: het Vor-
(((4dert,zi jdaartoekan besliliten buiten eenigeninvloedvande *t4Hooge Regering , die alleen zal hebben toe te zien .dat
qqdaarbij niets worde toegelaten strijdil met deGrondwetnf tlqmet de rusten veiligheid van den/Staat.p
ttblijven bij deop hetstuk derGodsdienstdool'deGront lwet (4voorgeschreven bepalingen. ttM en durftvcrtrouwen, dat, na de overw eling van diteell
:en ander,de overtuiging nietzalachterbli jven,datlletgeenst (zinsin debedoelingderRegeringligt,devrijheidderRoomsch 44Katholijke Kerk,betreFendellare orranisatie,in eenigojzigt
lhetGouvernementstrookt,datdie Iserk,even a1siedel.ander fferkend Kerkgellootschap hier te lande, hare aangelegenlledel,
qop hetkerkelijk terrein xelvererelt;altijd mettlienvel' stande, edataan den Staathetgrolldwettig regtverbli jFt,om op zijn dgebied te zorgen en toe te zien ,dat deopenbareordeen rust
ldoor de daar te stellen kerkeli jkeorganisatiënnietwordengeffstoord, en onvermin'derd de A'erpligte gelltlapzaamheid,aan de ttwttten Yan den Staat.v
Q95
Bij de heraadslagingen over de Staats-begrpotingen llebben de M inisters, voorloopig met het bestuur der Departementen van de Eerediensten belaGt, de bedoeling der Regerinl nog nader toegelicllt. De Mi ister van Buitenlantlsche Zaken, voolloopi:belastmet / n llet bestuur van llet Departement voor de Zaken der Roomsch
Katholijke Eeredienst, sprak in dezitting derTweedeKamer van den 12 Decemller 1850 , ter zake A-an dit onderwerp,als volgt:
.Bijhetversla;.namensdeze Vergatlering uitgebragt,wa: qgesppoken vall hetuitden we& ruimen van hinderpalen,.die
.tIe ol' gani sati e van het RoomscllKatholijk Kerkgenaotschap ehier te lande zouden belemmcren. De Regering heeftgemeentl
qdaarop dadelijk te moeten antwoorden;zijheeftverwezen, qvooreersta naar hetgeen reeds voorlang omtrentlletgedachte
xonderwel' p, namelijk de vri je regtr ling vaa de verscllillende
lgeen bi jzondergerigtwasaandeSynodevanhetNederlandsche lHervormde Kerkgenootschap.Dit komtdaarop neder, datalle lveranderingen in de bestaande kerkorde voortaan alleen van xfde Kerk kunnen uitgaan, en dat, ingevalhaar belanl het
lvordert,zijdaartoe kan besluiten buiten eenigen invloed van ede HoogeRegerinl,diealleellzalhellben toetezien,datdaarbi j qniets worde toegelaten,strijdig metdeGrondwetofmetde vrusten veiligheid van den Staat.Deze beginselen zi jn naderqhand,bijdegrondwets-herziening,opnieuw bevestigdgewcrden tfen is daaraan alstoen zooveelmogeli jk krachten leven verqzekel.d. Deze Regering heeft zi ch ook meermalen uitgelaten ,
edat er bij haar hoegenaamd geen bezwaarbestond,datzi j lllet zelfs wenschelijk aehtte> datde uit den eigenaardigen itoestand derKerk çoortvloei jendeherziening derreglementen, lmogtplaatshtbbenenopdiewijzedeKel. kgenootschappenmeer
.perkt zouden ktlnnen bli jA-en binnea de, op lletstuk der qGodsdienst, door de Grontlwet voorgeschreven bepalingen.
QQ6 4DatjMijne Heel' en.is en à-rt 4egel'enIaterdealgemeellestaat44kunde van de Regel.ing ten dezc geweest. DeRegering heeft,
ttnaar aanleidin: van de opmerkingen, bi jhetverslag tler
cCommissie Van Rapporteur: #an de ïamer uitgegaanjook 44met opzigttothetRoomgch Katholi jk Kerkgênootschap,gee Gmeend daaromtrent te moeten antwoorden,dat hetgeenszin:
lin debedoelillg derRegering 1ag de vrijheid van dieKerk, qbetreFende hare organisatie in eenig opzigt te belemmerell, tmaar integendeel, dat het met de inzigten der Regering ttstrookte,datdie Kerk ,even als e1k erkend Kerkgenootschap
qhiertelande,hareaangelegenheden op hetkerkeli jk terrein lz
f tde gevolgen vreesde. De Regerinl voegdeernamelijk bij: f((4altijd metdien vel. stande,datàan den Slaathetgrondwetçttttig regtverbli jft,om op zijn gebiedtezorgenentoetezien, f4qdatde openbare orde en rostdoor de daar te stellen kerke-
ftttlijke organisatien nietw orden gestoor d en onverminderd de J
ftlverpligte gehoorzaamheid aan de wetten van den Staat.> lk f tkan ronduiten namens tIe Regering verklaren ,dathierinhoettgenaamd geen diepe zin is gelegen ,datde Regerinl hiera1s
(4'twarein eenvoudigheidsdeshartenheeftge:prokenendaarbij
t4hetgeen zijmetde andere kan geachtworden tegeçen. f(Die gebezigde uitdrA king was geheel eigenaardil enmoest qnoodwendig gebezigd worden. Trouwens, wilde men Open
<en rond uitsprekell hetbeginsel:an vrije organisatie,mogt :(hetniétsandersdan billijkgeachtworden,er(etgeruststelling qvan degenen,die vogrteveelvrijheidvreesden,bijtevoegen, qdatmen die vri jheid altijd indienzinop#atte,datdeRegerin; ttop haar eigenaardig terrein z@u toezien en zorgen l'oor de
44rust en orde van den Staat';datdie vri jheid werd êrkend. qenverminderd onze zorg#datde wetten bthoorlijk nageleefd
QQ1 een streng geeerbiedigd worden.Deze ultdrukking wàsgelleel
lgrondwettig,wantwijvinden zein deartikelen 167 en 169 vder Grondwet; zooals dat vcorbehoud daar geplaatst was. wwas het geenszins uitsluitend gerigttegenfleRoomsch Katho-
Mlijken. Neen, hetisin hetalyemeen gerigttegen elk Kerkëgenootschap, en dus niet uitsluitend tegen dat,waarop de
lgeachte spreker uit Noordbrabant gedoeld heeft. Hij heeft egeen l' eden om zich daarover te verontrusten.N0cIt.deKerk-
.genootschappen in hetalgemeen,noch hetRoomschKatholijk lKerkgenootschap in het bi jzonder,hebben eenigereden van qbekommering omtrent dat zoogepaamd voorbthoud.Dat alle
%Kerkgenootsehappenyen zo0 ookhttRoomschKatholijkKtrkeJeRootsthap in hetbi jzonder,hunneKerk hier telande,naar dPilen goedvinden, Volgens ieders eigpnaardigheid, regelen,
qZ:l de Regering met genoegen zien.Zi jza1hetnietalfeen %nietbelemmeren,maal'zooveelnoodi : daarinbehulpzaam zijn; ?maarzijza1zich daarentegen tevtnsvoorbehouden,.om stren: len seherp toe te zlen,niet met opzigttotédn Ikerkgennotqschap. maar met opzigt totalle Kerkgennotschappen,datorde
len rust steeds bewaard bli j&en.en datde wetten van den lStaatgetrcuw worden nageleefd en geeerbitdigd.p
Il1 de zitting van den 16 December 18K ,ztide de M inister van Justitie, voorloopig belastmethetbestuur van betDepartement voor de Zaken der Hervormde en andere Eel.ediensten, onder anderen:
lIk zalkorteli jk heteen en ander trachten aantevoefentef ltoelichling of wederlegging #an httleen is in het midden l'gebragt. qIk geloof,datdt ontwikkelin: van dén puntveleinlichtinqgen omtretlt dit onderwerp en nmtrent eene menigte van qbezwaren.zalktlnnen geven. eHek is de ernstige zucht der Regering ,om &an ieder'Kerktfgenootuchap. aan iet lere Gezindheid, te geven ,die zelfstane
qdige werking,die deGrondwet'erlanytydatzijzullen beezitten9dieVrije beweging,1ie eigeneinri:ting,diedeaard
QQ8 *en het wezen r'an de Kelkgenootschappen medeblengen, ep tldie de Grondwetwil. qZiedaar eene hel'halin: #an eene bekentenis. die niemantl
luwerzalbevreemden,maardienoolig is,om hetstandpunt ç 4aan tewijzen waarop ik dezezaak bescbouw.Metdeze be( 4doeling , met dit ernstig voornemen,paartzicll aan de uit(fvoering een groot bezw aar,en tlatbezw aar is desleutelVan
ftalles. StaathetderRegering vrij,metd. ekennis,datvroegere lRegeringen ,ofschoon dan ook meteeneweldadigebedceling,
((degrenslijn llebbelloverschreden,die hettegenwoordigebeqwind in het o0g wilhouden, en nietdie zelfstandigheid aan lt le Kerkgenootschappen hebben Verleend, maar, ten einde 44regeringloosheid voor te komen, een'kraclltigen band hebben ( tdaargesteld, die thans n0g bestaat, . staathetderRegering
tfnu vrij,vraal ik,om hetafgetrokken beginselvan vri jlleid ten van zelfstandige bewefiing, op eensteverwezenli jken. 4talles op eenmaalaan de Kerkgenootschappen over te gek-en, ffen te zeggen : ttGaatuw gang ,van ditoogenlllik bestaater (fegeene organisntie, geene l' egeling , geene inrigting meer
(fehoegenaamd,gijzi jtvrijen kunlhandelenzooals:ijwilt'p ( 4Of wel vorderen de voorzigtigheid en hetteedere belang der lzaak , om zich voor te stellen l10e men tlit dien toestand,
qveroorzaaktdoor de overschrijdinl van de grenslijn,doorde ttinmenging der Regering,z0u ktlnnen overgaan totden n01.-
lmalen toestandt Ziedaar, mijne leeren,hetproblema,dat lde Regering zich tel 'oplossing heeftgesteld.Zijachtdater einrigting,dat er organisatie behool' t te wezen,maarwinscllt
qaan e1k gepootschap Yri jheid te laten,t6n einde totllet norqmale standpuntte geraken;zijhandhaafthetbestaande,maar qzoektpe Kerk totzelfstandigheid te doen komen.Ziedaarw'at qer gebeurd is ten opzigteVan hetHervormdeKerkgenootschap, qdat n0J leeft onder lletReglement #an 1816.Als M inister, ttgeroepen om den Overgang t0teene nieuwe orde val1 zaken
qte bevorderen. heb ik gemeend mi jn'pligtte vervullen dooi qaan d@tgenootschap tezeggen:tçGijhebthetregtop11zelve t dqte staan,om Yooystellen te doen ,om u zelve teorganiseren,
eQ9
gdom aan de Regel' ing vool'te dragen hoegijuwiltregelen. tlwanneerdeRegering za1weten,datgi j t0tgeeneregeringcaloosheid zult &'ervallen ,zal hetbeslaande Reglement geheel
.1losgelatenkunnenworden.)Ziedaar,mijnlinziens,dewezenqlijke,juixte cn eenig geoorloofdewijze,waarop deRelering ttpôest handelen, en die handelwijze heeftten aanzien van ftlletHervormde Kerkgenootschap,eene groote mate van l'i jptheid verkregen.De Synode, vroeger zamengesteld doormede*werkin; der Regering, is thans uitgegaan uitdenbt jezem #an lde Kerk zelve.Volgens de bestaande organisatie had de Relgering de aanstelling van de gecommitteerden,die de Synôde
vzouden uitlnaken,docllzi jbegreep,dathet.bijdeherziening ( fvan llet Reglement, eene eerste belloefte was,ol n daarbmltrent eene nieuw e organisatie &'ast te stellen. eDe Synode altlus zam engesteld uiten door de Kerk zelve, f4heefthetnieuwe Reglement onderzochten aangenomen.Maar lwat zegt nu het bestaande Reglelnent? Ilet zent, dat. hoe44zeer de Kel'k bevoegd is om zich zelve te organiseren, geen qnieuw reglementkrachtkan verkrijgen,tenzi j de pl'ovinciale (fKerkbesturen daarbver zijt l gelloord. Nu is dat Reglement ( fverzonden naar de provinciale Kerkbesturen en eerstwanneer .diedaarovergehoord zullen zijn,zalhetaan de llegering ter agoedkeul' ing wortlen aangebot len.,lk meen dat deze handel-
lwijzegoedis,ze is ook toegepastgeworden op hetLutherlsche Kerkgenootschap, en nu laatstelijk op hetIsraëlitiscll eKerkgenootschap.DitlaatsteVerkeerde ineenlli jzonderentoeflstand; daaraan onlbrak ten eenenmale een wettig orgaan, len daar hetzeermoei jelijk was,om zonder zich inhetKerklgenootschap te menreb ,een orgaan daar te stellen, heeftde qRegering hierin hoogstomzigtig moeten handelen. De Rege-
tfrin; is llierin echterop de meestvoldoende wi jzegeslaagd, ten er bestaat thans een orgaan van hetIsraelitisch Kerkgeqnootschap,een orgaan uitdatKerkgenootschapzelfontsproten, tfen dat zich nu bezig houdt met het opmaken van een eigen AReglement. Ik meen dus dat ik van de Vergadering te dien laanzien de volkomenste geedkeurin; kRn Verwachtenk
Q50 4M enigmalen heelt men dezeld, dat de Regerlng aan dat qstelsel van onzi jdigheid niet getrouw zou zijn gebleven,en ffdàtervan tijd totti jd,inmenging in de zaken derKerkvan ebare zi jde zoude hebben plaatsgehad.Qnder meerheeftmen. qtèt staving van die bewering, gewezen op degoedkeuring tler ttberoepingen van Predikanten. Hetstandpllnt echter,.hetwelk qik heb aangenomen. laat niet toe lletnoJ bestaande l0s te
4laten,zoolang hetnieuwe nietzalzijn totstapd gebragt.Ik qmoetdaarbi j opmerken,dat de besturen van deHervormde lKerk reeds nu relfstandig bestaa: en van kracht zijn,en ldat de Regering zich nietverder ln hare zaken za1 mengen . qmaar de beroeping van de Predikanten is nog aan de Ko-
lninklijke goedkeuring onderworpen, ntdatgoedkeuring ligt lin het bestaande Reglement, maar llet ls er verre af,dat ldit beginsel in de nieuwe constittltive regeling za1 worden
egehandhaafd. lk heb mijdaartegen met alle kl 'achten verzet len beweerd,dat het deel dernieuwe regeling moestzi jn, (ldat deRegering zicllnietmecrin deberoeping derPredikanten tçmoestmengenjdatditgeheelaan deKerk zelve moestworden lovergelaten.W at dan noJ van dien aard gesclliedt,datheeft qalleen plaats uit een beginsel van orde,uithetbeginsel, dat lhet oude nietworde afgeschaft, zoolang het nieuwe niet op
qeene wettelijke wi jzezalzi jn ingesteld. ttDatzelfde beginsel is ook in andere opzigten toegepast ge. qworden. Dat is,onder anderen,ook toegepastop deCommissie ftvoor de Zaken der Hervormde Kerk in Oost- en W est-lndië.
tfDe wijze waarop het1id uitAlmelo over die Commissie ge(t:proken heeft, kan ik in beginselbeamen' ,maar zijne denkqbeeldenzullenmoeijelijkteverwezenli jkenzijn,ookuitaanmer. ftking van den staatkundigen tnestand dieralgelegenegewesten. (4Hetgeen door dien spreker omtrent den stand der zaak werd
ffmedegedeeld.isnietvolkomen juist.Eriseenvoorstelgedaan lomtrent het verband tus:chel de Synode hier tc lande en de t flndische Comnlissie,en daar men meende dat deze zaak niet lznnder de Regerinl gel' egeld k:n worden , i. de Permanente qcommissie uit de Synode9 in overle; getreden mbtde Rege-
Q3l ttl' lng ten elnze hetverband te rigelen,hetwelk voortaan zal ( 4bestaan tusscllen de Kerk in Indië en de Itegering ;welverre ( fdus, dat de zaak haar beslag gekregen heeft, is men alsnog
edaaromtrentin overleg.ZijzaI.hoop ika eeneoplossing erqlangen , overeenslemmende met de aan de Kerk betamende
lvrijheitlen metdezoohoogstgewigtigebelangenderkoloniën. qMen heeftook lletzeer moei jelijke,zeer,teederepuntaantgeroerd omtrent de Professoeen in de Theololie aan onze qhoogescholen. lk moet volkomell ingtemmen md hetgeen daarqomtrent door den geachten sprekeruitAlmelo isin hetmidden ( tgebragt;ik moethetmethem afkeuren,datindezeopenbare lvergaderin; overde hooglecparen aan de verschillendehoogc-
( tscholelldeslands,dergelijke veroorgeeling werduitgesproken qals wijgehoord hebllen; ik moetdie geheelter vel' antwoortfding laten van hem ,d!e ze heeftuit gesproken.Ofschoon ik (fnietgeroepen ben,(Ieze personen teverdedigengI aetgeen meer
lletgevalzou zijn,indien ik (othannebenoeminghadmedea (4gewerkt, zoo geloof ik toch te moeten verklareny dat. met
f4terzi jde-stelling &'an alleneven-beschouw ingen, die personen lde meestmogeli jkeaansprpak hebben,datIlunne overtuiging
lwordegeëerbiedigd,gelijk elk anderdeeerbiedigingvanzi jne covertuiginl maJ vorderen, en dat men,van een éénzi jtlig lstandpunt uitgaande, nietmoet veroordeelen hetgeen de leer
( 4van anderen volgenshunneovertuiging onderwijst.Maarhet tfpunt ztllf is van zoo teederen aard, datik meen veilig daar-
4over temogen zwijgen,en dittemeer,omdatdegelegenheid, ( tom dat onderwerp meer opzetteli jk tebehandelen,de overlweging van hetwets-ontwerp op hethoogeronderwijs,tocl (tniet meerzeer ververwijderd kan zijn.Die gelegenheid.zal (4dan ruimschoot: aanleiding geven , om die Yrngen meer 0P-
((zetteli jk te beantwoorden,en lk geloofdus,ik herhaalhet, (tdat ik ten deze met ditweinire zal kunnen volstaan.Zoo zaI
(4ik ook metstilzwi jgen Voorbijgaan hetdenkbeeld,datdebe((langen Van elke gezindte ln het kabinet vertegenwoordigd 4moeten worden. Ik 'merk alleen op , datmen hun,.diwe het
vvertrouwen #an dep Koning'bezitten,die gernepen ziln den
Q5Q vstaatin zoo llooge betl' ekking te dienen, den Kollinl Voor te vçlichten en teondersteullen,z6ivee!kracbt' moettoekennen,z66xfveel zelfstandigheid en z6ôveel braafheid, dat men overtuigil
qis, dathct bi jgeen hunnerin dec dachte kan komen een qbelang,van welken aard ook,op zijde te schuiven.datgeen qhunner. met in achtneming #an eigen overtuigin:.vaneigene
Mgeloofsbeli jtlenis,eene andere gezindte zalbenadeelen ofach44terstellell. W anneel . de stellinl opging .datelke gezind. te eI1
lbijgevolg ook e1k anderparticulier belan;,wantdeze zouden 44er evenveelaanspraak op mogen maken,in den M inisterraad lmoest worden vertegenwoordigd; wat zou dan llet gevol;
lzijn1 Neen, Mijne Heeren.eris te dien aanzien geenellijftzondere vertegenwoordiging in den Millistcrraad noodig lp In de zitting der Tweede Kamel.Van den 17 Decembel '1850 eindigden de beraadslagingen over de Hoofdstukken VI en VlI t ler Staats-begrooting voor 1851.Beiden werden aangenomen : heteernte met47 tegen 16 stemmen en hettweedemet55tegen
6 stemmen, terwijlde Eerste KamerdezeHoofdstukken.op den 30 December 1850, insgelijksaannam zonder daarover te bel'aadslagen en alzoo zonder aanmerk,ingen te dier zake in het midden te brengen. De inzigten der Regering ,in betrekking tothethier beban-
deldeonderwerp,zijn noJ nadergebleken uitdeMemorievan toelichting, behoorellde bi j hetzevendeHoofdstuk derStaatsbegrootin; voor 1852,opden19September1851,bijdeTweede Kamer der Statel j-Generaalingediend. Datstuk bevat, te dien aanzien,het volgende:
eDe aangelegenheden #an de Roomsch Katholi jkeKerk hier qte lande,bevinden ziclln0& in denzelfden toestand a1sti jdens qde behandeling vanhetxevendeHoofdstukderStiats-begrooting
(4voor 1851, als wanneer de Regerinl haremeening openli jk tfheeft uitgesproken overdevrijheid dierKerk,om hare aan-
vtjelegenheden op den normalenvoetteregelen.Zijheeftnogtftans begrepen harer zijdsnietvtrderte kunnen gaan,nocll lte moeten gaan,eensdeel: omditde Kerk zelve in de eerste
k33 dlllaatsheeftteoordeelen over de wenschelijklleid en den aard (ttler gedachte regelinl en de daartoe vel'eiscllte stappen van
((haar mogen worden verwacht;en anderdeels dewi jlhetuitffoefenen van reglstreekschen Staats-invloetlop het bepalen el1 averhaasten van dat oordeelen die stappen,zoo alniett0tin-
lmenging in zacrc,dan toch ligtelijk zotldektlnnenleidentot lverzwakking van hetonzi jdig standjlunt,bijhetxadoHoofdestuk van de Grondwet, der Regering aangewezen. (tIn dezen stand der zaak,is llet aan de Begel.ing evenm ill lraadzaam toegescllenen eenile verandering te maken in de
ewi jze,waarop degrondwettigebetrekking,tusschen dellSlaz lt qel1hetRoomsch KatholijkKerkgenootschapthansonderhoutlen .wordt, maar het Depaptement v00r de Zaken der Roomscll
dKatholijke Eeredienstop t len telenwoordilellvoette moeten (tbehouden. (tDaartegen kan, naar deinzigten van tIeRegel'illg ,tem illtler
.bedenkilll bestaan,nu deschiertweejarigeondervinding lleeft ffgeleerd, dat de inrigting van voornoem d Dellartemellt,vo()l.
( t'sRijkskaseenebelangrijkebesparing vanatlmillistratie-kostell f tveroorlooft;terwi jldeszelfs instandlloudingenwel'kingopden f tbestaanden voet.vele ongelegelthedelldoen verlni jtlen,zllntler lvotàrKerk ffStaat,wezenlijke llezwareu ep te lesveren.: llet verslag, hetwelk,op den24Octflbel.1851, iI1lletrekkillf ;
t0thet zevende Hoofdsttlk der Staals-begrollting 3 ,001'1852,llij tIe Tweedc Kamer werd tlitgebragt, stelde de bedoeling del'
llegel' ing noJ in helderder daglicht, gelijk ook nader plaats llatl,llijhetvtrslal,hetwelk,in dezitling vandezelfdeKamel' van tlell 14 N ovemller daaraanvolgende,w erd gedaqlll, betrek-
keli jk hetzesdeHooftlstuk dierI'egrootil/l i. llct eel'st gemeltle verslag luillde als T'olgt: ((De Commissie van Rapportellrsoçerhetontwerp van wettot
tvaststeilill van hetVllde Hoofdstuk der Staats-llegrootinl is, ttn,a overweginl van hetgeen il1deAftleelingellis verllantleld ,
( 4van oordeel,datzijde aanl leming s' an gedacltwets-ontwel'p tfkall.en belloortaan te ratlen.
Q54 qNaar aanleiding van de eer:te zinsnede der Memorie van qtoelichling en van hetgeen daarol ntrentin eenederAfdeelingen t fis ter sprake gebragt, heeftde Commissie zich genooptge( fvontlen om metden heer Minister, voorloopig belastmet het 4 fbestuur van het Departement voor de Zaken van de Roomsch
( 4Katholi jkeEeredienst,in mondelin: overleg te treden. ffDe Commissie is tegenstander van alle inmenging derRege-
lring in zacrl. Zi jgelooltcchter,datdestappen totregelinl ffvan de aanrelegenheden der Roomsch Katholijke Kerk hierte .6lande, welke van die Kerk zelve moeten uitgaan, door de (tRegering krachti; kunnen en moeten bevorderd worden,omf (dal, naarhaareenparig oordeel,hetbelang vanden Staatmedealrengt. dat de abnormale toestand, waarin het Roomscb
lKatholijk Kerkgenootschap totheden verkeert,ophoude. ( çBi jlletonderhoud,hetwelkopden 11enOctoberplaatsvond. fflleeftzijdaarom aan den heerMinisterde navolgendevl' agen r4gedaan:
f tBestaatbijde Regerinl gegrond vooruitzigtop eene eenig:4zins spoedige regeling van den lliervol'en lledoelden toestand; ctlan wel, doenzicllbezwaren op tegen dieregeling,totwelker tdopheëllg of wegruiming van Staatswele maatregelen zouden
qkunnen wol' den genomen,enz00ja,waarinzoudendiemaatal'egelen bestaan2 ttDoor dellheer Minister ishierop geantwoord: datdeRege-
(4yinJ &' roegeren ook tllansopenlijkel1duideli jkIllpdVtrklaard, (4dat de RoomscllKatholijke Iterk de vrijheid had hareaan(tgelegenheden op den norm aloa voet te regelen; dat ltetniet
lin de bedoeling der Regerinl laJ de vrijheid dier Kerk ten qopzigte harerorganisatie in iets tellelem meren;datdoordeze 44herhaalde vel.klaringen,aan den Heiliga Stoelaanleiding ge-
ftgeven was, om ,zoo Hi jdezaak wenscleli jk acht,totverlwezenlijking daarvan aan de Eegering de lloodige openingen ete doen, doch datzijvan hare zi jdegemeend had totgeene qoë ciele mededeelingen daal'omtrent te moeten ovelgaan ; dat
qzijechtergegronde redenen heeftom te gelooven,datvande qzijde van den HeiligenStoelopellingentenopzigtedierregelillg
Q5ö ttnan haar gedaan zullen worden. en tè#ens het er Voor te
( thouden,datdieopellingen nietlangacllterwegezullenbli jven. qDe Commissie van Rapporteurs lleeftgemeend bi jditantqwool' d te moeten bertlsten.p
Uithetvepslag. betreFende hetXesde Hoofdstuk,blijkt,dat de Commissie van Rajlporteurs aan den Minister, voorloopil belast met hetbestuur #an hetDepartement voor de Zakender Hervormde Eeredienst, de aanmerkingenllad medegedeeld!welker inhoud hier Yolgt:
eHet reeds meermalen behandeld . vraagstuk der gehyele 0p-
lheëng van de beide Ministerien van Eeredirnstistedezer ftgelegenheld weder in al de Afdeelingen der Kamer terspl'ake
lgekomen.Yaarveleroordeelpleitmeerdan ééneredenvoor
ftdien m aatregel, w aartegen uiteen administratieloorpuntw el lgeenerleibezwaarkan bestaan,daardeondervindin; derIaatsle
tfjaren schi jntgeleerd tehebben,datdezakenderverschillende ffKerkgenootschappen, voor zooverde Staatdaarbijbetrokken ttis, zondel.ongelegenheid, bij afzonderli jke afdeelingen van qtwee Departem enten van algemeen bestuur kunnen worden
tfgevende,temoeten vragen,in hoeverrezijzwarYigheid ziet, :4om onmit ldeli jk na de verwaclt wordende orgallisatie der t ïpnderscheidene Kerkgenootschapl len,tot die opheëng ovel'te (4gaan.Twee leden der Commissie kunnen zich echter methet qtlenkbeeld, om ditverlangen zoo stellig uitte drukken, niet
ftvereenigen; meenende zij,dateerstals de hierbedoelde or(fgallisatieder Kerkgenootschappen Berkelijk dâir is,hetalof ttniet'wenscllelijke dertlpheml lg van de heide Ministerien vnn flEeredienstaall een nader olltlerzoek zalmoelen worden onder((WOl'l)en. (4Intusschen is de Coml nissie van Rapporteurs eenparig van f4gevoelen, dat, voor zoover de Regering in de llerziening &'an tfde reglementen en verordeningen der Kerkgenootzchappen be-
tf.trokken kan worden, llij llaar lletbeginseltlergeheeleaf-
qscheiding van Kel' k eI ) Staat, dat in de Grondwet zelve ligt lopgesloten , op den voorgropd behoortte staan; zcodat men qhetdan o0k zeer zou afkeuren,indien de Regering haarzegel
44hechtte aan llet opnemen van eenipe bepaling in zuodanil treglement, waardoor vroeger hestaan bebbende llanden n0# lvoor de toekomst ilt stand wiel'den gehouden.p De Minister heefthierop het volgende antwoord gegeven: ellet is bekend, dat oak de Relerinl nietVreemd is aan tthet d6nkbeeld totgeheele opllem ng #an de l 'eide Ministerien
evan Eeredienst; - Zi j heeftechtergeoordeeld ten deze met ftomziltigheid te moeten (e werk te gaan ,en totgeen bepaald
qbesluitte komen,dan nadatde Verschillende kerkelijke erfJaf4nisatien haar &olkomen beslag zullen hebben verkregen. lNaar het door de Relel'in; metgetrouwlleid aangekleefd
t fslelsel, om zich geenerlei inlnengilg in dezuiverkerkeli jke tfllelangen der verscllillende gotlsdienstile gezindheden te verqoorlovell, ligt llct btliten hal'e magt, om het oogenblik te
ttç -el' haaslen, waarop dit ontlerwelp mel gerijpte kennis zal ( 4ktlllnen wol.del overwogell,en zi jmoetziclldaarom aan de lzijde Van t1e milldel .heid der Comlnisbiescharen,die Voorals .llol het ti jdstip tot.lletnelnen Yan een bepaald besluitniet cgekomell atàht. ((De meening der Commissie van Rapporteurs,volgens welke
qi 1e ondel.vindilpg der Iaalstejal'en zouden llel)I)ellgeleerd,dat f(de zaken del' N'el'scllillende Kerkgenootscllappen . voor zoo
( 4verre de Staatdaal' bi j belrokken is,zonderongelelenlleid bi j f 4afzonderli jke afdeelingen van tweeDepal' tementen Yan alget fmeen llesttlur kunnen worden llehandeltl,rust op eene min
tjuiste voorstellinl derzaak. qDe lleide Departemenlen van Eeredienst Ileslaallnog steeds lgelleel op zicll zelvnn, hebbcn lkunne eigelle inrilting en
qwel. kkl' ing, en metde Delpartementen,waarçanzijvermoed cwordell slecl lts afzolldel. li jke afdeelinlon uitte lnaken,niets ftgemeen, dallde persoon,die 11en besttlul't.
aDe çl' aag ofdebemoeijingen,die thansdenwerkkl' ingVan
Q:7 tbeide Departementen Van Eeredienst uitmaken , Yoal. eene
lzoodanige vereenvoudiging vatbaarzi jn,datdie,zollderkrenttking der betl .okken belangen, metgelijksoortigeofverwante ttwel' kzaamhe den #an één ofmeer andel' e*Departementen van $ qalgemeen bestuur kunnen worden ineengesmolten, is door de qondervinding n0g nietopgelost. Deze heeftalleen geleerd,dat
qhet mogelijk is, om hetbestuurvan één t lerDepartementen lvan Eeredienst metdat van een pnder Departement van alget'meen bestuur te vereenigen, en, daar deze proelis genomen
.gedurende een lijdvak,waarin buitengewoneen mneijeli jke ttzaken behandeld zi jn,bestaat eraanvankelijk geen bezwaar flom op den tegenwoordigen vnette bli jven voortgaan. ttDe Regering heefttotdusverre.gelijk l' eedsboven isoplgemerkt. met onwl. ikllare standvastigheid het beginsel der (tafscheiding van Kerk en Staat nageleefd, en zalzich ,zonder ((daartoe eenit;e nadere waarschuwing te belloeven,van iederè
qinmenging il1 zuiver kerkelijke belangen zorgvuldig bli jven lonthouden; maar daaruit schijnt in geenen deele voortte tfvloeijen, dat daar, waar de belanlen elkander aanraken, tgeenebetrekkingea zouden kannen en moetenblijven bestaan, qdie voor de Rclering de vervulling harèr grondwettile ver-
lpligtinlen meerremakkelljk kunnen maken;methetoo& op t ldie grondwettige verpligtingen zal zi j hare handelingen in (tdezen bli jven relelen.l )
W ijdersbevathetvoorsz.verslagtedierzakenogIlet'olgende: lDe meerderheid der Commissie meent bier te moeten op'-
ttmerken, dat zijin harenota aan deRegering hetgeveelen lheeftuitgedrukt, datuiteen administl. atief oogpunt,geenerlei ((bezwaar kan bestaan tegen de opheëng der beideMinisterien
'tvan Eeredienst, omdat blijkens de ondervindinl derlaatste t ljaren,zonderongelegenheid,dezakenderverschillendeKerkt lgenootschappen, voor zoover deStaatdaarbijbetrokken is, (tbij afzonderlijke afdeelilgen van twee Departementen van
tçhaar antwoord, dat geourende dattijdvak,waarin buiten-
Q58
egcwone en mpeijelilkezaken behandeld zi jn,.hetbestuurvan qéén der Departementen #an Eeredienstmettlat van een ander f4Departement van algemeen bestuur ià vereenigd,en er aan-
tfvankelijk geen bezwaarbestaat,om qp den tegenwoordigen qvoet te bli jven voortgaan. Het is tler Commissiedelhalve qvreemd voorgekomen, dat de Regering desniettegenstaande
lnog kan A'erklaren,datdoordeondervindinl nietzoudezijl! lopgelostde#vraag,ofde bemoeijenisjen,diethansdenwerklkring van beide Departementen van Eeredienstuitmaken,voor
qeenezoodanige vereenvoudiging vatbaarzijn,datdie,zonder qkrenkin: der betrokken belangen,metgelijksoortige ofverqwante werkzaamheden van dén of meerandereDepartementen
qvan algemeen bestuurkunnen warden ineengesmolten.(1) qDe meel.derheid der Commissie hoopt, datetrlallg demoge-
tli jkheid derineensmelting ook bijde Regeringdoordeonderqvinding genoegzaam zalzijn bewezen. (tll1.de nota van antw oord van den heer M inisterw ordteok qgezegd, dat de Regerinl steeds hetbeginsel der afscheiding (6van Kerk en Staat heeft nageleefd, en zich vân iedereinmen-
ftging in zuiver kerkelijke belangen zorgvuldig zaIblijvenont((houden. f tDe Commissie van Rapportetlrsmeende,datditlaatsteeenige
((nadere opheldering A-an de zijde derRegering behoefde,en ( 4heeft daarom den heer Ministeruitgenoodigd deswegeinmon-
t 4delinl overle; tetreden,hetgeen op den 12enjl.heeftplaats ffgehad. qDe Commissie heeft toen aan den heer Minister te kehnen
(l) Deze aanmerking doet aan m lseersland denken.Immersde
Regering heeft blkkbaarbedoeld ,datergeen bezwaar bestaat in het,op den tegenwoordigen voet,vereenigd blijvenvanhetbestuut' van één der Departemepten van Eeredienstmethelbestuurvaneen ander Departement #an algemeen bestuur; terwijlde Commissie schi jnt begrepen te hebben dat ëén der twee Departementen van Eeredienstreeds werkelilk meteen ander Departementzou zi jnvereenigd gewo. 'den; in welk gevaleralleen grond kol bejlaan,om het vreemd tsvindenydatdegesteldévraag,nopensdeinéensmelting van de belnoeljenissen s' an beide Departementrn &an Eeredienstmet de werkzaamheden van :en ofmeerandere Departementen,doorde ondervinding nog nietis opgelost.
Q59 ftgegeven , dat,wanneer men zich herinnert watten aanzien (fder betrekkingen van de Regering met het Hervormde Kerklgenootschap sedert 1816 heeltlllaats gegrepen, hetdan nog
ede aandacht moet trekken, dat deRegerinç voortdurend zorgt
qbijde vergaderingen der vertegenwoordigersvandatKerkgeqnootschap even als bijdie van andere,zoo alsdeLuthersche qen lsraelitische,door een harerleden gerepresenteerd tezi jn, (4en dat de hier bedoelde vergaderingen van Synoden en der-
( tgeli jkesteeds door den Minister fn naam de,Koningsworden tlgeopend, waarin toch ligt opgesloten, dat zopder autorisatie eVan hetHoofd van den Staat. geene zoodanige Vergadering (fzou kunnen plaats hebben. qilierop heeft de heer Ministergeantwcord:datereenlegale eovergang tusschen de oude en nieuw e orde van zaken behoert
(tplaatstehebben,en Zijne Excellentie dusvan pordeelis,dat, lvolgens de tegenwoordige reglementen, de opening in naam ftdes Konings en de tegenwoordigheid #an eenen representant
tder Regering nietkon worden nagelaten,terwijlde Minister (4het wenschelijk.achtte, dat bij de nieuwe reglementen de qfaculteitaan de Regering wierd gegeven , om zich,desgoed-
44vindende, bij deSynode ofdergeli jkeve/gaderingen te laten qvertegenwoordigen. flDe meerderheid der Commissie heeftdaarop verklaardhiel' in tfgeen bezwaar te zien. cDe Commissie &'an Rapporteurs doelde echter in hare Nota qmeer bepaald op eene andere hiermede in vel'band staande (4omstandigheid. Het is van algemeene bekendhei d ,dateen * qconcept-reglement tot organisatie van hetHervormde lterkqgenootschap in gereedheid gebragten aan degoedkeuring des t'Konings onderworpen is. Die goedkeuring is echter,zoo ver
qmen weet,nog nietgegeven.W anneerhetlangacllterblijven ttdaarvan moest toegeschreven w orden aan het w eglaten eener
( fbepaling.betreFende deKoninklijkegoedkeuringderreglemenfften ,dan zou de Commissie van Rapporteursmoeten Yerklaren,
fldatzi j in hetbelanl van denStaat,en om de regten,diede eKerkgenaotschappen zelve, behoudens art. l69 derGrondwet,
Q40
ebezitten,deweder-opnemingvanzondanileslotbepalinghoogelijk xfzou m oeten afkellren. ttDe heer Ministel.lleeft daarop te kennen gegeven,dathiel'çtomtrent de opinie der Regerin; gelleeldezelfde was a1s die
.derCommissie,en dathi j erzich sterk terenzoudeverklaard fthebben, wanneer eene dergeli jkebepaling inhetontwerpware
z topgenomen. Zi jneExcellentie deelde aan deCommissie mede (4den inholld der slotbepaling van llet ontwerp-reglementvan (t9 September 1851, waarin niets voorkomf van goedkeuring lder Regering van Iatere veranderingen in hetreglement. (tDe Commissie heeft gemeend , dat door deze inlichtingen
ttvan den heer Ministerdebedeeling derRerel'ing bi jderzelver lantwoord, haargenoegzaam was opgehelderd.p NB.llet hier behandelde onderwerp za1,in den volgenden
Jaargang #nn dltIlandboekje,worden vervolgd.
Q1l STAAT derUITGA5,EN,op deStaats-begropting vanhetGroot-
'
HertogdomLUXEM3URG,voorhetdienstjaar1851teegestaan, ten behoeve van de EEREDIENSTEX. dt
onderwerpen.
Bedrag.
< -
- -
Katholi lkeEeredienst. franken.cs. 4 Tractcmentvandegeesteli jkheld. . 249,225.86 2 Toelageaan den dienstdoenden geestelijkevan een Belgisch grensdorp voor de geestelijke bedienlng der bevolking van een Luxem burgsc: dorp . . . . . . . . . . .
a()0.0f .)
3 Tractement van den Dlrecleur en de Professoren van hetseminarie . . . . . . . 4 Benrzen voor behoeftiae kweekelînx n het -en va
8,000.00
senainarie . . . -.
.
.
.
.
5 Onvoorziene ultgaven .
. .
.
.
.
Israëlitische Eeredienst.
6 Tractementvan den Rabbijn Totaal
4,200.00 4,000.00 265,725.86
.
2,000.00
. 267,725.86
Zanmerkingen. Behalve de ln dezen staat vervatte sommeny is op de Staatsbegrooting van h'etGroot-llertogdom 'oor 1851 nog toegestaan eene som van 20,000 franken voor:ttOnderstand aan gemeenten voorden lbouw van KERKEN en schoollocalen ,m itsgadersvoor de inrigting <en hetameublemenlvan gebouwen voorde openbare dlenstenvoor ,andere werken ten nntleder gemeenten.l)
Voor hetdienstjaar 1850 bedroeg hetci jferdertoegeslanesommen
voor de behoeften van de EEREpIE>s' rEx 263,241 franken52 centimes.
Gedurende datjaar hebben de,door hrtGouvernementbekrachtigde giften,bi j acten van schenking ofbij uiterstewilsbeschikkinren,aan de KERKFABRIEKEX van 44 kerken en kapellen vermaaktyte zamen bedragen 18,480 franken.
De bevolklng van hetGroot-llertogdom teldeop 1 Januari j1850
189,631 zielen.
11
Q4Q STAAT derUITGAVEN .opdeStaats-begrooting vanhetGroot-
Hertogdom LUXEMBURG,V0ol.het.dienstjaar1851toegestaan, ten behoeve van het OPENBAAR OlnERwlzs. =
>
onuerwerpen.
sedrag.
<
Hopgeren Middelbaar Onderwijs.
franken.cs. 79,500.* ..... 600.00
1 Athenaeum , Pro-gymnasium , Middelbare en Nijverheids-scholen . . . . . . . . . 2 Crediet ter bevordering van landbouwkundig 3 4 5 6
onderwi js . . . . . .
ldem teroprigtingeenerlandbouwkundigesclzool Memorie, Onderastalld aan onvermogende kweekelingen . 500.00 Ter betalingderinkomstenvanzekerbeneEcie. 253.00 Honorarium der leden vandeJurys#anonderzoek.. . . . . . . . . . . .. 1,00000 7 Beurzen Voor de Universiteits-studien. . . 2,000.00
Lager onde*wils. 8 Commisslevanonderwijs.Normaalschool.Vereenigingen van onderwijzers.Onvoorzicne uitgaven. . . . . . . . . 26,360.00 9 Subsidien oftractementen. . . . 6û,090.00 1Q Onderstand aan oudeahoogbejaarde en behoeftigeonderwi jzersenon-
derwi jzeressen.
.
83,853.00 '
86,860.00
500.00
Schoone kunsten. 11 Aanmoedigingen . . . . . . . 6,000.00
12 Subsidieaan de Koninklg jkeGrootHertogelijke Maatschappi jtotop-
s poring enen behoud r oot oude gedenkt eeken in hetdeGr -l lertogdom . . . . . . . . . 1,500.00
13 Subsidie aan de Maatschappi jder
Natuurli jke geschiedenis. . . .
.. ..
800.00
8300. ,00 ,
Onvoorziene uitgaven . . . . . . . . . Onderhond derStaatsgebouwenvoorhetOpen-
637.00
baar Onderwijsen hetmobilair. . 4 . .
8,000.00
Tolaal.
187,650.00
A anmet. kingen. Behalçe deze som is nog een crediet 'oor den bouw van school-
localen toegpstaan,hetwelk isbegrepen inde20,000frankenjwaar-
' van de bestemminj bi J den voorgaanden staatisopgegeven. Voor hetdienstlaar 1850 betlroeg hetcijferdertoegestanesommen voor de behoeften van hel Openbaar Oadcrw#: 152,443 franken 72 centimes.
Q1, 5
STAAT derUITGZVEN, ol' lde Staats-llegrootingen van hetKoningrijk en 1851 en 1851 toegestaan, ten behoeîre BELCIE. volpr tle diellst-jal. N'an dein datRijk el' ktnde EEREDIENSTEN, k 'j '
t1 g
Bedraf.
s. i -
Onderwerpen.
-- . .
4-8.5I I I8ô2
1 1ploofdstt lk,Oqenbareschuld Kapil'lelII.
franken.! cs.franken.cs. )j l / , kgo j,k rl rnja jjl k ijep gr ejl se ko lc :je qlu ' f1esj ue ae us yty el j i tje qpe. nsi *( )e1 *el1* .j l *3 j *o j >: ,v jv jo Y 0 # 't: 0 % 'o 0 N # 'j l -* l j 'y h û ' j; >0 ( )( 0 )0 ()q 0j ) 0 .
a4
.
.
).. - - -.
Totalen . 241,000'00 220,000 00 Hoofdstuk:Depart.vanJtlstltie.Kapittel#111. -* Eerediensten.
Katholijke Eeredienst. 25 l ' Ioogere geestelijkheid. Onderwijzend en be-
,
sturend personeelder groote Seminarien, uitgezondertldal van Luik . . . . . . 311,700,00 26,Beurzen en halve bearzen aan de groote Seminarien verbonden,uilgezonderd datvan Luik . . . . . . . . . .. . . 62.010 55
31I,700 Q0 62,010,55
27jr lqractementen derlagere geestelijkheid : .3,341,930j '00 3,341,030 00
28On derstandgeldentenbelloevevankerkelx jke ( gebouwen. . . . . . . . . 420,000.00
T
-
.-..-..-
-
(
420,000'00
).... -j-..
olalcn .4,134,740455 4,I34,740j '55 yProteslantscheenAnglicaansche Eerediensten. 48, . . . . . 30Onderstandgelden en verschillende uitga&-en . 9,029 00 9,029 00
19lTractemenlenvanhetpersoneel
jrjj yjjtj 4a,,rjjq -( ;
Totaleu .
. -. .- .
IsraelilischeEeredienst. 39! trrractementen van ltetpersoneel. . .
32Bureau-kosten van hetcentraalconsistorieen onvoorziene uitgaven
. .
.
j. --.--. . -t00--. 57,900
57,900'.00
- t ,. . 8,600j 00 . . .. ......
Totalen .
Verschillende Eerediensten.
'
8,600 00
j
900'00
900 00
j. -... . ...... 9,500'Q0 9,500 00
... ..
- -
33 Pensioenen en onder:tand voor kerkleeraars, en ondersteuningaan oude kleosterlingen . 24,U00 00
-
24,0û0 00
Totaal-Generaal.4,467,14055 4,446,140i55 A&NMERKINGEN.
De beslandf leelen der onderwerpen en andere daartoe betrekkelilke wetens-
waardiyheden , vindt men aangewezen in den staat der hier bedoeldeuitgaven voor 1850, voorkomende op blz.154- 160 van den vierden Jaargang van dit
Randboekje. DebevolkingvanhetKoningri jkBelgieywelkeopIJanuarij1850eenaanlalvaw
1,370,882zielenbedroeg,teldeop1Januari j1851eengetal#an4,407,241zielen.
Q44
STAAT der UITGAVEN, op deStaats-begrcotlng #an hetKnningri jk
BELGIE, voor het dienstlaar 1851,toegestaan ten behoeve #an hetfl
OPENBAAR ONDERWIJS. ' =
>
'j'
onderwerpen.
Q
Bedrag. ,
Hoofdstnk:Binnenlandsche Zaken.
franken.ea.
6 Hooger OnderFijs. 7 TrS actement derxbeambten en gee -mplolleerden derbeide taats-Dnlverslteiten. . . . . . . . . . . . . $18,600,0û 68 Beurzen.MaterieelderUniversitelten.Normaal-onderwl ls bijde faculteitvan wijsbegeerteenletterenopdehoogeschool te Leuven,tn bî j die dtr wettnschappen op de
hoogeschool te Gent. . . . . . . . . . 106,800.00 69 lury Van onderzoek vnor de academische graden. . . . 50,000.00
70 Universiteits-concoursen jaarboeken 9 . A .
. .
10,000.00
Totaal. ; 685:400.00 MiddelbaarOnderwlls. F4 lnspecteur der athenea en collegien. . . . 5,000.00 72 Reiskosten Tan denzelven. . . . . . . . 5,000.00 73 Onderstandgeldenvoorinstelllngen vanMlddelbaar Onderwijsen scholen #an Nijverheid en Handel. . . . . . . . . . . . 273,000.00 74 SchadeloosstellingaanProfessorenvan athenea en colle:ien . . . * . . . . . 5,000.00
L
a88J;p.c;
agerOnderwlls. 75 Burgerlîlkeinspecteurs . . . . . . . . 34,000.00 76 slaats-normaalscholen teLierlen teNivelle.. (Personeel). . . . . . . . . . . . 60,000. 60
77 Andere uitgaven van toezlgtenadminlstratiekosten. Materieel en kosten der normaalzckolen.Geadopteerdenormaal-scholen.Hoofdscholen der eerste klasse en alle verdere
kosten van hetLagerOnderwijs. Subsidien aan bljzondereinriatinRen.scholenvoorvolwassenen enz. . 7 .- .-. . . . . .l,105,731.33 78 Subsldien voor onderwîjsvan doofstommenen blinuen . . . . . . . . . 46.000.00 TotaalGentraal.
1,215,731.33
. 2,189,131.33
AANMERKINGEN .
Meerdere bllzbnderhedenbetrekkelilkhetOpenbaarOnderwllsinBelgievlôdt men op blz.161- 165 van den vierden Jaargang van ditHandboekle. Op de Staats-begrooting vangemeld Koningrijk voor185Izijnnogtoegestaan: Voor w etenschappen en letteren. , :choonekunsten . . .
fr.258,750.00 - 323,700.Q0
D E R D E > @ @PD 5* r N . U CCG -
IE(I8LlTI!, û?8TllT8-(Esp2qE5Ijç!j, lN VERB&ND STAANDE T@T
2 2 2 2 2 1 2:2 2 M i Q 2m
IAXM Elt1(lX G. De allemeene aanmerkingen , op bladz. 116 van den eergten
Jaarganl van ditHandboekie vool' komende,zi jn ook tendeele op tlit Hoofdstuk van toepassing; wesllalve daarnaarxverw ezen w ordt.
Q47
TIJDREEEXKPXDIGE OPGIYE der wetten, besluiten eneerordeningen adpprhetAkderlandsche u stccfd-le:fttur uitgenaardigd .ï4 betfekking t0t de zcàdn van'de EEREDIEAST, het OPBSB&AR oipERw lls en het ARMW EZE: in hetalgem een a en inzonderheid rcn die,K el/fehetRooMscll
XATIIOLIJK KERKGEAOOTSCIIAP betrenen. m e ld e R e e k *. 1841- 1842.
1 Januarlj1841'#[email protected]. Besluit, luidende a1s Volgt: Gezien: l*. De oëciële nota doorden KardinaalLambruschini,Secre-
taris val lStaat#an ZijneHeiligheidPausGregoriusXVI, onder dagteekeninl van den 30 November11.:aanOnzen
Gezant te home gerlgt, betre:entle deultvoertng her Pauseli jke breve van den 2 Junij des vorigen jaars. waaruitbli jkt,datZijne Heiligheidt0tApostolischenAdministrateurvan het,bi jdie breve,ingesteldeVicariaat van Limbqrg ,heeftbenoemdJoannenAugustinu'Pcrdtlf,, Pastoor der eerste klasse te Roermond en Deken van het Dekepaatvan dien naam ,en hem tevens de waardigbeid
van Bisschop in pcrtfètt. çinFdelium ,onderden titelvan Bisscllop van Ilir%-ne. heeft verleend;
2e.De, door den Zaakgelastigde van den lI. StoelbijOns Hof, aan Onzen Dir-ecteurGeneraalvoor deZaken vande
RoomschKatholijkeEeredienst,onderdagleekeningvanden 24 Decemher ll.,medegedeelde beschikkingen, doordien Zaakgelastigde, ep den 18 daar te voren , genomen ter geheele en Volledige uitvoerinl Yan de hierboven gemelde
Pauselijke breve;en
Q48 3o.De rapporten van. Onzen Directeur Generaalvoornoemd van tlen 25 en 31 December 11., n@. 2 en 1,D 1851 Gelet op Onze beschikking van den 31December11.,lett.X*I; Gezien hetnader rappartvan Onzeqmeergemelden Directeur Generaalvan den 1 dezer no.2,D l85 ;
Gelet op art.65 derGrondweten op hetKoninklijk besluit #an den 8 Juli j 1840 no.83; Hebben goedgevonden en verstaan : den heerJ.A.Paredisin
zijnebetrekking van Apostolischen Administrateur van hetVicariaatvan Lii nbur: te erkennen en aan denzelven tevensverlof te verleenen tot aannemin: van de waardigheid van Bisschop
in zcrlïèu:inpdellum onderden titelvan Bisschop vanHirine. (Zie Besluit 15 Maart1841,no.71.) N ota.Joannes A lzglllr/al za Paredis is geboren teBree,lnLlmburg,den 28 âugustus 1795.Hi j heeftdeBisschoppelijkewijding opden30Juni j1841teRoermondontvangen.Bi jKoninklijk besluil van den 13 Junij 1841 no.13 werd hiJ benoemd tot Kommandeur der orde van den Nederlandschen Leeuw.
9 Januarij1841,Staatsblad [email protected]. Besluit, waarbij, tep welruilning #an de klagten over de toepassinl van het Koninkli jk bcsluit van den 5 Julij 1836 (Staatsbtad no,42),metwijziging van datbesluit,wordtvastgesteld,dat de Afgescheidenen van het Hervormd Kel 'kgenoot-
schap, welke zich a1seene Chriatelijk afgescheidene gemeente zouden verlangen te vestigen , zich tot den Koning , ter toe-
latinl en erkenning.kunnen vervoegen,bi jeen schriftelijk en indivb' dueel onderteekend adres, Yergezeld #an de navolgende
bi jlagen: a. De Reglementen en kerkeli jkeol.ganisatie derop te rigten gemeente.
b.Een certiNcaatvaa hetplaatselijkbestuurhunnerwoonplaats, dat het gebouw , hetbijzonderhuisofeenig gedeeltevan hetzelî -e,doorde adressanten,hetzi j in eigendom ofwe1in huur of gebruik verkrelen, watdeszelfs ligging aangaat, geschiktis tQtdeuitoefenin; #an hunneopenbarq Eeredienst,
Q49 en dat uit het Verlangde gebruik geen hinder Voor andere Godsdienstige gezindheden,ofstoornis der publieke ordeen vciligheid te duchten is;
e. Eene verklaring,datzijin de kosten çalkhunneEeredienst, mitsgaders in de verzorginl van hunne behoeftigen, buiten
bezwaar#anhetRijkzullenvoorzien;zullendeechterdeswege geen andere waarborl worden gevorderd ;en
d.Gelijke verklarinl,datzijnimmer eenigeaanspraak zullen m aken op de bezittingen, inkom sten eu regten vanhetHervormde Kerkgenootschap of van eenigeandere Godsdienstige gezindheid, en aan de wetten van den Staat zullen gem hoorzam en. X ota.Volgens het Koninklijk besluitvan den 9 Januarij 1849,
Lstaatsblad no.1)y kunnen devoorwaarden dertoelatingvan CNristelijk afgescheidene gemeenten, nlet worden opgevatof uitgelegd in zoodanlgen zin y a1s of die gemeenten daardoor , ten opzigte van heterlangen van subsidie voorhunnearmen uit
de plaatseli jke kassen y minder aanspraak zouden hebben dan de gemeenten,die totandere kerkgenootschappen behooren;dat,in ditopzlgt,de gedachte voorwaarden nietstoevoegenof
afnemen;- en dat mitsdien de armbesluren der Christelijke
afgescheidene gemeenten op subsidieuitde plaatselijkekassen geen meerdere ofm indere aanspraak hebbeny dan iederander
Kerkelijk Armbesluur.
12 Januari j 1841,n*.7. Besluit, waarbij de exceptionele toestand wordtopgeheven,. waarin het Hertogdom Limburg> ten aanzienvan den gang van
deszelfsbestuur,verkeerde.(ZieBesluiten 8 April1831,no.91 en 12 Junij 1839, lett. B 31rmitsgadersde wetvan den 26 Mei1841,Staatsblad [email protected].) 13 Januarij 1841,no.652. Circulaire van den M inister van Financien,houdende:
Overeenkomstig de bevelen desKonings,doorZi jneExcellentie den Heer Secretarisvan Staat,termi jnerkennisse gebragt,onderdagteekeninl van den 25 Décemher1l.no.l,heh
Q50
ik de eer U H.E.Gestr.medete t leelen,dathetZijne Majesteit heeftbellaa:d vastte stellen,tlatdebepalinged,vervat in'het tweedelid van lletKoninklijk besluitvan den 27 Maal 't 1825, no. 126, en in het besluitYan dfn 30 September 1828 ,
n.. 115, betreFende de oplegging, ten behoeve val l'sRijks schatkist, van eellejaal' lijksclle uitkeering vanviel'tenhonderd van de huurw aarde der onroerende goederen in de doode'hand overgaande, buiten verder gevoll zullen w orden gelaten ,en
tlat voortaan ook van dk totlliertoe,uitkrachtevan diebesluiten: opgelegde verpligting tot uitkeerilll dier Vier ten honderd,geen verder gevolg zal worden gegeven.
Naar aanleidinl van dien heb ik deeerU l1..E.Gestr.bij deze te A'erzocken ,om daor ronddeeling van de tegenwoordige circulaire,de ambtenaren der Registratie in uweprovincie van hetvorenstaande le w illen onderrigten ,metlast,om : a. al de voarschl'iften, nopens dit onderw erp bestaande, a1s vervallcn te beschouw en. b. geene invorderingen te dezer zake m eer te doen,zoo q'el ten aanzien van het vervolg, a1s met lletrekking tothetgeen
voor hetverlcdene nog nietmogtzijn ketaald;en al de artikelen, de hiervorenbedoeldeuitkeerinl betl'e/ellde.
op dememorialen doortehalen.(Zie Koninklijke bescllikking van den 25 December 1840 no. 1, el 1 Circulaire van
den 19Januarij 1841 no.3/x,7.) 16 Januarij1811,n*.104. Besluit,waarllijin een geschil,nopensdebedeelinl vanten' onvermogende,die nazijne meerlerjarigwording nel gens vier jal 'en achtereenvolgende in cene gemeente lleeftgewoond, de vraal bnvestigend wordt beslist: of in gevalhetbewijs,dat zoodanil onvermogende op eene bepaalde plaats is geboren, niet kan w orden opgespoord ,het voldoende m aJ w orden ge-
acht, de plaats waar hij isg4doopf,alszijne geboorteplaats aan te nemen2 en zulks o.p grond,dat, in d'enregel,deplaats.
alwaal. iemantl gedoopt is,ook die is zijnergeboorte,en de Gevallen, waaria zulks lkietplaats heeft,uitzondtl' ingen zijnp .
Q3l tn dat, vermits alzoo de regel tot de toepassing van artikel l
der wet van den 28 Nokember 1818,fstaatsbladno.40)op de Iylaats, alwaar de behoeftige gedooptis, leidt,het belanghebbend bestuur, indien zoodanige uitzondering mogt bestaan,het
bewi jsdaarvan behoortteleverèn,ten einde,op die wijze,de bedoelde toepassinl van artikel 1 voor te komen.
19 Januari j 1841.no.:/.,7. Circulaire van den Directeur Generaal voor de Zaken der
Boomsch Katholijke Eeredienst, waarbij ter kennisse van de Kerkvoogden der onderscheidene Kerkdistricten w ordtgebragt,
tlathetZijn: Majesteitbehaagd heeft,bijeenelleschikking van den 25 December 1840 no.l, te bepalen ,dathettweedelid A'an
hetKoninklijk besltlit#an den 27 Maart1825,ne.l26 en het besluit van den 30 September 1828 nO. 115 ,betreFcnde de
oplegging eener jaarlljksche uitkeerinl van vierpercentvan de huurw aarde der onroerende goederen in dedoodehandovergaande, buiten verder gevoll zullen blilven ,en datook voortaan,aan de tothiertoe, uitkrachte van die besluiten, opge-, legde verpligting totuitkeering dier vier per cent,geenverder gevolg zal worden gegeven:
22 Januarij 1841,lett.M1. Koninklijkebeschikking,waarbijaan N.F.van den Braak. Ilastool. der R. K. gemeente te Iledikhuizen, onverletw ordt gelaten hetvoeren van dentitelvan Prelaat,m etdevergunning
om zich te doen mùteren, mits die plegtiglleid tntra Guros . geschiede,en daal 'uitgeene gevolgtrekkingen worden gemaakt tot het hebben of verkqi jgen van openbare regten ofvoorregten in den Staat.(Zie Besluit23 Januarij1825 no.132 en de Nota daaronder geplaatstop bladz. 39-43 vanden tweeden
Jaargang van ditHandboekje-) A ota.F /colc/ z. çfranciscus S zln den Braak awasden25 October 1784 te 'sHertogenbosch geboren,werd den 5 September 1837 tpt Prelaat verkozenj den 26 dierzelfden maand,in de kerk van de Haarsleeg,alsdusdanigbevestigd enden5 october1841 'te Oostcrhoutln de kapel#an hetklooslerSt.Cathariencndaal,
Q5Q
door dcn Bisschop van Curium jgemi jterd.Hijoïerleed den 23 Augustus 1842. In zijne plaats werd op den 13 September daaraanvolgende gekozen Gerardus IFilhetmusA ec.p ,geboren te 'sHertogenbosc: den 19 December 1794.Dezeisdell26Sep-
tember 1842 als Prelaatderabdijvan Berne bevestigd en op den 31 Mei1843 indeparochiekerk teBerlicum ,doordenBis-
schop vanEmmaus,gemijlerdymaarheeftdeswegegeene beschikking van den Koning gevraagd ofverkregeq.
26Januari j 1841,no.l41. Besluit, luitlende als volgt: Op de voordragtvan Onzen DirecteurGeneraalvoordeZaken
van de Roomsch Katholijke Eeredienstvan den 24 December ll.no.7/a,sz, betrekkelijk vereenvoudigingen,welke in de behandelinl van sommige aangelegenheden totzijn Departement belloorentle,tebrengen zouden zijn; Gezien het nader rapport van Onzen DirecteurGeneraalvoor-
noemd van den 23 dezer no.'3/x7a,uitgebragtten gevolge#an Onze aan hem medegedeelde beschikkinl van den 22 daar te voren no.2 ; Hebben goedgevonden en verstaan te bepalen:dathetDepar-
tement voor de Zaken van de Roomsch KatholijkeEeredienst bevoegd zalzijn,om zonderOnzetusschenkomst: 1o. uitde op hetxevende Hoofdstuk der Staats-begrootinl beschikbare fondsen y aan ieder der daartoe in aanm erking kom ende dienstdoende kerkleeraars te verstrekken,toe te
kennen ofaan den,bijsterfgevalen verplaatsing,opvolgenden titularis te continueeren en te doen kwijten'het bedral van delaatstelijk,overeenkomstil hetdeswegebestaande Itoninklijk besluit, voor de bedieninl bepaalde landelijke bezoldi ginl,hetzijdieonder debenaming &an
tractement,toelage ofjaarwedde,ofwelbijwijzevantegemoetkominl wegensgemis van landeli jkebezoldiginl of gratiâcatie tot aanvullinl van ontoereikende bezoldiging, verleend ofgenoten isgew orden,metdiebeperking nogtans, dat iedere vermeerdering of verm indering,w elke het een-
maalbi j Koninklijk besluitvastgesttlde bedra; dier onder-
Q55 scheidene bezoldigingen ,mogt çereischen, aan Onze ken-
nisneming en beslissing onderworpen zalblijven,en dat ook dan , wanneer aan eenen kerkleeraar. voor wiens
ambtsbetrekking noJ gcene landelijke bezoldiginl mogt bepaald en toelekend wezen, de hepaling en toekennin; daal 'van door On3,op tle voordragt van Onzen Directeur Generaalvoornoemtl,zalworden vaslgesteld# en 2o. te beschikken, metin achtneming der bestaande wetten en verordeningen, op alle door de daartoe geregtigden te
doeneaanvrage totlletverkrijgen van de,overeenkomstig deKoninkli jke beslt liten van den16Augustus1824Lstaatnblad no.45) en 2 Septelnber1839 no.127,vereischtwoI' dende toestemming of magtiging,om eene nieuwe kerke-
li jke gemeente op te rigten of in te stellen,om bestaande kerkelijke gemeellten tesupprimeren ofmetanderetecombineren ,m itsladers om kerken of gebouwen voordeoefening van de openbare godsdienst bestemd, a1s zoodanig af te breken, te vervreemden en daardoor aan derzelver bestemming te onttrekken;alles echteronderdezebepaling, dat, indien het 4otstand brengen van die buitengew one
daden,uitgaven ten lastetcn hetA#k mogtvol'deren,het bewilligen van de bedoelde toestemming of magtiginl aan
Onze beslissinl zalverblijven. En isOnze Directeur Generaal voornoemd belastmetde uitvoerinl dezes, w aarvan afschriften zullen w ordel)gezonden , vof)r zooveel heteersto lid betreft,aan Onzen Ministervan Fi-
nanciën,mitsgatlers aan deAlgemeene Rekenkamer,en,voor zooveel hettmeede lid aangaat,aan Onze Ministers van Justitie
en van Binnenlandsche Zaken respectievelijk totinformatieen nal 'igt.(ZieBesluiten 25 Mei1821no.69.6 Julij1827no.170# 25 Maart1828 n0.124 en 16 No#ember 1832 n*.34.) 8 Februari j 1841,no.100. Resolutie van den Minister van Financien,luidendea1svolgt:
Herzien hetKabinets-schrijvenvanden31Janual' ij1841no.8, ter zakc vaneen ,doorde Staatsraden?gewezen Cummissarissen,
Q54 belastmethetvoorloopigbestuurderwederin bezitgenomenland-
streken in LimburJ, aan Zi jne Majesteitgedaan verzock,om lleslissing omtrent de al of nieïonderworpenheid aan degl' ond-
belasting s'an de gebouwen, dienende Jot woonstedeen uitoefeninl van Godsdienstderpl' iestel' steW ittem,vereenigdontlel .
den titelvan del Allerheiligsten Verlosser LBedemptofisten' lben van de daartoe behoorende tuinen. H eeft goedgevonden en verstaan : lngevolge 'sKoningsbevelen,den heerStaatsraatl,Gouverneur van Lim llurg te kennen te geven , dat kerken en tempels, die
deropenbareGodsdienstgewijd zijn,zoomedeAartsbisdommen, Bisdommen, Seminarien en pastori jen, met de daartoe belloorende tuinen, bij de wet zijn vri jgesteld, maar dat tle kloosters, als niet ter openbare Godsdienstoefening bestem d ,
t laarmede nietgeli jk gesteld worden;- dathieromtrent,gelijk in hetalgemeen,bijde uitvoering vanhetkadasterinLimburg, andpre beginselen toete passen dan elders,en hepaaldelijk in Noordbrabant,ongelijkheid en verwarring zollveroorzaken ell tot klagten aanleiding geven ; - dat ook het l:eginselzelf, om
de kloostergebouwen in t Ie belasting te-Ilelrijpen,zoo billijk vool' komt, dat er geene voltloellde reden schijntte vinden te zijn,geli jk erdan ook doorwelgemeltleCommissal .issenJeene wordt voortgebragt, om tlaarvan af te wi jken, en zulks te minder om dat hetvolgen van datbeginselin Noordbl'allant of
eldersin deNoordelijke,evenmina1sil 1devoormaligeZuidelijke gewesten,toteenige reclame. ,zelfsnietvan dezijde dergeestelijkheid,aanleiding schi jntgegeventehebllen,endatderhalve, even z0o w einig grond a1s er bestaat,om op het ten deze in Noordbrabant verrigte terug te komen en alzoo inhreuk te maken op het altlaar reeds gevestigde kadaster, even weinig
reden is, om in ditûpzigt elderseeneandel 'ehantlelwijze te volgen; terwijl watbetrefthetdoor meergenoemtle Commigsarissen aangehaalde voorbeeld van vrijstelling in Amsterdam , hetzelve van geheel anderen aard is,a1szi jnde hetbedoKe de .l gebouw cen Godshuisin den gewonen zin,el1we1bepaaldeli jk een armlluis voorgey zallene meisjes.
Q55 N ota.Volgens art. l05 d :er wetvan den 3 Frlmaire VIlJaary (23 November 1798) zi jn degestichten#ten algemeenen nutte bestemd ,nietaan de grondbelasting onderworpen.
Degebouwen,welkebestemd zi jn engebezjgd worden t*tde openbare diensl, woqden op de staten der sectien en lepzers,
alleenlijk voor slemorie uitgetrokken en nietaangeslagen. Onderdie pebolwen zi jn almede beschouwd te behooren: 1o.Alle Gods-. D iaconie- en Gasthuinen ,waarin behoeftigen Kratts worden onderheuden ; dpch geenszins de gebouwcn
metdedaarbi l behoorendc tuinen en gronden,doordiegestichten bezeten wordende en tot andere einden gebezigd
of verhuurd. (Reselutie 23 September 1814y Besluiten 25 September 1817 nt '.65 en 20 Mei1823 no.93.) 2. ,.Alle 8choolgebouwen , welke de eigendom zijn van4door het openbaar gezag erkende,welda'dige inrigtlngen,en in
welke alleen eratis onderwijs wordtgegeven;daaronder echter niet begrepen de woningen van hen , die met het
onderwi js inzulkeschoolgebonwenzilnbelast.(Besluit17 September $818 no.66.) Btlzondere gcv// câtc?zenzoogenaamde Ilo4es,welkeond .er yeene openbareadnlinistratie staan,zijn belastbaar,(Resolutie 23 september 18l4 en Besluit 14 Januarij 1816 no., 50. )
12 Februari j 1841,no.l3l. Besluit, houdende, dat de Iotelingen derNationaleMilitievalz 1841 uit het Hertogdom Limburg el1 uitde gemeenten Maas-
tl'ichten St.Pieter,en wijders,totzoo Iang hierinnietnader zal zi jn voorzien, ook dievan volgendejaren,welke op een vall lleide Seminarien.te Luik of te Rolduc, de studie in de
Godgeleepdlleidbeoefenen,evenalsdieingeli jkgevalverkeqrende lotelingen van de ligting van 1840,in hetgenotzullen worden
gesteld, van de,bi j dewet,aan dezehunne positiegehcchte vrijstelling, mits zij dezel&' e aantoonen dooreen certihcaat, afgegeven in voegealszulksbijhetKoninkli jk besluitvandeR 8 Jtllij1818 nO.129isvoorgeschreven,namelijkvdoordenBisschop ofbi jgebreke van dezen,doarde Kerkvoegden,welke de Bisschoppen vervangen.(Ziem sluitcn l Maal 't1840 no.7: en 30 April1842 n<.57.)
Q56
16 Februari j 1841. Vonnis van de Arrondissements regtbank te Leeuwarden 4
waarbijisbeslist: Datarmbesturen niet beschouwd kunnen worden, alsonder-
geschikte administrative ligchamen va:deburgerlijkegemeente, wanneer zi j, afgescheiden #an de gemeente-kassen, eigene fondsen bezitten. Dat, ofschof )n, tellgevolge van de subsidien ,welkeaan somm ige armbesturen uit de gemeente-kassen w orden verstrekt,de
plaatselijke besturen overdezelve een oppertoezigtuitoefenen , dit echter niet wegneemt, dat de armbestul'en geheelonaf-
llankelijke en zelfstandige ligchamen blijven,hoedanig zijook beschouwd worden in de wet valt den 28 November 1818
(Staatsblad no.40),alwaar,in art.12,diaconien en soortgelijke instellingen verondersteld worden metde Jemeente-besturen, waaronderzijressorteren,geschilin regte tekunnen Voeren.
Dat de armbesttlren alzoo geheellijk vallen in determen van art. 1692 van het Btlrgerlijk W etb0ek,waarbi j aan de beheerdersvan zedelijkeligchamen demagtwordtverleend,z0o eischende aIs vel'werende,in regte op te treden ,voorzooverre daaromtrellt niet anders, doar de bestaande instellingell.de oyereenkom sten olreglem enten,is bepaald.
Dat,bi jhetKoninklijk besluitvan den 15 April1835n0.85, wel aan de Gedeputeerde Staten debevoegdheidwordtgegeven, om ,op verzoek van magtilin; ,tot het voeren van regtsgedin-
gen, door dedaal' bijomschreveneadministratien gedaan wordende, te beschikken , docllgeenszins de verpligting aan die administratien wordt opJeleld , om zoodanige maltigin; te
vragen,terwi jlook dezeverpligtinl geenszinsals een stilzwijgend gevolg van de aanGedeputeerdeStaten gegevenebevoegdheid kan beschouwd worden,daar ook hetgevalkan worden verondersteld , dat tle beheerders der bedoelde administratien, alvorens een regtsgedinl te ondernemen, voor hunne eigene verantwoording , de bedoelde magtiginl mogten vcrlangen : -
tene vooronderstelling, welke temeer waarschijnlijk wordt,
e57 wanneer men deaanleiding tothetbedoelde besluit9in hethccfd Van hetzelve vermeld ,in aanmerking neemt. Dat, in allen gevalle, voor zooverre als, bi jhetgezegde
Koninkli jk besluit,deverpligting tothetvragpnvanmagtiging a1sbestaandemogtverondersteld zi jn,dezeveronderstellingdan nog als geen voldoende grond van de daaruitafgeleide ver-
pligting kan worden aangemerkt,wanneerniet tevensblijkt. dat dezelve in cene expresse bepalinl der bestaande wetgevin: gegrond is;en Dat #an het bestaan eener zoodanigebepaling , in de vilre-
rende wetgeving, in geenen deele blijkt.(Zie Arrestvan het Provinciaalgeregtsho!in Friesland van den 12 Januari j1842, waarbijhetbovenstaande Vonnisisvernietigd. Vergeli jkdaarmede Arrestvan het Provinciaalgeregtshofin Zuidholland van
den% Junij1842 en hetArrestvan den Hoogen Raad van den 15 Juni j 1849.) N ota.Zie ook het Koninklijk besluit van den 15 Aprll1835 llo. 85 en de daarbij geplaatste N ota op bladz.289-291 #an den vierden Jaargang van ditHandboekle. 9 Maart 18.41,no. 130. Besluit, vaststellende de indeeling der uitgaven betreFende het Hertogdom Limburg , welke op het negende Hoofdstuk der
Staatz-belrooting voor denjare1841,onderlett.D globaalzi jn toegestaan, en waal. bij,ten behoeve van de Roomsch Katholijke Eeredienst ill voornoemd gewest,voor 1841 wordtbeschikbaar gesteld : 1o. Tractementen enz. van de Roomsch Katholijke geeste-
lijken
/ 100,400.00
.
[email protected] tot opbouw en herstelvan kerken
en pastori jen
Totaal
- 20,000.* / 120,400.00
15 M aart 1841,no.71.
Besluit,bepalende,als een gevolg van hetKoninklijkbesluit van den 8 Julij1840 [email protected],dejaarweddevandenKerkvoogd :an het Apostolisch Nical' iaat van Limbur; en die van den
Q58 kerkvaogd van hetApoltoliscà Vicariaatvan ' sHertogenbosch. iederop eenesom van tweeduizend vijfhonderd gulden;met l'egeling van de btlreaukosten dier Kerkvoogt len op den voet
#an hetKoninklijk besluit#an den 11Oftober 1833 [email protected]. 19 Alaart 1841, no. 108.
Besluit,waarbij,- uitaanmerkinl datzeker priester,lliet tegenstaande zi jn ontslag a1spastoor,weigerachtig is de kerk en pastorijdergemeenteaan den nieuw benoemden pastoorin te rllimen, - Gedeputeerde Staten der betrokkene provincie, als volgensart. 143 der Grondwetbelast metde uitvoering der
wetten opzigtelijk de bestherming derVerschillendegodsdiellstige gezindheden en derzelver uitwendige Eeredienst, worden gemagtigd,om, daartoe door den Kerkvoogd aangezpcht,door tusschenkomstvan hun politiek gezag,tezorgen datdebedoelde
priesterdadelijk de kerk en pastorij. ontruime. Nota.Gedeputeerde Staten hebben de bedoelde ontruiming,met behulp van den sterken arm ,doen totstand brengen ,en dit
beeft aanleidinggegeven totbedenkingen,waarbi j demeening werd geuit,dateen geesteli jke,diedoorde beçoegde Kerkeli jke autorlteit u1t zi jnebedienlngisonlslagen,nletdoorde administratieve gcg'. maar door tusschenkomstvan de reg-
terlqke magtyzou behooren gedwongen te worden tot'ontruiming derpastori j. Die meening werd gegrond op de bepalingder Grondwet,
houdende datniemand in de woning van eenen ingezeten zijns ondanks mag treden dan op last van eene magt,daartoe bi j de wet bevoegd verklaard ,en volgens de vormen daarbij'bepaald. Men beweerde dat w oning leder feitis,waarvan de oorsprong regtmatlg is;- datditfeita1sregt moetgehandhaafd worden,ook dan,wanneer de oorzaak ,dietothetzelve aanleiding gaf,heeftopgehoudenjzoo a1s plaats vlndtten aan-
zlen vaneen'huurder,wienshuurlijd verstrekenzi jndeyniet doorden sterken arm totonlruim ing kan genoodzaaktworden,
'
tenzij de verhuurder een vonnls heeft verkregen en ditten nltvoer wordtgelegd;- datergeenewetbestaatybi j welke de admlnistratieve magtbevoegdisverklaard,om eendoofzljne Kerkeli jke Qvtrheid afgezetten leeraar uitde dodr llem betrok-
Q59 ken pastorlj te verwllderen; en dat mltjdlen,hetdoor dje overheid gegeven bevel totontruimiug,bi J den regter behoort te worden aangebragt, dat deze datbevela1seene w er zou
moeten eerbiedigen en daaro/ een yonnistotontruiming zou moeten uitspreken,hetwelk alsdan a1s ieder andervonnis kan w ordeù ten uitvocr gelegd.
De dMartegen lngebragte beqenking,datdoorhetinroepen der regterlijke magt,de beslissing derKerkeli jke overheld zou kunnen magteloosgemaaktworden,omdatdereglerzou kunnen beslissen, datde afzetting van den kerkleeraaronwettW waz, verd wederlegd door artikel127 nO.2 van hetCode pe' nal,
vermits de daarbljvaslgesleldestrafbepaling' waakttegen:tt s'im.miscer dans les matières attribuéesaux autorltés adminixtra.tivesen défendantd'exécuterlesordresdel'administration;*-
zoodak geen regter, in de beoordeeling der innerli jke waarde van hetdoordebevoegdeoverheidgegeven ontslag en dedaaruit
voortvloeijende verpllgting totontruiming der ambtshalve betrokkene woning, zou mogen treden, zonder zich aan ambls-
misdaad schuldig te maken ,doorzl jne magttebuiten legaan. 22 M aart 1841, n@. 12. Besltlit, houdende uitnoodiging aan de onderseheidene godsw dienstige gezindheden .om . te bidden Yoor dfn welstand en de voopspoedige bevallinl van II. K. H. Mevrouw de Prinses
Frederik or Nederlanden.(Zie Besluit 10 Junij 1841.no.69.) 19 Apri 841,no.96. .l 1 Besluit,luidende a1s volgt:
Op bet gemeenschappeli jk rapport van Onzen MinlstervaR Buitenlandsche Zaken en Onzen Directeur Generaal voor de
Zaken van 1de Roomsch Katholi jkeEqredienstvan den IJdezer 11.. 1en ? 185 betreFende de,tloordenZaakgelastigdevan den H.St% lbl jons Hof,aan Onztn DirecteurGeneraalvoornoemd, in afschriftmedegedeelde brevevan Zijne Heiliglleid PausGregoriusXVI,gegeven teBome dennegendenMaartdezesjaars. waarbi j deparochitn, derprovincie Zeeland metdezelvertegenw ootdig grondgebied, totdus verre aan lletBisdom van Gent onderw orpen . daarvan afgcscheiden en vereenigd w orden m et
hetApostoli sch Vicar.iaatvanBreda,onderhetgeestelijkgezag el
Q60 de regtsmagtvan den tijdelijken Kerkvoogd #an datVicariaat. Hebben besloten en besluiten:
dehierboven omschrevenebeschikkingen derPauseli jkebreve
van dennegenden kaart1841aan0nswrlgevalligteverklaren: metlastopOnzenDirecteurGeneraal ooràeZakenderRoomsclz kx,v
Katholi jke Eeredienst, om daarvan aan de belanghebbende burgerlijkeautoriteiten kennik te doen dragen. En zijn Onze voornoemde Ministeren Directeur Generaal, ieder voor zooveelhem aangaat, belastmetdeuitvoering dezes, waarvan afschriften zullen worden gezonden aan Onze Ministers van Justitie en van Binnenlandsche Zaken tot informatie en
nal' igt.(ZieBesluit21Mei 1841n*.97enKoninkli jkebeschikking van den 5 Julij 1841no.6.) xYot a.Datgedeelte
van de provincie Zeeland9hetwelk gelegen is
op den linker-oever der W esterschelde en voorheen den naam
van Staats-Ftaanderen droeg,ressorteerde,even als de sta; Yussingen , onder IzetBisdom van Gent,doclkde geestelijke regtsmagtoverdie strcken werd sedert 1833 ,namensden Bis-
Khop van dat dioce- ,uitgeoefend doorzi jncn hiertelande gevestigden gedelegeerde ,onder den titel van Bisschoppell jken fl ora/ ziï4zcrf. ç van het Zeeuwsch :eleelze des Bisdoms van
Geqt. (Zie Koninkli jke rescripten van 20Maart1832lett.P8 en 27 Februari j 1833lett.15.) Na de, bij het tractaat van den 19 âpril 1839,totstand gekom eneEnalescheiding tusschen NederlandenBelgie,verlangde
deKontng bîjkabinets-schri jvenyvan den30Junijdaaraanvolgende, dat hetdeelvan Zeelandyhetwelk onder lzet Bisdom van Gentressorteerde,daarvan afgescheiden en 'ereenlg; zoude worden raethet Apostollsch Vicariaatvan Breda. Dit verlangen had ten doel,eengdeelsom hetgeestelllk bestuurvan dle Nederlandsche landstreken ,onder eenen inlandschen Kerkvoogd te doen geraken,en anderdeelsola dq uit-
vœring van hetConcordaat,in betrekkingtothetBisscltoppetkk ôclzaztr voortebereiden,doordevereenigingvanKerkressorten, welke bestem; waren hetnieuw Bisdom'van 's Sdrzogda&olc?z uit te maken. Aan dit te Rome kenbaargemaakte verlangen desKonlngsis
Toldaan bi jdePauselijkebreve van den 9Maart1841,welke
Q6I
nader werd verklaard bi J een schrlven van denPaugelljken Inter-Nuntlusbi JhetNederlandscheHofvanden17Jl 1nl1B41, voor zooveel de Zeeuwsche grensbew onersbetrofydleonder
Belglsche parochlen kerkeli lk ressorteerden. Zie Koninklijk * ( rescript5JulijI84I ne.6.) De Pauselllke breve vanden9Maart1841isten uitvoergdegd bi J hetdecreet van denZaakgelastlgdevan den H.Stxlbij :etNederlandsche Hot van den 26 April1841. 21 Mei 1841, no.97.
Besluit, waarbij, als een gevolg van hetKoninkli jk besluit van den 19 April1841, n*.96,dejaarwedde van den Kerkvoogd van hetApostolisch Vicariaat #an Breda ,op eene s0m
van twee duîzend vi jfhnnderd gulden wordtvastgesteld en de bureau-kosten van datVicariaat,op denvoetvanhetKoninkli jk besluit van den 11 October 1833, n@. 89, geregeld worden. 26 Mei 1841,Staat&blad no. 15. W et, houdende:
1*. datalle wetten en verordeningen,hetzijvan Nederlandschen,hetzijvanvroégerenoorsprong,welkemetden 1Augustus 1830 in het grondgebied, thallsuitmakendehethertogdom Limburg, Van kracht waren,mitsladers de Nederlandsche wetten en Ivernrdeningen, na den 1 Augustus 1830 vastgesteld en in het staatsblad Opgenomen, alles voor zooverre de voorzeide w etten en verordeningen thansn0g van krachtzi jn,vodr het genoemde hertogdom verbindend sForden verklaard ,Nvaartegen
alleBelgische wetten enverordeningenaldaarinwerkingzi jnde, derzelver voortdurende krachtverliezen. 2o. dat de #00r hethertogdom Limburg vankrachtverklaarde
wetten en verordeningen,binnen één jaar,te rekenen#andel) dag der afkondiging van deze wet,zullqn worden in werking '
gebragt; en 3o. dat,wanneer de voorzeide invoering en afschaëng ,ten
aanzien van enkele onderwerp#en,olvolstrektonmogelijk,of ter zake van hetalgemeen belang,nadeelig otondienstig z0u worden bevonden, de Koninl de thans in Limburg geldende
wetten en verordeningen, t0t die Qnderwerpen betrekkelijk,
Q6Q
betzijgeheel, hetzijten dcele,voorloopig in sfand zalkunnen houden, echter nietlanger dan eenjaar,na de invoering llij jdewet art.2 bepaalll, terwijl verdere verlenging alleen bi kan worden toegestaan.(ZieBcsluit 1s*lulij1839, ne.86 en dedaarbijgeplaatsteNota,opblz.l32val)denvijfdellJaargang van dit Handboekjo, en wijders Besluilen 10 October 1841. Staat&blad nO.43 en 18 Jtlni j 1842,Staatsblad no.14.) 11 Mei 1841, no.87. Besluit,luidende a1s volgt: aalvoor de Zaken Op hetrapport van Onzen Directeur Gener,
van de R.K.Eeredienstvan den 27 dezer,no.ryla,waarbij is overgeleld eene missivevanden ViceSuperiorderHollandsche Zendinl, Monseigneur Anlonius Antonucci, van den 22 der
loopende maand, no. Ql rl), houdende kennisgeving, dat hi J Kel.kvoogd die betrekkinl zalnederleggen en daarin provi:ioneel t vervangen worden door Monseigneur Franciscus Capaccini.
Inter-Nuntius van den H.StoelbijOns Hof. Gelet op het Koninklijk besluitvan den 9 September 1831 no.11l, waarbij de heerAntoniusAntontlccivoornoemd.in hoelanigheid van Vice Superiol.der Hollandschc Zending iserkend geworden , ter vervanging van Monseigneur Franciscus Capaccini voornoemd , wiens benoeminl tot die betrekking,
krachjens Koninklijkebeschikking op den 25 Junij1829,ne.74, is w elgevallil verklaard. Hebbcn goedgevonden en verstaan 1
Monseigneur Franciscus Capaccini voornoemd,in zijne betrekkilll van ViceSuperiorderHollandscheZending teerkennen,
ielijk geschiedtbi jdeze. En is Onze DirecteurGeneraal voornoemd bclast met deuitvaering dezes, waarvan afschriftell zullen w orden gezonden aan Onze Ministers &' an Buitenlandsche Zaken, van Justitie en van
Binnenlandsche Zaken t0tinformatieen narigt.(Ziebesluit21 November 1841,no.61.) N ota.Monseigneur A H ntonuccihad sedertSeptember 1831 d. betrekking van Vice Superior derHollandscheZendingtegeli jk
met die van Zaakgelastigdevan ;en H.Sloelbijhetllofder
Q65
Nederlandea bekleed.Hij werdopdin17 Detember18k0 tot Bisschop van Monte-Feltre,in den Kerkelijken Staat,verheven. Vandaar is hij overgeplaatst op den Bisschoppelijken zetel van Ferentino en op den 25 Julij 1844 yerkreeg hijde waardigheid van Nuntiusb1jhetHofvan Turin metden titelvan Aartsbisschop vanTarsusinpartibusin3delium.In 1851 werd hi j Bisschop vanA ncona. 31 Mei 1841, no. l8. Resolutie van den M inister vallFinancien, houdendetoentemmende beantwoording der vraag :of hetin den geest der wet op de personele belasting ligt,dat voor het paard van eenen
R.K.geesteli jke,diein eenestad zijne standplaatsheeft,docl z tot wiensparochiaalgebied medeplattelandsgemeenten behooren,
de vrijstelling van debelasting wordegenoten,welke de wet toestaatvoorheteenigepaard eensgeesteli jke,tenplattenllnde gevestigd7 (Zie Resolutie 31 Januarij 1842,no.112.) 10 Junij1811.no.53. Resolutie van Gedeputeerde Staten van Noordholland, hou-
dende dat,bi jhetvel' leenen van onderstand uitdeprovinciale fondsen voor opbouw ofherstelvankerken en pastorijen.in tlen regel de bepaling zal worden geyoeld, dat het toegezegde subsidie nietzal worden uitbetaald, dan nadataan hunza1ge-
bieken zijn,datde gebouwellvoldoendetegenbrandschadezi jn of zullen worden verzekerd; terwi jl de plaatselijke besturen daarbijtevensworden uitgenoodigd,om deaandachtderbinnen hunne gemeenteaanwezige kerkbesturell,in hetalgemeen op dit
aangelegen onderwel' p tevestigen.(ZieCirculaire13Junij1836.) 10 Junij 1841,no.69. Besluit, houdendeuitnoodi ling totdankzegginl aan den Allerhoogste, zoodra de beden voo?degelukkigeverlossing van Hare
Koninklijke Hoogheid Mevrouw de PrinsesFrederik derXeder-
landen,zullen zijnverhoord.(ZieBesluit22Xaal' t1841,rjo.12.) 13 Junij 1841, no.13. Besluit,houdendebenoeming van JoannesAugustinu:Paredis, Bisschop van Hirine en Apostolischen Administrateur van llet
:64 Vicarlaat van Limburg, tot Kommandeur der Orde van den
Nederlandschtn Letuw.(Zie besluit1 Januarij1841,n*.15.) 16 Juni j 1841. Vonnisvan dearrondissements regtbankteRotterdam,waarbi j als regtsbeginsel is aangenomen: dat,hoew el nergensbevolen
is, datarmbesturen tolhetdoen van extra-judiciëleexploiten. ofhetnemen van cûnservatoiremaatregelen,eenigevoorloopige magtiging zouden behoeven, dezelve echter zonder zoodanige magtiginl, hun door de bevoegde autoriteitverleend,noch
eischender-nochverwerenderwi jzeeenregtsgedingmogenvoeren. (Zie Besluit15 April1835,no.85 en dedaarbijgeplaatsteNota op blz.28: van den vierden Jaal.gang van ditHandboekb.alsmede hetArregtvan hetPravinciaalGeregtshof il1Zuidholland :an den 1 Ju,nij1842.)
29 Junij1841. VonnisvandeArrondissementsregtbankteAmsterdamywaarbij isbeslistt
1o. dat de wetvan 1Maart1815 (Staatsblad no.21),houdende voorschriften omtqenthet vieren der dagen aan de open.
bare ChristelijkeGodsdiensttoegewi jd,nletdoordelateringevnerde Grondwetis afgeschaft;en 2o. dat d.e tweede Kersdag een der feestdagen is, waarop voormelde wet van toepassing is. N ota.Deze besllsslng werd gegrond op deoverweglng : !o.Dat de Grondwetgeene bepallngen in zic: beval,xTelke
de wet van 1 Maart1815 afscbaien;en ziJallebeslaande' godsdienstengelijkebescherming belooft,enhet,daarom ygeenszins methare bepalingen stri jdig is,de viering van den Zondag en de algemeen erkende Christeli jke feestdagen te handhaveny indien slechtsy daardoor, geene inbreuk op de godsiienstige
vrijheid vananderengemaaktwordt;en 2ö.Dathelvanpubliekenotoriteitls>datsedertonheugeli lke jartn,alleChristelijkegezindhedenzich vereenlgdhebben,tot. eene plegtige herinnering aan de geboorte van JzsvsCsuls.rvsf
dattotvieringvandezelve,dooralleChristeli jkegezindheden, hier te lande,afgezonderd ziln twqedagen,en welde25 en
Q65 26 Decp-mber #an ltdee Jaar,en zulks nietalleen doordePrû-
testanten, maar evenzker ook,poordeRoomsch Katholijken, hetwelk bevestigd wordtook door de deswege lngewonnene in-
formatien van Roomsch Katholi jke en andvre geestelijken;dat bijaldien op den tweeden Kersdag, teg)l' ijk,herinnering gehouden wordtaan den m arteldood,van den H.Stephanus,zulks nietafdoetom dien tweeden Kersdag alszoodanig godsdienstig te vieren, dus a1s tweeden Kersdag ,ter gedachtenisaan de
geboerte van JsscgCl lAlse z' cs;datalzoo de tweede Kersdag (de 26 December) behoorttoten gerangschiktmoetworden,hier telande,totdie,algemeen ,door alleChristelijkegezindheden erkende en gevîerd wordende feesldagen,op w elke de wetvan den 1 Maart 1815 doelten op welke dezelve, mitsdien,van toepassing is;- dat,zoo men al, in hetW etboek van Bur-
gerlijke Regtsvordering , en in dat van Koophandel,bijhet doen van exploiten y het laten protcsteren #an wlssels en het
ten uitvoer leggçn van li jfsdwang,van geeneJkestdagen vindt gewag gemaakt, omdat die acten,in sommige gevallen ,den
meest mogelijken spoed kunnen vereischen, daaruitgeenszins kan worden afgeleid, dat,ten gevolge daarvan 9zou zljn afgeschaftde wetvan den 1 Maart18l5,welkemetdein bovengemeltle wetboeken behapdcldeonderwerpennietsgemeensheeft,
en alldën strektom deopenbareordeop Zon-enCNristeli jke feestdagen , te handhaven; en dathetbovendien,eene onge-
rijmdheid isom te beweren,datdewetgever,om wi jzeredenen en bij uitzoldering toestaande om zekeregeregtelijkeacte op feestdagen te verrigten,daardoor andrrebepalingenybetreFtnde die feestdagen,zotlafgeschafthebben.
Dit vonnisisbevestigd bij Arrestvan ;en Hoogen Raad vàn den 7 December 1841. (Zie voortsde Arresten vermeld in de'
Wota op blz.97 van den vijfdenJaargangvan ditliandboekle)
x
5 Julij 1841,no.6. Koninklijk rescript, waarbi jwelgevallig verklaard wordtde beschikking van den H. Stoel,mepegedekld bi j Nota van den Apostolischen Inter-NuntiusF.Capacci . ni,vanden17Junij1841, betreFende eenellitbreidingderPaugelijkebrevevanden9Maart .
.
1841,p rakende de afscheiding der Zeeuw sche parochien'#an het Bisdom van'Genten de Vereeniging #an deielve met hetApos12
Q66
tolisch VicariaatvaljBreda.(Zie Besluit 19 April1841,no.96 en'Circulaire 19 Juli j 1841,no.6791.) W ota. Dc betloelde Nola van den Apostollschel)Inter-Nuntins luldta1s eolgt: lPar la note du 2/ Avrll dernier, son Excellence Monsieur t4le Baron de Pellchy,Direcleur GénéraldesaFaires dttCulte ftcatholique,Gtconnaltreà Mongr.Antonucci,Chargéd'Afraires ((dtzSaintSiège,que le GouvernementdeS.M.sgréaitla déttterm ination de Sa Salnteté qu'une parlie des ParolsscsZilan. Ttdaises dltachtwesda Diocêse de Gand,etréuniesau territoire t(du Vlcariat Apostolique de Bréda, dânslesquellesiln'yapas t(d'eglises surle territoire Zflandais, ou celles quis'ytrouvent (tne peuventpassuë re au nombredesPa*oisslens,restentprolvisoirementsousradtinistration spirltuelledescurés Belges:
ttJusqugà ce qt le le Vicaire Apostûllqnede Bréda eutpâ pourf(volr aux besoins de ces populations, soitparl'érection de Ttnouvellespglises,soitparl'agrandissemenlconvenabledesexisfttantes. Son Excellence y avaitcependantënoncé la confance ttdans laquelle ftaitle Gouvernementde S.M .,que le Saint ttPère voulut bien de son côté donner telle extension au Bref 44du 9 Mars1841,pourquedès-h-présentleterritoireZélandais .fut entièrement séparé du Diocèse de Gand, aân (I'éviter la anécessilé d'avoir recours au Saint Siège chaquefois que 1es
tditesparliesde la Zélande eesseraient deressortirdelaJurigtdictlon des curés Belgespar suite de l'érection desnou#elk: ((églises,ou l'agrandissementde crllesquiexistent. t(En réponse à cette note lesoussignéInternonceApostolique. uEntoyé extraordinalre etM inistre PlénipotentiairedeSaSainttteté,en cönsëquence d'uneaulorisation spëcialereçueduSuint ttPère a l'honneur de déclarerà Son Excellence,queleterri44toire Zélandaisydontils*agit,estdès-â-présentetdemeurera ((sêparl en entierdu Diocèse de Gand,quoique..1esCatholiques 4(de cesParoissescontinuent à recevoir1essecoursspirituelsdes ttcurës Btlgesy et qae â l'époque, ou par suite de l'érection ftdes noavelles égllses, ou de l'agrandissement de cellesqui t(exîstent, l'admlnistration descnrës Belges devra ctsstr dans t(ce. Paroisse:,l'on h: devra pasavoir recoursau St.siège. tlEn exécution de cette détermination deSaSaintelé,elpotlr tlcarter à l'avenir toute diKculté,le soussignl se propo:v de
Q67 lla faire connaitre xans délaisoità Mgt.I'EVQ.ue de' Gand, usoit à Monr. le VicaireApostoliqued,e Bréda, en.leuror.donnantau nom dt1S1.Père de s%y conformeryeten1esassu-
qrant au mtwme temps,queJusqu'à l'épo*que oh les nouvelles
déglisesserontbâtieset1esexistantes aurontëté agrandies, le tfGouverpemt.nt des Pays-bas ne mettra aucuneentravel qceque lles relatiollsspirituellesentre1essulets,habitansdesParoisses .dont il s'agit, et 1es curés Belge:soientnlaintenuessur le lpled actuel,alnslque Son Excelletzce Me.leBarondePelichy
15 Julij1841,no.31. Besluit, goedkeurende het Reglement voor de Koninklijke Militaire Akademie; houdende, onder anderen, de navolgende bepalingen : Afdeelinl 1. Art. 59. In de behdefte van de Godsdieast el 1
het Onderwi js danrtoe betrekkelijk,zalworden voorzien door geesteli jken uitdeplaats,alwaarde Akademie isgevestigd;de Gouverneur tll' aagt diegenen,welke zich daarmedebelasten,
jaarlijksvoortoteene gratisvcatie. Afdeeling lI. Art. l. De oëcieren en beambten moeten door ware beschavinl . deugd en godsdienst. daor getrouwheid in llet vervullen hunner pligten , tot een voorbeeld strekken, en
bierdoor,maarbijzonderdoorregtvaardigheid,welwillendheid en waarheid,zich liefde en achting bi j dekadetten vel. schaFen. Art. 64.Gebetlen,geschiktvoor allegezindhedell,zullenaap de kadetten worden voorgelezen,door den oudsten der kadetssergeanten vall de week, te weten: des m orgens, w anneer de
kadetten de eetzaalbinnengetreden zijn.en desavondswanneer hetmàalgeëindigd is. Art. 70. Op Zondag za1 des morgens kerkparade worden ge-
houden,op de wi jze a1s bijhetlelergebruikeli jk is. 19 Juli j 1841,no.6791. Gili culaire van den Gouverneurvan Zeelaltd,luidendealsvelgt:
Tkn geb-olge b-al) de deswese, door Zi jne Ezcellentie den
Q68 .K.Eeredienst' , aan Directeur Generaalvoor de Zaken #an deR' te mijgedane mededeeling,heb ik de eer ter kennis van UEd. '!à
l xrengen,dataan de Pauselijke breve van den 9 Maartjl.,betrekkelijk deafscheiding der Zeeuwscheparochien van hetBisdom . van Gent, en de vereeniginl derzel&-en methetApostolisch Vicariaatvan Breda, door den lleiligen Stoel, zoodanige uitbreiding is gegeven, dat die afscheiding en toevoerinl m oet geacht wordcn te omvatlen,nietuitsluitend deZeeuwsche parochien en aanhoorigheden, onder hetBisdom van Gentgeressorteertlhebbende, maar het geheelZeeuwsch grondgebied, uitm akende zoow el de genoemde parochien en aanhoorigheden ,
a1s de Zeeuwscheburgerlijkegemeenten ofgedeelten derzelve. wicrparochie-kerken op Belliscllenbodem gelegenzi jn;tedien eFecte,data1deRoomscllKatholi jke ingezetenen van datgedeelte van het Zeeuwsche grondgebied, onder dè geesteli jke reltsmagtzijn gesteld van denApostolischenAdministratehrvan hetVicariaatvan Breda,en datZi jneMajesteithiervan kennis hebbende genomen , tevens heeft goedgekeurd de voorloopigt
instandhouding der kel' keli jke betrekking van de Zeeuwsche grensbewoners tot de in Belgie gelegene paroehien, alzoo dat die Iletrekkinl za1 kunnen voortduren tot dat dezelve,doorhet bouwen van nieuwe ofhet vergrooten van de bestaande parochiekerken binnen de grenzen dier ptovincie, nietmeer nood-
zakeli jk zalzijn ter voorzieninl in degeestelijkebehoeften der daarbijbetrokken RoomschKatholijken:begeerendeZijneMajesteit wijders,dat de gemeldeR.K.Zeeuwsche grensbewoner: de thansgenoten wordendevrijheidbehouden,om opBelgischew bodem ter kerk te gaan, en dedienstdoendegeesteli jken der Belgische parochiekerken. waarollder die grensbew oners v00rloopig bli jven ressorteren,op den tegenwoordigen voet, in de
geesteli jke behoeften hunner Zeeuwsche parochianen voorzien, tot dat de Apostolische Administrateur v&n het Vicariaat van Breda daarin, ten gevolge van hetbouwen ofvergrooten Van kel' ken en het in dienst stellen van Nederlandsche priesters op
den Zeeuwschen bodem ,veranderingzalkunnen bewerkdlelligen.
' Ik Yoe: hierverderbijtotaanvullin: van hetmedegedeelde
Q69
bijde cil. culaires van den 3 Mcijl.A.I afdeeling,no.4140, gedrukt no. 502, dat de Hool Eerwaarde Heer Apostolische
Administrateur van het Vicariaat #an Breda, den 16 Meijl. hetgeatelijk beheer overhetvoormaligeZeegwschgedeeltevan het Bisdom van Gentheeftaanvaard, alzoo datvan toen afde betrekkingen der Regering met dien Kerkvoogd, over de ker.
keli jke zaken der RoomscllKatholi jken,hetgemeldegedeelte der provincie bewonende> als aangevangen kunnen worden beschouwd.
2: Julij1841,ne.7. Circulaire N-an den Millister van Staat, belastmetdeGeneralu Directie voor de Zaken der Hervormde Kerk,daal' bi j aan de Provinciale Gouverneurs opdragende te onderzoeken ,of o0k , in gemeenten hunner provincie, het m isbruik bestaat, dat,
onmiddelijk na het einde der godsdienst-oqfening,binnen de kerkgebouwen, publicatien en afkondigingen van allerhanden
aârd plaats hebben. waaronder somti jds zoot lanige, welke, plaats en ti jd inaanmel' king genomen,onvoegzaam enzelfsaanstootelijk moetengeaclltworden;cn om voortsde meestvoelzame maatregelentenemen,opdatditmisbruikwordeopgeheven, voor zoo verre zulks maareenigzingmogeli jk is.(Zie Besluit 13 Maart1816,n*.82.) 17 September 1841, ne.:0. Besluit,houdende: 1J. dat de werkzaamheden, waarmede de ingenieurs#an dell
W aterstaat,bijhetbouwen ofherstellen van kerken enpastoti jen,door ofvan wegede Relering belastworden,tendienste
en in hetbelang van hetéi jk geschieden,en Jeeneaanspraak op eene bi jzonderebeloonin; kunnen geven;en 2o. dat, ingevaldusdanige werkzaam heden aan voornoemde ingenieurs niet door o!vanw egedeRegering worden opgelegd,
maardoorhen op verzoek derkerkelijke gemeenten,vri jwillil ten dienstevan kerken en pastori jen worden verrigt,dieambtenaren daalvoar van de besturen dier kerkeli jkegemeenten#
Q70 welke hunne dienstel) inroem n, zoodanige belooning kunnep
lledingen alsin billi jkheid,metwederzi jdggenoeienmortworden ovel' eengekomen;zllllende nogtans, in het bedeelde geval. de ingenieurs t1e directie van gezegde weyken .zolltler speciale hoogere m agtiging, niet m ogen OP zich nemell. (Zie Besluit 8 Febrtlarij 18494Staatnblad no.6.art. 12.) 27 September 1841, Staatsblad no.35. W et tot vervroegden overganl van de Ilitgestelde in Aver-
keli jkerentgevendesclluld,houdende,onder andel. en: Art. 5. De houders of administrateurs van geqtlaliNceerde en
verbûndenrekeningen,zullen medeverpligtzi jlhunnekapitalen van hetgrootboek deruilgesteldeschuld te doen afschrijvenen het bewi js van die afschrijving metde vereisehte kansbilletten over te brengen ten kantore van den Agent van hetM inisterie van Financien te Amsterdam. Voor de door hen alzoo inge-
lcverde waarden,zullen zijgeene bewijzen in blanco eplanlen; maar zal, door de zerl vnn den gezcgden Agent,ecn geëven-
redigd bedrag in llet grootllf aek derzi per cents werkelijke schuld worden ingeschreven, op dezelfde hoofden en.met dezelfde aanleekeningen 8ls thans in het grootboek deruitg.estelde
sclzuld vermeld staan.Bijhetafgeven van een bewijs voorde bewerkstelligde inschri jving,zaltevens aan dehouders ofadministrateurs, voor zoa veeldesnoods,wordenterhandgesteld
een restantbewi js in blanco.voorhetbedrag beneden deeen llonderd guldens. 10 October 1841,Staatsblan no.43. Besluit. houdende, tlat de Nederlandsche regtswetgevin; op
( len eersten Januarij1842 inhethertogdom Limbllrgzalworden illgevoerd en vanverbintlendekrachtzijll.(ZieW et26 Mei1841, Staatsblad l1o.l5,en Besluit18 Junij1842.Staaubladno.14.) 14 October 1841,Staatsblad [email protected]. W et, hûudende vaststelling van het zevende Hoofdstuk der
Staats-begk. ooting (Departementt/orde JclenderRopmzcA h*a-
97I
tholvke Eeredlenst) A'oordejaren 1842 en 18i3.op eene gom van f520.000.00 oçerelk der genoemdejaren.(ZieW et14October 1841.Staatsblad n+.54,) N otaiDle som was ln voepe als volgtafgedelld: 1.Koslen van hetDepartement . . . . . . f 26,783.00 11.Koslen van het Kerkeli lk bestllhr b1jdc eventucle kerkell jkeorganlsatle . . . . Memorie. 111.Tegenwoordige kosten van hetKerkeli jk besluur van de RoomsellKatlloltike Etredienst: 1.Bureaukosten en briefporlen der respectieve Kerkvoogden,&artspriestersen Landdckens, in de Nederlandsche Kerkdistriclen geves-
ti/d .
...
.y'6,870.60
A.B isdom H msterdam .
2.Onderhoud der Bisschoppelljke woning en verdere daartoe be-
trekkelijke uitgaven. . . . .- I,200.09 3.Toelagcn van zes Aartspriester, ep achtLanddekens. . . . .-4,600.00 B.B isdom 'aH ertogenbosch.
4oonderhoud der Bfsschoppelijke wonlng en verdere daartoe be-
trekkelijke uitgaven . . .
900.90
5.Ultkeeringen aan de Kerkvoogden der Apostolische Vlcariaten van 'sHertegenbosch en Breda,
mitsgaders aan vijfProfessoren der Sem inarien #an dle Vica-
riaten. . . . . . . . . .- 7,000.00 6.Toelagen Van een Aartspriester ( en drie Landdekens . . . . .- 1,200.09 C. Hpostolisch Yicariaat van Llmburg. 7.JaarweddevandenApostolischen AdmlllistrateurvanditVlcarlaat.- 2,500.00 8.Jaarwedden van den Directeur en de Professoren van hetSemi-
Transporteren. .' 24:270. 00 y*29,783.0()
Q7Q
Per transnort. . f 24,270.00 f 26)783.00 nari, mitsgaders beurzen van daarin op te nemen kweekelingen tothet Priesterschap. .-. 5,000.00 ,
-
.
aNjari.itl
IV.Kosten van de Leeraara van âdr Roomsch
Katholdk Kerkgenootsehap: 1.Competentien.. . . . . . ' 21, 745.51l 2.Tractementen ,toelagenen verdere bezoldigingen . .- 352,811.64
V. Kosten van âez Kerkgenootschap
-374,557.151
der OzzJ-
Bisschoppetqke Aoe?zza-. 1.JaarweddenderKerkvodgàen. .' 4,300.00 2*Itosten v:n de Leeraars. t .- 6,200. 00
l0,500.00
VI.Verschillendeuitgaven:
1.Personele toelage en li jdelilke onderstand . . . . : . .J'7,0* .00 2.Ttpt bevorderingi aanmôediging en ondersteuning vanlketGodge-
leerd onderwijsbiJ-hetRoomsch Katholi jk Kerkgenootschap . ..- 3)600.00 3.Onderstandgelden len behoeve
van kerkcn en pastorijen.
.-68,289.841-
78,88984I
Tolaal . 1520,000:00 BiJ het overbrengen dler begrootlng aan deTweede Kamer der Staten-Generaal, gafde Minlster #an Financien,omtrent hetzevende Hoofdstuk,de volgende inlichting : W anneer in aanmerking wordt genomen, helgeen voor dit Departement op de begrooting van Limburg over 1841 isge-
raamd,ontstaateene 'ermindering van3 400.00;terwijlinde onderlinge ci jfers'oor de kosten voor den opbouw van kerken enpastori jen,metdievoordebezoldigingderRoolnschKatlloli jke Geestelilken in de onderscheidene provincien,eeneomzetting is geschied overeenkomstig den waren toestand van zaken.
Bij hetonderzoek van hetzevendelloofdstukindeAfdeelingen derTweede Kamer :an deStaten-Generaal,zijnslechtsenkele aanm erkingen van ondergeschiktbelang gem aakt.
Q75 14 October 1841,Staat&blad no. 54. W ethtot vaststelling van hetn'gendo Hoofdstuk der Staats-
begrooting voor dejaren 1842 en 1843,betreFendeh:tDepartementvan Financlen ;waarop onder anderen voorkomt,onder
lett.B,pensloonen en apoopendebetalingen: 1e.Kerkelijke pensioenenvanRoomschKatholijke geestelijken . . . . . . . . . . . . * .f39,709.0t) 2e. Toelagen en wachtgelden, rakende het De-
partement voor de Zaken derRoomsch Katholijke Eeredienst.
.- 10.838.00
lzezanaen . .f50,547.00 N ota.Vroegerwarendezeultgavengedeelteli jklenlaslederStaatsbegrooting, onder het Hoofdstuk van Financten ygebragt ert overigens uitgetrokken op de begrooting van het toenmalige
Amortisatie-âjmdicaat en op de afzonderli jke begtootlng van Limbttrg.
Eerst bij de Staats-begrooling van 1844 zijn al de uitgaven, rakende het Departement poordeZakenderRoomsch Xuzào-
tnkeEeredienstin hetzeeende Hoofdstuk tezamengevat.(Zie B'et9 Oclober 1843yNtaatsbtadno.53.)
3 November 1841 n*.xljv. Circulairevan den Directeur GeneraalvoordeZaken derR.K. EeredienstaandeHoogEerwaardeHeeren Kerkvoogden,luidende a1s volitk
De Koning lleeft het verlangen peuit, dat de verjarinj van Hoogstde' szelfs geboortedag , op den ' zesden December in-
vallende, voorlletvervoll,even a1sin hetvorigejaar#door Hoogstdeszelfs onderdanen. op eenegodsdienstige wi jlemoge herdacht wol'den, en,ten eind' e zulks overalmet ongestoorde
aandacht zoude kunnen plaatsgrijpen,dat,le dien aanzien, eens vooral tot regel wordegenomen,data1sdie heugelijke daJ op eenen Zondaa &-alt, de godsdienstige herdenking van denzelven> op den eigen dag geschiede;m aar dat, a1sdezesvde D:ccmler op eenen allderen dag dan op Zondag invalt,degotI6-
:-y. j klenstlge viering daarvan @, den derq :lvqlgenden zoadcpnc4en zéçden December &-erplaatst worde.
lk ben doorZi jne Majesteitremagtigd,datKonillklijk î'erlangen aan U llopgEerwaardemedetedeelen,metçlitnoodiginfl, t)m van Uw en kant,de paart oe vereisclde aanschrijving aan
UWe Onderhool' igcn te Willen doen afgaan ,ten eint le de godsdienstige.bedoelin; van Hoogstdenzelven in deze,zoowe1in dit
jaar,als in vollende J karen, door hetgeheeleRijk,op eeae eenparige wijze.moge verwezenlilktworden. Mij van deze taak kwijtende,neem ik de vrilheid U Hoog Eerwaarde te verzoeken,eenezoodanigeaanschrijvinlaanUwe ooderhoorigen , te willen doen Jeworden,hun daal' bi j opwekkende, om , bij die gedenkwaardigegelegeplleid,den Allerhtlogsleop eeneplegtige wi jz:tedanken yoorde goedgunstige '
verlenging van het zoo dierbaar Ieven van den Doorluchligell persoon onzes geëerbiedigden Konings,en tevens te smeekell.
datHoogstdezelve,bi jhetvoortdurend genotvan gezondheitl, t1e Goddelijke beseherming en zegenill: nogVelejal. en,inruime mate moge deelaclltig worden, z9o tot heilvan zich zelven.a1$
totvrellgde van hetKoninklijk gezin,en totgelukvanhetdierbaar Vaderland. Ik 10u( l mij verzekerd, dat U Hool Eerwaarde aan dit verzoek vollaarne zal beantwoorden en datalzoo degodsdienst-
oefeningen tlit jaar, volgens Zi jller Majesteitsvel' langell,op Zondag den t' waalfden December aanstaandein alt 1ekerkenvan UG ressort, door U Hoo: Eel.waarde zoodanig zullen geregeld
worden.a1snaarhetbestaande kerkgebruik,bi jzulkeplegtige gelegenheid,mogtvereischtworden.(ZieCirculaire22Januâri j )850 no.zl ry.) N ota. De gotlsdienstige vierlng der 'erlarlng van Koning /f'l ' lIem 11I is insgt 'li jksindiervoegegeregeld,datditgeschiedt op den eigen dag , a1s die verjaring op Zondag invalten anders op den eo' sten Zonda. volgende o' p den negentitnden
Fvèrz tur:.
Q75 21 Ntl&-el zllptr l8il,ne.61. Besluit,luidellde als volgt: Op het lnpllart van Onzen Dirccteur G eneraalvoor tlttZaken
valtleRoomschKatlloli jkeEeredienstvanden18dezer,10.zljv. waarbij isovergelegd ecnemissive van den Vice-supet. iol.der Hollandsche Zending, Monseigneur F. Capaccini, van den 13
tlel.loopende maand.houdendekennisgeving,datllijKerkvoogd totandere betrekkinl is geeoepen, en in die lloetlllnigheitlzal vervangen worden door Monseigneur Innocenh%' Ferrferf,
Kamerlleervan Zijne lleiliglleid PatlsGrpgoriusXVIen Zaakgelastigde van den Heiligen Stoelbi j01 1$Hof; Gelet op Ons besluitvan den 27 Mei1841,no.87,waarbi j Monstigneur F. Capqccini in hoedanigheid van Vi ee-supel' itlr del' Hollandsche Zellding is erkentl geworden ter vervanginl van Monseigneur A. Antonucci; Hebben roedgevonden en verstaan:Monseignellr Innocentius
Ferrferf A' oornoemd in zi jne betrekkiqg van Vice-sllperiorder HollandschcZending teel.kennen,gelijk geschiedtllijdeze. En is Onze Directeup Generaal Voornoemd belastmetdc uitvoering tleze:, waarvan afschl'iften zullell worden gezonden aan Onze Mlnisters #an Buitenlandsche Zaken, van Justitie en van
Binnenlandsche Zaken tot informatie en narigt. (Zie Besluit 24Septeml ler1847,no.7.) N ota.Monselgneur l'ranciscns Cupaccini had,sedertMei 1841, de betrekklng van Vice-superior der l'Iollandsche Zending,te
geli jk mctdievan Intcr-Nuntiusvan den H.Stoelbi jhetHof derXederlanden,bekleed.llljlsvanllieralsPauselijkDelegaat en buitengewoon lnler-suntius naar Portugalverlrokkenenvan daar in 1844 nair Rome leruggekeerd, om d.e hooge waardig-
heid van AuditeurGeneraalderPal lseli jkeCameraop zich te nemen. In April 1845 werd lliJ lotKardinaalbeneemdy doclt reeds pp den 15Junijvan datzelfdeJaar maaktededeod:en ekldeaan zi jn werkzaam leven.
Q76 ,
1 December 1841, Provinciaatblad no. 111.
Circtllaire van tlen Staatsraad, Gouverneur #an de proVincie Zuidholland ,luidende:
Bijart.4vanhetPl. ovinciaalReglementopdebelraafplaatsen, goe. dgekeurtl bij Koninklijk besluitvan den 4 Atlgustus 1832, no.29, is bepaald geworden: ((dat deli jken van alle onverlm ogende pel.sonen gehed kostelooszullen m oeten begraven w or-
trden,en dataan deplaatselijkebesturen,inrevalvanvel' schilp (4de beslissing toekomt, wie onvermogend is.p
Daar er wcleenstwijfelisgerezen,omtl. entde vraal.llt )e dit vcorscllriftomtrent hetgeheelàozfdloo: begraren s'an onvermogenden , in zake van verschil tusschen besturen ondel'linl, moet verstaan w ordell, heb ik het nietondienstil geacllt tel' uwer kennis te brengen, datdoor Heeren Gedeputeerde Statell
van Zuidholland, bij de beslissing van geschillen omtrentde llerrafeniskosten van armen, bedeeld.en,enz., onder anderen, op grond van art. 4 van bovengemeld R. eglemellt, is bepaaltl: dat lliets aan het betrokken onderstands-domicilie in ltekening m 2J gebrajtwol . den,dan alleen deàfzf,eninzeodanigeplaatz sen, W aar Jeene verordeninlen best:an , om de eigen armel
kosteloosnaarhetgrafte vervoeren, ook hettereocr der loken naar de :cgrccfpltzcf. #, ZONDER MEER;*- Welke IAepaling de goedkeurinl des M inlsters van Binnenlandsche Zaken heeftverw orven, en nog dezer dagen, in zeker voorgekom en geval, datde begrafeniskosten van eenen behoeftigen vreemdelinl,die hier te lande geen dom icilie van onderstand had ,ten lastèvan
hetRijk moesten komen,is toelepastgeworden. Ik moetUEd.derhalve aanbevelen , om u, ilz gevallen van den bedoelden aard, steeds dien overeenkomslig te gedragen.
(ZieBesluiten27September1838,no.76en27Mei1840,no.133.) Overigens maak ik van deze gelegenheid gebruik, om UEd.
teherinneren mi jne circulaire van den 17December1834(Proofncfccl blad no.123), betl. eFende de verzoeken van besturen van instellingen van weldadirheid,om magtiging tot aanvaardin; van legaten of giften, en UEd., ingevolge hets'erlangen
Q77 van bovengenoemdcn M inistcr,op nieuw tlit te nof Adigen9 om ,
bij de behandelinl van soortgelijke verzoeken, de betrokken besturen steeds vôôraltehooren ,nopens(levoorwaarden,welke aan dezelve zoudel kunnen en behooren te wordellopgelegd, ten aanzien van het, van de schenkingen oflegaten te maken
gebruik,en om ,bij de opzendinl derstukken aan HeerenGedepllteerde Staten,uituw rapporttedoen bli jken,datditvel' hoor werkeli jk heeft plaats gehad,ten eindelangsdien weJ alleverdereaanvragen,wegensditpunt,voor te komen.(Zie Circqlaire 25 Februari j 1850,no.z. jv.) 2 December 1841,[email protected].
Koninklijke beschikking,houdendedathetaan degeesteli jke vereeniging van Norbertinen,gevestigd te Oosterhoutin Noord-
brabant,zonderbeperkingvri jstaat,nieuweledeninharezamenleving aan te nemen overeenkomstig de vcor die instelling be-
staandestatuten en behoudensde geestelijke regtsmagtvan den Kerkvoogd van hetbetrokkendistrict;waardooralzoogewijzigd is het Koninklijk besluitvan den 12 Junij1824,no.84,bepalendehetgetalderleden van dievereenjgilll op 29. 7 December 1841.
Arrest van den Hoogen Raat l, waarbij de voorziening in cassatie tegen het vonllis van de Arrondissem ents regtbank te
Amsterdam van den 29 Juni j 1841 (ziehiervoren bladz.264) wordtverworpen.(Zie Arrest5 April1842.) N ota.De aangevoerde middelen van cassatie waren:
1o. dat de wetvan den 1 Maart1815indezeverkeerdeli jk istoegepast, vermftsdezelve, a1sin stri jdmetde beginselen van de daarna ingevoerdeGrondwet, na die invoering moest geacht wordenj eo ipsoy hare verbindende kracht te hebben verloren , en
2o. dat, al ware die wet &an krachtgebleven, dezelve a1-
thans verkeerdeli lk zou zijntoegepast, op hetonderwerpeli jk geval. DeHoogeEaadheeft,tedienaanzientlnoverweginggenemen#
Q18 ten opz/:te van heteerllg middett Datde wetvan dell1 Maart18l5, waarvan 111de:e de retle
is,bli lkensharepraemissen.isdaargesteldom ,dooralgemeen werkende maatregelen,teverzekeren devieringvanden Zondag
en van anderc dagenyaan de openbare CNristelijke Godsdienst loegewilt l; dat dezelve Initsdlen geene andere slrekking heeft dan het daarstellen van verordeningen van policie ,ter hand.
hav elng derongestoordeuitoefeningvandeChristeli jkeGodsdiens. tn dat dezelveyblijkens hare dagteekeningyin volle werking was,toen ile tlpansvlgerende Grondwetisingevoerd. Dal deze wet,uitden aard harer bepalingen ,geheel1s ln overeenstem ming mttde beschermendevoorschriften derGrondwet, ten opzigte :an de Godsdienst,en dat,voor zoo verre
die bepalingenalleen betrefren deechristeli jkeGof lsdienst,dezelve, om deze reden, nletkunnen gezegd worden te strllden met hel speciaal voorschrift der Grondwet>waarbij aan alle godsdienstlge gezindheden gelijkc bescllerming wordtv rleend: naardien toch, wanneer het(naaraanleiding vanevengenoemd
voorschriftderGrondwet)billijkennoodzakeli jk mogtworden gevonden om , tcn behoeve van andere Kerkgenootschappen ,
buitendeChristeli jke,soorlgelijkeverordeningen in tevoeren. lletdaarstellen #an zoodanige voorzleningen doorde onderwer-
pelijkewetnietwordtuitgesloten. Da,t,sedertde invoering derGrondwet,geeneandere Meette.
lljke voorzieningen ,op ditonderwerpydewetvandenlMaarl 1815 hebben veevangen,en datde,inde wetboeken vanKoop-
handelen van BurgerlijkeRegtsvorderingpasstm ,voorkomende. bepallngen, waarbij het doen van exploiten en :an andere
dergeli jke geregtelljke acten alleenop denzondag wordtverboden.uitden aard derzaak de strekking nietktlnnen hebben
om Kerordeningen van policieya1s welke bi j de onderwerpeli jkewetzi jndaargesteldahetziJgeheel,betzi jgedeellelljk, afte schaFen ofle wijzigen. Dat uit ditallesvolgt, datde bepallngen der wetvan den
1 Maârt1815 nlet kunnen worden geacht,bi J en doordeaannemin:derGrondwel,Tan zel'evervallentezi jn;datdezelve, na de invoering dier Grondwetyook door geene andere weltc-
lijke bepalingen Hln i' ervangen, en datzi J mltsdien,la het
Q79
t llldrukkelijk voorschrift van het 2* additioneel artikel der Grondwetjzijn in sland gebleven en van krachtzullenmoetelz
bli jvenyzoolapgdezelveydoordedaarloealleenbevoegdemagt, nietzullenzl jnllerroepen,ofdooranderewettelijkebepalingen Aervangen. ten opztgte van het tweede zn//lel:
Dat, biJ S 4 der meergemelde wet,onderde benaming algemeene feestdagen ,geenzlns worden bedoeld wettigefeestdagen, al, zoodanig door de weterkend,maaralleen zulke feestdagen, welke algemeen,door de kerkgenootschappen van
deCNristelijkeGodsdiensthier te lande,daadwerkelilk worden erkend en pevierd. Dat,in hetaangevallen vonnis,te regtisaangepomen#dat,
sef lertonheugeli jketijden,alleChrlsleli jkegezindhedenzichhebben vereenigd toteene openbare plegtlge herinneringaandegeboorte van den Zaligmaker;dat,totvieringvandezelve,dooralle
CNristeli jkegezindheden,hierlelande,afgezonderdzi jn twee dagen,en welde 25 en 26 December van ieder Jaar,en zulks niet alleen door de Protestanten,maar eKenzeer ook door de lloomscllKatholijken.
Datderhalve de 26 December van lederJaar,werkelijkmoet worden gehonden voor zoodanigen algemeenen feestdag: a1s
wordtbedoeld in 54 deronderwerpelijke wet;en Datuitditalles volgt: 1o.dat de meergemelde wet Van den l Maart18l5 'sleeds
moetwordengehoudenalstezijnvan verbindendekracht;en 2o.dat dezelve ook op hetonderwerpelijk gevalte regtis toegepast.
:6 December 1841, 110. 14l.
Besluit,luidentle: Op het adres van den Bisschop van Hil'ine. Apostoliscllen Administrateur van het Vicariaat van Limblll'g,strckkende om
st lbsidie teverkrijgen ten behoeve van hette Roermopddaqrgestelde Seminarie voor de kweekelingen tot hetPriesterscllap in datVicariaat. Geziel ) het rappol't van .0nzen Directeur Gvneraal voor (le
Q80
Zaken van de Roomsch Katholi jke Eeredienst#anden23dezer, ne.,J.9v en dedaarbi jovergelegdeberigtenvanOnzenStaatsraad Gouverneur van llet Hertogdom Limburg en van den bovengenoemden Kerkvoogd;
Gelet op art.7 van hetKoninklijk besluitvan dell8 Julij 1840, no.84;
En in aanmerking nemende. datbi jartikel8 der derdeafdeeling van het zevende Hoofdstuk der Staats-begrootinl voor
1842 en 1843, vastgeJteld bij de wetvan den 14 October ll. (Staatsblad no. 51),eeneglobalesom van tf JJdtdzend gulden is toegestaan t0thetverstrekken van jaapwedden oftoelagen, ten behoeve van den Directeur en de Professoren van het Seminarie van hetApostolisch Vicariaat van Limburg,mitsgadel's tot lletverleenen #anbeurzenaande,in datgesticlltoptenemen kweekelingen tot het Priesterschap ; W illende totde indeeling dier globalesom overgaan cn tevens tegemoetkomen in de kosten, welke de vestiging van hetvocrmelde Seminarie,aan hctVicariaatvan Limburg lleeftveroor-
zaakt,mitsladersin de bezoldiging van lletonderwijzendpersoneelvan datgesticht. over het laatste kw artaal1841; Ilebben goedgevonden en 'erstaan : 1*.Aan hetApostolisch Vicariaatvan Limbul.g,tertegem oetkom in; in de kosten van aankoop, vertimmering en inrigting der localen , w aarin het Sem inarie te Roermond is gevestigd , m itsgaders ln de bezoldiging der Professoren van datgesticht, over het laatste kwartaal 1841, en in den aanleg van deszelfs
Bibliotheek, te verleenen een subsidie van twee'duizend vijf hnnderd guldens voor ééns, betaalbaar uit de noJ beschikbare fondsen, begrepen in artikel 2 der twaalfde afdeeling van de,
bij Ons besluit van den 9 Maart1841,no.130,vastgestelde indeelinl der uitgaven, vervatin onderdeelD van het negonde Hoofdstuk der Staats-begrootinl van 1841,onder bepaling : c.dat de Apostolische Administrateur van het Vical 'iaatvan
Limburg, buiten Yerder bezwaar van hetRijk,zalbehooren zorg te dragen voor de kwijting derkosten vanaankoop en vertimmtrin: der localen, waarin deszelfs Seminarie is geves-
Q8, l
tild, te zaien berekend op /27, * 572.00,mifsgatlersvoorde bezoldiging der Professoren van dat gesticlltover hetYierde kwartaal 1841, en in de kosten van aanleg van tleszelfs Bibliotheek; en
6.datllijOnzemagtigillg totaanvaardill vandeneigendom der bedoelde localen ten behoeve van hetvoornoemd Vicariaat
nader in behoorlijken vorm zalmoeten aanvragen. ' 2q.De sqm van A'ijfduizend gulden,toegestaan bi jart.8der derde aldeeling van het xevendo Hoofdstuk derStaats-bcgrooling van 1842 en 1843 , in te deelen als volgt:
c.tothetverstrekken vanjaarweddenoftoelagentenbelloeve van den Directeur en tle Professoren van hetteRoerm ond daar-
gestelbe Seminarie van het Apostolisch Vicariaat van Limburg. ten' gezamenli jkebedrage van f3200.00 b. tothet vel'leenen van beurzen aan deindatgesticht oprenomen kweekelingen tothetPriesterschap vonrhetgenoemdVicariaat,tezamen ten beloopevan 1800.00 Totaal f5000.00 onder voorbelloud nogthans,dat. ingeval zich laterbehoefte mogt doen gevoelen , aan de vermeerdering van hetthans uit
IVJ leeraars bestaandeondey' wijzend personeelvan hetgemeld Seminarie, het hierboven voor het verleenen van beuvzen be-
stemde'geldeli jk bedrag, door Ong, op hetverzoek van den Kerkvoogd,zalw orden vermindel'd ,ten eilldedaarmedede stlm A
voor jaarwedden of toelagen dier leeraars te vel' lloogen,en alzoo gelegenheid open te stellen,om een'zesden leeraarin het genotvan toelage te doen tretlen,zondervel'meerdering van de
bi jde begrootinf;toegestanesom van vijfduizend gulden. 30.De jaarwetlden, welke uitde,bijhetvorigelitl,: a. bepaaltle stlm vanf3200.00,terekenenvandeneel' stenJanuarij 1842 zullen w orden genoten. vast te stellen: a. Voor den Directeur van hetSeminarie op acht handerd gulden; en
b.voor ieder der tllansbijdatgestichtin bediening zijnde vier Professoren ,op zes lzonderd .gulden.
Q8Q
Zullende de uitbetaling dierjaarwédden,doorde zoegevan Onzen DirecteurGeneraalvoor deZaken vande RoomschKatho-
IijkeEeredienstaan debelanlhebbenden op denzelfden voetgeschieden, a1s ten aanzien der tractementen van de Roomsch
Katholi jke geesteli jken in hetHertogdom Limburl plaatsheeR. 4o.De beurzen.welke uitde,làijhettweede1id;b.vandit besluit,bepaaldesom vanf1800.00,medeterekenenvandeneersten Januarij1842,zullenkunnenvergevenworden,teverdeelen: a.in tï/J heele lleurzen,ieder van tweehonderd gulden in hetjaar;en 6.in acl tt halb'e beurzen,ieder van een honderd gulden in
hetjaar; Zullende op de verlevin; en betalinl dier beurzen de bepalingen toepassel ijk wqzen.. welke,bij.Koninkli jk besluitvan flen 17 Febrllarij 1838 no.75.in betrekkinl totdedaarbijgestichte heele en halve beurzen ten behoeve van hetgodgdienstig
onderwijs bi j het Roomsch Katholijk Kerkgenootschap# zi jn vastgesteld. En is Onze DirecteurGeneraalvoornoemd belastmetde uitvoering dezes, waarvan. afschriften zullenworden gezonden aan Onzen Minister van Financien en aan deAlgemeeneRekenkamel'
tot informatie en narigt.(Zie Besltlit30 April1842,n*.57.) lWbta.Door de afscheiding van hetHerlogdom Llmbnrg #an het Bisdom van Luik en de instelling van eellApostolisch Vlcarl> t aldaar, isde behoefte aan een eigen Seminarie ontstaanater-
wljl f le voor Limburg nog van krachlzi jnde decreten . van den 30 September 1807 en 30 December 1809,aanden Staatoplegden, om tt hulp te komen in de behoeftc van dezen aard;
waarom dan ook bijartikel7 vanhetKoninklllk besluitvan den 8 Julàj 1840,no.84,aan dcn Kerkvoogd van ditApostolisch Vicariaatt1e bevoegdheld wastoegekend lothetaanbleden
van de noodlge voorslellen ,onltrent de wljze'waarop en fle middelen waardoorop eenen doelmallgen voetin de behoeften van hetSemlnarle zoude kunnen worden te gemoetgekolen.
Aanmerkelijk zl jn de giflen geweest,welkedeKathollkenin Limburg vrijwlllig hebben btijeengebragttothetgoed makender
Q85 belangrijkekostenvandevestigingenlnrlgtlngvanhetsemlnarie; zoodat van '>Rllkswege nietmeer gevraagd wqrdydan b#Jhet Mv taand beslaltistoegestaan.' a ens
l1e len behoeve van het Vicaelaataangekochte pebouwen, waarin het Seminarie sedert October 1841 geplaatstls,bs-
hoorden vrneger aan het klooster van Jz.Gerlach le Roermond en zijn,melannexen tuin en hetdaarloebehoorend kerkgebouw , gelegen langs de Swamaker- Foegl/e- en kletnc Hegstraten te dier stede. De aanvaarding van dIe gebouwen fs geautoriseerd geworden
bijhet Koninklijk besltlltvan den 30 âprll1842 [email protected].
2 Januarij 1842 ,Staatsbkld no. l. Besluitluidende:
Geletop de bijOnsingekomenadressen,houdendebezwaren betrekkelijk hetlageronderwijs.en willende daarin te gemoet komen.voorzoo veelzulkp,behoudens de bestaandewettelijke bepalingen,kan gescllieden,alsmedeallenmogelijkenwaarhorg daarstellen tegen elken. met den geestder wetstrijdige toepassing,en bepaaldelijk tegen iederekrenking derverschillende gevoelens,waarvan devrijheid.bijdeGrondwetis verzekertl; Gezien de rapporten vnn Onzen Directeur Generaal voor de Zaken der Roomsch Katholijke Eeret lienst,#an tlen 1Augustus 1840,[email protected]/0,200,en van Onzen Ministervan Binnenlandsche Zaken,van den 20 November 1849, no.530; In overwegin; genomen hebbende het rapportvan tlen 19Ja-
nuarij 1841,aan Onsuitgebragtdoor de.bi jOns besluitVan den 12 Novembar 1840. no.15, benoemdeCommissielotonder-
zoek van de voormeldebezwaren,alsmedededaarbi jaan Ons gedane voorstellen;(1) (I) De commlssle wasvan oordeel, dat.in de wetop hetlager onderwijs vanden3 April1806zelve,geeneaanleidingvoorgemoedsbezwaren van eene ofanderegodsdiensligegezindheid waste'inden, maar wel in de maatregelen van toepassing of uitvoering aan die wet gegeven; lerwi jl zi J, met opzigt lot de, door de Roomsch Katholi jke Kerkvoogden en door Gedeputeerde Staten van Noordbrabantingebragte bezwaren ,verklaarde,datde gegzonzM e/d van ztER VEX, E dier benwaren,zonder partl jdz 'gtewitten z#a ,nletkan ontkend worden. (Zie hetrapportdierCommissie van den 19 Januarl j 1841.)
Q84 Geletop de nadere rapporten vanOnzen Ministervan Biunenlandsche Zaken.van den 16 Maarlen 13 Augustus1841,no.157 en lett. A'B , alsmede datvan 30 December 1841, no.6l7;
W illendegelijktijdig hetmisbruik tevkeep gaan,hetwelkOns is gebleken, in meer dan één geval, met betrekking tot het
huisonderwijs te zijn ontstaan uiteeneonjuisteopvattinl van al.t.4 van hetKeglementlett.A , behoorent lebi j dewetvan 3 Apl'il 1806; Gezien (1edaaromtrentdoorOnzen MinistervanBillnenlandsche Zaken uitgebragte rapporten , #an 17 No&-embçr 1838, no. 143 en 28 Mei 1839. no. 153; Den Raad Yan State gehoord, Hebben besloten en besluiten : Art.1.
Debemoei jenissen,bi jKoninkli jk besluitvan 13Maal't1821, llo.85.en bijart.2 vanhetKoninkli jkbesluitvan27Mei1830 Lstaatsblad no. 9), bpgedragen aan de Gouverneurs, worden oçergedl. agen op de Gedepttteerde Staten tler respective provincien, metdien verstange echter, dat het aan de Gedeputeerde
Staten (ook in verband metlletbepaaldebijart.5derwetvall 3 April1806)zalvrijstaan,een1iduithunmiddentebenoemen, ter waal. neming van het voorzitterschap der Provinciale Com-
missien van onderwijs. Art.2. Tothandllaving der geli jkheid van allen voor dewet,enter
voorkomin; datnietaan hetlagerondel .wi jseenigeuitsluitende ofeenzijdige rigting wordegegeven,zalvoortaan,bijhet'doen van voordragten tervervulling deropenvallendeSchoolopzienersplaatsen ,overeenkomstilaptikel10 derwetvoorhetlagerschool-
wezen en onderwijs, van 3 Apl-il1806, in hetool moetyn worden gehollden, dat de zamenstelling der Provinciale Com-
missienvanonderwi js,wataangaatdeverschillendegodstlienstige gezindten, van llare leden,zoo Veelmoleli jk in evenredigheid kome met de onderlinge godsdienstige verhoudinl Van de bevolking in iedere provincie.
Onze Minister vanBinnenlandscheZakenzalonverwijldonder-
Q85
zoeken,in hoeverreer. hetzijbehoefte,hetzi jaanleiding bestaat,om door splitsing derschooldistricten,dedaarstelling dier
evenredigheid te bespoedigen; hijzalOnsvervolgensdeswere verslag doen, en zoodanige maatregelen voorstellen,aIswaartoe datonderzoek aanleiding za1 hebben gegeven.
Wi jbehouden Onsvoor,in afwachting datdebedoeldeeveltredilheid zal zijn daarresteld, tertijdeli jketegemoetkoming, bijde ProvincialeCommissienvanonderwijstebenoemenhonoraire leden, welke aan de algemeene vergaderingen dier Commissien deelzullen nemen, over de aldaar Voorkomende zaken mede zullen raadplegen, eeneconcluderendestem zullen hebben, en , ofschoon niet tredende in de gewone functien der School-
opzieners, z00 als dezelve aan dezen bi j hunneInstructiezijn voorgeschreven,echter hetregt'zullen bezitten om alledelagere scholen in de proVincie te bezoeken en omtrentdie scholen in de verladeringen voorstellen te doen. W anneer Ons,uit een daaromtrent door Onzen Minister van
BinnenlandscheZaken uitte brengenrapport,zaIzi jngebleken, dater redenen bestaan, om , in eene of meerdere provincien, zoodanige honoraire lezen te benoemen ,zal,debenoeming door OnsJeschieden. Art.3. De benoeming van Schoolopzieners za1voortaan slechts ge-
schieden vooreen tijdvak van zesjaren;zullende deaftredende Schoolopzienersechter telken reize wederbenoembaar zijn. Al't.4.
''
Bijwi jziging,in zoo verre.vanal' t.9vanhetReglementA, behoorende bi j de wetvan 3 April1806,za1deSchool e opziener Van elk districtnietslechts bevoegd, maar ook verpligtwezen.,
om , overigens op deq voetvan gemeld art.9, in iederebij hetzelvebedoeldekleinerestad ofgemeentevanzijndistrict,een Plaatseli jk Toevoorzigt daar te stellen, bestaande uiteenige leden, tekiezen,zoo veelmogelijk,metinachtneming van de godsdienstige verlloudinl der bevolking van debetrokkenekleiae stad Qf gemcente.
Q8G Ai. t.5. Naar .gelan; er vacatures zullen ontstaan in de Plaatseli jke Schoolcom missien, vel'm eltl in art. 10 van hetReglementA .
behoorende bi j de wetvan3April180&,za1devervulling mede moeten geschieden, zoo veelmogelijk. metinachtneming der gotlsdienstige vel'llouding van de bevolking del'lletrokkenestad.
Bij uitbreiding van gemeld aj' t.10 zalook, zondel 'inachtw neming Yan hetgetalofvan de sgortderl'eedsbestaandescholen: in iedere stad of gemeente,waarvan de bevolking % t*
zielen ofdaarboveh bedraagt,eenePlaatseli jkeSchoolcommissie kunnen worden daargesteld,op den S-oet in gemeldartikelomschrevelt. Arl' .6.
jk Bl j uitbreiding, in zoo verre,van art.1 VanhetKoninkli besluit#an 27Mei1830(St aat&blpdno.9),zal,wanneeriemand zicl), het zij aan een stedell jk, helzijaan eellgemeentebestuqr
mogt h' ebben geadresseerd ter verkrijging van vergunning tot oprigting eener lagepe scllool, en datverzoek nietmogtzi jn ingewilligd, de adressant zich kunnen wenden tot de Gedeputeerde Staten der provincie, welke Mlpdan , na het betrokken Bestuur te llebben gehool'd.naal.bevind van zaken ,de weigering zal kunnen handhaven,of welde oprigting derschoolzal kunnen inw illigen. Art.7.
'Bi jhetvervullel)vanschoolollderwijzers-plaatseninstedeneIlgemeenten. waal .slechts déne lalere schoolbestaat,zal, na ge-
houden vergelijkend examen, bi j nagenoeg geli jkebekwaamheid en verderegeschiktheiddercandidatenrbillljkachtworden geslagen op derzelver godsdienstige gezindheid en op die #an de meerderheid der ingezetenen. ,.1 n zoodanige , steden en gemeenten, waar meerdere lagere
scholen zi jn, zal mede, in gevalvan ontstanevacature. zoo Teelmogeli jk,worden gezorgd,dat,bi j nagelloeg gelijke bekwaamheid en verdere gegchiktheid dercandidaten, de billijke verhouding tusschen hetgetalderschoolonderwijzersenonderw' Rzeressen der verschillende godsdienstige gezindheden en de
987 oaderlinge verhouding der b.volkin: te die: opzigte wordebehouden ol hersteld. Al' t.8.
DoerOnzea Minister van Binnenlandsche Za#en zal, na gehouden overleg . voor zoo veelIloodig ,metde Departementen van Eeredienst,aan Ons maatregelen worden voorgedragen tot
hetdaen ophoudel (voorzoo veelzulks behoudensalleverkregeneregten kan geschieden)van deverpligtevereeniginl,waar die noJ bestaat,deronderwijzersbetrekkin: metkerkeli jke bedieningen. Al-t.9.
Bijwijziging,in zooverre,vanart.28vanhetReglementA, behoorende totde wetYan 3 April1806,zullen allede in1 l van art.3 van gemeld ReglementbedoeldeBi jzondere scholen dereersteklasse,die,bi j uitsluiting,bellooren toteeni; godshuis, van welke gezindte ook, behalve door de kinderen tot zoodani; gesticht behoolende,ookkunnen bezochtworden door kinderen, wier oudel's door llet Diaconie- ofArmbestuur dier gezindte worden gealimenteeld. A1't. 10.
De schoolonderwijzersbijde.bpenbare Iageiescllalen,enbij de Bi jzondere lagere scllolen van de tweede klasse, zijn gehouden om aan degeestelijkenderonderscheideneàodsdienstige gezindheden in hunne stad ofgemeente, op derzelver te dien
einde te doeneschrifteli jkeaanrzrage, opgave te doen van alle boeken,gezangen en schriften,waarvan zij onderwi jzers bij hetonderrigt in Ilunne scholen gebruik maken.
Wanneer een geesteli jke eenige bedenking tegen hetgebruik #an cenil zoodanig boek enz.mogtllellben,en deonderwijzel. zoude Yermeenen zicllnaar die, aan hem scllrilteli jk mede te deelen bedenking niet te inoeten scllikken, zaldegeesteli jke zill h te dien ollzigtekunnen adresseren bijden Schoolopziener (of bijdeplaatselijkeSchoolcommissie),onder welke descheol ressorteert.
%:o deze de bedenking gelrond vindt,zalhi j (ofdeplaatzelijke Sçlloolcemwissie) het verder gebruik van hetbeklaagde
Q88
aanstondsdoen schol' sen, en Vervolgells (dePlaatseli jkeSchoolcommissie, door tusschenkomst van den Schtmlopziener, die.in
de Commissie zitting heeft)degansche toedragtderzaak aan de provinciale Commissie van onderwi js, in hareeerste vel 'gadering , doen kennen. Indien deProvincialeCommissie,evena1sdebetrokken School-
opziener(ofPlaatselijkeSehoolcommissie),debedenkinggegrond vindt,zal dezelve het gebruik#an hetbeklaagdeil 1aldescholen harer provincie verbieden. lndien de Provinciale Commissie zich methetoordeelvan den
Schoolopziener(ofvan dePlaatselijkeSchoolcommissie)nietkan vereenigen, en alzoo de bedenkinl , doorden Geestelijke gemaakt, voor'shandsnietgegrond acht, zalzi jdebedenkink aan de KerkelijkeOverheid #an den betrokken Geestelijkevooru stellen, m et uitnoodiging om te >'erklaren , of en in hoeverre die bedenking in hare godsdienstofderzelver beginselen grond hceft.
DeProvinciale Commissievan OnderwijszaI,alztlonaderingelicht. naar bevind van zake,het gebruik van hetbeklaagde op alde voormelde lagere scholen in hare provincie verbieden oftoelaten. '
Indien deSchcolopziener(ofdePlaatseli jkeSclloolcommissie), aan welken eenige bedenking dooreenen Geesteli jkewordtingeleverd,dezelve nietgegrond acht, zalhi j(otdePlaatselijke Schoolcommissie)zichbijdeKerkelijkeOvepheidvandienGeestelijke vervoegen,ten einde eeneverklaring tevragen,aIsbaven is omschreven. Achtervolgens die verklaring zalde Sèhoolop-
ziencr (ofdePlaatseli jke Schoolcommissie)hetgebl'uikschorsen of toelatén.
In :evalvan schorsing,zalde Fchoolopziener(ofdePlaatseli jkeSchoolcommissie)van deze,geli jk van deganschetoedragt der zaak, met overlegginl der stukken in voege voorschrevent, in de eerstkomende vergadering kennisgeven aan de Provinciale
Commissie van onderwijs,die alsdan,na gehoudendelibel. atie', naar bevind van zake, het beklaagde z&l verbieden oftoelaten ;
zqllende echter bij de gezegde deliberytien in hetooJ ' moeten
Q89
worden gehouden de noodzakeli jkheld om te zorgen,dater voor de verschillende vakken van hetonderwijsallezins doelmatigeboekentengebruikederlagerescholenvool' handenblijven. Ingevalhetgelleele boek,enz.nietmagtzijnafgekeurd,zal evenwel,voorzoo veeleenil lid deop bi jzondereplaatsengemaaktebedenkingen gegrond mogtvinden,daaropbcpaaldelijk acht w orden geslagen, te dien e/ecte dat dit boek, enz. niet gebruiktzalmogen worden, dan nadatde daarinvoorkomende
plaatsen,waarop aanmerkingeôzijngevallen,onleesbaarzullen zi jn gemaakt, en (wanntel'dezamenhanl van den tekstzulks moltvorderen)zullen zijn vervangen doorhetgeen,ondertoestemming van al de leden, door de ProYinciale Commissie te
dien einde woordelijk aan de onderwijzersza1zijn opgegeven, en zullen, in zoodanige gevallen , de leden , die de gem aakte aanmerkingen op eenigeplaatsgegrond hebbengeaèht, gehouden
zijll,een opstelte maken,en aan devergadering voortestellen,van hetgeen,tervcrvanging van dezelve plaats,zoudekunnen w orden opgegeven.
De Schoolopzieners en de leden derPlaatseli jkeSchoolcomm issien,aan w elke laatste de. brsluiten derProvincialeCommissien te dezen opzigte zullen worden bekend gemaakt door den
Schoolopziener, die zitting heeftin de Plaatseli jkeSchoolcomnzissie, zullen er met de m eeste zorg voor w aken, tlat de afgekeurde boeken.enz.van debedoeldescholen wordengew eeld, en datvan de boeken, enz., w aarvan eenige plaatsofplaatsen
zi jn afgekeurd,geen andergebruik wordegemaakt.danovereenkomstig hetleen de Provinciale Commisde daaromtrentzal hebben bepaald.
Alhet vorenstaande isook toepasseli jk op de boeken,enz.. diemen a1sprijzen aan de leerlingen zoude willen uitreiken. Al't. ll.
Terwi jlhetaan de onderwi jzers bijdelagere scholen enbij de Rijks-kweekscholen voor onderwi jzerstenstrengsteverboden blijft,om in dezelveonderwijs tegeven in hetleerstellige van eeni; Kerkgenootschap, of eenige uitlegging te geven 0! uitdrukking te bezigen, waardoor aan eene of andere gezindheid 13
:90 aansteûtzou kunnen worden gegeven,zalvcortaan, terbevorderin: van het geven van zoodanil leerstellig godsdiensti g
onderwi jsdoordaartoebevoeldepersonen,afzonderlijk enuitsluiten' d aan de kinderen, tot derespeclive kerkeli jkegenoot-
schappen behoorende,dagelijks,te beginnen methetjaar1842, de lokalen der Opcnbare scholen gedurende één uurbeschikbaar gesteld moeten worden, en zalmen debepalillg van hetdaartoe te bestemmen uur,en van hetgebruik daarvan ,beurtelingsten
behoeve van iedere Kerkelijkegœindte,regelen,doortusschenkomst der Schoolopzieners of der leden van de Plaatselijke Schoolcommissie, onder welke de scllolen respectivelijk ressorteren, na opzettelijk overleg metdeGeesteli jken derverschilltndeKerkelijke gezindheden in destad ofgemeente. Art. 12.
Bijwi jziging,in zoo Yerre,Van art.4vanhetReglementA . behoorende bijdewetvan 3 April1806, zullen dehuisonderwi jzersen dehuisonderwi jzeressen, in hunne eigenehuizen of in de huizen van anderell, aan nietmeerdan hoogstenswyJ leerlingen te geli jker ti jd onderrigtmegen geven in zoodanige gedeelten van het lager onderFijs. bi j art.1 van hetvoornoemde Reglementomschreven,alswaarvoorzijdealgemeene en speciale toelating verkregen hebben, ten ware evenwel4 dat zich in één huisgezin een grooter aantalkinderen, mitstothetzelve behoorende,m ogt bevinden. Onze MEnister van Binnenlandsche Zaken is belast met de uitvoering van dit besluit, waarvan afschriften zullen worden
medegedeeld aan het Departementvoor de Hervormdeenandire
Eertdiensten,en aan ilatA-oor deZakenderRoomschKatholijke Eeredienst,tot informatie en narigt, voor zoo veelieder aangaat, alsmede aan den Raad van State. en hetwelk in het Staatsblad zal wûrden geplaatst.
9 Januarij1842. Circulaire van den Minister van Bin. nenlandsche Zaken, hou-
dende uitvoerin; Yan hethierboven staandeKoninkli jk besluit
Q9I
van den 2 Januarij1842 (Staat&blad no.1);bevattendediecirculaire de navolgende inlichtingen:
Het besluitisgenomen,nadatbijhetGouvernementalle de ingekomene bezwaren en de daarop ingewonnen zeer uiteenIoopende cansideratien en adviezen,metdemeesteopletlendheid en naauwgezetheid w aren overw ogen, en hetalzoo w as ge-
bleken, dat, ofscboon de wi jze van toepassing derbestaande verordeningen op Iletlageronderwi js,waarovermenvermeende zich te m oeten beklaren. de aanleidinl tot het ontrusten der gemoederen had gegeven, de adressanten echter niet slechls bedoelden>om daarom trent voor hetvervolggenoegzamewaar-
borgen te verkrijgen, maardathun Yerlangen zich uitstrekte toteeneafxheiding dergemengdescholen in verschillendescholen
van bepaalde godsdienstigegezindten,olweltothetverkrijgen van vri jheid,om zoodanigescholen zondereenigevoorafgaande autorisatie te m ogen oprigten, door welk een o!ander eene
geheele verandering in de bijde wetVastgestelde grondbeginselen. , waarop thans hetlager ollderwijshierte Iandeisgevestigd,zoude wm' tlen te weel gebragt;terwijlhetverderwas gebleken, dat,hoeweldatverlangen door velen w erdgedeeld> echter verrew eg de m eerderheid, zoo van hen die hunnew enschea te dezer zake aan hetGouvernementhadden kenbaargemaakt,als van degenen, diedoorhetzelçew aren geraadpleegd, van gevoelen was, datvan gezegdegrondbeginselen nietbëhoort te w ol.den afgeweken,
HetGouvernementdaarbi jin aanmerking genomen hebbende den graad van ontw ikkeling en bloei,w aartoe hetlager on-
derwi js gekomen is, Tedurende de vieren dertig jaren,dat hetzel&'e Jrolgens die grondbeginselen bestuurd isgeworden,heeft dan ook begrepen ,dater geene termen waren, om thansvan
dezelve a2tewijkenvdoch datermaatregelendiendenteworden genomen, o' m de misbruiken, diein derzelvertnepagsin: konden
zi jn ingeslopen, te doen ophouden, en om daardoor en door het geven van waarborgen tegen zoodanigemisbruiken voorhet
vlrvol:,al te doen wat mogeli jk was,om aan de ontruste gem' oederen het noodi: Yertrouwen in te beezemen,zonderdoer
Q92
hoogst moeijeli jkeep gevnarlijkeproefnemingen,hetopenbaar lager onderwijshierte landewelliltaan teruggang en verval bloot te stellen,en z0o doende wederom van de anderezijde groote bezorgdheid te verwekkell bi j de hiervoren bedoelde m eerderheid.
lntusschen stelthetGouvernementer mededenheogstenprijs op, dat aan de schoolkinderen , ieder naar de begrippen de' r
Kerk waartoezi j behooren,grondil leel' stellilonderwijsworde gegeven, en hetis dan ook om hetzelvezoo veelmogelijk te hevorderen, dat, vollens art. 1l van het besluit, de sehool-
localen,te dien einde,dagelijksbeschikbaarzullenzijn,terwijl daarenboven de kerkelijke autoriteiten derverschillendegezindheden van Gouvernementswege zull en worden opgewekten uitgenoodigd, om te zorgen, datvoor de schoolkinderen de we;
tot het ontvangen van hetbedoeld onderwijsalmeeren meer wordegeopend.(Zie Circulaire 24 Januarij1842,no.i1v.) Maarishetvan deeene zijde wenschelijk,dathetgeender kinderen aan leerstellil godsdienslig onderwijsontbreke,van den anderen kant kan er niet te veel worden gezorgd,dathet-
zelve nietandersdan buitenden schooltijd en geheelafgezonderd aan de kinderen.naardeverschillendeKerkgenootschappen
waartoe zij behooren, wordt gegeven, ten eindeergeO de minsteinbreukwordegemaaktop denaarddergemengdescholen. De géest #an het besluit is dan ook deze,dat de bestaande
wettelijke bepalingen omtrent het openbaar lager onderwijs rehandhaafd wordende,hetzelvezatblijveneenbelangvanlouter burgerli jk-maatschappelijken'aard.buiten fnvloed van hetleerstellige van eenig Kerkgenootsehap, en waarbijuitsluitende of eenzijdigerigting moetworden vermet len,zoodatde.methetzelve in verband staande betrekkingen door ieder Nederlander , zonder onderscheid van godsdienst, kunnen worden bekleed; doch dat men hun9 die bezorgdheid hebben wegens de strikt
onparti jdige handhaving dezer beginselen, zooveel mogeli jk, waarborgen wilgeven, onderanderen,dooruitdrukkelijk te bepalen,dat,bi jde benoeming van gezegdebetrekkingen,acùt geslagen za1 moeten worden op het daarstellen,zooveel me-
Q95
#elijk,eener billijke evenredigheid tusschen deleden d' er verschillendeKerkgenaotschappen.Ditoogmerk blijktmeerbepaaldeli jk uitartt.2,4,5,7 en 8 van hetb' esluit. Het beginstl gehandhaafd wordende, datxhetopenbaar lager
enderwijs, buiten den invleed van het leerstellige van eenig Kerkgenootschap moetblijven,haft men tevenswaarborgen willen geven ,datop de scholen niets w orde geleerd, datm et
eenige godsdiensllee fn ntrqd zoude zijn,en ofschoon aan de Geestelijkhtid deronderscheidenegezindten gteneautoriteitmet betrekkin: tethetopenbaarIageronderwijsmogtwordentoegestaan,heeftmen echterbegrepen,datdeGeestelijkenuitden aard derzaak hetmeestbevoegd zijn,om te dien opzigteeen wakend np& te houden9en dat hun dus de gelegenheid moest worden A'erschaft, om zich bekend te maken met hetgeen op
deseholen geleel'd wordt,ten einde zi j,daal' in ietsvindendt, tlatzijvermeenen alsstrijdig metdt leerderKerk beschouwd te moeten worden 9zulkszoudenkunnenaanduiden,en daaromt4'enthunne bezw avfn zouden kunncn inbl.engen.
Dit punt, hetwelk vtle moeijelijkheden oplevertle,isthans geregeld geworden bijart.10 van hetbesluit. Degoede werking dezerbepaling,metioeveelzorg ook gesteld , zal evenwel grootendeels afllangen van de welwillende
medewerkin; van allen,die erbi jbetrokken zijn,en vanIlun ernstig voornemen,om metinachtnemingdernoodzakelijkheid, dater steeds voor alle vakken van hetonderwijscene genoegzame keuzevan goede endoelmatigeboekenenz.bli jçebestaan. echterallesw ataanstootzoudekunnenge<en,te'doenophoudenof
te vermi jden,maartevenfom geenemeerderezwarigheidinden wegteleggen,danwaartoemenzicllingemoedeverpligtzalathten-
Dit een en ander za1,zooik vertrouw ,voldoendezi jn,om U Edel Groot Achtbaren bekend te maken methet oogpunt, wfaruit het tegenwoordig besluitmoetbeschouwd worden,en om U E.Gr.A. in staat te stellen,te dien opzigte denoodige inlichtingen en aanbevelingen te doen geworden aan allen,die in U E. Gr.Achtbarens provincie in eenige betrekking tot Ilct
npehbaar lageronderwi jsstaan.
Q94 Het Gouvernement, dat het besluit heeftJenomen met het doel, om , z0o a1a in de praemissen isgezegd,zooYeelmogelijk aan dt geopperde bezwaren te gemoet te komen.voorzooVeel
zulks. behoudens de bestaande wetteli je bepalingen,kan geschieden ,vermeent dan ook ,door hetzelve alhetmogeli jkegedaan te hebben 9 om het vertrouwen te doen tertlgkeeren,en
Verwachtteven:,datook zijdie,in eenige betrekking tothet lager onderwijsstaande,de bepalingen van hetbesluitwelligt zouden beschouwén a1smindernoodig en a1saanleidingkunnende
geven tot verschillende moei jelijkheden,desnieitegenstaande, llit aanmerking van hetgeen men aan eens ieders gevoelen verschultligd isy metde meeste welwillendheid steeds zullen mede-
werken,Qm die moeijeli jkheden tevermijdenenom hetbesluit, door eene ledaarde en onpartijdige toepassing in derdaad te tloen strekken ter bevorderinl derbelangen van hetonderwi js. M ogt echter deze verwachting onverhoopt niet worden ver-
wezenli jkt,en mogtde ondervindinl doen zien,datdeopvolginl der bepalingen van hettegenwoordil besluitnietvoldoende waren, om het voorgestelde doelte bereiken ,en datditvan
den anderen kantllietmogelijk is,zonder inbreuktemakenop de thans bestaande wetgeving, alsdan zoude er niets anders
overblijven dan te overwegen# in hoeverreertermen zouden zijn,om dezaak te maken toteen puntvan beraadslaging bij dewetgevende magt.(Zieart.194 der Grondwetvan 1848.) 12Januarij 1842. Arrest van hetProvînciaalgeregtshofin Friesland,waar 'bi1 is beslist, datalgomeenoplx fzel#àdarmen-administratien eene v*6rafga/qd. e magtigin; of autorisatie noodig hebl len, om in
regte op te treden,vermitser,bi jhetbeantwoorden van de vraag: of armen-administratien bevoegd zi jn, om , zonder voarafgaande magtiginl. in regte op te treden? weldegelijk onderscheid moet worden gemaakt tusschen administratien.
welke uîtdëene fondsen o2bijdragen.zonder geldeli jk belang :an de bargerlijke gemeente, in de behoeften voorzien,en
Anderen,waarhijdithetgevalqietis.(Ziearrestlpunij1842.)
Q95
Nota.Deztbeslisslnglshcofdzakelilk gegrond opdeoverweging: Datalgemeenearmbesturenderzelverhoedanlgbeidenmagtvan
hetburzerlijk bestuurnntleenen,enhetbeheer,alleenvoorrekeningvandeburgerli jkegemeente zelve,doordevoogdengevoerd w ordtin het belang dier gemeente,a1seeduitvlx iselvanhaar bestuur en onder geholldenheid totYerantwoordingaanhetzelve. Datdie algem eene armbestaren tothttgewoon bekeer,over
de aan hen vertrouwde fondsen en bi jdragengçregtlgd zi jn; maar datziJy indatbeheer, nieteerderkunnengaan, en, zonder bijzondere magtiging, geene bultengewone handelingen kunnen uitvoeren. Dat het voeren van regtsgedingen, door zeodanlge arm be-
sturen,hetzi Jalseischers,hetziJalsverweerders,onderzulke buitengewone handelingen gesteld moetworden.
Datybi JhetKonlnkli jkbesluitvan denI5April1835,hetwelk ln art. 226 der Grontlwet (van 1840)deszelfs wettlgen grond vlndt, en doorhetwelk deGedeputeerde staten bevoegd verklaard worden y om op de verzoeken der aldaar genoem de publieke administratien, tot magliging om regtspedingen te voeren, te beschikken, de verpligting tothetvragen van zoo..
danigemagtiging,klaarbli jkeli jk verondersteld wordt. Dat: daar een gemeentebestuur gehouden ls, om , tothtt voeren van een regtsgeding,vanw elkenaar;ook,demagtiglng
derStaten van deprovlncieteVragen,heteene tegenstri jdigheid ln zicltzelvezûu opleveren, indieneenearmtn-voogdi l, w elkeeen uitvloelselvan dat bestuur isy en alleen ln hetbelang van hetzelve ltandelen kan en m ag, gercptlg; w are,om , zonder eellige magtlging, het regtsgeding te voeren.
24 Januarij 18424no.''/.,N.. Circulaire van den Directeur Generaal voor de Zaken der
Roomsch Katlloli jkeEeredienataan de Kerkvoogdenderonderscheidene R.K. kerk-districten,luidende: Uitde Staats-caurantvan den 10 dezer zalU II. Eerw.be-
reids kennis hebben genomen van hetKoninklijk besluitvan den 2 daarte voren (Staatsblad nO.1),houdendenaderebepalingen ten aanzien van hetlager oxdertrf#. De inhoud. zoo van dat besluit, waarvan ik de eer heb
Q96 hiernevens eenige exemplaren aan U H.Eerw. t0tinfol'matie
te doen toekomen,alsvan de aanschrijvin: tedierzake,door Zijne Excellentie den heerMinistervan BinnenlandscheZaken aan heeren Gedeputeerde staten dcr pr ovincien medegedeeld en *
in de opgemelde Staats-couranttevinden zijnde,zaIaanUH. Eerw . doen zien,datde Regering geene termen heeltgevon-
den, om af te wi jken van dewettelijke berinselen.vollens welke hetlageronderwijsis een llelang van louterburgerlo' kmaatschappelûken aard,buitel invloed van hetleerstellige#an eeni: Kerkgenootschap; zoodat heteigenlijk gezegde schoolonderwi js en hetonderrigtin de kerkleer,twce van elkander afgescheiden ondel' werpen bli jven. Intusschen tonndede Regering,bijde invperingvan hetverbeterd lager onderwils in denjare 1806,den hoogen pri js, welke zi j erop stelde,datdeschooljetlgd geenszinsverstoken bleef van het onderwijs in de leerstelligebegrippen van het Kerkgenootschap waartoe dekinderen behooren,geli jkditzigtbaar is in de bekende aanschrijving van den Secretarisvan
Staat voor de Binnenlandsclle Zakellvan den 30 Mei1806 (1) ( 1)DitstukluidtalsVolqt: Hetkan Uwe aandacht nlet ontgaan zîln, dathetGouvernemenl
den staat vanhetLagerSchoolwezelen Onderwi jsbinnen dezeRepubliek ten ernstigste ter harte neemt. Geen gedeelte van deszelfs
moei jeli jkezorg ' )s uillokkenderdandll.Mogendeverbelerdeschoolinrigtingen:onderden Goddelijken Zegen,devruclltelldragen, die dezelveschxjnen te bel@ven,dan zaler de toenemendezedeloosheid in ons Vaderland door worden tegengegaan, en in de harten der volgende geslachten door worden geplant en aangekweekt, zuivere
beginselen vanGhristelijkeenalleMaalschappelijkedeugden.Althans, dat dit de hoogste wenscll van het Gouvernemen! en heteerste'doel is, hetwelk hetzelle mctdeaangevangen schoolverbetering beoogt,
kan niettwi jfelachtig zijn. In deszelfspublicatie#an 3Aprilll.aangaande hetLager Schoolwezen en Onderwi jsstraaltditten duidelijkste door. De schoolinrigting bedoeltdusnietlanger alleen het bi jbrengen van noodzakeli jke kunfllgheden; zi j werd aangelegd om een krachtdadig hulpmidflel te zi jn tot de verbetering der zeden, znoregtstreeks,alsdoor middelvan lletonderwijs. Hetis almedeop dezengrond,dathetGouvernemenlbijzonderli jk van U deondersteuning en bevordering van deszelfs schoolverordeningen verwacht, en U bij deze uitnoodigtom daartoe Uwen vermogenden invloed aan te wenden lnzonderheid iser een gedeelle van hetonderwl js derjeugd ten welksaanzienhelGouvernementUwemedewerkinginroept,nameli lk hetonderrigtin hetleerstellige derbijzondereKerkgenootschappen,
Q97
un de verschillende kerkelijke autoritelten in de toenmalige Bataafsche Republiek gerigt,houdende mededeelinl #an dedese
tijdsvastgesteldebepalingen nopenshetschoolwezen, metuit: noodiging, om het onderwijs der jeugd in de godsdienstige leerbegrippen geheel en al veor r'ekeninl der Kerkleeraars te nemen en ter bevorderin: daarvan , door het vernieuwen of
beramen van gepastemaatregelen,te zorgen,dathetderjengd aan geene gelegenheid ontbreke, om . door gereielde en weI hulde doende aan de goede voorzleninientn inriztlngen,welkedeswege reedsonder U mogen plaats hebben. Te weten,hetkan U nietonbekend zljn,dater dusverrenaauvelijks é4ne sehoolin onsVaderland aanwezig wasy alwaar door den onderwljzer eenig geregeld onderrigtin de Godsdienstgegeven werd.Iletvan buiten leeren en opzeggen van vragenenantwoorden
niteenig Kateehetisch leereeke.maaktealhetgodsdienstigonderwijsop descholen uit.Meer ook vas, om verschillende redenen , van den schoolnleester dns verre naauwelijks te verwachten ofte vorderen.En schoon nu het Gouvernementziclzvleit,datde nieuwe schoolinrigting ook dit heilzaam gevolg zalteweeg brengen, dat
allengs op de scholea een behoorli jk en welingerigtonderwijsinde Ehristelijke Godsdi ensty voor zoo verre derzelver gescl àied-enzedekundig gedeelte betreft zalkunnen worden ingevoerd en totstand gebragt, zoo verlnag het echter , uithoofde der tegenwoordige orde van zaken #nimmer van den schoolonderwijzer vorderen, ofdezen
ppleggen, hetgeven van onderwijsin de leerstellige beçrippen van bijzondere Kerkgenootschappen. Terwijl het Gouvernement om deze reden gemeend heeft, dIt onderwllsln hetleerstellige geheelen al#an hetschoolonderrigtte moeten afscheiden, steltheter desniettemin grooten prijsop, dat de schoolkinderen daarvan geenszins verstoken blijven, en hetis dientengevolge.dathet,vertronwende op Uwegoedegezindheidter bevordering,zoo van deszelfsheilzame bedoelingen,alsTan debelangen derschooljeugd, tot Uw Kerkgenootschap behoorende, geotlrdeeld heeft in dezen niets krachtdadiger te kunnen doen y dan
zich te vervoegen bi j de onderscheidene Kerkgenootschappen dezer Republiek,en bijdezespeciaalUuittenoodigen,om hetonderwij: dervoornoemde jeugd lnUwegodgdienstigeleerbegrippen,geheelen alvoor Uwe rekening le nemen ,en terbevorderingdaarvan ,door het vernieuwen of beramen van gepastem aatregelen y le zorgen , dat hetdezelr'eaan geenegelegenheid ontbreke ,om :doorgeregelde en
we1 ingerigteCatheckisatien alsanderzins,daarlnonderwijsteontvangen; terwijl het mij voorts aangenaam zalzijn, om van het nemen,invoeren of vernieuwen van çoorzeide maatregelenberigtte
entvanyen.
Daar giJ het ongetwijf eld van belang zultrekenen, de onder-
scheiden leeraars Uwer gemeenlen metden inhonsldezer bekend te oakenyzoo verzoek ik slechtsvan U temogenwetelt,hoeveelexem -
plaren gijvan dezelve le dien eindezoudt verlangen.
W aqrmede ik U bevele in de bescherming desAlltrhoogstea.
Q;8 ingerlgtecatechisatlena1sanderzins,daarinonderwi jsontvangen. O0k thans hecht de Relerinl er nietminder groote waarde aan, dat aan de schoolkinderen, ieder naar de begrippen der
Kerk waartge zijbehooren#grondigleergtelligonderwijsworde gegeven. Met dat inzigt is de bepaling vervat in art. l1 van
hethierhijgaandebesluitgemaakt,enheefthetZi jnerMajesteit bovendien behaagd mi j,bijkabinetsschri jvenvandenl5*dezer, nq. 60. op te dralen. om U H.Eerw.opmerkzaam te maken
op hethool belang,hetwelk de Regering er in stelt,dat,bij de handhavinl van het beginsel,om alleleerstellil godsdienstig
onderwi jsvan deopenbarelagescholen teweren, ermetdes te meerijverwordegezorgd,dathetbedoeldeonderwijs,buiten den schooltijljmetruimteen grondig gegeven worde,en om verder U H.Eerw.uitte noodigen tot hetaangparen van Uwe
onderhoorige geestelijken,om ook van hunnezijde totditdoel mede te werken, niet allecn door te volharden in de pogingen te dien einde tot hiertoe aangewend, maar ook met verdub-
belden ijver gebruik temaken van iederegelegenheid,diezicl z kan aanbieden. om h0e langer zoo meer de schoolkinderen tot derzelver parochie of gemeente behoorende, in dat leerstellil
onderwijs tedoen deelen en hetzoo mogelijk daarheen teleiden, dât weldra geene dier kinderen meer van dat voorregt
verstoken zij. W ijders heeftZizne Majesteitmijaanbevolen,om U H.Eerw. te gelijkerti jd aan temoedigen, om zoo veelzulks terbevordering van hetdoel eenigzins diensli: kan wezen, een gepast
gebruik te maken, otdooruweonderhoorige geeslelijkheid te doen maken van de bevoegdheid,welkehaarbi jhetll.artikel des beslults istoegekend en zich te dien einde, ca&u çuo met
de betrokken schoolopzienersofplaatselijke commlssien te verstaan.
Overtulgd zi jnde vàn uwe hQoge belangstelling in dc onderwerpeli jke aangelegenheid,achtikI hetoverbodil,om hieriets meer terepwekking bijte voegen.ofinbijzonderhedentetreden, nopens de maatregelen of voorschriften aan uwe onder-
hoorigen,van uwen kantverdienende in aanmerkin; tekomenk
Q99 om eene doelmatige uitvoering te helpen verzekeren nok van
die bepalingen desvonrsz.besluits,waarbijdeRegerin;waarborgen heeftwillen geven, datop de scholen niets worde ge-
leerd,datmeteenigegodsdienstleerfn strùd zoudezi jn. De goede werking daarvan zal, z0o a1sU H. Eerw. iereedeli jk zal beamen, veel afhangen van de welwillende mede-
werking van allen, die erbijbetrokken zi jn en inzonderheid van de geestelijkheid,aan welke hethouden van een wakend oog te dien opzigte istoegestaan,in hetvertrouweny datzij daarvan een doeltreFend gebruik zalmaken, metvermijdin& van alles wat meerdere zwarigheid in den weJ zoude kunnen Ieggen, dan waartoe men zich in gemoede verpligt mogt vin-
den,bijhetontmoeten van aanstaotelijkheden,diebijhet,t)p de openbare scholen gegeven wordende onderwijs, tegen den geestder verordeningen en de bedoelin: der Regering,lnogten insluipen. Om die goede werking,Yoor zoo veelvan U H.Eerw .moge
alhangen,te beterte verzekeren,zalhet,mijnsinziens,niet ondoelmatig zi jn, wanneerU H.Eerw.metUwe Hoog Eerwaarde ambtgenooten in de overige Kerkdistricten, in bverleg trad, ten einde& voor zqo Veelnoodil ,eeuvormigheid te doen heerschen in de Voerschriften,welke U H.Eerw.noodig mogt
oerdeelen aan Uwe onderhoorigegeesteli jkentegeven,omtrent de regelmatige uitvoerinl der hen betre/ende bepalingen in artt. 10 en ll #an het besluitveorkomende; weshalve ik gemeend heb Uwe belangstellende aandacht ten slotte Qok daarop te mogen Yestigen.
31 Januarij1842,n*.112. Resolutie van den M inister van Financien. houdende in antwoord op de vraag :
l*..Of,daar dewetvan den :9.:.,Maart1833 (Staatx sblad ln*.4),(art.2: lett.è).spreektin hetmeervou; van gqesteqlijken,totvasten kerkelijken dienstvan plattelandsgemeenten qbenoemd, bijden vrijdom vooréén paard,#an de per:ohele lbelasting ,at dan nietbehonrt te worden gedachtaan gecnm-
500
qbineerde kerkelijke dienst, in meerdan éénegemeentelp dat ook de geesteli jke, welke slechtsvooréénegemeente ten platten landeisaangesteld,indenbedoeldenvri jdom deelen kan. [email protected] derwetop he tgebruik van hetééne * epaard dooreen'geestelijke ten plattenlande.onderdenzcdel, <den toegestanen vrijdom van belastinl, volgens bovengemeld lart.22,lett.b,voorzoodanig gebruik.cldannietuitsluit?l )-
dat al ander gebruik van hetpaard, dan datvonrrqtuigen, melko o/waarvan d8zitbanken tcn Q'xeren OJntalen tdrdn z#' n toorxfen,in de vri jstellin; belrepen is.en deze dan ook op hetgebruik onder den zadelmoetworden toegepast. (ZieResplutie 14 Maart1842,[email protected].)
18 Februari j1842,no.yjl. Circulaire van dea Directeur Generaal voor de Zaken der
Roomsch Katholijke EeredienstaandeKerkvoogden en Aartspriesters:luidende: Ten gevolge der bepalingen vervatin de wetvan den 5 Oc-
tober 1841(Staatsblad 11*.40) zi jn de verordeningen omtrent hetbeheer der Staats-uitgaven met den eersten Januaril l1. gewijzigd en daaruit vloeit eenige verandering voortin debe-
talingen bijen de rekenpligtigheid A'an # jn Departement. Hetisin verband daarmede,datik het,bi jwijziginginzoo verre van mijne circulaire van den 10 November 1831,[email protected], wenschelijk acht, dat voortaan, te rekenen van en methet eerste kwartaaldezesjaars,de driemaandeli jkscheopgaven der vanrgevallene veranderingen in hetpersoneelvan dedienstdoende
geesteli jken,bijmi jnDepartementbekend zijn in denerstidlgen, Tol gende op hetàocrfcll.maarin df:veranderingon llehlen plaatn gehad.
lk neem derhalvebeleefdelijk de vrijheid U H.Eerw.te verzoeken de gewone mutatie-staten, voor hetvervolg, wederom
overhettijdvak van den eersten totden laatsten dag vanieder kwartaal, op te maken en elken driemaandelijksçhen staatz66 tijdig aan mijn Departementin te zenden,datdezelveuiterlù'k & den dgJden dn nl kn @#/& t@n 6lk àecrflclbi jmijontvangen zij.
50' 1
Het zij mi j tevens vergund U H.Eerw.te doen bemerken. dathe'tnietaleen bijzondervèordegoede orde in debetaling del'geestelijken,welkeuit'slandskasietsgenieten,maar1in hetalgemeen ,voor de belangen van alle dienktdoendepriesters
#an welken rang ofklassezijwezen mogen,een vereischteis. dat dedagteekeningenhunnerbenoeming,aanstelling ofzending,
mitsgaders van hunne Yerplaatsing,aftreding of overlijden, naauwkeurig op dedrie maandelijkschemutatie-staten gebragt en aan mijn Departement medegedeeld worden,ten eindede registers van hetpersoneelder dienstdoendegeestelijken in dit Rijk, behoorlijk kunnen worden in orde gehouden,hetwelk onderanderen.ook van gewigtis,bijde veriNcatiederstaten van dienst,welke,volgenshetpensioen-Reglement,bijiedere aanvrage om pensioen, moeten worden overgelegd ,en voor-
namelijk o0k bij de berekening van het kerkeli jk pensioen, aangezien de vervulde kerkelijkedienst,waarvan uitdieregisters niet bli jkt,bij de bedoelde berekening, z0o min a1sin andere opzigten in aanmerking kan wordellgenomen ,waaruit
niet zelden, behalve andere ongelegenheden,geldeli jk nadeel voor de belanghebbenden ontstaat. svanneer er in eenig kwartaal geene Yeranderin: in hetaan U H. Eerw.onderhooril personeelmogthebben plaatsgehad, dan za1ik desniettemin een ,in dat geval,negatic6n staatvan
U H.Eerw.inwachten;- zullende U H. Eerw. mij stèed: bereid vinden, om uwen voorraad van gedrukte exemplaren van den mutatie-staat aan te vullen,zoodra ik geinfol.meerd
word, dat daaraan bij U H. Eerw. behoeftemogtbestaan. (Zie de Nota geplaatstachterhetbesluit#an den 6 December 1834, n*. 4451, op bladz. 279 #an den tf4rden Jaargang van
ditHandboekje.) 25 Februarij1842,n*.74. Besluitluidende a1s volgt: Gezien het rapport van Onzeq Directeur Generaalvoor de
Dken der Roomsch Katholijke Eeredienstvan den 24 dezer, n*.Irl op eene daarbijovergelegde mededeelin: #andenZaak-
50Q
gelastigde Van den Heiligen Stoelbi jOnsH0f.gedagteekend :1 Februari j 184:.waaruitblijkt: a. datZijne Ileiligheid PausGregoriusXVI,Qm daarbi jaangevoerde redenen ,heeltbenoemd t0tBisschop in partibus
f4#delïum : j@@ onder den titel #an Bissehop van Emmaun. den heer Henrîcun d44 bubbetdenk Apostolischen Administrateur van hetVicariaat-Generaalvan 'sllertogenbosch. 3o. onder den titelvan Bisschop van Bardanie,den heer Joannon tln Hookdonk, Apostolischen Administrateur van het Vicariaatvan Breda; en 3*. onder den titel van Bisgcllûp van Gerra, den heer
Joanna Zoçzen,PastoorteTilburl;en è. datlaatstgenoemde geesteli jke,door den Paus,te>ens is bevdrderd totCoadjutor :um (utura duccez#fona van den heer H. den Dubbelden,Apostolischen Administrateur van hetVicariaat-Generaalvan'sllertogenbosch,teneindedezen
behlllpzaam te zijn in hetbeheer#an datVicariaat,hetwelk door de vereeniginl met hetzelve van de districten
van Ravenstein en Melen en van Grave,eene belangrijke uitbreidin; van grondgebied heeftVerkregen.
Gezien het Koninkli jk besluitvan den 8 Julij 1840.n*.83 en Ons besluit#an den 19 April 1841, n0. 96; Geletop art.65 der Grondwet; Hebben besloten en btsluiten: Artikel 1. Aan de heeren H. den Dubbelden , J. van Hooydonk en
J. Zwi jsen respeclivelijk verlofte &'erleenen tothetaannemen derwaardigheid van Bisschop flpartibu'fn/delfum onder den titelhierboven voor ieders naam uitgedrukt. Art.2.
Den heerJoannesZwijsenvoornoemd inzijnebetrekkingvan Co@iutorcum Ntura zuccezzfond #an den heerlI.den Dubbelden, Apastolischen Administrateur van hetVicariaat-Generaal #an 'sHertogenbnsch,te erkennen. OnzeDirectqurGeneraalvoordezaken#antleRoomsch Katha-
505
li jke Eeredienstisbelastmetde uitvoering dezes.waarvan afw schriften zullen worden JezondenaanOnzeMinistersvanBuitenlandsche Zaken, van Justitie en van Binnenlandsche Zaken t0t
informatie tn narigt.(Zie Besluit16 December 1842,ne.72.) Nota.De benoeming van Bisschoppen in partibusVoor de Apostolische Vjcariaten van 'sScrlogea&ozc: en vanBredaaheeft
plaats gehad inafwachtlng,dAthetBisschoppell jkbestuurin de Nederlanden zou knnnen hersteld worden.
Diebenoeminsisgeschled teRomeopdtnI4Januarij1842, terwi lldebenoemdenzi jngewild: I*. de Bisschop :an Emmaus. op den 10 April 4842, te 'sHertogenbosch. :o. de Bisschop van Gerra aop den 17 âprll1842,teTilburg. 3.. de Blsschop van Dardaniea opdenI Mei1842,teHoeven.
Ziewijdershet9lndenvlerdenJaargangvanditMandboekje, voorkomende tBeknopt operzfgr van AczKerketkk bestuur fa de N edertanden an bladz.53,54en56. Ter aanvullingvan datoverzigtwordtalhieraangeteekend,dat de Bisschop van Emmausop den 13 October1851 overleden en
toen onmiddelijk,in hoedanigbeid van ApostoliscNen Administrateur van het Vicariaat #an Y Hertogenbosch,opgevolgd is door den Bisschop van Gerra.
14 Alaart 1842,n..39. Resalutie van den Minister van Financien, houdende dat er
geene bedenking beataat, om de geestelijken, die zelve 00k landbouwea zijn, en voor datbedri jfmanneli jkewerkboden
houden,welke tevensdepaarden oppassen.waarvan z1j,volgensal' t.22 lett.b derwet,vrijstelling vanpersonelebelasting genieten, ter zake van die werkboden , niet naar de eerste
klasse in die belasting aan teslaan.(ZieW et24 April1843, Staatsblad [email protected],artt.10 en 11.) 19 Maart 1842,[email protected]:. Beschikking van den DirecteurGeneraalvanOar10g.luidendet ln aanmerkinl genomen hebbende, datde verscheidenheid,
welke, ten aanzien derviering #an kerkeli jkefeest-:1heilige dagtn door dq Roomsc: Katholijke militairen, bestaat, aan-
304 leiding heeft gegeven tot een Vpor:tel deswegens #an hem
DirecteurGeneraal aan Zijne Majesteit, ten gevolgewaarvan op 'sKonings last, tusschen den Directeur Generaal voor de
Zaken vandeRoomschKatholijkeEeretienstendenPauseli jken Inter-Nuntius bij hetHofder Nederlanden, een overleg heeft plaatsgehad1waarvanhetgevolgisgeweest,datZijneHeiligheid Paus Gregorius XVI, in overeenstemming met het verlangen
van Zijne Majesteitden Koning,dezekerkelijkeaangelegenheid heeft geregeld. in dier voege a1s door den Zaakgelastigde van
den Heiligen Stoelalhier,op den 3e>Februarij1842>ter kennisse van de Regerinl isgebragt,en bi jKoninklijk kabinets rescript van den 14en daaraanvolgende, n*.2, aan hetDepartementvan Oorlol is medegedeeld,met magtigin; om dien over-
eenkomstigmededezerzi jdsdevereischtebeschikkinlentenemen; Brengtter kellnis van de verschillende militaire autoriteiten , dat met intrekking van alle vroegere beslissingen en terelt-
wijzingen van het Departement van Oorlol deswegens, de Roomsch Katholijke militairen voortaan alleen verllligtzullen zi jn, o!n, behalve op de Zondagen, deMis te hooren op de hierna vermelde kerkelijke feest-ofheiligedagen,als: Op hetfeestderbesnijdenisdeslteeren (1Januari j);
p p )) p Openbaring desHeeren (6 dito); p > * >
den tweeden Paaschdag; .sHeeren Hemelvaartsdnl . den tweeden Pinksterdag ; p Heiligen Sacramentsda; ;
> hetfeest#an Xaria Hemelvaart(l5 Augustus); > Allerheiligendag (1November); > Kersmis(25 December); > den tweeden Kersdag (26 December); metdien verstande,datin diegedeelten van hetKoningrijken hetHertogdom Limburg.alwaardeRoomsch Katholi jkeingezetenen,krachtensvroegerverleendekerkelijkedlspensatiemogten ontheven zi jn van de verpligting,tothetvieren van sommige der opgenoemdekerkelijkefeest- ofheiligedagen,die verpligtin: Qek voordeRoomscllKatholi jkemilitairenQpgeheYenblijft;
505
Dat mitsdien deRoomsch Katholijke militairen,behalveop deZondagen,ookopdehierbovenvermeldefeest-OJheiligedcgen, ketkparadesztlllcl)moetenhouden;terwijldebetrokkenmilitaire autoriteiten in de garnizoens-plaatsen of elders, zich met de
plaatselijkedienstdoendepastoorszullen moetenverstaan,omtrent tlen ti jd,waarop de Roomsch Katholijke militairen zich.ter l'ijwoning van de ollenbaregodsdienstoefening op deZondagen en de voorschreven feest- of heilige dagen,ter kerk zullen be-
geven, en voorts zich bij de bedoelde pastoors zullen moeten docn inlichten ,of de verpligting , tothet vieren &'an sommige der tt-en gedachte feest- ofheilige dagen, in de betrokken stad
of plaats, krachtens vroegerverleende kerkelijke dispensatie, voor deRoomsch Katholi jkeingezetenen is opgeheven,inwelk geval de kerkparades doorde RoomscllKatholijke militairen, op den opgeheven feest-ofheiligendag,achterwegekanblijven. (ZieCirculail' e22 Maart1842 no.ypr). 21 M aart 1842, lett.LZ0.
Konillklijkebcschikking,houdendemagtigingopdenDirecteur Generaal voor de Zaken der Roomsch Katholi jkeEeredienst, om aan deHool EerwaardeHeeren Kerkvoogden derrespecties'e kel.kdistricten eene uilnoodiging te doen afgaan:
l*.Om bijhetvan llunnenkantaanbeveleneenerinzameling van vrijwillige giften,ten behoeve van gestichten,instellingen of personen , m etde lneeste voorzigtigheid tewel'k tegaan ,ter voorkomlnl, datde m ildadigheid niet w orden ingeroepen, dall voor belangen en behoeften , w elke met volkom en gerustheid mogen aanbevolen w ortlen. 2o. Om zoodanige inzamelinlen ten voordeele van buiten-
llnd,cAe gestichten, instellingen of personen , nict dan zeer spaarzaam en alleen in buitengewone gevallen en om daarvoor pleitende gegronde redenen aan te m oedigen.
r.Ol n zicl,in iedergeval.voorafbehoorlijkteverzekeren, tlat geene andere dan des bevoegde en bescheidellepersonenm et
t le door de Kerkeli jke autoriteitgunstig aanbevoleneinzamelingen worden belast.
50G
4o.Om , zooveelmogeli jk te willen tpezien en door de Pastoors en verder dienstdoende geesteli jken,in de parochien te doen toezien, dat de liefdadigheid der parochianen niet,onder
den dekmantelvan godsvruchtofchrikeli jkedeugd,doorvreem. dvllnge4 ofnietèa#oorl#'kdoov#elbevoegdgexcg,gekwatlpceeçde perdonen , w orde ingeroepen.en wanneer zulke personen zich niettemin, Voor het vervolg , weder opdoen , alsdan de ge-
loovigen9 door openlijkeafkondiginl in de kel' ken tegen misleiding en bedrol te waarschuwen.
Nota. De Mlnister van Staat,Directeur Generaal voornoemd
heeft biJ zi jne missivevanden 6April1842,no.'/pzvx,aan dezeKoninkli jkebeschikklng ultvoeringgegeven. De aaylleidlng tot die beschikking was gevonden in de vermenigvuldlglngvandeaanzoeken vanvreemdelingeneninlanders,
om geldeli jken bi lstald ten behoeve van buitenlandsgevestigde gestichtenofinstellingenvangodsvruchlenweldadigheid,waarbij de li efdadigheid der Roomsch Katholi jke ingezetenen van dlt Rijk herhaaldelijk werdlngeroepcn,4oorzekerepersonen,welke met aanllevelingen van Kerkeli jke autoriteiten voorzien,in de steden en plaatsen rondgingen, ter inzameling van glften tot ondersteuning van zich zelven ofvan de gestichten ofinslellin-
gen,waarvanzi Jledenzi jnofwelkerbelangen zi J voorslaan, Meermalen was het gebleken ,datdie handeling aanleiding had gegeven tot hetm îsbruik m aken van den totliefdadigheid
geneigden geestdt'r ingezetenen,Ja vanverkeerdeprakti jkenen bedriegerij,gepleegd doordezulken ,onder den dekmantelvan godsvrucht die geene hoegenaam de aanspraak op de llefdadigheld hadden. Er waren zelfs voorbeeldena dat personen m et
verlofbrieven van Kerkelijke autoriteilen rondreisden en voor buitenlandsche gestichlen giften inzamelden, doclt, door de Policie,'gekenmerkt waren als zichvanden zedelijkenkantzeer vertlacht te llebben gemaakt; terwi jlook hetdikwerftoelalen en aanbevelen van inzamelingen voor op vreemden bodem
bestaande inrigtingen, hoezeer ter voorzienlng in wezenlijke behoeften strekkende,ecllternietzelden hadeel aan eigene gestichten en instellingen binnen 'slandsveroorzaken;zoodatnlet
slecllts de misbruiken en bedriegerljen,welke van ti jd totti jd w arellontdektymaarook hetw el begrepenbelangvndemeer-
507 dere aanspraak 4an de Vaderhndgche fnrigtlnpen jnaarhetlnzien des Konlngs, geboden, dat op deze aangelegenheid een
waken; oog werd geslagen door de Kerkelijke overheid , ter voorkomingvandenoodzakell jkheldvanvezdereuitbreidingder btpalingen van het Koninklijk besluitvanden 22 September I823 Lstaatsblad no.41.)
Bl Jclrculaire vanden MlnistervanBinnenlandscheZaken van den 18 April1850y no.144, aan Gedeputeerde Staten,w ordt het van belang beschouwd, datde hand worde gehouden aan den,biJart.2 van hetKoninkli jkbesluitvanden22September 1823Lstaatsbladno.41),voorgeschrevenmaatregelvanopenbare orde,die vordert,datergeeneopenbarecollectenaandehuizen der ingezetenen worden gedaan,zonder voorkennlsen loelaling
van hetgemeentebestuur; terwi jl daarbi l tevens wordt verklaardydatergeen voldoende redenenzijn,om daarvan aftc wijken, lngeval eene collecte wordt gezegd zich le beperken tot de huizen der leden van eene kerkeli jke gemeente , ook omdathet.bijzulk eene 'erm englng vanfnwonerstotverschillende godsdienstige gezindheden behoorende, a1s in dlt Rijk
bestaat, niet wel mogell jk ls, die beperking juistin acbtte nemen.Veelmindernog tegen hare overschrijding te waken. De Algemeene Synode der Nederlandsche Uervormde Kerk heeft,onder dagteekening van den 16 Augustus 1850,haarbezwaar tegen devoorschrevene verklaring van den Minisleringe-
bragt, hoofdzakelijk op grond,datziJ hetstriltlig acllle met artikel I van gemeld beslult, indien hetvoortaan ongeoorloofd
zou zijny om j zonder vergunning v:n hetbqrgerli jk gezag,
aan deAa/zen van geloofsKenooten gelden in tezamelen voor herstelvan een kerkgeboasv ,hetdaarstellen van een orgel,of
bestrijdlng van andere nooqzakelijke kerkeli jke uilpaven ;terwijla1s bezwaar tevens werd aangevoerd :dathetveelmaals zoa kunnen gebeuren,datdie vergunnlng moestgevrangd worden van iemand, die toteen ander Kerkpenootschap behoort.
(Z1e voorts Resolutle 5 Februarll 1840# na.l1 en de daarbij geplaatste N ota op bladz.l42- 144 van den vijfden Jaargang
#anditHandboekje.j 22 Maart1842,no.yLr. Circqlaire van den Directeur Generaal voor de Zaken van de
508
hoomsch Katholijke Eeredienst, aan de Kerkvoogden en de Aartspriesters,ltlidende: Tengevolge van de bereids aan U H. Eer&v. kenbaar gewordene beschikking van den H.Stoel, omtrentde Viering de*
feent- OJ heilige dagen door deRonmsch Katholijke militairen in ' sKonings legers dienstdoende, heeftZi jneExcellentieden heer DirecteurGeneraal van Oorlog ,op den 19 dezer n*. 1A , eene dispositie aan de verschillende militaire autoriteiten uitgevaardigd, ten einde het houden der kerkparades voor hetvervolg,inovereenstemming metdebedoeldebeschikking,teregelen. Ik lleb de eer U H. Eerw.een tweetal exemplaren Van die fli,çpasitie totU weinform atie tedoen toekomen metuitnoodiging om daarvan , voer zooveel noodil ,aan de heeren Pastoors in de garnizoensplaatsen kennis te willen geven,op datdeze zich m etden m ilitairen bevelhebber,dien het aangaat,omtrenthet llotldellder kerkparades op Zon- en feestdagen zouden verstaan el1 dtze zaak alzoo relelm atig gevolg neme. 31 M aart 1842, no.40.
Besluit, waarbij aan den DirecteurGeneraalvoordeZaken van de Roomsch Kathnli jke Eeredienst, Mr.F.J.M .T.Baron de Pelt'cAg de Zîcàferrelde, den titelen rang van Minister van Staat, en a1s zoodanig zitting in den Raad van Ministtrs
verleendwordt.(Zie Besltlit18 October 1843,no.32.) N ota.De voornoemde Directeur Geperaal wasdeeenigstejonder de hoofden derDepartementen van Algemeen bestuur,aan welken dcn titel en rang van s' linisler en dientengevolge de bevoegdheid tot zitting in den .AJcJ van zvfnïzlcr.çontbrak. De belangen van het Roomsch Katllolilk Kerkgenootschap, werden
alzoo in den Ministerraad nletbepaaldelijkvertegenwoordjgden misten daarin een'derzaakkundigenverdediger.Hicrlegenwerd
voûrzienbijKoninklijk besluitvan den 31 Maartl842Lstaats:l4J no.9),houdende bepalingen omtrentden Raadvan Ministersj en vaststellende,datdje Raad is te zamengesteld uitde Hoofden der Ministeriele Departementen. 5 April 1842.
Arrest van den Hoolen Raad,houdende ontkennende beant-
509 woordinl Van de vraag :01de eernte Fdrzdcg,onderdewettige
feestdagen isopgenomenz (ZieArrest3October 1843.) N ota.Hetgold in ditgevalde vraag:ofd' e terml ln tot aanteekening van voorzienlng in cassatienietoverschredenlsywanneer
de derde oflaatste vri le dag invaltop den eersten Kersdagen
men eerst denvolgendendag(ofdievolgendedageen Zondag zi jnde)desMaandagsde aanteekening doet? De Hooge Raad overwoog: dat, volgens de bepaling #an art.390 van hetW etboek van Strafvordering, Zaturdag, den
25 December l81I,de derde en laatste 'rije dag was,waarop d1e voorzienlng had kunnen geschieden, en dat, ofschoon die
dag een algemeen erkende Cllristeli jke feestdag was, dezelve echter nietonderde w ettige feestdagen isopgenomen , en dat ook, volgens art.68 van hetreglement, betreFende de wijze
van eedsaoegging enz.biJ de regterlljke collegien , de Zondag alteen wordt uitgezonderd van dedagen , waarop degriKers
verpllgtzi jn hunnegri ëen open tehouden.(Ziearrest7December 1841.) 5 April1842.P.B.58, Resolutle van Gedeputeerde Staten van hetHertogdom Limburg ,luidende: In aanmerking nemende:datsommigekerkfabrieken en armbesturen nu en dan verzuimen, om de aanvragen tot hetbekomen van autorisatie tot het aanvaarden der, aan de onder hun beheer staande gestichten, gedane schenkingen onder de
levenden, ofbijacten van uiterstewils-beschikkinl vermaakte legaten,binnen de daarvoorbepaalde termijnen,in te dienen; Overwegende, dat,doordergelijkeverzuimen,de belangen van kerk of armen,roekeloosindewaagschaalworden gesteld; En willende de betrokkene bestul.enopmerkzaam doen m aken op deschade, welke daaruit voordebedoeldegestichten zouden
kunnen voortvloei jen; Hebben goedgevonden en verstaan :
De plaatselijke besturenderstedenengemeentendezesHertogdam s, ieder voor zooveelhem aangaat9uit te noodigen, om de in hunne stad ofgemeente bestaande kerkfabrieken en armbesture' n, te herinneren aan de bepalin; van art.1 çan het
5l0
Koninklilk besluit van den 27 October 1825 no.l03,4zë 46n toeeden Jaargang*cn dffHandboekb ,bladx.77)volgenswelke geene autorisatien tot het aanvaarden van scllenkingen ondel'
delevenden ofbijtestament,ten behxve van kerk enarmgestiehten ofandere inrigtingen van dezx renaamdedoodehand, mogen worden verleend, z0o de aanvragen totbekeming der
autorisatienietzijningediqndbinnenéénjaarnadedagteekening der acte van donatie voor zooveel de schenkingen onder de
levenden betrefl,en van dén jaarnadeinleçeringdermemorie van aangifte voor hetregt#an successie,voorzooveeldelegaten
oferfmakingenaangaat.(ZieCirculaire20April1842,no.9x%'x.) N ola.Daar hetnielzeldzaam . gebeurd is,datKerk- en Armbegturen onkundig gelaten werden van de makingen, welke len
behoeve van hunne administratien,bi j testamentbaddenplaats gehad,en dat,a1szildillaterbiJtoevalontdekten,deti ld, Mnnen welken de magtlging tot aanvaarding m oestgtvraagd worden,reedslang verstreken was,zoo heeftditeen en ander
aanleiding gegeven,datde Minlster vanJnstltie, bi jcirculaire van den 30 Mei1851,no. 108,den Notarissen heeftdoen aan-
schri jven,om stlpteli jk te voldocn,ook en metnametenuczlzfen van K erkelnkeadministratienyJferkfabrteken en A rznbezturen>aan deverpllgting opyelegdbiJarl.39 derwetvan den 9Jt lli l1842(Staatsblad no.20)luidende: 4tDe nntarissenzi jngebonden, om , in gevalvan overlijden aofafwezig-verklaring van den testateary.binnen veertlgdagen,
4 tBadatzi J daarvan kennisdragendebelanghebbendenteveelwittigen,datde uiterstew ils-beschikking van den overledene ttof afwezige onder hunne minuten berusten. Hetzelfdt lsvan
atoepassing op acten,waarbi j een uiterste wilherroepenenop ffhuweli jks-contracten , voor zoo verre dezelve schenkingen ter ezake desdoods behelzen.)) Ingeval van geblekene overtredfng #an dit wets-artlkel, behooren, door den bevoegden Oë cier van Justitie, tegen den
betrokken Notarls, bij zi jne Regtbank, diemaatregelen van toezlgtte worden altgelokt,welke de wettoelaat. 8 April 18V ,no.64. Besluit,luidende:
Op de,na gehouden overle: met Onzen Minister van Staat,
5ll
DirectenrGeneraal çoor de Zaken van deRoomsch Katholi jke Eeredienst, gedane voordragtdoor Onzen Ministervan Binnenlandsche Zaken van den 5 April 1842 n@. 85, vierde afdeeling. étrekkende tothet nemen van eenigegunstigebeschikkingen ten aanzienvan zoodanigelotelingenderNationaleAlilitie,behoorende tot de ligtingen van 1841 en 1842 uithetHertogdom Limburg,
diethansin hetRoomsch KatholijkSeminarie teRoermondtot den priesterstand worden opgeleid, doch tothiertoeniethebben
begrepen kunnen worden in devri jstelling bijart94 : ee,der wet van den 8 Januari j 1817 (Staat&blqd no. 1)teegekend, hetzij uithoofde dezelve vroeger de Godgeleerde studien niet hebben beoefend in eenil erkend RoomschKgtllolijkSeminarie. lletzi jomdathetSeminariete Roermond totdusverrenog niet gerangschiktheeftkunnenwordenonderdieRoomsch Katholijke Seminarien, welke de daarin opgenomenejongelingen tot de voorschrevene gunstige uîtzonderin; geregtigd m aakt;# Ilebben goedgevonden en verstaan:te bepalen,datzoodanige
lotelingen van deligtingen derNationaleMilitie van dejaren 1841 en 1842 uit hetHertogdom Limburg, die vroeger elders.
dan in een erkend Roomsch Kqtholijk Seminarie in de Godgeleerdheid zi jn onderwezen,doch tothiertoeniet' hebbenkunnen worden begrepen in de vrijstelling bi j 1 e6van art.94derwet van'den 8 Januarij 1817 fstaatsblad nO. 1) aan de Studenten in deGodgeleerdheid toegekend,voor zoo verrezijultdedaarvoor,doorden ApostolischellAdministrateur van hetVicariaat
van Limburg,jaarlijks,zoo Iang de ligtingen,waartoedebelanghebbenden behooren,nietvan paspoorten zullen zijn voorzien ,op te maken en,doortusschenkomstvanOnzen Staatsraad Gouverneur van hetHertogdom Limburg ,aan Onzen M illister van Binnenlandsche Zaken in te zenden nominatieve staten .
bli jken zullen in hetRoomsch KatholijkSeminarieteRoermond tezijn opgenomen en aldaar in deGodgeleerdheidonderwezen worden,we1ingeli jfd,doch telken: voorden ti jd #an&njaar a1s gedetacheerd gevoerd zullen worden op de stamboeken van
4ekorpsen,waaraan zi jzijn ofzullenwordentoegewezen.(Zie Boluit30 April18W ,n*.57.)
51Q 9 April 1842, no. 63. Besluit,luidende a1svolgt: Op de voordragt van Onzen Minister van Staat, Directeur
Generaalvoor deZaken van deRoomsch Katholi jke Eel. edienst van den 7 April1842,no.j;,; Gezien dewetvan den 26 Mei1841 çstaatsblad no.15)1 Geletop deKoninklijke besluiten van den23November1820. no.93 en 27 Mei1830,[email protected];waarbijdewijze#anbetaling. i: geregeld dertractem enten en bezoldigingen,w elkedeRoomsch
Katholijkegeesteli jken uit'sRi jkskasgenieten; En in aanmerkin; hebbende genomen, datin hetllertogdom
Limburg tot ultimo December l1.bi j de voldoening derRijks tractementen van de RoomgchKatholijkegeesteli jkenaldaarn0g t0t rigtsnoer is renomen een besluit van hetBelgische Gouver-
nementvan den 30 Maart1836.waarbijeeneanderewi jzevan betalinl diertractementen bijaftreding.aanstellingofverplaatsing der titularissen, mitsladersin gevalvan tijdelijke waarneming eenervacante kerkelijkebediening,wasvastgesteld,dal bi j de hierboven aangehaalde Koninklijke besluiten isvoorgeschreven ; Hebben goedgevonden en verstaan:metintrekking van het
z0o even gemeld Belgisch besluit,tebepalen,datdeKoninklijke besluiten van den 23 November 1820, n*. 93 en 27 Mei l8K , no.145, zullen geachtw orden te rekenen van den eersten Ja-
nuari j dezes jaars wederom ,even a1sin deoverige gewesten desRijks,van toepassing te zijnopdebetalingdertractementen vandeRoomschKatholijkegeesteli jkeninlletHertogdom Limburg. En is Onze Minister van Staat,DirecteurGeneraalvoornoemd. belast met de uitvoering dezes, waarvanafschriften zullenworden gezonden aan Onzen Minister van Financien en aan de
Algemeene Rekenkamer t:t informatie en narigt!(ZieBesluit 20 Juni j 1842,n*.134.) 13 April 1842.
Arrestvan hetProvinciaalGeregtshofin Friesland,waarbij in appelbeslistis,datde Koniuklijkebesluiten #anden26De-
315
eeœber 1818l9ttœnblad n*.48), 2 m cember 1823 (ntaàtsblad llo.49) en 12 Februari j 1829 (gtaatkblaa no.3),toepauelijk zijn op zekereslichtin: ten belloevevan hetonderwi jsofheurs veorde studien,inFrieslandgewonelijkgenaamt lleencdStudza; tcrwi jldaarlqijonderanderen wordtin overwe&inggenomen: lt lat deze besllyiten,nietalleen toepagselijk,maarook wet< (teli jk daargesteld zijn,en alzoo krachtvan wetIlebben,als 4fgenomen , na gehool' d te hebben den Raad van State, en ffvoorts niets regelentle,dathepaald aan de welgevende magt ttis opgedralell, nielsbepalendeomlrentalgemeene verpligtingell xfvaniqrexetenenonderlillgoêgeeneingezetenenonderling regten ftof verpligtingen opl eggende1niet: aan eenige wetontnemende, lœ aan dezelve r toevoegende; - geenerlei uitsluitend totbur-
qgel' lijke llandelingen Otrekkelijkgeschil,aall* co
W ona' .(Mk lél h. et Konlngei jk Betgie worden de bovengemelde Koninkli jke.besluilen, lelrefrende de beurzen.stichtingen gellandltaafd;gelijk older allderen isgezchied biJ een Arrestvar' hetHofvan Appelte Brusselval)den llJanuari j1848,waarbi.j ten aanziel) u n de gedacllte btwlqitea ix bexlist: lque ceux-ci
1oe aaurlient,dans xucunfas,2lrecolLsidlri,coglmeenlachfg
19 Apl' il 1842.n' '.w!v. Cil' ctlaire van t len Alinister vallStaat. DirectegrGelleraal
vcor(leZaken del'Roomsch Katholijke Ee' retlienstaandeKerkveogden der onllel.sclleidene kerkdistricten, luidende: De Ktlning, lletbetlroevend bel'igt ontvangen hebbende,dat
lloogstdcszelfs teetler beminde Valler,Zi jne MalesteitKonin: W ltlem Frederfâ.Graaf &-al Nan&au, door èene el' nstige ongesteldheid aangetast, ilIeenen Jevaarvollen toextand >eerkeert,14
514 heeft, in deze treurige omstandigheid, met een ootmoedîg vertrouwen het oog geveztigd op den Heer van Leven en Dood, in de vertroostende hoop .datde gevreesde gevollen van die
ongesteldl leid, genadigli jk mogen worden afgewend,wanneer daartoe aan den Almagtige vereenigde gebeden worden opgedragen, gepaard met vurige smeekingen#dat het den Allerhoogste goedlunstil behage het zoo dierbaar leven van den
gri jzen Vorst, die ons gedurende eene reeksvanjaren heeft geregeerd,nog lanl te sparen,lloogdenzelven nieuw e Ievenskrachtschenkende,opdat de ziekte in eenespoedigebetersehap
verkeere en hetKoninklijk gezin,methetgeheele Vaderland, zich alzoo weldra dankbaar verbli jden moge over hetvolkomen llerstelder gezondheid #an dien doorluchtigen en eerbiedwaar-
digen Stamvader van onsVorstelijk Huis. Ingevolge lletgeëerbiedigd verlangen des Konings,heb ikde
eerU HoolEerwaardehiervankennistegeven,onderhijvoeging van Zijner Majestcitswensch,datU H.E.dein dezeomstandigheid passendeopenbaregebeden geli eveuitteschrijven,ten einde hetzoo vuri g verlangde behoud en herstelvan Zijne Majesteit Koning W illem..Frederik, Graafvan Nanau.in al dc kerken van uw ressort,eellstemmig en meteen chl 'istelijk vertrouwen, van den Koning derKoningen ,wordeafgesmeekt.
(Zie cil. culaire 10 Mei1843 no.vr+ #.y.) 20 April1842,n@. >JV '. Circulaire van den Ministel. van Staatx DirecteurGeneraal
voor de Zaken der Roomsch KatholijkeEeredienstaan Gedeputeerde Staten der provincien,luidende: De vraag: lof, in den geest der w et, aan htt xepelgeacht
tfkunnen worden onderworpen tezi jndeaanvragcnindenvorm lvan S'erzoekschriften,ingedienddoorKerkbesturen,strekkende
lom demagtiging teverkrijgen, weike bijartt.947 en 1717 qvan hetBurgerli jk W etboek gevorderd wordttotaànvaarding 44#an makingen,bi j uiterstewilsbeschikking en#anschenkingen t(onder de levenden, ofdie,volgensdebestaandeverordeningen.
ehetzijvan den Koning, van mijn Departementofvan Gede-
5I5 l'puîeerdeStaten derprovincienvereisehtwordt,t0thetverriglmn 44van daden,welke de palen &-&n r woonbeheertebuiten gaan,
44zoo a1s bi jvoorbeeld:aankoopen,tdrào/. pen,belastên ofbe44xwaren van vaste goeA ren of fondsen en leer andere bul'-
44gerlijke handelingenawaartee debeheerdersvanopenbareinlstellingen nieteigenmagtigmogeno&-ergaan' '))- heeftmi jaallleiding ge/a even,om zijneExcellênti edenMinist ervanFinancien tf raadplfgen, waarop, die Staats-àmbtenaarm' ij,bi jmissivc van den 14 dea r n@. 26, afdeelillg Relistratie,heeftgeantwoord1 fdat de rekesten, welke ttn Jevolg. e eener aan de
44Kerkbesluren, bijde w' etofbijadministratieve vool' schriftell 44opgelegde verpligting, door dezflven we t len ingtdiend, cl1
.
44zonder in den eigenli ' jken zin desw- rds,lutertangen eener 4fgund te bedoelen ,voor de toepassinl derwett'en op hetzegel, xfonder de atlm inistratiev'ezacten kunnen worden gerangscllikt,
*en mitsdien vallen in detr#zfellfng tJl xegelbepaaltlbi jal't 4416 n*.l derwetVan de 'n 13cn Drumaire Vllejaar.p ) Ik lleb gemeend U Edel Groot Aclltbal' en hiervan te moetell d'oen kennis drar n> m et verzx k ,om daar&-an,doortusschen-
komst der plaatseli jke befturell, aan de ltoomsch Katholi jkc Iterkbesturell il1i'edel'e gemeente mededeeling tedoen gewordell,
1en einde zij. in overeenst eml ning daarmede,zoudellkunllel w 11antle1en bi j lœt'opnuken en inpienen van verzoeken o.m magtigin: têt'het vm.rWt . en van datlen ,waartoe eenevoomafgaande at ltorigatie,lletzijval ttlen Koning,&'an mijp Depal' tementof van . U E.G. A. moet worden revpaagd en vel' kregen.
Bij deze gelegezlll eid wensch ik U E.G.A.tevensin overwegifll te geven, of het niet tloelmatig zollde zi jn,om dtl plaatselijke iwsltll' en te gelijker tijd uit te noodigen,om de Kerkbestxro te hel.inperen aallde bepalinl van art. l van Ilt,t
Koainkli jk besluit van den 27 October 1825,no l03,nopells Ilettijdig indienen deraaùvragen van autorisatie totaanvaaptling Van Iegaten e)1 donatiën 9m ilsgaders om toe tc zien,dat
de Kerkbesturen>iI 1iedergeval,de bijtlè bestannde verordeningengevoldt lrde magtiging tothetA'el' l' igtell3-analldereburger-'
516
li jke handelingenofdadenVan meerdangewcûnbehee .vragellvcrkri jgen,alçorenstotde uitvoering vanzomlanilehandelingen of daden over te gaan. N ota. pe bevenbedoelde vri jstellingvanzegells, volgens ï l en 3 van art.27 A der wetvapden$Oct ober1843Lstaatsbtai n@.
47)bestelldlgd.(ZieCirculaire19Oetoberl814,[email protected].) D!evrijstellingisookvan toepassing op deaanvragentolhel verkrijgen derbedoelde magtigiog biJ M rmsesturena alsook op de beschikkingen, welke op de gedachte aanvragel van Kerken Armbesluren, doorden Koni fandere daarloe bevoegde * ng o
magten genomen worden. (Zie Circulaire 19 October 1844 p [email protected].) 30 April 1842, no.57.
Besltlit,waarhi j deApostolischeAdministrateurvanhetVica#'iaat van Limburg w ordt gem agtigd , ten behoeve van da1 Vical'iaat en ter bepaald.e vestiginl van deszelfs Seminarie, te aanvaarden degebouwen van hetvoormalig klx ster van S'.Gerlach metannexen tuin endaarnevensstaaodekerk teRoermond . en het voorz. Seminarie als openbape ilzstellinl wordterkend
engel.angsclliktonderdeerkendeRoomschKatholi jkeAminarien, met bepalinl , ( laldedaal 'in opgenomen en in deGodgeleerdheid
onderwezen wordende kweekelingen tot den geesteli jkenstand, aallspraak zullen hebben op detijdelijkevrijstellingvan dedienst der Nationale Militie toegekend bi j1 6:#'Van art.94 der wet van den 8 Januari j 1817 Lstaaublad no.1),mitszijhunnen staataantoonen door overlegaing der bewijsstukkenbi j:a#pn het d4rd: IId des Koninkli jken besluits van den 8 Juli j 1818 11..129 omschreven.(Zie Circulaire 7 Juni j [email protected].) 10 Mei1842,no.rlyr. Circulaire van den M inister van Staat, Directeur Generaal
voorde Zaken derRoomsch KatholijkeEeredienstaandeKerkToogden der onderscheidene Kerkdistrieten, luidende:
BijmijneCirculairevanden19der& 'origemaandn*ky!edeelde ik U Hoog Eerwaarde het bedroevend berigt medevan den :e-
yqarvollen toestand, waarin Zi jne Majesteit Konin; HN11-
3 l7 Fr6lerik,Graaf %an Na&nau , toen verketrde,metuitnoodiging om ,overeenkomsti; den godsdienstigen wensch van onzen geëerbiedigden Koning, de, il) die omstandigheid,passende open-
bare gebedenuitteschrijven,teneindehetzooA-uri;verlangde behoud el1herstelvan ZijnerMajesteitsteeddrbemindenVader meteenchristelijkvertrouwen,vandenAlmagtigeaftesmeeken. Thans vervul ik eene aangenamer taak door U H.Eerw. te doen kennen,dat de r vaarvolle ziekte van den Doorluchtigen Vorst, wtens ongesteldheid zooveel bekommering baal'de,i: geweken eI1 Iloogstdezelvt zich in eenen veelverbeterden toestand bevindt.
Deze blijde tijding vervulthethartvan Ziàne Majesteitmet inllile el' kentelijkheid voer de glln' stige beschikkinl van den Allerhoogstf, aan W ien het behaagde de iedane gebeden te
S'ehooren,en Iloogstdezelve wenscht, 'datZijnVolk zich thans evenzeermetHem vereenige,om datgevTld vanerkenteli jklleid, dooreene plqgtige dankzeggin; uitte drukken,indestreelende lloop , dat de Almailiie den eerbiedwaardigen Vorst,die het
voorwerp onzer smeekingen heeftuilgemaakt,verderin Zijne genadige lloede moge nemen.
Ingevolge debegeertevan ZljneMajesteitheb ik dan ookde eer U H. Eerw. te verzoeken ,om de vereischte maatregelen te willen nemen, ten einde in Uw district,detothiertoegedane openbare gebcden voor het behaud œz herstelvan Z.M .Koning W illém Frederlk, Graaf van Nansan ,thans, nu die gebeden
goedgunstil zijn Verlloord,dooreeneplegtige openbal 'edankzeggipg,wotden çervangen.(ZieCirculail 'e 16Deceml ler1843, n..,yxx.) 17 Mei 1842, n*.2.
Besluit, houdende dat vôôr den tienden Junij1842 in alle steden en gemeenten binneu dit Rijk,doordezorg van de plaatselijke bestul' en, eene schaal-collecte aan de lluizen zaI worden gedaan, waarvan de opbrentpt zalbestemd zi jn ter zooveelmogeli jke leniging van den ramp,welkedeStadHambul g ,dxr eenen vergclrikkelijkebralltl,getroFen lleefl;met
5l8 hepalillg omler anderen:datde X' inisters van Staat,belastmet f1e directien Voor de Zaken van de Eeredienstellzullen zor; dragen , dat het plaats hebben dier schaal-collecte otlk in de
kerken en betlehuizen der ond' erschei*dene gezipdheden,tijdig wordeafgekomligd.(Zie Cireulaire 21Mei1842#[email protected],y.) 2lMeil842,ne.rx N%. Circulaire vaa den Minister van Staat,Diredeur Generaal
#00P t1e Zaken V&n de Roomsch Katholi jkeEeredienstaan de Kerkvoogden der onderseheidene Kerkdistricten ,luidende: Tn tle Staats-courantvan den 18 dezerzalU Hoog Eerw aarde een Koninkliâk besltlit van den 17 daar te veren aantreFen.
waarbij Zijl ze Majoteit, everwegende dat de stad Ilam, burg dezer dagen door eel ze verschrikkelijkeramp getreFen is,en willende te gel Y etkomen aan.het Vœlzi jdig verlangen. om tleze zoo zwaargdeisterdevriend-naH lrli jke stad,naar vermogen,eeaige leniging uitditRijk te verschaA n,- heeft goedgevonden te bepalen,daterv*l.den 10Junijaanstaande, in allesteden en gemeenten binnen ditRi jk,doordezorgder plaatselijkellesturcn,eeneschaal-collecteaandehuizenzalworden gedaan, waarvaa dc opbrepgst za1besta d zijn terzoo veel mogelijke lenigisg van d. e voprnoemderamp. ZijneMajesteitwenscht,dat die schaal-collKte in dekerken en bedehuizen deropderscheideneJezindheden tiâdil wordeaftiekondigd. ten dnde de ingezdenen,langs dien we& ook ,met hetweldadig doeleinde dier inzameliog wordeb bekendgemaakt daar ter plaatse, waar 4e liefde totden naaste aIsdeaan Gnd. e w elgevalligste deugd w prdtverkondild. De vreesselijke ramp#welke zoovele duizenden onzernatuurgenooten, in korte eogenblikken, totden uitersten nood heeft gebragt, ligt le versch in iedel'sgeheugen #dan datlletnoodi;
zoudekunnen zi jn,om woorden tebezigen totopwekkingvan die schoone deugd val weldadiglleid,welke den Nederlander
bij elke gelelenheid kenschetsten doorhem zoo gaarne befefend wordt, wanneerhulp en bi jstand noodil zijn.om Ilet bctreurenswaardi g lot s -an ongelukkigen te verzachten.
319
lk bepaal mij zerhalve, om U H.Eerw.achtervolrnsde weldadige intentie van ZijneAfajesteit,bi jdezebeleefdeli jkuit te noodigen tot hetdoen eeneraanschrijvin; aan Uwe onderhoorigegeestelijken,ten einde zil,doorcene openlijke afkon* diging in dekerken, aan de geloovigen van hetplaats hebbcn der aanstaande collecte kennis geven en dat goede werk op de
doelmatigste wijze bevordtren;achtendeikhetwenscheli jk,dat die alkondiging geschiede op den Zonda; voorafgaandedendag.
welke in iedere gemeente door hetplaatselijk bestuur bestemd zalworden tothet illzamelen der liefdegiften. 27 Mei 1842.
ArrestVan den Hoogen Raad,waarbijis beslist,dataan de armeninrigtingen en besturen van Gods- en gasthuizen zonder
overlegging van bewijsvan onvermogen,admisniegrctï:ma& w ordenverleelld totaanvaardin; van eenenboedelonderbeneNcie Van invental'is, ten behoeve hunner gealim enteerden, en zulks
op grond van art.874 van hetW etboek vanBurgerlijkeRegtsvorderinl,waarbij aan die inrigtingen. in hetalgeqeen de bevoegdheid isrqgeven tothetvragen en verkl.i jgenvankosteeIooze toelating tot de einden daarbijverpeld,en welzonder onderscheiding ofzijYoor haregestichtenofinandereaanhaar bij de wetgegevene hoedanigheden handelen. 1 Junij 1842. ArrestVall lletProvinciaalGeregtshof in Zuidholland,beslissende dat diaconiebesturen geenvoorafgaandemagtiging noodi: hebben,om in regte op te treden; en zulks onder anderen :p. grond:
dat, volgens art.1692 van hetBurgerlijk W etbûek,de bestuurdersvan zedelijke ligchamen,wapronderbuiten twijfelde tliaconitbesturen moeten gerangschiktworden,geregtigd zijn . om , in naam dier ligchamen, zoo eischende a1s verw erende, in regte op te treden ,voor zoo verre daaromtrent nietsanders
bi j de illstellingen, de overeenkomsten en t 1e rerlementen is bepaald ; dat, metopzigt totde diacanien, Yan geeneanderebepaling,
5Q0
waarbij tlitin het algemeen gegevene rOt zou ontnomeu of beperktzijll.isgeblekpn; dat, in Zi jller Alaje&teits boluit van den l5 April 1835. geene beN rking van de regten , die de d iaconien uit de alge* m eene W et ontleenen, te &-inden is; dathetzelve niets anders inhoudt, dan eene hepalilv , datGedeputeerde Staten M voegd
zullen zi jn om te beschikken,opverzoeken,welked' oordiakenel, bestuurders van andere tlergeli jke gestichto , zouden lnogen W orden gedaan, om Jem afitild te w ordel), en geenszins eepe velpligtinl aan dezen opgclegd, om zoodanile magtiginl te
vl' aien, te dien eFecte, datzijoBbevoegd zouden zi jn,om . zonder die magtiging, in regte op te tpeden ; datdit besluitmede geen grend oplevert, om die verpligtillg aan de diaconien opgelegd, te veronderstellen, en omdatt?e woorden van hetzelve daartoe :eene aanleidinl geven,en voor-
namelijk,omdatuitzonderingen op dealgemeene wet,en beperking van regten,door deze verleend, nietkunnelzveronder-
steld worden,maal',van derzelverdaarstellinl,uitopzetteli jke beschikkingcn blijken lneet,zoo alsdan ook,in art. 1692,de relten der zedelijkeligchamen nietvanyel .olzderstellingen,maar van stellige bepalingen en èeglementen,waarbi j deuitgestrektheid derbt >perkingen bepaaldelilk wordtuitgedrukt,afhankelijk wûrden gemaakt;en
dat, zoo al aan dt diaconien en del.gelijke besturen,dool' deze ofandere besluiten, in dit opzigteellige verpligtingen 0pgelegd waren,die voorschriften uit geen anderoogpuntzouden
kunnen worden beschouwd, dan al s lllTishotldeli jke en administrative voorscllriften,welkerovel.tredil'l aaneeneadministralive verantwoordillg zou onderwerpen, en geellszins als bepalingell.
waarbijeeneradicale onbevoegdl leid dierbesturen,om,zondep magtiging,in regte te verschi jnell, zou uitgesproken worden, en die ten doelzou hebben,oIn die magliging testellentotetâne
conditie, zonder welke die admànistrakien, a liminejudicii, zouden moeten worden gerepelleerd, daal.andel'sdie bepalillgel, wel,door middel vallhetStaatsbladofopeenigeandereoïciele
en legale wijze,terkennis y-an den regter zoudenzijngel 3l -:lgt.
5Ql
om daarop,bi j voorkomendegelegenlleden,iniudlcandoregard te kunnen slaan. zonder welke legale illformatie deze zich on-
bevoegd moetachten,om een zedelijk ligchaam ,aan hetwelk de algemeene wet het regt, om in regte.op4etreden,toekellt,
'latregtteontzeggen.(Zie Vonnissen 16 Fellruapij 1841 en16 t Junij 1841,alsmedeArrest#an den Hoogen Raad van t len 15 Junij1849). 7 Junij 1842,nO.145. Circulaire van den Minister Yan BinnenlandscheZaken nan de Provinciale Gouverneurs, luidendet Ten gevolge van de eindl lescllikking met Belgie,zoow el aIs van de nadere regelin;, met toestemming van Zijne Majesteit,
van deKel' keli jkeaangelegenhedenderRoomschKatholijken,zijn eenige der,tot die gezindheid behoord hebbend:Sem inarien.il1 w elke d' e aldaar in de G odgeleerdheid onderw ezen w ordende
jongelingen geregtigtlwaren,om de toepassinl te kunnen inroepen van devri j' stelling,tocgestaan onder:eeart.94derwet van den 8 Janunrij1817,thalls,ofbtliten hetRijkgelegell,o? >'ervallen. ofdoor andere A'el'vangen gew orden. Daar het noodig is, ten einde verkeerdetoepassingen der w et voor te kom en , ilatde collegiellen ambtenarell. m et de uit-
voering derzelk-ebelast,de thallsA'oor de Roomsch Katholi jke Iezindlleid beGtaandeendoorZijneMajesteitel. kendeSemillariell, Iiedealtlaarin deGodgeleerdlleidstudel.endejeugdtotdeVool' nelde Yrijstelling geregtigd maken,naauwkeul' il kenllen,ltel) k dien aangaandevan ZijneExcellentieden MinistervanStaat, Directetll.GeneraalvoordeZaken van de Roomsch Katholijke Eeredienst: eene naauwketlrige opgak -e verlangd. en de eer U
H.Ed.Gestr.een afschriftvan dcn bijgezef;dDepartement0:3gemaakten staat,voor zooveeldezelve tertoelkassillg kandienen
bij deze te doen toekomen, metverzoek om dien staat,telt voormtlden einde,te willen mededeelen aan al de collpgien el' ambtenaren,die met de behandeling van hetw erk derNationale
Militie in Uweprovincie belast zijn.(Zie Besluitl1Augustus 1843,ne.59.) Nota.De Staatin dezecirculairebcdoeld,isvandennavolgtt lden illhoud:
>OQ LIJST der erkentle Seminarien waarop de kweekelingen totdelz
RoomscllKatholi jken geesteli jken stand. in hetkoningrijkder Nederlanden en het hertogdom Lim burg, llunne sltldien in tle ver ri gten, om , il1 den geestvan het Godreleertlheid moeten Konlnklijk besluitvan den 8 Juli j 1818, no.129,geregtigd te kunnellwordenbeschouwd tothetgelotdertijdelijkevrijstellinl van de dienstbi jdeNationaleMilliie,volgensart.94 :eeder wetvan den 8 Januarij l8l7 Lstaatsblad no.l),aan stutlentell in de Godgeleerdheid toelekend.
)der stan dplaalsen urrkajstrjcjeu sem inarien.
aronder dcwa Se minarien
oGeviPr nci en. meent en. j
I
-.
7 t 1 1
H'nmerkînKen-
behooren.
-.
.
-.
-
.--...
....
.
..
Hetscminarlevanditkerkdistrict:
Aposlolisch ' v sr egrt er tesAt u wve-stue tgewe aaresj) k, .o ( He ogenbo che ge lgdt t Haaren. VicarNzaatGeneraal is, met >s Konings toestemmjng, van on(jerdagteekenlngvanden 12April
j
'sHsRvoovxBoscu. 1835,no.77 en 7 Februarij 1839.
Noord-
I
)brabant. 1
( l Apostoliseh
lett,118,verleend,naar de ge-
meenteHaarenovergeplaatst.
Hoeven.( s'icariaatvan
?
(
Bseo. A.
BiJ Koninklljk besltlit van den. 11 December 1840, no.50 is vri j-
Aartsheid gegeven om hetSeminarievao priesterschappen kdeze Aartspriesterschappen çan de van 'gemeentens8eerenberg naardestad
Gelder- Culem-
U' rgEcue r.
f 'Culer nlorn over te brengena mits
GELDERt,àxn., Fjznlks in eéns plaats hellbe en er SxrràxoenDqExerllE alzooslechtstén Seminarievoordie l Fslsssxsn. Aartsprlesterscllappenbli jve-Nletdie Tw xxw E. overbrenging is reeds aanvang geGnoxlxoEx. m aakt,zoodathttbesluitefrectzal IAarlsprieslerschap Sorteren. k Zuld- &va.rvan kolland. mond. Hol-cxwp en ZEELX>P. . land.
borg.
l
ninDki lt ijS kemî ben sa luri lt ev ls anerk dend3b 0ijàK pr oi l
'
j Eimburf Roer-
. m0nd.
Apcstolisch Vicariaat van Llxncno.
1842,no.57.Totnaderebeschikkingblijfthetltoninkli jkbesluilvan
den 12Februarljl84l,no.I3I,nog
van krachtvoor zoo veel hetvoorloopig in stand gehoudenSemlnarie teR olducinLimbllrg betreftymaar nietvoor zoo veelhetSem inarie te Luik aangaat.
5Q3
8 Junij 1842,no.21. Besluit,waarlli jalslleginselwordterkend,datdebeçoegdheden en verpliltingen derplaatselijke llestur en,in betrekkinl *
t0t de begraafplaatsen, nietanders kunnen worden ontleend , dan uit de op dat stuk bestaande verortleninlen van het alge-
meen bestuur. (Zie art. l51del.wetvan dell29 Juni j 1851., Staatsblad n', .85.) 18 Junij 1843,Staatsblad no.14. Besluit#bepalende,krachtens art. 3 der wetvan den 26 Mei
1841Lstaatsblad no.15),datvoorloopil instandztlllen worden gehouden, ander anderen, de in Limburg geldende: lo. Belgische gemeente-wet van den 30 Maart 1836, V00r
zooveelnamelijk derzelverlpepalingellnietreedsopzettelijk zijn gewijzigd,ofvanzelvevervallen,doorbijzondereverortleningen, sedertden 22 Juni j 1839,voorhethertogdom Limhurg tlitgeVaardigd; en 2o. Belgische provinciale-wet van den 30 Appil 1836, allcell voor zooveelbetreftde artikelen 132 tot en m et l39 dier w et.
N ota.De voorloopige instandhouding d r betloelde gedeelten van .e de twee voornoemdeBelgischewelten,heeft,krachtens nadere
wetleli jke bepallngenyvoorlgeduurfl totdatzi j doordeNederlandsche Avetten van den 6 Juli l 1859 Lstaatsblad no.39) en 29 Junij l85l Lstaatsblad n*.85), zijn vervangen. (Zie 55ret 26 Mei 1841 (Staatsblad no. 15)en Besluit15Juli j 1839, no.86, mitsgaders de daarbi j geplaatsle N ota , op bladz.I3a #an denvi jfden JaargangvanditIlandboekje't
20 Junij 1842,no.134. Besluit,luidende: Op de voordragt van Onzen Minister van Staat,Directeur
GeneraalvoordeZaken van tIe Roomsch KatllolijkeEeredienst van tlen 16 Junij 1842,n*.ejjy,betreFendede toekomstige regeling der bezoldiging van de voor tIe dienstder Roomsch
Katholi jke Parochien in llet'Hertogdom Limburl benoodigtle V icarisstn ;
Gezien de wetvan den 26 Mei1841 Lstaatsblad no.15)tot oplleïng çan den exceptionelen regtstoestand s'an Limburg ;
5Q4 EI1 il1 aanmel .king nemende,dat,ten gevolgederbepalillgell
van die wet, de Belgtscltowet#allt len 9 Januarij1837 (1). waarnaar de bedoelde bezoldiging t0thiertoe is geregeld ge-
weest, hare voortdurende kracht &erliést en de verordeninlell 01) datstuk,vervatin hctdecreet van den :* Decem ller 1809
en hetKoninkli jk besluitvan den 29 November 1816.na.20, wederom verbindendezijneninwerkingmoetenwordengebragt; Geletop art. 192 der Grondwet;
W illendede Rijks-jaarweddenvandeVicarissenderParochien in Limbul'g. daaronder begrepen die #an de stad Maastricllten
de gemeente St.Pieter,op eenen gelijken voetregelen; Hebllell goedgevonden en verstaan, te bepalen :
1o.Datte rekenen Van den eersten Julijdesloopendenjaars, in plaats van de bovengem elde Belgische w et,in hetHertogdom Limburg. wederom zullen wol' den toegepastde verordeningen omtrent de bezoldiging der Vicarissen, vervat in hetdecreet
van den 30 December 1809 en hetKoninklijk besltlitvan den 29 November 1816 , no.20.
2o.Dat,terekenen van hetzelfde ti jdstip,dejaarwedde van 'sRi jkswege te verstrekken aan iederen voorde dienstderPal'ochien in het Ilertogdom Limllurg benoodigden Vicaris,zaI
bedragen eene som van twee honderd vi jf en dertig glllden (:235.00),welkeaan die Jeestelijken,doartIezorfrvanOnzen M inister vanStaat.DirecteurG eneraalvoornoemd,uitdedaartoe .)p llet zevende Hoofdstuk der Staats-begrootilg beschikbare folldsen zalvoldaan worden. metinachtneming van hetbepaalde
IlijOnzebesluiten van den26 Janual'i j 1841 no.14len9April l842 no.63;en
(1)Deze wetIultltaIs s -olgt:
Vtll'art.117 de la Constitution.
Nous avons: de comlntln accord avec les Ghambres, dt:c1'2tc:et Nou: ordonnonsze q' qi suil:
&.l.A dater du 1.'Janvier I837,le:sol nmesnécessairespour -4r payer Iestraitemenlsdes Vicaires qu'exigk l'adminis, tration des pal' oisxes,serontportéesannuellementptibndjelde l'Etat. A rr.2.Ces traitementssolltGxés N a cinq cents francs, xansprèjtldice aux supplémentsque 1escomluunesctlesfabriqut' gdesEglises 4urontla faculté d'accorder. Mandûns etordonnonsetc.
5Q3
3o.Dâtaan de Kel.kfabrieken en - in llet,bi jhetvicrt lelid î'all het Koninklijk besluit van den 29 Novelnber 1816 10. 20 f vool. ziene Jeval- aan de gemeenten wort ltvrijgelaten,om llet lpij art.40 van letdecl. eetvan del t30Dl, cel nller1809llepaalde tl'actement, lletwelk aan de Vicarissen uitde kel'kfabriek- inx
kolHsten of, bi j derztllver ontoel.eikenheid, uit tIegemeelltekassen,moetwordenbetaald,tekunnenkwijten.onderkorting, het zi j gelleel of gedeeltelijk eener som vnllhont lerd :'i jfel1 dertil guldell(J135.00) ' sjaars,zi jlde hetletlrag,hetwelkde llierboven vastgestelde Rijks-jaarwetlde#an iederenVical.ismeer bedl 'aagt.dall,tijdenshetuitvaardigen vallhetKoninkli jkbesluit van den 29 N ovember 18l6 no.20. achtervelgens llet be-
sluit van den 2 Juni j 1815 no.579,hetgevalwas.tediel' effecte dat. voor het vervoll ,de bezoldiging der voornoem de
geestelijken uit 'sRijks kas en tle kerkfabriek- of gemeenteilkomsten tezamen genomen,in geen geval,jaal .lijksminder betlrage tlan de som Van tw ee llonderd een en veertig guldelt
(f241.00),welke a@n hen,volgens de beidezoo eb-elgemelde ltoninklijke besluiten a1sminimum verzekerd was. En is Onzc Ministep van Staat,DirecteurGeneraalvoornoemd llelastm etdeuitvoerilll dezes,waarvan afschrfften zullen wordell gezonden aan Onze Ministers #an Binnenlandsche Zaken en &*aI1 Financien,mitsgadel' s aan de Algemeene Rekenkamertotinfol '-
matieen narigt.(ZieMissi&'e24 Junij 1842 no.rjJa.) 24Junij 1842,[email protected]+ 'Jw. A' lissiçe van dell Minister van Staat, Directeur GeneraalVoor
deZaken van deRoomsch KatholijkeEeredienstaantlenStaatsl' aad , Gouvernetlr van het Ilertogdom Limburg , houdende: Als een gevoll op Uwe missive van den 21dervorige maalltl no. 16 , eers' te afdeeling ,lleb ik de eer U Hoog EdelGestrenge
lliernevenste doen toekomen afsclll 'iftvanhetKonipklijkbesluit A'an den 20 dezer no. 134 ,houdende regelillg der bezoldigillg
van devoorde dienstderRoomsch Katholijke Parochieninllet Hertogdom Limburl benootligtle Vicapissen. 0it het eer&to lid #an datbesluitza1U ll.E.G.Qntwarel :
5Q6
dat, in plaatsvan deBelgischewetvan den 9 Januarl j 1837. welke ten gevolge der wetvan den 26 Mei1841 (Staatsbtad no. l5) hare voordurende kracht verliest, de verordeningen omtrent de bczoldiginl der Vicarissen ,&-ervat in het tlecreet
van den 30 December 1809 en hetI toninklijk besluitvan den 29 November 1816no.20,telekenellvandeneerstenJulij18429 w ederom zullen m oeten w orden toegepast. Daapdoor zullen de kerkfabrieken of,ingeval dezelver mid-
delen ontoereikendzijn,de bulgerlijkegemeenten in hetIlertogdom , wederom gehouden w ezen om het tractem ent der
Vicariscen,waarvan hetmamimum 500franken(J235,00)enhet minimum 300 franken (Jl4l.00)bedraagt,te kwijlen.Edoch, aangezien de herlevinl van die gehoudenheid voor vele kerk-
fabrieken ofgemeenten een drukkend bezwaarzoude aanbrengen,
zoo heeft ZijneMajesteit,in ditbezwaar willende tegemoet. komen en tevens lettende op debepalingen van Iletl92:t*artikel
derGrondwet,bijhetbovengemeld belluitgoedgevonden: In detweedeplaats te llepalen,datdejaal. weddeuit'sRi jks kas, te verstrekken aan de Vicarissen in hetHertogdom ,die #an M aastricht en St.Pieter daaronder.begrepen,eenesom van
tweohonderd t#* Jen ddrlfg gulden zalbedragen,endushonderd tl#' f e: .dertig gulden meer dan hetbeloop,waarop die jaarwcdde in 1815 oorspronkelijk wasvastgesteld;en in de derde plaats, aan de kel.kfabrieken ,o' ccdu quo aan
de gemeenten,vl.i j te latenom datmeerderbedragvan/135.00 tekunnen aanrekenen ofkorten bijde kwijting van hetuitde kel.k-ofgemeente-kassen YerschuldigdetractementderVicarisscn
van /141.00 àf 235.00. Volgens dezeschikkinl Verliezen de Voornoemde geestelijkcn niets van het ilkomen, waarop zi j,krachtenshetKoninklijk besluitvan den 29 November 1816 ,n0. 20,aanspraak konden
maken,en blijfttevenshetgenotaandegezindheidofhetKerkgenootschap A'erzekerd van hetbedrag derjaarwedde,welkede Vicarissen tijdens deinvoering derGrondwetvan 1840 in de w ctler in Ilezit genom ene Limburgsche landstreken waren ge-
nietendc; terwijl de,kerkfabrieken ofgemeenten aldaar,dûor
5Q7 des verkiezende gebruik te maken van de aan haar Verleende
vrijheid, hetbezwaar,voortvloeijendeuitde weder invoel. ing tler verordeningen , welke, tloor tle thans Vel'vallen Belgische
' W etvan den 9Januari j 1837,in hctvoorddeldiel 'illstellingen waren gewijzigd,zullen ktlnnen ontgaall,totlletbedrag,lletwelk de Ri jks-jaarwedde lhans meel.belooptdan desom van hontlerd gulden,w elke,volgell shetbepaalde bi jheteerstelitl van hetKoninkli jk besluitvan den 29 Noveml ler 1816,n:.20, niet in m inderinl van Ilet door de kerkfabriekelloF gem eenten verschuldigde Viearis-tractementvan 300 à 500 franken , mogt komen.
Die bepalinl bli jftvoor hetvervoll van kracllt,doch hetis geene verpligtinl , om dezelve o0k nietuit te strekken t0t de
verhoogin& van /135. 00,welke deoorspronkelijke Rijks-jaarwedde der Vicarissen heeftondergaan;zootlat dekel'kfab' rieko
ofgemeenten welgehout len ztlllenzi jn,om hetvel' schiltusschen die verhooging en Ilet maœimum van het,bijllet40eartikcl van het decreetvan den 30 December 1809,voortleVicarissen bepaalde tractement,aan dezelvejaarli jkstebetalen;lnaarniet verpligt kunnen worden, om .meer dan het'.bedrag vantlat&'e)'-
schil, ter somme van zespulde' n %jaarg,te voldoen;alsbli jvende dekorting,waarloehetbesluitvrijheid heeftverleentl, ooktenaanzien#anharehoegrootheidfacultatief;zoodatdekcrkfabrieken ofgem eenten daarom trent,naai.gelang #an derzelver
middelenenvolgensdebehoeftenderVicarissen,zaodanigebillijke schikkingen kunnen maken, a1s de omstandilheden toelaten of vel'cischen; te dien eFecte zelfs.,dat men dekortinl geheelkal achterwege laten, wanneer men termen vindt, om boven de
Rijks-jaarwedde van f235.00, llettractemelltvan f14l.00 à f235.00 ten volle uit de kerk- of gemeente-kas aal z eenen Vicaris te Yerstrekken.
Ik vleimij,datde regelin; van dezezaak,indiervoegeaIs thansheeftplaat:gehad,debetlenkinlen,welkebijol lzebriefwisseling dien aangaande zijn tersprake gebragt,geheelzaI hebben opgeruimd en datde in deze vervatte toelichting der
bepatingen #an het Knninkli jk besluit,voldoendezullen zkn.
5Q8
om de bedoeling dierbepalingen te kenmel. ken en eenegelilkvol'mige toepassing daarvan te bevorderen.
U H.E.G.gelieî'ealsnuhethierbi jgaandeKoninklijkbesluitj lnettleze mi jne missiçe,aan heel 'enGedepllteerdeStatenmedete deelen el vervolgensmetHunEdelGrootAclltbaren devereischte bekendm aking #andatbesluitaan dekerkfabrieken,degem eentebesturen en de Vical'issen der Pal-ocllien in llet Ilertogdom ,te bewel 'kstelligen,en alzoo tIe behoorli jke uitvoering daarvan te verzekeren ;hebbende ik op lleden eenafschrifttan hetKonink-
li jk besluitaan Zi jn Hoog EerwaardendenBisscllopvanHirine) Apflstoliscllen Adm inistrateur vall het Vicariaat#an Lim burg ,
tot deszelfs inforlnatie doen toekomen,ont lepbi jvoeging van een afschrift dezer missive, ten einde die Kerkvotlgd ook #an
zijnen kant,bi jde toepassin; der bepalingen van hetbesluit, van de deswege aan U II. E.G. medegedeeltle toelicllting ,
kenniszoude kunnen nemen.(Ziebtsluit23 Mei1815,10.93.) lJuli j 1842. Beschikkinl van den Ministel.vanStaat,belastmetdeGellerale tlirectieA-oordeZakènvand. eHervormdeEeredienstellz.luidende:
Ol ltvangen hebbendelletaan Zijne MajesteitdenKoninlgeadresseerd en doorHoogstdenzelvell,llijkabinetsorderb' andell 30 Junijll.ne.12.aan hem gerenvoijeerd adl'esvan dePl'edikanten B.Moorrees,te W i jk (in hetlaldvanHeusden)enC.D. LoisBahler,te Aalst,daarbi j oç-erleggende afschl' iftvan elrlk door he'n ,in vel'eeniginl; meteen grootaantalanderepelsollçll, aan deAlgemeelleSynodederHervol'mtleKerkingezondenprotest
tegen het besluit dier Kerkvergadering van hetvorige jaar. op llet toen door hen aangeboden adres;en verzoekende> dat
Zi jlle Majesteit de Srnode op datbesluitdoe terugkomen,of wel zelve de noodile verordeningen llek eele ,ten einde de Ilervormde Kel' k op den ouden voet worde hersteld en allell. die
tlanpr-an afwijken,uitdezelveuitgaan; et!ft goedgevonden :
Vooreerstaan de adressanten bijdeze te kennen tegeven: datzijin dwalillg vel 'keeren ,wanneerzij,zooalsuithetslot
5Q9
Yan Ilul l adl. es gchijnt te bli jken.mogten Vermeenen,datde Hooge Regel' ill; bevoegd zou zijn . aan de Algemeene Synode
bevelen te geven,om dehangendekerkeli jkegeschillenindezen of genen geest te beslissell,ufwel,diezelve4oorverordeningen af te doen. dat we1iswaar de thans bestaande inrigtlng der Hervormde
Kerk, (waarvan de vel 'tlel' ein werkinl zi jnde kerkelijke reglementen een gevolg zijll)indemaandJanuari j1816,naaraanleiding van de toellmalige geheelbijzolldere omstandigheden. totstand is gekomen door overleg van de Hooge Regering:an
dien tijd metde Kerk;maardat,doordezebuitengewonetusschenkomst van den Staat, het lIervorm d Kerkbestuureenm aal
gevestigd en sederteene l 'eeksvanjarenalgemeenerkendzijnde, geene handelillg van diell aard m eer te pas kan komen; dathet,noch mettlebellalinlenderNederlandsclleGrontlwet,
noch met de bedoelingen der Regering zou overeenkomen, dat dezelve zich eenig jusfz&sacra zoude aanmatigen,noch zelfs eenigju:circa #ccrl uitoefenell,buiten debestaantlereglementaire verordeningen en de algemeenebevoegdheid en verpligting der Regering, om te waken voor de goedeordeen deveiliglleitl Van den Staat; En datmitsdien alle verantlerillgen in de bestaande Kerkorde voortaan alleen van de Kerk kunnen uitgaan,el1dus derzelr'er hoogste vergadering uitsluitend bevoegd is, om , indien zulks noodig mogt bevonden worden, volgens de bestaande reglementen de Vereischte maatl.egelen te nemen1olook, wanneel' llet belang der Kerk verandering dier Reglementell vordert,
dttartoe,na rijp beraad enwettigkerkelijkoverleg,tebesluitell, lluiten eenigen inl-loed del'Hooge Regerilll, die, wanneerhal 'e bekl'aclltiging daarop vervolgens gevordel'd werd, alleen zou
llebben toe te zien,datdaal.bijniets toegelaten werd.stri jdil met de Grondwetoflnetde rusten veiligheid van del)Staat; Ten andere,het vtlorscllreven adres te doen toekomen aan de Algemeene Synode der Nedeplandsche Hervormde Kerk, a1s de
weltil bestaande kerkelijke autol'iteit. ten einde in deze naae bevilld.van zaken te handelen ;
550 Zullende, beneven: voorschreven adres in originali,afschrift dezes worden gezonden aan de veornoemde hoage Kerkverga-
dering; alsmede gelijk afschrift aan den heer B.Moorrees, Predikant te W ijk bijHeusden.tqtinformatie en narigtvatt hem en zi jne mede-adressanten. 15 Julij1842,n>.55. Besluit. luidendet Op hetrapportvan Onzen Minister van Staat, DirecteurGe-
neraal voor de Zaken van de RoomscllKatholijke Eeredienst, van den 14 dezer,no.rjir,betre/endehetbeheerderKerkgoederen,welke de gezamenlijke Roomsch Katholijke ingezetenen der gemeente SintMaarten in de provincieNoordholland,
achtervolgensactevan vergelijk doprhen,krachtenshetxende van de additionele artikelen der Staatsregeling van 1798, met gekwaliNceertlen der Gereformeerde gemeente aldaar, op den
5 Mei1799 getroFen en in eigendom hebben verkregenbi jeene, met :oedkeurin; van Gedeputeerde Staten van Noordholland, aanlegane overeenkomst, op den 12 December 1821 voor den Notaris F. W aagmeester, residerende te W armenhuizen, verledkn tusschen Kerkmeesteren der Hervormde gemeente te Sint
Maartenc.a.endedaartoebijNotariëleactevanden23September daartevoren,gemagtigdenvandemeerderjarigemansledender Roomsch Katholi jke Kerk tervoorzegdeplaatsewoonachtig. Gezien het,bijmissivevan GedeputeerdeStaten derprovincie Noordholland van den 16Junij11.,n0.9,aan Onzen Minister van Staat,Directeur Generaal voornoemd, aangebode' n Reglement van beheer over de goedercn , toebehoorende aan het
Rnomsch Katholi jk genontschap van SintMaarten.welk Reglement door eenige dernotabelste Roomsch Katholijke ingezetenen der gemeente SintMaarten,daartoe op last#an Gedeputeerde Staten verzocht en gecommitteerd, is ontworpen en voorgedragen , ten einde door Ons te worden bekrachtigd. en alzoo te kunnen gtrekken tot wettigen regel terverzekering Van
eelldeugdelijk beheerenrigtigeaanwending derYruchten,welke 2e bedoelde goederen opleveren;
551
Gelet op het le artikel van lletKpninkli jk besluitvan den 16 Augustus 1821 fstaatsblad [email protected]); En in aanmerking llebbende genomen,dat het> ter toekom-
stige voorziening in de kerkeli jke behoeften van de Reomsclz Katholijkeingezetenen der gemeente SintMaarten,van belang moetwordenbesclotlwd,datderzelverkerkeli jk .egoederenzorgvuldig bi jeengehouden, de inkomsten daarvan tot een londs aangelegd en het. bcheer daarovtr naarbepaaldeltegelsen onder
een behoorli jk toczigtgevoerd wortlen,door ofvan wege die ingezetenen,aan w elke de gedachtegoedereninhetgcm eentoe-
behooreq aIs een plaatselijk eigendom van kerkelijken aard en oorsprong,en dusooktotkerkelù-keeindenbi juitsltlitinlbestemd; Hebben goedgevondell en verstaan: het hierbovengemelde Reglementvan beheel.over degoederen.toebehoorendeaan het
Roomsch Katl zoli jk Kerkgenootschap van SilltMaal 'ten,zooals llet is lilgende, goed te keuren en te bekrachtigen onder de navolgeqde bvpalingen: 1e.dat de inkomsten dier goederen, naafbetaling derdaarop klevende Iasten en Van de adœ inistratiekosten, uitsluitend bestemd en aangewend zullen moeten worden tot Vermeerdering #an het fonds,op den voetvallhet 12 artikel van hetRegle-
mentvoorgeschreven,ten einde daaruitmetder tijddenoodige middelen te ktlllnen vinden totgaedmaking der kosten aan de toekomstige stichlinl en hetonderhoud eenerRoomsch Katho-
lijke kerkel1pastorijbinnendegemeenteSintMaartenverbonden. r . dat het, volgens het Reglem ent, te voeren beheer aan
lletoppel' toezigtderKerkelijkeoverheidVanhetdistrikt,waartoé deRoomsch Katholi jkeingezetenen van SintMaartenbehool. en. zal onderworpen w ezen ,cn mitsdien ook een dtlbbelYan de, volgens art.8 Van het Reglement, gocdgekeurde l'ekening van
den pellningmeester jaal' li jks, dool. hetCollegie Van toezigt, aan de Kerkelijkeovel.heid zalmoelen worden toegezonden; 3o.dat de administratetlren van Iletfondszullenonderworpen w ezen aan de bepalingen der w etlen en Yel'ordeningen, om tl'ent Ilet beheer der goedercn en fondsen aan openbare instellingen toelleloorende, en mitsdien ook geene daden cfhande-
55Q lingen, welke de palen van gewoon beheer te buiten gaall. zullen mogen vertigten, dan na voorafgevraaldeen vel' kregene fnagtiging van Gedeputeerde Staten,of,vonrzoo verredeopenbare verordeningen zulks vereischen.van Ons ofj#an het De-
partement vnor de Zaken der Ropmsch Itatholijke Eeredienst, welke magtiging nietzal worden verleend,dan nadatde be-
trokkeneKerkeli jkeoverheid daaromtrentisgehoord: 4*.dathet,bijart.2 van hetReglement,ingesteldeCollegie van toezigt op deszelfs verantwoordelijkheid zalwaken tegen alle misbruiken ofongeregeldheden in hetbeheer en de rekell-
pligtigheid van het fonds, en vool' ts zalgehouden zijn.om de ontstane verkeerdheden te doen herstellen en van alle benadeelin; der aan de zorg van de administratie en den penningmeester toebetrouwde belangen, naar gelang van omstandig-
lleden,aan deKerkeli jke overheid en aan GedeputeerdeStaten der provincie,kennis te geven, ten einde daartegen de in ieder geval noodil bevondene voorziening door hooger gezag znude kunnen w ortlen genomen; en 5o.dat Gedeputeerde Staten der provincie Noordholland, de
noodiie maatregelen zullen nemen> opdat onverwijld wol' tle overgegaan totde aanzuivering der achterstallige administratie
en rekenpligtigheid Yan hetfondsenalzoohetbeheerbehoorlijk overgenomen en vervolgens,op den voetvan het vastgestelde Rellement,l' egelmatig uitgeoefend zoude kunnen worden. En isOnze Miïlister van Staat,DirectcurGeneraalvoornoemd belast metde uitvoering dezes.
N ota.Het,bj Jdftbeslult,goedgekeurde en bekrachtigdeReglement bevaty in dertten artikelen, bepallngen, zoo omtrentde instelling der beheerders en van hetcolleglevantoezlgl,a1sten aanzien van de rekenpligtigheid van den pennlngmeester,debe-
heering der goederen en de belegging van hetfonds;terwijlhet laatste artlkelinhoudty datgeene veranderingen in hetReglement zullen kunnen gemaakt worden dan op voordragt van de administrateuren en het collegie van tuezigtenmetsotldkeurillg ean hoogere autoriteil.
555
30 Julij1842.P.B,n.. 109. Resalutie van den Staatsraad ,Gouverneur van hethertogdom
Limburg, houdende, dat v*ôrden eersteb Meivan e1kjaar, tloor de plaatseli jke besturen. moet opgemaakt en aan hem Gouverneur ingezonden worden,eenen staatvan de leden der
fabriekraden en van debureaux van kerkmeestersbi j de parochialeofsuccursalekerken;ten einde hi jzichzoudekunnenverzekeren,dathetdecreetvan den 30 December1809behoorlijk nageleefd wordtin'betrekking tothetaanwezig zijn endeVel' nieuwing van de kerk-fabriekraden en de bureaux %an kerkmtesters.
2 Augustus 1842, n*.256.
Circulaire #an Gedeputeerde Sfaten der provincie Groningen. houdende inliebtingen .nopens het subsidieren vandiakonien en armbesturen, door de gemeentebesturen .ingevolgehetvigel.end reglement op het Armwezen in die provincie van den 19 Octo-
ber 183:. (Zie Circulaire 23 Apl' il'1839 n'..2 a en dedaarbi j
gejlaatste Nota èp bladz. 126- lK van den vi jfden Jaargan; van ditHandboekiet. N ota.De hier bedoelde circulaire van den 2 âugustus1842 luldt :ls volgt:
tfDe leden derHervormt legemeentevanFarmsum (burgerlijke gemeente Delfzijl)hebben zich,in een rekestaan den Konlng& bezwaard over hetin deze provincie vigerend Reglementophet
Armwezen,voorzoo verredaarbi jbepaald is, daterdoorde burgerli jke gemeente een subsldle aan de armen zalworden verleend;verzoekendedeadressanlen,om daarbi jinhetbreede aangevoerde redenen,dal, metverandering van gemeld Reglement, worde vastgesteld, dat de subsidien ten behoeve der
armenvandekerkelijkegemeenten,doordediakonlenbepaald en door:et gemeentebestuuromgeslagenzullenworden,overde
ledenderkerketfkegemeentv . De heer M inister van Binnenlandsche zakenheefthlerop,uit krachte van de le dezen doordenKoninggellomenebescllikklng,
.ak dqRdrvsxantenbbI jdispositievanden7$Juni l1842,n@ ..16%
B54 zevendeafdeellng,te kennen gegeven: datln derzelver verzpek nletkan worden getreden. De gemelde heer Minister, deze disposltie aan ons, ter uit-
reiking,doendetoekomen,heefton&daarbi jeenlgeopmerkingen m edegedeeld, om trent de toepassing van het binnen deze prbvincie vigertnd Reglementop hetArmwezen, speciaal#an het daarln opgenomen beginsel, nopenshet verleenen van stlbsidie
uitde fondsenderburgerlijkegemeente,aan deonderdezelve ressorterende kerkeli jke gemeenten, en ons, op 'sKonings magtiging,uilgenoedigd,om ketplaatselijk bestuur van Delfzi jl,indenzinvandieopmerkingen,metnadrukvoortelichten en teregttewi jzen.Geli jksoortigebezwaren,a1stbansdoorleden der Hervormde Zemeent e Vall Faymslnlaan denKoningz%n voorgedragen,hebben vroegeranderekerkeli jkegemeenten aan onsmedegedeeld;terwijlerherhaaldelijkklaglenoverhet,van tijd tot tijd, toencmen der subsidien in vele gemeenten dezer provincie ter onzer kennls komen. Ditoverwegeude, hebbeld
wijgemeendy nietalleen l'etplaatselijke bestnur van Delfzill, maaralde plaatseli jke besturen in ditgewestyln den zin van desMinistersvoorllchtingenen teregtwijzingen, temoetenonderhouden.
Vooraf moeten wiJ, in hetalgemeen doenopmerken,dat alle pogingen en aanzoeken,welie gedaan worden,ollthet te
kort,hetwelk bi J eenlge Diakonie-administratie ontslaat,over de ledenderkerkeli jkegemeenletedoenomslaan>vruchteloos zl jn en dat daaraan doorhetGouvernementgeen gevolg kan gegeven worden.
In den eerstenopslag moetdusdanige omslag billljk ei doeltreffend voorkonztn en tr mag nietaan getwljfeld worden,of doordilm iddel,wanneer hetkonde aangewend worden,zoude het kwaad, waarover men zicltzoo algenleen bezwaart, het
vermeerderea namelijk der sobsidienvandeburgerli jkegemeenten, geheel ophonden, en de leden van'Kerkgemeenten>die
dooreigenemlddelenofvrilwilllgeglftenlndebesoeftenhunner armen voorzien 4niet verpllgtworden ,om 9a1sleden der
burgerlijke gt'meentea lot de subsidien,velke aan de armbestltren van andere kerkelijke gcmeenten verleend'worden, llij te dragen.Dûcljhoe billilk en dceltrtiend zoodanlgeom-
555 slag over de leden eener Kerkgemeenle ln der daa: ook wezcn
moge, hIjlsstrijdlg metde bestaandeorde van zaken en nlet uitvoerlilk,omdatde burgerli jke autoritell de bevoegdheid en 4e magtniet heeft,om geldenoverdeledelvaneene kerkell jke gemeenteya1snoodanig om te slaanenhendoordwangmlddelen lotde betaling van dieolngeslagene gelden te noodzaken. lfetmoet metregtbevreemding baren ydatlnentelkenshierop terug komt: daar toch uitde praemissen van het thans'ige-
rend Reglementop hetArmwezenindezeprovinciereedsbll jkt, datdeStaten,jn de buitengewone vergadering van den 8 Mei 1832, een Reglement op het Armwezen hebben ontworpen.
waarin de bepaling was opgenomen ,datde kerkelijkearmenG sturena ter voorziening in hette kort voor de behoeftender armen,personeleomslagen zouden vermogen teheFen,ultsluitentlover de leden van godsdienstige gemeenten,als zoodanig;
doch dat,biJ Koninklijk besluit Van den 8 Junij l832 no.29. isverklaard,dathetgeleldeReglement,zooalshetisliggende, nietkan worden goedgekeurd,op grond datzoodanigeom slagcn
metde vetten van den Staatonbestaanbaar zijn. Toen nu de Staten,in derzelver gewone zitting :an den 16
Julij 1832, het tbans vigerend Regleluentop hetArmwezen ontwierpen ywaren zIJ we1geneodzaakt,om daarinop tenemen hetbeginsel,nopenshetverleenen van subsidie ultde fondsen
der bargerlijke aan de onder dezelve ressorterende kerkelljke gemeenten, ' Wanneer de middelen dier laatsten ontoertikend
zijn, om in de behoeften harerarmen te voorzien.Zi J ontveinsden zicll echter geenszins 4e bezwaren y welke uitdat
beginsel zouden kunnen ontstaan en zi J voorzagen reeds,dat onderscheidene kerkeli jke armbesturen er zich op zouden toeleggen,om,zooveelzî jslechtskonden jdefondsenderburgerll jke gemeentenjwaaronder zij ressorteerdenyte bezwaren,doorhet telken Jare meer uitbreiden hunnerrespectieve aanvragen om subsldieuitdie fondseuyen datliefde enweldadlgheid:uiteen
godsdlenstlg beginsel spruitende, op die wilzeymeeren meer zoudenveroaauwenenallengskensuilgedoofd worden.ZiJzochten daaroln in hetReglement,w aarfn hetbcginselvansubsid-iewas
opgenomen,datsubsidie te beperkenydoordebepaling(art.8), dat de hnegroolheid van hetsubsidie bepaald wordtdoorden
558 ziende,datde plaatselijkebesturendeReglementalrebepalinsen op het Arm wezen kennen en opvolgen,en nimmer van debe-
ginselen te dezeafwijken,zichzelvereddenendatdevrijwlllige inschrijvingen ofcollecten vermeerdrren en degeestvangodsdienstige liefdadigheid wordtoppewekt.Dien geestm eerenmeer
aan tekweekenenvruchtbaartedoen zi lny ditisnietalleen de pligtderleeraarsvan de Godsdienst,maardaaetoe kunnen
ookdebesturenderburgerli jkegemeentenmetvruchtwerkzaam zkjndoorwelberadenheidenvastheid vanbeginselen. Metgenoegen Yan dezegelegenbeidgebruik makende, om de
plaatseli jke besturen in ditgewest,in den zin van deonsdoor den heer Minister vân Binnenlandsche Zaken, op 'sKonings magtiging,medegedeeldeopmerkingen te onderhouden over een
onderwerp,hetwelktemeergewigterlangtineen'ti jd,waarin de klagten over hettoenemen der armen en overhetvermeer-
deren der subsidien dikwi jlsgehoord worden, mogen wiJ met grond vertrouwen, datdezeopmerklngen door de gemelde besturen met aandachtzullen overwogen en metnaauwgezetheid
behartigd worden1- terwillwi Jdiebesturentevensuitnoodigen , om den inhoud.dezer circulaire aan de onderscheidene
Kerkeli jkeArmenbestureninhunnerespectievegemeentcnmede tedeelen.(ZieCirculaires5 Mei1843,no.I68en16Februarij 1849,[email protected].) 19 Augustus 1842,[email protected].
Besluit, houdende opheëng van de Commissie uit den Raad
van State voor de Zaken derRoomsch Katholijke Eeredienst, M'elkewasingesteld bi jKoninklijk besluit#an den 16 Septemllcr 1815 llo. 62 en permanent.verklaard bi jdatvan den 17 September 1827 10.94.(Zie besluit12December1829,n*.104.) 14 September 1842.
Arrest#an den lloogen Raad,waarbijisbeslist,datliefdadige gestichten,in denzinderwet,nietgelijkgesteldkunnenworden met de bijart.386,n*.4,van hetCodePénclbedoeldeherbergen of logem enten en dat alzoo degenen, die diefstalplegen
in oftea nadeele &-an een liefdadil gestichtwaal .in zijfjn0Pget lomen, slechts eenvoudiien diefstalbegaan.
556
Aemeenleraad, naan' mate van âel vermogen der burvrlnke gezzleeale en zooveelmogelijk naargelang van de behoefte der
Diakonie; terwi jl nog, ten overvloede (art.28),Isvoorgesckreven,dat,ingemglydatde eene*ofandere Diakonie buiten
staatmogtzijn,om .uithare inkomsten en hetaan haardoor de llurgerlijke gemeente verleende subsldie, hare noodzakelijke ultgavt'n te bestrljden,de bllrgerli jke gemeentenletverpligtzal zi jn, om daarin, door het verleenen van meerdere subsidie, te voorzlen.
Er bestaan dus (en deheerMlnlstervanBlnnenlandsclleZaken
verlangt, dat hierop bepaaldelilkgeletworde)geeneverordeningen,welkehetburgerlijk bextuur zot lden nopen,om aande tever gedrevenvorderlnpenderkerkelllkearmenbesturen,zondt'r eenige beperklng, loe te geven. Integendeel, hetgevolg geven aan dusdanige te ver gedreven eischell strooktnoch œetdt'n geest,noch metde letter van hetReglementop hetArnlwezen in dezeprovincle,noch metdie der Reglementenophetbestuur der steden en ten platten lande.
Er isgeen twljfelaan. ofeenige plaatselljke besturen gaan , met opzlgt tot het subsi dlercn deronderscheidene kerkelijke Armbegluren, tot hunne gemeenten behoorende, op eenen te ruimen voelle werk,en hun ontb/eekt hetregte verstand van het dienaangaalde bepaalde in hetmeer/emelde Reglementop
het Armwezen in de provjncie, welksbehoorlijke toepassing. flak naar hetoordeelvan den heer M inister #anBinnenlandsche
Zaken ,vele derdoor hetplaatseli jk bestllur vanDelfzjlinhet midden gebragte, en ook doorandere gemeqntebesturen aangevoerde bezwaren, zoude doen vervallen. Immers,wanneer er
zake is :an llet snbsldieren van het een ofander kerkelijk Armenbestuur. dat verklaard heeft niet ten volle in deszelfx behoeAen te kunnen voorzien,moeten de hulptniddelen van de
burgerlijke gemet' nle, bij het verleenen van suldsidie, tn z' Je eerste rl/zzt. ç in hetoog worden geNouden, en de plaatselijke besturen zicN metde meeste zorgen naauwgezetbeid verztkeren,
t lat zl J geene legemoetkoming verleenen aan Armenbesturen . welke dezelve lliet volstrekt behoeven, en dat ziJaan di e. welke daaraan eeneonmiskenlparebelloeftehebben#geengrooter
xllbsidie toekennt' n , dan bepaaldtlijk vertischt wordt; terwijl
537 lletzelve, in geen geval, zalmogen verstrektworden aan het tae4le krmenbestuur,op grond,dat hetandere reedsin hetbezit daarvan is ofgestcld zou worden, wanneer beideromstandigheGen en behoeften van elkander Verschillenx
Bi Jdeinachtneminghiervan,ishetalverderdetaakvande plaatselijke bestureny om eene strenge rekenschap van de door hen gesdbsidieerdeArmenbesturen te vorderen.Vervullenzijdie taak op eene belzoorli jke en gepaste wi jze, dan zaldaardoor ook veelal het aangaan van schulden door de Armenbesturen ,
zooverderfelijkin degevolgen, worden voergekomen, terwijl zi j tekens bevorderlijk kunnen zijn aande fnvoeringva' n een spaarzaam e' n redelijkbeheerbijdearmen-administrxtienyvooral bij dlegenen, die snbsidie verlangen.Hetbelang der aan hun ttl evertroawdegemeentevordertgebiedend,datzijdaarop naauw-
lettend toezien, datZM doorgeeneconside/atien, van welken aard ook,zicl zlaten overreden,om de fon4sen derburgerlijke gemante aansprakelijk te stellentotdekking vanafwi jkingen Tloor de Armenbesluren van de te dezerzake zoo hoogstnood-
nkelijke spaaezaamlzeid. W anneer de plaalRlijke besturen dltten en ander in acht nenien en daarbil te werkgaan metœenschkundig beleid en metde noodige krachtyom voor te komen ,datdeteverleenen
subsidien aan de Armenbesturcn dc beléngen der burgerli jke gemeenlen nlet kwctseny dan ishet te voorzien , datlletbe-
zwaary uithetonflerwerp ei genaardigvoortvloeijende,en hetwelk,vooralsnog, nietwe1gehtel kan worden voorgekomen*,
nietzoo belangrijk zalkunnea ziln,a1sllet,bijeenetegenovergestelde handelwijze der plaatseli jke besturen# in dezenoodwendfg moet worden.
Er zijn plaatselilke besturen ln de*eprovincie (enwiJmerken ditmetveelgenoegen op), die toonen, datzi J metden geest en de letter van hetdikwillsgenoemde Reglemenlop hetArmwezen bekend ziln,en daarnaarhandelen,die inhetverleenen &an snbsidie niette karigjmaarook nietteruim tewerkgaan,
die daarbij letten op de behoefté derdlakollie en op hetvermogen der burgerli jke gemeentey en die te deze sleeds met welberadenheltlen vastheid handelen.De ondervinding heeftin die gemccnlcn dan ook reeds gtlrcrd , dat dc Armenbesturen, 15
559 Nota.Ofsclloon, volgens eene legale wets-lnterpretatievan d*% Franscllen Staatsruad van den 10 October 18Il, de in arl.38t;, llo.4,:an hetCode P4nalgebezigdewoorden aubergesethôtelleriesain eenen geheelalgemeenen zin moe ten wordenopgevat, * t'n daaraan de beteekenlsworden gegeven , ede tous les liell.r wdestine's zi recevotr les pet'sonnesaquis'y pre'sententpottr*r . TfPrendn'e de la nourriture ou dn reposa>)- heeftde Hooge llaad echter de toepassing daarvan op armen ofliefdadige ge-
stichten in strild geachtmetden regelvan strikte interpretatie eenerpoenalewet,aangezien:debedoeldegestichtennietkunnen
beKhonwd wordengeli jktestaan,nochook,uitdenaardharer instelling,gelijkstaan,metherbergen oftoget nenten;- terv' ijlbi jdtwetgeenebilzonderevoorzieningisdaargesteld,tegcn diefstalin armen- ofliefdadlgegesticllten,gepleegddoordaarill
opgenomene personen,en de zwaarderestrafbepalinyen,opbij-
zondere gevallt 'n bij de wetvaslgesteldy nietmogen toegepast worden op de onderdie gevallen nietgebragle cathegorien.
1 October 1842, no. 67. Besluit, houtlende, onder anderen,dat het niet in den krin; flel. bevoegdlledell Van Gedeputeerde Staten der provincien gelegen is,om debepalingen teveranderen,oùderwelkede Koninf; Inagliging lot aan:-aarding s'an giflen of legaten aan openbare
instellingen heeft:'el. leend,maardat.ingeçaldaarin wijziging lloodig is.'sKoningsnaderebeschikking daartoevereisclltw ordt. :.,.
Afota.Dilbesluitis yenomen ineengeval,waarbi jGedeputeerde Staten een Kerklpestuur hatlden gemagtigd,om 1otaoossing valt kerksebulden,gebruik te nlaken van hetkapitaal van een legaat',
tot welksaanvaarding dat bestuurdeKoninkli jke magtiginghad verkregen onder voorwaarde, dat het kapitaal moest worden
lltr legd in inscllrijvingen op hetGrootboekdernallonaleschuld, ten einde uit de re 'nten 4Ie kosten te bestri lden van de kerkelijke diensten, welke bij de makingvan hetlegaatwarel bedongen:en welkevoorwaardehetKerkbestnurstipleli jkhad tlloeten vervullen,nietslecllts ter verzekering,dat(telas't,aal:
deze making verbonden. behoorlijk kon afgedragen worden, Illaar otlk, omdatde regtlsl-alleen goed belkeer in de Kerke-
lijke fnantien, gebietlend vordrren,datde aan de kerk ver-
rz t )j(j
plaakte goederen en fondsen totrentgevend kapitaal aangelegd
worden, ten eilltle daaruitJaarli jkscheinkomstentotonderhoud der kerk en pastori j,en deinstandhoudingvandeEeredienst
teverkri jgen.(ZieCircnlaire25Feblnari j1850no.6/a:j.) 15 October l842.
Vonllisvan de ArrondisKments reitbank teArnbem,waarbi j is beslist,datde lyllrgerlijke regter nietbevoegdeli jk kan cognoscerell,omtrent dew ettigheid ofonwettiglleidvan hetontslag,
doorhetKerkeli jkhestuurgegeven aan eenen Kerkmeestervan eeneRoomsch Katholi jkegemeente,en zulks omdatdezamenstelling derRoomsch Katholijke Kerkbesturen,derzelver inrigting en wederkeerigeafhankelijkheid van de hoogerekerkelijke overheid,in cczu,isgeregeerd doorbi jzondere,geheelopzich zelve staande,en aan de kennisneminl van hetopenbaargezag vreemd geblevelle verordeningen, w elke geenszins onder de Reglem enten van algemcenbestuurkunnen wordengerangscllikt,
waarvandebeoordeelingentoepassingbi jdenburgerlijkenregter kunnen worden gevraagd. N ota.Hetgold hlerdetoepasslpgvaneen,doorden Vice Sum rior
der Hollandsche Zending, in den Jare 1834 vastgesteld ni euv Reglement op het Kerkbestuur; welk Beglement totvelerlei
bedenkingenaanleit lingheeftgegeven,vooralbi jzulkegemeenten, wier Enanciele aangelegenheden van oudsop beteren voetge-
regeld waren, ofdie in het nieuwe Reglementyom de daarbil voorgeschrevene wijze van behcer,geen voldoenden waarborg meendentevinden,terverzekeringvanhareslonelijkebelangen. 15 October 1842.
Beschikkin; van de Arrondisselnents regtbank te Groningen.
waarbij is aangenomen, datdewetteli jkebepalingen omtrent het verbeteren van geboorteacten,ook kunnen toegepastworden op doop-acten, voor zoover deze laatsten subintreren voor de
acten van geboortevan hen,diegeboren zi jn Vôôrde invoering der Fransche wetgeving en dedaarstelling derregisters#an
4çn bureerli jken stand.
54l 2 November 1842. VollnisvandeArrolldissementsregtbank teRtltterdaln,houtlentle
ontkonnendebeslissing derregtsvraal:ofdevot lgdi j.waal .ondel'. door deopneming inveen weldadig gesticht,*een minderjarige testaan komt,den laterwettelijk benoemdenvoogdonbevoegd maakttotop-en af&-orderillg van dien minderjal.ige1 Nota.Deze minderjarlge was,ten verzoeke van eenige bloedverwanten van moederszi lde.opsenomen in eenRoomschKatholi jk weeshuls,en alzoo, volgensart42lvan hetBurgerli jkW etboek,door die opneming onder dewettigevoogdi l van Regenten van dat go tlchtgeeaakt.Laterlietde broeder van den overleden 'aderdes kinds:zic:,door den kalltonregter,benoemen totvoogd van hetzelve,en vordertle vervolgens datkinduithet
weeshuisop.Daartegen beweerden Regenten,dathunnevoogdi j niet ander: daa om de redenen in art.437 van hetBurgerli jk W etboek vermeld ,kon worden opgeheven en alzoodelaterbe-
noemdevoogd>onbevoegd ln zijnevordering was. De regtbank nam ,te dier zake,in overweging: dat. zoo weluitden geheelen inhoutlvan voorschreven apt.
421,a1suildeszelfsplaalsin hetwetboek,dllif leli jkbli jkt,dat 4e voogdk l,daarin vermeldyeenevoogdijisvan eenen buitellgewonen, geheel liefdadigen aard,degewonevoogdM vervangendey waar dle te kortschiety en methetfeitder opneming ontstaande en eindigende, zonderdatde bepallngen,voorge-
wone voogdi jen,in art..437 daargesteld,metmogeli jkheidop dezelve Nan toepassing kunnen geathtworden; dat het in de natuur van ltet werk van liefdadigheid eens armgestickts ligt opgesloten, dat hetzelve slechts dan te pas komt,wanneerde gewone middelen ontbreken, enmitsdienook
nlet, a1s het ware,opgedrongenwordt,naden tijd wanneer hetniet meernoodig is,zoodatdan ook een weeshnismetgeen'
redtlijken grond eene voorkeur ofmoederregttotalimentatie van een'onmondlgekanbeWerenyWannellreenVandezesnattltlr-
li jke betrekklngen en naaste bloedverwanten, totde voogdi l door de weltige autoriteit bekwaam geoordeeld en tot&'oogtl aangesteld, zich metde verzol'ging en betoslderhoud van den onmondige belaslen wil. dat,indien men,m etfle gedaagden,aannam ,tlat Jc bloote
5ii
opllemlng vau eenen minderjarige,Ineen weeshuls,eeneveogdi j daarstelde,dienietanderseindigde,danop dewi jzeenom de redenen dle aan gewone voldij een einde maken,dittotde ongerijmdslegevolgenzoudeleiden;datxdan toch,onderanderen, hetgestichtydoorzijne eigene daad (hetzijop verzoekval z eenig lid eener familie en tegen den wenscll van andere en
nadere betrekkingen, zonder eenig aanzoek),zic: zelfonher-
roepelijk tot voogd zou kunnen aanstellen9 weshalve menamet dendtzideli jken lettervanmeergemeldart.421, hetdaarvoor houden moet, datde daad van opnem ing des onmx digen,in
hetliefdegestichty welX' acto datgestichteen tutelairopzigtea eene tutelaire verantwoordeli jkheid oplegt,zx lang hetkind' zich daarin bevindtofdaartoe behoort;lnaar geenszinsinvol-'
veertzdathetzelve,eenserinopgenomen zijndeyregtens,bij voortdurlng,daarln zou moeten bli jven,ook tegen den wl1van zoodanige naaste bloedbetrekklngen,à1s welke, door denatuur,
a1shetware,totvoogdenaangewezen,doordewetteli jkeautoriteit daarloe zi jngoedgekeurd en aangesteld.(ZieverderBesll xit16September1828no.38yendedaarbijgeplaatsteNota, op bladz.156- l58 van den tweeden Jaargang van dit Rand-
boekje-j 16 Decembee 1842 , no.72. Besluit, luidende: Gezien hetrapportvan Onzen Minister van Staat,Directeur
Generaalvoor deZaken van de Roomsch Ikatholi jke Eeredienst van den 26 [email protected],D 232,kabinet,envanOnzel, Alinister van Koloniën van den 6 December 1842 no.563.ingef.liend ten gevolle eener mededeeling van tlen Zaakgelastigde
van den H.Stoelbi jOnsHof,gedagteekend24Novemher1842, waaruitbli jkt,datZijne Heiligheid de Pausheeftbenoemd: c. tot Apostolischen Vicaris van Batavia, voor de NederIandsche bezittingen in Oost-lndie, bekleedmetdewaardigheid
van Bisschop,ollderden titelvan Canea inpartibusfn/delfum , t len heer Jacobus Groofl,thansApostolisch PrefectderMissie Suriname; en
6. t0t Apostolischen Vicaris van Curlgco9in W cst.Indie,met
a4s . de waardigheid van Bisschop, onder den titelvan Cytrum fn-
partlbusinFdelium ,den heerMartinusJbcnne:Niewlndt,tegenwoordig Prefect der Missie Cul 'açao; wordende hi j tevens voorloopi: belast methetbeheerderM issl van Snriname,opengevallen door de bevordering van den Heer GrooF voornoemd. Gelet op artikel65 der Grondwet,zoo mede OP de Konink-
lijke besluiten van 5 October 1828 ne.205,9 Augustus 1832 no.89.22 September 1832 [email protected] ll December 1835no.88 en 2 September 1837 no. l10, Hebben besloten'en besluiten: De Heeren J.Groo/ en M .J.Niewindt worden erkend in
hoedanigheid van ApostolischeVicarissen,respectivelijkvanBatcrfc en van CuraLao,wol'dende hun tevens verlefverleend tot
het aannemen der waardigheid van Bisschop Ln pcrtfsu. vinpdelfum ,onder den titel,hierboven vopr ieder omschreven. En is Onze Minister van Staat, Directeur Generaalvoor de
Zaken derRoomsch Katholijke Eerediensten OnzeMinistervan Koloniën,ieder voor zoo veelhem aangaat,belast m et deuit-
voering dezes.(Zie Besluit26Januarij1847,no.59.) N ota.De hlerbovengenoemde Bisschoppen zijngeconsacreerdyle weten :
dievan Canea,teLeyden op den 26Februari j 1844,en die van Crtrum te W armond,op den 24 Augustus 1843.
30 Decemberl8ta,no.76. Besluitluidende: Op het adres van den Bisschop van Emmaus.Apostolischelt Administrateur van het VicariaatGeneraalvan 'seerfogenèozcA,
strekkende, dat delandeli jkebezoldiging der in de Parochien vandatVicariaatdienstdoenllegeestelijken,voordeonderscheidene thansvereenigde districtenvanzijnkerkressortopeenengelijken voet moge worden gereleld. Gezien hetrapport #an Onzen M inister van Staat, Directeur
Generaalvoor deZaken van deRoomsch KatholijkeEeredienst van den 30 December 1842 [email protected] waarbi j,na gehouden, overleg met den bovengenoemden Kel. kvnogd,de grondslagen
>.. o ?. 4 j .
zijn tyntwikkeld S'olgens welke de l' egelillg tler landeli jkel' ezoldiging van dellet loeltleJeesteli jken zalkunnenplaatsgrijpen op den voet,llijden nevensdatrapportovergelegdenstaatvoor iedel 'ePal.ocllie ofstandplaats in hetI li jrontleraangewezen,en zulkszonder de totkwijtinl vandiebezoldigillghijhetzevende Hoofdstuk der Saats-begrootinl geraamtlesom teboven tegaall; Gelet op art. l92 del.Grondwet:mitsgaders op Ons besluit
van den 26 Januarij1841no.141; Hebben goedgevonden en verstaan:
l*.Dejaarwedden,welke.terekenenvandeneerstenJanuarij 1843, van 'sRi lkswege zullen zijn verbonden aan de onderscheidene rangen of betrekkingen van dienstdoende Roomscl:
Katholijke geesteli jken in $le Parochien van het Apostoliscl: VicariaatGeneraal van 'sHertogenboscl),gelegen in deprovincien Noord-Braband en Gelderland vast te stellep totzoodanig
bedral &lsop den,bi jditbesluitbehoorendenstaat,vooriedere betrekking acllter elke daarop vermelde parochie ofstandplaats is uitgedrllkt, en zulks onder bepallng:
a.dat de alzoo vastgesteldejaarwedden doordetegenwoordigeen opvolgendetitularissen.iederin zijne ambtsbetrekking zullen genoten worden op den voetderKoninkli jkebesluiten #an den 23 November 1820 n*.93 en 27 Mei 1830 [email protected]
b.dat, voor zooverre aan de betrekkingen diergeestelijken vastejaarlijksche competentien Yerknoclltzijn,hetbedrag dier competentien voortdurend door de betrokkene titularissen ,op den tothiertoe bestaanden voet zullen genoten worden.
n.datde bctaling dervoormeldecompqtentienel 1jaarwedden, door de zorl van hetDepartement voor de Zaken derRoomsclz
Katholijke Eerediel1st,uitdedaartoe op debetrokkenartikelen vân het zevende Hoofdstuk der Staats-begrootillg beschikbare
fondsen zalgeschiedenq metinachtneming #an lletbepaaldebij Ons besluitval den 26 Janual' ij 184111*.14l.tedien eFecle. d&t iedere verandering . welke in het vastgestelde bedrag der bezoldiginl aan de op den hiernevens gevoegden staatvermelde betrekkingen verbonden, later mogtworden vereischt,aan Onze
kennisneming en IAeslissin: za1blijven onderworpen.
545
d.dat de jaal' wedden, welke tot lliel' tt)e, illgevolgeOnze a sluiten van den 15 Auggstus en 3 September 1841 11.. l7,16
en 84;a1s tijdelijke toelagendoordeKapellaansindeparochien Beern, Demen an Langelen Gannelgenoten worden,overeen-
komstig het bepaalde bi j diebesluiten,bi jhetoverlijden der hoogbejaarde pastoors aldaar, zullen gehouden worden voor vervallen ;en
o.dat depersonele toelagevan Jl00,welke de tegenwnordigepastoor te Oploo,J.tcndenffelzrel.ingevolgeKoninkli jk besluit van den 26 September 1823 n@. 274',geniet.mitsgaders
de personele toelage van f200, welke bi j Koninkli jk besluit '
van den 15 Augustus 1819 lett. Q 3,aallden tegenwoordigen pastoôr te Dreumet. J.tcn der Beiden,is tbegekend,
doorhen,boven deaanhunnebetrekkingvepbondenejaarwedde van f400, voortdurend zullen genoten.maar nietaan hullne opvolgers geconlinueerd worden. 20Te bepalen: dat de o&-erige hierna opgenoemde,thans uit de betrokken artikelen van het zevende Hoofdstuk der Staatsbegrooting betaald wordende vasteposten,betre/ende hetApostolischVicariaat-Generaalvan 'sI lertogenboscllopdenbestaanden
voet en overeenkomstig de daartoe betrekkelijke besluiten ea Verordeningen,bijvoortdurin:zullengekwetenworden.teweten: c. het tractement van den Apostolischen Administrateur vall
dat Vicariaat, vastgesteld bij Ons besluit vat)den 15 Maal' t 1841 n*.71,op /2500 'sjaars. b. de tegemoetkoming wegens deszelfs bureall-kosten yn de
schadeloosstelling voor het:.gemis van briefpol. t-vrijdom ,berekend,op dep voetvan hetKoninklijk besluitvanden11October1833,no.89,tegen %en gulden per Kerkelijkegemeente. in hetjaar. e. de tl'actementen van drie professoren in hetSeminarie#an
voornoemd Vicariaatvooriederbedragende,volgensKoninklijk b,esl uitvanden6October1832no.841eenesom van/400'sjaars. d.de jaarlijkschetoelagevan /300,dnorde landdekensder districten van Cnyk,Nt imegen en Druten,ingevolgedeKoninkli jke beslutten s'an den 16 October 18t1,2: December 1827
346
espectievelijkgenûten en 31 Januarij 1827,no.78,38 en 125,l' wordende.
e.dejaarlijksche toelagevan /400.bijOns besluitvan den 11 November 1842 no. 64,aan de f- 4Secretarissen van llet bovengenoemd Vicariaatinllunnehoedanigheid#an dienstdocnde
geesteli jken respectievelijk verleend;en f.de hiernavolgende jaarlijksche Competentien, waarvan de voortdurende betaling istoegestaan bijdeKoninklijke besluiten van den 30 November 1822. 10 November 1831 en 15 April 1835,no.92,81 en 81 als: aan den Koster te Boxmeer p > Proost > Liessel > p Koster p Macharen . > BeneNciânt te Megen . . Schoolmeester te Ravenstein . een Student in de Godgeleerdheid. den Koster te Gemert. Organist aldaar Koster te Megen .
9.00 56.00 26.00
45.541 18.* 180.* 54.85 54.50 . . 5.50 -
-
TeZ' amen bedragende . . (449.391 En is Onze Minister van Staat,DirecteurGeneraalvoornoemd belast met de uitvoering dezes, waarvan afschriften zullen worden gezonden aan Onzen Minister van Finantien en aan de Algemeene Rekenkamer totinformatie en narigt.
zvota.De bi j het eerste lid vanhet bovenstaande beslaik bedoelde Jaarwedden,hedragen in den reeet: voorde Pasloors in degrootesteden ..../ 600.
jjaaeoverjgepuatxn 4û(). in sommlge paroeàien. .f 150. >Kapellaansjjuaeoverjge.. . . .j:i. . . . -
))
Voor de betrekkingen van Pastoor en Kapellaan,waar.ap eene Competentie #: vere nden,welker bedrag metdatdier
jaarwedden geli jkstaat,ofhetzel'eoverlreR,zijn geene Jaarwedden toegestaan. Vooezoo 'erre eene Competnntie benedeR de in den regel bepaalde hoegrootheid der Jaarwedde daalt
bedraagtEettoegestantci jferderjaarweddevoorzoodanigtbe-
547
trekkingslecht:zoo veela1svereischtwordtjom ynletbilvoering dersom van deCompetentie,diehoegrootheid tebereiken.
Sommigen van de bi j ditbesluitbevestigdejaarpeddeo llellragen meer en aoderen beloopen minder dan de in den regel bepaalde lloegrootkeid voor den rang ol. betrekking zouden ve êr-
eischen. Ditzi jn uitzonderingeny welke zich hechten aan bijzondere omstandighedea. verkregene regten enanderedaarvoor pleitende oorzaken.
-
* >
-
-....
--
Bladz.
EER8TE HOOFDSTIJK. ROOMSCR
KATIIOLIJK J(ERKWEZEN.
in bet Koningrijk del' Nederlanden.
II Bestanddeelen der Roomsch Kalholijke Kerkdislriclen,
op 1 Julij 1851 STAAT
der
.
.
.
I
•
I
•
•
•
2
•
HOLLANDSCHE ZENDING.
II. Kel'kelijke gemeenten • . • . . • • • . III. Kerkelijke gebouwen • • • • IV. Plaalselijk dienstdoende geeslelijken
6 8
I
STAAT
10
van het Apostolisch Vicariaat van
's
HERTOGENBOSCH.
V. Kerkelijke gemeenten VI. Kerkelijke gehouwen . . • . . VII. Plaatselijk diensldoende geestelijken • I
STAAT
I
•
•
..
•
.
I
12
14 • 16
van het Apostolisch Vicariaal
van
BREDA.
VIII. Kerkclijke gemeenten IX. Kerkelijke gebouwen . • • • X. Plaatselij.k dienstdoende geeslelijken . I
•
I
•
•
• • •
I
•
•
I
I
•
18
20 22
11 Bladz.
STAAT van hetApostolisch Vicariaat van LIMBURG.
XI. Kerkeli jkegemeenten * XII.Kerkeli jke gebouwen .. XIII. Plaatselijk dienstdoendegeestelijken .
24 .
. .
26 28
XIV. Algemeenestaatvan hetRoomschX ct/lpl*'àEerkwexen
in deprovincien #anhetKoningri jkderNederlanden, op 1Julij1851 . 30 XV. Staatvan hetgetalderemerititeràlccrd:geestel#ken, totdeNederlandscheKerkdistrictenbehoorende,welke
pensioenen uit ' sRi jkskasgenoten op 1Julij1851. 32 XVI. Staat#an het getal dergeestelù-ken,totde Nederlandsche Kerkdistrictenbehoerende,welke gedurende
hetjaar 1850 overleden zijn .
..
34
NaamlijstderKerkeli jke Gemeenten (statlen) en Kerkenin de HoLLAxoscuE ZENDING,aanwi jzende hetAàrtspriesterschap en de Provincie,waartoe iedere r meente behoort,hetgetalderCommunicanten,datderdienstdoende
Geesteli jkel)en hetbedrag deraanhunnebetrekkingverbondene Rijks-jaarwedde, mitsladers anderebijzonderheden; opgemaaktonderdagteekening van 1Jl llij1851. 35 Recapitulatie op de voorgaandeNaamli jst . 63 Naamlijstdel .Kerkeli jkeGemeenten(ParochienenWectorclep) en Kerken in het Apostolisch Vicariaatvan ' sHERTOGEN-
roscl x,aanwijzendehetDekenaatendeProvincie,waartoe iedere gemeente behoort.hetgetal der Communicanten.
datdel.dienstdoendeGeestelijken en hetbedrag deraan hunnebetrekking verbondeneRijks-jaarweddeenCompetentie. mitsgaders andere bi jzonderheden; opgemaakt onderdagteekening van 1 Juli j 1851 63 Recapitulatieop devoorgaande Naamlijst 80 Naamli jstder Kerkelijke Gemeenten (Patochien)enKerken in het âpostolische Vicariaatvan BREDA,aanwijzende het Dekenaat en de Provincie, wïartoe îedere gemeente
III Bladz. hehoort , het getal tier Communlcanten t dat del' dienstdoende Gecslelijken en het bedrag der aan hunne betrekking verbondene Rijks-jaarwedde en Compelentie, mitsgaders andere hijzonderheden; opgemaakt onder dagteekeniug ~a~ 1 J ulij 1851. . . . • • . 81 Becapitulatie op de voorgaande Naamlijst. . . • . 8~ Naamlijst del' Kerkelijke Gemeenten (Pastorijen, Succursale'n en A nneaen} en Kerken in het Apostolisch Vicariaat van LIMBURG, aanwijzende hel Dekenaat , waartoe iedere gemeente behoort, het gelal del' Communicanten, dat del' dienstdoeude GeesteHjken en het bedrag del' aan hunne betrekking verbondene Bijks-jaarwedde, mltsgaders andere hijzonderheden , opgemaakt onder dagteekening van 1 Julij 1851 .
. 89
Recapitulatie op de voorgaande Naamlijst
.
104
TWEEDE HOOFD8TUH.. STATISTIEKE, FINANCIELE, GESCHIEDKUNDIGE
en andere hijzonderheden , betreffende KERKELIJKE ZAKEl'l.
.
105
Staat del' DEVOLKING van het Koningrijk der Nederlanden op 1 Januarij 1850. • . .. • • ... . 106
Staat van het getal del' LANDVERHUIZERS nil het Koningrijk del' Nederlanden over zee vertrokken in den jare 1850 . 108
EEREDIENSTEN.
Vergelijkende staat van de uitgaven , welke, bij het sesde Hoofdstuk del' Staats-begrooting van het Konlngrijk der Nederlanden. voor de [aren 1849, 1850 en 1851, ,zijn toegestaan , ten behoeve van de Protestantsche en 1sraiflitisch» Eerediensten , . . . . •. 110
l5T Bladz.
Vergelijkende staatvallde tlitgaven,welke bijhetxevende Hoofdduk derStaats-begrooting #an hetKoningrijk der Nederlanden, voor, de jaren 1849,.1850 en 1851,zi jn toegestaan, ten behoeve #an de Roomsch XcfAolf yâ: Eoredzonst.
- 1l2
Staatder,bi j de Siaats-begrooting van hetKoningl' ijkder Nederlanden, çoor den jare 1851,toegestaneuitgaven, ten behoeve van de Eeredieu t der onderschddeno godzdien&tlge gezfndàeden . . . . . * l14
Staatvan hetgetalen hetbedrag der RVkn-iaarmedden en toelagen , ten behoeve van de Uoogleeraren in de Godgeleerdheid van onderscheidene gezindheden,opdeStaats-
begrootin: van hetKoningri jk derNederlandenvoorden jare 1851toegegtaan . . . . . . .l18 Staatvan het,naar dehoegrootheidgerangschiktegetalder
Rùks-iaarwedden. toegestéan ten behoeve van bepaalde &tandplaatsen derkerkleeraren#an deonderscheidenegodsdienstige gezindheden en > bragtop deStaats-begrooting
van hetKoningrijk derNederlanden,voordenjare1851.120 Aanmerkingen op den voorgaanden Staat.
.12:
Staatvan het,in den jare 1850,aanwezigegetalderkerkeI#'k: gemeenten en derdaarbijdienstdoendekerkloeraren van de ondersclleidene godsdienstige gezindhedell in het
Koningrijk derNederlànden;tevensaanwijzendehetgetal en bedra; der Rqksdaarwedden, ten hehoeve van die leeraren op het xe&d6 en xevende Hoofdstuk der Staats-
begrooting voor den jare 1851 toelestaan.voliensde wetten van den 31 December 1850 (Staatsblad n*.106 en 107). l27 Recapktulatieop den voorgaanden Staat l32 Staat van het mîddelbaar bedrag der in den voorgaandell
StaatvervatteKiks-iaarmedden,berekend naar hetgetal del'bezoldt nde àeràleercren en hetxî elontalderbetrokkene godsdienstige gezindheden .in 1850 . 133 Staat van de Provineîaleuffgct):n,ten behoeve van tle s'er-
Bladz. scllillende Eerediennten , toegestaan ep de begrootingen
derNederlandsche Provincien voorlletjaar 1851 ,134 Staatval1de,.ten behoeve derterschillendeEerqdiensten in lletKoninlri jk der Nederlanden,gedaneStaats-uitgaven over het diellstjaar 1846, aanvang nemende met1Januari j 1846en eindigendeop den 31 December1847. .135 OPENBAAR ONpxRw lJs. Staatvan hetgetalStudenten aan de Ilooge&cholen van het
Koningrijk derNederlanden,ingeschrevenbijdeverschillende faculteiten,op 31Decem ber 1849
.
. 136
Staatvan de Gymnasien en Latù' nschezc#olen,in deondersclleidene provincien vanhetKoningl'i jkderNederlanden, .138 gedurendehetscht lol jaar1849- 1850 staat van het getal der openllare en bijzondere Lagere zcAolen, in de onderscheidene provincien van het Ko-
ningrijk der Nederlanden,over 1849 139 Staatvan hetonderwù*zendpersoneeldierscllolen,over1849.l40 Staat van het gelal der acten mJn algemeene toelating a1s
onderwt izersvoorhetLagerOnderttl s yz,doordeProvinciale Commissien ,na afgenomen examen.uitgereiktin 1849. 142
Staatder,bijde Staats-begrootillg van hetKoningri jk der Nederlanden, voor den jare 1851 toegestane Uitgaven, ten behoeve van hetOpenbaar Onderlrù-d 143 Staatder, op de begrootingen van de onderscheidene proVincien van het Koningl' ijk der Nederlanden, Voor den
jare 1851 toegestane Uitgaren. ten behoeve van het Openbaar Onderlrp y. ç .l44
Staat van de VICARIJEN,PREBENDEN en dergelijke KERKELlzKEBENEFICIEN.welke,alslastenopdeRi jks-lnmeinen, gebradtzijn onderdeuitlavenbegrepeninartikel58vall
Blatlz. het Negende Hoofdstuk B der Staats-begroûting #an het
Koningrijk derNederlanden.Yoorhetdienst jaar 1851 .145 Aanmerkingen o1) den voorgaanden St*aat. . .
. . l50
ARMW EZEN.
Staat van het Armwezen inhetKoningri jkderNederlanden ovel'1848: TabelA.Instellingen tothet verleenen van onderstand . .l54 B. )) welkestrekken om hetgetalderarmen te Yerminderen l56 )) C. )) totVoorkominl Van armoede 158 Recapitulatie op de drie voorgaande Tabell .en l62
Staat van de, op lJanuari j 1849, in hetKoningri jk t lel. Nederlanden aanwezig bevondeneIISTELLI>GEN van W EL-
DAOIGHEID, gerangschikt naar de daarbij betrokkene Godsdiensti ge gezlndheden en aanwi jzende hetgetaldier i'tstellingen. lletwelk destijtls, uit de openbare kassen, cl en nietgeq:tfèdfdfeerd w erd
l63
*
Provincies-gewù ,' ze fpdeellng der in den voorgaanden Staat l80
vervatte instellingen Aanmerkingen op den voorgapnden Staat.
le GRONDTVETTIGE BETBEKKING tusschen den STAAT en de
KERK in hetKoningri jk derNederlanden; toelelichtuit hetdeswege verhalldeldeIli jsommigeKerkgenootschagpen, alsmede tusschen de llegerillg ellde Staten-Genepaal, il,
dejaren 1849- 1851
. - . .. .
. . . . .l83
laatder Citgaven,op tle Staats-begrooting vanhetGroot-
Hertogllom LUXEMBURG,N' oorhetdienstjaar 1851toegestaan.ten bellneve van de Eenediensten. . . . . . .241
Staata1ss-oren, tellllelloe3-e van hett openbaarOnderulp yz.242
Vll Bladz. Staatder Uitgaven ,op de Staats-begrootingen van hetKo-
ningrijk BELGIE, voordedienst jaren 1851 en 1852 toegestaan, ten behoeve van dein datRi jk erkende Eeredfenzten.
. 243
Staat als voren, ten behoeve van hetOpenbaar Onderlzl*' ,,
voorhetdienstjaar 1851. -
. .244 X
'''
D ER D E H @ @PoâTrK . LEGISLATIE 01STAATS-VERORDENINGEN , in Terbandstaandetot K ER KELIJK.E ZAR EN. Aanmerking . .
. .
.245
. . . . . .
Tijdrekenkundige opgaven derwetten,besluiten en verordeningen, door het Nederlandsch Staats-bestuur uitgevaardigd in betrekkin; totde Zaken van deEEREDIENST, hetOPENBAAR ONoERw lzs en het ARMAVEZEN , in hetalgemeen , en inzonderheid van die, welke IletRooMscll 'KATHOLI JK KERKGENOOTSCHAP betreFen.
ZendoReeà..1841- 1842.
246
