nr. 3 juli 2011
Holcon BV ThyssenKrupp Liften Terberg Systeemintegratie Directeur Jan Houwen van Volantis
‘Het spannendste komt nog’
‘Villa Flora uniek door energiezuinige techniek’
4
‘Het spannendste komt nog’
6
Villa Flora als ultieme symbool van regionale samenwerking
8
Ook liften dragen bij aan milieuvriendelijkheid Villa Flora
10
Legoblokken die met Meccano aan elkaar zitten
12
Vlaggen in top
14
‘Bouwers zijn trots op Villa Flora’
16
4 6
Colofon
Dit magazine is een initiatief van het projectteam Villa Flora --------------------------
8
Tekst:
John Huijs, De Huijsschrijver Venlo --------------------------
Layout:
Ed Morel, 3Hoog Design B.V. --------------------------
Fotografie:
Sjaak Peters av-vormgeving Venlo --------------------------
Druk:
Henk Grafimedia Center,Venlo --------------------------
Coördinatie:
Bareld Rebbers, gemeente Venlo
2
12 Website: www.villaflora.nl
VOORWOORD Beste lezer, Voor u ligt de derde uitgave van Villa Flora Magazine. In de vorige uitgaven over de ontwikkeling van het groenste kantoorgebouw annex expositieruimte van Nederland kwamen vooral de bouwer, diens adviseurs en de gebruikers aan het woord. Deze keer vestigen we de aandacht op een aantal toegepaste technieken en de bedrijven daarachter. Want het zijn vooral de energiebesparende technieken en dan met name de combinatie daarvan die Villa Flora maken tot een duurzaamheidsicoon. Uiteraard besteden we ook aandacht aan de voortgang van de bouw, die begin april het hoogste punt bereikte. Over ongeveer acht weken al wordt Villa Flora opgeleverd. Om de geplande opleveringsdatum te halen gaan de werkzaamheden tijdens de bouwvakvakantie gewoon door. We wensen de bouwvakkers daarbij alle succes. De redactie
3
PCM-units gebruiken geen energie Projectleider Fred Koiter is erg blij met de toepassing van PCM’s in Villa Flora. Hij legt uit waarom: ‘Doorgaans wordt water gebruikt als transportmiddel van warmte of koude. PCM’s zijn een soort accu die warmte of koude opslaat, zonder dat je daar energie in hoeft te stoppen. Het enige wat je verder nodig hebt is een ventilator om er voor te zorgen dat de PCM-unit zijn warmte of koude efficiënt aan zijn omgeving afgeeft en die kan op zonne-energie draaien.’ ‘In een PCM-unit zit een bepaalde stof die stolt of vloeibaar wordt bij de temperatuur die je in een ruimte wilt handhaven, zeg 20 graden Celcius. Wordt het warmer dan die temperatuur, dan nemen de PCM’s de overtollige warmte op door over te gaan van een vaste naar een vloeibare vorm. Zakt de temperatuur onder de kritieke waarde, dan stollen de PCM’s en geven daarbij warmte aan de omgeving af.’ In Villa Flora worden de PCM-units geplaatst in de ventilatiekanalen, waar zij onzichtbaar hun werk doen. Om bezoekers kennis te laten maken met deze innovatieve techniek krijgen twee units bewust een plaats op een zichtbare plek in het expositiegedeelte. Koiter: ‘Dan kan het publiek zien dat er helemaal geen draden of leidingen naar of van de units lopen en ze dus geen energie verbruiken. Ik kan me voorstellen dat PCM’s binnen afzienbare tijd ook in woningen toegepast worden, bijvoorbeeld om de slaapkamer op een aangename constante temperatuur te houden.’
‘Villa Flora uniek door energiezuinige techniek’
4
Marc Bennebroek van Terberg Systeemintegratie: Terberg Systeemintegratie uit IJsselstein is verantwoordelijk voor de installatie van de diverse milieu- en energiebesparende technieken die in Villa Flora worden toegepast. ‘Villa Flora wordt de komende jaren steeds energiezuiniger’, zegt technisch directeur Marc Bennebroek van Terberg. Terberg zorgt voor de uitwerking en uitvoering van het
Het voert te ver om hier alle toegepaste technieken
installatieontwerp van ingenieursbureau Volantis uit Venlo. Het
uitvoerig te beschrijven. Enkele opvallende technieken
bedrijf uit IJsselstein is verantwoordelijk voor de aanleg van
zijn het waterloze urinoir en het gebruik van hemelwater
onder meer verwarming, koeling, ventilatie, riolering, sanitair
voor het spoelen van de toiletten, het grijze water
en elektrotechniek. ‘Eigenlijk alles behalve de liften’, zegt Marc
genaamd. Opmerkelijk is ook het vacuümtoilet. Een
Bennebroek.
traditioneel toilet gebruikt 6 tot 9 liter water terwijl het vacuümtoilet slechts één liter grijs water per
Terberg realiseert elk jaar één of twee energiezuinige projecten.
spoelbeurt verbruikt. Samen met de ontlasting en het
Vorig jaar was het bedrijf betrokken bij de bouw van de
toiletpapier gaat dat water naar een vergistingstank. Het
Bussumse watertoren, het gebouw dat momenteel te boek
methaangas dat hierin ontstaat, wordt gebruikt om de
staat als het meest duurzame kantoorgebouw van Nederland.
cv-ketel te laten branden.
Uniek
PCM’s
Het installatieontwerp van Villa Flora is er op gericht het meest
Opmerkelijk is ook de toepassing van PCM’s (phase
energiezuinige gebouw te worden van Nederland. Juist de
change materials). PCM’s zijn stoffen die warmte
combinatie van heel veel technieken maakt Villa Flora uniek.
opslaan of juist afgeven. De PCM’s hebben een neutrale basistemperatuur waarmee de ventilatielucht in het
Villa Flora wordt straks voor een belangrijk deel verwarmd en gekoeld door gebruik te maken van een warme en koude
expositiegedeelte kan worden gekoeld of verwarmd.
bron in de bodem. ’s Zomers kan het overschot aan warmte
Betonkernactivering
aan de warme bron worden toegevoegd, waardoor die verder
Belangrijk voor de energievoorziening is verder dat
opwarmt. Hoe warmer die bron, hoe sneller en energiezuiniger
Villa Flora gebruik maakt van zijn betonmassa. Door
het water kan worden gebruikt voor het opwarmen van het
middel van een leidingstelsel dat in de betonkern is
gebouw.
aangebracht, kan warmte of koude in het beton worden
Doorladen Bennebroek: ‘Het zogenaamde doorladen van de bron duurt
opgeslagen die langzaam aan de omgeving wordt afgegeven. Hiermee wordt voorkomen dat er grote temperatuurschommelingen in de ruimte ontstaan.
ongeveer drie jaar. In die tijd wordt Villa Flora dus steeds energiezuiniger. Feitelijk komt het er op neer dat we pas over een jaar of drie precies weten hoe energiezuinig het gebouw uiteindelijk is. Maar dát het een erg duurzaam gebouw is, dat staat op voorhand vast.’
5
‘Het spannendste komt nog’ Ingenieursbureau Volantis uit Venlo heeft uitgedokterd welke energiebesparende technieken allemaal in Villa Flora samengebracht konden worden. ‘De keuze voor een bepaalde techniek is vaak een gevecht tussen energiezuinigheid, comfort en financiële haalbaarheid’, zegt senior specialist/adviseur Wietse van der Zanden van Volantis. De economische crisis heeft er voor gezorgd dat duurzaam-
andere provincies tot 30 graden zouden mogen gaan,
heid nog hoger op agenda is komen te staan dan voor die
zou een warmtepomp slechts marginaal ingezet hoeven
tijd. Inmiddels is er een behoorlijk aantal energiebesparende
te worden. Gelukkig leveren de zonnecollectoren op de
technieken beschikbaar.
later toegevoegde pergola genoeg energie om de warm-
Optelsom
tepomp aan te drijven.’
‘Dat wil niet zeggen dat Villa Flora de optelsom is van alle
Per saldo heeft Villa Flora alleen (groene) stroom van
mogelijke technieken’, zegt Wietse van der Zanden. ‘Volantis
het net nodig voor de verlichting en kantoorapparatuur.
is om te beginnen niet blanco begonnen. Er lag al een basis
Daar kan nog verandering in komen als uiteindelijk van
in de uitgangspunten van de eetbare stad en het zonneterp-
alle mogelijke opties gebruik wordt gemaakt, zoals de
concept. In opdracht van de Stichting Innovatie Glastuinbouw
eerder genoemde parabolische dakschalen.
Nederland heeft Jón Kristinsson die uitgangspunten uitgewerkt tot een state-of-the-art ontwerp. Hij heeft er extra elementen
Van der Zanden: ‘Tijdens de ontwikkeling en zelfs nog
aan toegevoegd, waaronder de nooit uitgevoerde parabolische
tijdens de bouw zijn sommige technieken vervangen
dakschalen van het gemeentehuis in Lelystad. Volantis heeft
door andere. Ook in een duurzame wereld leiden meer-
onderzocht welke technieken passen bij de energiebehoefte
dere wegen naar Rome. Overeind blijft dat Villa Flora
en het vereiste comfort van het gebouw en bij het beschikbare
geen conventioneel gebouw is, verre van dat. Juist de
budget. De onderlinge afstemming resulteert in méér dan alleen
combinatie van toegepaste en nog toe te passen tech-
de som. Bijzonder is dat we het comfort met speciale compu-
nieken maakt dit gebouw zo boeiend en duurzaam.’
tersimulaties al voor de realisatie zichtbaar hebben gemaakt. We hebben zo echt nieuwe grenzen opgezocht.’
Pergola
Straaljager Directeur Jan Houwen van Volantis ziet Villa Flora als een straaljager met heel veel knoppen in de cockpit.
Dat heeft bijvoorbeeld geleid tot de toepassing van warmte-
‘Net als een straaljager zit Villa Flora boordevol tech-
koude-opslag in de bodem. Tussentijds is besloten dat deze
niek. Uiteindelijk hangt het van de knoppen en de piloot
installatie niet alleen warmte en koude levert aan Villa Flora,
af hoe ver je met al die technische hulpmiddelen komt.’
maar ook aan de Innovatoren. Van der Zanden: ‘De regels voor warmtekoude-opslag verschillen van provincie tot provincie.
Om die reden houdt Volantis de eerste twee, drie jaar de
In Limburg mogen dergelijke installaties de grond niet hoger
regie over het inregelen van alle installaties. ‘Het span-
verwarmen dan 25 graden Celcius. Als we net als in enkele
nendste komt daarmee nog,’ besluit Houwen.
6
Directeur Jan Houwen van Volantis
7
Villa Flora als ultieme symbool van regionale samenwerking
8
In 2012 staat Villa Flora in het brandpunt van de belangstelling omdat het gebouw dan onderdak biedt aan de binnenexpositie van de Floriade. Daarna moet het gebouw de groene, en volgens sommigen ook de “roze” economie in de regio helpen aanzwengelen. Wat verwachten de wethouders Economische Zaken van de regiogemeenten van Villa Flora?
Ingrid Voncken (Gennep)
Leon Litjens (Horst aan Maas)
‘Villa Flora is vooral van belang voor de ontwikkeling van de
‘Villa Flora en de Innovatoren worden de landmarks van de
regio. Gennep doet daar bewust aan mee, omdat wij geloven
regio, onze Eiffeltorens. Ik stel me zo voor dat wanneer ik in
in regionale samenwerking. Het regionale profiel agro-groen-
de toekomst in Frankrijk op vakantie ben en mensen vragen
streekproducten past perfect bij onze gemeente, ook al
me waar in vandaan kom, dat ik dan zeg: uit Horst, daar
ligt die op behoorlijke afstand van de centrumgemeente.
waar die twee mooie gebouwen aan de A73 staan. Praten
We gaan er van uit dat de werking van het icoon van
over duurzaamheid doen we allemaal. De overheid heeft
duurzaamheid tot in Gennep voelbaar is. Deze keer landt
ook op dat gebied een voorbeeldfunctie en moet andere
de vrucht van de samenwerking in Venlo, een volgende keer
partijen inspireren. De duurzaamheid die in Villa Flora tot
wellicht in Gennep.’
ontwikkeling komt, is ook economisch van belang voor de regio en dus ook voor Horst aan de Maas.’
Twan Beurskens (Venlo) ‘Villa
Flora
is
het
ultieme
symbool
van
regionale
Peter Fleuren (Peel en Maas)
samenwerking. Dit is veel meer dan samen een fietspad
‘Villa Flora is in de eerste plaats een toonbeeld van
aanleggen. Villa Flora getuigt van de kracht die er in de regio
duurzaamheid waarmee de regio zich kan profileren. Het
is en van de bereidheid om boven zichzelf uit te stijgen. Het
kantoorgedeelte wordt een broedplaats voor creatieve,
is een project dat de gemeente Venlo nooit alleen aan had
innovatieve ondernemers. Het expositiegedeelte wordt
gekund. Het realiseren van Villa Flora houdt ook de belofte
na afloop van de Floriade 2012 een plek voor het etaleren
in dat we in de toekomst ook op andere fronten tot grootse
van kennis op het gebied van gezonde en veilige voeding.
dingen in staat zijn.’
Deze regio behoort tot de top van de wereld als het gaat
Jan Loonen (Venray)
om kennis op het gebied van dierlijk en plantaardig voedsel. Via Villa Flora kunnen we die kennis gaan vermarkten. We
‘Villa Flora wordt een regionaal uithangbord op het gebied van
kunnen er laten zien dat dit een topregio van wereldformaat
fresh, food, innovatie en kennisontwikkeling. Bij begrippen
is en dat de gemeente Peel en Maas daar deel van uitmaakt.’
als Floriade, Venlo GreenPark en Greenport Venlo denk je in eerste instantie vooral aan tuinbouw en aan plantaardige producten. Maar de veehouderij en dierlijke eiwitten horen daar óók bij. Dat blijft tot dusver soms wat onderbelicht. Vanuit de regio Venray hopen we dat Villa Flora een rol kan spelen in de nodige verbreding. In Venray zeggen we wel eens “Venlo is groen en Venray is roze”. Als een knipoog naar de varkens- en pluimveehouderij waarin de regio Venray als Eiwitrijk groot is.’
9
In Villa Flora worden drie liftinstallaties geplaatst; één in het expositiegedeelte en twee in het kantoordeel. Alledrie worden die geleverd door ThyssenKrupp Liften. Energie verbruiken de liften van ThyssenKrupp Liften nauwelijks. Sterker nog: ze dragen er juist aan bij dat het gebouw voldoet aan de hoogste internationale milieustandaard.
Recyclebaar Op het eerste gezicht zien de liften die ThyssenKrupp
De lift in het expositiegedeelte van Villa Flora met een
Liften in Villa Flora heeft geplaatst er uit als “gewone”
tweezijdige toegang krijgt twee stopplaatsen. De twee liften in
liften, maar het tegendeel is waar, zegt Ger Stroop, bij
het kantoorgedeelte zijn van één zijde toegankelijk en krijgen vijf
ThyssenKrupp Liften verantwoordelijk voor de verkoop
stopplaatsen. Alledrie bewegen ze zo vloeiend en comfortabel dat
van nieuwbouwliften in de branch Zuid.
je als passagier nauwelijks in de gaten hebt wanneer je naar boven
Sluimerstand Stroop: ‘Een lift gebruikt juist de meeste energie als die
of naar beneden gaat. De leverancier is zeer trots dat hij met deze hoogwaardige en tegelijkertijd energiezuinige liften een steentje bijdraagt aan het energiezuinigste kantoor van Nederland.
stilstaat. Onze nieuwe generatie liften met het E.CORbesturingssysteem, zoals toegepast in Villa Flora, is er
Stroop: ‘Maar de ontwikkeling staat niet meer stil. Deze liften zijn
op ontwikkeld om zo zuinig mogelijk met energie om te
voor 98% recyclebaar. Volgend jaar willen we een versie op de
gaan. Deze liften gaan na vijf minuten in sluimerstand
markt brengen die volledig recyclebaar is. Duurzaamheid krijgt
als ze niet gebruikt worden, zonder dat dit van invloed
steeds meer aandacht in de liftbranche. Veiligheid heeft echter nog
is op de reactietijd als ze weer opgeroepen worden.
altijd de allerhoogste prioriteit. De computergestuurde techniek
Bovendien leveren ze energie terug aan het net tijdens
zorgt ervoor dat er niets misgaat. De lift is optimaal beveiligd
neerwaartse ritten en bij het afremmen. De toegepaste
volgens de geldende strenge normen en regels. Onze klanten
LED-verlichting en de stille, energiezuinige motor
kunnen zelf kiezen bij welke keurende instantie ze de installaties
dragen ook bij aan de besparing. Het display in de
willen keuren.’
cabine laat de gebruiker zien wanneer er sprake is van energieterugwinning. Daarnaast past de E.COR-
Trap
besturing zich automatisch aan het gebruikspatroon
Bezoekers van Villa Flora die graag sportief bezig zijn, kunnen ook
van het gebouw aan. Door al deze zaken kan deze lift
de trap nemen. Stroop: ‘De liften zijn zo gelegen dat bezoekers van
een A label krijgen en het maximale aantal van twee
Villa Flora bij de liftdeur zicht hebben op de trap en zo gestimuleerd
Breeam-duurzaamheidspunten behalen.’
worden om ook eens naar boven of beneden te lopen. Ook dát heeft met duurzaamheid te maken.’
0
Ook liften dragen bij aan milieuvriendelijkheid Villa Flora
11
Legoblokken die met Meccano aan elkaar zitten
2
Villa Flora zit barstensvol energiezuinige technieken. Maar het gebouw zelf is ook een toonbeeld van duurzaamheid. Directeur Rob Wensink van Holcon BV is blij dat zijn bedrijf met Villa Flora kan laten zien hoe flexibel en duurzaam prefab betonbouw kan zijn.
Beton is wereldwijd veruit het populairste bouwmateriaal.
Een bijkomend voordeel is dat het Holcon-systeem het
Toch zijn er niet bijster veel recyclebare betonproducten.
mogelijk maakt om razendsnel te bouwen. Wensink:
De stoeptegel, de trottoirband en de Stelcon-plaat zijn zo’n
‘Omdat we alle elementen in onze fabriek maken, hoeven
beetje de enige. Betonelementenproducent Holcon voegt
ze op de bouwplaatst alleen maar aan elkaar geschroefd te
daar met de gepatenteerde Holcon-vloer, zoals die met de
worden. Voorwaarde is wel dat er al in de engineeringfase
realisering van Villa Flora voor het eerst in een commercieel
nauw wordt samengewerkt met de partners in het project,
project is toegepast, een nieuw product aan toe.
omdat alles in een vroeg stadium wordt geproduceerd en
Holle constructievloer
later in hoog tempo wordt gemonteerd. Wat dat betreft krijgt projectcoördinator Harry Aerssens van Pellikaan
Prefab betonnen vloerdelen bestaan al lang. Dat zijn in principe
Bouwbedrijf van mij een dikke pluim voor zijn rol op dit
allemaal enkelvoudige betonplaten die op de bouw aan elkaar
gebied. Ook voor ons is dit een leerzaam proces geweest.’
worden gegoten. Wat de holle constructievloer (afgekort tot Holcon) bijzonder maakt, is dat het twee platen zijn die
Parabolen
door middel van een speciale staalconstructie met elkaar
Holcon heeft circa vijfduizend vierkante meter Holcon-
verbonden zijn. De holle vloerdelen zijn zo geconstrueerd dat
vloeren in Villa Flora verwerkt. Een zusterbedrijf van Holcon,
zij met bouten aan elkaar kunnen worden gemaakt.
Holterman Wapeningsstaal, heeft de negen karakteristieke parabolen op het dak van Villa Flora geleverd. ‘Die zien er
Wensink: ‘In feite zijn het Legoblokken die met Meccano aan
prachtig uit. Ik hoop dat Villa Flora binnen afzienbare tijd
elkaar zitten. Bouwen met Holcon-vloeren op basis van het
gebruik gaat maken van de extra energiewinning die deze
Holcon-systeem heeft tal van voordelen. Om te beginnen kun
parabolen kunnen opleveren, zodat fraai en functioneel
je met deze vloeren heel grote overspanningen overbruggen,
samengaan.’
zodat je een grote vrij indeelbare ruimte met een hoge belastbaarheid hebt. Dat maakt dat het gebouw makkelijk
Los daarvan kan Wensink nu al vaststellen dat Villa Flora
van functie kan veranderen en daarmee lang meegaat. In de
zijn onderneming geen windeieren heeft gelegd. ‘De
ruimte tussen de vloeren is plek voor leidingen’.
aandacht voor Villa Flora is enorm. Onze knipselmap met gepubliceerde artikelen over het gebouw wordt met de
‘Via losse vloerdelen kun je zonder breekwerk atlijd makkelijk
week dikker. Dat leidt er toe dat Holcon veel belangstelling
overal bij. Ideaal bijvoorbeeld in het geval een werkplek een
krijgt van architecten en constructeurs. Daar hoor je mij
paar meter moet worden verplaatst. Tot slot kun je het gebouw
natuurlijk niet over klagen.’
helemaal uit elkaar schroeven en de elementen elders weer gebruiken. Duurzamer kan bijna niet.’
13
Het wordt almaar drukker op de bouw. Steeds meer bedrijven en mensen zijn doende om Villa Flora op tijd af te krijgen. ‘Het is niet altijd makkelijk, maar we gaan 1 september hoe dan ook halen’, zegt assistent-uitvoerder Bert de Rooy van Pellikaan Bouwbedrijf.
In de vorige editie van Villa Flora Magazine zei uitvoerder
‘We gaan de deadline hoe dan ook halen’, zegt De Rooy op
Ben van Berkel dat de hele bouwploeg elke dag moet
besliste toon. ‘De onderaannemers weten dat en zetten alles op
“knallen” om de opleveringsdatum van 1 september te
alles om de datum te halen. Misschien dat er dan hier en daar
halen. Zelf kan Van Berkel vanwege een knieblessure
nog een kitvoeg gemaakt moet worden, zoals bij elke bouw,
even
maar meer ook niet.’
niet
meeknallen.
Reden
waarom
assistent-
uitvoerder Bert de Rooy voorlopig de leiding heeft over de bouw.
Toeleveranciers Dat wil niet zeggen dat De Rooy achterover kan leunen,
De Rooy: ‘Het is een hele klus om tussentijds het roer van
integendeel. ‘De vakantieperiode speelt ons parten. De
iemand over te nemen. Gelukkig krijg ik de nodige hulp
onderaannemers zijn er van doordrongen dat 1 september
van de projectleider en de projectcoördinator.’
een keiharde datum is, maar dat geldt niet voor alle
Kelder
toeleveringsbedrijven. Sommige toeleveringsbedrijven zeggen dat ze in de vakantie niet kunnen leveren. Dat betekent dat
Sinds Villa Flora het hoogste punt heeft bereikt en het
ik heel wat tijd en energie moet steken in het overhalen van
glas is geplaatst, lijkt er gezien vanaf snelweg A73 van
toeleveranciers om iets te regelen. In die gevallen waarin dat
de buitenkant wellicht niet veel meer te veranderen aan
niks oplevert, moet ik op zoek naar een andere toeleverancier.’
het gebouw. Binnen gonst het echter van de activiteit. Installatiebedrijven en afwerkbedrijven zijn daar overal
Daar staat tegenover dat de assistent-uitvoerder juist energie
druk in de weer. Buiten is begin juni een kelder gegraven
krijgt van de bouwvakkers die zeggen trots te zijn op het project
waarin de installatie komt te staan voor de warmte-
waaraan zij werken. ‘De laatste tijd zijn zowel Villa Flora als de
koude-opslag. Ook met de aanleg van het parkeerterrein
Innovatoren geregeld in het nieuws. De dag erna hoor ik de
is onlangs een begin gemaakt, want de afspraak is dat
mensen op de bouw daar meestal over praten. Als ik hen dan
Villa Flora op 1 september van binnen en buiten helemaal
hoor zeggen dat ze er trots op zijn om mee te werken aan de
af is.
totstandkoming van zo’n imposant gebouw, dan doet me dat toch wel wat, ja.’
4
Assistent-uitvoerder Bert de Rooy:
‘Bouwers zijn trots op Villa Flora’
15
6
17
8
Vlaggen in top Op vrijdag 8 april bereikten de bouwvakkers het hoogste
daarbinnen. In kleine groepjes konden de gasten klimmend
punt van Villa Flora. En dus ging de vlaggen hoog in top
richting het hoogste punt, de parabolische dakschalen in
op die zonovergoten lentedag. Het bereiken van de mijlpaal
aanbouw, om vandaaruit te genieten van een weids uitzicht
was vanzelfsprekend reden voor een feestje met hapjes,
over de groene omgeving van Villa Flora.
drankjes en diverse sprekers. Op de gastenlijst stonden onder anderen bestuurders van de regiogemeenten,
Sinds het bereiken van het hoogste punt is de aanblik
vertegenwoordigers van de bedrijven die aan Villa Flora
van het gebouw alweer behoorlijk veranderd. Vooral het
meebouwen en de toekomstige gebruikers van het gebouw.
plaatsen van het glas en de afwerking van de parabolische dakschalen zorgen ervoor dat het aanzicht van het groenste
Allemaal waren ze zichtbaar onder de indruk van de
kantoor van Nederland inmiddels al aardig zijn definitieve
contouren van het gebouw en van de grote, lichte ruimte
vorm aanneemt.
19
Contrast
Door messing dragers geregen roden koorden vormden tijdens de feestelijke viering van het bereiken van het hoogste punt van de bouw van Villa Flora op 8 april een bijna poëtisch contrast met de gegalvaniseerde steigerbuizen elders op de bouwplaats.
De eerstvolgende keer dat er weer getoost wordt op Villa Flora is tijdens de viering van de oplevering.
