23E JAARGANG NUMMER 2 JANUARI 2013 UITGAVE VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TE LEIDEN EN DE EVANGELISCH-LUTHERSE GEMEENTE TE LEIDEN E.O.
Het oudste geboortefeest
Epifanie Bij een bezoek aan Chevetogne valt direct op dat er twee kerken zijn. De ene ademt de sfeer van een Rooms Katholieke Kerk. In de andere waant de bezoeker zich in Rusland.
Sinds wanneer hebt u twee soorten liturgie en waarom? Vanaf het begin is er in de monastieke communiteit van Chevetogne een samengaan tussen de byzantijnse en latijns-monastieke (rooms-katholieke) liturgie. Paus Pius XI vroeg in 1924 de Benedictijnen zich in gebed en activiteit
Een impressie vanuit het Monastère Bénédictain de Chevetogne Ad Alblas in gesprek met P. Jacques te wijden aan de toenadering tot het orthodoxe Oosten. Voor ons was het vieren van de Byzantijnse eredienst een gelegenheid om dieper binnen te dringen in de gehele oosterse spiritualiteit en aan de mensen in het Westen gaf het de mogelijkheid om kennis te maken met andere vormen van de Christelijke eredienst. Hoe komt het dat er zo’n groot verschil is? De vorming van de verschillende liturgieën is het resultaat van de geloofsbeleving in de verschillende culturen van de Oudheid. De hoofdlijnen zijn een gemeenschappelijke erfenis van de eerste Christenheid. De eenheid van de geloofsbelijdenis bracht met zich mee, dat men onder elkaar voeling hield en elementen van
elkaar overnam. Sinds het schisma in de 11e eeuw is dat veranderd, maar men bleef trouw aan wat de traditie tot stand had gebracht. Welke rol speelt Epifanie in de Oosterse Kerk? Epifanie is in het Oosten even belangrijk als Kerstmis. Het invoeren van het kerstfeest in de tijd van keizer Constantijn hield verband met het verchristelij-
Nu wordt het duidelijk Ook in januari is in de kerk heel wat te vieren. Op 6 januari wordt Epifanie gevierd: de ‘Openbaring des Heren’. De Oosterse kerk viert dan Kerstmis, de Westerse Kerk zet nog een keer baby Jezus in de schijnwerpers als er gelezen wordt over het kraambezoek van de wijzen uit het Oosten. Nu wordt Jezus’ koningschap over de hele wereld pas echt duidelijk! Maar daar blijft het niet bij. Jezus’ openbaring gaat verder. Want de zondag erna wordt ‘Doop van de Heer’ gevierd, waar de goddelijkheid van Jezus benadrukt wordt. En weer een zondag verder is het compleet, als ook Jezus’ wonderlijke daden klinken in het eerste wonder dat hij voltrekt: het veranderen van water in wijn tijdens de bruiloft in Kana. En zo weten we eind januari weer precies wie Jezus is. Januari een slappe maand? In de kerk niet! Irma Pijpers
Leids Kerkblad | 1
Vervolg van pagina 1 ken van het zonnewendefeest in West-Europa. Epifanie is ouder, dankt deze voorsprong aan Egypte, maar zal daar niet eerder ingevoerd zijn dan op het einde van de derde eeuw. Oorspronkelijk vierden de christenen elke zondag feest met Pasen als hoofdfeest. In de Latijnse liturgie is Epifanie één van de vijf Hoogfeesten van de Heer: Kerstmis, Epifanie, Pasen, Hemelvaart en Pinksteren. Wat viert men op Epifanie? Eigenlijk drie belangrijke Bijbelfeiten tegelijk: de aanbidding door de wijzen
Colofon Leids Kerkblad is een uitgave van de Protestantse Gemeente te Leiden en de Evangelisch-Lutherse Gemeente te Leiden e.o. Dit blad verschijnt 8x per jaar; tussentijds wordt (wijk-)informatie verspreid. Redactieraad De redactieraad wordt gevormd door de scriba’s of andere vertegenwoordigers van de wijken en kerkelijke organen en is verantwoordelijk voor deze uitgave. Redactie ds. A. Alblas, hoofdredacteur mw. H. Eshuis-Boter, eindredactie ds. H.J. Hemstede, interviews E. van der Plicht, algemeen mw. J.I. Schoonwater, jongerenredactie mw. E.E. Veenstra-Monteban, algemeen mw. S.G. Visscher, eindredactie en website Fotoredactie Voor gebruik van de in dit blad gepubliceerde foto’s door derden is voorafgaande schriftelijke toestemming vereist van de redactie. H. Bertram J. van Duuren H. Labots E. Elstak F. Voets Rabobank Leiden
N. Bavelaar mw. H. van den Broek A.P.J.J. Snepvangers mw. M. van Vliet Hylda_H Photography P. Andre (Chevetogne)
Advertentieredactie R. Favier, e-mail:
[email protected] Administratie, abonnementen en klachten over bezorging enz.: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, telefoon: 071-5764145
[email protected] rekening 2533285, t.n.v. Leids Kerkblad Het volgende nummer Verschijnt op 22 februari De kopij moet uiterlijk op zaterdag 9 februari om 09.00 uur zijn ingeleverd: wijkberichten bij de scriba, algemene berichten bij de redactie:
[email protected] Vormgeving en druk Groen Media Leiden
2 | Leids Kerkblad
uit het Oosten, de doop van Jezus in de Jordaan door Johannes en het eerste wonder in Kana waarbij Jezus water in wijn veranderde. Dat doet recht aan alles wat we van Jezus geloven: het menselijke element, dat van de Geest en het scheppende van de Vader. In het oosten heeft men alles op de Doop in de Jordaan geconcentreerd, in het Westen meer op Drie Koningen.
Op het Hoogfeest zelf vindt de waterwijding plaats aan een rivier of een bron, of aan zee, zoals in Griekenland. Daaruit ontstond het populaire gebruik dat jongelui dan in het water duiken om het kruis op te vangen, dat de celebrant aan het einde van de dienst in het water werpt. De gelukkige vinder heeft dan recht op een extra zegen. In Chevetogne blijft het beperkt tot de eerste wijding.
In de Rooms Katholieke Kerk geldt Epifanie ook als een ‘verplichte’ feestdag, alleen is men de doop van Jezus in de Jordaan gaan vieren op de zondag ná Epifanie. (In de protestantse ‘kerkenwerkagenda’ wordt Epifanie niet vermeld, AA) De vaste datum is 6 januari, maar in vele landen plaatst de huidige liturgische kalender van de Rooms Katholieke Kerk het feest op de eerste zondag na één januari. Bij Epifanie volgens de Byzantijnse ritus kunnen we beter beleven dat de Christus God-mens is. Alle eredienst is op God gericht, door middel van Christus in de eenheid met de Heilige Geest. Zijn er specifieke gebruiken? Op Epifanie vindt de plechtige waterwijding plaats ter herinnering aan de doop in de Jordaan. Dit geschiedt allereerst op de vooravond in de kerk na de avonddienst. De mensen komen er dan van drinken en worden er mee besprenkeld. Ze kunnen ook wijwater meenemen naar huis.
Bestuurder in beeld Hans Kapteyn, scriba classis Leiden van de Protestantse Kerk in Nederland De classis vormt de schakel tussen de plaatselijke gemeenten en de landelijke kerk. Classis Leiden wordt gevormd door de afgevaardigden van de (wijk)kerkenraden in Leiden, Leiderdorp, Oegstgeest, Oude Wetering, Voorschoten, Wassenaar en Zoeterwoude, bij elkaar 32 leden. De classicale vergadering geeft leiding aan het leven en werken in de classis en geeft daarin gestalte aan de verantwoordelijkheid van de gemeenten voor elkaar en voor de gehele kerk. De scriba heeft hierbij verschillende taken: het registreren van de ontvangen post, het samen met de preses voorbereiden van de vergaderingen, het verzenden van de agenda met bijlagen en het maken van verslagen. Kortom een coördinerende functie ‘als een spin in een web’.
Bezoek ook: www.protestantsegemeenteleiden.nl
Jong! Jacqueline Schoonwater
[email protected]
Op de hoek Haarlemmerstraat / Lange Mare in Leiden waait het altijd In de koude maanden van het jaar waait er een wind die dwars door al je lagen kleding gaat. De perfecte plek dus om een kraampje te zetten en de winkelende mensen op te warmen met onze warme soep. Op zaterdag 15 december verspreiden de jongeren van M25 Leiden en een paar cliënten van de Binnenvest zich over de stad en delen flyers uit om de mensen te lokken voor een kopje soep. Het wordt zeer op prijs gesteld. De flyers worden hartelijk in ontvangst genomen, slechts een enkeling loopt zonder te kijken door. Ondertussen wordt het kraampje aangekleed, de soep opgewarmd en staan er al mensen te dringen voor
het eerste kopje soep. Een dag eerder, op vrijdagavond, waren drie jongeren in de Nieuwe Energie om kerstballen te beschilderen met dak- en thuislozen. Een initiatief van straatpastor Paul Brommet en kunstenaar Nicole Schiffers. Voor de drie meiden een eerste kennismaking met de sociale opvang. Een man vertelt dat hij is uitgeloot en dus buiten moet slapen die nacht. Na lang aarzelen pakt hij een bal en begint te schilderen. Later blijkt de man indruk te hebben gemaakt. ‘Tja, en wij gaan zo gewoon naar huis’, zegt één van de jongeren. Het waait nog steeds als het eerste kopje
Kinderen beleven Kerst Over Jozef en Maria horen vertellen is weer heel wat anders dan zelf op reis gaan naar Bethlehem,al duurt de reis maar enkele minuten en kom je het podium niet af
Belevenis
gier Jozef en Maria niet binnenlaat, zie je de teleurstelling in hun hele houding. De aanstormende weeën van Maria kunnen de mensen in de kerk niet ontgaan en Maria zelf vindt het een hele belevenis.
Het vraagt wat creativiteit maar dan héb je ook wat. Kinderen van 0 tot opa’s en oma’s van 80 komen in de kerstnacht naar de kerk. Er zijn heel wat kinderen bij, die de volgende morgen óók Kerst vieren, maar voor nog véél meer mensen is dit de enige viering van Kerst in de kerk.
Dan de herders die opgeschrikt worden door een engel. Gelukkig komt die goed nieuws brengen. En dan de wijzen die naar de sterren kijken… Bij het slot zitten alle spelers in de stal; kinderen van 5 tot 12 of nog jonger: vorig jaar hadden we een echte baby in de kribbe.
Spelen zonder praten
Wat beleven de kinderen?
Om het niet te moeilijk te maken hoeven kinderen niets te zeggen. Des te meer maken ze hun gebaren. Als de herber-
Dat viel me dit jaar extra op door de prachtige foto’s. Als je naar hun gezichten kijkt weet je: hier gebeurt echt iets. Om de spelers zelf aan het woord te laten, stelde ik hen wat vragen. Inge Hartkoorn (7 jaar) als Maria Waar was jij in de kerstnacht? In de stal. Met wie was je daar? Met Jozef, omdat ik een baby kreeg. Was het ver? Ja, maar ik mocht op de ezel zitten.
soep uitgedeeld wordt. Eenmaal bij het kraampje kopen de mensen ook een kerstbal, de opbrengst van de verkoop gaat naar de Voedselbank. Aan het einde van de dag is er € 220,00 mee opgehaald.
Wat gebeurde er toen de baby geboren was? Toen kwamen de herders en de wijzen kijken. Vond je het eng op het podium in een grote kerk? Een beetje. Tessa Buijsman (10 jaar) als Jozef Hoe vond jij het om Jozef te spelen? Leuk, vorig jaar was ik Maria… Wat moest jij doen? Naar Bethlehem reizen. Waarom? Omdat de koning wilde tellen hoeveel mensen hij had. Wat deed jij om Maria te helpen bij de reis? Ik zocht een ezeltje voor haar. En mochten jullie overal naar binnen? Nee, nergens, we moesten naar een stal. Wat gebeurde er toen? Daar is het kindje geboren. Miranda Buijsman (12 jaar) als een herder Wat moest jij doen als herder? Op de schapen passen en het kindje zoeken. Hoe wist je waar het kindje was? Door de engel, die zei dat er kindje in een kribbe lag….en ook door de ster. Tim Betgen (5 jaar) als de ezel Jij wilde graag meedoen: wat wilde je spelen? Ezel. Waarom? Omdat ik een ezel-knuffel heb die ook mee wil doen. Vond je het mooi in de stal? Ja ik mocht er dichtbij staan.
Leids Kerkblad | 3
Bijzonder Kerkenwerk Leiden Predikant: Waarnemend secretaris: Penningmeester: Bankrekeningnr.: Website
ds. A. Alblas, Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 071 - 5232488,
[email protected] E. van der Plicht, Mesdaglaan 101, 2182 SG Hillegom,
[email protected] F. van Dijk, Doelengracht 4, 2311 VM Leiden 783995 t.n.v. penningmeester Bijzonder Kerkenwerk www.openkerkleiden.nl
op welke manier dichter Salomon Franck en componist Johann Sebastian Bach het Bijbelverhaal opvatten. Daarbij wordt een eigen(tijdse) uitleg van de tekst aangeboden. Voorganger is ds. Ad Alblas.
OPEN KERK LEIDEN
Kerst in de kerk Kerst is voor twee van de drie Nederlanders verbonden met geloof en kerk. Dat is te merken aan de grote belangstelling voor de kerstconcerten en – vieringen. Vanzelfsprekend speelt BKL op deze hausse in. Op 14 december was de derde KerstSing-In in de Hooglandse Kerk, met koren en veel blaasinstrumenten. Daarbij een mooi decor achter de muzikanten, die waren opgesteld in het hoogkoor van de kerk, met vele honderden bezoekers. Op 24 december liep het kinderkerstfeest voller dan ooit met ruim 800 bezoekers. Kinderen van de LBG speelden het kerst spel bij de vertelling door de dominee. Later op de avond stroomde de Pieterskerk waar BKL samen met de LBG de kerstnachtdiensten belegt tot tweemaal toe vol. Dat dit initiatief voor brede lagen van de bevolking ‘het kerstmoment’ is bleek uit de overweldigende reacties. Bezoekers gaven aan (opnieuw) contact op prijs te stellen en deel te willen nemen aan gespreksgroepen.
Cantatedienst op 27 januari De cantate voor deze zondag klinkt in de Hooglandse Kerk. Het is ‘Alles nur nach Gottes Willen’, uitgevoerd door Voix
4 | Leids Kerkblad
jolies en Amici della Musica o.l.v. Frank de Groot. Solisten zijn sopraan Ginette Puylaert, alt Charlotte Stoppelenburg en bas Jorne van Bergeijk; Theo Visser bespeelt het orgel. De tekst blijft dicht bij het Evangelie over de genezing van de zoon van de Romeinse centurio. De beeldende tekst krijgt indrukwekkende muzikale uitwerking. In de overweging wordt toegelicht
Column Wensen
Het winnen van de Webfish Award 2012 is geweldig. We beseffen daardoor des te meer dat dit nog maar het eerste jaar is. Mensen die op zoek zijn omdat er meer is, inspireren en uitdagen is een continue activiteit. Daarin mogen we nooit verslappen. Een belangrijk medium is onze maandelijkse nieuwsbrief. Deze attendeert op activiteiten, artikelen en blogs. Informatie voor mensen die op zoek zijn, maar ook voor organisaties die deze activiteiten willen promoten. Zo kunnen wij mensen en organisaties met elkaar in contact brengen, zoals bijvoorbeeld rond het symposium ‘Hoop doet leven’ in De Regenboog. Hoe groter ons bereik, hoe effectiever OKL voor de PGL kan zijn. Daarom doen we een beroep op u om mensen in uw omgeving te attenderen op de nieuwsbrief. Zelf kunt u natuurlijk de nieuwsbrief doorsturen naar anderen om hen te inspireren en uit te dagen.
Jan Boersema
Onze wensen voor het nieuwe jaar zijn doorgaans nogal voorspelbaar. Meestal kiezen we voor ‘de beste wensen’, ‘een goed nieuwjaar’ of het klassieke ‘veel heil en zegen’. Nee, dan de Chinezen, die kennen de wens: ‘moge u leven in interessante tijden’. Dat biedt perspectief op een spannend jaar, waarin er nog eens wat gebeurt. Tenminste, als je niet weet dat deze wens eigenlijk een vloek is. De Chinezen houden eigenlijk helemaal niet van reuring en zien liever geen verstoring van de harmonie. Iemand ‘interessante tijden’ toewensen is in feite vragen om ingrijpende ongunstige veranderingen. Zoiets willen wij natuurlijk ook niet, drastische verslechteringen in onze relaties, in het klimaat, het milieu of de economie. Maar u zou toch raar opkijken als ik u een ‘stil en gerust leven’ zou toewensen. Dat klinkt ons weer veel te saai en bedaagd. Wij willen het liefst veranderingen, maar dan alleen gunstige. Dat gaat helaas niet. Daarom wens ik u voor het komend jaar: ‘ga in vertrouwen’.
Kerk in beweging Open Kerk Leiden winnaar Webfish Award De prijs voor de beste christelijke website ging dit jaar naar Leiden. Open Kerk Leiden (OKL) was de gelukkige winnaar van de Webfish Award. Nog maar één jaar oud en er dan al met de prijzen vandoor gaan, hoe doe je dat? In gesprek met OKL’ers van het eerste uur Ton Zeilstra en Ad Alblas.
OKL is de kerk die nergens staat, maar overal is. Alblas legt uit: ‘Open Kerk Leiden is Bijzonder Kerkenwerk op het internet. De wereld van vandaag is zó anders geworden, dat ook Bijzonder Kerkenwerk anders te werk wil gaan. Door het internet hoeft niemand meer de deur uit om zich over geloof te laten informeren en daarover mee te praten. Dat voorziet in een behoefte.’ Zeilstra vult aan: ‘In de veranderde maatschappij is een andere wijze van communiceren ontstaan. De nieuwe generatie vindt het op Facebook, Twitter en Hyves – dat is hun domein. Door strak vast te houden aan je eigen oude methode mis je de boot. Om mensen te blijven binden en boeien moet je meegaan met de trend. En dan moet je dus communiceren zoals jouw doelgroep communiceert.’ Volgens Alblas is OKL geen vervanging voor de kerk, maar een eigentijdse aanvulling. ‘Kerkgebouwen zijn en blijven heel belangrijk. Zeker als ze echt kerk zijn, een spirituele sfeer ademen. De monumentale kerken hebben dat haast vanzelf en ook moderne gebouwen kunnen dat hebben. Maar juist voor mensen die geen verbinding willen met het instituut kerk is OKL dé mogelijkheid om iets met geloof te doen. Op je eigen manier en op het moment dat jij zelf kiest.’ Zeilstra: ‘OKL
wil een digitale ontmoetingsplaats zijn voor de zoekende mens. Niet alleen met inspirerende blogs en opiniestukken, maar je kunt ook vragen stellen en zelfs digitaal biechten.’ De OKL-website is echter meer dan uitsluitend een platform voor de zoekende mens. ‘OKL heeft ook een dienstverlenende rol,’ zegt Zeilstra. ‘Activiteiten van geloofsgemeenschappen kunnen door OKL worden gepromoot via de agenda, nieuwsbrief, Twitter en Facebook. Door OKL als een gezamenlijk platform te gebruiken, wordt het bereik steeds groter. Samen meer omdat er meer is.’ In andere steden zijn vergelijkbare initiatieven gestart en de PKN is op zoek naar een internetdominee. Toch is OKL uniek. Zeilstra: ‘De PKN ontwikkelt een landelijke, digitale kerk. Maar wat wij
Dat het concept van OKL aanspreekt, bewijst het winnen van de de Webfish Award, een initiatief van de IKON en enkele andere organisaties. Het idee is overgewaaid uit Duitsland. De jury roemde vooral de niet opdringerige wijze van OKL. Zeilstra: ‘OKL wil mensen uitdagen op zoek te gaan. Dat doen we niet zoals vroeger het Leger des Heils,
doen, is anders. OKL is geen kerk.’ Alblas, hierop inhakend: ‘Het unieke van OKL is dat de website zich in eerste instantie niet op het kerkelijke domein richt, maar op niet-kerkelijk meelevenden. OKL gaat de dialoog aan met andersdenkenden. Dat verlangt een eigen taal en aanpak, die voor traditionele gelovigen vervreemdend zou kunnen werken.’
door op de hoek van de straat te staan, maar door gebruik te maken van de wijze waarop de nieuwe generatie communiceert. Onze website wordt honderden keren per week bezocht.’ Alblas: ‘De wereld is veel groter geworden. De wereld ligt open en daar speelt Open Kerk Leiden op in.’ www.openkerkleiden.nl
Leids Kerkblad | 5
Vitalisering Terugblik en vooruitkijken Zoals water in beweging moet blijven om niet te bederven, zo moet een mens blijven bewegen om niet zijn levenskracht te verliezen. Ook een gemeente moet ‘in beweging zijn’, wil het een levende gemeente blijven. Daarom is ruim drie jaar geleden het vitaliseringsproces begonnen binnen de Protestantse Gemeente te Leiden (PGL). Nu de werkconferenties zijn afgerond, zijn we in een volgende fase terechtgekomen. Wat is tot nu toe bereikt en hoe gaan we verder? De algemene indruk van de werkconferenties is allereerst dat er een goede sfeer heerst en dat het gevoel van urgentie door iedereen wordt gedeeld. In de tweede plaats is er waardering voor de gelegenheid die er is geweest om mensen uit de verschillende geloofsgemeenschappen te ontmoeten. In de derde plaats is duidelijk geworden dat de geografische indeling niet langer het bepalende principe zal zijn voor organisatie en bestuur van de PGL, maar
dat we eerder denken aan een ‘veelkleurige PGL’. In de vierde plaats is uitgangspunt dat de ‘regie’ voor de manier waarop geloofsgemeenschappen gemeente willen zijn, bij de gemeenschappen zelf ligt (c.q. bij de ‘wijkkerkenraad’), terwijl de Algemene Kerkenraad (AK) - in samenwerking met de colleges - de ‘regie’ heeft te voeren over stedelijke activiteiten en de nadere uitwerking van
6 | Leids Kerkblad
het vitaliseringproces. Ten slotte bleek er ook een ongelijkheid in de verwachtingen ten aanzien van het tempo. Echter, de tijd begint te dringen, ook omdat op diverse plekken in de stad de pijn van gedurende lange tijd openstaande vacatures duidelijk voelbaar is. We zullen concrete stappen moeten zetten. Voor de komende tijd zijn er inmiddels de volgende afspraken en plannen: - De begeleidingscommissie heeft haar opdracht voltooid en is onder dankzegging voor haar werk gedechargeerd. - Het moderamen van de AK zal een bredere samenstelling krijgen, met een evenwichtige vertegenwoordiging van de geloofsgemeenschappen en de colleges. Deze verbreding is noodzakelijk om goed draagvlak voor het proces van vitalisering te garanderen. - Jaap van der Giessen zal als gemeenteadviseur de vergaderingen van het moderamen zoveel mogelijk bijwonen en begeleiden. - De predikanten en kerkelijk werkers bezinnen zich op 1 februari gezamenlijk over de toekomst van de PGL, onder leiding van ds. André Drost, werkbegeleider van het Landelijk Dienstencentrum. - Het verbrede moderamen legt een aantal mogelijke organisatiemodellen in de vergadering van de AK op tafel; die beslist immers. Het gebruik van het woord ‘modellen’ betekent niet alleen dat aan de hand van alternatieven gezocht wordt naar de gewenste
inrichting van het bestuur, maar evenzeer en tegelijk dat concreet onder woorden wordt gebracht hoe de gewenste profilering van de ‘veelkleurige PGL’ eruit kan zien, met haar onderscheiden geloofsgemeenschappen en samenwerkingsverbanden. De bespreking van de alternatieven zal uiteindelijk moeten leiden tot een (globale) omschrijving van het gewenste model. - Aan het College van Kerkrentmeesters zal worden gevraagd om deze modellen gepaard te doen gaan van inzichtelijke begrotingen. - De opzet van het beleidsplan dat op de derde werkconferentie werd gepresenteerd, zal in het voorjaar worden uitgewerkt tot een eerste concept. - Het moderamen van de AK wil in de maanden april en mei op bezoek gaan bij de kerkenraden en besturen om organisatiemodel(len), bijbehorende wijze van besturen en begroten en het conceptbeleidsplan te bespreken. - De doelstelling is dat de AK uiterlijk in de zomer de definitieve concepten van beleidsplan en meerjarenbegroting kan vaststellen. Er komt veel op ons af en van ieder wordt de bereidheid gevraagd zich in te zetten, want het gaat om de toekomst van de Protestantse Gemeente. Wij rekenen erop dat de aanwezige vitaliteit in onze geloofsgemeenschappen het mogelijk zal maken dit jaar in gezamenlijkheid te beginnen met een vernieuwing die niet alleen noodzakelijk is, maar ook door allen wordt gesteund! M.P.H.J. Korbee, scriba A.K.
Mens in beeld Afscheid Han Nagelkerke als scriba Algemene Kerkenraad Na 12 jaren is Han Nagelkerke gestopt als scriba van de Algemene Kerkenraad. “Ik vind het goed zo. Het heeft me veel tijd gekost. Tegelijk ook wel een beetje jammer, omdat het vitaliseringsproces nog volop in beweging is. Het gevoel: ik heb iets niet afgemaakt. Het gaf me wel veel voldoening te horen: wat jammer dat je er mee ophoudt.” Han Nagelkerke (1940 Den Haag) ging in het Zuiderparkkwartier naar de christelijke lagere school en deed in 1959 eindexamen Gymnasium. Een docent
geschiedenis bracht zijn vak zo boeiend dat Han ook zelf besloot in Leiden geschiedenis te gaan studeren. ‘Mijn ouders waren kerkelijk meelevend. Vader als diaken en moeder met een vrome geloofsbeleving. Elke zondag mee naar de kerk. In het jeugdwerk van het CJV Rustenburg leerde ik mijn vrouw Binny de Gijt kennen. De club bestond bijna geheel uit jongeren uit kerkelijk betrokken gezinnen. In de zomer op zomerkamp in Hellendoorn. Dit jeugdwerk zal er aan bijgedragen hebben dat ik bij de kerk betrokken ben gebleven’. Han en Binny trouwden in 1967 in Den Haag. Zij kregen drie dochters en zijn blij met zeven kleindochters. Han kreeg een baan als docent geschiedenis op het Visser ‘ t Hooft Lyceum en het Vlietland College in Leiden. Later een volledige aanstelling aan het Vlietland College, waar hij ook als schooldecaan leerlingen adviseerde bij hun keuze van een vakkenpakket en een vervolgopleiding en leerlingen begeleidde, die problemen met hun studie hadden. ‘Wat mij zo boeide als docent was het omgaan met de leerlingen. Omgaan met jongeren is een spel, inspelen op wat er gebeurt. In een les gebeurt er altijd wel wat. Het loopt altijd anders dan je hebt voorbereid. Het is nooit saai’. Het gezin Nagelkerke woonde 25 jaar in de Merenwijk en trof daar de Oecumenische Geloofsgemeenschap De Regenboog aan. ‘Dat experimentele vond ik heel aantrekkelijk. Twee van onze kinderen zijn door pastor Jan van Well gedoopt. Ik deed mee in de werkgroep liturgie, werd gevraagd voor de Algemene Kerkelijke Merenwijkraad en ging notulen schrijven. De ‘buitenbaantjes’ moesten verdeeld worden en ik werd afgevaardigde naar de Centrale Kerkenraad. Ach, dat leek me wel interessant. In 2000 gekozen als scriba van de Centrale
Kerkenraad. Altijd weer spannend hoe een groep mensen, die elkaar toch niet zo goed kent, in een bepaalde zaak met een oplossing komt. Ik heb interesse in mensen. Ja, ik heb wel eens gedacht: nu hou ik er mee op. Wanneer een conflictsituatie maar bleef voortslepen. Toch stonden er altijd weer mensen op in wie het licht doorbrak. De profeet Elia heeft mij altijd aangesproken. Ik zou wel eens een lang gesprek met hem willen voeren. Zijn gevecht met koning Achab en de Baälpriesters. En op zijn vlucht komt hij God tegen in het gefluister van een zachte bries. De kerk is vaak zo in zichzelf gekeerd en zo weinig naar buiten gericht. Je wilt zo graag dat mensen in de kerk anders met elkaar omgaan. Het hoogtepunt in de 12 jaren was voor mij de fusie tot de Protestantse Gemeente te Leiden. Dieptepunten waren minder predikanten en het sluiten van kerken. Hoe jongeren bij de kerk te betrekken? Ik weet het echt niet. Als ik in een klas vroeg wie er op zondag naar de kerk ging was dat aantal op de vingers van een hand te tellen. De kerk is de relatie met jongeren kwijt geraakt. De gewone kerkdiensten zijn voor hen niet interessant, de taal is niet hun taal, de liederen zijn niet hun liederen en de overige activiteiten zijn niet aansprekend genoeg. Twee van onze kinderen zijn nog kerkelijk betrokken. De kerk van de toekomst? In kleinere groepen samenkomen, kleine bendes op zoek naast de gebruikelijke naar nieuwe vormen van samenkomen. In eetgroepen, ontmoetingsplaatsen van open kerk, bijzonder kerkenwerk. Ik blijf bij de kerk betrokken, nieuwsgierig naar nieuwe ontwikkelingen’. Henk J. Hemstede
Leids Kerkblad | 7
Met respect voor uw wensen In rust en stijl afscheid nemen
du Prie BOUW & ONTWIKKELING B.V.
Ichthus
Boekhandel
ADMIRAAL BANCKERTWEG 23 LEIDEN - TELEFOON 071-5222919
BijBels, Boeken en muziek www.ichthusboekhandel.nl hooigracht 35 REDKEN 2312 kn leiden
e •Leiden AMBASSADOR korevaarstraat leiden •• Telefoon: 071-5147061 Nieuwstraat 27 2•164 postbus
Dat kan 24 uur per dag, Dat was pas een mooie uitvaart. 7 dagen per week in Maar hoe regel je zoiets? ons uitvaartcentrum. Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw wensen vastleggen. Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak.
2300 ad leiden telefoon 071 514 32 44 telefax 071 514 35 49 e-mail
[email protected] BOUW & ONTWIKKELING B.V.
du Prie Begraafplaats Rhijnhof
ADMIRAAL BANCKERTWEG 23
Bij Monuta in Leiden denken we graag met u mee.
LEIDEN - TELEFOON 071-5222919
Monuta Luit BelVan 071der - 521 32 31 WillemMonuta de Zwijgerlaan 179, Leiden Van der Luit Willem de Zwijgerlaan 179, Leiden 071-5213231 Bel’t071 - 573 08 30 Monuta Leidse Huys Monuta ‘t Leidse Huys & Soek Gitstraat 1, Leiden Gitstraat 1, Leiden www.monuta.nl 071-5730830
Dat was pas een mooie uitvaart. De steun bij iedere uitvaart.8
ZAALBERG makelaardij
***
Lid LMV
***
voor vergaderingen, recepties, cursussen, bijeenkomsten e.d.
- snelle transactie Bel 071 - 521 32 31 - snelle taxaties - scherpe tarieven Bel 071 - 573 08www.zaalbergmakelaardij.nl 30 web:
Monuta ‘t Leidse Huys & Soek email:
[email protected] Gitstraat 1, Leiden www.monuta.nl
***
BoekhandelLMV makelaardij
Korevaarstraat 35 - Tel. 071-514 91 47
BijBels, Boeken en muziek - snelle transactie - snelle taxaties - scherpe tarieven
www.ichthusboekhandel.nl “Rijks beëdigd makelaar”
du Prie
korevaarstraat 2e • leiden • Telefoon: 071-5147061 web: www.zaalbergmakelaardij.nl email:
[email protected]
Beheerder : R. van Heyningen Watermolen 1, 2317 ST Leiden Tel. 071 - 52 128 58
met recht van koop
Openingstijden kantoor in het Poortgebouw BARNING PIANO’S sinds 1921 Fournituren DMC splitzijden Babykleding op werkdagen van 09.00 tot 16.00 uur Rijkstraatweg 22d, 2171 AL Sassenheim e-mail:
[email protected] www.barning.com website: www.rhijnhof.nl
Verhuur van zaalruimte
voor vergaderingen, recepties, Setterlady / Setterlaine damesmode cursussen, bijeenkomsten e.d. Hollandia / Ten Cate ondermode
Beheerder : R. van Heyningen Leiden Tel. 071 - 52 128 58
Kerk en Theologie
1, 5123578 2317 ST Hoge Rijndijk 114, 2313 KM Watermolen Leiden, Tel. (071)
n Ichthus r da mee ar
ja Al Boekhandel
. 8
8
35 hooigracht 35 REDKEN 2312 kn leiden AMBASSADOR B i j B epostbus l s ,164 Boeken en muziek 2300 ad leiden telefoon www.ichthusboekhandel.nl 071 514 32 44 telefax 2e • leiden • Telefoon: 071-5147061 korevaarstraat www.baartbv.nl 071 514 35 49 e-mail | Leids Kerkblad
[email protected]
HAARHUIS VA N TO N G E R E N
Fournituren DMC splitzijden Babykleding
Kappersbenodigdheden Pruiken - Toupets Breestraat 32 Leiden Telefoon 071-5125212
Dusters Ochtendjassen Ondergoed Badkleding
LEIDEN - TELEFOON 071-5222919
Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s
BOUW & ONTWIKKELING B.V. ADMIRAAL BANCKERTWEG 23
Dusters Ochtendjassen Ondergoed Badkleding
IchthusLid ZAALBERG
LAAN TE RHIJNHOF 2332 HZ LEIDEN TEL. 071 532 06 09 FAX 071 532 04 48 Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s
“Rijks beëdigd makelaar”
***
mogelijkheden voor begraven en as-bestemmingen. Verhuur van zaalruimte
Korevaarstraat 35 - Tel. 071-514 91 47
Bij Monuta in Leiden denken we graag met u mee. Monuta Van der Luit Willem de Zwijgerlaan 179, Leiden
an er dr e m a Al 35 ja
hooigracht 35 REDKEN 2312 kn leiden AMBASSADOR postbus 164 met recht van koop 2300 ad leiden BARNING PIANO’S sinds 1921 telefoon Al meer dan jaar Rhijnhof een bijzondere 071 514100 3222d, 44 is 2171 Rijkstraatweg AL Sassenheim begraafplaats met een prachtige natuur. telefax www.barning.com Het nieuwe met mooi aangelegde vijvers en 071gedeelte 514 35 49 hagen kwam in 2010 gereed. e-mail De begraafplaats
[email protected] een ruime keuze aan
Monuta Soek Hoogmadeseweg 66, Leiderdorp 071-5730834 Maar hoe regel je zoiets?
Van muziek tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw wensen vastleggen. Kijk op monuta.nl of bel ons voor een afspraak.
Nachtkleding Lingerie Linnentextiel Panty’s
email:
[email protected]
Spreken over God
Setterlady / Setterlaine damesmode Dijkmanschans 198 ZoeTermeerJilles de Klerk Hollandia / Ten Cate Vorig jaarondermode promoveerde
Telefoon 079-3312993 Onderbrekingen: het begrip metaforis
Restauratie / Renovatie / Utiliteitsbouw / Woningbouw
[email protected]
www.haarhuisvantongeren.nl Hoge Rijndijk 114, 2313 KM Leiden, Tel. (071) 5123578 Eberhard Jüngel? Dat is niet echt een bekende naam. HAA R HJüngel UIS Dat klopt. In Nederland geniet
Kerk en samenleving Over maatschappelijke betrokkenheid van financiële instellingen Directeur Kees de Graauw van Rabobank Leiden ontvangt redactielid Ad Alblas voor een gesprek over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) Zuivere koffie We beginnen lekker op tijd, om half negen, met een verse bak koffie. Daarmee zitten we midden in het gespreksthema. De versgemalen koffie heeft het Max Havelaar keurmerk. Om de lokale boer de beste prijs te bieden betrekt de Rabobank de koffie voor haar personeel direct uit Honduras en Ethiopië. Voor de spaarders bestaat de mogelijkheid om rente van een spaarrekening uit te laten keren in koffiepakketten. Dit is één van de vormen die de bank kiest voor verantwoord ondernemerschap.
Wensenfonds Inmiddels al weer acht jaar bestaat het Rabowensenfonds. Dit stelt maatschappelijk betrokken organisaties in de gelegenheid een wens in te dienen voor een speciaal project. Hiervoor wordt jaarlijks € 100.000,00 beschikbaar gesteld. Een jury kiest 25 projecten. De bestemmingen lopen uiteen, bijvoorbeeld: nieuwe kledij voor het majorettekorps, een aquarium voor een zorgcentrum, zonnepanelen voor de kantine van de volleybalvereniging.
My town: move your skills De Rabobank ontwikkelde samen met het ROC het concept Move Your Skills. Een inspirerend leerwerkplatform waar ROC studenten de theoretische kennis die ze opdoen in de praktijk kunnen brengen.
van hun eigen capaciteiten en voelen ze hoe het is om succes te behalen. Bovendien worden studenten bewust van het belang van maatschappelijk verantwoord gedrag en ervaren ze dat geld inzamelen of je steentje bijdragen aan de maatschappij op allerlei manieren kan. “Move Your Skills is voor mij een nieuwe vorm van bankieren. In plaats van dat je vanuit een product de verbinding zoekt met studenten, doe je dit door langdurig te investeren in een duurzame relatie. Studenten leren zo het merk Rabobank beter kennen en ervaren de toegevoegde waarde van de Rabobank. Hierdoor denken zij in de toekomst eerst aan ons als het om bankzaken gaat.”
Bank met leden Van oorsprong is de Rabobank gericht op het MKB (de Boerenleenbank en de Raiffeisenbank). De spaarders denken via ledenvergaderingen mee over de grote lijnen van het beleid van de bank. Leden vormen werkgroepen die zich richten op thema’s als duurzaamheid, huisvesting en energie. Begin dit jaar werd de ledenvergadering grotendeels gewijd aan het MVO. Prioriteiten werden door de leden besproken en ideeën voor de uitwerking opgepakt.
Financieel beleid Onder begeleiding van mensen uit het bedrijfsleven en het netwerk van een lokale Rabobank, wordt er door studenten gewerkt aan échte opdrachten. Hierdoor worden studenten zich bewust
Evenals onder meer de Triodosbank heeft de Rabobank maatschappelijk verantwoord ondernemen hoog in haar vaandel staan. De bank ziet een belangrijke maatschappelijke verantwoordelijkheid bij het draaiend houden van de woningmarkt.
Vanuit die visie is de Rabo actief in het verbinden van woningbouwverenigingen en projectontwikkelaars en participeert in het stimuleringsfonds volkshuisvesting. Verder stimuleert de bank partijen in de markt die zich bezig houden met duurzaamheid.
Betrokkenheid Om de betrokkenheid van het personeel bij maatschappelijke initiatieven uit te drukken trekken de personeelsleden er jaarlijks op uit voor een specifieke actie. Onlangs trok het Raboteam met 125
medewerkers tien uiteenlopende projecten. Ze gingen naar een zorgcentrum om de ontspanningsruimte op te knappen, naar een speeltuin in een wijk om die goed in orde te brengen. Anderen gingen naar het Ronald McDonald Huis en hun daktuin van het LUMC. Er werd schoongemaakt, appeltaart gebakken voor de gezinnen en er waren spelletjes voor de kinderen.
Leids Kerkblad | 9
Diaconie Secretariaat: Coördinator: Diaconaal werker: Redactie diaconie-pagina: Bankrekeningnrs: Website: Stichting Hofjes Hervormde Diaconie:
De Bakkerij, Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965,
[email protected] Ton Snepvangers,
[email protected] Jacqueline Schoonwater,
[email protected] Henriëtte van den Broek,
[email protected] 97065 t.n.v. Diaconie Protestantse gemeente Leiden; 7820129 t.n.v. Vrienden van De Bakkerij www.debakkerijleiden.nl Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965,
[email protected]
Jacqueline Schoonwater: 25 jaar doener en duizendpoot Op 8 februari is Jacqueline Schoonwater, diaconaal werker van de Diaconie Protestantse gemeente Leiden, in allerlei hoedanigheden en functies al weer 25 jaar actief in en vanuit Diaconaal Centrum De Bakkerij.
Via leidster bij de waterpadvindsters, ouderling en jeugdouderling wordt Jacqueline in 1979 secretaris van de Leidse Hervormde Jeugdraad, later samen met de Gereformeerde Jeugdraad. Op 8 februari 1988 komt De Bakkerij in beeld, waar ze aan het werk gaat als …. huishoudelijk medewerker, ter vervanging van een zieke. Goed op de hoogte van het kerkelijk jeugdwerk stapt ze na korte tijd in een betaalde parttime baan als medewerkster voor het jongerendiaconaat. Anton Dronkers heeft een zolderkamer beschikbaar in De Bakkerij. Daar ontstaat Knooppunt voor jongerenpastoraat en -diaconaat, een samenwerking met het RK jongerenwerk. Knooppunt betekent -minstens- 34 Maaltijden op Water en Brood, zes jaarlijkse inzamelingen van fietsen en gereedschap voor Vraag en Aanbod Internationaal, informatie aan wijkgemeenten en parochies, uitlenen van spelmateriaal en video’s, met jongeren meubels repareren voor Vluchtelingenwerk, negen Landenavonden voor ontmoeting met jongeren uit verre landen en nog veel en veel meer.
De Bakkerij is Jacquelines lust en leven, favoriete werk- en vrijetijdsbesteding. Ze stond samen met ds. Anton Dronkers aan de wieg van ons kerkelijk hulpverleningscentrum en is nog altijd een onmisbare steunpilaar in het werk van De Bakkerij. Of het nu gaat om het inzamelen van spullen of het verzamelen van vrijwilligers, het organiseren van manifestaties of het corrigeren van teksten, ze staat haar mannetje. In de loop der jaren heeft ze niet alleen mensen in Leiden e.o. geholpen, maar heeft ze zich ook, mede vanuit een warme vriendschap met Ilona Fülop, als een moederkloek ontfermd over diverse diaconale projecten in en rond Targu Mures in Roemenië.
10 | Leids Kerkblad
Omdat het werk in De Bakkerij uitbreidt krijgt Jacqueline er uren bij in 1993. Intussen doet ze ook een paar uur de administratie van het Oriëntatiejaar, een deurtje verder op de zolder van De Bakkerij. Ze begeleidt stagiaires van de Diaconie, is aanspreekpunt voor de andere organisaties in het pand en voert samen met ds. Dronkers nieuwe initiatieven uit. Vaak is ze een vliegende kiep, die doet wat er nodig is, ook buiten de officiële werktijd. ‘Dat is dan mijn vrijwilligerswerk voor de Diaconie’ zegt ze. Een groot aantal diaconale projecten helpt ze mee uitvoeren of coördineert ze, zoals dertien Avondmaalsprojecten,
twintig Kerstcollectes, de Kerstbonnenacties, vijf Paasbrodenacties, tien Open Monumentendagen, vijftien Colour your Mindfestivals en zes keer Open Bakkerij. Vergeet niet de bijdragen aan het Leids Kerkblad en het Diaconie Bericht! Talloze mensen en groepen ontvangt ze, leidt ze rond en vertelt ze over het werk van De Bakkerij. Door haar enthousiasme worden vele financiële acties een succes. Ze weet altijd ‘een blik vrijwilligers open te trekken’ bijvoorbeeld voor het sorteren en wegbrengen van ingezamelde kleding. Maar wie Jacqueline kent, weet dat ze haar hart aan Roemenië heeft verpand. Al sinds 1989 komt ze in Transsylvanië bij de Hongaars sprekende minderheid.
Haar gedenkwaardige reis in november 1989, wanneer ze op een onplezierige manier in aanraking komt met de Securitate, schrikt haar niet af, integendeel. Het sterkt haar in haar overtuiging dat er hulp gegeven moet worden. Ze organiseert meer dan 35 hulptransporten van voedsel en kleding. Het contact met het predikantenechtpaar Denes en Ilona Fülop is van groot belang voor de ontwikkeling van het diaconale werk in Targu Mures. Jacqueline en Ilona zijn uit hetzelfde hout gesneden: ‘we are sisters’ zegt Ilona. Jacqueline wordt de motor achter de jaarlijkse jongerenwerkvakanties naar Roemenië (nu M25 Roemenië). Niet alleen meer dan 200 jongeren reizen afgelopen jaren met haar mee en verzamelen grote bedragen met hun sponsoracties. Ook vele volwassenen gaan mee op reis, om, ook met de dorpen rond Targu Mures, de contacten te verstevigen en te vieren. Door acties van wijken, particulieren en scholen, wordt heel veel geld bijeen gebracht voor het Casa Diaconala (bejaardenhuis), het Picihuis (opvang van straatkinderen) en de Leidse Straat (opvang van dakloze gezinnen). De kledingwinkel van de Burchtkerk wordt steeds aangevuld met de transporten uit Leiden. Ook de hartkliniek Procardia van Pal Kikeli profiteert van haar creativiteit: financiële acties, transporten van medische apparatuur en medicijnen, uitwisseling van artsen en de aankoop van een pand. Dit alles resulteert in 2010
in de uitreiking van een Hongaarse onderscheiding aan Jacqueline en Anton Dronkers. Aan de Oude Rijn loodst ze De Bakkerij door 4 verbouwingen en dat was geen
sinecure. Vele collega’s en vrijwilligers, ook van andere organisaties in De Bakkerij, zag ze komen en gaan. Ze was betrokken bij projecten als een Wereld van Verschil, de Leidse Heiligen, Coins for Care, Guldengeld voor De Bakkerij, de Dublinclaimanten, East London, Niet alleen een paraplu en de THUIS-wedstrijd. Maar ook recenter, samen met Ton Snepvangers:
het symposium over armoede, de start van M25 Leiden, M25 Roemenië, de Multicultikookclub, de Diaconie Franstalige Afrikanen, de Internationale Vrouwendag, de Vredeswake, de actie voor Kinshasa… En last but not least: het
Jubileumjaar 2011 met de film, het stripboek en het symposium ‘Wordt het weer soep en brood uitdelen?’ Kortom, onvermoeibaar enthousiast, een doener, een mensenmens. Niets leuker dan plannen uitvoeren, regelen, lijstjes maken en netwerken! En dat allemaal al 25 jaar lang voor de diaconie in ‘haar Bakkerij’.
Nieuwjaarsontmoeting Zoals elk jaar nodigen de Diaconie Protestantse gemeente Leiden en de RK Diaconie van Leiden alle belangstellenden die het werk van de diaconie een warm hart toedragen ook in 2013 weer uit voor de Nieuwjaarsontmoeting in Diaconaal Centrum De Bakkerij. U bent van harte welkom op vrijdag 18 januari van 16.30 – 18.00 uur. Ds. Ton Jacobs, predikant van de Marewijkgemeente in Leiden, zal de Nieuwjaarstoespraak houden. De Nieuwjaarsontmoeting is dit jaar meteen ook een uitstekende gelegenheid om diaconaal werker Jacqueline Schoonwater, die op 8 februari al weer 25 jaar actief is in en vanuit De Bakkerij, te feliciteren met haar aanstaande jubileum.
Beddengoed gevraagd Voor de Diaconie Franstalige Afrikanen en het huis MAKAAZI YA IMANI zijn we op zoek naar : dekbedovertrekken, kussenslopen, hoeslakens, matrasbeschermers, dekens, en handdoeken. Kan ingeleverd worden in De Bakkerij op werkdagen van 09.00 – 16.30 uur en op vrijdag tot 12.00 uur.
De Boodschappenmand 2012 Hoe ziet in de praktijk het koopkrachtplaatje eruit van 12 mensen die moeten rondkomen van een minimuminkomen? Net als vorig jaar maakten zij een lijstje van hun inkomsten en uitgaven. Zij werkten graag anoniem hieraan mee omdat ze het belangrijk vinden om het werkelijke verhaal te vertellen. Hoe ze (niet) rondkomen en waar ze tegenaan lopen. Enkele mensen die ook in 2011 geïnterviewd werden komen aan het woord, naast een aantal nieuwe. Een van de conclusies is dat we in Nederland niet meer om armoede heen kunnen. De Boodschappenmand 2012 (40 pag., € 3,00 excl. portokosten) is te bestellen via
[email protected]
Leids Kerkblad | 11
Leidse Binnenstadsgemeente Predikant: ds. A. Alblas, Jac. P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 071 - 5232488, tel. spreekuur dagelijks 08.00-09.00 uur (voor spoedgevallen 0654 797 098),
[email protected] Secretariaat: Nieuwstraat 20, 2312 KC Leiden Scriba: R.G. Vanhaelen, tel. 071 - 5224162 Penningmeester: mw. G.G. Betgen-Vroomans, Nijmanhof 2, 2375 WD Rijpwetering Bankrekeningnr.: 703141 t.n.v. penningmeester Binnenstadsgemeente; doel s.v.p. vermelden Wijkkerk: Hooglandse Kerk, Nieuwstraat/Middelweg Wijkgebouw: Het Hooglandsche Huys, Moriaansteeg 7, 2312 KD Leiden Website wijkgemeente: www.leidsebinnenstadsgemeente.nl Website Hooglandse Kerk: www.hooglandsekerk.com; Koster/beheerder: R. Hartsuiker, tel. 071 - 5149636,
[email protected]
GEMEENTELEVEN Kerstvieringen
De kerstmorgen in de Hooglandse was een belevenis. De samenzang, de bijdragen van de Leidse Cantorij, het gesprek met de kinderen, de lezingen uit de profeten en het Evangelie en de overweging van ‘het geheim van Maria’ bracht de stampvolle kerk in beroering. Daarvóór was er het Kinderkerstfeest van BKL en onze gemeente in de Pieterskerk, met een eveneens geweldige belangstelling. Met zoveel kinderen is het niet stil, maar wel heel betrokken en feestelijk, dus écht Kerst. Dank aan alle medewerkenden.
Gemeentebijeenkomst Op 16 december werd in de Lutherse Kerk een gemeentebijeenkomst gehouden over het thema ‘Vitaliteit’. De belangstelling was groot en de discussie levendig. De kerkenraadsvoorzitter gaf een toelichting op de stand van zaken in het Vitaliseringsproces. Het gaat om vitaliteit van geloof maar ook van bestuur en financiën. Het proces mondt uit in een PGL-beleidsplan met meerjarenbegroting. Dan is het weer mogelijk predikanten te beroepen en pastorale werkers aan te stellen. Het blijkt niet altijd duidelijk hoe de financiële situatie van de PGL is. De laatste tien jaar is het aantal bijdragers met 20 procent afgenomen en de helft van het aantal pastorale eenheden (huishoudens) draagt niet bij. Ook brengt 65+ de helft van de inkomsten
12 | Leids Kerkblad
van Actie Kerkbalans op. In de LBG dragen jongeren relatief meer bij. Voor heel Leiden komt de helft van de inkomsten uit ‘dood geld’. Ter voorbereiding van de discussie stelde de kerkenraad een notitie ‘Toekomst LBG en PGL’ op, naar identiteitswijken met profiel en kleur. De belangrijkste vragen: Hoe kunnen we de komende vijf jaar vitaal zijn? Hoe worden we financieel krachtiger? Je moet als kerk zichtbaar zijn in de samenleving en mensen helpen antwoord te geven op vragen. De Hooglandse kan voor mensen een baken voor zingeving zijn; daarom zijn een helder profiel en de kleur van de LBG belangrijk. De diensten, de predikant, de organist en de cantorij worden als waardevol ervaren. De LBG wordt als levenskrachtig ervaren en veranderingen moeten daarop voortbouwen. Er is binnen de geloofsgemeenschap ruimte voor velen. De persoonlijke beleving in een vertrouwde omgeving wordt waardevol ervaren. Identiteit sluit niet uit maar trekt aan. Velen zoeken met de traditie als ondergrond naar nieuwe vormen, waarbij cultuur en muziek aanvullende componenten zijn. Met het model Citykerk - kerk in en voor de stad - wil de LBG de lijn doortrekken. Belangrijk is dat de boodschap helder wordt gebracht. In 2013 beginnen we met twee/drie afgebakende projecten, voorwaarde voor een actieve bijdrage. We kunnen aansluiten bij de ervaringen die ‘dertigers’ naar voren brachten en de initiatieven die zijn aangekondigd op muzikaal terrein. Voor de uitvoering van de meeste projecten zijn financiële middelen en steun nodig. Ook zullen we oog houden voor kwaliteit. Gekeken kan worden naar nieuwe presentatiemiddelen om boodschappen op een eigentijdse manier te brengen. Specifieke aandacht voor de jeugd wordt meegenomen. Met een helder plan en profiel van een geloofsgemeenschap maak je mensen enthousiast ook in financiële zin. C. van Vliet
Wisselingen Voor verschillende kerkenraadsleden zit hun termijn erop en zij nemen afscheid. Anderen treden voor het eerst aan of gaan voor nog een termijn. We hebben dit jaar voor twee data moeten kiezen. Op 6 januari is de eerste wisseling en in maart de tweede. In januari nemen we afscheid van Bep Verver, die zich heeft ingezet voor het ouderenwerk, en van Simone van Beest, die communicatie in haar takenpakket had. Een bijzonder afscheid van onze scriba René Vanhaelen, die zich meer dan twee termijnen heeft ingezet voor het wel en wee van de LBG. Het voorbereiden van het Moderamen en de kerkenraadsvergaderingen en dan trouw op de fiets om de stukken rond te brengen. Moderamenleden waren altijd van harte welkom in zijn huiskamer. Wij danken Bep, Simone en René voor hun tijd, inzet, geduld en doorzettingsvermogen. Gré van der Voorst wil graag een herbevestiging met de afspraak niet de hele periode van vier jaar vol te maken. De kerkenraad heeft daarmee met veel begrip ingestemd. Verder is er de bevestiging van onze nieuwe scriba Manuel Dijkstra. Hij is geboren in Apeldoorn en woont tien jaar in Leiden. Manuel is deze zomer getrouwd met Mieke, één van onze lectors. Hij studeerde politicologie en filosofie en werkt op dit moment bij het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Een jong talent dat bewust heeft gekozen om zich voor onze geloofsgemeenschap in te zetten. Wilt ook u Gré en Manuel van harte verwelkomen en hun geloof, kracht en inspiratie toewensen? C. van Vliet
Doopviering Zondag 27 januari is er een doopviering. Informatie en aanmelding graag zo spoedig mogelijk bij de wijkpredikant.
LEREN
Bijbelse Kernfiguren Op 30 januari staat de deelnemers van deze kring weer een ‘ontmoeting over de tijden heen’ te wachten met een bekende figuur uit de Bijbel, geïntroduceerd en ingeleefd door één van de deelnemers. Belangstellenden kunnen komen snuffelen of aanhaken. De kring is in het Hooglandsche Huys vanaf 20.00 uur.
Bewust Geloven Er hebben zich nog meer belangstellenden gemeld. Eind deze maand gaat de kring van start. Informatie bij de wijkpredikant.
Dank aan de betrokken bezorgers en een extra groet aan de ontvangers.
Groet Hartelijke dank voor alle goede wensen rond mijn verjaardag, de Kerst en Oud en Nieuw. Het zijn mooie momenten om elkaar hartelijk te groeten. Dat gebeurde volop: hartverwarmend. De komende maand zal het accent van mijn predikantswerk liggen in het studeren. Ik trek weer een tandje bij voor de persoonlijke begeleiding bij levensvragen. Alle goeds, of mooier: ‘heil en zegen’ gewenst voor 2013. ds. Ad Alblas
Leerhuis De komende bijeenkomst van het leerhuis over Johannes is op woensdag 16 januari van 20.00-22.00 uur in het Hooglandsche Huys. We hopen in te gaan op de functie van de wonderverhalen in het Johannesevangelie door te kijken naar het laatste wonder in de serie van zeven: de opwekking van Lazarus, beschreven in Johannes 11. Alle wonderen die Johannes vertelt, willen de lezer iets leren over Jezus. Het is duidelijk dat de opwekking van Lazarus ons wat wil leren over de opstanding van Jezus zelf. Maar wat is precies de les die ons hier wordt voorgehouden? Informatie: Matthijs de Jong, matthijsjdejong@ gmail.com.
Gesprekskring Kerkgeschiedenis De gesprekskring ‘Wat betekent de kerkgeschiedenis voor ons?’ komt bijeen op de volgende donderdagochtenden van 10.00 tot 12.00 uur in het Hooglandsche Huys: 17 januari, 7 februari, 28 februari, 21 maart, 2 mei en 16 mei. Het blijkt nuttig om te benadrukken dat het hier niet om een ‘cursus’ gaat. Met hulp van enige vooraf aan de deelnemers toegestuurde informatie wordt gesproken over allerlei interessante zaken en personen uit de geschiedenis van het christendom, die nog steeds van belang zijn. Nieuwe deelnemers zijn ook welkom. Inlichtingen bij Jan den Boeft (tel. 5132657).
DIENEN
Diaconale Raad In de Raad ontstond het idee om in één van de stadsdelen waar de LBG kerkelijke presentatie verzorgt huis-aanhuis een Kerst- en Nieuwjaarsgroet te bezorgen. Dat gebeurde dit jaar voor de derde keer. Bijgaande kaart is op alle adressen in de Zeeheldenbuurt bezorgd door een team enthousiaste gemeenteleden. De kaarten zijn ieder jaar anders en ook duidelijk herkenbaar.
VIEREN Op zondag 13 januari is onze oud-vicaris Antoinette van der Wel voorganger. Zij werkte drie jaar in De Kooi en de Binnenstad, vooral in pastoraat en jeugdwerk. Nu is ze predikant in Berkel en Rodenrijs. Het is de eerste zondag van Epifanie. Traditioneel wordt gelezen over de doop van Jezus (Lucas 3: 15-22). Johannes, de stoere profeet, wijst naar Jezus die zo anders is dan verwacht. Zondag 20 januari gaat gemeentelid Michiel de Leeuw voor; hij is als predikant verbonden aan het Leidse Diaconessenhuis. Het gaat die morgen over het gesprek van Jezus met de Samaritaanse vrouw. Het is een ontmoeting met eerst flink wat ruis op de lijn, maar langzaam gaat het de vrouw dagen wie ze voor zich heeft, en ons hopelijk ook! Op zondag 27 januari volgen we het Evangelie van Lucas over Jezus die de boekrol van Jesaja leest: wat er dán allemaal gebeurt …! De Geest brengt mensen in beweging. Heerlijk om in die beweging als gemeente meegenomen te worden. Ook bijzonder passend om daarbij de dopelingen te betrekken. Zondag 3 februari vervolgen we de lezing om te horen, dat niet iedereen blij is met mooie gebeurtenissen. Is het jaloezie of niet om te kunnen gaan met het ongrijpbare? Kunnen ‘buitenstaanders’ dat beter dan de ‘intimi’? Pittige vragen naar aanleiding van het oude verhaal van Elia en de Sidonitische vrouw tijdens de hongersnood. Wij eten (ook) van de ‘overvloed van God’ bij het Heilig Avondmaal. De Leidse Cantorij verleent medewerking. Op zondag 10 februari vieren we de eredienst samen met de Vrijzinnige Protestanten met Marjan Driessen als voorganger. Op Aswoensdag 13 februari is er van 19.30-20.00 uur een vesper van het Binnenstadscluster (zie pagina 15). Gedurende de Veertigdagentijd gaan we uitzoeken wat je eigenlijk zegt als je roept dat Jezus de zoon van David is. We beginnen elke zondag met deze uitroep en verdiepen ons dan in het leven van koning David om te ontdekken wie Jezus eigenlijk is. 17 februari beginnen we met David, die muziek maakt voor Saul. Dat is zijn specialiteit. Van de muziek gaat een heilzame werking uit. We verbinden dat met het zingen van de psalmen bij het laatste Avondmaal. Op 24 februari horen we dat Saul achter David aan zit om hem te doden, maar als David de kans krijgt om Saul uit de weg te ruimen doet hij dat niet. Wel snijdt hij een stuk van zijn mantel af. Dat verbinden we met het afzien van geweld bij de gevangenneming van Jezus.
Leids Kerkblad | 13
Leidse Studenten Ekklesia Secretariaat: Rapenburg 100, 2311 GA Leiden, 071 - 5134558,
[email protected], www.ekklesia.leidenuniv.nl, www.ekklesialeiden.nl, www.rapenburg100.nl Studentenpastores: drs. Elise Woertman (RK), 06 - 45100439,
[email protected]; ds. Rob van Waarde (PKN), 06 - 41935997,
[email protected] Participantenpastores: ds. Christiane van den Berg-Seiffert (PKN), 071-5125137,
[email protected] ds. Henk Schouten (PKN), 071-5218723,
[email protected] drs. Jac van der Hoeven (RK), 071-5224801,
[email protected] Academiepredikant: ds. Christiane Berkvens-Stevelinck (Rem.), 020 - 6714568,
[email protected], www.moederoverste.nl Rekeningnummers: Voor lidmaatschap LSE en vrijwillige bijdragen: 4819829 t.n.v. Vereniging LSE Voor diaconaat: 3313366 t.n.v. Stichting Diac. Fonds LSE Vereniging LSE: Amos Kater,
[email protected], Marga Bakker, vicevoorzitter,
[email protected]; Wim Schouten,
[email protected], Johan de Groot,
[email protected]
HOOGLANDSE VIERINGEN Iedere zondag is er om 11.45 uur een oecumenische viering van de Leidse Studenten Ekklesia in de Hooglandse Kerk. Deze vieringen worden niet alleen door studenten bezocht, maar ook door anderen die aangesproken willen worden in een taal die niet dogmatisch is, maar ook niet vrijblijvend. De diensten zijn thuis te beluisteren via www. kerkomroep.nl We beginnen het nieuwe jaar met het Marcusevangelie. Op 13 januari komt aan de orde het optreden van Johannes de Doper en de beproevingen (verzoekingen) in de woestijn. De tweede dienst (een doopdienst!) gaat over ‘Laat de kinderen tot mij komen’: bij Jezus – en dat is revolutionair in die tijd – zijn ook de kinderen in tel. Op 27 januari (Roze Zondag) staat een genezingsverhaal op het programma, het verhaal van Bartimeüs. Hij blijft tot Jezus roepen en laat zich niet door de omstanders intimideren die vinden dat hij zijn mond moet houden. In de eerste dienst in februari staat de rede over de laatste dingen centraal: de komst van de Mensenzoon. Hoe past dat nog in ons eigen, moderne toekomstperspectief? De Marcusserie wordt afgesloten met het bekende dubbelverhaal over het dochtertje van Jaïrus en de vrouw die aan bloedvloeiingen leed. Omdat Jezus haar ‘dochter’ noemt, kunnen we het ’t verhaal van de twee dochters noemen. Aan het begin van de Veertigdagentijd is er een Aswoensdagviering samen met de Binnenstadsgemeente en de Marekerk. Eerst, om 18 uur, een sobere maaltijd in het Hooglandsche Huys, daarna, om 19.30, een viering in het koor van de kerk. Het is ook mogelijk om alleen de viering bij te wonen. In de Veertigdagentijd een serie over ‘pijnpunten’, moeilijke aspecten van het leven: Wat als je ‘vuile handen’ moet
14 | Leids Kerkblad
maken, hoe doorsta ik mijn eenzaamheid, hoe mijn onmacht, hoe kies ik, hoe ga ik met mijn beperkingen om? Cor van Bree
Basiskennis wereldgodsdiensten Je zou wat meer willen weten over de grote wereldgodsdiensten als Islam, Hindoeïsme en Boeddhisme. Wat is de kern van de leer, wat zijn de belangrijke feesten, welke rituelen spelen een rol. Henk Schouten geeft in drie avonden informatie over waar het in deze wereldgodsdiensten om gaat. In onderling overleg kan eventueel een vierde avond toegevoegd worden. De data zijn: - maandag 21 januari: het Hindoeïsme - maandag 4 februari: het Boeddhisme - maandag 18 februari: de Islam Plaats: Rapenburg 100, tijd: 20.00 – 21.45 uur. Het is niet verplicht, maar wel gemakkelijker om je van te voren op te geven bij Henk Schouten:
[email protected]
Wim de Ru 35 jaar dirigent van de Schola Cantorum Al meer dan veertig jaar worden de diensten van de Leidse Studenten Ekklesia iedere zondag ondersteund door de Schola. Het begon al bij het ontstaan van de LSE rond 1970, toen de katholieke studentenparochie en de protestantse studentengemeente besloten hun diensten gezamenlijk in de Hooglandse Kerk te houden. De katholieke vieringen vonden tot dan toe plaats in de Lokhorstkerk met een klein koortje onder leiding van Piet Kunst. Het lag voor de hand dat koortje mee te nemen naar de Hooglandse Kerk, die toen nog in restauratie was. Piet Kunst dirigeerde het koortje die eerste jaren, begeleid door het kleine kabinetorgel. Er werd al snel een piano aangeschaft, die werd ingewijd door Louis van Dijk (‘Waar blijft u met uw wonderen’). Na de voltooiing van de restauratie van de kerk verhuisde de LSE van de apsis naar het schip. Het kabinetorgel verhuisde mee en er werd een vleugel aangeschaft, want de piano had te weinig volume. Naast Piet Kunst werd de Schola ook gedirigeerd door Arie de Ru. Diens zoon Wim bespeelde het klavier. In 1977 was Wim al zo ver met zijn opleiding koordirectie aan het Koninklijk Conservatorium dat hij en Arie besloten van plaats te wisselen. Arie verdween
Agenda
De zondagse vieringen zijn altijd in de Hooglandse Kerk, Middelweg 2, Leiden zondag 13 januari, 11.45 uur ds. Karin van den Broeke - Marcus 1 zondag 20 januari, 11.45 uur ds. Christiane van den Berg - Jezus ontvangt de kinderen maandag 21 januari, 20.00 uur, Rapenburg 100 Henk Schouten over het Hindoeïsme zondag 27 januari 11.45 uur Roze Zondag ds. Rob van Waarde- Marcus 10:46-52 zondag 3 februari 11.45 uur ds. Henk Schouten - Marcus 13 maandag 4 februari, 20.00 uur, Rapenburg 100 Henk Schouten over het Boeddhisme zondag 10 februari 11.45 uur prof. Cor van Bree - Marcus 5:21-43 achter het orgel of de vleugel en Piet Kunst stopte, zodat Wim vanaf 1977 de enige dirigent van de Schola was. Dat koor telde toen zo’n vijftien leden. Iedere donderdagavond werd er gerepeteerd in de Lokhorstkerk. De koffie werd meegenomen in twee thermoskannen en uitgeschonken in te weinig ijzeren mokken (‘Drink nou even door, dan kan ik ook’).
woensdag 13 februari (Aswoensdag) viering met de Binnenstadsgemeente en Marekerk (maaltijd 18.00, viering 19.30)
Het liedrepertoire bestond - en bestaat nog steeds voor een groot deel - uit teksten van Huub Oosterhuis die soms rechtstreeks uit Amsterdam werden meegenomen door Nico Bouhuijs. De melodieën waren van Bernard Huijbers, later ook van Antoine Oomen en Tom Löwenthal. Het zijn er intussen honderden geworden. De kracht van de vieringen van de Ekklesia ligt voor een belangrijk deel in het zingen van deze liederen. De combinatie van tekst en muziek appelleert aan datgene wat je voelt maar moeilijk kunt uitdrukken: liefde voor de mens, strijd tegen onrecht. Wim weet dat door zijn manier van dirigeren indringend over te brengen. Hij doet dat nu al vijfendertig jaar. De Schola is intussen gegroeid naar ongeveer vijftig leden.
zondag 3 maart 11.45 uur ds. Rob van Waarde - Onmacht
Tijdens het recente weekend van de Schola in Mennorode te Elspeet is Wim feestelijk toegezongen. Ruim 35 jaar met elkaar optrekken samengevat in een hilarische medley van een tiental liederen. Op de melodie van ‘Uit staat en stand’ zongen we ‘Nog jong en onervaren trad hij aan, muzikaal en razend ambitieus, besluit hij voor de Schola te gaan staan, een dappere maar onbezonnen keus’. Aan het eind wensten we hem toe: ‘Dat je nog maar jaren zwaaien zal, met je grote hart en je gulle lach, zo toonaangevend’ op de wijze van ‘Dat een nieuwe wereld komen zal’. En zo hopen wij nog jaren van onze vriend en zeer muzikale Wim te mogen genieten. Jan Slotboom, Scholalid vanaf 1980
zondag 17 februari 11.45 uur ds. Christiane Berkvens - Vuile handen maandag 18 februari, 20.00 uur, Rapenburg 100 Henk Schouten over de Islam zondag 24 februari 11.45 uur Japke van Malde - Eenzaamheid
Cluster Binnenstad Contactadres: dhr C. van Vliet - e-mail:
[email protected] Gezamenlijke VESPER op Aswoensdag 13 maart in de Hooglandse Kerk Het is een heel oude gewoonte om de zogeheten veertigdagentijd vóór Pasen te beginnen met een ingetogen vesper. In de binnenstad is er al weer jaren op die avond een sobere maaltijd, met extra aandacht voor de mensen die te weinig te eten hebben, of zelfs helemaal niet. Voor hen houden we ook een inzameling. De maaltijd is van 18.30-19.30 uur in het Hooglandsche Huys. Aansluitend is er een vesper, waar ook mensen aanschuiven die niet aan maaltijd hebben deelgenomen. Dat moment van stilte en gebed houden we in hoogkoor van de Hooglandse Kerk, sommigen zittend, de meesten staande. We zingen zonder orgelbegeleiding, luisteren naar ingetogen teksten en een korte uitleg van wat op deze dag in de wereldwijde kerk wordt gevierd. Gaandeweg is dit initiatief verbreed. Aanvankelijk begonnen vanuit de Binnenstadsgemeente, gingen leden van de Ekklesia mee doen en vorig jaar schoven ook leden van de Marewijkgemeente aan. Dat resulteert in een gezamenlijk (cluster-)initiatief. Opgave voor de maaltijd bij Joost van Kempen: (
[email protected]), Wil Heesakkers: (
[email protected]), Marewijkgemeente: (
[email protected]) Voor deelname aan de vesper is geen opgave nodig: de ingang is bij het Hooglandsche Huys, Hooglandsekerkgracht, hoek Moriaansteeg.
Leids Kerkblad | 15
Hervormde Marewijkgemeente Predikant: ds. T. Jacobs, Edelkarper 28, 2318 NK Leiden, tel. 071 - 8870207,
[email protected] Scriba: Jan en Tineke Domburg, Loevestein 42, 2352 KP Leiderdorp, tel. 071 - 5897816, e-mail:
[email protected] Penningmeester: P. Jasperse, Postbus 62, 2300 AB Leiden, tel. 071 - 5610122,
[email protected] Bankrekeningnr.: 1720266 t.n.v. Hervormde MarewijkgemeenteWijkkerk: Marekerk, Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Wijkkerk: Marekerk, Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Beheerder kerk en wijkgebouw: P. Breedijk, tel. 06 - 57721473 Website: www.marekerk.nl
Anno Domini 2013 Het nieuwe jaar zijn wij als gemeente begonnen in een dienst op nieuwjaarsmorgen. Centraal stond Psalm 1. Deze Psalm begint met een zaligspreking: ‘Welzalig de man’ of moderner vertaalt: ‘Gelukkig is de mens’. ‘Gelukkig nieuwjaar’ wensen we elkaar toe. Maar als we niet oppassen definiëren wij geluk heel smal en krijgt het egocentrische trekjes. De eerste Psalm laat zien dat geluk leven is vanuit de Thora. Geluk is leven dankzij het Woord. Het eerste woord van het Psalmenboek kunnen we ook vertalen met zalig, gezegend. Het geluk moet je ook willen ontvangen en doorgeven. Geluk is voor een groot deel niet maakbaar. Laten we leven in afhankelijkheid met en in verantwoordelijkheid tot God. Daar rust zegen op! En dat wens ik u allemaal toe.
Uitgezwaaid Tijdens de oudejaarsdienst hebben wij voorbede gedaan voor Annemarie Rijkaart. Zij is op 5 januari vertrokken naar Guinee om daar aan boord te gaan van het schip Africa Mercy. Op dit hospitaalschip hoopt zij 2 maanden te gaan werken als verpleegkundige. De Africa Mercy valt onder de organisatie Mercy Ships, die de allerarmsten van Afrika helpt.
Nieuwe ambtsdragers In de morgendienst van DV 20 januari zal de bevestiging plaatsvinden van de (nieuwe) ambtsdragers. We zijn erg blij dat er vier nieuwe broeders zijn toegetreden tot de kerkenraad: Harmen van den Dorpel – jeugdouderling; Hans Gerritsen – sectieouderling; Albert de Koning – sectieouderling en Hans van Lavieren – diaken. Daarnaast zullen ook Bert Verweij en Michael Korbee bevestigd worden tot respectievelijk diaken en ouderling. Deze twee broeders zullen boventallig worden. Dat betekent dat zij niet actief zullen zijn in onze wijkkerkenraad. Bert zal zitting nemen in het (centraal) college van diakenen en Michael wordt (is) scriba
16 | Leids Kerkblad
van de Algemene Kerkenraad (AK) (geworden). Graag wil ik u vragen om in uw voorbede aan het werk van de kerkenraad te denken.
Themadiensten In de middagdiensten, waar ik zelf mag voorgaan, staan we doorgaans stil bij een bepaald thema. Vroeger noemden we dit leerdiensten, maar dat woord roept blijkbaar niet altijd goede herinneringen op. Op dit moment zijn we bezig met de twaalf artikelen (de Apostolische geloofsbelijdenis). Daarbij maak ik gebruik van de uitleg van de Heidelbergse Catechismus. Als we klaar zijn met dit blok, wil ik samen met een aantal gemeenteleden gaan brainstormen welk (hoofd)thema we vervolgens kunnen gaan behandelen. Ik ben blij dat er relatief veel mensen ‘s middags met mij deze weg willen bewandelen. Ons geloof kan toch niet zonder verdieping?!
lezen een Bijbelgedeelte, dat vervolgens wordt besproken en verwerkt aan de hand van verschillende opdrachten. Aan het eind van de avond maken de kinderen vaak nog een puzzel, een quiz of iets anders leuks. Soms is er, afhankelijk van de periode van het jaar, een andere invulling van de avond. Zo hebben we vorig jaar een keer lekker geschaatst, hebben we pas nog kerstkaarten gemaakt voor de ouderen van de gemeente, en gaan we binnenkort met elkaar pannenkoeken eten.
Overleden Op 17 december is Neeltje BreukerJasperse overleden. Zij is 98 jaar oud geworden. De laatste jaren woonde ze in verpleeghuis Zuydtwijck. Op zaterdag 22 december hebben wij haar begraven op Rhijnhof. In de rouwdienst hebben we stilgestaan bij Psalm 90 - de zogenaamde oudejaarspsalm. Wij wensen de familie Gods zegen toe in dit verlies. ds. Ton Jacobs
De basiscatechese Het is vrijdagavond 19.00 uur en de deurbel van het Marehuis gaat. Langzamerhand komen zo’n 10 tot 15 kinderen binnen druppelen, of, beter gezegd, binnenstormen. Het is gedaan met de rust. Elke twee weken komt er een groep kinderen uit groep 6, 7 en 8 bij elkaar voor de basiscatechese. Sinds dit jaar werken we met de methode JOP Basics van Stichting JOP, waarin thema’s als de doop, de liturgie, de Bijbel en de Kerk worden behandeld aan de hand van veel verschillende werkvormen. We beginnen altijd met wat drinken en wat lekkers, zingen een aantal liederen,
Het leuke van deze avonden is ook dat de kinderen andere kinderen uit de kerk beter leren kennen. Ze komen van heel verschillende basisscholen, en het is leuk en goed als ze ook binnen de kerk hun vriendjes en vriendinnetjes hebben. De kinderen komen altijd vol enthousiasme en doen actief met alles mee, waardoor we als leiding met veel plezier de basiscatechese geven! Hartelijke groeten, Willemijn, Gerrald, Arina en Elise
Agenda Missionair Stadswerk
zondag 13 januari ’s middags themadienst
Missionair ouderling Marewijkgemeente: Vacature Contactpersoon: Jeannet Brink
zondag 20 januari ’s morgens bevestiging ambtsdragers
Alphadiensten
zondag 27 januari ’s middags themadienst
We leven in een vluchtige tijd. Een popliedje is na een jaar alweer stoffig en een tijdschrift ligt volgende week alweer in de papierbak. Wat we nu modieus vinden is over een paar maanden alweer outdated. Ook media zelf veranderen vliegensvlug: het internet verdringt geprinte media en wat het internet zelf is, is al geen schim meer van wat het een jaar, laat staan vier jaar geleden was. Techniek mag dan veel moois brengen: in een overvloed aan mogelijkheden, informatie, kunst en media zijn we gedwongen keuzes te maken en rust te nemen. Wellicht is dat de reden dat er tegentrends zijn: mensen laten facebook voor wat het is, zetten weer een LP op, zijn door de overvloed aan gratis muziek verwend geraakt, maar willen wel betalen voor een concert in het echte leven. Ze willen voedsel zonder E-nummers of zonderen zich af in een klooster. Hoewel het vreemd klinkt dat zoiets als een boek nog volop in de belangstelling staat, is het ook weer niet zo vreemd als het lijkt. Ook de mens van nu begrijpt dat er meer in het leven is dan al die jachtige impulsen en indrukken. Een spade dieper komen we erachter dat we arm van ziel zijn als we ons niet meer verheugen in de eenvoudige dingen. Dat een doodgewone boom een verbazingwekkend fenomeen is en dat een boterham met pindakaas eigenlijk heel lekker is. Dat het geluid van een kabbelend beekje een genot kan zijn. En dat één echte vriend meer waard is dan 300 vage facebook-contacten. Toen we als Marekerkse Alphadienstcommissie gingen nadenken over een nieuw jaarthema waren we er eigenlijk heel snel uit. Dit keer geen ingewikkelde levensvraagstukken als startpunt, hoewel die er uiteraard wel bij komen kijken. De basisvraag is eenvoudigweg: ‘wie is Jezus?’ Omdat dat een vraag is die er toe dóet. Een vraag die altijd interessant was, is en zal blijven. Omdat die onvoorwaardelijke Liefde, dat onuitputtelijke Woord universeel is en van alle tijden.
zondag 3 februari ’s morgens doopdienst; Lucas Los hoopt dan gedoopt te worden. ’s middags voorbereiding Heilig Avondmaal. Onze vicaris Wim Braaksma zal dan bij ons voorgaan. zondag 10 februari ’s morgens viering Heilig Avondmaal ’s middags dankzegging Heilig Avondmaal Aswoensdag 13 februari ’s avonds gezamenlijk begin van de Veertigdagentijd met de Leidse Binnenstadsgemeente en de Ekklesia: een sobere maaltijd 18.30 uur en aansluitend een vesper 19.30 uur in de Hooglandse Kerk. zondag 17 februari ’s middags themadienst
Wees welkom, neem iemand mee op zondagavond 20 januari in de Marekerk. Alphadiensten worden zes keer per jaar georganiseerd in de Marekerk. Het zijn eenvoudige, maar niet simplistische diensten, bedoeld voor geïnteresseerden in het christelijk geloof.
Leids Kerkblad | 17
Maranathawijk Wijkpredikant: Kerkelijk werker: Consulent: Scriba: Bankrekening: Wijkkerk: Website: Kerkdienst op internet: Wijkcentrum Tijdelijk beheerder: Auteur niet ondertekende artikelen:
Fietsenreparatie in de Wijkplaats Elke donderdagavond gonst het in de Wijkplaats van kinderen en ouders die hun fietsen meenemen om te laten repareren door een trouw team vrijwilligers. Gemiddeld maken wij zo’n 6 fietsen per avond, grotendeels van de plaatselijke Marokkaanse medewijkbewoners. Het werk wordt enorm gewaardeerd omdat deze mensen vaak leven van lage inkomsten. Onze reparatiekosten zijn in vergelijking tot de gebruikelijke kosten heel klein. Dit betekent echter dat wij wel wat geld nodig hebben om uit te breiden en meer gereedschap en voorraad aan te kunnen schaffen. Daarom wordt een recente collecte van een dienst in Schouwenhove, bestemd voor deze avonden, zeer op prijs gesteld. Het zal snel goed worden besteed. Simon Dixon, vrijwillig fietsenmaker
De tweehonderdste Onlangs (6 december) vierden de fietsenmakers een gedenkwaardig moment. De 200e fiets, sinds de start van de fietsenreparatie in januari dit jaar, werd vakkundig gerepareerd. Voorwaar een prestatie van formaat van Simon, Thijs, Maarten, Johan en alle anderen die meer of minder frequent hun technische kwaliteiten hebben aangewend. Ga zo door, vrienden!
18 | Leids Kerkblad
vacant Mario Boelen, tel. 06 - 5190 3576, e-mail
[email protected] dr. G.J. Venema (Vredeskerkgemeente, gegevens: zie aldaar) Bas van Velzen; Coornhertstraat 7, tel. 071 - 5132551, e-mail
[email protected] 240776, t.n.v. Protestantse Maranathawijkgemeente Leiden Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden www.vredeskerk-leiden.nl www.kerkomroep.nl “De Wijkplaats”: Topaaslaan 23, 2332 JC Leiden Jacintha Groen, tel. 071 - 5763372, e-mail
[email protected] Mario Boelen
Vitalisatie In het vorige kerkblad schreef ik dat stofwisseling een kenmerk van leven is. Zowel als het gaat om een levend wezen, als om een levende gemeenschap. En het leven, dat is waar we voor kiezen. Toch? Stofwisseling, het in ons opnemen van Zijn Geest, Zijn Woord en Zijn wijn en Zijn brood, doet ons groeien en stelt ons in staat tot beweging. Omdat we willen leven, is het ook goed als we een gemeente zijn waar beweging in zit, waar dingen gebeuren. Een beweging in beweging. We kennen natuurlijk de emancipatiebeweging, de katholieke 8 mei beweging, de anti- abortus beweging, de vredesbeweging IKV, enzovoort. Stuk voor stuk groepen mensen met een doel voor ogen dat ze vasthoudend en op velerlei wijze proberen te realiseren. Veelal gaat het bij die doelen om gewenste veranderingen in (een gedeelte van) de samen leving. Het tragische van de meeste bewegingen is dat zij hun bestaansrecht blijven behouden omdat hun doel nooit gerealiseerd wordt. Hun middelen, hun activiteiten, worden op den duur een op zichzelf staand doel. De emancipatie is nog niet voltooid, er is nog steeds geen vrede, en het is schijnbaar nog steeds nodig dat zwangerschappen worden “afgebroken”. Ondertussen gaan de bewegingen die hieraan willen werken onverdroten door met hun bezigheden. Sterker nog: ze stellen er hun eer in te blijven voortbestaan alleen om hun activiteiten te kunnen voortzetten! En wij, als kerkelijke gemeente, als mensen van de beweging van Jezus van Nazareth, wat willen wij met onze beweging bereiken? Wat zou het doel moeten zijn van onze activiteiten; welke verandering in de samenleving staat ons voor ogen? Wat zou ónze ‘Mient Jan
Schilderij “beweging” (Atelier Mirakel) Faber’, ónze leider daarover te zeggen hebben? Wel, luister maar eens naar onze “Opzij”, onze ‘toonaangevende” literatuur: .. beërft het Koninkrijk, dat u bereid is van de grondlegging der wereld af. (Matteüs 25:34). Als dát is wat ons werkelijk voor ogen staat, dat Gods Koninkrijk binnen handbereik komt, dan zullen we onze beweging(en) daarop af moeten stemmen. Dan zullen we onverdroten en vasthoudend de ander, die de Ander is, de hand moeten reiken. Lees Matteüs 25 maar uit! Als we de ander de hand reiken, komt het Koninkrijk binnen handbereik. Sterker: dan zullen we zien dat onze beweging (gedeeltelijk) doel op zich is geworden. Dan zullen we daarin het Konkinkrijk beërven dat ons bereid is. Want om het Koninkrijk dat ons bereid is binnen handbereik te krijgen, zullen we bereid moeten zijn de Ander de hand te reiken door de hongerenden, dorstenden, vreemdelingen, naakten en zieken te voeden, te laven, te huisvesten, te kleden en te bezoeken. Kortom: door in beweging te komen. Dit is het einde van deze reeks overdenkingen over een vitale kerk. Opdat wij deel mogen uitmaken van een zodanig vitale kerk, wereldwijd en in Leiden.
Agenda Sfeerimpressie adventsvieringen
Elke dinsdagmiddag: vanaf 15.00 uur buurtmiddag (ontmoeting en kinderspel) Elke donderdagavond: vanaf 19.00 uur fietsenreparatie Dinsdag 15 januari 19.00 uur dienstvoorbereiding in De Vredeskerk, (met Mario Boelen Woensdag 16 januari 15.00 uur kerkdienst in Schouwenhove, voorganger Mario Boelen Donderdag 17 januari 15.00 uur koffie- en inloopmiddag in De Wijkplaats Woensdag 23 januari: ophalen kerkbalans. Aansluitend nieuwjaarsborrel in De Wijkplaats Donderdag 25 januari 14.30 uur Bijbelgesprekskring Robijnhof ‘vrouwenverhalen’, Vijverzaal Zondag 27 januari 10.00 uur oecumenische dienst in De Vredeskerk
Geïmproviseerd liturgisch centrum
Dinsdag 29 januari 20.00 uur Muzikaal Liturgisch Overleg in De Vredeskerk
Op drie achtereenvolgende maandagen in december waren er in De Wijkplaats de zogenaamde adventsvieringen; vieringen van de verwachting van Gods komst in onze wereld en in ons leven. Vieringen met muziek en met stilte, met Bijbellezingen en gedichten, ingetogen en toch blij. Tegen de achtergrond van een geïmproviseerd maar stijlvol ingericht liturgisch centrum konden we de vieringen met lichtbeelden meebeleven.
Donderdag 14 februari 14.30 uur Bijbelgesprekskring Schouwenhove ‘vrouwenverhalen’ Woensdag 20 februari 15.00 uur kerkdienst in Schouwenhove, voorganger Mario Boelen Donderdag 21 februari 15.00 uur koffie- en inloopmiddag in De Wijkplaats Vrijdag 22 februari 14.30 uur Bijbelgesprekskring Robijnhof ‘vrouwenverhalen’, Vijverzaal
inhoud geven. Woorden, geschreven en gebeden, op het whiteboard en op papier bij de paaskaars, maar ook gedachten bij kaarsen hielpen zo om het ‘in verwachting zijn’ met elkaar te beleven.
Verwachting; samen licht maken Veel deelnemers hadden een actieve rol in het lezen uit de Bijbel, het voordragen van gedichten, en wat dies meer zij. Gemiddeld zo’n 25 mensen kwamen zo wekelijks naar De Wijkplaats. Mensen uit de wijk, mensen van de Maranathawijkgemeente, van de gemeente Crossroads (die ook in de Mors aanwezig en actief is), en mensen van de Nederlands Gereformeerde Kerk. Met licht, met rituelen en symbolen, konden deelnemers zo ook op verschillende manieren hun gedachten en beleving vorm en
Naderhand was er koffie en thee en tijd voor ontmoeting. Die gelegenheid werd door praktisch iedereen gebruikt voor ontmoeting buiten de eigen kring en verliep zo zeer geanimeerd. Is hiermee een nieuwe traditie geboren en doen we dit volgend jaar weer? Wat betreft de betrokkenen zeer zeker.
Diavoorstelling bezoek Istihaza Tijdens de inloopmiddag van 20 december waren Bea Anes en Henk Middelkoop van de Istihazacommissie aanwezig om ons met een diavoorstelling verslag te doen van hun laatste bezoek (voorjaar 2012). Helaas was de opkomst gering en was er een klein
(maar select) gezelschap. De heen- en terugreis, de ontmoetingen aldaar, bezienswaardigheden en hulpacties passeerden de revue. Afgaand op het (uitgebreide) schriftelijke verslag, de getoonde beelden en de mondelinge toelichting daarbij, kan geconcludeerd worden dat er weer veel goed werk is verzet, maar dat er ook nog het nodige te doen is. Bea en Henk: bedankt voor jullie verhaal!
Verantwoording De opbrengst van de collecte bij de viering van de Maaltijd van de Heer op 28 november jongstleden bedraagt € 129,00. (Bron: Lia van der Laan) Giften ten behoeve van de wijkgemeente, ontvangen in de periode 28 september t/m 20 december: € 50,00 van mw. V de J (via Mario Boelen) en € 15,00 van dhr./mw. TvH. Tot slot een gift ten behoeve van de Istihaza-commissie: € 10,00 (via mw. Kapaan). Met vriendelijke dank aan betreffende donateurs en hartelijke groet aan u allen, Pieter Kop, penningmeester
Leids Kerkblad | 19
Vredeskerk Predikant: dr. G.J. Venema, Van den Brandelerkade 24, 2313 GW Leiden, tel. 071 - 5137919,
[email protected] Scriba: mw. R. Smit, p/a Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden,
[email protected] Penningmeester: Th. Weizenbach, Van Vollenhovenkade 5, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5149092 Bankrekeningnr.: 8285572 t.n.v. Protestantse wijkgemeente Vredeskerk Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5142317 Koster/beheerder: H. Holswilder,
[email protected] Website: www.vredeskerk-leiden.nl
Geboorte Onlangs zijn Sven en Liesbeth Balfoort in onze wijk komen wonen, in de Hartmanstraat. Niet lang na hun verhuizing, op 29 november, werd hun zoon geboren: Pepijn Isaac Jan. Wij wensen hen van harte geluk, met hun nieuwe plek, maar vooral met Pepijn. Dat Gods zegen over ouders en kind het nieuwe huis tot een thuis moge maken!
Theologische leeskring: Ethiek van Bonhoeffer Binnen de Vredeskerkgemeente bestaat al vele jaren een leeskring onder (bege) leiding van ds. René Venema. Deze leeskring heeft ca. twaalf deelnemers, variërend in leeftijd van begin dertig tot ver in de zeventig. Zij komen acht donderdagavonden per seizoen bijeen en lezen gezamenlijk een boek van een theologische of filosofische denker. De boeken zijn behoorlijk pittig en
waarschijnlijk zou je in je eentje niet zo gauw aan een dergelijk boek beginnen. Wetend dat de donderdagavond nadert bijt je je echter daarin vast en uitziend naar de ontmoeting met de andere lezers overtref je jezelf. Op de avond zelf lezen we kenmerkende passages. Vanzelf rijzen de vragen die we bespreken en vormen we ons een eigen oordeel over wat de schrijver te berde brengt. De avond vliegt om en geeft veel stof tot nadenken. In dit seizoen hebben we gekozen voor het boek (Aanzetten voor een) Ethiek van Dietrich Bonhoeffer (1906-1945). Deze theoloog en steunpilaar van het verzet in de Duitse kerk tegen het Nazisme heeft zijn boek niet kunnen afronden; in 1943 werd hij gevangengenomen en in april 1945 geëxecuteerd. De ethiek die hem voor ogen stond was nooit bedoeld als een kant-en-klaar ontwerp waarin de lezer een antwoord op al zijn vragen zou vinden. Nee, hij moet zelf aan de slag. De kern van de verzamelde opstellen kan als volgt worden weergegeven: als in Christus God de laatste werkelijkheid is, zoals christenen belijden, dan gaat het in de ethiek niet om de vraag van Aristoteles, Bentham, Mill en Kant naar het goede, maar om de vraag naar wat God wil. De klassieke tweerijkenleer is dan niet houdbaar meer, want in Christus komen beide rijken samen. Gewapend verzet is uiteindelijk toelaatbaar, misschien wel plicht. Deze radicaliteit, ethiek is theologie, is de uitkomst van een groeiproces van de diepgelovige mens Bonhoeffer. Hij heeft daarvan met zijn leven getuigd.
Dietrich Bonhoeffer
20 | Leids Kerkblad
De vraag die zich opdringt is, wat kunnen wij nu in de 21ste eeuw met deze enerzijds orthodoxe, anderzijds radicale overtuiging? Wij zien om ons heen de invloed van globalisering met migratiestromen, economische herschikking van een vrijwel autonoom financi-
eel systeem, van techniek en automatisering. Wij voelen de individualisering aan den lijve. Wij worden geconfronteerd met de macht van de media. Met aanpassing van de regeltjes komen we er niet. Hoewel de problemen in Bonhoeffers tijd anders waren dan onze problemen, zijn deze niet minder indringend en fundamenteel. Zijn radicale voorstel voor een ethiek is zeker het overdenken waard, ook anno 2013. Fred Sandbergen
Interview Nella van Vliet In maart 2005 is Nella van Vliet bevestigd als diaken in onze Vredeskerk. Aanstaande januari, bijna acht jaar later, neemt ze afscheid van dit ambt en dat is een interview waard. Zelf is ze er bescheiden onder, want, zegt ze: ‘Ik heb niet veel bijzonders gedaan, alleen de voorbeden op zondag.’ Regelmatig was Nella diaken van dienst en deed ze voorbeden en mededelingen. ‘Ik schrijf mijn voorbeden vanuit betrokkenheid met de gemeente en de wereld. In de week voordat ik diaken van dienst ben, kijk ik extra goed naar het journaal,’ zegt Nella. ‘Ik lees de krant goed, want bijzondere gebeurtenissen moeten genoemd worden in de voorbeden. Soms staat er op zondagochtend nog iets in het voorbedenboek wat ik dan nog verwerk in mijn gebed. Dat is altijd wat passen en meten, want ik wil graag dat er een duidelijke lijn in mijn gebed zit.’ Ook hield Nella zich bezig met de ZWO en de Eetgroep, waar ze gastvrouw is. Een dankbare taak, vindt ze. ‘Ik ontvang mensen en wijs ze de weg. Dat is erg leuk om te doen. Er komen niet alleen gemeenteleden, maar ook mensen van Exodus bijvoorbeeld. Iedereen vindt het heel fijn om te komen en er heerst enorme betrokkenheid binnen de groep, ook bij de mensen die voor ons koken.
U kunt uw verzamelde speelgoed en boeken op dinsdag 29, woensdag 30 of donderdag 31 januari van 17.00 tot 19.00 uur inleveren bij de Vredeskerk. Mocht u de spullen om de één of andere reden niet kunnen brengen, dan is er zelfs de mogelijkheid om ze te laten ophalen. Een telefoontje naar Henk Vis is voldoende om hiervoor een afspraak te maken (5123900). De opbrengst is bestemd voor de Vredeskerk.
Zondag 3 februari: Start actie ten behoeve van de Voedselbank
Nella van Vliet Dat wil ik nog niet missen en daarom ga ik nog even door met de Eetgroep.’ Nella van Vliet is met veel plezier diaken geweest. Vooral omdat de groep van diakenen en ouderlingen zo fijn is, het onderling contact en de vergaderingen zijn altijd erg plezierig. ‘De groep mensen ga ik wel heel erg missen. Ik heb het naar mijn zin gehad. Wat ik ook ergzal missen, is de betrokkenheid bij de gemeente, je weet wat er leeft bij de gemeenteleden. Maar, ik heb een fijne tijd gehad, en het is ook goed om te stoppen.’ We bedanken Nella voor haar diakenschap en betrokkenheid en wensen haar alle goeds!
Zaterdag 2 februari: Boeken- en speelgoedmarkt Als u tijdens de donkere en druilerige wintermaanden alvast aan uw voorjaarsschoonmaak wilt gaan beginnen, dan is het misschien een goed idee om rekening te houden met de boeken- en speelgoedmarkt die op zaterdag 2 februari vanaf 10.00 uur in de foyer van de Vredeskerk zal worden gehouden.
De diaconieën van Maranathawijk- en Vredeskerkgemeente hebben besloten om zich in 2013 in te gaan zetten voor de St. Voedselbank Nederland. Het is de bedoeling om elke eerste zondag van de maand een voedselinzamelingsactie te houden, te beginnen op zondag 3 februari.
De Voedselbank Leiden e.o. blijft behoefte houden aan levensmiddelen; in het bijzonder aan houdbare levensmiddelen, zoals blikken fruit en groenten, rijst en pasta, bijbehorende saus, houdbaar broodbeleg, koffie en thee, was- en schoonmaakmiddelen. Op bovengenoemde zondag (en daarna elke eerste zondag van de nieuwe maand) zal er in de foyer van de Vredeskerk een kar staan, waarop u de door u meegebrachte levensmiddelen kunt neerzetten. De diaconie zal daarna zorgen dat alles op de juiste bestemming terecht komt. Elke week worden er 650 pakketten uitgedeeld in Leiden en omstreken, dus u kunt zich wel voorstellen dat uw bijdrage zeer welkom zal zijn. Laten we er met elkaar een geslaagde actie van maken!
Rondom de eredienst Op zondag 13 januari zullen twee mensen hun ambt neerleggen. In het vorige nummer heeft u een interview kunnen lezen met Mark Zwijsen, ouderling-kerkrentmeester. Hiernaast vindt u een interview met diaken Nella van Vliet. Aan het eind van de week van gebed voor de eenheid, zondag 27 januari, vieren we een oecumenische dienst, samen met de EvangelischLutherse Gemeente en de Oud-Katholieke Parochie. De dienst wordt gevierd in de Vredeskerk; deze keer volgens de rite van de oud-katholieke traditie. In het voorbije jaar heeft mevrouw Paula Stuurman zich bij onze gemeente aangesloten. Zij is inmiddels actief in de nieuwe commissie voor leerhuis en catechese, en zal ook voorgaan in diensten. De eerste keer is op zondag 3 februari. Paula Stuurman is opgeleid als theoloog in Utrecht, deed de kerkelijke opleiding in Groningen, en werkte als pastoraal therapeut voor een GGZ-instelling voor pastorale en psychologische zorg in Hattem. Daarvoor was zij docente Engels. Op dit moment start zij haar praktijk voor zingevingsvragen in Leiden en wordt zij betrokken bij verschillende hulpverleningsinstellingen. Aan de dienst op deze zondag wordt meegewerkt door de cantorij, o.l.v. Liesbeth Boertien. Op zondag 10 februari vieren we een dienst in samenwerking met basisschool Roomburg. Vanaf zondag 17 februari, de eerste zondag in de Veertigdagentijd, gaan we op weg naar Pasen. Dit jaar doen we dat aan de hand van de profeet Samuël. Als geen ander vertelt hij wat een koningschap naar Gods hart betekent. Ik hoop u te zien in en rondom de eredienst! Met een hartelijke groet, dominee René Venema
Leids Kerkblad | 21
Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Predikant: Ouderenwerker: Kerkelijk opbouwwerker: Scriba: Penningmeester: Bankrekeningnr.: Geluidsopname vieringen: Wijkkerk: Wijkcentrum: Website:
JOHANNES De geloofwaardigheid van Johannes We hebben gezien dat Jezus heel andere woorden spreekt bij Johannes en dat ook de inhoud van die woorden geheel anders gericht is. Je zou kunnen spreken van een nieuwe verkondiging, zestig jaar later en dertig jaar na Marcus-MatteüsLucas en dus van woorden die Jezus door een latere schrijver in de mond zijn gelegd. De vraag die nu klemmend naar voren komt is deze: Wat is het gezag van deze woorden? Het gaat om Bijbelwoorden, dat wil zeggen wel mensenwoorden, maar tegelijk woorden waarin anderen de stem van God horen. Zoiets als: Wat jij nu zegt, daarin hoor ik een stem die ver boven de jouwe uitgaat, ik ervaar dat daarin God tot mij spreekt. Tussen 40 en 90 waren de wereld en de christelijke gemeente sterk veranderd. Naast joodse christenen waren er nu veel meer christenen uit de volkeren. Dus waren ook de vragen van de mensen heel anders gericht. In die situatie denkt en spreekt het evangelie naar Johannes. Een leerling van de oude Johannes, met een diepe bewondering voor zijn meester (want hij noemt hem de discipel van wie geldt, dat Jezus hem liefhad! zoiets schrijft Johannes niet over zichzelf, maar een toegewijde leerling doet dat juist wel!) schrijft een evangelie voor zijn tijd, aangepast aan de manier waarop de mensen rond het jaar 100 denken en zoeken naar waarheid en houvast.
Kan dat wel? Natuurlijk! Want wij doen week in week uit toch niet anders, als we vragen naar de betekenis van schriftwoorden voor onze tijd. Het verschil is misschien wel dat wij ons gehouden achten aan de tekst van de schrift – daaraan geen
22 | Leids Kerkblad
Piet Warmenhoven, tel. 071 – 3100007,
[email protected] Casper van Dongen,
[email protected] Sity Smedinga, tel. 06 81118017,
[email protected] H. van der Vlist, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 – 5790677 mw. E.T. van der Vlist-Zandstra, Tommy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 – 5790677 534930 t.n.v. penningmeester Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Siem Roosendaal, Jacob van Campenlaan 100, 2321 GG Leiden, tel. 071 – 5728274 Antoniuskerk, Boshuizerlaan 11, 2321 TS Leiden (vieringen: zondag 09.15 uur) ‘De Verdieping’, Stevensbloem 269, 2331 JD Leiden, tel. 071 – 8882393 http://leidenzuidwest.protestantsekerk.net
nieuwe Bijbelwoorden toevoegen (al staan onze oude belijdenisgeschriften vol met woorden en gedachten die niet op de Bijbel teruggaan, maar op het leerstellig-verder-denken over Jezus in de kerkgeschiedenis, vaak niet eens zozeer vanuit de Bijbel, en daarbij is veel misgegaan). Johannes denkt verder over de woorden van Jezus en past ze toe op het denken en leven van zoekende gelovigen van zijn tijd. We zijn niet meteen thuis, als we hem lezen. Het vraagt dieper verstaan, woorden wegen in je ziel, zoeken naar wat het menselijk hart licht en leven geeft. Maar dan is het evangelie naar Johannes een goudmijn – al moet je willen delven! Dat zijn we in Leiden Zuidwest deze maanden aan het doen. We zijn benieuwd wat er gaat gebeuren… Piet Warmenhoven
Kerstviering in Rosenburgh Het kerstfeest op 19 december in Rosenburgh vond ik indrukwekkend door de warmte en de inhoud die de leiding van de soos gaf aan zo’n belangrijk deel van onze gemeente: de ouderen. Het zijn vaak geen ‘prettige feestdagen’ voor alleenwonenden en ouderen. Prachtig, dat onze gemeente in de donkerste tijd van het jaar u even ‘in het zonnetje’ zette, en –nog belangrijker- ons samen liet delen in het Licht der
wereld: Christus. De zelfwerkzaamheid van deze gemeente roemde ik al eerder. Vanaf juni (de boottocht) tot en met nu (het kerstfeest) merk ik het. Zo gaan we het nieuwe jaar in. Ik wens u veel heil, moed en zegen. Casper van Dongen
Week van gebed voor de eenheid De week van gebed voor de eenheid van de christenen is dit jaar van 20 tot 27 januari. Het is al jaren de goede gewoonte om aan het begin of aan het eind van deze week een oecumenische viering te houden. Dit jaar is deze oecumenische viering op 20 januari en wordt voorbereid door Nora Bakker en Sity Smedinga. Het thema is: Wandelen met God. Het thema nodigt uit om de eigen levensweg in te vullen als een pelgrimage, als op weg zijn en op weg gaan. Al wandelend kies je je weg op een onbevangen manier en je laat je raken door dat wat je tegenkomt. Soms kan de wandeling gaan over het geëffende pad, soms moeten er stenen opgeruimd worden om door te kunnen lopen en soms heb je hulp van de ander nodig om door te kunnen lopen. Op 20 januari laten we ons meenemen door de christenen in India, de Dalits. Zij leven aan de onderkant van de samenleving, het zijn de mensen zonder rechten die zich bevrijd voelen door het evangelie. In Christus is geen onderscheid tussen slaaf en vrije. De Dalits leveren ons teksten en gebeden aan. Samen bidden, samen zoeken, samen op weg gaan. Dat willen we ook als Protestantse wijkgemeente
Agenda 4 januari 10.00 uur: kerkdienst, Zuydtwijck 7 januari 14.30 – 16.30 uur: Soos, Antoniuskerk 8 januari 15.30 – 17.00 uur: Bijbeluur, Statenhof 10 januari 13.30 uur: Bijbelkring, De Verdieping 11 januari 10.00 uur: Kerkdienst, Zuydtwijck 15 januari 15.00 – 16.30 uur: Bijbeluur, Rosenburgh 15 januari 14.30 – 16.00 uur: Bijbeluur, De Parelvissers en Parochiekern. We zijn op zoek naar die terreinen waar we samen op kunnen lopen, waar we onze krachten kunnen versterken, waar we iets voor elkaar kunnen betekenen. U bent van harte welkom tijdens de oecumenische viering op 20 januari om 10 uur in de Antoniuskerk. Nora Bakker en Sity Smedinga
In memoriam Elisabeth Anna Anker-de Graaf Op 19 december is op 74-jarige leeftijd overleden Lies Anker. Als tekst boven haar rouwkaart had ze gekozen: Geloof, Hoop en Liefde uit 1 Korintiërs 13. We kennen Lies als iemand die altijd in de weer was voor de ander. Zij heeft laten zien wat geloven is. Geloof, hoop en liefde was verweven in haar leven. Woorden over geloof sprak ze niet gemakkelijk, maar zingen over het geloof deed ze graag. Troost en aandacht gaf ze door via haar zelfgemaakte kaarten met geschreven gedichten. Lies was altijd in de kerk aanwezig om haar handen uit de mouwen te steken. Doordat ze zo in ons midden aanwezig was zullen we haar enorm missen. Ze was er met haar humor, haar nuchterheid, en haar lach. Lies bedankt voor alles wat je gedaan hebt al die jaren in de Bevrijdingskerk en in de Antoniuskerk. We wensen Piet, de kinderen en kleinkinderen veel kracht en sterkte toe! Sity Smedinga
Van de penningmeester. Tijdens de kerstviering met ouderen in Rosenburgh is een collecte voor de Voedselbank gehouden. De opbrengst
22 januari 10.00 – 12.00 uur: Mantelzorgontmoeting, Antoniuskerk 24 januari 10.00 uur: Bijbelkring, Antoniuskerk 31 januari 18.00 – 21.00 uur: Maaltijd + levensvragen, De Verdieping 1 februari 10.00 uur: Kerkdienst, Zuydtwijck 4 februari 14.30 – 16.30 uur: Soos, Antoniuskerk 5 februari 15.30 – 17.00 uur: Bijbeluur, Statenhof 8 februari 10.00 uur: Kerkdienst, Zuydtwijck 19 februari 15.00 – 16.30 uur: Bijbeluur, Rosenburgh 19 februari 14.30 – 16.00 uur: Bijbeluur, Parelvissers 26 februari 10.00 – 12.00 uur: Mantelzorgontmoeting, Antoniuskerk 28 februari 18.00 – 21.00 uur: Maaltijd + levensvragen, De Verdieping
van deze collecte was € 184,40. Een fantastische opbrengst. Wij ontvingen de volgende giften: via Suze Spijker € 10,00, van NN € 500,00. De avondmaalscollecte in De Statenhof bracht € 111,00 op. Dit bedrag is afgegeven bij het Kerkelijk Bureau en is bestemd voor de Diaconie Franstalige Afrikanen in Leiden. Voor de accept-girokaartenactie ontvingen wij € 3.796,00. Het koffiepotje in de Antoniuskerk bracht € 62,50 op, het potje in De Verdieping € 77,80. Overige giften op de giro € 221,59. Heel hartelijk bedankt voor al uw gaven! Deze gaven zijn bestemd voor het wijkfonds. Wat minstens zo belangrijk is, is de kerk van Leiden.
Daarvoor is de Actie Kerkbalans. Van de opbrengst van deze actie worden de predikanten en kerkelijk werkers betaald, de kerken, de steunpunten, de medewerkers van het kerkelijk bureau, afdrachten aan diverse organen, organisten, energiekosten, kortom dus alles om kerkelijk leven mogelijk te maken. Uw steun aan deze actie is daarom broodnodig en van belang, ook voor onze wijk! De folder en het toezeggingsformulier worden één dezer dagen bij u bezorgd. Wilt u het formulier invullen en klaarleggen voor de medewerker of anders terugsturen aan het Kerkelijk Bureau? Zonder dit centrale werk is er ook geen wijk, daarom verzoeken wij u dringend ook hieraan uw bijdrage te geven. Els van der Vlist
Leids Kerkblad | 23
Oecumenische geloofsgemeenschap Merenwijk Pastores: Vacature RK Vacature PGL pastor J.A. van der Bie, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5220655,
[email protected], mw. ds. E.S. Smidt, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5284909,
[email protected] Wijkkerkenraad: voorzitter P.J. van den Broek,
[email protected]; scriba O. Bloem,
[email protected] Algemene Kerkelijke Merenwijkraad: voorzitter mw. Ingrid (I.J.A.M.) Weitenberg, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5211963,
[email protected], secretaris mw. A.J. Delleman,
[email protected] Bankrekeningnr: ING 2581191 t.n.v. Algemene Kerkelijke Merenwijkraad Kerkelijk Centrum de Regenboog, Watermolen 1, 2317ST Leiden,tel. 071 - 5212858 Koster-beheerder: R. van Heijningen:
[email protected] Website: www.deregenboogmerenwijk.nl
Inzamelingsactie Syrie Op zondag 16 december hield Yvette Shamier, die oorspronkelijk uit Syrie komt en lid van onze geloofsgemeenschap is, na de dienst een inzamelingsactie voor Syrie. Ze zorgde voor een grote diversiteit Syrische hapjes bij de koffie en liet foto’s van de getroffen gebieden zien. Haar actie leverde € 308,50 op. Yvette zorgt er voor dat het ingezamelde geld via kerken in Syrie bij hulpbehoevende inwoners terecht komt om voedsel en medicijnen te verschaffen. Yvette heeft in de afgelopen maanden al een aantal malen geld kunnen sturen door acties die ze gehouden heeft.
Kerstsamenzang Op zondag 16 december vond in de Regenboog de jaarlijkse kerstzangavond plaats. Ook dit jaar was de belangstelling groot. Onder leiding van het Regenboogkoor werden er bekende kerstliederen gezongen. Die liederen werden afgewisseld met gedichten en korte kerstverhalen, voorgedragen door Hanneke van der Veen. De collecte na afloop, heeft een bedrag van € 288,85 opgeleverd. Dit bedrag is overhandigd aan ‘De Bakkerij’ voor de opvang van Franstalige Afrikanen in Leiden.
Benoeming pastoraal werker Per 1 januari is Marlène Falke-de Hoogh benoemd als pastoraal werker voor 0,3 fte in het RK Vicariaat Merenwijk. Op zondag 13 januari wordt zij door de administrator pastor A. van der Helm geïnstalleerd.
Morgengebed op de woensdagochtend Ook in 2013 verzorgen leden van de geloofsgemeenschap iedere woensdagochtend een Morgengebed, in het Stilte-
24 | Leids Kerkblad
centrum van de Regenboog. Het is een moment midden in de week, om samen te bidden. We komen bij elkaar om in alle eenvoud ons hart te openen voor God. Er wordt een Psalm en een Bijbeltekst gelezen, we zingen liederen en bidden het Onze Vader en hopen zo gesterkt de dag in te gaan. Het morgengebed begint om 9.30 uur. Na het morgengebed is er ruimte om elkaar te ontmoeten bij een kop koffie. Weet u van harte welkom.
Koffie-inloopochtend Iedere woensdagochtend is er vanaf 10.00 uur koffie-inloopochtend in de ontmoetingsruimte van de Regenboog. Een moment om gezellig met elkaar koffie te drinken met koekjes, en de laatste nieuwtjes uit te wisselen. Iedereen is van harte welkom.
Terugblik op het jubileumjaar Dat de Oecumenische Geloofsgemeenschap in de Merenwijk in 2011 en 2012 het 40-jarig jubileum gevierd heeft, kan Leidenaars niet ontgaan zijn. Wat ons nu rest zijn de foto’s en de verslagen. In de brochure Terugblik vindt u van elke activiteit uit het jubileumjaar een aantal foto’s, een globale omschrijving van de activiteit en de teksten en verslagen van de Looddag en het symposium. Het boekje is een goede herinnering aan een feestelijk jubileumjaar en een hebbeding voor ieder die de memorabilia van de Regenboog verzamelt en koestert. Er is nog een beperkt aantal exemplaren over, dat voor € 7,00 verkrijgbaar is bij John Boon (bedrag graag overmaken op bankreke-
ning 1679699 tnv JFBoon, dan krijgt u de brochure vanzelf thuis).
Filmavonden Na het succes van vorig jaar, gaan we ook dit jaar samen film kijken en aan de hand daarvan met elkaar in gesprek. De avonden zijn gepland op 13 maart en 24 april en worden geleid door ds. Ronald da Costa. Beide avonden beginnen om 19.30 uur. De toegangsprijs is € 5,00 per persoon. Meer informatie volgt en is binnenkort ook terug te vinden op www. deregenboogmerenwijk.nl.
De Litas Misschien heb je ze allang gezien, de Liturgische Assistenten die zondags tijdens de viering in de kerk de voorganger en koster assisteren. Liturgisch Assistent is een hele lange naam waar we in de Regenboog voor het gemak maar ‘Litas’ van hebben gemaakt. Alle kinderen uit onze kerk die meegedaan hebben aan het Samen aan Tafelproject kunnen junior-Litas worden. Zij hebben om beurten eens in de 6 tot 8 weken dienst, samen met een senior- Litas die
Agenda Morgengebed: elke woensdag van 09.30 tot 09.45 uur
ouder is en meestal al basiscatechese heeft gedaan of die daarmee bezig is. Eén keer per jaar, hebben we een “Litasverwendag”. Dan gaan we met alle Litassen ergens naar toe om ons een keer lekker te laten verwennen! Vind jij het ook leuk om op deze manier, samen met andere kinderen bij de kerkdienst te helpen? Geef jezelf dan op als Litas. Je kunt je aanmelden bij Hanneke van der Veen (5147570).
Inloop koffieochtend: elke woensdag van 10.00 tot 12.00 uur Repetitie Regenboogkoor: elke woensdag van 20.00 tot 22.00 uur Inzamelen oud papier, metaal en kleding: elke eerste donderdag van de maand van 09.00 tot 21.00 uur Mothers Prayers: elke eerste vrijdag van de maand van 10.30 tot 12.00 uur Regenboogdis: elke laatste vrijdag van de maand van 18.00 tot 20.00 uur Regenboog open: elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur Stiltecentrum open: elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur
Jongerenvieringen Tijdens de viering in de kerkzaal is er, eens per maand, een viering voor jongeren van 12 jaar en ouder in ’t Jop (voorheen zaal 1). De vieringen hebben meestal een onderwerp dat dicht bij het thema van de kerkdienst ligt. Er wordt veel gebruik gemaakt van eigentijdse teksten, muziek en video. Soms doen we een spel, iets creatiefs of praten we over het onderwerp. Het is ook goed mogelijk dat je een keer meewerkt aan de voorbereiding van de viering. De uitnodigingen voor de vieringen gaan altijd per e-mail. Ongeveer een week van tevoren ontvang je een uitnodiging met daarbij het onderwerp van de viering. Als je een uitnodiging per e-mail wilt ontvangen, neem dan contact op met Bas van den Berg (5238313) of Gerben Wessels (5899680). De volgende vieringen zijn gepland op 17 februari en 17 maart.
Jongvolwassenen In de pastoreskamer van de Regenboog komt een groep jongvolwassenen eens per maand op maandagavond bij elkaar. Samen bespreken ze een onderwerp dat door henzelf wordt aangedragen of een gedeelte uit een boek. Zo delen ze wat er op je afkomt wanneer je als jongere, die gelooft, in deze maatschappij staat en wisselen ze hun visies op de meest uiteenlopende zaken met elkaar uit. Als je zelf ook tussen (ongeveer) de 20 en de 35 jaar oud bent en het lijkt je leuk om in een ontmoeting met leeftijdsgenoten bezig te zijn met geloof, leven en maatschappij, kom dan gerust een keer kijken. We komen bij elkaar op de maandagavonden 11 februari en 11 maart, om 20.00 uur. Meer informatie is verkrijgbaar bij ds. Inge Smidt.
Kinderkoor Spetters is helaas gestopt Een droevige mededeling over kinderkoor Spetters, dat de afgelopen jaren ongeveer eens per zes weken de zondagse vieringen heeft opgeluisterd.
Na de zomervakantie bleek het aantal kinderen dat wilde meezingen zodanig geslonken, dat het koor te klein was geworden om nog met plezier te zingen. Ook een actie om meer leden te trekken, mocht niet baten. Daarom is er in overleg met dirigente Jitske Smit besloten het koor (hopelijk tijdelijk) stop te zetten. Wie weet zijn er in de toekomst wel weer meer kinderen die willen meezingen. Dan kan het koor weer van start gaan. Bovendien zijn er plannen om meer projectmatig muzikaal aan de slag te gaan met de kinderen.
Wereldtafel In de kerkzaal van de Regenboog staat sinds oktober de Wereldtafel. Deze tafel vormt een twee-eenheid met de Tafel van de Heer, waaraan we de maaltijd van de Heer vieren. De Wereldtafel maakt onze verbondenheid met de
wereld zichtbaar in het hart, de kerkzaal, van de Regenboog. Bij verbondenheid met de wereld moet niet alleen gedacht worden aan dienstbaarheid aan de wereld of diaconaat, maar ook aan de onontkoombare werkelijkheid dat wij gelovigen zijn in deze wereld, dat ons geloof in wisselwerking staat met alles wat er in de wereld gebeurt en ons als gelovigen aangaat. De Wereldtafel is de plek waar wij ons bezinnen op die wisselwerking. Aan de wereldtafel vinden ook dit jaar na de kerkdienst, om 11.15 uur, gesprekken plaats over geloof en maatschappij. Iedereen is van harte uitgenodigd, ook zij die niet de kerkdienst bijwonen maar wel geïnteresseerd zijn in wat er aan de Wereldtafel wordt besproken. Meer informatie over de thema’s die besproken worden, staat binnenkort op www. deregenboogmerenwijk.nl. Via deze website is het ook mogelijk zelf thema’s aan te dragen.
Leids Kerkblad | 25
Evangelisch-Lutherse Gemeente Predikant: vacature Kerkelijk werker: Barbara Heckel MA, Kortenaerstraat 21, 2014 RR Haarlem, tel. 023 – 5444525 Voorzitter kerkenraad: mw. G. Graner-Bijma, Westerdreef 145, 2161 GR Lisse, tel. 0252 – 414887,
[email protected] Secretaris kerkenraad: mw. C.C. Pet-Vonk, Muiderkring 217, 2332 BP Leiden, tel. 071 – 5762782,
[email protected] Bankrekeningnrs: 103946 en 451024303 t.n.v. ELG Leiden te Lisse Kerk en consistorie: Hooglandse Kerkgracht 26 en 28, 2312 HV Leiden, tel. 071 – 5140783,
[email protected] Kosterij: mw. H.J. Schotsman, Middelweg 36, 2312 KL Leiden, tel. 071 – 5140783,
[email protected] Website: www.luthersekerkleiden.nl
Nieuwjaar Het nieuwe jaar is rustig begonnen. Zou het nieuwe jaar ook zo rustig blijven? Als ik het wereldtoneel bekijk, denk ik het niet. Oorlogen, aardbevingen en opstanden het zal niet veel beter worden denk ik. Ben ik dan een doemdenker? Christus zegt dat aan het eind der tijden de liefde zal afnemen en er oorlogen en geruchten van oorlogen zullen zijn. Wij zien het allemaal. We leven immers sinds de hemelvaart van Christus in de eindtijd. Maar wanneer Christus terugkomt kunnen wij niet uitrekenen ook niet aan de hand van oorlogen, aardbevingen enz. Al eeuwenlang hebben mensen geprobeerd dat te doen maar God zei dan: ‘De tijd is nog niet gekomen’. Kun je dat zo zeggen? Ja, anders was Hij er immers al. En nu, het nieuwe jaar. Wat zal het brengen? Vreugde? Verdriet? De wederkomst? Wij weten het (gelukkig) niet. Wel weten wij dat God ons nog steeds een taak geeft op deze aarde. Hij maakt ons hier klaar voor de volkomen eeuwigheid. Het nieuwe jaar is net begonnen en ligt nog als een onbeschreven bladzijde voor ons zonder vlekken en krassen. Helaas zullen die wel in ons levensboek komen ondanks al onze goede voornemens. En goede voornemens hebben wij vaak genoeg. Maar gaan onze goede voornemens ook met gebed gepaard? Uit onszelf kunnen wij ook die goede voornemens niet volbrengen. Wij mogen echter op Christus onze hoop bouwen als wij Hem als onze verlosser aannemen. Hij zal ons helpen en al die vlekken en
26 | Leids Kerkblad
krassen uitgummen met zijn kostbaar bloed en ons boek als een mooi geheel aan de Vader overhandigen. Gaat u met mij in dat vertrouwen, biddend het nieuwe jaar in, dan bent u een gezegend mens. Ina van der Welle
Documentatieblad Lutherse Kerkgeschiedenis 2012 25-jarig bestaan (1987-2012) Zojuist verscheen een nieuw nummer van het Documentatieblad Lutherse Kerkteschiedenis (nr. 40, 2012). Sinds de Lutherse najaarssynode 1987 rolt dit periodiek met regelmaat - nu al 25 jaar van de pers. Vier bijdragen trekken in dit nummer voorbij: mevr. drs. A.E.C. Lindijer schrijft over de (Lutherse) diaconie in beweging, drs. Th.A. Fafié levert een bio- en bibliografie van de Lutherse wijnkoper en (kerk-)historicus D.C. Meijer jr., drs. B.J. van Kampen doet verslag van het boek Mijn Protestant. Persoonlijke ontmoetin-
gen en drs. Th.A. Fafié vraagt om meer informatie over de actieve Lutheraan J.F. Wichard. Ten slotte wordt de lezer(es) attent gemaakt op het boek Schuiling gezocht, over de Lutherhof aan het Staringplein te Amsterdam. Losse nummers van dit kerkhistorische tijdschrift (41 pagina’s) kunnen worden besteld door het overmaken van € 4,50 naar postbanknummer 5779925 t.n.v. Th.A. Fafié ‘inz. Documentatieblad Lutherse Kerkgeschiedenis te Haarlem’ en onder vermelding van: graag toezending nr. 40/ 2012. Mocht u ook de komende nummers (één keer per jaar) willen ontvangen, geeft u dat dan aan op de girokaart. Bij internetbankieren - gezien de verzending - ook graag uw naam en adres vermelden.
Luthers antiquariaat Tenslotte maken wij u attent op het bestaan van het Luthers antiquariaat te ’s-Gravenhage, een nieuw onderdeel van de SLUB. Via de website boekwinkeltjes. nl is dit antiquariaat bereikbaar. Onder andere is bijna het gehele oeuvre van de Lutherse theoloog en cultuurhistoricus prof. dr. C.W. Mönnich nog verkrijgbaar. Maar ook de geschriften van prof. dr. W.J. Kooiman, dr. C.Ch.G. Visser en dr. Ant. Johannes zijn nog voorhanden. E-mail:
[email protected].
Vanuit de kerkenraad Zondag 13 januari zullen we in de dienst de heer Fred van Leeuwen bedanken voor zijn inzet als kerkenraadslid met bijzondere opdracht. Hij heeft ons de afgelopen jaren vertegenwoordigd in de classis.
Agenda Op dinsdag en woensdag is Barbara Heckel (
[email protected]), kerkelijk werker, werkzaam voor onze gemeente. Momenteel is zij met ziekteverlof. Voor dringende zaken kunt u contact opnemen met de voorzitter of secretaris van de kerkenraad Activiteiten van A tot Z Erediensten: 13 januari ds. C. Groot-Korstanje 20 januari geen dienst 27 januari 10.00 uur oecumenische dienst in de Vredeskerk met de Oud Katholieke Parochie, de Vredeskerkgemeente en de Maranathawijkgemeente - viering Heilig Avondmaal 3 februari geen dienst 10 februari drs. G.W. Scholten 17 februari geen dienst 24 februari dhr. C. Muusse Kerkenraad: 5 februari om 20.00 uur in de consistorie Nieuwjaarsreceptie: zondag 13 januari na de dienst
De sluitende begrotingen 2013 van kerk en diaconie zijn door de kerkenraad goedgekeurd. Het opstellen van de kieslijsten voor de nieuwe synode vraagt meer tijd dan was voorzien. Dit hangt samen met het feit dat de bereidverklaringen van de kandidaten in een aantal gevallen nog niet zijn ontvangen of onvolledig zijn. Voorts vergt het samenstellen van de kieslijsten extra tijd voor overleg. Op grond van het bovenstaande heeft het Interim-Bestuur in zijn vergadering van 13 december besloten om de verkiezingen enige tijd uit te stellen.
Studiedag Nederlandse Lutherse Vrouwenbond op 9 maart te Utrecht Thema: Reformatie en Tolerantie Het bestuur van de NLVB heeft voor het jaar 2013 voor haar jaarthema besloten aan te sluiten bij de thema’s van de Lutherdecade. Voor 2013 is dat ‘Reformatie en tolerantie’. Over het begrip ‘tolerantie’ valt veel te zeggen. Een open houding naar andersgelovigen, andersdenkenden, anderslevenden, de kennismaking met elkaar en het respectvol voeren van de dialoog kan je leven verrijken, zeker. Maar tolerantie kent wel grenzen en dat is buiten beschouwing gelaten in bijvoorbeeld de campagne die SIRE momenteel voert: ‘Tolerantie, daar knapt heel Nederland van op!’ Tolerantie is een lastig woord, dat
Redactiecommissie: contactpersoon Lenie de Jongh (0348 419778). Periode van het volgende Leids Kerkblad is van 21 februari t/m 21 maart. Inleverdatum kopij: uiterlijk 4 februari per mail bij
[email protected]
verwarring kan scheppen. Volgens het woordenboek betekent het ‘verdraagzaamheid jegens andersdenkenden’, maar dat is een vlag die de lading toch niet helemaal dekt. Tolerantie is niet hetzelfde als overal en tegen iedereen ‘ja en amen’ zeggen als jijzelf een andere mening bent toegedaan, er andere principes op nahoudt. Tolerantie roept spanning op overal waar mensen met verschillende achtergronden en andere waarden en normen samenleven. Ook binnen kerken die zich tot dezelfde geloofstraditie rekenen, zoals de Lutherse wereldkerk, hebben we met die spanning te maken. Zo zal de kerk voorlopig wel uitgedaagd blijven om toe te werken naar gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen, van hetero- en homoseksuelen, van rijken en armen. Voor de studiedag die op zaterdag 9 maart, van 10.00 – 16.00 uur, in de Evangelisch-Lutherse Kerk te Utrecht zal plaatsvinden is als gastspreekster uitgenodigd mevrouw Kathleen Ferrier, bekend vanwege haar werk voor de migrantenkerken en als CDA-politica, die zich uitsprak tegen samenwerking met de PVV van Geert Wilders. In het ochtendprogramma zal zij een inleiding verzorgen en met ons in gesprek gaan. In het middagprogramma is er de mogelijkheid om in een aantal
workshops op verschillende manieren (onder andere creatief, bibliodrama, gesprek) het thema ‘tolerantie’ verder uit te diepen. De dag wordt afgesloten met een vesper. Ieder, vrouwen en mannen, wordt van harte uitgenodigd deze dag bij te wonen. De kosten bedragen € 15,00. Voor koffie en thee wordt gezorgd, een lunchpakketje neemt u zelf mee. U kunt zich tot uiterlijk 24 februari opgeven bij de secretaris van de NLVB, Coby Aartsen-Kraaijpoel, tel. 0575-515396, email:
[email protected].
Van de kerkrentmeesters Verantwoording over de maanden oktober - december. Aan collecten voor de kerk werd € 653,15 ontvangen en voor de diaconie € 92,10. De collecten voor de voedselbank en voor de kerstbonnen brachten € 265,00 en € 136,40 op. Tevens ontvingen we de volgende giften: mw. R. € 500,00, dhr. en mw. V. € 100,00, dhr. en mw. M. € 100,00, dhr. en mw. Z. € 1.000,00, dhr. H. € 300,00, dhr. en mw. Z. € 1.000,00. Alle gevers hartelijk dank.
Leids Kerkblad | 27
Vereniging van Vrijzinnige Protestanten Predikant: mw. ds. M. Driessen, Lammenschansweg 51, 2313 DJ Leiden, tel. 071 - 5131422,
[email protected] Voorzitter: G. Eegdeman, Laan van Arenstein 23, 2341 LS Oegstgeest, tel. 071 - 5153865 Secretaris: mw. E. Kromhout, Ridderspoorlaan 25, 2343 TV Oegstgeest, tel. 071 - 5157567,
[email protected] Bankrekeningnr.: 175067 t.n.v. 2e penningmeester VVP Leiden-Oegstgeest Kerkdiensten: Gemeentecentrum, Lijtweg 9, 2341 HA Oegstgeest Website: www.vvpleidenoegstgeest.nl
Uit de gemeente Allereerst natuurlijk een hoopvol en inspirerend 2013 gewenst. Het komende jaar zal in onze gemeente ook de discussie op gang komen van hoe we in de toekomst verdergaan. U zult daar de komende maanden meer van horen.
Overleden Elizabeth Alphenaar–den Daas, is op 19 december overleden, bijna 98 jaar oud. Zij en haar man hebben samen dansschool Alphenaar opgericht en daarin samen met hart en ziel gewerkt. Op 27 december hebben we in besloten kring afscheid van haar genomen en haar gastvrijheid en enorme inzet herdacht.
Vieren We zijn verheugd dat prof. dr. Arjo Klamer, hoogleraar culturele economie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam weer de laatste zondag van januari, bij ons zal voorgaan.
Agenda 15 januari - 10:00 uur Jaarvergadering van de VP Vrouwengroep in de Vredeskerk 21 januari - 20:00 uur Literatuur en Religie in het Gemeentecentrum: Het raadsel Spinoza 22 januari - 14:00 uur Literatuur en Religie in het Gemeentecentrum: Het Raadsel Spinoza 31 januari - 10:00 uur Psalmen-muziekkring in het Gemeentecentrum 5 februari - 10:00 uur VP Vrouwengroep: Wat doet kleding met mensen? 10 februari - 15:00 uur Toneelstuk ‘Wie stenen losbreekt’ in de Regenboogkerk in Oegstgeest 11 februari - 20:00 uur Lezing over ‘Keltische spiritualiteit’ door ds. H. Plomp in de Scheppingskerk in Leiderdorp 14 februari - 10:00 uur Psalmen-muziekkring in het Gemeentecentrum 20 februari - 17:45 uur Sobere maaltijd met informatie en collecte voor diaconaal doel in Willibrordserf 26 februari - 20:00 uur Lezing door Jacintha van Harteveld over haar boek, in het Gemeentecentrum
28 | Leids Kerkblad
Hij weet ons altijd te boeien, vaak met invalshoeken vanuit zijn vakgebied in combinatie met de Bijbel. Onze pio van vorig jaar, Carola Dahmen, die 24 februari bij ons voorgaat, is nu predikant in Berkenwoude. In een feestelijke dienst met veel muziek mocht ik haar in het ambt bevestigen en inzegenen. In de dienst van 3 februari zal het blokfluitkwartet ‘Zoethout’ spelen en ben ik de voorganger. Liesbeth Kromhout, geestelijk verzorger in Vlietwijk, zal 10 februari de dienst leiden, terwijl ik op die datum in de Hooglandse Kerk in de viering mag voorgaan. Op woensdag 13 februari zal ik samen met mijn rooms-katholieke collega in de Groene Kerk te Oegstgeest Aswoensdag vieren.
Toneelstuk ‘Wie stenen losbreekt’. Kirsten Benschop speelt in dit stuk een vrouw van middelbare leeftijd die besluit naar een klooster te gaan en die na haar retraite beseft, dat zij zich op een keerpunt in haar leven bevindt. Thema’s als leegte, eenzaamheid en sterven staan centraal, geplaatst binnen spirituele kaders van hoop, zingeving en geloof. Haar inspiratiebronnen voor dit stuk zijn Anselm Grün, Kahlil Gibran, Primo Levi, Jacoba van Velde en Prediker. Iedereen is van harte uitgenodigd bij deze gratis voorstelling, gesponsord door Vrijzinnig Perspectief en georganiseerd in samenwerking met de Protestantse Gemeente te Oegstgeest op zondag 10 februari om 15.00 uur in de Regenboogkerk aan de Mauritslaan in Oegstgeest. Na afloop wordt er een drankje geserveerd en is er gelegenheid voor wie dat wil, om met Kirsten Benschop na te praten. Hartelijke groet, Marjan Driessen
Eglise wallonne Pasteur: Mme Françoise Weber, Houtlaan 15, 2334 CJ Leiden, tel. 071 – 5177533,
[email protected] Presbytère: Houtlaan 15, 2334 CJ Leyde Président du consistoire: H.J. de Jonge, Zeemanlaan 47, 2313 SW Leiden.
[email protected] Trésorier: Frank E. H. van Egmond, Herensteeg 16, 2311 SJ Leiden Compte de l’Eglise: ING bank 5370099 au nom de: Eglise wallonne de Leyde à Leiden Temple: Breestraat 62, 2311 CS Leiden, tél. 071 – 5134139 Compte de la diaconie: 575834431 au nom de Diaconie Waalse Kerk Leiden. Salle Loeber: Breestraat 62, 2311 CS Leiden Marguillier et organiste: Erik van Bruggen, Breestraat 64, 2311 CS Leiden, tél. 071 – 5134139,
[email protected] Site web: http://www.eglisewallonne.vze.com Secrétariat:
[email protected]
Le mot du consistoire Le consistoire tient à remercier de tout cœur tous les bénévoles qui, pendant l’année 2012, ont aidé à faire fonctionner notre paroisse comme une communauté vivante et accueillante.
du film: ‘Le Havre’, en français avec sous-titres néerlandais, puis conversation autour d’un goûter sur le thème de l’immigration clandestine.
Catéchisme pour adultes Au choix, le dimanche à midi au temple, ou le jeudi à 20h au presbytère. Dimanche 27 ou jeudi 31, nous étudierons le sujet ‘Le baptême’. Dimanche 17 ou jeudi 21 février, le thème ‘Qui est sauvé?’ Animation: pasteur Françoise Weber.
Les bénévoles responsables de la médiathèque
Le nouveau groupe de visiteurs Nous avons été enthousiasmés de continuer notre travail et nous sommes encouragés par vos nombreux signes d’amitié et de solidarité fraternelle.
Le groupe de visiteurs Un nouveau groupe de visiteurs à domicile et à l’hôpital s’est créé pour cette nouvelle année. Une formation de base et un suivi, assuré par le pasteur, accompagne les nouveaux et fait partager l’expérience des anciens, pour répondre à notre mission de soutien fraternel mutuel.
Rendez-vous à l’après-midi de la francophonie Dimanche 20 janvier à 14h30, projection
Programme des predications Le 20 janvier: Jean 1, 19-36 ‘Voici l’Agneau d’Elohim qui enlève la faute de l’univers’ Le 27 janvier: Jean 1, 37-51 ‘Amen, amen, je vous le dis, désormais vous verrez s’ouvrir le ciel’ Le 10 février: Psaume 124 Notre être, comme un oiseau, s’est enfui du piège des oiseleurs. Le 17 février: Psaume 130 Mon être attend Adonaï plus les gardes, le matin, gardent le matin. Le 24 évrier: Psaume 132 Voici mon repos, à jamais, j’habite là, oui, je m’en suis épris.
Leids Kerkblad | 29
BMS Netwerk Notarissen Notarissen mr. R.H. Breedveld mr. E.J. Moolenaar mr. M. Schwarze
Plantsoen 25 2311 KG Leiden T (071) 516 29 30 F (071) 516 29 35 E
[email protected]
persoonlijk, betrokken en altijd dichtbij
> Alle rechtsgebieden > Combinatievoordeel bij gelijktijdig passeren van verschillende akten
Nico Soek begeleidt en verzorgt de uitvaart, ook als u elders verzekerd bent.
> Gratis abonnement op onze elektronische nieuwsbrief > Eigen parkeerterrein 16458
www.bmsnotarissen.nl
leidend in communicatie productie Rooseveltstraat 12 - 2321 BM Leiden Tel. (071) 579 75 00 - www.groenmedia.nl
“Vooral je zorg deed ons goed. Je persoonlijke benadering verdient lof en verzacht zeker een beetje de pijn.” Lange Voort 3, Oegstgeest, t 071 565 15 77, AttendoUitvaartzorg.nl
van BEUKERING MAKELAARS
Ons actuele woningaanbod vindt u ook op:
in online Schrijf u
e voor d
uw s nie grati
e sbri
071 - 57 20 076 dag en nacht www.arumuitvaartzorg.nl
*** Diverse fraaie 55+ appartementen Rosenburch in Leiden
– Tweekamerappartement – Etagewoning met lift – Diverse faciliteiten – Huismeester – Voorwaarden: max. twee personen, max. bruto jaarinkomen € 34.085,– Netto huurprijs ca. € 625,- exclusief servicekosten circa € 205,- (inclusief stookkosten/elektra/cai) – Huurtoeslag mogelijk Heeft u interesse? Laat ons weten of u op de wachtlijst wilt komen. Neem contact op met Vestia Zuid Nederland via 0900 8055 (4ct. p/min.) of met Rosenburch via (071) 576 92 09. U kunt ook mailen via
[email protected].
30 | Leids Kerkblad
f
Gelezen De geboorte van Leiden naar de mis, minimaal eens per week en in vele gevallen vaker. De dichtstbijzijnde kerken stonden in Leiderdorp en Oegstgeest, veel te ver weg. Het is echter ook mogelijk dat een eerste houten kerkje op de plaats van het huidige middenschip van de Pieterskerk heeft gestaan. De Burcht trok mensen aan. Men vestigde zich aan de overkant van de Nieuwe Rijn, die toen veel breder was dan nu. De eerste bewoning concentreerde zich op de plek waar nu het stadhuis staat. Dat is eeuwenlang de drukst bewoonde plaats langs de Breestraat geweest, reden waarom deze plek zoveel hoger ligt dan de rest van de straat. Hier heeft zich het meeste huisvuil opgehoopt. In het vierde kwart van de twaalfde eeuw had Leiden zo’n 400 inwoners. Het dorp bruiste van de activiteiten. De burchtheuvel werd verhoogd en er werd een tufstenen ringmuur op gebouwd van het formaat dat wij nu nog kennen. De status van de burggraaf bracht mee dat bij de Burcht van Leiden een ophaalbrug werd gelegd. Op de plaats waar nu de trits Sint Jansbrug-Hoogstraat-Visbrug ligt, werd een tachtig meter lange houten brug gebouwd.
Het begon allemaal in Rijnsburg. Graaf Dirk III (zie afbeelding) nam in het begin van de elfde eeuw de burcht in Rijnsburg in gebruik voor het heffen van tol van het scheepvaartverkeer van en naar Engeland. Op enig moment ontstond de gedachte om van de burcht van Rijnsburg naar een andere burcht te verhuizen. Rond 1050 werd de hele burchtorganisatie van Rijnsburg naar Leiden verplaatst. Op de burchtheuvel, die toen wat lager was dan nu, kwam een houten palissade te staan. Voor de bemanning van de Burcht werd een voorburcht aangelegd met diverse ruimten. In de voorburcht kan heel goed ook een kapel gevestigd zijn geweest. In die tijd was een kapel zonder meer nodig. Mensen moesten nu eenmaal
In dezelfde tijd bouwde graaf Dirk VII het Gravensteen, het diende voor zijn veiligheid en was een statussymbool. Kort na zijn overlijden werd de rust in Leiden grondig verstoord. Om zijn opvolging brak een burgeroorlog uit die bekend werd als de Loonse Oorlog (1203-1206). Nadat de rust was weergekeerd ontstond de wens om Leiden stadsrecht te verlenen. Het ligt voor de hand dat deze wens in eerste instantie bij de burgers van Leiden ontstond. De oorlog was slecht gevallen: twee keer was de stad in een veldslag verwikkeld. De bevolking voelde zich aan haar lot overgelaten. De burgers wilden zichzelf besturen. Aldus werd besloten: het oorspronkelijke stadsrecht moet in of na het jaar 1213 zijn verleend. Na de eerste euforie kregen de burgers in de gaten dat de burggraaf toch wel erg veel macht had behouden. Bovendien moest Leiden in
geval van oorlog 25 man leveren voor een speciale eenheid belast met de bewaking van de grafelijke tent. Het duurde nog tweehonderd jaar voordat de burggraaf al zijn politieke macht had verloren. Toen pas was Leiden eindelijk onafhankelijk. Voor zover een Hollandse stad onafhankelijk kon zijn. Elias van der Plicht Dit is een bewerking van het samenvattende hoofdstuk van het onlangs verschenen boek ‘Het ontstaan van Leiden’, geschreven door Freek Lugt. Freek Lugt, Het ontstaan van Leiden. Over de burggraaf, de ontginning, de opwas, het stadsrecht, Primavera Pers, Leiden 2012, 288 pgn, € 34,50
Leids Kerkblad | 31
Algemene Kerkenraad Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente te Leiden preases: F. van Oosten, Akkerhoornbloem 36, Leiden scriba: M.P.H.J. Korbee, Zandzegge 11, 2318 ZK Leiden, tel. 071 - 5126574 postadres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden telefoon: 071 - 5764145 e-mail:
[email protected]
Uit de Algemene Kerkenraad Burkina Faso geleerd hoe zij het schaarse water beter in kunnen zetten voor de landbouw.
De leden en gastleden van de Algemene Kerkenraad (AK) kwamen dinsdag 18 december bijeen voor de laatste vergadering van 2012. Scheidend scriba H. Nagelkerke las voor uit het slot van Marcus 8 waarin Jezus ons oproept zijn kruis op zich te nemen en Hem te volgen. Nagelkerke benadrukte dat we de solidariteit met deze schuldige wereld niet mogen verbreken. Doelend op het vitaliseringsproces sprak hij ook de hoop en verwachting uit dat de zes wijkgemeenten, elk met haar eigen geluid, eens als één symfonie mogen klinken. Van de Protestantse Gemeente te Oude Wetering is een uitnodiging ontvangen voor de afscheidsdienst van ds. M. van der Velden op 6 januari. Ds. Van der Velden was tot halverwege 2006 jarenlang betrokken bij het Pastoraal Buurtenwerk Leiden en gaat nu met emeritaat. Kerk in Actie stuurde een overzicht van de bijdragen die vanuit onze gemeente zijn ontvangen. Voor het Diaconaat Buitenland, het Diaconaat in Nederland, het Zendingswerk en Totaalprogramma en Interactief is in de maanden februari tot en met september door onze gemeente ruim € 43.000,00 gegeven. Vergeleken met dezelfde periode 2011, is dat circa € 1.000,00 minder, maar gezien de huidige economische ontwikkelingen toch een bedrag om trots op te zijn! Met het geld wordt onder andere boeren in
32 | Leids Kerkblad
De begroting 2013 van de Protestantse Gemeente te Leiden (PGL) is in eerste lezing vastgesteld. Deze laat een verwacht positief saldo zien van ruim € 2.000,00 en is dus sluitend. Echter, hierin is een onzekere inkomstenbron opgenomen, namelijk een verwacht rendement op ons vermogen van € 100.000,00. Een uitgebreide toelichting vindt u elders in het Leids Kerkblad. Vooruitlopend op de definitieve vaststelling van de begroting heeft het College van Kerkrentmeesters de AK verzocht om te mogen investeren in gebouw De Regenboog. De bedekking van de noordgevel dient dringend aangepakt te worden om verdere waterschade te voorkomen. Verder moet de toiletgroep gemoderniseerd worden. Niet alleen prettig voor gemeenteleden, maar ook voor allen die er gebruik van maken wanneer de kerk verhuurd wordt. Verder is gesproken over het Missionair Buurtenwerk Leiden, een vervolg op het Pastoraal Buurtenwerk Leiden dat vanuit de Classis Leiden gefinancierd wordt. Een teamlid van wijkgemeente Zuidwest houdt zich hiermee bezig, maar het project eindigt in 2013. Aan Zuidwest is daarom gevraagd om met een evaluatie te komen en een eventueel daaruit voortvloeiend voorstel, zodat hierover in een volgende vergadering gesproken kan worden. Overigens meldde de wijkgemeente dat de vacante positie van diaken in de AK vanaf 2013
vervuld wordt door B. Oosthoek. Uiteraard is gesproken over het vitaliseringsproces en wel zoveel dat hiervoor een aparte pagina is opgenomen in het Leids Kerkblad.
Afscheid Aansluitend op de vergadering was de afscheidsborrel voor Nagelkerke. Hiervoor waren ook de leden van de Colleges van de Diaconie en Kerkrentmeesters, alsook de medewerkers van het Kerkelijk Bureau uitgenodigd. Ook Han Nagelkerke’s vrouw Binny en oud-preses van de AK Jasper Radder waren hierbij aanwezig. Voorzitter F. van Oosten kenmerkte de periode van het scribaat van Nagelkerke als ‘turbulent’. Sinds 2000 is er heel veel gebeurd, zoals de fusie van de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Evangelisch-Lutherse Kerk tot de Protestantse Kerk in Nederland en het huidige vitaliseringsproces. Vermoedelijk zijn tientallen kilo’s aan beleidsstukken, agenda’s en overige
stukken door zijn handen gegaan. Van Oosten: ‘Namens de AK bedank ik je voor het vele werk, de grote inzet en de gepaste ironie, maar altijd met passie!’ Nagelkerke memoreerde in zijn slotwoord enige van zijn ervaringen en overhandigde tot slot zijn exemplaar van de Kerkorde en ordinanties aan zijn opvolger, M. Korbee. Hierna volgde nog een gezellig samenzijn. M.P.H.J. Korbee
College van Kerkrentmeesters Secretaris: J.P. Karstens, tel. 071 - 5212087 Adres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5764145,
[email protected] Bankrekeningnrs: 41878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden (voor giften) 121554 t.n.v. Actie kerkbalans Leiden (voor vrijwillige bijdragen) Kerkelijk Bureau: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden Geopend: maandag t/m donderdag van 09.00-12.00 uur, tel. 071 - 5764145 Collectebonnen: verkrijgbaar van € 0,75 van € 15,00 per vel; bonnen van € 1,20 van € 24,00 per vel en bonnen van € 2,00 van € 40,00 per vel Betaling van de collectebonnen op rekening nr. 41878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden o.v.v. aantal bonnen en prijs. Mutaties in verband met verhuizing, huwelijk, geboorte of overlijden gaarne melden bij het Kerkelijk Bureau ten behoeve van de verwerking in de ledenadministratie.
Begroting 2013 Protestantse Gemeente te Leiden In afwachting van nieuw beleid Naar verwachting zal het beleidsproces dat is ingezet, en waarvan regelmatig verslag wordt uitgebracht in dit blad, in 2013 leiden tot een nieuw beleidsplan voor onze gemeente. In afwachting van dit nieuwe beleidsplan is de begroting nog gebaseerd op zes predikantsplaatsen, vijf plaatsen waar kerkdiensten worden gehouden en twee Steunpunten
Inkomsten
€ 500.000
€ 750.000
€ 320.000
Uitgaven € 180.000
€ 550.000 € 430.000
(De Wijkplaats aan de Topaaslaan en De Verdieping aan de Stevensbloem).
Geen tekort? Op het eerste gezicht is er geen tekort. Maar dat is een beetje geflatteerd. In de begroting 2013 hebben we rekening gehouden met ongeveer € 100.000,00 winst op vermogenstransacties. Gezien de jaren 2011 en 2012 is dat een bedrag waar we rekening mee kunnen houden. Maar het is geen vast en zeker inkomen. Dus het is niet juist om hierop vaste uitgaven te baseren. Daarom hebben wij aan de Algemene Kerkenraad aangegeven dat de structurele Verhuur gebouwen uitgaven in de en terreinen komende jaren met Opbrengst vermogen € 100.000,00 omlaag gebracht dienen te Kerkbalans, worden. collecten, giften Uit de cijferopstelling kunt u zien dat ongeveer 20 procent van onze inkomsten afkomstig is uit het rendement op ons vermogen. Het is dus van belang om dat vermogen op Kosten predikanten en peil te houden kerkelijk werkers omdat anders die Overige inkomsten omlaag personeelskosten gaan. Kosten gebouwen Beheerskosten
€ 410.000
Vrijwillige bijdragen van groot belang De vrijwillige bijdragen, de collecten en de giften vormen
ongeveer de helft van onze inkomsten en zijn daarom van zeer groot belang voor de instandhouding van onze gemeente. Hoewel het aantal bijdragers jaarlijks - met name door overlijden afneemt blijft het bedrag redelijk op peil. Maar gezien de cijfers voor 2012 houden wij rekening met een lichte daling. Hopelijk zijn wij te pessimistisch!
Korte toelichting. - De kosten van predikanten en kerkelijk werkers spreken voor zich. De overige personeelskosten betreffen de kosten van kosters, organisten en administratief personeel. - De kosten van de gebouwen betreffen de onderhoudskosten, de energielasten, de kosten van aanschaf inventarissen etc. van onze kerkelijke gebouwen en de huren van niet in eigendom zijnde gebouwen. - De beheerskosten betreffen o.a. kosten drukwerk, accountantskosten, ledenadministratie en de verplichte bijdrage aan de landelijke kerk ad € 65.000,00.
Begroting ligt ter inzage De Begroting 2013 van de Protestantse gemeente te Leiden is in eerste lezing vastgesteld op de Algemene Kerkenraad van 18 december. De begroting ligt vanaf 7 januari twee weken ter inzage op het Kerkelijk Bureau. Het bureau aan de Van Vollenhovenkade 22 is geopend van maandag tot en met donderdag tussen 9.00 uur en 12.00 uur. De begroting wordt definitief vastgesteld op de Algemene Kerkenraad van 22 januari. Eventuele reacties kunt u tot uiterlijk maandag 21 januari richten aan het Kerkelijk Bureau t.a.v. de scriba van de Protestantse Gemeente te Leiden, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden. Het College van Kerkrentmeesters
Leids Kerkblad | 33
Toelichting bij de begroting 2013 van de Diaconie van de PGL De begroting voor 2013 vertoont een klein begroot nadelig saldo van € 4.000,00. Dit is een reële inschatting van het te verwachten resultaat, maar wij hopen op incidentele giften, legaten of andere baten. De meeste posten liggen ongeveer op het niveau van de begroting 2012 en de uitkomsten van 2011. Op enkele daarvoor in aanmerking komende posten, die niet al zijn toegelicht bij de begroting 2012, volgt hierna een toelichting. - De salariskosten van secretariaat en facilitaire dienst stijgen licht. De aanstelling van de secretaresse is in de loop van 2011 iets uitgebreid vanwege nieuwe werkzaamheden voor derden. Hiertegenover staan inkomsten. In 2012 is een meer gekwalificeerde conciërge met een hogere inschaling noodzakelijk gebleken. - Binnen het project ‘Diaconie Franstalige Afrikanen’ wordt steeds meer individuele hulp geboden in de vorm van voeding en huisvesting. Recent is besloten om een woning te huren waarin een viertal daklozen uit deze doelgroep tijdelijk kunnen wonen. Binnen de PGL speelt het proces van vitalisering. Aandachtsvelden als pastoraat, catechese, liturgie, gemeenteopbouw en diaconaat worden op allerlei plaatsen binnen de PGL ter hand genomen. Wij zouden deze onderwerpen graag sterker met elkaar verbinden, mogelijk door de voorgangers van de PGL meer bij ons werk te betrekken. Hierdoor zou in onze ogen de herkenbaarheid van de PGL, naar binnen en naar buiten toe, vergroot kunnen worden. Hiernaast zien wij als diaconie nog twee mogelijke verbeterpunten: - Versterking diaconale signaleringsfunctie van de wijken omdat wij vanuit De Bakkerij slechts een beperkt beeld hebben van de lokale diaconale behoeften. - Wegen zoeken om de diaconale kennis en ervaring van de professionals en de vrijwilligers van de diaconie nog meer beschikbaar te stellen aan de wijkgemeenten. Ook in 2013 kunnen zich weer projecten voordoen waarmee bij het opstellen van de begroting geen rekening is gehouden, deze worden als pm-posten genoemd. De projecten zullen altijd op externe financiering gebaseerd zijn, zodat er per saldo geen resultaatgevolgen zijn. Daarnaast is er natuurlijk voor deze projecten vrijwel altijd inbreng van menskracht en van ruimten en faciliteiten van de diaconie.
Ter inzage De Begroting 2013 van de Diaconie van de PGL is in eerste lezing vastgesteld op de Algemene Kerkenraad van 29 november. De begroting ligt vanaf maandag 7 januari twee weken ter inzage op het Kerkelijk Bureau. Het bureau aan de Van Vollenhovenkade 22, is geopend van maandag tot en met donderdag tussen 9.00 en 12.00 uur. De begroting wordt definitief vastgesteld tijdens de vergadering van de Algemene Kerkenraad van 22 januari. Eventuele reacties kunt u tot uiterlijk maandag 21 januari richten aan: Kerkelijk Bureau, t.a.v. scriba PGL, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden. W. Nieboer
34 | Leids Kerkblad
Kerkdiensten
Antoniuskerk
■ Zondag 3 februari
10.00 u. mw. N. Bakker en mw. S. Smedinga, oecumenische dienst
Deurcollecte: Energiekosten
10.00 u. mw. ds. E.S. Schmidt
Hooglandse Kerk
De Regenboog ■ Zondag 13 januari
Evangelisch-Lutherse Kerk Deurcollecte: Energiekosten
10.15 u. geen dienst
Gemeentecentrum Oegstgeest Hooglandse Kerk
10.00 u. mw. ds. A.A. van der Wel, Berkel en Rodenrijs 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. K. van den Broeke Marekerk
10.00 u. ds. G.H. Abma, Gouda 17.00 u. ds. T. Jacobs Maranathawijk
10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk
10.00 u. ds. G.J. Venema Antoniuskerk
09.15 u. ds. C.J. van Dongen De Regenboog
10.30 u. mw. ds. E. Magnee-de Berg, Gouda Waalse Kerk
10.30 u. mw. ds. F. Weber
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. mw. P.I. van der Meijden Overrhyn
11.00 u. ds. H.J. Hemstede, Leiderdorp LUMC
10.00 u. pastor H. van Breukelen Diaconessenhuis
10.15 u. ds. A.C. Kooijman ■ Zondag 27 januari
10.00 u. mw. M. Hoogervorst
Deurcollecte: Huur en onderhoud kerkelijke gebouwen
10.15 u. mw. ds. C. Groot-Korstanje
Hooglandse Kerk
Evangelisch-Lutherse Kerk
Gemeentecentrum Oegstgeest
10.30 u. mw. ds. M.J. Wassenaar, Katwijk Waalse Kerk
10.30 u. ds. D. Ribs
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. ds. G.F. Smaling, Oegstgeest
10.00 u. ds. A. Alblas - Heilige Doop 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. R. van Waarde 19.00 u. ds. A. Alblas, cantatedienst m.m.v. Voix jolies en Amici della Musica Marekerk
11.00 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp 10.00 u. pastor J.H.S. Evers
10.00 u. zie Vredeskerk
LUMC
Diaconessenhuis
10.15 u. ds. M. de Leeuw
Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal):
10.00 u. H. Zwart
Dorpskerk Leiderdorp: dienst voor mensen met een verstandelijke beperking
15.00 u. pastor R. van Dijk ■ Zaterdag 19 januari
Maranathawijk
10.30 u. mw. ds. M.J. Wassenaar, Katwijk ■ Zondag 20 januari
Deurcollecte: Oecumene; Marekerk GZB Hooglandse Kerk
10.00 u. ds. M. de Leeuw 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. Chr. van den Berg-Seiffert Marekerk
10.00 u. ds. T. Jacobs 17.00 u. ds. J.B. Alblas, Katwijk aan Zee 19.30 u. ds. W.J. Dekker, Amersfoort, Alphadienst Maranathawijk
10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk
10.00 u. M. Boelen
10.00 u. ds. T. Jacobs 17.00 u. kand. W. Braaksma, Bodegraven Maranathawijk
10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk
10.00 u. P.W.A. Stuurman Antoniuskerk
09.15 u. ds. P.F. Warmenhoven De Regenboog
10.00 u. mw. S. Smedinga en P. Dirksen Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. geen dienst
Gemeentecentrum Oegstgeest
10.30 u. mw. ds. M. Driessen 10.30 u. ds. D. Ribs
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. ds. G.F. Smaling, Oegstgeest Overrhyn
11.00 u. ds. G. Binnendijk, Noordwijk LUMC
10.00 u. mw. ds. H.C. Pasterkamp Diaconessenhuis
10.15 u. ds. M. de Leeuw ■ Zondag 10 februari
Vredeskerk
10.00 u. oecumenische dienst Antoniuskerk
Deurcollecte: Kerkelijk Buurtenwerk Leiden; Marekerk Missionair Stadswerk
De Regenboog
Hooglandse Kerk
09.15 u. ds. P.F. Warmenhoven 10.00 u. mw. M. Hoogervorst Evangelisch-Lutherse Kerk
10.00 u. oecumenische dienst in de Vredeskerk Gemeentecentrum Oegstgeest
10.30 u. ds. A. Klamer, Hilversum Waalse Kerk
Zuydtwijck
Marekerk
Waalse Kerk
10.00 u. ds. F.A.J. Heikoop, ’s Graveland 17.00 u. ds. T. Jacobs
Overrhyn
10.00 u. ds. A. Alblas, Heilig Avondmaal m.m.v. Leidse Cantorij 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. H. Schouten
10.30 u. mw. ds. F. Weber
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. R. Rus, Oegstgeest Overrhyn
11.00 u. mw. E. Kruyt LUMC
10.00 u. mw. ds. M.A. de Vries Diaconessenhuis
10.15 u. pastor H. van Breukelen
Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal):
10.00 u. W. Pantjes
■ Zaterdag 2 februari
10.00 u. mw. ds. M. Driessen 11.45 u. oecumenische studentendienst, prof. dr. C. van Bree Marekerk
10.00 u. ds. T. Jacobs, Heilig Avondmaal 17.00 u. ds. T. Jacobs Maranathawijk
10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk
10.00 u. ds. G.J. Venema, scholendienst Antoniuskerk
09.15 u. mw. S. Smedinga De Regenboog
10.00 u. nog niet bekend
Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. G.W. Scholten
Gemeentecentrum Oegstgeest
10.30 u. mw. pastor E. Kromhout Waalse Kerk
10.30 u. mw. ds. F. Weber
Zorgcentrum Groenhoven Zuydtwijck
10.30 u. pastor H. van Breukelen
10.00 u. J. van Wallinga, Leiderdorp Overrhyn
11.00 u. nog niet bekend LUMC
10.00 u. ds. A.J. Hammer
Leids Kerkblad | 35
Diaconessenhuis
10.15 u. ds. A.C. Kooijman
17.00 u. ds. T. Jacobs Maranathawijk
Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal):
10.00 u. zie Vredeskerk
Dorpskerk Leiderdorp: dienst voor mensen met een verstandelijke beperking
Antoniuskerk
10.00 u. A.K. van Dalen 15.00 u. ds. C. de Jong
■■ Woensdag 13 februari - Aswoensdag
Hooglandse Kerk
18.30 u. Binnenstadscluster (LBG, MWG en LSE), broodmaaltijd met aansluitend om 19.30 u. viering ■■ Zaterdag 16 februari
Vredeskerk
10.00 u. ds. G.J. Venema
10.30 u. mw. ds. M. Wassenaar ■■ Zondag 17 februari Invocabit – Roept hij Mij aan dan antwoord Ik
Deurcollecte: Landelijk Missionair Werk & Kerkgroei
Marekerk
09.15 u. ds. P.F. Warmenhoven
10.00 u. ds. B. Brunt, Valkenburg 17.00 u. ds. M. van Duijn, Rijnsburg
10.00 u. mw. ds. E.S. Smidt
10.00 u. zie Vredeskerk
De Regenboog
Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. geen dienst
Gemeentecentrum Oegstgeest
10.30 u. ds. E.H. Cossee, Rotterdam Waalse Kerk
10.30 u. mw. ds. F. Weber
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. ds. H.E. Schouten Overrhyn
Zuydtwijck
11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. pastor J. van Malde 19.00 u. ds. A. Alblas, cantatedienst m.m.v. Exultate Deo Voorschoten
11.00 u. mw. E. Kruyt LUMC
10.00 u. pastor H. van Breukelen Diaconessenhuis
10.15 u. ds. M. de Leeuw ■■ Zondag 24 februari Reminiscere – Gedenk uw barmhartigheid
Maranathawijk Vredeskerk
10.00 u. ds. J.R. Wolthaus Antoniuskerk
09.15 u. ds. C.J. van Dongen De Regenboog
10.00 u. nog niet bekend
Evangelisch-Lutherse Kerk
10.15 u. mw. ds. C. Groot-Korstanje Gemeentecentrum Oegstgeest
10.30 u. mw. C. Dahmen Waalse Kerk
10.30 u. mw. ds. F. Weber
Zorgcentrum Groenhoven
10.00 u. R. Rus, Oegstgeest Overrhyn
11.00 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp LUMC
10.00 u. pastor J.H.S. Evers Diaconessenhuis
Hooglandse Kerk
10.00 u. ds. A. Alblas 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. Chr. Berkvens-Stevelinck
Deurcollecte: Huur en onderhoud kerkelijke gebouwen
10.15 u. pastor H. van Breukelen
Hooglandse Kerk
10.00 u. ds. F. van Dijke, Heilig Avondmaal
Marekerk
10.00 u. ds. A. Alblas
Deze maand staan we weer aan het begin van een nieuw jaar en wensen wij elkaar in alle opzichten een voorspoedig en gelukkig 2013 toe. Wij hopen dan dat veel van onze voornemens, die we voor het nieuwe jaar van plan zijn uit te voeren, gerealiseerd kunnen worden.
Kerkbalans, daar geef je voor!
10.00 u. ds. E. van den Ham, Zoetermeer
De bijdrage uit de jaarlijkse actie Kerkbalans is enorm belangrijk voor onze gemeente. Via deze bijdragen kunnen wij 50 % van al ons werk financieren. Zonder deze bijdrage is een georganiseerde manier van gemeente zijn niet mogelijk. De Actie Kerkbalans is voor de Protestantse Gemeente Leiden van vitaal belang. Van de vrijwillige bijdragen betalen wij de lasten van : onze kerkgebouwen en wijkgebouwen onze predikanten onze kerkelijk werkers onze kosters onze organisten
36 | Leids Kerkblad
Als christenen en kerkelijk meelevenden willen wij dat alles behouden en kunnen doorgeven aan onze kinderen en kleinkinderen. Uw bijdrage aan Kerkbalans 2013 is daarom hard nodig, want die maakt het mede mogelijk dat onze kerkelijke gemeente haar unieke en onmisbare functie kan blijven vervullen. Dat is van waarde. Van blijvende waarde! Op bijna alle adressen wordt het antwoord op ‘Kerkbalans’ persoonlijk bezorgd en ook weer opgehaald .....maar als de envelop vóór 6 februari niet bij u opgehaald is, dan kunt u deze sturen naar: Kerkelijk Bureau, Antwoordnummer 10458, 2300 WB Leiden (postzegel niet nodig) Namens het College van Kerkrentmeesters Hans Karstens
Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal):
Wat is de kerk u waard? Aan u het antwoord!