Het is niet altijd wat het lijkt dat het is!! Rens Evers Psychiater MFCG Limburg Koraalgroep
Inhoud • Inleiding • Casusistiek – Met uitleg over verschillende beelden
• Veel voorkomende diagnoses • Oplossingen • Conclusie
Psychiatrie en VB • Verondersteld dat psychiatrie bij VB vaker voorkomt (20-74% van de VB-en) • In de praktijk zien we inderdaad veel gedrag dat je als psychiatrisch zou kunnen interpreteren • Is het werkelijk zo dat je dit allemaal als stoornis moet zien • Zo ja, dan impliceert dat e.e.a.
Casus Frits • • • •
Volwassen man Thuis woonachtig IQ 60 Vaak opnames binnen psychiatrie vanaf jongvolwassen leeftijd • Broer met gelijkend beeld • Bipolaire stoornis, (debiliteits)psychose • Lithium, Haldol, depakine en benzodiazepinen
Vervolg Casus Frits • Vanuit psychiatrie opname intramuraal VB instelling • Gedrag/symptomen: – Druk – Snel geprikkeld – Psychotisch? – In het verleden ook zeker periodes van teruggetrokken gedrag, depressief aandoend met hoge scores op depressielijst
manisch-depressief (Bipolair)
12-11-2012
MFCG Ley Peeters
6
Vervolg Casus Frits • Maar: goed slapen en eten, geen dagschommelingen in sombere periodes • Ook geen vitale kenmerken tijdens drukke periodes, zoals weinig behoefte aan slaap • Drukte verdwijnt bij rust en structuur
Vervolg Casus Frits • Diagnose Autisme Spectrum Stoornis (ASS), verklarend voor al het waargenomen gedrag • Ernstige complicaties tgv medicatiegebruik (Lithium) – Nierfunctiestoornissen – Polydipsie (veel drinken) – Retentieblaas, waarvoor hij niet behandeld wil worden – Infauste prognose
Problemen • Lijsten zijn niet bedoeld als diagnosticum • Wie A zegt, zegt meestal ook B (een diagnose betekent vaak ook een behandeling) • Soms werkt medicatie in het begin even en later weer niet ophogen, polyfarmacie • Eenmaal gewend aan medicatie, lastig om er vanaf te komen
Casus Miriam • Volwassen vrouw met LVB (IQ 65) • Hoort stemmen • Antipsychotica zijn niet effectief, maar ze heeft ze nog steeds met bijwerkingen • Belaste voorgeschiedenis (verwaarlozing e.d)
Casus Miriam vervolg • • • • •
Persoonlijkheidsstoornis (Borderline structuur) Ik-zwak Leeg “Gedankenlautwerdungen” Aanpak meer in de omgeving zoeken ipv pillen
Psychose • Vaker voorkomend bij borderline stoornis (met name de zwak geïntegreerde mensen) • Ook vaak voorkomend als losstaand symptoom bij ASS • Is het voortdurend aanwezig of enkel op lege momenten of bij overvraging
Casus Flip • Verwijzing vanwege ernstig grensoverschrijdend seksueel gedrag • LVB (IQ 64) • Vraagstelling: – libidoremmende medicatie – In welk kader moeten we dat gedrag zien
Vervolg casus Flip • Verkrachting: “Ze zei niet nee” • Ernstig probleem in zijn vermogen om zich in een ander te verplaatsen • Vlakke presentatie • Stijve motoriek
Vervolg casus Flip • ASS diagnose • Geen libido remmende medicatie – Erg zwaar middel – Forse bijwerkingen – Soms averechts effect
• Lage dosering antipsychotica • Auti aanpak
Seksualiteit en ASS • • • • • •
Verplaatsen in de ander Bizar gedrag Dwangmatig masturberen Genderproblematiek Homoseksualiteit Binnen TBS waarschijnlijk veel ASS en LVB
Casus Tim • Bekend met een ASS • “Katatoon” beeld – Veelvuldig blokkeren (freezing) – Repetitief gedrag, persevereren
• Depressief?
Katatonie en ASS
Katatonie ten minste 2 van de volgende • Motorische onbeweeglijkheid: katalepsie, wasachtige flexibiliteit, stupor, • Overmatige motorische activiteit • Extreem negativisme • Vreemde willekeurige bewegingen, stereotype bewegingen , maniërisme • Echofenomenen (echolalie, echopraxie) • Dus: Veel personen met ASS ook katatoon????
Casus Tim vervolg • • • • •
Aanwijzingen voor overvraging Lorazepam geen effect Auti-aanpak Volgens definitie katatoon, maar .... Snufje antipsychotica
Katatonie • • • •
Hoge dosering benzodiazepinen (lorazepam) Bij ASS en katatone symptomen teleurstellend ECT!!! Mijns inziens ook teleurstellend bij ASS
Casus Truus • • • •
Jong volwassen vrouw In 1999 TIQ van 85 Huidig TIQ 52 Psychotisch na verliefdheid – Stemmen – Overal Polen zien
• Tot voor kort betaalde baan gehad • Contactueel zwak
Vervolg Casus Truus • • • •
Hoog gehemelte en wat nasale spraak Slikproblemen als baby/klein kind Wat typisch gezicht Psychiatrisch – Psychotische stoornis NAO – PDD-NOS, type MCDD
• Alles passend binnen het velocardiofaciale syndroom, 22q11 deletie syndroom
22q11deletie syndroom • Kenmerkt zich door veel fysieke afwijkingen • Tevens veel psychiatrische symptomen – Angst – Depressies – ADHD – ASS – Psychoses – Cognitieve achteruitgang
Psychiatrie en VB • Verondersteld dat psychiatrie bij VB vaker voorkomt • Als je ASS en persoonlijkheid niet meerekent maar de vraag of dit klopt
Veel gestelde diagnoses bij ASS • Bipolaire stoornis
• Depressie
• Psychose (schizofrenie)
• Katatonie
• Obsessief compulsieve stoornis
• Angststoornis
• ADHD
Eetstoornissen
Veel gestelde diagnoses bij ASS • • • • •
Seksueel afwijkend gedrag, parafiliën Depressies Bipolaire stoornis Psychoses Genetische syndromen geven ook erg vaak ASS-achtige beelden
Veel gestelde diagnoses bij persoonlijkheidstoornissen • Bipolaire stoornis • Depressies • Psychose
Oplossingen • Ga niet direct te veel af op enkel symptomen • Probeer een beeld te vormen dat alle symptomen kan verklaren • Als medicatie niet werkt -> afbouwen • Verwerp psychiatrische diagnoses niet, maar stel ze wel ter discussie • Als medicatie gegeven wordt: “go low, go slow”
Conclusie • ASS is veel voorkomend onder de VB-groep, ook onder de LVB • Ook is er veel hechtingsproblematiek dat op volwassen leeftijd resulteert in persoonlijkheidsproblematiek • De VB kleurt het beeld met wel allerlei psychiatrische symptomen • Andere stoornissen is mogelijk minder voorkomend
Vragen?
Hartelijk dank voor uw aandacht
