Het DNHS PEP-‐programma Module 6: Als werken werken wordt
2
Werken kan elke dag een worsteling zijn, Of elke dag een bron van plezier en energie… Het is maar waar je voor kiest
Hi mede-‐professional, Voor je ligt de zesde module van het PEP-‐programma in de printversie. Ook deze zesde module is in een handige print-‐versie beschikbaar. Omdat je wellicht net zo’n hamsteraar bent als ik en al deze PEP-‐ modules handig en vooral ook fysiek bij elkaar wilt houden. Omdat het eenvoudig is op deze manier nog eens terug te lezen. Zeker deze module is handig om te printen omdat het veranderen van je werk-‐privé balans en het ontdekken van je Sterke Punten zaken zijn waar je vaak voor langere tijd aan wilt werken en naar terug wilt kijken. Deze printbare versie maakt minimaal gebruik van afbeeldingen en kleuren (alleen op de scheidingspagina’s tussen de verschillende onderdelen van de module) EN is gemaakt op tweezijdig printen… Succes en veel Kracht!!
Marischka Setz
3
"Why are we trying so hard to fit in when we are supposed to stand out!" - Filmcitaat
4
Inhoudsopgave Deze zesde module van het PEP-‐programma bestaat uit de volgende onderdelen: Inleiding 3 Deel I – Als werken werken wordt 7 De basistekst van de site Deel II – Tips en oefeningen om de werk-‐privé balans te veranderen 15 De tekst van ‘aan het werk’ op de site Deel III – 3 manieren om je eigen Sterke en Zwakke Punten te ontdekken 21 De tekst van ‘aan het werk’ op de site Deel IV – Werken moet juist werken zijn – het culturele aspect van werken 25 De tekst van de verdieping Andere artikelen en blogs over Sterke Punten kun je op de DNHS site vinden (menu knop ‘Artikelen/blogs’). In de online module vind je een overzicht.
5
6
Deel 1 Als werken werken wordt
7
8
Als werken werken wordt Veel van de professionals en managers die ik spreek, of die ik zie (bijvoorbeeld als ze naar of van hun werk komen) zijn moe. De druk om te presteren en deadlines te halen is hoog. En het werk, of de manier waarop dit werk gedaan moet worden, niet optimaal. Het resultaat: in de ochtend niet geheel vol energie naar je werk (en soms zelfs met frisse tegenzin) en ’s avonds uitgeput weer naar huis. Het nadeel van dit ritme is dat je thuis eigenlijk te moe bent om nog gezellig te zijn, die dingen te doen die je naast je werk graag wilt doen en aandacht te geven aan de mensen die privé belangrijk voor je zijn (zoals je partner, kinderen, familie en vrienden). Een veel gehoorde klacht in dit kader is dan ook: ‘de balans tussen werk en privé is zoek’. Je zou kunnen zeggen dat ‘werken werken is geworden’. De werk-‐privé balans Het bijzondere van de klacht die hierboven staat, of de vraag waarmee professionals en managers bij mij in de coaching komen (‘ik wil graag een balans tussen werk en privé vinden’) is dat er een aanname onder ligt, namelijk dat er op dit moment geen balans is. Dat is de eerste aanname die je moet laten varen. Waarom? Omdat het veranderen van een balans eenvoudiger is dan het introduceren van iets dat er nu nog niet is. Dit laatste is een introductie van iets geheel nieuws, wat ingrijpend is en veel tijd en energie kost, terwijl het eerste het verschuiven van een evenwicht is, een nieuwe gewoonte waarvoor je 28 dagen aaneensluitend iets anders moet doen. Relatief eenvoudig dus. Als je op dit moment 12 uur per dag werkt, 6 uur slaapt en dus nog 6 uur per dag over hebt voor woon-‐werk verkeer, boodschappen, aankleden en douchen (in de omgekeerde volgorde natuurlijk), eten en drinken en al die andere dingen die ook nog op een dag gedaan moeten worden... Dan is er een balans. Het kan zijn dat de balans die je nu hebt je niet aanspreekt, en dat je hem dringend wilt veranderen. De ideale balans die als een soort richtlijn kan dienen (waarbij ik wel graag wil opmerken dat het mij nog nooit op langere termijn gelukt is deze ideale balans te vast te houden) en die in veel literatuur wordt aangehaald is:
9
8 uur werken 8 uur voor jezelf 8 uur slapen Totaal: 24 uur Hoe ver zit jij van deze ideale balans af? En hoe zou je jezelf dichter naar deze ideale balans kunnen krijgen? De vraag of je dir ook lukt is natuurlijk geheel afhankelijk van de vraag wat je er voor moet laten of veranderen, en wat dat je kost en oplevert. Dat is een afweging die je alleen zelf kunt maken (of als je er hulp bij kunt gebruiken: lees hier mijn tips en oefeningen op dit vlak of kom een keer bij mij aan tafel komen voor een coachingsgesprek) Zo zit het met energie en werk We hebben nu gekeken naar hoe je met je tijd omgaat. En je hebt een ideale balans waaraan je kunt toetsen hoe jij zit met jouw balans tussen werk/privé/slaap. Laten we daarom kijken naar het tweede element wat meespeelt in het moe van je werk komen: hoe je in je werk met je energie omgaat. Ik ga hier geen verhaal ophouden over tijdsbesteding, ideale vergadertijden, wandelingen tijdens de lunchpauze etc. Natuurlijk hebben die effect op je energie, net zoals je algehele conditie heeft. Maar ik wil naar een meer fundamentele stroom kijken als het gaat over energie en werk. In je werk volg je bepaalde werkmethoden. En voor die werkmethoden maak je gebruik van je brein. Op een heel fundamenteel niveau, net zoals je DNA hebt dat bepaald of je blauwe of bruine ogen hebt, heeft je brein bepaalde neurologische verbindingen die goed ontwikkelt zijn of minder goed. Deze neurologische verbindingen zorgen dat informatie in je brein wordt opgeslagen of juist naar boven gehaald worden. Maar deze neurologische verbindingen zorgen er ook voor dat je bepaald gedrag vertoont of activiteiten kunt ondernemen. Marcus Buckingham heeft in zijn tijd bij de Gallup Organization veel onderzoek gedaan naar hoe de neurologische verbindingen in de praktijk werken. De belangrijkste inzichten die je uit dat onderzoek kunt halen zijn: • • • •
Ieder mens heeft neurologische verbindingen, anders kan je brein niet functioneren Bepaalde combinaties van neurologische verbindingen zijn beter ontwikkelt dan anderen Deze goed ontwikkelde combinaties van neurologische verbindingen noemt hij ‘Talenten’ Ieder mens heeft een top 5 aan goed ontwikkelde Talenten 10
•
• •
Deze top 5 talenten, of top 5 neurologische snelwegen, vormen samen de manier waarop we bij voorkeur informatie verwerken, activiteiten ondernemen en ons gedragen In totaal zijn er 34 combinaties van neurologische patronen, of 34 Talenten Naast de top 5 hebben we natuurlijk die andere talenten ook in ons systeem, maar die zijn minder goed en soms bijna niet ontwikkelt.
Zelf werk ik inmiddels al meer dan 15 jaar met deze kennis over Talenten, en elke keer ben ik weer verbaast hoeveel de top 5 Talenten verklaren over hoe iemand is en doet. Over talenten en energie Als je dieper in de materie over neurologische verbindingen duikt, worden een aantal andere dingen duidelijk: •
•
•
Als we werken en handelen op basis van onze top 5 neurologische patronen dan maken de electropulsen in je brein gebruik van hele goede en snelle verbindingen. Het versturen van deze electropulsen kost ons weinig energie. Wat we aan electropulsen over onze belangrijkste neurologische verbindingen sturen geeft ons ook geen aanleiding erover na te denken. Ons brein weet heel goed hoe ze deze berichten kan en moet versturen. Maken we gebruik van andere, niet top 5, verbindingen dan: o Kost het verzenden van de puls ons energie (het kost nu eenmaal meer tijd en energie om zo’n bericht over een regionale weg te sturen dan over een goed onderhouden snelweg) o Om de route te vinden over die regionale wegen moet ik beter opletten, en dat kost ook meer tijd en energie.
Je kunt al voelen waar dit betoog naar toe gaat: als je werk verricht dat gebruik maakt van jouw neurologische snelwegen, je top 5, dan zal het werk je geen tot weinig energie kosten. Sterker nog, onderzoek en ervaringen laten zien dat werk waarbij je gebruik kunt maken van je neurologische snelwegen je eerder energie oplevert dan dat het kost.
Maak je daarentegen in je werk met name gebruik van de regionale wegen in je brein, dan kost elk uur dat je aan het werk bent je energie. Doe je dit de hele dag, dan is het logisch dat je moe naar huis gaat. Over sterke en zwakke punten Kennis over jouw top 5 Talenten, jouw neurologische snelwegen is mooi... maar je hebt er niets aan. Ze maken deel van jou uit net zoals jouw kleur ogen. Jouw neurologische verbindingen krijgen pas waar de als je er kennis, ervaring en vaardigheden aan toevoegt en ze samen jouw Sterke Punten vormen. Sterke Punten herken je als die dingen die je doet:
11
• Die je leuk vindt • Waar ze je ’s nachts wakker voor mogen maken • Waar je blij van wordt • Waar je energie van krijgt • En waar je waarschijnlijk ook goed in bent De tegenstelling van Sterke Punten zijn Zwakke Punten, die (als ik het zou uitschrijven) precies de keerzijde van bovenstaand rijtje op zou leveren. Het gekke met Sterke Punten is dat je ze waarschijnlijk niet allemaal kent. Een deel natuurlijk wel, want die krijg je teruggekoppeld door mensen die dat specifieke ding niet kunnen. Maar de meeste van jouw Sterke Punten zijn voor jou zo normaal en onderdeel van jouw dagelijkse manier van dien, dat je je niet bewust bent dat het om een Sterk Punt gaat. En een deel van jouw Sterke Punten wordt gewoon niet gezien door anderen omdat het om jouw interne processen gaat (bijvoorbeeld in de vorm van een interne dialoog). Wat je kunt doen als werken werken wordt Werken wordt werken als je minder energie krijgt van je werk, dan dat je werk aan energie oplevert. In het kader van alles wat ik hierboven heb geschreven: als je meer met zwakke punten aan de slag met dan met sterke punten. Als dit het geval is kun je een aantal acties ondernemen: Je kunt je werkwijze veranderen, zo dat je meer met je Sterke Punten kunt doen. Veel werkzaamheden kunnen op verschillende ,anderen gedaan worden. Maar we leren het vaak op de manier zoals onze voorganger of onze leidinggevende het deed. Die manier hoeft echter niet aan te sluiten bij jouw neurologische voorkeurspatronen. Een voorbeeld hiervan is hoe je presenteert. Ik sta n mijn werk veel voor groepen, zowel voor DNHS als voor Business Schools als binnen bedrijven. De eerste jaren heb ik me bij het presenteren sterk gehouden aan het beeld dat ik kende van presenteren, en zoals mijn eerste mentor mij heeft geleerd hoe ik een presentatie voor moest bereiden en houden: een helder verhaal, met veel facts & figures en vooral voor iedereen te volgen via sheets die ook als hand-‐out gebruikt werden. Gevolg: ik presenteerde, maar was altijd een tikje zenuwachtig en nooit echt tevreden. Tot ik leerde dat het voor mij beter werkt om wel de verhaallijn op hoofdpunten duidelijk te hebben, maar voor de rest te varen op wat er bij mijn publiek voor die bijeenkomst leeft. Ik vraag reacties, voorbeelden, bedenkingen en brei mijn verhaal daarom heen. Deze interactie bij presenteren, waar een ander heel ongelukkig van kan worden, roept bij mij meerdere Sterke Punten aan. Ik wordt energiek, zie en merk eigenlijk alles, en breng mijn
12
enthousiasme over op de groep. Ik blij, mijn toehoorders blij... Je werk zo managen dat je minder met je zwakke punten doet. Je kunt zicht ontwikkelen welke taken of delen van je werk Sterke Punten zijn en welke delen je het meeste energie kosten. Je kunt nu proberen (met je baas of met en collega) het werk zo her te verdelen dat jij meer met je Sterke Punten kunt doen en minder met je Zwakke Punten hoeft te doen. Dit lijkt oneerlijk, ik weet het. Voor je gevoel stoot je nu het niet leuke werk af aan je collega en houdt alleen het leuke deel van het werk over. Maar... de kans is groot dat je collega andere neurologische voorkeurspatronen heeft ontwikkelt dan jij. Wat jij niet leuk werk vindt, kan best eens aansluiten bij de top 5 van je collega. Zo heb ik een energielek op administratief of routinematig werk. Ik laat het daarom ook altijd tot het laatste moment liggen. Lang niet altijd handig (meestal niet). Nu DNHS groter wordt heb ik een managementassistente. Andrea vindt juist het goed vormgeven en afhandelen van administratieve en terugkerende werkzaamheden leuk. Daar waar ik in het begin van onze samenwerking nog terughoudend was in het doorzetten van dit soort werk (ik wou haar ook niet meteen bedelven onder niet leuk werk) fleurde zij helemaal op toen ik dit wel ging doen. Als ondernemer heb ik dara natuurlijk meer graden van vrijheid in dat je als miereneter vaak hebt, maar de meeste werknemers onderschatten de mogelijkheden om wel iets te regelen. Mijn tip: maak het bespreekbaar en kijk welke mogelijkheden er zijn. [highlight]Actief zoeken naar een baan die beter past.[/highlight] Je kunt ook besluiten dat je dit in je huidige omgeving nooit geregeld krijgt. In dat geval moet je waarschijnlijk op zoek naar een nieuwe baan. Om ervoor te zorgen dat je in je nieuwe baan niet in dezelfde ‘valkuil’ trapt is het wel handig voor je sollicitatie zicht te krijgende jouw Sterke en Zwakke Punten en te zorgen dat je een baan vind die hier maximaal bij aansluit. Overigens, het kennen van je Sterke Punten geeft ook een enorme boost aan jouw kansen op de arbeidsmarkt (intern, maar met name extern). Als jij weet waar je energie van krijgt en goed in bent (in termen van het gedachteloos leveren van toegevoegde waarde) kun je dit ook gericht verwerken in je brief en CV. Dat geeft een duidelijke voorsprong in het jezelf op de haart zetten. Dit is ook het achterliggende principe uit het programma 'Met kracht naar een nieuwe baan' dat DNHS voor outplacement kandidaten verzorgd. 85% van de deelnemers had binnen 3 maanden een nieuwe baan, een baan die naadloos aansluit bij hun unieke Sterke Punten. Een uitgangspunt dat maakt dat de kans van slagen groot is.
13
Meer weten of alle informatie krijgen? Deze PEP-‐module is zo compleet dat je er meteen mee aan de slag kunt, maar misschien nog te kort om alle stappen over energie en werk en de balans werk-‐prive te nemen. Als je hier meer over wilt weten kun je het DNHS programma ‘het Sterke Punten Plan’ volgen waarin je uitgebreid aan het werk gaat met het ontdekken van jouw Sterke Punten, hoe je die optimaal in kunt zetten, hoe je nieuwe Sterke Punten bouwt en hoe je dit alles kunt gebruiken om jouw doelen te bereiken. Wil je meer weten over ‘het Sterke Punten Plan’ neem dan contact op via
[email protected] Ik wens je veel energie en plezier in je werk!! :-‐) Krachtige groet, Marischka
14
Deel II Tips en oefeningen om de werk-‐privé balans te veranderen
15
16
Tips en oefeningen om de werk-‐privé balans te veranderen Om een verandering in je werk-‐privé balans te krijgen moet je eerst weten waar de balans nu ligt. Dot doe je eenvoudig door heel waarheidsgetrouw (hoe eerlijker je voor jezelf bent hoe gemakkelijker het is om een verandering door te voeren) inzichtelijk te maken hoe je je tijd daadwerkelijk besteed. Werkelijke tijd versus gedachten tijd Ik leg deze nadruk op het daadwerkelijk besteden van je tijd omdat er een groot verschil is in het besteden van je uren en de gedachten die je aan verschillende dingen besteed. Voorbeeld: toen mijn kinderen klein waren kon ik rustig een uur bij hun zitten, maar intussen in gedachten bezig zijn met de dingen die in mijn werk nog speelden. Ik was me bewust dat ik meer dan de 8 contracturen per dag op mijn werk was, en elke dag een stapel papier meer heen en weer naar huis nam. En omdat ik me daaraan ergerde (of me misschien zelfs ergerde omdat ik bij mijn kinderen was terwijl ik eigenlijk vond dat ik aan het werk moest zijn), ergerde ik me snel aan mijn kinderen. Niet de meest waardevolle tijd voor mijn kinderen, maar ook niet voor mij. Het gekke was dat ik, ondanks dat ik fysiek bij mijn kinderen was, vond dat ik teveel werkte. Er was een balans, maar geen balans die me aansprak. Dit voorbeeld vertel ik om je aan te geven dat er een verschil is tussen de tijd die je daadwerkelijk fysiek aan je werk besteed en de tijd dat je in gedachten met je werk bezig bent. Overigens werkt dit ook andersom: het verschil dat je daadwerkelijk fysiek op je werk bent, maar in gedachten met iets heel anders bezig bent. We denken wel eens dat dit verschil tussen fysiek en mentaal aanwezig zijn voorbehouden is aan verliefde pubers, maar niets kan de gedachten zo afleiden als de dagelijkse zorgen die we ook als volwassenen voor onze kiezen krijgen: de zorgen om gezondheid van jezelf, je partner, kinderen maar ook ouders, relatiespanningen, zorgen om financiële zekerheden en verplichtingen die je na moet komen... En ja, ook volwassen verliefdheden. Doorbreken van patronen begint bij bewustzijn Voor mij is duidelijk dat er alleen verandering mogelijk als je je van drie dingen bewust bent: • • •
Hoe het nu in werkelijkheid is (bewustzijn van de huidige situatie) Hoe je het zou willen (bewustzijn van jouw beeld hoe het zou moeten zijn) Wat het je kost en oplevert dat ook te doen (bewustzijn van wat je hebt te winnen en verkiezen)
17
Beginnen met bewust worden Mijn advies bij het willen veranderen van werk-‐privé patronen is eerst maar te beginnen bij de feitelijke verdeling van je tijd. Hiervoor begin je een gemiddelde dag te beschrijven: • Zo laat op, start van het ochtend ritueel • Zo laat het huis uit • Zo laat op je werk • Zo laat weer weg van het werk • Tijd aan dingen tussen werk en thuis (reizen, boodschappen, etc) • Tijd voor het diner ritueel (koken, eten opruimen) • Tijd voor vrienden, gezin, sporten • TV tijd • Avondtijd voor werk, sporten, hobby, Facebook, (computer)spelletjes, appen etc • Naar bed ritueel • Slapen Natuurlijk is dit overzicht gekleurd door mijn tijdsbestedingen. Misschien wil jij na thuiskomst eerst in alle stilte zitten met een glas wijn. Prima! Dan hoort dat in jouw overzicht. Misschien start jij je dag wel met een uur hardlopen. Dat mag! En dan hoort dat dus ook in jouw schema. Ik probeer alleen een voorbeeld te geven. De tweede stap: wat zou je willen De tweede stap in bewustwording is dat je voor jezelf in kaart brengt hoe je jouw dagindeling zou willen. Maar die gaan we niet chronologisch vormgeven. Jouw ideale dag bouw je als volgt op: 1. Aantal uren slaap Omdat het aantal uren dat je slaap zowel essentieel is voor je functioneren als in de praktijk vaak het sluitstuk op je planning, beginnen we hier. Hoeveel slaap heb jij nodig om optimaal te functioneren? Hoe spannend het ook klinkt om met nachten van 4 uur volledig fit en effectief te zijn, hebben de meeste mensen (ook ik) gemiddeld toch 7 tot 8 uur slaap per nacht nodig. Wees eerlijk tegen jezelf. Daar ligt de basis voor een goede balans. 2. Het aantal contracturen Het volgende wat je bepaald is het aantal uren dat je je verplicht hebt volgens je contract om per dag te werken. Daarmee is nog niet gezegd wanneer op de dag je dat moet doen, maar wel dat het een bepaald aantal uren van je dag in beslag neemt.
18
3. Tijd voor jezelf en je partner Belangrijk als derde stap vind ik dat je aangeeft hoeveel tijd je per dag nodig hebt voor jezelf (tot rust komen terwijl je een boek leest, mediteert, sport, in bad ligt... Wat voor jou werkt moet ergens een plek in je dag krijgen) en voor de wezenlijke relaties in je leven (waar je nu eenmaal bewust tijd in moet steken). Wat zou het met je doen als je elke dag een half uur voor jezelf en een half uur echte tijd voor je partner zou hebben? Of een kwartier voor beiden? 4. Rituelen en verplichte nummers Elke dag heeft een bepaalde tijd voor rituelen en verplichte nummers. Dit zijn niet dezelfde dingen. Voor mij zijn verplichte nummers dingen waarvoor je niet bewust hebt gekozen, maar die wel onderdeel maken van je routines (zoals opstaan, aankleden, ontbijten, maar ook zaken als de post openen en boodschappen doen). Rituelen zijn die activiteiten die voor jou en de mensen waarmee je leeft belangrijk zijn en vormgeven aan je dag. Rituelen in mijn dag zijn: ’s ochtends bij het ontbijt de krant lezen en interessante artikelen eruit scheuren (los van het feit of ik er ooit nog wat mee ga doen), en relatief lang mijn kinderen voorlezen voor het slapen. 5. Resttijd Bepaald welke andere dingen je in je dag moet krijgen en maak een overzicht van wat en hoeveel tijd je daarmee kwijt bent. 6. TV en computertijd Als laatste blijft er over tijd die je voor de TV en aan de computer kunt zitten (computertijd niet besteed aan werken, maar aan bijvoorbeeld social media of spelletjes). Het verschil tussen nu en hoe je het wil De volgende stap in het proces is je bewust worden waar het grote verschil zit tussen wat je nu doet (hoe je je tijd nu besteed) en hoe je het eigenlijk zou willen. Een aantal veel voorkomende verschillen zitten in: •
•
Het je niet bewust zijn van bepaalde rituelen die je belangrijk vindt. Die hebben de neiging onbewust voorbij te gaan, zodat je de waarde ervan in je dag niet goed ervaart. Jammer. Je haalt er meer uit als je deze rituelen ten volle beleefd. In dit geval zit de winst in de werk-‐privé balans niet in het meer of minder tijd aan deze rituele besteden, maar de tijd bewuster te besteden. Op dezelfde manier ga je bewust elke dag tijd besteden aan jezelf en aan je partner. Dit hoeft in de praktijk niet veel tijd te kosten, maar alleen al het feit dat je je bewust bent dat het mag en moet, maakt dat je er ook de tijd voor neemt.
19
•
•
Er gaat ongemerkt veel tijd zitten in TV, Facebook, appen, computerspelletjes etc. Tijd die voorbij vliegt en die je vaak weinig opleveren in termen van wat jij belangrijk vindt. Als ik naar mezelf kijk lijkt het soms wel een soort verslaving, waar ik moeilijk een grens aan kan stellen. Toch weet ik dat ik veel meer energie en voldoening krijg als ik diezelfde tijd in andere dingen stop. Zoals lekker ene boek lezen in plaats van de zoveelste keer een herhaling te zien van een serie die ik leuk vind. Of op tijd naar bed te gaan in plaats van de vierde krimi op de tv te kijken of de zoveelste poging te doen om een bepaald niveau in een spelletje af te ronden... :-‐) Het voor jezelf op een rijtje zetten waar je je tijd aan wilt besteden, geeft ook een soort mentale goedkeuring dat je mag doen wat je doet. In het voorbeeld waarmee ik dit artikel begon: als ik een uur bij mijn spelende kinderen zat, mocht ik opeens oom gewoon genieten van mijn spelende kinderen. Ik hoefde even niet te werken, hun spel hoefde ook nergens toe te leiden (de illusie dat alles effectief, nuttig en leerzaam moest zijn) en het mocht zowel hun tijd als mijn tijd met hun te zijn.Net zoals de tijd die ik aan het werk was, ook gewoon mijn werktijd mocht zijn. Geen schuldgevoelens, geen frustratie, gewoon de tijd die ik bestemd had om aan het werk te zijn. Ook als ik in mijn dagplanning constateer dat schrijven (een belangrijk deel van mijn werk) ook mijn hobby is, en ik al met al meer dan 8 uur per dag aan mijn werk besteed. Maar nu doe ik het wel bewust, en mag ik (als ik geen zin heb in schrijven) in mijn hobby-‐tijd ook iets anders doen. Zonder me schuldig te voelen.
Veranderen van de balans is fysiek en mentaal
In mijn ervaring komt het veranderen van de werk-‐privé balans bij professionals neer op de volgende zaken: • • •
Een bewustwording hoe je je 24 uur per dag nu besteed en welke wat je belangrijk vind in je tijdsbesteding; Het aanbrengen van andere accenten, zodat je dichter bij je gewenste tijdsbesteding komt; De mentale goedkeuring die jezelf kunt geven dat je je tijd dus ook aan andere dingen mag besteden als werk en verplichtingen.
Vaak is op deze manier vrij eenvoudig een mooie of acceptabele balans te vinden. Jezelf scherp houden
Ik ben groot voorstander van het bijhouden van een persoonlijk schrift. Dit mag bijna niet nieuw voor je zijn, ik heb het hier vaker over gehad. In zo’n schrift kun je ook de inzichten die je nu hebt opschrijven. Gewoon om naar terug te kijken als je het idee krijgt dat de balans je weer ontglipt. Alleen al het zien van de stappen die je hebt gemaakt en wat dat je heeft gebracht is vaak al voldoende om je hervonden balans weer goed te trekken, of je opnieuw bewust te maken dat je andere keuzes moet maken.
20
Deel III 3 manieren om je eigen Sterke en Zwakke punten te ontdekken
21
22
3 manieren om je eigen Sterke en Zwakke punten te ontdekken Zoals in deze PEP-‐module wordt beschreven geeft het werken met jouw Sterke Punten je een boost in je energie. Als je bekent bent met het principe van Flow, weet je dat dit de ultieme variant is van werken met en vanuit je Sterke Punten. Reden genoeg om op zoek te gaan naar jouw eigen unieke set aan Sterke Punten. In de jaren dat ik met Sterke Punten van professionals en managers werk heb ik een aantal manieren ontdekt waarop je jouw Sterke Punten kunt ontdekken. Ik deel er hier 3 met je: 1. Reflectie De eerste manier om achter jouw Sterke Punten te komen is bij jezelf te rade te gaan wanneer (in je werk of in andere situaties): • • • • • • •
Je werk je geen moeite kost Je er eigenlijk niet over na hoeft te denken wat of hoe je het moet doen Je plezier en voldoening krijgt van je werk (van de bezigheid, niet zo zeer van het resultaat) Je het besef van tijd verliest Je vol energie zit Je met een (interne) glimlach terugkijkt als het werk gedaan is Je niet kunt wachten tot er weer zo’n klus voorbij komt
Op deze momenten ben je met een of meerdere Sterke Punten aan het werk. Door te reflecteren op wanneer je deze momenten voelt en ervaart, krijg je zicht op jouw unieke set met Sterke Punten. 2. Vragen Een tweede goede manier om achter jouw Sterke Punten te komen is het te vragen aan anderen. Dit kan zowel aan mensen die met jou werken of gewerkt hebben als aan mensen die jou vanuit privé situaties kennen. Als je inzichten van anderen vraag, vraag je naar zaken als: • Wanneer merk jij dat ik veel plezier heb in mijn werk? Wat doe ik dan precies? • Wanneer merk je dat ik op ga in mijn werk? Wat doe ik dan? • Waar vind jij dat ik goed in ben? Wat zie je me dan doen? • Als jij een klus of project hebt, waarvoor zou je mij dan om hulp vragen? Belangrijk is het hierbij voor jezelf scherp te hebben dat het niet gaat om de output die je levert (je bent zo goed in het maken van spreadsheets), maar om de activiteit die je op dat
23
moment onderneemt (ik merk dat je het heel leuk vind om uit een veelheid van gegevens een voor iedereen bruikbaar overzicht te maken). 3. De test Een derde mogelijkheid die inzicht geeft in jouw unieke Sterke Punten is de Talenten-‐test van Marcus Buckingham. In het boek ‘ontdek je Sterkte Punten’ van Buckingham zit een code waarmee je online een test kunt doen. Deze test geeft (in tegenspraak tot de titel van het boek) geen overzicht van je Sterke Punten, maar wel van de top 5 Talenten of neurologische voorkeurspatronen. En deze top 5 schemert door je Sterke Punten heen. Mijn ervaring is dat als je jouw top 5 Talenten kent en je leest de beschrijvingen je een aantal zaken (niet alles) uit de beschrijving van Buckingham herkent als jouw Sterke Punten. Als je vervolgens bij jezelf nagaat wanneer je dit Talent gebruikt, krijg je al meer zicht op jouw Sterke Punten. Sterke Punten zijn in de kern immers uitingsvormen van de belangrijkste neurologische patronen. Echt zicht – zelfkennis Wil je echt zicht hebben op jouw Sterke Punten, dan kun je alle drie de methoden gebruiken, zoals ik ook tijdens het interessegebieden programma het Sterke Punten Plan doe. In het Sterke Punten Plan ga je 6 dagen met een uitgebalanceerd programma aan de slag om je eigen Sterke Punten te ontdekken, te leren wanneer je deze Sterke Punten inzet, hoe je nieuwe Sterke Punten kunt ontwikkelen en hoe je dit alles inzet om jouw doelen te bereiken. Lees meer over het Sterke Punten Plan.
24
Deel IV Werken moet juist werken zijn -‐ Het culturele aspect van werken
25
26
Werken moet juist werken zijn -‐ het culturele aspect van werken Wellicht vind je het raar dat ik hier ook een stuk schrijf over de rol en betekenis van een deel van de Nederlandse cultuur als het gaat over hoe wij denken over werk, en dat we het eigenlijk oom best oké vinden als werken ons energie kost. In mijn relaties met andere professionals en managers in het buitenland heb ik namelijk gemerkt dat het zo denken over werk en werkdruk een dominant Nederlands trekje is of heeft. Toen ik zelf, inmiddels al weer jaren geleden, ontdekte dat dit element ook meespeelde maakte dat het voor mij gemakkelijker werd oude patronen los te laten en bewust te kiezen voor werk dat ik leuk vind en een werk-‐privé balans die me alle vrijheid en ruimte geeft die ik graag wil. Ja, ik kan dagen achtereen non-‐stop werken, zeker als dat betekent dat ik mag schrijven of met groepen aan de slag kan om Bedrijfskundig kijken te ontwikkelen. Maar ik weet ook wanneer ik grenzen moet stellen en kan dat dan ook zonder problemen doen. Ook in mijn coachingsgesprekken met professionals en managers die met werkdruk vragen en ook schuldgevoelens worstelen omdat ze nooit ergens helemaal perfect in slagen... Lijkt deze uitleg te helpen om een verandering in gang te zetten. Ons waarden en normen kader Hoe wij naar dingen kijken en hoe we ze beleven heeft voor een belangrijk deel te maken met de waarden en normen waarmee we opgevoed zijn. Hier baseren we onze overtuigingen, die ons vertellen hoe dingen horen te zijn, op. Voor een deel krijgen we die waarden en normen mee van onze ouders, maar ook alle andere mensen en contexten waarmee we te maken krijgen spelen hierin mee. Zoals: vriendjes en vriendinnetjes, de familie in grotere context, school, de sportclub etc. Het mag vanuit deze gedachten ook niet raar zijn dat de cultuur die we in Nederland hebben daar een soort onderliggende stroming van waarden en normen oplevert. In deze cultuur zijn we opgegroeid, en de mensen waarmee we te maken hebben (en die een stempel op onze waarden, normen en overtuigingen hebben gezet) ook. Historie neem je mee Het gekke van een set van waarden, normen en overtuigingen is dat (zeker als je ermee opgegroeid bent) je je er vaak niet van bewust bent. Toch is het voor buitenlanders vaak heel goed te zien en te herkennen als een ‘typisch Nederlands trekje’. In dat Nederlandse trekje zie je veel van onze nationale historie terug. En in dit geval is dat een Calvinistisch trekje. Ik zal niet uitvoerig op de roots en verschijningsvormen van dit Calvinistische trekje ingaan, maar laat het bij de opmerking dat werk volgens het Calvinistische denken niet gaat om leuk.
27
Werk moet een worsteling zijn waarmee we goedkeuring van een hogere macht kunnen verdienen. Recht op een beter leven wordt verdient ‘in het zweet des aanziens’. Het gaat een beetje terug op dezelfde basis als ‘niet boven het maaiveld uitkomen’, ‘je niet beter voordoen dan je bent’ en ‘in de ogen van God is iedereen gelijk’. Nu ben ik geen tegenstand van een religieuze discussie, maar dit is niet de plek en ook niet het doel van dit artikel. Ik wil alleen achtergrond geven bij het rare verschijnsel dat we het ergens wel oké vinden dat werken een dagelijkse worsteling is. Dat werken echt werken is geworden. Je zou kunnen zeggen dat het natuurlijk volgt uit onze Calvinistische roots. Richten op de toekomst Nu de wereld, zeker met de opkomst van internet, steeds verder globaliseert en we ook steeds nieuwe culturele invloeden binnen Nederland krijgen kun je wellicht, met de historisch culturele achtergrond die ik hiervoor heel kort heb geschetst, je overtuiging dat werken zwaar moet zijn gemakkelijker achter je laten. Als je gelovig bent, en veel mensen met wie ik werk zijn dan misschien niet kerkelijk actief maar hebben wel een gelovige achtergrond, kan het helpen om een andere kant van het geloof aan te halen. Een verhaal uit Mattheus 25, het verhaal over de talenten. Als je het wilt lezen moet je het maar eens opzoeken. In de basis komt dit verhaal er op neer dat iedereen precies zoveel talenten krijgt als hij aankan, en dat we allemaal de opdracht hebben gekregen iets met die talenten te doen. Alleen als je jouw t agenten aan het werk zet, zul je beloont worden. En dat is de kant van het bewust kiezen tussen werk en privé, ook tijd voor jezelf en de mensen om je heen nemen en actief aan de slag te gaan jouw talenten en Sterke Punten te ontdekken en in te zetten. Met deze PEP-‐module heb je daarvoor de eerste gereedschappen in handen.
28