}Haganum: Wat nu is gebeurd, is een mysterie >Maerlant: Dit wil je als school niet meemaken

Actueel Jan Franssen is los van de werkelijkheid

5

}<(l(tp$=adbcb <

Een échte Haagse krant

Vrijdag 29 maart 2013

jaargang 7 nummer 307

Interview Rudy Bennet nog altijd in Motion

10/11

€ 1,95

Cultuur Hans Croiset komt met nieuw boek

Loten voor scholen op zand

17

> Foto: C&R/Liza Letsch

>Haganum: ‘Wat nu is gebeurd, is een mysterie’ >Maerlant: ‘Dit wil je als school niet meemaken’

HAAGSE LIFT 2013•POWERED BY MEET THE CREATIVES•VIP LUNCH•HCD

LIA

JACOB MIDDELDORP

IS CONNECTED!

MARCEL MOLENAAR

(net zoals Jacob, Marietje, Ronald, Atilay, Marcel, Paul, Wim en Daan! )

MARIETJE SCHAAKE

RONALD PRINS

ATILAY USLU

foto Geert Snoeijer

Haagse Communicatie Dag 2013: c o nne c t ed! Donderdag 11 april, wtc The Hague Het programma in grote lijnen: 12.30 Eat & Meet (vip lunch) 13.30 Ontvangst deelnemers 14.00 Openingswoord door wethouder Rabin Baldewsingh 14.05 Keynote speaker 14.30-16.30 Interactieve sessies: • Get Connected • Disconnected • Stay Connected 16.30-17.00 Verkiezing winnaar Haagse Lift, powered by Meet the Creatives! 17.00-18.30 Netwerkborrel

En jij? Sprekers: Jacob Middeldorp, dagvoorzitter Keynotespeaker: Marcel Molenaar (LinkedIn Benelux) Marietje Schaake (D66, Europarlement) Paul Stamsnijder (De Reputatiegroep) Ronald Prins (Fox.IT) Wim Hofland (Sogeti) Atilay Uslu (Corendon Vliegvakanties) Daan Roosegaarde (Studio Roosegaarde)

Wil je op de hoogte blijven van de actuele details, raadpleeg dan regelmatig www.hcd2013.nl !

PAUL STAMSNIJDER

WIM HOFLAND

DAAN ROOSEGAARDE

APRIL•GET CONNECTED OP 1 1 APRIL•GET CONNE

HCD #4

Haagse Communicatie Dag 2013

1 1 I04I2013 future inspiration www.hcd2013.nl #hcd13 volg ons op Facebook en LinkedIn

3

actueel<

Vrijdag 29 maart 2013 > Den Haag Centraal

Leyenburg sluit hartchirurgie

Het Leyenburg Ziekenhuis in Den Haag heeft gisteren alle operaties op de afdeling hartchirurgie met onmiddellijke ingang gestaakt. Er waren al enige tijd problemen omdat tussen de chirurgen onderling spanningen waren ontstaan. Het hoofd van de afdeling was daarom tijdelijk uit zijn functie gezet. De aanleiding om opnieuw, maar nu veel rigou-

reuzer, in te grijpen was het niet handelen volgens het protocol bij een patiënt met een hoog risicoprofiel. De Raad van Bestuur beschouwt dit incident als onaanvaardbaar. De beslissing om de afdeling te sluiten is genomen in overleg met de Inspectie van de Gezondheidzorg. De bewuste patiënt is inmiddels met succes geopereerd in

Alleen in Den Haag en Almere

PVV doet weer mee Door Jan van der Ven

De PVV doet volgend jaar opnieuw mee met de gemeenteraadsverkiezingen in Den Haag. Ook in Almere zal de PVV deelnemen aan de raadsverkiezingen. In de rest van Nederland blijft de PVV, net als drie jaar geleden, afwezig. PVV-voorman Wilders heeft de deelname van zijn partij in Den Haag en Almere deze week bekend gemaakt. Drie jaar geleden haalde de PVV in Den Haag acht zetels. Daarmee werd de PVV de tweede partij in de Haagse gemeenteraad, de PvdA bleef de grootste en behaalde tien zetels. De PVV’er Fritsma was drie jaar geleden lijsttrekker. Wilders benoemde zichzelf tot lijstduwer en plaatste zich op een onverkiesbare plaats. Hij kreeg tijdens de verkiezingen 13.000 voorkeurstemmen. Daarop besloot hij toch toe te treden tot de gemeenteraad. ‘Ik wilde het eerst niet doen, maar ik begreep dat ik wel erg veel voorkeurstemmen had binnengehaald. Ik zal het daarom toch doen’, aldus de PVV-leider drie jaar geleden. Wilders hield het echter niet lang vol als raadslid. Hij trad terug als lid van de gemeenteraad omdat hij deze functie niet meer kon combineren met zijn werk als leider van de PVV en lid van de Tweede Kamer. Later trok ook Fritsma zich als fractievoorzitter terug. Fritsma koos voor zijn lidmaatschap van de Tweede Kamer, de combinatie met het raadslidmaatschap viel hem eveneens te zwaar. Voor de PVV, die dus vanuit het niets acht raadszetels kreeg, bleek na de verkiezingen geen plaats in een coalitie. Informateur Boele Staal (D66) sprak wel met de PVV, maar zag uiteindelijk geen mogelijkheden om een coalitie met deze partij te vormen. Met name het hoofddoekjesverbod dat de PVV wilde invoeren, bleek een breekpunt. Uiteindelijk vonden de PvdA, VVD, D66 en CDA elkaar en vormden samen een coalitie. De komst van de PVV leidde tijdens de verkiezingscampagne tot veel onrust bij de overige politieke partijen. Met name de PvdA raakte op drift en vreesde verlies van stemmen. Uiteindelijk schoof de partij Jeltje van Nieuwenhoven naar voren als lijsttrekker. De zet bleek een succes. Van Nieuwenhoven bleek een stemmentrekker en met haar aan de leiding bleef de PvdA met tien zetels de

grootste partij, wél een verlies van vijf zetels ten opzichte van vier jaar daarvoor. Karakter De PVV trok zich na de formatie terug in de oppositie. De toon tijdens de debatten werd hard, de aanvallen kregen soms een persoonlijk karakter. Er zijn na drie jaar nog steeds raadsleden die niet of nauwelijks spreken of gezien willen worden met PVV-collega’s. Samenwerking, bijvoorbeeld in de vorm van moties samen indienen, komt niet voor. De PVV bleef de afgelopen drie jaar wel de aandacht trekken, vooral in de vorm van ruzies en fractieleden die opstapten. De meest recente ruzie betrof het raadslid Arnoud van Doorn. Hij werd ruim een jaar geleden uit de fractie gezet omdat de boekhouding, waarvoor hij verantwoordelijk was, niet klopte. Hij bleef wel lid van de gemeenteraad, als de Groep Van Doorn. Niet veel later bleek dat hij geld uit de PVV-kas gebruikte voor privé-doeleinden. Na aandringen stortte hij het geld terug. Van Doorn raakte begin dit jaar wederom in opspraak nadat bekend werd dat hij tegenover het Algemeen Dagblad uit de school had geklapt over vertrouwelijke plannen van de gemeente om het World Forum aan te kopen. Hij gaf zijn persoonlijke toegangspasje voor zijn werkkamer op het stadhuis aan een journalist, die zodoende de geheime documenten kon inzien. Niet veel later werd bekend dat Van Doorn softdrugs verkocht aan kinderen. Nog niet zo lang geleden maakte hij bekend zich, na een jaar studie, tot de islam bekeerd te hebben. Leven Richard de Mos verliet eveneens de PVV-fractie. Dat gebeurde in juli van het vorig jaar nadat Wilders hem op een onverkiesbare plaats voor de verkiezingen van de Tweede Kamer had gezet. Daarop brak De Mos met de PVV, dus ook met de PVV-fractie in de Haagse gemeenteraad. Als Groep De Mos gaat hij nu verder door het politieke leven. Begin dit jaar verliet Marjolein de Waal eveneens de PVVfractie. Zij zei zich niet meer te kunnen vinden in de werkwijze van haar fractie, waar binnenskamers harde woorden vallen over afwezigheid van collega’s.

Herdenking 4 mei in Haagse theaters Na de Dodenherdenking op 4 mei om 21.00 uur, opent een groot aantal theaters in het hele land de deuren voor Theater Na de Dam. In Den Haag doen het Nationale Toneel, de Koninklijke Schouwburg en Theater aan het Spui (De Toneelalliantie) mee aan deze theatermanifestatie. Acteurs van het Nationale Toneel (o.a. Mark Rietman, Stefan de Walle, Jaap Spijkers, Jeroen Spitzenberger, Hans Croiset en vele anderen) lezen een toneeltekst van Paul Mommertz gebaseerd op de notulen van de Wannseeconferentie. Doel van deze conferentie was het komen tot wat de nazi’s de ‘Endlösung der Judenfrage’

noemden. Johan Doesburg regisseert een lezing van deze tekst, om stil te staan bij de gruwelijke daden die het resultaat waren. In Theater aan het Spui speelt Bent, een regie van Gerardjan Rijnders met Kevin Hassing en Michiel Bakker, naar een tekst van Martin Sherman. Aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog wordt de homoseksuele Max door de politie opgepakt en op transport gezet naar concentratiekamp Dachau. Daar ontkent hij zijn homoseksualiteit om zodoende de laagste status onder de gevangenen, die van homoseksueel, te ontlopen.

het Radboud Ziekenhuis in Nijmegen. Uit dit ziekenhuis is ook het nieuwe interim-afdelingshoofd afkomstig, prof.dr.ir. Henry van Swieten, die per 1 april samen met cardioloog dr. Sjef Ernst, het vertrouwen in de cardiochirurgie van het HagaZiekenhuis moet herstellen. De Raad van Bestuur van het Haga-ziekenhuis waartoe Leyenburg behoort,

heeft voor Van Swieten gekozen omdat hij in het verleden meer dan eens verbeteringen heeft weten te bewerkstelligen op afdelingen hartchirurgie waar problemen waren. Van Swieten en Ernst slaagden daar onder meer in bij het Radboud Ziekenhuis in Nijmegen. Opvallend is dat het HagaZiekenhuis terugkomt op de eerdere mededeling dat het wat betreft

de leidinggevende rol op de afdeling cardiochirurgie zal worden samengewerkt met het Leids Universitair Medisch Centrum. Op dit moment is er binnen het HagaZiekenhuis geen draagvlak voor een dergelijke samenwerking, aldus de Raad van Bestuur. Reeds opgenomen patiënten worden door Haga doorverwezen naar andere cardiochirurgische centra.

Maerlant Lyceum naar wereldfinale robottechniek in VS Het team ‘Watts Up!’ van het Haagse Maerlant Lyceum heeft vorige week in Delft de finale van het FIRST Tech Challenge (FTC) gewonnen. De Haagse school gaat nu naar de wereldfinale eind april in het Amerikaanse St. Louis. De school is nog zoek naar sponsors om de trip te betalen. In de FTCwedstrijd om de Inspire Award worden

de deelnemers beoordeeld op de prestaties van zelfgemaakte robots. Aan de wedstrijd doen scholieren van 15 tot 20 jaar mee. De jury kijkt naar de robotconstructie, de programmering, het teamwork en het teamlogboek (engineering notebook). Daarin leggen zij het hele proces van bouwen, programmeren en be-

sluitname vast. Vorig jaar won een team van het Maerlant Lyceum de eerste prijs in de categorie ‘robot design’ tijdens het wereldkampioenschap ‘First Lego League’. ‘Watts Up!’ stond onder leiding van docent Floor Zegwaard. Het Maerlant Lyceum won al tweemaal de Inspire Award.

Het team van het Maerlant. Van links naar rechts: Arjan Dalstra, Tijn van Bommel, Indra Geelen, Wietse Schaefer, Cees Spaendonck, Renée Boot en Quinten Mollema. >Foto: Maerlant Lyceum

Ook als Scheveningse gevangenis dichtgaat

Doodencel 601 zal altijd blijven bestaan Door Jan van der Ven

Doodencel 601 zal altijd blijven bestaan. De krappe, kille cel was in de oorlogsjaren onderdeel van het Oranjehotel, de bijnaam voor de Scheveningse gevangenis. Het is echter de vraag hoe de directe omgeving van Doodencel 601 er over enkele jaren uitziet. Staan er keurige appartementen om de hoek? Of misschien wel een discotheek? Of een grasveldje? Niemand die het weet. De toekomst van het gevangeniscomplex aan de Van Alkemadelaan is sinds eind vorige week ongewis. Toen maakte VVD-staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie bekend dat in heel Nederland 27 gevangenissen gesloten worden, waaronder die in Scheveningen. Ook de gevangenis van Zoetermeer wordt gesloten. Beide gevangenissen bieden momenteel plaats aan 1000 gedetineerden. Naar schatting 850 arbeidsplaatsen komen te vervallen wanneer beide gevangenissen worden gesloten. De cellen in Scheveningen die zijn gereserveerd voor het Internationaal Strafhof en het Joegoslavië Tribunaal worden niet gesloten. De gevangenis van Scheveningen is een oudgediende, in 1886 werd het pand opgeleverd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog sloten de Duitsers er tussen de 25.000 en 30.000 Nederlanders op. Het ging om verzetsmensen, opgepakte joden, politieke gevange-

nen en soms om een kruimeldief. Gevangenen werden er langdurig ondervraagd, geweld werd daarbij niet geschuwd. Joden werden vanuit de gevangenis aan de Van Alkemadelaan op transport gesteld naar Duitsland. Het Oranjehotel bevatte ook een aantal dodencellen, Doodencel nummer 601 was er één van. Vanuit die cellen werden in de oorlogsjaren meer dan 200 gevangenen overgebracht naar de Waalsdorpervlakte, waar zij werden gefusilleerd. Herinnering Na de Tweede Wereldoorlog leefde de naam Oranjehotel alleen nog in de herinnering van velen voort. Het complex werd in de loop der jaren gemoderniseerd, alleen de strenge oude buitenmuren herinneren nog aan de beginjaren. In die muur bevindt zich aan de Van Alkemadelaan Het Poortje en de daarbij behorende gedenksteen. Via Het Poortje werden de ter dood veroordeelden naar de nabijgelegen Waalsdorpervlakte overgebracht. Naast het poortje bevindt zich een grote gedenksteen met daarop de tekst: ‘Gedenk hun laatste gang door deze poort, hun leven voor vrijheid en voor recht gegeven. Zet hun strijd voort’. De tekst is van Anthonie Donker, dichter, lid van het verzet en politiek activist die werd opgesloten in het Oranjehotel. De stichting Oranjehotel, die onder leiding staat van voormalig topambtenaar Mulock Houwer, moet de herin-

nering aan het Oranjehotel in leven houden. Enkele jaren geleden werd de vereniging opgeschrikt door het besluit van de toenmalige staatssecretaris van justitie Albayrak om de gevangenis in Scheveningen te sluiten. Daarop ontwikkelde de stichting Oranjehotel een plan om Doodencel 601, Het Poortje en de lange hoge muur aan de Van Alkemadelaan door middel van een bezoekerscentrum dat altijd open kan, voor het nageslacht te bewaren. Zodat de sfeer niet zou worden aangetast. Het plan leek haalbaar, omdat het rijk de grond in bezit wilde houden. Maar sinds vorige week ligt alles anders, want het ziet er naar uit dat ook de grond wordt afgestoten. De stichting Oranjehotel heeft zich maandag beraden. Veel is onzeker en besloten is alle middelen, ook stille diplomatie, in te zetten om het karakter van dit historisch stukje aan de Van Alkemadelaan te behouden, inclusief de daarbij passende sfeer. Dus zonder discotheek om de hoek. Wie Oranjehotel zegt, zegt tevens Waalsdorpervlakte. Dus ook de Vereniging Erepeloton Waalsdorp roert zich. Secretaris Wendy Broer hoopt dat sluiting van de gevangenis het reddingsplan voor Doodencel 601 wat makkelijker maakt. Want, zegt zij, er hoeft straks uit veiligheidsoverwegingen geen muur van zes meter hoog gebouwd te worden tussen de Doodencel 601 en het gevangeniscomplex.

4>varia

Den Haag Centraal > Vrijdag 29 maart 2013

stadsmens

De ‘Stamppotclub’ koestert nog altijd docente Machteld Bakker Twee albums komen op tafel, met in elk een paar foto’s van dezelfde mensen. In het ene zijn ze 14/15 jaar, in het andere om en nabij de vijftig. De foto van de jongeren dateert van de jaren zeventig en is gemaakt in het dakappartement van Machteld Bakker, hun docente Nederlands aan het Sint-Maartenscollege. De leerlingen zullen bij haar thuis een stamppotje eten en daarna met haar naar het theater gaan. De prent, met daarop de oudere versie van de jongelui, is recent genomen. De ‘Stamppotclub’ bestaat nog steeds. Op zaterdag 6 april heeft de groep een reünie bij Machteld Barendrecht-Bakker thuis. En bij iemand die generaties leerlingen ‘op het pad van de cultuur heeft geholpen’, kom je niet zomaar op visite. Dan ga je aan de slag met taal en theater. “Ik weet dat ze wat aan het voorbereiden zijn”, klinkt het vrolijk. “Zelf doe ik iets met gedichten uit ‘Nederlandse Kinderpoëzie in 1000 en Enige Gedichten’, die Gerrit Komrij heeft verzameld”. Machteld Bakker: de docente die je ieder kind gunt. Voor al haar inspanningen werd ze in 1997 gehonoreerd met een koninklijke onderscheiding. In

naar De Appel geweest om ‘De Storm’ te zien. We gingen vaak naar De Appel. Bij de kassa wisten ze al dat ik veel kaartjes kwam reserveren. Dat was nooit een probleem, ook niet bij de Koninklijke Schouwburg. De kinderen vonden het heerlijk; je kon een speld horen vallen”.

Machteld Bakker hielp generaties leerlingen op het pad van de cultuur. >Foto: Mylène Siegers

november 2011 vierde zij haar 40-jarig jubileum aan het Sint-Maartenscollege in Voorburg. Later brachten oud-leerlingen een speciale ode aan haar en dat jubileum. In oktober 2012 ging ze met pensioen. Maar de band met ‘het Maartens’ blijft. “Mijn leven is zo verweven met de school”. Ze stond als kind al op de planken, was altijd met teksten bezig en bracht haar

liefde voor het theater over op haar leerlingen uit de derde en vierde klas mavo. Zij gingen met haar naar onder meer het (reeds lang verdwenen) HOTtheater aan de Oranje Buitensingel, de Koninklijke Schouwburg en De Appel. Als Machteld Bakker wist wat er ging spelen, vertelde ze over het stuk. Haar verhaal werkte aanstekelijk. Want: “Ik ben bijvoorbeeld met veertig kinderen

Multatuli Zij en haar pupillen waren eveneens groot fan van de toenmalige Haagse Comedie. Zo zagen ze het gezelschap in ‘Woutertje Pieterse’ van Multatuli, waarvoor actrice Anne-Marie Heijligers het script had bewerkt. In 1977 speelden de leerlingen van het Sint-Maartenscollege het stuk zelf in de bewerking van Heijligers. Machteld Bakker: “Het gebeurde vaker dat de kinderen een voorstelling zo geweldig vonden, dat ze vroegen of wij die niet zelf zouden kunnen gaan spelen. Ik had daarvoor al ‘Kees de Jongen’ van Theo Thijssen geregisseerd. Zo’n grote productie werd door de hele school gedragen”. Er volgden vele andere stukken. Een groep leerlingen speelde zelfs op het theaterfestival in Avignon, in het Frans, een verkleinde versie van de ‘Stijloefe-

ningen’ van Raymond Queneau. Ook regisseerde zij voor ieder lustrum van het Sint-Maartenscollege een grote muziektheaterproductie en nodigde daarvoor oud-leerlingen uit. De ‘Stamppotclub’ en velen daar omheen zouden daardoor nooit uit haar leven verdwijnen. Machteld Bakker was tweedejaars studente aan de School voor Taal en Letterkunde toen zij op ‘het Maartens’ werd aangenomen. “Er was indertijd niemand te krijgen voor de mavo; ik hielp de school uit de brand”. Ze had er geen twijfel over of zij het zou kunnen. “Ik had altijd op de planken gestaan, dus ik dacht: ‘zo’n klas is maar een heel klein zaaltje, dat durf ik wel’. Het was meteen een knalsucces”. Problemen met orde houden kende ze niet. “Daar heb ik nooit moeite mee gehad”. Hoe haar dat lukte? “Er is één sleutelwoord voor: liefde. Kinderen merken of je van ze houdt. Daar hebben ze heel fijne antennetjes voor. Ze weten meteen of het goed is en dan vliegen ze voor je. Als jij met een zuur gezicht voor de klas staat om je brood te verdienen, kun je het wel schudden”. Joke Korving

Ingezonden mededeling

RODE WIJNEN

BOkMA JONGE JENEVER 1L 14,25 – 20% korting NU

€ 11,40

BALLANTINE’S FINEST WHISkY 1L € 22,50 – 20% korting NU

BACARDI RUM BLANCO 1L 21,25 – 20% korting NU

€ 18,00 € 17,00

GLENFIDDICH 12Y MALT WHISkY 1L 39,95 – 20% korting NU

PLANTIAC VIEUX 1L 12,75 – 20% korting NU

€ 31,96 € 10,20

www.drinkland.nl

is jarig

Drinkland bestaat 20 jaar en dat is reden voor een bijzonder feestje.

Op 7 bekende gedistilleerde dranken en 11 belangrijke wijnen geven wij 20% korting! Daarnaast ontvangt elke ...ste koper een bijzondere attentie in de vorm van een zilveren 10 gulden munt uit 1994 met de beeldtenis van Koningin Beatrix! De munt werd geslagen in het kader van het 50-jarig bestaan van het Beneluxverdrag.

DRINkSkAYA DUTCH GRAIN VODkA 1L 16,45 – 20% korting NU

€ 13,16

SCHOLTE’S ADVOCAAT 0,5L HEEEEEEEL LEKKKKER € 6,95 – 20% korting NU

€ 5,55

CHATEAU SAINT CHRISTOPHE MEDOC A.C. 2006 € 12,50 – 20% korting NU € € 10,00 COTES DU RHONE FIOLE BROTTE SUPERIEURE 8,95 – 20% korting NU € € 7,15 LOUIS FOURIE PINOTAGE (nieuwe premium Zuid Afrikaan) 8,75 – 20% NU € 7,00 LOUIS FOURIE CABERNET SAUVIGNON € 8,75 – 20% korting NU € € 7,00 MONTE REAL RIOJA CRIANZA 14,15 – 20% korting NU € € 11,30

WITTE WIJNEN

VANAF ZONDAG 24 MAART IS DRINkLAND NOORDWIJk OOk WEER OP ZONDAG OPEN

CAVA BRUT TORREBLANCA PUUR FEEST 13,15 – 20% korting NU € € 10,50 TIERRA ALTA CHARDONNAY RESERVA 11,10 – 20% korting NU € € 8,90 HOSPICE de BEAUNE POUILLY FUISSE 2010 57,60 – 20% korting NU € € 46,10 LES VIGNEAUX PAYS DOC SAUVIGNON BLANC FR. € 4,95 – 20% korting NU € € 3,95

ROSE WIJNEN den haag Prinsestraat 57 070 364 29 25

noordwijk * oegstgeest * Voorhout * Jacoba van Beierenhof 28 Maarten Kruytstraat 24 Lange Voort 19 0252 22 02 08

071 361 21 82

071 301 55 83

Nog een beetje koud buiten; hoeft u niet meer te koelen RUEDA - CABALLERO DE OLMEDO ROSADO 6,55 – 20% korting NU € € 5,25 LES VIGNEAUX PAYS DOC ROSé FRANkRIJk 4,95 – 20% korting NU € € 3,95

Aanbieding geldig tm 9 april a.s. Zilveren tientjes: zolang de voorraad strekt.

5

actueel<

Vrijdag 29 maart 2013 > Den Haag Centraal

‘Op het hoogtepunt van zijn bijbanen-carrière had Franssen liefst 30 schnabbels’

De andere werkelijkheid van commissaris Jan Franssen geerde hiermee een uitspraak van de Tweede Kamer, die vond dat een beëdiging in het openbaar plaats moet vinden. Maar omdat de ambtelijke regels nog niet waren aangepast aan de wens van de Tweede Kamer, koos de commissaris voor een ceremonie achter gesloten deuren.

Door Jan van der Ven

“Krediet hebben en vertrouwen genieten zijn met elkaar verwant. Sommigen moeten daar hard aan werken, anderen komt dat – ogenschijnlijk – aangewaaid”. Deze zin sprak VVDcommissaris van de koningin in ZuidHolland, Jan Franssen, in januari 2009 uit tijdens zijn nieuwjaarsrede. Krediet en vertrouwen komen Franssen echter steeds minder aangewaaid. Wanneer hij ergens dit jaar vertrekt als commissaris van de koningin, neemt Zuid-Holland afscheid van een eenzaam en verbitterd bestuurder, die zich niet meer begrepen weet omdat hij zijn eigen werkelijkheid creëerde. Hoe anders begon het. Toen Franssen in 2000 commissaris van de koningin van Zuid-Holland werd, was er nog geen vuiltje aan de lucht. Zuid-Holland was trots met iemand van zijn formaat. Franssen als bestuurder werd alom geprezen. Maar de euforie duurde niet lang. Wie de Zuid-Hollandse jaren van Franssen overziet, komt een man tegen die zich gaandeweg van de werkelijkheid heeft vervreemd. Vandaar de eenzaamheid, waarin hij nu is beland. Voor een groot deel is dat aan zichzelf te wijten, want hij ontpopte zich tot een regent die geen tegenspraak duldde en graag zijn zakken vulde. Eén van de kenmerken van regenten is dat zij het zicht op de realiteit kunnen verliezen. Dat overkwam ook Jan

Jan Franssen. > Foto: PR

Franssen. Zoals in 2005 bleek toen bekend werd dat het vermaarde accountantsbedrijf Deloitte opdrachten van de provincie Zuid-Holland kreeg. Hetzelfde bedrijf waar Franssen commissaris was, als bijbaan. Menig Hagenaar liet hij van verbazing met de ogen

knipperen, toen hij in 2008 weigerde partijgenoot Jozias van Aartsen in het openbaar te beëdigen tot burgemeester van Den Haag. De regent liet Van Aartsen naar het provinciehuis komen, waar de beëdiging achter gesloten deuren plaatshad. Franssen ne-

Dienstauto Met de genoemde kwestie-Deloitte werd de kiem gelegd voor een lange reeks aantijgingen aan het adres van de Commissaris van de Koningin. Het weekblad Elsevier diepte de ene bijbaan na de andere op en legde misbruik met zijn dienstauto bloot. Zodoende groeide de rasbestuurder Franssen uit tot de bijbanenkampioen, die daarbij ook nog eens handig gebruik wist te maken van zijn dienstauto, op weg naar weer een bijbaan. Een tegenoffensief van zijn kant bleef uit. Erger, Franssen bleef fout op fout stapelen. Zoals vorige week nog eens bleek, toen bekend werd dat hij op het provinciehuis een feest had georganiseerd voor Le Cercle Cigogne, een exclusief genootschap met vertakkingen naar de bovenste regionen van de Nederlandse samenleving. Kosten: 33.000 euro, waarvan een belangrijk deel naar de taxi’s ging, die af en aan reden. Fransen moest zich deze week in de Provinciale Staten verantwoorden. Hij kreeg vanuit alle fracties forse kritiek en bood daarop zijn excuses aan. Een motie van wantrouwen van de

PVV kreeg echter geen steun. Franssen en bijbanen, het lijkt bij elkaar te horen. De eindeloze reeks bijbanen leverden hem veel extra inkomsten op. Volgens het weekblad Elsevier vulde Franssen zijn inkomen van 185.000 euro in 2011 aan met, schrik niet, anderhalve ton. Op het hoogtepunt van zijn bijbanen-carrière had Franssen liefst 30 schnabbels, later werden het er minder. Dat moest ook van de toenmalige minister Spies van Binnenlandse Zaken. Vanuit Provinciale Staten stak eveneens tegenwind op. Franssen kon vorig jaar alleen rekenen op steun voor zijn herbenoeming, indien hij het aantal nevenfuncties verder zou verminderen. Toen hij werd herbenoemd waren het er 13, hij beloofde te gaan minderen. Aftreden Zelfs in de laatste fase van zijn werkzaamheden als Commissaris van de Koningin leeft Franssen in zijn eigen werkelijkheid. Tijdens zijn nieuwjaarstoespraak maakte hij bekend ergens dit jaar te zullen aftreden. Wanneer precies, is tot op heden volstrekt onbekend. Daarmee creëert Franssen voor zichzelf een opzegtermijn van één jaar. Vanuit zijn huidige functie kan hij dus gedurende maximaal één jaar op zoek gaan naar een passende betrekking. De regels zullen het toelaten, maar de tienduizenden mensen die maandelijks hun baan verliezen, verkeren niet in zo’n luxe positie.

‘Alsof je een slecht huwelijk wilt redden door een nieuw huis te bouwen’

Argumenten voor Spuiforum falen op eerste stadsdebat Door Casper Postmaa

De oppositie tegen de bouw van het supertheater Spuiforum lijkt nog steeds te groeien. In een stampvolle zaal van Pulchri botsten voor- en tegenstanders heftig tijdens het eerste stadsgesprek. Er volgen er voor de zomer nog drie. Het Spuiforum dient onder meer als nieuwe behuizing van Residentie Orkest, Nederlands Danstheater en het Koninklijk Conservatorium. Voorstanders vinden dat de stad van Vrede en Recht een dergelijke prestigieus gebouw nodig heeft om de Haagse cultuur nieuw leven in te blazen. Daarnaast wijzen zij op de deplorabele staat waarin beide theaters verkeren. Tegenstanders vrezen dat de 180 miljoen, die nodig is voor de bouw, ten koste van orkesten, gezelschappen en kleine kunst in de stad zal gaan. Bovendien betreuren zij het afbreken van het NDT-theater, dat het eerste uitgevoerde ontwerp van Rem Koolhaas is. Dé vraag was natuurlijk of het allemaal wel nodig is, vele miljoenen in een concertzaal steken terwijl de musici worden ontslagen. Het eerste, bijna onthutsende, antwoord kwam uit onverdachte hoek. Van een Haagse dame die als vrijwilligster in beide zalen aan het Spui werkt. “Wat moeten we met zo’n groot gebouw?”, vroeg zij zich hardop af. “Het Danstheater werkt met halflege zalen, om van het Residentie Orkest maar niet te spreken, daar hebben we avonden met 85 bezoekers. In het plan is ook een groot restaurant opgenomen. Lijkt me niet nodig. Al die mensen nemen meteen bus 18 terug naar het Benoordenhout”.

Henk Scholten, directeur van beide zalen aan het Spui, pareerde dat door op te merken dat de bezoekersaantallen in 2012 met tien procent waren gestegen, maar die mevrouw hield voet bij stuk. “Het gaat niet om vorig jaar, om dìt jaar. Het is heel treurig zoals het nu gaat”. Huwelijk Daarmee had het debat zijn thema gevonden, de niet altijd relevante stellingen werden ter zijde geschoven voor die ene vraag: moet je een duur nieuw gebouw neerzetten, ook al is dat gezien de bezoekersaantallen (‘eerst de inhoud, dan pas het gebouw’) moeilijk te verdedigen. Cees Debets, directeur van het Theater aan het Spui, gaf het antwoord dat later steeds weer in andere woorden werd herhaald. “Bespelers van de theaters hebben niet kunnen aantonen dat zij een grotere behuizing nodig hebben, waarom zouden er straks meer bezoekers naar de nieuwe zalen komen? Ze komen toch voor de muziek of de dans, niet voor de zaal. Het is alsof je een slecht huwelijk hebt en je besluit een nieuw huis te bouwen om het te redden”. En als uitsmijter: “Als je vindt dat samenwerking noodzakelijk is, dan moet je dat gewoon nù doen en niet wachten tot er nieuwe theaters staan”. Debets vertolkte ook de mening van veel sprekers als het om bezoekers van de toekomst gaat. “Die kopen geen abonnement meer voor een mooie reeks symfonieën. Mensen shoppen, een beetje van dit en een beetje van dat”. Ook Frits Duparc, jarenlang directeur van het Mauritshuis, onderstreepte

dat. “Ze gaan net zo makkelijk naar een mooie symfonie, als naar André Rieu of ADO”. Directeur Henk Scholten daarentegen bleef het geloof in zijn nieuwe theaters geestdriftig verkondigen. “Den Haag verdient zo’n theater. Overal bouwen ze nieuwe zalen, in Groningen, Eindhoven en Breda. Wij mogen niet achterblijven”. “Maar bezoekers van cultuur, vooral jongeren, gaan steeds vaker naar festivals in plaats van naar schouwburgen en concertzalen”, aldus een bezoeker. Duparc Opvallend was de felheid waarmee Duparc het debat aanging. “In de zeventien jaar dat ik bij het Mauritshuis zat heb ik eenmaal 25.000 euro subsidie gekregen van de gemeente. Dát is de gemeente Den Haag”. Hij schetste een donker scenario voor de stad, dat opvallend genoeg niet door de voorstanders werd bestreden – wellicht denken ze er nog over na – , en dat betreft de mogelijke exploitatietekorten van het Spuiforum. “Als het theater duurder wordt, de bezoekersaantallen tegenvallen, zal het exploitatietekort stijgen. Dan krijgt de kleine kunst geen kans meer, dan halen ze weer dertig musici bij het Residentie Orkest weg. Dat gaat zo gebeuren. De gemeente is een buitengewoon onbetrouwbare partner”. De organisatoren van de actie ‘Spuiforum? Krankjorum’(waarin een handvol architecten) zetten hun acties voort. Dat zal onder meer resulteren in een eigen ontwerp waarin de bestaande theaters zijn gerenoveerd en verbeterd. “Dan lekt het niet meer en hebben we minstens negentig miljoen over”, aldus architect Hans van Beek.

Het Rijswijkse restaurant van Paul van Waarden.>Foto: Wikimedia

Paul van Waarden denkt aan doorstart Voormalig sterrenstaurant Paul van Waarden in Rijswijk is per direct gesloten. Dit meldt de chef-kok op zijn website. Zelf was hij nog niet beschikbaar voor commentaar, maar volgens René Michielsen wordt hard gewerkt aan een doorstart. Michielsen is bedrijfsleider van DKVW, het derde restaurant dat Van Waarden in augustus opende aan de Stadhouderslaan. Zowel dit etablissement als At Sea aan de Hellingweg blijven wel open. Eind vorig jaar verloor restaurant Paul van Waarden

zijn Michelinster. “Het zou te makkelijk zijn om alleen de economische crisis de schuld te geven. Laten we het erop houden dat het een samenloop van omstandigheden is”, zegt Michielsen. Van Waarden plaatste de afgelopen week oproepen voor zijn huidige keukenbrigade op de Facebookpagina. Deze zullen op zoek moeten gaan naar een nieuwe werkgever. “Want mocht de doorstart lukken, dan is de kans groot dat Paul daar weer fulltime gaat koken”, aldus Michielsen.

6>Varia terugblik

Den Haag Centraal > Vrijdag 29 maart 2013

foto’s uit het haags gemeentearchief

Bezoek van vicepresident Johnson

Al maanden is er ruime aandacht voor de herdenking van de moord op de Amerikaanse president John F. Kennedy, dit jaar vijftig jaar geleden. Kort voor Kennedy’s dood bracht Lyndon B. Johnson, de vicepresident, een bezoek aan Nederland. Begin november 1963 maakte John-

‘Johnson en Biesheuvel eten samen uit één bordje’ son samen met zijn echtgenote Lady Bird Johnson-Taylor een reis van een week door de Benelux. Hij startte met een tweedaags bezoek aan Luxemburg. Daarvandaan vloog de vicepresident op dinsdag 5 november richting Nederland, waar hij om kwart over elf ’s ochtends op Ypenburg landde. John Rice, de Amerikaanse ambassadeur, minister-president mr. Victor Marijnen en kolonel D. van Dijk, commandant van de vliegbasis Ypenburg en vele anderen stonden op het vliegveld klaar om de Amerikaanse gast een officiële ontvangst te bereiden, terwijl de kapel van de Koninklijke Luchtmacht het

volkslied van de Verenigde Staten ten gehore bracht. Op de foto is te zien dat op het vliegveld ook een groot aantal jongeren klaarstond om Johnson te verwelkomen. Dit waren 670 leerlingen van de Amerikaanse afdeling van de International School. Onder gejuich van de honderden kinderen verliet de vicepresident in een zwarte limousine het vliegveld en begaf zich naar de Haagse binnenstad. Hier stond een persoonlijke ontvangst door minister-president Marijnen en de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer op het programma. De chauffeur van de limousine zette de Amerikaanse vicepresident af op het Plein. Zonder zich ook maar iets van enig protocol aan te trekken wandelde Johnson richting Binnenhof. Tot wanhoop van zijn veiligheidsagenten verliet hij zelfs zijn gevolg, schudde handen van omstanders en maakte hier en daar een praatje. In het gebouw van de Tweede Kamer wilde Johnson graag de voorzittersstoel uitproberen. Mr. Frans-Jozef van Thiel, de Kamervoorzitter stond toe dat Johnson tijdelijk op zijn plaats ging zitten en enkele minuten met zijn hamer speelde om de verzamelde fotografen de gelegenheid te geven een vrolijk plaatje te schieten. De Amerikaanse gast bezocht ook onverwachts het pas geopende perscen-

Honderden Amerikaanse scholieren verwelkomen vicepresident Lyndon B. Johnson op vliegveld Ypenburg, 1963. >Foto: ANP

trum Nieuwspoort. Hier plaatste hij zijn handtekening in het haastig door de gastvrouw van Nieuwspoort aangeboden gastenboek. Met de Nederlandse minister-president wisselde hij onder meer van gedachten over de NAVO en de betrekkingen tussen Oost-Europa en het Westen. In de namiddag bezocht hij Rotterdam en sprak hier zijn bewondering uit over de spectaculaire herbouw van de stad, die mede aan de Amerikaanse Marshallhulp te danken was. Koningin Juliana en prins Bernhard verzorgden de volgende dag een persoonlijke ontvangst op paleis Soestdijk. Centraal in het bezoek aan Nederland stond de opening op 7 november van de Amerikaanse landbouw- en voedseltentoonstelling in de RAI. Met deze expositie wilde het Amerikaanse ministerie van land-

bouw zich in Europa presenteren. Bij zijn openingsspeech liet Johnson zich zeer kritisch uit over de landbouwpolitiek van communistische regimes en wees enthousiast op het ‘succes van de landbouw in de vrije wereld’. In de RAI stonden overal stands met Amerikaanse producten en vele malen moest de vicepresident ook een hapje proeven. Toen een standhouder hem weer een bordje aanbood, vroeg Johnson om een extra vorkje, dat hij aan Barend Biesheuvel, de Nederlandse minister van landbouw overhandigde. Tot grote verbazing van Biesheuvel hield Johnson hem vervolgens zijn eigen bordje voor. De verslaggever van de Haagsche Courant noteerde: ‘Samen hebben zij uit een bordje de witte boontjes genuttigd, tot de laatste toe …’, en zette vervolgens als vette kop boven zijn artikel: ‘Johnson en Biesheu-

vel eten samen uit één bordje’. Het viel de journalisten op dat de vicepresident overal aan enthousiaste toeschouwers balpennen uitdeelde. Ook bij zijn vertrek op Schiphol stond Johnson met de pennen in de aanslag, zowel de agenten die hem per motor hadden geëscorteerd als alle chauffeurs van de begeleidende auto’s kregen een exemplaar cadeau. Spottend merkte de verslaggever van De Tijd hierover op: ‘Men heeft hem er slechts met de grootste moeite van kunnen weerhouden ook de balen spiegeltjes en kralen, die hij eveneens had meegenomen, open te maken’. In de stromende regen en omringd door veiligheidsagenten met walkietalkies verliet Johnson op 8 november 1963 ’s middags om half vijf Nederland en vloog samen met zijn vrouw vanaf Schiphol naar Brussel om daar zijn Europese bezoek voort te zetten. Exact twee weken na zijn bezoek aan Nederland vond op 22 november in Dallas de moord op John F. Kennedy plaats, nog diezelfde dag werd Lyndon B. Johnson beëdigd tot 36ste president van de Verenigde Staten. Corien Glaudemans www.gemeentearchief.denhaag.nl

Vergunning paviljoen Simonis onder vuur

Groep De Mos mikt op minstens vijf zetels

Door Adrie van der Wel

Door Elske Koopman

De Raad van State zal over zes weken beslissen over de bouw van een nieuw paviljoen voor visrestaurant Simonis aan de Dr. Lelykade. De Haagse rechtbank vernietigde vorig jaar de vergunning van Simonis na bezwaren van de exploitant van het nabijgelegen restaurant Harbour Club. Met een hoger beroep bij de Raad van State hopen de gemeente en Simonis dat dit oordeel wordt teruggedraaid. Dat hoger beroep diende dinsdag bij de Raad. Intussen heeft de gemeente in opdracht van de rechtbank een nieuwe beslissing genomen en opnieuw een vergunning verleend. Die wordt ook door de Raad beoordeeld. De Harbour Club klaagde bij de rechtbank dat door het bouwplan van Simonis een onaanvaardbare parkeerdruk in de buurt gaat ontstaan. De Harbour Club zal de gevolgen daarvan, zoals het wegblijven van klanten, ook gaan voelen. Een door de gemeente uitgevoerd parkeeronderzoek deugt volgens de exploitant van dit restaurant niet en dat werd ook bevestigd door de Haagse rechtbank. Bij de Raad van State ontstond een welles-nietesspel tussen de deskundigen van beide partijen. Volgens de gemeente toonde het onderzoek al eerder aan dat er geen parkeerprobleem valt te verwachten. Het onderzoek is vervolgens aangepast en daaruit blijkt dat er nog steeds geen parkeerprobleem is. De deskundige van de Harbour Club constateerde bij de Raad dat het nieuwste onderzoek van de gemeente nog steeds niet deugt. Er zouden op de verkeerde momenten verkeerstellingen zijn gedaan om de parkeerdruk te berekenen. Ook de methode om de meetgegevens te verwerken, is volgens de deskundige verkeerd en wel erg in het voordeel van de gemeente en Simonis. De Raad mag nu de knoop doorhakken en bepalen welke methode de beste is.

Richard de Mos wil nog minstens vijf jaar in de Haagse raad blijven. Hij kondigde deze week zijn tienpuntenplan aan en presenteerde alvast twee kandidaten voor Groep de Mos: oud-CDAraadslid Wil Vonk en voormalig lijsttrekker van Trots op Nederland Arnoud Bakhuizen. Ex-PVV’er De Mos is nog op zoek naar andere kandidaten en er zullen ook verrassende namen tussen zitten, denkt hij. Makelaar Bakhuizen zal zich voor de partij inzetten voor woningbouw en tegen erfpacht, bijvoorbeeld. Voormalig LPF-raadslid Willem van der Velden zet zich ook in voor de partij en wordt wijkvertegenwoordiger in Benoordenhout. Andere drijvende krachten zijn ondernemers Eugène de la Croix en John van Zweden, ondernemer en mede-eigenaar van de Engelse Premier League voetbalclub Swansea. De laatste zal als lijstduwer fungeren. Van der Velden en De La Croix ambieren geen plek op de lijst. De Mos hoopt dat hij de Haagse kiezers kan aanspreken op hun chauvinisme. Kandidaat Vonk: “Ik wil er zijn voor alle inwoners van Den Haag. Ik mis een echte volkspartij in de raad die ook luistert naar kritiek. Dat miste ik bij het CDA. Richard moest me er wel van overtuigen dat hij zijn PVV-veren had afgeschud en dat is hem gelukt. Hij heeft gelukkig geen moskee-nachtmerries”. De Mos wil met zijn team minstens vijf zetels halen. Hij wil de komende tijd het verkiezingsprogramma uitwerken met hulp uit de stad en gaat op zoek naar geschikte kandidaten. Voor de PVV was hij in 2010 ook verantwoordelijk voor de selectie van de Haagse kandidaatsraadsleden. “Ik heb daar zeker van geleerd en ga dingen anders doen. Het scheelt al dat ik geen

De sculptuur Amalgantes van David Begbie leverde € 3.500,– op. > Foto: PR

Veiling Museum Beelden aan Zee brengt ruim 40.000 euro op Misschien kwam het wel doordat de sculptuur ‘Amalgantes’ meteen bij binnenkomst de meeste aandacht had getrokken. Want niet de beelden van bekende kunstenaars als Fernando Botero, Niki de Saint Phalle, Man Ray en Auke de Vries scoorden afgelopen maandag het best tijdens de bruikleenveiling die in museum Beelden aan Zee werd gehouden, maar juist het werk van David Begbie. De lichamen van lichtdoorlatend gaasmateriaal brachten € 3.500,– op. Ruim honderd particulieren konden bieden op eenentwintig beeldhouwwerken, waarvan er negentien werden verkocht. Ook vanuit het buitenland werd

telefonisch geboden. De gelukkige donateurs krijgen een jaar lang het kunstwerk in bezit dat anders in de kelder van het museum zou blijven liggen of staan. Zo worden zij op een externe locatie ambassadeur van Beelden aan Zee. De totale opbrengst kwam op ruim € 40.000,–. Het museum gebruikt het bedrag voor Russia XXI, de grote zomertentoonstelling, die in Beelden aan Zee en op het Lange Voorhout wordt gehouden. Deze tentoonstelling met hedendaagse beeldhouwkunst uit Rusland is het spektakelstuk van NLRF 2013, het officiële programma van het bilaterale NederlandRuslandjaar.

Voormalig lijsttrekker van Trots op Nederland Arnoud Bakhuizen is kandidaat voor Groep de Mos. > Foto: PR

partij boven me heb staan. Soms was ik als raadslid ergens voor, maar was de partij tegen. Dat heb ik nu niet meer”. De Mos wil graag samenwerken met andere partijen in de raad. “We zijn geen Tegenpartij, zeg ik als fan van Koot en Bie en we komen op voor de vrije jongens. Wij lopen niet weg voor onze verantwoordelijkheid, zoals de PVV dat doet. Wij willen constructief onderhandelen met iedere partij, dus eventueel ook met de PVV. Voor ons staan Den Haag en Scheveningen centraal, vandaar ons logo, groen en geel met een blauw golfje erdoor”, aldus de lijsttrekker. De partij heeft ook aandacht voor groen. “Ik ben voor de bomen op de Laan van Meerdervoort, schone stranden en schone parken, maar tegen klimaatwaanzin. Want als we dat konden reguleren zou ik het hele jaar voor zonnig en 28 graden op Scheveningen zijn”.

7

regio<

Vrijdag 29 maart 2013 > Den Haag Centraal

Gemeenten in regio zoeken samenwerking

‘Eén-loket-gedachte’: meer doen met minder geld name aansluiting met Delft gezocht en daar hebben al heel wat gesprekken plaatsgevonden”. Voor de burgers in de gemeente zal er uiteindelijk veel veranderen. In beleidskringen wordt dit ook wel ‘de kanteling’ genoemd. Bolte: “Als gevolg van de rijksbezuinigingen moeten mensen zo zelfstandig mogelijk leven”. Concreet wil dat zeggen dat men bij een hulpvraag eerst een gesprek krijgt over de noodzaak van die hulp en dat er gekeken wordt naar wat iemand zelf nog kan. “Dit is ook een bezuinigingsoperatie van het Rijk. Vanuit de gemeente willen wij op zich wel onze burgers ‘inte-

Door Gilles Boeuf

Wassenaar heeft een plan van aanpak. Leidschendam-Voorburg een projectplan en ook Rijswijk zit er midden in. Per 1 januari 2014 gaat de nieuwe Participatiewet van kracht en vanaf 1 januari 2015 moeten de gemeenten zorg dragen voor de ondersteuning, begeleiding en verzorging van al hun inwoners. Kortom: jeugdzorg, gehandicaptenzorg en ouderenzorg zullen voor een groot deel onderdeel worden van het gemeentelijke takenpakket. Op kosten van de gemeente en dat na een fikse korting door het rijk. De komende twee jaar is het deze ‘decentralisatie’ waar het in gemeenten om draait. Hoe pakken de gemeenten uit de regio dat aan?

'Als gevolg van de rijksbezuinigingen moeten mensen zo zelfstandig mogelijk leven'

Nederlandse gemeenten wachten met spanning de ‘mei-circulaire’ af. Dan maakt, hopen zij, het rijk bekend met welk budget de gemeenten de nieuwe taken die op haar afkomen, moeten gaan uitvoeren. Terwijl dat nog onduidelijk is, moeten zij zich wel voorbereiden op wat men wel de ‘Transitie Sociaal Domein’ noemt. Wat behelst die transitie? De grote verschuiving van rijkstaken die vanuit de AWBZ wordt gefinancierd, zullen lokaal door gemeenten uitgevoerd worden. Niet alleen de jeugdzorg zal onder de verantwoordelijkheid van gemeenten vallen maar ook de jeugdreclassering, de jeugdbescherming, de jeugd-GGZ en de zorg voor licht verstandelijk beperkte jongeren. Per 1 januari 2015 zullen veel gemeenten trachten ook één fysiek loket te creëren waar de maatschappelijke instanties die deze gemeentelijke taken uitvoeren, onderdak zullen vinden. Korting Dan is er de zorg voor ouderen en gehandicapten. Afhankelijk van de zwaarte van de zorg, tegenwoordig uitgedrukt in ‘zorgzwaarte pakketten’, zullen zij vooral zo lang mogelijk thuis blijven wonen en van de gemeenten hun zorg betrekken. De gemeenten moeten die zorg organiseren met 75% van het huidige budget, een totale korting van 1700 miljoen. Niet alleen qua zorg krijgen de gemeenten een grotere taak, ook wat arbeid en uitkeringen betreft zullen gemeenten al per 1 januari 2014 de nieuwe Participatiewet moeten uitvoeren. Voor gemeenten betekent dit bijvoorbeeld dat zij voortaan ‘beschutte werkplekken’, de sociale werkplaats, zelf moeten organiseren en betalen. En met een budget dat slechts toereikend is voor een derde van de huidige hoeveelheid werkplekken. Zoals wethouder Jos Bolte (PVDA) van de gemeente Rijswijk het verwoordt: “Dit jaar moet het helder worden, maar dat kan pas als het helder is hoe het met de financiering gaat”. Wassenaar Het plan van aanpak van de gemeente Wassenaar, onlangs op de website van de gemeente geplaatst, schetst een duidelijk tijdpad. Het jaar 2013 wordt daarin als cruciaal gekenschetst. Het jaar van de concretisering van vergaarde kennis. In het najaar van 2012 hebben de gemeenteraden van de samenwerkende gemeenten Wassenaar en Voorschoten een nota vastgesteld waarin de uitgangspunten voor de decentralisatie zijn verwoord. Ook hebben de ambte-

graler’ bedienen, meer maatwerk leveren, maar ik ben zelf wel bang dat het heel lastig zal worden om het financieel rond te krijgen”. De wens vanuit de overheid is om de ‘één-loket-gedachte’ van de grond te krijgen. Wie een uitkering komt aanvragen, heeft wellicht andere problemen die via de WMO verholpen moeten worden. De jongere die met de reclassering te maken heeft, komt misschien uit een gezin waarin veel meer aan de hand is. Bolte: “ We willen aanvragen zoveel mogelijk als één traject behandelen, maar in eerste instantie moet iemand zelf een oplossing vinden of via het eigen netwerk”.

Wethouder Jos Bolte. > Foto: Erwin Dijkgraaf

naren ‘voorgesorteerd’ op de decentralisaties. De visies, analyses en plannen die door hen zijn geschreven moeten nu vertaald worden naar concrete samenwerkingsverbanden met maatschappelijke partners. Wassenaar en Voorschoten willen bijvoorbeeld het Centrum Jeugd en Gezin verder ontwikkelen tot ‘orgaan voor vroege signalering’. Er wordt in beide gemeenten al gekeken naar huisvesting voor het vernieuwde centrum. Het doel is om te komen tot een samenhangend stelsel, het liefst straks fysiek zichtbaar door het creëren van één loket. Om dat financieel haalbaar te maken, zullen er ook politieke keuzes moeten worden gemaakt. Wie krijgt welke zorg? De gemeente stelt in haar plan dat dit jaar de financiële kaders in beeld moeten worden gebracht en ook dat ze daarbij graag kennis wil delen met

Leidschendam-Voorburg over de uitvoering van de zorgtaken. Wethouder Jos Bolte (PVDA), verantwoordelijk voor Sociale Zaken, Welzijn, Onderwijs en Zorg, schetst de gang van zaken binnen de gemeente Rijswijk. “We hebben een project opgezet waarin alle onderwerpen aan elkaar worden gekoppeld”. De verbindingen tussen de zaken die onder de participatiewet vallen – aanvragen van een uitkering, zoeken naar werk – en die onder de WMO vallen, probeert men in beeld te krijgen. Zoals Wassenaar de samenwerking vond met Voorschoten en graag kennis wil delen met LeidschendamVoorburg, zo zoekt ook Rijswijk haar heil in samenwerking. “Voor Rijswijk en Delft is een ambtelijke fusie nu niet aan de orde, het gaat echt om samenwerking. Voor alles dat onder de Participatiewet valt, hebben we met

Leidschendam-Voorburg Het projectplan van de gemeente Leidschendam-Voorburg zal 23 april door het college worden behandeld. Zoals woordvoerster Esther Huizenga kenbaar maakt: “We zijn nog heel druk met het projectplan. De verschillende onderdelen van de veranderingen lopen niet parallel en dat maakt het lastig”. In het najaar van 2012 kwam de gemeente met een sociale visie voor 2024. Daar koppelde ze een sociale agenda aan met concrete doelstellingen. De veranderingen die nu op stapel staan, nam ze mee in het opstellen van die agenda. Ook de vragen die de gemeente zichzelf daarin stelt, zijn tekenend voor de veranderende rol van de overheid. “Hoe organiseren wij de dienstverlening in het sociale domein? Wie zijn onze belangrijkste maatschappelijke partners? Wat hebben wij hen te bieden en wat mogen wij van hen verwachten? Hoe vullen wij als regiegemeente onze rol als opdrachtgever of subsidieverstrekker in?” Een deel van het antwoord ligt ook voor Leidschendam-Voorburg in samenwerkingsverbanden. Met Wassenaar en Voorschoten werkt zij al samen in het Werkplein en het zijn dan ook die gemeenten met wie Leidschendam-Voorburg nieuwe dossiers eventueel wil oppakken. Terwijl een aantal deelprojecten al zijn gestart zoekt de gemeente, net als de andere gemeenten in de regio, nog naar samenhang. Huizenga: “Het is allemaal nog volop in ontwikkeling”.

verreck

Als de lente komt ...

Daar klinkt de onverwoestbare tune. Zichtbaar zijn drie silhouetten. Op de linker gestalte valt licht: ‘Mijn naam is de Maand Maart’. Dan volgt de middelste figuur: ‘Mijn naam is de Maand Maart.’ Tenslotte is de meest rechtse verschijning aan de beurt: ‘Mijn naam is de Maand Maart’. De altoos vriendelijke presentator, die een kuif als een baldakijn heeft, neemt het woord: ‘Mijn naam is de Maand Maart. Ieder jaar verschijn ik aan het eind van de maand februari om bij het begin van de maand april weer te verdwijnen. Ik tel 31 dagen en men noemt mij ook wel de lentemaand. Ik heb een wispelturig karakter, dat wordt weerspiegeld in uitdrukkingen als ‘maartse buien’ en ‘maart roert zijn staart’. Soms ben ik warm, soms koud en soms normaal. Maar wie ben ik echt? Was getekend, de Maand Maart’. Het beroemde vrolijke deuntje klinkt en de drie Maanden Maart trippelen het trapje af en nemen plaats. De warme, volle bariton van de presentator schalt door de studio: ‘Wie mag ik het woord geven? Albert?’ Panellid Albert Mol heeft er, zoals altijd, duidelijk zin in. Hij heeft een ondeugende vraag bedacht: ‘Ik ben een Molletje zoals jullie weten, dus ik vind het lekker om in een holletje te zitten ...’. Nu begint iedereen in de studio te lachen, want Albert is de eerste openlijke homoseksueel op de Nederlandse televisie, dus men kan geen genoeg krijgen van zijn dubbelzinnigheden. Als iedereen is uitgelachen, klinkt er een zoemtoon. ‘Helaas, Albert’, klinkt de bronzen klok van de presentator, ‘de tijd is om’. ‘Maar ik heb mijn vraag helemaal niet kunnen afmaken’, zegt het nog nahikkende panellid. ‘Nou dan stel ik hem wel’, zegt Martine Bijl, die een schuchter zangeresje lijkt, maar dat niet is, ‘ik wil weten hoe dat afloopt met dat holletje van Albert’ De hilariteit treedt nu buiten zijn oevers. Op de tribunes ontstaan de eerste lekkages. Alleen Martine Bijl kijkt heel droogkomisch strak in de camera: ‘De vraag is: wanneer kan je als mol in de Maand Maart je hol verlaten?’. Alledrie de Maanden Maart geven vanaf nu totaal onvoorspelbare antwoorden. Aan het einde staan alledrie de Maanden Maart op, gaan weer zitten, om dan tijdens de aftiteling om de beurt omhoog en omlaag te gaan. De presentator, atypisch knorrig, heeft het laatste woord: ‘De Maand Maart is bar en onbetrouwbaar en krijgt van mij geen tulpen uit Amsterdam!’ Marcel Verreck www.marcelverreck.nl

8>onderwijs

Den Haag Centraal > Vrijdag 29 maart 2013

Tranen bij inschrijven middelbare scholen

Aardverschuiving in Haags onderwijslandschap

liever niet was gekomen. “Een kind uitloten, dat is verschrikkelijk. En al helemaal omdat het kan gebeuren dat die leerling straks ook nog moet meedraaien in een tweede loting. Dan krijg je als kind – hoe talentvol ook – toch het gevoel dat je niet erg geliefd bent”.

Het was een week vol opwinding voor de meeste middelbare scholen in de Haagse regio. De kinderen uit groep acht moesten zich inschrijven voor hun nieuwe school. En dat ging dit jaar niet zonder pijn. Vanuit het niets ontstond een stormloop op het Haganum. Met alle gevolgen vandien. Door Marc Konijn

Daar stonden ze dan, afgelopen dinsdag aan de balie van de administratie van het Maerlant Lyceum. Acht kinderen die uitgeloot waren voor de laatst vijftien plekken op deze school in het Benoordenhout. Veel gezichten beteuterd. Een enkeling onbewogen. Maar vooral ook: in tranen, en trillend als een riet. Alweer! Vier dagen eerder waren zij al uitgeloot, voor de school van hun eerste keuze, hoogst waarschijnlijk het Haganum of het Sorghvliet. Het Maerlant is het nu dus ook niet geworden. Nu snel op zoek naar een andere school: die van de derde keuze. Maar eerst die dinsdag de martelgang naar het Maerlant om het formulier weer op te halen, dat nodig is voor de inschrijving van de volgende school. Het was afschuwelijk, vertelt Margreet van Vliet, directie-secretaresse van het Maerlant. “Dit wil je niet meemaken, als school. Een loting zorgt voor zoveel spanning. Ik had een moeder aan de lijn, en haar dochter was wel door de loting gekomen. Maar ook zij begon te huilen. Het is heel hard. Er is een meisje uitgeloot, met vwo-advies en de allerhoogste Cito-score. Een meisje dat iedere school graag wil hebben. En juist zij wordt uitgeloot. Voor de tweede keer. Dat is immens zuur”. Het zijn bewogen dagen voor het onderwijs. De kinderen uit groep acht hebben hun keuze gemaakt voor de middelbare school. In de meeste gevallen gaat dat vrij soepel. Vorig jaar maakten bijna 6.500 leerlingen in Den Haag, Rijswijk en LeidschendamVoorburg de overstap naar de middelbare school. Slechts 183 kinderen werden uitgeloot, en dat is nog geen drie procent. Het schommelt wat hier en daar, maar de afgelopen vijf jaar is dat percentage tamelijk constant, zo laten de statistieken zien van de BOVO – de organisatie die tot doel heeft om de overgang van leerlingen naar de middelbare school in de Haagse regio te verbeteren. Een loting komt altijd wel voor – van vmbo tot en met vwo – maar de aantallen zijn vaak beperkt. De gymnasia hoefden vorig jaar nauwelijks te loten. Aardverschuiving Maar dat is dit jaar wel anders. De officiële cijfers zijn nog niet bekend, maar nu al is duidelijk dat er een aardverschuiving heeft plaats gevonden in de bovenkant van het Haagse onderwijslandschap. Het epicentrum ligt aan de Laan van Meerdervoort, in het Gymnasium Haganum. Op 15 maart, de dag van de sluiting, liggen er maar liefst 197 aanmeldingsformulieren in de bak. 87 meer dan de school kan plaatsen. Een week eerder had het Haganum al een waarschuwing doen uitgaan, maar dat leek het aantal aanmeldingen alleen maar te stimuleren, is het verhaal op de administratie. Pas op het aller-

Het Haganum is overvallen door het aantal aanmeldingen van middelbare scholieren. > Foto: C&R

laatste moment kregen veel ouders toch last van de zenuwen, en zijn tientallen kinderen alsnog ‘overgelopen’ naar een andere school, om een loting te ontlopen. Een groot deel daarvan zocht zijn toevlucht bij het Christelijk Gymnasium Sorghvliet, zo is de overtuiging van

Hans Rookmaaker, rector aldaar. “De inschrijving liep heel lang precies als voorgaande jaren. Niets aan de hand, dachten we. Op 13 maart – twee dagen voor de sluitingsdatum – waren er 140 aanmeldingen, een mooi aantal als het zo gebleven was. Maar de laatste twee dagen kwamen er ineens nog 20

bij. En toen moesten we 15 leerlingen uitloten. Dat was ongekend. Vorig jaar bleef het in die laatste twee dagen rustig: de aanmelding was wel zo’n beetje afgerond. Waarschijnlijk was de grote toeloop bij het Haganum de reden dat ook Sorghvliet moest gaan loten. Een situatie waarin Rookmaaker

Strakke procedure van loten Het aantal scholen in de Haagse regio dat leerlingen moet uitloten, neemt langzaam af. In de afgelopen jaren schommelde het aantal scholen rond de tien. Vorig jaar waren dat er acht. Dit jaar zijn dat er nog maar zes. Het Dalton Den Haag en het Gymnasium Haganum hebben ieder jaar teveel aanmeldingen. Maar ook vmbo-scholen als het Wellant Westvliet en het ’s-Gravendreef in Leidschenveen moeten ieder jaar loten. Dat blijkt uit het laatste overzicht van de BOVO Haaglanden. De BOVO registreert de aanmeldingen van alle middelbare scholen in Den Haag, Rijswijk en Leidschendam-Voorburg.

Opvallend is de stijging van het aantal ‘overaanmeldingen’ in het hoogste segment. Het gymnasium springt van jaarlijks rond de 10 uitgelote leerlingen naar 67. Het vwo stijgt van gemiddeld 6 naar 25. Ook de havo heeft een uitschieter met 27 overaanmeldingen. Op de vmbo’s lijkt dat aantal juist iets af te nemen. De BOVO (basisonderwijs, voortgezet onderwijs) is in het verleden opgericht door de scholen in Den Haag, Rijswijk en Leidschendam-Voorburg en de gemeente Den Haag. Zij hebben afspraken gemaakt om de overstap van leerlingen naar de middelbare school in goede banen te leiden. Kern is dat leerlingen zich

maar op één school kunnen inschrijven. Als er teveel aanmeldingen zijn, dan volgt een strakke procedure van loten op een vast tijdstip, onder het toeziend oog van een notaris. Dat geldt ook voor een eventuele tweede loting. Aanleiding voor de afspraken is het incident dat een vader voor de deur van een school ging slapen, om zeker te zijn van de inschrijving van zijn kind, legt Mattanja Kats van de BOVO uit. “Dat moet je natuurlijk niet willen. Iedereen moet een eerlijke kans krijgen. Een loting is natuurlijk vervelend. Maar uiteindelijk is er voor ieder kind voldoende plaats op een goede school”.

Vloedgolf De ‘vloedgolf’ van het Haganum overspoelde ook nog andere scholen. Een tweede ‘slachtoffer’ werd het Maerlant Lyceum. Die school wist in de eerste ronde nog een loting te ontlopen door een extra brugklas te maken. De uitgelote leerlingen van het Haganum stortten zich massaal op de vijftien open plekken op het Maerlant, waardoor de school deze voor het eerst in de geschiedenis moest loten. Een lachende derde lijkt het VCL. Het Vrijzinnig Christelijk Lyceum ziet zich – na een aantal magere jaren – plotseling genoodzaakt om een extra brugklas in te richten. Het Haganum is overvallen door het aantal aanmeldingen, meldt rector Goof Kloeg. “De afgelopen jaren zijn juist stabiel geweest. We hadden steeds een handvol overschrijvingen. Maar je weet dat er altijd wel een paar uitvallers zijn, dus we konden iedereen gewoon plaatsen. Wat nu is gebeurd, is een mysterie”. Kloeg heeft zich het hoofd gebroken over de oorzaken achter de stormloop op zijn school. In het markante gebouw zit de verklaring in ieder geval niet, redeneert de rector. “We hebben pas een grote verbouwing gehad, met nieuwbouw. Dat was hard nodig. We zaten met 700 leerlingen in een gebouw dat oorspronkelijk gemaakt was voor 425 leerlingen. We hebben dus open dagen gehad in het oude gebouw met een enorm ruimtegebrek; we hebben open dagen gehad op andere locaties vanwege de bouw én we hadden vorig jaar open dagen in de school die toen helemaal verbouwd was. Steeds was de instroom hetzelfde. Nee, in het gebouw zit het dus niet”. De rector denkt hardop verder. Kloeg signaleert dat het aantal leerlingen in Den Haag langzaam stijgt, in de afgelopen zes jaar met acht procent. Het aantal vwo-adviezen stijgt daarentegen sterk, met wel veertig procent. “Je krijgt daardoor een zekere opwaartse druk. Dat klopt ook wel, want de gymnasia groeien ieder jaar wel iets. Maar dat is nog steeds geen verklaring voor die enorme toeloop dit jaar”. Eén ding is wel anders, weet Kloeg, met de wijsvinger in de lucht. “Er heeft een groot artikel in de Volkskrant gestaan over onze school. De Volkskrant gaf twaalf scholen in het land een tien, en wij waren daar één van. Maar ach, dat kan het toch ook niet zijn, één artikel in de krant. Laat ik het maar gewoon zeggen: ik weet het gewoon niet. Ik heb geen verklaring voor deze stormloop”. De notaris kwam over de vloer, die uit een grote bak uiteindelijk 52 nummers trok. Kloeg: “We hebben op school nog even de discussie gehad om een extra klas te maken. Maar dat gaat gewoon niet. We hebben de ruimte niet. De roostermaker zit nu soms al vast. De loting was onvermijdelijk. En dan weet je dat je kinderen wegstuurt die hier uitstekend zouden passen. Dat is een drama”.

9

economie<

Vrijdag 29 maart 2013 > Den Haag Centraal

Het blijft dringen voor zelfbouwkavels acht poten, omdat er zoveel keuze is, maar je kunt niet alles hebben. Het liefst wilden we een grote tuin, maar voor een vrijstaand huis is een kavel van 300 vierkante meter niet extreem groot. Ook de kinderkamers hadden groter gemogen, maar dat is een heel gepuzzel”.

Voor het tweede opeenvolgende jaar is het dringen voor de Kavelwinkel van het stadhuis. Wie het eerst komt, het eerst maalt. Op 30 maart gaat er een nieuwe lichting in de verkoop: tweehonderd zelfbouwkavels door de hele stad en tien klushuizen in de Duinstraat. Maar hoe staat het met de kavels van vorig jaar? Door Jasper Gramsma

Voordat Johan Bosma vorig voorjaar bij toeval de brochure over zelfbouwen openslaat, denkt hij geen moment aan verhuizen. Laat staan aan het bouwen van een eigen huis met carte blanche van de welstandscommissie. Bij het zien van de ecologische kavels op de Erasmushove, gaat hij echter vrijwel direct overstag. “Vooral het energieneutrale bouwen sprak ons erg aan”, zegt Bosma. “We hadden ook meteen een voorkeur voor één van de kavels, aan het water met uitzicht op een oude boerderij”. De eisen die aan de duurzaamheid gesteld worden, zijn voor de zelfbouwer geen belemmering: “Waar we aan moeten voldoen, willen we ook graag aan voldoen. Als je er niets mee hebt, dan moet je er niet aan beginnen. Sommige optanten hebben daarom ook afgehaakt”. Het loopt inderdaad nog niet echt storm met de verkoop van kavels op de Erasmushove. Van de 26 vrijstaande kavels, zijn er nu vier verkocht. De bouwgronden aan weerszijden van Bosma’s kavel zijn nog vrij. Qua ontwerp mag alles, de kavels zijn geheel welstandsvrij. Toch is Bosma niet bang dat zijn toekomstige buurtgenoten een opzichtig bouwwerk neer zullen zetten: “Een heleboel dingen

Bosma gaat een halfjaar lang parttime werken om zich op de bouw te storten. > Foto: C&R

worden gebouwd uit gewoonte. Zeker in Nederland, waar alles keurig is aangeharkt”. Duurzaamheid In het ontwerp heeft Bosma aan alle vormen van duurzaamheid gedacht: “Het wordt een passief huis, dat je bij wijze van spreken met twee strijkijzers kunt verwarmen en dat zelfvoorzienend is. Zo komen er op de zuidkant zonnepanelen en krijgt het huis een warmte-terugwininstallatie. Die installatie zorgt ervoor dat de uitgaande lucht de inkomende lucht verwarmt. Met water van slechts 28 gra-

den wordt het huis verwarmd. Een groot deel van de warmte winnen we uit de grond”. Zelfs met het badwater doet hij zijn voordeel: “Het warme afvalwater gebruiken we om nieuw water op te warmen”. Met de vormgeving worstelt hij nog even voordat hij een besluit neemt. “De eerste paar schetsen leverden vierkante ontwerpen op die niet echt naar wens waren en toen kwam ineens dit uit de pen”, vertelt Bosma, wijzend op de maquette en de artists impressions op tafel. Hoewel hij tevreden is over het resultaat, heeft hij ook wat concessies moeten doen: “Je wilt eigenlijk een schaap met

Piepschuim Het conceptontwerp van de villa is goedgekeurd. Dit najaar start Bosma met de bouw. “Zodra de grond bouwrijp is, sla ik de eerste paal erin”, zegt hij enthousiast. De zelfbouwer houdt alles in eigen beheer door zelf aannemer te zijn van het project: “Er worden veel fouten gemaakt in de bouw, het is vaak geen feestje. Door de klus zelf aan te nemen, wil ik het graag in één keer goed doen. Als het fout gaat, kan ik alleen mezelf er op afrekenen”. Om zich ervan te verzekeren dat het goed gaat, werkt Bosma met eenvoudige bouwmaterialen. “De muren zijn van piepschuim, dat volgestort wordt met beton”, legt hij uit. “Dat is als het ware een soort Lego. In Nederland is de bouw nog vrij traditioneel, maar in België en Duitsland heeft deze techniek zich al bewezen”. Aan het zelfbouwen gaat veel uitzoekwerk vooraf, dus heeft Bosma wat tips: “Vraag je bij elke fase af: hoe ga ik dit bouwen? Je bouwt het huis om je eigen leven heen. Ik heb daarvoor goed rond gekeken, zoals in het Homeruskwartier in Almere. Op internet kun je bovendien heel veel vinden. Als je duurzaam gaat bouwen, bespaar dan niet op de materialen. Het kost misschien 30.000 euro extra, maar met de besparing op gas, water en licht verdien je dat snel terug”. Volgend jaar mei hoopt Bosma met zijn gezin

het zelfgebouwde droomhuis te betrekken. Struikelbok Net als op de Erasmushove, is er op de Gele Lis nog bouwgrond te koop na een jaar. Desalniettemin groeit het aantal belangstellenden voor de nieuwe zelfbouwkavels en klushuizen in aanloop naar de start van de verkoop nog steeds. Tot afgelopen weekeinde bivakkeerden zij in tenten op de stoep van het stadhuis. Inmiddels biedt het Ministerie van Binnenlandse zaken de potentiële kopers beschutting tegen de snijdende kou. De gemeente pakt de verkoop nu net iets anders aan: “De financiering kan een struikelblok zijn. Daarom zijn we in gesprek gegaan met banken om ze bekend te maken met het fenomeen, maar het blijft uiteindelijk een zaak van de koper”, vertelt de woordvoerster van wethouder Marnix Norder (PvdA, stadsontwikkeling). Vanwege de ervaringen met de financiering is de optietermijn verruimd van twaalf naar maximaal achttien weken. Sommige professionals voorzagen vorig jaar problemen voor het samenwerken in collectieven, zoals het woonwerkterrein in Laakhaven. Uit de twaalf individuele kopers zijn echter al drie collectieven ontstaan. De media-aandacht voor de nieuwe lichting kavels en klushuizen straalt volgens de woordvoerder ook af op de Erasmushove: deze week zijn daar vijf opties bijgekomen. Ze wil nog niet vooruitlopen op de toekomst, maar er zijn ideeën genoeg zijn voor nog een lichting. Meer informatie over kavels en prijzen: www. ikbouwindenhaag.nl

Kool: actieplan tegen jeugdwerkloosheid Door Jan van der Ven

In een poging de almaar stijgende werkloosheid onder Haagse jongeren een halt toe te roepen neemt PvdA-wethouder Kool (Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Economie) een reeks maatregelen, zoals het uitdelen van leerwerkcheques. Hiermee worden jongeren aangespoord zelf op zoek te gaan naar een baan waar ze tijdelijk ervaring kunnen opdoen. De volgende stap kan een vaste baan zijn. Met de cheque, ter waarde van 500 euro per maand die de jongeren zelf krijgen, wordt het voor werkgevers goedkoper een jongere tijdelijk in dienst te nemen. Maximaal vijftig jongeren kunnen een cheque

Haagse Harry

krijgen. De cheque is onderdeel van een actieplan van de wethouder om de jeugdwerkloosheid te bestrijden. Die stijgt flink en het ziet er niet naar uit dat spoedig sprake is van een daling. In cijfers: in Den Haag steeg het aantal werkzoekenden van 16 tot en met 26 jaar vorig jaar met bijna 48 procent van 2240 naar 3314. De oorzaak van de stijging moet niet alleen gezocht worden in de economische malaise. Veel jongeren kunnen geen werk vinden omdat zij voortijdig hun school hebben verlaten. ‘Voor deze groep zijn de perspectieven ook op de langere termijn somberder’, schrijft de wethouder aan de gemeenteraad. In totaal heeft de PvdA’er 150.000 euro

beschikbaar voor 12 concrete maatregelen. De gemeenteraad had hem vorig najaar gevraagd de 150.000 euro vrij te maken. Met de investering van 150.000 euro hoopt Kool op termijn een veelvoud aan geld te kunnen krijgen van het rijk. Het kabinet heeft namelijk 50 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de bestrijding van de jeugdwerkloosheid. De helft hiervan is bestemd voor regio’s die zelf met plannen komen ter bestrijding van de werkloosheid onder jongeren. Samenwerking Kool ziet een belangrijke rol weggelegd voor werkgevers in zijn strijd tegen de jeugdwerkloosheid. Hij gaat daarom de samenwerking met werkgevers inten-

siveren. Niet voor niets maakte hij zijn plannen deze week bekend bij de Hydra Groep in Bezuidenhout. Dit bedrijf is gespecialiseerd in het reinigen van gevels en ander schoonmaakwerk. Er komen meer banen bij uitzendbureaus, belooft Kool. Er komt daarnaast een nieuwe uitzendpool voor tijdelijk werk voor grotere groepen jongeren en er worden speciale jongerenbanenmarkten georganiseerd. Daarnaast wordt het aantal (leer)werkplekken bij werkgelegenheidsprojecten in de beveiliging, detailhandel, zorg en horeca uitgebreid. Er is geld gereserveerd om jongeren die daartoe geschikt geacht worden, te stimuleren voor zichzelf te beginnen als zzp’er. Omdat het volgen van onderwijs

en het behalen van een diploma of startkwalificatie de kansen op de arbeidsmarkt vergroot, moeten jongeren zolang mogelijk naar school. De gemeente werkt in het actieprogramma ‘Geslaagd in het Vak’ samen met onderwijs en bedrijfsleven om de aansluiting tussen beide te verbeteren. Daarbij wordt flink geïnvesteerd om het tekort aan stageplaatsen in de bouw- en technieksector op te vangen. Om te voorkomen dat (kwetsbare) jongeren zonder diploma of startkwalificatie verder afglijden en uit beeld verdwijnen, komen er gespecialiseerde consulenten, die hen direct bij ‘de poort’ van de sociale dienst verder begeleiden naar hulpverlening, school of werk.

Defensiepersoneel naar Shell Shell hoopt tientallen personeelsleden van defensie, die door de reorganisatie op straat komen te staan, aan een baan te helpen. Het concern en het ministerie tekenden daarover eerder deze week een convenant. Shell zoekt onder meer mensen voor logistieke functies, onderhoudspersoneel en operators. Het deIngezonden mededeling

fensiepersoneel is daar volgens de oliemaatschappij voor geschikt vanwege de flexibiliteit, servicegerichtheid en gevoel voor veiligheid. Shell en defensie gaan maandelijks om de tafel over de vacatures. Vorig jaar nam Shell in Nederland 690 medewerkers aan, van wie 484 met een technische achtergrond.

© Marnix Rueb

10>interview Vilan

Kerk xxxxxdicht

Waar zijn ze mee bezig? Het spekVilan van dede Loo takelstuk van Passie komt naar den Haag, ook om ons allemaal tot geloof te brengen. Speciaal daarom zal Anita Meijer de rol van Maria op zich nemen, dus dan zal de heilige maagd onder ons zijn in wintertrui. ‘Why tell me why’, zong ik meteen haar grootste hit na. Intussen hebben de katholieke kerken te weinig priesters voor de Paasdiensten. Dus die zijn zowat gehalveerd. Dat is nergens voor nodig. Eens werd ik naar Indonesië gestuurd, om daar interviews te doen. Ik zou in christelijke kringen komen te verkeren, dus mijn opdrachtgever had me bezworen om vooral te zeggen dat ik een braaf christenmeisje was. Al op de eerste dag ging dat mis. We zaten aan een grote tafel, de oudere christelijke dames en ik. Ze vroegen of ik vaak naar de kerk ging. Van de dames was ik snel onder de indruk geraakt. Elk van hen had zich tientallen jaren helemaal gratis aan de kerkelijke gemeente gewijd, uit de goedheid van haar hart. Daarbij hadden ze wijsheid van jaren en ook nog gevoel voor humor. Dus ik voelde me senang genoeg om een eerlijk antwoord te geven op de vraag. Ik begon wat aarzelend, zoekend naar tactvolle formuleringen, maar toen de dames me hartelijk toeknikten, kwam ik goed op dreef om in een monoloog te verzeilen die eindigde met: “... en in een huis van God waar mijn moeder alléén goed genoeg is om het altaar te boenen en er niet voor mag staan, in zo’n huis heb ik niks te zoeken”. De dames knikten weer. Dat begrepen ze uitstekend. Maar erover spreken konden ze niet. Het onderwerp verdween van tafel. Zoals het in Indonesië is, zo is het hier ook. Vrouwen die zich voor de kerk het leplazarus werken, uit overtuiging iets voor de ander te kunnen betekenen. Ze hebben geen tijd of zin daarover persberichten de wereld in te sturen, dus blijft het ongezien en onopgemerkt. Een paus gaat ergens voeten wassen? De wereldpers komt dit spektakel van nederigheid filmen. Anita Meijer als Maria in Den Haag? We kunnen niet wachten. Maar ja, stel nou eens dat dit hele marketingcircus aanslaat? Dan komen er mensen naar de kerk. Die is dicht. Het priestertekort, weetuwel. Net alsof er geen honderden, misschien wel duizenden vrouwen bestaan die een kudde willen en kunnen leiden, bemoedigen en inspireren. Ze doen het al, maar nog niet voor het altaar. In naam van de vrouwen, doe open die kerk. Vilan van de Loo

Den Haag Centraal > Vrijdag 29 maart 2013

Rudy Bennett, leadzanger van The Motions

‘Zolang mijn stem me niet in de steek laat, blijf ik zingen’

Een gesprek met Rudy Bennett, leadzanger van The Motions, de legendarische band uit Den Haag (1964-1971), verschaft een boeiende inkijk in één van de vruchtbaarste periodes uit de Nederlandse popmuziekhistorie. Met vele – Haagse – popiconen. Zonder weemoed blikt Bennett terug; hij is altijd op blijven treden. De laatste jaren weer regelmatig in Haagse contreien, op het livepodium van Tennispark Houtrust en in de theatershow ‘Beat en Bordeelsluipers’.

Door Vera de Jonckheere Ook al woont Rudy Bennett (70) hier al 22 jaar niet meer, zijn tongval is onmiskenbaar Haags gebleven. En de bescheiden nuchterheid waarmee hij over zijn Nederbeat-wapenfeiten spreekt, mogen we toch ook Haags noemen? Eind 1942 werd hij als Rudy van den Berg geboren in wat hij een ‘normaal gezin’ noemt aan de Sneeuwklokjesstraat, maar wel midden in de oorlog. Zijn vader zat twee jaar in een Duits werkkamp. “Mijn moeder moest het met twee kleine kinderen zien te redden. Als er vliegtuigen over kwamen, zocht ze met mijn oudere zusje en mij dekking onder het portiek”. Na de oorlog nam Rudy’s vader, timmerman van opleiding, de behangwinkel van zijn vader over. “Nadat mijn vader scheidde van mijn moeder, zag ik hem slechts mondjesmaat. Hij vestigde zich in Amsterdam en stichtte met zijn tweede vrouw een nieuw gezin. Met mijn twee jongere halfzussen en halfbroer heb ik na mijn vaders dood pas meer contact gekregen. Ze komen af en toe naar een optreden”. Tekenen Hij herinnert zichzelf als een onrustige jongen die aardig kon tekenen. Na de mulo belandde hij op de Haagse Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten waar hij het na een jaar voor gezien hield. Van het bandje The Ricochets, dat hij met jongens uit de buurt vormde, ging meer aantrekkingskracht uit. Samen met Robbie van Leeuwen (componist van de latere Shocking Blue-hit ‘Venus’) en Sieb Warner stond zanger Rudy, omgedoopt tot Ritchie Clark, op iedere hoek van de straat te spelen. En als

klap op de vuurpijl: “Ik heb het al vele malen mogen vertellen en voor tv-camera’s onlangs nog een nostalgische wandeling door het Kurhaus gemaakt: The Ricochets stonden in 1964 in het voorprogramma van het Stones-concert in het Kurhaus”. Ten overvloede: die achtste augustus wordt het Rolling Stones concert – hun eerste optreden op het Europese vasteland – na amper vijf nummers spelen wijselijk afgebroken. De aanbeden jongens van de Stones moesten in allerijl een veilig heenkomen zoeken. In amper een kwartier wisten uitzinnige fans in het Scheveningse Kurhaus een volkomen chaos te scheppen. Politieagenten en beveiligingsmensen probeerden vergeefs het hoofd te bieden aan de historisch interessante eerste crowd surfers en stage divers. Van de Kurhauszaal bleef weinig over: stoelen vlogen door de lucht voordat zij tot – avant la lettre – Ikeapakketjes werden versplinterd. Toch wisten de Stones de Haagse Ritchie Clark en zijn Ricochets in die korte tijd te inspireren. “We kwamen

‘Blaricum was niets voor mij, ik voelde me doodongelukkig zo ver van mijn Haagse roots’

erachter dat de muziek die we aan het maken waren toch anders moest, we besloten ‘beroeps’ te worden en ook het buitenland op te zoeken”. Henk Smitskamp werd de nieuwe bassist, de heren noemden zich The Motions en Robbie van Leeuwen schreef zijn eerste liedjes. “Cees de Man, grafisch vormgever bij Het Vaderland regelde een platencontract voor ons bij zijn eigen label Havoc, ondergebracht bij Negram”. Originaliteit The Motions schreven zich in voor een talentenjacht in het Circusgebouw in Scheveningen, waarvoor zij Van Leeuwens eerste eigen compositie ‘I’ll follow the sun’ ten tonele zouden voeren. Maar de juryleden schrokken terug voor zoveel originaliteit. “Moet je nagaan, we werden gediskwalificeerd omdat we een eigen liedje speelden. De jury – met mensen als Bert Schouten en andere bekende producers – herkende er niets in, het leek totaal niet op andere liedjes. We mochten niet meer meedoen”. Bennett zingt een stukje ‘I’ll follow the sun’, de song die nog een interessant vervolg kreeg. Robbie van Leeuwen besloot zijn eerste compositie namelijk aan The Beatles voor te leggen. “Hij kreeg een keurig briefje retour waarin zij lieten weten het een heel mooie titel te vinden, maar het liedje zelf vonden ze niet goed genoeg”. Bennett zingt het lied opnieuw maar nu anders, in de versie die de Beatles in 1964 opnamen als ‘I’ll follow the sun’. “Ze hebben die titel gewoon gejat”. Tegen de jongens uit Liverpool begon je natuurlijk geen proces. Hij haalt zijn schouders op. “Robbie vond het eigenlijk wel een opsteker dat ze zijn titel gebruikten”.

>Foto: Piet Gispen

Een productieve tijd brak aan. ‘I’ll follow the sun’ kwam op de B-kant van de eerste successingle van The Motions: ‘Wasted Words’ dat in 1965 op nummer 3 van de Top 40 belandde. The Motions waren regelmatig op tv te zien, traden veel op en vonden ook tijd voor nieuw materiaal. ‘Why don’t you take it’ bereikte het jaar erop eveneens de top drie. De B-kant: ‘My love is growing’ – ook een compositie van Van Leeuwen – werd opgenomen met producer John Stewart van The Walker Brothers. “Scot Walker zong de tweede stem met mij mee. Wie schetst onze verbazing toen datzelfde nummer even later door The Walker Brothers werd opgenomen, met de naam van producer Stewart eronder”. Dit keer volgde wel een proces, dat door Van Leeuwen werd gewonnen. Buitenland Het ging The Motions voor de wind, ook het buitenland raakte geïnteresseerd. De verhouding tot die andere gouden Haagse band, de nog altijd bestaande Golden Earring, is in de pers spannender gemaakt dan in werkelijkheid het geval was. “Hetzelfde als met Stones en Beatles: dat zou ook haat en nijd zijn geweest, terwijl daar feitelijk geen sprake van was. We waren in die tijd wel een beetje de voorlopers. The Motions namen

11

interview<

Vrijdag 29 maart 2013 > Den Haag Centraal

‘Ik krijg het alleen maar drukker. Van een crisis in mijn branche is niets te merken’

Zoals vroeger met The Motions in het vaste honk ‘De Wildhoef ’ ”. Door alle drukke agenda’s heeft Bennett de speelfrequentie intussen wat terug moeten brengen. Maar 5 mei maken ze er in Tennispark Houtrust een speciaal feest van, met Frans Krassenburg (Barry Hay’s voorganger bij de Earring in de jaren zestig), The Clarks en zangeres Joëlle Vierling en andere gastoptredens. als eersten platen op in Engeland, we maakten als eersten een trip van een week naar New York. Het leverde ons niets op, maar het kostte evenmin iets, omdat we er verbleven op uitnodiging van Finair, AVRO en Paul Acket. Volgens mij was dat met de Earring een ander verhaal, maar zij trokken ook meteen de hele States door. Moet je niet doen”. Naast The Motions begon Bennett in 1966 een solocarrière. Met ‘How can we hang on to a dream’ stond hij in 1967 op de vijfde plaats van de Top 40. Nadat Van Leeuwen de band verliet en Shocking Blue oprichtte, volgden diverse bezettingswisselingen die in 1971 uiteindelijk leidden tot opheffing van The Motions. In 1974/1975 werkten Bennett en Van Leeuwen nog even samen in GalaxyLin, de band die als basis elektrische mandolines gebruikte in plaats van gitaren. Een vernieuwende sound. Galaxy-Lin stond met Roxy Music en The Who in de Voorburgse Vliegermolen en trad in de korte tijd van zijn bestaan op in Duitsland, België en Frankrijk. Na Galaxy-Lin legde Bennett zich vooral toe op het produceren van artiesten als Daniël Sahuleka, Jody Pijper en Willem Duin (van Mouth & McNeal). En hij zong reclamespots in voor onder meer Volkswagen, Amstelbier en Rivella Light.

“Zeer lucratief. Dankzij reclameman Jaap Eggermont (ex-drummer Golden Earring) ging de Rivellaspot met ‘You’ve got this strange effect on me’ de hele wereld over”. Het ene verhaal rijgt zich aan het andere. Jaren vol mooie belevenissen waarop Bennett zonder een zweem van weemoed terugkijkt. “Hartstikke mooie tijd, veel meegemaakt, maar het leven gaat gewoon verder met zijn leuke en minder leuke dingen. Ik bewaar er natuurlijk goede herinneringen aan, maar het is nog niet voorbij. Ik treed nog altijd met veel plezier op en dat zal ik blijven doen zolang mijn stem me niet in de steek laat.” Als zware shag roker – ‘ik rook half, na drie trekjes maak ik iedere sigaret al uit’ – laat hij zich uit voorzorg regelmatig checken. Badgasten Van 1973 tot 1991 woonde Bennett met vrouw Beppie en dochters Sharon en Pascal – aan de Heemskerckstraat in het Haagse Zeeheldenkwartier. Het grote herenhuis vormde een zoete inval voor vele kleurrijke collega’s uit de pop scene. “Herman Brood, Alfred Lagarde, Koos van Oostrom, Barry Hay, die bij ons om de hoek woonde aan de Barentszstraat, Patricia Steur en vele anderen kwamen regelmatig bij ons

over de vloer. Onze dochters Sharon en Pascal liepen als kleintjes rond tussen al die muzikale, creatieve mensen die zich overduidelijk niet doorsnee gedroegen”. Echtgenote Beppie noemde de bezoekers ‘badgasten’, min of meer als synoniem voor uitvreters; zij werd er wel eens gek van om tot in de kleine uurtjes al die mensen van eten en (véél) drinken te voorzien. “Met mijn Polaroid legde ik alle bezoekers vast, Patricia Steur maakte in haar begintijd als fotografe ook wel eens een foto met een camera van haar vader”. De foto’s zijn bewaard gebleven in een collectie plakboeken vol bijzondere mensen – ‘badgasten’ – van wie er enkelen helaas al overleden zijn. Tweeëntwintig jaar geleden was het badseizoen over: ze verhuisden naar Blaricum vanwege Beppie’s werk als visagiste, dat zich voornamelijk afspeelt in Hilversumse en Amsterdamse televisiestudio’s. “We hebben het er negen jaar uitgehouden, maar Blaricum was niets voor mij. Ik voelde me doodongelukkig zo ver van mijn Haagse roots, ik miste de Haagse down to earth sfeer”. Dochter Sharon haalde hen dertien jaar geleden vervolgens over om naar Amstelveen te verhuizen waar zij met haar gezin woont en haar schildersatelier heeft. (Een aardje naar haar vaartje, maar zij

maakte wel de KABK af.) Het huis ligt vlakbij de snelweg: in 35 minuten zit Bennett in Den Haag, waar zijn 93-jarige moeder is blijven wonen. Behang Tegelijk met het vertrek uit de Heemskerckstraat, pakte hij ook zijn oude vak als behanger weer op. Brood op de plank – maar hij vindt het ook leuk. “Ik krijg het alleen maar drukker. Van een crisis is in mijn branche niets te merken”. Ook op muzikaal gebied blijft het stromen. Na vijf jaar traditionele Balkanmuziek te hebben gezongen in de a capella zanggroep Terra Nova – samen met onder anderen Annet Malherbe, Josée van Iersel en Bas en Anneke van der Poll – werd hij in 1995 gevraagd door een Amsterdamse band met mensen uit de reclameen filmwereld. Sindsdien treedt hij regelmatig met ze op in Amsterdam en omgeving. Gebiedsuitbreiding diende zich aan toen hij twee jaar geleden werd gevraagd voor de Haagse Beat Reünie in het Paard van Troje. De thuiswedstrijd met zijn Amsterdamse band smaakte naar méér. Het live podium van Tennispark Houtrust opende zijn deuren voor Rudy en zijn mannen. “Een leuke, intieme locatie waar we gedurende een jaar maandelijks hebben opgetreden.

Bordeelsluipers Rock roest niet. Oude vriendschappen uit de Haagse scene zijn niet onderhevig aan corrosie. “Ze zeggen dat sport verbroedert? Maak daar maar muziek van! Micha Hasfeld van The Clarks brengt met zijn theatershow ‘Beat en Bordeelsluipers’ de rijke Haagse beathistorie tussen 1959 en 1972 voor het voetlicht”. Popstad nummer één terug van nooit weggeweest: met veel humor, muziek en grote hits uit days gone by zetten oude muziekvrienden de zaal op zijn kop. Met een toegift in de foyer, zodat bezoekers van alle leeftijden – sommigen met rollator – nog even kunnen bewegen. “Stijf uitverkocht in Den Haag en omgeving. In het nieuwe seizoen gaat de show opnieuw het land door; in oktober in Zoetermeer en de Rijswijkse Schouwburg en in december in Diligentia”. Aanstaande zaterdag heeft hij gelukkig weer een goede reden om naar Den Haag te rijden. Dochter Sharon opent haar expositie “Badgasten en meer” aan het Korte Voorhout 20. Jawel, zij bewerkte en tekende hiervoor de vele foto’s van de eerdergenoemde ‘badgasten’ uit haar ouderlijk huis aan de Heemskerckstraat. Rudy Bennett verheugt zich er zichtbaar op: “De Haagse muziekgeschiedenis vormt een onuitputtelijke inspiratiebron”.

Ondernemen

Wethouder wet bevord mits goed u

Adressen & Informatie Rabobank Den Haag Dennis Werkman Directeur Grootbedrijf (06) 22 73 28 14 E-mail: D.Werkman@DenHaag. rabobank.nl Henk Werlemann Directeur MKB (06) 10 68 84 59 E-mail: H.C.Werlemann@DenHaag. rabobank.nl

Wie kan werken, hoort niet afhankelijk te zijn van een uitkering. Maar mensen met een bijstandsuitkering of met een lichamelijke, psychische of verstandelijke beperking kunnen vaak moeilijk werk krijgen. Daarom neemt het kabinet-Rutte-Asscher maatregelen om deze mensen vooruit te helpen via de Participatiewet die per 1 januari 2014 in moet gaan. We vroegen wethouder Henk Kool (Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Economie) naar zijn visie op deze nieuwe wet.

Zakelijk loket Telefoon (070) 371 88 00 Maandag-donderdag 8-20 uur Vrijdag 8-18 uur Zaterdag 9-13.30 uur Bezoekadressen: Bezuidenhoutseweg 5 2594AB 's-Gravenhage Korte Vijverberg 2 2513AB 's-Gravenhage

Bij werkgevers met 25 of meer werknemers moet in de toekomst 5% van het personeelsbestand verplicht bestaan uit mensen met een arbeidshandicap. Het kabinet wil de Wet Werk en Bijstand, de Wet Sociale Werkvoorziening en een deel van de Wajong samenvoegen in de Participatiewet. Mensen die niet volledig of duurzaam arbeidsongeschikt zijn, krijgen zo de kans weer aan de slag te gaan. Althans, dat is het idee achter de wet. Maar is deze wel waterdicht?

Ernst & Young Wassenaarseweg 80 2596 CZ 's-Gravenhage Tel: 070 - 88 40 71000

ScheerSanders advocaten ScheerSanders Advocaten Nassauplein 36 2585 ED 's-Gravenhage Tel: 070-3659933 [email protected] www.scheer.nl

Werkgeversservicepunt Rob de Rooij (06) 52 02 6277 [email protected] www.werkgeversservicepuntdenhaag.nl

Henk Kool, wethouder Sociale Zaken, Werkgelegenheid en Economie.

Persoonlijke ambities personeel dragen bij aan realisatie groeiambities ondernemer De ambitie om te groeien is niet alleen weggelegd voor ondernemers zelf. Ook medewerkers streven in hun carrière flink wat doelen na om op de één of andere manier een stap op de ladder te kunnen zetten. Ambities van medewerkers kunnen echter zeer uiteenlopen en dat is maar goed ook. Geen enkele ondernemer zit tenslotte te wachten op enkel ellebogenwerk binnen de organisatie. Wil Flikweert, partner van Ernst & Young Den Haag, heeft een bijzondere kijk op horizontale en verticale ambities van medewerkers en het belang hiervan voor ondernemers. Horizontale en verticale ambities Ambitie van medewerkers kan op verschillende manieren worden geïnterpreteerd en is van invloed op het presteren van iedere organisatie. Wil Flikweert: “Met ambitie doel ik niet alleen op het ‘hoger op’ komen, maar ook op een stukje persoonlijke ontwikkeling. Dit kan enerzijds intrinsiek van aard zijn, oftewel horizontale groei en verdieping en anderzijds extrinsiek waarbij wordt gestreefd naar verticale groei en externe profilering. Het ene is niet belangrijker dan het andere. Essentieel is dat iedere medewerker een bepaalde ambitie moet hebben en veranderingsgezind is om het team of de organisatie optimaal te kunnen laten presteren”.

Dit is een initiatief van Den Haag Centraal. Alle hierop geplaatste artikelen vallen buiten de redactionele verantwoordelijkheid van de redactie.

Inzet belonen “Landelijk gaat het om 170.000 mensen die we aan het werk kunnen helpen dankzij de Participatiewet”, laat wethouder Kool weten. “Maar daar

Goede mix Enkel carrièrejagers in dienst lijkt geen garantie tot succes. Een combinatie van de juiste mensen op de juiste plek, waarbij het DNA van de organisatie goed is

Wil Flikweert, partner Ernst & Young Accountants

geïncorporeerd in het personeel biedt de grootste kans van slagen. “Een goede mix van horizontale ambities, waarbij mensen uitdagingen blijven zoeken binnen hun functie en het leuk vinden om anderen op te leiden, en verticale ambities, waarbij mensen er alles aan doen om de top te bereiken, is essentieel binnen een team of organisatie”. Volledig potentieel benutten Om het beste uit het personeel te ha-

len, zouden ondernemers meer op ambitie moeten sturen. “Dit kan door in gesprek te zijn en te blijven, vinger aan de pols te houden en medewerkers aan te spreken op hun ambities, of die nu horizontaal of verticaal van aard zijn. Je kunt als ondernemer tenslotte alleen maar verder komen als ook het volledig potentieel van alle medewerkers optimaal wordt benut”, aldus Wil Flikweert.

De ambitie v advocaat en p Huiswerk Op het moment dat ik deze column typ, heb ik net twee lange dagen opleiding achter de rug. Niet zo maar een dagje cursus, maar een specialistische erfrechtopleiding met verplichte aanwezigheid en huiswerk, om de materie nog beter in mijn vingers te krijgen en cliënten optimaal te kunnen adviseren. Dat betekent wel lezen in de trein, terwijl ik onderweg ben naar een zitting bij een rechtbank in het zuiden van het land. Ook het schaaktoernooi van mijn dochter bood mij een goede gelegenheid om het verplichte handboek er nog maar eens op na te slaan en mij te buigen over de huiswerkvragen. Nee, roep ik tegen een ieder die het horen wil, ik ga niet voor een 10. Maar echt goed doen wil ik het wel. Gevleid Hetzelfde geldt voor het commentaar (‘noot’ in advocatenjargon) dat ik moet schrijven onder een interessante rechterlijke uitspraak; ‘Moeten’ is natuurlijk een groot woord, want – eerlijk gezegd – voelde ik mij toch wel gevleid dat mij gevraagd werd om weer een noot te schrijven. Bovendien was de uitspraak interessant voor mijn eigen familierecht(proces) praktijk, zodat ook die er bij gebaat is. Alleen had ik mij, op het moment dat ik ‘ja’ zei, niet gerealiseerd dat de noot af moest in dezelfde week dat ik mijn huiswerk in moest leveren. En ja, dat betekent dus dat ik mij afgelopen week in mijn vrije avonduurtjes verdiepte in iet-

d Den Haag nd

r Kool: “Participatiedert re-integratie, uitgewerkt” moet je als overheid wel goede voorwaarden aan verbinden. De slagingskans van de Participatiewet hangt nauw samen met de quotumregeling, die zorgt voor een stok achter de deur. Tegelijkertijd vind ik dat het kabinet de quotumregeling in een breder perspectief moet zien en niet alleen moet kijken naar het aantal medewerkers. Er zijn immers tal van werkgevers die al hun maatschappelijke steentje bijdragen, bijvoorbeeld via leerwerktrajecten en stages. Het zou zonde zijn als dergelijke mooie initiatieven zouden stoppen vanwege de nieuwe regeling. Een soort puntensysteem waarin ook zaken als MVO worden opgenomen, zou dit kunnen ondervangen. Ik vind dat je werkgevers ook moet ‘belonen’ voor hun inzet”. Arbeidshandicap De quotumregeling moet nog beter uitgewerkt worden, want ook regionale factoren spelen een rol. “De voorgestelde 5%-regeling zal in sommige regio’s nauwelijks effect hebben”, vervolgt de wethouder. “Zo zijn er in het noorden van Nederland minder bedrijven met 25 medewerkers of meer dan in hier in het westen. Maar daar wonen ook mensen met een arbeidshandicap die we graag aan het werk helpen. Als we de regeling niet aan de

regio’s aanpassen, blijven veel potentiële kandidaten in de kou staan”. Loonkostensubsidie De vraag is of werkgevers wel zitten te wachten op de Participatiewet. “Veel bedrijven willen wat doen aan het maatschappelijk probleem”, aldus wethouder Kool. “Werkgevers nemen graag verantwoordelijkheid en de Participatiewet biedt hen de kans mensen aan het werk te helpen. Als de economie straks weer aantrekt, hebben we al die extra handen ook hard nodig. Maar daar mag de overheid wel wat tegenover stellen door het tekort aan arbeidsproductiviteit aan te vullen, via loonkostensubsidie”. Werkgeversservicepunt In de regio Haaglanden kunnen werkgevers bij het Werkgeversservicepunt terecht voor kandidaten van elk kaliber, waaronder mensen met een korte en wat langere afstand tot de arbeidsmarkt. Samen met werkgevers kijkt het Werkgeversservicepunt welke kandidaat geschikt is. En mocht extra training en scholing gewenst zijn, dan helpt het Werkgeversservicepunt daarbij. Kijk voor meer informatie op: www.werkgeversservicepuntdenhaag.nl

van Augusta van Haga, partner ScheerSanders wat droge kost, het burgerlijk procesrecht. Ik begon enthousiast aan het schrijven van de noot, verwijderde even enthousiast de tekst en begon weer opnieuw. Want – u raadt het al –ik wilde wel graag een mooie, pakkende tekst sturen en het kon toch beter. Alsof ik deze week nog niet genoeg te doen had, ook mijn praktijk is erg druk, kwam mijn collega mijn kamer binnen met een vraag. Of beter gezegd een mededeling. Er moest nog een stukje geschreven worden voor Den Haag Centraal. En ja, er is gedacht aan mij, want het gaat over: Ambitie.

Augusta van Haga.

Ambitie?! Ik heb mij nooit gezien als ambitieus, een advocaat met ambitie. Nee, ik wil gewoon mijn zaken goed doen, mijn cliënten gedegen voorlichten, proberen een oplossing te vinden, bijvoorbeeld door buiten de kaders te denken, als het nodig is procederen en uiteindelijk met een goed gevoel en een tevreden cliënt een dossier kunnen sluiten. Thuis vraag ik mij af waarom ik ja heb gezegd. Of ik niet genoeg te doen heb. Na mijn gemopper aangehoord te hebben, vraagt mijn dochter wat dan toch ambitie is. Ik verwijs haar naar het Junior Woordenboek. Ambitie is, zo leest zij voor: “De wil om iets goed te doen en je daar voor in te zetten.” Wat schreef ik net.. Geen ambitie? Ik barst van de ambitie. Zou deze column goed genoeg zijn?!

Dennis Werkman (links) en Henk Werlemann.

Rabo Podium

Recyclen met ambitie Wilkohaag Metaal BV is een bijzonder Haags bedrijf uitgerust met een jarenlange ervaring in de wereld van recycling en afvalverwerking. Naast de inen verkoop van oude metalen en autodemontage, voorzien zij diverse opdrachtgevers ook van advies over milieuoplossingen, verwerken zij gevaarlijke afvalstoffen en verrichten zij sloopwerkzaamheden en ontruimingen. Louis Wildenberg is directeur van dit bedrijf en vertelt alles over de ins en outs op het gebied van recycling. Wilkohaag Metaal BV & de stad Den Haag “Mijn grootvader is het bedrijf begonnen in 1965, weliswaar onder een andere naam en rechtsvorm, maar de band met de stad Den Haag kent dus al een lange historie. We hebben nu drie vestigingen. Onze hoofdvestiging en het ‘Leerwerkcentrum Milieu, Duurzaamheid en Techniek’ zijn gevestigd in de Uitenhagestraat. Onze derde vestiging ‘Haags Metaal Recycling’ bevindt zich op de Binckhorst waar wij meer ruimte hebben en daardoor een relatief groter aanbod aankunnen. Het is een groot voordeel om midden in de stad gevestigd te zitten. Waarom? Omdat je dichtbij de bron kunt handelen. Hoe sneller je iets kunt inzamelen, hoe efficiënter het verwerkt kan worden. Het is wel vrij uniek dat wij als recyclingbedrijf ingepast zijn in een

stadscultuur, we zijn vrijwel nog het enige bedrijf dat dit op deze manier doet. De synergie tussen de stad en ons bedrijf is goed. We zijn met de stad ‘meegegroeid’ en kunnen opdrachtgevers vanuit eerste hand helpen, dat werkt wel zo efficiënt!” Wilkohaag Metaal BV & ambitie “Onze ambitie is natuurlijk vanuit de primaire bedrijfsvoering om alle binnenstedelijke metalen en autowrakken te verwerken. Aansluitend willen wij

‘Wij stimuleren en motiveren jongeren om een vakdiploma te halen’

ons in de toekomst meer toeleggen op de verwerking van elektronica, kunststoffen en andere afvalstoffen die binnen onze bedrijfsvisie passen. Daarnaast zijn wij ook erg ambitieus op een heel ander gebied, namelijk de ontwikkeling van het ‘Leerwerkcentrum Milieu, Duurzaamheid en Techniek’, ook wel LMDT genoemd. Op dit moment

richten wij ons op jongeren van praktijkscholen en VMBO en bieden wij hen brede, vakinhoudelijke stages aan. Wij zijn een samenwerking aangegaan met ROC Mondriaan en hebben vorig jaar een AKA/MBO 1 Recycling opgezet. Onze ambitie is om binnen een aantal jaar een MBO 2 opleiding te starten in recycling en duurzaamheid. Op dit moment bestaat er nog geen soortgelijke opleiding. De doelgroep waar wij ons voornamelijk op richten zijn jongeren van de praktijkschool. Wij stimuleren en motiveren jongeren om een vakdiploma te halen. Daarom bieden wij brede opleidingen en trainingen aan voor jongeren die anders zonder diploma op straat komen te staan”. Wilkohaag Metaal & de Rabobank “Wij zijn de Rabobank tegengekomen op het Ondernemersplein 2012, waar ons bedrijf behoorde tot de laatste drie genomineerde voor de ‘Zilveren Ooievaar’, de ondernemersprijs van de gemeente Den Haag. De klik was er meteen. Wij waren volop bezig met onze nieuwbouwplannen en waren op zoek naar een goede financieringspartner. De Rabobank heeft ons een aantrekkelijk aanbod gedaan waardoor onze plannen gerealiseerd konden worden. Mede door hun visie op duurzaamheid en ondernemerschap, is de Rabobank voor ons de juiste partner”.

14>cultuur

Den Haag Centraal > Vrijdag 29 maart 2013

Boek over oude vliegramp

Wie is de paradijsvogel? Door Jill Stolk

Het vergelijken van een vliegtuig met een paradijsvogel of ook maar een vogel is in deze bijzondere familiegeschiedenis zeker niet van toepassing. Het leed dat de overlevenden met de Lockheed Constellation op 16 juli 1957 bij Biak, een eiland van Nederlands Nieuw-Guinea, overkwam, neemt iedere associatie met een vogel of het paradijs weg. Piloot De Roos wil de inzittenden de lichtjes van Biak nog even laten zien voor het toestel koers zet naar het westen en voert daartoe een ‘low run’ uit. Nog geen honderd seconden na het opstijgen stort het vliegtuig in zee. De oorzaak van de ramp met de Neutron is nooit achterhaald. Het wrak ligt nog steeds honderden meters diep op de zeebodem. Slechts tien van de achtenvijftig inzittenden van de Neutron overleven de ramp, onder wie de complete familie de Rijke: vader Olaf, een bekend advocaat en politicus op Nieuw-Guinea, zijn vrouw Nel en hun drie kinderen Dijnie, Frank en Hannie. Papoea’s halen met prauwen de overlevenden uit zee. Het is op dat moment de grootste vliegtuigramp met een KLM-toestel. Hannie, acht jaar, de jongste van het gezin De Rijke, is een geoefend zwemmer en op school heeft ze geleerd dat je vanuit de diepte naar het licht toezwemt. Ze komt echter in een vlammenzee terecht waaruit ze weer moet zien te ontsnappen. In plaats van een verlof in Holland te vieren komt het gezin in het hospitaal van Hollandia terecht. Strijdvaardig In het ‘familiealbum’ wordt op kleurrijke wijze uit de doeken gedaan hoe het gezin De Rijke in de Oost terecht komt. Wilhelmina Mendes da Costa, de grootmoeder van Hannie, is strijdvaardig en vaderlandslievend. Wanneer de Nederlandse strijdkrachten het op 8 maart 1942 opgeven op Java, gaat Wilhelmina met haar twee dochters in het verzet tegen de Japanse bezetter. Zoon Olaf, voor zijn scholing in Nederland, gaat eveneens in het verzet, tegen de Duitse bezetter.Tijdens de hongerwinter ontmoet hij in Barneveld zijn toekomstige vrouw, de degelijke en intellectueel ingestelde Nel Schut. Ze trouwen op 9 juni 1945. Olaf voltooit zijn studie Nederlands-Indisch recht. In Utrecht worden de drie kinderen van Olaf en Nel geboren: Dijnie in 1946, Frank in 1947 en Hannie in 1948. In april 1949 wordt Olaf de Rijke uitgezonden als referendaris tweede klas bij het Departement van Scheepvaart te Batavia.

‘Ontmoeting en verbeelding’ in het Statenkwartier

Route langs 52 kunstenaars Zaterdag 6 en zondag 7 april vindt van 11.00 tot 17.00 uur de derde kunstroute plaats in het vijfjarig bestaan van Kunstenaars in het Statenkwartier. Onder het motto ‘Ontmoeting en verbeelding’ openen zo’n 52 kunstenaars op 39 locaties hun ateliers voor kunstminnend Den Haag. Door Vera de Jonckheere

Eén van de deelnemers is Nicolette Bénard, edelsmid en lid van het organisatiecomité: “In de vijf jaar van ons bestaan is Kunstenaars in het Statenkwartier uitgegroeid tot een hecht en actief gezelschap. We komen tenminste eenmaal per jaar bijeen voor de algemene ledenvergadering, en organiseren tussendoor in subgroepen kleinere tentoonstellingen. De kunstroute is De familie De Rijke.>Foto: PR

In maart 1951 wordt De Rijke overgeplaatst naar Hollandia, Nederlands Nieuw-Guinea om tijdelijk onderhoofd van de dienst van Scheepvaart te worden. Het gezin wordt gehuisvest in een quonset, een loods van gegolfd staalplaat, tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Amerikanen gebruikt als barak. Olaf de Rijke neemt in 1952 ontslag als ambtenaar en vestigt zich als zelfstandig advocaat. In de periode 1953-1961 is de onafhankelijke, avontuurlijke en altijd kritische advocaat onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van Nederlands Nieuw-Guinea. In 1961 wordt hij gekozen in de Nieuw-Guinea Raad, een orgaan dat een volwassener vorm van democratie in Nederlands NieuwGuinea moet brengen. Flink Hannie noemt haar vader een ‘vreemde paradijsvogel’. ‘Onze Hannie is flink’, zegt haar vader. En omdat haar vader dit zegt, wil Hannie flink zijn, ook al is dat voor haar verwerking van het vliegtuigongeluk niet goed. Ze onderdrukt haar eigen gevoelens. Grotendeels solo zoekt ze haar weg. Ze ondergaat grote operaties om de littekens weg te krijgen. Ze vindt een beroep dat bij haar past. Als verpleegkundige werkt Hannie zowel in Nederland als in het buitenland. Met twee jaar therapie zet ze zichzelf weer op de rails. De keuze van de juiste man blijft een moeilijk chapiter. Betrouwbare mannen zijn saai en avonturiers zoals haar vader, die driemaal trouwde, zijn

weer geen partners op wie je kunt bouwen…. Hannie is wel trouw. Trouw aan haar redders, trouw aan de Papoea’s die haar en het gezin uit zee haalden. Trouw aan de mensen die haar in het vliegtuig vergezelden, die noodlottige nacht. Journalist Stan de Jong en historica en journalist Marlies Dinjens hebben hoofdpersoon Hannie de Rijke uitvoerig geïnterviewd. Het resultaat is een zorgvuldig en met respect geschreven verhaal. ‘Alles’ staat erin en toch is er een zweem van leemte. Hoe zou het zijn geweest als De Rijke zelf had kunnen schrijven hoe het is om wakker te worden in een quonset? Hoe was het licht in dat van golfplaten opgetrokken huis? Hoe waren de geluiden? Hoe klonken de stemmen van haar ouders en broertje en zusje in die omgeving? Hoe was het om in een gevaarlijke zee te zwemmen? Hoe was het om zo maar in je eentje als kind op zee te zeilen? Hoe communiceer je met een Papoea die niet begrijpt dat jouw boot jouw boot is? Maar wie weet, nu de druk van de ketel is, is er misschien ruimte voor eigen sfeertekeningen van Hannie de Rijke. Het zou een verrijking betekenen voor de literatuur van de Indische Tweede Generatie.

Natascha Morsink maakt kunst van wat ze vindt op het strand. >Foto: PR

De vlucht van een paradijsvogel. Marlies Dinjens, Stan de jong. Uitgeverij Meulenhoff. ISBN 9789029088695 paperback Prijs:€ 18,95 E-book ISBN 9789460235900 Prijs: € 12,90

een feest om te organiseren. Al die verschillende disciplines, schilders, fotografen, beeldhouwers, audiovisuele artiesten en edelsmeden, met zeer divers werk, vormen een kleurrijk geheel. De kunstenaars in het Statenkwartier vinden het leuk om op ongedwongen wijze kennis te maken met kunstliefhebbers. En iedere keer blijkt weer hoe leuk bezoekers het op hun beurt vinden om diverse huizen en ateliers binnen te wandelen om rond te kijken en wellicht iets aan te schaffen direct van de kunstenaar zelf. Veel persoonlijker –

tuïtieve of gevoelsmatige manier om op muziek te reageren, maar een feit is dat je op concerten vaak dezelfde groep ‘diehards’ en jazzkenners als publiekskern tegenkomt. Het woord jazz is in media en op festivals een vooral misleidend ratjetoe-woord geworden. Daardoor weten luisteraars, gewend aan gemaksmuziek of muzikale circusacts, allang niet meer wat jazz nu eigenljk bedoelde te zijn. Ik heb dat stuk van Vuijsje nèt gelezen of ik loop bij een concert de Rotterdamse saxofonist en jazzdocent Ruud Bergamin tegen het lijf. En wat vertelt die? Hij gaat – voor het Haagse ProJazz ([email protected]) – jazzcursussen organiseren in het Dakota theater. Eerste les 6 april, tweede 13 april, daarna nog vier sessies, steeds van 11.00 tot 13.00 uur. ‘Meer weten, meer horen’, is zijn slogan. Hij heeft

een studieboekje geschreven (bij de cursusprijs van 75 euro inbegrepen) waarin hij allerlei (jazz)termen verklaart. Van blokakkoorden, Coltranechanges, modale jazz tot de AABAvorm en pentatoniek. ‘Geen jazzgeschiedenis, maar de inhoud van jazz’, waarschuwt Bergamin. Overigens kunnen Hagenaars met grote oren wekelijks uit de praktijk ook aardig wat opsteken over jazz en jazzstijlen. Zoals op 29 maart in de Regentenkamer waar Wim Minnaars The Hague Jazz Project musiceert. Een kleine big band die nu bezig is met de ‘Porgy and Bess’-muziek van Miles Davis/ Gil Evans. Of bij de Ben Schröder Five (31 maart) op dezelfde plek. Drummer Schröder is gek op de haarscherpe manier waarop kwintetten in de hardbop hun thema’s neerzetten. “Bij mij kan iedere solist spelen en blazen

goedkoper ook – dan kunst verwerven via een galerie. Je kijkt in de keuken van de kunstenaar en kunt in die huiselijke omgeving veelal beter beoordelen hoe het werk dat je op het oog hebt boven de bank in eigen huis zal staan”. Route-app Op de overzichtstentoonstelling in de Serre van Brasserie Berlage staan dan wel hangen 52 kunstwerken: van iedere deelnemer één werk. “Het biedt de bezoeker van buiten de wijk, die nog geen overzichtsfolder heeft, de gelegenheid om zich vooraf te oriënteren en een selectie te maken. Het is namelijk bijna niet te doen om in twee dagen alle 52 kunstenaars te bezoeken. Dit jaar hebben we ook een routeapp ontwikkeld, zodat bezoekers de route via hun telefoon kunnen lopen of fietsen”. Bénard toont, zoals alle kunstenaars, recent werk. “Dat is één van de vereisten om mee te doen. Iedere kunstroute moet er weer anders uitzien dan de vorige. Aardige bijkomstigheid is dat kunstenaars – voor zover nodig – een impuls krijgen om aan een nieuwe collectie te werken. Ik toon werk dat ik zojuist heb opgehaald uit het Sieboldhuis, het Japanse Museum in Leiden, waar het tweeënhalve maand te zien was op de expositie ‘Spoken en Geesten’ ”. Inspiratiebron De ligging van het Statenkwartier vlakbij de zee vormt onmiskenbaar een inspiratiebron. Niet alleen voor schilders vanwege het specifieke licht, maar ook voor andere disciplines. Bénard zelf is natuurlijk een uitgesproken voorbeeld met haar parel fascinatie, maar de ruisende branding biedt letterlijk méér. “Natascha Morsink, met wie Roeline Ruules en ik aan de Frankenstraat 5 exposeren, maakt bijvoorbeeld alleen maar werk van wat zij vindt op het strand. Gejut hout en andere voorwerpen die al een leven achter de rug hebben”. Creatief Statenkwartier is niet te missen; de kunstenaarslocaties zijn te herkennen aan opvallende raamborden. Bénard verheugt zich op een hoog bezoekersaantal: “De nieuwe boulevard van Scheveningen wordt dat weekend ook geopend, dus er zijn genoeg mensen op de been”. Nadere informatie: www.kunstenaarsinhetstatenkwartier.nl – ook op Facebook en QR-code-Kunstroute app

jazz

Een cursus in jazz

In zijn column Bebop Business in het maartnummer van het blad Jazzism, snijdt Bert Vuijsje een interessant probleem aan. Hij reageert erin op het Education-supplement van het Amerikaanse blad JazzTimes. Daarin wordt gesteld dat, als er over jazzeducatie gepraat wordt, het altijd over muzikanten gaat. Maar, schrijft het blad, er is een educatie die minstens even belangrijk is: het opleiden van luisteraars. Jazzkenner en producer

Phil Schaap (jazzcursussen aan het New Yorkse Lincoln Center) zegt: ‘Sinds de jaren negentig is het jazzpubliek zeker met een derde gekrompen. Jazzeducatie prima, maar als het publiek niet meekan, houdt dat geen stand’. Vuijsje noteert daarna dat het met de jazzopleidingen in Nederland wel goed zit, maar vraagt zich af of we hier ook niet iets als publiekscursussen zouden moeten hebben. Geen gekke vraag. Natuurlijk is er een in-

zoals hij gebekt is, maar dat gezamenlijke thema moet staan als een huis”, vindt hij. Als gast bij hem de vaak in Den Haag opduikende Engelse trompettist Gary Kavanagh. En als we het toch over jazzstijlen hebben: in de Philipssalon (boven de Dr Anton Philipszaal) speelt op 3 april de Belgische New Brass Directions. Een groep van zestien koperblazers die de wereld van klassiek en jazz met elkaar verbinden. Eén van de trompettisten is Nico Scheepers, bij ons geen onbekende door zijn werk voor Amina Figarova. Bassist is de Nederlander Jos Machtel. En die moet bij dat koper zeker begrijpen waar het over gaat, want ik heb me laten vertellen dat hij vroeger ook erg goed trompet speelde. Bert Jansma

15

cultuur<

Vrijdag 29 maart 2013 > Den Haag Centraal

Letterkundig Museum toont leven en werk van 75-jarige schrijver

De lange adem van Jan Siebelink Jan Siebelink is vorige maand 75 geworden. Dat wordt onder meer gevierd met de uitgave van zijn eerste manuscript, dat het in eerste instantie niet tot publicatie heeft gebracht. En met een tentoonstelling over leven en werk van deze auteur, die heel veel geschreven heeft voor hij met ‘Knielen op een bed violen’ sterrenstatus bereikte.

een afgezonderd bestaan leidde. Hij kwam zo min mogelijk in de docentenkamer. Als het maar even kon reed hij direct uit school naar Haarlem. Daar woonde zijn vriend, de schrijver Louis Ferron. Ze troffen elkaar in de kroeg en waren jaloers op elkaar. Jan omdat Louis een kunstenaarsbestaan leidde en naar de kroeg kon wanneer hij wilde, Louis omdat Jan geen geldzorgen had.

Door Thijs Kramer

Kwekerij Niet alles, maar wel veel veranderde er toen ‘Knielen op een bed violen’ verscheen. Dat boek won prijzen en bereikte een enorm publiek. Op de documentaire die tijdens de tentoonstelling getoond wordt, volgt Pieter Verhoeff Siebelink op tournee langs boekhandels, buurthuizen en bibliotheken. Uit de reacties van lezers

De tentoonstelling ‘Mij is een wonder geschied’ in het Letterkundig Museum geeft een impressie van de lange weg die Siebelink heeft afgelegd. Geboren in Velp als zoon van een kleine bloemenkweker. Een jeugd getekend door een vader die zich verschanst had in een strenge loot van de Protestante kerk. Na de middelbare school naar de kweekschool. Onderwijzer geworden en naast zijn werk MO-aktes Frans gehaald en uiteindelijk een doctoraal in Leiden. Dertig jaar lang docent geweest op een scholengemeenschap in Ede. Als scholier werd Siebelink van zijn voeten geblazen door een toneelstuk van Sartre waar hij met school naar toe was geweest. Hij is gaan lezen en gaan schrijven. En blijven schrijven. Ook toen hij leraar werd, trouwde en drie kinderen kreeg. In 1975 publiceerde hij zijn eerste verhalenbundel. In 1980 verscheen de veel geprezen roman ‘De herfst zal schitterend zijn’. Twee jaar later kwam de volgende: ‘En joeg de vos door het staande koren’. In de daaropvolgende decennia schreef Siebelink drieëntwintig boeken die over het algemeen goed ontvangen werden door de critici en gewaardeerd door het publiek, al was dat een vrij beperkt publiek. Siebelink kon nooit zijn baan opgeven en zich voluit aan het schrijverschap wijden. In een podcast vertelt hij hoe hij op school

Jan Siebelink. > Foto: Paul Levitton

Een jeugd en een vader zoals Siebelink die beschrijft, raakt kennelijk een snaar bij lezers

blijkt dat velen zich herkennen in dit boek. Een jeugd en een vader zoals Siebelink die beschrijft, raakt kennelijk een snaar bij lezers. Ook bij lezers die niet zoals Siebelink, vervreemd zijn van hun geloof. Er zijn lezers die naar Velp reizen om daar de kwekerij van Siebelink’s vader te bekijken, waar het zich in het boek allemaal afspeelt. Het gat in de heg, dat zo’n belangrijke rol speelt in het boek is een bedevaartsoord geworden. Lezers vullen er jampotjes met aarde uit de kwekerij om

Ongewone grafiek van Luc Tuymans: eerder intellectueel dan sensueel Voor het eerst een overzicht en een catalogus van het grafische werk van de heel beroemde Antwerpse schilder Luc Tuymans, maar omdat het Gemeentemuseum altijd iets meer doet, zijn er ook schilderijen te zien. Door Egbert van Faassen

In een serie van drie prenten met de titel ‘Allo!’ zijn de naakten van Gaugin herkenbaar. Iets in de houdingen, de droomachtige ruimte en gewoon ook het gitzwarte haar van de vrouwen brengen associaties met de prenten uit ‘Noa Noa’, het Thaitiaanse reisverslag van Paul Gaugin. Maar wat doet die man met dat frivole, anachronistische hoedje op de voorgrond? Dat moet een figuur zijn uit de film waardoor Luc Tuymans zich heeft laten inspireren, die langs enkele omwegen losjes op het avontuurlijke leven van de Franse schilder is gebaseerd. Luc Tuymans (1958) gebruikt veel bronnen, maar film is heel belangrijk voor hem. Het vliedende beeld, dat al verdwenen is voor je precies weet wat je hebt gezien, is zijn onderwerp. Dat blijkt vrij letterlijk uit het donkere doek ‘The Parc’, dat in deze tentoonstelling is opgenomen: twee stills van bijna hetzelfde beeld boven elkaar. Maar meestal is een schilderij van Tuymans bleek, fragmentarisch. De vluchtigheid van het bewegende beeld wordt in zijn werk niet vastgelegd, maar als het

ware opnieuw opgevoerd in de techniek van de schilderkunst. Niet voor niets is hij een bewonderaar van zowel de onderkoeld belichte figuren van El Greco als van Raoul de Keyser, die de werkelijkheid zodanig uitkleedde dat er soms alleen maar lijnen overbleven. Tuymans zoomt in op details en zoekt dan met een zekere afstandelijkheid naar de beeldende mogelijkheden. Hij is eerder intellectueel dan sensueel. Of anders gezegd: zijn werk zegt meer over wat je doet wanneer je kijkt dan over wat is afgebeeld. De aanleiding voor deze tentoonstelling is tweeledig. De eerste is de verschijning van de catalogus van Tuymans grafische werk tot nu toe. Die is uiterst volledig, met informatief commentaar van Tommy Siemons. En dan is er de nieuwe aanwinst van het museum: een installatie van zeven litho’s en een ruimtelijke vorm, zoals die te vinden is in een duiventil. Het geheel maakt een hoek van negentig graden en de combinatie van ongelijksoortige beelden lijkt deels voort te komen uit de herinnering. Hoe het geheugen de dingen door elkaar kan schudden. Een aardige bijkomstigheid is het gegeven dat het kind Luc Tuymans, op bezoek bij Haagse familie, meermaals in het Gemeentemuseum kwam. Behangpapier Tuymans de grafisch kunstenaar was tot nu toe niet zo zichtbaar. Hij blijkt een echte schilder-graficus, die in sa-

Luc Tuyman: Het gesprek, 1995, zeefdruk.> Foto: PR

menwerking met verschillende drukkers tot soms spectaculaire resultaten komt. Heel ongewoon is een serie litho’s, afgedrukt op behangpapier. Op een tentoonstelling in 1995 paste het werk, tegen de wand geplakt, precies in de ruimte. Zoals Tuymans ook wel eens een wandschildering maakte, die weer zou worden overgeschilderd, was ook dit een werk met een beperkte levensduur. Eenmaal aangebracht, kon het nooit meer worden verplaatst

en dus ook niet verkocht. Bij sommige mensen hangt het werk thuis. Andere rollen werden door de immer vindingrijke kunsthandel versneden om in te lijsten. Hier ligt een originele reeks in een vitrine, terwijl op de wand een speciale tentoonstellingskopie is te zien, gemaakt door de studio van Luc Tuymans. Die gaat na afloop van de tentoonstelling in de prullenbak. Heel mooi vind ik een reeks van vijf litho’s die steeds hetzelfde bord voorstellen.

mee te nemen naar huis. Het originele naambord van Kwekerij Siebelink is voor deze tentoonstelling naar het Letterkundig Museum gehaald. Het is bevestigd op een hek voor een nagebouwde kas met, jawel, heel veel bakken met violen. Het bord is extra stevig vastgemaakt, want de mensen van het museum vrezen dat het anders gestolen wordt. Ik voorspel dat dit bord als literair artefact binnenkort de plek gaat innemen die de stofzuiger van Simon Vestdijk nu heeft (‘Simon wie?’). Elegantie De tentoonstelling geeft vanzelfsprekend veel aandacht aan het grote succesboek Knielen op een bed violen. Dat is begrijpelijk, maar zijn andere werk blijft daardoor een beetje onderbelicht. Na de vitrine over ‘Knielen’ volgen nog enkele vitrines met speciaal voor Siebelink ontworpen roze, blauwe en gele schoenen. Ook wordt er een zalmroze pak met sjaal en pochet getoond. Op een grote foto zien we Siebelink met twee sierlijke honden. Je krijgt de indruk dat deze elegantie van na zijn grote succesboek is. Maar is dat ook zo? Een gelukkige keuze van de makers is om Siebelink zelf aan het woord te laten. Hij vertelt zijn herinneringen, die door middel van een podcast beluisterd kunnen worden. Misschien ongewild zegt hij iets over zijn bestaan als schrijver/docent. Hij had voor zijn school een novelle geschreven ter gelegenheid van een jubileum. Zijn collega’s, docenten Nederlands, vonden het niet goed genoeg, deelden ze hem mede. Het waren de jaren dat Siebelink nog niet heel beroemd was. Hij vertelt erover zonder enige rancune, maar je hoort hem toch denken: ‘eat your hearts out’, leraartjes Nederlands! Voor alle informatie: raadpleeg: www.letterkundigmuseum.nl

Het is wit met gouden rand en het licht – witte vormen op het grijswit – valt op elke prent anders. Het deed mij aan sommige dingen van Roy Lichtenstein denken, een eerdere schildergraficus van het beschouwende soort. De stippen even weg gedacht dan – dat kan net zo gemakkelijk, want kijken en denken liggen in elkaars verlengde, zoals deze tentoonstelling wel duidelijk maakt. Verbazend is de twee meter hoge, dikke plaat veiligheidsglas die schuin tegen de wand leunt. Daarop is de lichtplek die een diaprojector op het scherm werpt, aangebracht. Onder is een stukje van de vloer te zien, waardoor het min of meer doorzichtige glas de wand wordt van de ruimte die is afgebeeld. Het is een gegeven dat Tuymans eerder geschilderd heeft en de dubbelzinnigheid die zijn werk aankleeft, wordt hier versterkt. Het is allemaal niet ‘NIKS’, zoals de titel luidt van een zeefdruk, die een geranium in een pot voorstelt. Dat blad hangt weer samen met een schilderij dat hier niet te zien is, maar er hangen voldoende doeken om een goede indruk te krijgen van hoe Tuymans’schilderijen en zijn grafische werk met elkaar verweven zijn. Luc Tuymans. Grafisch werk 1989-2012. Gemeentemuseum, Stadhouderslaan 41. www. gemeentemuseum.nl Tot en met 2 juni. Catalogus € 27,90

Belastingadvies in het hart van Den Haag Smit en de Wolf is hèt accountants- en belastingadvies-

de Wolf de kwaliteitsslag kunnen maken die heden ten

kantoor in Den Haag. Van starter tot middelgroot

dage van een accountantskantoor mag worden verwacht.

MKB-ondernemer bent u voor accountancydiensten, administratieve werkzaamheden of gedegen belasting-

Bent u benieuwd hoe Smit en de Wolf ook u of uw

advies bij Smit en de Wolf aan het juiste adres.

onderneming kan bijstaan in uitdagende tijden? Neem gerust contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek.

Smit en de Wolf is door haar meer dan 35-jarige historie een betrouwbare en deskundige partner van ondernemend

Met een gerust hart ondernemen begint hier.

Den Haag en omstreken gebleken. Door investeringen in jonge en ondernemende specialisten met ervaring bij verscheidene grotere accountantskantoren, heeft Smit en

www.smitwolf.nl

Scheveningseweg 10 • 2517 KT Den Haag 070 356 07 95 • [email protected]

RussisChe RoManTieK ten toP Vr 26 april 20.15 uur Za 28 april 14.15 uur de venezolaanse sterpianiste gabriela Montero in het virtuoze tweede pianoconcert van rachmaninov: op en top russische muziek. Christian Vásquez dirigent gabriela Montero piano Rachmaninov Pianoconcert nr. 2 Rimski-Korsakov Shéhérazade 1e rang € 38,- | 2e rang € 32,50 | 3e rang € 20,- | < 27 jaar € 10,-

Koninginnedag concert ‘lang leve de koning’ di 30 april 20.15 uur Het traditionele koninginnedagconcert staat uiteraard in het teken van de troonwisseling. daarnaast staan kinderen die muziek maken centraal tijdens deze bijzondere avond. Christian Vásquez dirigent Carel Kraayenhof bandoneon Johannes asfaw piano Kinderen van The Residents Tsjaikovski kroningsmars Kraayenhof/Trapp Suite compassion Mozart Pianoconcert nr. 2 eyk Suite ‘Willem van oranje’ 1e rang € 38,- | 2e rang € 32,50 | 3e rang € 20,- | < 27 jaar € 10,-

Carel Kraayenhof alle concerten vinden plaats in de dr anton Philipszaal, den Haag. KaaRTen besTellen: t 070 88 00 333 of residentieorkest.nl

17

cultuur<

Vrijdag 29 maart 2013 > Den Haag Centraal

Hans Croiset, acteur en schrijver, over zijn nieuwe roman

‘De oorlog laat me niet los’ Door Jan Paul Bresser

“Het is toch fantastisch om te zien hoe levensvatbaar toneel blijft en wat het te weeg brengt bij mensen die naar mensen kijken”. Hij praat met het enthousiasme van een jonge acteur, bijna zoals toen hij Thomas speelde in ‘Een bruid in de morgen’ van Hugo Claus. Maar dat is wel ruim een halve eeuw geleden. Voor Hans Croiset lijkt het niet uit te maken. Hij is 77 jaar en speelt nu een oude vader in ‘Strange Interlude’ van Eugene O’Neill en heeft het over de voorstelling bij het Nationale Toneel: “Het is zo goed om te zien hoe de acteurs daar altijd weer toe in staat zijn: toeschouwers naar binnen kunnen trekken in hun voorstelling van een familiedrama uit 1928, dat de tijd overleeft”. Hans Croiset heeft het niet over zichzelf, maar over de vier acteurs die de voorstelling dragen. Dries Verhegen, Jappe Claes, Mark Rietman en met name Ariane Schluter: “Ze draagt de voorstelling niet alleen, ze tilt hem op. Het is een vreugde om bij haar in de buurt te zijn. Haar te zien werken aan een rol en ervoor te vechten. Dat maakt haar zo sterk”. Ariane Schluter speelt Nina, de dochter van Hans Croiset, die de rol van haar vader speelt. Hij zet de eerste toon van een voorstelling van ruim vier uur. Na twintig minuten is hij weer achter het toneel, verkleedt zich en even later vang ik hem op. Hij kijkt om en ziet achter ons op een klein scherm in de foyer de volgende scène en horen we de stem van Ariane.

Hans Croiset met tegenspeler Ariane Schluter. > Foto: Carli Hermès

Verdriet Het gaat over het verdriet om de dood van haar grote liefde, die is gesneuveld op het slagveld tijdens de Eerste Wereldoorlog. Drie thema’s die in zijn toneelleven een constante zijn: familie, oorlog en dood. Wie met Hans Croiset teruggaat langs de reeksen voorstellingen die hij maakte en waarin hij speelde, herkent dat. Dat gaat nooit over. Ook niet bij de schrijver. Want Hans Croiset heeft afgelopen week zijn derde roman gepresenteerd en ook daarin loopt het spoor door, nu naar Lente in Praag. Opnieuw oorlog, of eigenlijk dé oorlog, want de Tweede Wereldoorlog is een ankerpunt in zijn leven. “De oorlog laat me niet los. De eerste jaren van mijn leven voor de oorlog, waren in mijn herinnering ongeschonden gelukkig. Ik heb een goed geheugen en bewaar dat zorgvuldig.

Daarna, later, kwam het besef hoe de oorlog ons geschonden heeft. En dat gaat niet over, dat gaat door. Ook in dit verhaal. Het blijft voor mij een zoektocht naar het waarom. Pogingen tot reconstructie misschien, met de verbeelding als voertuig en handvat. Zoiets. Wat gebeurt er met een jongen die als leenkind in de oorlog wordt gedropt, en wordt meegenomen, opgevangen en opgevoed door ouders, die zijn vader en moeder niet zijn. Een jongen zonder naam, met een schuilnaam. Hij heet dan ook Wouter Sternheim en dat voegt zijn leven samen, na de oorlog, tot in de jaren zestig. De verwarring in een dooltocht door zijn dubbele identiteit in een wereld die altijd in oorlog is”. Wouter Sternheim wordt toneelspeler. De schrijver kan als een regisseur niet zonder zijn acteur. Hans Croiset glimlacht: “De wereld is een strijdto-

neel. Maar je hebt gelijk. Het sluipt als het ware mijn personages binnen, ze zijn er en groeien in mijn verbeelding op, nemen het van me over en worden gestut door een achtergrond die me goed bekend is. Acteur is in zijn geschiedenis misschien ook wel zijn dubbelrol”. Oorlog Wouter Sternheim brengt je ook op het vaderlandse toneel van na de oorlog. Alsof de schrijver in de coulissen heeft gestaan. “Je komt er bijna vanzelf. Grote stukken van toen haken in op de oorlog. Voorstellingen gaan erover. Zijn eigen leven ook. Wouter Sternheim speelt in Andorra van Max Frisch de jongen die voor Jood wordt aangezien, door de gemeenschap wordt uitgesloten en tenslotte wordt omgebracht. Hij ziet het toneel als schuilplaats en vluchtheu-

vel. Hij duikt er in onder, speelt mee en neemt deel aan discussies, krijgt meer inzicht misschien”. Heeft Hans Croiset daarom Elcerlyc

'De eerste jaren van mijn leven voor de oorlog, waren in mijn herinnering ongeschonden gelukkig'

als een soort geuzennaam gebruikt. Toneelspeler, gezelschap, stuk, allemaal dezelfde naam. De oudste moraliteit van ons theater, waarin Iedereen

een rol speelt, ook als Jedermann in Duitsland. “Elcerlyc dat zijn wij. Dat gaat over ons, al eeuwen. Het houdt ons bij elkaar en een spiegel voor. Voor Wouter is Elcerlyc de afspiegeling van een wereld en tijd waarin ook buiten het theater, opstand ontstaat en verzet. En hij in Parijs verzeilt raakt en Praag in de woelige lente van 1968. Op het spoor van een oorlog, die niet ophoudt”. “Het is zijn stem. Hij kwam het verhaal binnen, tikte me op mijn vingers als het nodig was en nam het over. En stuurde vervolgens zijn personages. Hij vindt in Praag zijn grote liefde. Het overkomt hem. En ik schrijf het op”. Het is pauze en twee dames herkennen Hans Croiset en zeggen: “We zijn helemaal kapot van uw prachtige stem”. De acteur en de schrijver, ze blozen bijna.

‘Lente in Praag’ is epische zoektocht

Het Boek Wouter Door Jan Paul Bresser

>Archieffoto

In zijn debuut in 2008 als romanschrijver speelt zijn eigen leven een hoofdrol. ‘Badhuisweg’ verwijst naar zijn Haagse jongensjaren, maar het boek is een toneelbiografie over Hans Croiset zelf en over zijn onbereikbare vader Max Croiset. Zoon en vader, twee acteurs in een tragische tweestrijd op en achter de schermen. Het theater van Hans Croiset schuilt achter Moritz Akkerman, een acteur in ‘Lucifer onder de Linden’, met Vondel op het toneel van het grimmige Duitsland van net voor de Tweede Wereldoorlog. Moritz Akkerman heet in de derde roman van Hans Croiset Wouter Sternheim. In de omkering van de

voornaam en de achternaam schuilt het verspringende perspectief van hetzelfde thema. En van de schrijver. Ook in Lente in Praag gaat het om een familiedrama, om zonen en vaders, om de oorlog. Het theater blijft, de hoofdrolspeler is acteur, maar de oorlog is leidmotief en Hans Croiset zelf is er niet meer. Ook niet op de achtergrond. De schrijver heeft de acteur weggespeeld en neemt de overhand en schrijft een indrukwekkend relaas over de onverwerkte oorlog van Wouter Sternheim, die als een ‘pakketje kind’ in juni 1945 is gedropt en opgevangen. Het is een episch verhaal over de dooltocht van een joodse jongen met een Hollandse voornaam, op zoek

naar zichzelf. Tussen leugen en waarheid. Lente in Praag verwijst op een kruispunt van het verhaal naar het opstandige Europa van mei 1968, maar ook naar een opbloeiende liefde in Praag. Met zijn Jarmila als muze in de zijspan van een weggemoffelde SSmotor,belandt Wouter Sternheim tenslotte aan de Griekse zee. Als een verdwaalde Odysseus, reddeloos op zoek naar zijn vermiste tweede vader. De laatste zin van zijn zoektocht verdrinkt in zichzelf. Het is een adembenemend slot van het Boek Wouter van Hans Croiset. Lente in Praag, Hans Croiset. Uitgeverij Cossee, € 19,90, ISBN: 9789059363915

18>sport Chris

Aan het kruis

Onlangs meldde ik dat ADO Den Haag stevig in het linkerrijtje staat en met wat geluk meedoet in de strijd om een Europees ticket. Ik was voorbarig, excuses daarvoor. Mijn mening was gestoeld op optimisme en niet op realiteitszin. Ik had de statistieken moeten raadplegen. Die tonen aan dat ADO niet meedoet om een plaats in de Europa League van volgend seizoen. En dat ook het linkerrijtje een moeilijke missie wordt. ADO Den Haag heeft 36 punten uit 27 wedstrijden. Als je deze cijfers extrapoleert, behaalt de club (36 gedeeld door 27, maal 34 is) 45 punten. Ze spelen nog drie keer thuis – Twente, VVV en Feyenoord – en vier keer uit: RKC, Utrecht, Groningen en PEC Zwolle. Zoals het er nu voor staat, hebben alle zeven tegenstanders de punten tot en met de laatste speeldag hard nodig. Dat betekent dat er niets cadeau wordt gegeven. Met als gevolg dat ADO aan het eind van de rit 39, maximaal 40 punten heeft. Dat is onvoldoende voor deelname aan de play-offs. Alweer een seizoen roemloos voorbij dus. Er zijn verzachtende omstandigheden, omdat er opnieuw spelers moesten worden verkocht om de boekhouding in balans te krijgen. Wie zakelijk naar een profvoetbalclub kijkt, vindt dit normaal. Maar voor supporters is het zo langzamerhand onverteerbaar. Hun aantal neemt dan ook in rap tempo af. Vraag is daarom hoe lang de club nog bestaat. Opnieuw is het stadion een seizoen lang geen enkele maal uitverkocht geweest. Minder dan één procent van de anderhalf miljoen koppen in ons verzorgingsgebied heeft dus interesse in de club. Als dit zich voortzet, gaat de club in 2015 het 110-jarig jubileum niet halen. Daarom is het de allerhoogste tijd om het roer om te gooien, compleet ánders te gaan denken, rigoureus afscheid te nemen van het verleden en opnieuw te beginnen. Hoe? Geef een internationale headhunter de opdracht te zoeken naar een Amerikaanse, Russische of Aziatische overnamekandidaat. Laat dit gepaard gaan met een PRoffensief dat elk papieren en digitaal medium bereikt. Geef als eerste Nederlandse club toe dat het profvoetbaltijdperk na zestig jaar aan het kruis genageld is. En dat een wederopstanding alleen maar mogelijk is met buitenlandse miljoenen. Nu nog iemand binnen de clubleiding vinden die het snapt. Chris Willemsen

Den Haag Centraal > Vrijdag 29 maart 2013

HYS The Hague sluit bewogen jaar af als landskampioen Met het veroveren van het Nederlands kampioenschap ijshockey kwam er een einde aan een bewogen jaar voor HYS The Hague. Sportief gezien was het een groot succes; de Ron Bertelingschaal werd gewonnen en als klap op de vuurpijl werd Tilburg Trappers in de finale om de nationale titel driemaal verslagen. Het had echter niet veel gescheeld of de club was dit seizoen helemaal niet gestart. “HYS The Hague was aan het eind van het vorig seizoen haast ter ziele”. Door Alex ’t Lam

“Al met al is het een heel goed jaar geworden”, zegt voorzitter Rob Molenkamp van HYS The Hague, het vlaggenschip van ijshockeyclub HYS Hokij. “Zowel sportief, financieel als organisatorisch. Daar zag het aanvankelijk niet naar uit. André Janssen (voormalig voorzitter en geldschieter, red.) haakte af nadat hij door een paar mensen binnen de club besodemieterd was. Ook diverse sponsors wilden niet meer verder. De boel lag op zijn gat en toen heeft de business club het overgenomen. We hebben een grote schoonmaak gehouden en André overgehaald om financieel en organisatorisch mee te blijven doen. Hij heeft vervolgens samen met Charles Houkes het team samengesteld. Dat is goed gelukt is, zoals je kan zien aan de resultaten”. Aan het begin van het seizoen won HYS de Ron Bertelingschaal, de supercup van het ijshockey. Vorige week sloten de Hagenaars het seizoen af met een 5-4 zege op aartsrivaal Tilburg Trappers. Daarmee veroverde het de tiende landstitel in het bestaan van de club. “Tilburg-HYS The Hague is de Ajax-Feijenoord van het ijshockey”, aldus Molenkamp. Ik had vlinders in mijn buik van de zenuwen, maar had vertrouwen dat we het zouden afmaken. We hebben individueel de beste spelers en de jongens zijn dit seizoen enorm naar elkaar toe gegroeid. De laatste twaalf wedstrijden hebben we ook gewonnen. Dit was ons beste

Voorzitter Rob Molenkamp (links in pak) deelt in de vreugde na het behalen van de landstitel. >Foto: Haagsetopsport.nl/Patrick Dolkens

team van de laatste zes jaar”. HYS-aanvaller Raphael Joly speelde in de play-offs een belangrijke rol en werd topscorer van de eredivisie. “Bij mij draait het allemaal om de playoffs”, zegt de Nederlands Canadees. “Ik ben op mijn best in belangrijke wedstrijden. Daar valt pas wat te winnen. De laatste wedstrijden waren we ongelooflijk in vorm. Zo goed, dat we wisten dat het moeilijk zou zijn om te verliezen. Het verbaast me ook niet dat we Tilburg met een ‘clean sweep’ van het ijs tikten. Ik ben enorm trots op het kampioenschap. Het was extra speciaal om in de finale van mijn oude club Tilburg te winnen. Zij staan nu behoorlijk voor gek, hadden ze de topscorer van de eredivisie maar niet moeten laten gaan”. Of het Russische boegbeeld van de

club, Alexander Selivanov, ook volgend seizoen in de Hofstad de coach zal zijn, is onzeker. Molenkamp: “Zijn zoon is een groot talent en is ‘gedraft’ in de NHL in Amerika. En er is een kans dat Alexander daar een opleiding kan krijgen tot NHL-coach”. De club is nu al druk bezig met de teamsamenstelling voor volgend seizoen. “Nu is alleen van Mike Hoffman zeker dat hij vertrekt. Voor de rest denk ik dat 80 procent van het huidige team blijft. Verder zouden we graag een jeugdlijn met Haagse talenten als vierde lijn bij de selectie hebben. Jonge gasten moeten een kans krijgen door te stromen naar het eerste team. In het verleden zijn te veel jonge talenten vertrokken. Of dat volgend jaar al lukt, weet ik alleen nog niet”. Rob Molenkamp heeft samen met an-

deren hard gewerkt om de club organisatorisch en financieel gezond te maken. “Naast André Janssen hebben we een deel van de weggelopen sponsors terug weten te halen en nieuwe binnengehaald. Veel sponsors gaan ook volgend jaar door. Organisatorisch is er veel gebeurd dit jaar, maar we zijn nog lang niet klaar. Ik ben nu voorzitter van de businessclub, voorzitter van de club zelf en ook nog eens hoofdsponsor. Dat kan natuurlijk niet. Volgend seizoen hebben we een aparte stichting die alles regelt rond HYS The Hague. De businessclub gaat de commerciële belangen behartigen. Daarnaast is er nog het bestuur van de club die verzorgt de hele organisatie er omheen. Die drie verschillende ‘bedrijfjes’ moeten HYS laten draaien zoals het hoort”.

Blom sterke pijler van Haags rugbycollectief De Haagsche Rugby Club (HRC) heeft een knap einde aan het seizoen gebreid. De finale bleek onbereikbaar, maar er is voldoende om volgend seizoen op voort te borduren.

overtuigend thuis winnen van titelkandidaat ’t Gooi of in de slotseconden van de blessuretijd winnen van The Dukes uit Den Bosch. Het was de laatste weken allemaal te zien op de velden van HRC.

Door Hans Willink

Spelverdeler Eén van de steunpilaren dit seizoen bij HRC is Benjamin Blom. Hij is zo’n rugbyer waarvoor je in de kou langs het veld wilt staan. Soms speelt hij inside center, meestal acteert hij als fly half, zeg maar de spelverdeler. Waar hij ook staat, hij is de vaste kicker voor de Hagenaars. Als de bal tussen de palen mag worden geschoten, neemt hij die taak op zich. Maar Blom doet meer: hij kan goed tackelen, is snel en wendbaar en scoort daardoor soms prachtige try’s. Bovendien is hij onderdeel van dat sterke collectief. “Ik denk dat we als team dit seizoen een beetje laat op gang zijn gekomen”, analyseert Blom. “We waren allemaal goede individuele spelers, maar het klikte nog niet als team. Nu wel, waardoor we het gameplan dat de coaches bedenken, beter uitvoeren. Daardoor is er meer variatie mogelijk en winnen we meer. Helaas namen we uit de eerste competitie-

Het lijkt de Haagsche rugbyers mee te zitten. Ze bezetten een solide derde plek in de kampioenspoule van de Ereklasse, met elf punten achterstand op ’t Gooi en acht punten voorsprong op The Dukes, die op de vierde plek staan. Met nog twee wedstrijden in het verschiet, heeft de formatie van coach Falloon alle reden om aan te nemen dat die derde plek gehandhaafd blijft. ‘The best of the rest’ lijkt een nare positie, maar het toont aan dat het ook mentaal goed zit met HRC, dat als vijfde aan de kampioenspoule begon. HRC is al de hele nacompetitie sterk bezig. De nipte verliesbeurt afgelopen zaterdag tegen Castricum, sloeg de hoop op een finaleplek aan diggelen. Dit veroorzaakte een klein wondje, maar het zelfvertrouwen leed daar niet onder; integendeel. Dinsdag-

Benjamin Blom staat op het punt om één van zijn vele treffers van dit seizoen te scoren. >Foto: Creative Images

avond werd overtuigend met 32-7 gewonnen van Utrecht. Het ijzersterke collectief dat de Hagenaars aan de dag leggen, vormt de basis voor solide en soms miraculeuze overwinningen:

helft maar één punt mee naar de kampioenspoule. Anders was het nog spannender geworden in het slotstuk”. Dat schamele ene punt zorgt er in ieder geval voor dat de strijd om een finaleplek al twee wedstrijden voor het einde is beslist. Regerend landskampioen Hilversum en ’t Gooi zullen in een onderling duel uitmaken wie het beste team van Nederland is. Eerst volgt er een pauze van een maand, vanwege een interlandprogramma. Daarna speelt HRC nog uit tegen ’t Gooi – dat wellicht krachten zal sparen voor de finale – en Utrecht, dat met 0 punten stijf onderaan staat in de kampioenspoule. Heel voorzichtig mag HRC zich dus gaan richten op volgend seizoen. “Als we de groep bij elkaar houden, kunnen we naar het niveau groeien van Hilversum”, meent Blom. “Ik denk dat we op sommige posities wat extra moeten kunnen bieden. Niet per se andere spelers, maar wel groter of sterker. Zodat hun eigen spelpatroon wat kan worden aangesterkt. Dan kunnen we ook van Hilversum winnen, net zoals we een paar weken geleden al van ’t Gooi hebben gewonnen. Eerst gaan we dit seizoen nog even afmaken”.

19

varia<

Vrijdag 29 maart 2013 > Den Haag Centraal

Bouw kantoor Berlage om tot cultuurwarenhuis beeld over vrede en recht, workshops, kunsteducatie en muzieklessen en andere Koorenhuis-achtige activiteiten, liefst in samenwerking met Haagse culturele instellingen”.

Door Casper Postmaa

Al vijf jaar staat één van de mooiste kantoren van ons land leeg. Het hoofdkantoor van ‘De Nederlanden van 1845’ aan de Groenhovenstraat is één van de vele opdrachten die architect H.P. Berlage kreeg van ondernemer Carel Henny. Tot in Nederlands-Indië bouwde Berlage voor de Haagse verzekeringsmaatschappij, die in de jaren zestig opging in de Nationale-Nederlanden. Die fusie luidde ook de teloorgang in, het nieuwe bedrijf had een groter bastion nodig, en het kantoor aan de Groenhovenstraat werd verkocht aan een Duitse belegger. Die restaureerde het pand, maar scoorde slechts nu en dan een huurder. De laatste grote gebruiker vertrok in 2008 en met de huidige crisis op de kantorenmarkt is het maar de vraag of er ooit nog een commerciële gebruiker terugkeert. Want niet alleen de economische malaise zit tegen, het nieuwe werken gaat anders dan in de tijd van Henny en Berlage en dus zou de leegstand wel eens definitief kunnen zijn. Een handvol bewoners van het Benoordenhout heeft zich het lot van het rijksmonument aangetrokken en werkt al enige maanden aan een reddingsplan. Een cultuurwarenhuis waar vooral de buurt van profiteert. “De leegstand gaat ons aan het hart.

Het trappenhuis van de ‘Nederlanden van 1845’ aan de Groenhovenstraat. >Foto: Renate van Lamsleerde

Daarom zijn we met een aantal andere buurtbewoners naar een andere oplossing gaan zoeken. Een concept waarmee dit gebouw kan overleven”, vertelt initiatiefneemster Renate van Lamsweerde. “We willen ons richten op de 20ste eeuw. We denken aan een combinatie van exposities, bij voor-

Horeca Daarnaast is er in het cultuurwarenhuis ook plaats voor horeca. “Cultuur en horeca, dat zijn twee zaken waarin het Benoordenhout niet sterk is. Op cultureel gebied is er helemaal niets, zelfs de bibliotheek is vertrokken”, legt medestander Elien Voerman uit. Volgens de initiatiefnemers zijn er voldoende kunstinstituten in Den Haag die meer dan welwillend tegenover de plannen staan, maar niet kunnen deelnemen omdat zij zelf zijn getroffen door bezuinigingen. “Ook hebben particulieren zich gemeld die hun collectie willen uitlenen”. Daar ligt het dus niet aan, wat ontbreekt zijn investeerders of partners die ideeën over financiering hebben. De grote zoektocht naar kapitaal is dus begonnen. Geïnteresseerden en tipgevers kunnen zich melden op [email protected]. Renate van Lamsweerde: “Dit is een ongelooflijke kans, voor het gebouw, maar ook voor de wijk en de stad. Je hoeft maar een keer in het gebouw te zijn geweest – die prachtige zalen – en je ziet de mogelijkheden”.

Hooglanders op het strand

stadsgroen

Aardbeien zaaien

Heeft uw columnist last van een verlate winterdip? Een kleine koudedepressie misschien? Chronisch gebrek aan zonlicht dan? Waar komt anders die malligheid van aardbeien zaaien vandaan? Dat is toch alleen maar een curieus karweitje voor de enkeling die alles al heeft gedaan in het leven en zoveel inzicht in de eigen, ware aard heeft vergaard dat hij of zij alleen nog maar ‘zen’ hoeft te zijn? Trouwens, aardbeien zaai je toch niet? Aardbeien leg je af. Toegegeven: ik verlang naar de lentezon en een ambachtelijke beschuit. Zo’n ferme brosse ‘tweebak’ waarop een berg aan verse, rode geurige aardbeziën ligt. Bij voorkeur van de soort die smelt in de mond, om zich daar te vermengen met de korrelige kruimels van het lichtgebakken brood. Zijn er al aardbeien dan? Jazeker, in België bracht men vorige week, naar goede gewoonte, de eerste aardbei van het seizoen naar de koning. In Nederland werd het eerste doosje traditiegetrouw geveild: er werd 131,– euro geboden. Vrijwel iedereen houdt van aardbeien. De vruchten, schijnvruchten eigenlijk, want het zijn de opgezwollen, vlezige bloembodems die we zo lekker vinden, worden dan ook in groten getale geteeld. We bezitten in Nederland ongeveer 20.000 hectare aan vollegrondsaardbeien, waar het hele jaar van kan worden geoogst. De oorspronkelijke harde kleine aard-

beien die ons eeuwen geleden vanuit Amerika bereikten zijn ondertussen zo vaak veredeld dat het rijkdragende hybriden met zachte grote vruchten werden. De planten vermeerderen gelukkig erg gemakkelijk. De uitlopers, ook wel afleggers genoemd, wortelen vanzelf. Daarom is zaaien niet zo’n heel goed idee, het zaad is ook niet geheel soortecht en wie is er nu ‘bevrijd’ genoeg om tot augustus 2014 op z’n aardbei te wachten? Ieder aardbeienras heeft z’n eigen smaak, kleur, textuur en geur. Of je nu houdt van zoet of fris, van zacht of stevig, van wit, geel of rood, van kogelrond, onregelmatig gevormd of peervormig, voor iedereen is er een passende soort. Heb je ruimte voor een paar aardbeienplanten op je terras of balkon, kies dan het ras Korona. Deze soort is weinig vatbaar voor wortelziekten en meeldauw en de aardbei is zacht en smeuiig. Zelf ben ik dol op de Franse Gariguette: een kalebasvormig zoet aardbeitje dat haar wulpse groene toefje zeer chic weet te dragen. Ze staat voor m’n keukenraam. Naast een bus vol Hollandse beschuiten. Aardbeiplanten kopen op het internet? zie www.moestuinwebshop.nl, www.aardbeienplantje.nl en www. baldur-nederland.nl

landse toppers wilden maar wat graag één voor één met hem op de foto. Toen ik wegliep van het Vredespaleis had ik een onbestemd gevoel. Het klonk allemaal zo logisch, bijna te logisch. Genoeg militairen en geld en klaar is Kees. Iets klopte er niet maar ook ik had de generaal niet onderbroken. Niemand in de wereld stelde kritische vragen aan Amerika’s grootste militaire held. Toch waren er uitzonderingen. Een jaar eerder waren de senatoren Obama en Hagel te gast bij Petraeus. Zij werden ook op zo’n presentatie getrakteerd. Na een minuut of tien onderbrak Hagel het plaatjesbombardement. ‘Generaal, Barack en ik zijn niet geïnteresseerd in al die getallen. Hoe stoppen we zo snel mogelijk die oorlogen?’ De generaal was verbijsterd, weten we nu. Het is nooit meer helemaal goed gekomen tussen de heren. Nu weten we dat het leger, Petraeus!, veel meer Amerikaanse militairen naar Afghanistan

had willen sturen maar dat Obama dat aantal, met steun van onder anderen senator Hagel, beperkt heeft weten te houden. Inmiddels trekt de Obama-regering het leger snel terug uit Afghanistan en is Hagel de nieuwe minister van Defensie. Mijn conclusie na al die jaren oorlogsgeweld is dat militaire interventies slechts in zeer uitzonderlijke gevallen moeten worden toegepast. Het is veel verstandiger om maximaal in te zetten op het voorkomen van oorlogen. In het Vredespaleis gevestigde hoven winnen in deze nieuwe bezinningsjaren aan belang en gezag. Voorkomen is beter dan genezen. En natuurlijk moeten oorlogsmisdadigers worden bestraft door onze Haagse tribunalen. Daar gaat immers ook een waarschuwend effect van uit. ‘Bezint eer gij begint!’ Vrijwel alle grote oorlogsmisdadigers van de Balkan-oorlog zijn inmiddels in Den Haag berecht.

Wendy Hendriksen >Meer columns en een boek op www.wendyhendriksen.nl

Vier rossige Schotse Hooglanders zijn deze week in het Westduinpark losgelaten. De runderen gaan het deel langs de Wieringsestraat in Duindorp begrazen tot het volgende voorjaar. Het gebied dat tot voor kort nog vol stond met struiken, bomen en grassen is veranderd in een echt duinlandschap. De zoogdieren staan binnen een omheining met klaphekken, zodat het Westduinpark toegankelijk blijft voor wandelaars. Ook worden er excursies georganiseerd voor geïnteresseerden. Een deel van het pad naar het Zuiderstrand, ter hoogte van stranttent Zuid, is nu een zandstrook geworden. > Foto: PR

internationaal

Belangrijkere internationale rol voor ‘Den Haag’ Het kan verkeren. Tien jaar geleden trok de machtige Amerikaanse oorlogsmachine met veel lawaai (‘shock and awe’) Irak binnen. Met een paar klappen viel het beeld van Saddam Hoessein aan gruzelementen. Zondag las ik in de Washington Post over de machtige stem van ‘Uncle Sam’ die in Irak is verworden tot een dun fluisterstemmetje. Amerikaanse militairen hebben het land verlaten. Er is niet eens een veiligheidspact gesloten. En tot grote ergernis van de Obama-administratie levert Iran via Irak wapens aan de Syrische president Assad. ‘Niemand denkt dat

Amerika hier nog invloed heeft’, zegt de Irakese vice-premier. Een groots door Washington opgezet politie trainingsprogramma is stopgezet. Irak heeft geen belangstelling. In de ‘War on Terror’ dacht een groot deel van de internationale gemeenschap dat landen als Afghanistan en Irak maakbaar waren. President Bush presenteerde zelfs een democratische agenda voor het Midden-Oosten. Minister van Defensie Donald Rumsfeld vertelde in persconferenties glimlachend dat als zijn leger een brandhaard in Azië of Afrika binnentrok democratie als

met een toverstafje zou opbloeien. Inderdaad, de beroemde generaal Petraeus bereikte destijds in Irak en Afghanistan in snel tempo iets van stabiliteit. Hoe? Door het op zichzelf eenvoudige idee te implementeren van een plotselinge troepenvermeerdering in zorgvuldig geselecteerde, strategisch gelegen gebieden. In september 2009 was hij te gast in het Haagse Vredespaleis. De top van Nederland was aanwezig. Ik mocht de sessie voorzitten en heb ook met grote ogen zitten kijken naar zijn wervelende powerpoint presentatie. De generaal liet zien hoe de nabije toekomst eruit moest zien. In een mooie ritmische cadans riep hij steeds luidkeels tegen zijn assistent ‘next’ en dan verscheen het volgende plaatje plus grafiek. ‘We gaan zoveel scholen bouwen, zoveel ziekenhuizen, zoveel rechters en politieagenten opleiden’, enz. enz.. ’ Het leek allemaal kinderlijk eenvoudig. De generaal kreeg een staande ovatie. De Neder-

Willem Post

20>society

Den Haag Centraal > Vrijdag 29 maart 2013



vilan, renate & de residentie

Sta je daar met je eeuwen beschaving Die ochtend waren er twee manieren om wakker te worden in Den Haag. Ofwel met diepe vreugde, wetend tot de happy few te behoren die naar Lulu Wang mochten. Ofwel met groot chagrijn, omdat de meet and greet met de grote kleine vrouw buiten bereik was. Want ja, al werd er dan een cultureel hoogstaande tentoonstelling geopend, we wisten allemaal om wie het eigenlijk ging. Eerst die tentoonstelling. Terracotta Warriors, stond op de uitnodiging, want in het Engels klinkt alles beter. Het waren nagemaakte beelden van de aardewerk figuren die duizenden jaren geleden waren gevonden in het graf van Qin Shi Huangdi, de eerste Chinese keizer. Die warriors moeten in China blijven, omdat het beschermd erfgoed was. Maar kiene ondernemers wisten: namaak is echt genoeg. Daarmee werd het idee geboren van een reizende tentoonstelling, die thans de Hofstad aandoet. Wel als laatste in een lange rij van veertien Europese steden, maar aan de grandeur van de opening zou het niet te merken wezen. Slechts honderdvijftig gasten, grote namen en gratis chocolademunten in goudkleurige verpakking met thematische opdrukken. Wij verzamelden 17 munten om thuis nog lang na te kunnen genieten van de culturele sensaties. In het sfeervolle New Babylon namen we de roltrap. Bovenaan stonden twee glimlachende meisjes in Shanghai dress, achter de meisjes kregen we een hand van een snelle man in een snel pak, we menen dat het Bas Maingay was, de directeur van New Babylon. Op de ontvangstvloer waren de happy few al druk aan het netwerken. We waren onder de indruk van de vierkante goudvissenkommen die als vergaderruimte te huur waren. How avant garde! Kleurenfolders met leuke businessarrangementen lagen overal klaar. Lulu Wang was aan het mediteren, vernamen we, wat de spanning aanzienlijk verhoogde. Mediteren, zo intens Chinees. Nu de opening. Die bestond uit een aantal snelle speeches (Bas: ‘Het nieuwe wonen, het nieuwe werken’) waarvan die van de cultuurwethouder Marjolein de Jong bijzonder inspirerend was. Ze spreidde een groot enthousiasme ten toon voor de tentoonstelling, wat vooral bleek toen ze de grote bezoekersaantallen noemde die de Terracotta Warriors elders hadden getrokken (drie miljoen!) en de inkomsten die dat voor Den Haag konden betekenen. Opeens stonden we allemaal te luisteren met eurotekens in onze ogen. De Chinese ambassadeur kwam ook, al stond zijn naam niet op de uitnodiging. Daar liet Zhang Jun zich niet door kisten, en hij stak een lange speech af in klankrijk Chengels, waarbij hij liet horen snel te kunnen praten. Voor elke Chinees in Nederland voelen we bewondering, maar zeker voor de ambassadeur, die iets diplomatieks moest zeggen over de collectie superieur plastic waarmee de residentie hoopt te cashen. Sta je daar met je eeuwen beschaving. Maar: hij kon het. Lulu Wang, want om haar ging het, máákte wat van de vijf minuten die ze had gekregen. Ze liet een kandidate uit een tv-show een doordringend Chinees lied zingen, waarna ze meldde nog slechts 2,5 minuten over te hebben. Daarin hield ze een mooi betoog waarin ze niet eens haar eigen boeken noemde (die we dolgraag willen lezen, dat wil zeggen in een volgend leven) en ze besloot met te zeggen dat ze hoopte dat dit leger alleen vredelievende bedoelingen had. Dat vonden we een zeer individuele

‘Uptown girls’.>Foto's: Otto Soek

Nee hij beweegt niet, en hij is niet echt.

Zeg het met bloemen.

opvatting. Wellicht was dit het Chinese perspectief, zoals dat ook in Tibet gepresenteerd wordt. Maar al met al wilden we zo onderhand naar de tentoonstel-

De betovering van China.

ling, om de warriors met eigen ogen te zien. Die stonden in en buiten vitrines, in een galerij, en in een speciaal fotohoekje waar iedereen zich met een war-

rior kon laten kieken. Lulu Wang deed voor hoe het moest. En daarna durfden we niet meer. We voorspellen dat deze tentoonstelling een groot succes zal wor-

den, want zeg nou zelf, New Babylon, toegankelijker kàn toch niet? Vilan van de Loo