GEZAMENLIJKE COMMISSIE VERGADERING Aan de leden van de raad
Onderwerp Uitnodiging gezamenlijke commissievergadering
Datum 1 juli 2011
Geachte leden, Hierbij nodig ik u, namens de voorzitter van de raadscommissie Sociaal, uit voor de gezamenlijke commissievergadering waarvoor raadsleden en fractievertegenwoordigers zijn uitgenodigd, die zal worden gehouden op dinsdag 12 juli 2011 om 19.30 uur in de Raadzaal van het Stadhuis. Agenda:
Portef.h.
1
Opening en mededelingen van de voorzitter
2
Vaststellen van de agenda
3
Nota Tussenrapportage Herontwerp “Vernieuwen en bezuinigen’.
College
De commissie wordt gevraagd om te adviseren voor raadsbehandeling. 4
Burgerdenktank ‘Vernieuwen en bezuinigen; de ideeën’
--
De commissie wordt gevraagd te adviseren voor raadsbehandeling. 5
Rondvraag
Voor alle agendapunten geldt dat technische en feitelijke vragen vóóraf via de mail (
[email protected]), of rechtstreeks aan de behandelend ambtenaar, gesteld dienen te worden. De antwoorden worden dan zo spoedig mogelijk gegeven en aan allen beschikbaar gesteld.
Technisch beraad: op maandag avond 4 juli en op maandagavond 11 juli van 19.30 tot 20.30 uur is er een technisch beraad in de leeskamer van de raad over de volgende onderdelen van agendapunt 3 ‘Nota Tussenrapportage’:
Financieel perspectief;
De af te sluiten zoekrichtingen
De voorzitter van de commissie, namens deze,
Gerrit-Jan Eeftink, raadsgriffier
Zie onderzijde / annotatie van deze agenda
Bezoekadres Hazenweg 121 E-mail adres
[email protected]
Behandeld door Henri Boerrigter Tel. 074-2459348
Bladnummer:2
ANNOTATIE T.B.V. DE BEHANDELING VAN DEZE AGENDA: Ad agendapunt 3 : Nota Tussenrapportage Herontwerp “Vernieuwen en bezuinigen’: Voorgesteld wordt dit agendapunt als volgt te behandelen: Tbv. dit agendapunt één termijn in de raadscommissie te benutten (dit aangezien raadsbehandeling reeds een week later plaatsvindt): Iedere fractie krijgt 8 minuten: Vervolgens de reactie van het college Afsluiting van dit agendapunt Ad agendapunt 4: Voorgesteld wordt dit agendapunt op voor een raadscommissie gebruikelijke wijze te behandelen
Geleideformulier voor behandeling in commissie en/of raad
CASENUMMER
11G200995
PORT.HOUD:
ONDERWERP:
Tussenrapportage Herontwerp.
Mulder
RAADSGRIFFIE GRIFFIER: DHR. G.J. EEFTINK ADJUNCT-GRIFFIER: MW. A. HAARHUIS ADJUNCT-GRIFFIER: DHR. L.F. NIJLAND
paraaf griffier
Griffie-advies voor behandeling in commissie en/of raad Behandelen Commissie Fysiek Commissie Sociaal Commissie Bestuur Trefpunt (uitgebreide commissie) Raadsvergadering
Informeren
Datum
B
12-07-2011
B
19-07-2011
29/6 LN
Opmerkingen griffier: Behandelen in gezamenlijke commissie op 12/7
Behandeling in de raadscommissie Bestuur
Fysiek
Datum:
Sociaal
Agendapunt:
Besluit: Geïnformeerd Akkoord voor raadsbehandeling Hamerstuk Niet-akkoord paraaf griffier
Opmerkingen commissiegriffier:
Stuknummer: 429060
SAMENVATTING RAADSVOORSTEL CASENUMMER
BEHANDELEND AMBTENAAR
SECTOR
PORT. HOUDER
G.J. van den Berg
SO
Mu
429934 / 429951 ONDERWERP
AGENDANUMMER
Nota Tussenrapportage Herontwerp: Vernieuwen en Bezuinigen
BELEIDSPROGRAMMA/BELEIDSLIJN
10 – Middelen
REDEN VAN AANBIEDING
Actie vanuit eerder besluit
SAMENVATTING VAN HET RAADSVOORSTEL EN HET VERVOLGTRAJECT
In de Nota Tussenrapportage Herontwerp: Vernieuwen en Bezuinigen treft u de stand van zaken aan met betrekking tot de zoekrichtingen die u in uw raadsvergadering van 26 april jl. heeft benoemd. Voor een aantal zoekrichtingen betreft het een eindrapportage, waarbij u tot besluitvorming kunt overgaan. Echter, het merendeel is een tussenrapportage waarin verslag wordt gedaan van de stand van zaken m.b.t. de invulling en uitwerking van de zoekrichting. Daarnaast bevat de Nota een geactualiseerd financieel perspectief, voor zover de voortdurende onzekerheden m.b.t. het Bestuursakkoord dit toe laten. Ook wordt er verslag gedaan van de voortgang op de bezuinigingen binnen de bedrijfsvoering.
PLAATSGEVONDEN COMMUNICATIE, DE RESULTATEN DAARVAN EN HET COMMUNICATIEPLAN VOOR HET VERVOLGTRAJECT
Voor het verder uitwerken en het invullen van de zoekrichtingen is aansluiting gezocht met de partners in de stad. Dit zal in het verdere proces richting de vaststelling van de begroting 2012-2015 gecontinueerd worden. In het proces is voorzien dat in het najaar opnieuw het internetpanel wordt geraadpleegd.
VOORSTEL AAN DE RAAD
Aan de raad wordt voorgesteld: 1. Kennis te nemen van het financiële perspectief, zoals verwoord in de Nota Tussenrapportage Herontwerp: Vernieuwen en Bezuinigen. 2. De vijf beleidskeuzes vast te stellen en te hanteren als kader bij de uitwerking van de zoekrichtingen en het opstellen van de meerjarenbegroting 2012-2015: a. De implementatie van de transitie AWBZ-WMO vindt plaats binnen de gemeentelijke en de door het Rijk beschikbaar gestelde financiële kaders. b. De implementatie c.q. transitie van de nieuwe taken op het vlak van jeugdzorg vindt plaats binnen de gemeentelijke en de hiervoor door derden (Rijk, Provincie, AWBZ) beschikbaar gestelde financiële kaders. c. De korting vanuit het Rijk op het P-budget moet worden opgevangen door bij te sturen in de uitgaven voor dit beleid. De structurele lasten ter hoogte van ca. 2,5 mln euro worden als autonoom beleid weer ten laste gelegd van de algemene dienst. En het tekort binnen de WSW-middelen voor in ieder geval 2012 ten laste te leggen van de GR. d. Bij de actualisatie van het armoedebeleid wordt rekening gehouden met de korting van 210.000 euro van rijkswege in het gemeentefonds (dit is geen korting op een specifieke uitkering) en dat deze korting in het eigen beleidsdomein wordt opgevangen. e. De stedelijke vernieuwing moet worden uitgevoerd, rekening houdend met de korting van rijkswege op de ISV-middelen. Ter compensatie daarvan wordt een bedrag van € 350.000 gereserveerd om wijzigingen in de bevolkingssamenstelling en de als gevolg daarvan veranderende vraag in woningbouw en voorzieningen op te kunnen vangen. 3. Kennis te nemen van de tussenrapportage over de 42 zoekrichtingen. En daarbij te besluiten om: Een aantal zoekrichtingen af te sluiten: 5. GSB-taken 21. Beloningen bestuurders professionele gesubsidieerde instellingen 25. Kinderboerderij 26. Duurzaamheid (en deze verder te betrekken bij de invulling van de agenda Duurzaamheid) 34. Meer inzet op digitalisering 35. Water in de raadsvergadering 39. Winterterrassen 40. Lagere dekkingsgraad rioolvoorziening Te besluiten de volgende uitwerking reeds op te nemen in de begroting 2012: 33. Onvoorzien en representatie Te besluiten een drietal uitwerkingen in een afzonderlijk voorstel aan de raad voor te leggen: 23/24. Beheer en onderhoud openbare ruimte 37. Reserves en voorzieningen De raad te vragen om een standpunt te bepalen ten aanzien van de volgende zoekrichting: 32. Fractiebudgetten en raadsvergoedingen 4. Kennis te nemen van de voortgang van de maatregelen binnen de Bedrijfsvoering. 5. In te stemmen met het instellen van de ‘Reserve Organisatievernieuwing’. En deze reserve te voeden met eventuele meeropbrengsten ten opzichte van de gefaseerde taakstelling binnen de Bedrijfsvoering. OPSOMMING VAN BIJLAGEN
-
Nota Tussenrapportage Herontwerp: Vernieuwen en Bezuinigen Bijlage 1a Overzicht tussenrapportages Bijlage 1b Tussenrapportages uitwerking zoekrichtingen Bijlage 2 Sectorkosten Bijlage 3 Conceptversie Nota Slank, Gezond en Weerbaar Bijlage 4 Memo Gemeentefonds Bijlage 5: Financiele gevolgen terrein Werk en Inkomen
RAADSVOORSTEL REGISTRATIENR.
BEHANDELEND AMBTENAAR
SECTOR
PORT. HOUDER
G.J. van den Berg
SO
Mu
ONDERWERP
Nota Tussenrapportage Herontwerp: Vernieuwen en Bezuinigen
AANLEIDING EN DOEL
In 2010 is Hengelo begonnen met een omvangrijk bezuinigingsproces bestaande uit drie fases: Versoberen, Innoveren en Bedrijfsvoering. Bij het vaststellen van de begroting 2011-2014 in november 2010 zijn eveneens de voorstellen uit de Versoberingsfase vastgesteld voor een bedrag van circa 5 miljoen. Voor de Bedrijfsvoeringsfase is aan de ambtelijke organisatie een taakstelling meegegeven die vanaf 2013 via bedrijfsvoeringsmaatregelen uiteindelijk in 2015 5 miljoen aan bezuinigingen moeten opleveren. Ook de Innovatiefase, waarin we ons nu bevinden, moet uiteindelijk een bedrag van 5 miljoen euro opleveren. In de raadsvergadering van 26 april 2011 is de Kadernota Herontwerp: Vernieuwen en Bezuinigen vastgesteld. In die kadernota zijn o.a. 42 zoekrichtingen benoemd (waarvan er één is geamendeerd). Deze zoekrichtingen moeten uiteindelijk leiden tot een invulling van de 5 miljoen uit de Innovatiefase. In de Nota Tussenrapportage Herontwerp: Vernieuwen en Bezuinigen doen wij verslag van de stand van zaken met betrekking tot deze zoekrichtingen. Per zoekrichting treft u in bijlage 1b een tussenrapport aan. Daarnaast bevat de Nota een financieel perspectief voor zover de voortdurende onzekerheden m.b.t. het Bestuursakkoord dit toe laten en de stand van zaken met de betrekking tot de bedrijfsvoeringsopgave. Een aantal zoekrichtingen is reeds klaar voor besluitvorming, deze treft u aan bij de overwegingen in de Nota. De zoekrichtingen zullen uiteindelijk moeten leiden tot bezuinigingsvoorstellen, die de raad ter besluitvorming in het najaar van 2011 zal ontvangen. Met de voorstellen moet een structurele bezuiniging gerealiseerd worden om zowel de begroting van 2012 als het meerjarenperspectief sluitend te maken.
OVERWEGINGEN
Midden in het geweld van de bezuinigingen willen we als gemeente Hengelo een gemeente blijven met een sociaal gezicht. Dit uitgangspunt zoals beschreven is in de Sociale Visie en de structuurvisie Hengelo 2030 blijft bestaan. Om hier aan vast te blijven houden is het nodig om naar een andere rolverdeling te komen, als gemeente moeten we meer en meer de regierol pakken, zeker in tijden van bezuinigingen. Om zicht te krijgen op de mate waarin bezuinigd moet worden is het van belang een richting te bepalen over de gevolgen van de decentralisaties en de rijkskortingen. Bij voorkeur gebeuren deze binnen de door het rijk en de gemeente beschikbaar gestelde financiële kaders, m.u.v. de WSW-middelen na 2012. Ondanks de relatief korte periode is op alle zoekrichtingen gerapporteerd. Voor een aantal zoekrichtingen betreft het een eindrapportage, voor het merendeel is het een tussenstand. Een aantal zoekrichtingen is al dusdanig concreet dat zij kunnen worden opgenomen in de begroting 2012-2015. Van andere zoekrichtingen is duidelijk dat deze niet opportuun zijn en daarom afgesloten kunnen worden. Een drietal zoekrichtingen (23/24 en 37) zijn besluitrijp. Voor de overige zoekrichtingen vergt de uitwerking echter meer tijd, voor sommige kan pas in 2012 tot besluitvorming worden overgegaan. De ambtelijke organisatie staan, in het kader van haar eigen taakstelling, forse veranderingen binnen de bedrijfsvoering te wachten. Om deze veranderingen in te kunnen voeren, zal er geïnvesteerd moeten worden in de organisatie om de taakstelling van 5 miljoen te behalen. We willen voorstellen om de eventuele meeropbrengsten van de gefaseerde taakstelling hiervoor beschikbaar te stellen. De conclusie uit de Nota Herontwerp van april 2011 was dat – bij het effectueren van de vastgestelde taakstellingen uiteindelijk een begrotingssaldo van € 1.300.000 (batig) zou ontstaan. Belangrijkste wijzigingen t.o.v. deze nota zijn: de meicirculaire over de gemeentefondsuitkering die tegen 2015 een lager nadeel laat zien van structureel ruim € 300.000; de ontwikkeling van de bijstandslasten door een toename van de aantallen uitkeringsgerechtigden
-
(nadeel ruim € 1.000.000); de effecten van de Berap, waarvan het structurele karakter door bijsturingmaatregelen op termijn moet kunnen worden teruggebracht naar € 500.000; de ontwikkelingen in de kosten van de uitvoering van de WSW door de verlaging van de rijksbijdrage (op termijn nadeel 1.500.000)
Het batige begrotingssaldo volgens het perspectief van april slaat daarmee om in een even groot nadeel. Ook is er sprake van een aantal nog niet te kwantificeren risico’s. Daar staat tegenover dat de taakstelling voor “Vernieuwen en Bezuinigen” van € 5.000.000 in deze tussenrapportage voor tweederde is ingevuld tot ruim € 3.300.000. De helft van de resterende zoekrichtingen is in dit stadium nog niet zodanig uitgewerkt dat er een taakstelling aan kan worden gekoppeld. Aangenomen mag echter wel worden dat het resterend deel van de beoogde € 5.000.000 in deze zoekrichtingen kan worden ingevuld. Daarmee is weer sprake van een sluitend meerjarenbeeld. Alles overziende zijn wij van mening dat er op dit moment geen duidelijke aanleiding is de bezuinigingsambitie te herzien.
FINANCIËLE EN PERSONELE ASPECTEN
Niet van toepassing
COMMUNICATIE EN INSPRAAK
In een eerder stadium van dit proces, bij het formuleren van de zoekrichtingen, is het Internetpanel geraadpleegd. Ook is toen reeds aansluiting gezocht bij de partners in de stad. In dit stadium, van verder uitwerken en invullen van de zoekrichtingen, is opnieuw contact geweest met de partners in de stad. Per zoekrichting is dit verschillend. Waar dit van toepassing is, staat het in de tussenrapportages. Daarnaast is uitvoering gegeven aan de motie Burgerdenktank. In het proces is voorzien dat in het najaar opnieuw het internetpanel wordt geraadpleegd.
VERVOLGTRAJECT EN
–PRODUCTEN
De periode juli – november zal, na bespreking van de tussenstand in de raadsvergadering van 19 juli a.s., in het teken staan van: § de voorbereidingen voor de begroting van 2012-2015; § uitwerking van de voorstellen die uit de zoekrichtingen komen; § voortzetting van de dialoog met partners/samenleving over herontwerp en innovatie, zowel ten aanzien van de voorstellen voor 2012 als voorstellen met een langere looptijd (w.o. maatschappelijk vastgoed). Daarnaast zullen de ontwikkelingen rondom het Bestuursakkoord, met name met betrekking tot het onderdeel Wet werken naar Vermogen, relevant zijn in deze periode. Wanneer hier meer duidelijkheid over ontstaat, zal hierover gerapporteerd worden.
VOORSTEL AAN DE RAAD
Aan de raad wordt voorgesteld: 1. Kennis te nemen van het financiële perspectief, zoals verwoord in de Nota Tussenrapportage Herontwerp: Vernieuwen en Bezuinigen. 6. De vijf beleidskeuzes vast te stellen en te hanteren als kader bij de uitwerking van de zoekrichtingen en het opstellen van de meerjarenbegroting 2012-2015: a. De implementatie van de transitie AWBZ-WMO vindt plaats binnen de gemeentelijke en de door het Rijk beschikbaar gestelde financiële kaders. b. De implementatie c.q. transitie van de nieuwe taken op het vlak van jeugdzorg vindt plaats binnen de gemeentelijke en de hiervoor door derden (Rijk, Provincie, AWBZ) beschikbaar gestelde financiële kaders. c. De korting vanuit het Rijk op het P-budget moet worden opgevangen door bij te sturen in de uitgaven voor dit beleid. De structurele lasten ter hoogte van ca. 2,5 mln euro worden als autonoom beleid weer ten laste gelegd van de algemene dienst. En het tekort binnen de WSW-middelen voor in ieder geval 2012 ten laste te leggen van de GR. d. Bij de actualisatie van het armoedebeleid wordt rekening gehouden met de korting van 210.000 euro van rijkswege in het gemeentefonds (dit is geen korting op een specifieke uitkering) en dat deze korting in het eigen beleidsdomein wordt opgevangen. e. De stedelijke vernieuwing moet worden uitgevoerd, rekening houdend met de korting van rijkswege op de ISV-middelen. Ter compensatie daarvan wordt een bedrag van € 350.000 gereserveerd om wijzigingen in de bevolkingssamenstelling en de als gevolg daarvan veranderende vraag in woningbouw en voorzieningen op te kunnen vangen.
2. Kennis te nemen van de tussenrapportage over de 42 zoekrichtingen. En daarbij te besluiten om: Een aantal zoekrichtingen af te sluiten: 5. GSB-taken 21. Beloningen bestuurders professionele gesubsidieerde instellingen 25. Kinderboerderij 26. Duurzaamheid (en deze verder te betrekken bij de invulling van de agenda Duurzaamheid) 34. Meer inzet op digitalisering 35. Water in de raadsvergadering 39. Winterterrassen 40. Lagere dekkingsgraad rioolvoorziening Te besluiten de volgende uitwerking reeds op te nemen in de begroting 2012: 33. Onvoorzien en representatie Te besluiten een drietal uitwerkingen in een afzonderlijk voorstel aan de raad voor te leggen: 23/24. Beheer en onderhoud openbare ruimte 37. Reserves en voorzieningen De raad te vragen om een standpunt te bepalen ten aanzien van de volgende zoekrichting: 32. Fractiebudgetten en raadsvergoedingen 3. Kennis te nemen van de voortgang van de maatregelen binnen de Bedrijfsvoering. 4. In te stemmen met het instellen van de ‘Reserve Organisatievernieuwing’. En deze reserve te voeden met eventuele meeropbrengsten ten opzichte van de gefaseerde taakstelling binnen de Bedrijfsvoering.
BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN HENGELO,
De secretaris
De burgemeester
RAADSBESLUIT REGISTRATIENR.
BEHANDELEND AMBTENAAR
SECTOR
PORT. HOUDER
G.J. van den Berg
SO
Mu
ONDERWERP
Nota Tussenrapportage Herontwerp: Vernieuwen en Bezuinigen
DE RAAD VAN DE GEMEENTE HENGELO, GELEZEN HET VOORSTEL VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS, BESLUIT:
1. Kennis te nemen van het financiële perspectief, zoals verwoord in de Nota Tussenrapportage Herontwerp: Vernieuwen en Bezuinigen. 7. De vijf beleidskeuzes vast te stellen en te hanteren als kader bij de uitwerking van de zoekrichtingen en het opstellen van de meerjarenbegroting 2012-2015: a. De implementatie van de transitie AWBZ-WMO vindt plaats binnen de gemeentelijke en de door het Rijk beschikbaar gestelde financiële kaders. b. De implementatie c.q. transitie van de nieuwe taken op het vlak van jeugdzorg vindt plaats binnen de gemeentelijke en de hiervoor door derden (Rijk, Provincie, AWBZ) beschikbaar gestelde financiële kaders. c. De korting vanuit het Rijk op het P-budget moet worden opgevangen door bij te sturen in de uitgaven voor dit beleid. De structurele lasten ter hoogte van ca. 2,5 mln euro worden als autonoom beleid weer ten laste gelegd van de algemene dienst. En het tekort binnen de WSW-middelen voor in ieder geval 2012 ten laste te leggen van de GR. d. Bij de actualisatie van het armoedebeleid wordt rekening gehouden met de korting van 210.000 euro van rijkswege in het gemeentefonds (dit is geen korting op een specifieke uitkering) en dat deze korting in het eigen beleidsdomein wordt opgevangen. e. De stedelijke vernieuwing moet worden uitgevoerd, rekening houdend met de korting van rijkswege op de ISV-middelen. Ter compensatie daarvan wordt een bedrag van € 350.000 gereserveerd om wijzigingen in de bevolkingssamenstelling en de als gevolg daarvan veranderende vraag in woningbouw en voorzieningen op te kunnen vangen. 2. Kennis te nemen van de tussenrapportage over de 42 zoekrichtingen. En daarbij te besluiten om: Een aantal zoekrichtingen af te sluiten: 5. GSB-taken 21. Beloningen bestuurders professionele gesubsidieerde instellingen 25. Kinderboerderij 26. Duurzaamheid (en deze verder te betrekken bij de invulling van de agenda Duurzaamheid) 34. Meer inzet op digitalisering 35. Water in de raadsvergadering 39. Winterterrassen 40. Lagere dekkingsgraad rioolvoorziening Te besluiten de volgende uitwerking reeds op te nemen in de begroting 2012: 33. Onvoorzien en representatie Te besluiten een drietal uitwerkingen in een afzonderlijk voorstel aan de raad voor te leggen: 23/24. Beheer en onderhoud openbare ruimte 37. Reserves en voorzieningen De raad te vragen om een standpunt te bepalen ten aanzien van de volgende zoekrichting: 32. Fractiebudgetten en raadsvergoedingen 3. Kennis te nemen van de voortgang van de maatregelen binnen de Bedrijfsvoering. 4. In te stemmen met het instellen van de ‘Reserve Organisatievernieuwing’. En deze reserve te voeden met eventuele meeropbrengsten ten opzichte van de gefaseerde taakstelling binnen de Bedrijfsvoering.
DE GEMEENTERAAD VAN HENGELO,
De griffier
DATUM
De voorzitter
Nota Tussenrapportage Herontwerp Vernieuwen en Bezuinigen
28 juni 2011
1
Inhoudsopgave
1. Inleiding 2. Financiële opgave 3. Overwegingen 4. Bedrijfsvoering 5. Proces
Bijlagen 1a 1b 2 3 4 5
Overzicht Tussenrapportages zoekrichtingen Uitwerking van de zoekrichtingen Sectorkosten Conceptnota Reserves en voorzieningen Memo gemeentefonds Financiële gevolgen terrein Werk en Inkomen
2
1. Inleiding Voor u ligt de tussenrapportage Herontwerp, vernieuwen en bezuinigen. Deze tussenrapportage staat niet op zichzelf, maar maakt onderdeel uit van een omvangrijk en langdurig proces. Vorig jaar heeft u als raad rond deze tijd gesproken over de ‘Discussienota herontwerp van beleid & uitvoering’. Die nota heeft uiteindelijk geleid tot de versoberingsvoorstellen die u in de raad van november 2010 heeft vastgesteld. In de 1e Beleidsrapportage 2011 bent u op de hoogte gebracht over de voortgang van deze voorstellen (1e Beleidsrapportage 2011). Na de versoberingsdiscussie zijn we als college en raad doorgegaan met de discussie Vernieuwen & Bezuinigen. In de eerste maanden van 2011 hebben we ons, middels een intensief traject, voorbereid op het formuleren van een aantal zoekrichtingen. Tijdens de raadsvergadering van 26 april 2011 zijn er uiteindelijk 42 zoekrichtingen benoemd, waarvan één is aangevuld met een amendement. In deze tussenrapportage treft u onder andere de eerste resultaten, danwel stand van zaken, aan met betrekking tot deze zoekrichtingen. Nu, halverwege de 2e fase van herontwerp: vernieuwen en bezuinigen en tevens vooruitkijkend naar de begroting 2012 e.v. is het goed om de tussenstand op te maken. Dat hebben we ook afgesproken in de procesnotitie die door uw raad is vastgesteld in januari 2011. In de procesnotitie voor het proces van vernieuwen en bezuinigen, zoals die in de raadsvergadering is vastgesteld , hebben wij voorgesteld de raadsvergadering van 19 juli te benutten om op basis van ≠ de stand van de algemene reserve van dat moment, ≠ de uitkomsten van de zoekrichting “reserves evalueren”, ≠ de 1e Berap ≠ de herziening van de grondexploitaties, ≠ uitkomsten van bestuursakkoord en meicirculaire stil te staan bij de vraag of extra bezuinigd moet worden en de tussenresultaten van de zoekrichtingen te bespreken. In deze tussenrapportage brengen wij u op de hoogte van de stand van zaken en leggen wij u een aantal vragen voor met betrekking tot het vervolg en de opgave die op ons afkomt. Financiële opgave Zoals in de procesnotitie en kadernota aangegeven zouden het bestuursakkoord en de meicirculaire aanleiding zijn voor actualisatie van het financieel perspectief. Op 21 april 2011 heeft de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) het onderhandelaarsakkoord met het Rijk ondertekend. Het akkoord is pas definitief als een meerderheid van de leden hiermee instemt. Op 8 juni 2011 is het voorstel van het VNG-bestuur om het Bestuursakkoord 2011-2015 aan te nemen, met uitzondering van het onderdeel voor de Wet Werken naar Vermogen, door de leden van de VNG aangenomen. Gezien het standpunt van het Rijk dat uitsluitend sprake kan zijn van een ‘package-deal’ is het onduidelijk in hoeverre er nu een Bestuursakkoord is afgesloten. Met die onzekerheid is in het Financieel Perspectief in deze nota voorlopig uitgegaan van de contouren van het Bestuursakkoord die o.a. in de meicirculaire zijn verwerkt. Aan het begin van het proces zijn we uitgegaan van een benodigde bezuiniging met een totale omvang van 15 miljoen euro. Doordat de contouren van de bezuinigingen die vanuit het Rijk op ons afkomen steeds duidelijker worden, ongeacht de onzekerheden rondom het Bestuursakkoord, en gezien de reservepositie van de gemeente (zowel de algemene reserve als de reserve van het Grondbedrijf) wordt de vraag of de 15 miljoen euro voldoende is steeds
3
concreter. Ondanks de nog steeds bestaande onzekerheden hebben we ervoor gekozen om dit traject van Herontwerp door te zetten zodat we blijven koersen op een financieel gezonde gemeentelijke organisatie die klaar is om de toekomstige maatschappelijke opgaven te vervullen.
4
Uitwerking zoekrichtingen en Overwegingen In deze Tussenrapportage treft u de voortgang aan van de 42 zoekrichtingen zoals die benoemd zijn in uw raadsvergadering van 26 april jongstleden (bijlage 1b). Aan u wordt, zover als mogelijk, de uitwerking van de verschillende zoekrichtingen gepresenteerd. Per zoekrichting wordt weergegeven aan welke invulling wordt gedacht en wat de verwachte gevolgen en (maatschappelijke) effecten zijn. Het invullen van de zoekrichtingen is in samenwerking met onze partners in de stad gebeurd. Samen met hen willen we komen tot een gedragen innovatie in beleid en uitvoering. Waarbij we invulling willen geven aan een nieuwe vorm van solidariteit: participatie en loslaten, vertrouwen geven aan de burgers en de maatschappelijke instellingen en partners. Kortom, benutten van de ‘eigen kracht’ van de samenleving en ‘zorgen voor…’ veranderen in ‘zorgen dat…’. Een aantal van de zoekrichtingen zijn al in dit stadium van het proces dusdanig concreet dat zij reeds omgezet kunnen worden in bezuinigingsvoorstellen. Wij willen voorstellen om over deze bezuinigingsvoorstellen reeds een besluit te nemen. Van een aantal zoekrichtingen is inmiddels duidelijk dat deze geen resultaat opleveren of dat zij een ongewenst (maatschappelijk) effect zullen hebben. Wij willen u voorstellen om deze zoekrichtingen, gezien de resultaten, te laten vervallen. In hoofdstuk vier van deze Tussenrapportage zullen wij ingaan op de desbetreffende zoekrichtingen. De mate waarin bezuinigd moet worden is voor een belangrijk deel afhankelijk van uw standpunt over de decentralisaties en rijkskortingen. Aangezien de bedragen die met deze decentralisatries gemoeid zijn van grote omvang zijn en daarmee een grote invloed hebben op de omvang van de resterende financiële opgave is het van groot belang dat uw raad over deze grote thema’s in juli een richting bepaalt. Reserves en voorzieningen In het kader van Vernieuwen & Bezuinigen heeft u gevraagd om een integrale discussie rondom de reserves van de gemeente. Deze vraag kwam terug bij de bespreking van de jaarrekening 2010. De uitwerking van één van de zoekrichtingen, nr 37 Reserves evalueren, gaat hier op in. Gezien het belang van deze zoekrichting hebben wij ervoor gekozen om u naast de Tussenrapportage ook in concept de Nota Slank en Weerbaar toe te sturen. De nota is op een enkel onderdeel na gereed. Wij zetten erop om u een definitieve versie van deze Nota ter behandeling te sturen in de raadsvergadering van september 2011. Interactief proces Naast de partners van het maatschappelijk middenveld is in het begin van 2011 ook het internetpanel benaderd om input te leveren voor de zoekrichtingen. Daarnaast heeft u tijdens uw raadsvergadering van januari 2011 een motie aangenomen waarin u het college opdracht gaf om een Burgerdenktank op te richten. Deze denktank is uit leden van het internetpanel samengesteld en heeft in een aantal sessies gewerkt aan eigen bezuinigingsvoorstellen. In de Trefpuntbijeenkomst van 23 juni 2011 heeft de Burgerdenktank haar resultaten aan u gepresenteerd. Deze resultaten zijn separaat aan u toegezonden, zodat u de voorstellen conform uw motie nevenstandig aan de zoekrichtingen uit de Kadernota Herontwerp: Vernieuwen & Bezuinigen kunt behandelen. Het is aan uw raad om te bepalen of en op welke wijze deze voorstellen bij de totstandkoming van de begroting moeten worden betrokken.
5
2. Financieel perspectief In onderstaand overzicht wordt een actualisering van het financieel perspectief gegeven t.o.v. de stand van zaken in de Kadernota Herontwerp (12 april 2011). Actualisering is wenselijk om zicht te houden op de toereikendheid van de bezuinigingstaakstelling zoals die is vastgesteld. Actualisering is ook nodig door de ontwikkelingen die zichtbaar zijn in jaarrekening 2010 en de eerste Berap 2011 en de inmiddels verschenen mei circulaire voor de gemeentefondsuitkering, alsmede de contouren van het bestuursakkoord. Bij het afronden van deze tussenstand was nog onvoldoende zicht op het te verwachten begrotingssaldo 2012-2015. Indien daar voor de behandeling van deze tussenstand in commissies en raad aanleiding mocht bestaan, wordt u daar uiteraard nader over geïnformeerd. 2.1 Perspectief volgens Kadernota Herontwerp Allereerst wordt een recapitulatie gegeven van de stand van zaken volgens de Nota Herontwerp (onderdeel A). In deze recapitulatie wordt overzichtelijk weergegeven het totaal verwachte nadeel van ruim € 12.700.000, het aandeel daarin van de bekende decentralisaties die via beleidskeuzes moeten worden opgelost en de omvang van de gekozen zoekrichtingen en de bezuiniging op de bedrijfsvoering. Gemaakte beleidskeuzes (€ 5.682.000) en bezuinigingstaakstelling/zoekrichtingen (€ 8.335.000) toonden een bijsturing van ruim € 14.000.000. Er was sprake van een zekere overdekking van bijna € 1.300.000. Het verwachte nadeel bestaat voor € 4.500.000 uit nadelige ontwikkelingen in het gemeentefonds, verwachte kortingen als gevolg van de decentralisatie Jeugdzorg en Dagbesteding en begeleiding (samen goed voor € 1.100.000) de nadelige ontwikkeling m.b.t. het P-budget (€ 5.200.000 in 2015 t.o.v. 2011), het (overigens veel te laag ingeschatte) nadeel in de WSW en vanaf 2015 het wegvallen van de ISV bijdrage. M.b.t. de gemaakte beleidskeuzes t.a.v. de decentralisaties en kortingen, die in de Kadernota Herontwerp uitgebreid zijn toegelicht, brengen we samenvattend nog graag het volgende in uw herinnering: 1
Wij gaan uit van implementatie van de transitie AWBZ-WMO binnen de gemeente Hengelo en binnen de door het Rijk beschikbaar gestelde financieel kader (zoekrichting 1a Transitie AWBZ begeleiding – jeugdzorg)
2
Wij gaan er van uit dat de implementatie cq transitie van de nieuwe taken op het vlak van jeugdzorg binnen de gemeente Hengelo en binnen de hiervoor door derden (Rijk, Provincie, AWBZ) beschikbaar gestelde financieel kaders plaatsvindt (zoekrichting 1b Transitie jeugdzorg naar gemeenten)
3
Wij gaan er vanuit dat de korting vanuit rijk op het P-budget en de WSW middelen moeten worden opgevangen door bij te sturen in de uitgaven voor dit beleid. De structurele lasten ter hoogte van ca. 2,5 mln euro brengen wij (als autonoom beleid) weer ten laste van de algemene middelen. (zoekrichting 2 Herijking re-integratie en participatiebeleid)
4
Wij gaan er vanuit dat bij de actualisatie van het armoedebeleid rekening wordt gehouden met de korting van 210.000 euro van rijkswege in het gemeentefonds (dit is geen korting op een specifieke uitkering) en dat deze korting in het eigen beleidsdomein wordt opgevangen. (zoekrichting 3 Bijstand en minimabeleid)
5
Wij gaan er van uit dat de stedelijke vernieuwing moet worden uitgevoerd, rekening houdend met de korting van rijkswege op de ISV-middelen. We zijn bereid tot
6
compensatie daarvan met een bedrag van € 350.000,- om wijzigingen in de bevolkingssamenstelling en als gevolg daarvan veranderende vraag in woningbouw en voorzieningen op te kunnen vangen (zoekrichting 4 ISV)
2.2 Meicirculaire Onder B zijn de correcties verwerkt die voortvloeien uit de meicirculaire voor het gemeentefonds. Het verwachte nadeel in 2015 was bijna € 4.500.000. Voordelige factoren zijn de ontwikkeling van het accres, dat door de voorgenomen herinvoering van de normeringssystematiek in positieve zin wordt aangepast en het vervallen van de eerder aangekondigde korting m.b.t. de regionale uitvoeringsdiensten. De ontwikkeling van de lokale aantallen voor de verdeelmaatstaven (m.n. woningen en inwoners) leiden tot een fors nadeel. Per saldo kan het nadeel worden becijferd op bijna € 4.200.000 een kleine verbetering t.o.v. de stand van zaken in april 2011. Bij deze berekeningen past wel een duidelijk voorbehoud. In het voorwoord bij de meicirculaire stelt de verantwoordelijk bewindsman, Minister Donner, dat het concept Bestuursakkoord in de meicirculaire is verwerkt onder voorwaarde dat het Bestuursakkoord op voldoende steun kan rekenen. Inmiddels is duidelijk geworden dat dat niet – in volle omvang – het geval is. Het gevolg daarvan is dat de herintroductie van de normeringssystematiek “onderwerp van nadere afweging” wordt. Ook het schrappen van de ombuiging vanwege de Regionale Uitvoeringsdiensten staat daarmee tere discussie. Het kleine voordeel kan daarmee omslaan in een nadeel van zeker één miljoen euro. 2.3 Risico’s Naast dit risico zijn er in het overzicht nog een aantal andere risico’s vermeld, die deels te kwantificeren zijn, deels als “p.m.” worden opgenomen. Bij de grondexploitaties gaat het daarbij om twee aspecten, namelijk de oplopende boekwaarde van de niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG), zoals deze in de laatst vastgestelde herzieningen is toegelicht, en de mate waarin ambtelijke uren kunnen worden doorbelast aan het grondbedrijf. NIEGG De huidige grondvoorraad van de gemeente bestaat voor een deel uit gronden die onderdeel zijn geweest van aankopen voor vastgestelde projecten maar daar zelf geen deel van uit maken. Daarnaast zijn er nog gronden vanuit strategisch oogpunt aangekocht met het oog op “mogelijke” toekomstige ontwikkelingen. Deze gronden vormen samen de groep: nog niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG). Op dit moment vertegenwoordigen deze gronden een boekwaarde van ruim 38,5 miljoen. Gezien de moeizame afzet van kavels en daarnaast de aanbeveling van grondzaken om geen nieuwe projecten toe te voegen aan de huidige programma’s is de verwachting dat de genoemde gronden voor langere tijd onderdeel zullen zijn van de gemeentelijke grondvoorraad. Om geen boekwaarden te creëren welke op termijn onmogelijk door verkopen gecompenseerd kunnen worden is het van belang om de kostentoerekening aan deze gronden te minimaliseren en daarnaast, waar mogelijk, de opbrengstmogelijkheden van deze gronden te maximaliseren. Aan de huidige voorraad wordt op dit moment een verkeerswaarde van 26,5 miljoen toegekend. Voor dit verschil tussen boekwaarde en verkeerswaarde is een voorziening gevormd. Zonder nadere besluitvorming wordt jaarlijks aan de boekwaarde (de omslag)rente toegevoegd, waardoor dit verschil opnieuw zal oplopen. Per saldo beloopt dit een bedrag
7
van ongeveer € 1,5 miljoen. Bij verdere uitwerking van dit risico zal ook een relatie moeten worden gelegd met de rentecompensatie (Perspectiefnota 2009) en inflatiecorrectie. Doorbelasting uren Bij de opstelling van perspectiefnota 2009 bleek dat de raming en werkelijke urenbesteding t.l.v. grondbedrijf steeds verder uit elkaar begonnen te lopen.
Doorbelaste uren aan grondexploitatie (* € 1.000) 2009 2009 2010 2010 2011 Begroot Rekening Begroot Rekening Begroot 5.243 2.379 3.230 2.321 2.951 Uit bovenstaand overzicht blijkt dat er in de opvolgende begrotingen de raming van de uren in de grondexploitatie steeds verder in overeenstemming zijn gebracht met de werkelijke urenbesteding. Logisch gevolg hiervan is dat – zonder adequate maatregelen - de urendruk op de gemeentelijke functies en overige investeringen verder zal toenemen. Het overzicht zal bij de begroting 2012 nog worden geactualiseerd. Structurele effecten 1e Beleidsrapportage 2011 De structurele effecten uit de 1e Beleidsrapportage 2011 (in bijlage 3 van de Berap als zodanig aangegeven) worden in de begroting 2012-2015 verwerkt. Het gaat om de uitzetting van middelen voor de wachtgeldverplichtingen van voormalige collegeleden en het peuterspeelzaalwerk. De taakstelling op het product voorziening gehandicapten wordt gecorrigeerd. Er zullen minder opbrengsten aan parkeerbelasting worden gegenereerd. De dividenduitkering van de Bank Nederlandse Gemeenten zal structureel hoger zijn. In totaliteit gaat het om een structureel nadeel van ruim € 900.000. Invoering Wet werken naar vermogen De financiële consequenties van de invoering van de Wet werken naar vermogen (Wwnv) zijn op dit moment nog niet verwerkt in de concept-begroting 2012-2015. De begroting wordt, zoals gebruikelijk, geactualiseerd op basis van het eerder vastgesteld bestaand beleid. Dit geldt zowel voor het bestaande rijks- dan wel gemeentelijk beleid. In bijlage 5 vindt u meer informatie over de financiële meerjaren gevolgen van dit decentralisatieproces. Hieronder vindt u aantal financiële risico’s binnen de aangekondigde toekomstige contouren van deze wet. Deze risico’s komen dus bovenop de besparingen die reeds ten aanzien van het Participatiebudet zijn aangekondigd. - Vergoeding per Standaard Eenheid (SE) WSW De vergoeding per SE blijft achter bij de feitelijke loonkosten die vastgelegd zijn in de CAO. Door de directie van de SWB is inzichtelijk gemaakt wat voor Hengelo het verschil in te verwachten loonkosten is bij deze dalende vergoeding per SE en de ontwikkeling van het personeelsbestand. Begrotingspost Rijksbijdrage per SE Totale Rijksbijdrage Totale loonsom (CAO)
2010 27.080 13976259 14115609
2011 25.758 13361705 13988913
2012 25.758 13361705 13793069
2013 24.768 12848152 13599966
2014 23.336 12105317 13409566
2015 22.565 *) 11705368 13221832
Verschil/tekort
139.350
627.209
431.364
751.813
1.302.450 1.516.464
*) In de hoofdlijnennotitie Wwnv is sprake van een vergoeding per SE van € 22.050,-- Het verschil/tekort zou dan in 2015 € 1,78 miljoen bedragen.
8
Het eigen vermogen van de GR kan dit het eerste jaar (2012) nog opvangen. Gezien de snel oplopende tekorten in de jaren daarna is het niet meer waarschijnlijk dat dit mogelijk is in de jaren daarna, ondanks alle efficiency en versoberingsvoorstellen die reeds binnen de GR zijn of nog worden doorgevoerd. De systematiek van de GR maakt dat dit dan voor risico van de deelnemende gemeenten is. Naast het bovenstaande goed te kwantificeren risico zijn er nog een aantal op dit moment minder goed financieel te vertalen risico’s rondom de WWnV per 1 januari 2013: 1. Als gevolg van een veranderend regime (strengere toelating) voor de Wajong, zal een aantal van rond de 100 mensen extra instromen in de WWnV die anders in de Wajongregeling zouden vallen. 2. Omdat het strengere indicatieregime in de Wajong ook voor de bestaande populatie Wajongers geldt, zal door herkeuring eenmalig een geschat extra aantal van rond de 300 mensen in 2014 terugvallen op de WWnV. Zowel voor deze maatregel als voor ad 1. geldt dat door onduidelijkheid over hoe het nieuwe verdeelmodel uitpakt, de netto gevolgen voor de Hengelose WWnV begroting nog niet te berekenen zijn. 3. Het Rijk wil het aantal mensen in de WSW op termijn terugbrengen tot landelijk 30.000 (alleen beschut werken, zijnde eenderde van de huidige populatie). De besparing die het Rijk hiervoor in de WSW inboekt loopt landelijk op tot € 650 mln. Dit betekent dat een groep (60.000) mensen die voorheen voor de Wsw in aanmerking kwam (met bijbehorende dekking vanuit het Rijk) nu terugvalt op de WWnV en voor risico van de gemeenten komt. Versterking vermogenspositie (algemene reserve) Na eerder genomen raadsbesluiten is de stand van de algemene reserve circa € 2,8 miljoen. De inmiddels opgestarte actualisatie van alle risico’s zal leiden tot aanpassing van de benodigde gemeentelijke weerstandscapaciteit voor het netto risicoprofiel. De uitkomsten hiervan worden betrokken in de discussie over de minimale hoogte van de algemene reserve. Meerdere malen is door uw raad ook al aangeven dat de hoogte van de algemene reserve voor een gemeente als Hengelo gering is. Om financiële tegenvallers op te vangen is een buffer van enige omvang zeer wenselijk. De versterking van de eigen vermogenpositie is dan ook een noodzaak. Uw raad zal over deze materie in het voortraject naar de besluitvorming over de begroting 2012-2015 worden geïnformeerd. Actualisatie begroting 2012-2015 De actualisatie van de begroting is nog niet afgerond. Extra aandacht zal in ieder geval worden geschonken aan de ontwikkelingen in de sfeer van de bijstand, onderwijsachterstandenbeleid, schuldhulpverlening en huishoudelijke verzorging. Ook de structurele effecten van de 1e Beleidsrapportage 2011 worden in de begroting 2012-2015 verwerkt. Verdere uitwerking zoekrichtingen (begin september) De zoekrichtingen leveren op dit moment een resultaat op van € 2,4 miljoen in 2012 oplopend tot € 2,6 miljoen in 2015. De verdere uitwerking van de zoekrichtingen voor begin september a.s. zal leiden tot een aanzienlijk hoger bedrag, omdat diverse zoekrichtingen nog verder moeten worden uitgewerkt.
9
Financieel perspectief juni 2011
2012
2013
2014
2015
A Op basis van de kadernota Herontwerp vernieuwen en bezuinigen 12 april 2011: 1 Totaal nadeel (pagina 14) 2 Beleidskeuzes (pag. 14 en 15)
Subtotaal 3 Zoekrichtingen herontwerp fase 2
-6.289
-8.181
-9.631
-12.743
2.560
3.010
4.460
5.682
-3.729
-5.171
-5.171
-7.061
3.335
3.335
3.335
3.335
1.000
3.000
5.000
4 Maatregelen bedrijfsvoering (o.b.v. febr. 2011)
Subtotaal zoekrichtingen (incl. bedrijfsvoering)
3.335
4.335
5.835
8.335
Totaal financieel perspectief april 2011:
-394
-836
1.164
1.274
1.313
1.357
467
333
-900 + pm
-2.000 + pm
-3.000 +pm
-3.000 +pm
0
-1.400
-1.400
-1.400
1.700
1.700
1.700
B Correcties: 1 Gemeentefonds: Meicirculaire 2011 versus financieel perspectief april 2011: De financiële consequenties meicirculaire 2011 gemeentefonds zijn in een afzonderlijke bijlage verwoord.
C Risico's: 1 Betrouwbaarheid meicirculaire 2011: * Normeringssytematiek (afhankelijk van besluitvorming rijk) * Regionale uitvoeringsdiensten (oorspronkelijke efficiencykorting was: 2012: -244; 2013: -388; 2014 e.v.: -475)
2 Grondexploitatie: a Al eerder genomen besluit tot herziening rentebijschrijving Nog niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG) b Urentoerekening aan de complexen 3 Structurele effecten 1e Beleidsrapportage 2011 4 a b c
Invoering Wet werken naar vermogen: Toename bijstandsuitkeringen Herkeuring Wajong-ers WSW – Rijksbijdrage Standaard Eenheid
5 Versterking vermogenspositie (algemene reserve) 6 Actualisatie begroting 2012-2015 7 Verdere uitwerking zoekrichtingen (begin september)
Totaal nieuw perspectief juni 2011(afgerond): Bezuinigingsmogelijkheden nog niet uitgewerkte zoekrichtingen
10
11
3. Overwegingen Zoals in de kadernota Herontwerp, vernieuwen en bezuinigingen beschreven vormen Hengelo 2030 en de Sociale Visie 2020 samen het perspectief voor de lange termijn voor Hengelo. In de structuurvisie Hengelo 2030 en de sociale visie schreven wij dat we een aantrekkelijke stad willen zijn voor onze huidige en toekomstige inwoners, een aantrekkelijk vestigingsklimaat willen bieden, met vitale, gemêleerde wijken, met een rijk cultureel en sportief aanbod, hoogwaardige werkgelegenheid en een actief verenigingsleven. Een stad, waar mensen graag willen wonen en waar ‘werk’ naar de mensen toe komt. Een stad met een sociaal gezicht. Dat blijft ons vertrekpunt. De sociale visie vraagt van gemeente en haar partners een andere invulling van rollen op verschillende beleidsterreinen. Bij de uitwerking van de zoekrichtingen is ons gebleken, dat het voor zowel onze partners als onze eigen organisatie nog zoeken is naar de juiste rollen. In de Sociale Visie hebben wij aangegeven, dat we als gemeente meer de regierol moeten innemen. Partners en instellingen hebben daarbij een eigen verantwoordelijkheid en worden aangesproken op hun eigen kracht. Dat vraagt tijd, durf en gewenning, hetgeen ook tot uiting komt in de tussenresultaten op een aantal zoekrichtingen. Daarnaast moeten we constateren dat de periode tussen de vaststelling van de zoekrichtingen en het moment van rapporteren relatief kort(er) is geweest. Ondanks dat konden op alle zoekrichtingen tussenrapportages worden geformuleerd. Ook is er sprake van Onderlinge verwevenheid van zoekrichtingen. Sommige zijn afhankelijk van de uitwerking van andere, waardoor er sprake is van volgtijdelijkheid in de uitwerking. Afstemming en overleg zowel intern als met de maatschappelijke partners, vergt daardoor veel tijd. Uiteraard is de inzet dat dubbelingen en overlap tussen voorstellen zoveel mogelijk worden voorkomen of de samenhang wordt aangeduid. Eenduidige eindconclusies zijn echter bij een beperkt aantal zoekrichtingen te geven. Innovatie Bezuinigen is niet leuk en het is begrijpelijk dat er - bij een aantal zoekrichtingen - weerstand in de samenleving ontstaat. Juist dan dienen we bestuurlijk en ambtelijk een heldere regie te houden. De gemeentefinanciën moeten duurzaam weer op orde komen. Vandaar ook dat er gezocht moet worden naar vernieuwing om met dezelfde of minder middelen de dienstverlening op peil te houden (product-, proces- en rolinnovatie). 42 zoekrichtingen In deze tussenrapportage rapporteren wij over de tussenstand van de 42 zoekrichtingen (en 1 amendement). De ambtelijke bevindingen bevindingen en voorstellen zijn samengebracht in een totaaloverzicht; zie bijlage 1a. Op basis daarvan kunnen we een aantal conclusies trekken: - de mate waarin bezuinigd moet worden is voor een belangrijk deel afhankelijk van de uw standpunt over de decentralisaties en rijkskortingen. Het is daarom van groot belang dat uw raad over deze grote thema’s in juli een richting bepaalt. - De resultaten van enkele zoekrichtingen zijn dusdanig dat deze zoekrichtingen niet opportuun zijn . Deze zoekrichtingen zouden daarom kunnen worden afgesloten. - Een enkele kan als eindrapportage worden beschouwd en worden opgenomen in de begroting 2012. - Een aantal zoekrichtingen zijn besluitrijp en kunnen afzonderlijk aan uw raad worden voorgelegd. - Voor één zoekrichting wordt uw raad gevraagd een standpunt te bepalen. De overige zoekrichtingen zijn in dit stadium nog niet besluitrijp en kosten meer tijd. Voor sommige zoekrichtingen kan zelfs besluitvorming pas in 2012 plaatsvinden. 1. Decentralisaties en rijkskortingen
12
De mate waarin bezuinigd moet worden is voor een belangrijk deel afhankelijk van de uw standpunt over de decentralisaties en rijkskortingen op het p-budget en de Wsw middelen. Het is daarom, ondanks de nodige onzekerheden rond het bestuursakkoord en de status van de meicirculaire, van groot belang dat over deze grote thema’s in juli een definitief standpunt voor de begroting 2012 wordt ingenomen. De voorbereidingen voor een sluitende begroting kunnen niet verder worden uitgesteld.
AWBZ/WMO Zoals al eerder in de kadernota gemeld, zijn wij op voorhand voorstander van overheveling van begeleiding en dag-besteding van de AWBZ naar de Wmo. We geloven in het feit dat deze zorg dichter bij de burger georganiseerd moet worden. Deze decentralisatiemaatregel moet echter naar de stand van de rijksuitgaven nu, wel een forse besparing opleveren. Aan de hand van een bestuurlijke opdracht wordt daar momenteel hard aan gewerkt. De uitvoering van de WMO-voorzieningen in het zorgloket op dit moment geven ons de indruk dat dit in principe, op termijn, een haalbaar traject moet zijn. In het financieel perspectief gaan we daar van uit. Wij gaan daarom expliciet uit van implementatie van de transitie AWBZ-WMO binnen de gemeente Hengelo en binnen de door het Rijk beschikbaar gestelde financieel kader. Jeugdzorg Ook over de decentralisatiemaatregel over de jeugdzorg zijn wij in beginsel positief. Wij geloven in een beweging waarbij de jeugdzorg onder de verantwoordelijkheid van gemeenten wordt gebracht. Echter ook hier brengt het rijk eerst een korting op het budget aan, voordat de verantwoordelijkheid overgaat. Er van uitgaande dat de afspraken in het bestuursakkoord met betrekking tot de beleidsvrijheid overeind blijven, gaan wij er van uit dat er ruimte kan worden gecreëerd in de stuurbaarheid op financiële uitgaven en tegelijkertijd een effectieve aanpak. In het financieel perspectief gaan we er daarom uit van dat de implementatie cq transitie van de nieuwe taken op het vlak van jeugdzorg binnen de gemeente Hengelo en binnen de hiervoor door derden (Rijk, Provincie, AWBZ) beschikbaar gestelde financieel kaders plaatsvindt. Re-integratie en participatie/ wet werken naar vermogen / i-deel Zoals bij de bespreking van het bestuursakkoord in de raad van 1 juni j.l. al duidelijk werd zijn er grote zorgen over de aangekondigde rijksmaatregelen op het gebied van participatie en reintegratie naar werk. We voorzien een opgave die we vele malen groter inschatten dan de afgelopen jaren. Aan de ene kant gaan we op korte termijn nog steeds uit van een extra instroom in de WWB, vanwege de economische situatie. Aan de andere kant zijn, vanwege onze inzet op participatie in de afgelopen jaren, al veel mensen in een participatietraject danwel een re-integratietraject gezet. Juist de categorie die lastig te bewegen is naar werk, om welke reden dan ook, zal nu geholpen moeten worden. Dit betekent in onze ogen juist dat een extra inzet op zijn plaats zou zijn. Uit de financiële paragraaf van deze tussenrapportage kunnen we opmaken dat sprake is van de nodige financiële zorgen en risico’s. Ten aanzien van ons voornemen m.b.t. het P-budget handhaven wij ons standpunt zoals verwoord in de Kadernota: “Wij gaan er daarom in dit stadium vanuit dat de korting vanuit rijk op het Pbudget (…) moet worden opgevangen door bij te sturen in de uitgaven voor dit beleid. De structurele lasten ter hoogte van ca. 2,5 mln euro brengen brengen wij weer ten laste van de algemene dienst.” T.a.v. de tekorten binnen de WSW-middelen gaan wij ervan uit dat het tekort in 2012 opgevangen kan worden door de GR. Gezien de snel oplopende tekorten in de jaren daarna is het niet meer waarschijnlijk dat dit mogelijk is in de jaren daarna, ondanks alle efficiency en versoberingsvoorstellen die reeds binnen de GR zijn of nog worden doorgevoerd. De oplossing voor deze tekorten is in hoge mate afhankelijk van het definitieve bestuursakkoord. Gezien deze ontwikkelingen zien wij ons genoopt onze beleidskeuze t.a.v. de WSW middelen uit de Kadernota te heroverwegen.
13
Bijstand en minimabeleid Wij vrezen dat er, met de nu aangekondigde maatregelen door het rijk op o.a. het p-budget en de wsw middelen, een extra besparing als gevolg van de rijkskorting op schuldhulpverlening moeizaam zal zijn. Wij voorzien een stijging van het beroep op schuldhulpverlening en hebben grote twijfels bij de hardheid van deze maatregel. Deze rijkskorting is daarom in de gemeentelijke financiële opgave opgenomen. De aangekondigde korting op het armoedebeleid is uitgangspunt in de zoekrichting 3 : Bijstand en minimabeleid. Uit de rapportage blijkt dat inmiddels duidelijk is dat het kabinet de 110% grens wettelijk vastlegt. Dit heeft negatieve consequenties voor de mensen met een inkomen tussen 110 en 120% van het wettelijk minimum. Onderzocht wordt hoe we hier eventueel op kunnen en willen inspelen in ons beleid. Wij gaan er nog steeds uit dat bij de actualisatie van het armoedebeleid rekening wordt gehouden met de korting van 210.000 euro van rijkswege in het gemeentefonds en dat deze korting in het eigen beleidsdomein wordt opgevangen. Grote stedenbeleid en Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing Zoals reeds in de kadernota is verwoord, blijft stedelijke vernieuwing noodzakelijk. In het financieel perspectief moet echter rekening worden gehouden met het wegvallen van middelen voor ISV en GSB. Om een acceptabele balans te vinden tussen de krimpende middelen voor stedelijke vernieuwing en de noodzaak om te kunnen blijven investeren in de stad en de wijken, moet planvorming worden geoptimaliseerd. Wij stellen daarom voor het uitgangspunt dat deze transitie moet worden uitgevoerd met de door het Rijk beschikbaar gestelde budgetten (vanaf 2014 nihil) te handhaven; We zijn bereid tot compensatie daarvan met een bedrag van 350.000,- om wijzigingen in de bevolkingssamenstelling en als gevolg daarvan veranderende vraag in woningbouw en voorzieningen op te kunnen vangen. 2. Afzonderlijk voor te leggen uitwerkingen Van 3 zoekrichtingen zijn wij van mening dat de voorstellen dusdanig gevorderd zijn dat deze als besluitrijp kunnen worden beschouwd. Het betreft: Zoekrichtingen 23 en 24. met betrekking tot het beheer en onderhoud in de openbare ruimte Zoekrichting 37. Reserves en voorzieningen De zoekrichting reserves en voorzieningen vertaalt zich in een voorstel op basis van de notitie Slank, gezond en weerbaar. Deze is praktisch gereed voor besluitvorming en wij stellen voor deze via een afzonderlijk voorstel aan de raad aan te bieden. 3. Af te sluiten zoekrichtingen Van onderstaande 8 zoekrichtingen komen wij op basis van de rapportages tot de conclusie dat het in de rede ligt om de zoekrichtingen af te sluiten. Het betreft de zoekrichtingen: Zoekrichting 5. GSB-taken De voormalige via het GSB gefinancierde taken worden op nut en noodzaak beoordeeld bij de uitwerking van de andere zoekrichtingen (voornamelijk transitie AWBZ en Jeugdzorg, P-budget e.d.) Het lijkt daarom niet opportuun om deze zoekrichting om zelfstandige zoekrichting te blijven hanteren. Zoekrichting 21. Beloningen bestuurders professionele gesubsidieerde instellingen Van overschrijding “Balkenende-” danwel “Kerckhaert”-norm is niet gebleken. Zoekrichting 25. Kinderboerderij: Gezien de rapportage achten wij een besparing op Kinderboerderij, dan wel een omvorming van de kinderboerderij tot zorgboerderij niet realistisch cq haalbaar.
14
Zoekrichting 26. Duurzaamheid: Uw raad heeft duurzaamheid als facetagenda in de programmabegroting vastgesteld. Wij stellen voor deze zoekrichting verder te betrekken bij de invulling van de duurzaamheidsagenda. Zoekrichting 34. Meer inzet op digitalisering De uitwerking is gereed als raadsvoorstel (eventueel voor de raadsvergadering van september 2011). Zoekrichting 35. Water in de raadsvergadering De uitwerking is gereed voor peiling in het politiek beraad. Zoekrichting 39. Winterterrassen Precarioheffing op winterterrassen blijkt juridisch niet mogelijk. Het zoeken naar een alternatief voor precarioheffing wordt meegenomen in de nota Terrassenbeleid, die na de zomerperiode gereed komt. Zoekrichting 40. Lagere dekkingsgraad rioolvoorziening Wij zien geen mogelijkheden voor een besparing meer in deze zoekrichting. Met verlenging van de afschrijvingstermijn van 30 tot 50 jaar worden eerdere bezuinigingen opgevangen, overigens zonder dat het kwaliteitsniveau wordt aangetast. 4. Uitwerkingen, op te nemen in de begroting 2012 Zoekrichting 33. Onvoorzien en representatie Wij streven er naar de invulling van deze zoekrichting in het begrotingsjaar 2012 te realiseren. 5. Uitwerkingen, waarover de raad gevraagd wordt een standpunt te bepalen Zoekrichting 32. Fractiebudgetten en raadsvergoedingen Voor deze zoekrichting wordt de raad gevraagd een standpunt te bepalen. De uitwerking, aangeleverd door de griffie, is gereed voor besluitvorming. Wanneer u deze zoekrichting wilt aanvaarden kan het voorstel verwerkt worden in de begroting 2012 e.v.
Conclusie De conclusie uit de Nota Herontwerp van april 2011 was dat – bij het effectueren van de vastgestelde taakstellingen uiteindelijk een begrotingssaldo van € 1.300.000 (batig) zou ontstaan. Belangrijkste wijzigingen t.o.v. deze nota zijn: - de meicirculaire over de gemeentefondsuitkering die tegen 2015 een lager nadeel laat zien van structureel ruim € 300.000; - de ontwikkeling van de bijstandslasten door een toename van de aantallen uitkeringsgerechtigden (nadeel ruim € 1.000.000); - de effecten van de Berap, waarvan het structurele karakter door bijsturingmaatregelen op termijn moet kunnen worden teruggebracht naar € 500.000; - de ontwikkelingen in de kosten van de uitvoering van de WSW door de verlaging van de rijksbijdrage (op termijn nadeel 1.500.000) Het batige begrotingssaldo volgens het perspectief van april slaat daarmee om in een even groot nadeel. Ook is er sprake van een aantal nog niet te kwantificeren risico’s. Daar staat tegenover dat de taakstelling voor “Vernieuwen en Bezuinigen” van € 5.000.000 in deze tussenrapportage voor tweederde is ingevuld tot ruim € 3.300.000. De helft van de resterende zoekrichtingen is in dit stadium nog niet zodanig uitgewerkt dat er een taakstelling aan kan
15
worden gekoppeld. Aangenomen mag echter wel worden dat het resterend deel van de beoogde € 5.000.000 in deze zoekrichtingen kan worden ingevuld. Daarmee is weer sprake van een sluitend meerjarenbeeld. Alles overziende zijn wij van mening dat er op dit moment geen duidelijke aanleiding is de bezuinigingsambitie te herzien.
16
4. Bedrijfsvoering Door de gemeenteraad is besloten om een derde deel van de bezuinigingsopgave van 15 miljoen euro in te laten vullen door de ambtelijke organisatie. Van deze opgave van 5 miljoen euro is genoteerd dat: - de dienstverlening voor de burger er niet onder lijdt; - de reeds lopende bezuinigingstaakstelling op de ambtelijke organisatie eerst ingevuld moet worden (dus de nieuwe taakstelling ingaat vanaf 2013 en volledig ingevuld moet zijn in 2015); - alle mogelijke manieren hierbij open staan: afslanking van het ambtelijke apparaat, gunstiger inkoop, samenwerking met andere gemeenten, digitalisering van werkprocessen. In dit deel van de tussenrapportage geven wij u een verslag van de voortgang van deze taakstelling. Personele omvang irt de financiële taakstelling De omvang van de financiële taakstelling op ons ambtelijk apparaat komt neer op een korting van 7% op de loonsom. De taakstelling van in totaal 5 miljoen euro is voor 4 miljoen euro in onze ambtelijke organisatie verdeeld. Voor 1 miljoen euro is er een organisatiebrede taakstelling blijven staan. De taakstelling bedrijfsvoering van € 5.000.000,- kwam bovenop de reeds bestaande taakstelling van 2.000.000,- die voor 2013 gerealiseerd moet zijn. Daarna komt de 5 miljoen in beeld. Het bedrag van 5 miljoen is als volgt over de jaren 2012-2015 verdeeld:
2012 Bedrijfsvoering
2013 1.000
bedragen ( * € 1.000) 2014 2015 3.000 5.000
4 miljoen euro In de diverse organisatieonderdelen is een scan gemaakt van het natuurlijk verloop van de medewerkers in de komende jaren. Per saldo zullen tot en met 2015 ongeveer 100 mensen vertrekken als gevolg van fpu of pensionering. Bekeken is in hoeverre deze vrijvallende functies opgevuld dienen te worden. Grosso modo kunnen we stellen dat 50% van de vacante functies als gevolg van pensionering niet zal worden opgevuld. Deels zal de taak wel blijven bestaan, maar zal deze naar de SWB of naar de markt gebracht worden. Dat geldt met name in de sfeer van beheer openbare ruimte. Daar waar de vacante functies wel opgevuld dienen te worden, streven we ernaar om deze te laten invullen vanuit onze eigen organisatie. Dat vereist het op gang brengen van mobiliteit en daarmee van opleidingen en (interne) stages. Om zicht te krijgen op de wensen en mogelijkheden van onze medewerkers zijn wij van plan om een Mobiliteits- en loopbaancentrum in te richten. Dit mobiliteitscentrum zal, in combinatie met de Hengelo Academie, een cruciale rol spelen in de personeelsplanning voor de komende jaren. Concreet voor dit moment is er zicht op 35 fte in 2015 die als gevolg van de taakstelling niet meer ingevuld zal worden. Dat getal kan nog veranderen naarmate de plannen verder worden ingevuld. 1 miljoen euro De taakstelling die organisatiebreed wordt uitgevoerd is ondertussen ook onderhanden genomen. Na de zomer starten we een gesprek met de vakbonden over versobering van de arbeidsvoorwaarden (verhoging eigen bijdrage voor koffie, vergoeding reiskosten etc.) Een gering deel van deze taakstelling is reeds ingevuld door versobering van het openbaar vervoer (tweede klas in plaats van eerste klas) en een versobering van het nieuwjaarsontbijt en kerstpakket. Daarnaast zijn diverse opties in onderzoek: overgaan op telefoon via internet,
17
afschaffen van de vaste telefonie, digitalisering van werkprocessen en beter inzetten van de basisadministraties etc. In deze opgave kunnen ook de uitkomsten van concernbrede inkopen als energie worden betrokken. Sectorkosten Door uw raad zijn daarnaast ook vragen gesteld over de hoogte van de sectorkosten binnen de begroting. Sectorkosten staan niet één op één gelijk aan personeelslasten. Voor een uitleg verwijzen wij u naar de bijlage 2, Sectorkosten. Enerzijds gaan we de kosten beperken door o.a. goedkoper aan te besteden, meer rendement uit ICT middelen te halen, anderzijds proberen we meer inkomsten te generen zoals subsidies binnenhalen etc. Tussenresultaat Inmiddels zijn in de sectoren van onze organisatie verkenningen uitgevoerd voor maatregelen in de bedrijfsvoering en zijn de eerste besluiten genomen. Uit deze verkenningen kan worden opgemaakt dat inmiddels zicht is op realisatie van de taakstelling voor 2013 met gebruikmaking van uitstroom, herplaatsing, herverdeling van taken, versterking van regionale samenwerking en digitalisering. Daarbij zijn dan ook de eerder geformuleerde taakstellingen (zie discussienota herontwerp) gerealiseerd. Voor de begroting van 2015 is op dit moment 2.000.000, - aan maatregelen in zicht. Daarmee is nog een groot deel van de taakstelling te gaan. Uiteraard wordt voortvarend verder gewerkt aan aanvullende maatregelen in de bedrijfsvoering. Samenwerking in relatie tot de financiële taakstelling Wij hebben in de afgelopen jaren stevig ingezet op samenwerking en daarvan al veel revenuen in onze begroting kunnen verwerken. Veel inkoopvoordelen, met name op het gebied van ict, hebben we al ingeboekt. De samenwerking op het terrein van belastingen is een succes voor de stichters (Enschede, Borne en Hengelo), waar zich nu Losser, Haaksbergen, Almelo en wellicht ook Oldenzaal bij aansluiten of al aangesloten hebben. De salarisadministratie doen we voor Borne. De leerplichtwet voeren we uit voor Borne en Haaksbergen. We hebben een steeds steviger samenwerking op het gebied van ict met Oldenzaal. De sociale recherche voeren we samen uit met Almelo. En er zijn nog meer voorbeelden. Op dit moment onderzoeken we samenwerking tussen de Sociale Diensten van Borne, Oldenzaal, Hof van Twente en Hengelo. Op dit moment praten we ook over samenwerking in de beheerorganisatie tussen Borne en Hengelo, wellicht via de SWB. En op dit moment zijn we concreet in gesprek over het onderbrengen van de salarisadministratie van Hengelo (en Borne) bij de regio-organisatie. Niet al deze samenwerkingsvormen hebben tot doel om geld op te brengen. Soms ook willen we voorkomen dat we kwetsbaar worden of willen we andere gemeenten helpen voorkomen dat zij kwetsbaar worden. Dit geldt met name waar het gaat om specialistische taken die we als gemeente wel moeten uitvoeren. Daar waar de samenwerking tussen gemeenten extra geld zal opbrengen, danwel leidt tot minder uitgaven, telt dit mee in de bedrijfsvoeringsopgave van onze organisatie. Wij hebben op dit moment nog geen harde vertaling in geld hiervan gemaakt, behalve dan dat de totale bedrijfsvoeringsopgave moet leiden tot een bezuiniging van 5 miljoen euro. Een bijzondere samenwerking is die op het gebied van vergunningverlening en handhaving in de Regionale Uitvoeringsdienst. De daarbij aanvankelijk aangekondigde efficiencykorting die voor Hengelo ruim 400.000 euro bedroeg was in het bestuursakkoord geschrapt. Nu is onduidelijk of deze taakstelling moet worden meegenomen in de uitwerking van de RUD Twente. Inkoop in relatie tot de financiële opgave De afgelopen jaren is met name door gezamenlijke inkoop flink bespaard. Dat is echter relatief. Door voordelen op inkoop is geld vrijgespeeld voor investeringen in ict (mobiele telefonie), zijn de contracten met uitzendbureau’s goedkoper geworden (minder kosten voor inhuur), zijn de energiekosten minder hard gestegen dan verwacht mocht worden en is er ook nog eens een stevige inzet gepleegd op social return on investment. Inkoopvoordelen zijn voor een groot deel ook ingezet bij de vorige bezuinigingsopgave of hebben geleid tot een minder
18
dan verwachte stijging van de begroting (energie). Op de portefeuille inkoop verwachten we in de komende jaren nog verdere voordelen te behalen. Deze zijn echter op dit moment nog niet kwantificeerbaar. Inkoopvoordelen tellen in de opgave van 5 miljoen euro in de bedrijfsvoering mee als oplossing. Relatie met de personele benchmark De benchmark, die de raad in maart jl. heeft ontvangen, gaf een indicatie dat de omvang van onze gemeentelijke organisatie kleiner zou kunnen zijn. Hengelo heeft in het verleden de keuze gemaakt om gemiddeld meer zelf te doen en minder in te huren. Mede naar aanleiding van de benchmark zijn een aantal organisatieonderdelen c.q. taken in de raad opgevallen en als zoekrichtingen benoemd. Inmiddels is duidelijk dat de versoberingsvoorstellen, in combinatie met de nog bestaande taakstelling van 2 miljoen euro, naar inschatting 30 fte kunnen opleveren.
19
Gerelateerd aan de resultaten van dat moment en de invulling van de opgave die onze organisatie heeft, kunnen we per heden de volgende stand opmaken:
Personele omvang Formatie per 1 jan 2011 Terugbrengen formatie als gevolg van versoberingsvoorstellen en bestaande taakstelling vanaf 2011 e.v. Terugbrengen formatie als gevolg van bedrijfsvoeringsopgave (5 miljoen taakstelling) uiterlijk per begroting 2015, stand in de tussenrapportage Terugbrengen formatie als gevolg van innoveren en bezuinigen (5 miljoen taakstelling) Mindere inhuurportefeuille dan referenten Totaal
Gemeente Hengelo 860 fte
- 30 fte
- 35 fte
- pm
- 25 -90 en pm
Wij hechten er aan om nogmaals te benadrukken dat een benchmark een instrument is voor een vergelijking. Niet meer en niet minder. Wij sturen niet op de gemiddelde omvang in de benchmark, omdat een deel van de vergelijking een gevolg is van eigen keuzes, gemaakt in het verleden. Het hebben van een eigen beheerorganisatie, inzet op onze sociale portefeuille, allerlei andere besluiten, maken de omvang die we nu hebben. Wel willen we u blijvend informeren over onze positie ten opzichte van de benchmark. Daarnaast is het ook een gegeven dat het rijk stuurt op een aantal transities (jeugdzorg, awbz). Taken zullen overkomen naar de gemeenten. Daarmee zal de omvang van de gemeentelijke organisatie in de toekomst toenemen, in plaats van afnemen. De vormgeving van de regiobrandweer daarentegen, zal de omvang van gemeenten weer af doen nemen. Wij willen telkens blijven redeneren vanuit de vraag: op welke manier kunnen we onze burger het beste bedienen, gegeven de politieke opdracht. We willen niet redeneren vanuit de omvang van de gemiddelde gemeente in de benchmark.
Investeringen in onze organisatie Om de bezuinigingen in onze organisatie te realiseren is er op diverse fronten extra inzet nodig. Wij gingen hiervoor in op een mobiliteits- en loopbaancentrum, op de Hengelo Academie, op investeringen in ict, op samenwerkingstrajecten, op onze inkoopportefeuille. Onze organisatie heeft de opdracht om deze investeringen binnen de taakstelling op te lossen. Dus het bedrag wat ten opzichte van enig begrotingsjaar extra bezuinigd wordt, kan ingezet worden om de gewenste investering in de organisatie te plegen. De opgave waar onze organisatie voor staat is fors. Met deze afspraak hopen wij voldoende ruimte te bieden om dit voor elkaar te krijgen. Wij zullen u wel voorstellen om voor deze opgave een ‘reserve organisatievernieuwing’ in te stellen. Door de ruimte te geven voor deze investeringen in de organisatie, hopen we gedwongen ontslagen te voorkomen. Rekenkundig klopt nog steeds de gewenste omvang van onze organisatie –gerelateerd aan de taken- met de bezetting. Echter, dan moeten we inzetten op opleiding en mobiliteit, om de juiste mensen ook in de toekomst op de juiste plek te krijgen, te
20
hebben en te houden. Overigens kan de rekenkundige benadering veranderen als de gemeenteraad besluit om een fors aantal taken te laten vervallen. Dat zal duidelijk worden met de besluitvorming over de invulling van de opgave ‘innoveren en bezuinigen’ in het najaar.
21
4. Proces Zoals uit de onderstaand schema (procesnotitie kerntaken en herontwerp, januari 2011) kan worden afgeleid, is deze tussenrapportage slechts een tussenstap, en moet gezien worden als een voorbereiding naar de keuzes die wij gezamenlijk moeten maken bij het vaststellen van de (meerjaren)begroting in november dit jaar. vervolgstappen in de tijd voor het onderdeel innoveren en participeren
Vervolgstappen Procesvoorstel aan de raad
2010 Dec Jan
Feb
Mrt
April Mei
2011 Juni
juli
aug
sept
okt
nov
14 dec
Bespreking procesvoorstel in de raad Doorlopen van de begroting Start gesprekken met (professionele) partners Input samenleving “ophalen” voor keuze mogelijke zoekrichtingen Werksessie(s) raad over 15-20 zoekrichtingen Vaststelling kaders en zoekrichtingen: nota Herontwerp Verdere verkenning en verdieping met en door partners van de vastgestelde zoekrichtingen Reactie samenleving op de zoekrichtingen Verwerking en bundeling tot bespreekstuk
Vaststelling kadernota 26 april 2011
Tussenstand bespreken met raad Tevens vaststellen financieel uitgangpunt 2012 Voorbereidingen begroting 2012 Voortzetting dialoog met partners/samenleving over herontwerpinnovaties met bezuinigingseffect vanaf 2013 Raadsbehandeling van - bezuinigingen en innovaties begroting 2012 - bezuinigingen en innovaties voor 2013 en verder
procedur e
procedur e
8/9 nov
BRON: procesnotitie kerntaken en herontwerp, januari 2011
De periode juli – november zal, na bespreking van de tussenstand in de raadsvergadering van 19 juli a.s., in het teken staan van: § de voorbereidingen voor de begroting van 2012 , § uitwerking van de voorstellen voortvloeiend uit de zoekrichtingen, § Voortzetting van de dialoog met partners/samenleving over herontwerp en innovatie, zowel ten aanzien van de voorstellen voor 2012 als voorstellen met een langere looptijd (w.o. maatschappelijk vastgoed). Daarnaast zullen de ontwikkelingen rondom het bestuursakkoord, met name met betrekking tot het onderdeel Wet werken naar Vermogen, relevant zijn in deze periode. Wij zullen zodra meer duidelijkheid ontstaat hieromtrent u zo spoedig mogelijk nader informeren. Zoals in de procesnotitie verwoord, wordt op een paar momenten dit jaar de samenleving geraadpleegd. Het internetpanel (1e moment), de burgerdenktank (in de plaats van 2e ronde) hebben inmiddels plaatsgevonden. Zoals in de commissie Bestuur van 13 januari jl. besproken, zal een delegatie van de raad mede vorm geven aan deze vragen. Voorgaande leidt tot de volgende voorstellen aan uw raad: September (raadsbehandeling 11 oktober) 1. Reserves en voorzieningen Oktober (raadsbehandeling 8 en 9 november a.s.) 1. Beleidsbegroting 2012 (zonder voorstellen voor vernieuwing en bezuiniging) 2. 1e wijziging beleidsbegroting 2012 (voorstellen voor vernieuwing en bezuiniging).
22
23
Erg onzeker of middelen toereikend zullen zijn
P-budget 2012 nog niet definitief bekend. Zie uitgebreide toelichting in bijlage 5. Opbrengst samenwerking met buurgemeenten (w.o. Borne) nog niet duidelijk Actualisering armoedebeleid lijkt onafwendbaar, om taakstelling 210.000 te bezuinigen, te halen.
Onduidelijk; taakstelling blijft vooralsnog overeind Bezuiniging (PM) lijkt niet haalbaar vanwege ‘onacceptabele’ maatschappelijke effecten. Dan wel: taken schrappen
1. Transitie AWBZ en Jeugdzorg
2. Re-integratie en participatie (P-budget, WWnV)
4. ISV
Bezuiniging van € 50.000 is taakstellend en realiseerbaar
Nog niet duidelijk (PM)
6. City marketing en evenementen
7. Bedrijven-
5. GSB-taken
3. Bijstand en minimabeleid
Realiteitsgehalte
Zoekrichting
Intern overleg is gaande
Overeenstemming over overdracht taken aan Stadspromotie
Overleg met partnergemeenten, belangenorganisaties en instellingen is gaande Geen; bezuiniging vanaf 2014 aan de orde Geen; afhankelijk van verdere uitwerking diverse BO’s Nog niet ingevuld.
Nog niet ingevuld.
Nog niet concreet ingevuld. Rol klantmanager wijzigt.
Product-, proces- en rolinnovatie nog niet ingevuld
Innovatie
Erfpacht
Gemeente in regierol
N Nog niet ingevuld
prg.regisseur aangesteld kick off intern op 10 mei 2011 traject inzichtelijk gemaakt Gering, vanwege onduidelijkheid over budgetten
-
Voortgang
Bijlage 1a Overzicht tussenrapportages zoekrichtingen Vernieuwen en bezuinigen
BO over herstructurering City marketing; overleg nodig tussen PZ (RdR) en REO (AS) 23 en 24
2, 11 en 12 en ook met bezuinigingen op Bedrijfsvoering
22
1 en ook 11-13.
1 en ook 11-13.
Vooral met 2; intensief overleg noodzakelijk
Link met andere zoekrichtingen
Verder uitwerken
Voorstel in voorjaar 2012 gereed Deze zoekrichting afsluiten. Inhoudelijk worden de vm. GSB-taken bekeken/ verwerkt in de andere relevante zoekrichtingen Per 2012 realiseren
Verder uitwerken
Verder uitwerken
Verder uitwerken
Voorstel aan raad
1
50
(niveau 2015)
(*€ 1.000)
Voorlopig Fin. Effect
Nog te vroeg om aan te geven of besparing van 500.000 haalbaar is.
Besparingen afhankelijk van wijkprogrammeringen
Nog te vroeg om aan te geven of besparing van 50.000 haalbaar is
14b. Vastgoedbedrijf
15. Jeugd- en jongerenwerkprogrammering
Bezuiniging (PM) werkt volgens uitwerking averechts Nog niet duidelijk, of realisatie haalbaar en budgetneutraal mogelijk is; haalbaarheidsstudie is opgestart Nog te vroeg om aan te geven hoe besparing van 2 ton mogelijk is. Nog te vroeg om aan te geven of besparing van 50.000 haalbaar is
Nog niet ingevuld (PM); marktgelden niet kostendekkend
Realiteitsgehalte
14a. Maatschappelijk vastgoed
13. Vernieuwing welzijnswerk
11/12. Wijkgericht werken
10. Stadsboerderij
9. ROZ
terreinen: Gebruik en uitgifte 8. Warenmarkt
Zoekrichting
Brede school-aanpak is opgezet; vordert gestaag Ontwikkelteam intern is
Businessplan Vastgoedbedrijf staat in de steigers.
Gesprekken met instellingen zijn gaande. Behoefte om proces verder uit te lijnen.
Eerste gesprekken met instellingen zijn gevoerd
Eerste gesprekken met betrokkenen en deskundigen hebben plaatsgevonden Notitie Het verschil maken door verbinding is gereed.
Overleg met marktkooplieden is gaande
Voortgang
Beheer accommodaties wordt professioneel opgezet, ter ontlasting vrijwilligers. Brede school-aanpak Stroomlijning (portal) aanbod activiteiten
Doorontwikkeling intensieve burgerparticipatie Uitvoering Sociale visie en verbreding ‘maatschappelijke vraag’ aan meer dan alleen Scala Werkgeversinstituut wordt professioneel opgezet, ter ontlasting vrijwilligers.
ROZ heeft landelijke voorbeeldfunctie Duurzaamheid i.c.m. participatie
Verbetering efficiëntie. Toewijzing moderniseren
Innovatie
13
14a
13, 14b, 16
1, 2, 11/12 en 14
13
2
2 en 3
Bedrijfsvoering
Link met andere zoekrichtingen
Verder uitwerken
Verder uitwerken en extern onderzoek opstarten naar nut/noodzaak van al het maatschappelijk vastgoed. Vooralsnog financiële taakstelling handhaven. Verder uitwerken, gericht op invoering per 1-1-2012.
Verder uitwerken
Verder uitwerken
Haalbaarheidsstudie uitvoeren, uitkomst in 2012
Verder uitwerken, of er meer efficiency kan worden bereikt Verder uitwerken
Voorstel aan raad
2
50
50
200
(niveau 2015)
(*€ 1.000)
Voorlopig Fin. Effect
Werkgroep is aan de slag en heeft binnen ARI eerste verkenning gedaan. Vervolgens wordt ook de MOP-lijst bekeken.
Taakstelling van besparing van 150.000 blijft gehandhaafd
Besparing van 2 ton lijkt haalbaar
Besparing (PM) is grotendeels afhankelijk van uitwerking andere zoekrichtingen Niet aan de orde (was PM)
Beoogde besparingen staan nog overeind
18. Bibliotheek
19. Sport
20. Gemeentelijke subsidies kritisch bekijken 21. Beloningen bestuurders professionele gesubsidieerde instellingen 22a. Stedelijke ontwikkeling – plannen maken 22b. Stedelijke ontwikkeling – fasering, versobering en keuzes
Nog niet duidelijk te maken
Asv en uitvoeringsregelingen (deels) zijn vastgesteld Instellingen zijn schriftelijk benaderd, merendeel heeft geantwoord: geen van de bestuurders boven de Balkenende-norm Werkgroep planvorming is aan het werk
Besparing nog onduidelijk; 50.000 Bij Akkuh mogelijk
17. Samenwerking culturele instellingen
Aan sportverenigingen zijn reeds principe-afspraken voorgelegd
Drie varianten zijn globaal uitgewerkt
gestart Verregaande samenwerking jongerencentra t.a.v. programmering lijkt haalbaar. Rapport extern onderzoek t.a.v. shared services wordt in juli 2011 opgeleverd.
Besparing van 35.000 lijkt haalbaar
16. Toekomst jongerencentra
Voortgang
Realiteitsgehalte
Zoekrichting
Verbetering proces van planvorming
Vereenvoudiging aanvraagprocedure en verantwoording (Asv) ‘Kerckhaert’-norm
Van fysieke naar (deels) digitale bibliotheek Inzet eigen kracht verenigingen
Shared services, één podium- en één museale programmering. Ook: andere rolverdeling gemeentepartners
Professionalisering beheer accommodatie(s)
Innovatie
22a, 20
22b
11 t/m 19 (m.u.v. 14), 22b
17
14b
13, 14b
Link met andere zoekrichtingen
Verder uitwerken
Verder uitwerken
Eindrapportage; verdere uitwerken overbodig
Verder uitwerken; zo mogelijk realisatie vanaf 2012 Verder uitwerken
Verder uitwerken, met inachtneming aanvaard amendement SP. Ook andere alternatieven dan de aangegeven drie in ogenschouw laten nemen. Verder uitwerken
Verder uitwerken
Voorstel aan raad
3
200
200
150
50
35
(niveau 2015)
(*€ 1.000)
Voorlopig Fin. Effect
Meerinkomsten van 1 ton lijken haalbaar, voor zover het bestaande en nieuwe buitenreclame betreft
Nog nader in te vullen (PM)
27. Bedrijven interesseren in adoptie van verkeersvoorzieningen 28. Vergunningverlening en handhaving
Mogelijke besparing van 350.000 staat onder druk o.b.v. commentaar regionaal
Gevolgen zijn in beeld gebracht: risico van verminderde veiligheid
Besparing (PM) lijkt niet mogelijk
26. Duurzaamheid
29. Regionalisering brandweerzorg
Eind 2013 nieuwe aanbesteding
Besparing (PM) lijkt alleen mogelijk door sluiting of door omvorming tot zorgboerderij
25. Kinderboerderij
Geen; is afhankelijk van uitwerking regionalisering
Gevolgen opheffen team Duurzaamheid (incl. CME) zijn inzichtelijk gemaakt
Drie varianten zijn in kaart gebracht: Besparen Zorgboerderij Extra inkomsten
Inventarisatie van mogelijkheden is gereed
Besparing van € 550.000 lijkt mogelijk
23/24. Beheer en onderhoud openbare ruimte
Voortgang
Realiteitsgehalte
Zoekrichting
Werken met gecertificeerde aannemers. Meer gaan werken met standaarden. Strategische visie NVBR
Gezamenlijk met buurgemeenten aanbesteden
Duurzaamheid, zelfredzaamheid inwoners, digitalisering
Innovatie
28
22
2, 25
2
Link met andere zoekrichtingen
Verder uitwerken
Verder uitwerken; niet beperken tot certificering in enge zin.
Rapportage is besluitrijp; via afzonderlijk raadsvoorstel aan raad voorleggen. Realisatie vanaf 2012 deels mogelijk. Niet verder uitwerken; besparing c.q. omvorming Kinderboerderij niet realistisch Eerst programma duurzaamheid vullen; daarna rol/taak team bepalen. Deze tussenrapportage is daarmee eindrapportage voor deze zoekrichting Realisatie vanaf 2014; verder uitwerken
Voorstel aan raad
4
350
100
550
(niveau 2015)
(*€ 1.000)
Voorlopig Fin. Effect
Besparing blijkt op rekeningbasis
Besparing van max. 3300 is mogelijk Vooralsnog PM
PM; besluitvorming per onderdeel
Besparing is theoretisch maximaal 900.000
Precario heffen is juridisch niet mogelijk Geen besparing; met verlenging afschrijvingstermijn van 30 tot 50 jaar worden eerdere
34. Meer inzet op digitalisering
35. Water in de raadsvergadering 36. Financieel beleid
37. Reserves en voorzieningen
38. Perceptiekosten
39. Winterterrassen 40. Lagere dekkingsgraad rioolvoorziening
Raad wordt gevraagd naar een standpunt over deze uitwerking in relatie tot besluit van 25 januari 2011 Besparing van 100.000 lijkt taakstellend haalbaar
commandant Besparing (PM) lijkt vooralsnog niet haalbaar
30. Regio Twente
31. GBT goedkoper a.g.v. samenwerking 32. Fractiebudgetten en raadsvergoedingen 33. Onvoorzien en representatie
Realiteitsgehalte
Zoekrichting
Opnemen in nota Terrassenbeleid
Uitwerking bij tariefvoorstellen 2012
Besluitvorming najaar 2011
Nog nader uit te werken voor sept. 2011, mede o.b.v. ‘stresstest’ door Deloitte Inventarisatie Slank, gezond en weerbaar is in conceptversie bijgevoegd.
Afzonderlijk voorstel; Besluitvorming in raad september 2011 Nader uitwerken; consequenties per tarief inzichtelijk maken Besluitvorming in 2012 Eindrapportage
Eindrapportage
Peiling via politiek beraad
Raadsvoorstel in september 2011
Eindrapportage; realisatie vanaf 2012 Eindrapportage
Verder uitwerken o.b.v. voorstellen van Regio Verder uitwerken
Voorstel aan raad
Loopt
37 t/m 39
Link met andere zoekrichtingen
Eindrapportage
Duurzaamheid door terugdringing – deels glossy – papierberg
Innovatie
Loopt
Regio Twente komt met voorstel tot andere systematiek van bekostiging Loopt
Voortgang
5
450
100
100
(niveau 2015)
(*€ 1.000)
Voorlopig Fin. Effect
42. Grondbedrijf: - kaveluitgifte particulieren efficiënter - veilen van grond - andere exploitatie gronden
41. Risicoopslagen: opslagen leningen verhogen
Zoekrichting
PM; snelle uitgifte vermindert rentelast
bezuinigingen gerealiseerd PM; stopzetten verstrekking leningen vermindert opbrengst renteopslag
Realiteitsgehalte
Voorstel medewerkers Grondbedrijf
Gevolgen zijn in kaart gebracht; wordt nader uitgewerkt (t.z.t. raadsvoorstel)
Voortgang
Wie het eerst komt, ’t eerst maalt
Innovatie
10
11 t/m 20
Link met andere zoekrichtingen
totaal
Verder uitwerken in ‘beleidslijn’ verstrekking gemeentelijke leningen Verder uitwerken
Voorstel aan raad
6
2.635
(niveau 2015)
(*€ 1.000)
Voorlopig Fin. Effect
Bijlage 1b , Tussenrapportage uitwerking zoekrichtingen is separaat verzonden.
Bijlage 2 Sectorkosten Alle kosten die niet rechtstreeks aan een product kunnen worden toegerekend, worden verzameld op de sectorkostenplaats. Uiteindelijk moeten deze verzamelde kosten wel worden doorbelast aan de verschillende producten (in jargon: het saldo van de kostenplaats moet nul zijn). Dit kan op verschillende manieren gebeuren. Grofweg zijn er twee belangrijke methoden: ≠
≠
Via tarieven: het totaal begrote bedrag aan kosten gedeeld door het totaal begrote aantal productieve uren leidt tot een uurtarief. Per geschreven uur wordt dit uurtarief als baat geboekt op de sectorkostenplaats en als last op het product. Er kan een verschil tussen begroting en realisatie ontstaan, als het gerealiseerde bedrag aan kosten op de sectorkostenplaats afwijkt van de begroting en/of als het gerealiseerde aantal productieve uren afwijkt van begroot. Via sleutels: periodiek worden de gerealiseerde kosten op de sectorkostenplaats via een verdeelsleutel toegerekend aan de verschillende producten.
Bij een gemeente is er geen relatie tussen omzet op een produkt en uren die gemaakt worden. Bijvoorbeeld, de kosten voor bestemmingsplannen bestaan voor het overgrote deel uit uren (sectorkosten). Bestemmingsplannen moeten opgesteld worden. Dus de enige omzet op dat produkt zijn de uren die gemaakt worden om het produkt tot stand te brengen. Er is dus geen relatie tussen uitgaven en inkomsten op een bepaald product en de daaraan toegerekende sectorkosten. Dat heeft te maken met het feit dat produkten van de gemeente voor de samenleving zijn. En er geen omzet of inkomsten mee gegenereed worden. In die zin is de financële huishouding van een gemeente onvergelijkbaar met die van een economisch bedrijf. Aan de hand van een paar voorbeelden nog een verdere toelichting. (Alle bedragen x 1.000) Van het product Communicatie (functie 002.4) zijn de totale lasten 1.061 waarvan sectorkosten 884. De overige kosten zijn zaken als voorlichtingsmateriaal en advertentiekosten. De sectorkosten zijn in feite de productkosten. Bij de amateurkunst ca (functie 540.2) is de verhouding geheel anders. Totale lasten 1.221 waarvan 192 sectorkosten. De overige uitgaven betreffen voornamelijk diverse subsidies. De sectorkosten zijn hier de kosten van beleid en subsidievertrekking. Bij de sportparken (functie 531.1) zijn de totale lasten 3.091 waarvan 1.344 sectorkosten. De overige kosten zijn o.a. energie, kapitaallasten en diverse goederen en diensten. De sectorkosten zijn de salariskosten van beheerders en onderhoudsmedewerkers verhoogd met een opslag indirecte kosten. Sectorkosten zijn net als alle andere kosten onderdeel van de verschillende bezuinigingsopdrachten, hetzij binnen de bedrijfsvoering, hetzij binnen de versoberings- of innovatievoorstellen. Stel, de gemeenteraad wil minder ambtelijike inzet op een produkt, dan zullen de sectorkosten (en dus de toegerekende uren) afnemen, omdat de formatie voor dat produkt dan afgebouwd moet worden.
Bijlage 3 Conceptnota “SLANK, GEZOND EN WEERBAAR” CONCEPT
Nota “Vet op de botten?” herzien en aangevuld PF-FB, 9 juni 2011
1
1.
In- en aanleiding
In de Financiële Beheersverordening, laatstelijk gewijzigd in 2009, staat in artikel 8 lid 1 opgenomen dat het college eens per 5 jaar een herijking van beleidsregels rond reserves en voorzieningen voorlegt aan de raad. Dit is in 2008 voor het laatst gebeurd, door middel van vaststelling van de Nota “Vet op de botten?”. Nadere uitwerking van delen van die nota heeft plaatsgevonden in de perspectiefnota 2009. En nu ligt er opnieuw een analyse van de reserves en voorzieningen voor u. Waarom? De gemeente Hengelo kampt met grote tekorten op de begroting als gevolg van draconische kortingen door het rijk. Innovatieteams, regiegroepen en analysegroepen zijn hard aan het werk geweest om maatregelen te bedenken waarbij de gemeente Hengelo ook in de toekomst een financieel gezonde gemeente blijft met een voldoende weerstandsvermogen. Maar wordt het aanwezige weerstandsvermogen niet te zeer bedreigd? Met het oog daarop is het gewenst, nee zelfs noodzakelijk, om alle reserves en voorzieningen opnieuw onder de loep te nemen. In 2005 is de Nota “Van potjes naar plannen” vastgesteld, die nog steeds het beleidsmatig kader weergeeft voor het aanhouden van bestemmingsreserves en voorzieningen. De naam van de nota verraadt al de hoofdlijnen van beleid. Een bestemmingsreserve of een voorziening is geen spaarpotje meer voor slechtere tijden, maar een geldbedrag waaraan een bestedings- dan wel onderhoudsplan ten grondslag ligt. Met het oog hierop zijn alle reserves en voorzieningen nogmaals grondig doorgelicht. Dit heeft geleid tot enkele voorstellen tot wijzigingen, maar ook tot voorstellen tot nader onderzoek en analyse van een groot aantal (met name) bestemmingsreserves. Deze onderzoeken moeten op korte termijn zijn afgerond, zodat de resultaten meegenomen kunnen worden met de begroting 2012. Eventuele onttrekkingen kunnen dan via een raadsbesluit worden afgezegend, zoals de wetgever dat vereist.
Opbouw van de nota In hoofdstuk 2 worden de algemene reserves onder de loep genomen. Hoofdstuk 3 bevat een analyse van de bestemmingsreserves, hoofdstuk 4 van de voorzieningen. Hoofdstuk 5 zet de gevolgen voor het beschikbare weerstandsvermogen op een rij.
2
2.
Algemene reserves
Algemene reserve (1101 en 1102): stand per 31.12.10 stand in “Vet op de botten”
6.450.306 13.293.722
Doel: Gevormd vanuit resultaten van algemene middelen zonder directe bestemming, nodig t.b.v. het weerstandsvermogen van de gemeente (o.a. voor calamiteiten). Nota “Vet op de botten?”: reserve ongewijzigd handhaven Als gevolg van diverse claims (kanaalzone Hart van Zuid, Creatieve fabriek, Wozoco beckum, Digitaal werken, good governance en het rekeningsaldo 2010) bedraagt het daadwerkelijke saldo inmiddels € 2.829.072,Voorstel: besluit handhaven, discussie voeren over de minimaal noodzakelijke hoogte van de algemene reserve ten behoeve van de begroting 2012. Reserve grondexploitatie incl. Hart van Zuid (1103): stand per 31.12.10 Stand in “Vet op de botten”
931.432 1.465.017
Doel: Buffer ter afdekking van de risico’s grondexploitatie. Op 24 juni 2008 heeft de gemeenteraad het besluit genomen (bij de herziening van de grondexploitaties) dat de reserve van het grondbedrijf een vrij besteedbaar deel van de reserve dient te hebben van minimaal 3 miljoen. Het gaat erom dat er - zolang de reserve van het grondbedrijf minder dan 3 miljoen bedraagt - geen uitgaven ten laste van de reserve worden gedaan. Nota “Vet op de botten?”: reserve ongewijzigd handhaven Voorstel: besluit handhaven
3
3.
Bestemmingsreserves
BR vervanging diverse systemen (1305): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de botten?”
203.732 616.774
Doel: Bestemd voor opleidings- en implementatiekosten bij de aanschaf van hard- en software. Nota “Vet op de botten?”: indienen van concreet bestedingsplan Perspectiefnota 2009: opheffen van de BR en het saldo storten in de nieuw te vormen voorziening Digitaal Werken Voorstel: besluit perspectiefnota 2009 alsnog uitvoeren BR secundaire arbeidsvoorwaarden (1308): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
25.000 25.000
Doel: bestemd voor uitvoering lokale arbeidsvoorwaarden 2003. Nota “Vet op de botten?”: indienen van concreet bestedingsplan Perspectiefnota 2009: de bestemmingsreserve zal besteed worden aan het aanbieden van preventieve gezondheidstrainingen, waarvoor medewerkers zich individueel kunnen aanmelden Voorstel: reserve opheffen en saldo ten gunste van algemene reserve brengen BR Grote Investeringen (1309): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
1.519.635 2.880.975
Doel: Bestemd voor realisering diverse grote investeringen, waarbij vanaf 2007 Hart van Zuid is afgezonderd. Na gedane investeringen (Kasbah en stelposten) is saldo van deze reserve nihil en kan deze reserve worden opgeheven. Nota “Vet op de botten?”: BR opheffen na afwikkeling van alle uitstaande verplichtingen Voorstel: besluit handhaven, na een onderzoek naar eventuele nog lopende verplichtingen BR Centraal Opleidingsbudget (1310): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
272.450 182.450
Doel: Afzondering 0,4% van loonsom als buffer voor tegenvallers in reguliere opleidingsbudgetten. Nota “Vet op de botten?”: indienen van concreet bestedingsplan Perspectiefnota 2009: saldo wordt gebruikt voor de Hengelo Academie Voorstel: Hengelo Academie verzorgt vele cursussen in 2011. De kosten hiervan kunnen geheel ten laste van het opleidingsbudget (2% van de loonsom) worden gebracht. BR Centraal Opleidingsbudget maximeren op € 100.000,- voor calamiteiten. Eventueel restant BR kan worden afgeboekt ten gunste van algemene reserve. BR communicatiebeleid (1311): Stand per 31.12.10 Stand per 01.05.11 Saldo in “Vet op de Botten?”
822.752 208.000 2.340.297
Doel: Reservering bij verkoop van St. Kabelteevee Hengelo met doel deze te besteden ter dekking van kapitaallasten van investeringen op het gebied van informatie- en communicatietechnologie. Besteding dient plaats te vinden t.b.v. de burgers van de gemeente Hengelo conform de oorspronkelijke doelstellingen van de stichting. Nota “Vet op de botten?”: streven naar een zo ruim mogelijke interpretatie van de criteria en, in vervolg daarop, streven naar een “lege” BR per ultimo 2012 Voorstel: besluit handhaven, resterende gelden worden ingezet voor investeringen in breedband
4
BR risico Campus Westermaat (1312): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
1.000.000 1.072.535
Doel: Reservering van opslag van 1,5% op bedrag van uitstaande lening aan GEM Campus ter afdekking van risico’s gedurende de looptijd van de lening. Nota “Vet op de botten?”: onderzoek instellen om na te gaan of de jaarlijkse dotatie van het renteverschil (1,5%) over het uitstaande bedrag in stand kan blijven. Voorstel: BR heeft benodigd maximum bereikt. Renteverschil wordt vanaf 2010 toegevoegd aan algemene reserve grondexploitatie (1103). BR arbeidsvoorwaarden (1316): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
212.308 212.308
Doel: In 1999 door de raad afgezonderde middelen ter dekking van niet direct voorzienbare kosten van arbeidsvoorwaarden. Over aanwendingen en omvang vindt structureel georganiseerd overleg plaats met werknemers (niet tijdgebonden). Nota “Vet op de botten?”: BR handhaven. Het gaat hier immers om niet voorzienbare kosten van arbeidsvoorwaarden. Dit voorleggen aan GO. Voorstel: Nu nog steeds geen onttrekking heeft plaatsgevinden ná “Vet op de botten?” ontbreekt een concreet bestedingsdoel. BR bestemmen voor afwikkelen verplichtingen jegens personeel in het kader van te verwachten besparingen op personeelskosten. Hiervoor na vaststelling door de raad van de ombuigingen een bestedingsvoorstel laten opstellen door PF-P&O BR warmtenet (1319): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
2.076.240 2.000.000
Doel: Bestemd om aanloopverliezen van Warmtenet Hengelo BV i.o te dekken. Nota “Vet op de botten?”: reserve ongewijzigd handhaven Voorstel: besluit handhaven BR functiewaardering (1322): Stand per 31.12.10
250.000
Doel: Ten behoeve van achterstallig onderhoud functiewaardering na SWINGH. Voorstel: FIR is inmiddels grotendeels afgewikkeld. Het bedrag is gebruikt voor het sluitend maken van de begroting 2011. BR Preventiepakket Berflo Es (1324): Stand per 31.12.10
2.206.135
Doel: Programma Berflo Es kansen scheppen, stappen maken. Voorstel: BR handhaven BR stadsvernieuwing (1325): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
426.875 261.242
Doel: Gemeentelijke middelen bestemd voor de realisatie van stadsvernieuwingsprojecten. Voor de nog aanwezige middelen bestaan verplichtingen. In de herziening grondexploitaties 2011 is voorgesteld subsidies monumenten (€ 78.683,-) en herstructurering Binnenstedelijk gebied 2010 (€ 45.378,-) ten laste van deze bestemmingsreserve te brengen. Voorstel: lasten zijn structureel in de begroting 2011 opgenomen. De Bestemmingsreserve is daarom niet meer nodig, na aftrek van voornoemde posten. BR opheffen en resterend saldo van € 302.814,- toevoegen aan de algemene reserve.
5
BR egalisatie accommodaties (1326): Stand per 31.12.10
245.039
Doel: Ter dekking van (groot) onderhoud van gebouwen, welke niet direct meer in gemeentelijk gebruik zijn, maar nog wel eigendom van de gemeente zijn. Voorstel: bestedingsplan opstellen, aan de hand van een onderhoudsplan, ten behoeve van jaarrekening 2011 BR duurzaamheid (1328): Stand per 31.12.10
199.030
Doel: Ter dekking van interne duurzaamheid. Ontvangen subsidies worden aan deze reserve toegevoegd. De bedoeling is dat initiatieven en projecten in het kader van duurzaamheid uit deze BR worden gedekt. Een bestedingsplan is moeilijk aan te geven Voorstel: BR handhaven. BR fietspadenplan (1329): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
1.388.630 1.433.841
Doel: Als correctie op de negatieve boekwaarde van cpl. 42 Fietspadenplan is deze vermogenstoename ondergebracht in deze reserve. Voorstel: bestedingsplan laten voorleggen aan college, zodat afwikkeling kan plaatsvinden in de jaarrekening 2011 BR bovenwijkse voorzieningen (1330): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
637.507 389.132
Doel: Middelen bestemd voor de realisatie van bovenwijkse infrastructurele voorzieningen. Betreft een continu proces zonder gebonden en duidelijk bestedingsplan en is niet tijdgebonden. Nota “Vet op de botten?”: reserve ongewijzigd handhaven Voorstel: besluit handhaven BR Twentehaven (1331): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
252.232 173.274
Doel: Bestemd voor toekomstig incidenteel groot onderhoud van de haven. Bij de tariefsbepaling wordt rekening gehouden met deze dotatie. Nota “Vet op de botten?”: reserve ongewijzigd handhaven Voorstel: besluit handhaven BR bodemsanering (1332): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
1.341.458 619.322
Doel: Middelen ter dekking van lasten bodemsaneringen, waarvoor binnen de beschikbare ISVgelden geen ruimte is. Nota “Vet op de botten?”: reserve ongewijzigd handhaven Voorstel: Openstaande verplichtingen inventariseren. Na afhandeling verplichtingen een eventueel restant overhevelen naar Algemene Reserve. De verwachting is dat op grond van rijksbezuinigingen er geen overschot zal zijn. BR Volkshuisvesting (1333): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
281.136 3.769.123
Doel: Jaarlijks vast bedrag beschikbaar hebben voor sociale woningbouw. Nota “Vet op de botten?”: reserve ongewijzigd handhaven Voorstel: besluit handhaven
6
BR verfraaiing woonomgeving (1334): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
101.767 49.470
Doel: Reserve vanuit grondexploitatie (1% civiele werken) ter dekking van investeringen, die een verbetering en verfraaiing van de woon-/werkomgeving betreffen. Nota “Vet op de botten?”: reserve ongewijzigd handhaven In de herziening grondexploitaties 2011 zijn nog 2 voorstellen gedaan ad € 50.000,- , nadat er de laatste vier jaar geen onttrekkingen meer hebben plaatsgevonden, zodat er uiteindelijk een saldo resteert van € 51.767. Voorstel: € 51.767,- ten gunste brengen van de algemene reserve. BR mobiliteit (1335): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
143.448 175.596
Doel: Afgezonderde middelen, primair bestemd voor de financiering van parkeervoorzieningen en voor het treffen van flankerende maatregelen voor het parkeerbeleid (vooral gericht op het verhogen van het gebruik van de fiets en openbaar vervoer ten koste van de automobiliteit). Nota “Vet op de botten?”: reserve ongewijzigd handhaven Voorstel: reserve handhaven. Er vinden nog onttrekkingen plaats ten behoeve van de Wozoco Beckum en de spoorlijn Hengelo-Bad Bentheim. Ook is er in 2011 een onttrekking geraamd van € 107.000 om de begroting 2011 af te dekken. BR overheveling budget (1336): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
152.500 295.609
Doel: Overheveling budgetbestanddelen naar een volgend begrotingsjaar. Het betreft hier uitsluitend de aanpassing van de Enschedesestraat. Voorstel: na afwikkeling onttrekking t.b.v. aanpassing Enschedesestraat BR opheffen. BR afvalverwerking (1337): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
4.659.784 5.171.941
Doel: Reserve vanuit toevallige meevallers product afvalverwerking/-verwijdering ten behoeve van egalisatie mogelijk toekomstige tegenvallers. Geen gebonden besteding. Nota “Vet op de botten?”: BR vooralsnog maximeren op € 4.067.618,31 in afwachting van een nadere discussie met als uitgangspunt dat investeringen via de afvalstoffenheffing moeten worden terugverdiend en dat er in 2010 een plan moet liggen waarin een reëel peil van de BR afvalstoffenheffing moet worden vastgesteld, dit in relatief tot het gewenste tarief. Voorstel: plan moet voor 1 september 2011 herzien en gereed zijn. Uitgangspunt moet zijn een maximale stand van de BR van 2 miljoen euro, tenzij het nog uit te werken plan overtuigend aantoont dat een hoger maximum noodzakelijk is. BR ouderenbeleid (1341): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
30.236 315.000
Doel: Middelen voor ondersteuning en ontwikkeling van ouderenbeleid. Plafond: € 315.000 Nota “Vet op de botten?”: concreet bestedingsplan opstellen
7
BR gehandicaptenbeleid (1342): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
216.220 174.176
Doel: Middelen voor ondersteuning en ontwikkeling van gehandicaptenbeleid. Nota “Vet op de botten?”: concreet bestedingsplan opstellen Perspectiefnota 2009: bestedingsplan BR’s ouderenbeleid en gehandicaptenbeleid 1. Berflo Es 135.000 Pilotprojecten: besluitvorming wordt in 2010 voorbereid 2. Ontwikkeling integrale notitie welzijn, wonen en zorg in 2009 68.000 Deze notitie laat nog op zich wachten, althans er heeft nog geen onttrekking plaatsgevonden 3. Toegankelijkheid wijkwelzijnsvoorzieningen 170.000 Voorzover bekend nog niet uitgevoerd, althans er heeft nog geen onttrekking plaatsgevonden 4. Gezondheidsbeleid 40.900 Beleidsontwikkeling door SWOH over depressie en eenzaamheid Voorzover bekend nog niet uitgevoerd, althans er heeft nog geen onttrekking plaatsgevonden 5. Doorontwikkeling zorgconcept gezondheidspark fase 2 25.000 Voorstel: Van de projecten ‘Welzijn Wonen Zorg’, gedekt uit de reserves ouderenbeleid en gehandicaptenbeleid, werd € 161.000 van het totale budget van € 294.000 niet besteed. Dit bedrag werd dan ook niet onttrokken aan de reserves. De projecten lopen door in 2011. Het restant (€ 55.000,-) kan worden afgeboekt ten gunste van de algemene reserve. BR WMO-verstrekkingen (1343): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
1.000.000 1.000.000
Doel: Egalisering kosten WMO-verstrekkingen. Plafond: € 1.000.000 Geen dotaties en onttrekkingen. Nota “Vet op de botten?”: concreet bestedingsplan opstellen Perspectiefnota 2009: BR handhaven vanwege verwachte structureel hogere lasten. Voorstel: bij de raadsbehandeling van de jaarrekening 2010 is besloten € 595.000,- te onttrekken uit de BR.. Verdere tekorten worden eveneens bij het vaststellen van de jaarrekening ten laste van deze BR gebracht BR WMO-woonvoorzieningen (1344): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
500.000 500.000
Doel: Egalisering kosten WMO-woonvoorzieningen. Plafond: € 500.000 Geen dotaties en onttrekkingen. Nota “Vet op de botten?”: concreet bestedingsplan opstellen Perspectiefnota 2009: BR handhaven vanwege verwachte structureel hogere lasten. Voorstel: tekorten worden bij vaststelling van de jaarrekening direct ten laste van deze BR gebracht BR herwaardering debiteuren WWB (1346): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
1.000.000 1.823.204
Doel: In het kader van de invoering van de WWB dienden de debiteuren opnieuw gewaardeerd te worden. De debiteuren zijn gewaardeerd op 30% van de nominale waarde. In de nota “Vet op de botten?” is een onderzoek aangekondigd, dat moet uitwijzen of dit nog reëel is. In afwachting daarvan is een plafond ingesteld van € 1.000.000,-, dat nog steeds wordt gehanteerd. Voorstel: onderzoek moet voor 1 september 2011 zijn afgerond ten behoeve van de begroting 2012.
BR WMO maatsch.dienstverlening (1348):
8
Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
840.150 750.000
Doel: T.b.v. het flankerend beleid en de overeengekomen terugbetaling aan het rijk (226376). Perspectiefnota 2009: Uitwerking prestatievelden maatschappelijke omvang, verslavingszorg, OGGZ en huiselijk geweld: 64.354 kamers met kansen 25.000 Voorstel: resterend bedrag is als dekking ingezet in de meerjarenbegroting 2011-2014 BR arbeidsmarktreserve (1351): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
1.000.000 1.237.111
Doel: Samenvoeging van de reserves werkloosheidsprojecten (1338) en gesubsidieerde arbeid (1340). Beleid uitgezet in “Vet op de Botten?”. In de nota “Koers op kansen”, die in 2008 is vastgesteld wordt de reserve als dekking ingezet voor het armoedebeleid. Het voorstel is om gedurende ieder jaar € 200.000,- te laten vrijvallen, ook indien er geen of minder kosten tegenover zouden staan. Daarnaast zal een bestedingsplan als raadsvoorstel worden gepresenteerd voor de bestemming van de genoemde 5 x 200.000 euro. Voorstel: drie jaar zijn voorbij gegaan sinds eind 2007. Er heeft geen onttrekking plaatsgevonden van jaarlijks € 200.000,-. € 400.000,- is als dekking van een deel van het tekort bij de jaarrekening 2010 ingezet. De rest is reeds ingezet bij de primitieve begroting 2011 voor de bijstandsproblematiek. BR onderwijshuisvesting (1367): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
8.487.927 8.743.398
Doel: Vanuit de algemene uitkering afgezonderde middelen ter dekking van uitgaven binnen het meerjaren investeringsprogramma onderwijshuisvesting. Onlangs is een hernieuwd overzicht opgesteld, waaruit blijkt dat tot en met 2027 de reserves geleidelijk aan teruglopen naar dichtbij 0, dit rekening houdend met plannen voor nieuwbouw en genodigde investeringen in de komende jaren. Uitgangspunt hierbij een een jaarlijkse stijging van de dotatie aan de BR onderwijshuisvesting met 0,5% per jaar. Nota “Vet op de botten?”: reserve ongewijzigd handhaven Voorstel: BR handhaven. BR 5-jaarlijkse afrekening bijzonder onderwijs (1369): Stand per 31.12.10 106.993 Saldo in “Vet op de Botten?” 96.093 Doel: Afzonderen van middelen t.b.v. de doorbetalingsverplichting aan het bijzonder onderwijs i.v.m. de 5-jaarlijkse afrekening. In 2008 was nog een procedure gaande over de afgelopen 20 jaar. Voorstel: de afrekening wordt in 2011 afgewikkeld. Verwachting is dat er een nog onbekend deel kan worden gestort in de Algemene reserve. BR decentralisatie uitkeringen (1371): Stand per 31.12.10
414.700
Doel: Vanuit de algemene uitkering afgezonderde middelen ter dekking van uitgaven die gemoeid zijn met decentralisatie uitkeringen. Het gaat om incidentele middelen die gemoeid zijn met en bepaalde periode. Voorstel: BR handhaven
9
BR lening schouwburg (1384): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
3.428.785 2.446.060
Doel: Reservering als tegenhanger van de aan de schouwburg verstrekte lening, welke na 40 jaar aan elkaar gelijk zijn. Vast staat dat de lening niet zal worden terugbetaald. De lening is aan te merken als een bijdrage aan een actief in eigendom van derden. De jaarlijkse afschrijving van het actief is feitelijk de jaarlijkse dotatie aan de reserve. Nota “Vet op de botten?”: reserve ongewijzigd handhaven Voorstel: besluit handhaven
BR opvang nieuwkomers (1385): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
170.527 170.527
Doel: Dekking kosten opvang en inburgering nieuwkomers. Nota “Vet op de botten?”: reserve ongewijzigd handhaven Voorstel: sinds 2008 hebben geen onttrekkingen meer plaatsgevonden als gevolg van kosten die niet door het rijk gedekt worden. Afrekeningen met het rijk mogelijk pas in 2012 Nota “Vet op de botten?”: reserve ongewijzigd handhaven Voorstel: besluit handhaven
BR Kinderopvang (1388): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
291.799 291.799
Doel: Gemeentelijke middelen en van derden verkregen gelden voor kinderopvang, bedoeld ter egalisatie van de functionele verantwoording en niet voor de egalisatie van tarieven. Geen dotaties en onttrekkingen. Nota “Vet op de botten?”: concreet bestedingsplan opstellen Perspectiefnota 2009: bestemmingsvoorstellen: ≠ Experimenten harmonisatie peuterspeelzaalwerk-kinderopvang 160.000 ≠ Deskundigheidsbevordering kinderopvanginstellingen 100.000 ≠ Pilot harmonisatie inspecties GGD kinderopvang 30.000 Dit zijn allen bestedingsvoorstellen in het kader van de Brede School (B&W 16.06.09) Voorstel: In het kader van voornoemd B&W-besluit moet de BR kinderopvang worden ingezet als dekking van de kapitaallasten van de Brede School & MFA Berflo Es BR ontwikkeling binnenstad (1390): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de botten?”
462.958 462.958
Doel: Reservering voor voorzieningen in de binnenstad m.n voor een kunstwerk op de Markt. Geen dotaties en onttrekkingen. Voorstel: BR handhaven BR Nog te betalen kosten (1397): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
121.522 475.860
Doel: Bestaat uit verplichtingen jegens derden op grond van collegebesluiten, waarvoor nog geen beschikkingen zijn verstuurd. Veelal zullen in het volgende begrotingsjaar deze projecten starten en worden afgewerkt. Geen dotaties en onttrekkingen. Voorstel: BR dateert van vóór 2007 terwijl in 2009 geen onttrekkingen hebben plaatsgevonden. Verondersteld mag worden dat alle verplichtingen nu grotendeels of geheel zijn afgewikkeld. BR opheffen en saldo ten gunste brengen van Algemene Reserve (1101)
10
BR onderhoud buurtcentra (1398): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
108.609 133.466
Doel: Meerjarig onderhoud buurtcentra. Met amendement 147062 heeft de raad besloten dat € 108.609 beschikbaar moet blijven. Een meerjarenonderhoudsplan is opgesteld. Nota “Vet op de Botten?”: BR opheffen, nadat investeringen in wijkwelzijnsvoorzieningen zijn afgewikkeld. Voorstel: BR opheffen en saldo overhevelen naar voorziening onderhoud buurt- en wijkcentra (5230)
BR ARI (1399): Stand per 31.12.10
2.094.213
Doel:bestemd voor dekking van toekomstige lasten die voortvloeien uit de ARI-investeringen. Voorstel: BR handhaven
11
4.
Voorzieningen:
VZ pensioen wethouders (5103): Stand per 31.12.10 4.543.454 Saldo in “Vet op de Botten?” 5.610.581 Doel: Te verwachten verplichtingen jegens de pensioenen en wachtgelden wethouders, waarvan de omvang redelijkerwijs in te schatten is. Nota “Vet op de botten”: voorziening handhaven Voorstel: besluit handhaven VZ FPU-59+ (5106): Stand per 31.12.10 778.216 Saldo in “Vet op de Botten?” 2.124.969 Doel: Vermogensafzondering ter dekking van voorzienbare financiële verplichtingen jegens ABP t.b.v. arrangementskosten van vertrokken medewerkers in kader van 59-jarigen maatregel. Nota “Vet op de botten”: voorziening handhaven Voorstel: jaarlijks bij het vaststellen van de rekening opnieuw gewenste omvang evalueren aan de hand van de huidige situatie. In afwachting daarvan voorziening handhaven. VZ rioolrenovatie (5108): Stand per 31.12.10 Saldo in ‘Vet op de Botten?”
26.053.421 17.855.744
Doel: Bestemd voor de vervangingsinvesteringen van het rioolstelsel, evenals egalisatie van de tarieven rioolrecht. Nota “Vet op de botten”: voorziening handhaven in afwachting van herziening GRP Voorstel: huidige omvang voorziening voor 1 september 2011 toetsen aan uitvoering GRP VZ parkeergarage BP Hofstedestraat (5109): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
0 540.545
Doel: Afgezonderde middelen voor de dekking van de geraamde aanloopverliezen van de in 2004 gerealiseerde parkeergarage aan de BP Hofstedestraat. Nota “Vet op de botten”: voorziening handhaven Voorstel: voorziening opheffen, indien deze 0 bedraagt. VZ overige exploitaties Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
38.274.626 24.983.741
Doel: de voorziening is bestemd voor de dekking van voorziene verliezen binnen de grondexploitatie. Gelet op de hoogte van de boekwaarde van grondcomplexen, de moeizame verkoop van percelen en de achterblijvende kredietverlening aan bedrijven en particulieren door banken is sprake van forse risico’s. Voorstel: gelet op omvang risico’s en de verwachte noodzaak tot afboeking op grondcomplexen voorziening handhaven. VZ spaarverlof (5115): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?” Doel: Verplichting voor gespaarde verlofuren. Nota “Vet op de botten”: voorziening handhaven Voorstel: besluit handhaven VZ baatbelasting binnenstad (5119): Stand per 31.12.10
105.460 209.250
0
Doel: Opvangen nadeel bij niet realiseren baatbelasting voor complex 57. Er is inmiddels ruim 2,4 miljoen euro afgeboekt. Dit is een restant Voorstel: voorziening opheffen
12
VZ groot onderhoud stadhuis/Stadskantoor (5201): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
1.996.481 1.119.000
Doel: T.b.v. (groot) onderhoud stadhuis en stadskantoor op basis meerjarige onderhoudsplanning. Dotatie: Volgens onderhoudsplan. Nota “Vet op de botten”: voorziening handhaven Voorstel: besluit handhaven VZ onderhoudsfonds gebouwen brandweer (5204): Stand per 31.12.10 Saldo in “Vet op de Botten?”
230.326 98.836
Doel: T.b.v. (groot) onderhoud brandweerkazernes, waarvoor meerjarige onderhoudsplanning bestaat. Nota “Vet op de botten”: voorziening handhaven Voorstel: besluit handhaven VZ onderhoud gebouwen wijkbeheer (5205): Stand per 31.12.10
31.876
Doel: Ter dekking van (groot) onderhoud van gebouwen bij de sectoren wijkzaken en stedelijk beheer in gebruik zijn. Aan de voorziening ligt een onderhoudsplan ten grondslag. Nota “Vet op de botten”: voorziening handhaven Voorstel: besluit handhaven VZ Muziekschool en Waterstaatskerk (5207): Stand per 31.12.10 98.908 Saldo in “Vet op de Botten?” 74.588 Doel: Ter dekking van (groot) onderhoud van de Waterstaatskerk. Aan de voorziening ligt een onderhoudsplan ten grondslag. Nota “Vet op de botten”: voorziening handhaven Voorstel: besluit handhaven VZ renovatie sportvelden (5227): Stand per 31.12.10
68.450
Doel: T.b.v. het toekomstig groot onderhoud van sportvelden afgezonderde middelen. Aan de voorziening ligt een onderhoudsplan ten grondslag. Voorstel: voorziening handhaven VZ gebouwen en installaties sport (5228): Stand per 31.12.10
410.574
Doel: T.b.v. het toekomstig groot onderhoud voor gebouwen en installaties op de sportparken afgezonderde middelen. Aan de voorziening ligt een onderhoudsplan ten grondslag. Voorstel: voorziening handhaven VZ onderhoud buurt-wijkcentra (5230): Stand per 31.12.10
113.318
Doel: Ter dekking van het onderhoud van buurt-wijkcentra. Voorstel: voorziening handhaven. Het saldo van de BR onderhoud buurtcentra (€ 108.609,-) wordt overgeboekt naar deze voorziening. Bestedingsplan vóór 1 september 2011 naast de voorziening leggen. VZ onderhoud Metropool (5231): Stand per 31.12.10 56.642 Doel: Betreft nieuwe voorziening, bestemd voor het onderhoud van de Hengelose poptempel Metropool Voorstel: voorziening handhaven
13
5.
Overzicht voorstellen
BR opheffen en storten in Algemene Reserve: 1308 BR secundaire arbeidsvoorwaarden 1325 BR stadsvernieuwing 1369 BR 5-jaarlijkse afrekening bijz. onderwijs 1385 BR opvang nieuwkomers 1397 BR nog te betalen kosten Voorziening opheffen 5119 Voorziening baatbelasting binnenstad
25.000 302.814 p.m. p.m. 121.522
0
BR saldo afromen en storten in Algemene Reserve: 1309 BR Grote Investeringen BR opheffen ná afwikkeling alle uitstaande verplichtingen 1310 BR Centraal Opleidingsbudget BR maximeren op calamiteitenpot van € 100.000,-
pm
172.450
1334 BR verfraaiing woonomgeving € 51.767,- wordt ten gunste gebracht van de algemene reserve
51.767
1342 BR gehandicaptenbeleid Betreft restant ná afronding van project “Welzijn, wonen, zorg”
55.000
1369 BR 5-jaarlijkse afrekening bijz. onderwijs pm de afrekening wordt in 2011 afgewikkeld. Verwachting is dat er een nog onbekend deel kan worden gestort in de Algemene reserve. Totaal over te hevelen naar Algemene Reserve:
Veranderen van bestemming: 1305 BR vervanging diverse systemen Saldo storten in nieuw te vormen VZ Digitaal Werken
728.553
203.732
1398 BR onderhoud buurtcentra 108.609 BR opheffen en saldo overhevelen naar voorziening onderhoud buurt- en wijkcentra Nader onderzoek noodzakelijk: 1326 BR egalisatie accommodaties 245.039 Bestedingsplan opstellen aan de hand van onderhoudsplan tbv jaarrekening 2011 1329 BR fietspadenplan 1.388.630 Bestedingsplan voorleggen aan college, zodat afwikkeling kan plaatsvinden in de jaarrekening 2011 1332 BR Bodemsanering 1.341.458 Openstaande verplichtingen inventariseren. Na afhandeling verplichtingen een eventueel restant overhevelen naar de Algemene Reserve 1336 BR overheveling budget 152.500 Na afwikkeling onttrekking tbv aanpassing Enschedesestraat BR opheffen 1346 BR herwaardering debiteuren WWB 1.000.000 In “Vet op de botten?” aangekondigd onderzoek naar realiteitswaarde van raming van WWBdebiteuren alsnog uitvoeren voor 1 september 2011
5106 VZ FPU-59+ 778.216 Voor 1 september 2011 opnieuw gewenste omvang evalueren aan de hand van de huidige situatie. In afwachting daarvan voorziening handhaven. 5108 VZ rioolrenovatie Vóór 1 september 2011 GRP toetsen aan omvang voorziening
14
26.053.421
5230 VZ onderhoud buurt-wijkcentra 113.318 BR onderhoud buurtcentra wordt aan deze voorziening toegevoegd. Bestedingsplan moet vóór 1 september 2011 naast deze voorziening worden gelegd. Overige voorstellen: BR arbeidsvoorwaarden (1316): 212.308 BR bestemmen voor afwikkelen verplichtingen jegens personeel in het kader van te verwachten besparingen op personeelskosten. Hiervoor na vaststelling door de raad van de ombuigingen een bestedingsvoorstel laten opstellen door PF-P&O .
15
6.
Weerstandsvermogen
Ook ná aanpassing van de reserves en voorzieningen aan de hand van deze nota valt het beschikbare weerstandsvermogen nog altijd binnen de door de raad vastgestelde bandbreedte tussen 1,0 en 1,4 keer het benodigde weerstandsvermogen. Aan sommige reserves (m.n. onderwijshuisvestingsreserve) wordt rente toegeschreven. De voorgestelde aanpassingen hebben hoegenaamd geen financieel effect op de algemene dienst vanwege meer- dan wel minder rentetoerekening.
16
MEMO Van Telefoon Datum Onderwerp
Marianne Horck 074-2458836 21 juni 2011 Financiële consequenties meicirculaire 2011 gemeentefonds
Aan
B & W, MT
Financieel Beleid Postbus 18 7550 AA Hengelo
Budgettair perspectief De doorrekening van de algemene uitkering uit het gemeentefonds op basis van de meicirculaire 2011 laat het volgende nadelige resultaat zien ten opzichte van de huidige begrotingsramingen (* € 1.000): 2011 (incl. 2009 en 2010)
Gemeentefonds Lasten-/ batenmutaties Budgettair perspectief
2012
2013
2014
2015
-744
-838
-2.151
-2.793
-7.002
311
-38
55
55
2.840
-433
-876
-2.096
-2.738
-4.162
Voor de algemene uitkering sec loopt het tekort op van € 0,7 miljoen in 2011 tot € 7,0 miljoen in 2015. De doorrekening heeft ook consequenties voor een aantal ramingen in de lasten- en batensfeer. Uiteindelijk is het budgettair perspectief ten opzichte van de gewijzigde begroting 2011-2014 verslechterd van € 0,4 miljoen in 2011 oplopend tot ruim € 4,1 miljoen in 2015. Hieronder volgt een uiteenzetting van de belangrijkste oorzaken voor de afwijkingen. Ontwikkeling uitkeringsbasis/verschillen aantallen verdeelmaatstaven/netto-effect accres De uitkeringsfactor laat meerjarig een dalende trend zien. Vooral de ontwikkeling van de uitkeringsbasis heeft een dalend effect op de uitkeringsfactor. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door de stijging van het landelijk aantal inwoners, woonruimten, bijstandsgerechtigden e.d. Door de toename van de aantallen wordt de uitkeringsfactor verlaagd, om zodoende macro op hetzelfde bedrag aan algemene uitkering uit te komen, indien er geen andere ontwikkelingen binnen het gemeentefonds plaatsvinden. Noemenswaardige verschillen in (minder) aantallen zijn voor de gemeente Hengelo te constateren op de uitgavenmaatstaven, die met name betrekking hebben op het aantal inwoners, woonruimten en klantenpotentieel. In afwijking tot de landelijke groei van het aantal woonruimten zijn in Hengelo het aantal woonruimten sterk achter gebleven. Per 2012 wordt de normeringssystematiek van het gemeentefonds weer hervat, waarbij de begroting 2011 als startpunt geldt. In het voorjaar van 2009 is in verband met de financiële en economische crisis afgesproken om de normeringssystematiek van het gemeentefonds buiten werking te stellen voor de jaren 2009–2011. Het gemeentefonds ontwikkelt zich sinds 1995 evenredig met de netto gecorrigeerde rijksuitgaven (NGRU). Nemen de NGRU van jaar op jaar toe, dan neemt ook de algemene uitkering van het fonds toe. Bij een afname van de NGRU geldt het omgekeerde. De groei of krimp van het fonds als gevolg van deze normeringssystematiek wordt accres genoemd. Naast het accres wordt ook nog een algemene compensatie verstrekt wegens onvolkomenheden in het systeem van de netto gecorrigeerde rijksuitgaven ten aanzien van het onderdeel sociale zekerheid. Daarnaast is het accres gecorrigeerd voor meerjarige loon- en prijscompensaties, want in de begroting 2012-2015 wordt uitgegaan van constante prijzen. De ontwikkeling van de uitkeringsbasis, de verschillen in aantallen voor diverse verdeelmaatstaven en het netto-effect accres behelst in totaliteit een nadeel van € 0,2 miljoen oplopend tot bijna € 3,5 miljoen in 2015.
1
Decentralisaties AWBZ en Jeugdzorg De decentralisaties van de AWBZ dagbesteding en begeleiding en de Jeugdzorg zijn nog niet verwerkt in de circulaire. Nationaal uitvoeringsprogramma Dit betreft uitsluitend een voorfinanciering binnen het gemeentefonds waarmee gemeenten in staat zijn investeringen te doen in het kader van de implementatie van de E-overheid. Over de jaren 2011 tot en met 2015 komt deze mutatie budgettair neutraal uit. De algemene uitkering voor de gemeente Hengelo wordt voor de jaren 2011 tot en met 2014 in totaal met circa € 590.000 verhoogd en in het jaar 2015 met € 590.000 verlaagd in verband met het Nationaal Uitvoeringsprogramma (NUP). Door de al in gang gezette ontwikkelingen op het gebied van de E-dienstverlening binnen de gemeente Hengelo is het niet meer dan logisch deze bedragen op een stelpost te parkeren. Ook mede gelet op het feit dat deze voorfinanciering "een sigaar uit eigen doos is", omdat in 2015 het totale bedrag weer in een keer wordt uitgenomen uit het gemeentefonds. Korting schuldhulpverlening en normering lokaal inkomensbeleid De kortingen op de selectieve en gerichte schuldhulpverlening (€ 117.000) en normering lokaal inkomensbeleid (€ 285.000) zijn doorgevoerd in de meicirculaire. In het eerder gepresenteerd Financieel Perspectief werd nog uitgegaan van een aanname van respectievelijk € 105.000 en € 210.000. Met ingang van 2012 kan beroep worden gedaan op een meer selectieve en gerichte toepassing van schuldhulpverlening en nazorg. Als gevolg hiervan wordt vanaf 2012 structureel € 117.000 uitgenomen (macro: € 20 miljoen). Om de armoedeval te beperken wordt de inkomensgrens van het gemeentelijk inkomensbeleid genormeerd op maximaal 110% van het wettelijk minimumloon, zodat inkomensaanvullingen gerichter worden verstrekt. Dit leidt vanaf 2012 tot een structurele uitname van € 285.000 (macro: € 40 miljoen). In het budgettair perspectief is er vanuit gegaan dat de korting in het gemeentefonds op deze twee onderdelen navenant wordt doorgevoerd aan de lastenzijde van de begroting. Nationaal actieplan sport en bewegen In de septembercirculaire 2010 is al aandacht besteed aan de decentralisatie-uitkering Nationaal actieplan sport en bewegen (NASB). Deze tweede tranche is nu doorgetrokken naar 2011 en 2012. De uitkering uit het gemeentefonds is in 2011 en 2012 respectievelijk € 187.000 en € 93.500. Voorgesteld wordt deze middelen toe te voegen aan de reserve decentralisatie-uitkeringen, identiek aan de verwerking van de decentralisatie-uitkering 2010 NASB in de jaarrekening 2010. Politieke ambtsdragers Het verminderen van het aantal politieke ambtsdragers leidt tot een besparing op de loonkosten en de kosten van directe ondersteuning. Vanaf 2015 wordt als gevolg hiervan structureel € 526.800 uitgenomen uit het gemeentefonds. Voor alsnog wordt dit bedrag op een stelpost geparkeerd in afwachting van nadere uitvoeringsmaatregelen. Uitvoeringskosten inburgering Uit de algemene uitkering 2012 is een structureel bedrag van € 53.000 uitgenomen in verband met uitvoeringskosten inburgering. In de septembercirculaire 2010 waren de gevolgen van de ombuiging op inburgering voor 2012 nog op p.m. gesteld. Voorgesteld wordt dit bedrag ook structureel aan de lastenzijde van de begroting te corrigeren. Op dit moment wordt gewerkt aan een wijziging van het inburgeringsstelsel. Het is het voornemen om dit nieuwe inburgeringsstelsel in 2013 in te voeren. Deze op handen zijnde invoering brengt met zich mee dat de hoogte van de bijdrage voor 2013 nu nog onbekend is. Nadere informatie hierover zal pas in de meicirculaire 2012 worden verstrekt.
2
Integratie-uitkering Wet Maatschappelijke ondersteuning Het budget is verhoogd voor de dure woningaanpassingen en vanaf 2012 vinden indexaties plaats voor o.a. de groei van het aantal thuiswonende 75-plussers en een nominale compensatie voor de huishoudelijke hulp. De definitieve nominale index 2012 wordt pas in de septembercirculaire 2012 vastgesteld. Ook vindt er vanaf 2012 een neerwaartse bijstelling in verband met de uitvoeringskosten Centraal AdministratieKantoor (CAK). De eigen bijdrageregeling in de WMO is wettelijk opgedragen aan het CAK. Het CAK draagt de geïnde eigen bijdragen aan de gemeenten af, na aftrek van hun jaarlijkse uitvoeringskosten per gemeente, die onderdeel uitmaken van de totale uitvoeringskosten WMO. In verband met de omzetting van het CAK per 1-1-2012 naar een zelfstandig bestuursorgaan is het doelmatiger de huidige decentrale betaling van de uitvoeringskosten CAK van gemeenten te centraliseren. Per 1-1-2012 is een bedrag uit het gemeentefonds uitgenomen in verband met de centralisatie van de gemeentelijke uitvoeringskosten voor de WMO-taak van het CAK. Per saldo neemt de integratie-uitkering WMO voor de jaren 2011 en 2012 e.v. toe met respectievelijk € 164.400 en € 373.300 (structureel). Voorgesteld wordt de taakstellende stelpost op de WMO af te ramen met genoemde bedragen. Decentralisatie-uitkering Investeringsbudget Stedelijke Vernieuwing (ISV) Vorig jaar is in de memo “Junicirculaire 2010 gemeentefonds”uitgebreid ingegaan op deze decentralisatie-uitkering. Op basis van de gemaakte afspraken met het betreffende ministerie, is begin 2010 bij beschikking de verplichting voor de periode 2010 tot en met 2014 aangegaan. Toen was ook al duidelijk dat onze gemeente vanaf 2015 geen ISV-middelen meer zal ontvangen. Voorgesteld wordt om deze middelen aan de lastenzijde met ingang van 2015 niet meer te ramen in de begroting 2012-2015. Echter in het kader van Herontwerp wordt voorgesteld om eigen gemeentelijke middelen in te zetten voor ISV-activiteiten. Decentralisatie-uitkering Bodemsanering Het “Convenant bodemontwikkelingsbeleid en aanpak spoedlocaties” wordt in de periode 2010 tot en met 2014 tot uitvoer gebracht. Vanaf 2015 zijn er geen middelen meer beschikbaar uit deze decentralisatie-uitkering. Voorgesteld wordt vanaf 2015 geen lasten meer te ramen in de begroting 2012-2015 voor dit onderdeel. Onderwijsachterstandenbeleid/Stelpost Sociaal Integratie en Veiligheid (SIV) In de primitieve begroting 2011-2014 waren de middelen voor onderwijsachterstanden nog in de algemene uitkering geraamd. In de tweede helft van vorig jaar werd bekend dat deze middelen, met ingang van 2011, via een specifieke uitkering zullen worden verstrekt. De hoogte stond toen nog niet vast. Begin dit jaar is de definitieve beschikking ontvangen. De specifieke uitkering bedraagt € 715.900. In de algemene uitkering was rekening gehouden met € 795.800. Voorgesteld wordt dit bedrag aan specifieke uitkering vanaf 2011 in de begroting te ramen en de algemene uitkering af te ramen. Het restanttekort van € 79.900 zal vanaf 2011 worden afgeraamd van de relevante stelpost SIV. Structurele looncompensatie Op dit moment is er nog geen nieuwe CAO voor gemeenten afgesloten. De huidige CAO liep tot 1 juni 2011. In de huidige begroting 2011-2014 is voor loonontwikkeling 2011 nog een structurele stelpost geraamd van 1,25 % (1% voor loonsverhoging en 0,25 % aan sociale lasten). Deze stelpost was gebaseerd op de eventuele structurele verhoging per 1 april 2011 op basis van de huidige CAO, die nog niet is “doorgevoerd”. Gelet op de (vast)lopende onderhandelingen dienen we toch in de begroting 2012-2015 een structureel bedrag aan loonontwikkeling 2012 voor het eigen personeel bij te ramen op de stelpost. Voorgesteld wordt voor alsnog rekening te houden met een percentage van 1,25 % (1% voor loonsverhoging en 0,25% aan sociale lasten), d.w.z. extra lasten van € 670.100. Prijscompensatie Gelet op de negatieve ontwikkeling van het netto-accres van het gemeentefonds is er in de conceptbegroting 2012-2015 geen rekening gehouden met een prijscompensatie voor 2012. Voorgesteld wordt voor alsnog rekening te houden met een prijscompensatie van 0 %.
3
Risico’s Bestuursakkoord Gelet op het feit dat er volgens het rijk geen bestuursakkoord is, staan de afspraken van het rijk met de gemeenten op losse schroeven. Dit geldt o.a. voor de invoering van de normeringssystematiek vanaf 2012 en de niet doorgevoerde korting op de regionale omgevingsdiensten. Door het oprichten en uitbouwen van de regionale uitvoeringsdiensten (RUD’s) boeken decentrale overheden efficiencywinst op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving. In het eerder gepresenteerd Financieel Perspectief werd voor de RUD’s nog uitgegaan van een verlaging van het gemeentefonds oplopend tot structureel € 475.000 in 2014. Als gemeente lopen we risico's, dat alsnog van rijkszijde wordt afgeweken van de eerdere afspraken. Wet Werk naar vermogen De algemene uitkering is berekend op basis van de meicirculaire 2011 en het al vastgestelde bestaande (rijks- en gemeentelijk) beleid. De financiële consequenties Wet Werk naar vermogen zijn nog niet doorgevoerd in de concept-begroting 2012-2015. Op gemeentelijk niveau zal het dan gaan om een netto-nadeel van ongeveer € 10.000 per bijstandsontvanger. Normaliter wordt door de toename van het landelijk aantal bijstandsontvangers de uitkeringsfactor naar beneden bijgesteld. Verwacht wordt door de invoering van de nieuwe wet een toename van 110 bijstandsontvangers in 2013. We lopen dus ook risico’s op dit punt. Centrum Jeugd en Gezin De brede doeluitkering Centrum Jeugd en Gezin (d.w.z. specifieke uitkering) wordt met ingang van 2012 een decentralisatie-uitkering binnen het gemeentefonds. De verdeling zal in de septembercirculaire 2011 bekend worden gemaakt. Voor alsnog ramen we in de concept-begroting 2012 de brede doeluitkering. De verdeling 2012 kan dus nog afwijken van 2011. Suppletie-uitkering OZB Een voorstel voor een eenvoudige afbouwregeling, vanaf 2013, voor de suppletie-uitkering OZB (circa € 641.000) is in voorbereiding. Nadere informatie volgt in de septembercirculaire 2011. Herijking clusters gemeentefonds Op dit moment loopt er een onderzoek naar alle clusters van het gemeentefonds om te kijken of er aanpassingen van de verdeling, of het volume van de clusters, noodzakelijk zijn. De effecten zullen vanaf het uitkeringsjaar 2013 merkbaar zijn. Overige ontwikkelingen Geen maartcirculaire en geen behoedzaamheidsreserve meer In de toekomst zal er geen maartcirculaire meer verschijnen. Zoals gebruikelijk werd die circulaire gebruikt om het accres van het voorgaand uitkeringsjaar te verrekenen met de behoedzaamheidsreserve. Dit is gunstig voor het proces rondom de jaarrekening. Afrekeningen worden vanaf het uitkeringsjaar 2012 verwerkt in de opvolgende meicirculaire. Ook de behoedzaamheidsreserve wordt vanaf 2012 niet meer (her)ingevoerd. Macronorm OZB In het Bestuurlijk overleg financiële verhoudingen (Bofv) van 11 mei 2011 is de macronorm voor het begrotingsjaar 2012 vastgesteld op 3,75%. In feite is dit de (landelijke) norm voor de stijging van de OZB 2012 t.o.v. 2011. In het Bestuursakkoord is afgesproken de grondslag van de macronorm te vereenvoudigen. Indien de VNG positief adviseert, dan zal het percentage van de macronorm in de septembercirculaire 2011 worden bijgesteld. Voorstel Voorgesteld wordt de mutaties voor de uitkeringsjaren 2009, 2010 en 2011 e.v. te verwerken in de 2e Beleidsrapportage 2011 en voor de uitkeringsjaren 2012 e.v. in de begroting 2012-2015.
4
Bijlage 5 Financiële gevolgen terrein Werk en Inkomen Aanleiding In deze bijlage wordt meer inzicht geboden in de financiële meerjaren gevolgen op het terrein van Werk en Inkomen op grond van het Regeerakkoord en countouren van het Bestuursakkoord, waaronder de WwnV (Wet Werken naar Vermogen). Voor wat betreft de re-integratie moet een onderscheid gemaakt worden tussen 1. De reeds doorgevoerde bezuinigingen op Prinsjesdag betreffende de terugloop W-deel, afbouw middelen inburgering en korting educatiemiddelen (allen onderdeel van het P budget). 2. De in het regeer- en gedoogakkoord doorgevoerde (extra) kortingen op het W-deel, vergoeding per SE in de WSW en de gevolgen beperking instroom WSW 3. De effecten van de invoering van de Wet werken naar vermogen, zoals neergelegd in de hoofdlijnennotitie en deels verwerkt in het verworpen concept-bestuursakkoord. De gevolgen van de in procedure gebrachte wijzigingen in de WWB en het re-design UWVWerkbedrijf blijven hier vooralsnog buiten beschouwing. Financiële risico’s en inschattingen ontwikkelingen terrein Werk en Inkomen Toelichting: Het huidige P-budget (Participatie-budget) bestaat uit de onderdelen W-deel (Werk-deel) van de Wet werk en bijstand, deel Inburgering van de WIN (Wet Inburgering Nieuwkomers) en een deel Educatie (Wet Educatie Beroepsonderwijs). Op grond van maatregelen die op Prinsjesdag 2010 bekend zijn gemaakt is vanaf de begroting 2011 macro (heel Nederland) reeds een daling voorzien van: -
het W-deel tot 1.083 miljoen in 2015 de afbouw van de middelen voor inburgering naar € 0 in 2014; een halvering budget educatie t.o.v. 2010.
Het verloop van deze budgetten is te zien op de eerste vier regels van tabel 1. Deze maatregelen staan dus los van bestuursakkoord, dat de uitwerking is van het regeerakkoord dan wel de invoering van de Wet Werken naar Vermogen! Vervolgens kondigt het regeerakkoord een drietal extra maatregelen aan. Ten eerste het terugbrengen van het aantal sw-ers (mensen met een indicatie voor de sociale werkvoorziening) tot 30.000 SE’s (standaardeenheden). Dit gebeurt door de WSW alleen open te stellen voor nieuwe gevallen als deze zijn aangewezen op beschut werken. Hiervoor is vanaf 2014 30 miljoen ingeboekt, oplopend tot structureel 650 miljoen, te bereiken ergens tussen 2025 en 2035. De tweede aangekondigde maatregel is een extra korting op het P-budget (los van de daling aangekondigd bij Prinsjesdag voor de begroting 2011 e.v.) van 400 miljoen. De derde aangekondigde maatregel is het terugbrengen van de vergoeding per SE (standaardeenheid WSW) van plm. € 27.080 in 2010 naar € 22.565 in 2015 (n.b. in het concept bestuursakkoord wordt zelfs gesproken over € 22.050). Het verloop van de budgetten (kortingen) is te zien in de drie regels onder “maatregelen regeerakkoord” in tabel 1.
Tabel 1: Hoogte re-integratiebudget Begrotingspost W-deel Inburgering Educatie WSW budget Totaal begroting Prinsjesdag Maatregelen regeerakkoord Maatregel 1: Beperken WSW tot beschut werk Maatregel 2a: Bezuiniging reintegratie, besparing op Wdeel Maatregel 2b:Terugbrengen WSW-vergoeding per SE Totaal Participatiebudget
2011 1336 247 115 2339 4037
2012 1122 160 115 2339 3737
- 400
4037
3337
2013 1134 74 115 2339 3662
2014 10883 0 115 2339 3538
2015 1083 0 115 2339 3538
Structureel 1083 0 115 2339 3538
-30
-100
-650
- 400
- 400
- 400
- 400
-90
-220
- 290
- 100
3172
2888
2748
2388
(bron: VNG, Cie Werk en Inkomen, maart 2011) Bij bovenstaande tabel die door de VNG is gemaakt moet in aanmerking worden genomen dat in het regeerakkoord en het niet van kracht zijnde bestuursakkoord uit wordt gegaan van een complete ontschotting van middelen die nu nog apart op grond van de WWB, de WIN, WEB en de WSW als doeluitkering in het gemeentefonds worden gestort. De perceptie van de regering is dat de optredende tekorten in de WSW ook uit dit ontschot P-budget gedekt worden. Middelen werk en Inkomen gemeente Hengelo Hieronder staan de gevolgen van deze aangekondigde maatregelen voor de gemeente Hengelo, zo goed mogelijk ingeschat. Normaal gesproken komt de verdelingsbrief voor de zgn. gebundelde uitkering (Wet BUIG) in oktober. In onderstaande berekeningen is dezelfde verhouding Nederland t.o.v. budget voor Hengelo aangehouden als in 2011. Naast de daling van het budget als gevolg van de begroting Prinsjesdag moet dus vanaf 2012 rekening gehouden worden met een extra korting van 400 miljoen per jaar (landelijk) op het Wdeel. Daarbij moet worden aangetekend dat het college zich voorstelt om vanaf 2012 de 2,5 miljoen euro aan kosten die tot op heden uit het P-budget werden gedekt vanaf 2012 ten laste te brengen van de algemene middelen. Het gaat dan om de vaste kosten voor de stadsbanen (1,5 miljoen) en toegerekende personeelskosten (1 miljoen). Begrotingspost W-deel *) Inburgering **) Educatie **)
2011 8.280 1.160 490
2012 4.470 750 490
2013 4.450 340 490
2014 4.230 0 490
Totaal begroting P-budget 9.930 excl. WSW
5.710
5.280
4.720
**) gekoppeld aan reeds aangegane verplichtingen
2015 4.230 0 490 4.720
Structureel 4.230 0 490 4.720
*) x 1.000 I-deel Naast de kortingen op het P-budget levert het verdeelmodel voor het zgn. I-deel (Inkomensdeel waaruit de uitkeringen betaald worden) ook de nodige onzekerheid op. Dit model werd opgesteld ten tijde van de het bestuursakkoord met het vorige kabinet en loopt nog tot 2012. Doordat er onvoldoende rekening is gehouden met de regionale verdeling van werkloosheid, de gevolgen van de economische crisis komt een groter dan verwacht deel van de stijging van het aantal WWBuitkeringen voor rekening van de gemeenten. Dit leidde voor de gemeente Hengelo al tot tekorten in 2010. Berichten van Divosa geven aan dat een dergelijk gevolg (tekort) ook in 2011 kan optreden. Financiële gevolgen kortingen Wsw-budget Volgens het regeerakkoord worden twee fundamentele ingrepen gedaan in de WSW (zie boven). Daarnaast heeft al een afbouw van de bijdrage per SE plaatsgevonden van € 27.080 in 2010 naar € 25.758 in 2011. Over deze korting is een kort geding aangekondigd van enkele gemeenten, waaronder Hengelo, en Cedris tegen het Kabinet. De vergoeding per SE is nu al niet voldoende om de feitelijke loonkosten gebaseerd op de CAO te dekken. Dat gaat bij dalende vergoedingen steeds meer uit de pas lopen. De directie van de SWB (Sociaal Werkvoorzieningsbedrijf SWB Midden Twente) heeft inzichtelijk gemaakt wat voor Hengelo het verschil in te verwachten loonkosten is bij deze dalende vergoeding per SE en de ontwikkeling van het personeelsbestand (dus rekening houdende met pensionering etc). Deze berekening is nog gemaakt op basis van een taakstelling van 518,74 SE die we in 2011 nog hadden. Inmiddels is al duidelijk dat voor 2012 de taakstelling 10,44 minder is voor Hengelo. Begrotingspost Rijksbijdrage per SE Totale Rijksbijdrage Totale loonsom (CAO)
2010 27.080 13976259 14115609
2011 25.758 13361705 13988913
2012 25.758 13361705 13793069
2013 24.768 12848152 13599966
2014 23.336 12105317 13409566
2015 22.565 *) 11705368 13221832
Verschil/tekort
139.350
627.209
431.364
751.813
1.302.450 1.516.464
*) In de hoofdlijnennotitie Wwnv en concept-bestuursakkoord is sprake van een vergoeding per SE van € 22.050,-- Het verschil/tekort zou dan in 2015 € 1,78 miljoen bedragen. Het college heeft de intentie om het te verwachten tekort in 2012 op te laten vangen binnen de GR SWB Midden Twente. Het Eigen Vermogen van de GR laat dat nog toe. Er moet echter dringend rekening mee gehouden worden dat dat ten aanzien van de snel oplopende tekorten in de jaren daarna niet meer in die mate mogelijk is ondanks alle efficiency en versoberingsvoorstellen die reeds binnen de GR (Gemeenschappelijke Regeling) zijn en worden doorgevoerd. De systematiek van de GR maakt dat dit dan voor risico van de deelnemende gemeenten is. Bovengenoemd scenario is een van de belangrijkste redenen waarom gemeenten niet hebben ingestemd met het bestuursakkoord. Financiële gevolgen hoofdlijnen WwnV. I-deel Volgens de hoofdlijnennotitie/bestuursakkoord wordt de WwnV per 2013 ingevoerd. Ingeschat wordt dat dit zal leiden tot een hogere instroom van plm. 110 uitkeringsgerechtigden per jaar vanaf 2013, omdat per die datum de toegang tot de Wajong wordt beperkt en men terugvalt op de WwnV. Per 2014 gevolgd door een eenmalige extra instroom van plm. 300 dan voormalige Wajongers (resultaat van de herkeuring van Wajongers 2010-2013; 60% van 500 wajongers deels arbeidsgeschikt). De aangekondigde en reeds in procedure gebrachte wijzigingen in de WWB (m.n. huishoudinkomen) kunnen een extra invloed hebben op de instroom. De gevolgen van deze hogere
instroom voor het I-deel zijn volstrekt onbekend. In de mei-circulaire van 2012 wordt een nieuw verdeelmodel aangekondigd. In dit verdeelmodel wordt vooralsnog rekening gehouden met het historisch aantal wajongers. Echter de gemiddelde prijs per uitkering is nog niet bekend. Het kan zijn dat het Ministerie hierbij rekening wenst te houden met de theoretisch aanwezige arbeidscapaciteit. Re-integratiebudget Door de invoering van de WWnV worden de re-integratiemiddelen van WWB, Wajong en WSW samengevoegd tot één ontschot budget. Voor wat betreft de Wajong-middelen loopt dit van 15 miljoen (landelijk) in 2013 naar 122 miljoen (landelijk) structureel in 2019 e.v. De verdeling zal vooralsnog op basis van historische aantallen Wajongers per gemeente gaan. De gevolgen voor de gemeente Hengelo zijn nog niet in te schatten. Het budget WSW gaat ook deel uitmaken van dit ontschot budget. Landelijk daalt dit –naar inschatting van VNG- van 2,3 miljard in 2011 naar 1,6 miljard in 2018 om ergens(?) te eindigen bij 1,0 miljard. Er wordt een verdeelsystematiek ontwikkeld die vanaf 2013 rekening houdt met de verschillen in aantallen WSW-ers per gemeente.
Geleideformulier voor behandeling in commissie en/of raad
REG.NR.
430352
PORT.HOUD:
--
ONDERWERP:
Burgerdenktank ‘Vernieuwen en bezuinigen; de ideeën’
RAADSGRIFFIE GRIFFIER: DHR. G.J. EEFTINK ADJUNCT-GRIFFIER: MW. A. HAARHUIS ADJUNCT-GRIFFIER: DHR. L.F. NIJLAND
paraaf griffier
Griffie-advies voor behandeling in commissie en/of raad Behandelen Commissie Fysiek ................................... Commissie Sociaal .................................. Gezamenlijke commissie 12 juli 2011 Trefpunt (uitgebreide commissie) ............. Raadsvergadering 19 juli 2011
Informeren
B B
Opmerkingen griffier:
Behandeling in de raadscommissie Gez, commissie
Fysiek
Datum:
Sociaal
Agendapunt:
Besluit: Geïnformeerd Akkoord voor raadsbehandeling Hamerstuk Niet-akkoord paraaf griffier
Opmerkingen commissiegriffier:
SAMENVATTING RAADSVOORSTEL EN -BESLUIT REGISTRATIENR.
BEHANDELEND AMBTENAAR
SECTOR
PORTEFEUILLEHOUDER
430352
GJ Eeftink
Gri
--
ONDERWERP
AGENDANUMMER
Burgerdenktank ‘Vernieuwen en bezuinigen; de ideeën’.
BELEIDSPROGRAMMA/BELEIDSLIJN
Niet van toepassing REDEN VAN AANBIEDING
Bij de behandeling van de procesnotitie Kerntaken en Herontwerp op 25 januari 2011 heeft de raad bij motie opdracht gegeven tot het instellen van een burgerdenktank. Deze burgerdenktank Vernieuwen en Bezuinigen heeft in het Trefpunt Hengelo van 23 juni jl. haar ideeën opgeleverd en toegelicht.
SAMENVATTING VAN HET RAADSVOORSTEL EN HET VERVOLGTRAJECT
In de raadsvergadering van 25 januari 2011 heeft de raad een motie aangenomen die oproept tot het instellen van een burgerdenktank binnen dit bezuinigingsproces. Deze burgerdenktank is gevormd uit leden van het internetpanel. Zij zijn gevraagd om bezuinigingsvoorstellen te formuleren. De uitkomsten van de denktank zijn gepresenteerd en toegelicht in een Trefpunt Hengelo van 23 juni jl. De raad neemt met instemming kennis van het voorwoord dat de burgemeester in het rapport heeft opgenomen en deelt de daarin gekozen woorden van waardering voor de Burgerdenktank van harte. De gezamenlijke inspanningen van raad en college hadden al geleid tot 42 zoekrichtingen die te vinden zijn in de Kadernota. De zoekrichtingen voor de fase Innoveren zijn in als volgt ingedeeld: zoekrichtingen direct gekoppeld aan rijkskortingen en decentralisaties. Gethematiseerd naar AWBZ begeleiding en Jeugdzorg, Re-integratie en participatiebeleid, Bijstand en minimabeleid, ISV en GSB. zoekrichtingen voor vernieuwing en bezuiniging. Gethematiseerd naar Economische Zaken, Aanpak in de wijken, Maatschappelijke ontwikkeling (waaronder Maatschappelijk Vastgoed), Ruimtelijke ontwikkeling en beheer, Brandweer, Bestuur en Middelen. In dit raadsvoorstel is aangegeven op welke wijze de ideeën van de Burgerdenktank in de verdere bezuinigingsdiscussie een herkenbare plaats en een eigen afweging kunnen krijgen. De diversiteit, breedte en reikwijdte van de ideeën uit de denktank is groot. Wij stellen voor: een aantal ideeën aan te merken als nieuwe zoekrichtingen; een aantal ideeën mee te geven bij de eerder vastgestelde zoekrichtingen voor vernieuwen en bezuinigen; een aantal ideeën mee te geven bij de opgave rond de bedrijfsvoering; een idee (noaberschap) te beschouwen als ondersteuning van de Sociale Visie 2020.
PLAATSGEVONDEN COMMUNICATIE, DE RESULTATEN DAARVAN EN HET COMMUNICATIEPLAN VOOR HET VERVOLGTRAJECT
In de raadsvergadering van 25 januari 2011 is bij de behandeling van de procesnotitie Kerntaken en Herontwerp een motie aangenomen die oproept tot het instellen van een burgerdenktank binnen het bezuinigingsproces. Deze burgerdenktank is ingesteld en gevormd uit leden van het internetpanel. Zij zijn gevraagd worden gevraagd om bezuinigingsvoorstellen te formuleren. In twee avonden hebben 32 inwoners van Hengelo zich gebogen over de vragen wat de gemeente slimmer, anders en daardoor goedkoper zou kunnen doen. Het waren avonden met veel bruisende ideeën van betrokken Hengeloërs. De ideeën zijn in de genoemde rapportage opgenomen. De taak van de burgerdenktank is hiermee afgerond. Wel zullen de leden van de denktank op de hoogte gesteld worden van de behandeling van en de besluitvorming over de opbrengst van de denktank. Ze zijn op de hoogte van de gezamenlijke commissievergadering van 12 juli 2011 en raadsvergadering van 19 juli. Na de raadsvergadering van 19 juli zullen zij geïnformeerd worden over het resultaat.
1
VOORSTEL AAN DE RAAD
1) Met waardering kennis te nemen van de voorstellen van de Burgerdenktank; 2) De ideeën van de burgerdenktank als volgt in handen te stellen van het college: a. de ideeën met de nummers 9, 11, 12 en 13 (deels) aan te merken als nieuwe zoekrichtingen, waarbij 9 en 12 gecombineerd worden tot één zoekrichting ‘Communicatie’ , 11 als ‘expertgroep’ en 13 als ‘Efficiencyslag wethouders en gemeenteraad’. b. de ideeën met de nummers 1, 2, 3, 4, 5, 10, 13 (deels), 14, 15, 17 mee te geven bij de in de Kadernota van 12 april 2011 benoemde zoekrichtingen, waarbij de ideeën nr 1,5 en 17 worden meegegeven bij zoekrichting 20; de ideeën 2, 3, 10 bij zoekrichting 14; 4 bij zoekrichting 17; 13 (deels) bij zoekrichting 34; 14 bij zoekrichting 42 en 15 bij zoekrichting 36; c. de ideeën met nummers 7, 8, 16 en 18 meegeven bij de opgave in de bedrijfsvoering; d. idee nummer 6 als ondersteuning van de uitgangspunten als beschreven in de Sociale Visie 2020 te beschouwen en niet verder uit te werken als een specifieke zoekrichting; 3) Het college op te dragen de ideeën die gekenmerkt zijn als ‘nieuwe zoekrichtingen’ onder 2a te onderzoeken op (financiële) haalbaarheid en maatschappelijke effecten; 4) Over de ideeën als genoemd in 2a en 2b aan de raad te rapporteren bij de uitwerking van de bezuinigingsvoorstellen, die de raad ter besluitvorming in het najaar van 2011 zal ontvangen.
OPSOMMING VAN BIJLAGEN
-
Rapport ‘vernieuwen en bezuinigen Burgerdenktank, de ideeën’ dd. 23 juni 2011. Presentatie Burgerdenktank, Trefpunt Hengelo 23 juni 2011 (exemplaar in fractiekamer)
2
RAADSVOORSTEL REGISTRATIENR.
BEHANDELEND AMBTENAAR
SECTOR
PORTEFEUILLEHOUDER
430352
GJ Eeftink
Gri
--
ONDERWERP
Burgerdenktank ‘Vernieuwen en bezuinigen; de ideeën’.
AANLEIDING EN DOEL
Bij de behandeling van de procesnotitie Kerntaken en Herontwerp op 25 januari 2011 heeft de raad bij motie opdracht gegeven tot het instellen van een burgerdenktank. Deze burgerdenktank Vernieuwen en Bezuinigen heeft in het Trefpunt Hengelo van 23 juni jl. haar ideeën opgeleverd en toegelicht. In het raadsvoorstel van 26 april 2011 is opgenomen dat de voorstellen door het ambtelijk apparaat worden onderzocht op haalbaarheid, financiële en maatschappelijke effecten. Uiteindelijk kan de raad de uitwerking van deze ideeën meenemen in het besluitvormingsproces in het najaar van 2011.
OVERWEGINGEN
Hieronder volgt een korte samenvatting van elk idee van de Burgerdenktank, een overweging gevolgd door een voorstel wat te doen met het idee. De ideeën van de Burgerdenktank verdienen in de verdere bezuinigingsdiscussie een herkenbare plaats en een herkenbare afweging te krijgen. Zo kunnen we: een aantal ideeën aanmerken als nieuwe zoekrichtingen; een aantal ideeën meegeven bij de eerder vastgestelde zoekrichtingen voor vernieuwen en bezuinigen; een aantal ideeën meegeven bij de opgave rond de bedrijfsvoering; een idee (noaberschap) te beschouwen als ondersteuning van de Sociale Visie 2020. Ideeën rond Sport cultuur, welzijn en wijken: 1. Subsidievolgsysteem. Idee: Het implementeren van een gemeentebreed (in eerste instantie intern georiënteerd) subsidievolgsysteem voor alle subsidierelaties van de Gemeente Hengelo. Aanvragen en toewijzingen op basis van transparante criteria, afrekening duidelijk op resultaat. Overweging: Dit idee kan door het college worden meegenomen bij de reeds geformuleerde zoekrichting 20, ‘Gemeentelijke subsidies kritisch bekijken’, waarin alle gemeentelijke subsidies kritisch tegen het licht gehouden in het licht van de vraag of sprake is van een kerntaak. Voorstel: Meegeven bij de verdere uitwerking van zoekrichting 20. 2. Samenwerking Organisaties en hun gebouwen stimuleren Idee: Door het verminderen/geleidelijk afbouwen van subsidies zal meer samenwerking ontstaan tussen organisaties. Minder versnippering qua organisaties en een betere bezetting van gebouwen. Multifunctioneel gebruik van gebouwen en besparing in onderhoud gebouwen. Overweging: Dit idee kan door het college worden meegenomen in de verdere uitwerking van de bestaande zoekrichting 14 ‘maatschappelijk vastgoed’. Deze zoekrichting sluit aan bij het uitgangspunt van de sociale visie: “De activiteiten staan centraal, niet de accommodaties of organisaties”. De raad heeft dit ook als zoekrichting geformuleerd, daarbij aandacht vragend voor een minimum niveau per wijk. Voorstel:dit idee meegeven bij zoekrichting 14 3. Sociale bedrijven inzetten bij klein onderhoud Idee: De ‘sociale’ bedrijven (meest brede zin van het woord) betrekken bij klein onderhoud
3
gemeentelijke en aanverwante gebouwen. In het geval van gemeentelijk vastgoed geldt dit als een verplichting, bij aanverwante gebouwen stimuleren door beschikbaar stellen van subsidie, materialen en kennis. Bij: groenvoorziening schilderwerk houtbewerking elektrotechniek …etc…. kunnen bedrijven met veel mensen uit de arbeidsactivering worden ingeschakeld. Het behouden van werk, dagbesteding voor een groot deel van de Hengeloërs is dan het doel. Overweging: het doel van dit idee is het behouden van werk en/of dagbesteding voor groepen uit onze samenleving: de maatregel die daarbij voorgesteld wordt past binnen zoekrichting 14 die zich ondermeer richt op beheer en onderhoud van het maatschappelijk vastgoed in de stad. Voorstel: dit idee meegeven bij zoekrichting 14 4. Culturele subsidies Idee: In kaart brengen van ‘gebruikers’, leden, bezoekersaantallen Instellen van inkomensafhankelijke bijdragen, contributies, entreekaarten Doublures eruit halen qua voorzieningen en qua subsidies Oproep om de culturele instellingen te managen als een bedrijf: als het niet uit kan, moet je stoppen of alternatieve inkomstenbronnen zoeken. Samenwerken met Enschede en Borne. Verdelen van de voorzieningen. Overweging: Dit is deels een idee dat gaat over subsidies waarbij om een inkomenstoets wordt gevraagd. Dit idee spreekt ook over samenwerking met instellingen buiten Hengelo. Omdat dit idee over de culturele instellingen gaat past het als aanvulling bij zoekrichting 17. Voorstel: het idee meegeven bij de verdere uitwerking van zoekrichting 17. 5. Geen subsidie onder de €1000,Idee: De gemeente neemt geen subsidieaanvragen beneden de 1000 euro in behandeling. Scheelt enerzijds veel administratieve rompslomp, maar nog belangrijker: de werkgroep acht het altijd mogelijk om zelfstandig, zonder gemeente, duizend euro bij elkaar te krijgen. Overweging: Dit idee kan worden meegenomen bij de reeds geformuleerde zoekrichting 20, ‘Gemeentelijke subsidies kritisch bekijken’, waarin alle gemeentelijke subsidies kritisch tegen het licht worden gehouden met daarbij de vraag of sprake is van een kerntaak. Voorstel: het idee meegeven bij de verdere uitwerking van zoekrichting 20. 6. Noaberschap Idee: Hengeloërs werken samen; vele handen maken licht werk. Dit bespaart de gemeente veel geld en vergroot de saamhorigheid. Een cultuuromslag is nodig, maar komt vanzelf als de geldkraan dichtgaat. Overweging: dit idee kan worden beschouwd als een oproep tot het doorvoeren van bezuinigingen die tot gevolg hebben dat er een cultuuromslag zal plaatsvinden waardoor de zelfredzaamheid van organisaties toeneemt en de financiële afhankelijkheid van de gemeente vermindert. Noaberschap als uitgangspunt sluit aan bij de uitgangspunten voor dit proces van Herontwerp, zoals wij deze ook beschreven hebben in onze Sociale Visie 2020 (vastgesteld in de raadsvergadering van 14 december 2010) Voorstel: dit idee als ondersteuning van onze uitgangspunten te beschouwen en niet verder uit te werken als een specifieke zoekrichting. Ideeën rond het thema Slimmer organiseren 7. Intergemeentelijke samenwerking Idee: bepaalde taken van de gemeente waar mogelijk op eenzelfde wijze uitvoeren. Gemeenten houden wel allemaal hun eigen diensten, maar werken op dezelfde manier. Samenwerken kan per discipline (bv. inkoop, opleiding, ICT) en per beleidsterrein (bv. uitvoering sociale verzekeringswetten, milieu) Overweging: dit idee van ‘shared services’ is in feite al aanwezig in de bestaande bezuinigingsopgave bij de bedrijfsvoering. Voorstel: dit idee meegeven bij de opgave rond de bedrijfsvoering. 8. Kwaliteitsindicatoren Idee: Invoeren van kwaliteitsindicatoren voor de werkprocessen van de gemeente. Zowel bij de operationele taken als bij beleidszaken. De verantwoordelijkheid voor processen duidelijk beleggen (proceseigenaar). Doelmatig, doeltreffend en rechtmatig werken; voldoen aan kwaliteitseisen.
4
Overweging: dit idee en idee nr 16 (Hengelo’s Q- systeem voor de gemeentelijke organisatie) raken de algemene bedrijfsvoering van de ambtelijke organisatie. Voorstel: dit idee meegeven bij de opgave rond de bedrijfsvoering. Zie ook onder 16. 9. Manier van communiceren Idee: de wijze waarop de gemeente communiceert richting de burger kritisch onder de loep nemen. Aanleiding: aantal, maar vooral versnippering van inloopavonden (voorlichting/inspraak) en de luxe folders. Dit idee beoogt een effectievere, goedkopere, meer op de behoefte toegesneden communicatie op te leveren. Overweging: het idee heeft overeenkomsten met idee nr 12. Deze twee ideeën zouden samengevoegd kunnen worden tot een nieuwe zoekrichting. Voorstel: samennemen met idee nr 12 en benoemen tot een nieuwe zoekrichting ‘Communicatie’. Ideeën rond het thema ‘Wie heeft er een briljant idee??’ 10. Energiebesparing met eenvoudige maatregelen Idee: door isolatie, plaatsing van dubbele tariefmeters, schakelklokken, en diverse andere ideeën kan er een aanzienlijke energiebesparing worden bereikt en dus ook een kostenbesparing. Overweging: dit idee kan op diverse plaatsen in de bestaande zoekrichtingen worden meegenomen. Gekeken is naar aansluiting bij zoekrichting 26 over Duurzaamheid; echter deze zoekrichting bevindt zich meer op het beleidsmatige vlak. Daar waar het veelheid van gebouwen en accommodaties van de gemeente betreft kan het meegegeven worden bij de inrichting van het Vastgoedbedrijf (beheer). Het betreft hier dan de bedrijfsvoering van het toekomstige vastgoedbedrijf. Voorstel: dit idee meegeven bij zoekrichting 14. 11. Bezuinigen in de gemeente door gebruik te maken van de bij senioren aanwezige kennis. Idee: een expertgroep van senioren op te richten. Deze groep kan bij de planvorming geraadpleegd worden voor een second opinion. Senioren kunnen op deze manier ook wat terug doen voor de maatschappij. In het idee worden verschillende (technische) voorbeelden uit het verleden genoemd, waarbij een second opinion misschien tot andere besluitvorming had kunnen leiden. Overweging: Dit idee zet in op participatie van een specifieke groep uit onze samenleving bij het opstellen of uitvoeren van beleid. Voorstel: Het idee als waardevol te beschouwen en aan te merken als een nieuwe zoekrichting ‘expertgroep’. 12. Een eigen gemeentelijk huis aan huis blad Idee: De externe communicatie van de gemeente Hengelo, bestemd voor de eigen burgers loopt momenteel via de gemeentelijke pagina’s in het Hengelo’s Weekblad. Daarnaast vallen er van tijd tot tijd van de verschillende gemeentelijke diensten afzonderlijke folders of brochures in de bus. Deze vormen van communicatie in één medium, een eigen huis-aan-huisblad, op te nemen. Voor de burger biedt dit meer herkenbaarheid. Hij hoeft zich maar op één medium te concentreren. Ook kan via een eigen medium de betrokkenheid van de burger bij de gemeente beter tot uitdrukking worden gebracht. Het gaat immers niet om het Hengelose publiek, maar om de Hengelose burger. Dit betekent een essentieel andere relatie en dus ook een andere communicatiestijl. Kortom de relatie overheidburger kan via één eigen medium beter verduidelijkt en verbeterd worden. Overweging: Het idee heeft overeenkomsten met idee nr 9. Deze twee ideeen zouden samengevoegd kunnen worden tot een nieuwe zoekrichting. Voorstel: samennemen met idee nr 9 en benoemen tot een nieuwe zoekrichting ‘Communicatie’. Ideeën rond het gemeentebestuur, brandweer en middelen 13. Efficiency slag wethouders en gemeenteraad Idee: Het verminderen van het aantal wethouders met 1 (20%). In de coalitievorming is gekozen voor de maximale variant wat betreft het aantal wethouders. Verschillende, met Hengelo vergelijkbare gemeenten, zijn toegerust met een wethouder minder. Zeker nadat de nieuwe wethouders ingewerkt zijn en het reilen en zeilen hebben leren kennen moet het mogelijk zijn met 1 wethouder minder uit te komen en 1 assistent minder. De gemeenteraad 20% minder vragen laten stellen. Waarbij hun gevraagd wordt pragmatisch naar de eigen vragen te kijken en te bepalen welke vragen in dienst staan van de gemeente Hengelo en welke vragen voor eigen politiek gewin worden gesteld. Politiek opportunistische vragen moeten teruggedrongen worden omdat deze niet op het budget van de gemeente mogen drukken, zeker niet in tijden van bezuinigingen.
5
Om bovenstaand voorstel interessant te maken voor de leden van de gemeenteraad, en interessant en inzichtelijk voor de burgerij, is het van belang dat de gestelde vragen en moties, (zowel schriftelijk als mondeling) inzichtelijk worden gemaakt door middel van een Raadsinformatiesysteem (RIS) dat via internet toegankelijk is voor alle burgers van Hengelo. Daardoor kunnen ook de burgers de vragen beoordelen op zinnigheid. Overweging: Bij de coalitievorming is bewust gekozen voor het huidige aantal wethouders. Om gaande deze raadsperiode de samenstelling van het college te veranderen, lijkt niet raadzaam. Dit idee kan echter wel meegenomen worden naar de volgende raadsperiode, wanneer er opnieuw coalitieonderhandelingen gevoerd zullen worden. Het onderdeel vragen van de gemeenteraad is eveneens een nieuwe zoekrichting. Het Raadsinformatiesysteem is in ontwikkeling; dit element wordt meegenomen in de bestaande zoekrichting 34. Voorstel: nieuwe zoekrichting ‘efficiency slag wethouders en gemeenteraad’. Het RIS wordt meegenomen in de zoekrichting 34. 14. Braakliggend terrein en andere gronden in bezit van de gemeente Idee:Het doel van dit idee is om inkomsten te verwerven/te verhogen op de braakliggende en andere terreinen die in het bezit zijn van de gemeente. Daarvoor worden een aantal manieren aangedragen. Overweging: Dit idee sluit aan bij zoekrichting 42 Grondbedrijf en richt zich met name op de niet in exploitatie genomen gronden. Voorstel: dit idee meegeven bij de verdere uitwerking van zoekrichting 42. 15. De gebruiker betaalt Idee: Het idee zet in op het laten betalen van de gebruiker voor diensten die normaal of tot nu toe kosteloos worden aangeboden. Bij het idee worden een aantal voorbeelden genoemd. Effect van dit idee is naast het verhogen van de inkomsten voor de gemeente ook een verandering in gedrag- en denkpatroon van de burgers. Overweging: Dit idee heeft raakvlakken met zoekrichting 36 waarin o.a. het tarievenbeleid van de gemeente ter sprake komt. Voorstel: dit idee meegeven bij de verdere uitwerking van zoekrichting 36. Ideeën rond het thema Economie, ruimtelijke ordening en stadsbeheer 16. Hengelo’s Q- systeem voor de gemeentelijke organisatie (nieuwe zoekri?) Idee: Door het opzetten van een kwaliteitssysteem à la ISO 9001 worden de gemeentelijke processen zichtbaar en transparant. Daarmee weet de gemeente wat de processen kosten en kunnen kostprijsberekeningen worden gemaakt van de geleverde producten. Het maakt inzichtelijk en zichtbaar hoe processen lopen. De medewerkers worden bewust van hun processen. Zo wordt bijvoorbeeld duidelijk wat een bepaald product kost. Vergelijkingen met de markt zijn dan ook makkelijk te maken. Er wordt meer bedrijfsmatiger gewerkt. Het wordt ook duidelijk waar en hoe processen veranderd kunnen worden. Overweging: dit idee en idee nr 8 (Kwaliteitsindicatoren) raken de algemene bedrijfsvoering van de ambtelijke organisatie. Voorstel: dit idee meegeven bij de opgave rond de bedrijfsvoering. 17. Invoering tussentijdse effectmeting bij de te verstrekken subsidies Idee: Kern van het idee is dat door het invoeren van een (tussentijdse) effectmeting bij subsidies, bepaald kan worden of het geld nuttig en maximaal besteed wordt. Door prestatieafspraken krijgt de gemeente het gewenste resultaat binnen het geld wat daarvoor staat. Overweging: Dit idee heeft raakvlakken met idee nr 1. en zoekrichting 20, ‘Gemeentelijke subsidies kritisch bekijken’, waarin alle gemeentelijke subsidies kritisch tegen het licht gehouden in het licht van de vraag of sprake is van een kerntaak. Voorstel: Meegeven bij de verdere uitwerking van zoekrichting 20. 18. Life cycle als centrale eis bij projectontwikkeling en beheer en onderhoud Idee: Het idee zet in op de life-cycle als centrale eis bij projectontwikkeling en beheer en onderhoud. Verdienen kan hierbij op de tijdsfactor door een goede en meest voordelige balans te krijgen in de totale kosten van investering én beheer en onderhoud. Dit door bewustwording van de totale kosten van een project: laagste totale kosten voor het beste resultaat. Overweging: Dit idee is breder dan een enkel product van de gemeente en richt zich meer op de bedrijfsvoering van de projectontwikkeling binnen de gemeente. Voorstel: dit idee meegeven bij de opgave rond de bedrijfsvoering.
6
FINANCIËLE EN PERSONELE ASPECTEN
Nvt
COMMUNICATIE EN INSPRAAK
In de raadsvergadering van 25 januari 2011 is bij de behandeling van de procesnotitie Kerntaken en Herontwerp een motie aangenomen die oproept tot het instellen van een burgerdenktank binnen het bezuinigingsproces. Deze burgerdenktank is ingesteld en gevormd uit leden van het internetpanel. Zij zijn gevraagd worden gevraagd om bezuinigingsvoorstellen te formuleren. In twee avonden hebben 32 inwoners van Hengelo zich gebogen over de vragen wat de gemeente slimmer, anders en daardoor goedkoper zou kunnen doen. Het waren avonden met veel bruisende ideeën van betrokken Hengeloërs. De ideeën zijn in de genoemde rapportage opgenomen. De taak van de burgerdenktank is hiermee afgerond. Wel zullen de leden van de denktank op de hoogte gesteld worden van de behandeling van en de besluitvorming over de opbrengst van de denktank. Ze zijn op de hoogte van de gezamenlijke commissievergadering van 12 juli 2011 en raadsvergadering van 19 juli. Na de raadsvergadering van 19 juli zullen zij geïnformeerd worden over het resultaat. VERVOLGTRAJECT EN
–PRODUCTEN
VOORSTEL AAN DE RAAD
1) Met waardering kennis te nemen van de voorstellen van de Burgerdenktank; 2) De ideeën van de burgerdenktank als volgt in handen te stellen van het college: a. de ideeën met de nummers 9, 11, 12 en 13 (deels) aan te merken als nieuwe zoekrichtingen, waarbij 9 en 12 gecombineerd worden tot één zoekrichting ‘Communicatie’ , 11 als ‘expertgroep’ en 13 als ‘Efficiencyslag wethouders en gemeenteraad’. b. de ideeën met de nummers 1, 2, 3, 4, 5, 10, 13 (deels), 14, 15, 17 mee te geven bij de in de Kadernota van 12 april 2011 benoemde zoekrichtingen, waarbij de ideeën nr 1,5 en 17 worden meegegeven bij zoekrichting 20; de ideeën 2, 3, 10 bij zoekrichting 14; 4 bij zoekrichting 17; 13 (deels) bij zoekrichting 34; 14 bij zoekrichting 42 en 15 bij zoekrichting 36; c. de ideeën met nummers 7, 8, 16 en 18 meegeven bij de opgave in de bedrijfsvoering; d. idee nummer 6 als ondersteuning van de uitgangspunten als beschreven in de Sociale Visie 2020 te beschouwen en niet verder uit te werken als een specifieke zoekrichting; 3) Het college op te dragen de ideeën die gekenmerkt zijn als ‘nieuwe zoekrichtingen’ onder 2a te onderzoeken op (financiële) haalbaarheid en maatschappelijke effecten; 4) Over de ideeën als genoemd in 2a en 2b aan de raad te rapporteren bij de uitwerking van de bezuinigingsvoorstellen, die de raad ter besluitvorming in het najaar van 2011 zal ontvangen.
DE RAAD VAN DE GEMEENTE HENGELO,
De griffier,
De vice- voorzitter,
Gerrit-Jan Eeftink
Johan Harink
7
RAADSBESLUIT REGISTRATIENR.
BEHANDELEND AMBTENAAR
SECTOR
PORTEFEUILLEHOUDER
430352
Eeftink
Gri
--
ONDERWERP
Burgerdenktank ‘Vernieuwen en bezuinigen; de ideeën’
DE RAAD VAN DE GEMEENTE HENGELO, GELEZEN HET VOORSTEL VAN DE KASCOMMISSIE VAN DE RAAD, BESLUIT:
1) Met waardering kennis te nemen van de voorstellen van de Burgerdenktank; 2) De ideeën van de burgerdenktank als volgt in handen te stellen van het college: a. de ideeën met de nummers 9, 11, 12 en 13 (deels) aan te merken als nieuwe zoekrichtingen, waarbij 9 en 12 gecombineerd worden tot één zoekrichting ‘Communicatie’ , 11 als ‘expertgroep’ en 13 als ‘Efficiencyslag wethouders en gemeenteraad’. b. de ideeën met de nummers 1, 2, 3, 4, 5, 10, 13 (deels), 14, 15, 17 mee te geven bij de in de Kadernota van 12 april 2011 benoemde zoekrichtingen, waarbij de ideeën nr 1,5 en 17 worden meegegeven bij zoekrichting 20; de ideeën 2, 3, 10 bij zoekrichting 14; 4 bij zoekrichting 17; 13 (deels) bij zoekrichting 34; 14 bij zoekrichting 42 en 15 bij zoekrichting 36; c. de ideeën met nummers 7, 8, 16 en 18 meegeven bij de opgave in de bedrijfsvoering; d. idee nummer 6 als ondersteuning van de uitgangspunten als beschreven in de Sociale Visie 2020 te beschouwen en niet verder uit te werken als een specifieke zoekrichting; 3) Het college op te dragen de ideeën die gekenmerkt zijn als ‘nieuwe zoekrichtingen’ onder 2a te onderzoeken op (financiële) haalbaarheid en maatschappelijke effecten; 4) Over de ideeën als genoemd in 2a en 2b aan de raad te rapporteren bij de uitwerking van de bezuinigingsvoorstellen, die de raad ter besluitvorming in het najaar van 2011 zal ontvangen.
DE GEMEENTERAAD VAN HENGELO,
De griffier
19 JULI 2011
De voorzitter
8