GEMEENTE ZEEWOLDE VISIE HUISVESTING TIJDELIJKE ARBEIDSMIGRANTEN DE BOSRUITER

GEMEENTE ZEEWOLDE

VISIE HUISVESTING TIJDELIJKE ARBEIDSMIGRANTEN DE BOSRUITER TOETSING AAN HET OMGEVINGSPLAN/EXPERIMENTENKADER

Opdrachtnummer

:

07.16

Auteurs

:

mRO

Datum

:

april 2012

Versie

:

versie 5

Gemeente Zeewolde Visie huisvesting tijdelijke arbeidsmigranten De Bosruiter mRO /07.16-5/ april 2012

2

INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING .................................................................................. 5 1.1 1.2 1.3

AANLEIDING ............................................................................... 5 DOEL ....................................................................................... 6 LEESWIJZER ............................................................................... 7

2. VISIE OP DE ONTWIKKELING ...................................................... 9 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 3. 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

INLEIDING ................................................................................. 9 PERMANENTE BEHOEFTE AAN TIJDELIJKE HUISVESTING ............................... 9 KARAKTERISTIEK GEBIED .............................................................. 11 VORMGEVING HUISVESTING ........................................................... 14 VOORDELEN ............................................................................. 22 BELEID ................................................................................... 25 INLEIDING ............................................................................... RIJKSBELEID ............................................................................ PROVINCIAAL BELEID ................................................................... GEMEENTELIJK BELEID ................................................................. CONCLUSIE ..............................................................................

25 25 26 29 30

4. EXPERIMENTENKADER ............................................................... 31 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7

INLEIDING ............................................................................... VERSTERKING VITALITEIT LANDELIJK GEBIED ........................................ WAARBORGEN EN VERBETEREN KWALITEIT LANDELIJK GEBIED .................... OMGANG MET BESTAANDE SITUATIE EN FUNCTIES .................................. OMGANG MET NATUURWAARDEN ...................................................... ONTWIKKELINGSVISIE 2030 EN BIJDRAGE AAN SPEERPUNTEN .................... CONCLUSIE ..............................................................................

31 32 33 34 35 39 41

5. CONCLUSIE................................................................................ 43


3


4

1.

INLEIDING

1.1

Aanleiding

De Epe Groep B.V. is voornemens om op het terrein van de voormalige camping De Bosruiter te Zeewolde huisvesting voor arbeidsmigranten te realiseren. In 2008 is de exploitatie van de camping gestaakt en sindsdien is het terrein niet meer gebruikt. Het initiatief gaat uit van de realisatie van een aantal logiesgebouwen en centrale voorzieningen, waardoor voorzien kan worden in de huisvesting van maximaal 600 personen. Huisvesting met een dergelijke omvang en op deze plaats levert belangrijke voordelen op. De logiesgebouwen en voorzieningen worden gesitueerd op het terreindeel waar al infrastructuur van de voormalige camping aanwezig is. De laatste jaren is in Nederland sprake van een forse instroom van tijdelijke werknemers, met name uit de Midden- en Oost-Europese nieuwe EUlidstaten. Ook uit landen Bulgarije en Roemenië komen arbeiders naar Nederland om tijdelijke arbeid te verrichten. Een grote vraag naar seizoensarbeiders wordt onder meer veroorzaakt door het grote aantal vacatures in de landen tuinbouw. Naar verwachting zal deze vraag de komende jaren onverminderd hoog blijven en zelfs toenemen. Ook de toeristen- en horecasector (bijvoorbeeld hotelwezen) is afhankelijk van een groot aantal (buitenlandse) seizoenskrachten. Daarnaast zijn er sectoren, zoals de bouw, waarin een toenemende behoefte bestaat aan goedkope flexibele werkkrachten (flex- of leenarbeid). De bijdrage van arbeidsmigranten aan de economie is dus onmisbaar. Tijdelijke werknemers komen meestal zonder gezin naar Nederland om met lange werkdagen zoveel mogelijk te verdienen. Vanaf begin 2000 zijn de huisvestingsproblemen voor deze categorie toegenomen; berichten over erbarmelijke omstandigheden op campings of het ‘huisjesmelken’ in de grote steden haalden steeds meer de regionale en landelijke pers. Mede als reactie daarop zijn in de afgelopen jaren in de gemeenten en provincies waar veel tijdelijke werknemers uit het buitenland gehuisvest zijn, steeds meer initiatieven genomen om te komen tot verbeterde huisvesting. Het is immers van groot belang deze nieuwkomers een plek te geven in de samenleving. Voor de mensen zelf, maar ook voor hun omgeving moet de huisvesting goed worden geregeld. Er moeten structurele oplossingen gezocht worden voor een behoefte die allesbehalve tijdelijk is: de meeste arbeidsmigranten zijn hier weliswaar tijdelijk, de aanwezigheid van tijdelijke arbeidsmigranten als categorie is structureel. Er moet dus gezocht worden naar een structureel aanbod van huisvesting voor mensen die hier tijdelijk komen werken. Binnen de gemeente Zeewolde en in de omliggende gemeenten zijn ook honderden tijdelijke buitenlandse werknemers actief. De behoefte aan goede huisvestingsmogelijkheden voor tijdelijke werknemers is derhalve ook in de gemeente Zeewolde aanwezig.


5

De gemeente Zeewolde erkent de maatschappelijke behoefte aan goede huisvesting voor tijdelijke arbeidsmigranten. De gemeente wil mogelijkheden bieden voor huisvesting van tijdelijke werknemers in één of meer logiesgebouwen en heeft na een zorgvuldige afweging van diverse locaties de voorkeur uitgesproken voor de reeds genoemde locatie: het terrein van de voormalige camping de Bosruiter. Dit heeft zij vastgelegd in de beleidsnotitie ‘huisvesting seizoensarbeiders’. Het voormalige terrein van camping De Bosruiter is gelegen aan de Bosruiterweg 16 te Zeewolde. De locatie is gesitueerd in het buitengebied van de gemeente Zeewolde, ten noordwesten van de kern Zeewolde. Het perceel Bosruiterweg 16 ligt ten noorden van de Bosruiterweg en bevindt zich in het Vaartbos, dat onderdeel is van het Horsterwold, een groot bosgebied. In de bijgaande figuur is de ligging van het voormalige campingterrein weergegeven. De huisvesting zal uitsluitend gerealiseerd worden in de zuidwesthoek van het terrein en beslaat daardoor slechts een klein deel van het terrein.

Ligging en begrenzing van het voormalige campingterrein

1.2

Doel

Het perceel Bosruiterweg 16 heeft in het geldende bestemmingsplan de bestemming ‘Verblijfsrecreatie’ met de nadere bestemming ‘natuurkampeerterrein’. De realisatie van huisvesting voor arbeidsmigranten met centrale voorzieningen is in strijd met deze bestemming, daar dit geen


6

gebruik ten behoeve van verblijfsrecreatie betreft. Dit betekent dat om de huisvesting mogelijk te maken, het bestemmingsplan moet worden herzien. Bij de herziening van het bestemmingsplan dient rekening te worden gehouden met het ruimtelijk beleid van de provincie Flevoland. Dit beleid is vastgelegd in het Omgevingsplan Flevoland 2006. Hoewel de gemeente Zeewolde de realisatie van de huisvesting voor tijdelijke werknemers op het terrein van de voormalige camping De Bosruiter passend acht binnen het Omgevingsplan, heeft de provincie Flevoland laten weten dat alleen met toepassing van het ‘Experimentenkader Landelijk Gebied’ medewerking kan worden verleend aan het project. De provincie is de mening toegedaan dat de realisatie van de huisvesting niet passend is binnen het beleid van het Omgevingsplan. De provincie biedt in het Omgevingsplan voor ontwikkelingen waarvoor het ruimtelijk beleid te beperkend blijkt te zijn, de mogelijkheid om op experimentele basis het planologische regime voor de betreffende ontwikkeling en gebied te verruimen, het zogenoemde Experimentenkader. Hieraan zijn voorwaarden verbonden die in het Omgevingsplan zijn opgenomen. Het doel van de voorliggende rapportage is om invulling te geven aan het experimentenkader c.q. te onderbouwen dat dit kader kan worden toegepast om de huisvesting van de tijdelijke arbeidsmigranten op het terrein van de voormalige camping de Bosruiter mogelijk te maken. Hiertoe zal onder meer worden ingegaan op de voorwaarden die zijn verbonden aan toepassing van het experimentenkader. 1.3

Leeswijzer

De rapportage is als volgt opgebouwd. Hoofdstuk 2 omvat de visie op de ontwikkeling. Hiertoe zal in dit hoofdstuk worden ingegaan op de maatschappelijke behoefte aan huisvesting, op de vormgeving en voordelen van de voorgestane huisvesting. In hoofdstuk 3 wordt vervolgens het beleid besproken en de passendheid van de ontwikkeling in het beleid. Hierbij zal met name worden stilgestaan bij het provinciaal beleid. Hoofdstuk 4 beschrijft daarna hoe invulling gegeven wordt aan de voorwaarden uit het Experimentenkader. De verschillende voorwaarden worden hiervoor afzonderlijk besproken. Tot slot worden in hoofdstuk 5 conclusies getrokken.


7


8

2.

VISIE OP DE ONTWIKKELING

2.1

Inleiding

In dit hoofdstuk komt de visie op de realisatie van huisvesting voor tijdelijke werknemers aan de orde. Eerst wordt ingegaan op de maatschappelijke behoefte aan deze huisvesting. Vervolgens komt de karakteristiek van het gebied waar de huisvesting gerealiseerd moet worden aan de orde. Daarna wordt de vormgeving van de huisvesting beschreven. Tot slot worden aan aantal voordelen van de voorgestane vorm van huisvesting besproken. 2.2

Permanente behoefte aan tijdelijke huisvesting

De Nederlandse economie vraagt om extra arbeidskrachten. De openstelling van de grenzen met de Midden- en Oost-Europese landen, per 1 mei 2007, betekent dat werkgevers die arbeidskrachten nu gemakkelijk uit deze landen kunnen aantrekken. Ook kunnen hierdoor werknemers uit deze landen gemakkelijk bij Nederlandse werkgevers in dienst treden. De laatste jaren kent Nederland dan ook een forse instroom van tijdelijke werknemers, met name uit de Midden- en Oost-Europese EU-lidstaten. De verwachting is niet dat deze instroom bij een krimp van de Nederlandse economie substantieel zal afnemen. Werkloosheid op een deel van de arbeidsmarkt voorkomt niet dat er op een ander deel van die markt tekorten zijn. Werklozen zijn meestal niet in staat om de vacatures voor zeer gespecialiseerde arbeid te vervullen. Ook zijn zij vaak niet bereid om te werken in bepaalde minder aantrekkelijke banen voor ongeschoolden. Kortom, Nederlandse werklozen en immigranten zijn helemaal niet op zoek naar dezelfde banen. Arbeidsmigranten verrichten doorgaans via verschillende kanalen werkzaamheden in Nederland. Ze zijn rechtstreeks bij een werkgever in dienst, zijn via een uitzendbureau aan het werk of ze vestigen zich als zelfstandige zonder personeel (zzp’er). Ook kunnen zij via een buitenlands bedrijf in Nederland werkzaam zijn. Volgens de VROM-Inspectie waren in er februari 2008 (gebaseerd op de best bruikbare gegevens) in totaal circa 100.000 arbeidsmigranten uit Midden- en Oost-Europa in Nederland werkzaam. Hiervan waren er 22.000 zzp’er en 78.000 als werknemer in dienst. Van deze laatste categorie waren er 35.000 uitzendkrachten. Per 1 januari 2009 waren er in totaal 166.700 personen afkomstig uit Middenen Oost Europese landen in Nederland. Deze groep bestaat uit 65.000 ingeschrevenen bij het GBA, 87.000 bij het UWV, 7.000 werknemers met een Pools-Duitse nationaliteit en 7.700 ondernemers. Deze aantallen stijgen jaarlijks, met een piek tussen juli 2007 en juli 2008, na de openstelling van de grenzen. Het aantal Midden- en Oost Europeanen dat officieel in Nederland woont, is sinds 1996 van ruim 10.000 verzesvoudigd tot bijna 65.000 per 1 januari 2009. Het gaat vooral om Polen (55%), Bulgaren (16%) en Roemenen (10%).


9

Het voorgaande betekent dat in Nederland rekening gehouden moet worden met de vraag naar huisvesting van tijdelijke arbeidsmigranten. Nederland zal naar verwachting tot in lengte van dagen tijdelijke arbeidsmigranten nodig hebben. Dit heeft een permanente behoefte aan tijdelijk onderdak tot gevolg. De meeste arbeidsmigranten wonen immers niet in Nederland, ze verblijven hier tijdelijk. Bij hun huisvesting is dus sprake van logies, in plaats van wonen. Er moet een structureel aanbod komen van huisvesting voor mensen die hier tijdelijk komen werken. Dit is een dringende maatschappelijke behoefte die ook al geruime tijd bestaat. In opdracht van de Ministeries van VROM en SZW is al in 2005 door Regioplan een onderzoek uitgevoerd naar de aard en omvang van de huisvestingsproblematiek rond tijdelijke werknemers uit het buitenland. Van de gemeenten die aan dat onderzoek deelnamen gaf ruim de helft aan dat er in hun gemeente tijdelijke werknemers uit het buitenland werkzaam of woonachtig zijn. Tweederde had te maken met huisvestingsproblemen in de vorm van een tekort aan passende huisvesting en gebrekkige en ondeugdelijke huisvesting werden als de grootste problemen gezien. In de agrarische sector is een deel van de problematiek seizoensgebonden, maar voor de glastuinbouw geldt dat de huisvestingsproblemen zich gedurende een heel jaar voordoen. Dit laatste geldt eveneens voor de industrie, de bouw, de horeca en andere branches waar sprake is van inzet van tijdelijke werknemers uit het buitenland. De huisvesting vond en vindt zowel in de grote steden plaats als in rurale gemeenten en in zowel de woonkernen als de buitengebieden. In de grote steden en woonkernen betreft dat vooral pensions, kamerverhuurbedrijven en particuliere huiseigenaren. In de rurale gemeenten en buitengebieden vindt voornamelijk huisvesting op campings, bungalowparken, op het erf van boerderijen en bijgebouwen van bedrijven plaats. De werkgevers zijn belangrijke aanbieders van huisvesting voor tijdelijke werknemers. Dit is vaak op het bedrijventerrein zelf, maar ook door het opkopen van enkele woningen binnen een woonkern. Verder zijn er nog andere aanbieders actief, zoals ondernemers van campings en recreatieparken. Bij ongeveer een kwart van de gemeenten was in 2005 er sprake van malafide verhuurders of uitzendorganisaties die de huisvesting verzorgen. De problematiek is sinds 2005 alleen maar gegroeid. Door een tekort aan passende huisvesting worden er door werkgevers allerlei noodmaatregelen genomen of (semi)-illegale oplossingen bedacht om huisvesting aan tijdelijke werknemers aan te bieden. Daarnaast zijn er verhuurders en aanbieders actief die ondeugdelijke huisvesting aanbieden. Dit kan leiden tot ongewenste situaties en overlast. De overlast die door huisvestingsproblemen ontstaat, heeft op drie groepen betrekking: • De tijdelijke werknemers. Door overbewoning, onveilige situaties, gebrekkige hygiëne, weinig privacy, veel stress, et cetera heeft het nadelige gevolgen voor hun welzijn en veiligheid;


10

• •

De omwonenden. Door lawaai, samenscholing op straat, parkeeroverlast, verloop, overbewoning, verschillen in culturele achtergrond en door het ontbreken van toezicht neemt de leefbaarheid af; Overige groepen. Werkgevers en in mindere mate bezoekers van de gemeente en reguliere woningzoekenden ervaren overlast door de problematiek. Doordat werkgevers moeite hebben om voor huisvesting te zorgen, kunnen zij kampen met personeelsproblemen en leidt het regelen van huisvesting tot administratieve lasten en kosten.

Dat heeft tot gevolg gehad dat in de afgelopen jaren op alle niveaus beleid is ontwikkeld om tot een verbetering van de situatie te komen. Naast intensivering van toezicht en handhaving en het aanpassen van regelgeving is een belangrijk deel van dat beleid gericht op het verhogen van het aanbod van passende huisvesting. Het ontwikkelen van tijdelijke huisvesting voor arbeidsmigranten op de voormalige camping De Bosruiter sluit aan op het beleid om tot verhoging van het aanbod van passende huisvesting te komen. Daarmee wordt tegemoet gekomen aan een dringende maatschappelijke behoefte. 2.3

Karakteristiek gebied

Het voormalige natuurkampeerterrein De Bosruiter is gelegen in het Vaartbos, onderdeel van het bosgebied Horsterwold, en wordt omgeven door de loofbossen van dit grote bosgebied. Dit bosgebied behoort tot de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Het terrein zelf maakt geen onderdeel uit van de EHS. Aan de noordrand grenst het terrein aan de Hoge Vaart, aan de overzijde hiervan ligt een omvangrijk agrarisch gebied. Dit agrarisch gebied kenmerkt zich door openheid, grootschaligheid en een geometrisch verkavelingspatroon. In de nabijheid van de locatie, circa 1 km. noordoost-waards over de Bosruiterweg, ligt het vakantiepark ‘Buitenplaats Horsterwold’ met vakantiewoningen en bijbehorende voorzieningen. Het bedrijventerrein ‘Horsterparc en Trekkersveld’ ligt op circa 2 km afstand in dezelfde richting.


11

Situering voormalig campingterrein De Bosruiter (binnen rode contour)

Luchtfoto van het voormalige campingterrein De Bosruiter

Het terrein is alleen via de Bosruiterweg ontsloten. Ter hoogte van het bedrijventerrein ‘Trekkersveld- Horsterparc’ sluit deze aan op de Spiekweg (N207) welke in verbinding staat met overige regionale wegen. De ruimtelijke structuur van het terrein wordt gekenmerkt door een open veld temidden van het bos. Een waterstructuur van concentrisch gegraven sloten markeert de structuur van het (voormalige) kampeerterrein. Er is geen bebouwing aanwezig. Wel verharding in de vorm van ontsluitingswegen en – paden. Bij de realisatie van de huisvesting zal deze bestaande ruimtelijke structuur als uitgangspunt dienen.


12

Functionele structuur rondom het voormalige campingterrein

Verkavelingsstructuur rondom het voormalige campingterrein

Verkeersstructuur rondom het plangebied Gemeente Zeewolde Visie huisvesting tijdelijke arbeidsmigranten De Bosruiter mRO /07.16-5/ april 2012

13

Anno 2011 is het terrein niet meer in gebruik als natuurkampeerterrein. Eind 2008 is de exploitatie al gestaakt. Tot een volledige exploitatie van het kampeerterrein is het nooit gekomen. Slechts een gedeelte van het terrein is voor dat gebruik ingericht. Dit betreft het meest zuidwestelijke deel. Bij de realisatie van de huisvesting zal hierop worden ingespeeld. Een deel van het terrein is tijdelijk voor agrarische doeleinden (akker) gebruikt.

Toegang terrein vanaf de Bosruiterweg (bron: Google Maps)

Bosruiterweg, gezien in noordoostelijke richting, het voormalige campingterrein ligt links achter de bospercelen en is niet zichtbaar vanaf de weg (bron: Google Maps)

2.4

Vormgeving huisvesting

De huisvesting voor tijdelijke werknemers zal worden gesitueerd op het zuidwestelijke deel van het terrein van de voormalige camping. Dit heeft een omvang van circa 5 ha. Dit is het terreindeel dat in het verleden daadwerkelijk gebruikt is als camping en daartoe geschikt is gemaakt, onder meer door de aanleg van ontsluitingswegen en -paden. Deze ontsluitingsstructuur zal voor de nieuwe ontwikkelingen weer benut worden. Het terreindeel dat niet zal worden ingezet ten behoeve van de ontwikkelingen, zal een agrarische bestemming krijgen.


14

Gebouwen Ten behoeve van de huisvesting zullen op het terrein vijftien nieuwe logiesgebouwen worden gebouwd. Twaalf logiesgebouwen bestaan uit acht ‘logieseenheden’ en drie gebouwen bestaan uit zes ‘logieseenheden’. In totaal worden daardoor 114 logieseenheden gerealiseerd. Een logieseenheid is een eenheid voor meerdere personen die ruimtes delen. Een eenheid bestaat uit een woonvertrek met open keuken, 5 slaapvertrekken, hal, toiletruimte en badruimte. De vijftien geplande logiesgebouwen kunnen voorzien in de huisvestingsbehoefte van maximaal 600 personen. Per persoon is binnen de gebouwen 13,5 m² vloeroppervlakte beschikbaar. De logiesgebouwen zullen worden gecertificeerd door de Stichting Keurmerk Internationale Arbeidsbemiddeling (SKIA). Arbeidsmigranten mogen alleen tijdelijk gehuisvest worden in de gebouwen. Het gaat immers om tijdelijk verblijf van personen die elders hun hoofdverblijf hebben (logies). De logiesgebouwen worden ten noorden en ten zuiden van de bestaande ontsluitingsweg gesitueerd. De gebouwen bestaan uit twee bouwlagen met een kap. Deze hoogte wordt passend geacht bij de omgeving, omdat het terrein omgeven wordt door hoge bomen en de bebouwing door de beperkte hoogte niet boven de bomen uit zal komen, waardoor deze niet zichtbaar zal zijn vanuit de omgeving. Doordat de bebouwing alleen in het zuidwestelijke deel van het voormalige campingterrein wordt gerealiseerd, wordt de bebouwing zoveel mogelijk compact gehouden en geconcentreerd. Tegelijkertijd blijft er door de verdeling van de logieseenheden over verschillende gebouwen sprake van openheid tussen de bebouwing en ontstaat er geen aaneengesloten rij bebouwing. Naast de logiesgebouwen, zullen er ook drie gebouwen worden gerealiseerd voor centrale voorzieningen ten behoeve van de tijdelijke werknemers. In deze gebouwen worden de volgende functies gehuisvest: receptie, kantoren, leslokalen, winkelruimte (voor dagelijkse boodschappen), wasruimte, fitnessruimte, stilteruimte, recreatieruimte en opslagruimte. Deze drie gebouwen bestaan uit één bouwlaag met een kap en worden gesitueerd nabij

Artist impression huisvesting tijdelijke werknemers (bron: J. de Ruiter Holding bv) Gemeente Zeewolde Visie huisvesting tijdelijke arbeidsmigranten De Bosruiter mRO /07.16-5/ april 2012

15

de ingang van het terrein. Als men het terrein op- of afgaat zal men dus altijd langs deze gebouwen komen. Dit is wenselijk vanuit het oogpunt van sociale veiligheid en beheer. Bij de centrale voorzieningen worden ook enkele sportvelden aangelegd. Ontsluiting De bestaande ontsluitingsstructuur van het terrein zal gehandhaafd blijven. Dit betekent dat de bestaande ontsluiting aan de zuidzijde op de Bosruiterweg blijft bestaan, evenals de bestaande geasfalteerde ontsluitingswegen op het terrein zelf. De wegen op het terrein (3,5 meter breed) zullen wel op bepaalde plekken enigszins worden verbreed. Aan beide zijden zullen betonnen grasblokken met een breedte van 0,70 meter worden aangebracht, zodat de weg visueel smal lijkt, maar wel tot 5 meter breedte berijdbaar is. Langs de ontsluitingswegen zal verlichting worden aangebracht. Het terrein wordt niet openbaar toegankelijk. Daartoe zal de ingang worden afgesloten met een slagboom. Verkeer De ontsluiting van het terrein komt uit op de Bosruiterweg. Deze weg maakt deel uit van het wegennetwerk in het buitengebied van Zeewolde. De Bosruiterweg sluit aan de oostzijde aan op de Spiekweg (N705), via welke de Gooiseweg (N305) bereikbaar is. Vanaf deze weg kunnen de kern Zeewolde en andere steden en dorpen snel bereikt worden. De realisatie van de huisvesting voor tijdelijke werknemers zal gevolgen hebben voor het verkeer op de Bosruiterweg. DHV heeft daarom onderzoek verricht om de verkeerskundige impact van de ontwikkeling van de huisvesting in kaart te brengen1. Doel van dit onderzoek is om aan te geven wat het verschil is tussen de verkeersgeneratie van het huidige bestemmingsplan (waarin een recreatieve bestemming voor het terrein De Bosruiter is opgenomen) en een nieuw bestemmingsplan (waarin de ontwikkeling van de huisvesting mogelijk wordt gemaakt) en of de ontsluitingsroute via de Bosruiterweg het verkeer kan verwerken. Uit het onderzoek van DHV blijkt het volgende. Huidig bestemmingsplan met recreatieve bestemming In het huidige bestemmingsplan heeft het plangebied een recreatieve bestemming. Verkeersgeneratie De huidige intensiteit op de Bosruiterweg is ongeveer 300 motorvoertuigen op een werkdag (per etmaal). Echter, het terrein met de huidige recreatieve bestemming is (nog) niet ontwikkeld. Indien er conform het geldende bestemmingsplan een recreatieve functie op het gehele terrein plaats zal vinden, is de inschatting dat het verkeer toeneemt met ongeveer 1.200 motorvoertuigen op een gemiddelde werkdag per etmaal. Dit betekent dat gezien de huidige intensiteit op de Bosruiterweg en de mogelijk te ontwikkelen recreatieve functie binnen het huidige bestemmingsplan, de Bosruiterweg 1.500 motorvoertuigen per etmaal dient te kunnen verwerken. 1

DHV, ‘Memo Ontwikkeling logies seizoensarbeiders’, kenmerk MO-AF20120231, 13 april 2012


16

Huidig wegprofiel en wegfunctie De Bosruiterweg heeft een wegbreedte van 3,6 meter. Dit betekent dat het verkeer op de weg elkaar niet kan inhalen. Om deze reden zijn er een aantal locaties waar er door een verbreding of zijstraat een mogelijkheid tot passeren is. Hierdoor kan de huidige hoeveelheid verkeer van 300 motorvoertuigen per etmaal zonder knelpunten afgewikkeld worden.

Wegbreedte Bosruiterweg (bron: DHV)

De Bosruiterweg heeft als wegtype “erftoegangsweg type II” (buiten de bebouwde kom). Dit wegtype dient in het algemeen voor wegen tot een intensiteit van ongeveer 1.500 motorvoertuigen (per etmaal). Op basis van het huidig gebruik, de huidige inrichting en de huidige wegfunctie kan gesteld worden dat de huidige weg voldoet. Nieuw bestemmingsplan met ontwikkeling huisvesting tijdelijke werknemers In het nieuwe bestemmingsplan vervalt de recreatieve functie. Deze wordt voor een deel vervangen door een bestemming die de ontwikkeling van de huisvesting voor tijdelijke werknemers mogelijk maakt. Het resterende deel zal een agrarische bestemming krijgen, waardoor de recreatieve functie in het geheel wordt wegbestemd en niet meer mogelijk is. Toekomstige verkeersgeneratie De huidige intensiteit op de Bosruiterweg is ongeveer 300 motorvoertuigen op een werkdag (per etmaal). Met de realisatie van de huisvesting voor tijdelijke werknemers, neemt het verkeer ten opzichte van de huidige situatie toe. De toename van het verkeer is ongeveer 950 motorvoertuigen op een werkdag per etmaal. Dit betekent dat gezien de huidige intensiteit op de Bosruiterweg en de ontwikkeling van de huisvesting de Bosruiterweg circa 1.250 motorvoertuigen per etmaal moet kunnen verwerken. Toekomstig wegprofiel en wegfunctie Het verkeer neemt toe tot circa 1.250 motorvoertuigen per etmaal. Hierdoor zal het, vaker dan in de huidige situatie, voorkomen dat verkeer van tegengestelde richtingen elkaar tegenkomt. Door aanwezig fietsgebruik en toegankelijkheid van landbouwverkeer en brandweer wordt aanbevolen om maximaal om de 300 meter en bij voorkeur om de 200 meter een inhaal mogelijkheid te creëren. Om de mogelijkheid te creëren dat een auto een vrachtauto kan inhalen is een wegbreedte nodig van minimaal 5,50 meter (op basis van ASVV, stilstaand voertuig en een rijdend voertuig) en idealiter een uitwijkvak van 20 meter lang (in verband met een mogelijke vrachtwagen of landbouwvoertuig).


17

De huidige wegbreedte is 3,6 meter, waardoor het vak (bij een benodigde wegbreedte van 5,5 meter) 1,90 meter breed dient te zijn. Indien er te weinig inhaallocaties zijn op de weg is de kans groot dat er meer voertuigen door de berm gaan rijden (vanwege de beperkte wegbreedte), waardoor bermschade kan optreden. Conclusie De realisatie van de huisvesting heeft een kleinere impact op de verkeersstromen dan de huidige bestemming (recreatieve functie). Immers, met de recreatieve functie zal het aantal verkeersbewegingen circa op de Bosruiterweg circa 1.500 bedragen en met de huisvesting circa 1.250. Doordat de huidige bestemming op het moment niet benut wordt, bedraagt de huidige intensiteit op de Bosruiterweg niet meer dan 300 motorvoertuigen per etmaal. De capaciteit van de Bosruiterweg is voldoende om de toename van het verkeer als gevolg van de huisvesting op te vangen. Deze weg heeft een maximale capaciteit van circa 1.500 mvt per etmaal, terwijl de intensiteit na realisatie van de huisvesting circa 1.250 zal bedragen. Derhalve zal door de komst van de huisvesting de maximale capaciteit niet worden overschreden. Bij de ontwikkeling van de huisvesting is het wel nodig om zorg te dragen voor goede uitwijkvakken langs de Bosruiterweg. Naar aanleiding van de bovengenoemde onderzoeksresultaten is besloten om het aantal uitwijkplaatsen langs de Bosruiterweg te vergroten. Daartoe zullen aan de zuidzijde van de weg tussen het plangebied en het bedrijventerrein Trekkersveld een aantal extra uitwijkplaatsen worden aangelegd. Deze zullen bestaan uit 39 stelconplaten. De uitwijkplaatsen zullen een lengte van 20 meter krijgen en een breedte van 2 meter. Hiermee ontstaat met de breedte van de Bosruiterweg van 3,6 meter ter plaatse van de uitwijkplaatsen een totale wegbreedte van 5,6 meter. Dit betekent dat voldaan wordt aan de

Uitwijkplaatsen langs de Bosruiterweg Gemeente Zeewolde Visie huisvesting tijdelijke arbeidsmigranten De Bosruiter mRO /07.16-5/ april 2012

18

minimaal vereiste wegbreedte van 5,5 meter. Er is dan voldoende ruimte om ongehinderd doorgang te verlenen aan hulpverleningsvoertuigen en landbouwverkeer. De uitwijkplaatsen zullen zo goed mogelijk zichtbaar worden gemaakt. De ligging van de uitwijkplaatsen en de afstanden tussen de uitwijkplaatsen worden weergegeven in de bijgaande afbeelding. Ten behoeve van de veiligheid zal ook verlichting langs de Bosruiterweg worden aangebracht. Parkeren De parkeerbehoefte die de huisvesting met zich meebrengt zal worden opgevangen op het terrein zelf. Hiertoe worden tussen de logiesgebouwen kleine parkeerterreintjes aangelegd. Daarnaast wordt voorzien in één groot parkeerterrein, nabij de centrale voorzieningen. Voorts kan het bestaande parkeerterrein aan de toegangsweg worden ingezet voor het opvangen van de parkeerbehoefte. Op grond van het aantal kamers (570, 5 per logieseenheid * 114 eenheden) zijn er 228 plaatsen nodig. Hierbij is uitgegaan van de parkeernorm van kamerverhuur die 0,4 parkeerplaatsen per kamer is. In verband met de maximale bezetting (600 personen, op 30 kamers twee personen) worden minimaal 240 parkeerplaatsen nodig geacht. Dit komt ook overeen met een autobezetting van 2,5 personen, die in de praktijk aannemelijk blijkt. Op het terrein worden 198 parkeerplaatsen aangelegd en op het bestaande parkeerterrein langs de toegangsweg kan de resterende behoefte van 42 parkeerplaatsen opgevangen worden (hier zijn 44 plaatsen aanwezig). Derhalve wordt er voorzien in voldoende parkeergelegenheid. Groen- en waterstructuur en landschappelijke inpassing Het terrein is vrijwel geheel omgeven door bospercelen van het Vaartbos. Het terrein ligt bovendien op grote afstand van de Bosruiterweg. Hierdoor is alleen de entree van het terrein vanaf de openbare weg zichtbaar. Dit heeft tot gevolg dat het terrein een uitstekende landschappelijke inpassing kent. De bestaande landschappelijke inpassing zal niet alleen worden gehandhaafd, maar bovendien worden versterkt, omdat er een afschermde groenbuffer zal

Inrichtingsplan huisvesting tijdelijke werknemers (bron: J. de Ruiter Holding bv) Gemeente Zeewolde Visie huisvesting tijdelijke arbeidsmigranten De Bosruiter mRO /07.16-5/ april 2012

19

worden aangelegd tussen de het deel van het terrein dat voor de huisvesting wordt aangewend en het resterende deel van het terrein. Direct rondom de gebouwen blijft net als nu groen in de vorm van grasvelden aanwezig. Doordat direct rondom de gebouwen veel groen aanwezig is, is het bebouwingspercentage relatief laag. Dit komt ten goede aan de uitstraling van het terrein. De bestaande waterstructuur zal worden gehandhaafd. Het huidige concentrische slotenpatroon zal dus ongewijzigd blijven bestaan, evenals de waterlopen die aan een aantal zijden van het terrein aanwezig zijn.

Artist impression huisvesting tijdelijke werknemers (bron: J. de Ruiter Holding bv)

Natuurontwikkeling Tegelijkertijd met de ontwikkeling van de huisvesting zal ook de natuurlijke structuur worden versterkt. Het terrein ligt aan de Hoge Vaart. De provincie Flevoland, het waterschap en Staatsbosbeheer geen deze vaart inrichten om te voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Hiervoor zal aan beide oevers een strook van 20 meter breed worden ingericht ten behoeve van moerasontwikkeling. Staatsbosbeheer beschikt daarvoor reeds over alle benodigde gronden langs de Hoge Vaart, met uitzondering van de strook die behoort tot het voormalige campingterrein. Met de initiatiefnemer van de huisvesting is overeen gekomen dat hij deze strook van 20 meter breed zal inzetten voor het KRW project en deze strook zal inrichten (en onderhouden) als moeraszone. Hierdoor ontstaat een aaneengesloten moerasstrook van 20 meter aan beide zijden van de Hoge Vaart. Dit heeft een positief effect op de natuur in de omgeving.


20

Omvormen camping naar huisvesting arbeidsmigranten. Moerasontwikkeling aan Hoge Vaart van 20 m breed Moerasontwikkeling Staatsbosbeheer aan beide oevers Bestemming verblijfsrecreatie in gebruik als akker

Zoon, buro voor ecologie, heeft de moerasontwikkeling ter plaatse van het voormalige campingterrein in overleg met Staatsbosbeheer nader uitgewerkt2. Onderstaand is een dwarsprofiel opgenomen van de moerasontwikkeling en een impressie van de mogelijke toekomstige levensgemeenschappen in de moeraszone. Er zal leefruimte ontstaan voor wilgen, riet, waterplanten, otters en bevers. De grond die uitgegraven wordt voor de moerasontwikkeling zal verwerkt moeten worden op het eigen terrein. In de beschoeiing langs de Hoge Vaart zullen enkele gaten worden gemaakt, op de waterspiegel en juist daaronder, voor dieren. De waterstrook (0 tot 8 meter vanaf de landzijde) zal een 5 jaarlijks beheer gaan kennen. Beheer van overjarig waterriet (15 tot 20 meter vanaf de landzijde) kan in vorstperioden geschieden. De zone zal ten behoeve van de natuurontwikkeling niet toegankelijk worden voor mensen. 2 Zoon, buro voor ecologie, ‘Moerasontwikkeling langs Hoge Vaart – terrein Bosruiterweg 16 Zeewolde’, 19 januari 2012


21

Technisch dwarsprofiel moerasontwikkeling (bron: Zoon, buro voor ecologie)

Impressie van mogelijke toekomstige levensgemeenschappen in de moeraszone (bron: Zoon, buro voor ecologie)

Beheer Na realisatie van de huisvesting zal het complex beheerd worden door de initiatiefnemer. Dit betekent dat er sprake is van direct en dagelijks toezicht door een beheerder op het terrein. De beheerder van het complex is niet alleen voor de belangen van de verhuurder aanwezig, maar fungeert tevens als eerste aanspreekpunt voor de huurders. Tevens houdt de beheerder de ‘openbare orde’ op het park in het oog en zal daarbij zo nodig maatregelen treffen. De gemeente zal een convenant sluiten om afspraken vast te leggen over het beheer en toezicht, zowel ten aanzien van fysieke als sociale aspecten. Resterende deel terrein Een aanzienlijk deel van de voormalige camping zal niet worden aangewend voor de huisvesting van de tijdelijke werknemers. Dit deel zal een agrarische bestemming krijgen, zonder bouwmogelijkheden. Dit is conform het bestaande gebruik van de gronden. Dit betekent dat de geldende bestemming als natuurkampeerterrein vervalt en het niet langer mogelijk is de gronden voor deze functie te gebruiken. 2.5

Voordelen

De te realiseren huisvesting betreft een grootschalige opvang (maximaal 600 personen tegelijkertijd) in het buitengebied. Hieraan zijn een groot aantal voordelen verbonden. Deze worden onderstaand kort besproken.


22

Een sterk voordeel van de voorgestane huisvesting is de schaal. Allereerst levert de huisvesting een substantiële bijdrage aan de huisvestingsbehoefte. Daarnaast kan door de grootte de huisvesting efficiënt ontwikkeld en beheerd worden. Er zal sprake zijn van direct en dagelijks toezicht door een beheerder. Voorts maakt de schaal het mogelijk om op het terrein ook centrale voorzieningen ten behoeve van de arbeidsmigranten te realiseren. Deze voorzieningen komen tegemoet aan de dagelijkse levensbehoeften van de tijdelijke werknemers die in de huisvesting verblijven. Hierdoor wordt het verblijf voor hen een stuk aangenamer. De schaal zorgt ook voor een concentratie van de huisvesting. Verspreiding van de huisvesting in kleine plukjes c.q. enclaves, wordt zo tegengegaan. Dit is gunstig vanuit het oogpunt van handhaving, controle, beheer, voorkoming van overlast, voorkoming van verstening en verrommeling van het landschap, beperking verkeersbewegingen, etc. Een tweede voordeel van de te ontwikkelen huisvesting is dat er geen overlast is voor omwonenden. Deze zijn er immers niet bij de huidige locatie in het buitengebied. Bij huisvesting op een locatie in de kern van Zeewolde kan dit voordeel nooit bereikt worden. Een derde voordeel van de voorgestane huisvestingsvorm is dat er geen belemmeringen zijn voor de bedrijfsvoering van bedrijven. Bij huisvesting op een bedrijventerrein zou dit wel optreden omdat de huisvesting de milieuruimte van de bedrijven op het bedrijventerrein verkleind en daardoor in principe het bedrijventerrein minder geschikt maakt voor de vestiging van bedrijven. De dichtstbijzijnde bedrijven liggen op een grote afstand van het voormalige campingterrein, waardoor zij niet worden gehinderd in hun bedrijfsvoering en bedrijfsontwikkeling. Het vierde voordeel is dat ondanks dat de locatie van de huisvesting gelegen is in het buitengebied, deze in de nabijheid van het werk is. Immers, het merendeel van de arbeidsmigranten is werkzaam op de direct nabij gelegen bedrijventerreinen Trekkersveld en Horsterparc en in de landbouwsector die zich manifesteert in het omliggende landelijk gebied. De woon-werk afstand is hierdoor beperkt. Dit is zowel voor de arbeidsmigranten die gaan verblijven in de huisvesting als voor het verkeersbeeld gunstig. Een vijfde voordeel van de realisatie van huisvesting op de voorgestane locatie is dat er sprake is van een goede landschappelijke inpassing. Vrijwel het gehele voormalige campingterrein is omgeven door bospercelen, waardoor de logiesgebouwen niet zichtbaar zullen zijn in het landschap. Ook zal hierdoor geen verdichting en verrommeling optreden van het landschapsbeeld. Geparkeerde auto’s zullen hierdoor eveneens aan het zicht worden onttrokken. Een laatste voordeel van de huisvesting op de voorgestane locatie is, dat dit niet ten koste gaat van de recreatieve functie. Door de nieuwe huisvesting zal de huisvestingsdruk op recreatieve functies zoals campings en bungalowparken afnemen, zodat deze weer meer hun ‘eigenlijke’ functie kunnen vervullen. Doordat het beoogde huisvestingsterrein al geruime tijd


23

geen recreatieve functie meer vervult, zal de onttrekking van dit terrein aan de recreatieve functie geen gevolgen hebben voor de recreatieve structuur van de gemeente Zeewolde.


24

3.

BELEID

3.1

Inleiding

In dit hoofdstuk komt het beleid met betrekking tot de huisvesting van arbeidsmigranten aan de orde. Achtereenvolgens wordt het beleid van het rijk, de provincie en de gemeente ten aanzien van de huisvesting besproken en wordt het initiatief voor de huisvesting afgezet tegen dit beleid. Hierbij wordt de meeste aandacht besteed aan het provinciaal beleid, om te laten zien dat de gemeente van mening is dat het initiatief voor de huisvesting passend is binnen dit beleid. 3.2

Rijksbeleid

Ruimte voor arbeidsmigranten Het Rijk erkent dat de groeiende instroom van buitenlandse werknemers en de daarmee gepaard gaande huisvestingsvraag een groot probleem is. De VROM-Inspectie heeft daarom in november 2010 de handreiking ‘Ruimte voor arbeidsmigranten’ uitgegeven. Dit is een handreiking voor de huisvesting voor werknemers uit de EU die tijdelijk in Nederland verblijven. De VROM-Inspectie wil samen met gemeenten en andere organisaties werken aan ruimte voor arbeidsmigranten die tijdelijk in Nederland verblijven: het bevorderen van fatsoenlijke oplossingen voor huisvesting, maar ook het voorkomen en tegengaan van misstanden en overlast. In de handreiking zijn suggesties en tips voor een plan van aanpak, voor het organiseren van huisvesting en een effectieve handhaving opgenomen. De gemeente is volgens de VROM-Inspectie de aangewezen partij om duidelijkheid te scheppen in waar, wanneer en hoe er arbeidsmigranten gehuisvest kunnen worden. Dat vraagt om een gemeentelijk beleidskader waarin gemeenten aangeven waar er mogelijkheden zijn om mensen te huisvesten en waarin randvoorwaarden voor de huisvesting vastgelegd worden. De huisvesting van tijdelijke werknemers is in de ogen van het Rijk dan ook lokaal maatwerk. In de handreiking wordt aangegeven dat het huisvesten van tijdelijke werknemers moet worden beschouwd als het bedrijfsmatig verschaffen van nachtverblijf. Het wordt dus niet onder de functie wonen geschaard, omdat deze mensen elders, in land van herkomst, hun hoofdverblijf hebben. Met de handreiking wil de VROM-Inspectie werkgevers, huisvesters en gemeenten en andere betrokkenen bij de huisvesting van arbeidsmigranten ondersteunen en stimuleren om actie te ondernemen. In een aantal sectoren zijn arbeidsmigranten onmisbaar, wat ook blijkt uit een voortgaande groei van de aantallen, ook in jaren van economische krimp. De uitdaging blijft volgens de VROM-Inspectie om ook de komende jaren om overlast en onveilige situaties te voorkomen, en om op een verantwoorde wijze in deze huisvestingsvraag te voorzien.


25

Relatie met het initiatief De ontwikkeling van tijdelijke huisvesting voor arbeidsmigranten op de voormalige camping De Bosruiter past binnen het rijksbeleid, zoals dat is vastgelegd in de handreiking. Middels lokaal maatwerk wordt in fatsoenlijke huisvesting voor tijdelijke werknemers voorzien, zodat misstanden en overlast wordt voorkomen. 3.3

Provinciaal beleid

Omgevingsplan Flevoland 2006-2015 en Beleidsregel kleinschalige ontwikkelingen in het landelijk gebied Voor de huisvesting van tijdelijke arbeidsmigranten geldt het beleid dat is opgenomen in het Omgevingsplan 2006 en de beleidsregel ‘kleinschalige ontwikkelingen in het landelijk gebied’. Het terrein waar de huisvesting is voorzien behoort volgens het Omgevingsplan tot het landelijk gebied. De provincie wil de vitaliteit van het landelijk gebied vergroten en de gebruiksmogelijkheden ervan meer afstemmen op de maatschappelijke behoeften. De inrichting en het gebruik zullen daardoor in bepaalde gebieden wijzigen. Dit hangt samen met schaalvergroting en verbreding in de landbouw, de groeiende ruimtevraag van de sector recreatie en toerisme, de beoogde versterking van de natuur en de noodzakelijke ingrepen in het watersysteem. Er zijn groeiende kansen voor combinaties en uitruil van functies. De strikte functiescheiding in het landelijk gebied is niet langer overal wenselijk. De provincie wil ruimte bieden aan nieuwe functies in het landelijk gebied ter verbreding van het economisch draagvlak en deze verweven met de bestaande landbouwfunctie.

Ontwikkelingsvisie 2030 Omgevingsplan Gemeente Zeewolde Visie huisvesting tijdelijke arbeidsmigranten De Bosruiter mRO /07.16-5/ april 2012

26

Vooral in de oostrand van Flevoland bestaan goede mogelijkheden voor een verweving van landbouw, recreatie, natuur, waterberging, kleinschalige bedrijvigheid en landelijk wonen, waardoor een lappendeken van functies kan ontstaan. Dit vraagt een zorgvuldige regie, zodat de kwaliteit van natuur, landschap, water en milieu behouden blijft. De provincie heeft de oostrand daarom ook verheven tot speerpuntgebied. De locatie waar de huisvesting voor arbeidsmigranten is voorzien, is gelegen in deze oostrand. Daartoe is het gebied en omgeving op de kaart van de ontwikkelingsvisie aangewezen als ‘Zoekgebied combinatie landbouw, natuur (inclusief landgoederen), verblijfsrecreatie en waterbeheer’. Wonen dient volgens het provinciaal beleid in principe plaats te vinden binnen of aansluitend bij bestaande kernen. Daarnaast is wonen in het landelijk gebied mogelijk op vrijkomende agrarische bouwpercelen. Op (voormalige) agrarische bouwpercelen in het landelijk gebied is er ruimte voor kleinschalige niet agrarische en agrarisch aanverwante activiteiten. Nieuwe niet-agrarische functies mogen geen afbreuk doen aan het verstedelijkingsbeleid. Vestiging van activiteiten in het buitengebied die thuishoren op een bedrijventerrein of in een woonkern is in principe niet toegestaan. Bovendien mogen ze de landschappelijke en cultuurhistorische kernkwaliteiten niet aantasten en moet rekening worden gehouden met de betreffende basiskwaliteiten. Milieuhygiënisch, landschappelijk en verkeerstechnisch ongewenste effecten moeten worden voorkomen. De beleidsregel ‘kleinschalige ontwikkelingen in het landelijk gebied’ maakt de tijdelijke groepshuisvesting van arbeidsmigranten tot 50 personen mogelijk op bestaande bouwpercelen. Bij activiteiten op (voormalige) agrarische bouwpercelen is de nadere invulling aan de gemeenten gelaten. De gemeenten moeten wel aan een aantal voorwaarden voldoen. De provincie let hierbij vooral op de relatie met het verstedelijkingsbeleid en de inpassing in de omgeving. Relatie met het initiatief De realisatie van huisvesting voor tijdelijke werknemers op het terrein van de voormalige camping De Bosruiter past naar de mening van de gemeente Zeewolde binnen het provinciaal ruimtelijk beleid. Hiervoor zijn de volgende redenen. De huisvesting betreft geen wonen, maar logies. Het gaat immers om tijdelijk verblijf van personen die elders hun hoofdverblijf hebben. Uitsluitend tijdelijk verblijf is dus toegestaan. De te realiseren huisvesting betreft dus een wezenlijk andere huisvestingsvorm dan permanente bewoning. Van verstedelijking van het landelijk gebied is met de realisatie van de huisvesting dan ook geen sprake. Logies ten behoeve van arbeidsmigranten is passend op de voorgestane locatie omdat dit vergelijkbaar is met verblijfsrecreatie. De locatie is in de ontwikkelingsvisie 2030 van het Omgevingsplan aangemerkt als ‘Zoekgebied combinatie landbouw, natuur (inclusief landgoederen), verblijfsrecreatie en waterbeheer’. Verblijfsrecreatie strookt dus met het Omgevingsplan. De logies


27

schurkt direct tegen verblijfsrecreatie aan. Hoewel de logies niet ten behoeve van verblijfsrecreatie is en daarmee naar de letter niet hetzelfde is als verblijfsrecreatie, is de ruimtelijke impact wel vergelijkbaar met die van verblijfsrecreatie. Immers, het betreft net als bij verblijfsrecreatie tijdelijk verblijf van personen die elders hun hoofdverblijf hebben. Daarnaast zullen bij de huisvesting centrale voorzieningen gerealiseerd worden, zoals een winkeltje, receptie en dergelijke, die vergelijkbaar zijn met de centrale voorzieningen die voorkomen op verblijfsrecreatieterreinen. Voorts zal de logiesbebouwing een omvang krijgen die ook bij verblijfsrecreatie mogelijk zou zijn. De provincie wil de vitaliteit van het landelijk gebied vergroten en de gebruiksmogelijkheden daarvan meer afstemmen op de maatschappelijke behoeften. De strikte functiescheiding is daarom niet langer overal wenselijk in het landelijk gebied. De provincie wil ruimte bieden aan nieuwe functies in het landelijk gebied ter verbreding van het economisch draagvlak. De realisatie van huisvesting voor tijdelijke werknemers op het terrein van de voormalige camping de Bosruiter past goed in dit beeld. Het gebruik van het terrein wordt afgestemd op een dringende maatschappelijke behoefte: de vraag naar passende huisvesting. Er is ook sprake van een nieuwe functie die de vitaliteit van het landelijk gebied en het economisch draagvlak vergroot. De Nederlandse economie kan immers niet zonder arbeidsmigranten. De arbeidsmigranten zijn van groot belang voor in Zeewolde gevestigde bedrijven. Veel bedrijven zijn voor hun functioneren afhankelijk van tijdelijke werknemers. De huisvesting verbetert daarmee het vestigingsklimaat voor bedrijven in de gemeente Zeewolde. Doordat veel arbeidsmigranten werkzaam zijn op de nabij gelegen bedrijventerreinen Trekkersveld en Horsterparc en bij landbouwbedrijven in de gemeente, ondersteunt de huisvesting een zeer belangrijke economische tak voor de economische vitaliteit van het landelijk gebied in de gemeente. Door de realisatie van de huisvesting kunnen arbeiders dicht bij hun werk verblijven, in passende en kwalitatief goede huisvesting. Onwenselijke en illegale woonsituaties worden zo voorkomen. De ontwikkeling van de huisvesting op het voormalige campingterrein past ook prima in de provinciale visie die aangeeft dat er in de oostrand van Flevoland een lappendeken van functies kan ontstaan, door een verweving van functies. De huisvestingslocatie is gelegen in het zoekgebied voor de combinatie van functies. De realisatie van de huisvesting zorgt ervoor dat er een nieuwe functie wordt toegevoegd aan de lappendeken en dat de bestaande functies landbouw, recreatie en natuur verweven worden met deze nieuwe functie. Net zoals landbouw, recreatie en natuur, is ook de tijdelijke huisvesting een functie die hier passend is, gezien de directe nabijheid van de werkgelegenheid: de bedrijventerreinen Trekkersveld en Horsterparc en de landbouwgronden. Bovendien worden de kwaliteit van natuur en landschap niet geschaad door de komst van de huisvesting. Doordat het terrein vrijwel geheel omgeven is door bospercelen, wordt het landschapsbeeld niet aangetast. De huisvesting zal niet zichtbaar zijn vanuit het omliggende landschap, er treedt geen ‘verrommeld’ of ‘versteend’ beeld op. Er is dus sprake van een goede landschappelijke inpassing. De gronden rondom het terrein behoren tot de Ecologische Hoofdstructuur, het terrein zelf niet. Uit


28

natuuronderzoek3 blijkt dat de ontwikkeling van de huisvesting geen (significante) negatieve effecten heeft op de Ecologische Hoofdstructuur en daarmee de natuurkwaliteit. Voorts is de huisvesting ook verkeerstechnisch inpasbaar, daar de capaciteit van de Bosruiterweg, de ontsluitingsweg, niet zal worden overschreden. 3.4

Gemeentelijk beleid

Notitie huisvesting seizoensarbeiders De gemeente Zeewolde is zich bewust van de maatschappelijke behoefte aan goede huisvesting voor tijdelijke werknemers. Het college van B & W van Zeewolde heeft daarom op 6 september 2011 ingestemd met de ‘Notitie huisvesting seizoensarbeiders’. Het college wil mogelijkheden bieden voor huisvesting van tijdelijke werknemers in één of meer logiesgebouwen en heeft daarbij de voorkeur uitgesproken voor de locatie van de voormalige camping De Bosruiter aan de Bosruiterweg. De gemeente hecht aan kwalitatief goede huisvesting, gericht op de lange termijn, met een capaciteit voor 300 tot 600 in Zeewolde werkzame personen. Locatie De Bosruiter Deze locatie omvat een terrein van circa 20 ha met de bestemming "natuurkampeerterrein". Het terrein is in beginsel geschikt voor de plaatsing van één of meer logiesgebouwen ten behoeve van huisvesting van tijdelijke werknemers. Het hiervoor benodigde terreinoppervlak is echter naar inschatting van de gemeente aanzienlijk kleiner dan 20 ha. Afhankelijk van de mate van concentratie van de logiesgebouwen (uitgaande van maximaal twee bouwlagen) en de eventuele behoefte aan extra voorzieningen zou voor 300 tot 600 eenheden een oppervlakte van maximaal 5 ha toereikend moeten zijn. Herziening bestemmingsplan Om de bestemming van het terrein te wijzigen is een herziening van het geldende bestemmingsplan vereist. De gemeenteraad is de bevoegde instantie om het bestemmingsplan te wijzigen. De benodigde planologische procedure wordt niet eerder opgestart dan nadat de initiatiefnemer overeenstemming heeft bereikt met de huidige particuliere grondeigenaar. Randvoorwaarden Aan de benodigde planologische medewerking worden de volgende voorwaarden gesteld: 1. De huisvesting dient gecertificeerd te worden door de Stichting Keurmerk internationale Arbeidsbemiddeling (SKIA) 2. De logiesgebouwen moeten een minimale oppervlakte hebben van 500 m² in één of twee bouwlagen; 3. De noodzakelijke planherziening dient betrekking te hebben op het gehele terrein van 20 ha, waarbij er een nader te bepalen groenbuffer komt tussen het terrein met de bestemming "logiesgebouwen" en het resterende terrein met de bestemming "natuurkampeerterrein" (RvN); 4. De terreineigenaar gaat ermee akkoord dat er op het terrein met de 3 Zoon, buro voor ecologie, ‘Quickscan natuur terrein aan de Bosruiter in Zeewolde’, 22 december 2011.


29

bestemming RvN alsnog een wintersluiting (tussen 1/11 en 15/3) van kracht wordt, conform het reguliere beleid voor natuurkampeerterreinen; 5. De plankosten en de eventuele planschade zijn voor rekening van de initiatiefnemer; dit wordt vooraf vastgelegd in een overeenkomst. Relatie met het initiatief De ontwikkeling van de voorgestane huisvesting op het terrein van de voormalige camping aan de Bosruiterweg strookt met het gemeentelijk beleid voor de huisvesting van arbeidsmigranten, zoals opgenomen in de ‘Notitie huisvesting seizoensarbeiders’. De ontwikkeling voldoet aan alle in de notitie genoemde uitgangspunten en randvoorwaarden. 3.5

Conclusie

Hierboven is het beleid van het rijk, de provincie en gemeente besproken met betrekking tot de ontwikkeling van huisvesting van tijdelijke werknemers. Het initiatief om dergelijke huisvesting te realiseren op het terrein van de voormalige camping de Bosruiter is afgezet tegen dit beleid. Hieruit komt naar voren dat de gemeente Zeewolde van mening is dat dit initiatief past binnen het beleid van alle drie de overheidslagen.


30

4.

EXPERIMENTENKADER

4.1

Inleiding

Het Omgevingsplan Flevoland 2006 bevat het integrale omgevingsbeleid voor de provincie Flevoland in de periode 2006-2015 met een doorkijk naar 2030. In het Omgevingsplan is aangegeven dat de provincie ruimte wil bieden aan nieuwe (niet agrarische) functies ten behoeve van de versterking van de vitaliteit van het landelijk gebied. Het beleidskader voor het landelijk gebied is nader uitgewerkt in de beleidsregel ‘Kleinschalige ontwikkelingen in het landelijk gebied’. In het hoofdstuk ‘Beleid’ is beschreven dat de gemeente Zeewolde van mening is dat de realisatie van huisvesting voor tijdelijke werknemers op het terrein van de voormalige camping de Bosruiter past binnen het beleidskader van het Omgevingsplan en daarmee het provinciaal beleid. De provincie Flevoland is het hier niet mee eens en heeft laten weten dat alleen met toepassing van het ‘Experimentenkader Landelijk Gebied’ medewerking kan worden verleend aan de ontwikkeling van de huisvesting. Experimentenkader De provincie biedt in het Omgevingsplan voor ontwikkelingen waarvoor het beleidskader te beperkend blijkt te zijn, de mogelijkheid om op experimentele basis het planologische regime voor de betreffende ontwikkeling en gebied te verruimen. Voorwaarde hiervoor is dan wel dat hieraan een tussen gebiedspartners overeengekomen integraal plan voor dat gebied ten grondslag ligt, waarin een kwaliteitsimpuls voor het gebied wordt aangetoond. Voor het creëren van een integrale kwaliteitsimpuls moet het plan inzicht bieden in: • de ambities voor het versterken van de vitaliteit van het landelijk gebied; • het waarborgen en verbeteren van de kwaliteit van het landelijk gebied (natuur, landschap, cultuurhistorie, aardkundige waarden, extensieve vormen van recreatie), bijvoorbeeld door eisen van verevening en randvoorwaarden voor nieuwe functies te stellen; • de wijze waarop met de bestaande situatie en functies in het gebied wordt omgegaan; • de wijze waarop hierbij omgegaan wordt met natuurwaarden (saldobenadering); • de wijze waarop het experiment past binnen de ontwikkelingsvisie 2030 en bijdraagt aan de provinciale opgaven voor de speerpunten. In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe bij de ontwikkeling van de huisvesting voor tijdelijke arbeidsmigranten op het voormalige campingterrein invulling gegeven wordt aan de hierboven genoemde voorwaarden. De voorwaarden worden onderstaand stuk voor stuk uitgewerkt. Zo wordt duidelijk hoe de ontwikkeling een bijdrage levert aan de kwaliteit van het landelijk gebied. Op deze wijze wordt de benodigde onderbouwing gegeven voor toepassing van het experimentenkader, zodat de huisvesting planologisch mogelijk gemaakt kan worden.


31

4.2

Versterking vitaliteit landelijk gebied

De provincie Flevoland wil de vitaliteit van het landelijk gebied vergroten en de gebruiksmogelijkheden ervan meer afstemmen op de maatschappelijke behoeften. Heel duidelijk is de groeiende vraag aan huisvesting voor tijdelijke arbeidsmigranten geconstateerd (zie hoofdstuk 2). Er is dringend behoefte aan kwalitatief goede huisvesting voor deze groep, om onwenselijke en illegale woonsituaties te voorkomen. Met de ontwikkeling van huisvesting op het terrein van de voormalige camping de Bosruiter, tracht de gemeente Zeewolde, samen met de initiatiefnemer, de Epe Groep B.V., in deze behoefte te voorzien. De realisatie van de huisvesting van tijdelijke werknemers speelt direct in op een ruimtevragende maatschappelijke functie. In Nederland is sprake van een permanente behoefte aan tijdelijke arbeidsmigranten. Voor de economie zijn zij onmisbaar. Met de komst van de huisvesting wordt een impuls gegeven aan de economie in de gemeente Zeewolde. Veel bedrijven zijn voor hun functioneren namelijk afhankelijk van tijdelijke werknemers. De huisvesting verbetert daarmee het vestigingsklimaat voor bedrijven in de gemeente Zeewolde. Hierdoor wordt de economische structuur versterkt. Doordat veel arbeidsmigranten werkzaam zijn op de nabij gelegen bedrijventerreinen Trekkersveld en Horsterparc en in de agrarische sector in de gemeente, ondersteunt de huisvesting belangrijke economische sectoren voor de vitaliteit van het landelijk gebied in de gemeente. Arbeiders kunnen vlakbij hun werk verblijven, wat het aantrekkelijk voor hen maakt om in Zeewolde te gaan werken. Werkgevers kunnen vlakbij hun bedrijf huisvesting aanbieden, waardoor werken met tijdelijke arbeidsmigranten voor hen aantrekkelijk is. De grootschalige huisvestingsmogelijkheid die wordt voorgestaan, komt ook direct ten goede aan de vitaliteit van het landelijk gebied. Niet alleen wordt hiermee een substantieel deel van de behoefte aan huisvesting opgelost, ook wordt gekomen tot kwaliteitsverbetering. Enerzijds is er sprake van kwaliteitsverbetering omdat kwalitatief goede huisvesting wordt geboden, onwenselijke woonsituaties worden voorkomen, er adequaat beheer kan worden gerealiseerd en bij de huisvesting voorzieningen kunnen worden geboden voor dagelijkse levensbehoeften. Anderzijds wordt verbetering van de ruimtelijke kwaliteit gerealiseerd, omdat sprake is van concentratie van huisvesting. Zo wordt verspreiding van kleine enclaves zoveel mogelijk voorkomen. Verrommeling en verstening van het landschap alsmede schade aan natuurwaarden worden tegengegaan. De vitaliteit van het landelijk gebied wordt ook versterkt omdat hinder voor andere bedrijven in het landelijk gebied ten gevolge van de huisvesting wordt voorkomen, waardoor zij niet belemmerd worden in hun bedrijfsvoering. De druk op campings en bungalowparken wordt door de komst van de huisvesting verlicht. Hierdoor zullen zij beter in staat zijn hun toeristisch-recreatieve functie te vervullen, hetgeen eveneens ten goede komt aan de vitaliteit van het landelijk gebied. Concluderend wordt door de ontwikkeling van de huisvesting van tijdelijke werknemers de vitaliteit van het landelijk gebied vergroot en de gebruiksmogelijkheden van het gebied afgestemd op maatschappelijke behoeften en belangen. De leefbaarheid van het gebied wordt ruimtelijk en


32

economisch versterkt door de toevoeging van een nieuwe maatschappelijke functie op een onbenutte locatie. 4.3

Waarborgen en verbeteren kwaliteit landelijk gebied

Het belangrijkste kenmerk van het gebied waar de huisvesting voor tijdelijke arbeidsmigranten is voorzien is de ligging in het bos: er is sprake van een open veld in het bos. De kwaliteiten van het terrein worden dan ook met name bepaald door het aanwezige bos. Deze kwaliteiten zijn van ecologische, landschappelijke en cultuurhistorische aard. Karakteristiek voor het gebied is verder het aanwezige concentrische slotenpatroon. Het lijkt erop dat met dit patroon is beoogd om een soort kleinschaligheid in het landschap te realiseren als contrast op het grootschalige rationeel verkavelde Flevolandse landschap. In het ontwerp voor de inrichting van het gebied met de huisvesting is rekening gehouden met deze kenmerken en kwaliteiten. Bij de ontwikkeling van de huisvesting wordt de bestaande ruimtelijke structuur als uitgangspunt genomen. Dat betekent dat de bestaande verkavelingsstructuur met het concentrische slotenpatroon gehandhaafd blijft, dat de bospercelen rondom het plangebied ongemoeid worden gelaten en dat de bestaande infrastructuur opnieuw wordt benut. Hierdoor wordt de ontwikkeling goed ingebed in het bestaande landschap en tast de bestaande kwaliteiten niet aan. De huisvesting zal gerealiseerd worden in de zuidwestelijke hoek van het voormalige campingterrein. Hier is reeds infrastructuur in de vorm van ontsluitingswegen aanwezig. Deze kan hierdoor opnieuw gebruikt worden. Het toevoegen van extra verharding wordt zo zoveel mogelijk beperkt. Door de huisvesting uitsluitend te realiseren in de zuidwesthoek, is sprake van concentratie van de nieuwe bebouwing. Een groot deel van het terrein behoud daardoor zijn groene karakter en verspreide verstening wordt voorkomen. De ligging in het bos zorgt voor een goede landschappelijke inpassing van de nieuwe huisvesting. Het bos zal de huisvesting aan het zicht onttrekken, waardoor het landschapsbeeld niet wordt aangetast. Alleen de toegangsweg is vanaf de openbare weg zichtbaar. De ligging in het bos zorgt er ook voor dat de openheid, een belangrijk kenmerk van een groot deel van het Flevolandse landschap, ongemoeid blijft. Bestaande contrasten van open - besloten, het open landbouwgebied ten noorden van de Hoge Vaart versus het Vaartbos, blijven behouden. De landschappelijke inpassing zal in de loop der tijd ook steeds beter worden, doordat het bos zich steeds verder zal ontwikkelen. Bij de situering en hoogte van de bebouwing wordt nadrukkelijk ingespeeld op het landschap. De situering in de zuid oostelijke hoek van het terrein betekent dat de nieuwe bebouwing aan twee zijden begrensd wordt door bos. De beperkte hoogte van de bebouwing, twee bouwlagen met een kap, zorgt ervoor dat de bebouwing niet boven de bomen uit zal komen. De landschappelijke inpassing en daarmee de kwaliteit van het landelijk gebied zal verder versterkt worden doordat er een groene buffer gerealiseerd zal worden tussen de huisvesting en het overige deel van het terrein.


33

Met de realisatie van de grootschalige huisvesting op het voormalige campingterrein wordt verspreiding van kleine enclaves huisvesting zoveel mogelijk voorkomen. Verrommeling en verstening van het landschap alsmede schade aan natuurwaarden worden zo tegengegaan. Dit levert een belangrijke bijdrage aan de kwaliteit van het landelijk gebied. Reeds genoemd is dat een deel van de tijdelijke werknemers die zal worden gehuisvest op de locatie, werkzaam zal zijn in de agrarische sector. Deze sector kan niet zonder tijdelijke werknemers. De agrarische bedrijven zijn van groot belang voor het beheer en de instandhouding van het karakter van het landelijk gebied. Een krachtige agrarische sector gaat onwenselijke ontwikkelingen in het landelijk gebied tegen. Ook op deze wijze draagt de huisvesting dus bij aan de kwaliteit van het landelijk gebied. Het bosgebied rondom het voormalige campingterrein maakt onderdeel uit van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Het terrein zelf behoort niet tot de EHS. De EHS rondom het terrein wordt niet aangetast door de realisatie van de huisvesting. Ook worden geen verblijfplaatsen, migratie- en foerageerroutes of belangrijke voedselgebieden van beschermde soorten vernietigd. Dit blijkt uit natuuronderzoek. Er worden dus geen natuurwaarden geschaad door de ontwikkeling van de huisvesting. Op het natuuronderzoek zal in de paragraaf ‘Omgang met natuurwaarden’ dieper worden ingegaan. De ontwikkeling van de huisvesting draagt tevens bij aan de verbetering van de kwaliteit van het landelijk gebied, omdat de natuurwaarden tegelijkertijd met de ontwikkeling van de huisvesting versterkt zullen worden. Langs de Hoge Vaart zal op het voormalige campingterrein een moeraszone van 20 meter breed worden ingericht. De inrichting van de moeraszone sluit uitstekend aan bij de moerasontwikkeling die de provincie, waterschap en Staatsbosbeheer langs beide oevers van de Hoge Vaart gaan uitvoeren in het kader van de Europese Kaderrichtlijn Water. 4.4

Omgang met bestaande situatie en functies

De locatie waar de tijdelijke huisvesting wordt ontwikkeld, is gelegen in het buitengebied van de gemeente Zeewolde, aan de Bosruiterweg 16. Het betreft een open plek in het bos, die in het verleden als camping gebruikt is. Van oudsher heeft deze locatie een andere functie gekend dan de directe omgeving. Er is nooit bos aangeplant, de plek is bewust open gehouden om een andere functie mogelijk te maken. Middels de realisatie van tijdelijke huisvesting op deze plek wordt een nieuwe maatschappelijke functie aan de locatie gegeven waar dringend behoefte aan is. Bovendien heeft de huisvesting vrijwel dezelfde ruimtelijke impact als de huidige verblijfsrecreatieve bestemming: er is sprake van tijdelijk verblijf van personen die elders hun hoofdverblijf elders. De initiatiefnemer heeft het terrein inmiddels verworven ten behoeve van de nieuwe functie. De ligging van het terrein in het bos, zorgt ervoor dat de te realiseren huisvesting het landschap niet zal schaden. Visueel is het niet waarneembaar vanuit de omgeving: er is sprake van een goede landschappelijke inpassing.


34

Er zal voldoende parkeerruimte op het terrein worden gerealiseerd, waardoor ook geparkeerde auto’s het landschap niet zullen verrommelen. Kortom, de kwaliteit van het landschap wordt niet aangetast. Doordat er sprake is van een grootschalige huisvestingsvorm wordt verstening en verrommeling op andere plaatsen voorkomen. Ook de rond het terrein liggende natuur (bos) wordt gerespecteerd: deze wordt ongemoeid gelaten en blijkens onderzoek zijn er geen significante negatieve effecten voor natuurwaarden. De realisatie van de huisvesting zal geen verkeersproblemen met zich meebrengen. Weliswaar zal de door de huisvesting de verkeersintensiteit op de Bosruiterweg toenemen, maar hiermee zal de capaciteit van de weg niet worden overschreden (zie ook hoofdstuk 2). Congestie of onveilige situaties liggen derhalve niet in de rede. Verkeersproblemen op andere wegen dan de Bosruiterweg liggen ook niet in de lijn der verwachtingen. In noordoostelijke richting komt de Bosruiterweg uit op de bedrijventerreinen Trekkersveld en Horsterparc. Veel te huisvesten arbeidsmigranten zullen werkzaam zijn op deze bedrijventerreinen. Zij hoeven dus niet verder te reizen voor hun werk. De parkeerbehoefte bij de huisvesting wordt opgelost door op het terrein voldoende parkeerplaatsen aan te leggen. De omgeving wordt daardoor niet belast met geparkeerde auto’s en parkeerproblemen zullen zich niet voordoen. Door de ligging van de huisvestingslocatie, in het landelijk gebied op grote afstand van andere gevoelige functies, zal de huisvesting naar verwachting geen effecten hebben op andere functies. Agrarische bedrijven, nietagrarische bedrijven en recreatiebedrijven worden niet beperkt in hun milieuruimte door de huisvesting. Zij kunnen ongehinderd verder functioneren. Door de afwezigheid van burgerwoningen in de directe nabijheid van het terrein, zullen bewoners van het landelijk gebied niet beperkt worden in hun woongenot. Overlast voor bestaande functies zal ook worden voorkomen door het voeren van een adequaat beheer over de huisvesting en het terrein. Er zal direct en dagelijks toezicht worden gehouden door een vaste beheerder op het terrein. De beheerder handhaaft de ‘openbare orde’ en zal zo nodig maatregelen treffen. De beheerder is ook aanspreekpunt voor de werknemers die op het terrein verblijven. Hij kan hen helpen als zij vragen hebben. Onwetendheid met als gevolg overlast, wordt zo in de kiem gesmoord. Het beheer gaat ook verloedering van de bebouwing en het terrein tegen. Er kunnen tijdig onderhouds- en reparatiewerkzaamheden worden uitgevoerd. Om het beheer te waarborgen zal de gemeente Zeewolde met de initiatiefnemer afspraken vastleggen in een convenant. 4.5

Omgang met natuurwaarden

De realisatie van de huisvesting voor tijdelijke werknemers mag de aanwezige natuurwaarden niet aantasten. Met het oog hierop is aan de hand van onderzoek gekeken op welke wijze moet worden omgegaan met de natuurwaarden. Onderscheid wordt hierbij gemaakt tussen beschermde gebieden en beschermde soorten.


35

Beschermde gebieden Tot de beschermde gebieden worden de Natura 2000-gebieden, beschermde natuurmonumenten en Ecologische Hoofdstructuur (EHS) gerekend. Het plangebied is niet gelegen in Natura 2000-gebieden of beschermde natuurmonumenten. De dichtstbijzijnde Natura 2000-gebieden betreffen de ‘Veluwerandmeren’ op bijna 4,5 kilometer afstand. Gezien deze afstand, het feit dat tussen het huisvestingsterrein en het Natura-2000 gebied de kern van Zeewolde gelegen is en het gegeven dat er geen (relevante) ecologische relatie is tussen het Vaartbos en Natura 2000-gebieden, worden er geen negatieve effecten verwacht ten gevolge van het bestemmingsplan op het Natura-2000 gebied. Het terrein is niet gelegen in de EHS. Direct rondom het plangebied is wel EHS aanwezig in de vorm van het Vaartbos. Uitgangspunt van het beleid is dat plannen, handelingen en projecten in de EHS niet toegestaan zijn indien zij de wezenlijke kenmerken en waarden van de EHS significant aantasten (‘nee-tenzij’ principe). De omringende bossen zijn binnen de Ecologische hoofdstructuur aangemerkt als waardevol. Het plangebied ligt op enige kilometers afstand van het prioritaire gebied ‘Horsterwold’. Ook de Robuuste Ecologische verbinding ‘Oostvaarderswold’, die door de provincie Flevoland gerealiseerd wordt, ligt op enige kilometers afstand. Het is niet waarschijnlijk dat het plan deze prioritaire natuurgebieden en essentiële verbinding beïnvloedt. Er is mogelijk wel invloed op de direct omringende waardevolle natuur. Toetsing van het plan aan het ‘Nee-tenzij’ principe is daarom nodig. Zoon, buro voor ecologie heeft een quickscan natuur uitgevoerd4 voor de planlocatie, waarin een ‘Nee-tenzij’ toets is opgenomen. Hieruit blijkt het volgende. In en rond het terrein blijven alle natuurlijke terreintypen bewaard. Vooral de rietsloten zijn belangrijk als leefgebied en voedselgebied van beschermde soorten. Het is niet te verwachten dat de bebouwing deze rietsloten bedreigd. Deze belangrijke terreintypen voor wilde planten en dieren blijven in het plan behouden. De stukjes akker die bebouwd worden, liggen direct tegen de bestaande ontsluiting aan. Het is onmogelijk dat daardoor beschermde soorten van open gebieden bedreigd zullen worden. De invloed van de bebouwing op de sloten is gering. Door de bebouwing zal het nu zeer rustige terrein waarschijnlijk minder geschikt worden als voedselgebied voor roofvogels. Deze broeden echter niet in het jonge bos rondom, maar in oudere bossen verder weg. Door de bebouwing zal het terrein ook minder geschikt worden als voedselgebied voor soorten als edelhert en das. De grote afstand van het 4 Zoon, buro voor ecologie, ‘Quickscan natuur terrein aan de Bosruiter in Zeewolde’, 22 december 2011.


36

plangebied tot de robuuste verbinding Oostvaarderswold, die voor het edelhert van belang zal zijn, zorgt ervoor dat het effect op deze soort gering is. De conclusie van het onderzoek is dat de wezenlijke waarden en kenmerken van de omringende EHS niet significant worden geschaad. De ontwikkeling van de huisvesting kan daardoor doorgang vinden. Er dient gemitigeerd te worden door bij de uitvoering en het toekomstige gebruik de aanwezige rietsloten op het terrein te sparen. Er worden dan geen beschermde natuurwaarden bedreigd. Dit zal worden gedaan. Bij de realisatie van de huisvesting zal de ruimtelijke structuur van het terrein, en daarmee de sloten, niet wijzigen. Compensatie is niet nodig. Beschermde soorten De bescherming van soorten is geregeld in de Flora- en faunawet. De wet bevat verbodsbepalingen met betrekking tot het aantasten, verontrusten of verstoren van beschermde dieren plantensoorten, hun nesten, holen en andere voortplantings- of vaste rust- en verblijfplaatsen. Indien het voortbestaan van beschermde soorten door een ingreep negatief beïnvloed wordt, is het nodig ontheffing aan te vragen van verboden handelingen op grond van de Flora- en faunawet. Door Zoon, buro voor ecologie is een quickscan natuur uitgevoerd5 voor de planlocatie. Hieruit blijkt dat door de uitvoering van het plan geen verblijfplaatsen, migratie- en foerageerroutes of belangrijke voedselgebieden van beschermde soorten worden vernietigd. Het gebied blijft functioneel in tact voor beschermde soorten. Er treedt daardoor geen overtreding van de Flora- en faunawet op. Tussen de voormalige campingplaatsen bevinden zich hagen en struiken. Deze zullen ten behoeve van de bouw van de logiesgebouwen verwijderd moeten worden. Dit dient buiten de broedtijd van vogels (globaal tussen half maart en half juli) te gebeuren. Alle vogels zijn namelijk strikt beschermd als ze broeden. Voor de uitvoering van het plan is geen ontheffing van de Flora- en faunawet nodig. Natuurontwikkeling Er is ook een kwalitatieve verbetering van de natuur voorzien. Daartoe zal tegelijk met de ontwikkeling van de huisvesting, ook de natuurlijke structuur worden versterkt. Het terrein ligt aan de Hoge Vaart. De provincie Flevoland, het waterschap en Staatsbosbeheer gaan deze vaart inrichten om te voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Hiervoor zal aan beide oevers een strook van 20 meter breed worden ingericht ten behoeve van moerasontwikkeling. Staatsbosbeheer beschikt daarvoor reeds over alle benodigde gronden langs de Hoge Vaart, met uitzondering van de strook die behoort tot het voormalige campingterrein. Met de initiatiefnemer van de 5 Zoon, buro voor ecologie, ‘Quickscan natuur terrein aan de Bosruiter in Zeewolde’, 22 december 2011.


37

huisvesting is overeen gekomen dat hij deze strook van 20 meter breed zal inzetten voor het KRW project en deze strook zal inrichten (en onderhouden) als moeraszone. Hierdoor ontstaat een aaneengesloten moerasstrook van 20 meter aan beide zijden van de Hoge Vaart. Dit heeft een positief effect op de natuur in de omgeving. Omvormen camping naar huisvesting arbeidsmigranten.

Zoon, buro voor Moerasontwikkeling aan Hoge Vaart van 20 m breed Moerasontwikkeling Staatsbosbeheer aan beide oevers ecologie, heeft Bestemming verblijfsrecreatie in gebruik als akker de moerasontwikkeling ter plaatse van het voormalige campingterrein in overleg met Staatsbosbeheer nader uitgewerkt6. Onderstaand is een dwarsprofiel opgenomen van de moerasontwikkeling en een impressie van de mogelijke toekomstige levensgemeenschappen in de moeraszone. Er zal leefruimte ontstaan voor wilgen, riet, waterplanten, otters en bevers.

De grond die uitgegraven wordt voor de moerasontwikkeling zal verwerkt moeten worden op het eigen terrein. In de beschoeiing langs de Hoge Vaart zullen enkele gaten worden gemaakt, op de waterspiegel en juist daaronder, voor dieren. De waterstrook (0 tot 8 meter vanaf de landzijde) zal een 5 jaarlijks beheer gaan kennen. Beheer van overjarig waterriet (15 tot 20 meter vanaf de landzijde) kan in vorstperioden geschieden. De zone zal ten behoeve van de natuurontwikkeling niet toegankelijk worden voor mensen. Conclusie Vanuit natuurwaarden zijn er geen belemmeringen voor de realisatie van de huisvesting. Tegelijkertijd voorziet het plan in een sterke kwalitatieve verbetering van de natuurlijke structuur in het gebied, door een strook van 20 meter langs de Hoge Vaart in te zetten voor de ontwikkeling van een moerasoever. Door de ontwikkeling van dergelijke moerasoevers langs de 6 Zoon, buro voor ecologie, ‘Moerasontwikkeling langs Hoge Vaart – terrein Bosruiterweg 16 Zeewolde’, 19 januari 2012


38

gehele Hoge Vaart willen de Provincie Flevoland, het Waterschap en Staatsbosbeheer voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water. Voor de huisvesting hoeft geen compensatie van natuurwaarden plaats te vinden, wel zal worden gemitigeerd door de aanwezige sloten te behouden. Het verwijderen van hagen en struiken zal buiten de broedtijd plaats moeten vinden. Daarnaast zal, zoals bij iedere ingreep het geval is, tijdens de uitvoering van werkzaamheden de algemene Zorgplicht uit de Flora- en faunawet in acht moeten worden genomen.

Technisch dwarsprofiel moerasontwikkeling (bron: Zoon, buro voor ecologie)

Impressie van mogelijke toekomstige levensgemeenschappen in de moeraszone (bron: Zoon, buro voor ecologie)

4.6

Ontwikkelingsvisie 2030 en bijdrage aan speerpunten

In de ontwikkelingsvisie 2030 voor het landelijk gebied die is opgenomen in het Omgevingsplan Flevoland geeft de provincie aan dat zij de vitaliteit van het landelijk gebied wil vergroten en de gebruiksmogelijkheden daarvan meer wil afstemmen op de maatschappelijke behoeften. De inrichting en het gebruik zullen daardoor in bepaalde gebieden wijzigen. Er zijn groeiende kansen voor combinaties en uitruil van functies. De strikte functiescheiding is daarom niet langer overal wenselijk. De locatie waar de tijdelijke huisvesting zal worden ontwikkeld is op de kaart van de ontwikkelingsvisie aangeduid als ‘Zoekgebied combinatie landbouw, natuur (inclusief landgoederen), verblijfsrecreatie en waterbeheer’.


39

Het Omgevingsplan Flevoland benoemt een aantal speerpuntgebieden die bijzondere aandacht hebben. De locatie waar de tijdelijke huisvesting gerealiseerd moet worden ligt in het speerpuntgebied ‘Oostrand van Flevoland’. Dit gebied omvat de zone van oostelijk en zuidelijk Flevoland. Het gebied wordt gekenmerkt door een langgerekte zone van bos- en natuurgebieden die aansluiten op de randmeren. De betekenis van de landbouw in dit gebied zal belangrijk blijven, maar daarnaast zullen in dit gebied ook andere activiteiten een grotere rol gaan spelen. De provincie wil ruimte bieden aan nieuwe functies in het landelijk gebied ter verbreding van het economisch draagvlak en deze verweven met andere functies. Door deze verweving kan in het landelijk gebied een lappendeken van functies ontstaan. In de oostrand wordt dan ook actief gestreefd naar verweving van functies waarin onder meer de kwaliteiten van landschap en natuur worden gerespecteerd. Het gewenste effect is een nieuwe solide basis voor de Oostrand van Flevoland. De realisatie van huisvesting voor tijdelijke werknemers op het terrein van de voormalige camping de Bosruiter is in lijn met de ontwikkelingsvisie 2030 en het speerpunt ‘Oostrand van Flevoland’. Het gebruik van het voormalige campingterrein wordt afgestemd op een dringende maatschappelijke behoefte: de huisvestingsvraag van tijdelijke arbeidsmigranten. De vitaliteit van het landelijk gebied en het economisch draagvlak wordt door de huisvesting vergroot. Arbeidsmigranten zijn onmisbaar voor de economische ontwikkeling. Veel bedrijven zijn voor hun functioneren afhankelijk van tijdelijke werknemers. De huisvesting draagt zo bij aan het vestigingsklimaat voor bedrijven in de gemeente Zeewolde en aan de economische structuur. De ontwikkeling past ook goed binnen de ontwikkelingsvisie omdat de huisvestingslocatie ligt in het ‘Zoekgebied combinatie landbouw, natuur (inclusief landgoederen), verblijfsrecreatie en waterbeheer’. Enerzijds omdat de huisvesting hetzelfde karakter heeft als verblijfsrecreatie: er is sprake van logies doordat er tijdelijk mensen verblijven die hun hoofdverblijf elders hebben. Anderzijds omdat hier goede kansen liggen voor een eventueel toekomstig hergebruik van het terrein en/of de gebouwen (mocht de huisvesting op termijn niet meer nodig zijn) die dan kunnen bijdragen aan de verdere ontwikkeling van het gebied. De ontwikkeling van de huisvesting draagt bij aan de visie dat er in de oostrand van Flevoland een lappendeken van functies kan ontstaan, door een verweving van functies. De realisatie van de huisvesting zorgt ervoor dat er een nieuwe functie wordt toegevoegd aan de lappendeken en dat de bestaande functies landbouw, recreatie en natuur verweven worden met deze nieuwe functie. Bovendien schaadt de huisvesting het functioneren en de kwaliteit van de functies landbouw, landschap en natuur niet. Hieruit blijkt dat de verweving goed mogelijk is. De tijdelijke huisvesting is ook een functie die passend is op de locatie, gezien de directe nabijheid van de werkgelegenheid: de bedrijventerreinen Trekkersveld en Horsterparc en de landbouwgronden.


40

4.7

Conclusie

In de voorgaande paragrafen is uitgewerkt hoe wordt voldaan aan de voorwaarden die gesteld worden aan toepassing van het experimentenkader uit het Omgevingsplan van de provincie Flevoland. Het resultaat daarvan is een beschrijving van kwalitatieve aard. Op deze wijze is gemotiveerd waarom het initiatief voor de ontwikkeling van huisvesting voor tijdelijke werknemers in aanmerking komt voor verruiming van het planologisch regime middels gebruikmaking van het experimentenkader: • De vitaliteit wordt versterkt door te voldoen aan de huisvestingsvraag van tijdelijke werknemers: een dringend maatschappelijk belang. Voor de economie zijn tijdelijke werknemers onmisbaar. De huisvesting verbetert het vestigingsklimaat voor bedrijven en versterkt de economische structuur. Ook wordt de vitaliteit versterkt door kwaliteitsverbetering: er wordt huisvesting van goede kwaliteit tot stand gebracht en door de concentratie wordt verstening en verrommeling van het landelijk gebied voorkomen. • Bij het ontwerp voor de inrichting van het gebied met de huisvesting is rekening gehouden met bestaande kenmerken en kwaliteiten, zoals de ligging in het bos, de ruimtelijke structuur, landschap en natuur. Er is sprake van een goede landschappelijke inpassing. Hierdoor is het behoud van de kwaliteiten van de locatie en het omliggende landschap gewaarborgd. Bovendien wordt de natuur versterkt, door de aanleg van een moeraszone langs de Hoge Vaart. • De bestaande situatie en functies worden gerespecteerd doordat de kwaliteit van het landschap niet wordt aangetast, de natuur ongemoeid wordt gelaten, de ontwikkeling verkeerstechnisch niet tot problemen leidt, bedrijven in de omgeving niet worden gehinderd en overlast wordt voorkomen. Daarnaast wijkt de huisvesting qua ruimtelijke impact nauwelijks af van de geldende verblijfsrecreatieve bestemming. • Door de ontwikkeling van de huisvesting worden geen beschermde natuurwaarden bedreigd. Er zijn geen (significante) negatieve effecten op de Ecologische Hoofdstructuur (EHS), er vinden geen ingrepen plaats in de EHS, bestaande sloten worden gespaard en er gaan geen verblijfplaatsen, migratie- en foerageerroutes of belangrijke voedselgebieden van beschermde soorten verloren. Sterker nog, de natuurlijke structuur van het gebied wordt versterkt door een strook van 20 meter langs de Hoge Vaart in te zetten voor de ontwikkeling van moerasoevers. Deze strook vormt de laatste schakel in het Europese Kaderrichtlijn Water-project van de Provincie Flevoland, het Waterschap en Staatsbosbeheer, waarbij de oevers van de Hoge Vaart worden ingericht voor moerasontwikkeling. • De ontwikkeling past binnen de ontwikkelingsvisie 2030 en het speerpuntgebied ‘Oostrand van Flevoland’. Het gebruik wordt afgestemd op een dringende maatschappelijke behoefte, de vitaliteit wordt versterkt, het economisch draagvlak wordt versterkt, de nieuwe functie past binnen een verweving en lappendeken van functies en strookt met de aanduiding ‘Zoekgebied combinatie landbouw, natuur (inclusief landgoederen), verblijfsrecreatie en waterbeheer’. Hieruit blijkt dat de realisatie van de huisvesting voor tijdelijke werknemers een kwaliteitsimpuls betekent voor het gebied. Het levert een sterke bijdrage


41

om het gebied vitaal te houden en economisch verder te ontwikkelen. Bovendien wordt de natuurlijke structuur van het gebied versterkt door de ontwikkeling van een moeraszone. Tot slot wijkt de huisvesting qua ruimtelijke impact nauwelijks af van de geldende verblijfsrecreatieve bestemming van het terrein.


42

5.

CONCLUSIE

De gemeente Zeewolde en de Epe Groep B.V. hebben het voornemen om op het terrein van de voormalige camping De Bosruiter in Zeewolde huisvesting voor arbeidsmigranten te realiseren. Er blijkt een grote vraag te bestaan naar huisvesting en aan de voorgestane huisvestingsvorm zijn belangrijke voordelen verbonden. Daar tijdelijke werknemers onmisbaar zijn voor de economie en misstanden bij hun huisvesting moeten worden voorkomen, is er een groot maatschappelijk belang gediend met de realisatie van de huisvesting. De te realiseren huisvesting past naar mening van de gemeente binnen het beleid van het rijk, de provincie en de gemeente. De gemeente acht de huisvesting passend binnen het provinciaal beleid omdat de huisvesting (logies) hetzelfde karakter heeft als verblijfsrecreatie, aansluit bij de voorgestane verweving van functies en de vitaliteit en het economisch draagvlak van het landelijk gebied versterkt. De provincie vindt daarentegen dat de huisvesting niet past binnen het provinciaal beleid. Zij heeft laten weten dat alleen met toepassing van het experimentenkader medewerking kan worden verleend. Middels dit kader kan het planologisch regime worden verruimd, zodat de huisvesting toch mogelijk gemaakt kan worden. Uit de voorliggende rapportage blijkt dat er wordt voldaan aan de voorwaarden die zijn verbonden aan toepassing van het experimentenkader. De huisvesting versterkt de vitaliteit van het landelijk gebied, de kwaliteiten van het landelijk gebied blijven gewaarborgd, de bestaande situatie en functies worden gerespecteerd, natuurwaarden worden niet geschaad en versterkt door de aanleg van een moeraszone langs de Hoge Vaart, de huisvesting past binnen de ontwikkelingsvisie 2030 en draagt bij aan de provinciale speerpunten. Al met al betekent de huisvesting een kwaliteitsimpuls voor het gebied.


43

GEMEENTE ZEEWOLDE VISIE HUISVESTING TIJDELIJKE ARBEIDSMIGRANTEN DE BOSRUITER

Recommend Documents