Jaarverslag 2008
en
Jaarrekening 2008
Gemeenschappelijke Regeling Instituut voor Werkvoorziening Zuid-Oost Utrecht
Concept versie 15 april 2009
Inhoudsopgave Jaarverslag 2008 Voorwoord Hoofdstuk 1 1.1 1.2 1.3
3 Inleiding en samenvatting
5
Algemeen Korte samenvatting Financiële resultaten
5 5 6
Hoofdstuk 2 Doelstelling, beleid en uitvoering Wsw 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6
Inleiding Doelstelling Beleidsvisie Bestuurlijke ontwikkelingen Maatschappelijke ontwikkelingen Doelmatigheid en rechtmatigheid
7 7 8 9 10 10
Hoofdstuk 3 Organisatie, bestuur en management 3.1 3.2 3.3. 3.4 3.5 3.6 Hoofdstuk 4 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6
7
11
Organisatie en structuur Bestuur en directie Organisatieontwikkeling Financieel en personeelsmanagement Informatievoorziening Verbonden partijen
11 11 12 12 12 12
Financiële positie en resultaten
13
Resultaten Treasury Financiering Financiële positie Weerstandsvermogen Risico´s
14 14 14 14 14 15
Slotwoord
15
BIJLAGEN s Jaarrekening s Accountantsverklaring s Vaststellingsbesluit Algemeen Bestuur
Jaarverslag GR 2008, p. 2
Voorwoord IW4 - 50 jaar jong! In 2008 is de gewijzigde Wet Sociale Werkvoorziening (Wsw) in werking getreden. Voor de Gemeenschappelijke Regeling: ‘Instituut voor Werkvoorziening Zuid-Oost Utrecht’, (afgekort: GR IW4), waarin de uitvoeringsorganisatie IW4 Beheer NV is ondergebracht, is dat soepel verlopen. Eind 2007 hadden de deelnemende gemeenten immers ingestemd met de visienota ‘IW4, de toekomst in het vizier’, waarmee een stevige basis was gelegd voor de uitvoering van de Wsw in de komende jaren. Het afgelopen jaar moesten de veranderingen nog wel worden geïmplementeerd, zoals de doorvoering van de gewijzigde financiële verhoudingen. Ook moesten procedures worden aangepast doordat de dubbelfunctie van directeur van de NV en de GR was vervallen. De ambtelijk secretaris draagt nu zorg voor de dagelijkse gang van zaken binnen de GR. De invoering van de nieuwe wet Wsw maakte daarnaast de vaststelling van enkele verordeningen noodzakelijk. Ik kan met genoegen constateren dat de doorvoering van deze sterkere scheiding van verantwoordelijkheden rimpelloos is verlopen en er een uitstekende samenwerking bestaat tussen directie en management van IW4 i.c. IW4 Beheer NV en bestuur en ambtelijk secretaris van de GR. Dit creëert ook het juiste klimaat voor een efficiënte uitvoering van de Wsw en andere taken, onder meer door mandatering van een groot aantal taken aan IW4. Het belangrijkste punt van zorg in het afgelopen jaar was de omvang van de wachtlijst en de lange wachttijd die daar voor Sw-geïndiceerden uit voortvloeide. De mate waarin hieraan gewerkt kan worden wordt bepaald door de taakstelling die door de rijksoverheid wordt vastgesteld. Deze taakstelling en daarmee de rijkssubsidie maakte het eerst na de zomer pas weer mogelijk om mensen een Sw-dienstverband aan te bieden. Wel is gedurende het jaar al een groot aantal van deze personen als vrijwilliger of omdat zij een WWB-uitkering hadden binnen IW4 geplaatst, waardoor zij actief waren en werkervaring op konden doen. Daarnaast heeft de gemeente Veenendaal eind 2008 financiële ruimte gecreëerd om maximaal 35 Sw-geïndiceerden, vooruitlopend op een Sw-plaatsing, als voortraject een tijdelijk dienstverband aan te bieden. Door dit project Actief in Wachttijd en de hogere taakstelling voor 2009 verwacht ik dat de problematiek van de wachtlijst in 2009 aanzienlijk verminderd kan worden. Een ander zorgpunt in het afgelopen jaar vloeide voort uit de nieuwe wet. De nieuwe toerekening van rijkssubsidies aan de individuele gemeenten leidt voor IW4, die de verrekening namens de deelnemende gemeenten uitvoert, tot een onverantwoorde administratieve last. IW4 slaagt er goed in de taken naar andere doelgroepen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt invulling te geven. Daarmee wordt deze rol steeds belangrijker voor de realisatie van het arbeidsmarktbeleid in brede zin van de gemeenten, in het bijzonder Veenendaal en Rhenen. Deze positieve ervaringen zijn ook van belang met het oog op de toekomst van de Wsw in relatie tot andere doelgroepen. Hoewel nog onduidelijk is wat uiteindelijk in beleid wordt omgezet heeft de commissie De Vries met haar rapport over een fundamentele herziening van de Wsw duidelijk de richting voor de langere termijn aangegeven. IW4 anticipeert hier op een goede manier op. Het afgelopen jaar is afgesloten met een goed financieel resultaat. Dit was mede mogelijk doordat IW4 het gehele jaar een goed gevulde orderportefeuille had. Management en medewerkers verdienen hier een compliment voor. Inmiddels is er sprake van een ernstige economische recessie. Ongetwijfeld zal IW4 daar ook negatieve gevolgen van ondervinden. Ik vertrouw echter op de kracht en dynamiek van het bedrijf om de gevolgen naar omstandigheden beperkt te houden. In dat verband is het van belang dat de Raad van Commissarissen er medio 2008 in geslaagd is op een goede wijze in de directievoering te voorzien, waardoor de continuïteit in het management van IW4 verzekerd was.
Jaarverslag GR 2008, p. 3
In 2009 bestaat IW4, in het samenwerkingsverband van de Gemeenschappelijke Regeling ‘Instituut voor Werkvoorziening Zuid-Oost Utrecht’, 50 jaar. Een mijlpaal waar op verschillende momenten bij stil gestaan wordt. Het is ook verheugend dat Leersum, als één van de oprichters in 1959, per 1 januari 2008 weer tot onze GR is toegetreden. Hoewel in een jubileumjaar ook veel wordt teruggekeken in de geschiedenis is ons vizier toch gericht op de toekomst. Een toekomst die ik vol vertrouwen tegemoet zie. Ik feliciteer alle medewerkers met ‘IW4 – 50 jaar jong’!. De nieuwe huisstijl straalt deze jeugd uit en de ambitie om de uitdagingen van de toekomst waar te maken! De voorzitter, drs. W. van Maanen
Jaarverslag GR 2008, p. 4
1
INLEIDING EN SAMENVATTING
1.1
Algemeen
Voor u ligt de jaarverantwoording van het Instituut voor Sociale Werkvoorziening Zuid–Oost Utrecht over het jaar 2008. Dit document bestaat uit het jaarverslag en de jaarrekening. In de jaarrekening wordt verslag gedaan van de in het verslagjaar gerealiseerde resultaten op basis van de gemaakte afspraken. Tevens worden de uitkomsten vergeleken met de vastgestelde begroting over 2008 en worden belangrijke afwijkingen toegelicht. In het jaarverslag staan de beleidsmatige ontwikkelingen en de personele resultaten centraal. Dit laatste is slechts op hoofdlijnen weergegeven, omdat hier in het sociaal jaarverslag 2008 van IW4 Beheer NV uitvoerig op wordt ingegaan.
1.2
Korte samenvatting
1.2.1
Bestuur
In 2008 zijn de volgende onderwerpen in de bestuursvergaderingen aan de orde geweest: • De ‘modernisering van de Wsw’ en de daarmee samenhangende wijziging van de Wsw. Het bestuur heeft dit vertaald in de visienota ‘IW4, de toekomst in het vizier’, welke eind 2007 door alle raden van de deelnemende gemeenten was vastgesteld. In deze nota is ook de financieringssystematiek per 1 januari 2008 en de schuldenpositie geregeld. • In het verlengde van de visienota zijn afspraken gemaakt over nieuwe financiële verhoudingen tussen de GR en de NV. In de oude situatie lag het subsidierisico in de GR, waardoor het financieel resultaat van de GR meestal sterk negatief was en dat van de NV navenant positief. Nu zijn alle risico’s van de uitvoering van de Wsw, inclusief het subsidierisico, ondergebracht in de NV, waardoor de transparantie aanzienlijk is verbeterd. • Als uitwerking van de nieuwe Wsw zijn verschillende regelingen vastgesteld: een plaatsingsverordening, een verordening voor het persoonsgebonden budget (PGB) en een verordening voor de instelling van een cliëntenraad. • Bij de vertaling van het gemeentelijke beleid naar het uitvoeringsbeleid van IW4 speelt het sociaal-economisch contract een belangrijk rol. Deze jaarlijks overeen te komen afspraken hadden in 2008 een voorlopig karakter. Vanaf 2009 heeft het SEC haar definitieve nieuwe vorm gekregen. • De positie van de gemeente Utrechtse Heuvelrug binnen de GR in verband met de nog niet afgehandelde uittreding van Leersum is begin 2008 helder geworden. In overleg is deze langslepende zaak opgelost en is het gebied Leersum van de gemeente Utrechtse Heuvelrug per 1 januari 2008 opnieuw toegetreden tot de GR. • In de loop van 2008 zijn de voorbereidingen gestart voor de oprichting van de cliëntenraad Wsw, of wel de Wswraad. Het bestuur heeft er voor gekozen tot één gezamenlijke Wsw-raad te komen voor de deelnemende gemeenten. De installatie zal in 2009 plaatsvinden. • Ontwikkelingen binnen IW4. Dit gebeurde periodiek aan de hand van de maraps, of specifieke notities. • Uitvoerig is gesproken over het ‘Meerjarenbeleid IW4 2009 – 2012’. In dit beleidsstuk geeft de directie van IW4 aan hoe IW4 de veranderingen van de nieuwe Wsw binnen het bedrijf implementeert en wat het beleid voor de komende jaren is. De visienota is hierbij een belangrijk onderliggend document. Het meerjarenbeleid is begin 2009 met instemming van het bestuur van de GR door de Raad van Commissarissen van IW4 Beheer NV vastgesteld. • Met belangstelling is de overgang van de Kwekerij naar Permar gevolgd. Geconstateerd is dat dit voormalige bedrijfsonderdeel bij de collega’s in goede handen is en dat de medewerkers van IW4, nu in de vorm van een groepsdetachering, met tevredenheid werken binnen de nieuwe context. De bouw van een nieuwe kas werkt daarbij stimulerend. • Ontwikkelingen bij Eco Composteerbedrijf BV, waar IW4 Beheer NV een 50% belang in heeft. De Raad van Commissarissen heeft besloten deze activiteit te beëindigen. De activiteiten zijn medio 2008 gestopt. De BV wordt in de eerste helft van 2009 geliquideerd. • De invulling van de per 1 juli 2008 vacante functie van algemeen directeur. • De hoofdlijnen van het personele beleid, waaronder het ziekteverzuimbeleid. • De verhouding tussen de bestuurder van de NV en de ondernemingsraad. Met tevredenheid is geconstateerd dat deze het gehele jaar constructief was. • Diverse informatie vanuit de Provincie Utrecht en het ministerie van SZW. • Het vaststellen van de jaarrekening en jaarverslag van de GR 2007 en de (gewijzigde) begrotingen 2008 en 2009. Jaarverslag GR 2008, p. 5
1.2.2
Regeringsbeleid
Het afgelopen jaar stond in het teken van de invoering van de gewijzigde Wsw. Daarnaast waren er hoge verwachtingen van het advies over de fundamentele herziening Wsw dat, in eerste instantie in juli, uitgebracht zou worden door de commissie De Vries. Uiteindelijk zag dit advies onder de titel ‘Werken naar vermogen‘ in oktober het daglicht. Hoewel de nieuwe Wsw op tijd door het parlement was vastgesteld waren er veel onduidelijkheden over uitvoeringszaken. In het bijzonder de gevolgen van de gewijzigde toedeling van de rijkssubsidie, aan de individuele gemeenten in plaats van aan de GR, leverde problemen op. Het gaat daarbij om interpretatie van de woonplaats, gevolgen van verhuizingen, al dan niet naadloze overname, etc. In overleg met de directie is besloten dat IW4 dit namens de gemeenten regelt. Dit heeft IW4 echter onverantwoord veel tijd gekost. Nu moet dan ook helaas al geconstateerd worden dat de doelstelling van het Rijk om te komen tot een verminderde regeldruk volledig mislukt is. Het rapport ‘Werken naar vermogen’ van de commissie De Vries bevat ingrijpende voorstellen voor de Wsw in de toekomst. De kracht van het advies is dat getracht wordt een integrale benadering te volgen voor alle personen die niet in staat zijn zelfstandig het minimumloon op de arbeidsmarkt te verdienen, maar wel een productief vermogen hebben. Het gaat daarbij om mogelijk 450.000 personen in plaats van de 120.000 personen die nu voor de Wsw geïndiceerd zijn. Een ongewijzigde invoering van de voorstellen zou echter het einde van de Wsw-infrastructuur in zijn huidige vorm kunnen betekenen. Deze en andere consequenties zijn nog onvoldoende uitgewerkt. Ook doet de commissie geen voorstellen om de problematiek van de wachtlijst op de korte termijn op te lossen. Het Kabinet heeft in februari haar standpunt uitgebracht. Het belangrijkste is dat er nu eerst pilots opgezet worden om een aantal aspecten van het advies in de praktijk te toetsen. De resultaten hiervan worden afgewacht. Ook in het Kabinetsstandpunt zijn geen nadere maatregelen opgenomen om de wachtlijsten op korte termijn te bekorten.
1.2.3
Prestaties 2008
In het schematisch overzicht op pagina 13 zijn de belangrijkste prestaties over 2008 vermeld.
1.3
Financiële resultaten
Het samengevoegde resultaat van de GR en de NV over 2008 was een winst van € 10.085,88. De exploitatierekening van de Gemeenschappelijke Regeling over 2008 sluit met een nadelig saldo van € 92.338,33. Dit wordt gedekt door onttrekking aan de Egalisatiereserve. Het resultaat van IW4 Beheer NV over het verslagjaar was een winst van € 102.424,21. Dit bedrag wordt binnen de NV gehouden als eerste stap van de opbouw van een eigen weerstandsvermogen. In oktober is de rijksbijdrage 2008 voor IW4 aangepast in verband met de gestegen loonkosten van Wsw-personeel. Een reservering voor de mogelijke terugbetaling van subsidie over 2007 ter grootte van € 207.865 is vrijgevallen ten gunste van het resultaat over 2008. Het resultaat van de NV is nog beïnvloed door de extra kosten voor de directie gedurende het eerste half jaar. Door de afbouw van de activiteiten van Eco Composteerbedrijf BV kon het negatieve resultaat van deze deelneming tot vrijwel nihil beperkt worden.
Jaarverslag GR 2008, p. 6
2
DOELSTELLING, BELEID EN UITVOERING WSW
2.1
Inleiding
IW4 Beheer NV voert namens de in de Gemeenschappelijke Regeling deelnemende gemeenten de Wsw uit. Door deze wet kunnen mensen met een arbeidshandicap werk doen dat past bij hun mogelijkheden en beperkingen. Onder arbeidshandicap wordt verstaan dat men vanwege een lichamelijke, psychische of verstandelijke beperking, of een combinatie hiervan, niet zelfstandig in een gewone baan kan werken en/of een volwaardige arbeidsprestatie kan leveren. Een baan in de sociale werkvoorziening is aangepast aan de mogelijkheden en beperkingen. Men ontvangt op basis van de CAO-Wsw een gewoon salaris en ook anderszins gelden normale arbeidsvoorwaarden. In de sociale werkvoorziening werken is alleen mogelijk met een indicatie Wsw. De indicatiestelling gebeurt door het onafhankelijk van het Sw-bedrijf opererende Centrum voor Werk en Inkomen (CWI). Voor een indicatie moet aan vier voorwaarden worden voldaan: s men heeft een erkende en voldoende zware arbeidshandicap; s men kan wel werken in een aangepaste omgeving met een zekere begeleiding (max 15%); s men is in staat om regelmatig te werken (een vast aantal dagen per week); s men wil zelf graag een baan (werken in een Sw-bedrijf is niet verplicht). Als iemand is toegelaten tot de doelgroep Wsw en in aanmerking komt voor plaatsing zijn er twee soorten dienstverbanden mogelijk: 1. Dienstverband op basis van de CAO Wsw bij het Sw-bedrijf (resp. de gemeente of Gemeenschappelijke Regeling). Men krijgt dan een functie: - op een afdeling van het Sw-bedrijf met binnenactiviteiten (verpakking/montage, metaal); - op een afdeling van het Sw-bedrijf met buitenactiviteiten (schoonmaken, groenvoorziening); - bij een ander bedrijf, op basis van (groeps)detachering. In toenemende mate worden medewerkers van de binnenafdelingen groepsgewijs en onder de eigen leiding geplaatst binnen andere bedrijven: werken op locatie. Dit betrof gemiddeld 60 á 70 personen. 2. Dienstverband bij een ander bedrijf: begeleid werken Dan geldt ook de CAO van dat andere bedrijf. De werkgever krijgt van het Sw-bedrijf een loonkostensubsidie afgestemd op het productief vermogen van de medewerker. Daarnaast heeft de werknemer recht op begeleiding op de werkplek door bijvoorbeeld een jobcoach. Deze wordt dan ook door IW4 betaald.
2.2
Doelstelling
Het doel van de Gemeenschappelijke Regeling is ‘het handhaven, vergroten of herstellen van de arbeidsgeschiktheid van personen die tot arbeid in staat zijn, maar voor wie, in belangrijke mate, tengevolge van bij hen gelegen factoren, gelegenheid om onder normale omstandigheden arbeid te verrichten niet of nu niet aanwezig is’ (art. 3.1 GR). Het Instituut heeft tevens tot doel ‘het handhaven van en zorgdragen voor voorzieningen die sociale activering en een zelfstandige bestaansvoorziening bevorderen van in het rechtsgebied als bedoeld in artikel 2 woonachtige langdurige werklozen, uitkeringsgerechtigden en jongeren’ (art. 3.2 GR). Het Instituut kan de in de lid 1 en 2 van artikel 3 genoemde delen uitbesteden op contractbasis. Ter uitvoering van het in artikel 3 genoemde dragen de deelnemende gemeenten hun bevoegdheden en verplichtingen uit de Wsw over aan het Instituut. Het Instituut wijst daartoe als feitelijk met de uitvoering belast orgaan aan: IW4 Beheer NV (art. 4 GR). In het kader van de visienota ‘IW4, de toekomst in het vizier’ is eind 2007 besloten deze constructie tussen GR en NV te handhaven. Wel zal als gevolg van de wijziging van de Wsw en de visienota een actualisering van de statuten van de GR plaats moeten vinden. Dit is gepland voor de eerste helft van 2009.
Jaarverslag GR 2008, p. 7
IW4 Beheer NV Het statutaire doel van IW4 Beheer NV luidt als volgt: “De vennootschap heeft ten doel met het oog op de werkverschaffing aan mensen die geïndiceerd zijn voor de Sociale Werkvoorziening het hiertoe voeren van ondernemingen door de vennootschap dan wel afhankelijke maatschappijen van de vennootschap. Binnen haar doel kan de vennootschap al datgene verrichten wat met haar doel in de ruimste zin verband houdt zowel voor eigen rekening als voor rekening van derden.” Hierbij staat voorop zoveel mogelijk mensen die geïndiceerd zijn voor de Sociale Werkvoorziening als in de bedrijfsvoering verantwoord is, van werk te voorzien, waarbij het door de rijksoverheid gesubsidieerde aantal werknemers in de deelnemende gemeenten als minimum wordt gehanteerd. Bij het streven naar bovengenoemde doelstelling zal de NV binnen het kader van een maatschappelijk verantwoord beleid, zonder dat het winstoogmerk voorop staat, op een evenwichtige wijze rekening houden met het algemeen belang, de belangen van de aandeelhouders en de medewerkers en het gezamenlijk belang bij haar continuïteit. IW4 Beheer NV en het Instituut voor de Sociale Werkvoorziening Zuid-Oost Utrecht maken deel uit van een fiscale eenheid. IW4 Beheer NV kende in 2008 de volgende bedrijfsonderdelen: Metaalbewerking, Elektrotechniek, Verpakken, Groenvoorziening, Detachering en Schoonmaak. De afdeling Kwekerij is met ingang van 2008 overgedragen aan Permar. De medewerkers van IW4 zijn er in de vorm van een groepsdetachering blijven werken. De overeenkomst met Permar biedt ook mogelijkheden het aantal medewerkers van IW4 op de kwekerij uit te breiden. Tevens heeft de NV een 50% deelneming in Eco Composteerbedrijf BV. De activiteiten zijn in juli gestopt. De verwerking van de aanwezige hoeveelheid groenafval en compost zal echter eerst in het voorjaar van 2009 kunnen worden afgerond. Het Instituut voor Werkvoorziening is belast met de uitvoering van de Wet Sociale Werkvoorziening en heeft deze uitvoering door middel van een aanwijzingsbesluit overgedragen aan IW4 Beheer NV. De Gemeenschappelijke Regeling treedt op als formeel werkgever van het Wsw-personeel. In een Sociaal Economisch Contract en een daarop gebaseerde jaarovereenkomst wordt vervolgens de detachering van het Wsw-personeel bij de NV geregeld. IW4 Beheer NV is speciaal voor dit doel op 22 januari 1998 in het leven geroepen, met als doel een meer bedrijfsmatige omgeving te creëren. Door de grotere afstand tot de politiek kan er slagvaardiger en bedrijfsmatiger aan het economisch verkeer worden deelgenomen. De aandelen van de vennootschap berusten bij de Gemeenschappelijke Regeling i.c. het Instituut.
2.3
Beleidsvisie
Het beleid van IW4 was vastgelegd in het document “Meerjarenvisie IW4 Bedrijven 2006 -2010”. De begrotingen voor 2006 en 2007 waren hierop gebaseerd. De begroting voor 2008 week hier echter van af, omdat inmiddels de visienota ‘IW4, de toekomst in het vizier’ was vastgesteld en per 1 januari 2008 de nieuwe Wsw werd ingevoerd. Dit noodzaakte tot een nieuwe meerjarenvisie voor IW4. Eind 2008 is het ‘Meerjarenbeleid IW4 2009 – 2012’ in overleg met het bestuur van de GR door de Raad van Commissarissen van IW4 Beheer NV vastgesteld. Enkele hoofdlijnen uit het meerjarenbeleid zijn: - Doorvoeren wijzigingen in de Wsw. - Implememteren van de visienota, waaronder de gewijzigde financiële systematiek en de financiële verhoudingen tussen de NV en GR. - Vormgeven aan de door de GR naar de NV gemandateerde taken, zoals het wachtlijstbeheer en plaatsingsbeleid en de uitvoering van begeleid werken. - Invulling geven aan de beweging ‘van binnen naar buiten’, gericht op een zo regulier mogelijke plaatsing van de Sw-medewerkers. - Verdere ontwikkeling van de inzet van IW4 voor personen uit andere doelgroepen ten dienste van het arbeidsmarktbeleid van de deelnemende gemeenten. - Aanpassing van de organisatie van IW4. Alle bedrijfsactiviteiten worden ondergebracht in één divisie Bedrijven. In samenhang daarmee worden de afdelingen die vanuit Achterberg opereren in 2009 gehuisvest op de locatie in Veenendaal. Jaarverslag GR 2008, p. 8
-
Verdere professionalisering van het personeelsbeleid, dat veel meer dan in het verleden op ontwikkeling en mobiliteit gericht zal zijn. Een grotere externe gerichtheid, zowel naar de gemeenten als het bedrijfsleven, om de realisatie van de doelstellingen van het meerjarenbeleid mogelijk te maken.
De ondernemingsraad heeft positief geadviseerd en voor zover van toepassing instemming verleend aan het meerjarenbeleid. Het nieuwe beleid zal in 2009 worden geïmplementeerd. Binnen de deelnemende gemeenten is het beleid ook in ontwikkeling. Naast specifiek het beleid gericht op de uitvoering van de Wsw gaat het hierbij om het arbeidsmarktbeleid en het participatiebeleid. Het bestuur van de GR zal zich conform de nieuwe Wsw laten adviseren door een cliëntenraad Wsw, de Wsw-raad. Deze zal echter pas in het voorjaar van 2009 kunnen worden geïnstalleerd.
2.4
Bestuurlijke ontwikkelingen
Het bestuur kwam in het verslagjaar zes keer in vergadering bijeen. Doordat er slechts een beperkt aantal bestuursleden is benoemd worden de vergaderingen van algemeen bestuur en dagelijks bestuur gecombineerd. Er is in het verslagjaar tussen het algemeen bestuur en de Raad van Commissarissen van de NV twee maal overleg gevoerd en is de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) door een delegatie van de RvC bezocht. Daarnaast had de voorzitter van de Gemeenschappelijke Regeling regelmatig informeel contact over diverse onderwerpen met de algemeen directeur. De rol van de ambtelijk secretaris heeft in 2008 vorm gekregen. Deze functie wordt structureel vervuld door een ambtelijk secretaris aangesteld in dienst van de gemeente Veenendaal. De ambtelijk secretaris voert intensief overleg met de algemeen directeur, de controller en de manager Personeelsdiensten van IW4. De vergaderingen van het bestuur van de GR worden voorbereid door de ambtelijk secretaris, in overleg met bestuur en de algemeen directeur van IW4. Naar thema gegroepeerd kwamen in het verslagjaar 2008 de navolgende onderwerpen aan de orde: 1.
Financieel: advies Ernst & Young rechtmatigheid beheer, Begroting 2008 NV en GR, Jaarverslag en Jaarrekening NV en GR 2007, rapport van bevindingen Ernst & Young; implementatie nieuwe financiële verhoudingen; marap- en kwartaalcijfers; meerjarenbeleid en financiële meerjarenraming 2009 – 2012; afronding discussie uittreding van de voormalige gemeente Leersum.
2.
Sociaal-economisch: Sociaal Economisch Contract, Jaarovereenkomst 2008; sociaal beleid, in- en uitstroom Sw’ers; rapport van bevindingen uitvoering Wsw; personele ontwikkelingen (vertrouwelijk); ontwikkeling ziekteverzuim IW4; implementatie visienota; beëindiging activiteiten Eco Composteerbedrijf BV, stelselherziening; beleid andere doelgroepen; project Actief in Wachttijd.
3.
Bestuurlijk: uitwerking visienota in verordeningen voor plaatsingen en wachtlijstbeheer, begeleid werken en persoonsgebonden budget; voorbereiding aanpassing statuten GR; provinciaal toezicht GR; voorbereiding Wsw-raad; vergaderschema en agenda's 2008; benoeming twee leden Raad van Commissarissen IW4 Beheer NV.
Jaarverslag GR 2008, p. 9
2.5
Maatschappelijke ontwikkelingen
Doordat de taakstelling in 2008 lager was dan het jaar er voor werd het jaar gestart met een beperkte overbezetting aan SE’s. Door natuurlijk verloop was deze overbezetting in de zomer weggewerkt, en kon weer tot plaatsing worden overgegaan. Uiteindelijk zijn er 17 personen geplaatst in een Sw-dienstverband. Mede door de beperkte instroommogelijkheden was er sprake van een maatschappelijk ongewenst hoge wachtlijst van ca. 130 personen gedurende 2008, eindigend met 113 personen (122,50 SE) aan het eind van het jaar. De gemiddelde wachttijd was op dat moment ca. 19 maanden. Om deze situatie te veranderen heeft het college van B&W van Veenendaal het initiatief genomen om met aanvullend beleid meer personen te kunnen plaatsen. Dit beleid is eind 2008 vastgesteld in de vorm van het project Actief in Wachttijd. Dit project maakt het mogelijk om met inzet van gelden uit het werkfonds Wwb personen met een Sw-indicatie op de wachtlijst een tijdelijk dienstverband aan te bieden. Dit dienstverband heeft het karakter van een voortraject op een Swdienstverband. Er wordt dan ook naar gestreefd deze mensen de gelegenheid te bieden binnen maximaal twee jaar naadloos over te gaan in een Sw-dienstverband. Eind 2008 kon worden gestart met de plaatsing van 15 personen in Actief in Wachttijd. Ook binnen de gemeente Rhenen is de mogelijkheid geopend op vergelijkbare wijze mensen van de wachtlijst als voortraject een dienstverband aan te bieden. Een aantal mensen met een Sw-indicatie die een Wwb-uitkering hebben zijn al eerder ingezet in het stageproject van de gemeente Veenendaal. Daarnaast werken enkele geïndiceerden als vrijwilliger. In 2008 is verder uitvoering gegeven aan de verbreding van activiteiten van IW4 naar andere doelgroepen. Het betreft onder meer het stageproject van de gemeente Veenendaal en het project Work First voor Rhenen. Gemiddeld waren ca. 80 personen in ander verband dan een regulier of Sw-dienstverband werkzaam bij IW4. Deze verbreding is ook een uitdrukking van de toenemende verwevenheid van de Wsw met andere wetgeving als de Wwb en Wmo. IW4 speelt daar met haar beleid goed op in. De verwachting is dat deze samenhang onder invloed van het participatiebeleid en de aanbevelingen van de commissie De Vries verder zal toenemen. De algemene economische en arbeidsmarktsituatie was gunstig in het verslagjaar. Daardoor was de orderportefeuille van IW4 het gehele jaar goed gevuld. Door het groeizame weer en het tot na de zomer niet kunnen plaatsen van nieuwe Sw-ers leidde dit zelfs tot de noodzaak een substantieel aantal uitzendkrachten in te zetten in het groenonderhoud. Personen uit andere doelgroepen konden moeiteloos in de verschillende werksoorten worden geplaatst. De vraag naar arbeidskrachten heeft zich echter nog onvoldoende vertaald in een substantiële uitbreiding van de individuele detacheringen. Wel kon het aantal plaatsingen in begeleid werken worden uitgebreid van 3 naar 11 personen. Het ziekteverzuim bleef in 2008 met 12.4% op een relatief hoog niveau. Dit was overigens iets lager dan het landelijk verzuim van 12.9%. Het afgelopen jaar is veel aandacht besteed aan beperking van het ziekteverzuim. Dat dit niet tot een daling leidt heeft ook te maken met de vergrijzing van het Sw-personeel. Dit verschijnsel doet zich landelijk voor. Voor gedetailleerde cijfers over personeel, wachtlijst, ziekteverzuim, e.d. wordt verwezen naar het sociaal jaarverslag IW4 over 2008.
2.6
Doelmatigheid en rechtmatigheid
De externe accountant heeft de uitvoering van Wsw gecontroleerd en heeft vastgesteld dat de uitvoering voldoet aan het op grond van de Regeling financiering en verantwoording Wet Sociale Werkvoorziening vastgestelde controle- en rapportageprotocol. De uitvoering heeft derhalve doelmatig en rechtmatig plaatsgevonden. De rijkssubsidie bedroeg in 2008 € 9.758.029. (inclusief verrekening buitengemeenten; exclusief subsidievrijval 2007 ad. € 207.865, bonus begeleid werken € 10.320 en subsidie naadloze overplaatsing € 14.619 ). De herleide taakstelling (d.w.z. rekening houdend met de buitengemeenten) was 374 SE, terwijl er 376 SE-plaatsen werden gerealiseerd. Er is derhalve sprake van een beperkte overrealisatie voor de GR als totaal. .
Jaarverslag GR 2008, p. 10
3
ORGANISATIE, BESTUUR EN MANAGEMENT
3.1
Organisatie en structuur
De GR voert namens de deelnemende gemeenten de Wet Sociale Werkvoorziening (2008) uit. Alle bedrijfsactiviteiten van de GR zijn per 1 januari 1997 overgenomen door de op 22 januari 1998 opgerichte onderneming IW4 Beheer NV. Voor de GR (Wsw) is een aparte financiële, personeels- en loonadministratie ingericht welke feitelijk door de NV wordt uitgevoerd. De uitgangspunten voor het sociale beleid worden bepaald door het Algemeen Bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling, terwijl de verantwoordelijkheid voor het bedrijfseconomische handelen in handen ligt van de directie en de Raad van Commissarissen van IW4 Beheer NV. Drie leden van de Raad van Commissarissen zijn benoemd op voordracht van de aan de Gemeenschappelijke Regeling deelnemende gemeenten, terwijl de overige twee leden zijn benoemd door de andere leden van de Raad van Commissarissen. De directie en de Raad van Commissarissen van IW4 Beheer NV zijn verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering en de uitvoering van het geformuleerde sociaal en economisch beleid. De controle van de NV en de GR wordt met ingang van het verslagjaar 2004 uitgevoerd door Ernst & Young, locatie Utrecht.
3.2
Bestuur en directie
In het verslagjaar waren de gemeenten Utrechtse Heuvelrug (voor de gebieden Amerongen en Leersum), Renswoude, Rhenen en Veenendaal lid van de Gemeenschappelijke Regeling. De voorzitter, de plaatsvervangend voorzitter en de secretaris van het algemeen bestuur vormen tevens het dagelijks bestuur van de Gemeenschappelijke Regeling. Het dagelijks bestuur is bevoegd om (art. 7 GR): a. al wat aan het algemeen bestuur ter overweging en beslissing zal worden voorgelegd voor te bereiden. b. besluiten van het algemeen bestuur uit te voeren. c. het personeel van het Instituut te benoemen en te ontslaan, met uitzondering van de directie en te beslissen op bezwaarschriften in het kader van de indicatiestelling voor de Wsw. Ook in 2008 hebben het AB en DB niet afzonderlijk vergaderd. De reden hiervan is het beperkte aantal deelnemers aan de vergaderingen, waardoor er een beperkt verschil is in de samenstelling van beide organen. Dit is een aandachtspunt bij de actualisering van de statuten als gevolg van de nieuwe Wsw en de visienota in 2009.
Leden bestuur GR Namens de gemeente Utrechtse Heuvelrug (gebied Amerongen, Leersum)
dhr. W. van Wikselaar, lid
Namens de gemeente Rhenen
dhr. Ir. M.A. Guichelaar, plaatsvervangend voorzitter dhr. drs. J.H.A. van Oostrum, lid
Namens de gemeente Renswoude
mw. D. Dorrestijn-Taal (secretaris)
Namens de gemeente Veenendaal
dhr. drs. W. van Maanen (voorzitter) dhr. B. van den Bos In alle gevallen zijn geen plaatsvervangende leden benoemd Ambtelijk secretaris
dhr. drs. R.Th. Oostenenk
Directie Jaarverslag GR 2008, p. 11
Algemeen directeur
3.3
dhr. Drs. R. P.J. van Holsteijn (tot 1 juli 2008 als interim).
Organisatieontwikkeling
De eerder intern aangekondigde organisatiewijziging is aangehouden in afwachting van het meerjarenbeleid IW4 Bedrijven 2009 – 2012. Het gaat hier onder meer om de vorming van een divisie Personeelsdiensten. Deze wijzigingen worden in 2009 doorgevoerd.
3.4
Financieel en personeelsmanagement
Financieel De in 2007 gestarte invoering van het nieuwe personeels- en cliëntvolgsysteem Compas 4 is in 2008 voortgezet. Daardoor kon de functionele inzet van het informatiesysteem worden vergroot. Compas maakt een goede informatievoorziening mogelijk voor de bedrijfsvoering, maar heeft ook de maandelijkse actuele informatievoorziening aan het bestuur van de GR aanzienlijk verbeterd. De overgang naar een ander salarissysteem is voorbereid. De invoering van ADP Pion heeft per 1 januari 2009 plaats gevonden. Doordat de salarisverwerking nu in belangrijke mate extern gebeurt is de kwetsbaarheid hiervan beperkt.
Personeel De taakstelling voor het subsidiabel aantal Wsw-medewerkers voor 2008 bedroeg volgens de beschikking van het ministerie SZW en gecorrigeerd voor de buitengemeenten 374 SE. De realisatie bedroeg in 2008 ca 376 SE, derhalve een overrealisatie van ca 2 SE.
3.5
Informatievoorziening
Maandelijks worden voor directie en management overzichten gemaakt van onder meer de bedrijfseconomische en financiële gang van zaken, het ziekteverzuim, de plaatsingen en de wachtlijst. Deze laatste overzichten worden ook maandelijks aan het bestuur verstrekt. De overige maraps komen ieder kwartaal beschikbaar. Met deze overzichten kan ook de voortgang van de afspraken in het kader van het Sociaal-Economisch Contract gevolgd worden. De informatievoorziening vanuit IW4 is adequaat en voldoet op een uitstekende wijze aan de behoeften van het bestuur.
3.6
Verbonden partijen
Verbonden partijen zijn derde rechtspersonen waarmee de Gemeenschappelijke Regeling van IW4 een bestuurlijke en financiële band heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan een zetel in het bestuur van een participatie of het hebben van stemrecht. Van financieel belang is sprake wanneer de GR middelen ter beschikking heeft gesteld en die kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als schulden van de verbonden partij verhaald kunnen worden op de GR. De Gemeenschappelijke Regeling Instituut voor Werkvoorziening Zuid-Oost Utrecht te Veenendaal heeft slechts één verbonden partij, te weten IW4 Beheer NV, gevestigd te Veenendaal aan de Transformatorstraat 1. IW4 Beheer NV geeft een eigen jaarverslag, jaarrekening en sociaal jaarverslag uit. De GR is een verbonden partij voor de deelnemende gemeenten. Gezien vanuit de perceptie van het Instituut gelden de deelnemende gemeenten niet als een verbonden partij.
Jaarverslag GR 2008, p. 12
Cijfermatig overzicht van de prestaties over 2008 in kort bestek. Sociale informatie
Realisatie 2008
Begroting 2008
Realisatie 2007
Realisatie 2006
Aantal Wsw-personeel
397
413
420
439
Aantal Wsw SE
376
387
387
400
374
380
395 5,14
Taakstelling SE Overrealisatie taakstelling Wsw
2
0
7
Onderrealisatie taakstelling Wsw
0
0
0
Instroom
SE
14
0
1
6
Uitstroom SE
25
12
12
13
Realisatie begeleid werken
6
2
2
2
122
120
123
69
(FTE)
14
15
16
15
Aantal contractanten (FTE)
51
15
18
11
12%
11%
12%
11%
Realisatie 2008
Begroting 2008
Realisatie 2007
Realisatie 2006
4.225.000
4.345.000
4.445.000
3.926.000
11.358
11.227
11.485
9.815
Wachtlijst Aantal ambtenaren
Ziekteverzuim Financiële informatie Brutomarge omzet Omzet uitgedrukt per SE Subsidieresultaat
-361.000
-835.000
-491.000
-735.000
Rijksbijdrage per SE
26.275
25.600
25.126
24.730
Totaal bedrijfsresultaat NV + GR *
10.085
-27.000
-715.991
9.719
27
-70
-1.869
24
3.361.000
2.261.000
2.061.000
17,46%
19,14%
18,25%
Crediteuren en schulden kort
2.887.000
2.842.000
1.904.000
Voorraadwaarde/Bruto-omzet
9,51%
9,05%
12,33%
Resultaat per SE Debiteuren en vorderingen kort Handelsdebiteuren/Bruto-omzet
Vaste schuld GR
2.650.000
2.650.000
1.405.630
1.574.000
Omvang reserves
2.498.000
2.461.000
2.488.000
1.624.000
Omvang voorzieningen
865.000
750.000
1.092.000
721.000
Werkkapitaal
966.000
69.000
881.000
Investeringen boekjaar Boekwaarde materiele vaste activa Solvabiliteit (EV/Balanstotaal) Liquiditeit (courante: vorderingen/schulden )
511.000
393.400
296.000
517.000
4.878.000
4.760.000
4.886.000
5.051.000
28,06%
31,78%
20,60%
116,42%
102,43%
146,27%
Jaarverslag GR 2008, p. 13
4
FINANCIELE POSITIE EN RESULTATEN
4.1
Resultaten
De samengevoegde exploitatierekening van de Gemeenschappelijke Regeling en IW4 Beheer NV over 2008 sluit met een positief saldo van € 10.085,88. De NV realiseerde een winst van € 102.424,21; begroot was € 50.000,00 winst. De GR leed een verlies van € 92.338,33 begroot was € 77.000,00 verlies. Het resultaat van de NV wordt binnen de NV gereserveerd als weerstandsvermogen in de vorm van een algemene reserve. Het resultaat van de GR wordt ten laste van de egalisatiereserve gebracht. In het resultaat is een aantal bijzondere posten begrepen, welke niet begroot zijn, ondermeer: 1. Interimkosten en kosten ex-directeur ca € 125.000 2. Kosten inzet uitzendkrachten € 195.000 3. Vrijval subsidie 2007 € 207.000 Voor een toelichting op de resultaten wordt verwezen naar de bijgevoegde jaarrekening 2008.
4.2
Treasury
Ultimo 2000 is door het algemeen bestuur van de GR een Treasurystatuut getekend, dat is opgemaakt volgens de voorschriften van de Provincie Utrecht en de door het Ministerie opgestelde ‘Handreiking Treasury’, rekening houdend met de wettelijke kaders. Hierin worden organisatorische randvoorwaarden van de treasuryfunctie weergegeven, met het accent op de helderheid over de verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden.
4.3
Financiering
De GR maakt gebruik van kredietfaciliteiten bij de Bank Nederlandse Gemeenten. IW4 Beheer NV heeft geen eigen bankkrediet en maakt hierom gebruik van de kredietfaciliteiten van de GR. Doordat de NV winst en voldoende cashflow genereert onttrekt de NV geen geldmiddelen aan de GR. Risico’s worden uitgesloten door in de jaarbegroting een eventuele kredietbehoefte op te nemen. De onderlinge geldstromen lopen via een rekeningcourantverhouding GR/NV, waarover geen rentevergoeding berekend wordt.
4.4
Financiële positie
In het verleden vond er een kwartaalrapportage plaats aan de Provincie Utrecht over. Bij een overschrijding kon de Provincie besluiten tot het instellen van preventief toezicht. Met de nieuwe Wsw is deze rol van de provincie vervallen.
4.5
Weerstandsvermogen
Het financiële weerstandsvermogen van de GR kan gedefinieerd worden als het vermogen om tegenvallers op te vangen, zonder dat dit leidt tot een onverwacht verlies of een ombuiging van bestaand beleid. In dit vermogen om tegenvallers op te vangen is een gradatie aan te brengen. Het betreft een onderverdeling in middelen die geheel vrij beschikbaar zijn en in middelen die deels beschikbaar zijn. De weerstandscapaciteit binnen de GR bestaat uit een vrij aanwendbaar deel van de algemene reserve en een bestemmingsreserve. Met de gemeenten en de provincie zijn afspraken gemaakt om het weerstandsvermogen op peil te houden. Wel is met ingang van het verslagjaar 2002 een bestemmingsreserve gevormd, als buffer voor toekomstige onvoorziene tegenvallers die niet uit de normale exploitatieresultaten kunnen worden opgevangen. Met de kwijtschelding door de gemeenten van € 1.000.000 schuld per 1 januari 2008 is het weerstandsvermogen per die datum met dit bedrag versterkt. Jaarverslag GR 2008, p. 14
4.6
Risico’s
Voor zover risico’s hard en kwantificeerbaar zijn, zijn hiertoe in voorgaande jaren al voorzieningen getroffen. Een aantal risico’s is niet kwantificeerbaar, maar kan toch als materieel worden aangemerkt. Voor zover daar geen voorzieningen voor in deze of eerdere jaarrekeningen zijn opgenomen (2007: GR: afboeking Leersum; NV: regeling algemeen directeur) moeten deze risico's worden gezien in relatie tot het weerstandsvermogen. Te denken valt hierbij aan: - gevolgen beweging 'van binnen naar buiten' en de modernisering Wsw - vergrijzing en uitstroom Sw-kader; vervanging door regulier personeel - onzekerheden instroom en bezetting andere doelgroepen als Wwb-ers - marktontwikkelingen - gevolgen aanbestedingsbeleid gemeenten
5
SLOTWOORD
Het jaar 2008 was voor de GR IW4 een belangrijk jaar. Een jaar waarin de gewijzigde Wsw moest worden ingevoerd. Met de eind 2007 vastgestelde visienota was daar door het bestuur op geanticipeerd en een basis gelegd voor de toekomst. Het afgelopen jaar is gebleken dat deze afspraken goed werken. De transparantie in de verhoudingen tussen GR en NV is versterkt en de afspraken maakten een effectieve implementatie en uitvoering van de nieuwe Wsw goed mogelijk. Daardoor konden directie en management, onder toezicht van de Raad van Commissarissen, zich concentreren op een adequate bedrijfsvoering van de NV met een goed oog voor de sociale aspecten die behoren bij een goed werkgeverschap van een maatschappelijke onderneming. Met veel inzet en enthousiasme is door de NV een goed resultaat gerealiseerd. Wij danken de medewerk(st)ers, directie en leden van de Raad van Commissarissen voor hun enthousiaste inzet en toewijding. Met de bereikte resultaten in 2008 als basis konden we met veel vertrouwen het jubileumjaar 2009 ingaan. Veenendaal, april 2009
drs. W.van Maanen voorzitter.
mw. D. Dorrestijn -Taal, secretaris
Jaarverslag GR 2008, p. 15
