NIEUWSBRIEF OKTOBER 2015
Geachte leden, We hebben met de Rabo Clubkas Campagne van 1 tot en met 12 oktober een spannende maand voor de boeg. We hopen dat veel leden van de Rabobank Peelland Zuid twee stemmen op onze heemkundekring uit zullen brengen. En ons op die manier zullen helpen om DeurneWiki, onze digitale historische encyclopedie voor en over Deurne en zijn inwoners, in de lucht te houden. Daarom verzoeken wij u nogmaals om uw familie, vrienden en kennissen te vragen om op onze heemkundekring te stemmen. Leden van de Rabobank die hulp nodig hebben met het via internet uitbrengen van hun stem, kunnen daarvoor terecht in ons Heemhuis, Stationsstraat 73. U leest daarover en over de openingstijden meer in onze Nieuwsbrief van 23 september.
Op 22 oktober wordt de uitslag van de Rabobank Clubkas Campagne bekend gemaakt. In onze nieuwsbrief van november hopen wij u dan te kunnen berichten over een voor onze heemkundekring fantastische opbrengst. Intussen hebben wij natuurlijk ook het e.e.a. te melden over onze actieve vereniging. Hierover leest u meer in deze nieuwsbrief. Kijkt u ook eens op www.heemkundekringdeurne.nl om als eerste op de hoogte zijn van nieuws van en over onze heemkundekring. U treft daar tevens een agenda aan met onze activiteiten. En, niet onbelangrijk, geef adreswijzigingen -ook van uw e-mailadres- zo snel mogelijk door aan Leny Hendriks via
[email protected] of tel. 0493-314303. Voorzitter Rob Berkvens 1
Verder in deze nieuwsbrief: -
Extra lezing over het Riet op 8 oktober Oproep werkgroep Tentoonstellingen Leyselse Aaftere op 11 oktober Lezingenreeks ‘De Peel tussen droom en daad’ start op 12 oktober Lezing over Sinterklaas op 29 oktober Thom van der Straaten Vrijwilliger van het Jaar Leerzame middag in Museum Techniek met ’n Ziel Leuven. Een mooi doel van een fijne dagexcursie Anton Vissers wint Pieter Swinkels Trop(h)ee Muziek in het heemhuis Boekenmarkt verdient meer publieke belangstelling Vrijwilligersrooster
Lezing over het Riet op 1 èn 8 oktober
Fotograaf Hein van Bakel geeft uitleg aan wethouder Nicole Lemlijn (geheel links) en Evert van Kampen (midden) tijdens de opening van zijn fototentoonstelling in het gemeentehuis. Rechts zijn partner Gerrie. (Foto: Nelly van Rijt) Met een fototentoonstelling in de hal van het gemeentehuis èn twee lezingen in Den Draai staat het Zeilbergse buurtschap het Riet dit najaar volop in de belangstelling. De tentoonstelling van fotograaf Hein van Bakel werd onder enorme belangstelling op vrijdag 18 september geopend door wethouder Nicole Lemlijn en zal duren tot eind oktober. Omdat bij de opening al duidelijk werd, dat ook de lezing van Ed van de Kerkhof over het Riet en zijn bewoners op donderdag 1 oktober heel veel publiek zou trekken werd -om teleurstelling bij een uitverkochte zaal te voorkomen- een inschrijving ingesteld. Inmiddels is de lezing op 1 oktober volgeboekt en zal de lezing ook op 8 oktober verzorgd worden door Ed van de Kerkhof. Voor deze laatste lezing is geen inschrijving ingesteld; dus kom op tijd. Aanvang zowel 1 als 8 oktober om 20.00 uur in Den Draai in Zeilberg. Voor meer informatie over
2
de lezing: zie onze nieuwsbrief van september. De lezing is voor leden van de heemkundekring H.N. Ouwerling gratis; entree niet-leden € 2,50 Het project is een idee van heemkundelid Ed van de Kerkhof en fotograaf Hein van Bakel. Ook tijdens de lezingen zijn foto’s te zien van Hein van Bakel. Er wordt gezocht naar mogelijkheden om een fotoboek over het project te realiseren. Voor meer informatie:
[email protected] of
[email protected] Oproep werkgroep Tentoonstellingen
Materiaal over historie KDO
Wanneer is deze foto van de gymnastiekvereniging Kracht door Oefening (KDO) gemaakt? In samenwerking met KDO Deurne werken wij aan onze volgende tentoonstelling met als thema: 75 Jaar KDO. Maar wij willen ook aandacht besteden aan de tijd van voor de heroprichting. De tentoonstelling in ons Heemhuis aan de Stationsstraat 73 wordt op 8 november 2015 geopend en loopt door tot en met 28 februari 2016. Hebt u nog materiaal dat wij mogen lenen voor onze vitrines? Wij denken aan uniformen, gympen, spelmateriaal. Hebt u nog persoonlijke bekers, medailles, oorkondes of diploma’s? Liefst met uw eigen verhaal erbij? Kunt u iets vertellen over de jaren dat het wat moeizamer ging? En van de heropleving? Weet u nog anekdotes te vertellen? Wie van de (oud) leden zou u eens extra willen belichten? Bijvoorbeeld vanwege zijn of haar bijzondere prestatie of tomeloze inzet voor de vereniging? Om uw verhalen te vertellen en om uw materialen beschikbaar te stellen vragen wij u contact opnemen met een van de leden van de werkgroep: Josée v.d. Loo
[email protected] 0492-341479 Rob Berkvens
[email protected] 0492-345124 Fien Verrijt
[email protected] 0492-511098 Harrie Martens
[email protected] 0493-341542 Want: goed gevulde vitrines met mooie verhalen zouden een mooie afsluiting zijn voor het succesvolle jubileumjaar van deze actieve Deurnese vereniging.
3
Zondag 11 oktober:
Leyselse Aaftere De werkgroep Liessels Historisch Erfgoed houdt haar achtste Leyselse Aaftere op zondag 11 oktober vanaf 14.00 uur in gemeenschapshuis De Kastanje in Liessel. De toegang is gratis. Zes Liesselnaren laten met hun verhalen in dialect het Liessels verleden herleven: Rina MartensSleegers, Noor Verbeek-van de Mortel, Frans Aarts, Wiel Geboers, Charles Damen en Harrie Martens. De voordrachten worden afgewisseld met liedjes met muzikale begeleiding over Liessel door Gerard van Kol. Pieter Seuren presenteert het programma. De optredens worden door Louis Michels op video vastgelegd.
Aanmelden voor lezingenreeks: De Peel tussen droom en daad Maandag 12 oktober gaat wederom de historische lezingenreeks cultuurhistorie in de Peel van start. Deze keer is het thema De Peel tussen droom en daad. De reeks bestaat uit vier lezingen waarvoor men zich met korting op de entree van de hele reeks kan aanmelden. Joep Coppens - Martien Coppens en de Peel: op maandag 12 oktober in Zalen van Bussel te Deurne. Joep Coppens vertelt over de Peel als bron van inspiratie voor zijn vader, de vermaarde fotograaf Martien Coppens (1908-1986). Niet alleen het ruige Peellandschap zelf, maar ook de Peelbewoners die een artistieke symbiose vormen met het zwoegen en ploeteren in de weerbarstige Peel bleken inspirerende thema’s. Joks Janssen - De Peel en de katholieke plannenmakerij: op maandag 26 oktober, op dezelfde locatie, verhaalt Joks Janssen over de inrichting en het gebruik van het Zuidoost-Brabantse platteland. Vanaf de jaren dertig van de vorige eeuw neemt het belang van de turfwinning langzaam af en dat van de landbouw en veeteelt toe. Ook de bevolking en bedrijvigheid groeien. Dat vraagt om plannen op bovenlokaal niveau. Maar deze plannenmakerij bracht ook reeds sluimerende tegenstellingen aan het licht; tussen de snel uitbreidende stad en het veranderende platteland, terwijl ook strijd gevoerd werd voor het behoud van het onbedorven platteland en de daarmee verbonden geachte katholieke identiteit. Simon van Wetten - Oost-Brabant in de Franse tijd: de derde bijeenkomst is op maandag 9 november in Museum Klok & Peel in Asten. Simon van Wetten vertelt over de ontwikkelingen in de Peel in de Franse tijd. Want wat veranderde er vanaf 1794 toen de Franse generaal Salme met zijn gevolg voet zette op Peellandse bodem en neerstreek in het kasteeltje van Beek en Donk? Alles! En dat ook nog in een razend tempo. Voor de inwoners van de Peel was het in elk geval behoorlijk wennen. Henk Zingstra - Van wingewest tot beschermd natuurmonument: de laatste lezing op maandag 30 november, eveneens in Museum Klok & Peel in Asten, wordt verzorgd door Henk Zingstra die betrokken is geweest bij de aanwijzing van de Deurnese Peel tot beschermd natuurmonument. Was voor de een de Peel een nutteloos stuk natuur dat ten nutte gemaakt kon worden voor de mens. Voor anderen, waaronder Werkgroep Behoud de Peel, was het een waardevol natuurgebied dat behouden moest blijven. Wat volgde was een proces met vele procedures, van dikke pakken papier tot heimelijke achtervolgingen tot over de landsgrenzen heen … 4
Aanmelden en meer informatie Deelnemen aan de gehele reeks kost € 20,00. Alle lezingen beginnen om 20.00 uur. Ontvangst met koffie/thee vanaf 19.30 uur. Aanmelden via
[email protected] of tel. 040-2649940. De lezingen kunnen ook apart worden bezocht voor € 7,50 per lezing. De lezingenreeks cultuurhistorie in de Peel is een initiatief van Museum Klok & Peel, Heemkundekring De Vonder Asten-Someren, Heemkundekring H.N. Ouwerling Deurne, Stichting Behoud Kasteelerfgoed Asten en het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven.
Lezing op donderdag 29 oktober:
Ziet, hoe Sint Nicolaas zijn leven soms waagt! Donderdag 29 oktober verzorgt Frits Booy een lezing over de geschiedenis van Sinterklaas en over sinterklaasgebruiken. Aanvang 20.00 uur in het Parochiecentrum Visser 2 in Deurne. Frits Booy was 35 jaar leraar Nederlands. Hij onderzoekt de geschiedenis van het oude kinderboek en van Sinterklaas en dienst feest, waarover hij regelmatig publiceert en lezingen houdt. Hij is een van de weinige sinterklaasdeskundigen in ons land en beantwoordt vragen als: Wie is Sinterklaas eigenlijk? Liggen zijn wortels in Spanje, Italië of Turkije? Hoe verhoudt hij zich tot de heilige Nicolaas van Myra, de Weihnachtsmann, Santa Claus en Wodan? Hoe heeft de Nicolaasverering zich ontwikkeld? Waar komt de zwarte bediende vandaan? Waarom gaan Sinterklaas en Zwarte Piet 's nachts over de daken? Hoe zit het precies met de vrijers van speculaas, pepernoten en letters? Waar komen schimmel, zak en roe vandaan? Wanneer verschijnen de eerste liedjes, gedichten en surprises? Dit zijn vragen die menigeen wel eens stelt, als 5 december weer nadert. Aan de hand van vele dia's zal zo historisch verantwoord mogelijk op deze vragen worden ingegaan; al is een afdoend antwoord soms moeilijk te geven. We leren het leven van de heilige Nicolaas van Myra kennen, overgeleverd in legenden, weergegeven in prenten, schilderijen en beelden. Het gaat ook over de verspreiding van de Nicolaasverering over Europa en het Nederlandse sinterklaasfeest vanaf de Middeleeuwen tot heden. Allerlei voorwerpen en gebruiken worden –voor zover mogelijk– verklaard en oude sinterklaasboeken passeren de revue. Onder andere zal blijken dat het sinterklaasfeest in ons land enkele eeuwen verboden was, dat Zwarte Piet pas vanaf circa 1850 optreedt, dat hij angstaanjagende, buitenlandse voorlopers heeft en dat zijn naam, gedrag en functie veranderden in de loop der tijden. Frits Booy strijdt voor het behoud van het sinterklaasfeest vanwege de waardevolle cultuurhistorische, sociale en creatieve aspecten ervan: “Je moet je namelijk écht voor een ander inspannen (cadeau kopen, surprise met gedicht verzinnen en maken). Je kunt op die manier iemand leuk verrassen en vaak luchtig corrigeren.”
Thom van der Straaten Vrijwilliger van het Jaar De Vrijwilligersdag op zondagmiddag 6 september werd door zo'n dertig vrijwilligers bezocht. De beugelbaan was zoals gewoonlijk overkapt met een grote partytent. We hielden het wel droog maar het was, ondanks dat het zonnetje dat zich af en toe toonde, behoorlijk fris. De voortreffelijke 5
organisatie presenteerde een uitgebreide keuze aan heerlijke hapjes en drankjes en die mening waren de wespen ook toegedaan. Deze keer werd onze Catrien (Elfrink) letterlijk over de drempel geholpen, zodat ook zij volop deelgenoot van het feestelijk samenzijn was. Thom van der Straaten werd met 40 punten gekozen tot Vrijwilliger van het Jaar en kreeg door zijn voorgangster Leny Hendriks het bij deze eretitel behorende ‘scapulier’ omgehangen, met als toegift de ‘zoen van de juffrouw’. De overige ereplaatsen bij de verkiezing werden ingenomen door Theo van Daele, Josée van der Loo, Theo Vosmeer en Pieter Koolen.
Leny Hendriks feliciteert haar opvolger Thom van der Straaten met zijn verkiezing tot Vrijwilliger van het Jaar. Op de achtergrond vlnr: Jan Adriaans, Theo Sluijsmans, Pierre van der Loo, Wil van Deursen en Piet van de Wal. (Foto: Pieter Koolen)
Leerzame middag in Museum Techniek met ’n Ziel in Neerkant
Voorlopers van onze huidige huishoudelijke apparaten. (Foto: Leny Hendriks) 6
Op zondag 30 augustus verzamelden zich rond half twee 16 leden van onze Heemkundekring in bovengenoemd museum in het voormalige Rabobankgebouw in Neerkant. De groep was niet erg groot, maar toch werd besloten tot een begeleide rondleiding in twee groepen. Het museum had voor de meeste heemkundeleden een hoog ‘oh ja-gehalte’. Het was een feest van herkenning. Maar de twee gidsen, Jules de Corte en Peter van de Burg, wisten ons met gemak te boeien. Hun verhalen over de voorwerpen en de aankleding van de ruimten vertelden ons zoveel meer over die tijd van vroeger. Ze namen ons mee naar de tijd van toen en vonden bij ons gezelschap een gewillig oor. De koffie met de wafel tijdens de pauze was na anderhalf uur welverdiend. De gids vertelde dat de verzameling van Henk Joosten (voorheen eigenaar van JeHaBe) de basis vormt van de verzameling. De oorspronkelijke bedoeling was om alles van vroeger te bewaren en om de jeugd techniek te leren. Wat betreft het eerste doel, hoefde de verzameling niet alleen over techniek te gaan. Daarom zijn er, behalve de vele voorgangers van ondermeer de huidige huishoudelijke apparaten, ook De goei kammer, Annie’s Huukske, de winkel van Broekmans en een terras. Ter ondersteuning van het gemeenschapsleven bieden de vele vrijwilligers van dit museum de mogelijkheid aan de inwoners van Neerkant om gratis boeken en cd/dvd’s te ruilen. Daarvan wordt veel gebruik gemaakt. Marie-José Sluijsmans: “Het aangebodene was prima. Doordat er zowel onderdelen als complete nog werkende oude apparaten te zien waren en het verhaal zoveel toevoegde aan wat je in je eentje kunt ontdekken hebben we allemaal een hele fijne en leerzame middag gehad. Dit museum is zeker een bezoekje waard.”
Leuven. Een mooi doel van een fijne dagexcursie Om 7.50 uur vertrok de bus op zaterdag 5 september naar Leuven. Twee gasten kwamen vanwege een wegomlegging jammer genoeg te laat. Het was droog en dat was al heel wat. Klaas Hendriks wilde het een en ander vertellen over Leuven en de relatie met ons dorp. Helaas had de microfoon kuren en na enkele verhaaltjes met veel storing en getik stopte hij daarmee. Tijdens de stop met koffie en gebak maakte hij zijn verhaal af. U kunt dit verhaal nog eens nalezen op Docudata en op onze website bij Laatste nieuws. Op de fotopagina op de site is tevens een uitgebreide impressie te zien. Abdij van Park Vervolgens ging de bus door de smalle straten van Leuven naar de prachtige Abdij van Park. Deze abdij werd in 1129 gesticht op initiatief van Godfried I, graaf van Leuven en hertog van NederLotharingen. Hij vroeg de abt van de Abdij van Laon om in zijn park en jachtslot bij Leuven een abdij te stichten voor de Norbertijnen. De abdij kreeg zijn huidige barokke vorm in het midden van de 18de eeuw in een periode van rust en welvaart. Tijdens ons bezoek werd volop gewerkt aan een noodzakelijke restauratie van de westvleugel en de binnentuin. Kosten € 40.000.000,-. Het interieur, met name die van de bibliotheek, is van een indrukwekkende schoonheid. Stuckunstenaars hebben het grote plafond voorzien van allerlei levensgrote figuren. Ook het plafond in de refter was van een vergelijkbare schoonheid. Stadhuis en zo
7
Na een heerlijke lunch in restaurant Salons Georges in het centrum van Leuven gingen we in twee groepen met een lokale gids op pad. Na een korte wandeling kwamen we aan bij het schitterende stadhuis dat is gebouwd in de 15e eeuw. De uitbundige gotische gevel is versierd met een groot aantal beelden, die echter pas in de 19de eeuw werden geplaatst. De grote zalen maakten een sobere indruk. Alleen de kamer voor burgemeester en schepenen en van de burgemeester zelf hadden een weelderige barokke inrichting. Via een steile wenteltrap kwamen we op de zolder. Daar zag je de indrukwekkende houten dakconstructie. Geen spijker is daar aan te pas gekomen. Op de zolder worden oorspronkelijke gevelbeelden en andere bouwelementen of afgietsels daarvan tentoongesteld. Het gebouw heeft, behalve de raadszaal, alleen nog een representatieve functie. Omdat de VRT opnames maakte in de St. Pieterskerk, konden wij niet daarin ronddolen. Evenmin in de beroemde schatkamer. Onze uitstekende, erg visueel gehandicapte gids had een alternatief. We konden naar het Begijnhof lopen. Maar dat is redelijk ver van de Grote Markt verwijderd en het begon intussen ook flink te regenen. Op ons aandringen bracht hij ons in plaats daarvan naar het laatste doel van de excursie. De brouwerij Domus. Daar zaten we dan; van buiten droog en warm en van binnen nat en koud. Heerlijk! De andere groep heeft wel nog een hele wandeling gemaakt langs diverse mooie punten. De groep kwam nat en verkleumd binnen en kreeg nauwelijks de tijd om een drankje te gebruiken, want de bus stond fout geparkeerd op ons te wachten. Jammer voor hen! De terugreis verliep voorspoedig en vrijwel op de afgesproken tijd arriveerden we weer in Deurne. Rob Berkvens: “Het was een fijne dag dank zij Leny Hendriks, Thom van der Straaten, Klaas Hendriks en Marie José Sluijsmans.”
Pieter Swinkels Trop(h)ee voor Anton Vissers
Vlnr: Peter van Kinderen (3), Anton Vissers (1) en Jan Bekkers (2). (Foto: Leny Hendriks) Er werd zondag 13 september 2015 weer fel gestreden om de Pieter Swinkels Trop(h)ee. Weliswaar waren er maar zes deelnemer maar de animositeit en strijdlust waren er niet minder om. Klaas Hendriks, die de laatste drie afleveringen de trofee mee naar huis nam, bleef deze keer steken op de vijfde plaats. Verrassend was de tweede plaats van nestor Jan Bekkers, die het spel, ondanks zijn 8
beperkte fysieke kracht, nog prima bleek te beheersen. Uitslag: 1. Anton Vissers 114 punten, 2. Jan Bekkers 110 punten 3. Peter van Kinderen 108 punten 4. Pieter Koolen 100 punten 5. Klaas Hendriks 98 punten 6. Thom van der Straaten 94 punten.
Muziek in het Heemhuis
Jan van Geffen op mondharmonica in het Heemhuis. (Foto: Leny Hendriks) Zondag 13 september was ons Heemhuis aan de Stationsstraat 73 een van de vijf monumentale locaties in Deurne waar muziek werd gemaakt. De gratis toegankelijke concerten werden gegeven in het kader van het Open Monumentenweekend. In ons Heemhuis traden Jan van Geffen op mondharmonica en het duo Karin Geelen op accordeon en Emmy van Weverwijk op panfluit op. Die zondagmiddag kon ook de tentoonstelling Hoofdzaak bekeken worden. Die is er nog te zien tot 25 oktober.
Boekenmarkt verdient meer publieke belangstelling Prachtig weer en een heel behoorlijke bezetting van kramen zijn de meest belangrijke aspecten om het welslagen van een boekenmarkt te garanderen. Aan deze voorwaarden werd zondag helemaal voldaan bij de boekenmarkt van onze heemkundekring. De standhouders hadden een groot assortiment boeken aangevoerd. Bij de opening van de markt om 14.00 uur stond al een aantal belangstellenden bij de poort te wachten. Het is duidelijk ,de echte liefhebbers en verzamelaars willen zo vroeg mogelijk naar de kramen om te zien of er iets van zijn of haar gading bij ligt. Het is toch, wie eerst komt het eerst maalt. De belangstelling was redelijk. Toch verdient een zo goed georganiseerd evenement waar zulke bijzondere boeken te vinden zijn meer belangstelling. Theo van Daele: “Misschien moeten we vooraf wat meer bekendheid aan het evenement schenken en eventuele belangstellenden laten weten dat een bezoek aan de markt zeker de moeite waard is. 9
Tafels vol boeken te kust en te keur. (Foto: Leny Hendriks) Boeken van bekende en minder bekende schrijvers werden te koop aangeboden tegen zeer aantrekkelijke prijzen. De jaarlijkse boekenmarkt op de laatste zondag van september is, zoals ook zondag 28 september weer bleek, een unieke kans voor de snuffelaars om hun collectie aan te vullen.” Gastvrouw en gastheer tijdens de volgende open zondagen van 14.00 tot 17.00 van het heemhuis zijn: 1 oktober : Anton Vissers - Jan Vlemmix - Anneke Boonstra 25 oktober : Nico Vosmeer - Piet Jegerings - Thijs Flipsen 8 november : Henk v. Straaten - Peter en Beppie v.d. Berk 22 november : Karin Akkers - Sjaan v.d. Weijst - Sjaak Obers Contactpersoon Leny Hendriks tel. 0493-314303
Redactie: Nelly van Rijt
10
