THE CONTEMPORARY MEN’S STYLE MAGAZINE
‘GAME CHANGERS’ ▶
GAME CHANGERS Ondernemers die de toekomst vorm geven
▶ VALENCIA & SARTORIALISM Suits voor non-comformisten
▶
MINECRAFT VOOR GEVORDERDEN De Nieuwe Nederlandse Wildernis
▶ GO SEE ANTWERPEN De beste New Faces
▶
DRONES Revolutionair Design issue 01 sPRiNG/suMMeR 2013 PRijs 3,50 euRo
AP
issue 01
code
game cHaNgers
report
MINECRAFT VOOR GEVORDERDEN DE NIEUWE NEDERL ANDSE WILDERNIS
beRt VAN DIJK – boswAchteR stAAtsbosbeheeR utRecht-west JAS eN bRoeK woN huNdRed
fotografie sOPHIe VaN Der Perre St yling cLyDe semmOH tXt PaUL DezeNTJé
— Bij ‘natuur in Nederland’ denk je aan aangeharkte bossen, of heidegebieden met pannenkoekenhuizen, schelpenpaadjes en kinderspeelweides. Toch hebben we een wildernis op de drempel van Groot Amsterdam: de Oostvaardersplassen. Staatsbosbeheer beheert het gebied sinds 1996. Welkom in de natte Serengeti van de Hollandse polder. Een enorm biologie-experiment dat enerzijds bekroond werd met Europese diploma’s voor natuurbeheer, maar anderzijds ook omstreden is.
58
Kuddes wilde paarden, duizenden edelherten, zeearenden en meer dan tweehonderd verschillende andere vogels in een natuurreservaat vol moerassen en enorme graslanden, die alleen toegankelijk zijn onder begeleiding van Staatsbosbeheer. In Nederland? Jazeker. Het is zo’n beetje de laatste plek in vol Nederland die je verwacht als ‘de wildste plek’. Onder de rook van Amsterdam, in de Flevopolder, tussen Almere en Lelystad ligt daar zo’n 6000 hectare ‘ongerepte’ wildernis. Ter vergelijking, dat is zo groot als 12.000 voetbalvelden. UNIEK
Als natuurgebied is de Oostvaardersplassen uniek vanwege de combinatie van oppervlak en de hoeveelheid voedsel die het voor dieren kan voortbrengen. Door deze grootte werd het mogelijk om dit gebied anders te beheren. Namelijk, door het nauwelijks te beheren. En dat doet Staatsbosbeheer dan ook. “Het algemene uitgangspunt voor natuurbeheer was dat dieren de natuur volgen en dat ze haar niet sturen”, vertelt ecoloog Frans Vera. Vera, algemeen gezien als ‘architect van
de Oostvaardersplassen’. Vera schreef in 1997 een proefschrift naar aanleiding van zijn observaties in het gebied: 'Metaforen voor de Wildernis'. Belangrijkste inzicht dat Vera kreeg door de Oostvaardersplassen: Dieren kunnen de ontwikkeling van de begroeiing sturen. En daardoor tegelijkertijd voor allerlei wilde planten en soorten de leefomstandigheden in stand houden. Zijn theorie is dat in het oerlandschap zoals dat in heel Europa gedurende duizenden jaren overal aanwezig was, grote grazers als oerpaard en oeros een landschap van open graslanden in combinatie met bossen in stand hielden. Dat zorgde voor variatie in plantengroei en dierenleven. Het is een theorie die niet onomstreden is. “We beheren hier niet meer per diersoort,” zegt Vera over de criticasters, “maar we beheren het natuursysteem als geheel. Processen krijgen de ruimte, natuur mag weer natuurlijk zijn. Dat betekent dat er wel eens een soort afvalt of dat er juist een soort bijkomt. Dat levert rumoer op bij mensen die ‘soortgericht’ zijn. Maar juist het feit dat je niet per soort stuurt, dat we wildernis de ruimte geven en kijken wat er gebeurt, maakt dit beleid zo waardevol.”
59
OPEN GR A SL A N D
De afgelopen 15 jaar ontwikkelden de droge gebieden binnen de Oostvaardersplassen zich, met hulp van hordes konikpaarden en andere grote hoefdieren, van polderland met wilgen en aangeplante bebossing tot open grasland. Volgens bioloog Rypke Zeilmaker worden de grote grazers vooral ingezet als goedkope grasmaaiers door Staatsbosbeheer, die voordeliger zouden zijn dan mankracht en zijn zij de oorzaak van de achteruitgang in de vogelstand, waar de Oostvaardersplassen de laatste jaren mee te kampen hebben gehad. "Onzin" zegt Vera. "Zeilmaker denkt soortgericht." Een ding is zeker: natuurbeheer is geen exacte wetenschap. En ecologen, biologen en natuurbeschermers zullen elkaar nog wel even naar het leven blijven staan in de strijd om het Grote Gelijk. C I R K E L VA N H E T L E V E N
EMS Films brengt in september ‘De Nieuwe Wildernis’ uit. Gemaakt door een team dat heeft gewerkt voor de BBC, National Geographic, Discovery Channel, ZDF en gebruikmakend van technieken als 4K-registratie (het HD van de ▶
issue 01
code
mIchAeL J. SANDeRSoN cAMeRAMAN eN filMMAkeR
game cHaNgers
report
cARLux ZIp hooD cARhARtt JAcK vANs bRoeK deNhAM
toekomst), time-lapses, high-speed camera’s, robots en gliders. ‘De Nieuwe Wildernis’ is de grootste natuurfilm van én over Nederlandse bodem ooit met in de hoofdrol dit bijzondere gebied. Een topcast van meer dan duizend wilde konikpaarden, tweeënhalfduizend edelherten, heckrunderen, vossen, zeearenden, grauwe ganzen en nog veel meer diersoorten speelt de rol van hun leven in een film over leven, dood en overleven in dit unieke ecosysteem. De film laat zien hoe nauw en delicaat alles met elkaar is verbonden. De beheerders van Staatsbosbeheer blijven daarbij buiten beeld. Van de samenwerking tussen muggenlarven en kikkervisjes, spreeuwen en paarden, paarden en strontvliegen, mieren en bladluizen, grauwe ganzen en blauwborsten tot de heckrunderen, konikpaarden en edelherten die de gewassen kort grazen, vossen die diverse populaties in stand houden en het riet als biotoop voor allerlei zeldzame vogels. Boswachter Bertwin Bergman: “Mooi voorbeeld zijn de grauwe ganzen die hier met tienduizenden overzomeren. In hun ruiperiode kunnen ze niet vliegen. Ze maken dan van gesloten rietvelden een landschap van afwisselend, kleinschalig open water en rietvelden, waar heel veel andere vogelsoorten van profiteren. Ze voorkomen zo dat het rietland een moerasbos wordt en daarmee blijft het leefgebied van talloze dieren gehandhaafd.” WA T E R R I J K
De NIeuwe wILDeRNIS RubeN sMit
Vaststaat dat het waterleven een belangrijke schakel is in de huidige Oostvaardersplassen. Marien bioloog Joris van Alphen schiet het grootste deel van de onderwaterbeelden voor ‘De Nieuwe Wildernis’. “Hier vind je de broedkamer voor veel leven. Krioelende insecten en hun larven, kikkerdril, vissen en amfibieën. Een wereld op zich.” Onder water filmen is een vak apart. Van Alphen: “Het water van de Oostvaardersplassen is troebel, veel dieren zijn klein of schieten weg, omdat je alles binnen een halve meter afstand moet filmen. Anders zie je niets”. Hij maakte in de lente opnames, zwemmend tussen duizenden kikkervisjes. “Tijdens de vorstperiode filmde ik onder het ijs”, vertelt hij. “Een verstilde wereld. Kikkers in een halve winterslaap, vissen in de sluimerstand. Die vertraging is intrigerend.” Maar ook boven water is het adembenemend. Van Alphen: “Het is van een vervreemdende schoonheid. Uitgestrekt, kaal en vlak met bomen, moerassen, kort gras en riet.”
gebied prachtig. “De vogels tussen het riet dat deint in de wind. De glinstering van het drassige moeras. Aalscholvers op jacht naar een vis. Vossen die speuren naar prooi. Een zeearend die hetzelfde doet, maar dan vanuit de lucht. Hier zijn, is iedere dag weer een avontuur.” ODE
Honderden draaidagen, anderhalf jaar lang in het veld, in het water, op het water, vanuit de lucht en zelfs vanuit de ruimte. Zo is het leven in de Oostvaardersplassen vastgelegd door het team van EMS Films. Ook op dit moment filmen ze nog; de nieuwe lente is begonnen. In mei stoppen de opnames. Van Alphen: “We hebben de ziel van dit wetland willen blootleggen. Het is een ode aan de natuur en daarmee een ode aan het leven.” Het is ook een ode aan een gedurfd experiment dat al jaren borg staat voor controverse. In 2010 nam de Tweede Kamer een motie aan, waarin Staatsbosbeheer werd opgedragen om de grote grazers die dreigden te verhongeren tijdens de winter, bij te voeren. Zeilmaker hierover: “Door dat te doen, komen er ieder jaar nog meer beesten bij. Ieder jaar groeit de populatie met meer dan 20%. Kunstmatig zonder natuurlijke vijanden. Er is gewoon niet genoeg te eten. Je kan ze niet allemaal in leven houden.” “Onzin”, zegt Vera hierover. “De populatie groeit niet meer. Er is alleen aan het einde van de winter 2009-2010 bijgevoerd. Daarvoor en daarna niet. In de natuur blijven inderdaad niet alle dieren in leven. De hoeveelheid voedsel reguleert het aantal.” De Partij voor de Dieren pleitte afgelopen januari opnieuw voor ‘het meer beschutting geven’ van de grazers. Wildernis in Nederland. Het blijft een relatief begrip. Dat de Oostvaardersplassen een uniek stuk natuur zijn, is een feit. En die film wordt een must see. ◆
DE N I EU W E W I LDER N IS
ZEEAR END
Bergman houdt van dit vlakke land. Trots is hij op de zeearenden die sinds 7 jaar in het gebied broeden. “Zeearenden zijn sinds de middeleeuwen niet meer broedend in ons land gezien, maar dit paar streek neer in de Oostvaardersplassen en is niet meer weggegaan.” Een donskuiken weegt al bijna 4 kilo en een volwassen dier heeft een spanwijdte van 2 meter 40. “Daarom wordt deze vogel ook wel vliegende deur genoemd. We hebben eens een nest onderzocht. Daarin vonden we prooiresten van meerkoeten, ganzen en zelfs een reekalf.” Bergman, die als kind al wist dat hij boswachter wilde worden, vindt de grens tussen moeras en begraasd
60
‘De Nieuwe Wildernis’ gaat in première op 26 september in een 100-tal Nederlandse bioscopen.
▶ denieuwewildernis.nl
F U RT H ER R E A DI NG
▶ staatsbosbeheer.nl/natuurgebieden/ oostvaardersplassen.aspx ▶ edepot.wur.nl/113949 ▶ rypkezeilmaker.nl
61
code report
wILLem VAN ARK boswAchteR stAAtsbosbeheeR ‘zANdeNwoud’ veluwe MiddeN coLbeRt eN GILet NiGel cAbouRN (viA teNue de NÎMes) oVeRhemD viNtAGe (stylist’s owN) bRoeK scotch & sodA (viA sPoiled) SchoeNeN Model's owN
hANS bReeVeLD boswAchteR stAAtsbosbeheeR oostvAARdeRsPlAsseN JAS billioNAiRe boys club oVeRhemD the huNdReds
62
code
issue 01
report
game cHaNgers
issue 01
code
game changers
PrODUcT
DRONES
— Drones, onbemande vliegtuigjes, zijn een hit in Afghanistan. Maar inmiddels ook onder fotografen en filmers. Het zijn tevens fascinerende stukjes productdesign. De makers van ‘De Nieuwe Wildernis’ maakten voor hun luchtopnames gebruik van een zogenaamde hexacopter: een helikopterachtige drone met zes propellers en daaronder een camera. CODE sprak met Robin van der Putten van Aerialtronics, de man die de filmers bijstond met technisch advies, over de juiste drone en de juiste camera.
DJ I PH A N TOM, € 565,-
3DR A R DUCOP T ER H E X A-C R E A DY-TO-F LY, € 563,-
A LT U R A A T X 8 , € 1 2 . 5 0 0 , - T O T € 3 5 . 0 0 0 , -
Robin: “Leuk en betaalbaar model. Kleine camera eronder, vliegen en filmen maar.”
Robin: “Deze hexacopter is klaar om te vliegen. Hij hangt superstabiel in de lucht, waarmee trillingvrije beelden zijn gegarandeerd. Je kan via Google Maps eenvoudig een route uitstippelen die hij dankzij gps dan ook daadwerkelijk volgt.”
Robin: “De Altura ATX 8 is gebouwd volgens luchtvaartprotocollen en wordt geleverd aan politie en leger. Er kan een gewicht onder van maximaal 18 kilo.”
▶ dji-innovations.com
▶ arducopter.co.uk
G O P R O H D H E R O 3 , € 3 4 9, -
S O N Y C X 7 3 0 E , € 810 , -
R E D E P I C 617, € 4 5 . 0 0 0 , -
Robin: “Er is geen andere filmcamera die zo klein en licht is en zulke goede HD beeldkwaliteit levert. Daarnaast kan hij tegen een stootje. Wat handig is als je begint met luchtfotografie en je nog geen expert bent in het vliegen met een drone.”
Robin: “De stabilisator van de CX730E is echt heel goed. Dat is belangrijk als je (semi)professioneel vanuit de lucht wilt filmen.”
Robin: “Met Red Epic 617 heb je er de allerbeste (video) camera bij die er op het moment is.”
▶ sony.com
▶ gopro.com JoRIS VAN ALpheN – fotoGRAAf, filMMAkeR eN MARieN biolooG GeLe JAS vANs pAK coMMoN PeoPle oVeRhemD cARhARtt
64
▶ aerialtronics.nl
65
▶ red.com
