FNV KIEM MAGAZINE. het dat er twee sectoren komen: de grafimedia sector die Bernard

N ET TE R N I .N L OP OK VKI E M O K N KIJ W.F WW

Hoe kom jij de crisis door? P04-05

Veilig werken als zzp’er P07

FNV KIEM MAGAZINE Jaargang 5 / Editie 02 / 29/06/2013 / Een uitgave van FNV KIEM / Gratis voor leden van FNV KIEM / Lid worden? www.fnvkiem.nl/wordlid

Edwin Bouwers neemt afscheid als voorzitter van FNV KIEM

KIEM GOED VERTEGENWOORDIGD IN NIEUWE FNV

Er is de laatste maanden – binnen de FNV, maar ook binnen FNV KIEM in het bijzonder – veel gebeurd. Recent het congres van de FNV waarop de FNV officieel is opgericht. Maar ‘dichterbij huis’ als gevolg daarvan ook bij FNV KIEM. Zo is – bij de aanstelling van FNV KIEM-voorzitter Edwin Bouwers als lid van het Dagelijks Bestuur van de FNV – besloten om bij KIEM een nieuwe voorzitter en penningmeester te benoemen. In een gesprek blikt Edwin Bouwers terug op zijn penningmeester- en voorzitterschap van FNV KIEM en kijkt hij vooruit naar de toekomst van de FNV in het algemeen.

WAT ZIJN DE GROTE VERANDERINGEN BINNEN DE FNV?

en dicht bij de leden is het uitgangspunt. Verder is er een ledenparlement op basis van de verschillende sectoren geïnstalleerd. “Er gaat gewerkt worden volgens Dat is nu het hoogste orgaan binhet zogenoemde sectorenmodel. nen de FNV. Er zitten drie leden Alle sectoren van bonden die zich aansluiten bij het ongedeelde deel van FNV KIEM in dat ledenparlement en elke bond heeft één of van de vakbond – de FNV – krijgen daar een plaats in. Herkenbaar meerdere sectoren.”

HOE ZIEN HET DAGELIJKS BESTUUR EN HET ALGEMEEN BESTUUR ER UIT? “Het Algemeen Bestuur (AB) bestaat uit 18 mensen. Acht van hen, waaronder ikzelf, vormen ook het Dagelijks Bestuur (DB). De 10 algemeen bestuursleden zijn afkomstig uit de sectoren. Zij vertegenwoordigen hun sector in het Algemeen Bestuur. Vanuit FNV KIEM zitten er twee mensen in het Algemeen Bestuur, Jurre Schreuder uit de vakgroep theater en ikzelf, die samen 12 % van het geheel vertegenwoordigen. Als kleine bond is dat veel, en dat is een grote verrassing.”

WAT BETEKENT DAT VOOR FNV KIEM? “Nu de poppetjes gekozen zijn en op hun plek zitten, betekent het dat we volle kracht vooruit kunnen. Voor FNV KIEM betekent het dat er twee sectoren komen: de grafimedia sector die Bernard van Iren gekozen heeft als sectorvoorzitter en de creatieve sector. De creatieve sector heeft nog geen sectorvoorzitter. Als vereniging gaan we nu bedenken hoe wij vinden dat die sectoren eruit moeten gaan zien en hoe we hun belangenbehartiging het beste vorm kunnen geven. Hoe kunnen we zorgen dat we de sectoren optimaal kunnen bedienen.”

WAT BETEKENT DAT VOOR JOUW FUNCTIE?

het mijn taak om FNV KIEM te helpen naar het ongedeelde deel “Het betekent dat ik geen penning- van de FNV. Tijdens het congres in najaar 2014 moet FNV KIEM meester en voorzitter van FNV definitief en met 2/3 meerderheid KIEM meer ben. Ik ga wel FNV beslissen of ze zich bij de FNV KIEM in het DB van de nieuwe aansluiten of dat ze zelfstandig FNV vertegenwoordigen. Op wil blijven. Ik blijf dus zeker behet congres van 15 juni jl. heb trokken.” ik mijn functies neergelegd. Op korte termijn wordt er een interim voorzitter gezocht. Ik blijf verbonden aan FNV KIEM en is Lees verder op pagina 6 u

Een fatsoenlijke oplossing voor NEVER PHOTOGRAPH het AOW-gat

Tip

PEOPLE EATING Dankzij de smartphone en digitale camera is fotografie tegenwoordig voor iedereen toegankelijk en daardoor ongekend populair. Maar er zijn wat regels waar je je als (amateur)fotograaf aan dient te houden. Het boekje ‘Never Photograph People Eating’ and 50 other ridiculous photography rules van Anneloes van Gaalen geeft in 51 rare, maar vooral leuke en grappige regels, tips over fotografie. Wat dacht je van ‘Get some good shoes’, ‘Please yourself’ en ‘Break the rules’. Het is het zevende deel van een serie interessante en leuke boekjes voor mensen uit de creatieve industrie en kost maar 15 euro. Een aardig kadootje, te bestellen bij bispublishers.nl

De FNV maakt zich ernstige zorgen over de overbruggingsregeling die staatssecretaris Jetta Klijnsma op 31 mei 2013 naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Daarin zou volgens haar het AOW-gat van veel vroeggepensioneerden gedicht zijn. De FNV bestrijdt dit echter en denkt dat veel mensen met een laag pensioeninkomen een forse inkomensdaling voor hun kiezen krijgen. De FNV heeft daarom in een brief aan de Vaste Kamercommissie van SZW aangedrongen op een grondige herziening van de regeling. FNV-pensioenbestuurder Gijs van Dijk: “We willen dat Klijnsma met een fatsoenlijke oplossing komt, die recht doet aan de positie van een grote groep mensen met een laag pensioeninkomen. Mensen moeten

kunnen vertrouwen op stabiel en tijdig aangekondigd overheidsbeleid voor een zo fundamentele voorziening als de AOW.”

VERVROEGD GEPENSIONEERDEN In het sociaal akkoord heeft de FNV ervoor gezorgd dat de regeling is verruimd voor mensen die worden overvallen door de plotselinge verhoging van de AOWleeftijd vanaf januari 2013. Voor hen is in het akkoord de inkomensgrens verhoogd van 2.200 naar 2.900 euro, en naar 4.400 euro voor samenwonenden. De FNV heeft daarbij steeds aangegeven dat een fatsoenlijke overbrugging vooral van belang is voor de groep mensen die al met vervroegd pensioen is.

EXTRA, FORSE PENSIOENKORTING Uit de overbruggingsregeling van de staatssecretaris blijkt echter dat er sprake is van verschillende inkomenstoetsen. Naast de inkomens- en vermogenstoets, is er een aanvullende toets waarbij het pensioeninkomen volledig in mindering wordt gebracht op de overbruggingsuitkering. Veel mensen met een laag pensioeninkomen krijgen daardoor een flinke inkomensdaling in de periode zonder AOW. Naast mogelijke pensioenkortingen van de pensioenfondsen krijgt deze groep te maken met een extra, zeer forse pensioenkorting. Zij zullen hierdoor moeten rondkomen van een uitkering van slechts 660 euro per maand.

PAGINA 2 Jaargang 5 / Editie 02 / 29/06/2013 / Een uitgave van FNV KIEM

LEDENRAAD KVGO AKKOORD MET PRINCIPEBESLUIT COMFORTABELE ARBEIDSOVEREENKOMST De Ledenraad van het KVGO gaf eind mei in Veenendaal het groene licht voor de verdere uitrol van de comfortabele arbeidsovereenkomst. Op 1 januari 2014 moet de hedendaagse set met arbeidsvoorwaarden voor alle 25.000 werknemers van de 2.200 bedrijven in de grafische sector van kracht worden. Een ruime meerderheid ging akkoord met het bestuursvoorstel om het project van de sociale partners, waaronder FNV KIEM, voort te zetten. Op dit moment draaien zes bedrijven een pilot met deze arbeidsovereenkomst.

FNV KIEM is met collega-cao-partijen al langere tijd bezig om de op dit moment geldende Grafimediacao naar een toekomstbestendige cao om te bouwen. Het voornemen is om de huidige Grafimedia-cao in 2014 te vervangen door een nieuwe cao: de zogenoemde comfortabele arbeidsovereenkomst. “We zijn ervan overtuigd dat dit project een bijdrage levert aan verbeterde en volwassen arbeidsverhoudingen,” zegt FNV KIEMbestuurder Bernard van Iren.

FACILITEREN “Het is eigenlijk niets anders dan het verschuiven van regelgeving naar het faciliteren van arbeidsvoorwaarden van werknemers. Het is een regeling, waarbij werknemers zelf een keuze kunnen maken uit hun arbeidsvoorwaarden. De extra’s – zo veel als mogelijk dat bovenop de wettelijke arbeidsvoorwaarden in de cao is afgesproken – worden in het model van de comfortabele arbeidsovereenkomst gekapitaliseerd.”

MEER

over de comfortabele arbeidsovereenkomst lees je op www.caocreatieveindustrie.nl

KEUZEBUDGET Een voorbeeld zijn de vijf bovenwettelijke vakantiedagen in de grafische industrie. Wanneer die vijf extra vakantiedagen gekapitaliseerd worden, vertegenwoordigen ze een bepaalde geldwaarde. Dat bedrag komt in een individueel keuzebudget en de werknemer kan straks zelf beslissen hoe hij dat potje in wil zetten. In dat potje komen onder meer ook de 8% vakantiegeld, opleidingsbudget en zorgverlof. Dat wordt allemaal omgerekend naar een geldbedrag, dat de werknemer vervolgens naar eigen wens in kan zetten. Ter ondersteuning hiervoor is een digitale arbeidsvoorwaardentool ontwikkeld waar nu in een pilot bij ongeveer 10 bedrijven mee wordt proefgedraaid.

SPAREN VOOR INZETBAARHEID “Maar er hóéft niets te veranderen,” benadrukt Van Iren. “Je kunt het straks ook opnemen op momenten waarop je het nu ook uitgekeerd krijgt en gebruiken op de manier waarop je het nu gebruikt. Dan verandert er dus niets. Je kunt er ook voor kiezen om het in één keer uit te laten betalen, of alles alleen voor bijvoorbeeld scholing te gebruiken. Je bent vrij om – binnen redelijke afspraken met je werkgever – zelf te beslissen hoe je je budget inzet.” Van Iren noemt het ‘sparen voor je eigen inzetbaarheid’: “Dat is ook de gedachte erachter van de sociale partners. Bovendien krijgen werknemers hiermee zelf de regie over hun arbeidsvoorwaarden. Sommigen willen geen 25 vakantiedagen, maar er zijn ook mensen die er wel 40 willen. Dat kunnen ze straks zelf beslissen, mits het budget toereikend is.

SLOW SHOPPING Dat het niet crescendo gaat in de creatieve industrie is ondertussen wel bekend. De bezuinigingen treffen kunst en cultuur hard, digitalisering heeft een enorme impact op media, entertainment & design, de bouwcrisis raakt de architectuur en de algehele laveloze staat van de economie raakt ons allemaal. De creatieve ondernemer heeft het helemaal moeilijk; er is minder belangstelling voor creativiteit en er zijn maar weinig kansen. Toch is er ook voor hen licht aan de horizon. Juist in deze tijd waarin de oude vertrouwde patronen niet meer werken, zijn er grote kansen. Niet alleen voor wereldburgers (door globalisatie) en de zogenaamde digital natives die zich bezighouden met games en apps, maar ook voor de meer traditioneel ingestelde creatief. Want in de afgelopen vijf jaar is er een sterke tegenkracht ontstaan, waarin juist de behoefte aan lokale verbondenheid en traditioneel handwerk weer de hoofdrol speelt; de zgn. slow beweging met meer en bewustere aandacht voor eten, kunst en winkelen. Dat laatste – slow shopping – biedt kans aan veel traditionele creatieve ondernemers, die meer hebben met het traditionele ambacht dan met de moderne techniek. Alle grotere steden in Europa staan namelijk voor een geweldige uitdaging; hoe om te gaan met winkelgebieden nu de traditionele winkel in rap tempo verdwijnt? De witgoedketen, de platenwinkel, de telefoonwinkel, de schoenenwinkel en de lokale modewinkel zien per jaar 5-10 procent van de omzet verschuiven naar internet. Natuurlijk zal er in winkelgebieden ruimte over blijven voor de groenteboer, supermarkt, bakker en slager, maar shopping wordt steeds meer een keuze; bestel ik achter mijn tablet dat jurkje, of ga ik naar de binnenstad? Over enkele jaren zal daarom de helft van het huidige winkelaanbod verdwenen zijn. Wat betekent dit voor de stad van de toekomst? Als steden een levendig winkelgebied willen behouden, zullen ze de binnenstad meer als attractie moeten gaan positioneren; een beleving worden. In de binnensteden komen daarom langzaam maar zeker nieuwe slow shopping concepten op waar creatieve en ambachtelijke ondernemers werken, verkopen en samen klanten trekken. Mensen zijn steeds meer geïnteresseerd in de herkomst en uniciteit van hun producten. Deze slow shopping trend gaat nu nog erg langzaam. Gemeenten en verhuurders zitten nog steeds in de ontkenningsfase. Huren van meer dan 500 euro p.j. per m2 zijn nog steeds gangbaar. Ook zullen de vestigingseisen en transportmogelijkheden aangepast moeten worden om beroepen zoals de smid en de meubelmaker weer terug te krijgen in de binnenstad. Maar de gemeente heeft weinig keuze als ze een aantrekkelijk winkelgebied wil behouden. Het alternatief is immers leegstand. Verhuurders en gemeenten zullen daarom vroeg of laat gaan investeren in meer diverse winkelgebieden, waarin creatieve ondernemers, ambachtslieden en traditionele winkelketens elkaar versterken en samen zorgen voor een levendige binnenstad. De vraag is welke gemeente hier echt mee aan de slag durft te gaan? Arjan van den Born / Hoogleraar Creatief Ondernemerschap FNV KIEM

PAGINA 3 Jaargang 5 / Editie 02 / 29/06/2013 / Een uitgave van FNV KIEM

Zicht op je toekomst met de VitaliteitsCompaz

FNV KIEM onderhandelt met grote regelmaat over een sociaal plan voor de opvang van de sociale gevolgen bij reorganisatie. Vaak kunnen betrokken werknemers kiezen tussen een (financiële) schadeloosstelling of een regeling ‘van werk naar werk’. Eind 2011 werd daarom het ArbeidsCompaz opgezet, waarmee werknemers een goed inzicht in hun toekomst krijgen. In navolging daarvan is er nu de VitaliteitsCompaz. FNV KIEM-bestuurder Anne Jan de Graaf noemt het de ‘ArbeidsCompaz light’. “De VitaliteitsCompaz brengt, net als de ArbeidsCompaz, de arbeidskansen van mensen in kaart,” legt De Graaf uit. “En daar wordt vervolgens onafhankelijk mee omgegaan. Het enige verschil met de ArbeidsCompaz is het gesprek met de psycholoog. Dat vindt niet plaats. Ook geeft de VitaliteitsCompaz geen informatie over ander werk en komen er geen concrete vacatures uitrollen. Het geeft alleen informatie over de arbeidsmarktpositie,” vertelt De Graaf. “De VitaliteitsCompaz is een tool die werknemers uit de grafische industrie en sector uitgeverijen kunnen gebruiken, voordat de nood aan de man is, dus wanneer er (nog) geen sprake is van een reorganisatie of faillissement. Het resultaat van VitaliteitsCompaz is een heldere persoonlijke arbeidsmarktanalyse, waarbij je zicht hebt

NIEUW MAGAZINE VOOR SENIOREN In mei hebben alle seniorleden van FNV KIEM het eerste exemplaar van het gloednieuwe blad FNV Senior door de brievenbus gekregen. Het eerste nummer werd op 8 mei door ‘vitale oudere’, dichter en nachtburgemeester Jules Deelder in het Rotterdamse Hotel New York in ontvangst genomen. De 68-jarige Deelder is volgens FNV hét perfecte voorbeeld van de vitale oudere, en dus dé ideale persoon om het eerste nummer in ontvangst te nemen. Deelder nam dit eerste exemplaar in ontvangst van (toen nog) kandidaat FNVvoorzitters Corry van Brenk en Ton Heerts. “Dit is mijn eerste gig als bejaarde,” zei Deelder. Het magazine is het eerste tastbare product van de nieuwe sector FNV Senioren, die op 25 juni officieel is opgericht en bevat praktische, maar ook

ontspannende informatie. De lancering van het magazine is een grote stap in de richting naar de nieuwe FNV; een sectorgerichte benadering waardoor de FNV de belangen van de leden nog beter

behartigt. Met de oprichting van de sector Senioren garandeert FNV voor de senior leden een passend dienstenpakket. Het magazine is ook digitaal te lezen via www.fnvsenioren.nl

DE AFGEVAARDIGDEN VAN KIEM IN DE FNV

op je huidige arbeidsmarktpositie, de mogelijkheden om deze te versterken en daarmee onafhankelijker, weerbaarder en toekomstbestendiger bent. Het eindresultaat geeft je vervolgens duidelijke adviezen om je loopbaancompetenties en vaardigheden te vergroten.”

INSCHRIJVEN De VitaliteitsCompaz wordt aangeboden aan FNV KIEM-leden (zie de voorwaarden op de website) die een zorgverzekering hebben bij Menzis en die actief aan de gang willen gaan met het creëren van een kansrijke arbeidsmarktpositie. Wil je ook gratis gebruik maken van de VitaliteitsCompaz dan kun je je via www.fnvkiem.nl/vitaliteitscompaz inschrijven. Je ontvangt vervolgens automatisch bericht.

V.l.n.r. Rob Jansen (ledenparlement), Edwin Bouwers (Dagelijks Bestuur FNV), Frans Peeters (ledenparlement) en Jurre Schreuder (Algemeen Bestuur). Bruin Bruinsma (ledenparlement) ontbreekt op deze foto. Meer achtergronden over de afgevaardigden in de besturen en het ledenparlement lees je op www.fnv-kiem.nl. Daar vind je ook hun mailadressen zodat je ze direct kunt benaderen met opmerkingen, ideeën en tips.

Meer overhouden aan verkocht werk Veel kunstenaars houden – vanwege onnodige wettelijke belemmeringen – weinig tot niets over aan doorverkoop van hun werk via de kunsthandel. Dit komt doordat de wettelijke drempel waarboven kunstenaars meeprofiteren van die verkoop veel te hoog ligt. Met die hoge drempel loopt Nederland internationaal uit de pas. En het belemmert kunstenaars in de marktgerichtheid die de politiek zo vurig wenst. Daarom heeft FNV KIEM, samen met de BBK (Beroepsvereniging voor Beeldend Kunstenaars) in juni een brief aan

minister Bussemaker (OCW) gestuurd, waarin ze vragen om een verlaging van de drempel.

VOLGRECHT De drempel om als maker van een kunstwerk een kleine percentage van de doorverkoopsom te kunnen ontvangen – het zogenaamde ‘volgrecht’ – ligt in Nederland op 3.000 euro. In België is de drempel met 2.000 euro al substantieel lager, maar nog altijd veel hoger dan in Engeland (1.000 euro), Frankrijk (750 euro) of Duitsland (400 euro). FNV KIEM en BBK pleiten bij Bussemaker voor een verlaging naar een internationale middenpositie van 1.000 euro. Ze

rekenen de minister voor dat bij een dergelijke verlaging al ongeveer twee keer zoveel kunstenaars een vergoeding ontvangen, op jaarbasis oplopend tot € 10.000,–. Vanwege de grootschalige cultuurbezuinigingen een hoogst noodzakelijk extra inkomen, dat nota bene voortkomt uit marktwerking en dat de overheid geen cent extra kost. De belangenorganisaties zien bovendien geen noemenswaardige toename in administratieve lasten als de afhandeling van de afdrachten effectief en collectief geïnd en doorgesluisd worden door een partij als Pictoright, die nu al actief is voor individuele kunstenaars.

VERGOEDING De volgrechtvergoeding is in Nederland in 2006 in de Auteurswet vastgelegd. Voor kunstwerken waarvoor in de professionele kunsthandel tussen de 3000 en 50.000 euro wordt betaald geldt een vergoeding van 4% van de verkoopsom. Boven de 50.000 euro neemt het percentage stapsgewijs af tot 0,25% bij een verkoopprijs boven de 500.000 euro, met een maximum vergoeding van 12.500 euro. FNV KIEM en BBK willen op korte termijn om tafel met minister Bussemaker om tot verlaging van de volgrecht-drempel in Nederland te komen.

PAGINA 4 Jaargang 5 / Editie 02 / 29/06/2013 / Een uitgave van FNV KIEM

HOE KOM JIJ DE CRISIS SHELLY LAPRÉ (55)

ANITA SCHOOLDERMAN (52)

WOUTER RENTEMA (26)

DOCENT EN BEELDEND KUNSTENAAR

WERKPLAATSASSISTENT NEDERLANDSE FILMACADEMIE

DRUMMER

DOEN WAAR IK IN GELOOF

MEN WORDT INVENTIEVER

“Naast mijn autonome werk geef ik als docent tweedimensionale cursussen in het Centrum voor de Kunsten in Eindhoven. In het verleden was dit centrum uniek, maar nu is er veel meer concurrentie, vanwege het aanbod van dergelijke cursussen uit de particuliere hoek. Ook is de subsidie voor een deel weggevallen en lopen de aanmeldingen terug. Cursussen zijn dingen waar men het eerst op bezuinigd. Vorig jaar heb ik zelf overigens wel subsidie gekregen voor het ontwikkelen van mijn Reiskofferproject. Door oude koffers op verhalende wijze te beschilderen en te beplakken met nostalgische familiefoto’s wil ik op een toegankelijke en speelse manier aandacht geven aan de geschiedenis van Nederlands-Indië. Scholen tonen wel belangstelling, maar ook zij krijgen minder geld van het Rijk en moeten vaker keuzes maken. Maar crisis of geen crisis, ik blijf doen waar ik in geloof en laat me niet van mijn stuk brengen. Angst en zorgen belemmeren alleen maar mijn creativiteit. Dankzij een goede alimentatieregeling kan ik maandelijks rondkomen, maar daarnaast zou ik iets meer uren in vast dienstverband willen werken. Al zou dat misschien wel ten koste gaan van mijn eigen projecten. Mezelf kunnen zijn in mijn autonome werk als kunstenaar staat toch bovenaan.”

“Ik ben fulltime in loondienst, dus ik heb in die zin geen last van de crisis. Maar ik merk wel dat er van alles speelt in ons vakgebied. Ik werk op de afdeling van de vakklas production design en heb onder andere het beheer over de props en rekwisieten. Voorheen waren er veel bedrijven waar je allerlei props en decorstukken kon huren of kopen, maar daarvan zijn er de afgelopen jaren een flink aantal over de kop gegaan. Nu struin ik steeds vaker de kringloopwinkels af. Je moet de plekjes beter weten te vinden. Verder voelt het wat benauwder en rauwer in de filmbranche, maar ondanks de bezuinigingen worden er toch best veel films gemaakt. Doordat er minder geld is, worden mensen inventiever, iets wat heel normaal is in ons vakgebied. Wij zijn immers altijd al bezig met het bedenken van oplossingen en dat wordt nu nog meer gestimuleerd. Onze school is uiteraard ook afhankelijk van subsidies en sponsors, maar de directeur heeft ons toegezegd dat er niet bezuinigd gaat worden op personeel. Ik hoef dus niet bang te zijn dat ik mijn baan verlies, maar ik ken wel andere mensen van mijn leeftijd die werkloos zijn geraakt. Daar moet ik toch niet aan denken…”

ANONIEM (33) OPERATIONS PROJECT MANAGER

SLECHTERE ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN “Ik ben in vaste dienst bij een evenementenbedrijf gaan werken, omdat ik als freelancer onvoldoende inkomsten had. Als Operations Project Manager in de buitendienst bereid ik projecten voor, maak ik bouwtekeningen en bezoek ik locaties. Andere bedrijven in deze branche gaan failliet of hebben moeite hun personeel aan het werk te houden, maar bij ons gaat het best goed. Mijn baas is een goede verkoper, maar de planning verloopt slecht. De laatste tijd werk ik ruim 50 uur per week, omdat we eigenlijk te weinig mensen in dienst hebben. Als je drie dagen achter elkaar 12 uur werkt en maar een paar uurtjes slaapt, wordt dit werk gevaarlijk, want dat is fysiek veel te zwaar.

Denk aan autorijden en apparatuur tillen. Ik begrijp best dat het in deze branche lastig kan zijn voor een werkgever om zich aan de Arbeidstijdenwet en de Arbo-wet te houden, maar voor onderhandeling is ook geen enkele ruimte. Dankzij de crisis kunnen werkgevers het ver oprekken en als werknemer heb je momenteel geen enkele positie om je eigen situatie te verbeteren. Voor jou staan er tien anderen klaar. Laatst heb ik de absurde arbeidstijden aangekaart en men heeft me inmiddels laten merken dat ik niet hoef te rekenen op contractverlenging. Ik heb niets meer te verliezen, maar ik probeer het ondertussen wel werkbaar te houden.”

PASSIE VOOR MUZIEK

“In de muziekbranche is het eigenlijk dubbel crisi Er zijn minder plekken om te spelen en creatieve projecten krijgen minder financiële support. Ook de platenindustrie is het crisis, vanwege de slechte cd-verkoop door het illegaal muziek downloaden. Het is voor muzikanten absoluut een stuk moeilijk geworden om volledig van de muziek te kunnen le zoals dat kon in de tachtiger jaren. Veel mensen h af, maar de muzikanten die over blijven hebben al een absolute passie voor dit vak en dat is heel pret werken. Ik speel bij grotere namen zoals Laura Ja Jacqueline Govaert en Orgel Vreten en ik kan niet zeggen dat mijn inkomen sinds de crisis is gedaald Dat komt omdat ik groei als muzikant. Ik heb een muzieksmaak en ik doe graag veel verschillende d maar als ik een artiest niet geloofwaardig vind, be ik voor de klus. Ook als het goed betaalt.

Een ander, kleiner deel van mijn beroepspraktijk bestaat uit lesgeven op de Herman Brood Academ Ik kan dus goed leven van de muziek maar het is k werken. Ik heb de afgelopen twee dagen hooguit z uur slaap gehad, omdat ik ’s avonds moest spelen ochtends weer lesgeven. Dat kan alleen dankzij m passie en doorzettingsvermogen.”

PAGINA 5 Jaargang 5 / Editie 02 / 29/06/2013 / Een uitgave van FNV KIEM

S DOOR?

OF JE NU ZZP’ER BENT OF IN LOONDIENST WERKT, DE CRISIS GAAT AAN NIEMAND ONGEMERKT VOORBIJ. SOMMIGEN HEBBEN HET ZWAAR, ANDEREN ZIEN JUIST KANSEN. ZEVEN MENSEN UIT DE SECTOREN VAN KIEM VERTELLEN HOE ZE DE CRISIS BELEVEN.

MAGDA (44)

SANDER KESSELS (47)

SENAD ALIC (52)

GRAFISCH ONTWERPER

MULTIMEDIA DESIGNER

SCHILDER EN ARTISTIEK LEIDER BIJ DE WERKELIJKHEID

CRISIS MAAKT DUURZAAM “Vorig jaar heb ik mijn bedrijf Customize Your World opgericht waar je een tekstbordje kunt samenstellen wat ik vervolgens met de hand laat schilderen door een ambachtelijke schilder in India. Het was misschien geen gunstige tijd om een nieuw bedrijf op te starten, maar ik voel dat ik iets goeds in handen heb. Het is persoonlijk en fairtrade. Twintig procent van de opbrengst gaat naar een goed doel in India en dat geeft mensen een goed gevoel. Naast dit bedrijf ontwerp ik als grafisch vormgever alles wat los en vast zit. In het verleden was dat een mooie aanvulling op mijn salaris als vormgever in vaste dienst en nu op mijn WW-uitkering. Persoonlijk heb ik nog geen last van de crisis. Wel vragen klanten steeds vaker om vriendenprijsjes maar ik kan natuurlijk niet voor iedereen in prijs zakken. Toch heb ik liever een heleboel kleinere klusjes voor iets minder, dan dat ik mijn uurprijs hoog houd. Anders gaan ze naar een ander of gaan mensen thuis zelf zitten prutsen. Juist op vormgeving wordt snel bezuinigd. Veel mensen klagen over de crisis maar vergeleken met India zitten we hier met een luxeprobleem. Gelukkig is er ook een kentering. Mensen kijken eerder naar wat ze wel hebben. Ze worden creatiever, knappen spullen op en leven daardoor duurzamer. De crisis lokt creativiteit uit.”

CRISISBESTENDIG “Ik werk sinds twaalf jaar bij De Vrolijkheid, waar het project De Werkelijkheid onderdeel van uitmaakt. De Werkelijkheid bestaat uit kunstenaars vanuit verschillende disciplines, allemaal met een vluchtelingenachtergrond. Vluchtelingen zijn bijna altijd crisisbestendig. Als je huis en haard hebt moeten achterlaten en ergens opnieuw hebt moeten beginnen, kijk je toch anders naar een crisis zoals deze. Dan zoek en zie je kansen en ontdek je andere waarden in het leven. Op basis van onze ervaringen en met behulp van kunst steunen we mensen en bedrijven die in de problemen zitten. Laatst maakte ons crisisteam een ‘crisistour’ door de stad. We proberen een breder perspectief te bieden wat nieuwe inzichten kan geven. Hoe kun je jezelf blijven inspireren ondanks of juist dankzij de beperkingen van de crisis? Als autonoom schilder merk ik bijvoorbeeld dat galeries het moeilijk hebben of zelfs failliet gaan. Daarom stap ik zelf met mijn portfolio naar bedrijven toe met het verzoek om mijn werk op te mogen hangen en dat werkt! Dankzij mijn inkomen uit loondienst sta ik gelukkig niet onder zware druk om te moeten verkopen. Ik heb een droombaan die tegelijkertijd heel inspirerend is voor mijn autonome werk.”

TIJD VAN BEZINNING

ker even haken llemaal ttig ansen, t d. brede dingen, edank

“Mijn bedrijf Lollibomb bestaat ruim twintig jaar en de meeste opdrachten kwamen als vanzelf aanwaaien. Ik maak applicaties voor internet, zoals webgames voor de reclamebranche of interactieve opstellingen voor musea. Eigenlijk alles wat op een beeldscherm kan bewegen. Opdrachtgevers wisten mij goed te vinden, maar houden nu de hand op de knip. Er wordt met name bezuinigd in de cultuurbranche en dat sijpelt door naar allerlei leveranciers. Veel meer dan men zou vermoeden want ook mensen zoals ik, die indirect bezig zijn met het ondersteunen van tentoonstellingen en voorstellingen, worden hierdoor geraakt. Ik werk als kleine zelfstandige aan huis en ik heb weinig overheadkosten. Toch liep mijn inkomen de afgelopen twee jaar terug. Ik merkte dat het voor mij slimmer was om aan eigen producten te werken waarmee ik me direct op de consument kon richten in plaats van op grote bedrijven.

mie. keihard zeven en ’s mijn

Naast mijn opdrachten ben ik toen meer eigen initiatieven gaan ontplooien, zoals het maken van apps voor tablets. Daar is een groeiende markt voor en bovendien is het een internationaal product dat ik ook over de grens kan verkopen. Omdat het rustiger was had ik ook tijd om mijn portfolio uit te breiden. Je kunt dat een vorm van acquisitie en een tijd van bezinning noemen.”

s.

in e

PAGINA 6 Jaargang 5 / Editie 02 / 29/06/2013 / Een uitgave van FNV KIEM

u

Vervolg van pagina 1

HOE DENK JE VOLGEND JAAR EEN 2/3 MEERDERHEID TE KRIJGEN? “Mensen moeten vertrouwen krijgen, zekerheid over dat ze het vakbondswerk kunnen blijven doen en dat het verbeterd wordt. Tegelijkertijd moeten we onze kennis behouden en een eigen geluid kunnen laten horen. Een belangrijk punt daarbij zal ook ons vermogen zijn. Andere bonden willen alle vermogens van alle bonden op een hoop, maar ik heb gezegd dat dat ‘m niet gaat wor den. Onze sectoren moeten zeggenschap blijven houden over ons vermogen.”

HOE ZIET JE WEEK ER SINDS HALF JUNI UIT? “Elke maandag vergaderen we met het hele DB in Amsterdam in het gebouw van de vakcentrale. Vanaf 1 september zal dat in Woerden zijn. De rest van de week mogen we zelf beslissen waar we de tijd invullen. Veelal in Den Haag. Ik richt me dan op de portefeuilles die ik in het DB beheer. Daarnaast zit ik nu ook in de SER en in allerlei overlegorganen.”

WAT KUN JE IN JE NIEUWE TAAK ALS DB’ER VOOR FNV KIEM BETEKENEN? “Naast allerlei andere taken, is ook één van mijn taken het invaren van FNV KIEM in het

ongedeelde gedeelte van de FNV. De hele werkorganisatie en vereniging moeten opnieuw ingericht worden, er moet gekeken worden naar het vermogen en we moeten een nieuwe contributietabel ontwerpen. Ik zit namens FNV KIEM in het DB en zal daarom ook altijd voor ogen houden wat FNV KIEM wil. Ik ben een soort oliemannetje, een primus interparis. Ik behartig de belangen van KIEM in de FNV.”

Maar de trein staat op de rails: KIEM heeft een manier gevonden om om te gaan met de grote hoeveelheid faillissementen en reorganisaties in de sectoren; het is goed georganiseerd.”

WAT ZIJN DE BELANGRIJKSTE STANDPUNTEN NU EN IN DE TOEKOMST?

WAT IS M.B.T INVAREN DE STAND VAN ZAKEN? “Financieel gezien is er op dit moment bij alle bonden die voorlopig besloten hebben om in te varen bij de FNV een boekenonderzoek gaande, zodat we straks appels met appels kunnen vergelijken. De financiële huishouding van KIEM is vrij overzichtelijk, maar dat is niet bij elke bond zo. De financiën worden vertaald naar een begroting voor 2014. Ook wordt gekeken naar het aantal fte ten opzichte van aantal leden. Als dat overzicht er is, gaan we in overleg met de sectoren bepalen welke organisatie we willen zijn in de toekomst.”

WANNEER MOET FNV KIEM DEFINITIEF BESLUITEN OF WE INVAREN BIJ DE GROTE FNV? “In de eerste helft van oktober 2014 hebben alle bonden die nog geen definitieve keuze hebben gemaakt een congres, ook FNV KIEM. Tijdens dat congres wordt definitief besloten of KIEM zelfstandig blijft, of opgaat in de nieuwe grote FNV. Als dan gekozen wordt voor opgaan in het ongedeelde gedeelte, houdt KIEM op te bestaan en worden er twee sectoren (Grafische en Creatieve) gevormd. Als voor zelfstandigheid wordt gekozen, worden er ook

Edwin Bouwers werd met 86% van de stemmen gekozen in het Dagelijks Bestuur.

twee sectoren gevormd, maar moeten we als bond alles zelf doen. Dan werken we alleen nog samen met de FNV als het gaat om sectoroverstijgende zaken die bijvoorbeeld in Den Haag gebeuren. Dan kunnen we ook individuele en collectieve belangenbehartiging voor onze leden niet meer binnen het grote geheel van de FNV uitoefenen. Ook geen scholing, vakbondscentra, FNV senior etc.”

WAT BETEKENT HET VOOR LEDEN? “Leden mogen straks – wanneer FNV zal bestaan uit sectoren en ongeacht de definitieve beslissing om wel of niet in te varen in de FNV – kiezen om van een bepaalde sector lid te zijn. Als bijvoorbeeld senioren nu lid zijn van FNV KIEM, kunnen ze straks kiezen voor een lidmaatschap van FNV Senioren. Maar wanneer ze meer affiniteit hebben met het beroep

dat ze uitgeoefend hebben, dan blijven ze lid van FNV Grafimedia. Wie in de metaal zit, maar ook kunstenaar is, kan dus kiezen of hij lid wordt van FNV Metaal of FNV Creatieve sectoren.”

WELKE PORTEFEUILLES GA JIJ BINNEN HET DB DOEN? “Ik ga me inzetten voor de portefeuilles arbeidsmarkt, beroepsonderwijs, de regierol van de WW, jongeren, de zelfstandigen en marketing. Daar zit voor mij alles in wat ik belangrijk vind en waar ik me mee bezig wil houden. Jongeren hebben de toekomst van de bond; de zelfstandigen is een enorme doelgroep in Nederland en voelen zich vaak nog niet echt thuis bij de FNV, dus daar is nog heel veel te winnen. Wat ik zelf belangrijk vind is de regierol van de WW. Daar ben ik al sinds dat ik begonnen ben bij de FNV, destijds FNV Bouw mee bezig. Als vakbond kunnen wij een heel goede rol vervullen bij het vinden van een nieuwe baan, kijk maar naar C3. Als ik dat straks voor heel Nederland goed kan invullen, is voor mij het cirkeltje rond.”

HOE KIJK JE TERUG OP JE TIJD BIJ KIEM? “KIEM is in 1866 opgericht als typografenbond en had toen twee doelstellingen: de loonstrijd en de belangenbehartiging van (werkloze) typografen. Met name met dat laatste hebben we te weinig gedaan naar mijn mening. Daar is meer uit te halen, dus ik ben gedreven om daar een succes van te maken. In mijn eerste jaar heb ik ruim 80.000 kilometer gereden om mee te helpen de puinhopen in de grafische sector op te ruimen. Er waren toen heel veel mensen die hun baan verloren. In één week heb ik toen zelfs 11 sociaal plannen afgesloten. KIEM is altijd de grafische en de kunstenbond in één bond geweest. Het is nooit voelbaar één vereniging geworden.

Edwin Bouwers: “Nu de poppetjes op hun plaatsen zitten, kunnen we volle kracht vooruit”.

“Van, voor en door de leden. Als we dat niet goed doen, houdt het hele FNV-verhaal op. Als je kijkt naar de opbouw van de sectoren, dan moeten daar mensen van de werkvloer bij betrokken worden. Daar moeten we ons gezicht laten zien. We moeten ook vanuit de hele FNV niet meer dingen in achterkamertjes gaan bedenken en doen, maar met mensen uit de verschillende sectoren. Het ledenparlement, het hoogste orgaan, bestaat al uit leden. Daarbij komen minimaal 35 vakbondshuizen, waarmee we dichterbij de leden komen te staan en veel toegankelijker zijn. We moeten ons niet meer verstoppen in grote gebouwen achter 0900 nummers, maar makkelijk te bereiken zijn. Niet van 9 tot 5, maar ook op andere tijden. En we moeten uit kantoor bij bedrijven over de vloer.”

HOE KIJKEN ANDERE BONDEN TEGEN KIEM AAN? “Er wordt wel eens geklaagd over KIEM, over wat er niet goed gaat. Maar als ik realiseer hoe andere bonden ons zien, dan valt dat enorm mee. We zijn natuurlijk maar een heel klein bondje, tussen de Abvakabo, Bouw en Bondgenoten. Hebben 33.000 leden van de totale 1,2 miljoen FNVleden. Dat is maar 3% in het geheel, maar iedereen kent ons. Als er nieuwe dingen zijn, of dingen anders moeten, dan is KIEM daar heel vaak bij. Dat is best iets waar we trots op mogen zijn. Als klein bondje dagen wij gewoon de Staat, het kabinet voor de rechter, en winnen ook nog procedures. Kabinetsbesluiten, zoals bijvoorbeeld het stopzetten van de artiesten-WW pakken we aan. We regelen veel en we zijn goed in staat om ons stempel te drukken op de sectoren waarin we ons begeven. We zijn maar 3% in het geheel, maar als je dat afzet tegen het grotere geheel, dan zijn we heel zichtbaar.”

PAGINA 7 Jaargang 5 / Editie 02 / 29/06/2013 / Een uitgave van FNV KIEM

Veilig werken als zzp’er

SOCIAAL PLAN VOOR NDC

Hoe goed ben je als zzp’er voorbereid op risicovolle situaties op je werk? Hoe voorkom je gevaarlijke situaties? En weet je wat je moet doen als het mis gaat? Deze vragen staan centraal in de campagne ‘Zzp Veilig Werken’, die het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in samenwerking met FNV Zelfstandigen en het Platform Zelfstandige Ondernemers (PZO) in juni is gestart. De campagne wil het veiligheidsbewustzijn bij zzp’ers vergroten. Want een klein ongeval kan – zeker bij zzp’ers – verstrek-

kende gevolgen hebben. Bewust zijn van gevaarlijke situaties en de maatregelen die er te nemen zijn, helpen je als zzp’er om arbeidsrisico’s uit te sluiten of tot een minimum te beperken. Daarnaast is goede kennis van Arboregels en – voorschriften van belang. Op de campagnewebsite zzpveiligwerken.nl vind je informatie over mogelijke gevaren en over wat je zelf kunt doen om risico’s op de werkvloer te verkleinen. Veilig werken is actueel; er zijn verschillende initiatieven die recent zijn opgezet en uitgevoerd. Zo vond pasgeleden de Week van Veilig en Gezond werken plaats, een initiatief van het platform 5xbeter. Begin juni werden de resultaten van ZEA, de Zelfstandigen Enquête Arbeid door TNO en CBS gepresenteerd. De ZEA geeft informatie over de arbeidssituatie van zelfstandigen, zoals hun beroep, werktijden en een breed scala van arbeidsrisico’s, onder meer agressie, werkdruk, fysieke belasting en arbeidsongevallen. Meer hierover lees je op www.tno.nl

Bedrukte gezichten tijdens de gezamenlijke ledenvergadering begin juni van FNV KIEM, CNV en NVJ. In het Oranje Hotel in Leeuwarden kwamen zo’n 300 leden bijeen om geïnformeerd te worden over de onderhandelingen tussen bonden en uitgever NDC Mediagroep.

Enkele dagen later bereikten de bestuurders en een afvaardiging van de directie van NDC mediagroep overeenstemming over de hoofdlijnen van een nieuw sociaal plan, waarvan de kern is de boventallige medewerkers zo snel mogelijk te begeleiden naar nieuw werk. De resultaten van de onderhandelingen zijn inmiddels uit-

gewerkt in een sociaal plan, waarover leden ondertussen zijn geïnformeerd. In het sociaal plan – dat afwijkt van een aantal standaard zaken – staat de arbeidsmarktanalyse centraal. Er is afgesproken dat afspraken over outplacement en scholing individueel bekeken worden en per persoon verschillen.”

KIEM AWARD 2013 INTERESSANTE TRAININGEN VOOR (STARTENDE) ZZP’ERS Je bent je aan het oriënteren op het starten van een zelfstandige beroepspraktijk of een bedrijf in de creatieve sector of je bent al bezig met de voorbereiding hiervan. Of je kunt wel een opfriscursus gebruiken. Wat moet je allemaal doen en waar kun je tegenaan lopen? In juli biedt FNV KIEM twee korte cursussen aan voor (startende) zzp’ers.

3 JULI 2013 / STARTEN IN DE 10 JULI / UURTARIEF CREATIEVE SECTOR BEREKENEN

Maar liefst drie KIEM Awards werden er tijdens het FNV KIEM congres van 15 juni jl. uitgereikt. Nanny Anderson, Thea van Santen en Wilbert Scheifes kregen de vrijwilligerstrofee uit handen van juryvoorzitter Jacques Herben overhandigd, vanwege hun buitengewone prestaties voor de vakbond. Ieder lid van de vereniging mocht één vrijwilliger nomineren voor de onderscheiding. Hetzelfde geldt voor het afdelingsbestuur, sectorof vakgroepsbesturen, het bondsbestuur en de bondsraad. Op het congres werd het maximaal van drie Awards uitgereikt. Volgens algemeen secretaris Ingrid Rep is de

FNV KIEM Award er omdat “FNV KIEM uit vrijwillige medewerkers en actieve leden bestaat. Het is goed om mensen die bijzonder opvallen in de spotlight te zetten.” Een vijfkoppige jury koos de uiteindelijke winnaars, die vervolgens in het zonnetje werden gezet.”

De creatieve sector vraagt om een specifieke aanpak van verschillende zaken. Tijdens deze cursus krijg je een antwoord op waar je in ieder geval rekening mee moet houden als startende ondernemer. Daarnaast wordt er ruim aandacht besteed aan de voor jou specifieke aandachtspunten. Onderwerpen die aan de orde komen zijn onder meer eigenschappen van de succesvolle ondernemer en zelfstandige beroepsuitoefening van creatieven, marketing en marktonderzoek, financiën (investeringsbegroting, financieringsplan en prognoses), organisatie en belastingen.

“De vorige zzp’er deed het voor een bos bloemen”, horen zzp’ers vaak van hun potentiële opdrachtgever wanneer de prijsstelling aan de orde komt. Maar met een bos bloemen kun je je huur niet betalen. Dus moet je met een goed onderbouwd uurtarief op de proppen komen. In de workshop ‘Uurtarief berekenen’ komen onder meer de volgende onderwerpen aan bod: waarop is je tarief gebaseerd, hoe maak je een offerte, welke factoren beïnvloeden het tarief, hoeveel wil/moet je verdienen, het berekenen van je marktwaarde en methoden om je tarief te bepalen. De cursussen sluiten goed op elkaar aan, maar kunnen ook los van elkaar gevolgd worden.

PLAATS EN TIJD Beide cursussen zijn van 13.00 uur tot 16.30 uur en vinden plaats op het kantoor van FNV KIEM, Jan Tooropstraat 1 in Amsterdam.

PRIJS Deelname is gratis voor leden van FNV KIEM. Niet-leden betalen € 25,– en zijn meteen lid van FNV KIEM. In het najaar staan nog de trainingen ‘Boekhouden’, ‘Optimaliseer je belastingaangifte’, ‘Onderhandelen’ ‘Koude acquisitie’, ‘Crowdfunding’, ‘Netwerken’ en loopbaantrainingen op de agenda.

AANMELDEN Aanmelden kan via  www.fnv-kiem.nl/academie. Daar vind je ook het volledige overzicht van trainingen en cursussen.”

PAGINA 8 Jaargang 5 / Editie 02 / 29/06/2013 / Een uitgave van FNV KIEM

Veel faillissementen in mei In de maand mei hebben zich volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) ‘uitzonderlijk veel’ faillissementen voorgedaan.

In totaal werden 796 bedrijven en instellingen failliet verklaard, het grootste aantal sinds de eerste meting in 1981. Dat meldde het CBS begin juni. Vooral in de handel en de zakelijke dienstverlening werden er in mei veel meer faillissementen uitgesproken dan in april, toen het totaal aantal lag op 694 bedrijven en instellingen. Het aantal failliet verklaarde bouwbedrijven veranderde nauwelijks. Het aantal uitgesproken faillissementen in een maand is afhankelijk van het aantal zittingsdagen van de rechtbank en kan daardoor sterk schommelen. Daarom wordt doorgaans gekeken naar het zogenoemde voortschrijdend-driemaands-gemiddelde. Dat kwam in mei uit op 733, tegen 721 in april. In maart bedroeg het driemaandsgemiddelde 734, het hoogste niveau sinds 1981.

SPREEKUUR VOOR OMROEPMEDEWERKERS Bij de meeste publieke omroepen zijn reorganisaties en/of fusies aangekondigd als gevolg van de bezuinigingen van het kabinet Rutte I. FNV KIEM organiseerde daarom in juni in haar kantoor op het Mediapark in Hilversum een spreekuur om vragen hierover te beantwoorden. De afgelopen maanden heeft FNV KIEM bij veel omroepen ledenvergaderingen gehouden. Tijdens deze vergaderingen is met medewerkers gesproken over de personele gevolgen van de reorganisaties. Daarbij werd duidelijk dat er nog steeds heel veel vragen zijn over de persoonlijke consequenties van de reorganisatie: wat gaat er in de toekomst met mijn baan of functie gebeuren? Hoe ziet de organisatie er straks uit en heb ik daarin nog een plaats? Wat gebeurt er als ik boventallig word? Wat zijn mijn rechten bij ontslag? Wat betekent het sociaal plan voor mij? Hoe kan FNV KIEM mij daarbij helpen? De meeste omroepen gaan op dit moment nog uit van de datum 1 januari 2014 waarop vele

arbeidsovereenkomsten beëindigd zullen worden. Daarom verwacht FNV KIEM dat op grond van de procedures in het sociaal plan en de (wettelijke) ontslagprocedures de meeste boventalligheidverklaringen afgelopen juni door de omroepen zijn afgegeven. Maar ook daarna kunnen nog beëindigingen aan de orde zijn, reden waarom het sociaal plan Landelijke Publieke Omroep nu door FNV KIEM verlengd is tot 1 januari 2015. Op het spreekuur van FNV KIEM kregen bestuurders onder meer juridische en inhoudelijke vragen over de reorganisatie/fusie en boventalligheid/ontslag. Juristen en bestuurders van FNV KIEM beantwoordden vragen en gaven vervolgens advies.

VOORDEEL 25% korting bij Archeon Zwerf in de maanden juli en augustus als lid van de FNV met 25% korting door het verleden. Ga op jacht in een prehistorische boomstamkano en exerceer met Romeinse Legionairs. In het middeleeuwse stadje wordt hard gewerkt bij de ambachten van weleer. Word zelf een archeoloog en ontdek bijzondere vondsten uit de provincie Zuid-Holland in het Archeologiehuis. Elke dag wordt spectaculair afgesloten met een spannend Gladiatorengevecht in de Arena!

MEER informatie en de kortingscoupon vind je op www.fnv-kiem.nl/ voordeel

VOORDEEL 80 euro korting op de nieuwste Samsung Smart Camera

MEER informatie vind je op www.fnvkiem.nl/ voordeel

dankzij de verbeterde Wi-Ficonnectiviteit en de Hybrid Touch User Interface. Met de 18x zoom- en 24 mm-groothoeklens maak je close-ups, video’s en panoramaopnamen van hogere kwaliteit. Maak kennis met de SamAls lid van de FNV kun je sung WB200F, een elegant deze camera inclusief tasje ontworpen Smart Camera die het en 4GB SD-kaart voor delen van foto’s makkelijker maakt € 169,- aanschaffen.

VOORDEEL Met 20% korting naar ‘PIXAR: 25 years of animation’

MEER informatie vind je op www.fnvkiem.nl/voordeel

Benieuwd naar het verhaal achter de Pixar Animation Studios? Breng dan een bezoek aan de tentoonstelling ‘PIXAR: 25 years of animation’! Meer dan 500 kunstwerken vertellen het verhaal van animatieklassiekers als Toy Story, Finding Nemo, Wall-E en Up. Als lid van de FNV ontvang je maar liefst 20% korting! Deze betoverende tentoonstelling is een fantastische belevenis voor alle leeftijden en is te zien in Amsterdam EXPO.

MEER VOORDEEL:

FNV KIEM is ... FNV KIEM is dé vakbond voor werknemers en alle zelfstandig professionals in de creatieve industrie in de sectoren Kunsten, Informatie, Entertainment en Media. Wij leveren professionele dienstverlening aan 33.000 leden op het terrein van werk en inkomen. FNV KIEM is een creatieve, eigenwijze en vooruitstrevende vakbond die niet bang is voor uitdagingen en veranderingen.

WIJ ZIJN DE VAKBOND VOOR DE CREATIEVE INDUSTRIE.

Colofon Jaargang 5, nummer 2, juni 2013 / Redactieadres FNV Kunst Informatie Entertainment en Media, Postbus 9354, 1006 AJ Amsterdam / T (020) 355 36 36 F (020) 355 37 37 / I www.fnvkiem.nl / Uitgave Stichting FNV Pers / Hoofdredactie Mariëtte Raap / Teksten De Schrijffabriek, Miranda Birney / Foto’s Miranda Birney, Barbara Boots, Martin de Bouter, Dunck, Jaap Spieker / Vormgeving Studio FNV Bouw Druk Senefelder Misset, Doetinchem Vragen [email protected]