Exameneisen. Aromatherapie

Exameneisen Aromatherapie

Vastgesteld door :

Bestuur ANBOS

Datum

16 mei 2011

:

Inleiding Voor u liggen de exameneisen voor de specialisatie Aromatherapie. Deze eisen zijn opgesteld door ISEO Consult, op basis van het commentaar van twee deskundigen uit het vak, te weten de mevrouw E. Wagenaar en mevrouw N. Peters. De exameneisen zijn ter vaststelling voorgelegd aan het bestuur van ANBOS. De vaststellingsdatum vindt u op het voorblad van dit document. Opbouw Het document is opgebouwd uit drie delen: A theoretische kennis; B praktische vaardigheden; C attitude / beroepshouding. Toelating tot het examen Om het examen te mogen afleggen, dient de deelnemer te beschikken over één van de volgende diploma´s: • het MBO-diploma Schoonheidsspecialist (niveau 3); • het Branchediploma Schoonheidsspecialist; • een hieraan gelijkgesteld diploma, naar oordeel van de exameninstelling.

Aromatherapie

Pagina 2 van 26

DEEL I: Theoretische kennis

1. Geschiedenis van de aromatherapie 1.1 Chinezen: uitvinders van het destilleren 1.2 Egyptenaren: balsemen van doden 1.3 Grieken en Romeinen: baden 1.4 Middeleeuwen: parfumeren om nare geuren te maskeren, ontdekken positieve werking 1.5 Fransman Gattefossé: verbranding geblust in lavendelolie 1.6 Vanaf 1980: van hoge doseringen naar minimaal werkzame hoeveelheden (voor wellness). 2. Stromingen in de aromatherapie 2.1 Franse aromatherapie: inwendig, cosmetica en parfum 2.2 Engelse aromatherapie: uitwendig, schoonheidsverzorging en zorg 2.3 Duitse aromatherapie: inwendig, wellness, psyche 2.4 Nederlandse aromatherapie: mix, dichtste bij Duitse benadering 2.5 Vakliteratuur is ook vanuit verschillende benaderingen beschreven 3. Aromatische oliën 3.1 Waar in de plant (bloem, blad, hout, wortel, zaad, hars, schors, vrucht) 3.2

Winningsmethoden 3.2.1 Destillatie (stoom en water) 3.2.2 Koude persing (citrusschillen) 3.2.3 Extractie (hexaan, alcohol, CO2)

3.3

Kwaliteit (prijs, geur, kleur, viscositeit)

3.4

Eigenschappen d.m.v. aromatische chemie

3.5

Toepassingsmethoden 3.5.1 Parfum, huisparfum. Basis is alcohol 96% + essentiële olie / druppels naar keuze 3.5.2 Verdampen en verdamptechnieken 3.5.2.1 Aromabrander 3.5.2.2 Aromasteen 3.5.2.3 Aromastreamer 3.5.2.4 Vernevelapparaat 3.5.3 Baden en voetenbaden 3.5.3.1 Gebruik van hydrofiele olie, badolie of professionele emulgator nodig 3.5.4 Koeldampapparaat voor verdunde hydrolaten 3.5.5 Sauna 3.5.6 Pakkingen 3.5.6.1 Leem: essentiële olie eerst oplossen in hydrofiele olie, voor toevoeging 3.5.6.2 Algen: essentiële olie eerst oplossen in hydrofiele olie, voor toevoeging 3.5.6.3 Modder: essentiële olie eerst oplossen in hydrofiele olie 3.5.6.4 Olie: onverdund toevoegen 3.5.6.5 Crème: beetje oplossen in vette plantenolie 3.5.7 Maskers 3.5.7.1 Groene leem aangelengd met water: essentiële olie voor toevoeging oplossen in hydrofiele olie 3.5.7.2 Witte leem aangelengd met water: essentiële olie voor toevoeging oplossen in hydrofiele olie

Aromatherapie

Pagina 3 van 26

3.5.7.3 Witte leem met olie aangelengd: onverdund toevoegen 3.5.7.4 Crème: voor toevoeging oplossen in vette plantenolie 3.5.7.5 Gelmasker:voor toevoeging oplossen in vette plantenolie 3.5.8 Hydrofiele olie (vette plantenolie met emulgator) 3.5.9 Huidolie (vette plantenolie) 3.5.10 Massage olie (vette plantenolie) 3.5.11 Huidbalsem (wassen, boter, vetten en olie) 3.5.12 Stoomapparaat 3.6

Dosering 3.6.1 Rekening houden met sterkte essentiële olie 3.6.2 Constitutie en conditie van persoon voor wie het gebruikt wordt 3.6.3 Voor psyche of lichamelijke klacht 3.6.4 Ontspanning of activering 3.6.5 Plaatselijk of voor gehele lichaam

3.7 3.7.1 3.7.2 3.8

Bewaren: Droge, donkere plek Bij constante temperatuur

Houdbaarheid: 3.8.1 Verband tussen dikte van de olie en vluchtigheid 3.8.2 Bandbreedte van 3 maanden tot jarenlange houdbaarheid na opening

4. Vette planten oliën 4.1 Kenmerken 4.1.1 Ontstaan in noten, zaden en vruchten, gewonnen door koude persing 4.1.2 Dienen als bescherming en voeding van de plant, zelfde werking voor de huid 4.1.3 In algemene zin voor vrijwel alle huidtypen geschikt 4.1.4 Ook toegepast als voedingssupplement 4.2

Veelgebruikte soorten 4.2.1 Amandelolie (geurloos): vette olie, vooral goed voor droge huid 4.2.2 Jojoba-olie (geurloos): geschikt voor vette huid en alle andere huidtypen 4.2.3 Arganolie: notenolie uit Marroko, geschikt voor ouder wordende huid 4.2.4 Kokosolie: geschikt voor alle huidtypes, specifiek de gevoelige huid 4.2.5 Rozenbottelolie: geschikt voor droge, ouder wordende huid 4.2.6 Camelia olie: verzachtende olie voor alle huidtypen

5. Hydrolaten 5.1 Kenmerken 5.1.1 Van oorsprong een bijproduct bij waterdamp-distillatie. 5.1.2 Tegenwoordig veel gemaakt speciaal om het hydrolaat. 5.1.3 Toepassing in lotions, ter verdamping en culinair 5.1.4 In algemene zin voor vrijwel alle huidtypen geschikt 5.1.5 Verfrist, samentrekkend, vitaliserend

5.2 5.2.1 Aromatherapie

Veelgebruikte soorten Oranjebloesemhydrolaat Pagina 4 van 26

5.2.2

5.2.3

5.2.4

5.2.1.1 Vitaliserend, regenererend, stimulerend voor de psyche 5.2.1.2 Geschikt voor jonge en ouder wordende huid Roos hydrolaat 5.2.2.1 Verzachtend, regenererend 5.2.2.2 Geschikt voor elk huidtype Hamamelis hydrolaat 5.2.3.1 Samentrekkend 5.2.3.2 Vooral geschikt voor de vette huid en bij couperose Aromatisch water: water met toegevoegde essentiële oliën, door speciale techniek goed gemengd tot homogene vloeistof 5.2.4.1 Regenererend, vitaliserend, samentrekkend 5.2.4.2 In de algemene zin vrijwel voor alle huidtypen geschikt

6. Maskers 6.1 Groene leem (pasta) 6.1.1 Zeer zuiverend, bloedcirculatie stimulerend 6.1.2 Ingezet bij vette huid en acne 6.2

Groene leem (aangelengd met balsem) 6.2.1 Voedend, stimulerend, verzachtend, doordringt huid met mineralen 6.2.2 Ingezet bij gemengde huidtypen en droge huid

6.3

Witte leem (aangelengd met vette plantenoliën) 6.3.1 Zeer verzachtend, voedend 6.3.2 Ingezet bij droge huid, gevoelige huid

6.4

Gel masker (basis , aloe vera) 6.4.1 Verkoelend, vitaliserend 6.4.2 Ingezet bij zowel vette huid, vochtarme huid als droge huid (wisselende doseringen)

7. 7.1

7.2

Maceraten Ontstaan 7.1.1

Geneeskrachtige bloemen maand weken (macereren in vette plantenolie, daarna zeven

7.1.2

De in olie oplosbare geneeskrachtige stoffen zitten de vette plantenolie

Veel gebruikte maceraten 7.2.1

Sint-janskruid maceraat 7.2.1.1

7.2.2

8. 8.1

Stimulerend, zeer verzachtend en herstellend

7.2.1.2 Toepassing bij droge huid en geïrriteerde huid en zenuw- / aangezichtspijn Calendula maceraat 7.2.2.1 Verzachtend 7.2.2.2 Toepassing bij geïrriteerde huid

Veel gebruikte oliën Bergamot 8.1.1

Therapeutische eigenschappen: antibacterieel en kalmerend, samentrekkend, vitaliserend, vrolijkmakend,

anti-depressief 8.1.2

Aromatherapie

Indicaties fysiek: specifiek voor vette huid en (kan ook voor droge en rijpere huid) Pagina 5 van 26

8.1.3

Indicaties psyche: somberheid, boosheid, verdriet, angst

8.1.4

Contra-indicaties: niet mee in direct zonlicht of zonnebank

8.2

Cipres 8.2.1 Therapeutische eigenschappen: samentrekkend, versterkend, beschermend 8.2.2 Indicaties fysiek: vette huid, couperose, teleangiëctasieën, spataderen 8.2.3 Indicaties psyche: PMS, hyperactiviteit, chaos, bij alles wat te veel is 8.2.4 Contra-indicaties: bij normaal uitwendig gebruik geen

8.3

Citroen 8.3.1 Therapeutische eigenschappen: antiseptisch, huidversterkend, verhelderend, stimulerend 8.3.2 Indicaties fysiek: acne, gevoelige huid, oudere huid, vette huid, eczeem 8.3.3 Indicaties psyche : zwaar op de hand zijn, ‘vol’ zitten. 8.3.4 Contra-indicaties: bij normaal gebruik geen.

8.4

Eucalyptus 8.4.1 Therapeutische eigenschappen: slijmoplossend, verhelderend, stimulerend 8.4.2 Indicaties fysiek: verkoudheid, bijholteontsteking, luchtwegenproblemen 8.4.3 Indicaties psyche: helderheid, inzicht 8.4.4 Contra-indicaties: gebruik bij baby’s en kleine kinderen

8.5

Geranium 8.5.1 Therapeutische eigenschappen: pijnstillend, huidregenererend, rustgevend, brengt in balans 8.5.2 Indicaties fysiek: aangezichtspijn, acne, littekens, droge huid, eczeem, spierpijn 8.5.3 Indicaties psyche: bij gebrek aan balans, overbelasting 8.5.4 Contra-indicaties: bij normaal uitwendig gebruik geen, behalve de overgevoelige huid

8.6

Helicryse 8.6.1 Therapeutische eigenschappen: cycritisant, regenererend, doorbloedend, verzachtend, versterkt de eigenwaarde 8.6.2 Indicaties fysiek: littekens, blauwe plekken, hematomen, kneuzingen, bloeduitstortingen, teleangiëctasieën, allergische huid 8.6.3 Indicaties psyche: verdriet, angst, emotionele pijn, innerlijke koude 8.6.4 Contra-indicaties: zwangerschap, epilepsie, bij gebruik van bloedverdunners

8.7

Jasmijn 8.7.1 Therapeutische eigenschappen: verzachtend, afrodiserend, kalmerend 8.7.2 Indicaties fysiek: droge huid, gevoelige huid, ouder wordende huid 8.7.3 Indicaties psyche: slapeloosheid, stress, onrust 8.7.4 Contra-indicaties: bij normaal gebruik geen

8.8

Lavendel 8.8.1 Therapeutische eigenschappen: rustgevend, ontspannend, pijnstillend, verzachtend, helend 8.8.2 Indicaties fysiek: gevoelige huid, (brand)wondjes, acne, aften, wratten, spierpijn 8.8.3 Indicaties psyche: slapeloosheid, gebrek aan balans 8.8.4 Contra-indicaties: bij normaal uitwendig gebruik: geen

Aromatherapie

verwarmend, couperose,

Pagina 6 van 26

8.9

Mandarijn 8.9.1 Therapeutische eigenschappen: vrolijk makend, anti-depressief, verzachtend 8.9.2 Indicaties fysiek: alle huidtypen, jonge huid, vette huid, droge huid, 8.9.3 Indicaties psyche: depressiviteit, stress, verdriet, boosheid, angst 8.9.4 Contra-indicaties: bij normaal uitwendig gebruik geen

8.10

Marjolein 8.10.1 Therapeutische eigenschappen: ontkrampend, rustgevend, pijnstillend, troostend 8.10.2 Indicaties fysiek: spierpijn, hoofdpijn, migraine 8.10.3 Indicaties psyche: verdriet, onrust 8.10.4 Contra-indicaties: zwangerschap (relatief)

8.11

Nerolie (oranjebloesem) 8.11.1 Therapeutische eigenschappen: antiseptisch, ontspannend, kalmerend, rustgevend, troostend 8.11.2 Indicaties fysiek: vette huid, droge huid, ouder wordende huid 8.11.3 Indicaties psyche: stress, zwaarmoedigheid, verdriet 8.11.4 Contra-indicaties: bij normaal uitwendig gebruik geen

8.12

Niaoulli 8.12.1 Therapeutische eigenschappen: antiseptisch, rustgevend, kalmerend, slijmoplossend 8.12.2 Indicaties fysiek: sinusitis, hooikoorts, luchtwegenproblemen, algemene (huid)ontstekingen 8.12.3 Indicaties psyche: onzekerheid, stress 8.12.4 Contra-indicaties: geen bij normaal uitwendig gebruik

8.13

Ravintsara 8.13.1 Therapeutische eigenschappen: antiseptisch, pijnstillend, slijmoplossend, verhoogt vitaliteit, vergroot inzicht 8.13.2 Indicaties fysiek: verkoudheid, griep, spierpijn, koortsuitslag, acne 8.13.3 Indicaties psyche: verminderde vitaliteit, behoefte aan helderheid 8.13.4 Contra-indicaties: bij normaal uitwendig gebruik geen

8.14

Roos 8.14.1 Therapeutische eigenschappen: regenererend, afrodiserend, antiseptisch, verzachtend, brengt balans, omhullend 8.14.2 Indicaties fysiek: alle huidtypen, droge huid, gevoelige huid, rijpere huid 8.14.3 Indicaties psyche: stress, (liefdes)verdriet, zorgen 8.14.4 Contra-indicaties: bij normaal uitwendig gebruik geen

8.15

8.16

Rozemarijn 8.15.1 Therapeutische eigenschappen: stimulerend, verwarmend, activerend, pijnstillend 8.15.2 Indicaties fysiek: vermoeidheid, slechte concentratie, verkoudheid, spierpijn 8.15.3 Indicaties psyche: helpt om doelen te stellen en te bereiken, geeft duidelijkheid 8.15.4 Contra-indicaties: hoge bloeddruk, hartklachten, zwangerschap, langdurig gebruik kan leiden negeren van eigen grenzen en aantasten van energiereserves, leidend tot burnout

in

tot het

Rozenhout

Aromatherapie

Pagina 7 van 26

8.16.1 8.16.2 8.16.3 8.16.4

Therapeutische eigenschappen: antiseptisch, rustgevend, verzachtend Indicaties fysiek: jonge acne (fijne poriën), droge huid Indicaties psyche: stress, onrust, verdriet, onzekerheid Contra-indicaties: bij normaal uitwendig gebruik geen

8.17

Sandelhout 8.17.1 Therapeutische eigenschappen: rustgevend, meditief, verzachtend, kalmerend 8.17.2 Indicatie fysiek: vochtarme huid, droge huid, gevoelige huid, ouder wordende huid 8.17.3 Indicaties psyche: onrust, slapeloosheid, stress, angst 8.17.4 Contra-indicaties: bij normaal uitwendig gebruik geen.

8.18

Sinaasappel 8.18.1 Therapeutische eigenschappen: vrolijk makend, rustgevend, stimulerend, afvalstoffen en lymfe afvoerend 8.18.2 Indicaties fysiek: cellulitis, spierpijn, vette huid 8.18.3 Indicaties psyche: stress 8.18.4 Contra-indicaties: bij normaal uitwendig gebruik geen.

8.19

Tea-tree 8.19.1 Therapeutische eigenschappen: antiseptisch, ontsmettend, helend, regenererend, aardend 8.19.2 Indicaties fysiek: acne, puistjes, wratten, koortsuitslag, aften, wondjes, schimmelinfecties 8.19.3 Indicaties psyche: aardend, versterkend, geeft doorzettingsvermogen 8.19.4 Contra-indicaties: overgevoelige huid

8.20

Ylang-ylang 8.20.1 Therapeutische eigenschappen: rustgevend, kalmerend, afrodiserend 8.20.2 Indicaties fysiek: vette huid, droge huid, hoge bloeddruk 8.20.3 Indicaties psyche: stress, onrust, slapeloosheid 8.20.4 Contra-indicaties: bij normaal uitwendig gebruik geen

9 Hygiëne, arbo en milieu 9.1 Actuele versie van de Code van de Schoonheidsspecialist 9.2 Bedrijfshygiëne 9.2.1 Kruisbesmetting (definitie en oorzaken) 9.3 Persoonlijke hygiëne (haar, nagels, sieraden) 9.4 Reiniging (werkwijze, gebruik materialen en eventuele apparatuur) 9.4.1 Huishoudelijke reiniging 9.4.2 Reiniging van de huid van de cliënt met alcohol 70% 9.4.3 Reiniging van handen van de behandelaar (wassen met zeep of handalcohol) 9.4.4 Reiniging van instrumenten, meubilair en apparatuur

Aromatherapie

Pagina 8 van 26

10 Huidtypen en behandeling 10.1 Huidtype vaststellen op basis van talgproductie 10.1.1 Normale huid 10.1.2 Droge huid 10.1.3 Vette huid 10.1.4 Gecombineerde huid

10.2

Normale huid 10.2.1 Geschikte basisoliën 10.2.1.1 Amandelolie 10.2.1.2 Berganieolie 10.2.1.3 Kokosolie 10.2.1.4 Jojoba 10.2.1.5 Lijnzaad 10.2.1.6 Macadamiaolie 10.2.1.7 Olijfolie 10.2.1.8 Sesamolie 10.2.1.9 Sojaboonolie 10.2.1.10 Tarwekiemolie 10.2.1.11 Zonnebloemolie. 10.2.2 Geschikte maceraten 10.2.2.1 Arnicaolie 10.2.2.2 Lavendel 10.2.2.3 Lindebloesem 10.2.2.4 Oranjebloesem 10.2.3 Geschikte hydrolaten 10.2.3.1 Kamille 10.2.3.2 Lavendel 10.2.3.3 Roos 10.2.4 Geschikte essentiële oliën 10.2.4.1 Den 10.2.4.2 Geranium 10.2.4.3 Lavendel 10.2.4.4 Marjolein 10.2.4.5 Melisse 10.2.4.6 Neroli 10.2.4.7 Niaouli 10.2.4.8 Rozemarijn 10.2.4.9 Roos 10.2.4.10 Salie 10.2.4.11 Sinaasappel 10.2.5 Geschikte reinigingsmik, op basis van amandelen, jojoba, komkommer, perzikpit 10.2.6 Geschikte lotion, op basis van roos, lindebloesem, lavendel, oranjebloesem 10.2.7 Geschikte dagcrème, op basis van lindebloesem, tarwekiem, jojoba, roos

10.3 10.3.1 10.3.1.1 Aromatherapie

Droge huid Geschikte basisoliën Amandelolie Pagina 9 van 26

10.3.1.2 10.3.1.3 10.3.1.4 10.3.1.5 10.3.1.6 10.3.1.7

10.3.2 10.3.2.1 10.3.2.2 10.3.2.3 10.3.3 10.3.3.1 10.3.3.2 10.3.3.3 10.3.3.4 10.3.3.5 10.3.3.6 10.3.3.7 10.3.3.8 10.3.4 10.3.5 10.3.6

10.4 10.4.1 10.4.1.1 10.4.1.2 10.4.1.3 10.4.1.4 10.4.1.5 10.4.1.6 10.4.1.7 10.4.1.8 10.4.1.9 10.4.1.10 10.4.1.11 10.4.2 10.4.2.1 10.4.3 10.4.3.1 10.4.3.2 10.4.3.3 10.4.3.4 10.4.3.5 10.4.3.6 10.4.4 10.4.4.1 10.4.4.2 10.4.4.3 10.4.4.4 Aromatherapie

Berganieolie Olijfolie Perzikolie Tarwekiemolie Teunisbloemolie Goudsbloemolie

Geschikte hydrolaten Kamille Lavendel Roos Geschikte etherische oliën Arabische wierook Cajeput Ceder Geranium Jasmijn Rozenhout Sandelhout Ylangylang Geschikte reinigingsmilk, op basis van zonnebloemolie en olijfolie Geschikte lotion, op basis van honing, zonnebloemolie, rozenolie, kamilleolie Geschikte dagcreme, op basis van kamilleolie, appeltjes, zonnebloemolie, tarwekiemolie

Vette huid Geschikte basisoliën Avocadolie Berganieolie Hazelnootolie Jojobaolie Kokosolie Lijnzaadolie Sesamolie Sojaboonolie Tarwekiemolie Teunisbloemolie Zonnebloemolie Geschikte maceraten St Janskruid Geschikte hydrolaten hamamelis Korenbloem Lavendel Lindebloesem Oranjebloesem Rozemarijn Salie Geschikte etherische oliën Aardbei Bascilicum Benzoë Bergamot Pagina 10 van 26

10.4.4.5 10.4.4.6 10.4.4.7 10.4.4.8 10.4.4.9 10.4.4.10 10.4.4.11 10.4.4.12 10.4.4.13 10.4.4.14 10.4.4.15 10.4.4.16 10.4.4.17 10.4.4.18 10.4.4.19 10.4.5 10.4.6 10.4.7 10.5 10.5.1 10.5.1.1 10.5.1.2 10.5.1.3 10.5.2 10.5.2.1 10.5.2.2 10.5.2.3 10.5.3 10.5.3.1 10.5.4 10.5.4.1 10.5.4.2 10.5.4.3 10.5.4.4 10.5.5 10.5.6 10.5.7

Citroen Cypres Den Eucalyptus Geranium Jeneverbes Kamfer Lavendel Marjolein Nootmuskaat Zwarte peper Pepermunt Rozemarijn Salie Tijm Geschikte reinigingsmik, op basis van komkommer, ananas Geschikte lotion, op basis van hamamelis of oranjebloesem Geschikte dagcrème, op basis van avocado-olie, citroenolie Gecombineerde huid Geschikte basisoliën Amandelolie Berganieolie Jojoba Geschikte macaraten Lavendel Lindebloesem Oranjebloesem Geschikte hydrolaten Lavendel Geschikte etherische oliën Den Geranium Lavendel Rozemarijn Geschikte reinigingsmik, op basis van komkommer Geschikte lotion, op basis van oranjebloesem Geschikte dagcrème, op basis van tarwekiem en jojoba

11 Aromatische chemie 11.1 Samenstelling van essentiële oliën 11.1.1

11.1.2

Aromatherapie

Bepaald door invloeden op de plant 11.1.1.1

Weersomstandigheden

11.1.1.2

Hoogte waar de plant groeit

11.1.1.3

Bodemsamenstelling

11.1.1.4

Vooral bij planten die zich makkelijk aanpassen aan andere omgeving (bijvoorbeeld rozemarijn, basilicum en tijm)

Analyse

Pagina 11 van 26

11.1.3

11.2

11.1.2.1

Morfologisch geen verschil

11.1.2.2

Chemisch wel verschil

11.1.2.3

Analyse van aromatische chemie door middel van o.a. gaschromatografie

11.1.2.4

-

Aanduiding 11.1.3.1

Chemo type (CT)

11.1.3.2

Belang CT voor aromatherapie (andere eigenschappen en toepassingsmogelijkheden)

Aldehyden 11.2.1

11.2.2

Kenmerken van de oliën 11.2.1.1

Sterke geur

11.2.1.2

Lang aanhoudende geur

11.2.1.3

Veel gebruikt in parfum

Werking 11.2.2.1

Kalmerend / angststillend

11.2.2.2

Eetlustopwekkend

11.2.2.3

Immuun stimulerende werking

11.2.2.4

Aldehyden kunnen huidirritaties veroorzaken. Herkomst

11.2.3

11.2.4

Aromatherapie

11.2.3.1

Kaneelschors

11.2.3.2

Vanille

11.2.3.3

Benzoe

11.2.3.4

Anijs

11.2.3.5

Lemongrass

11.2.3.6

Litsea

11.2.3.7

Melisse

11.2.3.8

Citroenverbena

Bekende aldehyden 11.2.4.1

Kaneelaldehyden

11.2.4.2

Vanilline

11.2.4.3

Komijnaldehyde

Pagina 12 van 26

11.3

11.2.4.4

Anijsaldehyde

11.2.4.5

Citral

11.2.4.6

Citronellal

Esters 11.3.1


11.3.2

11.3.3

11.3.4

11.4

Wordt veel gevonden in de bloemige oliën

Werking 11.3.2.1

Verzachtend

11.3.2.2

Rustgevend

11.3.2.3

Krampstillend

Herkomst 11.3.3.1

Roomse kamille

11.3.3.2

Lavendel

11.3.3.3

Scharlei

11.3.3.4

Geranium

11.3.3.5

Roos

11.3.3.6

Ylang-ylang

11.3.3.7

Bergamot

11.3.3.8

Zoete marjolein

11.3.3.9

Petitgrain

Bekende esters 11.3.4.1

Linalyl acetaat

11.3.4.2

Neryl acetaat

11.3.4.3

Geranyl acetaat

11.3.4.4

Bornyl acetaat

Monoterpenen 11.4.1


11.4.2

Aromatherapie

Veelal gevonden in de zeer vluchtige oliën

Werking

Pagina 13 van 26

11.4.3

11.4.4

11.5

11.4.2.1

Zeer anti-septisch in de lucht

11.4.2.2

Verkwikkend

11.4.2.3

Versterkend en vitaliserend voor de huid

11.4.2.4

Vluchtig en snel: een snelle prikkel voor een snelle reactie

11.4.2.5

Oude essentiële oliën kunnen irritaties veroorzaken

Herkomst 11.4.3.1

Citrusoliën

11.4.3.2

Dennenoliën

Bekende monoterpenen 11.4.4.1

Limoneen

11.4.4.2

Pineen

Monoterpenolen 11.5.1


11.5.2

Werking 11.5.2.1

11.5.3

11.5.4

11.6

Veelal gevonden in huidverzorgende oliën

Sterke antiseptische werking op de huid, op een vriendelijke manier

Herkomst 11.5.3.1

Rozenhout

11.5.3.2

Lavendel

11.5.3.3

Palmarosa

11.5.3.4

Teatree

Bekende monoterpenolen 11.5.4.1

Linalol

11.5.4.2

Geraniol

11.5.4.3

Nerol

11.5.4.4

Terpineol-4

Sesquiterpenen 11.6.1


Aromatherapie

Relatief dik van structuur

Pagina 14 van 26

11.6.1.2 11.6.2

11.6.3

11.6.4

11.7

In sommige gevallen blauw gekleurd

Werking 11.6.2.1

Verkoelend

11.6.2.2

Rustgevend

11.6.2.3

Ontstekingsremmend op de huid

Herkomst 11.6.3.1

Duizendblad

11.6.3.2

Blauwe kamille

11.6.3.3

Ceder

11.6.3.4

Ylang-ylang

11.6.3.5

Patchouli

Bekende sesquiterpenen 11.6.4.1

Azuleen

11.6.4.2

Germacreen

11.6.4.3

Caryophylleen

11.6.4.4

Farneseen

Sesquiterpenolen 11.7.1

11.7.2

11.7.3

Aromatherapie


Relatief dik van structuur

11.7.1.2

Zachte werking

Werking 11.7.2.1

Verzachtend

11.7.2.2

Rustgevend op huid en adersysteem

Herkomst 11.7.3.1

Sandelhout

11.7.3.2

Atlas

11.7.3.3

Ceder

11.7.3.4

Cipres

11.7.3.5

Niaouli

11.7.3.6

Patchouli

Pagina 15 van 26

11.7.4

11.8

11.7.4.1

Santalol

11.7.4.2

Atlantol

11.7.4.3

Cedrol

11.7.4.4

Viridiflorol

11.7.4.5

Nerolidol

11.7.4.6

Farnesol

Fenolen 11.8.1

11.8.2

11.8.3

11.8.4

11.9

Bekende sesquiterpenolen


Op de huid en slijmvliezen zeer prikkelend tot brandend

11.8.1.2

Zogenaamde ‘vuuroliën’

Werking 11.8.2.1

Antiseptisch

11.8.2.2

Schimmeldodend

Herkomst 11.8.3.1

Oregano

11.8.3.2

Bonenkruid

11.8.3.3

Kruidnagel

11.8.3.4

Kaneelblad

11.8.3.5

Tijm

Bekende sesquiterpenolen 11.8.4.1

Carvacrol

11.8.4.2

Eugenol

11.8.4.3

Tymol

Ketonen 11.9.1

Aromatherapie


Huidregenererend

11.9.1.2

Oliën met veel ketonen kunnen het beste niet gebruikt worden bij zwangerschap en epilepsie. Helicryse en jasmijn zijn veilig.

Pagina 16 van 26

11.9.2

11.9.3

11.9.4

Werking 11.9.2.1

Huid regenererend

11.9.2.2

Slijmoplossend

Herkomst 11.9.3.1

Salie

11.9.3.2

Rozemarijn

11.9.3.3

Spijklavendel

11.9.3.4

Munt

11.9.3.5

Kamfer

11.9.3.6

Helicryse

11.9.3.7

Jasmijn

Bekende ketonen 11.9.4.1

Thujon

11.9.4.2

Pulugon

11.9.4.3

Borneon

11.9.4.4

Verbenon

11.9.4.5

Italidion

11.9.4.6

Isomenthon

11.10 Fenolmethylethers 11.10.1 Kenmerken van de oliën 11.10.1.1 Veelal een anijsachtige geur 11.10.2 Werking 11.10.2.1 Ontkrampend 11.10.2.2 Verwarmend 11.10.3 Herkomst 11.10.3.1 Anijs 11.10.3.2 Venkel 11.10.3.3 Basilicum 11.10.3.4 Dragon 11.10.4 Bekende fenolmethylethers

Aromatherapie

Pagina 17 van 26

11.10.4.1 Chavicol 11.10.4.2 Anethol

11.11 Oxiden 11.11.1 Kenmerken van de oliën 11.11.1.1 Grotendeels de typische eucalyptusachtige geur. 11.11.2 Werking 11.11.2.1 Een antiseptische werking in de lucht 11.11.2.2 Reinigend en stimulerend op de huid. 11.11.3 Herkomst 11.11.3.1 Eucalyptus 11.11.3.2 Ravintsara 11.11.3.3 Mirte 11.11.3.4 Niaouli 11.11.3.5 Rozemarijn (ct cineol) 11.11.4 Bekende oxiden 11.11.4.1 1.8 Cineol (vroeger: eucalyptol)

12 Anamnese en behandelplan 12.1 Bepaalt het huidtype van de cliënt 12.2 Stelt het doel van de behandeling vast 12.3 Vraagt naar relevante bijzonderheden 12.3.1 Allergieën 12.3.2 Couperose 12.3.3 Medicijngebruik (o.a. bloedverdunners) 12.4 Stelt eventuele contra-indicaties vast 12.5 Kiest te gebruiken oliën 12.6 Kiest de te gebruiken behandelvorm en hulpmiddelen 12.6.1 Aromalamp 12.6.2 Compres 12.6.3 Vapozone 12.6.4 Massage 12.6.5 Masker 12.6.6 Lotion 12.6.7 Huidolie/ balsem

Aromatherapie

Pagina 18 van 26

DEEL II: Praktische vaardigheden Er zijn zeer veel mogelijkheden als het gaat om een goede behandeling met aromatherapie. Om die reden wordt in dit document gewerkt met voorbeeld behandelingen bij de verschillende huidtypen. Een kandidaat kan hiervan afwijken en toch een goede behandeling verzorgen. In alle gevallen moet de kandidaat weten welke cliëntkenmerken relevant zijn voor de behandeling, een daarbij passende behandeling kiezen en de gemaakte keuzes toelichten en onderbouwen.

ALGEMEEN WERKPROCES 1. Ontvangt de cliënt 2. Voert een anamnese en onderzoek uit 3. Stelt een behandelplan op (in overleg met de cliënt) en bereidt de behandeling voor 4. Voert de behandeling gestructureerd en cliëntgericht uit 5. Bewaakt de kwaliteit, veiligheid en hygiëne tijdens de behandeling (Code van de Schoonheidsspecialist) 6. Voorkomt complicaties / grijpt zo nodig adequaat in 7. Evalueert de behandeling en rondt deze af 8. Adviseert de cliënt over thuisgebruik 9. Verkoopt producten en diensten 10. Reageert correct op wensen, vragen en klachten

AROMATHERAPIE 1. •

•

•

Behandeling voor de normale huid Geschikte essentiële oliën: o

Lavendel

o

Geranium

o

Sandelhout

o

Neroli

o

Roos

o

Rozenhout

o

Bergamot

o

Mandarijn

o

Atlas ceder

o

Jasmijn

o

Rozemarijn

Geschikte vette planten oliën: o

Argan

o

Kokos

o

Rozenbottel

o

Amandel

o

Jojoba

o

Camelia

o

Teunisbloem

Voorbeeld van een geschikte behandeling: 1.

Ontvangt de cliënt

2.

Voert een anamnese en onderzoek uit

Aromatherapie

Pagina 19 van 26

3. 4.

Stelt een behandelplan op (in overleg met de cliënt) en bereidt de behandeling voor Voert de behandeling gestructureerd en cliëntgericht uit, bijvoorbeeld: o Reiniging met 5 ml. hydrofiele olie met 1 druppel mandarijn en 1 druppel rozenhout o Gebruik van een lotion: 1 deel rozen hydrolaat en 2 delen water o Gebruik van een peeling: 2 theelepel groene leempoeder en 1 theelepel hydrofiele olie met 1 druppel mandarijn en 1 druppel salie o Gebruik van een masker: 2 theelepels groene leem poeder, 1 theelepel gel, 1 theelepel jojoba olie en 1 druppel mandarijn en 1 druppel rozenhout o Massage met 5 ml. amandelolie en 1 druppel rozenhout en 1 druppel mandarijn o Gebruik van huidolie: 2 ml. jojoba met 1 druppel rozenhout of mandarijn. Deze wordt tegelijk met de lotion aangebracht op het gelaat

5.

Bewaakt de kwaliteit, veiligheid en hygiëne tijdens de behandeling

6.

Voorkomt complicaties / grijpt zo nodig adequaat in

7.

Evalueert de behandeling en rondt deze af

8.

Adviseert de cliënt over thuisgebruik o Hydrofiele olie: 100 ml. hydrofiele olie met 10 druppels mandarijn en 10 druppels rozenhout o Lotion: 50 ml. rozen hydrolaat of aromatisch water van rozenhout, 25 ml. oranjebloesem hydrolaat en 25 ml. bronwater o Masker: groene leem of witte leem

o Huidolie (altijd combineren met de lotion): 50 ml. jojoba met 5 druppels mandarijn en 5 druppels rozenhout 9. Verkoopt producten en diensten 10. Reageert correct op wensen, vragen en klachten 2. •

Behandeling voor de vette huid Geschikte essentiële oliën: o Lavendel o Geranium o Rozemarijn o Roos o Bergamot o Ylang-ylang o Sandelhout o Jeneverbes o Cipres o Citroen o Ravintsara

•

Geschikte vette planten oliën: o Tamanu o Jojoba

•


Ontvangt de cliënt

2.


3.

Stelt een behandelplan op (in overleg met de cliënt) en bereidt de behandeling voor

4.

Voert de behandeling gestructureerd en cliëntgericht uit, bijvoorbeeld: o Reiniging met 5 ml. hydrofiele olie met 1 druppel jeneverbes en 1 druppel bergamot o Gebruik van een lotion: 1 deel jeneverbes hydrolaat, 1 deel rozen hydrolaat en 1 deel water o Gebruik van een peeling: 2 theelepels groene leempoeder en 1 theelepel hydrofiele olie met 1 druppel jeneverbes en 1 druppel bergamot

Aromatherapie

Pagina 20 van 26

o Gebruik van een masker: 2 theelepels groene leem poeder, 1 theelepel aloë vera gel, 1 theelepel jojoba olie en 1 druppel bergamot en 1 druppel ylang-ylang o Massage met 5 ml. jojoba olie en 1 druppel bergamot en 1 druppel ylang-ylang o Gebruik van huidolie: 1 ml. jojoba met 1 druppel bergamot. Deze wordt tegelijk met de lotion aangebracht op het gelaat. 5.


6.


7.


8.

Adviseert de cliënt over thuisgebruik o Hydrofiele olie: 100 ml. hydrofiele olie met 10 druppels bergamot en 10 druppels ylang-ylang o Lotion: 50 ml. hamamelis hydrolaat, 25 ml. rozen hydrolaat of aromatisch water van bergamot of ylang-ylang, 25 ml. bronwater o Masker: groene leem o Huidolie (altijd combineren met de lotion): 50 ml. jojoba met 5 druppels begramot en 5 druppels ylang-ylang

9.

Verkoopt producten en diensten

10. Reageert correct op wensen, vragen en klachten 3. •

Behandeling voor acne huid Geschikte essentiële oliën: o Lavendel o Geranium o Teatree o Citroen o Helicryse o Jeneverbes o Rozemarijn o Ravintsara o Cipres o Rozenhout o Niaouli

•

Geschikte vette planten oliën: o Tamanu o Jojoba

•


Ontvangt de cliënt

2.


3.


4.

Voert de behandeling gestructureerd en cliëntgericht uit, bijvoorbeeld: o Reiniging met 2,5 ml. hydrofiele olie, 1 ml. aloë vera gel met 2 druppels teatree en 2 druppels

citroen

o Gebruik van een lotion: 1 deel rozenhydrolaat, 1 deel hamamelis hydrolaat en 1 deel water o Gebruik van een peeling: 2 theelepel groene leempoeder en 1 theelepel hydrofiele olie met 1 druppel teatree en 2 druppels rozenhout o Gebruik van een masker: 2 delen groene leem poeder, 0,5 delen vloeibare aloë ver gel, 5 druppels jojoba olie met 2 druppels teatree, 1 druppel citroen en 1 druppel rozenhout o Massage met 2,5 ml. neutrale gezichtscrème, 2,5 ml. jojoba olie en 1 druppel teatree en 1 druppel citroen en 1 druppel rozenhout o Gebruik van huidolie: 1 ml. jojoba met 1 druppel rozenhout, lavendel of teatree. Deze wordt tegelijk met de lotion aangebracht op het gelaat. Aromatherapie

Pagina 21 van 26

5.


6.


7.


8.

Adviseert de cliënt over thuisgebruik o Hydrofiele olie: 100 ml. hydrofiele olie met 20 druppels teatree en 20 druppels citroen, of 100 ml. hydrofiele olie met 20 druppels lavendel en 20 druppels geranium o Lotion: 50 ml. hamamelis hydrolaat, 25 ml. rozen hydrolaat of aromatisch water van lavendel, 25 ml. bronwater o Masker: groene leem o Huidolie (altijd combineren met de lotion): 50 ml. jojoba met 10 druppels citroen en 10 druppels teatree of 50 ml. jojoba met 10 druppels lavendel en 10 druppels geranium

9.


10. Reageert correct op wensen, vragen en klachten

Aromatherapie

Pagina 22 van 26

4. •

Behandeling voor de droge huid Geschikte essentiële oliën: o Lavendel o Geranium o Neroli o Roos o Atlas ceder o Jasmijn o Sandelhout o Rozenhout o Bergamot

•

Geschikte vette planten oliën: o Kokos o Rozenbottel o Amandel o Jojoba o Avocado o Camelia o Teunisbloem

•

Voorbeeld van een geschikte behandeling: 11. Ontvangt de cliënt 12. Voert een anamnese en onderzoek uit 13. Stelt een behandelplan op (in overleg met de cliënt) en bereidt de behandeling voor 14. Voert de behandeling gestructureerd en cliëntgericht uit, bijvoorbeeld: o Reiniging met 5 ml. hydrofiele olie met 1 druppel geranium en 1 druppel sandelhout o Gebruik van een lotion: 1 deel rozen hydrolaat en 2 delen water o Gebruik van een peeling: 6 gram honing met 1 druppel roos, sandelhout, jasmijn of neroli o Gebruik van een masker: 3 delen witte leem, 3 delen camelia olie en 2 druppels sandelhout, 1 druppel jasmijn, roos of neroli, of een peel off masker aangelengd met lotion. o Massage met 5 ml. camelia olie en 1 ml. rozenbottelolie of teunisbloemolie olie, 1 druppel jasmijn, 1 druppel roos of neroli. Eventueel een massage onder zachte stoom. o Gebruik van huidolie of huidbalsem: 2 ml. camelia olie met 1 druppel jasmijn, roos of neroli. Deze wordt tegelijk met de lotion aangebracht op het gelaat. 15. Bewaakt de kwaliteit, veiligheid en hygiëne tijdens de behandeling 16. Voorkomt complicaties / grijpt zo nodig adequaat in 17. Evalueert de behandeling en rondt deze af 18. Adviseert de cliënt over thuisgebruik o Hydrofiele olie: 100 ml. hydrofiele olie met 10 - 15 druppels neroli, roos of jasmijn o Lotion: 50 ml. rozen hydrolaat, 25 ml. oranjebloesem hydrolaat of aromatisch water van jasmijn, 25 ml. bronwater o Masker: witte leem o Huidolie (altijd combineren met de lotion): 45 ml. camelia olie met 5 ml. rozenbottelolie of teunisbloemolie met 5 druppels neroli, roos of jasmijn o Huidbalsem (altijd te combineren met lotion): 30 gram huidbalsem met 3 tot 5 druppels neroli, roos of jasmijn 19. Verkoopt producten en diensten

Aromatherapie

Pagina 23 van 26

20. Reageert correct op wensen, vragen en klachten 5.

Behandeling voor de gevoelige huid Een gevoelige huid is vaak een droge vochtarme huid die zeer snel reageert op prikkels van buitenaf en voeding. Deze huid dient bij de aromatherapie zo min mogelijk prikkels te krijgen.

•

Geschikte essentiële oliën: o Sandelhout o Lavendel o Geranium o Roos o Kamille o Citroen o Helicryse

•

•


Kokos

o

Rozenbottel

o

Jojoba

o

Teunisbloem

o

Camelia


Ontvangt de cliënt

2.


3.


4.

Voert de behandeling gestructureerd en cliëntgericht uit, bijvoorbeeld: o Reiniging met 5 ml. hydrofiele olie met 1 druppel citroen en 1 druppel sandelhout o Gebruik van een lotion: 1 deel rozen hydrolaat en 2 delen water o Gebruik van een masker: 3 delen witte leem, 3 delen jojoba olie en 2 druppels sandelhout, 1 druppel jasmijn, roos of neroli , of 3 delen lobbige gel, 1 deel calendula maceraat of jojoba, 1

druppel sandelhout en 1

druppel lavendel o Massage met 0,5 ml. Teunisbloem, 3 ml. jojoba, 2 ml. calendula maceraat, 1 druppel sandelhout en 1 druppel lavendel o Gebruik van huidolie of huidbalsem: 2 ml. jojoba met 1 sandelhout. Deze wordt tegelijk met de lotion aangebracht op het gelaat. 5.


6.


7.


8.

Adviseert de cliënt over thuisgebruik o Hydrofiele olie: 100 ml. hydrofiele olie met 5 druppels sandelhout, 5 druppels citroen en 5 druppels lavendel o Lotion: 50 ml. rozen hydrolaat, 25 ml. lavendel hydrolaat of aromatisch water van lavendel, 25 ml. bronwater o Masker: witte leem o Huidolie (altijd combineren met de lotion): 40 ml. camelia met 10 ml calendula maceraat met 3 druppels sandelhout en 3 druppels lavendel o Huidbalsem (altijd te combineren met lotion): 30 gram huidbalsem met 3 druppels sandelhout en 3 druppels lavendel

9. Verkoopt producten en diensten Aromatherapie

Pagina 24 van 26

10. Reageert correct op wensen, vragen en klachten 6. Behandeling voor de rijpere huid •

•

•

Geschikte essentiële oliën: o

Neroli

o

Roos

o

Jasmijn

o

Sandelhout

o

Citroen

o

Lavendel

o

Geranium

o

Helicryse

o

Bergamot

o

Rozemarijn


Argan

o

Kokos

o

Rozenbottel

o

Amandel

o

Jojoba

o

Avocado

o

Camelia

o

Teunisbloem

o

Kiwi


Ontvangt de cliënt

2.


3.


4.

Voert de behandeling gestructureerd en cliëntgericht uit, bijvoorbeeld: o Reiniging met 5 ml. hydrofiele olie met 1 druppel geranium en 1 druppel sandelhout o Gebruik van een lotion: 1 deel rozen hydrolaat en 2 delen water o Gebruik van een peeling: 6 gram honing met 1 druppel jasmijn of neroli o Gebruik van een masker: 3 delen groene leem, 1 deel huidbalsem, 2 druppels roos of neroli , of een peel of masker aangelengd met lotion. o Massage met 5 ml. camelia olie of arganolie en 1 ml. rozenbottelolie of teunisbloemolie olie, 1 druppel jasmijn, 1 druppel roos of neroli. Eventueel een massage onder zachte stoom. o Gebruik van huidolie of huidbalsem: 2 ml. camelia olie of arganolie met 0,5 - 1 druppel roos, jasmijn of neroli. Deze wordt tegelijk met de lotion aangebracht op het gelaat.

5.


6.


7.


8.

Adviseert de cliënt over thuisgebruik o Hydrofiele olie: 100 ml. hydrofiele olie met 15 druppels citroen of rozemarijn en 10 druppels

geranium

o Lotion: 50 ml. rozen hydrolaat, 25 ml. oranjebloesem hydrolaat of aromatisch water van jasmijn, 25 ml. bronwater o Masker: groene leem en balsem o Huidolie (altijd combineren met de lotion): 25 ml. camelia olie of arganolie, 5 ml. rozenbottel of teunisbloem met 3 – 5 druppels roos, neroli of jasmijn o Huidbalsem (altijd te combineren met lotion): 30 gram huidbalsem met 3 – 5 druppels roos, neroli of jasmijn

Aromatherapie

Pagina 25 van 26

9.


10. Reageert correct op wensen, vragen en klachten

DEEL III: Attitude / beroepshouding

• Nauwkeurig • Bewust hygiënisch werkend • Zorgvuldig • Cliëntgericht • Risico-mijdend • Geconcentreerd • Houdt relevante ontwikkelingen in het vakgebied bij

Aromatherapie

Pagina 26 van 26

Exameneisen. Aromatherapie

Recommend Documents