16-4-2015
Evidence Based Practice in de alledaagse praktijk
Lies Braam, verpleegkundig specialist neurologie 26 maart 2015 V &VN neurocongres
Definitie EBP • Bij EBP gaat het om klinische beslissingen op basis van het best beschikbare bewijs in combinatie met de kennis en ervaring van de behandelaar en de waarden en voorkeuren van de patiënt. Kuiper et al (2004), Cox et al (2004)
Beslissingen maken is een steeds terugkerend onderdeel van de verpleegkundige functie. Het is waar verplegen om draait. Hoe weten we dat die beslissingen gebaseerd zijn op het beste bewijs?
1
16-4-2015
EBP in de praktijk Klinisch probleem vertalen naar een beantwoordbare vraag in de praktijk. •Zoeken naar evidence •Beoordelen en wegen van het bewijs •Beslissing op basis van evidence, expertise en voorkeur patiënt •Evaluatie.
Hulpmiddel voor vraag: • • • •
PICO
P = patiënt / probleem/populatie I = interventie C = controle O = outcome
Leiden corticosteroiden injecties bij pat met een tenniselleboog tot een sneller herstel dan fysiotherapie?
• • • •
P = patiënt met tenniselleboog I = cortico injecties C = fysiotherapie O = sneller herstel
2
16-4-2015
Wat zijn de risicofactoren van vallen bij thuiswonende ouderen? • P = thuiswonende ouderen • I= / • C=/ • O = vallen In dit geval is de interventie te vervangen door exposure=risicofactor.
Nut PICO • Levert zoektermen op voor zoeken in literatuur • Geeft grenzen aan
Beoordelen/ wegen • Methode en kwaliteit van het onderzoek • Toepasbaarheid voor de eigen praktijksituatie en de specifieke individuele patiënten situatie.
3
16-4-2015
Levels of Evidence • A= goed: grote RCT’s / meta-analyses, systematische reviews • B= matig : kleine en minder goede RCT’s • C= beperkt : ander wetenschappelijk onderzoek bv cohortstudie • D = geen: mening van experts
Hoogstaande evidence • RCT=Randomised Clinical Trial • Systematische reviews • Meta analyses
4
16-4-2015
Randomised clinical trial • Een kwantitatief, vergelijkend onderzoek waarbij onderzoekers de effectiviteit van een interventie onderzoeken door een aantal proefpersonen,die door het lot aan een interventie worden toegewezen, te bestuderen. Een van de interventies is de gouden standaard of de controlegroep.
Systematisch review • Een systematisch onderzoek naar originele wetenschappelijke studies over een bepaald onderwerp. • Geraadpleegde databanken en gebruikte analysemethoden worden vermeld • De resultaten en achtergrondkenmerken worden beoordeeld en geanalyseerd • Gaat meestal vooraf aan een meta-analyse
Meta-analyse • De resultaten van een aantal vergelijkbare studies worden kwantitatief samengevat • Daardoor grotere betrouwbaarheid van een uitspraak over de effectiviteit van een bepaalde interventie of behandeling.
5
16-4-2015
Bronnen evidence • EBP tijdschriften • Digitale databanken o.a. www.cbo.nl www.cochrane.nl www.clinicalevidence.bmj.com www.cebm.net www.tripdatabase.com www.pubmed.gov www.ebscohost.com (=CINAHL)
Cochrane library • Hoge kwaliteit, onafhankelijk evidence gezondheidszorg • Betrouwbare evidence van Cochrane en andere syst reviews, clinical trials enz • Reviews geven gecombineerde resultaten van ‘s werelds beste medische research studies • Gouden standaard in EBP Health care
Pubmed • Medische, verplk, tandheelk. diergeneesk, gezondheidszorg in het algemeen en pre-klinische studies • Abstracts en artikelen van > 5000 biomedische tijdschriften uit USA en 80 andere landen • Gaat terug tot midden jaren 50
6
16-4-2015
CINAHL • Eerste database van verplk artikelen en aanverwante gezondheidszorg • Incl publicaties van de ANA en national leage for nursing • Toegang tot gezondheidszorgboeken, vplk dissertaties, educational software, audiovisuele materialen • Bevat artikelen van 1600 tijdschriften van 1982-heden
Nu over naar de praktijk
Opzetten van een EBPwerkgroep • EBP in de opleiding HBO-V • EBP gestimuleerd door verpleegkundig Stafconvent in het OLVG: – – – – –
Professionalisering Patiëntenzorg Verpleegkundig leiderschap Professionele standaarden Verpleegkundig onderzoek
• Coördinator verpleegkundig onderzoek
7
16-4-2015
Werkgroep in de praktijk • Voorwaarden: – Facilitatie door afdelingsleider – Verpleegkundigen met interesse voor EBP – Tijd – Werkafspraken
Doel werkgroep EBP op afdeling • Werken volgens de laatste wetenschappelijke inzichten voor hoogwaardige kwaliteit van zorg • Stimuleren kritisch denken verpleegkundigen verhoogt kwaliteit van zorg • Professionalisering verpleegkundig beroep
Belangrijk • Onderwerp van onderzoek komt uit team/ dagelijkse praktijk • De uitkomsten van onderzoek worden vertaald in praktische handleidingen/ (nieuwe) protocollen/ werkafspraken • Regelmatige terugkoppeling naar het team
8
16-4-2015
Organisatie • De werkgroep bestaat uit vijf verpleegkundigen en één senior • Werkgroep is opgedeeld in 3 duo’s • Elke maand twee/ drie duo’s een dag uit zorg (boventallig)
Onderwerpen • Wisselligging; hoe vaak patiënt draaien? • Mondzorg; hoe vaak? • Hoeveel vocht over een vleugelnaald? • Is er een verpleegkundig protocol voor een subduraal/ epiduraal hematoom?
Onderwerpen (2) • Pupilcontrole; grootte voor of na contractie? • Wat is het infectierisico van een catheterzak op de grond? • Wat is de invloed van continue sondevoeding op een glucose dagcurve?
9
16-4-2015
Onderwerpen (3) • Wat is het risico van het afkoppelen van het infuus/ in situ laten van de venflon? • Wat is de beste behandeling bij flebitis? • Is de stratify een relevante methode voor neurologische patienten om het valrisico in te schatten? • Wat is effect van fixatiewanten bij plukgedrag?
Problemen/ valkuilen • Onderzoek is zeer tijdrovend • De boventallige dagen van de duo’s zijn niet altijd doorgegaan • Niveau EBP verschillend, onderzoek niet altijd kwalitatief goed • Sommige vragen team zijn te uitgebreid. • Blijven stimuleren !
Successen • Werkafspraak over wisselligging • Werkafspraak over mondzorg • Werkafspraak over toediening vocht via vleugelnaald • Verpleegkundig protocol subduraal hematoom (nog niet af) • Opzet onderzoek naar fixatiewanten bij plukgedrag
10
16-4-2015
Vragen?
11
