Vandaag te gast bij
PLDN Werksessie 12 februari 2015
ENTERPRISE LINKED DATA – INTRODUCTIE Joep Creusen, Pieter van Everdingen, Richard Nagelmaeker
Agenda introductie
Slide 1
• Aanleidingen • Vraagstukken • Deelnemers • Planning • Resultaten
• Workshop
ELD (Enterprise Linked Data) werkgroep
Aanleidingen
1
2
3
• Te veel focus op applicaties • Te weinig focus op interoperabiliteit • Te veel focus op techniek • Te weinig focus op de business kant • Te veel praten • Te weinig doen
Slide 2
Vraagstukken
Hoe verkopen we Linked Data als flexibele, goedkope 1
en vernieuwende ‘integratie-oplossing’ aan business mensen en besluitvormers?
Hoe beschrijven we een Linked Data integratie best 2
practice, die door veel organisaties in verschillende sectoren gebruikt kan worden?
Slide 3
Slide 4
Scope Organisatie i
Organisatie j
Domein x
Actor netwerk (data eigenaren & data gebruikers)
Domein z
Domein y
Actor 2
Organisatie k
Context Aware
Actor 4
Actor 1
Actor 5
Actor 7
combineren van data m.b.v. o.a. Mashups & RDF/SPARQL/…
Actor 3
Actor 6
(W3C Recommendations)
Data bronnen - Linked Data/ Niet Linked Data
Bron 1
Bron 3
Bron 2
Bron 4
Bron 7
Bron 5
Bron 8
Bron 10
Bron 9
Bron 6
Context A (silo A)
Context B (silo B)
Context C (silo C)
Context D (silo D)
Context E (silo E)
Context F (silo F)
Aspecten - Vindbaar? - Beschikbaar? - Bruikbaar?
Drivers van Enterprise LD
1
Slide 5
FLEXIBELE INTEGRATIE-INFRASTRUCTUUR • Wijzigingen kosten minder • Klein beginnen beheersbare projecten
2
HANDVAT VOOR GEGEVENSKWALITEIT • Annotaties, ontologieen (wat betekenen deze gegevens) • Semantische integratie (verbanden tussen gegevens)
Slide 6
Enterprise LD speciale aandacht
• Niet-open omgeving, dus: SECURITY • Operationele data • Desinvestering bestaande integratie praktijken
UI
UI
UI
UI
logica
logica
logica
RDBMS
RDBMS
SOAP webservices logica
RDBMS
ESB
bestaande integratie praktijken
RDF
Deelnemers
Trekkers: • Joep Creusen (NS) • Pieter van Everdingen (OpenInc) • Richard Nagelmaeker (Ordina) Deelnemers/geïnteresseerden (zoals nu bekend): • Bart van Leeuwen (Netage) • Wessel Schollmeijer (Ordina) • Arnoud Zeeuw van der Laan (Ordina) • Gerald Wildenbeest (Saxion - SAB) • Arjen Santema (Kadaster) • Jeroen Baltussen (RVO)
Slide 7
Planning
Slide 8
Daar waar nodig zullen nog extra Conceptual Fridays ingepland worden
Resultaten
Business kant : • een visiedocument/verkoopdocument • de verschillen tussen een LD en ESB-scenario • de voordelen van een LD-scenario t.o.v. Een ESB-scenario • tenminste 1 business case uitwerking (optioneel) Implementatiekant: • een best practice beschrijving die als leidraad kan dienen voor veel organisaties in verschillende sectoren • een praktijkcase die we als PoC/pilot kunnen uitwerken om visie en best practice te kunnen toetsen op praktische bruikbaarheid
Slide 9
Workshop om 14:00 uur (60 min)
Dieper ingaan op: • Business vraagstukken (15 min) • Implementatie vraagstukken • Referentie architectuur
(40 min)
• Vervolgstappen/afspraken • Nieuwe deelnemers?
(5 min)
Slide 10
VRAGEN?
Contactgegevens
Joep Creusen (NS)
[email protected] Pieter van Everdingen (OpenInc)
[email protected] Richard Nagelmaeker (Ordina)
[email protected]
Slide 11
Vandaag te gast bij
PLDN Werksessie 12 februari 2015
ENTERPRISE LINKED DATA – WORKSHOP Joep Creusen, Pieter van Everdingen, Richard Nagelmaeker
Workshop agenda (60 min)
Dieper ingaan op: • Business vraagstukken (15 min) • Implementatie vraagstukken • Referentie architectuur
(40 min)
• Vervolgstappen/afspraken • Nieuwe deelnemers?
(5 min)
Slide 12
Deel 1
BUSINESS KANT (15 min)
Factoren die keuzes beïnvloeden
Slide 13
Leveranciers Onafhankelijk
Gesloten
Open
Vendor Lock-in
Slide 14
Vragen die keuzes beïnvloeden Leveranciers Onafhankelijk Maar dan ligt ‘alles’ toch op straat
Niet
Stap-voor-stap meer open
Wij hebben niets met Open Source
Waar zit de angst?
Hoe open wil ik zijn?
Volledig open
Gesloten
Open Met welke beperkingen moet ik rekening houden?
Leveranciers afspraken
Hoe volwassen is de technologie?
Skills & capabilities
Veel geslaagde praktijkcases
Vendor Lock-in
W3C Working Groups
Slide 15
Mogelijke scenario’s Leveranciers Onafhankelijk
Speelveld
Gesloten
Middelmatig scenario 3?
Middelmatig scenario 2?
Middelmatig scenario 1?
Slechtste scenario?
Beste scenario?
Open
Verkeerde beeld, verkeerde conclusie: • Gesloten is niet slechter dan open • Veel praktijkvoorbeelden komen juist uit gesloten omgevingen (die beter te managen en te controleren zijn)
Vendor Lock-in
Slide 16
Beste scenario’s Leveranciers Onafhankelijk
Beste scenario 5 voor bedrijfscontext 5
Speelveld
Beste scenario 4 voor bedrijfscontext 4
Gesloten
Open
Beste scenario 3 voor bedrijfscontext 3
Beste scenario 2 voor bedrijfscontext 2
Beste scenario 1 voor bedrijfscontext 1
Vendor Lock-in
Goede beeld, juiste conclusie: • Voor elke bedrijfscontext kan er een beste Linked Data integratie scenario zijn, maar een LD architectuur kan meer componenten hebben als een omgeving meer gesloten is
Slide 17
Wel een groeipad mogelijk Leveranciers Onafhankelijk
Eind scenario voor bedrijfscontext 1
Speelveld
Gesloten
Open
Tussen scenario voor bedrijfscontext 1
Begin scenario voor bedrijfscontext 1
Groeipad: • Organisaties kunnen ervoor kiezen om stap voor stap meer open te worden en/of meer leveranciersonafhankelijk
Vendor Lock-in
Deel 2
IMPLEMENTATIE KANT (40 min)
Slide 18
De Triple Store
R2RML SML D2R J D B C
RDB
Triple-Store
TripleStore
TripleStore
TripleStore
Slide 19
Linked (Open) Data
TripleStore
Organisatie
TripleStore
TripleStore
Organisatie
TripleStore
TripleStore
1
Internet
TripleStore
3
2 4 Systeem
TripleStore Organisatie
TripleStore
TripleStore Organisatie
Operationele of Analytische gegevens
Slide 20
Ideale situatie – Linked Data
Alle logica en visualisatie in browser
Browser
S P A R Q L
Alle gegevens in triple-store
TripleStore
Slide 21
Beveiliging van de gegevens kan alleen buiten de gegevens om (1)
Alle logica en visualisatie in browser
Slide 22
Browser
S P A R Q L
Alle gegevens in triple-store
TripleStore
SAML
AIM
Component die bepaalt of gebruikers een toegangsrecht mogen gebruiken. (Black Box) AIM = Access & Identity Management SAML = Security Assertion Markup Language
Beveiliging van de gegevens kan alleen buiten de gegevens om (2) Alle logica en visualisatie in browser
Browser J S O N L D
Component authenticatie / autorisatie en verdelen van requests. node.js of Java EE
App Server S P A R Q L
Alle gegevens in triple-store
Slide 23
TripleStore
Component die gebruikers aan toegangsrechten relateert (Black Box)
SAML
AIM
Beveiliging van business functionaliteit
Alle logica en visualisatie in browser
Browser J S O N L D
Component authenticatie / autorisatie en verdelen van requests. node.js of Java EE
App Server S P A R Q L
Alle gegevens in triple-store
Slide 24
TripleStore
Component die gebruikers aan toegangsrechten relateert (Black Box)
SAML
AIM
EventDriven BusinessFuncties
Functies die vanwege veiligheid of complexiteit uit de browser zijn gehaald
Slide 25
Beheer omgeving
Alle logica en visualisatie in browser
Browser J S O N L D
Component authenticatie / autorisatie en verdelen van requests. node.js of Java EE
App Server S P A R Q L
Beheer op data in triplestore
Triple Management
SPARQL
Alle gegevens in triple-store
TripleStore
Component die gebruikers aan toegangsrechten relateert (Black Box)
SAML
AIM
EventDriven BusinessFuncties
Functies die vanwege veiligheid of complexiteit uit de browser zijn gehaald
VRAGEN?
Deel 3
VERVOLGSTAPPEN/AFSPRAKEN (5 min)
Vervolgstappen/afspraken
Business kant deliverables: 1
Visie/verkoop document
2
Verschillen/voordelen LD-scenario
3
Uitwerken business case Implementatiekant deliverables:
4
Uitwerken referentie architectuur
5
Uitwerken best practice
6
Uitvoeren praktijkcase
Nieuwe deelnemers:
Nieuwe deelnemers:
Wie heeft er één???
- Wie wil meewerken aan welke deliverable? - Wie heeft een praktijkcase?
Slide 26
Contactgegevens
Joep Creusen (NS)
[email protected] Pieter van Everdingen (OpenInc)
[email protected] Richard Nagelmaeker (Ordina)
[email protected]
Slide 27