energiebesparing bestaande bouw Noord-West Veluwe Marc Smijers M 06-23924330
www.smijers-energieadvies.nl
[email protected]
1
Onderwerpen
• Hoe komt energielabel tot stand
• Relatie (of niet!) met werkelijk energiegebruik • Ontwikkeling energiezuinigheid in de tijd • Verlagen energierekening • Relatie met wooncomfort en gezondheid
2
3
Energiebalans woning
Qstook = Qtransmissie + Qventilatie - b . (Qintern + Qzon) - Qserre
4
Energielabels NW Veluwe
www.energielabelatlas.nl 5
Energielabels NW Veluwe
www.energielabelatlas.nl 6
Energierekening Energiegebruik hangt af van: • Energetische kwaliteit van de woning
• Grootte van de woning • Woningtype • Gebruiksgedrag
• Gezinsgrootte
7
Energierekening relatie met energielabel label bouwjaar oppervlak gasverbruik berekend gas/m2 gasverbruik werkelijk gas/m2 verschil (%) elektra (kWh) elektra/m2
A 2003 100 757 7,5 1045 10,4 38% 3567 35,5
B 1991 89 752 8,5 999 11,3 33% 2328 26,3
C 1981 83 1099 13,2 1436 17,3 31% 2579 31,1
D 1963 76 1398 18,5 1595 21,1 14% 2508 33,2
E 1964 79 1687 21,4 1631 20,7 -3% 2512 31,9
F 1949 117 2561 21,9 2052 17,6 -20% 3159 27,1
G 1930 76 3243 42,7 1794 23,6 -45% 2625 34,5
Bron: www.Saxion.nl
8
Energierekening relatie met woningtype
Extra energiekosten in euro's per maand, per woningtype en energielabel, ten opzichte van een gemiddelde woning met energielabel C. Bron: Nibud ... 9
Energiegebruik op label
10
Regelgeving in de tijd regelgeving wettelijk kader vloer gevel dak glas woonvertrek glas slaapkamers EPC
1965 MBV 0,17 0,43 0,86 -
1975 1975 1979 1983 1988 1992 1996 MBV MBV MBV BB BB BB BB 0,26 0,52 0,52 1,3 1,3 2,5 2,5 0,69 1,29 1,29 1,3 2 2,5 2,5 1,03 1,29 1,29 1,3 2 2,5 2,5 - dubbel dubbel dubbel dubbel dubbel 4,2 dubbel dubbel 4,2 1,4
1998 BB 2,5 2,5 2,5 4,2 4,2 1,2
2000 BB 2,5 2,5 2,5 4,2 4,2 1,0
2006 BB 2,5 2,5 2,5 4,2 4,2 0,8
2011 BB 3,5 3,5 3,5 2,2 2,2 0,6
2015 BB 3,5 4,5 6,0 1,65 1,65 0,4
2020 BB 3,5 4,5 6 1,65 1,65 0,0
m2K/W m2K/W m2K/W W/m2K W/m2K
• Vanaf 1965 vastgelegd in Modelbouwverordening (MBV) • In 1975 strenger voor sociale woningbouw • Vanaf 1983 vastgelegd in BouwBesluit (BB)
• Vanaf 15 dec 1995 integrale benadering (EPC-eis) • Vanaf 2020 energieneutraal
11
Ontwikkeling in de tijd isolatie <1930
< 1975
<1990
2015
12
Ontwikkeling in de tijd beglazing <1978
< 1995
2015
>1996
2015
13
Ontwikkeling in de tijd verwarming
<1940
>1990
< 1970
>2000
>1965
>2000
14
Ontwikkeling in de tijd ventilatie <1980
> 1980
2015
<1990
2015
15
Energierekening omlaag
1. Isoleren; kierdichting; warmteterugwinning (HR-ketel, ventilatie, douche) 2. Zonnepanelen, zonneboiler, passieve zonne-energie, wind, hout, pellets 3. Warmtepomp, lage temperatuurverwarming, hoogrendement opwekking
16
Energierekening omlaag voorbeelden stap 1 • isoleren isoleren isoleren… • Kierdichting aanbrengen • • • • •
Begane grond vloer Kruipluik Kozijnen Muurplaat …
• Spaardouchekop • Douche w.t.w.
17
Energierekening omlaag voorbeelden stap 1: balansventilatie centraal Afzuiging in toilet, douche en keuken (evt. woonkamer) Toevoer in trappenhuis / woonkamer Voordelen: • Comfortverbetering (geen roosters nodig!!) • Zomerstand (bypass) • Enorme energiebesparing door:
• CO2-regeling • 80 - 90% warmteterugwinning Nadelen: • Hoge investering (€ 6500,-) • Extra kanaalwerk nodig • Filters vervangen 1 à 2 keer per jaar 18
Energierekening omlaag voorbeelden stap 1: balansventilatie decentraal Afzuiging in woonkamer / keuken Toevoer in woonkamer / keuken Voordelen: • Comfortverbetering (geen roosters nodig in woonkamer / keuken!!) • zomerstand
• Enorme energiebesparing door: •
CO2-regeling
•
80 - 90% warmteterugwinning
• Ventilatie slaapkamers ongewijzigd Nadelen: • Relatief duur (€ 2300,-) • Filters vervangen 1 à 2 keer per jaar 19
Energierekening omlaag voorbeelden stap 2
Zonneboiler 1. Collector 2. Voorraadvat 3. Naverwarmer
Zonnecellen (PV) 1. panelen 2. omvormer 3. uitlezen 4. teruglevermeter 5. monitoring
Pellets
20
Energierekening omlaag voorbeelden stap 3 • Vloerverwarming • Warmtepomp • bodem • lucht
21
Energierekening omlaag Besparingen op verwarming • • • •
Huis ongeïsoleerd Matig geïsoleerd Rc = 1,3 m2K/W en DG Goed geïsoleerd Rc = 2,5m2K/W en HR++ Zeer goed geïsoleerd Rc = 6 m2K/W en HR+++
2152 m3 973 m3 394 m3 120 m3
-55% -82% -95%
712 m3 380 m3 220 m3 90 m3 75 m3
+87% --42% -76% -80%
Tapwater • • • • •
Elektrische boiler 1900 kWh HR107 combi HRww Douche w.t.w. Zonneboiler + douche w.t.w. Spaardouche + Zonneboiler + douche w.t.w.
22
Wooncomfort positieve effecten geen stralingskoude stralingswarmte geen koudeval homogene temperatuur
geen condens aangename temperatuur koelmogelijkheid in zomer uniforme temp.
Inblaastemp 18 0C geen koudebruggen constante luchtkwaliteit geen schimmelvorming
geen tocht door roosters 23
Opgave bestaande bouw • 7.300.000 bestaande woningen (www.cobw.nl) • 35.000 nieuwe woningen in 2014 (< 0,5%) • 78% ouder dan 25 jaar • GIGANTISCHE OPGAVE • € 220 mld. bij € 30 dzd./woning
24
Ervaringen Wageningen • 32 individuele energieneutraal adviezen (vóórlopers) • 3 wijkgerichte energieneutraal adviezen • Investeringen € 45.000 - € 100.000 per woning • Tot nu toe plm. 5 woningen nagenoeg energieneutraal • Nog een stuk of 10 onderweg…
25
Energiebesparing NW Veluwe Vragen???
Doet u mee?
Dank voor uw aandacht! 26