elimineer ‘De Burger’!
(tegenover de Tweede Kamer in Den Haag)
“When the winds of change are blowing some people are building shelters, while others are building windmills”
(Chinees gezegde)
‘Compactere overheid, sterkere inwoner’ Hoogleraar bestuurskunde Roel in ’t Veld:
“We hebben behoefte aan een ‘participatieve democratie’. Een samenleving waarin burgers, naast politici en professionals, scheppers van instituties en voorzieningen zijn.” Dit leidt tot een compacte, slagvaardige en faciliterende overheid, een mondige, veerkrachtige samenleving, en zeggenschap van betrokkenen over de aard en inhoud van collectieve voorzieningen.
Participatie en dialoog uit: “De Kracht van Overijssel”
“Burgerparticipatie, dichter bij de burger: inwoners van Overijssel nodigen we actief uit hun deskundigheid, ideeën en verwachtingen ten aanzien van opgaven die de leefomgeving van Overijsselaars direct raken en waarvoor de provincie aan de lat staat met ons te delen. Daarvoor zoeken we al dan niet samen met collega-overheden actief en eigentijds (inclusief social media) de dialoog met Overijsselaars. Deze burgerparticipatie moet met name aan de voorkant van activiteiten invulling krijgen; dat is het moment waarop de inbreng maximaal betekenis kan krijgen.”
Participatie – waarom? Beter beleid, meer draagvlak
Sociale vitaliteit/kwaliteit democratisch bewustzijn en legitimiteit Kosten efficiency (‘het is niet mijn eigen geld…’)
en andere vormen van financieren (crowdfunding, coöperaties)
Vaak prima ‘traditionele’ participatie! Vooral bij infra/wijk projecten: goed en zorgvuldig veel kennis en ervaring aanwezig (keukentafelgesprekken, info-avonden, inspraakrondes, focusgroepen, afstemming met belangengroepen en partners etc.)
Burgerinitiatief Burgerpanel
Participatieladder
Randvoorwaarden Bepaal per project, per opgave: 1. Doel en positie op de ‘Participatieladder/trap’ 2. De doelgroep(en) (partners en/of inwoners) 3. Het verwachtingsmanagement 4. Methoden & middelen
Doelgroepen: ook partners/professionals Versta je hetzelfde onder ‘betrokkenheid/participatie’?
Zijn je kaders/uitgangspunten gelijk?
Ken je deze doelgroep(en) echt?
Denk (ook) aan nieuwe methoden en media om te delen/inspireren/informeren (LinkedIn, ‘communities’ (Pleio), BaseCamp)
Simpele vragen…
Wat wil je van - of met die mensen?
Wie is/zijn je doelgroep(en)?
Wat ga je met hun feedback/input doen?
Hoe ga je ze raken en bereiken?
Doelgroepen: gewone, echte mensen… Motivaction: 8 ‘sociale milieus’ vaste normen en waarden:
De traditionele burgerij De moderne burgerij Kosmopolieten Postmoderne hedonisten Nieuwe conservatieven Gemaksgeoriënteerden Opwaarts mobielen Postmaterialisten
traditionele burgerij
nieuwe conservatieven
moderne burgerij
x
gemaksgeoriënteerden
opwaarts mobielen
x
kosmopolieten
postmaterialisten
postmoderne hedonisten
Overijssel vs. Nederland
nieuwe conservatieven 6% NL 8%
kosmopolieten 8% NL 10% postmaterialisten 7% opwaarts mobielen 15% NL 13%
moderne burgerij 25% traditionele burgerij 18% NL 16%
NL 10%
postmoderne hedonisten 7% NL 11%
NL 22% gemaksgeoriënteerden 12% NL 10%
8 milieu’s: 4 burgerschapsstijlen
“100% betrokken voelen…
Elke doelgroep (professionals/publiek) beleeft optimale ‘betrokkenheid’ op eigen niveau en wijze 30% van mensen wil actief iets (mee-)doen om zich betrokken te voelen 70% vindt het voldoende om goed (op eigen manier!) geïnformeerd te worden
Generaties − Vooroorlogse generatie (geboren:1910 - 1930) − Stille generatie (geboren:1931 - 1940) − Protestgeneratie (geboren:1941 - 1955) − Verloren generatie (geboren:1956 -1970) − Pragmatische generatie (geboren: 1971 - 1980) − Grenzeloze generatie (geboren na 1980) - Generatie Z (geboren na 2000)…
Generaties
Burgerschapsstijlen tot 2030
(even terug…) Hoogleraar bestuurskunde Roel in ’t Veld: “We hebben behoefte aan een ‘participatieve democratie’. Een samenleving waarin burgers, naast politici en professionals, scheppers van instituties en voorzieningen zijn.”
Uitdaging: Over 7 jaar is 66% van burgerschapsstijlen ‘Buitenstaander’ en ‘Pragmatist’ Dat vraagt voor ‘participatieve democratie’ een drastisch andere bestuursstijl/houding
‘Loslaten in vertrouwen’ (RoB, december 2012)
“De ‘vitale samenleving’ bestaat al in Nederland!”
“Ruimte geven aan de vitaliteit van de samenleving vraagt om een urgente en radicale paradigmashift in de functie, rol en werkwijze van de politiek, het bestuur en het ambtelijke apparaat.”
Overheidscommunicatie De klassieke leer: de overheid stuurt met geld, regels en communicatie.
Vitale samenleving: Het eerste wordt schaars. Het tweede vraagt bestuur om zelfbeperking. De nadruk moet komen op het derde instrument. Dat stelt nieuwe, hoge eisen aan de communicatieve vaardigheden, van bestuurders, politici,projectleiders en ambtenaren.
Bestuursstijlen Om de afstand kleiner te maken zullen politici,bestuurders en beleidsmakers meer dan nu, flexibel moeten zijn in hun rol
en snel kunnen switchen van inhoud en (het controleren van het) bestuur, naar het leggen van contact met mensen. De communicatiefunctie van de politici/bestuurders wordt even belangrijk als hun controlerende/inhoudelijke functie. (Motivaction; bestuursstijlen notitie provincie Overijssel, februari 2013)
Differentiatie leiderschapsstijlen
Overheidsparticipatietrap Reguleren Regisseren Stimuleren Faciliteren Loslaten (“Loslaten in vertrouwen”, RoB, december 2012)
Wat werkt wel? Actief, bescheiden en positief meedoen in dialoog, fysiek en digitaal, vooral luisterend en vragen stellend. Door goed te luisteren naar drijfveren van partijen, in te spelen op ontwikkelingen en de samenwerking te zoeken met inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties ontstaat vernieuwing en realisatiekracht.
Social Media? Onze ervaring van de afgelopen 4 jaar:
Gebruik, per project/thema/kans, differentiatie in doelgroepen en een effectieve cross-mediale mix van communicatie OFFLINE (print; expliciete voorkeur: 70%) (bijv. H-A-H kranten, JIJ magazine, flyers, etc) FYSIEK (oog-in-oog, markten, bijeenkomsten) (bijv. ‘Democratie Spel’, ‘Eigen Kracht’) ONLINE (digitaal; expliciete voorkeur: 10%) (bijv. JIJ site, Social Media, BaseCamp, apps)
Thema’s Bundel inhoud in aansprekende thema’s i.s.m. betreffende eenheid/project/partner Leg dwarsverbanden naar andere overkoepelende thema’s zoals ‘Sociale Kwaliteit’ en ‘Duurzaamheid’ Flexibel project management per thema/opgave/kans Uitvoering i.s.m. maatschappelijke/belangen organisaties en de doelgroepen zelf (co-creatie) (N.B.: hoe zit dat bijv. praktisch met honderden vrijwilligers?)
‘Modern Noaberschap’ van doelgroep(en) uit:
kijk wat er al gebeurt/leeft… faciliteer dat! van instituten/overheid uit:
“Inspireer ons!” (beleidsmakers, bestuurders en politici) met hoe jij/u denkt over (de toekomst van): OV en mobiliteit Wonen (langer zelfstandig blijven) Water (zuiver grondwater, veiligheid) Natuur (hoe gaan we het regelen en betalen?) Cultuur en erfgoed (crowdsourcing)
‘Modern Noaberschap’ OV en mobiliteit (2013) Wonen (2013/2014) Natuur (2014)
Water (2014/2015) Cultuur en erfgoed (2015) (bewustwording, crowdsourcing)
Succesvolle participatie is een bewuste houding, mentaliteit, state-of-mind, intern en extern is dynamisch, open tweerichtingsverkeer tussen de doelgroep(en) en leiding/bestuur/instituut/overheid is gebaseerd op wederzijds vertrouwen, echtheid en openheid
provincie Overijssel biedt ondersteuning in: coaching strategisch ‘omdenken’
doelgroep analyse participatie strategie cocreatie - en projectmanagement cross-mediale communicatie
(gratis!) JIJ & Overijssel platform
coproductie/cocreatie bijdrage
‘Modern Noaberschap’ pilots
Aanbevolen literatuur
Loslaten in vertrouwen In het oog van de orkaan Society 3.0 Trendrede 2013 Easycratie
