Eindverslag IAB 3 project Vicasa

Eindverslag IAB 3 project Vicasa

Eindverslag IAB 3 project Vicasa Simac PON

PON Instituut voor advies, onderzoek en ontwikkeling in Noord-Brabant september 2008

Inhoud 1

Inleiding

5

2

Samenvatting van het project Projectgroep en klankbordgroep Werving en selectie van de deelnemers Implementatie Begeleiding Welzijnsaspect

6 6 6 7 7 7

2.1 2.2 2.3 2.4 2.5

3 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

Evaluatie en gebruikerservaringen Werving van deelnemers Implementatiefase Gebruikersfase Mogelijke uitbreiding van functies Conclusies en leerpunten

10 10 11 11 12 13

4 Uitwerking businesscase Valkenswaard 4.1 Uitgangspunten 4.2 Investeringen 4.3 Kosten per jaar uiteengezet 4.3.1 infrastructurele kosten 4.3.2 personele kosten 4.4 Baten per jaar uiteengezet 4.4.1 Prijselasticiteit van zorgdiensten 4.4.2 Vergoedingen vanuit CA-259 voor extramurale AWBZ zorg 4.4.3 Vergoedingen vanuit zorgverzekeraar voor diensten op afstand via domotica 4.5 Liquiditeitsoverzichten 2 scenario’s 4.5.1 Worst case scenario 4.5.2 Best case scenario 4.6 Conclusies

19 19 19 20 20

5

Internationale uitwisseling: project E-Tandem

22

6

Beantwoording vragen projectformulier Vragen Indicatoren

24 24 26

6.1 6.2

14 14 15 15 15 16 17 17 18

1

Inleiding Hieronder vindt u het verslag van het IAB 3 project Vicasa. Het project is bedacht en uitgevoerd door Simac en het PON, waarbij tevens andere projectpartners zijn betrokken. Deze eindrapportage is een samenvatting van het hele project aan de hand van de eerder gemaakte tussenrapportages, met aanvulling van de eindresultaten. De doelstelling van het Vicasa project is het op vraaggerichte wijze via een integrale ketenbenadering implementeren van het Vicasa-concept in de lokale sociale infrastructuur en de eerste schakels van de zorgketen van thuiswonende chronisch zieke ouderen en hun mantelzorgers in een vroeg stadium van het ziekteproces.

Opzet van het project in het kort - Ter voorbereiding van het project zijn een projectgroep en een klankbordgroep in het leven geroepen. - We zijn gestart met het vinden van een geschikte pilotgemeente waar een vooronderzoek is gedaan naar de aard en omvang van de doelgroep, en naar de behoeften van de inwoners van de pilotgemeente. - In de pilotgemeente zijn vervolgens deelnemers geworven en geselecteerd aan de hand van een aantal criteria. - Gedurende het project is een businessmodel ontwikkeld voor een verdere uitrol van het Vicasa-concept. - In de implementatiefase van het project zijn deelnemers begeleid en hun gebruikservaringen gemonitord door lokale vrijwilligers en het PON. - Tijdens de projectperiode is contact gelegd met het project Tandem in België om te leren van de daar opgedane ervaringen met de doelgroep chronisch zieken in relatie tot de inzet van zorgtechnologische hulpmiddelen.

PON-rapportage: EINDVERSLAG VICASA

5

2

Samenvatting van het project

2.1 Projectgroep en klankbordgroep De projectgroep bestaat uit Simac, PON, Woningbelang en de gemeente. Daarnaast is de GGzE nauw betrokken bij de voortgang omdat een aantal zelfstandig wonende cliënten met psychische problematiek in Dommelen ook deelneemt aan de pilot. Naast het bespreken van de voortgang in de projectgroep is er regelmatig overleg op bestuurlijk niveau geweest om de hoofdlijnen van het project te bewaken. Er is een aparte financiële werkgroep opgericht om gedurende de pilot de businesscase uit te werken. Om de pilot lokaal in te bedden is er nauw contact met de wijkraad van Dommelen. Via de wijkraad zijn tevens vrijwilligers geworven die de deelnemers begeleiden bij het gebruik van de beeldcommunicatie. Naast de projectgroep is een klankbordgroep opgericht, bestaande uit de gemeente en diverse lokale maatschappelijke organisaties. De klankbordgroep vervulde een adviserende rol richting de projectgroep en was tevens van belang om draagvlak te creëren voor de verspreiding van de resultaten.

2.2 Werving en selectie van de deelnemers Valkenswaard, specifiek het dorp Dommelen, is geselecteerd om het pilotproject uit te voeren. Er zijn hiervoor oriënterende gesprekken gevoerd met bewonersorganisaties, maatschappelijke organisaties en de gemeente. In Valkenswaard is een actieve wijkraad die graag medewerking wilde verlenen. Het tekort aan ouderenwoningen in Dommelen en het beperkte voorzieningenniveau maakten het voor de wijkraad aantrekkelijk om te onderzoeken of beeldcommunicatie eraan kan bijdragen dat ouderen en chronisch zieken langer prettig en veilig thuis kunnen blijven wonen. In samenwerking met de gemeente en de wijkraad is er op 11 december 2007 een bewonersavond georganiseerd om mensen te informeren en deelnemers te werven voor de pilot. De avond is goed bezocht, door ongeveer 80 mensen. Op de bewonersavond konden mensen zich opgeven om eventueel deel te nemen aan de pilot. Ongeveer 20 mensen waren geïnteresseerd. Op de bewonersavond is een enquête uitgedeeld voor zowel mensen die zorg nodig hebben als mensen die zorg geven. De gegevens uit de enquête zijn verwerkt in het document: Zicht op chronisch zieken en mantelzorgers in Valkenswaard. In dit document zijn tevens cijfers opgenomen van het aantal ouderen, chronisch zieken en mantelzorgers in Valkenswaard en Dommelen, berekend aan de hand van rekenmodellen op basis van landelijke cijfers. In dit document zijn ook de gegevens van de enquêtes en de discussie op de bewonersavond opgenomen. Een geactualiseerde versie is te vinden in de bijlage. Met de mogelijke kandidaten voor de pilot zijn intakegesprekken gevoerd. Op vraaggerichte wijze werd verkend wat de behoeften van de oudere en/of chronisch zieke zijn en op welke wijze Vicasa in deze behoeften kan voorzien.

6


Naast beeldcommunicatie met een mantelzorger konden deelnemers kiezen uit aanvullende diensten zoals personenalarmering, een voordeurcamera en een rookmelder met verbinding naar de mantelzorger.

2.3 Implementatie In het aangaan van beeldcommunicatie staan de informele relaties centraal, dat wil zeggen dat de oudere/ chronisch zieke in eerste instantie contact kan opnemen met de mantelzorger. Daarnaast is er een 24-uurs achterwacht beschikbaar voor het geval de mantelzorger niet te bereiken is en er toch een hulpvraag is. Deze achterwacht is Zorglijn. Indien nodig kan Zorglijn de reguliere hulpdiensten berichten. Beeldcommunicatie is echter niet alleen gericht op de zorgvraag, maar vooral op de sociale contacten. Het leggen van contact met beeld geeft de mantelzorger visuele informatie over de toestand van de oudere/chronisch zieke en wordt bovendien als veel persoonlijker ervaren. Om de benodigde apparatuur bij de deelnemers te kunnen installeren, heeft Simac een plan van aanpak gemaakt waarin de benodigde stappen staan vermeld (zie bijlage). Simac heeft huisbezoeken uitgevoerd waarbij de bestaande situatie werd geïnventariseerd zodat waar nodig aanpassingen konden worden gedaan om de beeldverbinding mogelijk te maken. De implementatie van de systemen bij mensen thuis verliep niet geheel vlekkeloos omdat het op tijd beschikbaar hebben van de juiste internetverbindingen niet eenvoudig bleek te zijn. Daarnaast moest voor elke deelnemer een route worden geconfigureerd die de beeldverbinding met de verschillende personen mogelijk moest maken. Na veel testen en aanpassingen zijn de verbindingen tot stand gekomen en konden deelnemers communiceren met hun mantelzorgers of met de zorgcentrale.

2.4 Begeleiding Om de deelnemers snel op weg te helpen met de beeldverbinding hebben het PON en Simac een aantal vrijwilligers opgeleid om de deelnemers te begeleiden. PON heeft tevens een handleiding geschreven voor de begeleiding van de deelnemers. Bij huisbezoeken en installatie van de apparatuur was een vrijwilliger aanwezig en gedurende de periode daarna heeft de vrijwilliger regelmatig contact opgenomen met de deelnemers om het gebruik van het beeldscherm te stimuleren. Het PON heeft een vragenlijstje ontworpen om de deelnemers te vragen naar de gebruikerservaringen. Deze vragenlijst werd zowel door de vrijwilligers als door het PON zelf regelmatig afgenomen bij de deelnemers. De bevindingen van de gebruikers zijn te lezen in het vierde hoofdstuk van deze eindrapportage.

2.5 Welzijnsaspect Het Vicasa project stelt de informele relatie tussen oudere/chronisch zieke en mantelzorger centraal. Niet de zorgrelatie staat centraal, maar het gewone dagelijkse contact wordt op een eenvoudige wijze toegankelijker gemaakt. Gedurende de pilot werd met de projectpartners nagedacht over het toevoegen van diensten, zoals een aansluiting van ouderen onderling, of contact met een zorgloket voor vragen over gezondheid en dienstverlening. Er is


7

gezocht naar diensten die aansluiten bij de behoeften van de inwoners van Dommelen en die ervoor zorgen dat mensen zo lang mogelijk prettig en veilig in hun eigen huis kunnen blijven wonen. Een uitwerking van gewenste diensten en doelen geven we hieronder.

Doel 1: De informele zorgrelatie van thuiswonende zorgvragers met hun mantelzorger verstevigen Door beeldcommunicatie kunnen zorgvragers gemakkelijk contact opnemen met hun mantelzorger. Omdat er beeld bij is, kan de mantelzorger beter inschatten wat de situatie/toestand van de oudere is. Naast een toegenomen gevoel van veiligheid, is ook het gewone sociale contact erg belangrijk. Met kleinkinderen die verder weg wonen bijvoorbeeld, kan uitstekend via het beeldscherm worden gecommuniceerd. Uitbreiding toepassingen: - Digitale agendafunctie zodat familieleden/mantelzorgers de zorg voor de oudere onderling kunnen afstemmen en daardoor beter verdelen. - Driehoeksoverleg tussen hulpverlener/mantelzorger/hulpbehoevende via beeldcontact.

Doel 2: Bijdrage leveren aan de versterking van de lokale sociale infrastructuur Uit de resultaten van de bewonersavond van december ’07 blijkt dat ouderen meer gelegenheid wensen voor ‘lotgenotencontact’ of zomaar een praatje. Ook is er behoefte aan hulp bij kleine klussen in en om het huis. Verder zijn veel mensen niet op de hoogte van alle activiteiten die plaatsvinden in bijvoorbeeld de Belleman. Toepassingen beeldcommunicatie: - Digitaal prikbord met overzicht van activiteiten in onder andere de Belleman. - Uitwisseling vrijwilligersdiensten. Bijvoorbeeld oproepje plaatsen voor vervoer naar ziekenhuis. Aansluiting bij het Tijdvoormekaar project van de wijkraad. - Versterken sociale contacten met ouderen die ook aangesloten zijn op de beeldcommunicatie, daardoor de drempel verlagen om gezamenlijk activiteiten te ondernemen. Contact via beeldscherm geen vervanging van faceto-face contacten, maar een aanvulling daarop. Tijdens de bewonersavond kwam ook de wens naar boven voor een telefooncirkel waarbij er dagelijks contact is tussen ouderen, ter vergroting van het gevoel van veiligheid.

Doel 3: Voorzieningen die worden gemist in Dommelen via beeldcommunicatie beschikbaar stellen Tijdens de bewonersavond werd het gemis aan voorzieningen vaak genoemd. Het gaat dan om bijvoorbeeld de Rabobank, het postkantoor, een zorgloket. Deze voorzieningen kunnen op alternatieve wijze worden aangeboden via beeldcommunicatie.

8


Toepassingen beeldcommunicatie: - Geld bestellen bij de Rabobank, dat vervolgens wordt thuisbezorgd. - Wmo-loket van de gemeente voor vragen over zorg en hulpmiddelen. - Woningcorporatie: laagdrempelige manier om zaken als overlast of onveilige situaties in en om het huis door te geven, of bewoners stimuleren om het zelf aan te pakken. Vergroting van het gevoel van veiligheid. - Paladijn: voor vragen over welzijn en veilig ouder worden. Ook voor welzijnswerkers een goede mogelijkheid om hun cliënten vaker te ‘zien’.

Doel 4: Tekort aan geschikte ouderenwoningen in Dommelen opvangen door mensen in staat te stellen zo lang mogelijk veilig thuis te blijven wonen Veel ouderen in Dommelen verhuizen naar Valkenswaard omdat er onvoldoende geschikte woningen voor ouderen zijn in de eigen kern. Beeldcommunicatie en aanverwante diensten zorgen ervoor dat mensen veiliger in hun eigen huis kunnen blijven wonen, met behoud van sociale contacten. De wijkraad heeft in 2004 meegedaan aan het project: Is Dommelen ouderenproof? Volgens de wijkraad biedt domotica een ‘veelbelovende oplossing voor een aantal nijpende problemen waar Dommelen binnenkort mee geconfronteerd zal gaan worden’ (bron: Projectgroep ouderenproof Valkenswaard: Valkenswaard langs de meetlat, 2004). Beeldcommunicatie kan bij uitstek een verbindende rol spelen in de woonservicezone waar de wijkraad in Dommelen momenteel mee bezig is. Beeldcommunicatie kan de toegankelijkheid van beschikbare diensten en voorzieningen in de woonservicezone versterken en daardoor het bereik onder Dommelse ouderen vergroten.


9

3

Evaluatie en gebruikerservaringen Een belangrijke doelstelling van het Vicasa-project was het op vraaggerichte wijze op maat maken van het Vicasa-concept. De bevindingen van de gebruikers zijn daarvoor essentieel. Hieronder volgt een verslag van het proces van werving, implementatie en gebruik gedurende de pilot.

3.1 Werving van deelnemers Op de bewonersavond van 11 december 2007 konden inwoners van Dommelen zich aanmelden voor potentiële deelname aan het project. Bij de geïnteresseerden zijn vervolgens huisbezoeken gedaan. Tijdens het huisbezoek werd op vraaggerichte wijze geïnventariseerd welke hindernissen de oudere/chronisch zieke ervaart in het dagelijks leven en welke behoeften er zijn. Deze hindernissen en behoeften dienden vervolgens als basis om te bekijken of de technologie van Vicasa hierop een antwoord kon bieden. Voor enkele potentiële deelnemers bleek Vicasa (nog) geen oplossing te bieden, bijvoorbeeld omdat mensen nog voldoende mobiel bleken te zijn of al via de computer met anderen communiceerden. Naast de werving van deelnemers tijdens de bewonersavond, is er ook contact gelegd met de GGzE. In Dommelen wonen een aantal cliënten van de GGzE zelfstandig of in een beschermde woonvorm. De GGzE was erg enthousiast over het project en wilde de beeldcommunicatie graag uitproberen in de begeleiding van de cliënten. De GGzE heeft cliënten aangedragen voor wie beeldcommunicatie geschikt zou kunnen zijn. Juist voor mensen met een psychische aandoening wordt deze vorm van communicatie als veelbelovend gezien omdat veel cliënten moeilijk contact maken met de buitenwereld. Gestreefd werd naar een deelname van 10 mensen, waaronder 5 ouderen/ chronisch zieken en 5 dementerenden. Het streeftotaal van aantal deelnemers is behaald, maar de samenstelling van de groep is anders dan beoogd. Het bleek niet eenvoudig om mensen met dementie te werven. Er was angst onder de mantelzorgers dat de dementerende niet met de apparatuur om zou kunnen gaan. Dat de beeldcommunicatie ook voor de mantelzorger zelf uitermate geschikt zou kunnen zijn om het sociale contact met familieleden te versterken, was voor de mantelzorgers geen doorslaggevende reden om met het pilotproject mee te doen. Een element hierin was dat een mantelzorger van een dementerende aangaf zich al zodanig belast te voelen dat medewerking aan een project te veel energie zou kosten. Een dementerende en mantelzorger werden zijdelings op de hoogte gehouden van en betrokken bij het project, maar hebben uiteindelijk zelf geen apparatuur in huis gekregen. De uiteindelijke samenstelling van deelnemers van het project heeft nog wat wijzigingen ondergaan. Hiervoor zijn diverse redenen. Allereerst vraagt deelname aan de pilot van potentiële deelnemers de bereidheid om de ‘vreemde’ apparatuur in huis te halen zonder dat hun effectiviteit al bewezen werd. De potentiële deelnemers stelden veel vragen over wat er met de installatie zou gebeuren als de pilotfase was verstreken. Ook waren er veel vragen over het kostenplaatje na de proefperiode. Hierover kon aan het

10


begin van het project nog geen duidelijkheid worden verstrekt. Enkele deelnemers zijn hierdoor afgehaakt. Een tweede reden voor afzien van deelname was de onbekendheid en weerstand voor alles wat met techniek te maken heeft. Ook konden deelnemers zelf enthousiast zijn maar zagen betrokken mantelzorgers of familieleden op tegen alle rompslomp die het project met zich mee zou brengen. Vicasa zou in totaal bij 15 deelnemers en hun mantelzorgers worden aangesloten. Door enkele wijzigingen en ‘afhakers’ zijn er uiteindelijk 11 deelnemers met hun mantelzorgers aangesloten op beeldverbinding. Het beoogde aantal deelnemers is hiermee behaald.

3.2 Implementatiefase Na werving van de deelnemers en het inventariseren van hun behoeften kon de benodigde apparatuur worden besteld. Door langere levertijden en tijd voor het programmeren van de apparatuur zijn de beeldverbindingen uiteindelijk later geïnstalleerd dan de bedoeling was. Deelnemers zijn hiervan tussentijds op de hoogte gesteld. Voor de uiteindelijke installatie is eerst een huisbezoek gebracht aan deelnemers om te bekijken welke aanpassingen er moesten worden gedaan. De opgeleide vrijwilligers waren bij dit huisbezoek aanwezig. Ook tijdens de installatie van de beeldverbinding waren de vrijwilligers aanwezig. Deelnemers hebben een brief ontvangen met een handleiding waarin de diverse functies werden uitgelegd.

3.3 Gebruikersfase De vrijwilligers stimuleerden het gebruik van de beeldverbinding door te oefenen met de deelnemers, vragen te beantwoorden en indien mogelijk problemen op te lossen. Het PON heeft de ervaringen van gebruikers gemonitord door regelmatig telefonisch een vragenlijst af te nemen. Ook is er een bijeenkomst georganiseerd waar de deelnemers hun ervaringen konden delen. Ondanks dat de installatie bij de meeste deelnemers succesvol was verlopen, bleek in een aantal gevallen de stabiliteit van de internetverbinding niet optimaal. Hierdoor kon de kwaliteit van het beeld niet worden gegarandeerd. Het upgraden van de internetverbinding kon niet altijd snel worden gerealiseerd, of de korte periode van afname vormde een probleem voor de providers. Een slechte kwaliteit van de beeldverbinding maakt het voor gebruikers minder aantrekkelijk om van de beeldcommunicatie gebruik te maken. Het PON heeft regelmatig telefonisch contact gehad met de deelnemers. Ondanks dat de verbindingen van de meeste deelnemers op een gegeven moment in orde waren, bleken er storingen op te treden. Deelnemers wisten hier niet goed raad mee en hadden het scherm soms al dagen uitstaan. De storingen werden door het PON doorgegeven aan Simac, die de deelnemers telefonisch benaderde of op huisbezoek ging om de problemen op te lossen.


11

Deze benadering is erg tijdsintensief voor de projectpartners maar deelnemers bleken moeilijk te motiveren om zelf contact op te nemen omdat ze de urgentie niet zo zagen of omdat ze niet goed wisten bij wie ze terecht konden. Door de complicaties bij de oplevering van de beeldverbindingen en de ‘opstartproblemen’ hebben deelnemers tot het einde van de projectperiode nog weinig gebruik kunnen maken van de beeldcommunicatie. De pilot wordt met enige maanden verlengd zodat de deelnemers langer de gelegenheid hebben om de beeldcommunicatie uit te testen. Desondanks zijn er met betrekking tot de gebruikerservaringen enkele punten te melden: - De beeldverbinding wordt door deelnemers en mantelzorgers als verrijkend voor het contact ervaren en het is leuk om op deze wijze te communiceren. - Wanneer de mantelzorger heel dichtbij woont en vaak langskomt, wordt in een enkel geval de noodzaak tot beeldcommunicatie niet erg gevoeld. Zeker wanneer er al personenalarmering aanwezig is, heeft de beeldverbinding voor die deelnemer weinig toegevoegde waarde. - Het beeldscherm wordt door een meerderheid van de deelnemers als erg gebruiksvriendelijk ervaren. Wel gaven enkele deelnemers/mantelzorgers aan behoefte te hebben aan een handleiding met betekenis van de verschillende knoppen, vooral als ze niet frequent werkten met het beeldscherm. - Waar de beeldverbinding werkzaam was, gaven deelnemers aan dat ze vaker contact hebben met hun mantelzorger dan voorheen. Deelnemers hebben dagelijks of om de paar dagen contact met hun mantelzorger. - Het contact gaat over alledaagse dingen, om gewoon een praatje te maken of een gerichte vraag te stellen. Zorggerichte vragen hebben geen prominente plaats in het contact. - De meeste deelnemers hebben nog geen contact gehad met de zorgcentrale. Deelnemers gaven aan contact op te nemen met de zorgcentrale wanneer er een probleem is en de mantelzorger niet bereikbaar is. - GGZ cliënten die beeldcontact kunnen leggen met de BW Dommelen hebben verschillende motieven om contact te leggen. De één legt alleen contact wanneer er echt iets is, de ander zou graag dingen willen vragen of bij onrust even contact hebben met een medewerker van de BW. Er zijn nog te weinig ervaringen met de beeldcommunicatie om te kunnen vaststellen of GGZ cliënten vaker contact opnemen met medewerkers dan voorheen. - Het contact kunnen leggen ‘met gezichten’ geeft deelnemers een veilig gevoel. - Het gebruik van het beeldscherm dient te worden gestimuleerd. De mantelzorger speelt hierin een belangrijke rol, maar ook vrijwilligers kunnen door huisbezoeken en telefonisch contact bijdragen aan het gebruik van het beeldscherm. Dit maakt de lokale inbedding ook groter omdat bewoners er met elkaar een succes van maken.

3.4 Mogelijke uitbreiding van functies Door deelnemers werden verschillende opties gegeven voor uitbreiding van de functies van het beeldscherm en de koppeling van diensten aan beeldcommunicatie.

12


Uitbreiding naar meerdere contacten is voor de meeste deelnemers een aantrekkelijke optie. Daarbij kan gedacht worden aan andere familieleden naast de mantelzorger, of kennissen uit de eigen omgeving. Ook contact met mensen met dezelfde (psychische) problemen wordt genoemd. Beeldcontact met het gemeentehuis om een paspoort te verlengen of informatie te vragen wordt genoemd als mogelijke toevoeging van diensten. Beeldcommunicatie zou ook een rol kunnen spelen in de buurtpreventie, doordat bewoners bijvoorbeeld informatie op het beeldscherm krijgen over dingen die in de buurt spelen.

3.5 Conclusies en leerpunten De testperiode voor gebruikers was gedurende de IAB-3 periode uiteindelijk korter dan beoogd. Desondanks zijn er veel ervaringen opgedaan gedurende het project die belangrijke leerpunten vormen voor de verdere uitrol van Vicasa. -

-

-

-

-

-

Techniek is de bottleneck. De technische implicaties bleken complexer dan gedacht, mede doordat voor elke deelnemer de software op maat moest worden geprogrammeerd. Daarnaast blijkt adequate serviceverlening en een goede helpdeskfunctie essentieel voor een goed gebruik van de beeldverbindingen. De informatiebehoefte van (potentiële) deelnemers èn hun mantelzorgers is groot. Regelmatig contact, duidelijke informatiefolders en duidelijkheid over kosten van het gebruik is een absolute voorwaarde voor interesse in beeldcommunicatie. Vrijwilligers kunnen hierin een uitstekende rol vervullen. Bij de communicatie dient aangesloten te worden bij de belevingswereld van de gebruikers: ouderen/chronisch zieken. Wat in de ogen van technici heel eenvoudig lijkt, is voor onervaren gebruikers een heel grote drempel om actief gebruik te maken van de beeldcommunicatie. Een goede handleiding maakt de drempel voor gebruik lager. De implementatie van beeldcommunicatie is complex en kost veel tijd. Samenwerking tussen de technische aanbieder en een vertegenwoordiger van de doelgroep zorgt voor betere aansluiting bij de potentiële gebruikers. Ondanks de insteek van Vicasa op de informele zorg waarvoor geen zorgindicatie nodig is, blijkt een businesscase nog moeilijk rond te krijgen voor mensen zonder zorgindicatie. De beeldverbinding lijkt een positief effect te hebben op het contact met de mantelzorger, waarin de zorgaspecten van de relatie niet de meest prominente plaats innemen. Dit is bij uitstek het welzijnsaspect van Vicasa, waar niet de zorgrelatie voorop staat, maar een goed contact tussen de oudere/chronisch zieke en de mantelzorger. Uitbreiding van het beeldcontact met meerdere personen wordt duidelijk als toegevoegde waarde gezien.


13

4

Uitwerking businesscase Valkenswaard Hieronder worden de belangrijkste bevindingen uit de businesscase weergegeven, de gedetailleerde uitwerking is te vinden in de bijlage.

4.1 Uitgangspunten Het belangrijkste uitgangspunt van dit business model is dat de diensten vraaggestuurd worden aangeboden. Elke individuele woning in Valkenswaard kan kiezen uit een geselecteerd aantal zorgdomoticadiensten, waarvoor zij/ hij zelf ook (deels) betaalt. We gaan hierbij vanuit dat een latente behoefte pas een reële behoefte wordt op het moment dat de eindgebruiker voor de afname ook een offer (in de vorm van een maandelijks bedrag) wil doen. In dit businessmodel zijn we uitgegaan van de volgende type gebruikers: - personen met een CIZ indicatie - mantelzorgers De periode waarover het businessmodel een uitspraak doet is 2010 tot en met 2014. Het aantal gebruikers vanaf 2010 tot en met 2014 groeit jaarlijks:

Aantal aansluitingen zorgwoningen Aantal aansluitingen mantelzorgwoningen

2010 60 40

2011 60 40

2012 60 40

2013 60 40

De dienst waarover een uitspraak gedaan wordt is personenalarmering + beeld-tot-beeldcontact met de zorgverlener en de mantelzorger. Personenalarmering met beeld-tot-beeldcommunicatie is een dienst waarbij een cliënt van een zorginstelling via een noodknop of beeldschermcontact kan maken met een centrale in geval van nood. De medewerker op de centrale zal via een spreek/luister/beeldverbinding contact leggen met de cliënt. Via dit gesprek kan de medewerker inschatten of er iets aan de hand is en welke acties noodzakelijk zijn. In geval van benodigde spoedeisende hulp, zal de medewerker contact zoeken met de dienstdoende verzorger en/of de mantelzorger van de cliënt. Daarnaast kan binnen deze dienst er ook direct contact gelegd worden via beeld-tot-beeldcommunicatie tussen de cliënt en de mantelzorger(s) en tussen cliënt en zorgverlener voor regulier contact. De twee laatste uitgangspunten in dit model zijn: - Alle bedragen netto kasstromen zijn die niet contact gemaakt zijn naar het aanvangsjaar 2010. Deze methode houdt dus geen rekening met inflatie en wijzigingen in rentetarieven. Er is, ondanks dat deze methode inhoudelijk niet geheel klopt, bewust gekozen voor een kasstroommodel om de leesbaarheid van het model in takt te houden. - Belastingen op dienstverlening is buiten beschouwing gelaten.

14


2014 60 40

4.2 Investeringen Bij domotica-projecten zijn er initiële investeringen in hoofdzakelijke technische infrastructuur en zijn er periodieke kosten voor onderhoud en verbindingen. Om een inzicht te geven in de investeringen per aansluiting wordt hieronder een voorbeeld uiteengezet van 500 aansluitingen, waarbij de functionaliteit personenalarmering + beeldcommunicatie verwerkt is. De investeringen zijn uitgesmeerd over 5 exploitatiejaren; 100 aansluitingen per jaar. De cijfers van investeringen zijn indicatief en nog niet gebaseerd op werkelijke offertes van leveranciers.

4.3 Kosten per jaar uiteengezet De kosten voor zorgdomoticadiensten kunnen worden uiteengezet in enerzijds infrastructurele kosten en anderzijds personele kosten.

4.3.1 infrastructurele kosten De infrastructurele kosten bestaan uit: - Onderhoudskosten (8% van de investering). - Verbindingskosten (voor alleen de zorgwoningen; € 25,-- per maand per zorgwoning). - Afschrijvingskosten (afschrijving binnen 5 jaar). - Rentekosten (normatieve rente 5,5%). De kosten kunnen als volgt worden weergegeven: Zorgwoningen extramuraal Router Huiscentrale Beeldterminal Personenalarmering Installatie en configuratie TOTAAL Mantelzorgwoningen Router Mantelzorgcommunicatiekit TOTAAL

Aantal aansluitingen zorgwoningen Aantal mantelzorgwoningen Zorgwoningen Mantelzorgwoningen Central Projectmanagement TOTAAL


Prijs per stuk € 400,-€ 400,-€ 1.500,-€ 150,-€ 300,-€ 2.750,--

Totaal prijs € 400,-€ 400,-€ 1.500,-€ 150,-€ 300,-€ 2.750,--

Inclusief btw € 476,-€ 476,-€ 1.785,-€ 178,50 € 357,-€ 3.273,--

1 1

€ 250,-€ 350,-€ 600,--

€ 250,-€ 350-€ 600,--

€ 298-€ 417,-€ 714,--

2010 60 40 € 196.350,-€ 28.560,-€ 50.000,-€ 20.000,-€ 294.910,--

2011 60 40 € 196.350,-€ 28.560,-€ 20.000,-€ 244.910,--

2012 60 40 € 196.350,-€ 28.560,--€ € 20.000,-€ 244.910,--

2013 60 40 € 196.350,-€ 28.560,-€ 20.000,-€ 244.910,--

1 1 1 1 1

2014 60 40 € 196.350,-€ 28.560,-€ 20.000,-€ 244.910,--

15

Onderhoud Onderhoud 8% TOTAAL

2010 € 23.592,80 € 23.592,80

2011 € 43.185,60€ 43.185,60

2012 € 62.778,-€ 62.778,--

2013 € 82.371,-€ 82.371,--

2014 € 101.964,-€ 101.964,--

Verbindingen Verbindingen zorgwoningen TOTAAL

€ 18.000,-€ 18.000,--

€ 36.000,-€ 36.000,--

€ 54.000,-€ 54.000,--

€ 72.000,-€ 72.000,--

€ 90.000,-€ 90.000,--

Parameters financieringspercentage Afschrijvingstermijn IP domotica woningen

eenheid 5.5% 5 jaren

Afschrijving investeringen Zorgwoningen extramuraal IP Mantelzorgwoningen Centrale Projectmanagement

€ 39.270,-€ 5.712,-€ 10.000,-€ 4.000,--

€ 78.540,-€ 11.424,-€ 10.000,-€ 8.000,--

€ 117.810,-€ 17.136,-€ 10.000,-€ 12.000,--

€ 157.080,-€ 22.848,-€ 10.000,-€ 16.000,--

€ 196.350,-€ 28.560,-€ 10.000,-€ 20.000,--

TOTAAL

€ 58.982,--

€ 107.964,--

€ 156.946,--

€ 205.928,--

€ 254.910,--

Rente investeringen Zorgwoningen extramuraal IP Mantelzorgwoningen Centrale Projectmanagement TOTAAL

€ 10.799,-€ 1.571,-€ 2.750,-€ 1.100,-€ 16.220,--

€ 19.439,-€ 2.827,-€ 2.200,-€ 1.980,-€ 26.446,--

€ 32.830,-€ 4.775,-€ 1.650,-€ 3.344,-€ 42.599,--

€ 53.046,-€ 7.716,-€ 1.100,-€ 5.403,-€ 67.265,--

€ 82.869,12 € 12.053,69 € 550,-€ 8.440,96 € 103.913,78

4.3.2 personele kosten De personele kosten bestaan uit kosten voor enerzijds de bezetting van de centrale voor alarmering en anderzijds voor de reguliere zorgdienstverlening van GGzE. Kosten voor beschikbaarheid centrale Parameters: Kostprijs per maand Bewoners met CIZ indicaties Tarief per maand centrale Kosten voor reguliere dienstverlening Parameters: Kosten beeld tot beeld 52uur per jaar Bewoners met CIZ indicaties Uurtarief beeld tot beeld dienstverlening

16

2010 € 7.200,-60

2011 € 14.400,-120

2012 € 21.600,-180

2013 € 28.800,-240

2014 € 36.000,-300

€ 10,--

€ 10,--

€ 10,--

€ 10,--

€ 10,--

2010 € 218.400,-60 € 70,--

2011 € 436.800,-120 € 70,--

2012 € 655.200,-180 € 70,--

2013 € 873.600,-240 € 70,--

2014 € 1.092.000,-300 € 70,--


4.4 Baten per jaar uiteengezet 4.4.1 Prijselasticiteit van zorgdiensten

Prijsbeleving De prijsbeleving is bepaald met de vraag wat de gebruikers zelf dachten aan eigen bijdrage te moeten betalen per dienst per maand. Deze prijsbeleving is altijd de prijs per maand inclusief: - Kosten van de dienst opvang van alarmering + triage. - Kosten van de dienst opvolging door professionele zorgverleners van de zorginstelling. - Kapitaalslasten apparatuur. - Verbindingskosten. - Belastingen. De prijsbeleving wordt bepaald door de prijzen van de verschillende aanbieders van personenalarmering in de regio van de cliënten. Deze aanbieders creëren het referentiekader. Indien de dienst nieuw is voor de cliënt, zal hij/zij zelf een referentiekader creëren, aan de hand van de beperkte beschikbare informatie. De cliënt heeft derhalve altijd een maximum en een minimumprijs in gedachten. Dit gebied heet het prijsbelevingsgebied. Voor de dienst personenalarmering is het prijsbelevingsgebied: - Minimumprijs per maand: € 10,-- Maximumprijs per maand: € 15,-De dienst personenalarmering + beeldcommunicatie wordt als een upgrade van de dienst personenalarmering gezien. Het prijsbelevingsgebied van deze upgrade ligt tussen: - Minimumprijs per maand: € 7,-- Maximumprijs per maand: € 15,-Het totale prijsbelevingsgebied voor personenalarmering + beeldcommunicatie ligt derhalve tussen: - Minimum prijs: € 17,-- Maximumprijs: € 30,--

Prijselasticiteit De prijselasticiteit van een dienst is een weergave van de bereidheid van de cliënten om tegen een specifieke prijs de dienst af te nemen. Voor een aantal cliënten is de maximumprijs te hoog voor hun nut van een dergelijke dienst. Als de dienst echter tegen een lagere prijs zou worden aangeboden, zou de dienst toch afgenomen worden. In het geval van de dienst personenalarmering met beeldcommunicatie is bij een prijs van € 20,-- of minder de afname binnen de relevante doelgroep +/50% hoger dan bij een prijszetting van € 30,-- per maand. De vergoeding vanuit de mantelzorgers en cliënten is gesteld op € 25,-- per maand per aansluiting. De baten van de eindgebruikers zijn derhalve:


17

Vergoeding vanuit de bewoners Parameters: Aantal bewoners Prijs per bewoner per jaar

2010 € 30.000,-100 € 300,--

2011 € 60.000,-200 € 300,--

2012 € 90.000,-300 € 300,--

2013 € 120.000,-400 € 300,--

2014 € 150.000,-500 € 300,--

4.4.2 Vergoedingen vanuit CA-259 voor extramurale AWBZ zorg Op dit moment is de regeling CA-259 een regeling vanuit de NZa die dekking biedt aan zorginstellingen voor exploitatiekosten van technische infrastructuur. Dit betreft de volgende kosten: - afschrijvingskosten - financieringskosten - verbindingskosten - onderhoudskosten De kosten hebben betrekking op alle domotica, centrale en verbindingen, maar niet op personele kosten. De vergoedingen worden jaarlijks uitgekeerd via de NZa op basis van nacalculatie. Voor wat betreft de afschrijvingskosten en de financieringskosten is er een belangrijke randvoorwaarde. ICT gerelateerde domotica, zoals bijvoorbeeld de thuispost, de routers en de centrale mogen in 5 jaar afgeschreven worden. Traditionele domotica dient echter in 20 jaar afgeschreven te worden. Op dit moment is de regeling zo, dat deze niet gekoppeld is aan een zorgproductie. Met andere woorden: de vergoeding is gekoppeld aan de werkelijke kosten van infrastructuur, en niet gekoppeld aan de dienstverlening. Deze situatie blijft waarschijnlijk tot en met 2010. Na 2010 kunnen er echter 2 situaties ontstaan: De huidige regeling CA-259 wordt nog 2 jaar doorgezet. De huidige regeling wordt vanaf 2011 omgezet naar een zorgproductie afhankelijk tarief omgezet. In het eerste scenario verandert er niets in de vergoedingen, en krijgt de zorginstelling 100% van de aangevraagde kosten terug, ongeacht de hoogte van de zorgproductie. In het tweede scenario wordt de zorgproductie wél belangrijk voor de dekking van de kosten. Er komt in dan een opslagtarief bovenop het huidige zorgtarief tussen de 10%-17%. Beide scenario’s worden hieronder nog uitgewerkt.

18


Vergoeding op basis van nacalculatie volgens regeling CA-259 Regeling nu Eventueel uitfaseren gegarandeerd regeling 2010 2011 2012 Afschrijving investering € 58.982,-€ 107.964,-€ 156.946,-Rente investering € 16.220,-€ 26.446,-€ 42.599,-Kosten onderhoud € 23.593,-€ 43.186,-€ 62.778,-Kosten verbinding € 18.000,-€ 36.000,-€ 54.000,-Totaal € 116.795,-€ 213.596,-€ 316.323,-Vergoeding op basis van opslagtarief productie zorgdienstverlening Parameters: 2011 Zorguren per bewoner per jaar 150 € 81.000 Bewoners met CIZ indicaties 120 Dekkingsbijdrage domotica per uur € 4,50

2012 € 121.500 180

Einde regeling 2013 -

2016 -

2013 € 162.000 240

2014 € 202.500 300

4.4.3 Vergoedingen vanuit zorgverzekeraar voor diensten op afstand via domotica Vergoeding voor beeld tot beeld zorgdienstverlening Parameters: Omzet op basis van 52 uur beeld tot beeld per jaar

2010

2011

2012

2013

2014

€ 280.800,--

€ 561.600,--

€ 842.400,--

€ 1.123.200,--

€ 1.404.000,--

60

120

180

240

300

€ 90,--

€ 90,--

€ 90,--

€ 90,--

€ 90,--

Bewoners met CIZ indicaties Uurtarief beeld tot beeld dienstverlening

4.5 Liquiditeitsoverzichten 2 scenario’s

4.5.1 Worst case scenario Minimaal scenario: 1 jaar CA-259 regeling + 6 jaren opslag productie dienstverlening of zzp 2010 2011 2012 2013 Inkomsten CA-259/opslagtarief € 116.795,-€ 81.000,-€ 121.500,-€ 162.000,-Inkomsten bewoners € 30.000,-€ 60.000,-€ 90.000,-€ 120.000,-Inkomsten beeld tot beeld zorg€ 280.800,-€ 561.600,-€ 842.400,--€ 1.123.200,-dienstverlening Uitgaven exploitatiemaatschappij € 352.723,-€ 350.542,-€ 404.287,-€ 466.546,-Uitgaven GGzE € 225.600,-€ 451.200,-€ 676.800,-€ 902.400,-€ -150.728,-€- 99.142,-€ -27.187,-€ 36.254,--


19

2014 € 202.500,-€ 150.000,-€ 1.404.000,-€ 540.788,-€ 1.128.000,-€ 87.712,--

4.5.2 Best case scenario Maximaal scenario: 3 jaren CA-259 regeling + 4 jaren opslag productie dienstverlening of zzp 2010 2011 2012 2013 Inkomsten CA-259/opslagtarief € 116.795,-€ 213.596,-€ 316.323,-€ 162.000,-Inkomsten bewoners € 30.000,-€ 60.000,-€ 90.000,-€ 120.000,-Inkomsten beeld tot beeld zorg€ 280.800,-€ 561.600,-€ 842.400,--€ 1.123.200,-dienstverlening Uitgaven exploitatiemaatschappij € 352.723,-€ 350.542,-€ 404.287,-€ 466.546,-Uitgaven GGzE € 225.600,-€ 451.200,-€ 676.800,-€ 902.400,-€- 150.728,-€ 33.454,-€ 167.636,-€ 36.254,--

Beide scenario’s geven dus uiteindelijk een positieve kasstroom op jaarbasis, echter de lopende exploitatiekosten van de exploitatiemaatschappij dienen hieruit nog wel betaald te worden. Het benodigd werkkapitaal van de exploitatiemaatschappij voor alle werkzaamheden (los van alle investeringen en rentekosten) kan als volgt begroot worden: 2 FTE

€ 70.000,--

Kantoor/opslag

€ 18.000,--

Computers/software

€ 6.000,--

Verzekeringen

€ 10.000,--

Telefoon/internetverkeer TOTAAL

€ 3.000,-€ 107.000,--

Dit impliceert dat uit de kasstromen er jaarlijks minimaal € 107.000,-- gegenereerd moet worden om uit de kosten te komen. In beide uitgerekende scenario’s blijkt dit niet mogelijk te zijn.

4.6 Conclusies De volgende voorlopige conclusies kunnen worden getrokken. De investering in de zorgwoningen is nu nog te hoog ten opzichte van de verwachte inkomsten. De investering in de zorgwoning met een soortgelijke oplossing als de mantelzorgwoning voor wat de functionaliteit beeld-tot-beeldcommunicatie betreft, geeft wel een gezond perspectief. De terugverdientijd (op basis van kasstromen) van de totale exploitatie inclusief de lopende kosten van de werkmaatschappij ligt binnen de 4,5 jaar. De exploitatie rust nog teveel op vergoedingen vanuit de regeling CA-259. De invloed van de hoogte van het opslagtarief (in het model arbitrair gesteld op € 4,50 per zorguur) is zeer bepalend voor de exploitatie. Inzicht in daadwerkelijke tarifering zal de onzekerheid sterk doen afnemen. Efficiencyvoordelen van GGzE door het verminderen van reistijd zijn in dit model nog niet gekapitaliseerd. De verdeling van de kasstroomverliezen- en winsten vormen nog een moeilijke klus.

20


2014 € 202.500,-€ 150.000,-€ 1.404.000,-€ 540.788,-€ 1.128.000,-€ 87.712,--

De kosten voor een breedbandverbinding waren tijdens de proef te hoog. De verwachting is, dat deze kosten zullen dalen. Reeds tijdens de pilot zijn de kosten al aanmerkelijk gedaald.


21

5

Internationale uitwisseling: project E-Tandem In België is in 2005 een vergelijkbaar project uitgevoerd. Om van anderen te leren is contact opgenomen met E-Tandem, de uitvoerders van het Belgische project. Het project was inmiddels afgerond en niet zo erg succesvol geweest. Een van de redenen was waarschijnlijk dat zij ‘net te vroeg een dergelijk project hebben uitgevoerd’. De techniek was 3 jaar geleden nog minder goed, de betere techniek was op dat moment niet betaalbaar voor het project. Een andere reden was dat het een project was wat binnen een half jaar uitgevoerd moest worden. De tijd om echt dingen uit te proberen was daarin veel te kort. Omdat E-tandem nog steeds geïnteresseerd is in mogelijkheden voor beeldverbinding, is de afspraak gemaakt. Hieronder beschrijven we ervaringen uit het Belgische project en geven we aan of deze met onze eigen ervaringen overeenkomen. Ondersteuning van personen met dementie met technische hulpmiddelen is toch vaak niet toepasbaar (of te kort): de technologie is alleen geschikt voor de fasen ‘licht dementerenden ‘matig dementerend’. De technologie is vooral geschikt voor voorkomen van gevaar en ondersteuning van mantelzorger. Mantelzorgers en zorgprofessionals zien geen heil in technologische hulpmiddelen voor de directe ondersteuning van de persoon met dementie. Bevindingen Vicasa: Het is moeilijk om mensen met dementie op een adequate manier te begeleiden, omdat de fasen waarin dementerenden zich bevinden snel kunnen veranderen. Vooral in België was er weerstand tegen het gebruik van technologie. In de Nederlandse pilot was het moeilijk om mensen met dementie te betrekken. Dit heeft er ook mee te maken omdat de pilot in een kleine gemeenschap werd uitgevoerd. In België is de pilot breder weggezet. Overeenkomst is dat de techniek zeer interessant gevonden wordt door en voor mantelzorgers. Het technische personeel dient opgeleid te worden in het ziektebeeld dementie en het omgaan met personen met dementie en hun mantelzorgers. Door de informatie op maat van de doelgroep aan te bieden en door een begripvolle houding kunnen er veel angsten en weerstanden weggenomen te worden. Bevindingen Vicasa: Het opleiden van technisch personeel in de ziektebeelden bleek lastig te zijn. In de Nederlandse pilot hebben we dat dan ook niet gedaan. Vanaf het begin is er een duidelijke scheiding tussen technologische handelingen en handelingen die met de zorg en/of de communicatie te maken hebben. In België werd de samenwerking tussen de zorgsector en de technologiesector niet gemakkelijk gevonden. Er heersen andere en soms tegenstrijdige belangen en cultuurverschillen in samenwerking en handelen. Voor de zorgpartners ligt de focus op het beschikken over een feilloos werkende installatie die de mantelzorger zou kunnen ontlasten. De zorgactoren wensen een nul-

22


tolerantie voor wat betreft technische haperingen. De technologiepartners weten dat zij slechts stapsgewijze tot een perfect product kunnen komen. Bevindingen Vicasa: De pilot in Nederland is gezamenlijk met technologische bedrijven en de zorgsector opgepakt. Daarom was de tolerantie groter. Gedurende de pilot moest wel steeds de focus weer duidelijk worden. Wat dat betreft konden we goed leren van de Belgische pilot en eerdere ervaringen van de Nederlandse deelnemers. Tijdens de bijeenkomst zijn ook veel praktische zaken uitgewisseld, zoals het inzetten van een helpdesk. Bovendien is gesproken over verdere uitrol in België, met de techniek die nu in Nederland is ontwikkeld. Verder is ook informatie over meer algemene zaken in België uitgewisseld en over samenwerking met zorgkantoren (mutualiteiten) en gemeenten.


23

6

Beantwoording vragen projectformulier

6.1 Vragen De status van het project aan het einde van de onderhavige rapportageperiode -

-

-

Het vooronderzoek naar de omvang van de doelgroep ouderen/chronisch zieken en hun behoeften, is afgerond. De bevindingen zijn te lezen in het document Zicht op chronisch zieken en mantelzorgers in Valkenswaard. Bij 11 deelnemers in Dommelen en hun mantelzorgers is de beeldverbinding werkzaam. Na de pilotfase kunnen deelnemers indien gewenst gebruik blijven maken van het systeem, hiervoor dient een abonnement afgesloten te worden. De businesscase is ontwikkeld en kan dienen als basis voor de verdere uitrol van Vicasa. Er heeft een uitwisseling plaatsgevonden met het Belgische project ETandem.

De inhoudelijke vorderingen van de afgelopen periode in relatie tot de doelstelling In de periode april-juni 2008 is hard gewerkt om alle beeldverbindingen operationeel te krijgen en complicaties te verhelpen. In deze periode is intensief contact geweest met de deelnemers om de gebruikservaringen te monitoren.

Eventuele knelpunten bij de uitvoering Het realiseren van een beeldverbinding in een lokale setting brengt veel complicaties met zich mee. Internetverbindingen moesten worden aangepast en voor elke gebruiker moest specifieke technische infrastructuur worden ontworpen. Ondanks goede voorlichting en informatievoorziening over de werking van het systeem hebben we toch niet kunnen voorkomen dat mensen enige hinder ondervonden van de complicaties. Als mensen niet van de werking van het systeem op aan kunnen, werkt dit door in de gebruiksfrequentie van de beeldverbinding. Enkele potentiële deelnemers haakten bij voorbaat af door de ‘angst voor techniek’ en bij het vooruitzien van het aanvragen van internetverbindingen.

De realisatie van eventuele ‘mijlpalen’ De opkomst van de bewonersavond was hoog, het was een volle zaal. Hieruit blijkt de belangstelling van inwoners voor het onderwerp. Daarnaast is het erg positief als deelnemers door de beeldcommunicatie vaker contact opnemen met hun mantelzorger en erg positief zijn over deze wijze van communiceren.

24


De voortgang in relatie tot de fasering (eventuele afwijkingen, oorzaken en aanpassingen) ATA Amsterdam was in eerste instantie projectpartner en had de functie van zorgcentrale met 24-uurs bezetting. Omdat de communicatie met ATA niet goed verliep is deze functie van zorgcentrale overgenomen door Zorglijn. Door vertraging in het opleveren van internetverbindingen en technische storingen is de testperiode voor deelnemers uiteindelijk korter geweest dan beoogd. De pilotperiode is verlengd waardoor in de eindrapportage nog niet alle uiteindelijke bevindingen van de deelnemers zijn opgenomen.

Marktkansen en slaagkansen project De businesscase is ontwikkeld om het project verder te kunnen uitrollen zodat steeds meer mensen gebruik kunnen maken van beeldcontact met hun informele relaties. De afwezigheid van een zorgindicatie bij deelnemers bleek een financieel struikelblok omdat ‘welzijn’ moeilijker te financieren is dan ‘zorg’. Ook was het niet eenvoudig om verschillende betrokken partijen te overtuigen van het belang van hun bijdrage aan het systeem. Te denken valt aan een vergoeding van de gemeente vanuit de Wmo-gelden, om ervoor te zorgen dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven deelnemen aan de samenleving. Door het ontwikkelen van de businesscase zijn veel gesprekken gevoerd met verschillende partijen waardoor een basis voor verdere uitrol is gelegd.

Mate en aard van samenwerking met verschillende partijen De krachtenbundeling van Simac, PON en Woningbelang garandeerde de vernieuwende aanpak, technische kennis en belangenbehartiging van de doelgroep ouderen/chronisch zieken, met daarbij lokale inbedding met lokale partners. Gedurende het project is tevens regelmatig overlegd met de GGzE die dit concept breder wil toepassen in de begeleiding van haar cliënten. Het contact met de gemeente, de wijkraad en lokale maatschappelijke organisaties garandeerde de lokale inbedding en draagvlak voor verdere uitrol van het concept.

Promotionele acties Nieuws over het project is verschenen op de website van de Wijkraad Dommelen en in de lokale krant. Tevens is er in het GGzE magazine van juli 2008 een artikel verschenen over het Vicasaproject in Dommelen. Tijdens een symposium over Mantelzorg voor mensen met dementie op 13 juni 2008 in Goirle is er een proefopstelling van Vicasa aanwezig geweest om meer mensen te laten kennismaken met beeldcommunicatie en is het concept gepresenteerd aan de deelnemers. Het informeren van de klankbordgroepleden zorgt voor verdere informatieverspreiding onder lokale maatschappelijke organisaties.


25

6.2 Indicatoren Specificeer de voortgang van dit project in kwantitatieve zin aan de hand van onderstaande indicatoren: 1 Doelstelling

2 Realisatie t/m vorige periode

Selectie pilotgemeente en uitvoeren vooronderzoek

In de beginfase van het project is het vooronderzoek verricht.

Instrument voor vraagverheldering ontwikkelen + matchen van vraag en aanbod

Bewonersavond: Vraagverheldering door individuele vragenlijst en praatpapier met open vragen. Selectie deelnemers: Open interview met terugkoppeling naar diensten Vicasa die in specifieke situatie relevant zijn.

Testen Vicasaconcept

Businesscase ontwikkelen

Uitwisseling ETandem

26

3 Realisatie deze periode

Het vooronderzoek is weergegeven in de rapportage: Zicht op

ouderen en chronisch zieken in Valkenswaard. De combinatie van verschillende instrumenten heeft geleid tot inzicht in de wensen en behoeften van de oudere inwoners van Dommelen.

Gebruikerservaringen zijn gemonitord en knelpunten in beeld gebracht.

Financiële werkgroep opgericht

4 realisatie t/m deze verslagperiode

Businesscase ontwikkeld, gesprekken met onder andere zorgverzekeraars gevoerd. Uitwisseling met Etandem in België. Informatie gedeeld.

Het hele proces van implementatie en testen door deelnemers heeft vele leerpunten opgeleverd die het Vicasaconcept meer toegankelijk kunnen maken voor de doelgroep De businesscase is geschreven.

Contactpersonen van beide projecten houden elkaar op de hoogte van voortgang en nieuws.


Eindverslag IAB 3 project Vicasa

Recommend Documents