EENVOUDIGE ANALYSE
Peter MOULAERT
201503
VOORWOORD Vijfentwintig jaar voorzitterschap van een beleggingsclub voor dokters hebben geleid tot het ontwikkelen van een eigen techniek voor het analyseren van de beurs. Zij combineert momentum, gemiddelde en sterkte tot 1 parameter. Deze parameter wordt aangevuld met een statistische indicator. Dit is mijn erfenis. Ze is niet alleen voor mijn familie, maar voor iedereen die dit leest. Ik laat deze intellectuele materie, deze techniek voor technische analyse van de beurs na. Als daarmee geld wordt geïnvesteerd dat je niet nodig hebt, zal de waarde ervan stelselmatig toenemen. Pas systematisch en zonder emoties de eenvoudige regels van deze analyse toe ! Analyse van de beurs is een kunst zoals geneeskunde een kunst is. Kunsten zijn gebaseerd op wetenschap en technologie, maar kenmerken zich door creatieve inbreng van de beoefenaar. Naast medicus ( MD ) is de auteur van deze analyse-techniek wetenschapper ( PhD ). Het was een uitdaging om met een minimum aan tijdrovende arbeid een maximum aan betrouwbare informatie te bekomen. De beurs voorspellen is onmogelijk. Het komt erop aan om de beurs op te volgen en ten gepasten tijde actie te ondernemen. Terwijl met fundamentele analyse gezocht wordt welke aandelen potentieel interessant zijn, zoekt technische analyse omkeer-punten in de trend van de koers. Technische analyse vindt aan- en verkoop-gelegenheden, fundamentele analyse toont van welke aandelen. De eenvoudige analyse gebeurt met een ( gratis ) spreadsheet, niet met dure beurs-software. De analyse vraagt niet veel werk en geeft ondubbelzinnige, betrouwbare aankoop- en verkoopsignalen. Bovendien kunnen alle aandelen, zowel goedkope als dure, met mekaar vergeleken worden. Technische analyse volgens het hierna beschreven systeem maakt gebruik van wekelijkse en maandelijkse slotkoersen. Zij maakt het mogelijk om over de middellange termijn met succes te traden, om winst te laten oplopen en verlies te beperken. De methode laat toe om aandelen te kiezen die stijgen en bovendien sterker stijgen dan hun beursindex. Omdat wij in België wonen, wordt de Euronext BEL-20 gebruikt als standaard. Naast de index zelf worden de 20 samenstellende aandelen bestudeerd. Zij zijn zeer liquide : Van deze aandelen worden dagelijks grote volumina verhandeld. De analyse gebeurt over een periode van een jaar. Natuurlijk kan elk aandeel, elke valuta, elke obligatie en elke grondstof op deze manier geanalyseerd worden. Ook kan op elk moment een analyse uitgevoerd worden. Koop Belgische liquide aandelen ! Koop aandelen van de Euronext BEL-20 ! Word je eigen beleggingsadviseur ! Beheer zelf een mooi aandelenfonds ! Ik wens je een eenvoudige, winstgevende analyse van de beurs. Peter MOULAERT Leuven, maart 2015
KOERSEN Om de beurs te analyseren zijn koersen nodig. Alle informatie, zelfs ieder gerucht over een aandeel is door de markt verwerkt in de koers ! Koersen vind je in elk dagblad, in elk beleggers-tijdschrift en op vele sites op het internet. De URL http://finance.yahoo.com biedt dagelijkse, wekelijkse en maandelijkse historische koersen aan uit heel de wereld. Er kan via Google gezocht worden op “yahoo finance” en de naam van het aandeel waarvan slotkoersen gezocht worden. Abonnees van de Tijd vinden dagelijks tabellen met koersen in hun dagblad. Ook historische koersen zijn te vinden tot 3 jaren terug. Op http://www.behr.nl/koersen/fondsen_historie zijn dagelijkse slotkoersen te vinden tot 9 maanden geleden. 24 Maandelijkse slotkoersen zijn voldoende om een analyse over een jaar te bekomen. In principe zijn 13 maand-koersen voldoende voor een analyse volgens deze methode. Omdat een minimum aantal maand-koersen nodig zijn voor eenvoudige, is er geen belangstelling voor beurs-introducties zolang er geen voldoende koersen beschikbaar zijn. De informatie wordt manueel in een rekenblad ingebracht en vraagt niet veel werk. Op het einde van elke week worden de slotkoersen ingebracht. De week erop worden deze vervangen door de nieuwe slotkoersen. Op het einde van de maand worden de week-koersen vervangen door de slotkoersen van de maand. De maandelijkse slotkoersen worden bewaard. Dan begint een volgende week op de rij eronder. Na verloop van tijd wordt een prachtig rekenblad verkregen met een overzichtelijke analyse van de beurs. De laatste rij van het werkblad bevat de koersen van vandaag of de slotkoersen van vorige week. De voorlaatste rij bevat de slotkoers van vorige maand. Deze methode is niet geschikt om aan beleggers-wedstrijden deel te nemen. Deze wedstrijden vragen veel werk en vereisen een analyse over de korte termijn. De beschreven methode vraagt weinig werk en verschaft een analyse over de middellange termijn.
REKENBLAD Een rekenblad of spreadsheet is een ingebouwde rekenmachine in een blad met rijen en kolommen. Het maakt vaak deel uit van een “office”- of kantoorpakket. Er bestaan verschillende gratis kantoorpakketten die compatibel zijn met Microsoft Office. De rekenbladen ervan kunnen meestal afzonderlijk worden gedownload. Goede gratis rekenbladen voor Microsoft Windows zijn Apache OpenOffice Calc en Gnumeric dat het beste wil zijn. Wie een gans kantoorpakket wil downloaden, kan kiezen voor Apache OpenOffice of WPS ( voorheen Kingsoft ) Office Free dat het kleinste is. Van deze programma's bestaan portabele versies die niet moeten geïnstalleerd worden en kunnen draaien vanop een USBstick. Voor andere besturingssystemen dan Microsoft Windows kunnen op het internet eveneens gratis rekenbladen worden gevonden. De datum ( JJJJMM ) en de koersen worden ingevuld in de gele kolommen van het rekenblad. Op het einde van iedere week en iedere maand worden de koersen ingebracht. De week-koersen worden overschreven. De maand-koersen worden bewaard. Om ook aandelen in vreemde valuta te kunnen analyseren, is het blad X toegevoegd dat de mogelijkheid biedt om de valutakoers tegenover de euro XXX/EUR in te vullen. De formules in de rijen worden gekopieerd naar de rij eronder. De analyse wordt afgelezen in de groene kolommen. Soms gebeurt het dat het rekenblad geopend wordt als “alleen lezen”. Dan volstaat het om het rekenblad te bewaren onder een andere naam, de toepassing te sluiten en het nieuwe rekenblad te openen. Het is nu niet meer gemerkt als “alleen lezen” en kan bewerkt worden. Wanner in een cel een bewerking ( deling bij aandelensplit of som bij ontvangen van dividend ) wordt uitgevoerd, wordt deze aangegeven door het gelijkheidsteken “=”. Achter het gelijkheidsteken wordt dan de bewerking ingevuld.
ANALYSE De juiste informatie op het juiste moment is belangrijk en schept duidelijkheid. Te veel, overbodige of foutieve informatie is desinformatie en schept onduidelijkheid. Technische analyse tracht omkeer-punten te vinden in de trend van de koersen. Hiertoe worden klassiek verschillende indicatoren gebruikt. De eenvoudigste methode voor technische analyse is het trekken van steun- en weerstandslijnen op een koersgrafiek over de lange termijn. Deze lijnen zijn zeer betekenisvol. Bijkomende indicatoren verschaffen meer informatie, maar hiervoor is dure beurs-software nodig. MACD ( moving average convergence divergence ) en RSI ( relative strength index ) zijn voorbeelden van nuttige indicatoren die samen aan- en verkoop-gelegenheden kunnen aantonen. Er zijn nog vele andere indicatoren die nuttig zijn als ze juist geïnterpreteerd worden. MACD is winstgevend voor Euronext BEL-20 met de parameters 12, 26, 9. Het verschil wordt gemaakt van de gemiddelden op 12 en 26 weken. Het signaal wordt gegeven door het gemiddelde van dit verschil over 9 weken. Voor de eenvoudige analyse wordt een periode van een jaar gekozen hoewel 9 maanden of 39 weken, de duur van een zwangerschap bij de mens, meest winstgevend is. Het momentum geeft weer hoe snel de koers stijgt of daalt in een bepaalde periode. Het momentum over een jaar is het verschil van de huidige koers met de koers van een jaar geleden. Het voortschrijdend gemiddelde geeft informatie over de trend. Als de koers boven het gemiddelde stijgt, is dit meestal het begin of de voortzetting van een verdere stijging. Als de koers onder het gemiddelde zakt, is dit meestal het begin of de voortzetting van een verdere daling. Klassiek wordt gesproken over een “golden” en een “dead” cross. Eenvoudig voorschrijdende gemiddelden zijn winstgevend voor Euronext BEL-20 over 5 en12 maanden. De relatieve sterkte van een aandeel wordt gemeten ten opzichte van de index waartoe het behoort. Voor de aandelen van de Euronext BEL-20 wordt de Euronext BEL-20 als referentie genomen. De Bel-Small-Return-index is potentiëel een meer selectieve referentie. De relatieve sterkte is het quotiënt van het koers-gemiddelde en het index-gemiddelde. De relatieve sterkte van een beursindex is moeilijker te meten. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een kortlopende rente, hier de Euribor over 1 maand. Als een aandelenbelegger geen aandelen in portefeuille heeft, belegt hij zijn cash geld op korte termijn om zo snel mogelijk in de beurs te stappen als die een aankoop-signaal geeft. Bovendien stijgt de beurs meestal bij dalende rente en omgekeerd. Euribor over 1 maand kan gevonden worden op de URL http://nl.euribor-rates.eu/euribor-rente-1maand.asp of http://nl.global-rates.com/rentestanden/euribor/euribor-rente-1-maand.aspx. Het eerste Euribor-tarief van de volgende maand wordt gebruikt. Hierdoor wordt geen grote fout gemaakt.
MOMENTUM, GEMIDDELDE en STERKTE Bij de analyse van momentum, voortschrijdend gemiddelde en relatieve sterkte worden enkele regels in acht genomen. De eerste regel is dat alle huidige koersen en de huidige waarde van de index en de rente teruggebracht worden tot 100. Ik bezit NU 100 % van mijn vermogen. Ik bezat, bezit en zal op elk moment 100 % van mijn vermogen bezitten, maar de relatieve bedragen achter deze 100% kunnen aanzienlijk verschillen in de tijd. Dit betekent dat, als het momentum kleiner is dan 100, ik over het voorbij jaar winst heb gemaakt. Als het gemiddelde kleiner is dan 100, presteert het aandeel goed. Als de sterkte groter is dan 100, presteert het aandeel beter dan zijn index. Deze benadering maakt het mogelijk om elk aandeel met elk ander te vergelijken. De tweede regel is dat de drie afzonderlijke indicatoren ( momentum, gemiddelde en sterkte ) samen een beeld geven van de evolutie van de bestudeerde aandelen : van de koers een jaar geleden over de gemiddelde koers over het voorbije jaar naar nu. Er kan een bodem-patroon, een stijging, een top-patroon en een daling in worden herkend : van 1 jaar geleden … over … tot nu … De derde regel is dat een aandeel met een gemiddelde ( 2e getal ) kleiner dan 100 en een sterkte ( 3e getal ) groter dan 100 in portefeuille genomen worden. Eventueel kan een lang lopende call-optie at the money worden aangekocht in plaats van het aandeel. Het aandeel wordt in portefeuille gehouden tot het gemiddelde groter is dan 100 of de sterkte kleiner dan 100. Er zijn op deze manier weinig dure transacties nodig. Wanneer de 3 indicatoren alle juist onder 100 noteren, is dit vaak de voorbode van een koersstijging. Noteren ze alle 3 juist boven 100, dan is dit vaak de voorbode van een koersdaling. Voor de berekening van het momentum wordt het verschil gemaakt van de huidige koers met de koers van een jaar geleden. Voor de berekening van het voortschrijdend gemiddelde wordt het gemiddelde gemaakt van de laatste 12 maand-koersen, inclusief de huidige koers. De relatieve sterkte wordt berekend door de gemiddelde koers van het aandeel te delen door de gemiddelde koers van de index over de voorbije 12 maanden. Zowel momentum als gemiddelde en sterkte worden uitgedrukt in procent. De wiskundige formules om dat te doen, zijn eenvoudig en worden teruggevonden in het rekenblad. Met deze methode werden in het verleden aandelen verkocht vooraleer er een crash kwam. Dit zegt natuurlijk niets over de toekomst.
WRI De Relatieve Sterkte-Index RSI geeft een beeld van de onder- of overwaardering van een aandeel. De RSI is begrensd tussen 0 en 100. Klassiek wordt een stijgende RSI die de 25 %-lijn kruist, beschouwd als een aankoop-gelegenheid en een dalende RSI die de 75 %-lijn kruist als een verkoop-gelegenheid. Divergentie van RSI met de koers wijst op een nakende trend-omkeer. Voor analyse van de maandegrafiek van Euronext BEL-20 is de RSI over 132 maanden en zijn gemiddelde over 18 maanden winstgevend. De “Winst-Risico-Indicator” WRI is een statistische indicator die het gemiddelde van de koersverschillen deelt door de standaard-deviatie van die koersverschillen. Deze indicator correleert met de RSI. Alleen is WRI niet begrensd. Dit werd decennia geleden al gepubliceerd in de nieuwsbrief van VFB ( P. Moulaert , Het winst/risico-gemiddelde, Nieuwsbrief Vlaamse Federatie Beleggingsclubs 3 ; 4 ; 14 - 17 ). WRI wordt in de analyse gebruikt. Wanneer hij groter is dan nul, is dat een positief gegeven dat een aankoop-signaal bevestigt. Wanneer hij stijgt is dit eveneens een positief teken. Wanneer hij kleiner is dan nul, is dat een negatief gegeven dat een verkoop-signaal bevestigt. Wanneer hij daalt is dit eveneens een negatief teken. Berekenen van WRI is een beleggingsmethode. Opdat een aandeel in portefeuille zou worden genomen, moet WRI positief zijn. Als WRI negatief is, wordt het aandeel uit de portefeuille verwijderd. WRI wordt ook gebruikt om de breedte van de beweging van de index te bestuderen. Hoeveel aandelen van de index doen mee aan een stijging of daling ? Alleen het teken van WRI is hiervoor belangrijk : positief of negatief, groter of kleiner dan nul. De aandelen met positieve WRI worden manueel geteld en bijgeschreven in de gele kolom op het rekenblad van de index. Een bodem van de index heeft een som die gelijk is aan nul positieve WRI's. Een top heeft een som die gelijk is aan het aantal aandelen in de index, in het geval van de Euronext BEL-20 dus 20.
PRAKTIJK Zoek de goedkoopste bank of beursmakelaar. Een van de eerste lessen in onze beleggingsclub was dat transactiekosten aan de winst vreten. Maak zo weinig mogelijk onkosten ! Als je de hier beschreven eenvoudige analyse in de praktijk wil brengen, koop dan aandelen die voldoen aan de voorwaarden om in portefeuille genomen te worden. Dat zijn de nieuwe sterren van de beurs. Er zijn 20 aandelen in de Euronext Bel-20. Investeer initiëel een twintigste van je belegbaar vermogen per aandeel. Koop telkens de nieuwe sterren bij als er een aankoopsignaal gegeven wordt. Na verloop van tijd heb je een mooie portefeuille met sterren. Als je alle sterren hebt, volg je van week tot week de evolutie en handelt ernaar zonder emotie. Als er een verkoopsignaal komt, verkoop dan de aandelen. Koop ze bij een aankoopsignaal opnieuw aan voor het bedrag dat je kreeg wanneer je ze verkocht. Zo verkrijg je, als alles goed ging, meer aandelen dan de vorige keer. Het blad “Transacties” op het rekenblad laat de mogelijkheid om de totaalprijs van de transacties in te vullen : de aankoopdatum ( JJJJMMDD ), de bruto aankoopprijs ( met kosten ), de netto verkoopprijs ( die je in handen krijgt ) en het netto dividend ( dat je in handen krijgt ). Zo weet je steeds voor welk bedrag je kan aankopen bij een nieuw aankoopsignaal. Wens je een overzicht wekelijks overzicht van Euronext BEL-20, volg mij dan op Twitter : @petermoulaert Veel succes !
DISCLAIMER Deze methode wordt louter ter informatie aangeboden. Zij is niet bedoeld als beleggingsadvies of als aanbeveling tot beleggingen. Beleggen gebeurt volledig op risico van de belegger. De auteur kan nooit aansprakelijk gesteld worden voor een slechte belegging Hoewel de cijfergegevens in het rekenblad met de grootste zorg werden verzameld, is de auteur niet verantwoordelijk voor de juistheid ervan. Reproductie van de inhoud van onderhavige tekst en bijhorend rekenblad is verboden tenzij na schriftelijke toestemming van de auteur. Eenvoudige Analyse, beurs-analyse volgens hoger beschreven methode is intellectuele eigendom van de auteur.
