Arbo- en milieuverslag 2005
Een nieuwe look Deze veertiende editie van ons Arbo- en milieuverslag hebben we in een andere vorm gegoten. De nieuwe uitstraling geeft u een nog beter overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen op arbo- en milieugebied bij Huntsman Holland. Onze medewerkers, huisaannemers, buurbedrijven, milieuorganisaties en andere geïnteresseerden ontvangen een exemplaar van dit verslag. We hopen dat deze compactere versie u bevalt. Meer informatie kunt u vinden op www.huntsman.nl. Ook kunt u ons volledige verslag zoals verstuurd naar overheidsinstanties aanvragen bij onze afdeling EHS (Environment Health & Safety) via: T 0181 29 26 92 of E
[email protected]
Arbo- en milieuverslag 2005
Zorg voor een veilige toekomst Resultaten en doelstellingen Persoonlijke aandacht Het leven is chemie Risico- & milieubewust
5 6/7 9 / 10 13 15 / 16
Beweging werkt
19
Polyurethaan in ons bestaan
21
juli 2006
Zorg voor een veilige toekomst Op de volgende pagina ziet u de resultaten die Huntsman
nemers werden een dag uitgenodigd om te vertellen wat er
Holland in 2005 behaald heeft op het gebied van Arbo en
leeft op het gebied van veiligheid. Met een opkomst van meer
Milieu. Veiligheid, Gezondheid en Milieu zijn drie pijlers die
dan 95% mogen we dit met recht een groot succes noemen.
bij ons de hoogste prioriteit hebben. Daarom wil ik deze
Inmiddels is uit al die punten een Top 10 samengesteld die
resultaten van het afgelopen jaar graag toelichten.
voor het komende jaar op de Rozenburg veiligheidsagenda staat. Omdat veiligheid prioriteit nummer 1 is nemen we deze
Het is een bewogen jaar geweest. De vraag naar onze
signalen ontzettend serieus. We willen graag dat alle me-
producten bevindt zich nog steeds in een stijgende lijn.
dewerkers op ons terrein gevaarlijke situaties melden zodat
We groeien mee om aan de vraag naar polyurethaan te
we hiervan kunnen leren. Deze lering blijft niet beperkt tot
kunnen blijven voldoen. De duurzaamheid en de mogelijk-
ons terrein, want door te communiceren en ervaringen uit te
heden van polyurethaan maken de vele toepassingen
wisselen met onze buurbedrijven kunnen we zorgen voor
geliefder bij onze afnemers. Wereldwijd vangt Huntsman
een veilige (werk) omgeving. Een instantie die zich daarvoor
deze vraag op met de bouw van een MDI-fabriek in China.
inzet is Deltalinqs. Deltalinqs behartigt de gezamenlijke
In Rozenburg breiden we op een verantwoorde manier de
belangen van de haven- en industriële bedrijven in de Main-
capaciteit van onze fabrieken uit. Om deze extra capaciteit
port Rotterdam. Middels netwerkbijeenkomsten, trainingen
te kunnen realiseren vragen we in 2006 revisies van onze
en voorlichtingen bundelen we onze ervaringen. Een van de
vergunningen bij de DCMR Milieudienst Rijnmond en
intiatieven in 2005 wil ik graag toelichten. Door het starten
Rijkswaterstaat aan.
van de LMRA (Laatste Minuut Risico Analyse)-campagne heeft initiatiefnemer Deltalinqs samen met tientallen bedrijven in
In een belangrijke periode aan het begin van het jaar stonden
de petrochemische industrie het belang van bewust veilig
de werkzaamheden voor de grote fabrieksstop centraal.
werken nog eens onderstreept. De bewustwording van
De uitdaging was om een periode van vijf weken op een
risico’s hebben we samen met buurbedrijven kracht weten
veilige manier te overbruggen. We hebben een heel nieuwe
bij te zetten. Ook bij Huntsman Holland is de actie vol
techniek in de MDI 2 fabriek toegepast. Dit betekende dat
enthousiasme ontvangen en hebben honderden
een deel van de fabriek in bedrijf bleef, terwijl de rest van
medewerkers een ‘LMRA toolkit’ in gebruik genomen.
de fabriek open ging voor onderhoud en schoonmaakwerkzaamheden. Tevens werden er vele nieuwbouwprojecten
Voor 2006 streef ik samen met alle medewerkers weer naar
uitgevoerd. Veiligheid, planning en onze klanten kregen
het bereiken van een aantal nieuwe doelstellingen. Voorop
ook toen de volle aandacht. Alles was erop gericht om het
staat de bewustwording van het belang van de veiligheid
geheel tot een goed einde te brengen.
van onze fabrieken, alertheid op de gezondheid van mede-
Met de fabrieksstop nog vers in het geheugen waren de
werkers en de zorg voor onze omgeving en het milieu.
tientallen EHS-dagen dé gelegenheid om verbeteringen op
Max van der Meer Kwalitatief hoogstaand poyurethaanschuim van Huntsman vormt de basis voor meubelen van Montis
het gebied van veiligheid te bespreken en van elkaars
Max van der Meer
ervaringen te leren. Alle medewerkers en vaste huisaan-
Algemeen directeur
5
RESULTATEN 2005
DOELSTELLINGEN 2006
Milieu
Gezondheid
Veiligheid
Milieu
Gezondheid
Veiligheid
• Om de verliezen van monochloor-
• In het kader van voorlichting over
• De integriteit van het scrubber
• Plaatsen van een nieuwe koeler
• Uitgeven van een richtlijn
• Invoering van een nieuw werkver-
benzeen (MCB) te reduceren zijn
omgaan met gevaarlijke stoffen
systeem bij de MDI-fabrieken is
in MDI 1 ter reductie van de hoge
over gebruik van persoonlijke
gunningen systeem, waarbij risico-
de open effluentbakken afgedekt
zijn werkwijzers uitgegeven over
vergroot;
verliezen van MCB naar de lucht;
beschermingsmiddelen;
analyse een integraal onderdeel is
met kunststof balletjes om de
ethyleenoxide, fosgeen, aniline,
uitdamping van MCB te beperken;
DADPM en propyleenoxide;
• Bij de afvalwaterzuivering is een
• Wederom hebben veel Huntsman-
nieuwe zeefbandpers in gebruik
medewerkers deelgenomen aan
genomen, waardoor minder
de fietsactie van Vervoer
zuiveringsslib afgevoerd hoeft
Coördinatie Centrum Rijnmond.
te worden.
• EHS-dagen voor het verhogen
• Plaatsen van een vaste tank en
• Nieuwe initiatieven voor de
van het veiligheidsbewustzijn van
doseerinstallatie voor dosering
gezondheidsbevorderende
de medewerkers en de huisaan-
van ijzerchloride aan de Afval-
FIT-programma’s.
nemers zijn afgerond.
waterzuivering; • Aanvraag van een revisie milieuvergunningen; • Start sanering van de historische bodemverontreiniging onder de MDI 1 fabriek.
van de vergunningverlening; • Verbeteren alarmeringsystemen en verduidelijking bewegwijzering naar verzamelplaatsen bij calamiteiten; • Uitvoeren van trainingen op gebied van Taak Risico Analyses en ongevallenonderzoek.
Persoonlijke aandacht Het is de verantwoordelijkheid van Huntsman Holland en
Door middel van open communicatie, overleg en training
al haar medewerkers om de installaties van onze fabrieken
streven we naar samenwerking waarbij we elkaar kunnen
op een zodanige wijze te ontwerpen, te bouwen, te onder-
aanspreken op veiligheid. De betrokkenheid en kennis van
houden, aan te passen en te bedienen, dat onnodige of
al onze medewerkers is essentieel voor het voorkomen van
onaanvaardbare risico’s voor mensen, het milieu of de
gevaarlijke situaties en gebeurtenissen en het verminderen
directe omgeving voorkomen worden.
van de milieubelasting.
‘Nothing we do is worth getting hurt for’
EHS-dagen (uitwisselen van ervaringen) Om kennis en ervaringen met elkaar te delen zijn er in
Uitgangspunten bij alle activiteiten van Huntsman Holland zijn:
2005 EHS-dagen georganiseerd. Alle medewerkers en
• goede arbeidsomstandigheden voor onze medewerkers
met elkaar te praten over veiligheid. Alle ideeën over
en personeel van derden werkzaam op onze locatie; • zorg voor de veiligheid en gezondheid van allen die in
vaste huisaannemers werden uitgenodigd om een dag veilig(er) werken zijn verzameld en daarvan is een top 10 samengesteld:
contact komen met onze activiteiten en producten; • zorg voor het milieu.
1. Trainingsdatabase 2. Werkvergunningen
Dit beleid rust op drie pijlers:
3. Communicatie rond incidenten
• Techniek, de ‘harde’ veiligheid, de installaties,
4. Vereenvoudiging procedures
die betrouwbaar zijn gebouwd en die voldoen aan
5. EHS-database aanpassen
hoge specificaties;
6. Veiligheid bij werken op hoogte
• Procedures, afspraken over hoe de installaties bediend en onderhouden worden;
7. Persoonlijke BeschermingsMiddelen 8. Verkeersveiligheid op ons terrein
• Mensen, de wijze waarop mensen met de installaties en procedures omgaan.
9. Communicatie rond Shutdowns 10. Hygiëne Aan deze en andere veiligheidsthema’s wordt hard
������������
gewerkt. Verschillende projectgroepen zijn opgericht Menselijke factor ��� �� �
�����
� ��� ��� ���
Veiligheidssystemen en procedures
Technische veiligheid
Jeroen Vrijland Huntsman Polyurethanes geeft ook de veiligheidsschoen een prettig comfort
en deze gaan zorgen voor een veiligere werkomgeving. Samen werken aan een veilige toekomst.
9
Arbo & Milieu lunchsessies (elkaar informeren en trainen)
Eén recordable incident
De manier waarop werkzaamheden veilig uitgevoerd
medische behandeling ondergaan, omdat zijn vinger
kunnen worden, is vastgelegd in procedures en instructies,
bekneld kwam te zitten bij het sluiten van een deksel
maar de belangrijkste factor blijven we zelf. Door het
van een afvalcontainer.
uitleggen van verschillende procedures tijdens Arbo &
Zowel de aannemers (contractors) als de Huntsman-
Milieu lunchsessies maken we dit duidelijk en zichtbaar.
medewerkers passeerden de mijlpaal van 1000 dagen
Uiteindelijk maken we zelf de afweging of het uit te
zonder verzuimongeval. Geen reden om op de
voeren werk wel of niet veilig kan. Door alert te blijven en
spreekwoordelijke lauweren te rusten, want het totale
risico’s juist in te schatten, kunnen we incidenten helpen
aantal ongevallen is in 2005 gestegen.
voorkomen. Met de campagne Laatste Minuut Risico
Negen keer meldde een Huntsmanmedewerker zich voor
����
Analyse (LMRA) hebben tientallen bedrijven in de chemische
eerste hulp. De afgelopen zes jaar blijft het aantal
����
industrie met behulp van Deltalinqs University extra
eerstehulpincidenten constant rond de acht.
����
aandacht gevraagd voor veiligheid en risicoinschatting.
Contractors hadden twaalf maal eerste hulp nodig,
����
wat bijna een verdubbeling is van 2004 en een trendbreuk
����
De cijfers (meten)
In februari 2005 moest een Huntsmanmedewerker een
ONGEVALLEN Aannemers ���� ���� ����
nadat in 2003 en 2004 het aantal is verminderd.
����
Binnen Huntsman Holland rapporteren we volgens het Occupational Safety & Health Agency (OSHA) systeem. De registratie gebeurt volgens een aantal vaste, eenvoudige regels. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen ongevallen die aan het OSHA gemeld moeten worden en incidenten die het bedrijf zelf registreert. In het eerste geval spreek je van ‘recordable(verzuim)-incidenten’ en in het tweede geval over ‘eerste hulp’ en ‘bijna-ongevallen’ (gevaarlijke situaties en gebeurtenissen). Het gaat altijd om incidenten waarbij medewerkers risico lopen op 10
(ernstig) letsel of daadwerkelijk gewond zijn geraakt.
Medewerkers
��
��
eerste hulp
��
zonder verzuim
�
met verzuim
��
��
eerste hulp
Het leven is chemie Huntsman Holland onderschrijft de uitgangspunten van
nemen over onze chemie openen we in Rozenburg
het Responsible Care (Verantwoord en Zorgvuldig)
regelmatig de poort voor scholieren, studenten,
programma en neemt deze op in het eigen beleid ten
belangstellenden, kunstenaars en fotografen.
aanzien van Veiligheid, Gezondheid en Milieu. Zo zet Huntsman Holland zich ondermeer in, om op een open en
In het afgelopen jaar hebben we weer heel wat gasten
eerlijke wijze, voorlichting te geven aan de samenleving.
mogen verwelkomen. Onze kleurrijke fabrieken zorgen
In dat kader neemt Huntsman Holland deel aan de in 1996
nog steeds voor veel bekijks. Het enthousiasme van onze
opgerichte Klankbordgroep Rozenburg. De Klankbord-
medewerkers heeft ertoe geleid dat zowel Huntsman als
groep Rozenburg is een platform waarin, rond
de chemische industrie er weer tientallen ambassadeurs
Rozenburg gevestigde, grote industriële bedrijven een
bij hebben gekregen. Dit enthousiasme bleek ook weer tij-
dialoog voeren met vertegenwoordigers van de bevolking
dens het bezoek van groep 7 van onze adoptiebasisschool
van de gemeente Rozenburg. Regelmatig terugkerende
‘De Rank’. Van tevoren hadden we hun gevraagd een aan-
items zijn de activiteiten van de deelnemende bedrijven,
tal verwachtingen op te schrijven. “Ik denk dat Huntsman
de daaraan verbonden risico’s op het gebied van
iets met olie doet”, “Ik denk iets van belleblaas”, “Ik denk
Veiligheid, Gezondheid en Milieu en de door de bedrijven
dat jullie sponsen maken”. Na een goede uitleg werden
genomen maatregelen om risico’s voor iedereen zo klein
de scholieren opgeleid tot ware schuimspecialisten. Na al
mogelijk te houden.
deze bezoeken is voor een aantal Rozenburgers de chemische industrie meer dan een ‘goede buur’.
Jaarlijks worden vier openbare bijeenkomsten georganiseerd die worden voorafgegaan door een bezoek aan een deelnemend bedrijf. Iedereen is dus van harte welkom! Uit onderzoek is gebleken dat inwoners van de gemeente Rozenburg en vertegenwoordigers van de deelnemende bedrijven het functioneren van de Klankbordgroep Rozenburg, die werkt onder het motto: Samen Veilig Werken en Wonen, positief ervaren. Binnen de Klankbordgroep kunnen inwoners van Rozenburg hun wensen, vragen en klachten direct aan de bedrijven voorleggen. Voorzitter van de Klankbordgroep is de burgemeester van Rozenburg, mevrouw M.J. de Sutter-Besters. Ook in 2005 werden weer vier bijeenkomsten georganiseerd om het ‘Samen Veilig Werken en Wonen’ te bevorderen. Om een stukje geheimzinnigheid weg te Wilco van onze adoptieschool ‘De Rank’ uit Rozenburg Samen met zijn klasgenootjes heeft hij kunst van polyurethaan gemaakt
13
Risico& Milieubewust De afgelopen jaren is de uitstoot van milieubelastende
Drie incidentele lozingen hebben zich voorgedaan
stoffen uit ons fabriekscomplex steeds verder afgenomen.
waardoor de in de Wvo (Wet verontreiniging oppervlakte-
Voor de belangrijkste milieuthema’s werd een halvering
water)-vergunning opgelegde lozingseisen werden
van de milieubelasting bereikt in vergelijking met
overschreden. In april 2005 werd in een speciale tank
10 jaar geleden.
opgeslagen verontreinigd afvalwater foutief bijgevoed, waardoor de eis voor MCB werd overschreden.
Lucht
Een tweede incident, in oktober 2005, betrof een verhoogde
De emissie van koolmonoxide uit de MDI-1-fabriek is
lozing van aniline in de Carrousel, omdat een afsluiter niet
opnieuw afgenomen met 39 ton ten opzichte van 2004,
functioneerde en de verwerkingscapaciteit van aniline
als gevolg van het in april 2004 ingevoerde CO-recycling-
juist werd overschreden. Een derde overschrijding werd
systeem. De MDI-2-fabriek die vanaf de opstart in 1997
veroorzaakt door een van onze buurbedrijven voor wie
al met een dergelijk systeem is uitgerust, moest echter
Huntsman het afvalwater zuivert in de Carrousel. In alle
een toename in de emissie van koolmonoxide rapporteren
gevallen zijn maatregelen genomen om een herhaling te
tot 89 ton. Dit is boven de lozingseis van 82 ton en werd
voorkómen.
grotendeels veroorzaakt door storingen in de aanvoer van grondstoffen. Beide fabrieken samen bleven beneden de
Afval
gezamenlijke vergunningseis van 307 ton.
De hoeveelheid verwijderde afvalstoffen is ten opzichte
In 2005 is een maatregel genomen om een MCB houdende
van 2004 met 1700 ton afgenomen. Verdere verlaging
opslagbak af te dekken met polypropyleen bolletjes
met circa 600 ton per jaar wordt verwacht als gevolg
waardoor de emissie is verminderd. Met de maatregelen
van de aanschaf van een nieuwe zeefbandpers voor het
die uitgevoerd worden tijdens de onderhoudsstop in 2006
ontwateren van zuiveringsslib.
zal het overschrijden van de vergunningseis moeten worden voorkomen.
Bodem Medio 2006 zal begonnen worden met de sanering van
Water
het met chemicaliën verontreinigde grondwater onder
Het naar de Brittanniëhaven geloosde effluent van de
een gedeelte van de MDI-1-fabriek, veroorzaakt door
afvalwaterzuivering was schoner dan ooit. De totale lozing
historische lozingen. Hierbij wordt de Pump & Treat
bedroeg 1506 inwonerequivalenten. Als gevolg van een
methode toegepast, waarbij het grondwater wordt
aantal maatregelen is de lozing van organische stoffen
opgepompt en gezuiverd.
naar de haven in 2005 met 22 % afgenomen ten opzichte van 2004. Ook de lozing naar de haven van de stof aniline was met 16 kg in 2005 nooit eerder zo laag.
Ko Pikkaart Kleurrijke tekeningen gemaakt door leerlingen van basisschool ‘De Rank’ verfraaien onze ‘Waterplant’
15
Geluid naar de omgeving
Al deze veiligheidmaatregelen en omschrijvingen worden
Het in 2003 begonnen omvangrijke pakket aan
regelmatig gecontroleerd door verschillende instanties
maatregelen ter vermindering van het geluid uit de beide
(DCMR- Milieudienst Rijnmond, Brandweer, Arbeids-
MDI fabrieken is volledig afgerond. Een oorspronkelijk
inspectie en Rijkswaterstaat).
toegezegde en in 2005 ook uitgevoerde geluids-
�����
reducerende maatregel moest worden teruggedraaid,
In het VR is ook het bedrijfsnoodplan opgenomen.
omdat de apparatuur (een compressor) niet meer
Het bedrijfsnoodplan is de richtlijn voor het handelen bij
opgestart kon worden. Op grond van alle uitgevoerde
incidenten. Het is een leidraad voor het communiceren
maatregelen is met DCMR overeengekomen dat verdere
met en informeren van afdelingen en hun coördinatoren,
inspanningen niet meer nodig zijn. Hiermee is voldaan
hulpverlenende instanties en de omliggende gemeenten
aan de doelstellingen die Huntsman in het kader van het
en industrie.
�������� ����������������� ����������������������
�����������
������������ ���
16
belang om de gevolgen van een eventueel incident beperkt
Producten gemaakt van polyurethaan (PU) zijn niet
te houden. De afgelopen tijd is in de organisatie een groot
gevaarlijk of schadelijk, maar om PU te maken gebruiken
aantal mensen (beter) getraind voor deze hulpverlening.
we grondstoffen in ons proces die geclassificeerd zijn
Zo’n 200 medewerkers zijn dit jaar opgeleid tot BHV-er
als ‘gevaarlijk’. Gezien de aard van de stoffen en de
(BedrijfsHulpVerlener). De ruim 200 medewerkers, die al
aanwezige hoeveelheden valt Huntsman onder het Besluit
eerder waren opgeleid, volgden de BHV herhalingsdag.
Risico’s en Zware Ongevallen (BRZO 99). Om aan de
Totaal beschikt Huntsman nu over meer dan 400 BHV-ers,
normen en regels van dit besluit te voldoen is er een
dus bijna iedereen is BHV getraind. Ook bij de andere
Veiligheid Rapport opgesteld. In dit VR worden de
bedrijven op het fabrieksterrein zijn de medewerkers BHV
mogelijke risico’s omschreven en wordt aangegeven
getraind. Het bedrijfsnoodplan is op deze nieuwe situatie
welke preventieve maatregelen er zijn genomen om
aangepast en voor de gebouwen op de site zijn
de risico’s te beperken.
ontruimingsplannen voorbereid.
�������������� �����
���������� ���������
����������
Een goede hulpverleningsorganisatie is van wezenlijk
Externe veiligheid
������ �������������� ���������
�������
geluidconvenant Rijnmond-West (PAGIS) zou nastreven.
��������
������������ �����
Beweging werkt Huntsman Holland volgt in samenwerking met de Arbo-
(een gezonde geest in een gezond lichaam)
Unie een actief programma om de gezondheid van
Een gezonde levensstijl wordt bij Huntsman ondersteund en
medewerkers en contractors op peil te houden en hun
gestimuleerd door het gezondheidsmanagement programma
welzijn te bevorderen.
FIT, dat onder andere de volgende aandachtsgebieden omvat:
In het kader van de bedrijfsgezondheidszorg vindt
• herkenen en voorkomen van stress;
periodiek medisch onderzoek plaats bij medewerkers die
• omgaan met het gebruik van alcohol, drugs en medicijnen;
perslucht gebruiken tijdens hun werkzaamheden en bij
• herkenning en preventie van klachten door herhalende
radiologische werkers. In de fabrieken en werkplaatsen
bewegingen, RSI;
worden, volgens een vastgesteld schema, atmosfeer-
• informeren over en het stimuleren van gezond eten;
metingen uitgevoerd om te zien of medewerkers
• aansporen van meer bewegen;
blootgesteld worden aan te hoge concentraties van
• begeleiding bieden bij het stoppen met roken.
gevaarlijke stoffen. Bij zowel het vrijwillige als bij het verplichte periodiek
Resultaten (meten van blootstelling)
gezondheidsonderzoek zijn vragenlijsten verstrekt, die meer inzicht moeten geven in de mate van stress bij medewerkers
Type meting
Aantal onderzochte medewerkers
Aantal monsters Gepland Genomen
< MAC
Atmosferisch
140
340
340
340
een grote groep Huntsmanmedewerkers wederom deel-
Straling
15
60
60
60
genomen aan de fietsactie van het Vervoer Coördinatie
1
1) MAC: maximaal aanvaarde waarde waaraan een medewerker mag worden blootgesteld
en de organisatie. In het kader van meer bewegen heeft
Centrum Rijnmond (VCCR) om het fietsen bij het woonwerkverkeer te stimuleren. Steeds meer medewerkers komen regelmatig op de fiets naar het werk. Een aantal
Werkwijzers
van hen fietst zelfs in de winter naar het werk. De moge-
Voorkomen van blootstelling aan gevaarlijke stoffen is het
lijkheid om een fiets aan te schaffen via Bedrijfsfietsen
beste. Daarom zijn in 2005 vijf ‘werkwijzers’ uitgegeven
Nederland is één van de manieren waarop medewerkers
voor de meeste voorkomende gevaarlijke stoffen in de
hiervoor gestimuleerd worden.
fabrieken en laboratoria. Over DADPM, EO, fosgeen, aniline
Om een rookvrije werkplek aan haar medewerkers te
en PO zijn kleine boekjes uitgegeven met daarin aanwij-
geven, is roken uitsluitend toegestaan op een beperkt
zingen om nog veiliger (wijzer) met deze stoffen te werken.
aantal aangewezen locaties. Tevens worden medewerkers in de gelegenheid gesteld om deel te nemen aan programma’s om van het roken af te komen. Diverse sportieve activiteiten worden georganiseerd waaraan door alle medewerkers deelgenomen kan worden.
Jannie de Jong Trap eens wat vaker naar je baas
19
Polyurethaan in ons bestaan Polyurethanen zijn vandaag de dag niet meer weg te
We lopen er op (duurzame schoenzolen en laarzen) en
denken uit de moderne samenleving. We komen ze elke
sporten er mee (skates, surfplanken, snowboards, ski’s en
dag tegen, maar we zien ze zelden omdat ze meestal het
tennisbanen). Polyurethaan is sterker, lichter en gebruiks-
inwendige deel vormen van de artikelen die we gebruiken.
vriendelijker dan tal van traditionele materialen. Het is
De toepassingen van polyurethaan zijn vrijwel eindeloos.
bijzonder duurzaam, want het kan niet roesten of rotten.
We slapen en zitten er op. Ze vormen het zachte interieur
De positieve bijdrage van polyurethaan aan het milieu laat
van onze matrassen, stoelen en autostoelen. Er worden
zich gemakkelijk illustreren. Door de isolerende eigen-
onderdelen van auto’s zoals bumpers, dashboards en
schappen van polyurethaanschuim wordt veel energie
stuurwielen van gemaakt. We gebruiken de onovertroffen
bespaard. Bijvoorbeeld door de toepassing in auto’s kunnen
isolerende eigenschappen in de spouwmuren van onze
deze lichter en energiezuiniger gefabriceerd worden en
woningen en in de wanden van koelkasten en vriezers.
voor constructieplaat (MDF) hoeven minder bomen gekapt
We gebruiken de bindende eigenschappen om landbouw-
te worden. In de constructies van huizen wordt het goed en
afval of hout- en papiersnippers te vormen tot watervast
duurzaam isolerende polyurethaan steeds vaker toegepast.
plaatmateriaal (MDF) voor de bouwindustrie. ����������������������������� ����������
���������������
�������� ��������� �������
������������ ������
�����
�������
�������������� ������������� ��������������������������������
�������� �������������
��������
��������
��������
���������������
������������
����������
������ ���������
������ ��������
������ ���
�������� �����������������������������
Victor Beaupain Afhankelijk van het recept zorgen MDI en polyolen voor zachte (flexibel) of harde (rigid) schuimsoorten
�����������
21
Colofon Dit verslag is een uitgave van Huntsman Holland BV
Aan dit verslag werkten mee: Jan van Erp, Niko van Gent, Hans Meerman, Birgit Ros, Vincent Smit en Jos Videler.
Fotografie
Concept en uitvoering
Huntsman Holland BV
Picard Design, Spijkenisse
Huntsman Holland BV Postbus 1020, 3180 AA Botlek Rotterdam Merseyweg 10, 3197 KG Rozenburg Havennummer 5210 T 0181 29 91 11 F 0181 29 39 00 I www.huntsman.nl
