17 winter 2008
In dit nummer:
Een kralensnoer van kunstwerken De wens van de gemeente en de Wijkraad Welgelegen was duidelijk: er moeten drie kunstobjecten binnen Kanaaloevers komen die de verschillende delen van de wijk met elkaar verbinden. Deze drie objecten zouden door een denkbeeldig kralensnoer met elkaar en een bestaand kunstwerk verbonden worden. De 29-jarige Floris Schoonderbeek uit Arnhem bleek de geschikte kunstenaar om aan deze wens gestalte te geven.
Manhattan aan het kanaal
Ruim een eeuw Apeldoornse visnettenhistorie
Actieve wijk
Vertalen naar kunst
De plaatsen waar de nieuwe kunstobjecten
De drie kenmerken van de wijk zijn volgens
geplaatst zouden worden waren bekend:
Floris Schoonderbeek: werken, wonen en
de Floralaan en de Lange Grafte. Het derde
een agrarische sfeer. Vanuit het ‘werken’ is
kunstwerk zou een plaats krijgen in een
De Voetbalfabriek ontstaan. Het is een stevig
nog aan te leggen gedeelte van de wijk.
vormgegeven, metalen object dat op het
Het bestaande object dat een plek krijgt in
voetbalveld aan de Floralaan als ballenvan-
het kralensnoer is het kleurrijke ‘Starting
ger wordt gebruikt. Floris Schoonderbeek:
Point’ aan de Baron Sloetkade. Om de buurt
”Je kunt er doorheen kijken en dan zie je
en de inwoners beter te leren kennen ging
de fabriek die erachter staat. De kinderen
Floris Schoonderbeek de wijk in: ”Wat mij
kunnen het goed en veilig gebruiken in hun
opviel is dat er veel overlap is tussen wonen
voetbalspel.” Het ‘wonen’ werd vertaald naar
en werken. Er zijn veel bedrijven aan huis zo-
een bijzondere boomhut in de kruin van de
als bouwbedrijven en autohandelaren. Op de
grote eik aan de Lange Grafte. De boomhut
momenten dat ik er was, was er altijd wel wat
heeft de vorm van een huisje en ’s avonds
te doen. Een bijzondere en prettige buurt!”
gaat het licht ook écht aan. lees verder op pagina 2
vervolg van pagina 1
Floris Schoonderbeek:”De eik is een boom die veel ouder is dan alles wat er omheen staat. Met de markante boomhut vormt het een mooi contrast in de moderne woonomgeving. Vanuit de nabijgelegen school kunnen kinderen uitkijken naar dit bijzondere duo.”
Feestelijke onthulling
Manhattan aan het kanaal
Op woensdag 10 september 2008 zijn de twee geplaatste kunstobjecten feestelijk onthuld door Wethouder Fokko Spoelstra.
De sfeer van het wereldse New York vindt u in de nabije toekomst aan het kanaal
Kinderen uit de buurt hebben met stoepkrijt
in Apeldoorn. In de New York Apartments van Landgoed Welgelegen CV, een
een kralensnoer getekend van het ene naar het andere kunstwerk. Onder begeleiding
samenwerkingsverband tussen Woningstichting De Woonmensen, Nijhuis Bouw
van de fanfare liepen de deelnemers in een
en Ontwikkelingsmaatschappij Apeldoorn (OMA), waant u zich in het luxe deel
optocht van De Boomhut naar De Voetbal-
van deze wereldstad. De heer Marcel Bloem, directeur van OMA, vertelt ons over
fabriek om deze ballenvanger in te wij-
de unieke kwaliteiten van de plek en het gebouw.
den met een potje voetbal. Team 1: het projectteam van de gemeente, team 2:
Blikvanger
De appartementen op de hoogste
kinderen uit de wijk. Floris Schoonder-
‘De New York Apartments worden op
verdiepingen hebben bovendien een
beek was scheidsrechter: ”Het was een
een prachtige plek aan het verkeersluwe
adembenemend uitzicht over Apeldoorn.
sportieve en gedreven wedstrijd in een
deel van het kanaal gerealiseerd. Vlakbij
En dat vanuit vrijwel iedere kamer.’
prima sfeer.” Het derde kunstwerk, ‘Speel-
de Deventerbrug, naast het gebouw van
mijt’, is een klim- en speeltoestel met het
De Woonmensen. Het wordt binnen een zone
Ruime parkeerplaatsen
silhouet van een hooiberg. Het wordt in
van bijzondere bouwobjecten gerealiseerd
‘Het is mogelijk om de appartementen naar
de zomer van 2009 op een nieuw plein
en het ontwerp sluit hierop aan. We hebben
eigen wens in te delen. Daarnaast kan er
aan het Hester Hoofterf geplaatst.
gekozen voor twee torens zodat het geheel
een verbinding gemaakt worden tussen de
slanker en rijziger oogt. Ja, het wordt echt
twee appartementen op dezelfde woonlaag.
een uitgesproken blikvanger!’
Bewoners maken gebruik van een royale parkeerplaats voor twee auto’s per woning
Royaal wonen
in de parkeergarage naast het woongebouw.
‘Er komen twee royale appartementen per
Deze kan via een tunneltje worden bereikt.
woonlaag met ieder een woonoppervlakte
In de onderste woonlaag, de zogenaamde
van ± 180 m2. Het bijzondere is dat er veel
plint van het gebouw, komt plaats voor
ramen rondom zijn, mede omdat je geen
een dienstverlenend bedrijf zoals een
gallerij hebt. Met de lift die tussen de twee
advocatenkantoor of accountant. De New
gebouwen in zit stap je zo je appartement
York Apartments worden, afhankelijk van
binnen. Door de ruimte en de enorme
de verkoop, eind volgend jaar gerealiseerd.
lichtinval krijg je het gevoel in een vrijstaand
De verkoop van deze ruime appartemen-
appartement te leven. Daarnaast geeft
ten wordt verzorgd door de Apeldoornse
het veel mogelijkheden voor de indeling
makelaars Eggink Maalderink en Thoma TBB.
en inrichting. Alle appartementen worden
Bij hen kunt u in het eerste kwartaal van
voorzien van een prachtig terras.
2009 terecht voor meer verkoopinformatie.’
Ruim een eeuw Apeldoornse De geschiedenis van de Apeldoornse nettenfabriek (ANZA) gaat terug naar 1883, het jaar waarop Carl Gustav Von Zeppelin zijn fabriek aan de Spoorstraat vestigde. De eerste visnettenfabriek van Nederland was een feit. Met wisselend resultaat was ANZA op hoogtijdagen werkgever voor honderden mannelijke en vrouwelijke arbeiders en geschoold personeel. De fabrieksschoorsteen, die inmiddels de monumentenstatus heeft, is vandaag de dag nog steeds een markant punt langs het Apeldoornse spoor.
Strategische plek
door machinale varianten te vervangen.
30-er jaren en beide wereldoorlogen,
Op 16 juli 1883 vestigde de Duitse
Dankzij de vastberadenheid en inzet van
hoewel het in 1944 tijdelijk stil gelegd moest
ondernemer Von Zeppelin zijn nettenfabriek
Von Zeppelin werd ANZA een belangrijke
worden door uitval van de elektriciteit.
op deze voor die tijd strategische plek.
werkgever voor Apeldoorn. Zijn echtgenote,
Het fabriekscomplex is in de tientallen jaren
Het lag immers vlakbij de spoorlijn die in
Adriana Maria, gaf er tot op hoge leeftijd
dat het actief gebruikt werd, meerdere malen
1876 geopend was en in de buurt van het
leiding aan het vrouwelijk personeel dat
ingrijpend verbouwd en uitgebreid. Helaas
kanaal dat toen nog dienst deed als aan- en
de netten sorteerde en repareerde.
legde een zware brand in 1958 het bedrijf
afvoerplek van goederen. Het lag niet ver
voor een groot gedeelte in de as. De schade
van de Zuiderzee, het werkterrein van de
Zware brand
kon gelukkig snel hersteld worden waardoor
afnemers van de visnetten: de uitgebreide
Na het aantreden van zoon J.J. Von Zeppelin in
het 75-jarig jubileum toch nog groots
vissersvloot. Op de Veluwe waren bovendien
1901 floreerde het bedrijf en ontwikkelde het
gevierd kon worden. Al even uitbundig
goedkope arbeidskrachten om de machines
zich tot een internationaal gerenommeerde
was de viering van het 80-jarig bestaan.
te kunnen bedienen. Er volgden een aantal
fabrikant. De visnetten werden over de hele
Er werd een feestdag georganiseerd in
moeizame beginjaren mede veroorzaakt
wereld geëxporteerd.
park Berg en Bos waar een diner en
door het behoudende karakter van de
In 1913 waren er 10 machines in gebruik.
dansavond plaatsvonden. Er traden bekende
vissers om hun handgeknoopte netten
Het bedrijf doorstond de crisis in de
artiesten op zoals Harry de Groot en
visnettenhistorie Eddy Christiani. Eind jaren ’80 was ANZA nog
ondergaan. Er zijn diverse daktypes en
cultuurhistorische waarde veel aandacht
steeds een internationaal vooraanstaande
bouwstijlen te vinden. Het publiek heeft
en worden er nieuwe kwaliteiten aan
visnettenfabriek met een personeelsaantal
dit tijdens de Triënnale, gehouden van juni
toegevoegd. Een gebied dat zo dicht bij
van 185 mensen. Om de concurrentiepositie
tot en met september van dit jaar, met
het station en de binnenstad ligt en een
te kunnen blijven behouden is besloten om
eigen ogen kunnen bekijken. Zowel het
goede bereikbaarheid met openbaar
de productie geleidelijk te verplaatsen naar
gebouw van ANZA als het fabriekscomplex
vervoer, auto en fiets heeft biedt veel
Portugal. Het bedrijf sloot in 2007 definitief
van de nabijgelegen Koninklijke Talens
mogelijkheden. Het wordt een gebied
haar Apeldoornse deuren.
verwijzen naar de industriële betekenis van
van ontmoeting, uitwisseling en
dit stukje Apeldoorn. Naast de industriële
ontwikkeling. Naast woningbouw
De Toekomst
activiteiten hebben de gebouwen zelf
wordt gedacht aan vestiging
Het gebouw zelf is een ware spiegel van
een cultuurhistorische waarde, delen
van verschillende takken van
de historie van het bedrijf. Door de vele
ervan kregen zelfs de monumentenstatus
onderwijs, bedrijvigheid
verbouwingen en de wederopbouw na de
toegewezen. Bij de verdere ontwikkeling van
en maatschappelijke
brand in 1958 heeft het een groeiproces
dit deelgebied van Kanaaloevers krijgt deze
voorzieningen.
Vooruitblik
Welgelegenpark
de zomer duren. Het verkeer ondervindt
De drie kantoorvilla’s aan het Kanaalpad zijn
hier geen hinder van, de parkeerplaatsen
gereed. De bouw van de vier meer noorde-
blijven bruikbaar. De gemeente werkt aan
lijk gelegen villa’s laat nog op zich wachten.
een herinrichtingsplan voor Kanaal Noord
Dit is mede afhankelijk van een nieuw te
en voor de Kanaalstraat tot Stationstraat.
bouwen kantoorpand op de hoek van de
Met een promenade langs het kanaal komt
Deventerstraat waar nog geen koper voor is.
er meer ruimte voor fietser en voetganger.
Volgend jaar zullen de eerste bewoners hun
Ook komt er een steiger aan het water. Het
woning in het wooncomplex aan de Quarles
plan is in ontwikkeling, de uitvoering staat
van Uffordlaan betrekken. Medio 2009 zullen
gepland voor de tweede helft van 2009.
daar twee nieuwe pleinen worden aangelegd, aan de Quarles van Uffordlaan en aan
Welgelegen-Haven
het Hester Hoofterf. Op dit laatste plein komt
De laatste drie palazzi zijn opgeleverd aan
een kunstwerk van Floris Schoonderbeek (zie
de Baron Sloetkade. Er is een begin gemaakt
voorpagina).
met de herinrichting van de kaderuimte. Na de restauratie van de kademuur zal in
Haven-centrum
de loop van 2009 een voetpad met banken
Het bestemmingsplan is goedgekeurd door
en een groene bermstrook met bomen
de Provincie Gelderland en ligt nu ter visie.
worden aangelegd. Er komt ook een jeu
Verwacht wordt dat in in de loop van 2009
de boulesbaan. De bouw van een richting
de vergunning verleend wordt voor de eerste
de Deventerstraat gelegen wooncom-
woningbouw aan het kanaal, een complex
plex vordert gestaag. Het bouwplan voor
met ± 80 woningen. Grondgebonden stads-
twee slanke woontorens, New York Apart-
woningen aan een binnenhof en apparte-
ments, wordt voorbereid (zie pagina 2).
menten met uitzicht op het kanaal. Ook staat een restaurant met terras gepland. Recent is
Zuidoostpoort/Molenstraat
het Omnizorgcentrum in gebruik genomen.
Het eerste deel van Molenstraat-Centrum is
Dit gebouw met twee voorgevels, aan de
enkele jaren geleden gerealiseerd. In verband
Stationstraat en aan het nieuw te vormen
met de bouwactiviteiten is de uitvoering
plein in Haven-Centrum, is het eerste nieuwe
gefaseerd. Naar verwachting start in de loop
gebouw binnen dit deelgebied.
van 2009 de aanleg van een tweede deel, de zuidzijde van de nieuwe straat tussen
Havenkade
de Molendwarsstraat en de Stationsstraat.
Begin 2009 begint het Waterschap Veluwe
Er komt een nieuw trottoir, een vrij liggend
met het herstel van de oude kademuren.
fietspad en een parkeerstrook met bomen.
De muur aan Kanaal Noord wordt ver-
De hoofdrijbaan wordt naar het noorden
nieuwd, de muur aan de Baron Sloetkade
verschoven.
gerestaureerd. Het werk zal minimaal tot
Welgelegen-Haven Welgelegen-Centrum Havenkade Fietsbrug
Oostelijke Verbindingsweg
Welgelegenpark
Koningshaven Haven-Centrum Zuidoostpoort Stadskade Veldhuis
Welgelegenbrug
Ook actief op internet Kanaaloevers beslaat een gebied van 40 hectare in het hart van Apeldoorn. Het heeft een sprekend verleden, heden en toekomst die nauw met elkaar verbonden zijn. Er zijn nieuwe wijken gerealiseerd en er zijn wijken die alleen nog maar op papier bestaan. Het is een gebied vol bedrijvigheid en vernieuwing. U kunt nu helemaal op de hoogte blijven van alle ontwikkelingen en activiteiten. Gewoon bij u thuis op de computer of laptop via onze vernieuwde website: www.apeldoorn.nl/kanaaloevers
Duidelijke indeling
wijken van Kanaaloevers en het centrum
menu ‘verblijven’ doen wij ons best
De website is voorzien van mooie foto’s
van Apeldoorn bereiken. Op de website
om dit gevoel voor u te verklaren.
en is overzichtelijk ingedeeld met een
leest u nog meer over de toegangswegen
duidelijk keuzemenu. Zo kunt u voor het
en markante plekken binnen het gebied.
Actueel Niet op de laatste plaats vindt u op de
menu ‘algemene informatie’ kiezen waar u meer leest over het gebied. Er wordt over
Veelzijdig gebied
website heel veel actuele informatie.
de geschiedenis verteld en de visie op de
Binnen Kanaaloevers vindt u de rust om
Zoals het aanbod van woningen en
toekomst. Wat zijn de plannen en voor
heerlijk langs het water te wandelen en af
bedrijfspanden. Wanneer bepaalde delen
welke aanpak wordt gekozen? Ook de
en toe op een bankje uit te rusten om te
van de wijk bouw- en woonrijp gemaakt
verschillende buurten worden beschreven.
genieten van het uitzicht. Bijvoorbeeld op
worden en data waarop interessante
Met zowel aandacht voor de nieuwe als
de plek waar de historische haven hersteld
informatiebijeenkomsten gehouden
voor de nog te realiseren buurten.
wordt. En wat maakt dat Kanaaloevers
worden staan tijdig vermeld. Bijzondere
ook zo’n fijn gebied is om te wonen en
gebeurtenissen zoals een bouwstart of
Bereikbaarheid
te werken? Wat geeft het gevoel van
opening worden aangekondigd. Ook kunt
Er zijn verschillende mogelijkheden om
veiligheid en overzichtelijkheid dat
u de voorgaande nieuwsbrieven bekijken.
Kanaaloevers te bereiken met de bus of
kinderen er graag spelen? Wat maakt dat
U ziet het, deze vernieuwde website is
auto. De bewoners parkeren er in garages
de Drakenbootraces op het kanaal al een
een absolute aanrader om op de hoogte
op eigen terrein, hierdoor zijn er voldoende
aantal jaren zoveel publiek trekken? En wat
te zijn en te blijven. Bekijk vandaag nog
parkeerplaatsen voor bezoekers. Ook
dacht u van het sfeervolle Kanaalconcert
alle informatie over Kanaaloevers op:
lopend en fietsend kunt u via de fiets- en
waarover we u in de vorige nieuwsbrief
www.apeldoorn.nl/kanaaloevers
loopbrug ‘De Freule’ de verschillende
uitgebreid verteld hebben? Onder het
Colofon De nieuwsbrief Kanaaloevers verschijnt
Redactieadres
Tekst Gorkink Communicatie, Unimots
periodiek en is een gezamenlijk initiatief van
Gemeente Apeldoorn,
Fotografie Allard van den Hoek;
de gemeente Apeldoorn en de betrokken
Dienst Ruimtelijke Ontwikkeling,
Maarten Sprangh; Coda Museum;
projectontwikkelaars Loostad, Ons Huis,
Postbus 9033, 7300 ES Apeldoorn
Ontwikkelings Maatschappij Apeldoorn
Woonmensen, Dura Vermeer en OMA
Voor vragen kunt u terecht bij projectleider
Vormgeving Vormvisie BNO, Apeldoorn
(Ontwikkelings Maatschappij Apeldoorn)
Huub Selen, tel. (055) 580 25 16.
Druk Thieme, Apeldoorn
U kunt ook kijken op
Oplage 4.000 exemplaren
www.apeldoorn.nl/kanaaloevers
Winter 2008
This project has received European Regional Development Funding through the INTERREG IIIB Community Initiative