AARDRIJKSKUNDE 4ASO
B
e
d
a
b
>
c
f
6
Figuur 1: Afrika staatkundig
DEEL 3: AFRIKA, PAGINA 1
1
Duid volgende breedtelijnen aan op de kaart, die je op pagina 1 kan vinden. !
DE EVENAAR (rood)
!
DE KREEFTSKEERKRING (groen – KKK)
!
DE STEENBOKSKEERKRING (groen – SKK)
Wat valt je op nu je, na het aanduiden van de breedtelijnen, naar de ligging van Afrika kijkt? ___________________________________________________________________________________________________ Het grootste gedeelte van Afrika ligt in het ___________________________ halfrond.
2
Afrika wordt van Europa gescheiden door: !
__________________________ (a)
!
__________________________ (b)
Afrika en Azië worden met elkaar verbonden door: !
__________________________ (c) Figuur 2: grens Afrika en Azië
De kusten van de Middellandse Zee, de Rode Zee, de Indische Oceaan en de Atlantische Oceaan zijn weinig ingesneden, waardoor men spreekt van een massief continent. Behalve Madagaskar (37) ontdek je slechts enkele andere eilandengroepen:
3
!
__________________________ (d)
!
__________________________ (e)
!
__________________________ (f)
Teken op de kaart (pagina 1) een rechte lijn tussen Dakar en Hafun. !
De afstand van het meest westelijke punt (Dakar) en meest oostelijke punt (Hafun) is: _______________________ (berekening:________________________________________________________________________________)
Teken op de kaart (pagina 1) een rechte lijn tussen Tunis en Kaapstad. !
De afstand tussen het meest noordelijke punt (Tunis) en meest zuidelijke punt (Kaapstad) is: _________________ (berekening: ________________________________________________________________________________)
AARDRIJKSKUNDE 4ASO
DEEL 3: AFRIKA, PAGINA 2
De tabel hieronder hoort bij de bijgevoegde staatkundige kaart op pagina 1. Vul de tabel in met behulp van de atlas.
1
17
2
18
Burkina Faso
34
3
19
Ghana
35
4
Libië
33
Botswana
20
36
5
21
37
Madagaskar
6
22
Centraal-Afrikaanse Republiek
38
Eritrea
7
Mali
23
Gabon
39
Djibouti
8
Niger
24
Kongo
40
Gambia
41
Guinee Bissau
42
Togo
9
25
10
26
11
27
43
Benin
28
44
Equatoriaal Guinea (Westelijke Sahara)
12
Somalië
13
Uganda
29
Angola
45
14
Guinee
30
Zambia
46
15
Sierra Leone
31
Malawi
47
16
Liberia
32
De landen die je zelf dient in te vullen, verdienen bijzondere aandacht bij het instuderen!
AARDRIJKSKUNDE 4ASO
DEEL 3: AFRIKA, PAGINA 3
>6 " +*/6 ./ *
Figuur 3: Afrika natuurkundig
Figuren 4,5 en 6: De Grote Slenk
AARDRIJKSKUNDE 4ASO
DEEL 3: AFRIKA, PAGINA 4
1
Bestudeer de fysische kaart van Afrika in je atlas. In welke kolom horen volgende beschrijvingen thuis? 1.
Hooggebergten vinden we o.a. in de Sahara en het zijn geïsoleerde bergen tussen de plateaus.
2.
Grote meren zoals het Victoriameer en restmeren zoals het Tsjaadmeer.
3.
Beperkt zich tot een smalle strook aan de kusten.
4.
De hoogste bergen komen voor in het oosten: de Mt. Kenya en de Kilimanjaro.
5.
Hier domineren uitgestrekte plateaulandschappen met uitgestrekte ‘ingezakte’ gebieden of bekkens. LAAGLAND
MIDDELLAND
HOOGLAND
Schrijf op onderstaande west-oostprofiel van Afrika (nabij de evenaar) in elke rechthoek de juiste naam.
2
Figuur 7: west-oostprofiel Afrika
Onderzoek aan de hand van de figuren (4 t.e.m. 6) op pagina 4 en je atlas of volgende uitspraken correct zijn of niet. Pas de onderstreepte woorden aan indien de uitspraak niet klopt. DE GROTE SLENK !
In West-Afrika hebben enorme inwendige krachten barsten doen ontstaan in de aardkorst.
J
F
!
De slenk begint bij Mozambique en loopt verder door via Ethiopië, de Rode Zee tot Libanon.
J
F
!
In de slenk treffen we talrijke meren en vulkanen aan.
J
F
!
De vulkanische gronden in de buurt zijn zeer onvruchtbaar.
J
F
Duid de Grote Slenk aan op het west-oostprofiel (figuur 7) van Afrika.
AARDRIJKSKUNDE 4ASO
DEEL 3: AFRIKA, PAGINA 5
De tabel hieronder hoort bij de bijgevoegde fysische kaart op pagina 4. Vul de tabel in met behulp van de atlas.
ZEEGRENZEN, GOLF Golf van Guinee
VII
Middellandse Zee
VIII
Rode Zee
RIVIEREN
Atlantische Oceaan
Oranjerivier
Golf van Aden
Niger
Indische Oceaan
Nijl
RELIËFGEBIEDEN
Zambezi
VLAKTEN
Kongo
Vlakte van Mauritanië
EILAND, EILANDENGROEP
Vlakte van Somalië
Madeira-archipel
Vlakte van Mozambique
Madagaskar
Vlakte van Libië
Canarische Eilanden
KOMMEN
MEREN
Nijlkom
Victoriameer
Kongokom
Tsjaadmeer
Kalaharikom
Turkanameer
Tsjaadkom
Tanganjikameer
MASSIEVEN, HOOGLANDEN Oost-Afrikaans Hoogland Ethiopisch Hoogland
Malawimeer Kivumeer VULKANEN
Tibestimassief
Ruwenzori
Ahaggarmassief
Kilimanjaro
JONG GEBERGTE M
WERELDDELEN
WOESTIJNEN Namib Sahara
AARDRIJKSKUNDE 4ASO
DEEL 3: AFRIKA, PAGINA 6
> B
Figuur 8: klimaatkaart Afrika
1
2
3
4
Figuren 10, 11, 12 & 13: klimatogrammen Afrika
W
1
Figuur 9: vegetatiekaart Afrika
2
3
4 Figuren 14, 15, 16 & 17: klimatogrammen Afrika
AARDRIJKSKUNDE 4ASO
DEEL 3: AFRIKA, PAGINA 7
1
Vul de tabel in aan de hand van je atlas en het bronmateriaal op pagina 7. LIGGING
KLIMAATTYPE
KLIMATOGRAM
VEGETATIEZONE
FOTO
(figuur 8)
(figuren 10-13)
(figuur 9)
(figuren 14-17)
Rond de evenaar Verder weg van de evenaar Nog verder weg van de evenaar Middellandse Zee + kusten Kaapstad
Wat is er zo bijzonder aan de klimaatverdeling die Afrika bezit? ___________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________
Van wat zijn de verschillen in vegetatie een gevolg? De klimatogrammen op pagina 7 kunnen je helpen om een antwoord te formuleren. ___________________________________________________________________________________________________
2
Schrap wat niet past en vul de ontbrekende woorden in aan de hand van onderstaande figuur. Wanneer de zon loodrecht op een plaats schijnt, veroorzaakt de hitte voor een sterke ______________________. De opstijgende lucht KOELT AF / WARMT OP met de hoogte en ______________________.
Zo
ontstaan er ZENITALE REGENS in de tropische zone. Figuur 18: cyclus zenitale regens en passaatwinden
Op een hoogte van + ____ km is de lucht sterk AFGEKOELD / OPGEWARMD, DAALT / STIJGT ze langzaam en verplaatst ze zich naar het noorden en het zuiden. Aan de keerkringen naderen de luchtstromen het aardoppervlak en keren ze als PASSAATWINDEN terug naar ________________________.
AARDRIJKSKUNDE 4ASO
DEEL 3: AFRIKA, PAGINA 8
>
Figuur 19: ba
sisstati
stieken
Afrika
Figuur 21: kinderen helpen mee in het huishouden
Figuur 20: etnische samenstelling Afrika
g olkin na v e b ij anse r met b d.i. a k i r a f a e, De A ieder j sen to roei en e g mt nee iljoen m sterkst De be- e . 23 m 2,4% d lddelen erdoor e t h r i me lle we belt r. b u a d van ing ver 29 jaa rranova 4 volk om de Bron: Te
Figuur 22: medisch onderzoek door vrijwilligers Figuur 23: bevolkingsdichtheid Afrika
AARDRIJKSKUNDE 4ASO
DEEL 3: AFRIKA, PAGINA 9
1
Vul onderstaande vragen in aan de hand van de bronnen op pagina 9. totale bevolking:
____________________
oppervlakte:
____________________
bevolkingsdichtheid:
__________________
De bevolkingsdichtheidskaart op pagina 9 bewijst dat de bevolking REGELMATIG / ONREGELMATIG verspreid is. !
dichtbevolkte streken:
(praktisch) onbewoonbare streken:
!
•
_______________________
•
_______________________
•
_______________________
•
_______________________
•
_______________________
Wat is een logische verklaring voor deze bevolkingsspreiding? ___________________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________________
2
Vul onderstaande vragen in aan de hand van de bronnen op pagina 9. Afrika is het continent met het hoogste cijfer voor de bevolkingsgroei, nl. ________ %. Oorzaken voor deze sterke groei zijn: !
3
geboortecijfers zijn er HOOG / LAAG
!
sterftecijfers zijn er DALEND / STIJGEND
Waarom zijn de Afrikaanse gezinnen kinderrijk?
Wat is de reden dat het sterftecijfer op deze wijze evolueert?
_________________________________________
____________________________________________________
_________________________________________
____________________________________________________
Vul onderstaande vragen in aan de hand van de bronnen op pagina 9. De Sahara verdeelt Afrika in twee delen: !
ten noorden: _________________________
!
ten zuiden : _________________________
• de Arabische taal overheerst
•
armste regio in de wereld
Som enkele oorzaken van deze erbarmelijke leefomstandigheden op. !
__________________________________
!
__________________________________
!
__________________________________
!
__________________________________
AARDRIJKSKUNDE 4ASO
DEEL 3: AFRIKA, PAGINA 10
