lange ervaring van deze mentor een rol spelen, want ik krijg meer mogelijkheden aangereikt. Door een geheel andere voorkant te kiezen, lijkt de gewraakte tak ineens minder storend te worden. De mentor denkt dat het er uiteindelijk wel op zal uitdraaien dat de tak toch zal moeten verdwijnen. Voorzichtig opbouwen is het credo. Eerst de belangrijkste takken bedraden en in vorm zetten. Stapje voor stapje. Natuurlijk is dit stukje geschreven met een vette knipoog naar de bedenkers. Maar mijn eerdere aarzeling om mee te doen met de “Persoonlijke boom” is geheel verdwenen en ik ben een stuk wijzer geworden. Mede Koyanen, steun dit uitstekende initiatief en doe mee. Want het verdient te slagen! Ik zou bijna zeggen ‘één voor allen, allen voor één!’
DRUKWERK
Jan van Santen
KOYA bij ‘Kom in de kas’ in Poeldijk
Uitgave van Bonsaivereniging KOYA Regio West Nederland Pagina 16
Mei 2010 19e jaargang nr. 3 Pagina
Bestuursleden Bonsaivereniging KOYA Eric ter Lingen (mail:
[email protected]) Voorzitter Tel.: 071 - 361 38 84 Jos van Liempt (mail:
[email protected]) Secretaris / Vice Voorzitter Tel.: 010 - 451 84 47 Jaap Zuyderduyn (mail:
[email protected]) Tel: 06 - 14 58 29 05 Ledenadministratie / Beheer website Website: http://www.koya.nl
Uitgifte KOYA bulletin 2010
Anton v.d. Zande (mail:
[email protected]) Penningmeester Tel.: 0174 - 29 53 68 Rabobankrekening: 11.55.87.403 t.n.v. Bonsaivereniging "KOYA", Kwintsheul
Inleveren kopij 10 februari 10 april 10 augustus 10 oktober 5 december
Uitgifte bulletin Maart Mei September November Vóór Kerstdagen
Pauline Smilde (mail:
[email protected]) Algemeen bestuurslid en Public relations Tel.: 070 - 387 21 86 Kopij voor ons volgende KOYA-bulletin gaarne vóór 10 augustus 2010 inleveren bij: Paul Wolters (mail:
[email protected]) Redactie KOYA bulletin Tel.: 06 - 10 18 68 19. Bijeenkomsten starten altijd om 13.30 uur en worden gehouden in het gebouw "de Luifel" van tuinvereniging "Ons Ideaal" aan de Endehoekseweg 10 in Rijswijk (bij crematorium Eikelenburg). Werkmiddagen 2010: iedere 4e zaterdag van 13.30 tot 17.00 uur op 27 februari, 20 maart, 24 april, 26 juni, 23 oktober en 13 november op Plaats Langeveld 5 in Monster (voorbij Parnassia).
Overname van artikelen of gedeelten hiervan uitsluitend toegestaan met toestemming van het bestuur en met duidelijke bronvermelding. Pagina 2
27 februari was het zover. Vol zelfvertrouwen ben ik met mijn toekomstige trots richting Monster getogen. Bij aankomst trof ik al direct één van de Musketiers aan. ‘Is dat jouw bijdrage’, vroeg hij, mij hierbij wat uitdagend aankijkend. Hij wekte de indruk dat hij, indien nodig, geen moment zou aarzelen om zijn degen te trekken. IJzig kalm beantwoorde ik zijn, inmiddels mindere stoere blik, met ‘wat dacht jij zelf?’ gevolgd door ‘en, vindt je ervan?’ Hij: ‘niet verkeerd’ gevolgd door ‘effe wachten op de fotograaf’. Gewoon een lekkere korte dialoog. Hou ik wel van. Vol verwachting op de komst van de fotograaf, zijn we vervolgens met andere vroege leden de werktafels gaan opstellen. Inmiddels was de andere broeder in het kwaad de kas van Gerard binnengewandeld, de camera losjes in de hand. Na het maken van de benodigde kiekjes werd zowel de boom, als de eigenaar meegetroond naar het kantoor van Gerard. Nu ging het pas echt beginnen. Vragen zoals: 1. ‘hoe kom je eraan?’ of: 2. ‘wat is het eigenlijk voor soort’ tot: 3. ‘welke stijl denk je aan?’ kon ik, dankzij een goede voorbereiding, fluks beantwoorden. 1. ‘gekocht van Teunis Jan Klein’ 2. ‘een Jeneverbes’ 3. ‘een semi-cascade’. Hierna kwam het serieuze werk. Er zou nu een zogenaamde TAP-keuring worden uitgevoerd. Stelselmatig werd(en) de stam, de gesteltakken, de fijne vertakking, het loof, de wortelvoet en de algehele gesteldheid (istie wel gezond?) opgenomen. Beide keurmeesters (Jaap en Stefan) nemen deze taak zeer serieus en zijn het niet altijd direct met elkaar eens. Toch komt er uiteindelijk, met inspraak van mijzelf, een eensluidend oordeel uit. Mijn pre-bonsai in de dop komt er helemaal niet zo slecht vanaf. Er is echter één tak die geheel tegen de groeirichting in gaat en daar moet natuurlijk iets mee worden gedaan!? Bij mijn bedoelde ontwerp, semi-cascade dus, zit die tak echt totaal verkeerd geplaatst. Als de boom gestyled zou worden als cascade, is hij al een stuk minder storend. Behept met een eigen willetje, was dit voor mij geen optie. Ik hou vast aan mijn eerdere ingeving. Geen punt voor de heren. De tak buigen in de goede richting lijkt een onbegonnen zaak, dus wellicht is maskeren dan een mogelijkheid. Ik stel nog voor om het onwillige ledemaat te snoeien, maar dat laat weer een erg lege ruimte. Minder is meer, is niet in alle gevallen toepasselijk. De uiteindelijke beslissing blijft bij mij liggen. Alle vergaarde informatie wordt opgeslagen op de begeerlijke KOYA usb-stick en aan mij overgedragen. Volgend jaar willen de heren de boom graag terug zien. De volgende “Persoonlijke boom” deelnemer kan worden opgehaald. Met een goed gevoel en een usb-stick rijker loop ik, al mijmerend, met mijn Jeneverbes terug naar mijn werkplekje. Ik besluit een aanwezige mentor te raadplegen. Ik vertel hem van de plannen die ik heb met deze boom. Ik krijg te horen dat er een tak tegen de groeirichting in staat en dat daar toch echt iets mee moet gebeuren. Als ik zou kiezen voor een cascade zou de tak al een stuk minder storend zijn! Nu blijkt dus dat onze Musketiers het goed gezien hebben. Ook nu blijf ik vasthouden (ik ben soms zo eigenwijs) aan een semi-cascade. Nu gaat de Pagina 15
Mijn ervaring met het fenomeen “Persoonlijke boom”. Geruime tijd terug werd al eens aangekondigd dat er een initiatief in het leven zou worden geroepen om de kwaliteit van onze bomen te liften. Wie wil dat nou niet?! Ik wel in ieder geval. Dit leuke idee komt uit de koker van Eric, Stefan en Jaap, u kent ze wel, onze “drie Musketiers” De kapstok waaraan dit geheel is opgehangen kreeg de titel “Persoonlijke boom” Tijdens de ALV van 13 februari werden de aanwezige leden getrakteerd op een uitvoerige uitleg, ik meen door Aramis (of was het Porthos?), over wat nu eigenlijk de bedoeling is van die “Persoonlijke boom”. Zoals gezegd, Aramis deed het woord en Athos (of was hij nou Porthos?) deed de begeleidende plaatjes. Eric, onze voorzitter stond als een soort vierde Musketier, jawel D’Artagnan, met een regelmatig goedkeurende hoofdknik de zaak gade te slaan. Hij was duidelijk van mening dat zijn mede zwaardzwaaiers dit varkentje eens ruim in het sop aan het zetten waren. Het moet gezegd, het kwam zeer overtuigend over. Zo zeer zelfs, dat ik mezelf al snel liet overhalen om me aan te melden met een door mij uitgezochte struik. Ik moest natuurlijk wel eerst even deze sessie uitzitten, alvorens mij te kunnen storten op de benodigde inschrijfformulieren. Als klap op de vuurpijl werd er ook nog eens een usb-stick, bedrukt met KOYA logo, in het vooruitzicht gesteld. Let op! Dat wordt een collectors item. Eerlijk gezegd had ik vooraf wel wat twijfels of ik me zou aanmelden. Ik kan nou niet direct zeggen dat ik fantastisch bonsaiwaardig materiaal ik de tuin heb staan en dat is nog zacht uitgedrukt. Bovendien wordt er nu van mij verwacht dat ik mij minstens één keer per jaar kwetsbaar op stel en mijn gekozen boompje aan de goegemeente en deskundigen toon, om misschien wel te horen dat ik niet goed bezig ben. En daar zit em nou precies de kneep. Ik ben lid geworden van een bonsaivereniging om wat te leren! En daar hoort (positieve) kritiek zeker bij. Mijn tweede gedachte was dus: ik neem deze handschoen op en sta over een paar jaar, met dank aan mijn mede bonsaiisten, op een tentoonstelling met mijn topstuk. Die Musketiers hebben bovendien een Kardinaal Richelieu nodig om zelf iets voor te stellen, anders staan ze er ook maar een beetje mietig bij. Ik heb ook al zo’n paars keppeltje gekocht, om mee te oefenen voor de spiegel. Direct na het laatste fluitsignaal ben ik op zoek gegaan naar de bewuste inschrijfformulieren, mis! Er waren blijkbaar meer liefhebbers die zich uitgedaagd voelden (of de usb-stick wilden hebben) en waren aan de wandel gegaan met de paperassen. Helemaal niks aan de hand, suste ons opperhoofd, ‘je kunt je ook per e-mail bij mij aanmelden’ ‘of bij een van die andere capedragers’ Zo gezegd, zo gedaan. Nog dezelfde avond heb ik me digitaal verbonden aan de “Persoonlijk boom”. Gelijk afgesproken dat ik mijn kunstwerk in wording op de eerste werkmiddag van 2010, in de altijd gezellige kas van Gerard, zou voorstellen aan twee van de initiatiefnemers. Pagina 14
Programma komende maanden 2010 - 30 april & 1 mei
Opendagen Esveld, Rijneveld 72 in Boskoop.
- 15 mei
Boomselectie & KOYA tentoonstelling in Monster.
- 5 juni
Op weg naar succes: vervolg persoonlijke boom en boomselectie door mentor in Rijswijk.
- 12 & 13 juni
4e Bonsaitentoonstelling van het Westen in Delft.
- 26 juni
4e werkmiddag in Monster.
Van de bestuurstafel KOYA tentoonstelling en boomselectie (15 mei) In het vorige bulletin is er gesproken over hoe leuk het is om met de tentoonstelling van KOYA mee te doen. Voor alle duidelijkheid wil ik iedereen er nogmaals op wijzen dat op zaterdagmiddag 15 mei bij Gerard in de schuur dit plaatsvindt. De ruimte wordt weer netjes omgetoverd voor de jaarlijkse tentoonstelling. Er zal die middag ook een selectie plaatsvinden voor de NBS later dit jaar in Apeldoorn. Hier zijn 10 plaatsen gereserveerd voor de bonsai van onze leden. Tevens kunt aangeven of de bonsai bij de tentoonstelling van het Westen geplaatst mag worden. Dit betekent 12 en 13 juni een heel weekend lang bonsai presentatie. KOYA gaat dit samen met BV Rijnmond en BV Zuid Holland weer in de Botanische tuin in Delft organiseren. U ziet het gelegenheid genoeg om de bonsai te showen. Er wordt weer veel verwacht van u en de bonsai. De tentoonstellingscommissie zal u graag met inrichten, of het verzorgen van materialen willen helpen. Hiervoor kunt u altijd Dhr. Kees v.d Pot of Anton v.d Zande benaderen. Wij zien u graag op deze bijeenkomsten. Werkmiddag (26 juni) Als u dit leest geniet u hoogstwaarschijnlijk van uw nieuwe aankopen die u op Pagina 3
de veiling in april hebt gekocht. Uiteraard moet er nog van alles gebeuren aan die bomen want zelfs op de bonsaiveiling zult u geen 100 % perfecte bonsai kopen. Dus wat let u om met uw nieuwe aankopen naar de werkmiddagen in Monster te komen en daar te werken aan verbetering. Vergeet ook niet om ze eventueel aan te melden voor de persoonlijke boom. Op weg naar succes (5 juni) U kunt op deze middag weer lekker sjouwen en uw bomen aan de mentoren en mede leden van KOYA tonen. Ze zullen worden besproken en hoogstwaarschijnlijk zult u beladen met uiteraard uw bomen en met veel tips weer tuinwaarts keren. Altijd weer een leuke en vooral ook een leerzame middag. U leert niet alleen van de bespreking van uw eigen bomen maar zeker ook van de bespreking van de bomen van anderen. Ook zal op die middag ruimte en tijd worden gereserveerd voor de “Persoonlijke Boom”. Tentoonstelling van het Westen (12 en 13 juni) We hebben al enkele jaren kunnen genieten van de tentoonstelling van het Westen die in juni wordt georganiseerd. Initiatiefnemer was Christiaan Yeh. Dit jaar is de organisatie door Christiaan overgedragen aan enkele andere bonsai liefhebbers. Dus reserveer een van de dagen in dit weekend voor een bezoek aan de botanische tuin in Delft (Poortlandplein 6) en u zult genieten van een hele leuke en mooie bonsai tentoonstelling. Tevens zullen er ook diverse andere activiteiten worden georganiseerd zoals de verkoop van bonsai spullen. Ook KOYA zal dit jaar weer een gedeelte van de tentoonstelling verzorgen. Dat betekent dan ook meteen dat we uiteraard weer mensen zoeken die mee willen helpen om deze tentoonstelling tot een succes te maken. Waarschijnlijk zijn er helpers nodig bij het opbouwen en inrichten van de tentoonstelling en kraampjes, bij de “bewaking” van de bonsai, het beantwoorden van vragen van het publiek en bij het opruimen van het geheel. Geef u, als u mee wilt helpen aan deze bijzonder leuke activiteit op als helper bij Anton v.d Zande of Jos v. Liempt. NTC van KOYA Net als in het vorige jaar gaat de KOYA New Talent Contest (NTC) vanwege het gebrek aan kandidaten dit jaar niet door, we hebben maar een kandidaat gevonden en een wedstrijd met een deelnemer is niet echt serieus. We laten het daar als bestuur en mentoren overigens niet bij. Dit jaar zullen we broeden op een manier waarbij we gewoon weer een leuke KOYA NTC kunnen
coaching worden foto’s gemaakt en een formulier met tips en aanbevelingen ingevuld. Deze foto’s en formulieren worden op de USB-stick geplaatst. Inhoud van de USB-stick (met KOYA logo) De eigenaar van de boom krijgt van KOYA een USB-stick en is vervolgens zelf verantwoordelijk voor het bewaren van de gegevens. Bij dit project hoort een USB-stick. Op de stick vindt u de volgende documenten: • KOYA's persoonlijke boom.pdf >> uitleg over de persoonlijke boom. • Persoonlijke boom >> ‘Keuringsformulier.pdf’ • Foto’s >> foto’s van de bijeenkomsten >> ‘Foto’s gemaakt bij diverse bijeenkomsten’ • Foto’s >> Persoonlijke boom >> ‘ Foto’s van de persoonlijke boom’ Registratie van de bomen Het nummer van de persoonlijke boom wordt bepaald door:
_<jaartal>_.pdf KOYA website Op de KOYA website worden de TAP-keuringen ook gepubliceerd. Zie: http://www.koya.nl Aan de plaatsing op de website kunnen echter geen rechten worden ontleend. Adobe acrobat reader Alle documenten gemaakt door KOYA worden aangeboden als PDF-bestand. Als u problemen heeft met het openen van de bestanden kunt u een gratis versie downloaden via de volgende website: http://get.adobe.com/nl/reader/ Reglementen Tot slot nog even de belangrijkste spelregels en uitgangspunten op een rijtje: 1. Het is de bedoeling dat de ‘persoonlijke boom’ tenminste één keer per jaar aan te bieden voor een bonsai-coaching, (we moeten in de praktijk nog ervaren of dit haalbaar is). 2. Als de eigenaar van de boom zijn boom aanbiedt, levert hij tevens de bijbehorende USB-stick in. 3. Voor optimale planning is het wenselijk dat men zich ruim van te voren voor een bonsai-coaching inschrijft (termijn nader te bepalen). 4. De geleverde USB-stick blijft eigendom van KOYA. 5. Het is bijna overbodig om te stellen, maar er wordt van de deelnemer verwacht dat deze actief aan de betreffende boom werkt. De ‘Persoonlijke boom-commissie’
Pagina 4
Pagina 13
Koya’s Persoonlijke Boom (Uitleg wat we hier mee willen en bedoelen). Hoe het idee is ontstaan In het kader van de mentorenopleiding die Jaap, Stefan en Eric hebben gevolgd, is het onderdeel “keuren” recentelijk aan bod geweest. Het laten “keuren” van een boom kan men beter vertalen als het evalueren of waarderen van een boom. Het kan erop lijken dat het element “competitie” bij keuren een rol speelt, (het resultaat van een keuring wordt in punten uitgedrukt) maar het gaat hier hoofdzakelijk om een mening te geven over een Bonsai. De NBV en ook KOYA streeft ernaar om Bonsai op een hoger niveau te brengen en om de leden te blijven enthousiasmeren. Daarom heeft het bestuur het project “ De persoonlijke boom” bedacht dat gericht is op de ontwikkeling van de bonsaïst. Iedereen doet aan bonsai op zijn eigen niveau. Hierbij wordt men geholpen door de mentoren. Steekwoorden zijn hierbij: coachend, opbouwend en leerzaam. De aanbevelingen worden in een veilige omgeving gedaan, deze aanbevelingen zijn puur opbouwend bedoeld en er wordt zorgvuldig omgegaan met ieders gegevens. Immers, KOYA streeft na dat men plezier in zijn of haar hobby heeft en ook houdt! Doelstelling De doelstellingen die we voor ogen hebben met de ‘persoonlijke boom’ zijn: 1. Het bevorderen van de kwaliteit van de boom. 2. Het stimuleren van het tentoonstellen van de eigen boom. 3. Het vergroten van de betrokkenheid van de leden bij de club. 4. Het vergroten van de betrokkenheid van de club bij de leden. Uw persoonlijke boom Welke boom komt voor uw ‘persoonlijke boom’ in aanmerking? Kies uit uw eigen collectie één boom die voor u het meest interessant is om in de loop der jaren te blijven ‘volgen’. Dit kan uw favoriete boom zijn die al bijna perfect is, maar ook een veelbelovende pré-bonsai waar u wel een fantastisch idee bij heeft, maar nog geen plan van aanpak.
houden in de toekomst. Daar zal degene die zich voor dit jaar heeft aangemeld waarschijnlijk bij worden betrokken. Een van de mogelijkheden die we hebben is deze kandidaat en enkele anderen gedurende bijvoorbeeld een jaar te begeleiden naar de KOYA NTC toe. Vervolgens houden we dan een serieuze wedstrijd met alleen KOYA bonsaïsten. Daarna kunnen we dan ook weer een kandidaat afvaardigen naar de landelijke NTC van de NBV. Persoonlijke boom Inmiddels weten we allemaal wel wat de “persoonlijke boom” inhoudt. Al diverse leden hebben zich met een boom hiervoor aangemeld. Er is op dit moment nog ruimte voor nog meer leden met bomen dus als u met een van uw bomen een soort verbeteringstraject wilt ingaan geef u en uw boom dan op. Benader hiervoor Jaap of Stefan en zij zullen u verder helpen. Bestuurssamenstelling Al in de Algemene Leden Vergadering van KOYA 2010 vermeld, het volgende jaar treden Eric en Pauline af als bestuurslid. Daarmee zijn we begin volgend jaar een voorzitter en een algemeen bestuurslid (o.a. PR zaken) kwijt. We proberen, om de continuïteit er in te houden, al tijdig vervanging te regelen. Dat betekent dat we op korte termijn twee nieuwe bestuursleden zouden willen hebben, zij kunnen dan nog een paar maanden “meelopen” om de gang van zaken binnen KOYA vanuit een bestuurspositie te leren kennen. Als we geen nieuwe voorzitter vinden en geen nieuw bestuurslid die de PR zaken op zich wil nemen, dan zitten we straks als vereniging echt in de problemen, dat zal ten koste gaan van het jaarprogramma en daar gaat het bij KOYA tenslotte om.
Bonsai-coaching Voor optimale planning is het wenselijk dat men zich ruim van te voren voor een keuring inschrijft (termijn nader te bepalen).De bonsai-coaching vindt plaats voorafgaand aan de maandelijkse reguliere bijeenkomsten. Incidenteel kan dit ook voorafgaand aan de werkmiddagen plaatsvinden. Bij de bonsai-coaching krijgt de bonsaïst altijd de gelegenheid om een toelichting te geven. De boom wordt beoordeeld op basis van een TAP-keuring. De TAP-keuring is een door de NBV ontwikkelde keuring om de ontwikkeling van de boom in kaart te brengen en vervolgens te verbeteren. Bij elke bonsai-
Dus geef jezelf een kans om ook eens een bestuursfunctie op je te nemen, het valt echt reuze mee. Geef daarmee de vereniging een kans om het programma vol te houden en te verbeteren. De bestuur en de overige leden zullen je met open armen ontvangen!
Pagina 12
Pagina 5
Erix Apex (Met de Apex wordt de “top” van een bonsai bedoeld). (oftewel: wat is mij de laatste tijd opgevallen?) Size does’t matter (Vertaling voor Dirk: “De afmeting maakt niet uit ”.) De lengte van een Bonsai wordt gemeten vanaf het grondoppervlak tot aan de top, maar het valt niet altijd mee om afmeting van een Bonsai te kwalificeren. Grote Bonsai Omono of Dai Bonsai, (deze zijn maximaal 120 cm groot, en gemeten zonder pot) zijn zo genoemd omdat er hier twee, drie of zelfs vier man nodig zijn om hem te tillen. Grotere Bonsai (groter dan 120 cm) heten Hachi-Uye Bonsai en zijn meestal opgesteld op een plaats of terras, dus meer voor de welgestelde onder ons die een grote tuin hebben! Echter een bewerkte Bonsai, zonder pot, maar in een tuin gepland, worden (zelfs als hij kleiner dan 120 cm is) niet beschouwd als Bonsai, deze bomen noemen we Niwa-Gi. Middelmaten, de Chumono of Chiu Bonsai zijn zo groot die men makkelijk kan tillen en deze zijn tussen de 45 cm en 90 cm groot. Dus dat is een beetje de “gangbare” maat die we in onze Nederlandse tuinen hebben staan. De Katade-Mochi Bonsai zijn tussen de 21 en 38 cm echter dat hang een beetje van de stijl af, deze zijn met één hand te tillen, een beetje de “balkon maat”. Kleine bomen, uit het Japans letterlijk vertaald als “kleine artikelen”, heten Shohin (tot 21 cm) en zijn weer onder te verdelen in: Komono Bonsai deze meten tussen de 10 en 18 cm, en de z.g. Mame Bonsai, ook wel “hand palm” Bonsai , omdat er 3 of 4 op een hand passen. Bij Shohin geldt dat de juiste verhouding tussen de stam en hoogte belangrijk is, net zoals de grootte van de naalden, bladeren, vruchten of bloemen. Shohin Bonsai worden vaak samen opgesteld/tentoongesteld, watergift is bij Shohin zeer belangrijk, omdat de kleine potjes in de zomer snel uitdrogen. Dan is er nog de microscopische afmeting die men Keshitsubu of Shito noemt (maanzaad Bonsai) grootte 7 cm of minder, wordt direct in de pot gezaaid, voor het beste resultaat. De prijs van een Bonsai is soms omgekeerd evenredig met de afmeting van een Bonsai (Bent u laatst bij de groothandel geweest? Minus 25% is soms nog een heel bedrag. Dan kon u het zien). Kortom de afmeting telt niet, als u er maar plezier aan beleeft. Is dat niet met alles zo? Pagina 6
Anoplophora glabripennis (foto: Kenneth R. Law, USDA APHIS PPQ) Aantastingen zijn het beste te vinden door te letten op de volgende schadebeelden op bomen en struiken. - ronde uitvlieggaten (doorsnede 9-15 mm) - boormeel/zaagsel aan de voet van bomen of op takken - sapstromen (bloedingen) op de bast - bastvraat op dunnere takken in de kroon van de boom
Boormeel en schade door vraat van larven (foto: BFW, Oostenrijk). Bij het vermoeden van een aantasting of het aantreffen van een Aziatische boktor, vragen wij u de Plantenziektenkundige Dienst, onderdeel van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, hierover te informeren. Met meldingen of vragen over de Aziatische boktor kunt u terecht bij het gratis nummer van het LNV-loket (0800-2233322). Meer informatie is ook te vinden op de website van de Plantenziektenkundige Dienst (www.minlnv.nl/pd). Leen v. Nieuwkerk
Pagina 11
Op zoek naar de Aziatische boktor!
Kom in de Kas 2010
De Aziatische boktorren (Anoplophora glabripennis en Anoplophora chinensis) zijn organismen die veel schade kunnen veroorzaken in loofbomen en struiken. De boktorren komen van nature niet voor in Europa en vestiging moet worden voorkomen. De larven van de twee Anoplophora soorten leven van het hout van levende bomen. Ze vreten daarin lange ovale gangen die de boom of struik ernstig verzwakken. Hierbij ontstaat boormeel, dat vaak onder de boom of op takoksels is te vinden. In het voorjaar en de zomer ontwikkelen de larven zich tot boktorren. De kevers knagen een rond uitvlieggat en verlaten de boom. De uitvlieggaten van Anoplophora chinensis bevinden zich aan de voet van de stam of op wortels aan de oppervlakte, die van Anoplophora glabripennis hoger op de hoofdstam of op zijtakken. De Aziatische boktorren verspreiden zich door in hun directe omgeving eitjes te leggen in de bast van vele bomen en plantensoorten, waarbij de voorkeur uitgaat naar Esdoorns (Acer spp.). Bij het aantreffen van uitvlieggaten bestaat de kans op nieuw aangetaste bomen in de omgeving. De Aziatische boktorren zijn ongeveer 2,5 cm lang en zijn zwart met witte stippen. Ze hebben antennes die even lang of langer zijn dan het lichaam.
Het weekend (zaterdag 27 maart en zondag 28 maart) openden 12 bedrijven aan de Waellandweg en Casembrootlaan in Monster en Poeldijk hun deuren voor een record aantal bezoekers, in het kader van de jaarlijkse “Kom in de Kas”.
Anoplophora chinensis (foto: Matteo Maspero, Italie)
Hoe herkennen we de Aziatische boktorren? Uitvlieggaten kunnen voorkomen op de stam, zijtakken of op wortels.
(foto: PD) Pagina 10
Tijdens deze 33ste editie van “Kom in de Kas” met ditmaal als thema: Mooi, Lekker en Gezond, laten bedrijven zien wat de Nederlandse glastuinbouw zo bijzonder maakt. Een overweldigend aanbod aan mooie bloemen en planten en gezonde groenten, de biologische bestrijding van ziekten en plagen, het vakmanschap, de slimme toepassing van techniek. Ruim 29.000 bezoekers in alle leeftijden lieten zich verleiden tot een leerzaam en informatief bezoek aan de diverse glastuinbouwbedrijven die dit jaar aan “Kom in de Kas” meededen. Ook ditmaal was onze Bonsaivereniging KOYA weer van de partij. Hier vertellen de vrijwilligers wat u allemaal weer gemist heeft. Zaterdagochtend 27 maart Geen verslag ontvangen. Zaterdagmiddag 27 maart Ik was omstreeks 12.30 uur in de kas aanwezig waar Arie en Kees achter de tafel stonden en met toeschouwers aan het praten waren. Het is erg druk geweest en het zal mij niets verbazen als hier een paar nieuwe leden uit voort komen. Ik wil wel het komende jaar de gelegenheid krijgen om wat meer aan demo te kunnen doen. Want je kan veel vertellen, maar de mensen willen wat meer zien en dan komen de vragen van zelf. In de loop van de middag kwam ook de voorzitter van “Kom in de Kas” langs, waar ik even mee heb staan praten over het meebrengen van materiaal om een demo te kunnen doen. Dit moet allemaal voor aanvang geregeld zijn met de voorzitter. Dus het is mogelijk. Een ding weet ik zeker, dat ik volgend jaar weer van de partij wil zijn want het is een belevenis als je zo opgaat in je hobby. Ben Vermeer Zondagochtend 28 maart Ik was iets eerder gekomen omdat ik een demo ging geven met mijn Larixen en alle noodzakelijk spullen vóór de opening aanwezig moesten zijn. Vanaf aanvang tot laat na de sluiting is het hele terrein nm. ‘autovrij’. Al snel waren er de eerste bezoekers: gek eigenlijk omdat de meeste mensen bij 1 beginnen en wij op locatie 8 stonden. Vrijwel direct ben ik dus maar begonnen om alle bomen klaar te maken voor de Pagina 7
‘bosbeplanting’. Een van de voornaamste uitdagingen hierin was om de bomen goed verankerd te krijgen in de door Pauline gemaakte schaal. Gelukkig had Arjan, inmiddels ook gearriveerd, een paar bruikbare tips. Dus aan de slag en al gauw bleek dat de bomen behoorlijk lagen te verdrogen. Een beetje de vaart erin en na een goed uurtje waren de bomen geplaatst en konden de meegebrachte grond en het mos erbij. Ondertussen natuurlijk vragen beantwoord en bezoekers uitgelegd wat en waarom ik dit aan het doen was. Ik was tevreden met het resultaat: Anton minder omdat hiermee ook direct de demo was beëindigd. De beplanting nog even tentoongesteld en van een bezoeker het commentaar: ”Het lijkt wel ’n park”, aangehoord. Inmiddels werd het steeds drukker en vergaapte men zich aan de opgestelde bomen. Wat hier opvallend was dat veel bezoekers opmerkingen maakten over de leeftijd van de bomen en zich minder ‘bekommerden’ over de soort en de stijl. Het was weer een plezier om mensen enthousiast te kunnen maken voor bonsai: ik geloof zelfs dat we die ochtend ook een nieuw lid ‘gemaakt’ hebben. Tot volgend jaar Paul Wolters Zondagmiddag 28 maart Ik heb het stokje ’s-middags om 13.00 uur van Paul overgenomen. Inderdaad de gehele middag was het hartstikke druk, een lange brede stroom mensen die ook langs de KOYA stand trokken. Ik heb bijna alleen positieve reacties gehoord, zeker over de bomen die er stonden. Uiteraard was de bloeiende Forsythia weer een hele blikvanger, net als de Azalea terwijl die nog niet eens in bloei stonden. Ik heb veel gesproken met mensen en heb diverse keren het verhaal gehoord dat ze net ook zo’n boompje hebben gekregen en dat hij er niet al te best uitziet. Pagina 8
De vraag is dan natuurlijk wat is er aan de hand en kom alsjeblieft met een oplossing. Een soort telefonisch consult waarbij je de patiënt niet kunt zien dus ook niet weet of het een mens, een hond of een ander dier is en waarbij je dus ook de symptomen uit de tweede hand verneemt. Enkele “oplossingen” doen het dan altijd wel goed, bijvoorbeeld geef de bonsai voldoende water. Vaak krijg ik dan terug dat het voorschrift was dat de bonsai eens per week water gegeven moet worden. Hier ben ik altijd duidelijk in, een
dergelijk voorschrift vind ik per definitie onzin, de watergift moet worden afgestemd op de boom, de behoefte aan water die de boom heeft en de plaats waar hij staat waarmee de verdamping enorm kon worden beïnvloed. Dus goed de wortelkluit voelen en is deze droog dan water geven al is het twee keer op een dag. Zo passeren vele onderwerpen de revue zoals water geven, bemesten, standplaats, ziekten en vooral ook verpotten van de bonsai. Wat mij ook is opgevallen is dat er best wel veel jongeren op de een of andere manier zijn geïnteresseerd in bonsai, voor een bestuurslid van een bonsaivereniging erg hoopgevend. Ik hoop dat ik die middag minstens een persoon voldoende heb geïnteresseerd om eens te komen kijken bij KOYA, ik heb er in ieder geval voldoende uitgenodigd. Ik heb dit jaar samen met Anton ook weer net als andere jaren met plezier achter de KOYA stand gestaan. Als ik volgend jaar weer kan, kom ik weer want het is echt leuk om te doen. Het geeft je ook best wel een trots gevoel dat zoveel mensen de hobby bewonderen. Jos van Liempt Pagina 9
