DROGE VOETEN EERST...
Verkiezingsprogramma 2015-2019 Hoogheemraadschap Schieland en de Krimpenerwaard VVD
VOORWOORD DOOR DE LIJSTTREKKER Ons woongebied ligt volledig onder de zeespiegel en daarom hebben we ons waterschap echt nodig. Onbekend maakt onbemind. Maar dat betekent niet dat het waterschap onbelangrijk is. In tegendeel! De flinke storm van afgelopen oktober toonde dat bescherming tegen hoogwater geen overbodige luxe is. Op Terschelling stonden auto's onder water en werd op straat gesurft. Het leverde bijzondere foto’s op, maar het zou je auto maar zijn. Gelukkig waren de gevolgen voor ons Hoogheemraadschap minder. Het bleef bij waarschuwingsborden kades niet te betreden en geen auto's te parkeren. Als het water nog verder was gestegen, dan was de Maeslantkering dicht gegaan. De Maeslantkering is een mooie bescherming tegen hoogwater uit de Noordzee. Maar de zee is niet de enige dreiging. Met het wisselvallige weer en de grote stortbuien komt het gevaar ook uit andere hoeken: rivieren en uit de lucht. Sterke dijken en flinke waterberging zijn hard nodig. Zeker omdat onze bodem nog verder daalt. Waterveiligheid is de prioriteit voor de VVD. Besturen is keuzes durven maken en dat doet de VVD. Droge voeten eerst!
Jock Geselschap, Lijsttrekker VVD Schieland en de Krimpenerwaard
2
DROGE VOETEN EERST... Leven zonder water is niet mogelijk, maar voor mensen is leven onder water ook niet mogelijk. Steeds weer zie je in landen over de hele wereld dat er veel problemen zijn met water. Door de heftige regenbuien komt er vaker in korte tijd een enorme hoeveelheid water naar beneden. Water dat grote gebieden ongewenst onder water zet met grote schade als gevolg. De meeste Nederlanders ervaren het als vanzelfsprekend dat er in ons land nauwelijks problemen zijn. Maar is dat vanzelfsprekend? Natuurlijk niet! Dankzij de waterschappen houdt Nederland droge voeten. De waterschappen regelen de waterhuishouding in Nederland. Op 18 maart 2015 worden in Nederland verkiezingen gehouden voor de Waterschappen. Bij de VVD is zorg voor droge voeten in zeer goede handen! Het belang van de taken van het waterschap is groot. Een groot deel van ons land ligt onder zeeniveau en de belangrijkste taak van het waterschap is dan ook ons land droog houden. De eeuwenlange opgebouwde kennis en kunde mag nooit verloren gaan. Hiermee zorgt het waterschap voor veiligheid, goede waterbeheersing en waterkwaliteit. De VVD ziet de waterschappen als essentieel voor de veiligheid en leefbaarheid in ons land. De waterschappen zorgen dat economie zich goed kan ontwikkelen door op maat gesneden waterbeheer.
Oudste democratisch bestuur De waterschappen zijn de oudste democratische besturen in Nederland. De waterschappen stammen al uit de 13e eeuw (de eerste is opgericht in het jaar 1255). Onze voorouders waren toen al bezig met waterbeheer. Men ervoer een gezamenlijk belang van waterveiligheid en heeft met elkaar de verantwoordelijkheid genomen om zich te verenigen in een bestuursorgaan. Onze voorouders hadden al het besef dat als je in West-Nederland de waterveiligheid niet op orde hebt, de rest er niet meer toe doet. Elk waterschap heeft een gekozen algemeen bestuur. Alle belanghebbenden hebben zitting in het bestuur. In 2008 is een wijziging doorgevoerd en hebben sindsdien inwoners (ingezetenen in waterschapstermen) de mogelijkheid om te stemmen op lijsten van groeperingen die aan de verkiezingen meedoen. Deze groeperingen komen op voor de belangen van de inwoners. Naast deze belangen worden ook de belangen behartigd van bedrijven, agrariërs en natuurterreinen. Vertegenwoordigers voor deze belangengroepen worden benoemd door hun achterban op de zogenaamde geborgde zetels. Het aantal is niet afhankelijk van de verkiezingen maar is door de provincie bepaald. In de waterschappen Delfland, Hollandse Delta en Schieland en de Krimpenerwaard zijn er 9 geborgde zetels en 21 zetels voor de ingezetenen. Het college bestaat uit Dijkgraaf en (Hoog)heemraden. De Dijkgraaf wordt door de Kroon benoemd en de (Hoog)heemraden worden door het algemeen bestuur benoemd.
Taken De waterschappen kennen de volgende wettelijke taken: Waterveiligheid:
Het beheer en onderhoud van hoofdwaterkeringen, zowel duinen als dijken, en regionale keringen;
Waterkwantiteit:
De zorg voor de hoeveelheid water, peil handhaven bij veel neerslag en bij droogte;
Waterkwaliteit:
De zorg voor de waterkwaliteit van het oppervlaktewater en het zuiveren van afvalwater, alsmede de controle op lozingen van water op de eigen watergangen;
Wegbeheer:
Aanleg, beheer en onderhoud van de wegen in het buitengebied en in beheer van het waterschap.
3
WATERBEHEER Waterveiligheid De zeespiegel stijgt, het land daalt, er komt steeds meer water door de rivieren naar beneden en de regenbuien zijn steeds heftiger. Daar moet ons land tegen beschermd worden! Sterke dijken zijn van levensbelang. Onze duinen en dijken zijn buitengewoon veilig. Maar ze moeten dat ook in de toekomst zijn. De VVD vindt dat wij niet het risico mogen lopen dat onze kinderen of kleinkinderen onder water komen te staan door onze nalatigheid. Er mogen geen concessies gedaan worden aan het onderhoud van onze dijken. De VVD is ook voorstander van het aanleggen van tijdelijke waterbergingen om overstromingen in dichtbevolkt gebied te voorkomen. Een mooi voorbeeld hiervan is de aanleg van de waterberging in de Eendragtspolder bij Zevenhuizen. Hier kan 4 miljoen kubieke meter water tijdelijk worden opgeslagen zodat het centrum van Rotterdam niet meer onder water komt te staan. Als waterkeringen en waterbeheer niet goed in orde zijn doet de rest er niet meer toe. Droge voeten eerst... Een mooi voorbeeld hiervan is de aanleg van de waterberging in de Eendragtspolder bij Zevenhuizen. Hier kan 4 miljoen kubieke meter water tijdelijk worden opgeslagen, zodat het centrum van Rotterdam niet meer onder water komt te staan.
Het kan wél: Waterveiligheid staat voorop. Geen concessies doen aan het onderhoud van onze dijken. Aanleg van tijdelijke waterbergingen .
Waterkwantiteit Water is niet alleen bedreigend maar ook noodzakelijk. Het water moet op peil gehouden worden. Overtollig water dient afgevoerd te worden. Bij droogte dient er voldoende water de polders ingelaten te worden. Het land mag niet te nat zijn zodat de koeien wegzakken maar het land mag ook niet te droog zijn zodat er geen gewassen meer kunnen groeien. Maar er is ook voldoende zoet water voor andere doeleinden nodig! Drinkwaterbedrijven moeten probleemloos voldoende zoet water kunnen innemen om ons allen van consumptiewater te voorzien. Zoet water is ook in voldoende mate nodig om de agrarische bedrijven en de industrie te laten functioneren. Het zoute water dat uit zee ons land binnendringt moet door aanwezigheid van zoet water teruggedrongen worden. Zoet water is ook van groot belang voor de productieprocessen van de industrie. De VVD wil dat waterschappen samen met de andere overheden alle belangen goed afweegt. Voorbeeld is de Nieuwe Waterweg. Het Havenbedrijf Rotterdam wil de Nieuwe Waterweg verdiepen om grotere schepen de haven te laten aandoen. Maar dat heeft tot gevolg dat het zoute water dieper ons land binnenkomt. Hier speelt dus niet alleen het economische belang voor de haven maar ook dat van de agrarische sector en de industrie. Het waterschap spreekt het Rijk aan dat dit zich moet inspannen dat bij verdieping van de Nieuwe Waterweg voldoende zoet water is. Zoet voor zout moet gegarandeerd blijven. De VVD wil dat het waterschap samen met andere overheden goed samenwerkt zodat er bij nieuw te ontwikkelen woonbuurten en bedrijfsterreinen voldoende ruimte komt voor oppervlaktewater. Daarnaast moet met de andere overheden voorkomen worden dat er te dicht tegen de dijk aan gebouwd mag worden. Dit om te vermijden dat later veel maatschappelijke kosten gemaakt moet worden om het land droog te houden. Het kan wél: Water op peil houden: geen overtollig water, maar wel voldoende. Zoet water voor zout water blijft gegarandeerd. Door samenwerking bebouwing te dicht bij de dijk voorkomen.
Waterkwaliteit Waterkwaliteit is belangrijk voor alles wat groeit en bloeit. De VVD vindt het dan ook terecht dat hier veel aandacht aan besteed wordt. De waterschappen dienen dan ook te voldoen aan de normen die gesteld zijn 4
aan het lozen van het gezuiverde rioolwater. De zuiveringsinstallaties dienen optimaal te functioneren omdat we uiteindelijk graag schoon oppervlakte water willen hebben. Nederland dient te voldoen aan de Europese normen voor waterkwaliteit. Dat vergt grote investeringen. De VVD wil zich hier terughoudend opstellen, omdat wij in grote mate afhankelijk zijn van andere landen die stroomopwaarts liggen van de rivieren. Zolang er nog verontreinigd water ons land binnenkomt, moet het waterschap kritisch zijn met investeringen. Uitsluitend indien de verbetering tot bewezen effecten leidt, wil de VVD investeren in waterkwaliteit. Bij toepassing van de Europese normen voor waterkwaliteit en bij zuivering hoeft het waterschap niet het beste jongetje van de klas te zijn. Er zijn gebieden met gebiedseigen kenmerken in het water. In veengebieden, zoals in Schieland en de Krimpenerwaard zit er veel ijzer in het water. Investeren om dat te verbeteren zal weinig of geen effect hebben. Goede flora en fauna hebben ook invloed op de waterkwaliteit. Voldoende vis in de polderwateren is noodzakelijk. Hier is de laatste jaren veel in geïnvesteerd. Maar helaas heeft dat niet altijd geleid tot de gewenste resultaten. De hype om vistrappen aan te leggen naast gemalen is een falende investering gebleken. De VVD is voorstander van visvriendelijke pompen. De vis heeft immers geen TomTom die aangeeft dat hij voor het gemaal linksaf moet naar de vistrap. De vistrap is letterlijk en figuurlijk geld in het water gooien. De VVD is geen voorstander van investeringen in natuur waarbij het waterschap uiteindelijk het beheer mag doen en de uitvoeringskosten mag dragen. Het kan wél Uitsluitend investeren in waterkwaliteit, indien de effecten bewezen zijn. Waterschap is niet het beste jongetje van de klas bij toepassing Europese normen. Geen geld in het water gooien voor vistrappen.
Wonen aan water Veel mensen vinden het prachtig om aan het water te wonen. Dat zie je langs de rivieren maar ook langs andere watergangen. Het wonen aan water is mooi maar geeft echter ook verplichtingen. Mensen die aan watergangen wonen, hebben onderhoudsplicht. Het is noodzakelijk om de doorstroming van water in stand te houden om het waterpeil in de gebieden goed te kunnen beheren. De VVD vindt dat deze verplichting stevig gehandhaafd moet worden. Niet handhaven zou leiden tot extra kosten voor de overige belastingbetalers. Het waterschap controleert ook of de waterkering op de juiste hoogte is om de veiligheid van alle bewoners in het gebied te waarborgen. Dat is het algemeen belang. Verhoging van de kade heeft grote impact bij bewoners die aan de kade wonen. De VVD vindt dat er goed met alle belanghebbenden gecommuniceerd dient te worden. De VVD vindt dat de waterschappen samen met andere overheden moeten voorkomen dat er aan rivierdijken gebouwd mag worden. Gezien de grote opgave die op ons afkomt om de dijken te versterken, is er ruimte nodig. Als de ruimte nu anders ingevuld gaat worden, leidt dat in de toekomst tot grote maatschappelijke kosten, omdat de dijk dan alleen op een veel duurdere wijze versterkt kan worden. De VVD vindt dat eigendommen van bewoners en bedrijven van bestaande bebouwing en reeds geplande bebouwing langs de dijk gerespecteerd moeten worden. Het kan wél: Strenge handhaving van onderhoudsplicht bewoners. Goede communicatie met belanghebbenden. Bestaande eigendommen langs de dijk respecteren, nieuwe bebouwing voorkomen.
5
WEGBEHEER Een aantal waterschappen is wegbeheerder van wegen in het buitengebied. De VVD vindt dat op zich niet een kerntaak voor het waterschap. De VVD vindt dat wegbeheer tegen zo laag mogelijke maatschappelijk kosten moet gebeuren. Indien er door herindeling en samenvoegen van gemeenten een schaalgrootte ontstaat die het beheer goedkoper maakt, moet het wegbeheer naar de gemeente. Zolang het waterschap wel eigenaar is van de wegen, dienen deze doelmatig en efficiënt onderhouden te worden. Het kan wél: Wegbeheer zo efficiënt mogelijk, zo mogelijk overdragen aan de gemeente.
6
DEGELIJK BESTUUR De VVD zet zich in voor een integer, degelijk, doelmatig en duurzaam waterbeheer. Efficiency en effectiviteit zijn leidend voor het te voeren beleid. De VVD ziet het als een uitdaging om de waterschapstaken te realiseren binnen beperkte middelen.
Samenwerken, markt en aanbestedingen De waterschappen zijn een goed voorbeeld als het gaat over opschalen en samenwerken. In 60 jaar tijd is het aantal water- en zuiveringschappen teruggebracht van ruim 2500 naar 23. De VVD vindt niet dat daarom achterover geleund kan worden. Het moet een continu proces zijn om te kijken waar het nog beter kan. Goede voorbeelden zijn de samenwerking van de waterschappen in de Unie van Waterschappen, STOWA ( het onderzoeksinstituut van de waterschappen) en het Regionaal Belastingkantoor. Door de belastinginning onder te brengen in deze samenwerking is er voor vele tonnen euro's bespaard. Zulke innovaties kunnen bij voorkeur via een gezamenlijke aanpak, bijvoorbeeld via de Unie van Waterschappen, worden verkend. De VVD vindt dat waterschap en gemeenten beter moeten samenwerken om de kosten van afvalwater zo laag mogelijk te houden. Of dat nou is via de rioolbelasting of via de zuiveringsheffing maakt niet uit. Als het voordeel maar bij de belastingbetaler komt. Ook bij beheer en onderhoud in openbare ruimte kunnen waterschap en gemeenten de samenwerking versterken. Samenwerken aan innovaties, zoals bijvoorbeeld de energiefabriek, moet faciliterend zijn. Het waterschap mag nooit risicovol investeren. De kennis en creativiteit die beschikbaar zijn in de markt, ook bij het MKB, moet het waterschap nog beter benutten om de waterschapspraktijk verder te verbeteren. Daardoor ontstaat meer kruisbestuiving tussen overheden en marktpartijen met als resultaat een optimaal gebruik en mix van bewezen en nieuwe methodieken en technologieën.
Internationale samenwerking In 2014 is er een rapport verschenen van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Onderzocht is of het waterbeheer in Nederland klaar is voor de toekomst. Het rapport is overwegend zeer positief! Dat zal er toe leiden dat andere landen in toenemende mate gebruik willen maken van de kennis en kunde van de waterschappen. Op dit moment is er een aantal buitenlandse projecten dat ondersteund wordt door de waterschappen. Internationale ontwikkelingssamenwerking is geen kerntaak van het waterschap. De VVD vindt dat de kosten die het met zich meebrengt, betaald moet worden door het Rijk (ontwikkelingshulp) of door het bedrijfsleven. Door de kennis en kunde in te zetten kan het bedrijfsleven grote orders binnen halen. Op deze manier dragen de waterschappen bij aan het creëren van banen bij bloeiende bedrijven in de watersector.
Regeldruk De VVD heeft een hekel aan overbodige regeldruk. De VVD wil daarom eenvoudige en begrijpelijke regelgeving. Voor inwoners en bedrijven dient er één loket te zijn voor vragen en voor het aanvragen van vergunningen, zo mogelijk gezamenlijk met Rijkswaterstaat. Noodzakelijke controles dienen goed afgestemd te zijn. Optimale digitale bereikbaarheid is een eerste vereiste! De VVD staat open voor (experimenten van) zelfhandhaving door het bedrijfsleven.
Communicatie De waterschappen zijn lang intern gerichte instituten geweest. Gelukkig dringt het ook bij de waterschappen door dat wederzijdse betrokkenheid van groot belang is. De VVD wil niet dat belanghebbenden overvallen worden met al dichtgetimmerde plannen. De VVD vindt dat participatie van belanghebbenden vanzelfsprekend is. Goede communicatie vooraf voorkomt veel ergernis en zorgt voor draagvlak vooraf. Op deze manier worden langdurige processen met bezwaarschriften of zelfs de gang naar de rechter voorkomen. De waterschappen dienen er voor te zorgen dat inwoners en bedrijven weten wat het waterschap doet. Er moet duidelijk gemaakt worden dat het waterschapswerk van groot belang is voor de veiligheid en leefbaarheid in ons land. Het waterschap geeft een belangrijke bijdrage aan een bloeiende economie.
7
Het kan wél: Goede samenwerking met gemeenten om kosten afvalzuivering laag te houden. Ruimte bieden aan creativiteit ondernemers. Geen ontwikkelingssamenwerking. Minder regeldruk, één loket voor inwoners en ondernemers. Belanghebbenden tijdig betrekken.
FINANCIËN De uitvoering van de waterschapstaken brengt hoge kosten met zich mee. Het waterschap krijgt, in tegenstelling tot gemeente en provincie, geen geld van het Rijk. Ter dekking van de kosten heft het waterschap belastingen bij bewoners, bedrijven en eigenaren van natuurterreinen. De opbrengsten van de belastingen dienen kostendekkend te zijn. Niet meer belasting innen dan strikt noodzakelijk!
Lastendruk Het Rijk erkent dat de versterkingen van de dijken bij de waterschappen in hele goede handen zijn. Consequentie van die erkenning is dat het Rijk besloten heeft dat de waterschappen 50% van de kosten van de versterking van de dijken moeten dragen. Dat betekent dat voor € 180 miljoen lasten doorgeschoven worden van het Rijk naar alle waterschappen in Nederland. Voor de VVD betekent dat niet dat daarmee zonder meer de belastingen verhoogd kunnen worden. De VVD ziet een aantal mogelijkheden om de belasting zo laag mogelijk te houden: − Geen impulsieve investeringen in waterkwaliteit. De investeringen spreiden over een langere termijn en pas doen als zeker is wat het effect zal zijn; − De VVD vindt dat inkomenspolitiek niet past bij een waterschap. De kwijtschelding zal daarom afgeschaft moeten worden; − Daar waar het nog niet geregeld is, dienen investeringen die gedaan moeten worden voor nieuwbouwwijken of bedrijventerreinen in de grondexploitatie opgenomen te worden. Daarmee wordt voorkomen dat alle belastingbetalers opdraaien voor deze investering. De VVD is voorstander van zo laag mogelijke lasten voor burgers en bedrijven. De VVD vindt dat de belastingen maximaal met de inflatiecorrectie mogen stijgen.
Onafhankelijke Rekenkamer Bij de Zuid-Hollandse waterschappen (Delfland, Hollandse Delta en Schieland en de Krimpenerwaard) gaat veel geld om. Bijna € 500 miljoen. Geld dat opgebracht wordt door de belastingbetalers. De VVD vindt dat over de besteding van het geld zo transparant mogelijk verantwoording moet worden afgelegd. Daarom moet er een onafhankelijke Rekenkamer worden ingesteld die de bestedingen onder meer toetst op doelmatigheid en rechtmatigheid. De Rekenkamer bepaalt zelf welke onderdelen van beleid onderzocht gaan worden. Met de aanbevelingen en conclusies kan het belastinggeld beter en efficiënter besteed worden. De VVD wil dat er een onafhankelijke Rekenkamer komt waarin ten minste de drie Zuid-Hollandse waterschappen deelnemen. Het kan wél: Waterschapslasten zo laag mogelijk voor burgers en bedrijven. Geen inkomenspolitiek: kwijtschelding afschaffen. Efficiencywinst en goede verantwoording door één onafhankelijke Rekenkamer voor de Zuid-Hollandse waterschappen.
8
Samenstelling commissie Verkiezingsprogramma 2015-2019 Hans Mojet (voorzitter) Paul van den Eijnden (scribent) Toon Buddingh Erica van Engel Huug Luigies Arie Pieter Noordermeer Theo Peeterman
