Voorlopig niet minder troepen naar Uruzgan

Nummer 41 I 27 november 2008 I Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 3 Missie MAX geeft thuisfront nu al kerst

Pagina 4 ‘Prioriteit 1 redden van bemanning’

Pagina 5 ‘We hebben moeten vechten als leeuwen’

Pagina 6 Herstellers tonen vakmanschap

Voorlopig niet minder troepen naar Uruzgan DEN HAAG - De komst van militairen uit onder meer Frankrijk (omlt), Tsjechië en Slowakije heeft vooralsnog niet geleid tot een vermindering van de Nederlandse bijdrage aan de ‘Task Force Uruzgan’. “We doen meer aan bestrijding van bermbommen en ook de inzet van onbemande toestellen vraagt extra inspanning. Daarnaast hebben we nu generaal-majoor De Kruif het commando voert over het Regionaal Commando-Zuid, meer Nederlandse officieren op de hoofdkwartieren in Zuid-Afghanistan en in Kaboel.” Aldus minister Eimert van Middelkoop tijdens een Algemeen Overleg in de Tweede Kamer over de situatie in Zuid-Afghanistan. Hij betoogde daarbij dat de bijdrage van andere landen zeer gewenst is, maar ook leidt tot het sturen van extra personeel. “Het vraagt om meer liaisons.” Van Middelkoop, minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen en minister Bert Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) kunnen nog steeds rekenen op brede politieke steun in de Tweede Kamer voor de missie, ondanks

het uitblijven van de krimp. Angelien Eijsink waarschuwde namens de PvdA echter dat de krijgsmacht straks “even moet bijkomen wanneer de troepen in december 2010 uit Uruzgan zijn vertrokken”. Het kabinet is tevreden over de nieuwste ontwikkelingen in Uruzgan, waar de militairen de Nederlands- Australische invloedsfeer een klein beetje wisten uit te breiden. “Minder dan een jaar geleden konden wij het plaatsje Deh Rawod niet in, nu werken er ontwikkelingswerkers”, meldde Van Middelkoop. Hij complimenteerde ook de inzet van de Afghaanse troepen in het gebied. “De 4de Brigade zou over 2600 man gaan beschikken. Nu zijn er zo’n 1700 in de provincie en het wachten is op een derde bataljon van nog eens 750 militairen. Dan zijn we toch aardig in de buurt van het streven.”●

Militairen vinden, verstopt onder de grond bij een quala, een groot aantal explosieven en raket-mortieren, die gebruikt kunnen worden voor het maken van IED’s. Foto: Arief Rorimpandy

KMAR in Grensoverschrijdend Politie Team BAD BENTHEIM - Er bestaat sinds kort een Duits-Nederlands Grensoverschrijdend Politie Team (gpt). Deelnemers zijn de Duitse politie, district Noordoost van de Koninklijke Marechaussee en, namens Twente IJsselland, NoordOost Gelderland, de regiopolitie Twente. De inzet van het gpt en werkafspraken over de gecombineerde patrouilles zijn 26 no-

De Kruif op werkbezoek TARIN KOWT - De nieuwe Commandant Regional Command South, generaal-majoor Mart de Kruif, kwam afgelopen week langs in de provincie Uruzgan. Doel ervan was om situational awareness of zoals het vroeger heette: smoel op het terrein - te krijgen. “Ik hecht eraan om niet alleen aan het begin van mijn jaar als Commander rc (South) maar ook gedurende dat jaar veelvuldig werkbezoeken af te leggen.” De Kruif voert per 1 november het bevel over 22.000 isaf soldaten in de zes zuidelijke provincies van Afghanistan. Samen vormen deze het Regional Command South, een van de vijf regionale commando’s van de isaf. De generaal is ervan overtuigd dat een commandant, ongeacht niveau, moet weten wat er leeft op de werkvloer. “En dat haal ik niet uit de dagelijkse rapportages. Dat ervaar ik pas echt als ik bij die luit en zijn mannen

op bijvoorbeeld Forward Operating Base Coyote over de rivier de Helmand blik, of als ik de Canadezen bezoek die samen met het steeds professionelere en grotere Afghaanse leger een operatie uitvoeren in Zhari Panjway ten westen van Kandahar stad.”

In Uruzgan sloot De Kruif zijn eerste tour door de regio af. “Dat de Nederlandse en Australische troepen als laatste aan de beurt zijn, heeft er alles mee te maken dat Uruzgan momenteel een van de rustiger provincies in mijn gebied is.”●

vember op de grensovergang Bad Bentheim in een convenant vastgelegd. Directeur Operatiën brigadegeneraal André Peperkoorn tekende namens de KMar. Het gpt is opgericht om de grensoverschrijdende samenwerking te verbeteren. Gezamenlijke surveillances verhogen de effectiviteit en efficiëntie van de uit te voeren taken, maar oefenen ook een gunstige invloed uit op het veiligheidsgevoel bij de bevolking in het grensgebied. Tevens leidt deze aanpak tot een versterkte samenwerking tussen de betrokken autoriteiten bij het bestrijden van de grensoverschrijdende en internationale criminaliteit en het afwenden van de gevaren voor de openbare orde en veiligheid. Dat bleek tijdens een één jaar durende proefperiode, die heeft geleid tot de nu bekrachtigde overeenkomst. Een gecombineerde gpt-pa-

Een auto wordt door een Duits/ Nederlands duo van het Grens Overschrijdend Politie Team onderzocht op drugs na een aanhouding op Duits grondgebied. Foto: Ruben Meijerink

trouille bestaat in principe uit tenminste één Duitse politieambtenaar en één collega van de Nederlandse politie of marechaussee.

Alleen ambtenaren met kennis van het nationale en internationale recht zijn inzetbaar voor de gemeenschappelijke surveillance.●

Marine op zoek naar FRISC

Luitenant Robbie informeert gene­raal-majoor De Kruif (m.) en zijn Afghaanse ranggenoot Zazai op de wachttoren van Forward Operating Base Coyote.

DEN HAAG - Staatssecretaris Jack de Vries heeft de verwerving van 48 kleine, snelle vaartuigen voor het Commando Zeestrijdkrachten in gang gezet. De robuuste boten moeten inzetbaar zijn bij onder meer amfibische operaties, terrorismebestrijding, havenbeveiliging, verplaatsing van Special Forces

en kustwachttaken. Er zijn naar verwachting zo’n 25 miljoen euro mee gemoeid. Het project voorziet in de verwerving van zogenoemde Fast Raiding, Interception and Special Forces Craft (frisc). Die zijn bestemd voor de Special Forces mariniers, voor reguliere eenheden van het Korps én voor de nog te

verwerven patrouilleschepen. Ze vervangen de Landing Craft Rubber Motorised en de Rigid Raiding Craft. Laatstgenoemde, in gebruik bij de Kustwacht voor de Nederlandse Antillen en Aruba, naderen het einde van hun levensduur. Lees verder op pagina 2

27 november I Pagina 2

Wervingsbonus voor een nieuwe collega DEN HAAG - Defensiemedewerkers die een militair of een burger voor een moeilijk te vervullen vacature werven, kunnen vanaf 1 december in aanmerking komen voor een bonus van 1000 euro netto. Op 24 november is de speciale intranetpagina de lucht in gegaan, met daarop alle informatie over de wervingskaart. Defensie wil de vacatures zo snel mogelijk vullen. Om de taken optimaal uit te kunnen voeren en om de werk- en uitzenddruk te verlagen. De wervingsbonus moet daaraan een bijdrage gaan leveren. Aan de regeling is wel een aantal voorwaarden verbonden. De werver ontvangt de bonus wanneer de geworven militair zijn opleiding heeft afgerond en begint met de vervulling van de toegewezen startfunctie. Duurt de opleiding langer dan één jaar, dan wordt de wervingsbonus na één jaar uitgekeerd. Die voor een burgerambtenaar wordt uitbetaald wanneer deze één jaar in dienst is. De-

fensiepersoneel kan eenmaal per twaalf maanden in aanmerking komen voor de bonus. Deze week ontvangen alle defensiemedewerkers een brief van de staatssecretaris Jack de Vries met daarin een aantal wervingskaartjes. Die kunnen ze uitdelen aan familie, kennissen of vrienden. Meer informatie op het intranetportaal ‘Startpagina Personeel/actuele thema’s’. Foto: Gerben van Es-AVDD●

Nieuw: de afdeling Doctrine DEN HAAG - De Defensiestaf is uitgebreid met een nieuwe afdeling: ‘Doctrine’. Die werd deze maand formeel opgericht, gevestigd op de Haagse Julianakazerne en ondergebracht bij de Directie Operationeel Beleid, Behoeftestellingen en Plannen (dobbp), ressort Operationeel Beleid. De afdeling vloeit voort uit een beleidsstudie van mei 2007, die de behoefte aan een joint doctrine-afdeling binnen de Defensiestaf vaststelde. Vanaf nu wordt de joint doctrine binnen de krijgsmacht op eenduidige wijze ontwikkeld. ‘Doctrine’ voert namens de cds de regie. Het gaat dan om zowel de nationale ontwikkeling, als de Nederlandse inbreng in internationaal

Defensie E-portfolio on-line DEN HAAG - Sinds 27 november kan al het Defensiepersoneel, met een mulan-account, een overzicht van de persoonlijke en beroepsmatige ontwikkeling oproepen en aanvullen. Daarmee hebben de Hoofddirecteur Personeel en zijn projectteam voor het Flexibel Personeelsysteem (fps) een belofte waargemaakt. Het Defensie e-portfolio op de selfservicepagina van PeopleSoft beoogt medewerkers te ondersteunen bij het vormgeven van hun loopbaan. Het e-portfolio is echter meer dan een elektronisch cv. Het bevat ook verworven competenties, oftewel waar iemand goed in is. Dat maakt het een stuk makkelijker om een loopbaan- of sollicitatiegesprek te voeren. Het biedt Defensie bovendien de kans maatwerk te leveren in de vorm van bijvoorbeeld deelcertificaten of door het verlenen van een vrijstelling van een bepaald opleidingsdeel. Belangrijk uitgangspunt is dat iemand zelf de regie heeft over de inhoud en bewijsvoering in het eportfolio. Wat erin staat, moet natuurlijk wel wáár en bruikbaar zijn. Al met al zal een e-portfolio veel krachtiger overkomen dan een cv bij het aantonen van ervaringen en kunde. Er staan de komende periode nog wel verbeteringen voor de deur, waaronder een van technische aard in april. Tevens wordt er rekening gehouden met suggesties en wensen van de gebruiker. De definitieve versie is er volgend jaar november. Het Defensie e-portfolio vormt het eerste instrument dat voortkomt uit het fps. Snel volgt nu het nieuwe format voor het Functioneringsgesprek (fg). Daarna komen nog Loopbaanbegeleiding, Persoonlijk Ontwikkelplan (pop) en Erkenning Verworven Competenties (evc), het ervaringscertificaat.) Nog vragen over het E-portfolio? Stel ze per e-mail aan deelprojectleider, luitenant-kolonel Albert Riedstra, [email protected]. Voor algemene vragen over het fps is de projectleider, kapitein-ter-zee Hugo Ammerlaan beschikbaar: Hlj. [email protected] of neem contact op met het dc hr.●

doctrineoverleg bij bijvoorbeeld de navo. De afdeling ontwikkelt verder onder meer nieuwe publicaties en actualiseert bestaande. Om de toegankelijkheid te vergroten, is binnenkort het intranetportal van de Afdeling Doctrine actief om snel en eenvoudig alle relevante publicaties te vinden. Naast Nederlandse versies betreft het ook internationale uitgaven, zoals van de navo. Links naar internetsites van bijvoorbeeld de Amerikaanse en Engelse doctrinecentra, waarmee de Afdeling Doctrine intensieve contacten onderhoudt, worden eveneens opgenomen. Suggesties, vragen of opmerkingen? Mail dan naar [email protected]●

Uitbreiding onbetaald ouderschapsverlof DEN HAAG - Het onbetaald ouderschapsverlof wordt waarschijnlijk met ingang van 1 januari 2009 uitgebreid van 13 naar 26 weken. Verlof dat vóór 1 januari 2009 is begonnen, kan niet meer met terugwerkende kracht worden gewijzigd. Voor ouderschapsverlof dat na deze datum begint, kunnen defensiemedewerkers een nieuwe aanvraag indienen. Wel geldt daarbij een minimumtermijn van vier weken vóór de beoogde ingangsdatum. Wie uitbreiding aanvraagt, moet rekening houden met het al dan niet doorbetalen tijdens

de verlofuren. Over de verlenging krijgt men namelijk geen salaris doorbetaald. Wel blijft de vergoeding van 75 procent over de verlofuren tijdens de eerste dertien weken van kracht. De gedeeltelijke doorbetaling stopt automatisch wanneer het einde van de eerste termijn is bereikt. De verlofregeling is opgenomen in de Wet Arbeid en Zorg. De wijziging maakt deel uit van het Belastingplan 2009. Omdat dit formeel nog niet is vastgesteld, zijn veranderingen in de letterlijke tekst van de regeling Onbetaald Ouderschapsverlof niet uitgesloten.●

Morele wapens in aantocht? BREDA - Wapens die minder dodelijke slachtoffers maken onder burgers en militairen. Met sommige nieuwe militaire technieken kan dat, maar welke morele gevolgen heeft de inzet ervan? Die vraag stond centraal op een congres met als titel Emerging military technologies, ethics and leadership, een initiatief van de Nederlandse Defensie Academie in samenwerking met het Ministerie van Defensie. Duidelijk werd dat dergelijke nieuwe militaire technieken een tweesnijdend zwaard zijn. Zo kan een robot geen morele afwegingen maken, met alle mogelijke risico’s van dien. Anderzijds kan met precisiewapens één kamer met ter-

roristen aan worden gevallen, terwijl er een geringe kans is op onschuldige slachtoffers. De ethici zagen echter een ander probleem, namelijk het enorme verschil tussen landen die zich de nieuwste militaire snufjes kunnen veroorloven en zij die dat niet kunnen. Zullen eerstgenoemde ook eerder geneigd zijn om geweld toe te passen? Zo ja, dan brengt dat nieuwe veiligheidsrisico’s met zich. Want landen die geen schijn van kans maken om een conflict op conventionele wijze te winnen, zullen de strijd wellicht op onconventionele wijze proberen te beslechten, bijvoorbeeld met terroristische methoden.

Degenen die de nieuwe wapens aansturen, zitten vaak honderden, zo niet duizenden kilometers van het doelwit en moeten op basis van symbolen en data, afwegingen maken. Hebben soldaten de neiging om zich achter een computerscherm minder verantwoordelijk te voelen voor hun acties? Ze worden immers niet meer direct geconfronteerd met de gevolgen van hun handelen, zoals dat in het veld nog wel vaak zo is. Dergelijke vragen moeten volgens de ethici goed worden beantwoord, omdat de nieuwe wapens het militaire optreden een ander gezicht gaan geven. Tekst: Sander Lugtenburg●

Symposium over gender in operaties DEN HAAG - De Ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie houden op 9 december samen een symposium over gender in operaties, met als doel het inzicht rond het thema vrouwen, vrede en veiligheid te vergroten en de toepassing ervan te bespreken. De bijeenkomst (tijd: 13.30 - 16.45 uur / locatie: Buitenlandse Zaken) is vooral bedoeld voor operationele commandanten en (operationele) stafmedewerkers die vakinhoudelijk met gender en/of operaties te maken hebben. Digitaal aanmelden bij [email protected]●

De Vries verricht de openingshandeling door het afvuren van een historische 25-ponder. Foto: Fabienne Wink-Buijs

180ste verjaardag KMA BREDA - Staatssecretaris van Defensie Jack de Vries heeft afgelopen maandag het volledig gerenoveerde monumentale pand van de voormalige hbs op het terrein van de Koninklijke Militaire Academie heropend. In aanwezigheid van achthonderd cadetten onthulde de bewindsman de nieuwe naam van het gebouw. Aansluitend sprak professor dr. Pieter van Vollenhoven in het Chassé Theater de traditionele Dies-rede uit. Het monumentale perceel aan het Kasteelplein te Breda biedt na de verbouwing plaats aan de secties Personeelswerving en Communicatie en een expositieruimte van de Stichting Historische Verzameling kma. De openingsplechtigheid viel samen met de verjaardag, de Dies Natalis, van de Koninklijke Militaire Academie. Geheel volgens traditie marcheerden cadetten van marine, land- en luchtmacht door de stad. Vanwege het 180jarige bestaan werd de geboortedag grootser gevierd dan anders. Zo stonden afgelopen maandag de poorten open voor het publiek en waren er onder meer militaire demonstraties, lezingen, rondleidingen en muziek.●

FRISC Vervolg van pagina 2 moeten kunnen opereren vanaf Nederlandse en Britse transport- en landingsschepen en het ondersteuningsvaartuig Hr.Ms. Pelikaan. Ze passen in een c-130 Hercules, een (k)dc10 of een c-17 Globemaster én in en onder een ch-47(d) Chinook helikopter. De boten dienen voorzien te zijn van ballistische bescherming en een toegepaste navigatie- en veiligheidsuitrusting voor kustgebieden. De totale behoefte bestaat uit negentien stuks voor maritieme terrorismebestrijding, veiligheidsoperaties en havenbescherming, zeventien voor amfibische operaties en twaalf voor taken in het Caribische gebied. Naar verwachting is het project in 2012 voltooid.● frisc

27 november I Pagina 3

Links: De familie Klopper, met geheel rechts oma. Uiterst links vader Paul en moeder Annemarie. Rechts: De vrolijke vriendinnen Inge Huigsloot uit Noordwijkerhout (l) en Lilian Gozeling uit Hoofddorp.

Missie Max laat thuisfront Kerst nu al beleven TEKST: JACK OOSTHOEK FOTO’S: ARNAUD ROELOFSZ

LEIDEN - Uruzgan is ver weg, maar afgelopen zaterdag in de Groenoordhallen in Leiden even heel dichtbij. In het evenementencentrum stelde de Omroep Max onder het de titel ‘Missie Max’ het thuisfront van uitgezonden militairen in de gelegenheid alvast kerstgroeten op te nemen. Het evenement trok honderden familieleden uit alle delen van het land, zoals de schoonfamilie van chauffeur Marc van Wely in Uruzgan. “Het inspreken van de groeten was vooral voor oma emotioneel.”

Staatssecretaris Jack de Vries (l) met Omroep Maxvoorzitter Jan Slagter.

Met zoveel kerstmutsen op jonge en oude hoofden en kunst­ kerstbomen aan het plafond, wierp Kerst in Leiden zijn schaduw vooruit. Omroep Max zette de sluizen in nauwe samenwerking met de thuisfrontorganisaties van Defensie wijd open om het iedereen naar de zin te maken. Warme worst, erwtensoep, koffie. Een draaimolen en een opblaasspeeltuin voor de kleintjes. Swingende optredens van het Fanfarekorps van het Korps Nationale Reserve en artiesten. Op de foto met defensieautoriteiten als de commandant der Strijdkrachten generaal Peter van Uhm en staatssecretaris Jack de Vries. Een satellietverbinding

met Tarin Kowt waarbij geruststellende woorden gesproken werden over de situatie in het gebied. Een groet van minister Eimert van Middelkoop, op visite in Canada. Niemand hoefde zich te vervelen. Op het toneel met Omroep Maxvoorzitter Jan Slagter, trof staatssecretaris Jack de Vries de juiste toon door de bal behendig terug te kaatsen naar het publiek. Niet hij, maar het thuisfront verdiende een podiumplek, benadrukte hij. “De gezinnen van de militairen staan er alleen voor. U maakt het mogelijk dat ze in het buitenland hun werk kunnen doen.” Vader Wim, moeder Rita en dochter Erna Blijderveen spraken

Betsie en Rinze Jaspers. “Missie Max voor herhaling vatbaar.”

van een geslaagde dag. “Onze zoon en broer Teunis is vandaag dichtbij ons. Hij wilde sinds z’n derde in het leger. Zijn droom is dus werkelijkheid geworden. We staan achter hem, hoewel we als elke familie van een uitgezonden militair zorgen hebben.” Of de Blijderveens hem wilden toespreken via de camera? Oeps, in beeld…? Ze voelden zich een tikje overrompeld. Zodra de zenuwen luwden, stak vader Wim van wal. “Waar hij bij zit? Geen idee, bij de verbindingen, geloof ik, en in elk geval in Tarin Kowt.” Tranen met tuiten

De schoonzoon van Annemarie en Paul Klopper, Marc De familie Blij­derveen. “On­ze zoon en broer Teunis is vandaag dichtbij ons.”

van Wely, bivakkeert sinds een week op Kamp Holland bij Tarin Kowt. Welke functie hij daar heeft? ”Verkenner…. Of chauffeur”, aldus een twijfelende Annemarie. “Hij zit in elk geval bij de tanks. We vinden hem met pas 26 jaar net als alle militairen in Afghanistan dapper. Van de week nog hoorde hij schieten in de bergen.” Paul beschouwde de Missie Max als een uitgelezen moment om zijn schoonzoon, bij navraag een chauffeur, een hart onder de riem te steken, nu de aandacht voor Uruzgan volgens hem wegebt. “Pas bij een negatieve gebeurtenis hoor je er weer wat over. Helaas… Het groeten inspreken is vooral voor oma emotioneel. De rest van de familie probeert het leuk en luchtig te houden. Met tranen met tuiten doen we Marc in Uruzgan geen plezier.” Een zelfde ‘tactiek’ volgden de vriendinnen Inge Huigsloot uit Noordwijkerhout en Lilian Gozeling uit Hoofddorp. Schaterlachend vertelden ze hoe ze zojuist in een cabine van de Omroep Max een boodschap voor sergeant Arjan Huigsloot op Hr.Ms. De Ruyter in de van piraten vergeven wateren bij Somalië inspraken. “We hebben onszelf lekker voor gek gezet door met een eigen tekst het lied Jingle Bells Rock te zingen. Emotio-

De Omroep Max bundelt alle groeten en andere verhalen en zet ze binnenkort op dvd. Daarop komen ook de goede wensen van bekende Nederlanders en politici te staan. Het is de bedoeling de dvd voor Kerst bij de militairen in Uruzgan te bezorgen.●

neel? Nee, we genieten van een leuke dag. We missen Arjan wel, vooral op verjaar- en feestdagen. Zelf baalt hij ook dat hij weg is. Maar dit hoort nu eenmaal bij het vak.” Arjans viendin Lilian onderhoudt vrijwel dagelijks per email contact met haar lover. “Dan vertelt hij over de goede sfeer aan boord en de safari waaraan ze in Kenia hebben meegedaan. Dat is gelukkig heel wat anders dan in Uruzgan, al wordt het volgens Arjan gevaarlijker in de wateren bij Kenia. De piraten schijnen hun gebied uit te breiden. Zolang hij niet met hen in aanraking komt, vind ik het allemaal niet zo erg.” Vrijgevochten

Moeder Betsie en oom Rinze van Erik Jaspers van de Koninklijke Marechaussee in Kandahar dronken ogenschijnlijk stoïcijns een kop koffie. “Hij loopt minder gevaar dan anderen doordat hij nauwelijks van het kamp af hoeft.” Gevraagd naar hun mening over het werk van Erik, fronste oom Rinze de wenkbrauwen. “Ik was vroeger antimilitair. In dienst móet je namelijk van alles en daar houd ik niet van. Ik zou nooit gegaan zijn. Nee, ik ben niet van het gebroken geweertje, wel een vrijgevochten oud-zeeman. Prima initiatief trouwens, deze middag voor die jongens dáár. Als zeeman voelde ik me vroeger hartstikke blij met een brief van thuis. De Missie Max is voor herhaling vatbaar.” Op de achtergrond weerklonk de donkerbruine stem van Elvis Presley: ‘It’ll be lonely this Christ­mas.’●

Hr.Ms. Walrus voor de kant in Norfolk, Virginia. Foto: Xander Gamble, U.S. Navy

27 november I Pagina 4

De Dallas afgemeerd in Groton, Connecticut.

‘The Hunt for Red Walrus’ (in oktober) maal daags wordt een warme maaltijd geserveerd, met op zaterdag ook nog eens de traditionele 'pizza-night'. In ieder verblijf hangt een groot plasmascherm waar naast de gebruikelijke film ook het sonarbeeld of de periscoopvideo geselecteerd kan worden. Op deze manier valt tijdens het binnenlopen van de haven vanuit een 'luie stoel' alles buiten goed te volgen.

LTZ1 Ruijsink op de brug van de USS Dallas.

DEN HELDER - Wie kent niet de film ‘The Hunt for Red October’ waarin Sean Connery als Captain Marko Ramius probeert de nieuwste Sovjet 'Boomer'* aan de Amerikanen over te geven. Hij wil hiermee een nucleaire oorlog voorkomen, maar belandt in een katen-muisspel met de uss Dallas, een 'Fast-attack' nucleair voortgestuwde onderzeeboot van de Los Angeles-klasse. Die oude dame is nog steeds operationeel. Dat ze in de film een rol speelde, valt af te zien aan een Russische scheepsklok, herkenbaar aan de hamer en sikkel met daaronder de handtekening van Tom Clancy. Onlangs werd de Dallas in een Amerikaans-Nederlandse Torpedo Firing Exercise (tfx) ingezet tegen Hr.Ms. Walrus. Voor deze gelegenheid waren luitenant-ter-zee 1 Erwin Ruijsink en sergeant-majoor Ed Holwerda geëmbarkeerd in de Amerikaanse boot. Ruijsink, Subject Matter Expert Submarines bij het Maritiem Doctrine en Tactieken Centrum, adviseerde als Nederlandse vertegenwoordiger in deze bilaterale oefening de commandant van de uss Dallas. Holwerda voer mee als sonarspecialist namens het Centrum voor Data Analyse en Metoc. Voor beide heren een ultieme kans om een kijkje te nemen in de keuken van een nucleaire onderzeeboot. De Dallas (ssn 700) is sinds 1981 in de vaart. Ze heeft een lengte van zo’n 120 meter en een waterverplaatsing van 6900 ton. Er passen gemakke-

lijk twee Walrusklasse onderzeeërs in. Zoals alle Amerikaanse onderzeeboten beschikt ze over nucleaire voortstuwing en een groot aantal sensoren, waaronder twee gesleepte sonars. Net als de Walrusklasse is de Dallas bewapend met vier torpedobuizen die achter hun grote Hull Mounted Sonar’ opgesteld staan. In tegenstelling tot de nieuwere la-klasse onderzeeboten, ook bekend als 688 Improved, bezit ze geen vertical launch system voor de Tomahawks. Deze kunnen ‘ingepakt’ via de torpedobuizen worden gelanceerd. De uss Dallas was de eerste la -klasse die achter op haar rug een uitwisselbaar Dry Deck Shelter kreeg waarmee special forces met hun onderwaterscooters eenvoudig ‘afgeduwd’ kunnen worden. Dit recept wordt nog steeds gebruikt, ook bij de laatste Virginiaklasse. De snelheden van de uss Dallas liggen beduidend hoger dan die van een dieselonderzeeboot. Zo bereikt ze aan de oppervlakte een vaart tot wel 17 knopen en onder water gemakkelijk 32. De boot maakt deel uit van Submarine Squadron 2 en is gestationeerd in Groton, ct. Leven aan boord

Zoals op elke onderzeeboot vormt eten een belangrijke bezigheid. Vier-

Ruijsink en Holwerda bij de torpedobuizen van de USS Dallas.

De uss Dallas heeft een bemanning van ongeveer 130 koppen. Van hen werkt de ene helft in het achterste compartiment bij de reactor en de andere vooruit in onder meer de commandocentrale en sonarhut. Omdat de Amerikanen hun reactor en alle zaken die daarmee te maken hebben zeer geheim houden, was voor de beide Nederlanders als seariders het achterste compartiment taboe. Wel werden Ruijsink en Holwerda zeer gastvrij bejegend. Na de eerste kennismaking brachten ze al snel veel tijd door in de commandocentrale en sonarhut. Zo poogden de sonaroperators zeer fanatiek om de Walrus als eerste te vinden en vroegen daarvoor zo veel mogelijk inside informatie aan Holwerda. Andersom deelden de Amerikanen ook veel informatie over hun werkwijzen en procedures. Kortom, een winwinsituatie voor beide partijen.l *Amerikaanse slang voor een met ballistische atoomraketten bewapende onderzeeboot.

Tijdens de oefening stonden een groot aantal mk48 torpedolanceringen ge­pland. Hierbij waren zowel de uss Dallas als Hr.Ms. Walrus om beurten schutter en doelwit. De belangrijkste doelstelling voor de Amerikanen was om hun laatste software versie in de mk48 adcap torpedo tegen een professionele dieselonderzeeboot te testen. Aan Nederlandse zijde lag de nadruk op het beproeven van twee door de Amerikanen beschikbaar gestel­de mk48 mod7 torpedo's. Deze worden in een samenwerkingsverband met de Canadezen beproefd als potentiële opvolger voor de huidige mk48 mod4m torpedo.●

Onderzeeboot­ontsnappings­­­ oefening levert voldoende leermomenten op

‘Prioriteit 1 is altijd redden van bemanning’

Gered!

DEN HELDER - Ten zuidwesten van Engeland verkeert de Walrusklasse onderzeeboot Hr.Ms. Orca door een nog onbekende oorzaak in ernstige moeilijkheden. Ze ligt op 73 meter diepte en de beschikbare zuurstof is beperkt, dus de 59 bemanningsleden moeten zien te ontsnappen. Althans volgens het scenario van een ‘papieren’ calamiteitenoefening op 18 november, met de gefingeerde Hr.Ms. Orca in de hoofdrol. Menigeen zou denken dat de oefening is geïnspireerd door ongelukken bij de Russische marine, maar dat blijkt een misvatting. De km werkt jaarlijks zo’n draaiboek af, zodat ze altijd adequaat kan optreden, mocht het echt een keer fout gaan. In dit geval is de Orca niet verschenen op een afgesproken rendez-vous met de Hr.Ms. Mercuur. Reden om alarm te slaan. Op verzoek van het Helderse marinehoofdkwartier zoeken schepen de omgeving af. De onderzeeër wordt snel gevonden en het is mogelijk contact te maken met de bemanningsleden. Drie van hen zitten echter niet bij de 56 collega’s in het achterste ontsnappingscompartiment en zijn dus officieel vermist. Een taak voor het DienstenCentrum Bedrijfsmaatschappelijk werk dat de familie persoonlijk de onheilstijding moet brengen. Via het ontsnappingsluik komt de reddingsoperatie op volle gang. Eén voor één verlaten de mannen door een sluis de boot, suizen naar boven en worden vervolgens aan boord van een schip geholpen. Met een soort onderwatertaxi wordt het voorste compartiment bereikt. Daar treft men de vermisten aan. De eerste die uit de boot komt, is buiten bewustzijn en overlijdt even later, beide anderen blijken al eerder aan hun verwondingen te zijn bezweken. Kapitein-ter-zee Peter Harder informeert als groepsoudste Onderzeedienst, tijdens een in allerijl belegde persconferentie, de media over de situatie. “Prioriteit 1 is altijd het redden van de bemanning”, zegt hij. “Die actie is nu in volle gang.” Al speelt ze zich alleen op papier af, ook dit jaar bevatte de oefening voldoende leermomenten, onder meer op het vlak van informatie-uitwisseling. Bovendien zijn er altijd wel mensen die het voor het eerst meemaken. Dus volgend jaar doet de marine het gewoon weer.●

Na het verlaten van de boot suist een onderzeebootman in een speciaal pak recht naar boven.

Via een sluis is het mogelijk uit een gezonken onderzeeboot te ontsnappen.

27 november I Pagina 5

Rechts: Luitenant Jinze houdt via de radio contact met zijn groep.

‘We hebben moeten vechten als leeuwen’

Onder vuur MIRABAD - Begin september was het raak voor de militairen van eenheid 2.5 van de Battle group. Wat sporadisch gebeurt, overkwam hen. Vijandelijke strijders die plotseling het vuur op ze openden. Niet op afstand, maar van heel dichtbij. Niet lukraak, maar heel gericht. Alleen dankzij de goed uitgevoerde skills en drills en een portie geluk bleef het bij twee gewonden. TEKST: ELNT RENÉ BOUWHUIS FOTO’S: SERGEANT DAVE DE VAAL - AVDD

Het was rond het middaguur toen de voetpatrouille de Afghaanse politiepost Djagga in Sar Regin achter zich liet. De militairen hadden zojuist kennisgemaakt met de nieuwe politiecommandant en liepen terug naar de overwatch, een hoger gelegen positie vanwaar hun collega’s de omgeving in de gaten hielden. De patrouille ging door de green, een gebied waar bomen en maïsvelden zich tegoed doen aan het water van de langsstromende Teri Rud rivier. Ze keerden niet in een rechte lijn terug, want pelotonscommandant eerste luitenant Jinze wilde een mogelijke opstelling voor de nacht verkennen. Ze waren er bijna toen de waarnemer meldde dat er gekke dingen aan de hand waren. “Vrouwen en kinderen verlaten het gebied. Ongesluierd”, voegde hij eraan toe, om aan te geven dat ze halsoverkop hun huizen hadden verlaten. Eén van hen, ze was ongeveer twin­tig jaar, deed zelfs geen moeite de militairen te mijden en sprak ze aan via de tolk. Ze liet weten bang te zijn. Waarvoor was niet duidelijk. Even later zag de groep langs de velden schoppen en schoffels liggen. Maar

geen boer in de buurt en ook het gebruikelijke hondengeblaf bleef achterwege. De eerste tekenen van een op handen zijnde overval; iets waar ze pas later bij stilstonden. Hoe dan ook besloot Jinze de opsroom in Tarin Kowt te waarschuwen, de Apaches alvast op pad te laten sturen en naar de overwatch terug te keren. Toen de groep doorliep, zagen ze mannen van de velden wegrennen. Tijgerend vooruit

Soldaat-1 Geerlof dacht nog bij zichzelf: Afghanen rennen toch bijna nooit? En: het gebeurt toch niet, dit is een oefening of zo. “Tot degene voor mij ineens een ak47 in hun handen zag. Hij had het nog niet gezegd, of we kregen gelijk overal vuur om ons heen. Achter mij hoorde ik schreeuwen: ‘Ik ben geraakt’. Ik keek om, zag het slachtoffer achter een muurtje wegduiken en dook er achteraan, zo de plomp in. De rest van de groep lag daar al.” De gewonde had een schot in zijn bovenbeen en Geerlof, opgeleid tot combat life saver, bood meteen hulp. Hij zag een grote uitschotwond en veel bloed. Althans, zo leek het, doordat het water van het kanaal dezelfde kleur aannam. Geerlof knelde het lichaamsdeel af met knevels om de bloeding te stoppen. Het muurtje waar ze

achter lagen, was niet al te hoog. Terwijl ze kogels en granaten over zich heen kregen, vuurden de mannen, op hun rug en half onder water, terug. Enkele natte wapens haperden. Geerlof: “Ik heb een paar keer gedacht: ik ga dood. Iedereen verlangt op dat moment van jou dat je die vent helpt en weg krijgt.” Zo goed en zo kwaad als het ging, trokken Geerlof en de gewonde achter de anderen langs. Geerlof sneed de uitrusting van zijn collega los, terwijl ze zich al zwemmend en tijgerend verplaatsten. “Ik kon hem niet dragen, want dan waren we uit dekking en hadden we allebei gaten in ons lichaam.” Toen iedereen weer bij elkaar was, nog steeds achter het muurtje, en nog steeds met een regen van lood over zich heen, deelden ze vooral met de 40 mm granaatwerper onder hun geweren rake klappen uit. Toch wist de tegenstander tijdens het tweeënhalf uur durende gevecht tot dichtbij te naderen. Zo nabij - de geschatte afstand tussen beide partijen bedroeg 25 tot 30 meter - dat de mannen overgingen tot het gooien van verdedigings-

Links en links ­onder: Voetpatrouille van eenheid 2.5 in westelijk deel van Mirabad.

Onder: Voetpa­ trouille van eenheid 2.5 door de 'green' in westelijk deel van Mirabad.

handgranaten. Op dat moment kregen ze te horen dat de Apaches onderweg waren, maar nog zo’n twintig minuten op zich lieten wachten. Voor Geerlof was dat zijn eerste knakmoment. “Toen we ook nog te horen kregen dat de overwatch onder vuur lag, kwam het volgende. Het was de enige plek waar we nog op terug konden vallen.” Fluitende kogels

Op de overwatch bevond zich ook soldaat -1Thijs. Door zijn verrekijker had hij het gevecht zien ontstaan. “Op een gegeven moment kwam overal vuur en rook vandaan. Ik sprong direct de toren van de ypr in en schoot met het boordwapen op het mondingsvuur van de ak-47’s en de 107 mm raketten.” Na één minuut werd ook de overwatch zelf onder schot genomen met geweervuur, granaten, raketten en mortieren. “Als je kogels hoort fluiten, weet je dat je zelf onder vuur ligt. Rondom zag je gaten in de voertuigen ontstaan en steentjes opspatten. Op een gegeven moment voelde ik wat warms in mijn nek, maar met mijn hand kon ik geen bloed ontdekken.” Achteraf bleek het gruis te zijn van de plaat achter Thijs. Er zat een kogelgat in. Ook de waarnemers, die de 81 mm mortieren en Apaches op het doel praatten, lagen onder vuur. Daardoor konden ze maar moeilijk steun leveren aan de

eenheid in het voorterrein. Jinze: “Hoewel ze gericht beschoten werden, wist een waarnemer op zijn rug vanonder een Mercedes Benz toch het vuur te leiden. Ik kon echter niet de juiste coör­dinaten doorgeven doordat de gps-systemen onder water waren geraakt en niet meer leesbaar. Ook de radio’s waren nat geworden, wat de communicatie en plaatsbepaling bemoeilijkte. Daardoor moest iedereen schreeuwen om zich verstaanbaar te maken. Toch wist die waarnemer de granaten op de juiste plek te krijgen.” Op het moment dat de mortieren hun doel raakten, werd het even rustiger. Maar niet voor lang. Al snel zette de groep in het voorterrein weer al zijn middelen in. Jinze: “We moesten vechten als leeuwen.” Toen de druk bleef toenemen en de hoeveelheid munitie slonk, nam de luitenant een moeilijk besluit: “Ik vertelde de mannen dat ze zich moesten voorbereiden op man tegen man gevechten. Dat is wat je normaal in films ziet, maar op dat ogenblik maakten we het echt mee. Een kritiek moment.” Maar ook het moment waarop er twee reddende engelen in de lucht verschenen. Geerlof: “Toen de Apaches overkwamen, was dat echt een mooi gevoel.” De 30 mm granaten van de boordkanonnen spatten op

dertig meter afstand van de eigen troepen in de grond. “Hoewel de projectielen steeds dichter naderden, was het een bevrijding. Toen het even rustig werd, zijn we het maïs ingedoken.” “Aan de rand van de green wachtte de ypr op de gewonde en wij zijn er à la Blackhawk Down’ achteraan gelopen”, vertelt Jinze. Terug op de overwatch begon iedereen zijn verhaal te doen en werden de wapens, die aardig waren leeggeschoten, opgetopt. Niet voor niets, want tien minuten later hoorden ze de zweepslag van een geweerschot. Een tweede kogel schampte één van de hoofden. Thijs zat nog in de waarneming en gaf direct een salvo af op de vuurmond die hij zag. “Ook de Apaches, die zich op afstand ophielden, kwamen weer terug, maar zij zagen niets.” Geerlof, die op zijn veldbedje de film van de afgelopen uren nog eens afspeelde, dook samen met vijf anderen meteen de ypr in. “Ik dacht: laat de boordschutter het maar voor zijn rekening nemen. Ik ga hier niet de held spelen.” Vanuit Kamp Holland kwam de opdracht om af te breken en de Quick Reaction Force, die onderweg was, tegemoet te gaan. Toen ze wegreden, werd er nog een keer op ze gevuurd. Vanuit de voertuigen schoten ze terug, waarbij een 40 mm granaat op de plek belandde waarvandaan gevuurd werd: voltreffer. Pas toen alles voorbij was, begon het echt tot de mannen door te dringen. Thijs: “Je bent meer bezig om vuur uit te brengen en dingen te doen. Pas daarna ga je nadenken. De dag dat we terugkwamen, was iedereen wel iets hechter. Het was een hele ervaring, maar het hoeft van mij niet nog een keer.” Datzelfde geldt voor Geerlof. “Ik had het flink benauwd die paar uren. Maar het is wel goed om te zien dat waar je een paar jaar voor geoefend hebt, ook werkt. Daar hou ik wel een posi­tief gevoel aan over.”●

27 november I Pagina 6

‘Het is essentieel dat een monteur allround inzetbaar is’

Herstellers tonen vakmanschap bij monument APPELTERN - Zo sleutel je aan het motorblok van een ‘mb’tje’, en zo ben je belast met het verplaatsen van twee zware, antieke dieselmotoren. De militairen van 330 Herstelcompagnie van het Korps Commando Troepen draaien hun hand er niet voor om. In het Gelderse plaatsje Appeltern laten ze zien dat hun technische expertise en vakmanschap verder reikt dan de gebruikelijke werkzaamheden. Een gegeven waar de vrijwilligers van het stoomgemaal ‘De Tuut’ dankbaar gebruik van maken. TEKST EN FOTO’S: TLNT MARLOUS DE RIDDER

Het is een mooi beeld. Op een weilandje, strak ingeklemd tussen een dijk en het stoomgemaal, hebben tweede luitenant Gabi Jajan en zijn mannen een bivak ingericht. Het tafereel trekt veel bekijks in de omgeving. Gedurende een week ondersteunt ‘330’, het bestuur van Nationaal Monument ‘De Tuut’, met het transporteren van twee dieselmotoren, bestemd voor restauratie. Creatief omgaan met niet alle­ daags materieel en zo het personeel breder te kunnen trainen, vormt in een notendop de reden dat de herstellers van het kct de vrijwilligers te hulp schieten. “Zo’n vijf maan-

den geleden kwam het verzoek binnen of wij wat kon betekenen met personeel en materieel”, vertelt Jajan. “Ik zag hier wel een uitdaging in. Na een uitgebreide verkenning bij het gemaal begon de voorbereiding. Deze klus vergt namelijk wel wat improvisatietalent.” Speciale uitrusting

Jajan: “We hebben de mb voorop uitgerust met een speciale lier die de zware motoren kan trekken. Er waren extra ijzerwerk en een stempelkussen nodig om de motoren omhoog te ‘pompen’. En de wieltjes die we normaal onder de shelter gebruiken, worden er straks onder gemonteerd. Daarnaast hebben we expertise met de andere eenheden van 1 Logbrig* uitgewis-

seld. We zijn hier eigenlijk in een samengestelde club met twee lassers van het herstelpeloton van de Genie en een aantal chauffeurs van 100 Bevoorradings- en Transportbataljon. Die staan op stand-by, mocht één van onze voertuigen het begeven.” In een boerenschuur, een paar honderd meter van het stoomgemaal, gebeurt het allemaal. Twee lassers van de Genie zijn druk bezig de wieltjes onder de motor te monteren. Dat het niet zomaar om een motor gaat, vertelt Henk Buiten, vrijwilliger bij De Tuut: “Het betreft twee typen; een ‘Kromhout’ en een Crossley van 6,5 ton uit 1924. Vroeger werden de pompen van het stoomgemaal aangedreven door deze jongens. Wij willen

ze restaureren om ze weer aan het publiek te kunnen tonen.” Professionals

Buiten is in zijn nopjes met de hulp van de herstellers. “Knap wat die mannen hier doen. Je ziet dat ze er goed over hebben nagedacht. Ze hebben geen één keer in onze gereedschapskist hoeven kijken. Zonder de hulp van de landmacht hadden we de motoren nooit in zo’n korte tijd weg gekregen, laat staan allebei tegelijk.” Hoewel het behoorlijk passen en meten is om de Crossley met vliegwiel uit de oude schuur te krijgen en op de viertonner te hijsen, staat de antieke dieselmotor toch een aantal uren later in de werkplaats van het stoomgemaal. Luitenant Jajan toont zich trots op zijn mensen. “Een mooie training voor de monteurs. Het is essentieel dat een monteur allround inzetbaar is. Dat we ook deze klus hebben uitgevoerd, bewijst dat maar weer. Als je kijkt naar de werkzaamheden in Afghanistan... Soms kom je materieel tegen waarvan je denkt: ‘Hebben we dit ook bij de landmacht?’ Maar ja, de klant wil wél dat het wordt gerepareerd.” Wie benieuwd is naar het resultaat van de restauratie moet even geduld hebben. Het kan nog zo’n één à twee jaar duren voor de Cross­­ley blinkend en wel de geschiedenis van ‘De Tuut’ doet herleven.● * 1 Logistieke Brigade.

Defensiekok Thielen inspireert BREDA - Defensiekok Piet Thielen heeft een juweel van een kookboek met als titel ‘Vier seizoenen in het Blokhuis’ op zijn naam gezet. Of de vraag nu aan de gouverneur van de kma, generaal-majoor Siem van Groningen, wordt gesteld, aan zijn echtgenote Marijke of aan meesterkok Cas Spijkers. Iedereen is het er over eens. Deze uitgave vormt een aanwinst in elke keuken. Een aanrader? “Zeker weten”, zegt Spijkers tijdens de boekpresentatie op 23 november op de kma. Het eerste exemplaar is voor het echtpaar Van Groningen dat met enige regelmaat zijn relaties een diner aanbiedt in het karakteristieke Blokhuis, met culinaire hoogstandjes van kma-kok Thielen. Over wat nou het lekkerst is dat hij

ooit voorschotelde, moet de gouverneur even denken. “Eigenlijk smaakt alles even goed.” Even later valt hem in dat de gefrituurde garnalen met kerriemayonaise, te vinden op pagina 72, zijn voorkeur heeft. Zijn vrouw is vooral weg van de toetjes, zoals het driekleuren chocoladetaartje op bladzijde 180. “Moet je toch eens zien hoe mooi het er uitziet”, zegt ze wijzend naar de foto van het gerecht. “Piet maakt er gewoon schilderijtjes van.” Wat die illustraties betreft, weet auteur Paul Hager te vertellen dat Jacques Poiesz bijzonder knap werk heeft verricht met het fotograferen van de gerechten. Het resultaat mag er zijn, maar volgens Hager is dit niet het enige dat aanspreekt. “Het boek bevat ook wijntips en serveersuggesties. Erg pret-

tig. En dan zijn er nog de basisrecepten, zodat zelfs ik als amateur er wat mee kan.” Cas Spijkers, ooit meester en voorbeeld voor Thielen, weet nog wel wat punten waarop dit kookboek zich onderscheidt. “De recepten bevatten veel inhoud, maar zijn goed te maken. Verder hebben we het over een seizoenenboek met gerechten die je in een bepaalde periode van het jaar eet omdat je dan de beste ingrediënten hebt. Mensen kopen rustig asperges met kerst. Fout. Daarvoor is het de periode niet. Piet heeft recepten die prima passen in een bepaald jaargetijde.” Wat Spijkers betreft is Thielen een meesterkok. “Dat ben je als je op alle onderdelen goed scoort, dus niet alleen op hoofdgerechten, maar ook bij het maken van een

borrelhap, het bereiden van soep of het creëren van toetjes. Met Piet hebben we het over een man die inspireert in het vak. Hij bezit passie, is een groot voorbeeld voor het leger, maar ook daarbuiten. Een kok in hart en nieren.” Meer dan honderd recepten heeft Thielen bijeengebracht in het bijna 350 pagina’s tellende gebonden boek ‘Vier seizoenen in het Blokhuis.’ De eerste oplage bestaat uit 1800 exemplaren. Een deel van de opbrengst gaat naar de stichting Kinderen Kankervrij. Uitgever Van Ierland heeft al gezegd dat als de snel slinkende voorraad verdwenen is, er een herdruk komt. Het boek ligt voor H 29,95 in de handel. isbn: 978 90 78071 34 1. Tekst: Monique van Rijen-Bos●

Cas Spijkers (re), ooit meester en voorbeeld voor Piet Thielen (li) droeg met veel plezier een steentje bij aan de presentatie van ‘Vier seizoenen in het Blokhuis.’

27 november I Pagina 7

Dekaatjes

Karl Çharlie’Scheer (op de voorgrond) en Maurits Buitekant krijgen hun onderscheiding uit handen van defensieattaché kolonel Philippe Delarc.

heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

De twee trotse oud-legionairs Scheer (l) en Buitekant met hun decoraties.

Franse decoratie voor oud-Legionairs DEN HAAG - Cadetten van de Franse officiersschool ‘Saint-Cyr Coëtquidan’ stonden vorige week aangetreden bij de ‘Residence de France’ in Den Haag om twee oud-militairen van het Vreemdelingenlegioen te ontvangen. Als eerste arriveerde de inmiddels 86jarige maar nog zeer actieve Maurits Buitekant en daarna stapte Karl ‘Charlie’ Scheer (74) naar binnen. Beiden kregen uit handen van de Franse Defensieattaché kolonel Philippe Delarc een onderscheiding voor hun verdiensten voor Frankrijk. TEKST: EVERT BROUWER FOTO’S: PETER WIEZORECK

Dat het leven soms vreemde kronkels kent, kan Amsterdammer Maurits Buitekant beamen. Als hij in 1942 geen telefoontje had gekregen van zijn verloofde, had hij het vrijwel zeker niet

kunnen navertellen. Zijn latere echtgenote wist hem te melden de joodse ingezetenen van het Drentse werkkamp Geesbrug via Westerbork op transport zouden gaan naar een vernietigingskamp om daar te worden vergast. De jonge Amsterdammer zag kans te ontsnappen en belandde na een lange voettocht en allerlei avonturen in Italië. “Daar wilde ik me aansluiten bij de Amerikanen, maar die mochten me niet in dienst nemen. Vandaar dat ik bij het vreemdelinglegioen terecht ben gekomen.” “Hij was wel zo slim te tekenen voor de duur van de oorlog tegen de Duitsers”, viel Frans Janssen hem bij. De Libanonveteraan raakte tijdens zijn periode in het Midden-Oosten gefascineerd door de militairen van het Vreemdelingenlegioen. Op zijn homepage (www.kwaak99.demon.nl) staat een overzicht van Nederlanders die vanaf de oprichting in 1831 tot 1962, het einde van de campagne in Noord-Afrika, bij het Legioen dienden. Daartussen Buitekant, die dankzij Janssen de Médaille du Combattant op de Residence

De Fransen weten wel hoe ze een ceremonie moeten aanpakken. Geflankeerd door Cadetten van de Franse officiersschool Saint-Cyr Coëtquidan poseren de oud-Legionairs Buitekant (2e van links) en Scheer (2e van rechts) met defensieattaché kolonel Philippe Delarc (m.).

kon gaan ophalen. “Hij wees me erop dat ik er recht op had. Mooi, toch!” De legionair hoefde bij terugkeer overigens niet op een heldenontvangst te rekenen in het bevrijde Nederland. “Het was meteen aanpakken en zoeken naar familieleden die het hadden overleefd. Dat waren er niet veel…” ‘Charlie’ Scheer was hij nog

nooit tegengekomen. Buitekant heeft, zo geeft hij eerlijk toe, niet veel meer aan het Legioen gedacht nadat hij in de stad Meaux was afgezwaaid. Venlonaar Scheer is juist bijzonder trots op zijn verleden als legionair bij het 4de Regimen Infanterie. Hij vocht tussen 1955 en 1959 in zowel Marokko als Algerije. “Ik kon geen dienst nemen in het eigen leger, maar

WONINGEN

ik wilde heel graag militair zijn”, noemt hij als reden om toe te treden tot het Legioen. Scheer, sinds mensenheugenis uitbater van café Charlie in Venlo, heeft reeds drie Franse onderscheidingen in bezit en kan daar nu het Chevalier de la Légion d’honneur aan toevoegen. “Dat maakt mij echt fier”, zei de decorandus. “Ik ben in het Legioen een kerel geworden en heb echt nooit spijt gehad van die stap.” Nog mooier dan de medaille was de geste die Janssen na de plechtigheid voor hem had bedacht. Hij had beslag weten te leggen op de kepie die Scheer vijftig jaar geleden voor het laatst opzette. “Ongelooflijk, het is ‘m echt”, verzuchtte de Limburger. “Er zit hier een klein gat in het leer, dat had alleen de mijne.”●

IN HET KORT Hulde voor landmachtjuristen

DEN HAAG - De eerste twee militairen hebben onlangs in Breda het brevet Militair Juridische Vorming met bijbehorend embleem ‘nieuwe stijl’ gekregen. In de schijnwerper stonden de majoors van de landmacht mr. Bianca Janssen en mr. Ferry Koks. Brevet en embleem zijn ingevoerd na de oprichting, in 2006, van de Militair Juridische Dienst Krijgsmacht (mjdk). Die kwam in de plaats van de afzonderlijke organisaties van marine, land- en luchtmacht, en marechaussee. Tegelijkertijd werd het examenreglement voor het brevet Militair Juridische Vorming op ‘paarse’ leest geschoeid. Janssen en Koks ontvingen het brevet ‘nieuwe stijl’ uit handen van het hoofd van de mjdk, brigadegeneraal mr. Jost van Duurling.●

Weerbaarheden Trofee

HILVERSUM - De Inspecteur-Generaal der Krijgsmacht, vice-admiraal Ir. Michiel van Maanen, heeft 19 november tijdens de jaarlijkse ontvangst van de Studenten Weerbaarheden op de Zwaluwenberg, traditiegetrouw de Prins Bernhard Weerbaarheden Trofee uitgereikt. Deze wordt toegekend aan die Weerbaarheid die zich in het afgelopen jaar het meest onderscheidde op de gebieden: militaire kennis en vaardigheden, presentatie en herkenbaarheid door het optreden naar buiten, bevordering van de onderlinge band tussen de weerbaarheden. Winnaar voor 2008 is de Enschedese Studenten Schietvereniging ‘Ares’.●

Certificaat ‘Nederlandse Verbindingsofficier’ voor Noren

EDE - In het kader van het Noors-Nederlandse Army Cooperation Initiative werken de Verbindingsscholen van beide legers samen om in de nrf-18 periode (2012) te kunnen beschikken over verbindingspersoneel dat een gezamenlijke stafsectie 6 vormt op bataljons- en brigadeniveau. Van 2008 tot en met 2011 nemen Noorse officieren deel aan de opleiding in Nederland en Nederlandse officieren aan die in Noorwegen. In 2009 zal de eerste Nederlandse verbindingsofficier een training volgen bij het Telemark bataljon. Deze maand hebben de Noorse kapiteins Grytten en Kvithyll deelgenomen aan de Nederlandse ‘S6’ opleiding voor het bataljonsniveau. Uit handen van de Commandant School Verbindingsdienst, luitenant-kolonel Cees Jongerius, ontvingen zij op 21 november het bijbehorende certificaat.●

OTO Melara kanonnen zijn ‘thuis’

V.l.n.r. Van Duurling, Koks en Janssen. Foto Ardan Folwaij

DEN HELDER - Recentelijk heeft Nederland vijf 76 mm oto Melara kanonnen overgenomen van Denemarken. De wapensystemen werden op 18 november met diepladers naar Den Helder getransporteerd. Vier zijn bedoeld voor de nog te bouwen patrouilleschepen. De 76 mm kanonnen die al bij de marine in ge-

bruik zijn, ondergingen in de afgelopen jaren enkele verbeteringsmodificaties. Die krijgen de deze maand gearriveerde systemen ook, zodat ze volledig uitwisselbaar zijn en dezelfde prestaties leveren. De aanpassingen worden uitgevoerd tijdens het groot onderhoud bij het Marinebedrijf. Foto: L.P. Eelman●

EOD actief in Groningen

GRONINGEN - De Explosieven Opruimingsdienst van het EOCKL heeft vorige week een hoeveelheid onstabiele explosieve stof onschadelijk gemaakt bij de Rijksuniversiteit Groningen. 's Middags vond in een laboratorium op het Zernikecomplex een ontploffing plaats. Daarbij viel een lichtgewonde. Na de explosie controleerde de brandweer het gebouw en constateerde dat er nog een partij onstabiele stof aanwezig was, met kans op een nieuwe knal. Vervolgens werd assistentie van het eockl gevraagd. Die zette eerst een robot in om de glazen kolf met explosieve stof gecontroleerd tot ontbranding te brengen. Toen dat niet lukte, is een van de explosievenopruimers erop af gegaan. Ruim een uur nadat de operatie begon, kwam het sein 'gevaar geweken.'●

Te koop: Amersfoort, Zielhorst, Kopervlinder 4. Ruime tussenwoning. Woonopp. 130m². Bjr 1987. Ind.: uitgeb. hal en woonkmr. Luxe keuken ’02, toilet. 1e verd.: 2 slpkmrs, badkmr ‘04. Zolder: 2 kmrs, dakkapel. Mooie tuin. Inf.: 06 - 502 631 10 of zie www.uit­ stekendetussenwoning.nl Te koop: Den Helder, centrum, Koningdwarsstraat 94. Goed verzorgd appartement, ca 80 m?. Ruime woonkmr, 2 slpkmrs, badkmr, open keuken met inb.app. balkon op zw. Voll. v.v. isolatieglas. cv-ketel 2005. Vr.pr. H124.500,k.k. Info www.warnarsmakelaardij.nl Te koop: Heythuysen, Horstveld 68, goed onderhouden 3-kmr appartement begane grond. Ca 60 m². Terras op Z. Bijna geh. v.v. laminaat. Badkmr en toilet recent vernieuwd. Rustige wijk, 500 m van centrum, gunstig gelegen t.o.v. kms Weert en klu ‘de Peel’. Info: 06 - 416 263 50 of zie www.funda.nl Te koop: Tilburg-Reeshof, Munnekeburen­straat 9, goed onderhouden vrijst.woning, aanp. garage. Uniek rustige locatie inh. 675m³, opp. 444m². Ind.: hal, toilet, woon­kmr met uitb. 67m², keuken, berging. 1e verd.: 2 slpkmrs, badkmr, ligbad, sep.toilet. 2e verd.: 2 slpkmrs, badkmr, douche, bergkast. Centr. stofz.inst. Tuin met tuinhuisje. Vr.pr. H 474.000,- k.k. Tel.:013 - 850 47 79. Te koop: Oldemarkt (Ov.), Kruisstraat 15, half vrijst. woning met vrijst. garage en besloten tuin. Nabij a28, Steenwijk en Havelte. Perceel 155 m?. Vr.pr.: H 149.000,- k.k.  Zie: www. abedijkstra.nl Te koop of te huur: Dordrecht, leuke 30-er jaren woning met 4 slpkmrs in gezellige straat. Geheel onderkeldert. Achtertuin en 2 balkons op z. Op fietsafstand van station. Reistijd Luchtmachttoren 20 automin. Utrecht met ov goed bereikbaar. Vr.pr. H 229.500,- k.k. of H 950,- p.m. Info 0049 6371 402506 of 0049 6303 925618. Te koop of te huur: Harderwijk, Beethovendreef 7, halfvrijst. woning. Ind.: woonkmr, keuken, tuinkmr, badkmr, werkkmr, berging. 1e verd.: 3 slpkmrs, 2e badkmr, berging. Onderhoudsarme tuin. 2e ingang mog. Nabij centrum, a28, bos en randmeer. Zie www. funda.nl. Huurperiode max. 3 jaar, vanaf ca. feb ’09. Tel 06 - 464 480 01.  Te koop of te huur: Hoeven, Schaepmanlaan 7, zeer nette 2/1 kapwoning, bjr 1993. Kindvr. groene wijk in rustig dorp op 10 min. afstand van Roosendaal en Breda. 4 kmrs, nwe hr ketel en luxe keuken en badkmr. Info: www.funda. nl of www.rotsvast.nl Te huur: Den Helder, Baljuwstraat 2a, luxe vrijstaande woning. Nabij winkelcentrum, bushalte en station. Bjr 2002. Ind.: woonkmr, open keuken, 4 slpkmrs, werkkmr, dakterras, carport, ruime tuin met terras, schuur en overdekt terras. Gestoffeerd. Huur H 1.500,- p.m. Inf.: 06 - 216 700 96.

DIVERSEN Gezocht door verzamelaar: camouflagekleding, uitrusting, emblemen en spul­len van uitzendingen. B. Schinkel, tel.: 038 - 332 85 91. Gezocht: Blazing Skies, De groepen Geleidewapens van de Koninklijke Luchtmacht in Duitsland 1960 - 1995. Reacties: A.M.Otten, [email protected] Te koop: Gekleed tenue Lkol Cavalerie RHB, maat 48. Vr.pr. H 300,-. Tel.: 033 - 456 55 92.●

27 november I Pagina 8

Colofon De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77)

Mariniers en landmacht krijgen verbeterde MB

Militairen steunen Oranje AMSTERDAM - Het was misschien geen dijk van een wedstrijd, de met 3-1 gewonnen match van Nederland tegen Zweden woensdag 19 november. Maar dat kon de pret voor de 350 meegereisde militairen niet drukken. Voor het luttele bedrag van 10 euro hadden ze uitstekend zicht op het veld van de Amsterdam ArenA en hoefden ze zich ook nog eens geen zorgen te maken over het vervoer van en naar het stadion. De mogelijkheid om de wedstrijd te bekijken, kwam tot stand

door samenwerking van de knvb met de Stichting Algemene Militaire Tehuizen, Stichting Pro Rege en o&o op de kazernes Stroe, Ermelo en Schaarsbergen. Het geld dat hiervoor werd vrijgemaakt, is een uitvloeisel van de aanbevelingen van de Commissie Staal. Overigens zijn er met de gelden al eerder activiteiten georganiseerd zoals een darttoernooi en een Wiigameavond. Voor de komende maanden staat er nog meer op stapel en steeds met hetzelfde doel voor ogen: ontspanning bieden voor binnenslapers.●

Nieuw personeel ziekenboeg Kamp Holland TARIN KOWT - In het hospitaal van Kamp Holland staat sinds maandag 24 november een verse ploeg aan de bedden. Het vertrekkende personeel droeg de afgelopen week zijn taken over aan de nieuwe, inmiddels achtste, lichting. De overdracht luidde ook de officiële start in van een medisch team uit Singapore, dat de komende zes maanden versterking biedt op Kamp Holland. In totaal meldden zich vanaf september ruim drieduizend patiënten bij het ziekenhuis. De chirurgische teams voerden bijna tweehonderd operaties uit, waarvan 75 procent de lokale bevolking betrof. Ondanks diverse zware momenten kijken de meeste

mensen terug op een goede uitzending. Ook tandartsassistente sergeant Maud. Bijna zeshonderd patiënten maakten kennis met de tandartsstoel. “Niet alleen Nederlanders, maar ook Afghaanse militairen, politiemensen en veiligheidspersoneel. Het is allemaal nieuw voor ze. Ze weten niet hoe ze in de stoel moeten zitten en schrikken als die omhoog gaat. Aan de andere kant is het voor ons interessant om te zien hoe ze soms met ijzerdraadjes en porselein een beugel maken.”●

… grote ringaffuit, waarop een 40 mm granaatwerper, een .50 mitrailleur en in de toekomst een Gill antitankwapen past…

Nieuwe softtop is een thuiskomertje

STROE - Op de Majoor Mulderkazerne in Stroe draagt de Directie Materieel Organisatie vandaag 128 mb 209 g Softtops over aan de Koninklijke Landmacht en het Korps Mariniers. Tachtig stuks gaan na een korte inrijperiode zo snel mogelijk door naar Afghanistan. Het concept voor de nieuwe mb bestaat volgens projectleider majoor Herman Wolterink uit het beste van twee werelden. De degelijkheid en betrouwbaarheid van het oude, vertrouwde type werden samengevoegd met de ervaring die men daar sinds begin jaren negentig mee opdeed. Dit leidde tot een

herzien model dat beter voldoet aan de huidige eisen op het gebied van bescherming, incasseringsvermogen, belading, mobiliteit en actieradius. Om laatstgenoemde op te vijzelen, heeft de nieuwe mb naast een 95 liter tank ook een thuiskomertje van 55 liter. Daarbij rijdt hij stukken zuiniger en beschikt over meer dan het dubbele motorvermogen. De prestaties van de Softtop zijn dan ook navenant. De acceleratie is beter en de topsnelheid hoger. Achter de zware tweeënhalve liter zescilindermotor werd een automatische versnellingsbak gemonteerd. ”Ligt-ie onder vuur, dan heeft de chauffeur

De leeuw is niet alleen tekenend voor Nederland, ook voor Singapore. Het symboliseert de relatie tussen de beide nationaliteiten in het Role 2 hospitaal. Foto: Sgt. Dave de Vaal-AVDD

LEZEN & GAMEN

Brothers in Arms gewilde game DEN HAAG - Meer dan honderd reacties kwamen binnen op de prijsvraag rond het pc-spel Brothers in Arms, Hell’s Highway die de Defensiekrant drie weken geleden uitschreef. De inzendingen kwamen uit alle hoeken van de wereld waar zich Nederlandse militairen ophouden. Slechts eenmaal viel er een verkeerde reactie te bespeuren in antwoord op de vraag: ‘Hoe heette de dame in

Oosterbeek die tijdens Operatie Market Garden de gewonde Britse militairen troost bood door voor te lezen uit Psalm 91’. Iemand had de zoekmachine niet helemaal goed bediend, want ‘Geert Boogaard’, dichter en auteur van boeken met een christelijke signatuur, was het zeker niet. Een aantal inzenders dacht te kunnen scoren met een uitgebreid verhaal. Korporaal-1 S. Bakker uit

Nispen weet bijvoorbeeld dat Kate ter Horst - want die bedoelden we natuurlijk - slechts delen van de psalm voorlas. Sandor Dronkers uit Den Helder maakte er een soort eindscriptie van, inclusief allerhande fotomateriaal. Maar goed dat we de inbox van de Defensiekrant niet hebben gebruikt, want dan was er voorlopig geen post meer doorgekomen. We mochten vijfmaal BiA en

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen: 2 december: Workshop en optreden Marinierskapel in het Mariniersmuseum, Rotterdam

7 december: Concert Fanfarekorps Koninklijke Landmacht, Baarlo Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

tweemaal Pure weggeven van producent Ubisoft en die games zijn speciaal bedoeld voor militairen in het buitenland. De gelukkigen die binnenkort volop kunnen gamen en het spel op hun napo-adres krijgen toegezonden, zijn: korporaal Gijsbers, sergeant Havelaar, opperwachtmeester Denton, adjudant Jogems en kapitein Geers in Afghanistan, luitenant-kolonel Skip Springer in Soedan en luitenantkolonel Peter Woudsma in de Verenigde Staten (act). De speciale pakketten met een gevechtsrantsoen en ook nog eens BiA Hell’s Highway erin zijn gewonnen door wachtmeester-1 Alex van Riezen (otcman) in Amersfoort , adjudant Erik van de Weerd (kmar) in Apeldoorn en kapitein Liz Marquart Scholz op de kma. Zij krijgen de behoorlijk zware post op het werkadres bezorgd.●

wel iets anders aan zijn hoofd dan schakelen”, draagt Wolterink als voordeel aan. “De nieuwe ‘g’s beschikken altijd over bruikbaar koppel. Kwestie van gas geven en wegwezen.”

Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36) Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32 Defensiesite: www.mindef.nl E-mail: [email protected]

Bewapening

De 88 Softtops die aan de landmacht worden verstrekt, zijn strikt bestemd voor eenheden op uitzendingen en worden dus niet organiek ingedeeld. De veertig stuks voor het Korps Mariniers wel. Zij vervangen Defenders (type Landrover) die de maximale levensduur hebben bereikt. Verschil tussen beide is dat de marine-uitvoering een standkachel heeft voor inzet in arctische gebieden. Opvallend aan de Softtop is de grote ringaffuit, waarop een 40 mm granaatwerper, een .50 mitrailleur en in de toekomst een Gill antitankwapen past. Op de bijrijdersplaats zit een raamaffuit voor een mag of Minimi mitrailleur. Een rookbuslanceerinrichting is nog onderwerp van gesprek. Mede door zijn bewapening en de optionele grote bagagerekken aan de achterzijde lijkt de Softtop sterk op de mb’s van het Korps Commandotroepen en 11 ‘Luchtmobiel’. Bij dit materieel werden het chassis, de achterassen, remmen en veren nadien verbeterd, terwijl de 209 g deze modificaties al bezit. Ondanks zijn vrij complete uitrusting ontkent Wolterink dat de nieuwe Softtop een gevechts 4x4 is, zoals in gebruik bij de Britse Special Air Service. Het gros van de Nederlandse voertuigen wordt in de uitzendgebieden voornamelijk gebruikt voor de dagelijkse patrouillegang. Kandidaten

Net als zijn oudere broertje laat de vierenhalve ton (volledig beladen) zware Softtop zich makkelijk per Chinook transportheli door de lucht verplaatsen, zowel in als onder de romp. In Nederland moeten chauffeurs in het bezit zijn van rijbewijs c. Of in crisisgebieden een ontheffing geldt, vormt nog onderwerp van studie. Volgens Wolterink was de keuze voor de Softtop geen vanzelfsprekendheid. Gaandeweg het verwervingstraject bleven twee kandidaten over. Daarvan bleek de Mercedes kwalitatief en qua investering en exploitatie de goedkoopste. Wolterink: “Bovendien voldeed-ie als enige volledig aan het programma van eisen. Daardoor is de klant verzekerd van een op en top betrouwbaar voertuig.”●

Bezoekadres: Spui 32, 2511 BS Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar ¤ 13,61. Voor het buitenland ¤ 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www. aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808