Voetzorg bij diabetes mellitus: Wat kunt u zelf doen?!
2
Diabetes mellitus is een ziektebeeld waarbij het evenwicht in de bloedsuikerspiegel verstoord is (suikerziekte). Veel mensen met diabetes mellitus krijgen problemen aan de voeten, ook wel een diabetische voet genoemd. Er kunnen verschillende voetafwijkingen ontstaan, zoals overmatige eeltvorming en rode plekjes of grote wonden die slecht of niet willen genezen. Als voetwonden verwaarloosd of onvoldoende behandeld worden, kan dit op langere termijn leiden tot amputatie van een teen, deel van de voet of zelfs het gehele (onder)been. Goede zorg voor uw voeten is daarom heel belangrijk!
Doel folder Het doel van deze folder is dat u weet wat u moet doen om beschadiging van uw voeten te voorkomen of te voorkomen dat bestaande problemen erger worden. Wat kunt u zelf doen en wat verwachten we van u? U heeft zelf een belangrijke rol in het voorkomen van (verergering van) voetproblematiek. We vragen daarom ook uw inzet en motivatie! Uiteraard kunnen wij u adviezen geven, maar voor een groot deel bent u zelf verantwoordelijk voor het toepassen van (preventieve) maatregelen. Om beschadiging van uw voeten te voorkomen of te voorkomen dat bestaande problemen erger worden, vragen wij u de onderstaande adviezen op te volgen. Wanneer u bepaalde adviezen niet zelf kunt opvolgen en uitvoeren, is het belangrijk dit aan een familielid te vragen of thuiszorg hiervoor in te schakelen.
3
Algemeen/dagelijkse verzorging • Loop nooit op blote voeten! • Spoel/was dagelijks uw voeten af met lauwwarm water. Pas op met de temperatuur van het water; het kan zijn dat u de temperatuur met uw voeten niet meer goed kunt voelen, waardoor een brandwond kan ontstaan. Controleer daarom de temperatuur van het water altijd eerst met uw elleboog of met een thermometer. • Neem nooit een voetbad; dat maakt de voeten week en daarmee ook kwetsbaar. • Droog uw voeten zorgvuldig af, vooral tussen de tenen. Gebruik hiervoor een dunne zachte handdoek, zodat u er goed bij kunt. Zo beschadigt u de huid tussen uw tenen minder snel. • Houdt uw huid soepel door uw voeten dagelijks in te smeren met een zachte crème. Zorg ervoor dat er geen crème tussen de tenen komt; de huid tussen de tenen kan hierdoor week worden en sneller beschadigen. Zorg ervoor dat u uw voeten niet insmeert vlak voordat u uw schoenen aandoet; hierdoor kunnen de voeten gaan schuiven in de schoenen. Smeer uw voeten ’s avonds in voordat u naar bed gaat; de zalf kan dan de hele nacht intrekken. • Trek dagelijks schone soepele sokken of kousen aan. Deze mogen niet te groot of te klein zijn. Zorg ervoor dat de naden van de sokken of kousen niet voor drukplekjes zorgen. Er zijn naadloze sokken en panty’s verkrijgbaar. • Onderzoek elke dag uw voeten op rode plekjes, blaartjes, kloofjes, wondjes en/of verkleuringen. Kijk ook tussen de tenen en vooral ook aan de onderkant van de voet. Wanneer u de onderkant van uw voet niet (goed) kunt zien: gebruik dan een handspiegel. • Onderzoek/controleer, voordat u uw schoen aantrekt, de binnenkant van uw schoenen op spijkertjes, steentjes, harde naden, opgekrulde zolen etc. Voel met de hand naar beschadigingen (drukpunten). Verzeker u ervan dat de binnenzool van de schoen vlak is. Zorg dat uw schoenen goed passen. 4
• • •
Knip de nagels recht en niet te kort af waardoor ze niet kunnen ingroeien. Het advies is echter altijd: teennagels laten knippen door een pedicure met diabetesaantekening of podotherapeut. In ieder geval: - Als u al een voetwond(je) hebt gehad - Als u niet goed meer kunt zien - Als uw handfunctie verminderd is - Als u kalknagels heeft - Als u overmatige eeltvorming heeft - Als u niet goed meer bij uw voeten kunt Uw huisarts kan u adviseren bij wie u het beste terecht kunt hiervoor. Verwijder geen eelt met schaartjes of mesjes. Ga ook hiervoor naar een pedicure met diabetesaantekening of podotherapeut. Let op: Maak bij een (nieuw) wondje echter altijd een afspraak bij uw behandelend arts. Verbind een wondje aan de voet altijd, zodat er zo min mogelijk kans is op een infectie.
Overige adviezen • Voorkom hoge bloedsuikers (een hoge bloedglucosespiegel). • Als u rookt dient u hiermee te stoppen. Consulteer zo nodig uw huisarts voor hulp hierbij. Wanneer moet u contact opnemen met uw behandelend specialist? • Bij een nieuw ontstaan wondje aan de voet/teen • Als u een flink temperatuursverschil bemerkt aan uw voeten of benen • Als u een (bacteriële of schimmel-) infectie vermoedt, dus bij roodheid, zwelling en pijn in (een gedeelte van) de voet/teen • Als u pijn heeft in de kuiten en hierdoor niet meer dan 100 meter kunt lopen • Bij overige klachten, vragen of onduidelijkheden over uw voet(en) en/of de ingezette behandeling.
5
Als u niet (meer) behandeld wordt door het team in CWZ kunt u contact opnemen met uw huisarts. Als u behandeld wordt of recent behandeld bent in CWZ, kunt u contact opnemen met verpleegkundig specialist Eveline de Greef: telefoonnummer (024) 365 77 69. Aanwezig op maandag, dinsdag en woensdag. Meer informatie Brancheorganisatie voor de pedicure ProVoet: www.provoet.nl Hier vindt u een pedicure met een diabetesaantekening. U kunt ook bellen met ProVoet: (0318) 55 13 69 Als u echter al een voetwond(je) hebt of hebt gehad, wordt u regelmatig gecontroleerd door de podotherapeut. Hij/zij bepaalt uiteindelijk of de voetzorg weer kan worden overgenomen aan de pedicure met een diabetesaantekening.
6
7
Adres en telefoonnummers Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Weg door Jonkerbos 100 6532 SZ Nijmegen Polikliniek heelkunde B58 Telefoon: (024) 365 82 60 (tijdens kantooruren)
8
G769 / 03-15
Website: www.chirurgie.cwz.nl
