verschildruk-transmitters

Deze nieuwsbrief is een uitgave van Yokogawa Europe Solutions B.V. en wordt gratis verzonden / jaargang 19 / herfst 2012

Nieuwe DPharp serie druk/verschildruk-transmitters Yokogawa heeft haar programma industriële sensorproducten uitgebreid met de EJA-E serie druk/verschil-druktransmitters. Deze transmitters zijn gebaseerd op Yokogawa’s DPharp digitale resonantiesensortechnologie. De nieuwe, compacte en lichtgewicht transmitters beschikken over meervoudige sensorfunctionaliteit, veiligheid als standaard en een nog gebruiksvriendelijker indicator. Met een ongekende prijs/prestatieverhouding en nieuwe functionaliteiten en mogelijkheden leent de nieuwe transmitter zich bij uitstek voor de chemische, petrochemische, olie- en gas- en energie-industrie. Dankzij de meervoudige sensorfunctionaliteit kan de nieuwe verschildruktransmitter nu gelijktijdig verschildruk en statische druk meten. Waar traditioneel twee druktransmitters nodig waren voor het meten van het vloeistofniveau én de druk in een tank kunnen beide grootheden nu met één nieuwe EJA verschildruktransmitter worden gemeten.

De responstijd -de tijd tussen het detecteren van een drukverandering en een verandering in de output van een elektrisch signaal- is teruggebracht tot 90ms; vergelijkbaar met die van Yokogawa’s premium EJX-series. Hierdoor kan de EJA-transmitter ook worden ingezet voor high-speed applicaties, zoals drukbeveiliging in turbines. De nieuwe EJA voldoet standaard aan de IEC61508-standaard en leent zich voor SIL2-(single-mode) en SIL3- (dual-mode) applicaties. Het compacte en lichtgewicht ontwerp van de nieuwe EJA-transmitters zorgt voor een gewichtsbesparing van 30% ten opzichte van eerdere modellen. Tegelijkertijd zijn de LCD-indicatoren bijna twee keer zo groot en geven uitgebreide informatie over procesvariabelen, eenheden en alarmen Voor meer informatie, ga naar www.dpharp.com

Betrouwbaarheid en beschikbaarheid als verkoopargument

TAQA kiest Yokogawa voor Europa’s grootste voor derde partijen toegankelijke gasopslag Onder de rook van Alkmaar ligt de Bergermeerpolder. Decennialang werd hier gas gewonnen, maar dat is verleden tijd. De betekenis van het veld voor de Nederlandse economie is daarmee niet voorbij. Het gesteente van het Bergermeergasveld is prima geschikt om gas in op te slaan. Op deze plek realiseert TAQA Energy Gasopslag Bergermeer, de grootste voor derde partijen toegankelijk gasopslag van Europa. Na positieve ervaringen in de nabijgelegen Piek Gas Installatie koos TAQA ook hier voor DCS-systeem, safety-systemen, veldinstrumentatie en bijbehorende systemen van Yokogawa. De uitvoering wordt volledig in Foundation Fieldbus gerealiseerd.

Richard Brocx (r), technisch manager TAQA Energy, en Paul Snel van Yokogawa uitkijkend op de bouw van de gasopslaginstallatie PGI Alkmaar Op dit moment heeft TAQA in Alkmaar al de Piek Gas Installatie (PGI) in bedrijf. Deze levert sinds 1997 in de winter extra gas aan het Nederlandse gastransportnet. De capaciteit van de PGI bedraagt maximaal 36 miljoen m3 gas per dag. In de zomer kan er per dag 3,5 miljoen m3 gas worden geïnjecteerd. Bij dat tempo duurt het ongeveer 140 dagen voordat het gasveld maximaal is gevuld. Van het gas wordt momenteel maximaal 500 miljoen m3 gas gebruikt om in de winter weer te produceren, ofwel evenveel als het gemiddeld gasverbruik van ruim 300.000 huishoudens in een jaar. Voor de besturing van

dit veld is Yokogawa al vele jaren de vertrouwde partner. Andere grote gasopslagen zijn er daarnaast in Norg en Grijpskerk. Deze gasopslagen maken ook gebruik van een Yokogawa DCS systeem. Betrouwbaarheid als verkoopargument Gasopslag Bergermeer wordt de grootste voor derde partijen toegankelijk gasopslag van Europa. Dat er veel vraag is vanuit de markt voor deze opslag is duidelijk: nog voordat TAQA begonnen is aan de bouw van de gasopslaginstallatie, is er al 1 miljard m3 aan gas opslagcapaciteit verkocht. Technisch manager Richard Brocx vertelt hierover: “Gasopslag Bergermeer is een marktgericht bedrijf. Op de open markt voor gasopslag wordt de bereidheid om gas op te slaan en de prijs die de klant daarvoor wil betalen in hoge mate bepaald door de betrouwbaarheid en beschikbaarheid van de opslaginstallatie. Als die twee begrippen aan de orde komen, is Yokogawa al snel in beeld. Al sinds 1995 gebruiken wij Yokogawa-systemen voor onze Piek Gas Installatie en we hebben kunnen constateren dat Yokogawa´s systemen uitermate betrouwbaar zijn.” De keuze voor Yokogawa voor Gasopslag Bergermeer ging om meer dan goede resultaten uit het verleden. Richard Brocx: “Van alle aanbieders zijn de technische en commerciële specificaties grondig geëvalueerd. Belangrijk aspect was daarbij ook de interfacing naar safeguard- en fire & gas systeem en veldinstrumentatie. Daarbij hebben we natuurlijk ook gekeken wat de betreffende leverancier in eerdere projecten heeft gedaan én hoe de service is. Die is bij Yokogawa zeer hoogwaardig: snel, deskundig en met verstand van zaken. Er wordt niet zomaar service verleend maar het huidige probleem wordt gekoppeld aan eerdere ervaringen en op die manier wordt een oplossing gezocht. Het totaal van die positieve indrukken, opgeteld bij de hoge kwaliteit en betrouwbaarheid van de Yokogawa-systemen gaf voor ons de doorslag om ook nu weer voor Yokogawa te kiezen.” Yokogawa levert daarbij een geïntegreerde automatiserings- en beveiligingsoplossing voor besturing van veldinstrumentatie en andere voorzieningen. De geïntegreerde oplossing omvat het CENTUM® VP besturingssysteem en het ProSafe-RS beveiligingssysteem voor het safeguarding- en Fire & Gas-systeem. De systemen zorgen voor een veilige en naadloze communicatie tussen systemen en geïntegreerde operator-interfaces en alarmmeldingen. Dit leidt niet alleen tot een verbeterde efficiency maar zorgt ook voor een uniforme aanpak van onderhoud.

Klant aan de knoppen Gasopslag Bergermeer wordt volledig in Foundation Fieldbus uitgevoerd. “Het onderhoud van Gasopslag Bergermeer moet optimaal zijn. Daarom is gekozen voor reliability-centered maintenance. Alle informatie die daarvoor van veldapparatuur noodzakelijk is, komt dankzij Foundation Fieldbus beschikbaar. Diagnose van kleppen en andere veldinstrumentatie maakt duidelijk of er iets aan de hand dreigt te zijn.” Yokogawa combineert daarbij de data historian Exaquantum met de krachtige en gebruiksvriendelijke Plant Resource Manager. Hierdoor is de status van instrumentatie te allen tijde bij operators bekend en kunnen de oorzaken van procesalarmen duidelijk worden geïdentificeerd. De volledig digitale data kunnen eenvoudig worden bewerkt, waarbij preventieve intelligentie ervoor zorgt dat gebruikers beter op de hoogte zijn van mogelijke veranderingen. Bovendien biedt de continu beschikbare informatie uit PRM zodanig ondersteuning bij de uitvoering van activiteiten dat de onderhoudswerkzaamheden tot een minimum blijven beperkt. “Door de geavanceerde mogelijkheden van alle systemen zijn we in staat een installatie te bouwen die de klant nadrukkelijk centraal stelt”, aldus Richard Brocx. “De commerciële afdeling stuurt op basis van klantvragen de operatie aan. Met de realisatie van een extra MES-laag tussen DCS en klant, zit de klant als het ware aan de knoppen.” Gasopslag Bergermeer is operationeel vanaf 2014 met beperkte capaciteit. Volledige commerciële operaties starten in april 2015. Yokogawa verzorgt daarna het volledige onderhoud van de technische

IT systemen. Voor die tijd levert Yokogawa al een Operator Training System; een kopie van het uiteindelijke systeem waarin verschillende scenario’s zijn verwerkt. Met het OTS kunnen operators worden getraind en kan aan de hand van simulaties voeling worden gehouden met de onbemande installaties. Bovendien kan het OTS worden ingezet om delen van de Factory Acceptance Tests uit te voeren TAQA Energy TAQA is een wereldwijd opererend energiebedrijf met het hoofdkwartier in Abu Dhabi (Verenigde Arabische Emiraten). TAQA Energy B.V. is de Nederlandse dochteronderneming van TAQA, met kantoren in Alkmaar en Den Haag. De focus van TAQA Energy ligt op de ontwikkeling van projecten zoals Gasopslag Bergermeer die deel uitmaken van de strategische energie-infrastructuur, en op de exploratie en winning van olie en gas, zowel onshore als offshore. Met zijn activiteiten wil TAQA Energy bijdragen aan een meer flexibele en concurrerende Europese energiemarkt. www.gasopslagbergermeer.nl Systeemdetails CENTUM® VP geïntegreerd productiebesturingssysteem ProSafe-RS safety-systeem Veldinstrumentatie op basis van Foundation Fieldbus Exaquantum data historian PRM – Plant Resource Management OTS – Operator Training System

Uitgebreide versie van geïntegreerde productiebesturingssysteem Het CENTUM® VP geïntegreerde productiebesturings-systeem is uitgebreid met nieuwe functies voor verbeterde operabiliteit van de besturings- en monitoringdisplays. Hierdoor krijgen operators beter toegang tot essentiële informatie. Met de uitbreiding van de PROFIBUS communicatiefunctie kunnen operators bovendien profiteren van de voordelen van digitale communicatie. Door maximaal gebruik te maken van de digitale informatie die tussen veldapparatuur en het CENTUM® VP-systeem wordt uitgewisseld, kunnen de procesactiviteiten worden geoptimaliseerd.

Verbeterde bediening- en monitoringfuncties CENTUM® VP omvat nu een functie waarmee tagnamen van instrumenten worden gebruikt voor het aanbrengen van een hiërarchie tussen instrumenten. Operators krijgen zo sneller en eenvoudiger toegang tot statusinformatie over procesoperations. Verder kan de bedrijfs- en onderhoudsefficiency worden verbeterd door meer geheugen voor opslag van historische data, verbeterde operabiliteit van grafische displays, uitgebreidere besturingslogica en gestandaardiseerde printformaten. Deze nieuwe functies spelen in op de vereisten van de VGB R 170C-richtlijn, waarmee nieuwe mogelijkheden

voor CENTUM® VP ontstaan in Europa en andere groeimarkten voor energiecentrales. Onderhoud vereenvoudigd De nieuw geïntroduceerde communicatiemodule ALP121 voldoet aan de PROFIBUS communicatiestandaard die onder meer wordt toegepast in de chemische en andere industrieën. De ALP121-module ondersteunt het gebruik van redundante communicatiepaden met subsystemen, waardoor de totale systeembetrouwbaarheid verbetert. Daarnaast maakt de module het installeren van extra apparatuur en het online aanpassen van parameters mogelijk. Dit vereenvoudigt het onderhoud van apparatuur en de bedrijfsvoering

Voor meer informatie, bezoek onze website www.yokogawa.com/dcs

ROTAMASS LR

‘s werelds kleinste Coriolis massaflow-meter met dubbele gebogen meetbuis Het flowmeters programma is uitgebreid met de ROTAMASS LR, ’s werelds kleinste Coriolis massaflowmeter. De nieuwe flowmeter bestaat uit een dubbel gebogen meetbuis en een leeglopende constructie en vormt een belangrijke uitbreiding op de ROTAMASS low flow line productrange. De ROTAMASS LR is ontwikkeld voor het meten van vloeistoffen en gassen. De effectieve turn-down bedraagt voor vloeistoffen 2.000:1 en voor gassen 5.000:1. Het meetbereik varieert van 10,5 g/h t/m 40 kg/h; de leesnauwkeurigheid bedraagt ±0,15% voor vloeistoffen en ±0,5% voor gassen. De Coriolis flowmetermarkt groeit nog steeds en verschillende marktonderzoeken tonen aan dat er behoefte is aan kleinere meters met een doorlaatdiameter van 2 inch of minder. Tegelijkertijd neemt de vraag naar flowmeters met een hoge nauwkeurigheid en stabiliteit toe. Het grootste deel van de kleine Coriolis flowmeters op de markt bestaat uit enkele buis Coriolis flowmeters. Deze zijn over het algemeen minder nauwkeurig en stabiel, vooral wanneer zich vibraties voordoen of veranderingen optreden in de omgevings- of vloeistoftemperatuur. Om tegemoet te komen aan de vraag naar nauwkeurige en stabiele meting van vloeistoffen bij lage flowsnelheden,

ontwikkelde Yokogawa deze ‘low flow’ Coriolis flowmeter. Dubbele gebogen meetbuis De ROTAMASS LR bestaat uit een dubbele gebogen meetbuis die voor een optimale scheiding zorgt tussen meetelement en procesvibraties die de zero-stabiliteit en meetnauwkeurigheid negatief beïnvloeden. Bij verandering van de vloeistofdichtheid kan een Coriolis flowmeter met enkele meetbuis uit balans raken en zich gedragen als een zender. De ROTAMASS LR blijft echter gebalanceerd als gevolg van de gelijkmatige massaveranderingen in beide buizen en de afwezigheid van interferentie door procesleidingen. Door het ontwerp is de meter ongevoelig voor veranderingen in de omgevingstemperatuur en biedt het een uitstekende zero-stabiliteit bij wisselende procesomstandigheden. Beide meetbuizen zijn vervaardigd van een C-22 legering, die minder gevoelig is voor thermische expansie dan traditioneel RVS. Inline temperatuursensor De meting van de buistemperatuur speelt een belangrijke rol bij massaflow- en dichtheidsmeting. Gewoonlijk is het moeilijk om de temperatuur te meten bij Coriolis

flowmeters met een meetbuis met kleiner oppervlak. Dit probleem wordt bij de ROTAMASS LR voorkomen door gebruik te maken van een inline temperatuursensor, waarmee snel en nauwkeurig temperaturen van -50°C tot +150° kunnen worden gemeten. Roestvrijstalen behuizing Met een roestvrijstalen secondaire behuizing voor drukken tot 65 bar, stelt de ROTAMASS LR nieuwe veiligheidsstandaarden voor de low flow markt. De ROTAMASS LR leent zich voor toepassing in hoge drukapplicaties tot 400 bar. Een grote variëteit aan gelaste procesaansluitingen is leverbaar. Isolatie- en verwarmingsopties Ter voorkoming van vloeistofcomponentscheiding en gascondensatie, zijn isolatie en een verwarmingsmat als optie leverbaar. De nieuwe ROTAMASS LR leent zich voor vloeistof- en gasmeting, hoge druk gasleidingen, chemische inspuiting, micro-doseersystemen, pompbesturing, precisiecoating en mengprocessen in chemische laboratoria en chemische en farmaceutische productieomgevingen

http://www.yokogawa.com/fld/FLOW/rota/ fld-rotamass-lr-01en.htm

Modular Procedural Automation:

kennis veilig stellen voor de toekomst Operation Efficie

Wie in de dagelijkse wereld van procesautomatisering om zich heenkijkt, zal merken dat het vakgebied wordt beheerst door procedures. Of het nu gaat om start-ups, shut-downs, upgrades of grootschalige onderhoudswerkzaamheden: voor tal van activiteiten en voor iedere verandering worden procedures gehanteerd. Het resultaat kan -afhankelijk van de manier waarop de operator zijn werk doet- heel verschillend zijn: een optimaal en veilig proces of -in het slechtste geval- incidenten, ongeplande shut-downs en productie- en omzetverlies. Om dat laatste te voorkomen en de kennis van operators voor de toekomst te borgen, ontwikkelde Yokogawa het Modular Procedural Automation concept Procedures zijn er in alle soorten en maten en de complexiteit, duur en gestelde eisen verschillen per industrietak. Om welke procedure of industrie het ook gaat, het betreft altijd een vooraf afgesproken aantal taken die in een bepaalde volgorde of op een bepaalde manier moeten worden uitgevoerd. De meest bekende procedures zijn ongetwijfeld de start-ups en shut-downs van procesomgevingen. Veel van deze procedures zijn beschreven in standard operating procedures (SOP’s). Toch voert iedere operator deze procedures op zijn eigen manier uit met mogelijke productieverschillen tot gevolg. De uitgevoerde acties worden bovendien veelal niet gedocumenteerd, wat het trekken van conclusies bemoeilijkt. In sommige takken van industrie, zoals de farmaceutische, kan dat zelf non-compliance tot gevolg hebben. Kennis vastleggen Ervaren operators ‘herbergen’ een schat aan kennis en ervaring die niet in SOP’s zijn vastgelegd, maar wel van onschatbare waarde is. Met de vergrijzing van de samenleving wordt het risico steeds groter dat juist hun kennis verloren gaat. De steeds hevigere concurrentie zorgt er ook nog eens voor dat juist de ervaren operator door de concurrentie wordt ‘weggekaapt’. Yokogawa’s Modular Procedural Automation (MPA)-concept is bedoeld om deze kennis te vergaren, vast te leggen, toegankelijk te maken en te (her)gebruiken. Op die manier beschikken nieuwe operators over alle knowhow die noodzakelijk is voor optimale plant prestaties. MPA zorgt bovendien voor een veilige plant. Tijdens een verstoring in de procesomgeving krijgt een operator het zwaar te verduren. Hij wordt niet alleen blootgesteld aan stress maar -belangrijker nog- moet ook tientallen of honderden alarmen opvolgen en procesparameters interpreteren. MPA helpt in dat geval door de operator door de juiste procedure te leiden. In de praktijk is gebleken dat het oplossen van de verstoring aan de hand van een vaste procedure niet alleen nauwkeurig is, maar ook voor minder stress bij de operator zorgt. Mede daarom wordt momenteel in ISA-verband gewerkt aan een standaard voor Modular Procedural Automation. Procedures als stroomdiagrammen Als belangrijk voorstander van MPA en de bijbehorende standaard beschikt Yokogawa al over een aantal instrumenten dat MPA ondersteunt – van zeer eenvoudig tot uiterst complex. Zo bevat het geïntegreerde productiebesturingssysteem CENTUM® VP zogenaamde Sequential Function Charts die gebruikt kunnen worden om basisprocedures te implementeren. Yokogawa’s belangrijkste tool voor de uitvoering van MPA-projecten is Exapilot.

ncy Improvemen

Operation Efficie

ncy Improvement

t Package

Exapilot

Package

Bulletin 36J06 B10-01E

www.yokogaw

a.com

Exapilot Het implementeren van procedures met Exapilot kan worden vergeleken met het samenstellen van een Flow Chart Diagram. De aanwezige kennis wordt met Exapilot gevisualiseerd én vastgelegd in de vorm van stroomdiagrammen, een ‘taal’ die door iedereen wordt begrepen. Onder leiding van experts van Yokogawa kunnen verschillende disciplines (engineers, onderhoudsmedewerkers, veld-operators, DCS- en instrumentatieleveranciers) hun kennis inbrengen en gezamenlijk brainstormen om de beste procedures vast te leggen en te implementeren. De Yokogawa-experts zijn eveneens gespecialiseerd in het in kaart brengen van bestaande maar niet gedocumenteerde procedures. Bij de samenstelling van de stroomdiagrammen kan gebruik worden gemaakt van verschillende functiecomponenten die Exapilot al standaard bevat, bijvoorbeeld om klepopeningen in te stellen of veldonderhoud aan te vragen. Exapilot is daarnaast in staat om afwijkingen in het proces of aan apparatuur vroegtijdig te herkennen en deze voor de operator te visualiseren. Wanneer hierbij de handmatige bediening is geautomatiseerd, kan bovendien snel op deze afwijkingen worden gereageerd. Op die manier kan bijvoorbeeld de klepstand van een compressor automatisch worden aangepast aan de prestaties zodat het proces stabieler blijft draaien

FLXA21 Vloeistofanalyser ondersteunt gelijktijdig twee sensoren

De nieuwe generatie FLXA21 vloeistofanalysers is bedoeld voor continue on-line meting in industriële installaties. Deze modulaire 2-draads vloeistofanalyser is flexibel te configureren voor het meten van uiteenlopende vloeistof-eigenschappen, zoals ph/ORP, contactgeleidendheid, inductieve geleidendheid en opgelost zuurstof. Dankzij het modulaire ontwerp is de FLXA21 zeer ‘schaalbaar’ en kan een variëteit aan systemen worden samengesteld. Het systeem is snel en eenvoudig aan te passen door modules te vervangen of toe te voegen. De FLXA21 ondersteunt maximaal twee sensoren van hetzelfde type. Dat zorgt niet alleen voor vermindering van de installatie- en onderhoudskosten maar bespaart ook ruimte. Bovendien kan een zeer betrouwbaar back-up system worden geconfigureerd zodat zelfs tijdens onderhoud een onderbrekingsvrije meting is gegarandeerd. Kenmerkend zijn verder de geavanceerde functies, zoals een touch screen voor optimaal gebruiksgemak, zelf-diagnostiek voor de sensor, een indicatie voor onderhoud en een aantal digitale communicatieinterfaces (HART, FOUNDATION™ Fieldbus en Profibus).

Voor meer informatie zie http://www.yokogawa.com/eu/an/analytical/eu-flxa21-gen.htm

Op het interactieve display worden on-line berichten gepresenteerd die de setup versnellen en vereenvoudigen. Wanneer zich een fout voordoet, worden op het scherm een foutcode én de bijbehorende actie getoond. Tot de zelf-diagnostische mogelijkheden behoren een melding bij elektrodevervuiling, elektrodebeschadiging en het droog staan van de elektrode. De display van de sensorstatus omvat de laatste vijf kalibratieresultaten en een schatting van toekomstige onderhouds- en kalibatietijden

SC25V Nieuwe pH-sensor betrouwbaar, stabiel en nauwkeurig

Betrouwbaar, stabiel en zeer nauwkeurig – zo kenmerkt de nieuwe SC25V pH-sensor zich met ingebouwde temperatuursensor en externe vloeistofaarde. De 12mm combinatie pH-sensor kan via een VPconnector met meerdere meetunits worden geïntegreerd tot één geheel. De nieuwe sensor wordt in twee uitvoeringen geleverd. De SC25V-varianten hebben een pH-bereik van 0 - 14 pH en worden toegepast voor drukken tot maximaal 10 bar. Eén uitvoering leent zich voor algemeen gebruik en heeft een

bedrijfstemperatuurbereik van -10° tot +80°C. Speciaal voor zwaardere processen is een hoge-temperatuur alkaline-versie ontwikkeld. Deze heeft een temperatuurbereik van +15°C tot +130°C en is voorzien van een speciaal, chemicaliënbestendig glas. Dit zorgt voor een verlengde levensduur in alkaline-applicaties. Beide sensoruitvoeringen hebben een PT1000 temperatuursensor. Omdat deze in het pH-compartiment is geïntegreerd, wordt de temperatuur nauwkeurig gecompenseerd. Voor nog nauwkeuriger metingen tijdens

Colofon Inflow is een periodieke uitgave van Yokogawa Europe B.V. Wilt u iets van de redactionele inhoud ter publicatie overnemen? Neem dan contact op met [email protected] Eindredactie: Maaike Goinga, Yokogawa Europe B.V. Tekst: Maaike Goinga, BETA Public Relations B.V. Opmaak: Jaap van der Heijden, Yokogawa Europe B.V.

temperatuurschommelingen is dichtbij het pH-meetglas een zilver/zilver chloride referentiesysteem opgenomen. De titanium vloeistofaarde heeft een groot oppervlakte en geen last van polarisatie. De kans op vervuiling is zeer gering. Het grote oppervlakte van het pH-glas zorgt niet alleen voor zeer nauwkeurige maar ook stabiele pH-metingen met korte responstijd. Dankzij het relatief dikke glas leent de bol zich bij uitstek voor heavy-duty applicaties en is CIP en stoomreiniging mogelijk

Uiteraard kunt u ook contact opnemen met één van de leden van het managementteam: • Will de Groot - Vice President Sales & Marketing • John van der Geer - Sales Manager Systemen • Martin Klaassen - Sales Manager Instrumentatie Yokogawa Europe Solutions B.V. Corporate Marketing Services Telefoon: +31 88 464 1000 Bezoek onze website http://www.yokogawa.com/nl Email: [email protected]