Verpleegkundig spreekuur stomazorg Stomapoli
Inleiding In deze folder hebben wij voor u praktische informatie over het aanleggen van een stoma (kunstmatige uitgang) op een rijtje gezet. Deze informatie zal de stomaverpleegkundige de komende tijd met u bespreken. Het is goed u te realiseren dat voor u de situatie anders kan zijn dan beschreven. De stomaverpleegkundige zal u dit duidelijk aangeven. De stoma U heeft van uw arts gehoord dat bij u een stoma moet worden aangelegd of dat de kans aanwezig is dat tijdens de operatie blijkt dat een stoma noodzakelijk is. Het woord ‘stoma’ komt uit het Latijn en betekent letterlijk ‘mond’ of ‘uitmonding’. Een stoma is met andere woorden een kunstmatige uitmonding in de buikwand. Deze wordt aangelegd wanneer de ontlasting of urine het lichaam niet langs de natuurlijke weg kan verlaten. Er zijn 3 soorten stoma’s: • een colostoma (kunstmatige uitgang van de dikke darm) • een ileostoma (kunstmatige uitgang van de dunne darm) • een uro -of urinestoma (kunstmatige uitgang voor urine). Tijdelijk of blijvend Een stoma kan tijdelijk of blijvend zijn. Een tijdelijk stoma wordt bijvoorbeeld aangelegd om een deel van de darm rust te geven. Een blijvend stoma wordt onder andere aangelegd wanneer een deel of de hele dikke darm verwijderd wordt. Een of twee openingen Een stoma kan ‘eindstandig’ of ‘dubbelloops’ zijn. Een eindstandig stoma heeft één opening. Een dubbelloops stoma heeft twee openingen naast of onder elkaar. Uit de ene opening komt de ontlasting, uit de andere alleen slijm (afkomstig uit het slijmvlies van de darm). Een tijdelijk stoma is vaak dubbelloops. De plaats van de stoma De plaats waar de stoma aangelegd wordt, hangt af van een aantal factoren. Voor de operatie wordt de stoma aangetekend door de stomaverpleegkundige of de arts. Hij/zij zal in overleg met u de voorkeursplaats van de stoma bepalen, afhankelijk van bijvoorbeeld de kleding die u gewend bent te dragen en van uw dagelijkse activiteiten. Bovendien moet de huid rondom de stoma zo glad mogelijk zijn zodat het opvangmateriaal goed blijft plakken. Bij een operatie kan blijken dat de aangegeven plaats, om technische redenen, niet bruikbaar is. Dan kan van het advies van de stomaverpleegkundige worden afgeweken. In geval van een spoedoperatie is die plaatsbepaling meestal onmogelijk.
| patiënteninformatie
2
De plaats hangt dan helemaal af van de bevindingen tijdens de operatie. De meest voorkomende plaats voor een stoma is de rechter- of linkeronderbuik. Redenen om een stoma aan te leggen Er zijn diverse redenen om een stoma aan te leggen: • Een aangeboren afwijking • Een kwaadaardige aandoening • Een chronische ontsteking • Een ongeluk • Een dwarslaesie (beschadiging van het ruggenmerg) • Incontinentie De stomapoli De stomapoli is een polikliniek waar gespecialiseerde verpleegkundigen van het ziekenhuis spreekuur houden. U zult hier geen arts zien. Wel kan, indien nodig, een specialist geraadpleegd worden. De stomaverpleegkundige kan u informeren over de volgende onderwerpen; • de operatieve ingreep, • de plaats van het stoma, • de verzorging van de stoma, • de keuze van opvangmateriaal, • voeding, • hervatten van werk/school, • oppakken van hobby’s/dagelijkse activiteiten, • sport en vakantie, • seksualiteit, • kleding, • patiëntenverenigingen, • voorzieningen en vergoedingen, • huidproblemen en lekkages, • en het spoelen van de stoma. Een opname Voor het aanleggen van een stoma is een opname in het ziekenhuis noodzakelijk. De operatie vindt plaats onder algehele anesthesie (narcose). De anesthesist geeft u hierover meer informatie. De duur van de operatie is sterk afhankelijk van het soort operatie waarbij de stoma wordt aangelegd.
| patiënteninformatie
3
De operatie Bij het aanleggen van de stoma brengt de arts het darmdeel dat de stoma moet gaan vormen door een opening ter grootte van een euro door de buikwand naar buiten. De darm wordt vervolgens naar buiten omgebogen en vastgehecht aan de huid. De binnenzijde van de darm (het slijmvlies) is dus zichtbaar. Na de operatie wordt een opvangzakje over de stoma aangebracht. Na de operatie Na de operatie zal de aandacht gericht zijn op uw herstel en het leren omgaan met de stoma en het opvangmateriaal. Hierbij zijn de afdelings-verpleegkundigen en de stomaverpleegkundige u tot steun. Ook zal er aandacht zijn voor de voeding. In principe kunt u met een stoma een normaal leven leiden. Met een goed functionerend stoma zijn er geen beperkingen bij allerlei activiteiten, zoals fietsen, zwemmen en sporten. Voor ondersteuning bij al uw vragen en problemen en voor de nacontrole bij uw ontslag uit het ziekenhuis kunt u terecht op het verpleegkundig spreekuur stomazorg. Ontslag uit het ziekenhuis Als alles goed gaat kunt u in het algemeen binnen tien tot veertien dagen na de operatie het ziekenhuis verlaten. Wanneer speciale thuishulp nodig is, wordt deze vanuit het ziekenhuis geregeld. Wanneer u weer helemaal van de operatie hersteld zult zijn, is moeilijk aan te geven. Dit hangt af van de grootte van de operatie, de aard van de aandoening en hoe u zich op dat moment voelt. Bij het ontslag krijgt u ook een afspraak mee voor de poliklinische controle bij de stomaverpleegkundige. U wordt verzocht bij controleafspraken eigen, schoon stomamateriaal mee te brengen in verband met het controleren van de stoma. Maak uw stoma voor de controle niet schoon, zodat de stomaverpleegkundige ook de productie van het stoma kan controleren. Wie kan er op de stomapoli terecht? De stomapoli kan bezocht worden door patiënten die een stoma hebben of deze gaan krijgen. Dit kan zowel een stoma op de dikke darm, de dunne darm of van de urinewegen zijn. Op de stomapoli kunt u terecht met al uw vragen en/of problemen, van welke aard dan ook, zoals bijvoorbeeld de vraag naar informatie over de verschillende soorten materialen of over patiëntenverenigingen.
| patiënteninformatie
4
Het maken van een afspraak U kunt uitsluitend volgens afspraak op het stomaspreekuur terecht. Een afspraak kunt u maken bij de stomaverpleegkundige. De bereikbaarheidsgegevens staan op de achterzijde van deze folder. Kosten Er zijn geen kosten verbonden aan het bezoeken van de stomaverpleegkundige. Tenslotte Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben dan kunt u altijd terecht bij de stomaverpleegkundige of bij uw behandeld arts. Meer informatie over de stomaverpleegkundige kunt u vinden op onze website: www.zuyderland.nl Voorkom vertraging van uw onderzoek en/of operatie In het ziekenhuis krijgen we steeds meer te maken met bacteriën die ongevoelig zijn voor antibiotica. Deze bacteriën noemen we Bijzonder Resistente Micro Organismen (BRMO). Een voorbeeld van een BRMO is de MRSA-bacterie. De bacteriën kunnen een nadelig effect hebben op uw gezondheid of de gezondheid van andere patiënten. Wij doen er in Zuyderland Medisch Centrum alles aan om te voorkomen dat deze bacteriën zich verspreiden binnen ons ziekenhuis. In onderstaande tabel staan enkele vragen. Als u één vraag met ‘Ja’ beantwoordt, behoort u tot een groep die meer risico heeft een ongevoelige bacterie bij zich te dragen. Geeft u dit door aan uw behandelend arts zodra deze vaststelt dat een onderzoek of operatie noodzakelijk is. Dit voorkomt onnodige vertraging. Als namelijk pas vlak voor aanvang van onderzoek of operatie blijkt dat u het risico loopt besmet te zijn, is het mogelijk dat de arts besluit niet door te gaan, voordat onderzocht is of u een bacterie bij u draagt. Wij beseffen dat het maken van kweken en eventuele isolatiemaatregelen ingrijpend en onaangenaam zijn. Het is echter de enige manier om u zo goed mogelijk te kunnen behandelen en om andere patiënten te beschermen tegen mogelijke besmetting met resistente bacteriën. Leest u onderstaande vragen goed voordat u deze beantwoordt. Weet u een antwoord niet, vul dan ‘Nee’ in. Vragen Bent u in de afgelopen 2 maanden opgenomen geweest in een buitenlandse of Nederlandse zorginstelling? (ziekenhuis, verpleeg of verzorgingshuis)
| patiënteninformatie
Ja / Nee
5
Bent u langer dan 2 maanden geleden opgenomen geweest in een buitenlandse of Nederlandse zorginstelling (ziekenhuis, verpleeg of verzorgingshuis) en hebt u nog wondjes, infecties of andere gevolgen van deze opname? Komt u voor het eerst met een buitenlands adoptiekindje naar ons ziekenhuis voor onderzoek of opname? Is al bekend dat u drager bent van een BRMO (of MRSA)? Woont u samen met of verzorgt u een persoon met BRMO? Werkt u met levende varkens of vleeskalveren?
| patiënteninformatie
6
Stomapoli Meldpunt Oost 11 (Chirurgie) Telefoon 088 – 459 1830 E-mail:
[email protected]
© 05-2016
Internet www.zuyderland.nl
043
Stomaverpleegkundigen Mevr. Viviane Beckers Mevr. Marjan Janssen
