Studiegids Masteropleidingen Faculteit der Managementwetenschappen Katholieke Universiteit Nijmegen
2003 - 2004 Bedrijfswetenschappen Economie Bestuurskunde Politicologie Planologie Sociale Geografie Milieu-maatschappijwetenschappen
Faculteit der Managementwetenschappen Onderwijscentrum Thomas van Aquinostraat 3 (bezoekadres) Postbus 9108 6500 HK Nijmegen Telefoon: (024) 361 59 25 Tentamenlijn: (024) 361 58 05 Fax: (024) 361 18 40 Website: www.nsm.kun.nl Openingstijden Studielandschap: maandag - donderdag 8.45 - 20.00 uur vrijdag 8.45 - 16.30 uur Informatiebalie: dagelijks: 8.45 - 16.30 uur Tijdens onderwijsvrije perioden, tentamenperioden en vakanties kunnen aangepaste openingstijden gelden.
Er is de grootste zorgvuldigheid betracht in het maken van deze studiegids, maar het is mogelijk dat er fouten zijn opgetreden. Derhalve kunnen er geen rechten worden ontleend aan het gestelde in deze gids. Surf voor actuele informatie naar onze homepage: www.nsm.kun.nl of log regelmatig in op Intranet.
Faculteit der Managementwetenschappen
2
Studiegids 2002-2003
Inhoudsopgave Inhoudsopgave..........................................................................................................................................................................................3 Voorwoord ...............................................................................................................................................................................................11 Algemene informatie................................................................................................................................................................................12 Faculteit der Managementwetenschappen / Nijmegen School of Management..........................................................................13 Masterprogramma's ...........................................................................................................................................................................13 ECTS....................................................................................................................................................................................................14 Informatievoorziening ...........................................................................................................................................................................14 Jaarindeling..............................................................................................................................................................................................15 Verplichte inschrijving ..........................................................................................................................................................................17 Onderwijs ............................................................................................................................................................................................17 Tentamens...........................................................................................................................................................................................17 Onderwijs en Examenregeling (OER)............................................................................................................................................17 Collegekaart ........................................................................................................................................................................................21 Vrijstellingen, vervangende vakken of extra tentamenkansen...................................................................................................21 De organisatie van het onderwijs .........................................................................................................................................................22 Overzicht Mastercoördinatoren.......................................................................................................................................................22 Opleidingscommissie ........................................................................................................................................................................22 Examencommissie .............................................................................................................................................................................22 Het Onderwijscentrum......................................................................................................................................................................22 Het Studielandschap..........................................................................................................................................................................23 Studiebegeleiding...............................................................................................................................................................................23 Studieadviseurs Master.....................................................................................................................................................................24 Het aanschaffen van studieboeken en ander studiemateriaal..........................................................................................................25 Boekanin ..............................................................................................................................................................................................25 Kwaliteitszorg .........................................................................................................................................................................................25 Inspanningen van de opleiding........................................................................................................................................................25 Rechten en plichten van de student.................................................................................................................................................25 Collectief klachtrecht en klachtenkaart ..........................................................................................................................................25 Medezeggenschap..................................................................................................................................................................................26 Naar het buitenland ................................................................................................................................................................................26 Vreemde talen leren spreken ................................................................................................................................................................27 Universitair Taal-enCommunicatiecentrum Nijmegen (UTN)..................................................................................................27 Taalbegeleiding voor buitenlandse studenten...............................................................................................................................27 Studeren met een handicap ...................................................................................................................................................................27 Bibliotheek voorzieningen....................................................................................................................................................................28 De faculteitsbibliotheek....................................................................................................................................................................28 De Universiteitsbibliotheek..............................................................................................................................................................28 Jaarverslagenarchief Nijmegen (JAN) ...........................................................................................................................................29 De Dienst Studentenzaken ....................................................................................................................................................................29 Centrale Studentenbalie ....................................................................................................................................................................29 Centrale Studentenadministratie .....................................................................................................................................................29 Studentenbegeleiding.............................................................................................................................................................................30 Studentendecanen..............................................................................................................................................................................30 Studentenpsychologen......................................................................................................................................................................30 Vertrouwenspersoon en Klachtencommissie Ongewenst Gedrag.............................................................................................30 De SLAG: Studie en Loopbaan Advies Groep.............................................................................................................................30 Infotheek..............................................................................................................................................................................................30 Studie- en beroepskeuzeconsulente ................................................................................................................................................31 Servicepunt Arbeidsmarkt voor Hoger Opgeleiden.....................................................................................................................31 Studievaardigheidstrainingen...........................................................................................................................................................31 Studentencultuur: Cultuur op de Campus......................................................................................................................................31 Overige voorzieningen......................................................................................................................................................................31 Instituut voor Leraar en School (ILS).................................................................................................................................................32 Het Honours Programma .......................................................................................................................................................................33 Masteropleiding bedrijfswetenschappen............................................................................................................................................34 Studievereniging Synergy ................................................................................................................................................................35 Masterspecialisatie Marketing..............................................................................................................................................................36 Profiel...................................................................................................................................................................................................36 Eindtermen..........................................................................................................................................................................................36 3
Faculteit der Managementwetenschappen
Studiegids 2002-2003
Doelstelling en filosofie van de master marketing.......................................................................................................................36 Toelatingseisen...................................................................................................................................................................................36 Hoofdlijnen curriculum.....................................................................................................................................................................37 Cursusbeschrijving ............................................................................................................................................................................38 Introductie en Practicum Marketing ...............................................................................................................................................38 Marketing Management....................................................................................................................................................................38 Koopgedrag.........................................................................................................................................................................................38 Methodologie voor Marketing en Strategie ...................................................................................................................................39 Product Management.........................................................................................................................................................................40 Brand management............................................................................................................................................................................40 Global marketing ...............................................................................................................................................................................41 Thesisvoorbereiding Marketing ......................................................................................................................................................41 Masterthesis Marketing.....................................................................................................................................................................41 Variant Supply Chain Management................................................................................................................................................42 Supply chain management (in samenwerking met strategie).....................................................................................................42 Account management........................................................................................................................................................................42 E-Business...........................................................................................................................................................................................43 Masterspecialisatie Strategie ................................................................................................................................................................44 Profiel...................................................................................................................................................................................................44 De focus van de mastervariant Strategie ligt op...........................................................................................................................44 Eindtermen..........................................................................................................................................................................................44 Toelatingseisen...................................................................................................................................................................................44 Hoofdlijnen curriculum.....................................................................................................................................................................44 Cursusoverzicht..................................................................................................................................................................................45 Cursusbeschrijving ............................................................................................................................................................................45 Introductie Strategie ..........................................................................................................................................................................45 Perspectieven in de managementtheorie ........................................................................................................................................45 Corporate Strategy.............................................................................................................................................................................46 Methodologie voor Marketing en Strategie ...................................................................................................................................46 Tweede trimester................................................................................................................................................................................47 Variant Strategische Kernthema’s ..................................................................................................................................................47 Concurrentie en Samenwerking ......................................................................................................................................................47 Strategische verandering...................................................................................................................................................................48 Thesisvoorbereiding Strategische kernthema’s ............................................................................................................................48 Tweede trimester................................................................................................................................................................................49 Variant Supply Chain Management................................................................................................................................................49 Supply chain management (in samenwerking met Marketing)..................................................................................................50 Account management (in samenwerking met Marketing)..........................................................................................................50 E-Business...........................................................................................................................................................................................50 Thesisvoorbereiding Supply Chain management .........................................................................................................................51 Masterthesis Strategische kernthema’s en Supply Chain Management ...................................................................................51 Masterspecialisatie Analyse, ontwerp en verandering van arbeidsorganisaties ..........................................................................53 Profiel...................................................................................................................................................................................................53 Eindtermen..........................................................................................................................................................................................53 Toelatingseisen...................................................................................................................................................................................53 Hoofdlijnen curriculum.....................................................................................................................................................................54 Cursusoverzicht..................................................................................................................................................................................54 Cursusbeschrijving ............................................................................................................................................................................54 Analyse en ontwerp van organisaties I...........................................................................................................................................54 Analyse en verandering van organisaties I....................................................................................................................................54 Interventiemethodologie ...................................................................................................................................................................55 Organisatietheorie ..............................................................................................................................................................................55 Human Resource Mobilization and management ........................................................................................................................55 Analyse en ontwerp van organisaties II .........................................................................................................................................56 Analyse en verandering van organisaties II ..................................................................................................................................56 Methoden van organisatieonderzoek..............................................................................................................................................56 Technologie, Innovatie en Organisatie...........................................................................................................................................56 Capita selecta / Scriptiegroepen ......................................................................................................................................................57 Masterthesis Analyse, ontwerp en verandering van arbeidsorganisaties .................................................................................57 Masterspecialisatie Strategisch Personeelsmanagement (SPM).....................................................................................................59 Profiel...................................................................................................................................................................................................59 Eindtermen..........................................................................................................................................................................................59 Toelatingseisen...................................................................................................................................................................................59 Hoofdlijnen curriculum.....................................................................................................................................................................59 4
Faculteit der Managementwetenschappen
Studiegids 2002-2003
Cursusoverzicht..................................................................................................................................................................................60 Cursusbeschrijving ............................................................................................................................................................................60 Grondleggers SPM ............................................................................................................................................................................60 Thema SPM: Leren & opleiden.......................................................................................................................................................60 Thema SPM: Binden & boeien........................................................................................................................................................61 Thema SPM: Gender en diversiteit in organisaties (GDO)........................................................................................................61 Thema SPM: Kerncompetenties en netwerkorganisaties............................................................................................................62 Adviesvaardigheden..........................................................................................................................................................................62 Moderne arbeidsrelaties....................................................................................................................................................................63 International HRM .............................................................................................................................................................................63 Masterthesis Strategisch Personeelsmanagement ........................................................................................................................64 Masterspecialisatie Bedrijfseconomie .................................................................................................................................................65 Profiel...................................................................................................................................................................................................65 Eindtermen..........................................................................................................................................................................................65 Toelatingseisen...................................................................................................................................................................................65 Hoofdlijnen curriculum.....................................................................................................................................................................65 Cursusoverzicht..................................................................................................................................................................................66 Cursusbes chrijving ............................................................................................................................................................................66 Management Accounting..................................................................................................................................................................66 Financial Accounting........................................................................................................................................................................66 Accounting Information Systems ....................................................................................................................................................66 Management Control Systems .........................................................................................................................................................66 Corporate Finance..............................................................................................................................................................................67 Ondernemingsrecht............................................................................................................................................................................67 Belastingrecht.....................................................................................................................................................................................67 Financial Riskmanagement ..............................................................................................................................................................67 Advanced Accounting & Finance...................................................................................................................................................68 Masterthesis Bedrijfseconomie .......................................................................................................................................................68 Masterspecialisation International Management...............................................................................................................................69 Profile ...................................................................................................................................................................................................69 Aims and objectives ..........................................................................................................................................................................69 Entrance qualifications......................................................................................................................................................................69 Required Dutch HBO degree program: ..........................................................................................................................................69 Curriculum..........................................................................................................................................................................................69 Course overview ................................................................................................................................................................................70 Course description.............................................................................................................................................................................70 International Management and Strategy........................................................................................................................................70 International Economics and Finance ............................................................................................................................................71 Cross Cultural Management.............................................................................................................................................................71 Management in Transition Countries .............................................................................................................................................72 Preperation Thesis .............................................................................................................................................................................72 International Entrepreneurship, Innovation & Technology........................................................................................................72 International Marketing ....................................................................................................................................................................73 International Human Resource Management................................................................................................................................73 International Strategic Alliances .....................................................................................................................................................73 Masterthesis ........................................................................................................................................................................................74 Masterspecialisatie Kennis - en informatiemanagement ..................................................................................................................75 Profiel...................................................................................................................................................................................................75 Sociale systeemleer...........................................................................................................................................................................75 Eindtermen..........................................................................................................................................................................................75 Toelatingseisen...................................................................................................................................................................................75 Cursusoverzicht..................................................................................................................................................................................76 Cursusbeschrijving ............................................................................................................................................................................76 Organis aties en Kennis .....................................................................................................................................................................76 Business Intelligence.........................................................................................................................................................................76 Methodologie......................................................................................................................................................................................77 Bedrijfsinformatiesystemen .............................................................................................................................................................77 Thema SPM: Kerncompetenties en netwerkorganisaties............................................................................................................78 Decision support en knowledge systems .......................................................................................................................................78 Probleemstructurering.......................................................................................................................................................................78 Capita Selecta .....................................................................................................................................................................................78 Kenniseconomie .................................................................................................................................................................................78 Project: Kennis - en informatie management.................................................................................................................................79 Masterthesis Kennis - en informatiemanagement .........................................................................................................................79 5
Faculteit der Managementwetenschappen
Studiegids 2002-2003
Masteropleiding Bestuurskunde ...........................................................................................................................................................80 Het vakgebied in vogelvlucht ..........................................................................................................................................................81 Profiel...................................................................................................................................................................................................81 Eindtermen master.............................................................................................................................................................................81 Toelatingseisen...................................................................................................................................................................................81 Inlichtingen.........................................................................................................................................................................................82 Studievereniging BOW .....................................................................................................................................................................82 Hoofdlijnen curriculum.....................................................................................................................................................................82 Variant Bestuurswetenschap.................................................................................................................................................................84 Cursusoverzicht..................................................................................................................................................................................84 Cursusbeschrijving ............................................................................................................................................................................84 Bestuurskundige klassieken .............................................................................................................................................................84 Wetenschappelijk onderzoek naar het openbaar bestuur............................................................................................................84 Toegepast onderzoek voor het openbaar bestuur.........................................................................................................................84 Actualiteiten in het openbaar bestuur 1..........................................................................................................................................84 Overheidsbeleid..................................................................................................................................................................................85 Bestuursethiek....................................................................................................................................................................................85 Wetenschapsfilosofie ........................................................................................................................................................................85 Actualiteiten in het openbaar bestuur 2..........................................................................................................................................86 Ontwikkelingen in de bestuurswetenschap...................................................................................................................................86 Methoden van bestuurskundig onderzoek.....................................................................................................................................86 Masterthesis Bestuurskunde.............................................................................................................................................................86 Variant Publiek Management...............................................................................................................................................................87 Cursusoverzicht..................................................................................................................................................................................87 Cursusbeschrijvingen........................................................................................................................................................................87 Bestuurskundige klassieken .............................................................................................................................................................87 Wetenschappelijk onderzoek naar het openbaar bestuur............................................................................................................87 Toegepast onderzoek voor het openbaar bestuur.........................................................................................................................87 Actualiteiten in het openbaar bestuur 1..........................................................................................................................................87 Persoonlijke Competentieontwikkeling .........................................................................................................................................87 Bestuursethiek....................................................................................................................................................................................87 Wetenschapsfilosofie ........................................................................................................................................................................87 Actualiteiten in het openbaar bestuur 2..........................................................................................................................................88 Extern Publiek Management............................................................................................................................................................88 Intern Publiek Management.............................................................................................................................................................88 Masterthesis Bestuurskunde.............................................................................................................................................................88 Variant Bestuur en Recht ......................................................................................................................................................................89 Cursusoverzicht..................................................................................................................................................................................89 Cursusbeschrijving ............................................................................................................................................................................89 Bestuurskundige klassieken .............................................................................................................................................................89 Wetenschappelijk onderzoek naar het openbaar bestuur............................................................................................................89 Toegepast onderzoek voor het openbaar bestuur.........................................................................................................................89 Bestuursrecht ......................................................................................................................................................................................89 Reflectie op Bestuur en Recht .........................................................................................................................................................89 Bestuursethiek....................................................................................................................................................................................89 Wetenschapsfilosofie ........................................................................................................................................................................89 Bestuursrecht ......................................................................................................................................................................................89 Reflectie op Bestuur en Recht .........................................................................................................................................................89 Comparatief staatsrecht.....................................................................................................................................................................89 Masterthesis Bestuurskunde.............................................................................................................................................................90 Masteropleiding Economie.....................................................................................................................................................................91 Vakgebied vogelvlucht .....................................................................................................................................................................92 Profiel...................................................................................................................................................................................................92 Eindtermen..........................................................................................................................................................................................92 Toelatingseisen...................................................................................................................................................................................92 Voor verdere inlichtingen over de opleiding: ...............................................................................................................................93 De Economische Studenten Vereniging (ESV) ............................................................................................................................93 Hoofdlijnen curriculum.....................................................................................................................................................................93 Variant Internationale Economie .........................................................................................................................................................94 Cursusoverzicht..................................................................................................................................................................................94 Cursusbeschrijving ............................................................................................................................................................................94 Internationale monetaire en financiële economie .........................................................................................................................94 Methodologie......................................................................................................................................................................................94 6
Faculteit der Managementwetenschappen
Studiegids 2002-2003
Toepassing van econometrische methoden en technieken..........................................................................................................94 Globalisering en locatie ....................................................................................................................................................................94 Comparatieve analyse financiële systemen...................................................................................................................................95 Comparatieve analyse arbeidsmarkten ...........................................................................................................................................95 Economische groei, handel en financiële ontwikkeling..............................................................................................................96 Cultuur, instituties en economische prestaties..............................................................................................................................96 Seminar economie .............................................................................................................................................................................96 Masterthesis ........................................................................................................................................................................................96 Variant Financiële Economie ...............................................................................................................................................................98 Cursusoverzicht..................................................................................................................................................................................98 Cursusbeschrijving ............................................................................................................................................................................98 Internationale monetaire en financiele economie .........................................................................................................................98 Methodologie......................................................................................................................................................................................98 Toepassing van econometrische methoden en technieken..........................................................................................................98 Corporate Finance..............................................................................................................................................................................98 Comparatieve analyse financiële systemen...................................................................................................................................98 Comparatieve analyse arbeidsmarkten...........................................................................................................................................98 Economische groei, handel en financiële ontwikkeling..............................................................................................................98 Financial Risk Management.............................................................................................................................................................98 Seminar Economie .............................................................................................................................................................................98 Masterthesis ........................................................................................................................................................................................98 Kenniseconomie .................................................................................................................................................................................98 Masteropleiding Planologie....................................................................................................................................................................99 Vakgebied in vogelvlucht..............................................................................................................................................................100 Profiel.................................................................................................................................................................................................100 Eindtermen........................................................................................................................................................................................101 Toelatingseisen.................................................................................................................................................................................101 Studievereniging Mundus...............................................................................................................................................................101 Hoofdlijnen curriculum...................................................................................................................................................................101 Variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk..............................................................................................................103 Cursusoverzicht................................................................................................................................................................................103 Cursusbeschrijving ..........................................................................................................................................................................103 Institutionele dynamiek van de planologie ..................................................................................................................................103 Praktijk reconstructie.......................................................................................................................................................................103 Aanpakken: theorie en praktijk .....................................................................................................................................................103 Projecten van bovenlokaal belang.................................................................................................................................................103 Locatieontwikkeling, proces en inhoud.......................................................................................................................................104 Locatiemanagement.........................................................................................................................................................................104 Buitenlandse excursie, voorbereiding en uitvoering..................................................................................................................104 Masterthesis, position paper...........................................................................................................................................................105 Masterthesis ......................................................................................................................................................................................105 Variant Strategische beleidsontwikkeling........................................................................................................................................106 Cursusoverzicht................................................................................................................................................................................106 Cursusbeschrijving ..........................................................................................................................................................................106 Institutionele dynamiek van de planologie ..................................................................................................................................106 Praktijk reconstructie.......................................................................................................................................................................106 Aanpakken: theorie en praktijk .....................................................................................................................................................106 Dutch national spatial planning.....................................................................................................................................................106 European spatial development policy...........................................................................................................................................106 Comparative planning.....................................................................................................................................................................106 Buitenlandse excursie, voorbereiding en uitvoering..................................................................................................................107 Masterthesis, position paper...........................................................................................................................................................107 Masterthesis ......................................................................................................................................................................................107 Duaal traject planologie .......................................................................................................................................................................108 Duale Variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk..............................................................................................109 Cursusoverzicht:...............................................................................................................................................................................109 Institutionele dynamiek van de planologie ..................................................................................................................................109 Werkervaring 1.................................................................................................................................................................................109 Projekten van bovenlokaal belang ................................................................................................................................................109 Lokatieontwikkeling,proces en inhoud........................................................................................................................................109 Lokatiemanagement ........................................................................................................................................................................109 Buitenlandse excursie, voorbereiding en uitvoering..................................................................................................................109 Masterthesis, position paper...........................................................................................................................................................109 7
Faculteit der Managementwetenschappen
Studiegids 2002-2003
Werkervaring 2.................................................................................................................................................................................109 Duale Variant Strategische beleidsontwikkeling........................................................................................................................110 Cursusoverzicht:...............................................................................................................................................................................110 Cursusbeschrijving:.........................................................................................................................................................................110 Institutionele dynamiek van de planologie ..................................................................................................................................110 Werkervaring 1.................................................................................................................................................................................110 Dutch national spatial planning.....................................................................................................................................................110 European spatial development policy...........................................................................................................................................110 Comparative planning.....................................................................................................................................................................110 Buitenlandse excursie,voorbereiding en uitvoering...................................................................................................................110 Masterthesis, position paper...........................................................................................................................................................110 Werkervaring 2.................................................................................................................................................................................110 Masterthesis ......................................................................................................................................................................................110 Masteropleiding Politicologie ..............................................................................................................................................................111 Vakgebied in vogelvlucht...............................................................................................................................................................112 Profiel.................................................................................................................................................................................................112 Eindtermen........................................................................................................................................................................................113 Toelatingseisen.................................................................................................................................................................................113 Ismus..................................................................................................................................................................................................114 Hoofdlijnen curriculum...................................................................................................................................................................114 Cursusoverzicht................................................................................................................................................................................115 Cursusbeschrijving ..........................................................................................................................................................................115 Het klassieke politieke denken ......................................................................................................................................................115 Politieke theorie en de oorsprong van de moderne staat...........................................................................................................116 Kennistheorie....................................................................................................................................................................................116 De grondslagen van de politicologie als moderne wetenschap................................................................................................116 Macht en hierarchie .........................................................................................................................................................................117 Macht en politieke theorie ..............................................................................................................................................................117 Macht en Anarchie...........................................................................................................................................................................118 Hedendaagse Debatten A ...............................................................................................................................................................118 Internationale Betrekkingen: Against Realism...........................................................................................................................118 Hedendaagse Debatten B................................................................................................................................................................119 Internationale Betrekkingen: Domestic Sources of International Politics .............................................................................119 Hedendaagse Debatten A ...............................................................................................................................................................119 Vergelijkende Politicologie / Nationale Politieke Stelsels: Europeanisering........................................................................119 Hedendaagse Debatten B................................................................................................................................................................119 Vergelijkende Politicologie / Nationale Politieke Stelsels: Kritiek op representatieve democratie ..................................119 Hedendaagse Debatten A ...............................................................................................................................................................120 Politieke Theorie ..............................................................................................................................................................................120 Hedendaagse Debatten B................................................................................................................................................................120 Politieke Theorie ..............................................................................................................................................................................120 Seminar Voorbereiding thesis........................................................................................................................................................121 Masterthesis Politicologie ..............................................................................................................................................................121 Masteropleiding Sociale Geografie ....................................................................................................................................................122 Het vakgebied in vogelvlucht ........................................................................................................................................................123 Profiel.................................................................................................................................................................................................123 Eindtermen........................................................................................................................................................................................125 Toelatingseisen.................................................................................................................................................................................125 Studievereniging Mundus...............................................................................................................................................................125 Hoofdlijnen curriculum...................................................................................................................................................................125 Variant Global Urban Development .................................................................................................................................................127 Cursusoverzicht................................................................................................................................................................................127 Cursusbeschrijving ..........................................................................................................................................................................127 Society and Space: basiscursus.....................................................................................................................................................127 Global Urban Development: basiscursus.....................................................................................................................................127 Regional and Corporate Location Management: basiscursus ..................................................................................................127 Kleinschalige economische bedrijvigheid in ontwikkelingslanden (samen met CIDIN, KU Nijmegen) ................128 Livelihood Strategies, Alliances and Governance (samen met VU Amsterdam).......................................................128 Stedelijk management en beleid in het Zuiden (samen met Universiteit Utrecht) .....................................................130 Taalcursus of cursus Multiculturele Samenleving .....................................................................................................................130 Exploring the Research Front and Current Research Debates .................................................................................................130 Exploring Research Methodology in Contemporary Research................................................................................................131 8
Faculteit der Managementwetenschappen
Studiegids 2002-2003
Master-scriptie Sociale Geografie .................................................................................................................................................131 Variant Society and Space ..................................................................................................................................................................133 Cursusoverzicht................................................................................................................................................................................133 Cursusbeschrijving ..........................................................................................................................................................................133 Society and Space: basiscursus.....................................................................................................................................................133 Global Urban Development: basiscursus.....................................................................................................................................133 Regional and Corporate Location Management: basiscursus ..................................................................................................133 Politieke en Culturele Geografie deel 1 (Samen met Universiteit van Amsterdam)............................................................133 Geografie van geweld: territoriale conflicten op de Balkan (samen met CICAM, KU Nijmegen)...................................133 Transnational Governance..............................................................................................................................................................134 Politieke en Culturele Geografie deel 2 (samen met Universiteit van Amsterdam) ............................................................134 Exploring the Research Front and Current Research Debates .................................................................................................135 Exploring Research Methodology in Contemporary Research................................................................................................135 Master-scriptie Sociale Geografie .................................................................................................................................................135 Variant Regional and Corporate Locationmanagement.................................................................................................................136 Cursusoverzicht................................................................................................................................................................................136 Cursusbeschrijving ..........................................................................................................................................................................136 Society and Space: basiscursus.....................................................................................................................................................136 Global Urban Development: basiscursus.....................................................................................................................................136 Regional and Corporate Location Management: basiscursus ..................................................................................................136 Geografische economie versus economische geografie (samen met Economie, KU Nijmegen)......................................136 City- en regiomarketing (samen met Rijksuniversiteit Groningen)........................................................................................136 Economische geografische aspecten van vastgoed (samen met Rijksuniversiteit Groningen)..........................................137 Location management (samen met planologie KU Nijmegen)................................................................................................137 Exploring the Research Front and Current Research Debates .................................................................................................138 Exploring Research Methodology in Contemporary Research................................................................................................138 Master-scriptie Sociale Geografie .................................................................................................................................................138 Duale master Sociale Geografie - Geografen als Denkende Doeners .........................................................................................139 Waarom duaal onderwijs bij de Sociale Geografie?..................................................................................................................139 De brug tussen theorie en praktijk ................................................................................................................................................139 Werken aan de Geografie ...............................................................................................................................................................139 De duale opleiding ‘Werken aan de geografie’ biedt jou .........................................................................................................139 De duale opleiding biedt de duale werkgever.............................................................................................................................139 De deelnemende werkgevers .........................................................................................................................................................139 Duur en opzet van de duale opleiding (mogelijke invulling van het duale traject)..............................................................139 De Leer-arbeidsovereenkomst.......................................................................................................................................................140 Studiefinanciering............................................................................................................................................................................140 Collegegeld .......................................................................................................................................................................................140 Selectie ...............................................................................................................................................................................................140 Studiepunten .....................................................................................................................................................................................140 Profiel.................................................................................................................................................................................................140 Duale variant Society and Space...................................................................................................................................................140 Cursusoverzicht................................................................................................................................................................................140 Cursusbeschrijving ..........................................................................................................................................................................140 Duale variant Regional and corporate locationmanagement....................................................................................................140 Cursusoverzicht................................................................................................................................................................................140 Cursusbeschrijving ..........................................................................................................................................................................141 Masteropleiding Milieu-maatschappijwetenschappen .................................................................................................................142 Het vakgebied in vogelvlucht ........................................................................................................................................................143 Profiel.................................................................................................................................................................................................143 Drie varianten...................................................................................................................................................................................143 Eindtermen........................................................................................................................................................................................144 Toelatingseisen.................................................................................................................................................................................144 De studievereniging: Milieuprisma ..............................................................................................................................................144 Hoofdlijnen curriculum...................................................................................................................................................................144 Variant Milieu en beleid (Environmental Politics).........................................................................................................................146 Cursusoverzicht................................................................................................................................................................................146 Cursusbeschrijving ..........................................................................................................................................................................146 Milieu, natuur en samenleving: kernthema’s (colloquium) ......................................................................................................146 Milieu, natuur en samenleving: kernthema’s (paper) ................................................................................................................146 Milieu en beleid 1: Sturing van Milieuvraagstukken.................................................................................................................146 Milieu en beleid 2: Analyse en interventie ..................................................................................................................................147 Methodologie van Milieu-maatschappijwetenschappen...........................................................................................................147 9
Faculteit der Managementwetenschappen
Studiegids 2002-2003
Voorbereiding masterthesis............................................................................................................................................................147 Masterthesis ......................................................................................................................................................................................147 Variant Milieu, bedrijf en samenleving (Environment, Business and Society).........................................................................149 Cursusoverzicht................................................................................................................................................................................149 Cursusbeschrijving ..........................................................................................................................................................................149 Milieu, natuur en samenleving; kernthema’s (colloquium) ......................................................................................................149 Milieu, natuur en samenleving: kernthema’s (paper) ................................................................................................................149 Milieu, bedrijf en samenleving 1: Overheidssturing versus zelfsturing.................................................................................149 Milieu, bedrijf en samenleving 2: Stakeholders en milieumanagement.................................................................................149 Methodologie van Milieu-maatschappijwetenschappen..........................................................................................................149 Voorbereiding masterthesis............................................................................................................................................................149 Masterthesis ......................................................................................................................................................................................149 Variant Natuur, milieu en ontwikkeling (Nature, Environment and Development).................................................................150 Cursusoverzicht................................................................................................................................................................................150 Cursusbeschrijvingen......................................................................................................................................................................150 Milieu, natuur en samenleving : kernthema’s(colloquium) ......................................................................................................150 Milieu, natuur en samenleving: kernthema’s (paper) ................................................................................................................150 Nature, environment and development 1: Nature, land use and social scientific research .................................................150 Nature, environment and society 2: Social dynamics of co-management .............................................................................150 Methodologie van Milieu-maatschappijwetenschappen...........................................................................................................151 Voorbereiding masterthesis............................................................................................................................................................151 Masterthesis ......................................................................................................................................................................................151
10
Faculteit der Managementwetenschappen
Studiegids 2002-2003
Voorwoord Hartelijk welkom op de faculteit der Managementwetenschappen in het nieuwe studiejaar 2003-2004. Voor je ligt de studiegids voor de masteropleidingen die de faculteit Managementwetenschappen verzorgt. In deze gids vind je informatie over de inhoud en organisatie van het onderwijs, de voorzieningen waar je als student gebruik van kunt maken en de organisatie van de faculteit. Ook bevat de studiegids een korte beschrijving van alle vakken die tot de verschillende masteropleidingen behoren. Onze faculteit heeft de bachelor-master structuur in 2001 in één keer ingevoerd voor alle eerste-, tweede- en derdejaarsstudenten. In 2002 is voor de toenmalige 4e jaarsstudenten de masteropleiding voor de eerste maal gestart. In 2003-2004 draaien de masterprogramma´s dus al weer voor de 2e keer. Dat betekent dat jullie kunnen profiteren van de ervaringen die zijn opgedaan door jullie voorgangers. In de masteropleiding specialiseer je je op een bepaald wetenschapsgebied. Dat doe je door vakinhoudelijk verdiepende cursussen te volgen en door je te bekwamen in het doen van wetenschappelijk onderzoek. Een belangrijke plaats daarbij neemt de thesis in. Bij het schrijven van de thesis kun je veel steun hebben aan collega´s door met hen je werk te bespreken en te discussiëren over wetenschappelijke vragen. Maak gebruik van de geboden mogelijkheden en schep daar zelf mogelijkheden voor. Veel informatie haal je uit deze studiegids. Maar daarnaast is het ook heel belangrijk dat je geregeld (dagelijks!) op de nieuwskanalen van de faculteit kijkt. Wat dat betreft is er wat veranderd ten opzichte van vorig jaar. Met ingang van 1 september 2003 vervangen we ons intranet door Black Board. Black Board is een zgn. elektronische leeromgeving die veel mogelijkheden biedt om ons onderwijs met behulp van ICT in te richten. Actuele informatie over de cursus die je volgt krijg je ook via Black Board. Daarvoor is het dan wel noodzakelijk dat je je tijdig voor die cursus hebt aangemeld.
11
Dat is anders dan in het afgelopen jaar. Toen hoefde je je alleen aan te melden voor werkgroepen. In 2003-2004 moet je je dus voor ieder vak aanmelden. Doe je dat niet, dan loop je het risico dat je relevante informatie mist. Studeren aan een universiteit houdt in dat je in de eerste plaats zelf verantwoordelijk bent voor je studie. Dat geldt zeker voor de masteropleidingen waarop studenten worden toegelaten die al een opleiding in het hoger onderwijs achter de rug hebben. Dat betekent niet dat je er alleen voor staat. Je kunt altijd bij onze docenten terecht als je met vragen zit. En zo nodig kun je altijd een beroep doen op de studieadviseurs. Maar het begint bij jezelf. Tegenover verantwoordelijkheid staat echter ook inspraak. Inspraak via de opleidingscommissies en de facultaire studentenraad. Daarnaast vormen ook panelgroepen een belangrijke bron van studenteninspraak. De panelgroep bestaat uit een aantal studentvertegenwoordigers van een masteropleiding. Zij komen 2 à 3 keer per jaar een uurtje samen met de mastercoördinator en enkele leden van het docententeam van de masteropleiding. Doel van deze bijeenkomst is de lopende zaken kort te evalueren en zo nodig bij te stellen. Aan het einde van de masteropleiding wordt de opleiding in zijn geheel geëvalueerd en worden er voorstellen geformuleerd om het onderwijs (nog) beter te maken. Ik wens jullie een plezierig en productief studiejaar toe. Henk de Jager directeur onderwijs Faculteit der Managementwetenschappen
Faculteit der Managementwetenschappen
ALGEMENE INFORMATIE
12
Faculteit der Managementwetenschappen
Algemene informatie
Faculteit der Managementwetenschappen / Nijmegen School of Management De naam Faculteit der Managementwetenschappen (FdM) of Nijmegen School of Management (NSM) past bij onze ambitie een kenniscentrum te zijn op het gebied van bestuur, organisatie en beleid voor bedrijven, not-for-profit instellingen en overheden en op allerlei terreinen, waaronder omgeving en milieu.
• • • • • • •
Masterprogramma's
In onderstaand weegegeven.
Bedrijfswetenschappen Bestuurskunde Economie Politicologie Sociale geografie Planologie Milieu-maatschappijwetenschappen schema wordt
het
totale
aanbod
De Faculteit der Managementwetenschappen biedt 7 masteropleidingen aan, onderverdeeld in specialisaties of varianten. De 7 masteropleidingen zijn: Masteropleidingen, specialisaties, varianten en studieadviseurs Masteropleiding
Specialisatie
Variant
Marketing
Product and Brandmanagement Supply Chain management Strategische Kernthema’s Supply Chain management
Strategie
Bedrijfswetenschappen
Studieadviseur
Kamer, telefoon, email
N. V ermeulen
Kamer 1.1.30 Telefoon: 3613068 Email:
[email protected]
A. Assen
Kamer: 5.1.27 Telefoon: 3611934 Email:
[email protected]
C. van Hooijdonk
Kamer: 5.1.67 Telefoon: 3612568 Email:
[email protected] Kamer: 3.1.60 Telefoon: 3612096 Email:
[email protected]
Analyse, ontwerp & verandering v. arbeids organisaties Stategisch Personeelsmanagement Bedrijfs-economie Kennis- en I nformatiemanagement International Management
Bestuurskunde
Economie
Milieu- Maatschappijwetenschappen
Planologie
Bestuurswetenschap Publiek Management Bestuur en Recht Internationale Economie Financiele Economie Milieu en Beleid Milieu Bedrijf en Samenleving Natuur, Milieu en Ontwikkeling Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk Strategische Beleidsontwikkeling
J. Klaver
J. van de Walle
Kamer: 3.1.38 Telefoon: 3616049 Email:
[email protected]
M. Haverland
Kamer: 5.1.41 Telefoon: 3615636 Email:
[email protected] Kamer: 3.1.38 Telefoon: 3616049 Email:
[email protected]
Politicologie
Sociale Geografie
Global Urban Dev elopment Society and Space Regional and Corporate Locationmanagement
Alle masterprogramma’s duren 1 jaar en zijn onderverdeeld in 3 trimesters (zie paragraaf ‘jaarindeling’). Studenten die de masteropleiding met succes afronden ontvangen een mastergetuigeschrift en mogen vanaf dat moment een mastertitel voeren. De doctorandus-titel blijft echter ook gehandhaafd.
Faculteit der Managementwetenschappen
J. van de Walle
Afgestudeerden komen, ongeacht de opleiding die ze hebben gevolgd, terecht in de meest uiteenlopende management- en beleidsfuncties bij het bedrijfsleven, de overheid en de non-profit sector. Ze geven adviezen aan directies en bestuurders. Ze ontwerpen plannen en organisatiemodellen en ze zijn betrokken bij de uitvoering daarvan.
13
Algemene informatie Studiekosten Studeren aan de Faculteit der Managementwetenschappen brengt geen andere vaste kosten mee dan de kosten voor studieboeken, literatuurbundels en cursushandleidingen en de kosten voor deelname aan excursies. Voor wat betreft de kosten van studieboeken streeft de faculteit ernaar om onder de normen te blijven die het ministerie heeft vastgesteld. Dit gebeurt mede door een deel van de verplichte literatuur op te nemen in het Studielandschap. De leiding van de Faculteit De leiding van de Faculteit berust bij de Decaan, Prof. Dr. J.M. Mastop. De decaan wordt bijgestaan door het Managementteam waarin zitting hebben: Dr. H. de Jager (Directeur Onderwijs); Dr. K. ten Have (Directeur Onderzoek), drs. R. van der Staaij (secretaris), en een studentassessor.
ECTS Tot voor kort werd de studielast voor studenten uitgedrukt in studiepunten. Een studiepunt stond voor 40 uur studielast, een studiejaar omvatte 42 studiepunten. Inmiddels is de Faculteit der Managementwetenschappen overgegaan op het systeem van de ECTS-credits (European Course Credit Transfer System). Dit systeem heeft als voordeel dat het internationaal bekend en aanvaard is, wat de internationalisering van het hoger onderwijs ten goede komt. Een voltijds-studiejaar heeft een studielast van 60 ECTScredits. Afgezet tegen de Nederlandse studiepunten is 1,43 ECTS-credits gelijk aan 1,0 Nederlandse studiepunt. Vanaf het academisch jaar 2003-2004 worden alle studieonderdelen uitgedrukt in hele ECTS-credits. Ook de studieresultaten die voor 2003/2004 zijn behaald, zijn omgerekend naar ECTS-credits, Voor alle resultaten die zijn behaald voor 1 september 2003 geldt dat deze zijn afgerond op 1 decimaal achter de komma. (een voorbeeld: wanneer je in januari 2003 een cursus hebt afgerond met een studielast van 3,0 Nederlandse studiepunten, dan staat deze cursus nu te boek als een cursus met een studielast van 4,3 ECTS-credits).
Informatievoorziening Websites • De Faculteit der Managementwetenschappen heeft een website met als adres: www.nsm.kun.nl. Deze site informeert je over uiteenlopende zaken. De site bevat ook een adressenlijst van medewerkers met telefoonnummers en kamernummers. • Via de NSM-website kunnen studenten terecht op Blackboard, de digitale leeromgeving die per 1 september in gebruik wordt genomen. Meer informatie over Blackboard is te vinden via de NSM-website. • De NSM-website in combinatie met Blackboard verschaft studenten alle informatie die zij nodig hebben voor hun studie. Van studenten wordt verwacht dat zij zeer regelmatig het internet en Blackboard raadplegen. • De Katholieke Universiteit van Nijmegen heeft uiteraard ook een website. Het adres van deze site is: www.kun.nl.
Faculteit der Managementwetenschappen
E-mail Een andere informatiebron is je E-mailadres. De Dienst Studentenzaken kent aan elke student een @student.kun.nl E-mailadres toe. Deze adressen worden gebruikt voor mailings vanuit de Faculteit. Het is dus belangrijk je @student.kun.nl-account te activeren en met regelmaat te checken. Voor vragen over dit Emailaccount kun je terecht bij de Centrale Studentenbalie van de Dienst Studentenzaken, Comeniuslaan 4. Kabelkrant Op vijf plaatsen in de faculteit hangen monitoren waarop actuele berichten geplaats worden over het lopende onderwijs. Berichten voor de kabelkrant kunnen worden opgegeven bij de informatiebalie in het Studielandschap.
14
Algemene informatie
Jaarindeling Studiejaar 2003 – 2004
2004
2003
Het schema toont de jaarindeling voor studenten die de masteropleiding volgen, inclusief de bijbehorende tentamen- en herkansingsperioden. Jaarindeling Bachelor Cursorisch Tentamens/ onderwijs Herkansingen
Jaarindeling Master Cursorisch Tentamens/ onderwijs Herkansingen
W eekno.
Begindatum
33 34 35
11-08 18-08 25-08
36
01-09
37 38 39 40 41 42 43 44 45 46
08-09 15-09 22-09 29-09 06-10 13-10 20-10 27-10 03-11 10-11
47 48 49 50 51
17-11 24-11 01-12 08-12 15-12
52 01
22-12 29-12
02 03 04
05-01 12-01 19-01
05
26-01
06
02-02
07
09-02
HK 1 3
08 09 10 11 12
16-02 23-02 01-03 08-03 15-03
HK 1 3
13
22-03
14 15 16
29-03 05-04 12-04
17
19-04
18 19 20 21 22 23 24
26-04 03-05 10-05 17-05 24-05 31-05 07-06
25
14-06
26
21-06
27
28-06
HK2
28
05-07
HK2
29 30 31 32 33 34 35 36
12-07 19-07 26-07 02-08 09-08 16-08 23-08 30-08
Onderwijs periode
Extra HK
1
Bijzonderheden Onderwijsvrij Onderwijsvrij / introductie Onderwijsvrij / introductie
Herfstvakantie (onderwijsvrij)
T1 T1 T1 Kerstvakantie Kerstvakantie
HK 12 HK 1 Activiteitenweek
HK 1 3
Voorjaarsvakantie (carnavalsweek)
9 april vrij (Goede vrijdag) 12 april vrij (tweede Paasdag)
T2
T2 T2
30 april vrij: Koninginnedag Meivakantie (onderwijsvrij) 13 mei vrij (Dies) 20 en 21 mei vrij (Hemelvaart) HK 2 31 mei vrij (tweede Pinksterdag)
Onderwijs - en tent amenvrij Onderwijs - en tent amenvrij Onderwijs - en tent amenvrij Onderwijs - en tent amenvrij Onderwijsvrij Onderwijsvrij / introductie Onderwijsvrij / introductie 1 september: Begin ac ademisch jaar 2003 -2004
NB: Voor semester 1.1 geldt een ander rooster 1 Dit
is een extra herkansingsperiode voor studenten die willen instromen in de master, maar nog niet aan alle eisen hebben voldaan. Inschrijving voor deze tentamenperiode is aan voorwaarden onderhevig, en geschiedt via tussenkomst van de masterstudieadviseur 2 Deze herkansingsweek is bestemd voor cursussen uit het Overbruggingsjaar Bedrijfswetenschappen 3 Herkansingen worden waar mogelijk uitsluitend ’s avonds gepland 3
Faculteit der Managementwetenschappen
15
Algemene informatie
Onderwijs- en/of tentamenvrije per ioden en dagen Kerstperiode: maandag 22 december 2003 t/m vrijdag 2 januari 2004 Bevrijdingsdag: 5 mei 2004 Goede vrijdag: vrijdag 9 april 2004 Tweede Paasdag: 12 april 2004 Diesviering: 13 mei 2004 Hemelvaart: donderdag 20 en vrijdag 21 mei 2004 Tweede Pinksterdag: maandag 31 mei 2004 Zomervakantie: maandag 12 juli 2004 t/m vrijdag 27 augustus 2004 Onderwijsvrije perioden Herfstvakantie: maandag 20 oktober t/m vrijdag 24 oktober 2003
Faculteit der Managementwetenschappen
Activiteitenweek: maandag 2 februari t/m vrijdag 6 februari 2004 Voorjaarsvakantie: maandag 23 februari t/m vrijdag 27 februari 2004 Meivakantie: maandag 3 mei t/m vrijdag 7 mei 2004 Zomervakantie: maandag 12 juli t/m vrijdag 27 augustus 2003 Inschrijving voor onderwijs en tentamens Op het facultaire nieuwskanaal wordt aangegeven wanneer de onderwijs- en tentameninschrijving begint. Dan wordt ook aangekondigd wanneer de inschrijfperiode wordt afgesloten.
16
Algemene informatie
Verplichte inschrijving Onderwijs Studenten dienen zich voor alle cursussen in te schrijven die zij willen volgen. De onderwijsinschrijving geschiedt via het programma KISS. Voor informatie over dit inschrijfprogramma verwijzen we je naar het internet: http://kiss.uci.kun.nl/kiss-html/. Voor vragen over KISS kun je terecht bij de Centrale Studentenbalie van de Dienst Studentenzaken (informatie over de Dienst Studentenzaken vind je op het internet: http://www.kun.nl/studentenzaken/). Het is vanaf nu dus niet meer mogelijk om je via het Facultaire Intranet in te schrijven. Via het facultaire Nieuwskanaal wordt medegedeeld in welke periode kan worden ingeschreven voor het onderw ijs. Het is belangrijk dat je de studiegids raadpleegt alvorens je in te schrijven, zodat je precies weet voor welke cursussen (let ook op de cursuscode!!) je je moet inschrijven.
9.
10.
11.
Studenten mogen alleen deelnemen aan een tentamen als: A. zij zich hebben ingeschreven voor het tentamen, hetgeen blijkt uit: • de inschrijflijst die is aangeleverd door de studentenadministratie • OF de KISS-Inschrijf-bevestiging die zij per mail hebben ontvangen • OF de kwitantie die is verstrekt bij de post inschrijving B. Zij zich kunnen legitimeren (uitsluitend d.m.v. collegekaart, OV-jaarkaart, paspoort of rijbewijs). Studenten die meer dan een kwartier te laat zijn worden niet meer toegelaten tot het tentamen (tegelijkertijd is besloten om tentamens niet eerder te laten beginnen dan 9.00 uur i.t.t. 8.45 uur zoals in studiejaar 2002-2003). Studenten mogen de tentamenzaal niet eerder verlaten dan 45 minuten na aanvang van het tentamen. De termijn waarbinnen de tentamenresultaten bekend moeten worden gemaakt is verruimd van 10 werkdagen naar 12 werkdagen. Vanaf de 12e werkdag na het tentamen kun je via KISS het tentamenresultaat raadplegen. Wanneer de resultaten na 12 werkdagen niet bekend zijn gemaakt kun je een klacht indienen. Klachtenformulieren zijn verkrijgbaar bij de balie van het Studielandschap.
Onderwijsinschrijving voor keuzevakken Studenten van de Faculteit der Managementwetenschappen die aan een andere faculteit keuzevakken willen volgen, dienen zich te informeren over de wijze waarop de inschrijving daar plaatsvindt. De wijze van inschrijving kan per faculteit sterk varieren. Studenten van andere faculteiten die een cursus uit het aanbod van de Faculteit der Managementwetenschappen willen volgen als keuzevak dienen zich tijdens de inschrijfperiode via KISS in te schrijven voor deelname aan het onderwijs.
12.
Tentamens
Het propedeutisch-, het bacheloren het doctoraalexamen zijn officiële, geformaliseerde examens. Op het moment dat je alle onderdelen hebt behaald, ben je geslaagd voor het desb etreffende examen. Hoe het examen er precies uitziet, wat de algemene regelingen rond het onderwijs zijn en aan welke voorwaarden je moet voldoen om bijvoorbeeld door te stromen naar een volgend studiejaar, wordt elk jaar opnieuw vastgelegd. De faculteit stelt daartoe een Onderwijs- en examenregeling op, in de volksmond de OER genoemd. De studiegids die elk jaar verschijnt, is een uitvloeisel van die OER in vereenvoudigde vorm. De studiegids is echter geen officieel document waaraan je als student rechten kunt ontlenen, de OER is dat wel. Je kunt de OER op het internet, www.nsm.kun.nl/onderwijs/regelingen en in het Studielandschap vinden. De examencommissie van elke opleiding is belast met de uitvoering van de OER. Zaken als een vrijstelling of een extra tentamenkans, moet je daarom (via de studieadviseur) voorleggen aan de examencommissie. Als student is het met name van belang om goed te weten welke onderdelen je precies moet behalen. Ben je bijvoorbeeld derd ejaars, dan staat in de OER van dit jaar (en dus in de studiegids) van dit jaar wat je onderwijsprogramma is. Het programma van het tweede jaar stond in de OER van vorig jaar. Als je een onderdeel uit het tweede jaar hebt gemist, dan moet je dat alsnog halen. Het kan voorkomen dat een onderdeel niet meer gegeven wordt. In dat geval worden er bezemtoetsen en overgangsregelingen aangeboden; zorg dat je je tijdig hiervan op de hoogte stelt, houd daarvoor het internet in de gaten. Neem zo nodig contact op met de studieadviseur van jouw opleiding. Wanneer je niet wordt toegelaten tot het tweede jaar, of niet tot het derde jaar (zie het kopje doorstroomeisen), val je automatisch onder de nieuwe OER. De vakken die ook in het nieuwe studieprogramma blijven bestaan, behouden hun geldigheid. Heb je vakken gehaald die niet meer gegeven worden, dan kom je meestal in aanmerking voor een dispensatieregeling. Wend je voor informatie hierover tot de studieadviseur.
Ook voor deelname aan tentamens dien je je via KISS in te schrijven. De procedure rondom tentamens is op een paar punten aangepast: hieronder vind je de regeling zoals die geldt met ingang van september 2003: 1. 2. 3. 4.
5. 6.
7. 8.
Het Onderwijscentrum kondigt via het facultaire nieuwskanaal aan wanneer de tentameninschrijving begint. De tentameninschrijving eindigt drie dagen voor het tentamen: KISS geeft precies aan tot wanneer je je voor een tentamen kunt inschrijven. Je schrijft je in voor de tentamens waaraan je wilt deelnemen via KISS (check de juiste naam en code voordat je je inschrijft!). Je ontvangt per mail een bevestiging van je inschrijving (bewaar deze bevestiging, indien je geen bevestiging ontvangt, neem dan conctact op met de Centrale studentenbalie, Comeniuslaan 4) Wanneer de inschrijving is gesloten kun je je niet meer via KISS inschrijven. Indien je onverhoopt vergeten bent je in te schrijven voor een tentamen kun je bij de balie van het Studielandschap terecht voor een postinschrijving. Dit kost 5,00 EUR per tentamen. Als bewijs ontvang je een kwitantie: neem deze kwitantie mee naar het tentamen. Alleen op vertoon van deze kwitantie word je toegelaten bij het tentamen. Een postinschrijving is mogelijk tot uiterlijk 1 werkdag voor het tentamen (dus indien het tentamen plaatsvindt op woensdag, kan een student zich nog op dinsdag aanmelden tot uiterlijk 17.00 uur. Daarna is het op geen enkele manier meer mogelijk om je in te schrijven. Het onderwijscentrum stelt lijsten op van studenten die zich hebben ingeschreven voor een tentamen (via KISS of via de postinschrijving) Studenten die zich niet hebben ingeschreven voor een tentamen mogen niet deelnemen aan het tentamen!
Faculteit der Managementwetenschappen
13.
Onderwijs en Examenregeling (OER)
17
Algemene informatie Het kan voorkomen dat je officieel wel doorstroomt naar het derde jaar, maar uit het tweede jaar maar weinig onderdelen hebt behaald. In dat geval doe je er
verstandig aan om contact op te nemen met de studieadviseur. Het kan zijn dat het voor jou beter is om het tweede jaar volgens de nieuwe OER te doen.
Hieronder vind je een deel uit de Onderwijs- en Examenregeling 2003 – 2004. Het betreft regelingen met betrekking tot toelating tot de masteropleidingen en tentamenregelingen.
2.
Paragraaf 2
Vooropleiding
Artikel 2.1
Toelatingseisen masteropleiding
Tot de opleiding worden toegelaten: a. degene die het afsluitend examen van de voorafgaande bacheloropleiding aan de KU Nijmegen, zoals aangegeven in het opleidingsspecifieke deel van dit onderwijs- en examenreglement, met goed gevolg heeft afgelegd. b. degene die in het bezit is van het bewijs van toelating, dat het College van Bestuur voor de desbetreffende masteropleiding afgeeft (artikel 2.2). Dit bewijs van toelating is alleen geldig voor het studiejaar dat volgt op het studiejaar waarin de aanvraag voor het bewijs van toelating is ingediend. Artikel 2.2
3.
4.
Bewijs van toelating
Voor het bewijs van toelating komt in aanmerking degene die: a. in het bezit is van een getuigschrift dat ten minste gelijkwaardig is aan het diploma als bedoeld in artikel 2.1. onder a; b. of anderszins naar het oordeel van de examencommissie blijk heeft gegeven van geschiktheid voor het volgen van de opleiding; c. en het bewijs heeft geleverd van voldoende beheersing van de voertaal van de opleiding, zoals bepaald in het opleidingsspecifieke deel van dit onderwijs- en examenreglement.
5.
6. Artikel 2.3 1.
2.
3.
Instroomprogramma’s
Studenten in het bezit van een bachelordiploma dat is behaald aan een Nederlandse instelling voor Wetenschappelijk Onderwijs kunnen een bewijs van toelating verkrijgen nadat zij met goed gevolg een instroomprogramma hebben afgerond. De examencommissie stelt de inhoud van het instroomprogramma vast. Studenten met een relevante Hbo-opleiding worden toegelaten tot het schakelprogramma van de desbetreffende opleiding dat toegang geeft tot de bijbehorende masteropleiding. De examencommissie van de desbetreffende opleiding bepaalt welke Hbo-opleidingen relevant zijn en derhalve toegang geven tot het schakelprogramma. De examencommissie legt in een regeling vast welke opleidingen dit betreft.
Paragraaf 3
Afleggen van tentamens
Artikel 3.1 tentamens
Toelating, frequentie en volgorde van
1.
2.
3. Artikel 2.4 1.
Flexibele instroom in de masteropleiding
De examencommissie kan, voor zover de beschikbare onderwijscapaciteit dit toelaat, besluiten dat de student die is ingeschreven voor de voorafgaande bacheloropleiding (zie artikel 2.1.a.), kan worden toegelaten tot de masteropleiding voordat deze met goed gevolg het afsluitend examen van de betreffende bacheloropleiding heeft afgelegd.
Faculteit der Managementwetenschappen
Toelating is alleen mogelijk, als de student voldoet aan de volgende voorwaarden: Derdejaars studenten die na de laatste herkansingsperiode van het derde studiejaar maximaal 10 ECTS missen uit het gehele bachelorcurriculum zijn toelaatbaar tot minstens één masteropleiding binnen de Faculteit der Managementwetenschappen. Zij dienen de ontbrekende onderdelen alsnog te behalen om in aanmerking te komen voor een masterdiploma. In aanvulling op het voorgaande lid en als overgangsregeling zijn derdejaars studenten in het studiejaar 2002-2003 die aan het eind van het studiejaar maximaal 20 ECTS credits missen uit het gehele bachelorcurriculum, toelaatbaar tot minstens één masteropleiding binnen de Faculteit der Managementwetenschappen. De ontbrekende ECTS credits mogen geen betrekking hebben op de bachelorthesis. Studenten uit het schakelprogramma kunnen tot de masteropleiding worden toegelaten wanneer men het schakelprogramma met goed gevolg heeft afgerond met dien verstande dat studenten na deelname aan de herkansingen niet meer onvoldoende resultaten hebben dan tweemaal het cijfer vijf (5), waarvan slechts één voor een methodologievak. Bij het schakelprogramma van Bedrijfswetenschappen geldt bovendien dat de projecten en FEM 1 met voldoende resultaat moeten zijn afgerond. Studenten dienen de ontbrekende onderdelen alsnog te behalen om in aanmerking te komen voor een masterdiploma. Studenten mogen pas aan hun masterthesis beginnen als zij voldoende onderdelen uit de masteropleiding met goed gevolg hebben afgerond. De examencommissie geeft in een regeling per opleiding aan welke onderdelen uit de masteropleiding behaald moeten zijn om te mogen beginnen aan de master thesis. De regeling moet bekend zijn voor 1 mei voorafgaand aan het betreffende jaar en worden opgenomen in de studiegids. Bij de vaststelling van het aantal behaalde ECTS credits als bedoeld in lid 2 worden de door de examencommissie verleende vrijstellingen meegeteld.
4.
Toegang tot de tentamens van een masteropleiding staat alleen open voor studenten die formeel voldoen aan de gestelde voorkenniseisen. De examencommissie is bevoegd hierop uitzonderingen te maken. De toelating tot het tentamen kan worden beperkt tot degenen die hebben voldaan aan de gestelde eisen inzake aanwezigheid en het inleveren van uitwerkingen van opdrachten, werkstukken, logboeken en dergelijke. Eventuele voorwaarden voor de toelating tot het tentamen worden uiterlijk in de eerste week dat een cursus is begonnen, bekend gemaakt via het facultaire intranet. Tot het afleggen van de tentamens van de in deel 2 te benoemen onderdelen wordt twee maal per studiejaar de gelegenheid gegeven. In bijzondere gevallen is de examencommissie bevoegd hiervan af te wijken.
18
Algemene informatie 5.
6. 7.
8. 9.
In afwijking van het bepaalde in het vorige lid wordt tot het afleggen van het tentamen van een onderdeel, waarvan het onderwijs in een bepaald studiejaar niet is gegeven, in dat jaar slechts eenmaal de gelegenheid gegeven. Als studenten deelnemen aan verschillende schriftelijke toetsen binnen één examenonderdeel telt de hoogste score. Studenten dienen zich vooraf voor tentamens van het voor hen geldende onderwijsprogramma in te schrijven, tenzij anders is bepaald. De inschrijfbepalingen zijn op het intranet van de faculteit weergegeven. De data waarop tentamens kunnen worden afgelegd, worden minimaal 20 werkdagen van tevoren bekend gemaakt via het facultaire intranet. In bijzondere gevallen kan de faculteit afwijken van eerder bekendgemaakte tentamendata. Als de beslissing daartoe plaatsvindt vijf werkdagen of korter voor de oorspronkelijke tentamendatum, worden alle potentiële deelnemers per brief geïnformeerd. In andere gevallen gebeurt de bekendmaking van wijzigingen via het facultaire nieuwskanaal op intranet en de roosterinformatie op internet.
2.
3.
4.
5.
Artikel 3.2 - Vorm van de tentamens 1. 2. 3.
4.
5.
6.
Tentamens worden afgelegd op de wijze zoals is vermeld in de meest recente studiegids en op het facultaire intranet. Op verzoek van de student kan de examencommissie toestaan dat een tentamen op een andere wijze dan vorenbedoeld wordt afgelegd. Het gebruik van rekenmachines tijdens tentamens is uitsluitend toegestaan indien dit in de tentameninstructies staat aangegeven. Er mag geen apparatuur (b.v. mob iele telefoons, rekenmachines etc.) worden gebruikt waarmee teksten kunnen worden opgeslagen, tenzij de docent in de tentameninstructies uitdrukkelijk anders heeft bepaald . Aan studenten met een functiestoornis wordt de gelegenheid geboden de tentamens op een zoveel mogelijk aan hun individuele handicap aangepaste wijze af te leggen. De examencommissie wint zo nodig deskundig advies in alvorens te beslissen. Het mondeling afnemen van een tentamen is openbaar, tenzij de examencommissie of de desbetreffende examinator in een bijzonder geval anders heeft bepaald, dan wel de student daartegen bezwaar heeft gemaakt. Partijen dienen elkaar hierover minimaal 5 werkdagen van tevoren te informeren. Ten behoeve van buitenlandse studenten kunnen een of meer onderdelen ook in de Engelse taal worden getentamineerd.
Paragraaf 4
1.
7.
8.
Tentamenuitslag
Artikel 4.1 Vaststelling tentamenuitslag
6.
en
bekendmaking
Indien een tentamen uit meerdere onderdelen of deeltentamens bestaat is de uitslag van het tentamen het (gewogen) gemiddelde van de resultaten van de betreffende onderdelen en/of (deel)tentamens. Werkstukken, opdrachten en dergelijke kunnen onderdeel van een tentamen zijn. Bekendmaking hiervan vindt plaats op het facultaire intranet, uiterlijk vijf werkdagen na de aanvang van een cursus.
Faculteit der Managementwetenschappen
9.
Uitslagen van schriftelijke tentamens worden uiterlijk op de tiende werkdag volgend op de dag van het tentamen aangeleverd bij de studentenadministratie. Het onderwijscentrum maakt de uitslagen bekend uiterlijk op de twaalfde werkdag volgend op de dag van het tentamen. Deze bekendmaking gebeurt via het facultaire intranet. De examencommissie kan met inachtneming van het gestelde in artikel 4.1, lid 2, de termijn waarop de uitslagen van schriftelijke tentamens bekend gemaakt moeten worden, verlengen op basis van een gegrond verzoek daartoe door de coördinerende docent uiterlijk één week voordat het tentamen plaatsvindt. De nieuwe datum waarop de uitslag bekend zal worden gemaakt, staat op het voorblad van het tentamen vermeld. De examencommissie wijst na overleg met de betrokken leerstoelhouder een vervanger aan als een examinator niet in staat is zich aan de gestelde correctietermijn te houden. Bij het overschrijden van de correctietermijn treedt de onderstaande regeling "Overschrijding correctietermijn" in werking. a. Indien tengevolge van het overschrijden van de correctietermijn de tijd tussen de dag waarop de uitslag via intranet bekend is gemaakt en de dag waarop de herkansing plaatsvindt minder dan acht werkdagen bedraagt, zal een tweede gelegenheid worden georganiseerd om aan de herkansing deel te nemen. Deze tweede gelegenheid vindt plaats minimaal twee en maximaal drie weken na de uitslag. Het betreft nadrukkelijk géén extra herkansing. b. Studenten kunnen hetzij deelnemen aan de reguliere herkansing, hetzij aan de extra gelegenheid. In het laatste geval dienen zij zich voor de reguliere herkansing uit te schrijven en worden zij in staat gesteld zich op de gebruikelijke weg voor de tweede gelegenheid in te schrijven. c. De uitslagen van de reguliere herkansing en extra gelegenheid worden gezamenlijk bekendgemaakt. d. Beide gelegenheden zijn gelijkwaardig voor wat betreft tentamenvorm en moeilijkheidsgraad. e. De reguliere gelegenheid tot herkansing wordt geannuleerd, indien alle studenten hun inschrijving intrekken. De examinator stelt uiterlijk één dag na het afnemen van een mondeling tentamen de uitslag vast en verschaft het Onderwijscentrum van de faculteit de benodigde gegevens ten behoeve van de bekendmaking van de uitslag. Ten aanzien van een op andere wijze dan mondeling of schriftelijk af te leggen tentamen bepaalt de examencommissie vooraf op welke wijze en binnen welke termijn de schriftelijke verklaring omtrent de uitslag gepubliceerd zal worden. De uitslag van een tentamen wordt gegeven in een heel cijfer. Bij afronding geldt dat vanaf 0,5 naar boven wordt afgerond, behoudens de volgende uitzonderingsgevallen: • De beoordeling van een scriptie, werkstuk of projectverslag moet worden gegeven in een cijfer afgerond op een half punt. • Een 5,5 wordt afgerond naar een vijf (5); een 5,6 wordt afgerond naar een zes (6). Een onderdeel is behaald, indien minimaal een zes (6) is behaald.
Artikel 4.2
Geldigheidsduur
19
Algemene informatie 1.
2.
3. 4. 5.
Indien studenten tijdens een studiejaar niet alle onderdelen van tentamens behalen, verliezen de gehaalde onderdelen hun geldigheid tenzij coördinerende docent anders beslist. Studenten worden uiterlijk vijf werkdagen na de dag waarop de cursus is begonnen via intranet geïnformeerd over de geldigheid van reeds behaalde tentamenonderdelen. Tentamens in de masteropleiding, die met goed gevolg zijn afgelegd, verliezen hun geldigheid na verloop van twee jaren nadat de student zich voor de eerste maal voor een voltijdse masteropleiding heeft ingeschreven, indien binnen deze termijn het masterexamen niet met goed gevolg is afgelegd. Een definitieve beslissing over het gestelde onder lid 2 wordt genomen door de examencommissie, gehoord de betreffende student. Bij duale opleidingen bedraagt de in lid 2. genoemde termijn drie jaar. In afwijking van het gestelde in de leden 2 en 4 en als overgangsregeling geldt dat tentamens uit het 4e studiejaar die met goed gevolg zijn afgelegd voor 1 september 2002 hun geldigheid verliezen indien het doctoraalexamen niet is gehaald voor 1 september 2007.
Artikel 4.3 beroep 1. 2.
3. 4.
5.
6.
Beoordeling, inzage, nabespreking en
De beoordeling van tentamens geschiedt aan de hand van vastgelegde normen. Door hun naam te verbinden aan een groepswerkstuk geven de auteurs te kennen dat zij een gelijkwaardige bijdrage te hebben geleverd. Alle leden van het team kunnen op de inhoud van het eindrapport worden aangesproken. Het cijfer voor het eindrapport geldt voor alle leden van het projectteam, tenzij de coördinerend docent op basis van gegronde redenen van deze regel afwijkt. De wijze van beoordeling is zodanig dat de student kan nagaan hoe de uitslag van zijn of haar tentamen tot stand is gekomen. Bij de uitslag van een tentamen wordt de student gewezen op het inzagerecht, alsmede op de mogelijkheid van beroep bij de meest betrokken examencommissie en het college van beroep voor de examens. Binnen vijftien dagen na de bekendmaking van de uitslag van een schriftelijk tentamen heeft de student gelegenheid tot het inzien van zijn of haar beoordeelde werk. Binnen dertig dagen na de bekendmaking van de uitslag van een schriftelijk tentamen kan elke belanghebbende student kennis nemen van de vragen en opdrachten van het desbetreffende tentamen, alsmede van de normen aan de hand waarvan de beoordeling heeft plaatsgevonden.
Beroepsprocedures Wanneer een student, ook na afwikkeling van een bezwaar bij de betrokken cursu scoördinator, het niet eens is met een tentamenuitslag of zich onbillijk behandeld voelt kan hij beroep aantekenen tegen een beschikking (een tentamenuitslag) of behandeling. De beschikking/ behandeling moet ofwel in strijd zijn met de Onderwijs- en Examenregeling (OER), danwel in strijd zijn met de redelijkheid of billijkheid. Een beroep dient schriftelijk te worden ingediend binnen 30 dagen nadat de beschikking is bekend gemaakt of de behandeling heeft plaatsgevonden. De termijn begint direct te lopen, ook wanneer de student eerst bezwaar aantekent bij de examencommissie. Het indienen van een bezwaarschrift bij de examencommissie schort de termijn niet op.
Faculteit der Managementwetenschappen
7.
Binnen dertig dagen na de bekendmaking van de uitslag van een schriftelijk tentamen kan de student de desbetreffende examinator om een nabespreking verzoeken. De nabespreking vindt plaats op een door de examinator te bepalen plaats en tijdstip, maar in ieder geval voorafgaand aan de herkansing. 8. Indien door of vanwege de examencommissie een collectieve nabespreking wordt georganiseerd, kan de student een verzoek als bedoeld in het vorige lid pas indienen wanneer hij of zij bij de collectieve nabespreking aanwezig is geweest en zijn verzoek motiveert, of indien hij of zij door overmacht verhinderd is geweest bij de collectieve nabespreking aanwezig te zijn. 9. Het bepaalde in het vorige lid is van overeenkomstige toepassing, indien de examencommissie dan wel de examinator aan de geëxamineerde de gelegenheid biedt om zijn uitwerking te vergelijken met modelantwoorden. 10. Zo spoedig mogelijk na de bekendmaking van de uitslag van een mondeling tentamen vindt desgevraagd dan wel op initiatief van de examinator een nabespreking plaats tussen de examinator en de student. Alsdan wordt de gegeven uitslag toegelicht. 11. De examinator van een cursus bewaart tentamens twee jaar nadat het tentamen heeft plaatsgevonden. Dit geldt ook voor werkstukken, opdrachten en verslagen die door de desbetreffende studenten niet zijn teruggevraagd. Artikel 4.4 - Fraude 1.
2.
3.
4.
Onder fraude wordt verstaan het handelen of nalaten van een examinandus dat erop is gericht het vormen van een juist oordeel omtrent zijn kennis, inzicht en vaardigheden geheel of gedeeltelijk onmogelijk te maken. Bij fraude stelt de examinator/surveillant de examencommissie hiervan onverwijld op de hoogte. De examencommissie zorgt ervoor dat geconstateerde fraude wordt vastgelegd in het dossier van de betrokken student. De student van wie is v astgesteld dat hij of zij fraude heeft gepleegd, kan door de examencommissie voor ten hoogste één jaar van tentamens en examens in de opleiding worden uitgesloten inclusief het tentamen waarbij de fraude heeft plaatsgevonden. De examencommissie kan de vera ntwoordelijke docent en de student horen voordat een sanctie wordt opgelegd.
Bij de Dienst Studentenzaken is een modelberoepschrift verkrijgbaar. Bovendien kunnen de studentendecanen daar helpen bij het opstellen van een beroepschrift. Wanneer het beroep ontvankelijk wordt verklaard door het College van Beroep voor de Examens (COBEX), wordt bekeken of er een oplossing of compromis mogelijk is. Is dat niet het geval, dan zal uiteindelijk het College van Beroep - na beide partijen te hebben gehoord - een uitspraak doen. Meer informatie over het College van Beroep is te vinden in het instellingsdeel van het studentenstatuut. Adres: Comeniuslaan 4, Postbus 9102, 6500 HC Nijmegen. Telefonische bereikbaarheid: Tel. (024) 361 57 00
20
Algemene informatie
Collegekaart Voor alle aanmeldingen en afmeldingen voor onderwijs en tentamens, voor deelname aan tentamens, voor het opvragen van je tentamenresultaten, alsmede voor het gebruik van computers in het Studielandschap heb je een geldige collegekaart nodig. Zorg dus dat je de collegekaart steeds bij je hebt.
Faculteit der Managementwetenschappen
Vrijstellingen, vervangende vakken of extra tentamenkansen Denk je recht te hebben op een vrijstelling, wil je een vervangend vak opvoeren of een extra tentamenkans aanvragen, dan wijk je formeel af van de OER. Het verzoek tot die afwijking kan de examencommissie van jouw opleiding goed- (of af-) keuren. Zorg ervoor dat je het verzoek tot afwijking van de OER altijd op tijd (voor vrijstellingen geldt een termijn van drie weken na aanvang van een cursus), met redenen omkleed en voorzien van bewijsstukken indient. Wil je bijvoorbeeld een vrijstelling omdat je een vak elders al behaald hebt, stuur dan een cijferlijst en een kopie uit die studiegids mee. Wil je een extra tentamenkans dan leg je uit waarom en stuurt indien van toepassing een bewijsstuk mee (bijv. een doktersverklaring). De brief voor de examencommissie kan je afgeven bij de studieadviseur. Hij of zij kan je ook meer uitleg geven. N.B. Vrijstellingen worden alleen verleend voor onderdelen van het cursorisch onderwijs en methodevakken, dus niet voor (onderdelen van) integratieprogramma's. De opleiding Bedrijfswetenschappen verleent alleen vrijstellingen voor propedeusevakken.
21
Algemene informatie
De organisatie van het onderwijs De Faculteit der Managementwetenschappen heeft 2 primaire taken: onderwijs en onderzoek. De organisatie van de faculteit kent zes clusters die intern coherent zijn in termen van discipline, aandachtsgebied of kernobject: 1. Arbeids- personeels en organisatievraagstukken 2. Strategie en marketing 3. Economie en beleid 4. Kennisen informatiemanagement en interventiemethodologie 5. Omgeving en beleid 6. Bestuurskunde en Politicologie Elk cluster bestaat uit een aantal leerstoelen met daarbij horende medewerkers en wordt geleid door een hoogleraar. De kernformatie van de clusters bestaat uit medewerkers met een gecombineerde onderzoek- en onderwijsaanstelling (ud, uhd en hgl) en wordt bijgestaan door een secretariaat. De dagelijkse leiding van de faculteit is in handen van de decaan met ondersteuning van het managementteam (decaan, vice-decanen), directeuren, studentassessor en secretaris).
Master opleiding Bedrijfswetenschappen
Specifieke onderdelen binnen de faculteit zijn het CICAM (Centrum voor internationaal Conflict - Analyse & Management) en de Stichting UOBN (Stichting avondopleiding Bedrijfskunde). Het CICAM verzorgt keuzevak-onderwijs inzake internationale vrede en veiligheid, oorlog en conflict. Voor een overzicht van het CICAM -onderwijsaanbod, zie: www.kun.nl/cicam en hoofdstuk 5 van deze studiegids.De UOBN is de facultaire organisatie voor het ontwikkelen een aanbieden van commerciële facultaire diensten op het terrein van onderwijs voor managers met een opleiding op Hboniveau en voldoende werkervaring. Zij kunnen in enkele jaren een doctoraalexamen (ma sterdegree) halen.
Overzicht Mastercoördinatoren Voor elke masteropleiding is een coördinator aangewezen. De coördinator is verantwoordelijk voor de gang van zaken binnen de opleiding.
Specialisaties Marketing Strategie Analyse, ontwerp & vera ndering van arbeidsorganisaties Strategisch Personeelsmanagement Bedrijfseconomie Kennis- en Informatiemanagement International Management
Economie Bestuurskunde Politicologie Planologie Sociale geografie Milieumaatschappijwetenschappen
Naam coördinator Prof. dr. J.M.M. Bloemer Prof. dr. A. Godfroij Dr. J.H.P. Christis Prof. dr. W.F. de Nijs Dr. G. Braam Prof. dr. B. Prakken Drs. J.J.L.E. Bücker Prof. dr. E. de Jong Dr. M.S. de Vries Dr. M.Haverland Prof. dr. R. van der Heijden Prof. dr. H. Ernste Prof. dr. P. Leroy
Opleidingscommissie
Het Onderwijscentrum
Elke opleiding heeft een opleidingscommissie. De belangrijkste taken zijn de evaluatie van het onderwijs en het geven van een advies bij de jaarlijkse vaststelling van de OER. Verder is de opleidingscommissie de plaats waar studenten en docenten met elkaar kunnen spreken over alle aangelegenheden van het onderwijs. De commissie kan eventueel een ongevraagd advies uitbrengen aan de decaan. De bachelorcoördinator maakt deel uit van de opleidingscommissie.
Het Onderwijscentrum is gevestigd in gebouw 3 aan de Thomas van Aquinostraat op de begane grond, en houdt zich bezig met onderwijsondersteuning in de brede zin van het woord. Je kunt hierbij denken aan zaken als: voorlichting voor scholieren, studieadvisering, beheer van de internetpagina’s, coordinatie van kwaliteitszorg, databeheer, onderwijskundige professionalisering, language consultance. Met de volgende onderdelen van het onderwijscentrum zul je als student het meeste te maken krijgen: Het Studielandschap (zie paragraaf hieronder) De Studentenadministratie: de medewerksters van de studentenadministratie zijn verantwoordelijk voor de organisatie en administratie van onderwijs en tentamens. De bacheloradministratie is in handen van mw. E. Kersten en mw. C. Pattikawa. (kamer TvA 3.0.35). De masteradministratie is in handen van mw. drs. J. SasMüller en mw.S. Peters (kamer TvA 3.0.37) Op elke werkdag houden zij tussen 13.00 en 14.00 uur open spreekuur in kamer TvA 3.0.35 en TvA 3.0.37. Het International Office: de medewerkster van het International Office (mw. E. de Jonge) adviseert studenten over mogelijkheden om in het buitenland te studeren of om in het buitenland stage te lopen. Het
Examencommissie Elke opleiding heeft een examencommissie. Deze ziet toe op de goede gang van zaken tijdens tentamens. Ook kun je bij de examencommissie terecht als zich bijzondere omstandigheden voordoen waarin de Onderwijs- en examenregeling niet voorziet. Je kunt je het beste tot de studieadviseur wenden voordat je een beroep doet op de examencommissie.
Faculteit der Managementwetenschappen
22
Algemene informatie International Office is ook het aanspreekpunt voor uitwisselingsstudenten die hier te gast zijn. Het International Office heeft spreekuur op werkdagen tussen 13.00 en 14.00 uur (kamer TvA 3.0.. Via het Studielandschap kan een afspraak worden gemaakt wanneer het gaat om meer omvangrijke vragen. Op elke werkdag is er telefonisch spreekuur tussen 10.00 en 12.00 uur (telefoonnummer: 024 3615927). E- mails kunnen worden gestuurd naar:
[email protected]. Aanvullende informatie kan worden gevonden op de website: www.kun.nl/fbw/exchange. Hoofd van het Onderwijscentrum is drs. R. Verhofstad (kamer TvA 3.0.46,
[email protected]
Het Studielandschap Op de begane grond van gebouw 3 aan de Thomas van Aquinostraat is het Studielandschap gevestigd; het studiecentrum van de Faculteit der Managementwetenschappen. Het Studielandschap wordt druk bezocht door studenten die op uiteenlopende manieren met hun studie bezig zijn. Het Studielandschap bestaat uit de volgende onderdelen: Informatiebalie Meteen als je het Studielandschap binnenloopt zie je de informatiebalie. Deze balie wordt bemensd door de beheerders van het Studielandschap (mw. L. Laeven en mw. M. Kokkeler; in de avonduren wordt het Studielandschap beheerd door studentmedewerkers). Aan deze balie kunnen vragen worden gesteld, computers worden gereserveerd, etc. Werkstukkenkast Schuin tegenover de balie staat een werkstukkenkast. Docenten kunnen een vakje aanvragen wanneer zij de studenten een werkstuk willen laten inleveren. Cyberspace De cyberspace omvat 28 terminals, waarmee studenten – zonder zich hiervoor vooraf te hoeven inschrijven – het internet kunnen raadplegen. Groene zaal, paarse zaal, gele zaal Deze zalen omvatten in totaal 62 computers, en worden gebruikt voor studieactiviteiten van studenten, individueel en in groepen. Forumzaal De forumzaal omvat 26 pc’s, en heeft de volgende bestemmingen: • onderwijs op het gebied van visualisatie, elektronisch vergaderen (group systems), GIS-systemen aan groepen tot 50 personen; • onderwijs aan grotere groepen waarbij de docent kan demonstreren met behulp van projectie; • vrij computergebruik van studenten. Literatuur Ook beschikt het studielandschap over een collectie opleidingsgebonden boeken. Deze collectie, waarvan per titel meerdere exemplaren aanwezig zijn, is niet bestemd voor uitlening maar bedoeld als een serie naslagwerken voor studenten. RSI-werkplaats Eén ruimte in het Studielandschap is ingericht als RSIwerkplaats. Momenteel is er één werkplek, binnenkort zal dit echter worden uitgebreid naar 3 werkplekken. Informatie over deze ruimte kun je verkrijgen bij de informatiebalie. Openingstijden De openingstijden van het Studielandschap zijn: • Maandag t/m donderdag van 08.45 tot 20.00 uur • Vrijdag van 8.45 tot 16.30 uur Faculteit der Managementwetenschappen
Het Studielandschap is telefonisch bereikbaar op (024) 3615925 Beperkte openstelling Tijdens tentamen- en onderwijsvrije perioden is het Studielandschap vanaf 16.30 uur gesloten. In de zomervakantie, tot de introductieweek (18 augustus), is het Studielandschap geopend tussen 8.45 en 12.30 uur. Wanneer hiervan wordt afgeweken wordt dit vooraf in het Studielandschap aangeplakt. Inloggen computers Studi elandschap Alle computers in het Studielandschap kunnen alleen gebruikt worden door st udenten van onze faculteit. Dat betekent dat je met een persoonlijk account moet inloggen op deze computers. Jouw inlogaccount voor deze computers is tevens je studentnummer voorafgegaan door een ‘s’ en je persoonlijke wachtwoord. Let er wel op dat wanneer je je wachtwoord voor het studielandschap wijzigt je wachtwoord voor het intranet niet wijzigt. • Doorgeven van adreswijzigingen; • Maken van afspraken met de studieadviseurs; Informatie over incidentele roosterwijzigingen. • De Informatiebalie is dagelijks geopend van 08.45-16.30 uur. Lockerkastjes De faculteit beschilkt over enkele honderden lockerkastjes zodat je je spullen (jassen en tassen) veilig op kunt bergen. Lockerkastjes zijn te huur voor 15,- euro per jaar. Je betaallt eenmalig 5,- euro borg voor de sleutel. Informatie kun je verkrijgen bij de bodes (dhr. A.v. Bergen en dhr. M. Bregonje) van gebouw 3 aan de Thomas van Aquinostraat op kamer 3.0.48. De lockerkastjes kun je vinden in de kelder van hetzelfde gebouw.
Studiebegeleiding De faculteit biedt je verschillende mogelijkheden voor studiebegeleiding. In de eerste plaats gebeurt de begeleiding door de studieadviseurs. Bij hem of haar kan je terecht met vragen van allerlei aard. Heb je bijvoorbeeld vragen over de inhoud van de studie, tentamens, de OER, keuzevakken, studeren in het buitenland, de keuze van een master etc. dan is de studieadviseur het eerste aanspreekpunt. Verder kun je problemen bespreken, die het verloop van de studie beïnvloeden. De studieadviseur kan je bijvoorbeeld helpen bij het opstellen van de juiste studieplanning. Vooral wanneer je vanwege ziekte of andere persoonlijke omstandigheden langere tijd niet tot studeren in staat bent, is het aan te raden bij de studieadviseur aan te kloppen. Zo nodig kan hij of zij je doorverwijzen naar een andere instantie, zoals bijvoorbeeld de studentenpsycholoog of een studiefonds. Wil je een afspraak met de studieadviseur, dan staat hieronder wanneer de spreekuren plaatsvinden en hoe je een afspraak kunt maken. De studiebegeleiding in de propedeutische fase wordt naast de studieadviseurs verzorgd door de docenten Communicatieve Vaardigheden. De CV-docenten ondersteunen je vooral bij de ontwikkeling van een universitaire studiehouding en bijbehorende vaardigheden, inclusief studiemethodiek en –planning. Zij voeren daartoe indien wenselijk gesprekken met individ uele studenten. De CV-docenten spelen ook een rol bij het studieadvies dat tweemaal in de propedeuse wordt verstrekt. Bij negatief- of twijfeladvies wordt altijd een motivatie gegeven die grotendeels gebaseerd is op het oordeel van de CV-docent. Na de propedeuse wordt er nog één keer een studieadvies gegeven, namelijk aan het eind van semester 3.1. Dit studieadvies is vrijblijvend en is enkel bedoeld om studenten te helpen bij de keuze al dan niet aan de bachelorthesis te gaan beginnen. Wil je meer studiebegeleiding dan slechts deze eikmomenten, stap dan zelf naar de studieadviseur. 23
Algemene informatie
Studieadviseurs Master Bedrijfswetenschappen: Drs. N. Vermeulen (tel. 024-361 30 68, kamer TvA 1.1.30, email
[email protected]) Bestu urskunde: Mw. Dr. A. Assen (tel. 024-361 19 34, kamer TvA 5.1.33, email
[email protected]) Economie: Drs. Ch. van Hooijdonk (tel. 024-361 25 68, kamer TvA 5.1.67, email
[email protected]) Politicologie: Dr. M. Haverland (tel. 024-361 56 36, kamer TvA 5.1.41, email
[email protected]) Milieu-maatschappijwetenschappen: Drs. J. Klaver (tel. 024-361 20 96, kamer TvA 3.1.60, email
[email protected])
Faculteit der Managementwetenschappen
Planologie: Mw. Drs. J. van de Walle (tel. 024-361 60 49, kamer TvA 3.1.38, email
[email protected]) Sociale Geografie: Mw. Drs. J. van de Walle (tel. 024-361 60 49, kamer TvA 3.1.38, email
[email protected]) Bij de studieadviseur kun je terecht met vragen over de studie, tentamenregelingen, instroomregelingen, examenaanvragen, etc. Verder kun je problemen bespreken, die het verloop van de studie beïnvloeden. Vooral wanneer je vanwege ziekte of andere persoonlijke omstandigheden langere tijd niet tot studeren in staat bent, word je aangeraden contact op te nemen met de studieadviseur.
24
Algemene informatie
Het aanschaffen van studieboeken en ander studiemateriaal Het op tijd bezitten van de vereiste studieboeken en aanvullende literatuur geldt op universitair niveau als een verantwoordelijkheid van de studenten zelf. Zorg er daarom voor dat je aan het begin van elke periode alle benodigde boeken en aanvullende literatuur (studiehandleidingen en readers) in je bezit hebt. De cursusbeschrijvingen in deze gids bevatten informatie over de aan te schaffen literatuur. Vanaf het huidige studiejaar kun je naast studieboeken (met korting te verkrijgen voor leden van alle studieverenigingen) ook blokboeken en readers (literatuurbundels) kopen bij Boekanin.
Boekanin
Boekanin is een zelfstandige stichting met als doel het faciliteren van de verkoop van boeken en readers voor de studenten van de Nijmegen School of Management. Boekanin is een organisatie voor en door studenten, dus mocht je tijd en zin hebben om actief binnen Boekanin te worden, neem dan contact op met een van de bestuursleden. Werken bij Boekanin is geen vrijwilligerswerk, er staat een leuke vergoeding tegenover. Openingstijden Boekanin is in principe iedere dag geopend van 12.1513.30 uur. Tijdens drukke perioden worden er langere openingstijden gehanteerd. Recente informatie hierover is te vinden op blackboard en op het informatiebord naast het loket van Boekanin. (Thomas van Aquinostraat 3)
Voor alle boeken en readers die nodig zijn voor de vakken aan de NSM kun je bij Boekanin terecht. Leden van de facultaire studieverenigingen krijgen korting op boeken bij Boekanin. De readers worden tegen kostprijs aan alle studenten verkocht. Er worden zoveel readers gedrukt als er studenten ingeschreven staan voor vakken. Studenten die zich ingeschreven hebben voor de vakken (cursussen) krijgen daarom voorrang bij de verkoop van readers. Het is dus belangrijk dat je je op tijd inschrijft voor de vakken (cursussen) die je gaat volgen! Voor boeken hoef je je niet in te schrijven en deze kun je dan ook altijd aanschaffen. Het is echter niet mogelijk boeken te reserveren. Dit kan wel bij boekhandel Dekker van de Vegt op de campus. (Thomas van Aquinostraat 1 A)
Kwaliteitszorg De KU Nijmegen hecht veel waarde aan de kwaliteit van het onderwijs. Zowel van de opleiding zelf als van de studenten worden een aantal inspanningen verwacht om tot een zo goed mogelijk resultaat te komen.
Inspanningen van de opleiding Voor de opleiding is er sprake van interne en externe kwaliteitszorg. De interne kwaliteitszorg richt zich op het hele scala van activiteiten voor behoud en verbetering van de kwaliteit van het onderwijs binnen een faculteit of opleiding. Belangrijk instrument daarbij zijn de evaluaties die standaard na elke cursus worden gehouden. Ook vinden er geregeld panels plaats waarin studenten hun mening geven over het onderwijs in een heel semester. De resultaten van deze evaluaties worden besproken in de onderwijsdirectie. Deze doet voorstellen om eventuele problemen aan te pakken. De opleidingscommissies wordt gevraagd hierover advies te geven. De externe kwaliteitszorg heeft betrekking op het zogenaamde visitatiestelsel. Een stelsel dat eind jaren 80 door de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse universiteiten (VSNU) is opgezet en waarmee de kwaliteit van opleidingen één maal per zes jaar door deskundigen van buiten wordt b eoordeeld.
Rechten en plichten van de student Zowel de opleiding als de faculteit spannen zich in om te voldoen aan de eis studenten kwalitatief goede en studeerbare programma's te bieden. Van de student worden tegenprestaties verwacht: de student is verplicht zichzelf goed te informeren. Dit betekent dat hij of zij wordt geacht kennis te nemen van de inhoud van de studiegids, het Vademecum en Studentenstatuut voor KUN-studenten en overige informatie die door de opleiding verstrekt wordt. Docenten mogen er van uit gaan dat studenten van een voltijdsopleiding gemiddeld 40 uur per week aan de opleiding besteden. Faculteit der Managementwetenschappen
Collectief klachtrecht en klachtenkaart Alle medewerk(st)ers van de faculteit doen hun best om goed onderwijs aan te bieden en afgesproken procedures zo goed mogelijk uit te voeren. Toch kun je vinden dat je niet terecht behandeld bent. Het kan gaan om individuele docenten, om de uitvoering van het onderwijs, om roosters, zalen, informatie etcetera. In veel gevallen is rechtstreeks praten met de verantwoordelijke medewerk(st)er de beste oplossing. Als een gesprek niet mogelijk is of niet tot een oplossing leidt, kun je een klachtenkaart invullen. Je kunt dit alleen of met een aantal medestudenten doen. Het klachtenformulier is verkrijgbaar bij de informatiebalie van het Studielandschap. Op deze kaart kun je melding maken van je klacht. Lever het formulier in bij de informatiebalie van het Studielandschap. Je krijgt in de regel binnen een maand antwoord. Om ongewenste doublures met andere bezwaar- en beroepsmogelijkheden te voorkomen neemt de klachtencommissie ov erigens niet alle mogelijke soorten klachten in behandeling. Op het klachtenformulier is aangegeven wanneer je wel/geen beroep kunt doen op de commissie. Heb je een klacht over de inhoud van een tentamen of over het toegekende cijfer, wend je dan in ieder geval niet tot de klachtencommissie. Overleg eerst met de betrokken docent tijdens de inzage van de betreffende toets. Levert dit overleg niets op, dan kun je bezwaar aantekenen bij de examencommissie van de betreffende opleiding. De werkwijze en gedragscode van de klachtencommissie kan worden ingezien bij de balie van het Studielandschap. De klacht wordt namens de decaan van de faculteit behandeld door de klachtencommissie. De commissie bestaat uit een voorzitter (prof. dr. B. Prakken), een secretaris (ir. L. Meijssen), een studentlid en een ambtelijk secretaris (mw. E. Veneman).
25
Algemene informatie
Medezeggenschap Studenten hebben op diverse lagen binnen de faculteit en verschillende momenten inspraak in de besluitvorming. Voor opleidingspecifeke zaken zijn er de diverse opleidingscommissies. In de opleidingscommissies kunnen studenten meepraten over de kwaliteit van het onderwijs. Zij adviseren wat betreft het onderwijsprogramma en praten mee over de gevolgen van facultair beleid voor hun opleiding. In de desbetreffende hoofdstukken van deze studiegids staan de diverse opleidingscommissies genoemd. Tevens staat daarin opgenomen wie de leden zijn en hoe deze zijn te bereiken. Op facultair niveau bestaat de Facultaire Studentenraad. De Studentenraad is er voor alle zaken in het belang van de st udent managementwetenschappen die de diverse lagen overschrijden. Zij praten mee over de invulling en ontwikkeling van het facultaire beleid. Zij zijn bereikbaar op het e-mail adres
[email protected]. Ook kunnen studenten langskomen op kamer 3.0.09B (zij-ingang TvA 3) voor vragen, opmerkingen of klachten.
De studentenraad wordt bijgestaan door een studentassessor. Deze assessor neemt tevens zitting in het managementteam van de faculteit, en heeft daar adviesrecht. Tot slot praten studenten ook mee op universitair niveau in de Universitaire Studentenraad. Er bestaat een gekozen deel en een benoemd deel die in overleg treden met het College van Bestuur. Naast de medezeggenschapsorganen op opleiding, facultair en universitair niveau bestaan er per semester ook panelgroepen. Voor elk semester wordt een panelgroep samengesteld die het semester evalueert. Zij kijkt naar de inhoud en opbouw van een semester en doet aanbevelingen om de kwaliteit van de semesters te verbeteren.
Naar het buitenland De Faculteit der Managementwetenschappen acht het een goede zaak wanneer studenten een deel van hun studie aan een buitenlandse universiteit volgen. Volgens het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen levert internationalisering ‘een belangrijk aandeel in de vorming van het individu tot Europees en mondiaal burger. Het verrijkt de opleiding met kennis en vaardigheden die nodig zijn om te functioneren in een internationaal georiënteerde en multiculturele samenleving, een mondiale economie en arbeidsmarkt’. Om een dergelijk buitenlands verblijf mogelijk te maken zijn er allerlei financiële ondersteuningsmogelijkheden. Een van de voornaamste mogelijkheden om naar het buitenland te gaan, levert het Socrates/Erasmusprogramma van de Europese Unie. De beurzen uit dit programma stellen studenten in staat om voor een periode van drie maanden tot een jaar aan een buitenlandse universiteit te studeren. De faculteit heeft met een groot aantal universiteiten in West - en Centraal- Europa overeenkomsten gesloten en kan elk jaar ongeveer tachtig studenten uitzenden. Informatie over deze universiteiten is te vinden op de website www.nsm.kun.nl/exchange en in de Internationaliseringsbank in het Studielandschap. Daar hangt ook een kaart met een overzicht van alle universiteitssteden, waarmee de faculteit contacten heeft en kan via een computer direct gezocht worden op de websites van buitenlandse universiteiten. Via beurzen op basis van bilaterale verdragen, kun je ook naar het buitenland gaan. Wie een jaar in de Verenigde Staten wil studeren, kan meedingen naar een plaats via het zogenaamde ISEP-programma. Voor het Verenigd Koninkrijk zijn er de British Chevening Scholarships. Andere landen waarvoor men een beurs kan krijgen, zijn o.a. Frankrijk en Japan. Studeren in het buitenland is geenszins tot Europa b eperkt. Naast deze beurzenprogramma’s zijn er nog andere mogelijkheden. Men kan een stage lopen in het buitenland of bij een internationale organisatie of bedrijf. Men kan deelnemen aan zogeheten ‘summer schools’ of ‘intensive programs’, waarbij men zich in de zomervakantie enkele weken lang met studenten uit verschillende landen over een bepaald onderwerp buigt.
Faculteit der Managementwetenschappen
Ook pas afgestudeerden kunnen proberen een tijdlang verder te studeren aan een buitenlandse universiteit of universitaire instelling. Hiervoor moet men meedingen naar beurzen uit o.a. het Talentenprogramma, het NAVObeurzenprogramma, een VSB-beurs, de NIZA-scriptieprijs (voor Zuidelijk Afrika). Ook kan men proberen een plaats te krijgen aan het Europees Universitair Instituut in Florence (Italië), het Europa College in Brugge (België) en Natolin (Polen) of het Instituut voor Europese Geschiedenis in Mainz (Duitsland). Kortom, er zijn volop mogelijkheden. Informatie hierover verschijnt op de valvae-borden in het studielandschap, blackboard en op de kabelkrant. Van tevoren lijkt het soms veel werk, maar tijdens het verblijf en na afloop blijkt dat heel erg mee te vallen. Bovendien helpt het International Office NSM met de voorbereiding. Studenten keren doorgaans enthousiast terug. Zij hebben er veel van opgestoken. Ook houden zij er een internationaal netwerk van b ekenden aan over. Alle regelingen en procedures betreffende het studeren in het buitenland, en een overzicht van alle steden waarmee de NSM contracten heeft, zijn te vinden in de brochure Studeren in het buitenland. Een praktische gids voor studenten Managementwetenschappen, die ook via Internet is te raadplegen. website www.nsm.kun.nl/exchange Hierin zijn de procedures bij de voorbereiding en planning beschreven, alsmede zaken als studiefinanciering, taalvaardigheid (zeer belangrijk), huisvesting en wat te doen na teru gkomst. Verderop in deze gids vind je informatie over het International Office. Studenten die mee willen werken aan de begeleiding of opvang van buitenlandse studenten die in Nijmegen arriveren (het “in touch with the Dutch”-programma), kunnen dit regelen via hun studievereniging of het International Office. Het International Office NSM bevindt zich op de Thomas van Aquinostraat 3.0.40. Contactpersoon is mevr. Elly de Jonge, tel: (024) 361 59 27 E-mail:
[email protected] Het vaste inloopspreekuur is iedere werkdag van 13.0014.00 uur.
26
Algemene informatie
Vreemde talen leren spreken Voor afgestudeerden van onze faculteit is de actieve beheersing van een of meer vreemde talen onmisb aar. Bovendien brengen steeds meer studenten - in het kader van internationale uitwisselingsprogramma's - een deel van hun studietijd in het buitenland door. En vrijwel elke student maakt tijdens zijn of haar studie een buitenlandse excursie of studiereis.
Universitair Taal-enCommunicatiecentrum Nijmegen (UTN) Het UTN, Erasmusplein 1 - Kamer E 0.25, verzorgt taalvaardigheidscursussen, vertalingen, diverse communicatietrainingen en taaladviezen. Het aanbod omvat Engels, Frans, Duits, Spaans, Italiaans en Nederlands (zowel moedertaal als tweede taal). Voor het gebruik van de faciliteiten van het UTN wordt voor studenten een speciaal tarief berekend.
Taalbegeleiding voor buitenlandse studenten Naast de moderne vreemde talen worden er op verschillende niveaus cursussen Nederlands als tweede taal aangeboden, o.a. een cursus schrijf-, spreek- en luistervaardigheid voor (ver)gevorderden. Buitenlandse studenten van de KUN voor wie de Nederlandse taal nog problemen oplevert, kunnen ook (kosteloos) voor individuele begeleiding bij het UTN terecht. Zij kunnen bijvoorbeeld hulp krijgen bij het maken van een werkstuk of het houden van een referaat. Je kunt hiervoor een afspraak maken via het secretariaat. Secretariaat: (024) 361 21 59 Openingstijden: maandag t/m vrijdag 9.00-17.00 uur Website: www.kun.nl/utn E-mail:
[email protected]
Studeren met een handicap Voor de KUN is het uitgangspunt dat het onderwijs zo moet zijn ingericht dat studenten met een functiebeperking gebaseerd op een of meer lichamelijke, zintuiglijke of andere (functie)stoornissen, die gevolgen kan hebben voor het functioneren in de studie, met evenveel kansen op succes als de gemiddelde student een opleiding kunnen volgen. De KUN stelt zich ten doel een onderwijsinstelling te zijn die goed toegerust is voor studenten die een handicap hebben. Onder functiestoornissen vallen alle aandoeningen die (vooralsnog) blijvend van aard zijn en die een vertragend effect hebben op de studievoortgang. Hieronder vallen: visuele, auditieve en motorische handicaps; stoornissen in de taal (dyslexie), spraak, in het uithoudingsvermogen, in het geheugen-/concentratievermogen, in orgaanfuncties; het hebben van een psychische aandoening, epilepsie, reuma, M.E., zware migraine, whiplash, RSI etc. Het onderwijs wordt zo ingericht dat je als student met een functiebeperking met evenveel kansen op succes als elke andere student een opleiding kan volgen. Je kunt daarvoor een beroep doen op allerlei wettelijke en universitaire regelingen op het gebied van financiën, huisvesting, studiemateriaal en studie- en tentamenregelingen. Om van de voorzieningen aan de KUN optimaal gebruik te kunnen maken is het van groot belang om reeds op een vroeg tijdstip (bv. vòòr aanvang van de studie) contact op te nemen met de betreffende studie-adviseur en met de studentendecaan. Benodigde voorzieningen en financiële consequenties kunnen dan b esproken worden.
Faculteit der Managementwetenschappen
Ben je onverhoopt ontevreden over de facultaire steun, neem dan contact op met de Directeur Onderwijs van de faculteit; Dhr. H. de Jager Meer informatie vind je op www.kun.nl/ studentenzaken/handicap.html en in het vademecum. Daarnaast is er aan de KUN ‘de klankbordgroep studeren met een handicap’ werkzaam. Deze zet zich in voor studenten met een handicap, wil bestaande voorzieningen en het huidige beleid in alle geledingen van de KUN bekendmaken, zonodig aan de orde stellen of verder verbeteren in samenwerking met de studentendecanen. De groep bestaat uit studenten, docenten, studentendecaan en beleidsmedewerker ‘studeren met een handicap’ en staat open voor signalen van studenten en docenten, als bepaalde (studie)regelingen ontbreken of niet goed functioneren ( je kunt hierbij ook denken aan toegankelijkheid van de gebouwen). Adres: Comeniuslaan 4, postbus 9102, 6500 HC Nijmegen, tel.024-3612345, e-mail: klankbord
[email protected]
27
Bedrijfswetenschappen
Bibliotheek voorzieningen De faculteitsbibliotheek De faculteitsbibliotheek is gevestigd in de Thomas van Aquinostraat 1.0.16. De bibliotheek is geopend op maandag t/m donderdag van 08.30-20.00 uur en op vrijdag van 08.30-17.30 uur. De bibliotheek beschikt over een leeszaal met 70 studieplaatsen en er zijn kopiëerfaciliteiten. Informatie Informatiebalie (024) 361 59 50 Uitleenbalie (024) 361 21 01. Email:
[email protected] Website: www.kun.nl/ubn Bibliotheekmedewerkers: mw. J. van Keeken (024) 361 16 88 Faculteitsbibliothecaris dhr. G. Tummers (024) 361 21 13 Assistent-bibliothecaris dhr. T.H. Jonkheer (024) 361 59 50 Informatiemedewerker mw. M. Schipperheijn -Teunissen (024) 361 21 13 Bibliotheekmedewerker mw. B. Mašina-Coppes (024) 361 21 13 Bibliotheekmedewerker dhr. P. van Vondelen (024) 361 21 13 Bibliotheekmedewerker Lenen van publicaties Met uitzondering van naslagwerken, statistische werken, tentamenliteratuur, tijdschriften en de verzameling kaarten, atlassen en doctoraalscripties kun je op vertoon van je collegekaart publicaties lenen. Inclusief boeken uit andere bibliotheeklocaties mag je in totaal 29 publicaties lenen. De uitleentermijn bedraagt vier weken. Uitgeleende werken kunnen worden gereserveerd. Verlenging van uitleentermijn is alleen mogelijk als het werk niet door een ander is gereserveerd en het niet meer dan 10 maal is verlengd. Verlengen en reserveren gaat via de Publieksstations in alle bibliotheken van de KUN en via www.kun.nl/ubn, kies voor Zoeken in collectie KUN. Wanneer een publicatie niet op tijd is teruggebracht, worden rappelkosten in rekening gebracht: het eerste rappel bedraagt € 0,45, het tweede € 1,10, het derde € 1,80. Het eerste rappel kun je ook per email ontvangen, dan kost het € 0,35 (zie voor elektronisch formulier www.kun.nl/ubn). Als extra service ontvang je 3 dagen voor het verstrijken van de uitleentermijn een gratis waarschuwing. Leners, die na drie rappels de publicatie(s) nog niet hebben teruggebracht, worden van verder leenverkeer uitgesloten. De collectie De bibliotheek bevat collecties op alle vakgebieden van de faculteit: Bedrijfswetenschappen, Bestuurskunde, Economie, Politicologie, Milieu-maatschappijwetenschappen, Sociale Geografie en Planologie. De collectie is toegankelijk via de volgende catalogi op www.kun.nl/ubn: • De Catalogus van de KUN, voor met name boeken en tijdschriften, die aanwezig zijn op de KUN. • De Scriptiecatalogus, een geautomatiseerde catalogus waarin titelbeschrijvingen van scripties van de laatste 5 jaar van de faculteit der Managementwetenschappen te vinden zijn. • Nederlands Centrale Catalogus. Deze catalogus bevat de bibliografische gegevens en de vindplaatsen van boeken en tijdschriften van o.a. alle wetenschappelijke
Faculteit der Managementwetenschappen
• • •
bibliotheken in Nederland. Online Contents, een bestand met inhoudsopgaven van wetenschappelijke tijdschriften. NetFirst, een catalogus van Internetbronnen. PiCarta: een geintegreerde catalogus van de Nederlandse Centrale Catalogus, Online Contents en NetFirst. PiCarta geeft beschrijvingen van tijdschriftartikelen, boeken en andere documenttypen op alle wetenschapsgebieden. Bij veel publicaties zijn links opgenomen naar de volledige teksten.
Elektronische bestanden Op bibliotheekwebsite van de KUN, www.kun.nl/ubn vindt je een Overzicht van zoeksystemen. In alfabetische volgorde staan hier verschillende elektronische bestanden op veel wetenschapsgebieden. Een paar voorbeelden: - ABI/Inform Global: fulltext artikelen op het gebied van bedrijfseconomie en management - EconLIT voor economische literatuur - Financieele Dagblad: met fulltext artikelen - Krantenbank: artikelen fulltext uit Algemeen Dagblad, Volkskrant, NRC, Parool en Trouw - Milieu Databases NIWI - Sociological Abstracts - Web of Science met literatuurgegevens uit de 3 Citation Indexes Via www.kun.nl/ubn kies voor Vestigingen en Managementwetenschappen zie je een knop voor Fulltext tijdschriften. Klik je hierop dan krijg je een alfabetisch overzicht van alle elektronische tijdschriften die op de KUN beschikbaar zijn met doorlinkmogelijkheden naar het artikel zelf. Homepage Bibliotheek Managementwetenschappen heeft een eigen 'homepage', met o.a. verwijzingen naar bestanden die relevant zijn voor de vakgebieden van deze faculteit: www.kun.nl/ubn, Vestingen, Managementwetenschappen.
De Universiteitsbibliotheek De centrale universiteitsbibliotheek aan de Erasmuslaan 36 is voor iedereen toegankelijk. De uitleen geschiedt op vertoon van de collegekaart. De collectie staat voor het grootste gedeelte in een gesloten magazijn: dit houdt in dat het aanvragen van boeken en tijdschriften uit de collectie van deze b ibliotheek via de Publieksstations moet geschieden. De collectie naslagwerken in de Cataloguszaal en de Leeszaal is rechtstreeks voor het publiek toegankelijk. In de Cataloguszaal staan bibliotheekcatalogi, bibliografieën en adresboeken. In de Leeszaal zijn woordenboeken, encyclopedieën, biografisch materiaal, speciale bibliografieën, handschriften- en oude drukcatalogi te raadplegen. De centrale Universiteitsbibliotheek is geopend van maandag t/m donderdag van 08.30-22.00 uur (na 17.30 uur is het uitleenbureau gesloten), vrijdag van 08.30-20.00 uur (na 17.30 uur is het uitleenbureau gesloten) en op zaterdag van 09.00-17.00 uur.
28
Bedrijfswetenschappen
Jaarverslagenarchief Nijmegen (JAN) Ten behoeve van onderzoek en onderwijs bestaat er een jaarverslagencollectie, waarin ongeveer 1000 verslagen per jaar zijn opgenomen, vooral van bedrijven, maar ook van enige instellingen. Het betreft aan de Amsterdamse beurs genoteerde bedrijven vanaf 1971, andere grote Nederlandse bedrijven, bedrijven in bepaalde sectoren zoals nutsbedrijven, en vooral van de laatste jaren ook grote buitenlandse, meest Europese, bedrijven. Behalve algemene jaarverslagen zijn er ook meer specifieke verslagen zoals kwartaalverslagen, milieuverslagen, sociale jaarverslagen en maatschappelijke verslagen. Een overzicht, dat geregeld wordt vernieuwd, is als "Catalogus" te vinden op intranet onder "Links". De verslagen kunnen worden ingezien op Thomas van Aquinostraat 1, etage 1, kamer 1. Bij voldoende beschikbaarheid kunnen ze ook korte tijd, meestal een week, worden uitgeleend, identificatie als student aan onze universiteit is dan wel wenselijk. Het kan zijn dat ook een onderpand zoals een studentenkaart wordt verlangd.Voor informatie kun je contact opnemen met drs P.J.J. Moors, telefoon 024-3612296, e-mail
[email protected].
De Dienst Studentenzaken Heb jij vragen over je inschrijving aan de universiteit of loop je vast in je studievoortgang? Wil je meer weten over regels op het gebied van studiefinanciering of ben je op zoek naar studentencultuur? De medewerkers van de Dienst Studentenzaken zijn er om jou op weg te helpen op onder andere het gebied van studentenadministratie, studentenbegeleiding en studentencultuur. Hieronder worden de centrale studentenvoorzieningen van de Dienst Studentenzaken per onderwerp besproken.
Centrale Studentenbalie De centrale ingang van de Dienst Studentenzaken wordt gevormd door de Studentenbalie. Hier kun je onder meer terecht voor informatie over de studentendecanen, de studentenpsychologen en de Studie en Loopbaan Advies Groep. Ook kun je via de balie een afspraak maken met een decaan of psycholoog of je aanmelden voor een studievaardigheidscursus. Verder kun je bij de balie terecht voor alle vragen met betrekking tot je in- of uitschrijving aan de KUN, voor informatie en aanvraag van het Afstudeer- of het Noodfonds, voor melding van studievertraging wegens bijzondere omstandigheden, voor basisinformatie over studiefinanciering, voor het aanvragen van je examen via het Examenbureau van de A-Faculteiten en voor diverse folders, formulieren en brochures. Ook de Helpdesk voor de KUN Internet Studenten Services (KISS) is ondergebracht bij de Centrale Studentenbalie. Vragen over KISS kun je ook per e-mail sturen aan
[email protected]. De Balie is dagelijks geopend van 10:00 tot 17:00 uur, met uitzondering van de eerste vrijdagmiddag van elke maand. Je vindt de Balie aan de Comeniuslaan 4 op de campus. Ook kun je de medewerkers van de Balie op werkdagen van 8:30 tot 12:30 uur en van 13:30 tot 17:00 uur telefonisch bereiken via telefoonnummer 024 - 3612345. Je kunt je vragen ook per e-mail stellen via adres
[email protected]. Verder vind je Studentenzaken natuurlijk ook op het Internet via www.kun.nl/studentenzaken.
Faculteit der Managementwetenschappen
Centrale Studentenadministratie Inschrijving aan de KUN De Centrale Studentenadministratie verzorgt de inschrijving van alle KUN-studenten. Voor de aanvang van een nieuw collegejaar ontvangt iedere ingeschreven student een herinschrijvingsformulier. Om tijdig in het bezit te komen van je collegekaart kun je dit formulier het beste voor 15 juli terugsturen. Wegens grote drukte bij de Balie, juist aan het begin van het studiejaar, wordt aangeraden de herinschrijving per post terug te sturen. Je moet je inschrijfformulier wel ondertekenen, anders is je inschrijving ongeldig. De collegekaart ontvang je doorgaans gemiddeld zes weken nadat je de inschrijfformulieren opgestuurd hebt. Meer informatie rondom inschrijving vind je in het Vademecum en in het Studentenstatuut. De uitschrijving b ij je afstuderen regel je bij het Examenbureau. KISS (KUN Internet Studenten Service) Iedere KUN-student heeft toegang tot KISS.( http://kiss .uci.kun.nl/kiss-html/). Via KISS kun je onder andere je eigen tentamenresultaten raadplegen, je inschrijven voor werkgroepen en tentamens, je adres wijzigen, e-mail ontvangen en verzenden via je eigen @student.kun.nl, een eigen webpagina maken en toegang tot internet krijgen door je in te bellen. Ook wordt via KISS de maandelijkse nieuwsbrief verzonden aan alle studenten van de KUN. Hierin staan allerlei belangrijke nieuwtjes die te maken hebben met de KUN. Als je standaard gebruik maakt van een ander email-adres dan @student.kun.nl, zorg er dan voor dat je je mail op @student.kun.nl laat doorzenden.Aan het begin van je eerste jaar krijg je de informatie over je KISS-account toegestuurd met je persoonlijke inlogcode. Deze inlogcode moet de eerste keer omgezet worden in een persoonlijk wachtwoord. Als je je wachtwoord kwijt bent, kun je op vertoon van je collegekaart bij de Balie Studentenzaken een nieuw aanvragen. Je vindt het KISS-programma op het internet via www.student.kun.nl. Als je via de KUN op internet wilt, kun je voor installatie van de inbelverbinding bij de balie de cd-rom Surfkit ophalen. Voor vragen en problemen met je KISS-account kun je terecht bij de Balie. Ook kun je mailen naar
[email protected].
29
Bedrijfswetenschappen
Studentenbegeleiding Studentendecanen Voor vragen of informatie over wetten en regelingen kun je terecht bij de studentendecanen. De decanen geven advies en begeleiding bij problemen op bijvoorbeeld financieel gebied, bij ziekte, bij het stopzetten van je studie, bij problemen met de studiefinanciering, met huisvesting of omdat je je onrechtvaardig behandeld voelt bij een tentamen of examen. Ook meldingen van studievertraging worden via de studentendecaan ingediend. Voorts treedt een van de studentendecanen op als vast aanspreekpunt voor aan de KUN ingeschreven topsporters. Onder de studentendecanen bestaan bovendien bepaalde specialisaties, bijvoorbeeld voor studenten met een met een lichamelijke functiebeperking, chronische ziekte,dyslexie of een buitenlandse vooropleiding. De decanen hebben een geheimhoudingsplicht tegenover anderen. Je kunt een afspraak met een studentendecaan maken via de Balie. Ook is er op werkdagen van 9:00 tot 10:00 en van 16:00 tot 17:00 uur telefonisch spreekuur via telefoonnummer 024 - 3612345.
Studentenpsychologen Bij de studentenpsycholoog kun je terecht met klachten die verband houden met je studie. Als je bijvoorbeeld last hebt van concentratieproblemen of van examenangst kan het wel eens helpen een afspraak te maken met een studentenpsycholoog. Ook andere persoonlijke problemen die je studie belemmeren, zoals depressiv iteit of sociale onzekerheid, kun je bespreken met een van de psychologen. Je hoeft niet zwaar in de problemen te zitten voor een afspraak met een studentenpsycholoog. Je kunt ook met persoonlijke vragen terecht die betrekkelijk eenvoudig lijken. Na een intakegesprek is individuele of groepsgewijze hulpverlening mogelijk. In een aantal gevallen zal doorverwijzing plaatsvinden naar een andere therapeut of instantie. Ook kan het intakegesprek alleen voldoende zijn voor informatie, advies of bemiddeling. Je kunt een afspraak met een studentenpsycholoog maken via de Balie. Ook is er op werkdagen van 8:30 tot 9:00 uur en van 12:00 tot 12:30 uur telefonisch spreekuur via telefoonnummer 024 - 3612345.
Faculteit der Managementwetenschappen
Vertrouwenspersoon en Klachtencommissie Ongewenst Gedrag Twee studentenpsychologen fungeren als vertrouwenspersoon Ongewenst Gedrag voor studenten. Je kunt bij hen terecht in geval van seksuele intimidatie, discriminatie, agressie en geweld, pesten en treiteren. Je kunt kiezen of je wilt spreken met de vrouwelijke of mannelijke vertrouwenspersoon. Je kunt een afspraak maken met de Vertrouwenspersoon via de Balie. Als de tussenkomst van de vertrouwenspersoon geen oplossing biedt, kun je een klacht indienen bij de universitaire Klachtencommissie Ongewenst Gedrag. Je kunt dat overigens ook rechtstreeks doen. Klachten moeten binnen twee jaar nadat het ongewenst gedrag plaatsvond schriftelijk zijn ingediend. Deze termijn geldt niet als het om een strafbaar feit gaat. De Klachtencommissie, waarin ook een student zitting heeft, onderzoekt de klacht en hoort zowel de klager als de aangeklaagde. Binnen zes weken na ontvangst van de klacht wordt het onderzoek afgerond. Uiterlijk twee weken later rapporteert de commissie aan het College van Bestuur en adviseert ze over eventuele maatregelen. De Klachtenregeling is aan het Studentenstatuut toegevoegd als bijlage 9 van het Vademecum. Een folder met nadere informatie is verkrijgbaar bij de Infotheek Studentenzaken en bij de Vertrouwenspersoon. Het adres voor formele klachten is: Secretaris Klachtencommissie Ongewenst Gedrag KUN, Postbus 9102, 6500 HC Nijmegen. Vermeld op de envelop: 'persoonlijk'.
De SLAG: Studie en Loopbaan Advies Groep Voor vragen, advies en begeleiding op het gebied van je studie en loopbaan kun je terecht bij de medewerkers van de SLAG. In de SLAG werken de Infotheek, de trainers, de studie- en beroepskeuzeconsulent en het Servicepunt Hoger Opgeleiden nauw met elkaar samen om jou zo goed mogelijk te kunnen adviseren en te helpen.
Infotheek In de Infotheek vind e j alle informatie en documentatie over opleidingen binnen en buiten de KUN, over de arbeidsmarkt en over studeren en stage lopen in het buitenland. Ook beschikt de Infotheek over uitstekende computervoorzieningen waarmee je (eventueel met behulp van speciale zoekprogramma’s) informatie op het Internet kunt opzoeken. De Infotheek is op werkdagen geopend van 11:00 tot 17:00 uur. Je kunt de medewerkers van de Infotheek ook bereiken via telefoonnummer 024 3612975 of via email-adres
[email protected].
30
Bedrijfswetenschappen
Studie- en beroepskeuzeconsulente
Studentencultuur: Cultuur op de Campus
Als je twijfelt over je huidige studie of overweegt te stoppen kun je je door middel van een onderzoek bij de studie- en beroepskeuzeconsulente oriënteren op alternatieven. Je kunt hierbij onderzoeken wat de mogelijkheden zijn gezien je vooropleiding of vakkenpakket en/of waar je interesse naar uitgaat. Ook als je geen keuze kunt maken tussen twee studies of als je twijfelt of een studie haalbaar is, kun je de consulente raadplegen. Bovendien kun je haar raadplegen bij vragen over de invulling van de bijvakruimte, voorbereiding op de arbeidsmarkt, om- en bijscholing of post -wo/hbo opleidingen. Het is mogelijk om een beroepskeuzeonderzoek te doen. Het onderzoek bestaat uit een aantal tests en een gesprek met de studie- en beroepskeuzeconsulente. Behalve individueel kun je ook in groepsverband meedoen met een oriëntatiecursus studieen beroepskeuze. Voor zowel het beroepskeuzeonderzoek als de oriëntatiecursus wordt €10,- gevraagd. Informatie en aanmelding bij de Centrale studentenbalie
Er is op de campus van alles te doen op het gebied van live-muziek, cabaret, theatersport, toneel, film, beeldende kunst, fotografie en literatuur! Bij de Dienst Studentenzaken kun je met al je vragen en ideeën op het gebied van studentencultuur terecht bij het team van Cultuur op de Campus. Zij brengen jou buiten de college-uren om in aanraking met kunst en cultuur. In samenwerking met de Studenten Programmerings Commissie, Stichting Breedbeeld en andere culturele (studenten-) organisaties presenteert zij een divers en hedendaags maandprogramma op verschillende locaties van de campus. Ook organiseert zij gedurende het collegejaar verschillende festivals. Houd voor het programma de Cultuur op de Campus folder en de tafelkaartjes in de kantines van de KUN in de gaten! En natuurlijk kun je altijd surfen naar www.cultuuropdecampus.nl. Je kunt Cultuur op de Campus bereiken via telefoonnummer 024 - 3615912 of via email-adres
[email protected]. Natuurlijk kun je ook gewoon langskomen op de kamer van Cultuur op de Campus bij Studentenzaken.
Servicepunt Arbeidsmarkt voor Hoger Opgeleiden Het Servicepunt Arbeidsmarkt Hoger Opgeleiden richt zich op de studenten die bijna klaar zijn met hun studie en op degenen die net zijn afgestudeerd. De activiteiten van het Servicepunt bereiden je in een vroeg stadium voor op wat je na je studie allemaal te wachten staat en bevorderen een goede aansluiting van je studie op de arbeidsmarkt. Je kunt bij het Servicepunt onder meer terecht voor informatie over werkgevers en vacatures, over sollicitatieprocedures en over werving en selectie. Het Servicepunt heeft op maandag t/m donderdag open spreekuur van 13:30 tot 17:00 uur. Je kunt hiervoor zonder afspraak binnenlopen, maar om er zeker van te zijn dat je terecht kunt, kun je het beste vooraf een afspraak maken (024 - 3612975). Je kunt de medewerkers van het Servicepunt ook telefonisch bereiken via 024 - 3615804 of via email:
[email protected].
Studievaardigheidstrainingen De trainers van de Dienst Studentenzaken verzorgen cursussen en trainingen op het gebied van studievaardigheden, sociale en beroepsgerichte vaardigheden. Je kunt bijvoorbeeld denken aan een cursus scriptie schrijven of aan een sollicitatiecursus, maar ook aan een training presenteren of aan een training zelfmanagement. In het Vademecum vind je alle trainingen kort beschreven. De balie heeft een overzicht met de data waarop de cursussen gepland zijn. In VOX staan geregeld vooraankondigingen Voor sommige trainingen maak je vooraf een afspraak voor een intakegesprek. Iedere cursus kost €10,-. Aanmelding loopt via de Balie Studentenzaken.
Faculteit der Managementwetenschappen
Overige voorzieningen Noodfonds Het Noodfonds helpt studenten die aan de KUN zijn ingeschreven via een renteloze lening wanneer er sprake is van financiële noodsituaties. Deze dienen incidenteel te zijn: dat wil zeggen dat het niet gaat om structurele (permanente) problemen met de (studie)financiering. Bij de Balie Studentenzaken kun je direct een lening tot € 350,- aanvragen. Het maximaal te lenen bedrag is € 700,-, in uitzonderingsgevallen kan dit verhoogd worden tot € 900,-. Leningen boven € 350,- worden op afspraak via een studentendecaan verstrekt. Financiële ondersteuning bij studievertraging door bijzondere omstandigheden Als je door omstandigheden studievertraging dreigt op te lopen en daardoor in de problemen komt met studiefinanciering kun je in aanmerking komen voor financiële ondersteuning. Onder bijzondere omstandigheden worden onder andere verstaan ziekte, bijzondere familieomstandigheden, een functiestoornis, de inrichting van de opleiding of topsportbeoefening. Je moet hiervan binnen drie maanden melding maken bij de Balie Studentenzaken. Hierbij is het noodzakelijk dat je overlegt met je studieadviseur - in verband met studieplanning en eventuele begeleiding - én met een studentendecaan. De afspraken hierover vermeld je op een meldingsformulier, dat verkrijgbaar is bij de Balie. Na afloop van het studiejaar ontvang je een registratieformulier om de studievertraging vast te leggen. Dit stuur je samen met bewijsstukken en een verklaring van de studieadviseur terug. Hierna krijg je een beschikking van het College van Bestuur met aanspraak op een aantal maanden financiering uit het fonds. Deze maanden kun je opvragen zodra je door het beursgedeelte van je studiefinanciering bent en nog niet bent afgestudeerd. Voor dit aantal maanden ontvang je dan een uitkering uit het afstudeerfonds. Bij de balie kun je hiervoor een aanvraagformulier krijgen. De hele regeling Financiële Ondersteuning Studenten staat als bijlage in het studentenstatuut (opgenomen in het Vademecum).
31
Bedrijfswetenschappen Financiële ondersteuning bij studievertraging door bestuursaktiviteiten KUN-studenten die bestuurswerk doen in facultaire raden, commissies of studentenverenigingen kunnen financiële ondersteuning krijgen vanuit het Afstudeerfonds als compensatie voor de studievertraging die zij oplopen als gevolg van hun bestuurswerk. Sinds het collegejaar 2002/2003 wordt deze financiële vergoeding direct uitbetaald in het jaar waarin je het bestuurswerk doet en dus niet zoals voorheen, pas als het beursgedeelte van de studiefinanciering afloopt. De verenigingen waarbij de bestuurders in aanmerking komen voor afstudeersteun staan vermeld in de bijlage bij de regeling Fonds. Jaarlijks krijgen deze verenigingen een aantal ‘maanden’ die zij over hun bestuursleden verdelen. Om de drie jaar wordt getoetst in hoeverre het aantal toegekende maanden aan deze vereniging nog van toepassing is. Nieuwe verenigingen kunnen een aanvraag doen om ook voor maanden uit het afstudeerfonds in aanmerking te komen.
Informatie over de voorwaarden voor verenigingen en organisaties en ook over de aanvraagprocedure van de vervangende uitkering is te krijgen bij de Balie. De hele regeling Financiële Ondersteuning Studenten staat als bijlage in het studentenstatuut (opgenomen in het Vademecum). Vademecum en het Studentenstatuut voor KUN-studenten Het Vademecum voor studenten van de KUN bevat algemene informatie over wonen, leven, welz ijn, studiefinanciering, studeren, rechten en plichten van studenten, dienstverlening, verenigingen en organisaties voor studenten. Bovendien zijn er nuttige adressen en telefoonnummers in te vinden. Ook is het Studentenstatuut opgenomen in het Vademecum. Dit bestaat uit een beschrijving van de rechten en plichten van alle aan de KUN ingeschreven studenten die voortvloeien uit wettelijke en universitaire regelingen. Het Vademecum is gratis verkrijgbaar bij de Centrale Studentenbalie, alle Dictatencentrales en Adviespunt Letteren. De tekst is ook op internet te vinden: http://www.kun.nl/studentenzaken/vade.html.
Instituut voor Leraar en School (ILS) De universitaire lerarenopleiding leidt op tot eerstegraads bevoegd docent. Deze opleiding bevat zowel een predoctoraal als een postdoctoraal deel. Studenten verwerven hier door intensieve training en begeleiding de bekwaamheden die zij nodig hebben om met succes het beroep van leraar te gaan uitoefenen. Voorwaarden voor toelating tot de postdoctorale lerarenopleiding zijn: • Een doctoraaldiploma in één van de schoolvakken; • Het gevolgd hebben van de predoctorale lerarenopleiding tijdens de studie (8 studiepunten, inclusief stage).
Faculteit der Managementwetenschappen
Meer informatie over ILS is te vinden in het Vademecum en Studentenstatuut voor KUN-studenten en op internetadres www.ils.kun.nl. Voor nog meer informatie en/ of een aanmeldingsformulier kun je terecht op het secretariaat van het Instituut voor Leraar en School. Adres: Erasmusplein 1 - Kamer E.20.18A Telefonische bereikbaarheid: (024) 361 55 72 E-mail:
[email protected]
32
Bedrijfswetenschappen
Het Honours Programma Voor studenten met een brede kijk op de wereld. In het studiejaar 2002-2003 is het Honours Programma van de KU Nijmegen van start gegaan. Met dit programma biedt de Katholieke Universiteit Nijmegen studenten van alle opleidingen de mogelijkheid om op een gestructureerde manier en intensief begeleid over de grenzen van hun eigen vakgebied heen te kijken. Het gaat daarbij niet om de oppervlakkige bestudering van een willekeurig onderwerp, maar om het zelfstandig en met vrije en brede blik onderzoeken van belangrijke wetenschappelijke, culturele, maatschappelijke en levensbeschouwelijke thema’s zonder dat je je op voorhand laat begrenzen door het perspectief van je eigen vakwetenschap. Wie kunnen er deelnemen? Het Honours Programma is bedoeld voor alle studenten van de KU Nijmegen die hun propedeusediploma hebben behaald en die extra gemotiveerd zijn om zich op een niet vrijblijvende manier breed te oriënteren. Aan deelname zijn geen kosten verbonden. Het programma maakt geen deel uit van de reguliere opleidingen van faculteiten. Studenten die zich inschrijven krijgen een prestigieus programma aangeboden, dat voor hun studietijd en verdere loopbaan van een toegevoegde waarde is. Een prestigieus programma De cursussen worden verzorgd door topdocenten van de faculteiten van de KU Nijmegen. Zij laten in hun cursussen vaak docenten van andere wetenschappen aan het woord en in enkele gevallen ook gerenommeerde sprekers uit bijvoorbeeld het maatschappelijke of culturele veld. Het aantal deelnemers per cursus is doorgaans beperkt tot maximaal 25 studenten. De begeleiding is dus intensief en persoonlijk. Wanneer dat voor de bestudering van de thema’s zinvol is, maken ook studiedagen of -weekenden, excursies en werkbezoeken deel uit van het programma. Het spreekt vanzelf, dat er veel aandacht wordt besteed aan de kwaliteit van het cursusmateriaal, dat studenten gratis ter beschikking wordt gesteld. Een prestigieus programma betekent ook dat van deelnemende studenten actieve betrokkenheid en studie wordt gevraagd. Het Honours Programma heeft een totale omvang van ongeveer 600 uur verdeeld over vier cursussen (een cursus per semester). Het is in geval van een buitenlandse stage of om andere geldige redenen natuurlijk mogelijk om het programma in meer dan twee studiejaren af te ronden. Van studenten die aan het programma beginnen wordt nadrukkelijk verwacht dat ze het ook afronden. De cursussen vinden in de regel plaats op de dinsdag-, woensdag- of de donderdagavond tijdens de collegeweken, van 18.00 uur tot uiterlijk 21.00 uur in het nieuwe Gymnasion aan de Heyendaalseweg. In de pauze wordt studenten een gezamenlijke broodmaaltijd aangeboden.
Faculteit der Managementwetenschappen
Zelf samenstellen Elk semester wordt een gevarieerd cursusprogramma aangeboden. Daaruit kun je vrij een cursus kiezen. Zo breng je zelf een inhoudelijke samenhang aan in je persoonlijke traject van het Honours Programma. In sommige gevallen hebben cursussen, die over opeenvolgende semesters geprogrammeerd zijn een zodanige samenhang dat het wenselijk is ze in de voorgestelde volgorde te volgen. Maar je kunt ook deze cursussen als afzonderlijke onderdelen opnemen in je eigen Honours Programmatraject. Voor advies over de samenstelling van je Honours Programma kun je natuurlijk altijd terecht bij de programmaleider, die je eventueel ook in contact kan brengen met docenten die in komende semesters een cursus zullen verzorgen. Toetsing Elke cursus wordt afgesloten met een toets. De leerdoelen en de wijze van toetsing staan in de uitgebreide cursusbeschrijvingen vermeld. Deze kun je verkrijgen bij het bureau van het Honours Programma. Aanwezigheid bij de colleges en deelname aan studiedagen en excursies zijn verplicht. Presentielijsten en toetsingsresultaten worden bijgehouden door het bureau van het Honours Programma. Je hebt het Honours Programma afgerond als je vier toetsen met goed gevolg hebt afgelegd. Honoursbul Als je het Honours Programma hebt afgerond ontvang je tijdens een officiële academische plechtigheid uit handen van de Rector Magnificus een speciale Honoursbul, waarop de aard en de studielast van het programma staan beschreven. De universiteit zal de grote betekenis, die zij aan het Honours Programma hecht, uitdragen naar beursverstrekkende instanties in binnen- en buitenland. Studenten die hun Honoursbul hebben behaald, kunnen bovendien bij het bureau van het Honours Programma een verzoek indienen voor een aanbevelingsbrief (een zogenaamde letter of recommendation) van de Rector Magnificus ten behoeve van bijvoorbeeld een stage aan een buitenlandse universiteit. Nadere informatie Voor nadere informatie over het Honours Programma, het cursusprogramma en de manier waarop je je kunt inschrijven, kun je terecht bij het Bureau van het Honours Programma : Bureau van het Honours Programma Telefoon: 024-3615955 E-mail:
[email protected]
33
Bedrijfswetenschappen
MASTEROPLEIDING BEDRIJFSWETENSCHAPPEN
Faculteit der Managementwetenschappen
34
Bedrijfswetenschappen
Studievereniging Synergy Synergy is de studievereniging voor studenten Bedrijfswetenschappen en telt ongeveer 1.600 leden. Het belangrijkste doel van Synergy is het overbruggen van de kloof tussen theorie en praktijk, door studenten en bedrijfsleven met elkaar in contact te brengen. Dit doen we door het aanbieden van diverse activiteiten. Voorbeelden hiervan zijn een bedrijfsbezoek, symposium, congres, international research project en bedrijvendagen, maar ook een zeilweekend, skireis, borrels en feesten. Ook proberen we er voor al onze leden te zijn wanneer zij vragen of problemen hebben. Dus wanneer je een vraag hebt met betrekking tot onderwijs, je rechten- en plichten als student, stages of wat dan ook, wij proberen je verder te helpen!
Faculteit der Managementwetenschappen
Wanneer je lid wordt van Synergy kun je met korting deelnemen aan alle activiteiten. Ook ontvang je driemaal per jaar het verenigingsmagazine Synjaal en de maandelijkse nieuwsbrief. Wil je mee over ons weten, kijk dan op: www.synergy.nu of loop even binnen op de Synergykamer (TvA 1.0.10).
35
Bedrijfswetenschappen
Masterspecialisatie Marketing Profiel Bij de master Marketing ligt het accent op het ontwikkelen en onderhouden van relaties met bestaande en nieuwe klanten in de dynamische nationale en internationale markten. Doel van die activiteiten is uiteraard een aantrekkelijk resultaat op lange termijn voor het bedrijf, haar afnemers en aandeelhouders. Vragen die daarbij spelen zijn: hoe kan het gedrag van klanten worden verklaard? Hoe bouwen we aan onze nationale en internationale merken? Hoe doen we marktonderzoek en vinden we succesvolle en echt innovatieve producten en diensten? Hoe ontwikkelen we onze verkoopfunctie richting accountmanagement en managen we de supply chain voor een optimaal resultaat? Welke rol spelen globalisering en e-business binnen deze vraagstukken? Bedrijven en organisaties worden steeds meer gedwongen om marktgericht te werken en dichter bij hun afnemers te staan. Het identificeren van nieuwe wegen naar customer equity is de sleutel naar succes. Hierin speelt marketing een centrale rol.
Eindtermen De master Marketing leidt op tot wetenschappelijk onderlegde marketing specialisten. Het vertrekpunt is een brede bedrijfskundige visie. Bij het bouwen van het programma is naast aandacht voor wetenschappelijke verankering tevens gekeken naar de arbeidsmarkt. Een brede basis samen met de specialisatie maken van de student een volwaardig marketeer op Masters niveau. Een master in de marketing is in staat kritisch zaken te beschouwen, verschillende perspectieven te integreren en een visie te formuleren over belangrijke marketingproblemen.
Doelstelling en filosofie van de master marketing Doelstelling van de master Marketing is het opleiden van studenten tot wetenschappelijk onderlegde marketing specialisten met een bedrijfskundige visie. Hierbij duidt het wetenschappelijk onderlegde op het niveau van de opleiding: de master Marketing dient studenten een volwaardig lid te maken van de wetenschappelijke Marketing gemeenschap. Dit betekent, dat een afgestudeerde student dient te beschikken over een kritische houding ten aanzien van de verschillende marketing concepten en theorieën en de verbanden ertussen, hier zelf een bijdrage aan moet kunnen leveren en dit op een wetenschappelijk correcte wijze moet kunnen communiceren. De bedrijfskundige visie betekent, dat de afgestudeerde student het vakgebied Marketing in een breder verband en interdisciplinair moet kunnen zien. Marketing specialist verwijst naar de verdieping, die master studenten dienen te krijgen ten aanzien van dit vakgebied zodat zij in de praktijk of in de wetenschap in de Marketing verder kunnen. De filosofie achter de master Marketing is gestoeld op de volgende punten: • Marketing gaat om het creëren van customer equity op basis van customer relationship management vanuit een resources based view. • Marketing is ingebed in een bedrijfswetenschappelijke context met een sociaal-wetenschappelijke oriëntatie blijkend uit specifieke aandacht voor mens èn organisatie. • Specialisatie in de marketing is gericht op de arbeidsmarkt en houdt tegelijkertijd rekening met de bedrijfswetenschappelijke invalshoek.
Toelatingseisen We gaan ervan uit dat studenten, die beginnen aan een master Marketing een behoorlijke kennis hebben op het gebied van marketing, strategie, onderzoeksmethoden en bedrijfseconomie (zie figuur 1). Op al deze gebieden wordt van studenten verwacht dat ze bekend zijn met het standaard voca bulaire en in staat zijn de basisconcepten te gebruiken. Verder verwachten wij, dat zij op wetenschappelijk niveau kunnen denken en opereren. Uitgaande van deze basis wordt de kennis in het vakgebied Marketing verdiept. Dat betekent, dat alleen studenten worden toegelaten, die de bachelor dan wel het overbruggingsjaar voor HBO-instromers met succes hebben afgerond.
Onderwerp Marketing Strategie Onderzoeksmethoden Bedrijfseconomie
Vereisten Het kennen en het kunnen toepassen van de standaard marketingconcepten Het kennen en het kunnen toepassen van de standaard strategieconcepten Kennen en kunnen toepassen van diverse onderzoeksstrategieën, dataverzamelingstechnieken, univariate en basis multivariate statistieken en basiskennis van SPSS. Kennen en kunnen toepassen van basis bedrijfseconomische analyses, boekhoudkundige technieken en kerngetallen
Figuur 1: Toelatingseisen master Marketing
Universitaire Bachelor Studenten met een afgeronde bacheloropleiding in de Bedrijfswetenschappen kunnen direct in de masterspecialisatie Marketing instromen.
Faculteit der Managementwetenschappen
Studenten met een ander universitair bachelordiploma kunnen het beste contact opnemen met de studieadviseur. Voor vragen over toelatingseisen voor universitaire Bachelors kun je terecht bij drs. Nol Vermeulen (
[email protected]), st udieadviseur van de Master Bedrijfswetenschappen, kamer TvA 1.1.30, telefoonnummer 024 - 361 30 68. 36
Bedrijfswetenschappen Afgeronde HBO opleiding Studenten met een verwante afgeronde 4-jarige HBObacheloropleiding (240 ECTS-credits) kunnen instromen in het overbruggingsjaar voor de masterspecialisatie Marketing. Ná het succesvol afronden van dit overbruggingsjaar word je toegelaten tot de Master Bedrijfswetenschappen, specialisatie Marketing. Vereiste HBO-vooropleiding voor het overbruggingsjaar en de masterspecialisatie in de Marketing: hogere hotelschool HTS-bedrijfskunde HEAO -bedrijfseconomie HEAO -CE HEAO -CE/IM HAS -BK HEAO -LE HBO-logistiek HBO-marketing HEAO -marketing management HEAO -IBS HEAO -IM Indien jouw HBO -bacheloropleiding hier niet vermeld staat, dien je in te stromen in het eerste jaar van het bachelorprogramma. Heb je wel een verwante HBObacheloropleiding maar staat deze hierboven niet vermeld, neem dan contact op met Remke Friesen, studieadviseur voor HBO -instromers:
[email protected], kamer TvA 1.2.30, telefoonnummer 024 - 361 18 34. Ook voor overige vragen over toelatingseisen kun je bij haar terecht.
Hoofdlijnen curriculum In het 1e trimester worden studenten vertrouwd gemaakt met de filosofie die de master Marketing uit wil dragen en wordt een verdieping gegeven in het vakgebied in brede zin. De filosofie komt met name aan de orde in de cursus Marketing management. Hierin staan onderwerpen als customer value, klantenrelaties en marktgerichtheid centraal. Uiteraard wordt ook stil gestaan bij strategische marketing, de organisatie van de marketingfunctie binnen een organisatie en marketing planning. In het vak koopgedrag wordt een verdere verdieping gegeven aan het verklaren van het gedrag van klanten. Het legt de basis voor het begrijpen van het koop - en beslissingsgedrag van klanten en de inmplicaties daarvan voor de marketing praktijk. In het practicum marketing wordt een marketingsimulatie uitgevoerd. De vierde cursus van dit blok is een methodenvak, dat wordt ingevuld tezamen met de collega's van Strategie en Methodology. Het 1e trimester begint met een algemene introductie. In het 2e trimester van het master Marketing programma staat de specialisatie centraal: Product en brand Management, Supply Chain Management of de Vrije Variant. De variant Product en Brand Management bestaat uit de cursussen brand management, product management en global marketing, Supply Chain Management bestaat uit de cursussen supply chain management, account management en e-business. Bij de vrije variant mag de student drie vakken kiezen uit de zes bovengenoemde aangeboden vakken in het 2e trimester. Alle studenten moeten daarnaast de cursus Thesisvoorbereiding Marketing volgen, die de concrete voorbereiding moet geven op het schrijven van de thesis tijdens het derde trimester. In het 3e trimester staat de masterthesis centraal. Studenten schrijven in aansluiting op een van hun specialisatievakken een artikel of een onderzoekspaper.
Trimester
Naam Cursus
1e
2e
ECTS
Introductie en practicum Marketing Marketing management Koopgedrag Methodologie Drie cursussen (totaal 18 credits) uit de volgende cursussen:
3 6 6 6
Product en brand Management Brand management Product management Global Management
6 6 6
Supply Chain Management Supply chain management Account management E-business
6 6 6
Vrije Variant Vrije keuze uit zes bovenstaande cursussen Thesisvoorbereiding Marketing (verplicht)
3
Masterthesis Martketing
18
3e
Faculteit der Managementwetenschappen
37
Bedrijfswetenschappen
Cursusbeschrijving Introductie en Practicum Marketing Cursuscode: MMA 015 Trimester: 1 ECTS: 3 ECTS Taal: Nederlands Keuzevak: Nee Tentamenvorm: Een cijfer wordt vastgesteld aan de hand van werkstukken, prestaties tijdens het simulatiespel en deelname Coördinatie: drs. P.H . Driessen Vereiste voorkennis: Toegelaten zijn tot de master Marketing Doelstellingen: Studenten laten kennismaken met het cursusprogramma van de master Marketing, de docenten en elkaar. Inzicht en vaardigheden op te doen t.a.v. strategische marketing planning, in het bijzonder het formuleren van een marketingstrategie op basis van marktinformatie, en deze te vertalen naar marketing mix strategieën en een marketing plan. Het toepassen en integreren van stof uit de cursussen Marketing Management en Method ologie, in het bijzonder het formuleren van een marketingstrategie en het gebruiken van informatie uit verschillende instrumenten van marktonderzoek. Toelichting: De cursus bestaat uit twee delen. Het eerste deel, het introductieprogramma, vindt plaats bij aanvang van het trimester en kent een mix van werkvormen waarbij de interactie tussen de deelnemers een belangrijke rol vervult. De studenten zullen werken aan een case studie. Het tweede deel bestaat uit een simulatiespel waarin de student in groepen het management van een denkbeeldig bedrijf vormt. Het formuleren van een marketing strategie en de resultaten van de geformuleerde strategie op bedrijfsresultaten staan centraal. Ook in het tweede deel van de cursus wordt een mix van werkvormen gebruikt: hoorcolleges, interactiecolleges, practica en distance learning. Verplichte literatuur: (onder voorbehoud) Larréché, J.-C. en H. Gatignon (2003) ‘Markstrat Online’ Handleiding (nog te verschijnen) en evt. software. Aanbevolen literatuur: (onder voorbehoud) Het bij marketingmanagement gebruikte handboek
Marketing Management Cursuscode: MMA013 Trimester: 1 Studiepunten: 6 ECTS Taal: Nederlands Keuzevak: Nee Tentamenvorm: Schriftelijk tentamen en opdrachten (gewogen cijfer, waarbij voor het tentamen minimaal 5,6 dient te zijn gehaald) Coördinatie: drs. P.H. Driessen Vereiste voorkennis: Toegelaten zijn tot de master Marketing Doelstellingen: Het vergroten en verdiepen van marketing managementkennis, in het bijzonder inzicht in het huidige denken rond klantwaarde, marktgerichtheid en relatiemanagement in de literatuur. Inzicht en vaardigheden op te doen t.a.v. strategische marketing planning.
Faculteit der Managementwetenschappen
-
Kritische reflectie op de academische marketing management literatuur, gevolgd door het toepassen van inzichten daaruit op praktijksituaties en het formuleren van nieuwe onderzoeksproblemen.
Toelichting: In deel 1 over marketing management staan het creëren van customer value en het bouwen aan klantenrelaties centraal. Vertrekpunt hierbij is de marktgerichte onderneming. Er wordt ingegaan op wat marktgericht en customer value zijn en hoe het kan worden bereikt. Aanvullend wordt ingegaan op de wijze waarop de marketingafdeling en -functie zich binnen organisaties ontwikkelen. In deel 2 van de cursus staat de inhoud van het marketing planning proces centraal. Hier wordt bekeken wat de centrale concepten uit deel 1, met name marktoriëntatie en customer value, betekenen in de bedrijfspraktijk. Aan de hand van case studies wordt geoefend met het opstellen en implementeren van valuedriven marketingstrategie en marketingplannen. De cursus kent een mix van werkvormen: hoorcolleges, interactiecolleges en werkcolleges. Bovendien wordt de stof uit deel 2 van de cursus toegepast in het simulatiespel van de cursus Introductie en Practicum Marketing. In dat vak worden de resultaten van het simulatiespel bekeken in het licht van de stof van Marketing Management. Verplichte literatuur: (onder voorbehoud) Nijssen, Edwin J. and Ruud T. Frambach (2001), Creating Customer Value Through Stra tegic Marketing Planning: A Management Approach. Boston: Kluwer Academic Publishers. ISBN 0 7923 7272 7 Syllabus: Driessen, P.H. en E.J. Nijssen (2003) Creating Customer Value: A Reader in Contemporary Marketing Management, Reader Nijmegen School of Management Case studies (nader bekend te maken)
Koopgedrag Cursuscode: MMA012 Trimester: 1 Studiepunten: 6 ECTS Taal: Nederlands Keuzevak: Nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen en groepsopdrachten en presentaties (gewogen cijfer, waarbij voor het tentamen minimaal een 5,6 dient te zijn gehaald) Coördinatie: prof. dr. J. Bloemer Vereiste voorkennis: Toegelaten tot de master Marketing Doelstellingen Het vertrekpunt van de cursus is het marketing concept.. Het marketing concept stelt dat een organisatie de klantenwensen en behoeften moet vervullen. Om deze te kunnen vervullen dient een organisatie eerst het (koop)gedrag van haar klanten te begrijpen. Deze cursus is gericht op het beter leren begrijpen van klantengedrag en de implicaties daarvan voor de marketing praktijk. Daartoe zullen verschillende theorieën en concepten over klantengedrag geïntroduceerd worden, zoals means end chains, affect, cognitie, conditionering, involvement, attitudes, multi-attribute models, categorisatie, de rol van het geheugen, tevredenheid en loyaliteit. In de cursus zal aandacht worden besteed aan het koopgedrag van zowel consumenten als organisaties. Bovendien wordt er aandacht besteed aan de vertaling van de verschillende theorieën en concepten van klantengedrag naar de praktijk van het marketingmanagement. Kennis die in de cursus Koopgedrag wordt opgedaan is de basis voor de cursussen Brand Management, Product Management en Global Management.
38
Bedrijfswetenschappen Toelichting De cursus bestaat uit een combinatie van hoorcolleges en werkcolleges. De hoorcolleges hebben tot doel om de rode draad van de cursus aan te geven en de verschillende onderwerpen te introduceren. In de werkcolleges zult u de hoofdstukken uit het boek alsmede opdrachten en cases aan elkaar presenteren en bediscussiëren. Gedurende de cursus zult u een aantal opdrachten maken in groepjes. Deze opdrachten zijn gericht op het leren omgaan met verschillende concepten en methoden. Daarnaast werkt u een case uit waarin de link wordt gelegd tussen diverse aspecten van het klantengedrag en het marketingmanagement. Literatuur (onder voorbehoud!) Peter, J. Paul, Jerry C. Olson en Klaus G. Grunert (1999). Consumer behavior and marketing strategy. McGraw-Hill. ISBN 0-256-22529. (onder voorbehoud) Reader
Methodologie voor Marketing en Strategie Cursuscode: MMA014 Trimester: 1 Studiepunten: 6 ETCS-credits Taal: nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen, werkopdrachten (voor het tentamen dient minimaal een 5.6 te zijn behaald) Onderwijsvorm: hoor- en werkcolleges, 2 bijeenkomsten per week Coördinatie: dr. Paul E.M. Ligthart Vereiste voorkennis: toegelaten zijn tot de masters Strategie of Marketing Doelstellingen: Het doel van de cursus is: Het inzicht verwerven in diverse multivariate technieken en aanverwante methoden Het kunnen toepassen van deze methoden en technieken m.b.v. statistische software Het kunnen interpreteren, evalueren en rapporteren van analyse-resultaten ter ondersteuning van strategische en marketing vraagstukken Toelichting: De cursus bouwt voort op de statistische en onderzoeksmethodologische kennis van de Bachelor opleiding. Een aantal -deels reeds bekendeonderzoeksmethoden en statistische technieken zullen in deze voortgezette cursus niet alleen worden uitgediept als techniek maar ook als toepassing. In het bijzonder zal er in ruime mate aandacht worden gegeven aan het adequaat toepassen van de methoden en technieken voor het analyseren van strategische en marketingvraagstukken. Er worden daarbij vier thema’s onderscheiden, namelijk Consument, Omgeving & Concurrenten, Resource Allocatie en Forecasting.
Faculteit der Managementwetenschappen
De multivariate methoden en technieken komen per thema op drie manieren aan bod. In het hoorcollege worden diverse methoden & technieken vergeleken die voor het analyseren van de thema-vraagstukken zijn toe te passen. Het hoorcollege wordt afgesloten met een toelichting op de thema-opdracht(en). In het daaropvolgend analysecollege wordt één van de toepasbare statistische technieken uitgebreid behandeld. Die techniek wordt tevens in het praktikum met behulp van SPSS (versie 11) toegepast op een relevant databestand. Een thema wordt afgesloten met een toepassingscollege waarin de onderwerpen van het voorafgaande hoorcollege verder worden uitgediept, toepassings(on)mogelijkheden worden besproken door middel van student-presentaties en docentbesprekingen van de ingeleverde opdrachtuitwerkingen. Zo mogelijk worden in het toepassingscollege een (gast)presentatie gehouden over voorbeelden van onderzoeksuitvoeringen en –toepassingen relevant voor het thema. Verplichte literatuur: (onder voorbehoud) V.R. Rao and J.H. Steckel (1998), Analysis for Strategic Marketing, Reading Massachusetts, Addison Wesley (ISBN 0-321-00198-2 Enkele onderdelen uit het boek Malhotra, N.K. & Birks, D.F. (1999) Marketing Research, an applied approach (european edition of second european editon 2003) Harlow (GB): Pearson Education LTD. (ISBN: 013922964-7). Dit boek is reeds voorgeschreven (geweest) in de bacholor-opleiding. Ondersteunend materiaal zal worden aangeboden op de cursus-website: http://oase.uci.kun.nl/~ligthart/msmv .
Variant Product- en brandmanagement Introductie Het managen van producten, diensten en merken is in de loop der jaren een uitgebreid vakgebied geworden binnen de managementwetenschappen. Maar niet alleen in de wetenschap is de aandacht voor dit vakgebied toegenomen, ook in de praktijk ziet men het belang in van gedegen kennis over product- en brandmanagement. Dit blijkt onder andere uit de vele bedrijven en instellingen die brandmanagers en/of productmanagers in huis hebben om hun marketing activiteiten in goede banen te leiden en uit het aantal consultancybedrijven dat zich gespecialiseerd heeft op vraagstukken op het gebied van product- en brandmanagement. Een tweede trend die duidelijk waarneembaar is in zowel wetenschap als in de praktijk is het toegenomen besef dat marketing managers in een steeds internationalere arena dienen te opereren: steeds meer bedrijven verkopen hun producten of diensten aan klanten verspreid over een groot deel van de wereld en hebben te maken met internationale concurrenten. De toegenomen belangstelling voor (internationaal) product- en brandmanagement komt overeen met het steeds sterker wordend besef dat organisaties marktgericht moeten opereren. Want centraal in gedegen product- en brandmanagement staat kennis over hoe klanten (consumenten en organisaties) omgaan met het kopen van producten en diensten. Kopen moet daarbij gezien worden als een hele aaneenschakeling van psychologische, sociale en economische processen, variërend van het waarnemen en interpreteren van informatie tot het wegwerpen van een gebruikt product. Met behulp van deze kennis kan een marketingmanager zijn of haar product- en brandmanagementactiviteiten zo goed mogelijk proberen in te richten en antwoorden te vinden op vragen als: onder welke omstandigheden zijn brand extensions raadzaam? Met welke factoren moet je rekening houden wanneer je hetzelfde merk in meerdere landen wilt gebruiken? 39
Bedrijfswetenschappen -
Welke rol kan marketing spelen bij het ontwikkelen van nieuwe producten? Hoe moet je nu eigenlijk een concept voor een nieuw product in de markt testen? Hoe hou je als internationaal marketeer rekening met cultuurverschillen?
In overeenstemming hiermee is het doel van de variant product- en brandmanagement om u voor te bereiden op een positie die betrekking heeft op de verschillende facetten van het managen van merken, producten en diensten in zowel business-to-business als de consumentenmarkt in internationaal perspectief op basis van gedegen kennis van de klant. Dit weerspiegelt zich weer in de opzet van deze variant: voortbouwend op de kernvakken koopgedrag en marketing management (beide in het eerste semester van de master marketing) bestaat deze variant uit drie verdiepende vakken. In elke van de drie vakken bestudeert u welke implicaties de kennis uit de kernvakken heeft voor merkenmanagement, het ontwikkelen en op de markt zetten van nieuwe producten en internationale marketing.
Cursusoverzicht 1e trimester Koopged rag Marketing management Methodologie 2e trimester Product management (6 ECTS) Brand management (6 ECTS) Global marketing (6 ECTS) Voorbereiding Master Thesis Marketing (3 ECTS) 3e trimester Master thesis (18 ECTS)
Product Management Cursuscode: BK MMA017 Trimester: 2 Studiepunten: 6 ECTS Taal: Nederlands Keuzevak: Nee Tentamenvorm: Individueel schriftelijk tentamen en groepsopdrachten (gewogen cijfer, waarbij voor het tentamen minimaal een 5,6 dienst te zijn behaald) Coördinator: dr. B. Hillebrand Vereiste voorkennis: Toegelaten tot Master Marketing Doelstellingen Het doel van de cursus is om u een overzicht te geven van met welke zaken men rekening moet houden bij het managen van producten en/of diensten. U zult kennis maken met theorieën en instrumenten die behulpzaam kunnen zijn bij de verschillende aspecten van product management. Daarnaast heeft deze cursus tot doel om uw vaardigheden ten aanzien van het kritisch kunnen omgaan met wetenschappelijke literatuur aan te scherpen. De cursus is sterk gerelateerd aan de cursussen Marketing Management en Koopgedrag. In eerstgenoemde cursus is de marketing filosofie aan bod geweest waar in de cursus Product Management invulling aan wordt gegeven. Verder gaat de cursus uit van het idee dat het managen van p roducten gebaseerd dient te zijn op het koopgedrag van klanten. Vandaar dat in deze cursus regelmatig de theorieën en concepten die in de cursus Koopgedrag geïntroduceerd zijn terug zullen komen.
Faculteit der Managementwetenschappen
Onderwerpen die aan bod zullen komen in de cursus zijn onder andere: de rol van marketing in het productontwikkelingsproces, adoptie en diffusie, het gebruiken van lead users, concept testing, markttesten, productintroductie strategieën de keuze tussen radicale innovaties versus incrementele innovaties, de keuze tussen first-to-market en follower strategieën product portfolio’s en product verwijdering. Toelichting De cursus bestaat uit een combinatie van hoorcolleges en werkcolleges. De hoorcolleges hebben tot doel om de rode draad van de cursus aan te geven en de verschillende onderwerpen te introduceren. De werkcolleges zult u dieper op deze onderwerpen in gaan aan de hand van opdrachten. Aan de hand van opdrachten dient u (in duo’s) papers te schrijven, waarbij het steeds de bedoeling is dat u wetenschappelijke artikelen op het gebied van product management op hun validiteit en bruikbaarheid beoordeelt. In de werkcolleges zult u de papers met elkaar bediscussiëren. Literatuur (onder voorbehoud) Baker, Michael en Susan Hart (1999). Product strategy and management. London: Prentice Hall. ISBN 0-13-065368-3. Reader met artikelen
Brand management Cursuscode: MMA016 Trimester: 2 Studiepunten: 6 ECTS Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: individueel schriftelijk en groepsopdrachten en presentaties (gewogen cijfer waarbij voor het tentamen minimaal een 5,6 dient te zijn gehaald) Coördinatie: Ir H.S. Pelle Vereiste voorkennis: toegelaten tot de Master Marketing. Doelstellingen: In het bedrijfsleven is er een verhevigde belangstelling waar te nemen voor managementvraagstukken rond merken. In de Master Cursus Brand Management wordt in deze vraagstukken structuur aangebracht en wordt de diepgang gezocht door de vraagstukken in een conceptueel kader te plaatsen. Doel van de cursus is, dat u zich bewust wordt van de waarde die een merk kan hebben voor een merkeigenaar (Brand Equity) en dat u inzicht verkrijgt in het ontwikkelen, beheren, beschermen en uitbouwen van merken en merkportfolio’s. Onderwerpen die in de cursus aan bod zullen komen zijn onder andere: Brand Knowledge, Brand Equity, Brand Positioning & - communication, Brand Personality, Brand Extensions en de rol van het merk in de toekomst. De focus ligt hierbij op de Consumentenmarkt. Toelichting: De cursus zal bestaan uit een combinatie van hoorcolleges en werkcolleges. De hoorcolleges hebben tot doel om de rode draad van de cursus aan te geven en de verschillende onderwerpen te introduceren. Ook zullen er 1 of meer gastcolleges worden gegeven door sprekers uit de praktijk. In de werkcolleges zult u dieper in gaan op de te behandelen stof aan de hand van zowel praktische, als theoretische opdrachten. Verplichte literatuur (onder voorbehoud): Keller, Kevin Lane; Strategic Brand Management; Building, Measuring, and Managing Brand Equity (second edition), voorjaar 2003 en een aantal nader te bepalen wetenschappelijke artikelen.
40
Bedrijfswetenschappen
Global marketing Cursuscode: MMA021 Trimester: 2 Studiepunten: 6 ECTS Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen en groepsopdrachten en presentaties (gewogen cijfer waarbij voor het tentamen minimaal een 5,6 dient te zijn gehaald) Coördinatie: prof. dr. E.Nijssen Vereiste voorkennis: Toegelaten tot de master marketing Doelstellingen De doelstelling van deze cursus is de specifieke aspecten van global marketing te inventariseren en te bestuderen in termen van hun implicaties voor internationale marketing strategie en tactiek. Hierbij wordt specifiek aandacht besteed aan het betreden van nieuwe buitenlandse markten, aan locale marketing en aan global management. Voorts zal uitgebreid worden stil gestaan bij de praktische implicaties en de invulling van de marketingmix als het gaat om global marketing. Toelichting De cursus bestaat met name uit hoorcolleges en enkele werkcolleges. De hoorcolleges hebben tot doel om de inhoud van de cursus te verduidelijken en waar nodig aan te vullen en te illustreren. In de werkcolleges zullen met name de praktische implicaties van de bestudeerde theorie in oefeningen aan de orde komen. Literatuur Nog niet bekend
Thesisvoorbereiding Marketing Cursuscode: MMA022 Trimester: 2 Studiepunten: 3 ECTS Taal: Nederlands (tenzij anders overeengekomen) Keuzevak: nee Tentamenvorm: voorstel afstudeerproject Coördinator: dr. B. Hillebrand Vereiste voorkennis: Toegelaten tot master Marketing Doel De cursus Voorbereiding Master Thesis Marketing (VMT Marketing) beoogt u voor te bereiden op het uitvoeren van een onderzoek dat leidt tot een deugdelijke master thesis. Aangezien de tijd die staat voor het doen van het onderzoek en het schrijven van de thesis beperkt is, is het noodzakelijk dat u een vliegende start maakt. Het doel van de cursus is dan ook om u te helpen bij het opstellen van een uitgebreid projectvoorstel dat zal dienen voor het uitvoeren van het onderzoek voor de master thesis. Het projectvoorstel dient te bestaan uit een concrete vraagstelling, een beargumenteerde (praktische en theoretische) relevantie, een literatuur beschouwing en een uitgebreide methodologie. Op deze wijze kunt u na de cursus direct aan de slag met het daadwerkelijke onderzoek. Toelichting De cursus vangt aan met een aantal verplichte hoorcolleges. Hierin leert u aan welke eisen uw onderwerp, uw onderzoeksvraag en uiteindelijk de master thesis dient te voldoen en hoe u concreet rekening kunt houden met deze eisen. Daarnaast hoort u welke themagroepen (werkgroepen rond een bepaald thema binnen de master Marketing) er zijn, waarvoor u een eerste en tweede voorkeur kunt aangeven.
Faculteit der Managementwetenschappen
Aan het eind van de hoorcolleges wordt u gevraagd met een eigen onderzoeksvraag uw voorkeur aan te geven voor een van de themagroepen. Het onderwerp van uw onderzoeksvraag dient dus te liggen op het vakgebied Marketing en te vallen binnen één van de gepresenteerde thema’s. Daarnaast dient de onderzoeksvraag concreet en haalbaar te zijn. Om organisatorische redenen is het mogelijk dat uw eerste voorkeur voor een bepaalde themagroep niet gehonoreerd kan worden en dat u ingedeeld wordt bij de themagroep van uw tweede keuze. Op basis van uw ingediende conceptvoorstel wordt u vervolgens ingedeeld in een themagroep die begeleid wordt door een docent. U formuleert gedurende de themagroep-bijeenkomsten een definitief projectvoorstel. In de bijeenkomsten van de themagroepen presenteert u tussenversies van uw voorstel en becommentarieert u de tussenversies van uw groepsgenoten om zo van elkaar te leren en tot betere voorstellen te komen. Projectvoorstellen mogen in duo’s geschreven worden (dit wordt zelfs van harte aanbevolen). Literatuur U dient zelf de voor uw projectvoorstel relevante literatuur te zoeken en te bestuderen. Tentamen U heeft het vak VMT Marketing gehaald wanneer uw projectvoorstel als ‘voldoende’ wordt beoordeeld.
Masterthesis Marketing Cursuscode: MTHMA Trimester: 3 van collegejaar 2003-2004, 1 en 2 van collegejaar 2004-2005 (exacte data worden later bekend gemaakt). Studiepunten: 18 ECTS Taal: Nederlands (tenzij anders overeengekomen) Keuzevak: nee Tentamenvorm: Paper plus presentatie Coördinatie: dr. B. Hillebrand Verplichte voorkennis: toegelaten tot master Marketing, cursus Thesisvoorbereiding Marketing. Doelstellingen: In overeenstemming met de filosofie van de master Marketing dient de thesis (als afsluiting van die master) een proeve van bekwaamheid zijn in het kritisch, analytisch denken over marketingproblemen. Een masterthesis kan dus niet een voorgeprogrammeerde invuloefening zijn. Integendeel, het dient te getuigen van het feit dat u begrepen heeft dat marketing niet een kwestie is van het routinematig toepassen van marketinginstrumenten of methoden: de bestaande marketing concepten, theorieën en instrumenten zijn niet allemaal even valide en bruikbaar in elke situatie. Met een dergelijke thesis bewijst u dat u niet alleen kennis heeft van de marketing theorie en van marketing instrumenten, maar ook (vooral) dat u weet hoe en wanneer deze te gebruiken. Toelichting: Een masterthesis heeft de vorm van een paper van maximaal 40 pagina’s. Het onderwerp van de masterthesis is het onderwerp zoals door u uitgewerkt tijdens de cursus Thesisvoorbereiding Marketing. Het is mogelijk om de masterthesis in duo’s te schrijven, maar de individuele bijdrage van elk van de participanten moet dan wel duidelijk herkenbaar en beoordeelbaar zijn. Methode: Bij aanvang van het project (april 2004 / september 2004 / december 2005) krijgt u een begeleider aangewezen. Normaliter is dit dezelfde begeleider als degene die u bij de voorbereidende cursus heeft begeleid. In samenspraak met hem/haar zult u het onderzoek uitvoeren en verslag doen van dat onderzoek in een masterthesis die de vorm heeft van een wetenschappelijke paper. 41
Bedrijfswetenschappen De masterthesis is geen stage (in de zin van het opdoen van werkervaring bij een organisatie). Het is uiteraard wel mogelijk om naar aanleiding van een opdracht bij een bepaalde organisatie uw thesis vorm te geven, en bij (of mede in opdracht van) die organisatie onderzoek te doen. U krijgt dan wel begeleiding voor uw thesis, maar niet voor uw stage of werkzaamheden die louter voor de organisatie bedoeld zijn. Het is verstandig bij de planning rekening te houden met de aanvangs- en einddata van het masterthesistraject. Verplichte literatuur: U dient zelf de voor uw masterthesis relevante literatuur te zoeken en te bestuderen. Tentamen: Uw cijfer voor de masterthesis wordt vastgesteld op basis van (1) de thesis zelf en (2) een presentatie van de thesis. Inleverdata van uw thesis worden later bekend gemaakt. Indien de thesis als voldoende beoordeeld wordt, kan de presentatie plaatsvinden. Deze presentatie dient uiterlijk plaats te vinden op de laatste dag van de genoemde periode. Indien de thesis als onvoldoende beoordeeld wordt, dan wel niet of te laat ingeleverd wordt, bent u aangewezen op de volgende gelegenheid waarbij Masterthesis Marketing aangeb oden wordt. Zie voor actuele informatie ook Intranet.
Variant Supply Chain Management Introductie Bedrijven worden geconfronteerd met snelle technologische ontwikkelingen, mondiale concurrentie en klanten en consumenten die steeds meer eisen stellen. Hierdoor zijn bedrijven genoodzaakt de effectiviteit en efficiëntie van bedrijfsprocessen te verbeteren en de kwaliteit van hun eindproducten te verhogen. Het dwingt bedrijven onverbiddelijk te gaan focussen op een beperkt aantal, uniek van aard en moeilijk te imiteren, onderscheidende kernactiviteiten en tevens samenwerking te zoeken met andere bedrijven op de gebieden waarin men zich niet onderscheidt. Supply chain management gaat over het integreren van bedrijfsprocessen teneinde vraag en aanbod op elkaar af te stemmen en daarmee maximale klantwaarde te (Customer value maximisation) realiseren op de meest efficiënte en effectieve wijze. Het omvat het gehele voortbrengingsproces van grondstof tot de uiteindelijke klant, waarbij veelal veel onafhankelijke bedrijven zijn betrokken. Supply chain management omvat vraagstukken die betrekking hebben op: Het realiseren van maximale klantwaarde op de meest effectieve en efficiënte wijze; Het ontstaan van inter-supply chain concurrentie, ook wel internetwerk concurrentie genoemd, en creëren van supply chain concurrentievoordeel; Het managen van de productstromen en informatiestromen door de gehele supply chain, het ontwerpen en inrichten van de supply chain; Het managen van samenwerkingsrelaties binnen en tussen organisaties, o.a. accountmanagement; De rol van ICT binnen Supply chain management en de opkomst van E-business. Binnen de master Supply chain management wordt aan deze vraagstukken invulling gegeven door middel van drie cursussen: Supply chain management, Accountmanagement en E-business. Cursusoverzicht
-
Account management, 6 ECTS-credits E-business, 6 ECTS-credits Thesisvoorbereiding Marketing, 3 ECTS-credits
3e trimester Masterthesis, 18 ECTS-credits
Supply chain management (in samenwerking met strategie) Cursuscode: MMA018 Trimester: 2 Studiepunten: 6 ECTS Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen en werkgroepopdrachten. Het schriftelijk tentamen dient met een voldoende te worden afgesloten (minimaal een 5,6). Coördinatie: dr. ir. G.W. Ziggers Vereiste voorkennis: toegelaten tot master Marketing of Stra tegie. Doelstellingen: Deze cursus gaat uit van een theoretische, pragmatische en integratieve benadering van Supply Chain Management. Gericht op het integreren en afstemmen van bedrijfsprocessen tussen en binnen organisaties langs de gehele voortbrengingsketen, teneinde maximale klantwaarde te genereren op meest effectieve en efficiënte wijze. Samenwerking tussen organisaties staat hierbij centraal, waarbij theoretische concepten en bevindingen uit de praktijk aan elkaar zullen worden gekoppeld. Toelichting: Onderwerpen: grondslagen van SCM, customer value creatie, governance structuren, partnership management, marketing kanalen, performance en concurrentie, strategische groepen. Methode: Hoorcolleges, werkgroepbijeenkomsten en een prakijkopdracht. In de werkgroepbijeenkomsten wordt de voortgang van de praktijkopdracht besproken en worden opdrachten behandeld. Verplichte literatuur: wordt nader bekend gemaakt.
Account management Cursuscode: MMA019 Trimester: 2 Studiepunten: 6 ECTS Taal: Nederlands Keuzevak: Nee Tentamenvorm: Schriftelijk tentamen, werkgroepopdrachten (Het schriftelijk tentamen dient met een voldoende te worden afgesloten, min. een 5,6) Coördinatie: dr. D.J. Dekker Vereiste voorkennis: Toegelaten tot master Marketing of Strategie Bijzonderheden: Bedoeld voor strategiestudenten, die zich specialiseren op het gebied van supply management en voor alle marketingstudenten.
1e trimester Koopgedrag Marketingmanagement Methodologie 2e trimester (aanbevolen vakken; verplicht voor studenten uit de richting Strategie) Supply chain management, 6 ECTS-credits Faculteit der Managementwetenschappen
42
willen chain
Bedrijfswetenschappen Doelstellingen: Om de belangrijkste (vaak grootste) klanten optimaal van dienst te zijn gaan veel organisaties over op account management. De focus ligt hierbij op de specifieke behoeften van klanten. Diversiteit in vormen van account management is enorm, omdat specifieke behoeften verschillende vormen van coördinatie vereisen. Echter, typerend voor alle vormen van account management zijn de interfunctionele integratie en het relatiemanagement. De cursus account management introduceert studenten in de kernthema’s van account management en benadrukt de consequenties van account management voor klanten, organisatiestructuren en verkopers (account managers). Het uitgangspunt is een link te creëren tussen de theoretische concepten en de praktische toepassing van deze concepten.
Reader.
Toelichting: Marktgerichtheid en relatiemanagement; accountsegmentatie, -selectie en -planning; vaardigheden van account managers in verschillende relatiefases; coördinatie van een a ccount management organisatie.
Doelstellingen: Introductie van studenten in de kernthema’s van eBusiness. De toepassing van ICT leidt tot een herverkaveling van informatie-, goederstromen en bevoegdhed en binnen een bedrijf en de supply chain. De wisselwerking met strategie en interorganisationele relaties zal een bijzonder punt van aandacht zijn.
Methode: Een aantal hoorcolleges en werkcolleges (eventueel gecombineerd), waarin relatiemanagement theorieën en coördinatietheorieën worden behandeld, waarbij de focus op account management wordt gelegd. Daarnaast behandelen we onder meer korte cases en spelen een simulatiespel waarin coördinatieproblemen in account management worden belicht. Van studenten wordt een proactieve houding verwacht. Verplichte literatuur: Onder voorbehoud. McDonald, M. and B. Rogers, 1998. “Key Account Management: Learning from Supplier and Customer Perspectives”, Oxford: Butterworth and Heinnemann.
Faculteit der Managementwetenschappen
E-Business Cursuscode: MMA 020 Trimester: 2 Studiepunten: 6 ECTS Coördinatie: dr ir N.G. Migchels Taal: Nederlands Keuzevak: Nee Vereiste voorkennis: Toegelaten tot de master marketing of strategie Tentamenvorm: Schriftelijk tentamen, cases en/of opdrachten (gewogen cijfer, waarbij voor het tentamen minimaal een 5,6 dient te zijn behaald).
Toelichting: Onderwerpen die aan de orde zullen komen zijn onder andere, de achtergronden van de ontwikkeling van eBusiness, reorganisatie aan de hand van een business model, impact van ERP, CRM en electronic purchasing. Daarnaast is er aandacht voor de reorganisatie van markten, transacties en de ontwikkeling van marketplaces. Literatuur: wordt nog bekend gemaakt.
43
Bedrijfswetenschappen
Masterspecialisatie Strategie Profiel Binnen de masterspecialisatie Strategie bestudeer je de strategievorming van organisaties in relatie tot hun dynamische omgeving. De stappen en aspecten van het strategieproces en de hiervoor ontwikkelde modellen en analyse-instrumenten komen in de opleiding aan de orde. Dit alles wordt in een breder kader geplaatst en bestudeer je op verdiepende wijze door in te gaan op fundamentele assumpties en perspectieven en op relevant onderzoek. Strategievorming betreft onder meer het bepalen van de ondernemingsdoelen, de keuze van activiteiten (scope), de keuze van concurrentiestrategieën, de eigendomsverhoudingen en de besturing, alsmede de implementatie van de strategie. Conform de gangbare opvattingen over strategie wordt er een analyse gemaakt van de toestand en de dynamiek van de externe en interne omgeving. Tevens moet worden vastgesteld voor welke strategische uitdagingen de onderneming staat en moeten na afweging van de strategische alternatieven de juiste keuzen worden gemaakt. Factoren die hierbij een rol spelen zijn bijvoorbeeld de ontwikkelingen in de relevante markten en de concurrentieverhoudingen, de dynamiek in de concurrentiekracht van de onderneming, de belangen en invloedsmogelijkheden van diverse stakeholders, ontwikkelingen op het vlak van (informatie- en communicatie)technologie, internationalisering en dergelijke.
De focus van de mastervariant Strategie ligt op • • •
•
Fundamentele managementtheorieën de basis waarin meer specifieke benaderingen van st rategisch management geworteld zijn; Corporate strategy: het terrein van strategisch management waarin de ‘scope’ van de ondernemingsactiviteiten centraal staat; Samenwerking en concurrentie: twee strategische thema’s die elkaars tegenpolen lijken te zijn, maar elkaar tevens veronderstellen en insluiten. Hierbij gaat het zowel om de concurrentiestructuur van de bedrijfstak als om strategieën van concurrentie en samenwerking op ondernemingsniveau; Strategische verandering en implementatie: de processen van realisatie van strategieën en de veranderingen die daarmee gepaard gaan.
Studenten die een ander bachelorsdiploma hebben worden toegelaten indien zij een programma hebben afgerond van tenminste 60 ECTS-punten in de bedrijfswetenschappelijke vakken, waaronder: Inleiding Strategie (4 ECTS) Inleiding Marketing (4 ECTS) Inleiding Bedrijfseconomie (4 ECTS) Inleiding Methoden van onderzoek (4 ECTS) Voor vragen over toelatingseisen voor universitaire Bachelors kun je terecht bij drs. Nol Vermeulen (
[email protected]), studieadviseur van de Master Bedrijfswetenschappen, kamer TvA 1.1.30, telefoonnummer 024 - 361 30 68. HBO Bachelor Studenten met een aansluitende afgeronde 4-jarige HBObacheloropleiding (240 ECTS) kunnen instromen in het overbruggingsjaar voor de masterspecialisatie Strategie. Ná het succesvol afronden van dit overbruggingsjaar word je toegelaten tot de Master Bedrijfswetenschappen, specialisatie Strategie. Vereiste HBO-vooropleiding voor het overbruggingsjaar en de masterspecialisatie in de Strategie: HEAO Bedrijfseconomie HEAO Commerciële Economie HEAO CE/IM HEAO IBS HEAO Logistiek en Economie HEAO Marketing Management HTS Bedrijfskunde HBO-IM HAS -BK HBO-Logistiek HBO-Marketing Hogere Hotelschool Indien jouw HBO -bacheloropleiding hier niet vermeld staat, dien je in te stromen in het driejarige programma. Heb je wel een verwante HBO -bacheloropleiding maar staat deze hierboven niet vermeld, neem dan contact op met Remke Friesen, studieadviseur voor HBO-instromers:
[email protected], kamer TvA 1.2.30, telefoonnummer 024 - 361 18 34. Ook voor overige vragen over toelatingseisen kun je bij haar terecht.
Eindtermen
Hoofdlijnen curriculum
De masterspecialisatie Strategie leidt op tot wetenschappelijk onderlegde strategische specialisten die kunnen bijdragen aan en inhoud geven aan strategievorming binnen organisaties en zelfstandig wetenschappelijk onderzoek kunnen doen. Het wetenschappelijk karakter van de opleiding beoogt te bereiken dat je als afgestudeerde beschikt over inzicht in en een kritische houding ten aanzien van de verschillende strategische concepten en theorieën en hun onderlinge samenhang. Tevens kun je zelf een bijdrage leveren aan de ontwikkeling en toepassing van deze concepten en theorieën en dit alles op de juiste wijze communiceren binnen de beroepspraktijk.
De masterspecialisatie bestudeert strategische vraagstukken vanuit een wetenschappelijke optiek. Wetenschappelijke vorming en inhoudelijke verdieping zijn ook vanuit arbeidsmarktperspectief de basis van de toegevoegde waarde van de opleiding. Dit wordt vertaald in drie belangrijke bouwstenen van de opleiding: verdiepende kennismaking met de grondslagen van het vakgebied uitdieping van enkele actuele thema’s uitwerking van een thema in de thesis. De didactische aanpak sluit hierop aan. Waar mogelijk en wenselijk wordt gekozen voor kleinschalige en interactieve onderwijsvormen. Van jou wordt verwacht dat je over een zelfstandige en actieve studieaanpak beschikt. Dit geldt in de cursorische onderdelen, maar nog meer bij het schrijven van de afsluitende thesis, waarin je zelfstandig een strategisch vraagstuk op wetenschappelijke wijze behandelt.
Toelatingseisen Universitaire Bachelor Studenten met een afgeronde bacheloropleiding in de Bedrijfswetenschappen kunnen direct in de masterspecialisatie Strategie instromen.
Faculteit der Managementwetenschappen
44
Bedrijfswetenschappen
Trimester
1e
2e
Naam Cursus
ECTS
Introductie Master Strategie Perspectieven in de managementtheorie Corporate Strategy Methodologie
1 6 8 6
Strategische Kernthema’s4
ECTS
Supply Chain Management5
ECTS
Concurrentie en samenwerking Strategische verandering Voorbereiding thesis
9
Supply chain management Account management E-commerce Voorbereiding thesis
6 6 6 3
3e
Cursusoverzicht 1e trimester (21 ECTS-credits) Introductie Master Strategie Perspectieven in de managementtheorie Corporate Strategy Methodologie 2e trimester (21 ECTS-credits)
9 3
Masterthesis6
18
Doelstellingen: Het doel van de introductie master Strategie is studenten te laten kennis maken met het programma, de docenten en elkaar. Studenten zullen werken aan een case-studie. Toelichting: De introductie kent een mix van werkvormen waarbij de interactie tussen de diverse deelnemers een belangrijke rol vervult. Het programma vindt gedeeltelijk buiten Nijmegen plaats.
Variant Strategische Kernthema’s Concurrentie en samenwerking Strategische verandering Voorbereiding thesis
Verplichte literatuur: geen
Variant Supply Chain Management Supply Chain Management Account Management E-Business Voorbereiding thesis
Perspectieven in de managementtheorie
3e trimester (18 ECTS-credits) Masterthesis
Cursusbeschrijving Introductie Strategie Cursuscode: MST013 Trimester: 1 (1 en 2 september 2003 (hele dag) ) Taal: Nederlands Studiepunten: 1 ECTS-credit Coördinatie: prof. dr. A.J.A. Godfroij Vereiste voorkennis: toegelaten tot master Strategie
4 5 6
cursuscode: MST012 Trimester: 1 Studiepunten: 6 ECTS-credits taal: Nederlands keuzevak: nee tentamenvorm: schriftelijk coördinatie: prof. dr. A.J.A. Godfroij docenten: prof.dr.A.J.A.Godfroij, dr. A. van Deemen, drs. R.Kok voorkennis: toegelaten tot Master Strategie Doelstellingen: De student kennis laten maken met fundamentele managementtheorieën die de basis vormen waarin meer specifieke benaderingen van strategisch management geworteld zijn. Centraal staan invloedrijke en fundamentele visies en theorieën over de relatie tussen onderneming en omgeving. Deze theorieën hebben betrekking op onderwerpen als omgevingsafhankelijkheid, de invloed van stakeholders en de institutionele context, het belang van hulpbronnen en competenties, sturingsmogelijkheden door de manager en de aard van strategische besluitvormingsprocessen. Hierbij worden met name de grenzen van het rationaliteits-idee verkend.
Voor studenten binnen de masterspecialisatie Strategie Voor studenten van de masterspecialisaties Strategie en Marketing Zie ook trimester 2
Faculteit der Managementwetenschappen
45
Bedrijfswetenschappen Toelichting: Theorieën en instrumenten op het gebied van strategie en organisatie hebben vaak een grote herkenbaarheid, omdat zij in vele tekst- en studieboeken terug te vinden zijn. Deze algemene bekendheid suggereert een zekere objectiviteit, die in feite niet bestaat. Deze theorieën en instrumenten berusten op assumpties en benaderingen, die binnen het vakgebied tot op zeer fundamenteel niveau onderwerp van debat (kunnen) zijn. Om het vakgebied op academisch niveau te leren kennen is het noodzakelijk kennis te nemen van deze verschillende benaderingen en stromingen, die bovendien niet alleen voor het strategievak van belang zijn, maar een algemenere relevantie hebben en daarom worden aangeduid als ‘fundamentele managementtheorieën’. De onderwerpen worden echter toegespitst op strategische thema's. Het is uiteraard niet alleen de bedoeling dat de student er ‘kennis mee maakt’, maar ook door toepassing leert dat verschillende concrete benaderingen en instrumenten berusten op verschillende assumpties. Die moet men kennen om de strekking en de houdbaarheid van meer concrete benaderingen en toepassingen te kunnen beoordelen. De rode draad van de cursus ziet er als volgt uit: Na een algemene inleiding op het perspectivistische aspect van theorieën als zodanig, worden de assumpties van theorieën met een sterk rationele inslag tegen het licht gehouden. Hierbij wordt met name de economische organisatietheorie als referentiekader gebruikt. De rationaliteitsthese staat binnen de economische benadering al ter discussie, maar wordt in vele andere theorieën meer fundamenteel gerelativeerd. Dit wordt toegelicht aan de hand van de besluitvormingstheorie, de speltheorie, de culturele benadering en de cognitieve benadering, het postmodernisme en de machtstheorie. De integratie en dynamiek van de besproken invalshoeken komt aan de orde in de complexiteitstheorie, de samenwerkingstheorie en visies op het strategieproces. Er zijn elke week hoorcolleges en ongeveer eens in de twee weken discussie/werkcolleges. De cursus wordt afgesloten met een 'Caroussel' waarin alle docenten een hele dag responsiecolleges verzorgen. Verplichte literatuur: H.Mintzberg, B. Ahlstrand, J. Lampel: Strategy Safary: the complete guide through the wilds of strategic Management, Prentice Hall/Financial Times, 1998, ISBN 0 273 65636 8 . Dit boek is in zijn geheel verplichte literatuur met uitzondering van hoofdstuk 3. J. Darwin, Ph. Johnson, J. McAuley, Developing Strategies for Change, Prentice Hall/Financial Times, 2002, ISBN 0 273 64675 3. Let op: Dit boek telt 350 pagina's. Hiervan zijn 144 pagina's verplichte literatuur: hoofdstuk 1, 4, 6, 7, en 10. Literatuurbundel Perspectieven in de Managementtheorie. 140 pagina's.
Corporate Strategy Cursuscode: MST001 Trimester: 1 Studiepunten: 8 ECTS-credits Taal: Engels Keuzevak: nee Tentamenvorm: groepsevaluatie: tekstpresentatie (25%), casepresentatie (25%) & individuele beoordeling: tekstdiscussie participatie (10%) en schriftelijk tentamen (3 uur) (40%) Coördinatie: dr. O. Furrer Docenten: dr. O. Furrer en drs. W.G.J.M. Varwijk Vereiste voorkennis: toegelaten tot Master Strategie
Faculteit der Managementwetenschappen
Doelstellingen: De strategie van een onderneming wordt bepaald door het antwoord op twee vragen: waar gaat de organisatie concurreren (dit betreft de ‘scope’ van de activiteiten) en hoe gaat de organisatie concurreren (dit betreft de concurrentiestrategie)? De eerste vraag betreft de ‘corporate strategy’, de tweede de ‘business strategy’. Op corporate level staan drie onderwerpen centraal: wat zijn de determinanten van de ‘scope’: waarom zijn sommige organisaties zeer gespecialiseerd en andere niet? wat is het verband tussen deze ‘scope’ en de prestaties? Het gaat hier om zaken als omvang, rentabiliteit en ‘shareholders return’; wat is kenmerkend voor structuur, management systemen en leiderschap in multi-business organisaties? In deze cursus ligt de nadruk op de eerste twee onderwerpen. Het doel is inzicht te verkrijgen in deze onderwerpen, de samenhang tussen scope en andere aspecten te leren analyseren en hierover een argument op te bouwen. Toelichting: In een vijftal hoorcolleges wordt de benodigde kennis aangeboden. In vier tekstdiscussies en vier casestudies wordt de stof toegepast. Het programma is als volgt opgebouwd: Corporate strategy een historisch perspectief (hoorcollege) Wat is corporate strategy? (tekstdiscussie) Corporate strategy en prestatie (hoorcollege) Case 1 De determinanten van ‘scope’ (hoorcollege) Diversificatie en prestatie (tekstdiscussie) Case 2 De doelen van corporate strategy (hoorcollege) Organisationele beperkingen van firm scope (tekstdiscussie) Case 3 Het vraagstuk van gerelateerdheid (hoorcollege) Refocusing and divestment (tekstdiscussie) Case 4 Verplichte literatuur: Wordt nog bekend gemaakt.
Methodologie voor Marketing en Strategie Cursuscode: MMA014 Trimester: 1 Studiepunten: 6 ETCS-credits Taal: nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen en werkopdrachten (voor het tentamen dient minimaal een 5.6 te zijn behaald) Onderwijsvorm: hoor- en werkcolleges Coördinatie: dr. Paul E.M. Ligthart, dr.Vincent Peters Vereiste voorkennis: toegelaten zijn tot de masters Strategie of Marketing Doelstellingen: Het doel van de cursus is: Het inzicht verwerven in diverse multivariate technieken en aanverwante methoden Het kunnen toepassen van deze methoden en technieken m.b.v. statistische software Het kunnen interpreteren, evalueren en rapporteren van analyse-resultaten ter ondersteuning van strategische en marketing vraagstukken
46
Bedrijfswetenschappen Toelichting: De cursus bouwt voort op de statistische en onderzoeksmethodologische kennis van de Bachelor opleiding. Een aantal -deels reeds bekendeonderzoeksmethoden en statistische technieken zullen in deze voortgezette cursus niet alleen worden uitgediept als techniek maar ook als toepassing. In het bijzonder zal er in ruime mate aandacht worden gegeven aan het adequaat toepassen van de methoden en technieken voor het analyseren van strategische en marketingvraagstukken. Er worden daarbij vier thema’s onderscheiden, namelijk Consument, Omgeving & Concurrenten, Resource Allocatie en Forecasting. De multivariate methoden en technieken komen per thema op drie manieren aan bod. In het hoorcollege worden diverse methoden & technieken vergeleken die voor het analyseren van de thema-vraagstukken zijn toe te passen. Het hoorcollege wordt afgesloten met een toelichting op de thema-opdracht(en). In het daaropvolgend analysecollege wordt één van de toepasbare statistische technieken uitgebreid behandeld. Die techniek wordt tevens in het praktikum met behulp van SPSS (versie 11) toegepast op een relevant databestand. Een thema wordt afgesloten met een toepassingscollege waarin de onderwerpen van het voorafgaande hoorcollege verder worden uitgediept, toepassings(on)mogelijkheden worden besproken door middel van student-presentaties en docentbesprekingen van de ingeleverde opdrachtuitwerkingen. Zo mogelijk worden in het toepassingscollege een (gast)presentatie gehouden over voorbeelden van onderzoeksuitvoeringen en –toepassingen relevant voor het thema. Verplichte literatuur: (onder voorbehoud) V.R. Rao and J.H. Steckel (1998), Analysis for Strategic Marketing, Reading Massachusetts, Addison Wesley (ISBN 0-321-00198-2 Enkele onderdelen uit het boek Malhotra, N.K. & Birks, D.F. (1999) Marketing Research, an applied approach (european edition of second european editon 2003) Harlow (GB): Pearson Education LTD. (ISBN: 013922964-7). Dit boek is reeds voorgeschreven (geweest) in de bacholor-opleiding. Ondersteunend materiaal zal worden aangeboden op de cursus-website: http://oase.uci.kun.nl/~ligthart/msmv .
Tweede trimester Variant Strategische Kernthema’s
Concurrentie en Samenwerking Cursuscode: MST002 Trimester: 2 Studiepunten: 9 ETCS Taal: Nederlands Keuzevak: nee Onderwijsvorm: hoor- en werkcolleges Tentamenvorm: schriftelijk tentamen, werkopdrachten en eindwerkstuk Coördinatie: dr. Paul E.M. Ligthart Docenten: prof.dr. John Bell, dr. Ad van Deemen, prof.dr. Ton C.A. van den Hout, dr Paul E.M. Ligthart,drs.Ir.Peter Prud’homme Vereiste voorkennis: eerste trimestervakken masters Strategie of International Management Doelstelling Na afloop is de student in staat: te analyseren op welke manier welke concurrentiële krachten de bedrijfstak en de onderneming beïnvloeden; Faculteit der Managementwetenschappen
-
-
-
-
de keuze en ontwikkeling van samenwerkingsvormen te relateren aan bedrijfstakkenmerken en verschuivingen in de ondernemingsstrategie in het bijzonder de concurrentiestrategie; verschillende functies, vormen en gradaties van strategische samenwerking (allianties) te onderscheiden en te verbinden aan de ondernemingsstrategie in het bijzonder samenwerkingstrategieën; diverse theoretische invalshoeken te hanteren bij de analyse en beoordeling van alliantie-ontwerpen en processen in een competitieve omgeving; de geboden literatuur en de collegestof kritisch en doelgericht te gebruiken bij een beschrijving en analyse van vraagstukken op het gebied van strategische samenwerking van een of meer bedrijven.
Toelichting Schaarste aan bronnen drijft organisaties ertoe hun ondernemingsstrategie in competitie met anderen te realiseren. Dit inzicht vinden we in de literatuur terug in twee grote theoretische benaderingen over concurrentiestrategie, namelijk Porter (zie zijn boeken Competive Strategy (1980) en Competitive Advantage (1985)) en de Resource Based View of the firm (o.a. Pfeffer & Salancik, 1978) met concurrentie op basis van unieke kerncompetenties en bronnen. Dat in beide stromingen de onderlinge concurrentie de drijvende kracht is voor een ondernemingsstrategie betekent echter niet dat concurrentie de enige manier is voor een onderneming om strategische doelstellingen te realiseren. Naast concurrentie kiezen in toenemende mate bedrijven voor samenwerking. Dit heeft tot gevolg dat een grotere noodzaak bestaat voor het analyseren en ontwikkelen van samenwerkingstrategieën waarmee betrokken partijen een effectievere en efficientere afstemming en beheer kunnen bewerkstelligen van hun samenhangende activiteiten. Interorganisationele samenwerking kent echter een grote diversiteit. Denk aan verschillende soorten samenwerkingsvormen (strategische alliantie, joint venture, franchise etc), mogelijke samenwerkingsdomeinen (R&D, produktie, Marketing & Sales; binnen en/of tussen bedrijfstakken en bedrijfskolommen), maar ook wat betreft het aantal betrokken partijen (bilateraal, interorganisationele netwerken). Elke aspect van samenwerking (vorm, domein, betrokken partijen, maar ook het samenwerkingsproces en -vaardigheden) kent algemene en specifieke vraagstukken. Inzicht in deze vraagstukken - conceptueel en empirisch - is onontbeerlijk voor een bedrijf om te komen tot een zinvolle en bruikbare samenwerkingsstrategie in combinatie met zijn concurrentiestrategie. In de cursus wordt een samenwerkingsstrategie niet beschouwd als een alternatief dat in plaats komt van een concurrentiestrategie. Bedrijven gaan samenwerkingsrelaties aan, maar blijven ook concurreren. Centraal in de cursus staan juist vragen als: Waarom en hoe stabiele vormen van strategische samenwerking (alliantie) tussen organisaties kunnen ontstaan gegeven die noodzaak om te concurreren? Hoe beïnvloedt dan concurrentie strategische samenwerking, en is er wellicht sprake van een wisselwerking tussen concurrentie en samenwerking voor bedrijven afzonderlijk of gezamenlijk? Onder welke omstandigheden is het voor bedrijven aantrekkelijk of juist onaantrekkelijk om een goede afstemming met o.a. toeleveranciers, afnemers, maar ook met intermediairs als distributeurs of exportpartners te krijgen? Op welke manieren kunnen bedrijven dan allianties met anderen aangaan en onderhouden en is dit afhankelijk van met wie men dan samenwerkt en/of concurreert? Studenten die een masterthesis over deze onderwerpen beogen te maken, zijn dringend aangeraden hun thesisvoorbereiding te combineren met hun eindwerkstuk van deze cursus 47
Bedrijfswetenschappen Literatuur: Child, J. & Faulkner, D. (1998) Strategies of Cooperation: managing alliances, networks, and Joint Ventures. Oxford University Press (ISBN: 0-19-877485-0 pbk.) Reader Competition and Co-operation (zie de cursus website) Ondersteunend materiaal zal worden aangeboden op de cursus-website: http://oase.uci.kun.nl/~ligthart/cc/ .
Strategische verandering Cursuscode: MST003 Trimester: 2 Studiepunten: 9 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Onderwijsvorm: hoorcolleges en diverse werkcolleges in kleine groepen Tentamenvorm: schriftelijk, samenvattingen teksten, cases en opdracht Coördinatie: drs. W.G.J.M. Varwijk Docenten: drs. R.A.W. Kok en drs. W.G.J.M. Varwijk Vereiste voorkennis: eerste trimestervakken masters Strategie Doelstellingen Strategisch management omvat globaal een drietal onderdelen: strategische analyse, strategisch kiezen en implementatie. Het accent van deze cursus ligt op de proceskant, “het hoe”, maar met name op het laatste onderdeel, de implementatie. Centraal staan de veranderingen waarmee een organisatie te maken krijgt in relatie tot de implementatie van de strategie die zij voorstaat. De student moet aan het einde van de cursus de volgende dingen weten: hoe een strategieproces in elkaar zit, welke visies, benaderingen en vormen hier bestaan en wat de voor- en nadelen hiervan zijn. welke factoren, dilemma’s en veranderingscondities spelen om strategische veranderingen te laten slagen. wat het verschil en het onderlinge verband is tussen strategische vragen en andere managementvraagstukken in relatie tot veranderen c.q. verbeteren van organisaties. welke modellen, methoden en instrumenten bestaan om strategische veranderingen te managen c.q. te onderzoeken. op welke wijze projecten op een professionele manier kunnen worden begeleid. De student moet aan het einde van de cursus de volgende dingen kunnen: Een analyse en beoordeling kunnen maken van verschillende strategische procesplannen. Een analyse kunnen maken van de relevantie van diverse factoren, dilemma’s en veranderingscondities bij een strategische proces. Een beargumenteerde afweging en invulling kunnen geven van diverse factoren, dilemma’s en veranderingscondities bij een specifiek strategische proces. Een analyse kunnen maken van de relaties tussen de strategie en het strategische proces van een organisatie. Een beargumenteerde keuze kunnen maken tussen verschillende relevante modellen, methoden en instrumenten. Zelfreflectie kunnen geven op het functioneren als speler in een strategisch veranderingstraject.
Toelichting In een aantal hoorcolleges wordt in eerste instantie de noodzakelijke kennis aangeboden die nodig is zoals hierboven beschreven. Onderwerpen die onder andere aan bod dienen te komen zijn onder andere: Wat is managen? Verschillende theoretische benaderingen van verandering De verschillende niveaus van strategische verandering (concern, BU, operationeel etc.) Kritieke succesfactoren van verandering Planning en allocatie van resources Organisatiestructuur en ontwerp Project- en programmamanagement Acceptatie en weerstand Leerproces en cultuur. Na deze hoorcolleges dienen de studenten aan de hand van een aantal bestaande cases in kleinere groepen het geleerde meer toepassingsgericht te begrijpen en te doorgronden. Na zelf de cases grondig te hebben voorbereid, dienen de studenten aan de hand van enkele vra gen een presentatie te geven voor een grotere groep en hiervan weer een verslag te schrijven. Tevens dienen de studenten het geleerde op een meer actieve wijze te gaan gebruiken door in groepsverband een opdracht te vervullen waarbij zelf een veranderingsproces dient te worden ontworpen/beschreven voor een bepaalde organisatie in een bepaalde situatie. Hierbij dienen door verschillende groepen verschillende perspectieven en dilemma’s te worden onderzocht, afgewogen en ingevuld. Van belang is het hierbij dat de studenten op een zelfstandige manier blijk geven wetenschappelijke literatuur ten aanzien van de specifieke dilemma’s/ perspectieven te kunnen selecteren, combineren en toepassen. Het geheel dient vorm te krijgen in een paper (essay). Tot slot worden in diverse werkcolleges wetenschappelijke teksten bediscussieerd. Het betreft hier een onderzoeksgerichte benadering bij het bestuderen van wetenschappelijke teksten. De studenten bereiden de teksten voor, vatten ze samen en geven een presentatie voor de groep. Literatuur: Wordt nader bekend gemaakt.
Thesisvoorbereiding Strategische kernthema’s Cursuscode: MST011 Trimester: 2, (12 januari 2004 - 9 april 2004) Studiepunten: 3 ECTS-credits Taal: Nederlands, in overleg Engels Keuzevak: nee Tentamenvorm: v oorstel afstudeerproject Coördinatie: dr. G.W. Ziggers en dr. B. Hillebrand Vereiste voorkennis: bezig met tweede trimester Strategie of Marketing
Verder dient de student blijk te hebben gegeven van een houding die kan worden omschreven als: kritisch, zelfstandig, constructief, creatief. Faculteit der Managementwetenschappen
48
Bedrijfswetenschappen Doelstellingen: De cursus Voorbereiding Masterthesis Strategie beoogt voor te bereiden op het uitvoeren van een onderzoek dat leidt tot een deugdelijke masterthesis. Aangezien de tijd die staat voor het doen van het onderzoek en het schrijven van de thesis beperkt is, is het noodzakelijk een vliegende start te maken, dat wil zeggen: er moet een goed plan klaarliggen op het moment dat de masterthesis start. Het doel van deze cursus is dan ook om u te helpen bij het opstellen van een uitgebreid projectvoorstel dat zal dienen voor het uitvoeren van het onderzoek voor de masterthesis. Het projectvoorstel dient te bestaan uit een goed gespecificeerde vraagstelling, een argumentatie inzake de (praktische en theoretische) relevantie, een literatuurbeschouwing en een uitwerking van de methodologie. Op deze wijze kunt u na de cursus direct aan de slag met het daadwerkelijke onderzoek en heeft u bij wijze van spreken ‘de helft van uw master thesis al op papier staan’.
U heeft het vak Voorbereiding Masterthesis Strategie gehaald wanneer uw projectvoorstel als ‘voldoende’ wordt beoordeeld. Dit projectvoorstel dient u uiterlijk 7 april 2004 in te leveren. Mocht u een onvoldoende halen dan kunt een nieuw voorstel inleveren voor 27 juni 2004 (om deel te kunnen nemen aan de Masterthesis 13 september 2004 - 19 november 2004) oftewel voor 12 november 2004 (om deel te kunnen nemen aan de Master Thesis Strategie 6 december 2004 - 25 februari 2005). Bij het schrijven van dit nieuwe voorstel krijgt u geen begeleiding. Begeleiding bij het schrijven is weer mogelijk tijdens de cursus VMT Strategie van januari 2005 tot april 2005. Zie ook actuele informatie op het Intranet van de KUN c.q. Blackboard.
Toelichting: Hoorcolleges leidend tot inschrijving voor themagroepen op basis van een onderzoeksvraag. In de hoorcolleges leert u aan welke eisen uw onderw erp, uw onderzoeksvraag en uiteindelijk de masterthesis dienen te voldoen en hoe u concreet rekening kunt houden met deze eisen bij het schrijven. Daarnaast hoort u welke themagroepen en onderwerpen er zijn, waarvoor u een eerste en tweede voorkeur kunt aangeven. Deze onderwerpen sluiten aan bij één van de kernthema’s van het tweede trimester, namelijk Concurrentie en samenwerking òf Strategische verandering òf Supply Chain Management. Aan het eind van de hoorcolleges wordt u gevraagd met een eigen onderzoeksvraag uw voorkeur aan te geven voor een van de themagroepen. Het onderwerp van uw onderzoeksvraag dient dus te liggen op het vakgebied van de specialisatie en te vallen binnen een van de gepresenteerde thema’s. De onderzoeksvraag kan afkomstig zijn van de docent(en) van de themagroepen, van een externe organisatie of van uzelf. De onderzoeksvraag dient daarnaast goed gespecificeerd en haalbaar te zijn. De themagroepen zijn klein en er wordt naar gestreefd dat de begeleider van de themagroep tevens de begeleider van de thesis zal zijn. Om organisatorische redenen is het mogelijk dat uw eerste voorkeur voor een bepaalde themagroep niet gehonoreerd kan worden, en dat u ingedeeld wordt bij de themagroep van uw tweede voorkeur. Indien u geen onderzoeksvraag inlevert, dan wel de onderzoeksvraag te laat inlevert, dan wel de onderzoeksvraag als onvoldoende wordt beoordeeld, kunt u niet doorstromen naar het tweede deel van deze cursus: de themagroepen. Themagroepen leidend tot goedgekeurd projectvoorstel Op basis van uw ingediende concept-voorstel wordt u vervolgens ingedeeld in een themagroep die begeleid wordt door een docent. U formuleert gedurende de themagroep-bijeenkomsten een definitief projectvoorstel. In de bijeenkomsten van de themagroepen presenteert u tussenversies van uw voorstel aan uw collega’s en becommentarieert u de tussenversies van uw collega’s met als doel om van elkaar te leren en zo tot betere voorstellen te komen. Indien u geen definitief projectvoorstel inlevert, dan wel het voorstel te laat inlevert, dan wel het voorstel als onvoldoende wordt beoordeeld, wordt u niet toegelaten tot de cursus ‘Master Thesis Strategie’.
Tweede trimester
Verplichte literatuur: U dient zelf de voor uw projectvoorstel relevante literatuur te zoeken en te bestuderen.
Variant Supply Chain Management
Introductie Bedrijven worden geconfronteerd met snelle technologische ontwikkelingen, mondiale concurrentie en klanten en consumenten die steeds meer eisen stellen. Hierdoor zijn bedrijven genoodzaakt de effectiviteit en efficiëntie van bedrijfsprocessen te verbeteren en de kwaliteit van hun eindproducten te verhogen. Het dwingt bedrijven onverbiddelijk te gaan focussen op een beperkt aantal, uniek van aard en moeilijk te imiteren, onderscheidende kernactiviteiten en tevens samenwerking te zoeken met andere bedrijven op de gebieden waarin men zich niet onderscheidt. Supply chain management gaat over het integreren van bedrijfsprocessen teneinde vraag en aanbod op elkaar af te stemmen en daarmee maximale klantwaarde te (Customer value maximisation) realiseren op de meest efficiënte en effectieve wijze. Het omvat het gehele voortbrengingsproces van grondstof tot de uiteindelijke klant, waarbij veelal veel onafhankelijke bedrijven zijn betrokken. Supply chain management omvat vraagstukken die betrekking hebben op: Het realiseren van maximale klantwaarde op de meest effectieve en efficiënte wijze; Het ontstaan van inter-supply chain concurrentie, ook wel internetwerk concurrentie genoemd, en creëren van supply chain concurrentievoordeel; Het managen van de productstromen en informatiestromen door de gehele supply chain, het ontwerpen en inrichten van de supply chain; Het managen van samenwerkingsrelaties binnen en tussen organisaties, o.a. a ccountmanagement; De rol van ICT binnen Supply chain management en de opkomst van E-business. Binnen de master Supply chain management wordt aan deze vraagstukken invulling gegeven door middel van drie cursussen: Supply chain management, Accountmanagement en E-business. Cursusoverzicht 1e trimester zie vakken strategie of marketing 2e trimester verplicht voor studenten uit de richting Strategie die deze variant kiezen: Supply chain management, 6 ECTS-credits Account management, 6 ECTS-credits E-business, 6 ECTS-credits Thesisvoorbereiding, 3 ECTS-credits 3e trimester Masterthesis, 18 ECTS-credits
Faculteit der Managementwetenschappen
49
Bedrijfswetenschappen
Supply chain management (in samenwerking met Marketing) Cursuscode: MMA018 Trimester: 2 Studiepunten: 6 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Vereiste voorkennis: toegelaten tot master Marketing of Strategie. Tentamenvorm: schriftelijk tentamen en werkgroepopdrachten. Het schriftelijk tentamen dient met een voldoende te worden afgesloten (minimaal een 5,6). Coördinatie: dr. ir. G.W. Ziggers Doelstellingen: Deze cursus gaat uit van een theoretische, pragmatische en integratieve benadering van Supply Chain Management. Gericht op het integreren en afstemmen van bedrijfsprocessen tussen en binnen organisaties langs de gehele voortbrengingsketen, teneinde maximale klantwaarde te genereren op meest effectieve en efficiënte wijze. Samenwerking tussen organisaties staat hierbij centraal, waarbij theoretische concepten en bevindingen uit de praktijk aan elkaar zullen worden gekoppeld.
Doelstellingen: Om de belangrijkste (vaak grootste) klanten optimaal van dienst te zijn gaan veel organisaties ov er op account management. De focus ligt hierbij op de specifieke behoeften van klanten. Diversiteit in vormen van account management is enorm, omdat specifieke behoeften verschillende vormen van coördinatie vereisen. Echter, typerend voor alle vormen van account management zijn de interfunctionele integratie en het relatiemanagement. De cursus account management introduceert studenten in de kernthema’s van account management en benadrukt de consequenties van account management voor klanten, organisatiestructuren en verkopers (account managers). Het uitgangspunt is een link te creëren tussen de theoretische concepten en de praktische toepassing van deze concepten. Toelichting: Marktgerichtheid en relatiemanagement; accountsegmentatie, -selectie en -planning; vaardigheden van account managers in verschillende relatiefases; coördinatie van een a ccount management organisatie.
Toelichting: Onderwerpen: grondslagen van SCM, customer valu e creatie, governance structuren, partnership management, marketing kanalen, performance en concurrentie, strategische groepen.
Methode: Een aantal hoorcolleges en werkcolleges (eventueel gecombineerd), waarin relatiemanagement theorieën en coördinatietheorieën worden behandeld, waarbij de focus op account management wordt gelegd. Daarnaast behandelen we onder meer korte cases en spelen een simulatiespel waarin coördinatieproblemen in account management worden belicht. Van studenten wordt een proactieve houding verwacht.
Methode: Hoorcolleges, werkgroepbijeenkomsten en een prakijkopdracht. In de werkgroepbijeenkomsten wordt de voortgang van de praktijkopdracht besproken en worden opdrachten behandeld.
Verplichte literatuur: Onder voorbehoud. McDonald, M. and B. Rogers, 1998. “Key Account Management: Learning from Supplier and Customer Perspectives”, Oxford: Butterworth and Heinnemann. Reader.
Verplichte literatuur: wordt nader bekend gemaakt.
E-Business
Account management (in samenwerking met Marketing) Cursuscode: MMA019 Trimester: 2 Studiepunten: 6 ECTS Taal: Nederlands Keuzevak: Nee Tentamenvorm: Schriftelijk tentamen, werkgroepopdrachten (Het schriftelijk tentamen dient met een voldoende te worden afgesloten, min. een 5,6) Coördinatie: dr. D.J. Dekker Vereiste voorkennis: Toegelaten tot master Marketing of Strategie Bijzonderheden: Bedoeld voor strategiestudenten, die zich specialiseren op het gebied van supply management en voor alle marketingstudenten.
willen chain
Cursuscode: MMA 020 Trimester: 2 Studiepunten: 6 ECTS Coördinatie: dr ir N.G. Migchels Taal: Nederlands Keuzevak: Nee Vereiste voorkennis: Toegelaten tot de master marketing of strategie Tentamenvorm: Schriftelijk tentamen, cases en/of opdrachten (gewogen cijfer, waarbij voor het tentamen minimaal een 5,6 dient te zijn behaald). Doelstellingen: Introductie van studenten in de kernthema’s van eBusiness. De toepassing van ICT leidt tot een herverkaveling van informatie-, goederstromen en bevoegdheden binnen een bedrijf en de supply chain. De wisselwerking met strategie en interorganisationele relaties zal een bijzonder punt van aandacht zijn. Toelichting: Onderwerpen die aan de orde zullen komen zijn onder andere, de achtergronden van de ontwikkeling van eBusiness, reorganisatie aan de hand van een business model, impact van ERP, CRM en electronic purchasing. Daarnaast is er aandacht voor de reorganisatie van markten, transacties en de ontwikkeling van marketplaces. Literatuur: wordt nog bekend gemaakt.
Faculteit der Managementwetenschappen
50
Bedrijfswetenschappen
Thesisvoorbereiding Supply Chain management Cursuscode: MST011 Trimester: 2, (12 januari 2004 - 9 april 2004) Studiepunten: 3 ECTS-credits Taal: Nederlands, in overleg Engels Keuzevak: nee Tentamenvorm: voorstel afstudeerproject Coördinatie: dr. G.W. Ziggers en dr. B. Hilleb rand Vereiste voorkennis: bezig met tweede trimester Strategie of Marketing Doelstellingen: De cursus Voorbereiding Masterthesis Strategie beoogt voor te bereiden op het uitvoeren van een onderzoek dat leidt tot een deugdelijke masterthesis. Aangezien de tijd die staat voor het doen van het onderzoek en het schrijven van de thesis beperkt is, is het noodzakelijk een vliegende start te maken, dat wil zeggen: er moet een goed plan klaarliggen op het moment dat de masterthesis start. Het doel van deze cursu s is dan ook om u te helpen bij het opstellen van een uitgebreid projectvoorstel dat zal dienen voor het uitvoeren van het onderzoek voor de masterthesis. Het projectvoorstel dient te bestaan uit een goed gespecificeerde vraagstelling, een argumentatie inzake de (praktische en theoretische) relevantie, een literatuurbeschouwing en een uitwerking van de methodologie. Op deze wijze kunt u na de cursus direct aan de slag met het daadwerkelijke onderzoek en heeft u bij wijze van spreken ‘de helft van uw master thesis al op papier staan’. Toelichting: Hoorcolleges leidend tot inschrijving voor themagroepen op basis van een onderzoeksvraag. In de hoorcolleges leert u aan welke eisen uw onderwerp, uw onderzoeksvraag en uiteindelijk de masterthesis dienen te voldoen en hoe u concreet rekening kunt houden met deze eisen bij het schrijven. Daarnaast hoort u welke themagroepen en onderwerpen er zijn, waarvoor u een eerste en tweede voorkeur kunt aangeven. Deze onderwerpen sluiten aan bij één van de kernthema’s van het tweede trimester, namelijk Concurrentie en samenwerking òf Strategische verandering òf Supply Chain Management. Aan het eind van de hoorcolleges wordt u gevraagd met een eigen onderzoeksvraag uw voorkeur aan te geven voor een van de themagroepen. Het onderwerp van uw onderzoeksvraag dient dus te liggen op het vakgebied van de specialisatie en te vallen binnen een van de gepresenteerde thema’s. De onderzoeksvraag kan afkomstig zijn van de docent(en) van de themagroepen, van een externe organisatie of van uzelf. De onderzoeksvraag dient daarnaast goed gespecificeerd en haalbaar te zijn. De themagroepen zijn klein en er wordt naar gestreefd dat de begeleider van de themagroep tevens de begeleider van de thesis zal zijn. Om organisatorische redenen is het mogelijk dat uw eerste voorkeur voor een bepaalde themagroep niet gehonoreerd kan worden, en dat u ingedeeld wordt bij de themagroep van uw tweede voorkeur. Indien u geen onderzoeksvraag inlevert, dan wel de onderzoeksvraag te laat inlevert, dan wel de onderzoeksvraag als onvoldoende wordt beoordeeld, kunt u niet doorstromen naar het tweede deel van deze cursus: de themagroepen. Themagroepen leidend tot goedgekeurd projectvoorstel
Faculteit der Managementwetenschappen
Op basis van uw ingediende concept-voorstel wordt u vervolgens ingedeeld in een themagroep die begeleid wordt door een docent. U formuleert gedurende de themagroep-bijeenkomsten een definitief projectvoorstel. In de bijeenkomsten van de themagroepen presenteert u tussenversies van uw voorstel aan uw collega’s en becommentarieert u de tussenversies van uw collega’s met als doel om van elkaar te leren en zo tot betere voorstellen te komen. Indien u geen definitief projectvoorstel inlevert, dan wel het voorstel te laat inlevert, dan wel het voorstel als onvoldoende wordt beoordeeld, wordt u niet toegelaten tot de cursus ‘Master Thesis Strategie’. U heeft het vak Voorbereiding Masterthesis Strategie gehaald wanneer uw projectvoorstel als ‘voldoende’ wordt beoordeeld. Dit projectvoorstel dient u uiterlijk 7 april 2004 in te leveren. Mocht u een onvoldoende halen dan kunt een nieuw voorstel inleveren voor 27 juni 2004 (om deel te kunnen nemen aan de Masterthesis 13 september 2004 - 19 november 2004) oftewel voor 12 november 2004 (om deel te kunnen nemen aan de Master Thesis Strategie 6 december 2004 - 25 februari 2005). Bij het schrijven van dit nieuwe voorstel krijgt u geen begeleiding. Begeleiding bij het schrijven is weer mogelijk tijdens de cursus VMT Strategie van januari 2005 tot april 2005. Zie ook actuele informatie op het Intranet van de KUN c.q. Blackboard. Verplichte literatuur: U dient zelf de voor uw projectvoorstel relevante literatuur te zoeken en te bestuderen.
Masterthesis Strategische kernthema’s en Supply Chain Management Cursuscode: MTHST1 en MTHST2 Trimester: 3. De student kan kiezen uit drie startdata: 19 april 2004, 13 september 2004 of 6 december 2004. Bij elke startdatum hoort een vaste einddatum, waarop de thesis moet worden ingeleverd. Dit zijn respectievelijk: 28 juni 2004, 22 november 2004 en 21 februari 2005. Studiepunten: 18 ECTS-credits Taal: Nederlands (tenzij anders overeengekomen) Keuzevak: nee Tentamenvorm: thesis plus mondelinge verdediging Coördinatie: dr. A. van Deemen en drs. I. Schrijver (voor de variant Strategische Kernthema's), dr. G.W. Ziggers (voor de variant Supply Chain Management). Vereiste voorkennis: Er wordt vanuit gegaan dat de student zijn bachelor heeft gehaald alsmede alle vakken uit het eerste semester van de Masters. De cursus VMT moet in ieder geval gehaald zijn. Met elke student afzonderlijk wordt bekeken of voldoende voorkennis aanwezig is om zinvol met de masterthesis te kunnen starten. Als dat naar het oordeel van de docent niet het geval is, wordt dringend aangeraden een periode later te beginnen. Doelstellingen: de thesis is het sluitstuk van de master en dient gezien te worden als een proeve van bekwaamheid in het kritisch en analytisch denken over strategische problemen. Een masterthesis kan dus niet een voorgeprogrammeerde invuloefening zijn. Integendeel, het dient te getuigen van het feit dat de student begrepen heeft dat strategie niet een kwestie is van het routinematig toepassen van strategische instrumenten of methoden: de bestaande strategische concepten, theorieën en instrumenten zijn niet allemaal even valide en bruikbaar in elke situatie. De thesis moet het bewijs zijn dat men niet alleen kennis heeft van de theorie en instrumenten op het gebied van strategie, maar dat men deze ook op een verantwoorde wijze weet te gebruiken.
51
Bedrijfswetenschappen Een masterthesis heeft de vorm van een paper van maximaal 40 pagina’s en wordt bij voorkeur individueel geschreven. Het onderwerp van de Masterthesis Strategie is voorbereid en uitgewerkt tijdens de cursus Voorbereiding Masterthesis Strategie en voldoet aan de daar omschreven eisen. Toelichting: in de thesis en door middel van de verdediging dient de student te laten zien dat hij de volgende vaardigheden heeft verworven: Cognitieve vaardigheden: het genereren en toepassen van kennis door theoretische invalshoeken en de praktijk met elkaar te confronteren. Dit leidt tot versterking van de theoretische inzichten en/of verheldering van de praktijk. Professionele academische onderzoeksvaardigheden: het kritisch en zelfstandig toepassen van wetenschappelijke onderzoeksmethoden. Communicatieve vaardigh eden: het schriftelijk en mondeling communiceren van de achtergronden, opzet, resultaten en implicaties van het onderzoek. Beroepsspecifieke vaardigheden: voldoen aan de eisen en verwachtingen die uw toekomstige beroepsuitoefening met zich meebrengen, inclusief het kritisch bezien van het eigen functioneren.
Faculteit der Managementwetenschappen
Werkwijze: Bij aanvang van het project krijgt de student een begeleider toegewezen. De student verricht de werkzaamheden zelfstandig, en bespreekt de voortgang met de begeleider. De resultaten worden neergelegd in een wetenschappelijk paper van maximaal 40 pagina's. Het thesisproject is geen stage (in de zin van het opdoen van werkervaring bij een organisatie). Er wordt geen begeleiding geboden aan studenten die voorafgaand aan of na hun masterthesis stage lopen bij een bedrijf of instelling. Het is uiteraard wel mogelijk om naar aanleiding van een opdracht bij een bepaald bedrijf of een bepaalde organisatie een vraagstelling te onderzoeken en de thesis vorm te geven, en bij (of mede in opdracht van) die organisatie onderzoek te doen. Het is verstandig bij de planning rekening te houden met de aanvangs- en einddata van het masterthesis traject. Verplichte literatuur: de student dient zelf de voor de masterthesis relevante literatuur te zoeken en te bestuderen. Verdediging en beoordeling: Het cijfer voor de masterthesis wordt vastgesteld op basis van de thesis zelf en de mondelinge verdediging van de thesis. Als de thesis door de begeleider als voldoende beoordeeld wordt, kan de presentatie en verdediging plaatsvinden. Indien de thesis als onvoldoende beoordeeld wordt, kan de begeleiding beëindigd worden en dient de student op eigen kracht de thesis tot een goed einde te brengen. Een meer gedetailleerde versie van de regelingen rond de masterthesis wordt gepubliceerd in oktober 2004.
52
Bedrijfswetenschappen
Masterspecialisatie Analyse, ontwerp en verandering van arbeidsorganisaties Profiel
Eindtermen
Inrichting van arbeidsorganisaties Ondernemingen zoeken, als reactie op veranderingen in hun omgeving, naar nieuwe vormen van samenwerking en concurrentie binnen en tussen organisaties. Deze zoektocht moet een antwoord leveren op wat wel de crisis van achtereenvolgens de bureaucratische onderneming, de bureaucratische arbeidsorganisatie en de bureaucratische arbeidsrelatie genoemd wordt. Er is met andere woorden een herstructureringsproces aan de gang, dat langs drie lijnen verloopt. In de master Analyse, Ontwerp en Verandering van arbeidsorganisaties staat de tweede lijn, het vraagstuk van de inrichting van arbeidsorganisaties, centraal, zonder overigens de samenhang hiervan met concernstructuren enerzijds en arbeidsrelaties en –verhoudingen anderzijds uit het oog te verliezen.
Een competentie of vaardigheid is (net als intelligentie) datgene wat iemand in staat stelt tot een competente of vaardige (of intelligente) handeling. Competenties kunnen daarom het beste beschreven worden in termen van de handelingen waarvoor het competenties zijn. Toegepast op de master AOV betekent dit dat je leert adviseren (a dviesvaardigheden) en dat je leert onderzoeken (onderzoekscompetenties). Zowel in je advies- als in je onderzoekswerk maak je gebruik van begrippen, conceptuele kaders en theorieën. Daarvoor heb je conceptueel-theoretische vaardigheden nodig. Daarnaast kun je nog algemene vaardigheden onderscheiden zoals reflectieve vaardigheden (je past dan geen begrippen, theorieën en methoden toe, maar bestudeert ze, bijvoorbeeld door ze te vergelijken), communicatieve vaardigheden (voor bijvoorbeeld mondelinge en schriftelijke presentaties) en samenwerkingsvaardigheden.
Bureaucratische onderneming De eerste lijn is die van de crisis van de grote bureaucratische onderneming, van die 'olifant die zou moeten leren dansen.' Velen hebben het einde ervan voorspeld, omdat deze bureaucratische molochen niet over de vereiste flexibiliteit en het vereiste innovatieve vermogen zouden beschikken dat door veranderde globale - markten gevraagd wordt. Die voorspelling is niet uitgekomen. Er heeft weliswaar een proces van deïntegratie plaats gevonden, maar dit is gepaard gegaan met nieuwe structuren die onder de noemer van interne en externe netwerkstructuren bediscussieerd worden. Netwerken worden gekenmerkt door de combinatie van markt (ruil) en organisatie (samenwerken) als coördinatie mechanismen. In interne of organisatie netwerken worden marktachtige elementen in de organisatie ingebracht en in externe of marktnetwerken worden organisatieachtige elementen in markten ingebracht. Bureaucratische arbeidsorganisatie De tweede lijn is die van de crisis van de bureaucratische arbeidsorganisatie, dat wil zeggen, van de wijze waarop in bedrijven het werk of het arbeidsproces is georganiseerd. Velen hebben het einde van de tayloristische arbeidsorganisatie voorspeld. Daarvoor in de plaats zouden 'nieuwe productieconcepten' (Kern en Schuman), flexibele specialisatie (Piore en Sabel) of gediversifieerde kwaliteitsproductie (Sorge en Streeck) komen. Organiseren rond ‘flows’ (Lean Production), rond processen (Business Process Reengineering) en rond stromen (Moderne Sociotechniek) vormen het gemeenschappelijke, maar op verschillende wijze uitgewerkte uitgangspunt van dergelijke nieuwe productieconcepten. Empirisch gesproken heerst hier echter grote onoverzichtelijkheid. Bedrijfskundig gesproken is hier sprake van een veelheid van benaderingen die ons proberen te vertellen hoe we arbeidsorganisatorische structuren moeten herontwerpen en welke veranderingskundige interventiestrategieën we daarbij kunnen gebruiken. Bureaucratische arbeidsrelatie De derde lijn tenslotte is die van de crisis van de bureaucratische arbeidsrelatie. Steeds meer ondernemingen willen de arbeidsrelatie tot een variabel onderdeel van hun ondernemingsstrategie maken. Dat heeft geleid tot interne en externe vormen van flexibilisering van de arbeidsrelatie die als zodanig niet goed stroken met het la nge termijn samenwerkingskarakter van organisaties.
Faculteit der Managementwetenschappen
Toelatingseisen Universitaire Bachelor Studenten met een afgeronde bacheloropleiding in de Bedrijfswetenschappen kunnen direct in de masterspecialisatie AOV instromen. Studenten met een ander univeristair bachelorsdiploma kunnen het beste contact opnemen met de studieadivseur. Voor vragen over toelatingseisen voor universitaire Bachelors kun je terecht bij drs. Nol Vermeulen (
[email protected]), studieadviseur van de Master Bedrijfswetenschappen, kamer TvA 1.1.30, telefoonnummer 024 - 361 30 68. HBO Bachelor Studenten met een aansluitende afgeronde 4-jarige HBObacheloropleiding (240 ECTS-credits) kunnen instromen in het overbruggingsjaar voor de masterspecialisatie AOV. Ná het succesvol afronden van dit overbruggingsjaar word je toegelaten tot de Master Bedrijfswetenschappen, specialisatie AOV. Vereiste HBO-vooropleiding voor het overbruggingsjaar en de masterspecialisatie AOV: Hogere Hotelschool HTS-bedrijfskunde HEAO -bedrijfseconomie P&A P&O AMA HAS -BK HEAO -LE HBO-logistiek HEAO -MER Indien jouw HBO -bacheloropleiding hier niet vermeld staat, dien je in te stromen in het driejarige programma. Heb je wel een verwante HBO -bacheloropleiding maar staat deze hierboven niet vermeld, neem dan contact op met Remke Friesen, studieadviseur voor HBO-instromers:
[email protected], kamer TvA 1.2.30, telefoonnummer 024 - 361 18 34. Ook voor overige vragen over toelatingseisen kun je bij haar terecht.
53
Bedrijfswetenschappen
Hoofdlijnen curriculum In het onderwijs wordt de interventie- en onderzoekspraktijk van de docenten zoveel mogelijk geïntegreerd. Grootschalige en kleinschalige werkvormen wisselen elkaar af waarbij de zelfstandigheid van de student wordt gestimuleerd door het veelvuldig werken met opdrachten.
1
De verschillende benaderingen worden opgevat als gids die je helpen de weg te vinden in het landschap van organisatieverandering in plaats van aan te leren routines die je mechanisch kunt toepassen en die vanzelf leiden tot eenduidige oplossingen.
Trimester
Naam Cursus
ECTS
1e
Analyse en ontwerp van organisaties I Analyse en verandering van organisaties I Interventiemethodologie Organisatietheorie Human Resource Mobilization and Management
4 4 5 4 4
2e
Analyse en ontwerp van organisaties II Analyse en verandering van organisaties II Methodologie van Organisatie onderzoek Technologie, innovatie en organisatie Capita selecta / Scriptiegroepen
4 4 5 4 4
3e
Masterthesis1 Analyse, ontwerp en verandering van arbeidsorganisaties
18
Zie ook trimester 2: Capita Selecta / Scriptiegroepen
Cursusoverzicht 1e trimester (21 ECTS-credits) Analyse en ontwerp van organisaties I Analyse en verandering van organisaties I Interventie Methodologie Organisatietheorie Human Resource Management 2e trimester (21 ECTS-credits) Analyse en ontwerp van organisaties II Analyse en verandering van organisaties II Methodologie II Technologie, innovatie en organisatie Capita selecta/scriptiegroepen 3e trimester (18 ECTS-credits) Masterthesis Het afstudeeronderzoek kan een theoretisch of empirisch onderzoeksproject zijn dat aansluit bij lopend onderzoek van de AOV-docenten. Het afstudeeronderzoek kan ook in de vorm van een praktijkonderzoek bij een bedrijf plaatsvinden.
Doelstellingen: Inhoudelijk begrip over hoe een organisatie-inrichting valt te analyseren en te (her)ontwerpen; Vermogen tot kritische reflectie op eigen en andermans aanpak van een organisatie-inrichtingsvraagstuk; Vermogen tot kritische doordenking van voorwaarden voor en consequenties van een herontwerp van de organisatie-inrichting. Toelichting: Met behulp van hoorcolleges (in samenwerking met Analyse en Verandering I) en verschillende teksten kunnen studenten zich de hoofdlijnen van het vakgebied organisatie-ontwerp eigen maken. Belangrijke onderwerpen zijn hier: ontwerp van structuur van arbeidsverdeling, het managen van Human Resources, structurering van de organisatieverandering, organisatie van creatieve non-lineaire processen, informatiestructuren en -systemen, teams en organisatie-inrichting.
Cursusbeschrijving
Verplichte literatuur: D. Nadler & M. Tushman (1997), Competing by design. Oxford: Oxford University Press Delen uit M. Beer & N. Nohria (2000), Breaking the code of change. Boston, Mas: Harvard Business School Press. Literatuursyllabus (incl. eventueel nog uit te reiken teksten)
Analyse en ontwerp van organisaties I
Analyse en verandering van organisaties I
Cursuscode: MAOV001 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: literatuurtentamen Coördinatie: dr. Ben Fruytier Vereiste voorkennis: zie instroomeisen master AOV
Cursuscode: MAOV002 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: Gesloten boek, literatuurtentamen Coördinatie: dr. C. Teelken & drs. M. Dubbeldam Vereiste voorkennis: zie instroomeisen AOV
Faculteit der Managementwetenschappen
54
Bedrijfswetenschappen Doelstellingen: Inzicht op hoofdlijnen van de belangrijkste methoden, modellen en instrumenten van organisatiediagnose, organisatieontwerp en - verandering. Inzicht in de theorieën, concepten en benaderingen voor het realiseren van verandering in organisatie. Het kunnen plaatsen van recente ontwikkelingen in reeds bestaande stromingen van organisatieverandering. Toelichting: Met behulp van hoorcolleges (in samenwerking met Analyse en Ontwerp I) en verschillende teksten kunnen studenten zich de hoofdlijnen van het vakgebied organisatieverandering eigen maken, waarmee ze zich kunnen voorbereiden op een literatuurtentamen. Belangrijke onderwerpen zijn hier: organisatieontwerp versus organisatieontwikkeling, organisatiecultuurverandering, managementmodes, lerende organisaties, het ‘competentie’denken en de verschillende vera nderbenaderingen en –strategieën. Verplichte literatuur: Delen uit M. Beer & N. Nohria (2000), Breaking the code of change. Boston, Mas: Harvard Buseiness School Press. Boonstra, J.J. (2000) Lopen over water, oratie. Vossius Pers: Universiteit van Amsterdam, FMG. Literatuursyllabus.
Interventiemethodologie Cursuscode: MAOV010 Trimester: 1 Studiepunten: 5 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen plus opdrachten Coördinatie: dr. J. Achterbergh Vereiste voorkennis: zie instroomeisen AOV Doelstellingen en toelichting: In het vak Interventiemethodologie wordt een inleiding gegeven in de diverse aspecten die bij het veranderen van de structuur van organisaties aan de orde zijn en in de samenhang tussen deze aspecten. Hierbij vormt de gedachte dat een structuurinterventie een gerichte ingreep is in de verdeling van het werk van een organisatie het uitgangspunt. Bij een dergelijke ingreep zijn van essentieel belang: communicatieprocessen en processen van betekenisgeving; activiteiten als diagnose, ontwerp, verandering, en evaluatie; technieken die deze processen en activiteiten ondersteunen; Om deze reden wordt in het vak aandacht besteed aan: veranderkundige aspecten van structuurinterventies; ontwerpkundige aspecten van structuurinterventies; technieken om structuurinterventies vorm te geven. Voorts biedt het vak Interventiemethodologie een denkkader om deze aspecten in hun samenhang te plaatsen en beslissingen bij het vormgeven van de interventie te ondersteunen. Cursisten verwerven de volgende competenties: het benoemen en onderscheiden van relevante aspecten van structuurinterventies; het leggen van verbanden tussen deze a specten; het classificeren van technieken ten behoeve van structuurinterventies in termen van de relevante aspecten; het beargumenteerd selecteren van technieken ten behoeve van structuurinterventies tegen de achtergrond van de eigen aard, fase, en doelen van de interventie. Literatuur: syllabus Interventiemethodologie Faculteit der Managementwetenschappen
additionele literatuur wordt nog bekend gemaakt
Organisatietheorie Cursuscode: MAOV004 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: literatuurtentamen plus werkstuk Coördinatie: Vereiste voorkennis: zie instroomeisen AOV Doelstellingen: Het leren plaatsen van organisatietheoretisch kader.
interventies
in
een
Toelichting: Problemen van ontwerp - en veranderingskundige interventies zijn onlosmakelijk verbonden met de eigen aard van organisaties, dat wil zeggen, met het feit dat in organisaties geïntervenieerd wordt en bijvoorbeeld niet in gezinnen. De eigen aard van organisaties wordt in de organisatietheorie belicht vanuit een combinatie van sociologische, psychologische en economische perspectieven. Literatuur: H. Simon (1997), Admijnistrative Behavior. Fourth Edition (!). New York: The Free Press Reader
Human Resource Mobilization and management Cursuscode: MAOV011 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Coördinatie: dr. JHP.Christis Vereiste voorkennis: Human resource management, Arbeidsmarkt en arbeidsverhoudingen (bachelor) Doelstellingen: De student kan aangeven welke kenmerken van het Strategisch personeelsmanagement terug komen in de theorieën over Human resource management, zoals ‘committment’ en ‘arbeidsrelatie’. De student kan artikelen over Strategisch personeelsmanagement interpreteren en formuleren in de vorm van kenmerken, zoals ‘visie op de verantwoordelijkheid van de werknemer’ en ‘instrumenten voor Human resource management’. De student kan na afloop van de cursus aangeven welke ontwikkelingen hebben plaats gevonden in het Human resource management. De student kan aangeven hoe bedrijfswetenschappelijke problemen, zoals kwaliteitsverlies, demotivatie of verlaging van productiviteit, binnen een organisatie aangepakt kunnen worden met de inzichten die de concepten van het Human resource management bieden. De student kan (facetten van) de thema’s uit SPM problematiseren en aangeven welke oplossingsmogelijkheden er voortkomen uit de theorieën van het Human resource management’. Daarbij kan de student een goede afgebakende synthese maken tussen het vraagstuk en de theorie aan de hand van een duidelijke doel- en vraagstelling, kan aan de hand van de kenmerken van deze en andere theorieën beargumenteren welke invalshoek deze oplossing heeft en kan in duidelijk en proper Nederlands formuleren. 55
Bedrijfswetenschappen Verplichte literatuur: Boxall, Peter & John Purcell (2003) Strategy and Human Resource Management, Palgrave, ISBN 0-333-77820-0 Kluytmans, F. (1999) Arbeidsrelaties tussen schijn en werkelijkheid
Analyse en ontwerp van organisaties II Cursuscode: MAOV005 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: werkstuk in samenwerking met Analyse en Verandering II Coördinatie: dr. Marc Peeters Vereiste voorkennis: Analyse en Ontwerp I Doelstellingen: Vermogen om een concreet (beschreven) organisatie-inrichtingsvraagstuk en de verschillende aspecten ervan samenhangend aan te pakken en op te lossen; Vertrouwd raken met het contingente aspect van ontwerpen (er zijn vele oplossingen denkbaar) en in staat zijn om op basis van een analyse relevante ontwerp -ideeën te genereren en hieruit op verantwoorde wijze de meest aantrekkelijke te selecteren Toelichting: Het programma bevat werkcolleges waarin actoren uit de praktijk van Analyse en Ontwerp een hoofdrol spelen. Studenten krijgen de opdracht deze bijeenkomsten mede vorm te geven. (Nadere informatie hierover volgt op Intranet). In dit tweede deel van het vak Analyse en Ontwerp moeten studenten, in samenhang met Analyse en Verandering II een werkstuk schrijven over een relevant onderwerp binnen dit vakgebied. Dit werkstuk zal door twee docenten worden beoordeeld, waarbij vanuit Analyse en Ontwerp specifiek op het ontwerpkundig perspectief zal worden gelet. Verplichte literatuur: Zie cursus Analyse en Ontwerp I Handleiding werkstuk
Analyse en verandering van organisaties II Cursuscode: MAOV006 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: Werkstuk in samenwerking met Analyse en Ontwerp II Coördinatie: dr. C. Teelken & drs. M. Dubbeldam Vereiste voorkennis: Analyse en verandering van organisaties Doelstellingen: Het ontwikkelen van een onderbouwde visie met betrekking tot een bepaald thema binnen het vakgebied organisatieverandering. Deze visie wordt gepresenteerd in de vorm van het schrijven van een wetenschappelijk artikel.
Faculteit der Managementwetenschappen
Toelichting: In dit tweede deel van het vak Analyse en Verandering moeten studenten, in samenhang met Analyse en Ontwerp II, een werkstuk schrijven over een relevant onderwerp binnen dit vakgebied. Dit werkstuk zal door twee docenten worden beoordeeld, waarbij vanuit Analyse en Verandering specifiek zal worden gelet op het veranderingsperspectief. Verplichte literatuur: Handleiding werkstuk
Methoden van organisatieonderzoek Cursuscode: MAOV007 Trimester: 2 Studiepunten: 5 ECTS-credits) Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: tentamen plus werkstuk afstudeerproject) Coördinatie: prof.dr J.A.C.M. Doorewaard Vereiste voorkennis: Interventiemethodologie
(ontwerp
Doelstellingen: Studenten verdiepend inzicht te geven in de strategieën, methoden en technieken van bedrijfswetenschappelijk onderzoek op het terrein van analyse, ontwerp en verandering. Studenten te leren te reflecteren op de methodologische uitgangspunten van bedrijfswetenschappelijk onderzoek. Toelichting: Het doel van Methoden van organisatieonderzoek is de cursisten verdieping te geven van de bedrijfswetenschappelijke methodologie. Daarbij gaat het er niet alleen om dat de cursisten (opnieuw) kennismaken met de strategieën van bedrijfswetenschappelijk onderzoek (quasiexperimenteel onderzoek, survey, case study, desk research), de wijze van dataverzameling (bronnen, ondervraging enquête observatie inhoudsanalyse), kwalitatieve en kwantitatieve data-analyse en wetenschappelijke rapportage (betrouwbaarheid, interne en externe geldigheid). Het is ook van belang om studenten te laten reflecteren op de uitgangspunten van onderzoek (wat is waarnemen, de positie van de onderzoeker, de implicaties van onderzoek). Literatuur: Phil Johnson and Joanne Duberley (20002), Understanding management research: an introduction to epistemology London: SAGE. ISBN: 0-7619-6917-9
Technologie, Innovatie en Organisatie Cursuscode: MAOV008 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk en/of opdracht(-en) Coördinatie: ir.L.J. Lekkerkerk Vereiste voorkennis: Kennis uit met name BA-3.2 of HBO-2 over innovatie wordt bekend verondersteld. Kennisdoelstellingen: breed overzicht bieden van literatuur over management van innovatie dieper ingaan op de mogelijkheden om op technische innovatieprocessen invloed uit te oefenen om mogelijkheden voor betere structuur en kwaliteit van de arbeid te verschaffen. Door middel van hooren werkcolleges, opdrachten en zelfstudie zal de rol van technologie bij organisatieontwerp en reorganiseren worden verduidelijkt. Daarnaast wordt ingegaan op de organisatie van innovatieprocessen 56
Bedrijfswetenschappen en de wijze waarop structuurontwerpers invloed kunnen uitoefenen op technologiesche innovatieprojecten. Literatuur; nog nader te bepalen artikelen en/of een boek
Capita selecta / Scriptiegroepen Cursuscode: MAOV012 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: Werkstuk Coördinatie: dr. C. Teelken Vereiste voorkennis: Bachelor, Methoden organisatieverandering, vakken eerste trimester AOV.
van
Cursusbeschrijving: In dit vak bereiden de studenten zich inhoudelijk voor op het schrijven van de Master thesis. Voor deze thesis staan 18 ECTS-credits. Gezien de geringe tijd die beschikbaar is voor het feitelijke afstuderen is het belangrijk dat studenten hun tijd zo goed mogelijk gebruiken, door bijvoorbeeld al delen van de theoretische, methodologische en conceptuele hoofdstukken te schrijven, zodat ze na afloop van de scriptiegroepen zo snel mogelijk met het echte afstuderen kunnen beginnen. De studenten hebben of al eens een academische Bachelor thesis geschreven, of ze zijn op HBO -niveau afgestudeerd. Het streven is dat mogelijk, maar niet noodzakelijk de scriptiegroepdocenten ook de afstudeerbegeleider van de studenten worden. Studenten kunnen zowel theoretisch als praktijkgericht afstuderen, het tweede heeft echter nog steeds de voorkeur. Theoretisch afstuderen is eigenlijk alleen bedoeld voor studenten die al veel praktijkervaring hebben of zich specifiek interesseren voor een verdere carrière in academische onderzoek en moet geen gemakkelijke oplossing worden voor de studenten met een minder snelle studievoortgang of bij gebrek aan een stageplaats. Daar waar afstudeerders bijdragen aan het (promotie) onderzoek van de desbetreffende docent/onderzoeker is het zaak er op te letten dat een empirisch of praktijkgericht onderzoek mogelijk blijft. Doelstellingen: 1. Voorbereiden van de studenten op de te schrijven Master thesis. Het gaat daarbij om het verwerven van zowel inhoudelijke, methodologische als praktische kennis en vaardigheden op basis waarvan de studenten de thesis met succes kunnen voltooien. 2. Verdieping op een bepaald kennisgebied binnen AOV, afhankelijk van het thema van de gekozen scriptiegroep. Vereisten (output) Aanwezigheid en actieve inbreng tijdens de colleges. Indiv iduele paper (kan bestaan uit hoofdstukken uit de scriptie, een inleidend hoofdstuk, een theoretisch kader en een methodologische hoofdstuk, het laatste in samenhang met het vak Methodologie II). Eindtermen (input inclusief Methoden cursus): Een afstudeervoorstel, dat bestaat uit een onderzoeksopzet (doel- & vraagstellingen, conceptueel kader), een methodologisch en een theoretisch kader. Beoordeling: de scriptiegroepen worden beoordeeld met een voldoende of onvoldoende (en dus niet met een cijfer). Een onvoldoende betekent dat de student (nog) niet met het afstuderen mag beginnen.
Faculteit der Managementwetenschappen
Literatuur (suggesties): Methodologische literatuur: voortbouwend op Doorewaard & Verschuren (hebben ze al gehad), verder bijvoorbeeld: De Leeuw, A.C.J. (1990), Een boekje over bedrijfskundige methodologie, management van onderzoek. Van Gorcum, Assen/Maastricht. 180 p. Een compact, praktijkgericht boek over het hoe en waarom van bedrijfskundig onderzoek, het formuleren van vraagstellingen, aanpak van onderzoek, managen van onderzoek. Sluit af met een globale checklist. Van der Zwaan, A.H. (1990), Organisatie-onderzoek, Leerboek voor de praktijk: het ontwerpen van onderzoek in organisaties. Van Gorcum, Assen/Maastricht. 165 p. Dit boek richt zich vooral op de methoden van organisatie-onderzoek en het onderzoeksproces. Er wordt uitgelegd wat academisch onderzoek nu eigenlijk is, maar interessanter zijn de verschillende onderzoeksmethoden, zoals het expiriment, de gevalsstudie, vergelijkend en actie-onderzoek. Jonker, J.J. & Pennings, B. (2000) De kern van de methodologie. Van Gorcum, Assen, 105 p. Compact boek, waarin aan studenten wordt uitgelegd wat methodologie is en op welke wijze ze hun afstudeeronderzoek kunnen aanpakken. Het boek gaat specifiek in op het onderscheid tussen kwantitatieve en kwalitatieve methoden van onderzoek en bevat een thesaurus en een checklist met beoordelingscriteria voor een scriptie. Bruikbaar is ook het laatste hoofdstuk waarin een vragenlijst wordt weergegeven die het mogelijk maakt het onderzoek kritisch tegen het licht te houden. Brewerton, Paul & Millwards, Lynne (2001) Organisational Research Methodology, Sage Publications. 202 p. Helder geschreven, praktijkgericht boek. Gaat vooral specifiek over het doen van afstudeeronderzoek op universitair niveau. Richt zich direct op de afstudeerder zelf. Geeft interessante voorbeelden en gaat ook deels in op de practische aspecten van het afstuderen, zoals het onderhouden van de relatie met je begeleider. Behandelt per hoofdstukken de verschillende stappen in het afstudeertraject. Kempen, P.M. & Keizer, J.A. (2000) Advieskunde voor praktijkstages, organisatieverandering als leerproces. Wolters-Noordhoff, 239 p. Presenteert een tien stappenplan, waarin stap voor stap de verschillende activiteiten van een organisatieadviestraject aan de orde komen. Toegankelijk geschreven en zeer praktisch, met veel praktijkvoorbeelden. Lijkt me ook geschikt voor HBO -scripties. Segers, J.H.G. (1983) Methoden voor de sociale wetenschappen, Van Gorcum, Assen. (in de toekomst lijkt me het wel zaak hierover overeenkomst te bereiken, ook in samenwerking met Methodologie II). Inhoudelijke literatuur: Verschilt per vak (een bepaalde minimum hoeveelheid lijkt me zinvol, bijv. plm 150 p.).
Masterthesis Analyse, ontwerp en verandering van arbeidsorganisaties Cursuscode: MTHAOV Trimester: 3 Studiepunten: 18 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Coördinatie: ir. L.J. Lekkerkerk Vereiste voorkennis: -
57
Bedrijfswetenschappen Doelstellingen: Het schrijven van een thesis, gebaseerd op een wetenschappelijk verantwoord afstudeeronderzoek. Dat onderzoek kan de vorm van een praktijkonderzoek bij een organisatie zijn.
Faculteit der Managementwetenschappen
Toelichting: Om studenten zo goed mogelijk op hun afstudeeronderzoek voor te bereiden hanteert de master AOV de volgende werkwijze. In het eerste trimester oriënteren studenten zich in tutorgroepen en onder begeleiding van een docent op het thema dat ze willen gaan onderzoeken. In het tweede trimester worden studenten met gelijksoortige thema’s bij elkaar geplaatst in Scriptiegroepen. Daarin werken ze inhoudelijk verder aan het thema, hetgeen moet uitmonden in een verantwoord conceptueel model van hun onderzoek. In datzelfde trimester werken ze in het vak Methodologie aan het uitwerken van hun onderzoeksontwerp. In het derde trimester kan dan direct met het onderzoek zelf gestart worden.
58
Bedrijfswetenschappen
Masterspecialisatie Strategisch Personeelsmanagement (SPM) Profiel De afgelopen decennia heeft zich zowel in de praktijk als in de theorie van het management van personeel en organisatie een grote omwenteling voltrokken. Zo heet personeelsbeleid nu strategisch human resource management, is training en opleiding onderdeel van kennismanagement geworden in het streven naar een lerende organisatie en is werving-, selectie- en loopbaanbeleid geïntegreerd binnen zogeheten stroommanagement in het vergroten van de 'employability' van medewerkers. Veel personeelsafdelingen tooien zich met het etiket 'human resources' en zijn personeelschefs de managers van human talent geworden. Nieuwe instrumenten op het gebied van beloning, beoordeling, motivatie, prestatiesturing, projectmanagement, stimuleren van veranderingsbereidheid zijn ontwikkeld, terwijl ook de organisatie van het werk in veel bedrijven ingrijpend is veranderd. Hoe men al deze veranderingen ook zou willen typeren, één ding is zeker: het beleidsgebied Personeel en Organisatie heeft een enorme opwaardering ondergaan. Van een reactief en strategisch ondergeschoven beleidsgebied is het management van personeel en organisatie opgeklommen naar de status van kritieke succesfactor. Personeelsmanagement is uitgegroeid tot een van de belangrijkste strategische beleidsgebieden in moderne arbeid sorganisaties.
Eindtermen Het algemene doel van de master is het opleiden van studenten die in staat zijn vraagstukken van personeel en organisatie wetenschappelijk te analyseren en deze op strategisch niveau in een organisatie kunnen doordenken. Concreet betekent dit dat het masterprogramma de volgende doelstellingen kent: de studenten vertrouwd maken met de belangrijkste concepten en theorieën op het gebied van strategische personeelsmanagement. studenten inzicht verschaffen in moderne management- en adviespraktijken op het gebied van strategisch personeelsmanagement. studenten vaardigheden te laten ontwikkelen voor zelfstandig onafhankelijk onderzoek op het gebied van strategisch personeelsmanagement. de studenten te stimuleren tot een kritische houding ten aanzien van onderzoek en management- en adviespraktijken op het gebied van strategisch personeelsmanagement.
Toelatingseisen Universitaire Bachelor Studenten met een afgeronde bacheloropleiding in de Bedrijfswetenschappen of Personeelswetenschappen kunnen in de ma sterspecialisatie Strategisch Personeelsmanagement instromen. Studenten die een ander universitair bachelorsdiploma hebben, worden toegelaten indien zij een soortgelijk bachelordiploma hebben behaald of het doorstroomprogramma voor HBO-instromers hebben gevolgd. Voor vragen over toelatingseisen voor universitaire Bachelors kun je terecht bij drs. Nol Vermeulen
Faculteit der Managementwetenschappen
(
[email protected]), studieadviseur van de Master Bedrijfswetenschappen, kamer TvA 1.1.30, telefoonnummer 024 - 361 30 68. HBO Bachelor Studenten met een verwante afgeronde 4-jarige HBObacheloropleiding (240 ECTS-credits) kunnen instromen in het overbruggingsjaar voor de masterspecialisatie Strategisch Personeelsmanagement. Ná het succesvol afronden van dit overbruggingsjaar word je toegelaten tot de Master Bedrijfswetenschappen, specialisatie Strategisch Personeelsmanagement. Vereiste HBO-vooropleiding voor het overbruggingsjaar en de masterspecialisatie in de Strategisch Personeelsmanagement: Hogere Hotelschool HTS-bedrijfskunde HEAO -bedrijfseconomie P&A P&O AMA Indien jouw HBO -bacheloropleiding hier niet vermeld staat, dien je in te stromen in het driejarige programma. Heb je wel een verwante HBO -bacheloropleiding maar staat deze hierboven niet vermeld, neem dan contact op met Remke Friesen, studieadviseur voor HBO-instromers:
[email protected], kamer TvA 1.2.30, telefoonnummer 024 - 361 18 34. Ook voor overige vragen over toelatingseisen kun je bij haar terecht.
Hoofdlijnen curriculum De master is opgebouwd uit drie trimesters. De gehele master beslaat 60 ECTS-credits, waarbij er 20 ECTS-credits zijn gereserveerd voor het afstudeerproject uitmondend in een masterthesis. In de eerste periode ligt de nadruk op het verwerven van conceptuele en theoretische kennis op het gebied van strategisch personeelsmanagement. Je wordt vertrouwd gemaakt met de belangrijkste theoretische en analytische kaders van strategisch personeelsmanagement en de samenhang met vraagstukken rond structuur en ontwerp van moderne arbeid sorganisaties. In het tweede trimester verschuift de aandacht naar de ontwikkeling van wetenschappelijke en professionele vaardigheden op het gebied van onderzoek en advies. Uiteindelijk resulteert dit in het zelfstandig uitvoeren van een individuele thesis op het gebied van strategisch personeelsmanagement in het derde trimester. De actieve betrokkenheid van studenten wordt gestimuleerd door het toepassen van kleinschalig onderwijs en door studenten zelfstandig opdrachten te laten uitwerken. De professionele oriëntatie wordt gestimuleerd door studenten vertrouwd te maken met de praktijk op het gebied van strategisch personeelsmanagement middels gastcolleges van personeelsmanagers, organisaties en adviseurs, door bedrijfsbezoeken, de behandeling van casussen en ‘best practices’ en door het doen van opdrachten in samenwerking met ondernemingen en adviesbureaus.
59
Bedrijfswetenschappen
Trimester
Naam Cursus
ECTS
1e
Grondleggers SPM Thema SPM: Leren & opleiden Thema SPM: Binden & boeien Thema SPM: Gender en diversiteit in organisaties Thema SPM: Kerncompetenties en netwerkorganisaties
5 4 4 4 4
2e
Adviesvaardigheden Moderne arbeidsrelaties International HRM
5 8 8
3e
Masterthesis
18
Cursusoverzicht 1e trimester (21ECTS-credits) Grondleggers SPM Thema SPM: Leren & opleiden Thema SPM: Binden & boeien Thema SPM: Gender en diversiteit in organisaties Thema SPM: Kerncompetenties en netwerkorganisaties 2e trimester (21 ECTS-credits) Adviesvaardigheden Moderne arbeidrelaties International HRM
theorieën van het Human resource management’. Daarbij kan de student een goede afgebakende synthese maken tussen het vraagstuk en de theorie aan de hand van een duidelijke doel- en vraagstelling, kan aan de hand van de kenmerken van deze en andere theorieën beargumenteren welke invalshoek deze oplossing heeft en kan in duidelijk en proper Nederlands formuleren. Verplichte literatuur: Boxall, Peter & John Purcell (2003) Strategy and Human Resource Management, Palgrave, ISBN 0-333-77820-0 Kluytmans, F. (1999) Arbeidsrelaties tussen schijn en werkelijkheid
3e trimester (18 ECTS-credits) Masterthesis
Thema SPM: Leren & opleiden Cursusbeschrijving Grondleggers SPM Cursuscode: MSPM001 Trimester: 1 Studiepunten: 5 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: verplichte opdrachten en werkstuk Coördinatie: drs. A. van de Ven Vereiste voorkennis: Human resource management, Arbeidsmarkt en arbeidsverhoudingen (bachelor) Doelstellingen: De student kan aangeven welke kenmerken van het Strategisch personeelsmanagement terug komen in de theorieën over Human resource management, zoals ‘committment’ en ‘arbeidsrelatie’. De student kan artikelen over Strategisch personeelsmanagement interpreteren en formuleren in de vorm van kenmerken, zoals ‘visie op de verantwoordelijkheid van de werknemer’ en ‘instrumenten voor Human resource management’. De student kan na afloop van de cursus aangeven welke ontwikkelingen hebben plaats gevonden in het Human resource management. De student kan aangeven hoe bedrijfswetenschappelijke problemen, zoals kwaliteitsverlies, demotivatie of verlaging van productiviteit, binnen een organisatie aangepakt kunnen worden met de inzichten die de concepten van het Human resource management bieden. De student kan (facetten van) de thema’s uit SPM problematiseren en aangeven welke oplossingsmogelijkheden er voortkomen uit de Faculteit der Managementwetenschappen
Cursuscode: MSPM002 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Coördinatie: drs. J. Groot (
[email protected]) Gewenste voorkennis: gangbare HRM-theorieën, basismodellen en concepten van HRM; inzicht in organisatietheorie; basismodellen m.b.t. structureren van organisaties; inzicht in de actuele vraagstukken m.b.t. strategisch personeelsmanagement in Nederlandse organisaties, zoals bijvoorbeeld competentiemanagement; inzicht in de basismethoden van organisatieverandering. Doelstellingen: Kennis Kennis van (de relaties tussen) de belangrijke concepten op het gebied van de Human Resource Development (HRD), zoals bijvoorbeeld "leren in organisaties", "opleiden" en "strategisch opleidingsbeleid". Inzicht in (en de wederzijdse invloed van) de 3 niveaus waarop leren in organisaties zich manifesteert: het individuele niveau, het niveau van de organisatie en het niveau val leren in een brede context. Wat dit laatste betreft kan gedacht worden aan de rol van de overheid of brancheverenigingen bij het formuleren en stimuleren van het opleidingsbeleid. Inzicht in de relatie van HRD met andere aspecten van het HRM-beleid, zoals bijvoorbeeld Competentie Management, Kennismanagement, Netwerkorganisaties, Binden en Boeien van medewerkers, etc.
60
Bedrijfswetenschappen Inzicht in de rol die (organisatie-)leren kan spelen bij organisatieverandering. Vaardigheden Toepassen van leertheorieën op een praktijk casus; -
Toelichting: Opleidingsbeleid krijgt als onderdeel van het HRM -beleid in veel organisaties onvoldoende aandacht. Opleidingsbeleid wordt vaak reactief ingezet: individuele opleidingswensen worden afhankelijk van het budget al dan niet gehonoreerd. In sommige gevallen wordt een opleidingsbeleid geformuleerd voor specifieke doelgroepen. Zo wordt bijvoorbeeld aan de "high potentials" een Management Development programma aangeboden. Aan een integraal "leerbeleid" gericht op alle geledingen in de organisatie ontbreekt het in veel gevallen echter nog vaak. Door de geringe aandacht voor opleidingsbeleid blijven veel mogelijkheden voor zowel de organisatie als de individuele medewerker onbenut. Opleidingsbeleid is de motor achter de ontwikkeling van competenties van individuele medewerkers, en daarmee uiteindelijk ook achter de ontwikkeling van de kerncompetenties van de organisatie als geheel. Opleidingsbeleid kan een belangrijke bijdrage leveren aan het leervermogen en daarmee het innoverend vermogen van de organisatie. In deze tijd waarin veranderingen elkaar steeds sneller opvolgen kan opleidingsbeleid tevens worden ingezet om de medewerkers te leren omgaan met -en te anticiperen op- nieuwe situaties. Ook voor de medewerkers zijn er voordelen te behalen, waaronder bijvoorbeeld het ontwikkelen van de eigen competenties, bevorderen van het plezier in het werk en het vergroten van de betrokkenheid bij de organisatie. Dit vak beoogt de student de noodzaak van een strategisch opleidingsbeleid te tonen. Daarvoor is het overigens wel noodzakelijk het opleidingsbeleid te herzien. Niet het opleiden maar het leren zou als uitgangspunt van het beleid genomen moeten worden. Daarom is het beter om te spreken van een leerbeleid i.p.v. een opleidingsbeleid. Tijdens deze cursus wordt specifiek ingegaan op het verschil tussen opleidings- en leerbeleid. In de cursus komen onder andere de volgende vragen aan de orde: Waarom zou een leerbeleid geformuleerd moeten worden? Wat zijn de voor- en nadelen van een leerbeleid? Hoe kan een leerbeleid worden vormgegeven? Wat is een leernetwerk? Welke bijdrage kan leerbeleid leveren aan een organisatieverandering? Wat is organisatie-leren? literatuur: Bolhuis, Sanneke M., P. Robert-Jan Simons, Leren en Werken, Samson, Alphen aan den Rijn, 2001; Studentenhandleiding "leren en opleiden in organisaties" Eventueel aanvullende artikelen: wordt nader bekend gemaakt.
Thema SPM: Binden & boeien Cursuscode: MSPM003 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: individueel paper Coördinatie: drs. S. Dijkstra Vereiste voorkennis: Human resource management, Arbeidsmarkt en arbeidsverhoudingen (bachelor)
Faculteit der Managementwetenschappen
Cursusbeschrijving: In dit vak willen we dieper ingaan op de materie van binden en boeien van medewerkers. Ondanks de huidige economische luwte zullen ook de komende tijd, zeker als het hoger opgeleiden betreft, spanningen op de arbeidsmarkt aanwezig blijven. Voor organisaties is het dus zaak om hun medewerkers te behouden. Tegelijkertijd is de diversiteit aan levens-&werk-patronen toegenomen en zijn meer medewerkers gewend geraakt aan een flexibeler relatie met de organisatie. Ook de diversiteit in carrières en loopbanen is sterk toegenomen. Wat niet wil zeggen dat het streven naar zekerheid en stabiliteit bij medewerkers geheel is verdwenen. Voor organisaties is het dus een complexe opgave om te bepalen hoe zij willen omgaan met de kwestie van het behoud van (inzetbare en gemotiveerde) werknemers, en voor werknemers is het de vraag wat zij willen nastreven, gegeven hun wensen en de situatie waarin ze zich bevinden. In de zes werkcolleges waaruit het vak zal bestaan zal het thema binden en boeien vanuit de individueel- en vanuit op organisatieperspectief worden bestudeerd. Via opdrachten kan de stof zelfstandig worden bestudeerd en dit vormt de basis voor de bespreking in de werkcolleges. De werkcolleges herhalen de stof niet maar zullen puur dienen voor het bespreken van de de gepresenteerde denkbeelden en het leggen van verbanden binnen de stof en met de praktijk. Leerdoelen: Kennis: inzicht in theoretische benaderingen en achtergronden van binding en loopbaanpatronen kennis van voornaamste theoretische concepten en van (recente) onderzoeksresultaten inzicht in de door de theorie geboden aangrijpingspunten voor het formuleren van maatregelen in organisaties op het gebied van binden en boeien Vaardigheden kunnen plaatsen, begrijpen en kritisch beoordelen van literatuur en (vak)publicaties, mede in het licht van praktijkvragen kunnen toepassen van concepten en theorieën bij de analyse van concrete situaties Verplichte literatuur; Koopman, P. e.a. (red.) (2000), Boven het maaiveld, Amsterdam, Uitg. Nieuwezijds Meyer, J. en N. Allen (1997) Commitment in the workplace, Sage Reader Strategisch Personeelsmanagement Thema Binden en Boeien
Thema SPM: Gender en diversiteit in organisaties (GDO) Cursuscode: MSPM004 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: boekbespreking, schriftelijke opdrachten en werkstuk Coördinatie: dr. Y. Benschop Vereiste voorkennis: Human resource management, Arbeidsmarkt en arbeidsverhoudingen (bachelor) Doelstellingen: Na afloop van de cursus kunt u vanuit verschillende theoretische perspectieven reflecteren op de plaats en functie van diversiteit en gender in de dagelijkse praktijk van organisaties. Tevens kunt u een analyse maken van de effecten van diversiteit en gender in organisaties.
61
Bedrijfswetenschappen U kunt verbanden leggen tussen diversiteit en gender en relevante thema's zoals identiteit, leiderschap, cultuur en macht. U kunt veronderstellingen over diversiteit en gender die ten grondslag liggen aan vormen van personeelsmanagement herkennen en deze veronderstellingen op hun merites beoordelen. De cursus biedt u daarnaast de mogelijkheid concrete vaardigheden verder te ontwikkelen die betrekking hebben op Het kritisch lezen en begrijpen van teksten een boekbespreking: het samenvatten van de belangrijkste inzichten, en het formuleren van de sterke en zwakke kanten van het boek het vertalen van theoretische inzichten naar praktijksituaties en omgekeerd het formuleren, onderbouwen en toepassen eigen inzichten het schrijven van een kritisch/reflexief paper, waarin concepten en inzichten uit verschillende invalshoeken en theoretische perspectieven op elkaar worden betrokken. Toelichting: Binnen de bedrijfswetenschappen is het afgelopen decennium de belangstelling gegroeid voor vragen die betrekking hebben op de samenstelling van het personeelsbestand. Het 'managen van diversiteit' wordt wel beschouwd als een van de belangrijkste uitdagingen voor organisaties. Het gaat om vragen als: Welke plaats heeft diversiteit in organisaties? Hoe gaan organisaties om met verschillen tussen vrouwen en mannen, allochtonen en autochtonen, jongeren en ouderen, hoog- en laagopgeleiden? Hoe interfereren die verschillende identiteiten met elkaar en wat betekenen ze voor patronen van samenwerking en communicatie? In plaats van de termen gender, etniciteit, klasse, leeftijd, seksuele oriëntatie en fysieke gesteldheid gebruiken we tegenwoordig vaak de meer omvattende en verhullende term diversiteit. Diversiteit gaat ook over verschillen in opleiding, loon, opinies, ideeën en ervaringen. In het verleden werden gender en de andere categorieën van identiteit veelal gerepresenteerd als patronen van sociale ongelijkheid in organisaties. Vandaag de dag appelleert diversiteit niet langer voornamelijk aan ons gevoel voor rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid. Voorstanders van diversiteit in organisaties benadrukken de economische en commerciële redenen voor de noodzakelijke heterogene samenstelling van het personeelsbestand. Verregaande maatschappelijke en organisationele veranderingen confronteren employees en managers in toenemende mate met andere culturen, functies, ervaringen, normen en waarden. Dat heeft consequenties voor en stelt eisen aan de vorm en inhoud van het strategisch personeels management. In deze cursus gaat het er om meer inzicht te krijgen in de betekenissen van groepsverschillen en in de effecten ervan op het dagelijks werk in organisaties. We vatten diversiteit op in brede zin, als alle mogelijke relevante vormen van verscheidenheid van personeelsleden. Daarbij zullen we speciale aandacht besteden aan genderverschillen. Ook gaan we dieper in op de verschillende visies op en mogelijkheden voor het managen van diversiteit. Verplichte literatuur: wordt nader b ekend gemaakt.
Thema SPM: Kerncompetenties en netwerkorganisaties Cursuscode: MSPM005 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee
Faculteit der Managementwetenschappen
Tentamenvorm: verplichte opdrachten en schriftelijk tentamen Coördinatie: dr. M. Schoemaker Vereiste voorkennis: Human resource management, Arbeidsmarkt en arbeidsverhoudingen (bachelor) Cursusbeschrijving: Het omgaan met kennis en competenties is al lang een lastig vraagstuk in organisaties. Door de opkomst van flexibele organisaties, m.n. netwerkorganisaties, is dit vraagstuk nog complexer geworden. Voor management is het een uitdaging in te spelen op: Flexibiliteit én duurzaamheid van de organisatie Veranderende marktsituaties (core business versus differentiatie) Veranderende aanbod van arbeidskrachten (kwalitatief en kwantitatief). Dit roept vraagstukken op rond de inzet en ontwikkeling van personeel om kerncompetenties van de organisatie te kunnen handhaven en verder te ontwikkelen, zoals: Sneller en creatiever moeten inspelen op veranderingen in de markt, i.c. wensen van klanten Verenigen van verschillende, of zelfs tegenstrijdige doelen, van onderdelen van de netwerkorganisatie (eenheid in verscheidenheid) Verenigen van toenemende diversiteit in benodigde specialismen en vaardigheden (eenheid in verscheidenheid) Werken in losse verbanden; in ruimte en tijd Toenemende discontinuiteit van de inzet van personeel door maatschappelijke ontwikkelingen als deeltijdwerk, flexwerk, onderbroken loopbanen en een andere balans van werk-zorg-vrije tijd Vanuit het HRM-perspectief rijst daarmee de vraag op welke HR-strategieën nodig zijn om organisaties effectief te laten functioneren met deze nieuwe netwerkvormen. In dit vak wordt ingegaan op de hiervoor geschetste vraagstukken. Een aantal begrippen staan daarbij centraal: Netwerken Netwerkorganisaties Kerncompetenties Kennis Kennismanagement Competenties Competentiemanagement HRM-strategieën Leerdoelen Kennis inzicht in de theoretische kaders op het gebied van K&N kennen van de gangbare theorieën en nieuwe inzichten met betrekking tot K&N begrijpen van de effecten van K&N in veranderingsprocessen in organisaties Vaardigheden kritisch kunnen beoordelen van literatuur over K&N kunnen toepassen van concepten en modellen op praktische en concrete vraagstukken Literatuur Ghosal, S. & Bartlett C.A. (1997) The individualized corporation, a fundamentally new approach to management, Harper Business New York (318 pp.)
Adviesvaardigheden Cursuscode: MSPM006 Trimester: 2 Studiepunten: 5 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Coördinatie: drs. S. Dijkstra Docenten: dr.E.Poutsma, drs.S.Dijkstra Vereiste voorkennis: Grondleggers SPM en thema’s SPM 62
Bedrijfswetenschappen Cursusbeschrijving: Net afgestudeerde academici zullen vrijwel altijd in een positie terecht komen waarin adviseren een aspect of onderdeel is van hun activiteiten. Vanuit de in de studie opgedane kennis, wordt dit adviseren vaak benaderd vanuit een expert-benadering: ik weet het, ik heb de benodigde kennis. De gesprekspartner wordt daarbij vooral overtuigd en overreed. Daarbij wordt vaak vergeten dat dit meestal ten koste gaat van een goed verloop van het gesprek op het zgn betrekkingsniveau: de interactie tussen de gesprekspartners. Veronachtzaming van het zgn. interactie- en gevoelsniveau van een gesprek schaadt altijd het verloop en de uitkomst van zo'n gesprek. In deze cursus zullen de deelnemers reflecteren op het eigen functioneren in adviesgesprekken, en een begin maken met het ontwikkelen van hun vaardigheden op dit gebied. Zij krijgen daartoe een theoretisch en praktisch kader aangereikt. Leerdoelen: Kennis: Deze cusrus heeft de volgende leerdoelen: Verschaft kennis over en inzicht in - de positie van de (externe) organisatieadviseur in adviseringstrajecten, - de sturingsmogelijkheden in daarin plaatsvindende adviesgesprekken, en - het eigen functioneren van de deelnemers in adviesgesprekken Vaardigheden: In deze cursus oefenen de deelnemers door middel van rollenspelen, als onderdeel van een doorlopende adviescase, met het voeren en sturen van adviesgesprekken teneinde uit deze gesprekken een optimaal resultaat te bereiken. Deelnemers moeten verwachten van het leerstadium 'onbewust onbekwaam' te geraken tot het stadium 'bewust onbekwaam', met een klein doorkijkje naar 'bewust bekwaam'. Literatuur: Peter Block (2002), Feilloos adviseren -een praktische gids voor adviesvaardigheden, Academic service. ISBN 9052613389 Cursusmateriaal, losbladig in map, wordt tegen betaling van 10 Euro uitgereikt op de eerste bijeenkomst.
Moderne arbeidsrelaties Cursuscode: MSPM007 Trimester: 2 Studiepunten: 8 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Coördinatie: dr. E. Poutsma Vereiste voorkennis: Grondleggers SPM en Strategisch Personeelsmanagement. Doelstellingen: Kennis: Inzicht in de diverse onderdelen van een adequaat onderzoeksontwerp op het terrein van Personeel & Organisatie en de samenhang daartussen; Inzicht in de specifieke theorieën, concepten en benaderingen met betrekking tot een nader gekozen thema Vergroten inzicht in grondslagen en opbouw theoretisch/empirisch paper op basis van een literatuur en bronnen onderzoek Vaardigheden: Het ontwikkelen van een wetenschappelijk relevante en goed uitvoerbare probleemstelling op het terrein van P&O Het beargumenteerd kiezen van onderzoeksstappen die kunnen leiden tot een adequate beantwoording van de probleemstelling Faculteit der Managementwetenschappen
De MAR cursus omvat ten eerste een voorbereiding op het afstudeerproject. Ten tweede verricht de student een theoretische studie naar een gekozen problematiek. Er worden themagroepen ingesteld van maximaal 12 studenten. Studenten kiezen in het eerste trimester aan de hand van themagroep omschrijvingen een SUBTHEMA. Deze subthema keuze is de basis voor indeling in themagroepen. Elke themagroep begint met een korte reeks opdrachten met betrekking tot het ontwerp van een afstudeerproject en een update van methodologische vaardigheden. Daarnaast worden artikelen volgens boekbespreking bediscussieerd. Vervolgens schrijft u een voorstel voor onderzoek gebaseerd op een uitgewerkt theoretisch raamwerk. De aangeboden subthema’s zijn gebaseerd op: Lopend onderzoek van onderzoekers in het kader van het onderzoeksprogramma: PARTNER, Participation and New Employment Relationships. Actuele thema’s uit de P&O praktijk Verplichte literatuur: Piet Verschuren en Hans Doorewaard, Het ontwerpen van een onderzoek, Utrecht, Lemma, 1998, 2e druk Overige literatuur is afhankelijk van de themakeuze.
International HRM Cursuscode: MSPM008 Trimester: 2 Studiepunten: 8 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: opdrachten en werkstuk (inclusief mondelinge verdediging) Coördinatie: dr. R. Schouteten Vereiste voorkennis: Bachelorvakken HRM/OB en Arbeidsmarkt en arbeidsverhoudingen en eerste semester vakken van de Master SPM. Doelstellingen: Het (inhoudelijke) doel van deze cursus is studenten laten kennismaken met HRM in internationaal vergelijkend perspectief. Het algemene thema is Internationaal HRM (IHRM). Hierbij wordt aangesloten bij theorieën en onderw erpen die in de bachelor-opleiding en het eerste semester van de Master SPM aan de orde zijn geweest. De benodigde vaardigheden hiervoor zijn zelfstudie, zelfstandige informatieverzameling en verslaglegging. De eindbeoordeling vindt plaats aan de hand van een schriftelijk tentamen. Inhoud van de cursus: De toenemende internationalisering en globalisering is een uitdaging voor het Human Resource Management. In de cursus ligt op de eerste plaats de nadruk op een ‘state-ofthe-art’ van International HRM. Hierin komen drie aspecten aan bod: HRM in multinationals, comparatief HRM (cultureel en institutioneel vergelijkend), en de Europese context (Europese maatschappelijke veranderingen, Europese eenwording, Europese arbeidsmarkt). De achtergrond van deze driedeling is dat er kennis moet zijn over maatschappelijke ontwikkelingen in verschillende landen om iets over Internationaal HRM te kunnen zeggen. In deze state-of-the-art zal de spelen uiteindelijk vier discussies een prominente rol: Internationaal versus v ergelijkend HRM Universalistische versus contextuele paradigma’s Culturele versus institutionele verklaringen voor verschillen Convergentie versus divergentie (is er bijvoorbeeld sprake van een typisch Nederlandse manier van HRM?)
63
Bedrijfswetenschappen Vorm van de cursus: In d eze cursus worden verschillende vormen gebruikt. In de eerste plaats zal de state-of-the-art worden behandeld in inleidende colleges over de genoemde aspecten. Vervolgens worden de studenten geacht zelfstandig een of enkele standaardwerken te bestuderen. Daartoe kunnen ze gebruik maken van opdrachten die voorbereiden op het tentamen. Deze opdrachten worden in responsiecolleges besproken. Literatuur: Wordt later bekend gemaakt.
Masterthesis Strategisch Personeelsmanagement Cursuscode: MTHSPM Trimester: 3 Studiepunten: 18 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: scriptie (inclusief mondelinge verdediging) Coördinatie: prof. dr. W. de Nijs Vereiste voorkennis: Human resource management, Arbeidsmarkt en arbeidsverhoudingen, bachelorthesis (bachelor), Grondleggers SPM en de 4 SPM-thema’s (1e semester master) Toelichting: Zie Regeling Afstudeerprojecten (RAP) van de opleiding Bedrijfswetenschappen.
Faculteit der Managementwetenschappen
64
Bedrijfswetenschappen
Masterspecialisatie Bedrijfseconomie Profiel De specialisatie Bedrijfseconomie van de master Bedrijfswetenschappen is qua kennis en vaardigheden gericht op een combinatie van: bedrijfseconomische verdieping en bedrijfswetenschappelijke verbreding. Je wordt opgeleid tot èn financieel economisch specialist èn bedrijfswetenschappelijk generalist. Dit betekent dat je als afgestudeerde niet alleen bedrijfseconoom bent die financieel economisch deskundig is en in staat is om - in het kader van beheersing van organisaties - een management control systeem effectief en efficiënt in te richten, maar ook bedrijfswetenschapper die kennis heeft van strategisch management en in staat is organisatieveranderingen door te voeren.
Eindtermen De masterspecialisatie Bedrijfseconomie leidt je op tot zowel financieel economisch specialist als bedrijfswetenschappelijk generalist. De opleiding richt zich qua kennis en vaardigheden op een combinatie van enerzijds bedrijfseconomische verdieping en anderzijds bedrijfswetenschappelijke verbreding. Na afronding van je master ben je als bedrijfseconoom voldoende deskundig om – in het kader van beheersing van organisaties –te onderzoeken hoe een management control systeem effectief en efficiënt kan worden ingericht. Tevens ben je als bedrijfswetenschapper, met kennis van integraal management, in staat om strategieën te (her)formuleren en kun je deze vertalen in operationele processen.
Toelatingseisen Universitaire Bachelor Studenten met een afgeronde bacheloropleiding in de Bedrijfswetenschappen of Bedrijfseconomie kunnen direct in de masterspecialisatie Bedrijfseconomie instromen. Studenten met een afgeronde verwante bacheloropleiding kunnen in aanmerking komen voor een Instroomprogramma in de Bedrijfseconomie. Dit programma van tenminste 60 ECTS-credits in de bedrijfswetenschappelijke vakken, dient voorafgaand aan de Master te zijn afgerond. Instroomprogramma Bedrijfseconomie: Accounting Principles I en II. (tot studiejaar 2003: Administratieve Technieken en Financieel Economisch Management I) Financieel Economisch Management II Management Control Methodologie 1-5 Voor vragen over toelatingseisen voor universitaire Bachelors kun je terecht bij drs. Nol Vermeulen
(
[email protected]), studieadviseur van de Master Bedrijfswetenschappen, kamer TvA 1.1.30, telefoonnummer 024 - 361 30 68. HBO Bachelor Studenten met een verwante afgeronde 4-jarige HBObacheloropleiding 240 ECTS-credits kunnen instromen in het overbruggingsjaar voor de masterspecialisatie Bedrijfseconomie. Ná het succesvol afronden van dit overbruggingsjaar word je toegelaten tot de Master Bedrijfswetenschappen, specialisatie Bedrijfseconomie. Vereiste HBO-vooropleiding voor het overbruggingsjaar en de masterspecialisatie in de Bedrijfseconomie: HEAO Bedrijfseconomie HEAO Accountancy HEAO Fiscale Economie HEAO Commerciële Economie HEAO International Management HEAO Management, Economie en Recht HEAO Logistiek en Economie HTS Bedrijfskunde Hogere Hotelschool SPD I én II Indien jouw HBO -bacheloropleiding hier niet vermeld staat, dien je in te stromen in het driejarige programma. Heb je wel een verwante HBO -bacheloropleiding maar staat deze hierboven niet vermeld, neem dan contact op met Remke Friesen, studieadviseur voor HBO-instromers:
[email protected], kamer TvA 1.2.30, telefoonnummer 024 - 361 18 34. Ook voor overige vragen ov er toela tingseisen kun je bij haar terecht.
Hoofdlijnen curriculum De Masteropleiding Bedrijfswetenschappen is een voltijds, intensief studieprogramma dat twaalf maanden duurt. Je sluit je opleiding af met een Masterthesis oftewel scriptie. Tijdens je opleiding werk je intensief samen met medestudenten en heb je voldoende gelegenheid tot discussie met je begeleiders. In de masterspecialisatie Bedrijfseconomie staan praktische en theoretische bedrijfswetenschappelijke problemen centraal. Deze zijn met name van financieel economische aard. Tijdens je studie verwerf je de juiste kennis en ontwikkel je professionele en communicatieve vaardigheden om de vaak complexe problemen integraal te analyseren en op te lossen. Conform een concentrische opbouw worden cursussen gedoceerd die zowel zijn gericht op bedrijfseconomische verdieping als op integrale bedrijfswetenschappelijke verbreding.
Trimester
Naam Cursus
ECTS
1e
Management Accounting Financial Accounting Accounting Information Systems Management Control Systems Corporate Finance
5 4 4 4 4
2e
Ondernemingsrecht Belastingrecht Financial Riskmanagement Advanced Accounting & Finance
4 4 4 9
3e
Masterthesis
18
Faculteit der Managementwetenschappen
65
Bedrijfswetenschappen
Cursusoverzicht 1e trimester (21 ECTS-credits) Management Accounting Financial Accounting Accounting Information Systems Management Control Systems Corporate Finance 2e trimester (21 ECTS-credits) Ondernemingsrecht Belastingrecht Financial Riskmanagement Advanced Accounting & Finance 3e trimester (18 ECTS-credits) Masterthesis
Cursusbeschrijving
Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schrifelijk Coördinatie: prof.dr. J. Dijksma Vereiste voorkennis: Financieel management II
economische
Doelstellingen: Het doel van de cursus is dat studenten na afloop inzicht hebben in zowel theoretische uitgangspunten van de externe verslaggeving als regels voor de praktijk. Hierbij worden zowel de bedrijfseconomische als de uridische j aspecten belicht. Het financiële jaarrapport, waarvan de jaarrekening een onderdeel is, staat centraal. Verplichte literatuur: Klaassen, J., G.G.M. Bak en M.N. Hoogendoorn, Externe verslaglegging, Stenfert Kroese, Leiden/Antwerpen, 2000; Dictaat Financial accounting; Nog nader bekend te maken literatuur.
Management Accounting Cursuscode: MBE001 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk Coördinatie: drs. E.H.Kelder Vereiste voorkennis: Financieel economisch management II Doelstellingen: Kennis en vaardigheden opdoen op het gebied van kosten- en opbrengstencalculaties in organisaties, alsmede met de wetenschappelijke, ook niet financiële ontwikkelingen die het vakgebeid (heeft) door(ge)maakt. Toelichting: Het management in organisaties moet dagelijks beslissingen nemen teneinde de doelstellingen van de organisatie te bereiken. Daarvoor heeft zij informatie nodig. De financieel-economische informatie ten behoeve van de besluitvorming wordt geleverd door de 'traditionele' management accounting. Kostenen opbrengstencalculaties met hun theoretische achtergrond en hun praktische toepasbaarheid staan hierin centraal. Ontwikkelingen in de (omgeving van de) organisatie hebben hun weerslag (gehad) op de inhoud van het vakgebied. De “nieuwe” management accounting genereert naast financiële informatie ook niet-financiële informatie ten behoeve van de beheersing en besturing van bedrijfsactiviteiten. Het vakgebied is daarmee verbreed tot het allesomvattende vraagstuk van de management control, waaraan de nodige aandacht zal worden besteed. Verplichte literatuur: Bulte, J. J. Dijksma en R. van der Wal, Management Accounting, Wolters-Noordhoff, meest recente druk; Hexspoor, A.L.W. en C.D. Knoops (redactie), Management Accounting Opgaven, WoltersNoordhoff, meest recente druk; Reader Management Accounting.
Accounting Information Systems Cursuscode: MBE003 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen (met open vragen) Coördinatie: drs. E.H. Kelder Vereiste voorkennis: Boekhouden I Doelstellingen: De student moet: het financiële informatiesysteem kunnen begrijpen; de relevante aspecten van financiële informatiesystemen ku nnen herkennen; financiële informatiesystemen kunnen analyseren; de rol kunnen aangeven van financiële informatiesystemen in het boekhouden; kunnen aangeven wat de consequenties zijn van automatisering voor het boekhouden; kunnen aangeven waarom boekhouden van belang is voor een organisatie; een boekhouding kunnen analyseren in concrete situaties; de techniek van het boekhouden b eheersen; kunnen aangeven welke journaalposten in concrete situaties moeten worden gemaakt; kunnen aangeven welke interne controlemaatregelen genomen moeten worden in concrete situaties; in staat zijn zelfstandig de geautomatiseerde boekhouding te voeren van een b edrijf. Verplichte literatuur: Fuchs, H., J.P.M. van der Hoeven, Boekhouden geboekstaafd 2, vierde druk, Wolters-Noordhoff, Groningen; Fuchs, H., J.P.M. van der Hoeven, Boekhouden geboekstaafd 2 opgaven, vierde druk, WoltersNoordhoff, Groningen; Reader Boekhouden II.
Management Control Systems Financial Accounting Cursuscode: MBE002 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Faculteit der Managementwetenschappen
Cursuscode: MBE004 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee 66
Bedrijfswetenschappen Tentamenvorm: schriftelijk Coördinatie: dr. G.J.M. Braam RA Vereiste voorkennis: Management control, Financieel economische management I & II Doelstellingen: De cursus Management Control Systems is gericht op sturing en beheersing van organisaties. In de cursus staat centraal het geven van overzicht van en inzicht in modellen en instrumenten die zijn gericht op effectieve en efficiënte strategische en operationele sturing en beheersing van organisaties, zoals de balanced scorecard, de levers of control en de transactiekostentheorie. Daarnaast wordt aandacht besteed aan het in praktische situaties kunnen toepassen van deze kennis. Toelichting: In de cursus wordt een framework uiteengezet dat is gericht op het duidelijk maken van de onderlinge samenhang tussen de diverse management control modellen en instrumenten. De bedoeling is dat de student na afloop van de cursus met behulp van het geheel van deze onderling samenhangende modellen en instrumenten in staat is om op professioneel niveau eenvoudige en complexe ‘control’ problemen van theoretisch en praktische aard te onderkennen en op te lossen. Hiertoe dienen studenten twee opgaven uit te werken waarvan de beoordeling meetelt voor het eindcijfer. Verplichte literatuur: Reader inclusief literatuurbundel; Nader bekend te maken literatuur.
Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk Coördinatie: mr. P.J. van der Korst en mr. E. Kiersch Doelstellingen: Doel van de cursus is inzicht te verkrijgen in de hoofdlijnen van het ondernemingsrecht. Het accent zal liggen op het NV/BV-recht. Andere ondernemingsvormen (contractuele vennootschappen, stichting) zullen kort aan de orde komen. Toelichting: Het vak wordt gedoceerd in de vorm van hoorcolleges. De eerste colleges hebben een inleidend-theoretisch karakter. Behandeld worden onderwerpen als ondernemingsvormen, algemene verplichtingen van de ondernemer (administratie- en publicatieplicht), etc. De volgende colleges hebben een meer thematisch karakter. De stof zal telkens zoveel mogelijk worden behandeld aan de hand van een concreet onderwerp, bijvoorbeeld: financiering, medezeggenschap, fusie en overname, conflicten binnen de onderneming, beursgang. Het laatste college is bedoeld als vragenuurtje. Van de deelnemers wordt een actieve houding tijdens de colleges verwacht. Verplichte literatuur: Syllabus ‘Ondernemingsrecht’, Faculteit Managementwetenschappen; Schilfgaarde, P. van, Van de BV en de NV, 12de druk, Deventer 2001.
Belastingrecht Corporate Finance Cursuscode: MBE005 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Engels Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk Coördinatie: drs. L.H. Ruscitti, CPA Vereiste voorkennis: Financieel economisch management II Doelstellingen: The objectives of this course are to gain a working knowledge of the theory of financial decision making by firms and to examine the behavior of the capital markets in which decisions are made. Toelichting: primary function of firms in our modern, capitalistic society is to create wealth for the owners (or shareholders) of the firms. Since the objective criterion for financial decisions is value maximization, this course will emphasize how the market values both finanial assets (stocks, bonds, etc.) and real assets (projects, organizations, etc.). The related issues discussed in this course will include: Valuation of uncertain streams of future cash flows; Investment criteria; Reasons for and techniques used in risk assessment and management; Firm valuation models. Verplichte literatuur: Brealey & Myers, Principles of Corporate Finance, 7th edition, McGraw-Hill.
Ondernemingsrecht Cursuscode: MBE006 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Faculteit der Managementwetenschappen
Cursuscode: faculteit Rechtsgeleerdheid Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk Coördinatie: mr. S.F.J.J. Schenk Vereiste voorkennis: Doelstellingen: In de cursus wordt inzicht gegeven in de grondslagen van het belastingrecht en de structuren van de diverse belastingwetten. De nadruk ligt op de inkomstenbelasting en de vennootschapsbelasting. Toelichting: Onderwerpen die op de colleges worden behandeld zijn: het begrip ‘belastingheffing’; functie en rechtvaardiging van belastingheffing; de inhoud en de structuur van de div erse belastingwetten, zoals inkomstenbelasting, vennootschapbelasting, omzetbelasting, vermogensbelasting en su ccessiebelasting, en de reikwijdte van de deze wetten en aanverwante regelingen. Verplichte literatuur: Pocket belastingwetten (Kluwer of Vermande, laatste druk); Stevens, L.G.M., Basisboek Belastingen, Theorieboek, Kluwer, Deventer, laatste druk.
Financial Riskmanagement Cursuscode: MBE007 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen + opdrachten + (kort) werkstuk Coördinatie: drs. L. Buijs en dr. D. Linowski 67
Bedrijfswetenschappen Vereiste voorkennis: Corporate Finance Doelstellingen: Kennis: het Capital Asset Pricing Model; de werking van aandelen -, obligatie -, valuta -, termijn -, en optiemarkten; diverse financiële instrumenten waaronder: forward s, futures, opties en swaps; organisatie en risicobeheer van de treasury. Vaardigheden: analyseren van vraagstukken die liggen op het gebied van de financiering van bedrijven; met behulp van modellen de marktprijs van risicolozeen risicovolle instrumenten, forwards, futures, opties en swaps kunnen schatten; strategieën voor het afdekken van rente- en valutarisico’s. Toelichting: Tijdens 12 hoor - en werkcolleges wordt allereerst gesproken over het Capital Asset Pricing Model en de manier waarop ondernemingen hun activiteiten het beste kunnen financieren. Vervolgens wordt aandacht geschonken aan de werking van diverse derivaten zoals: forwards en futures, swaps en opties. (waaronder exotische opties) Ten slotte wordt er uitgebreid ingegaan op de wijze waarop ondernemingen hun (rente, valuta - en prijs) risico’s het beste kunnen beheersen. Studenten moeten enkele opdrachten maken die tijdens colleges besproken worden en meetellen voor het eindcijfer van de cursus. Daarnaast moeten studenten een kort werkstuk maken. Verplichte literatuur: Charles W.Smithson & Clifford W. Smith, Jr. with D.Sykes Wilford, Managing Financial Risk, A guide to derivate products, financial engeneering and value maximization, IRWIN Professional Publishing, 1999. Reader Financial Risk Managing: met onder meer enkele hoofdstukken uit het boek Investments van Sharp en Alexander.
Advanced Accounting & Finance Cursuscode: MBE008 Trimester: 2 Studiepunten: 9 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: nota, presentatie, participatie in werkcolleges, verslag en a fsluitend mondeling tentamen Coördinatie: prof.dr. J.Dijksma Vereiste voorkennis: management accounting, financial accounting, corporate finance, management control systems, accounting information systems Doelstellingen: het verbreden en verdiepen van kennis op een van de bedrijfseconomisch vakgebieden management accounting/management control, financial accounting of corporate finance; het verbreden en verdiepen van kennis en vaardigheden in de bedrijfseconomische onderzoeksmethodologie; het op relatief zelfstandige wijze opzetten, plannen en uitvoeren van bedrijfseconomisch onderzoek, schriftelijk en mondeling verslag uitbrengen van het onderzoek en het verdedigen van een op basis van dit onderzoek opgestelde nota.
Toelichting: Uitgangspunten ter verwezenlijking van de doelstellingen zijn dat studenten een onderzoeksonderwerp kiezen en een onderzoeksvoorstel opzetten en uitvoeren. Tijdens dit onderzoekstraject ontvangen studenten stapsgewijs methode-onderwijs, dat qua inhoud en tijdsplanning zo nauw mogelijk aansluit bij het uitvoeren van hun onderzoeken. Studenten maken binnen hun onderzoek gebruik van verschillende onderzoeks-, datavergarings- en data-analysemethoden. Opgedane kennis van methoden en van bedrijfseconomie delen studenten onderling in schriftelijke rapportage en besprekingen in groepen van maximaal 15 studenten. Werkwijze: Om genoemde doelstellingen zo goed mogelijk te realiseren dienen onder meer de volgende werkzaamheden te worden verricht. Iedere student krijgt de opdracht voor een bepaald bedrijfseconomisch probleem een onderzoeksplan op te stellen. Vervolgens voeren studenten hun onderzoeksplan uit en doen hiervan schriftelijk verslag in een nota. De nota is het uitgangspunt voor een tijdens een werkcollege te houden discussie. De werkcolleges vinden in groepen plaats van maximaal 15 studenten. De groepen zijn ingedeeld naar deelgebieden (Management Accounting/Management Control, Financial Accounting en Corporate Finance) of naar thema's die vanuit de verschillende deelgebieden worden belicht. Voorafgaand aan ieder werkcollege bestuderen alle deelnemers de aangegeven literatuur en de nota zodanig dat zij tijdens het werkcollege kritisch, opbouwend commentaar kunnen leveren (ev entueel schriftelijk) en een inhoudelijk zinvolle bijdrage kunnen leveren aan de discussie; Iedere student krijgt eenmaal de opdracht om over een in een werkcolleges gehouden discussie een verslag te schrijven, waarin de besproken onderwerpen, de redeneringen en de bereikte conclusies, zo beknopt en duidelijk mogelijk worden weergegeven. Deelname aan alle werkcolleges is verplicht! Beoordeling Aan het einde van de cursus wordt aan elke deelnemer medegedeeld of en in hoeverre zijn of haar prestaties door de docenten als voldoende zijn beoordeeld. Bij beoordeling wordt een cijfer toegekend. Voor beoordeling zijn van belang de kwaliteit van schriftelijke stukken, zoals nota en verslag, de verdediging van de nota, de participatie in discussies en het resultaat behaald op een afsluitend mondeling tentamen. Schriftelijke stukken worden hierbij niet alleen beoordeeld naar hun inhoud, maar ook naar opbouw, indeling en taalgebruik. Voor ieder onderdeel is een voldoende resultaat vereist. De eerste informatiebijeenkomst vindt plaats op 1 september 2003, 10.45 u. De locatie wordt later bekend gemaakt. Verplichte literatuur: wordt nader bekend gemaakt.
Masterthesis Bedrijfseconomie Cursuscode: MTHBE Trimester: 3 Studiepunten: 18 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Coördinatie: prof.dr. J. Dijksma Vereiste voorkennis: Advanced Accounting & Finance Doelstellingen: zie Advanced Accounting & Finance Toelichting: Op 1 september 2003, 10.45 u. vindt een eerste informatiebijeenkomst plaats. De locatie wordt later bekend gemaakt.
Faculteit der Managementwetenschappen
68
Bedrijfswetenschappen
Masterspecialisation International Management Profile
Entrance qualifications
The Masters in Business Administration with a specialization in International Management is aimed at providing students with the basic knowledge and skills in the area of International Management, as well as building in the specializations on the competencies available within the section International Management.
As the program provides advanced knowledge and skills in the area of nternational I Management, a fundamental requirement for students is a Bachelors degree in a management discipline. It, furthermore, is assumed that students have international experience (study or internship abroad) before entering the program. Proficiency in English language is a must. Students from the University of Nijmegen and other universities in the Netherlands can directly enter the Master program given they have been awarded a Bachelors degree in Business Administration or Management Science. Prerequisite is a minimum score of 550 in the TOEFL or other comparable language tests. Students from other disciplines (e.g. economics or political science) have to participate in a transition year ("overbruggingsjaar") to gain basic knowledge in the different management disciplines. (The transition year will only be offered in the Dutch language!) They need in addition a 550 score in the TOEFL test or other comparable English language tests. More information: Nol Vermeulen MA (
[email protected]) Students coming from abroad, having a Bachelor's degree in management science from an accredited university in Europe or otherwise AACSB accredited status. These students holding a University bachelor's degree and a 550 in the TOEFL test can enroll in the program. More information: Nol Vermeulen MA (
[email protected]), room TvA 1.1.30, telephonenumber 024-361 30 68. Students coming from a HBO degree program (management related) in the Netherlands or comparable programs from other European institutions such as Technical Colleges in the United Kingdom or Fachhochschule in Germany. These students have to fulfill all requirements as defined by the Nijmegen School of Management during a pre Master programme of approximately one year. This pre Master programme will only be offered in the Dutch language!) In addition they need a minimum score of 550 in the TOEFL or comparable tests.
The framework for the Masters in International Management is based on a strategic approach using the insights from the resource-based theory of the firm to analyze managerial aspects of multinational enterprise (MNE) and public policy. Therefore, students should learn during the program how to evaluate different strategic options of MNE and to take the best strategic decision contingent on the constraints and opportunities the MNE is facing. The relationship between MNE and government regulation is crucial in this context. The key to successfully manage MNE is the degree to which these companies become pro-active and outperform average competitors through national responsiveness. With its curriculum, the Masters in International Management will give deeper insights into particular areas in the field of International Management without intending to provide these insights in all other management areas. These part icular areas in the second trimester of the Masters program are: Alliance management processes, International Marketing and International Human Resources Management. The choice of specializations is based on the research interest within the Management department and on the new developments in international business.
Aims and objectives The objective in structuring the Masters in Business Administration with a specialization in International Management has been to provide students with knowledge and skills to deal with management problems facing multinational enterprises that go beyond those of single-nation business or if effected by the same problems are embedded in an international context. The Masterspecialization in International Management is aimed at developing the following comp etencies: Specialist competencies: Students will be able to focus on vital problems in the relationship between MNEgovernment that go beyond single-nation business and/or involve an international context. Besides this inter-firm (alliances) and intra -firm relations are examined, especially with the focus on learning and innovation. Strategic competencies: Students gain knowledge and skills in examining the extent to which MNE‘sare influenced by different transportation costs, government restrictions, different levels of technology and/or tastes and production compared to single-nation business. They will be able to gather and analyze quantitative and qualitative information to determine and assess the sustainability of the position of MNEs over the long-term term. Team competencies: Students acquire competencies in working independently as well as interacting in small groups and teams towards particular goals by acquiring self monitoring skills, independent way of working and building relations within and between teams. Intercultural skills: Students are prepared to be aware of his/her own cultural background, sensitive to cultural differences in work relationships, able to cope with uncertainty and able to shift perspectives when the situation is demanding this.
Faculteit der Managementwetenschappen
Required Dutch HBO degree program: Hogere hotelschool HTS-bedrijfskunde HEAO -bedrijfseconomie HEAO -ce HEAO -ce/im HEAO - el HEAO -ibs HBO-im HEBO ISER
Curriculum The learning strategy used in the International Management programme is action learning based. This means that the programme makes use of experiential learning, bringing students in situations where they experience managerial complexities. This will be done by making use of the case study method. Besides this students will work in intercultural teams during the classroom sessions. This will be reached by attracting an intercultural student population on one hand and by making use of cooperative distance learning projects with cross border Universities on the other hand.
69
Bedrijfswetenschappen The Masterspecialization in International Management consists of three trimesters (trimester 1: September until December; trimester 2: January until April; trimester 3: May until August). The third trimester is reserved for the final thesis. As a whole, the program is made up of 60 ECTScredits) with 18 credits allocated for the final thesis.
Students can join the program only in September of each academic year. The design of the program is modular. It is fully taught in English. The aim is to provide the program in small groups. Guest lectures and practice-oriented thesis topics will support the program to establish the link between business practice and theory.
Trimester
Name Course
1st
International Management and Strategy International Economics and Finance Cross Cultural Management
2nd
Management in Transition Countries International Entrepreneurship, Technology and Innovation Preparation Thesis One of the following three courses: International Strategic Alliances(see: Cooperation and Competition) International Marketing International Human Resources Management
3rd
Masterthesis International Management
Course overview 1st trimester (21 ECTS-credits) International Management and Strategy International Economics and Finance Cross Cultural Management 2nd trimester (21 ECTS-credits) Management in Transition Countries Preparation Thesis International Entrep reneurship, Technology and Innovation One of the following three courses: International Strategic Alliances (see course Cooperation and Competition) International Marketing International Human Resources Management 3e trimester (18 ECTS-credits) Masterthesis
Course description International Management and Strategy Course code: MIM013 Trimester: 1 ECTS: 9 Language: English Optional Course: no Assessment: written exam on the content of the lectures and on book and the reader (60%) paper(s)/ case studies (40%) Coordinator: Drs. J.J.L.E. Bücker, Room 1.2.06, E-mail:
[email protected], tel: 024-3611845 Lecturers: Drs. J.J.L.E. Bücker, Dr. P. Barbonis Pre knowledge: Bachelor in Business Administration (Management) Teaching methods: Lectures (1 hour every week); individual take-home assignments; class discussion
Faculteit der Managementwetenschappen
ECTS
9 6 6
6 6 3 6 6 6 18
(one hour every week; one group consists of a maximum of 35 students) Aims and Objectives: In this core course for the Master in International Management we distinguish two parts: one part focusing on the internationalisation process and the implication for organisations and its Management. The different forms of the Multinational Entreprise (MNE) and the development of these forms will be closely analysed. In the second part the focus will be on the understanding of advanced issues in the Strategic Management of MNE’s. Students will come out of this course with a better understanding of the internationalisation processes and its impact on business on one side and on the way organisations compete in, across and between various locations on the other side. The course will include both classical and recent theoretical thinking in international and strategic management as well as practical case studies to apply these theories to. Course description: In the first part of the course the internationalisation process of the firm will be described with the help of the model of the Transnational Organisation, described by Bartlett and Ghoshal in their book ”Transnational Management”. The description of the development process of the Multinational Corporation finally emerging into the so called ”Transnational Organisation” offers a model which can be used to analyse the internationalisation process of contemparary multinationals.
70
Bedrijfswetenschappen In the second part the focus will be on the Strategy of the MNE’s. What strategic issues are multinational Entreprises (MNE’s) faced with and how do these differ from the concerns of purely domestic firms? What are the specific competitive advantages and disadvantages of MNE’s? What does the process of globalisation imply for a firm’s production and sourcing strategy? How do different national institutional environments influence the design of corporate strategies and their effectiveness? How can MNE’s maintain legitimacy in the various local environments they operate in? These are some of the questions that will be tackled in this course. This second part of the course will build upon a basic knowledge of firm strategy that has been acquired in earlier courses. Participants in this part of the course are assumed to have some previous understanding of classic strategic management concepts and approaches like strategic positioning (Porter) and core competencies (Hamel & Prahalad).
Under the domain of international finance we focus on the wide range of financial opportunities that are uniquely different for a Multinational Enterprise (MNE) than from domestic firms. These opportunities offer greater returns, but greater returns also result in additional risk factors. We will explore the financial advantages, problems and issues that are encountered by MNE's, from a management perspective with an emphasis on risk management. Students will develop an understanding of the fundamental reasons for, and techniques used, in risk management.
Literature: Bartlett C.A. & Ghoshal S., Transnational Management: Text, Cases and Readings in Cross-Border Management, 3rd edition; Mc Graw-Hill, Boston; 2000?; ISBN Reader Global Strategic Management
Literature: 1. Gerber, James (2002), International Economics , second edition, Boston: Addison-Wesley, ISBN 0-20172612-2. 2. Course book International Economics (Boekanin)
Preparation: If you are unfamiliar with the strategy field or need to refresh your knowledge, please consult a strategy textbook before entering the classroom for the first time. There will be very limited time to discuss these essential readings during the first lecture. Some good strategy books include: De Wit, B. & Meyer R., Strategy: Process, Content, Context. London: International Thompson Publishing. 1998 Wheelen, T.L. and Hunger J.D; Strategic Management and Business Policy; th edition; 2000; New York: Prentice Hall
International Economics and Finance Coursecode: MIM014 Trimester: 1 Studiepunten: 6 ECTS-credits Language: English Optional course: no Assessment: written exam Coordinator: dr. A.de Vaal Pre knowledge: Bachelor in Business Administration Course description: To assess the consequences of increased globalisation for countries, their constituents and firms, a proper understanding of the economic mechanisms that play a role at the background is required. This is the domain of international economics. Why do countries trade with each other? For whom is such trade beneficial? What happens if factors of production are allowed to freely move across the globe? Are exchange rate movements bad or good for an economy? What is it that actually drives such movements? Is there a reason for national governments to interfere in the free interplay of market forces? What can enterprises do to manage exchange rate risks? These are the basic issues the course aims to provide an understanding of. It will allow students to take a fresh look at many developments in the world, such as the debate on further opening up the world to international trade, the impact of financial crises on the world economy, and the issue of trade and labour standards in developing countries.
Faculteit der Managementwetenschappen
Form: The way the course is given stresses the independent working capabilities of students. Next to a series of lectures, in which the main thrust of the analysis is explained and clarified, there will be seminars in which the answers to review questions are discussed. In addition, the lecturers of the course are available for individual feedback during weekly office hours.
Cross Cultural Management Coursecode: MIM012 Trimester: 1 Studiepunten: 6 ECTS-credits Language: English Optional course: no Assessment: The final grade for this course will be determined by a combination of: A written exam. The grade for the written exam will determine 50% of the final grade for the course. One individual assignment. The assessment of this individual assignment will determine 10% of the final grade for the course. One group assignment (4 members per group) - a “cross-cultural business case study project”. The assessment of this project will determine 30% of the final grade for the course. Class participation will determine 10% of the final grade for the course Coordinator: ir. drs. Peter Prud’homme van Reine, prof.dr.F.Trompenaars and guestlecturers Contact: drs.J.Bücker (
[email protected]) Room: TvA 1.2.06 Tel: +31-24-3611845 Pre knowledge: Bachelor in Management Aims and Objectives: This course provides an introduction to the principles and models methodology of cross-cultural management and develops the skills for doing cross-cultural research on international management issues. Different models used in cross-cultural research will be discussed. The course focuses on how cultural diversity can be used to find better solutions for the dilemmas inherent in international management than by using single cultural perspectives. Students will have to write one individual assignment and one group assignment abou t the cross cultural management challenges an international company is facing. Learning objectives Students will increase their awareness of their own cultural assumptions, will develop their knowledge and understanding about the basic drivers behind cou ntry and company cultural differences and explore cultural patterns for selected national cultures Students will develop their knowledge of the impact of cultural differences on International Management issues such as globalisation strategies, leadership styles, decision making, communication, mergers & 71
Bedrijfswetenschappen
-
-
-
acquisitions, Human Resource management and marketing. Students will acquire an understanding of the effectiveness of different strategies of international managers: adapting, imposing, compromising, and dilemma reconciliation of cultural differences. Students will build skills in diagnosing the influence of cultural differences on intercultural relationships, and in applying a methodology to resolve cross cultural issues in international management. Students will build skills in cross-cultural management research methodology
Literature: Compulsory Books for Cross-Cultural Management 2003: Hampden-Turner, Charles and Fons Trompenaars (2000), Building Cross Cultural Competence, John Wiley (Chichester, Great Britain), ISBN 0 471 49527 1 Usunier, Jean-Claude (1998), International and CrossCultural management Research, Sage (London), ISBN 0761 952810 Reader Recommended reading list: Hofstede, G. (1991), Cultures and Organisations, software of the mind, McGraw-Hill, London. Trompenaars, Fons. and Charles Hampden-Turner (1998), Riding the Waves of Culture: understanding cultural diversity in business. Nicholas Brealey Publishing, London, ISBN 1-85788-176-1 Trompenaars, Fons and Charles Hampden-Turner (2001); 21 Leaders for the 21st Century; how innovative leaders manage in the digital age. Capstone Publishing, Oxford (UK), ISBN 1-900961-66-0 Language of instruction English
Management in Transition Countries Coursecode: MIM015 Trimester: 2 Studiepunten: 6 ECTS-credits Language: English Optional course: no Assessment: written exam: 60% & paper: 40 % Coordinator: drs. H. Moerel Pre knowledge: Bachelor in Business Administration Aims and Objectives: The objective of the course is to get students acquainted with management in transition countries and especially in Central and Eastern Europe. Students will get an insight and understanding of what the great transformation of these countries at the end of the 1980s and beginning of the 1990s has brought about in the areas of economy, industry, business and management. The historic event has a great impact on the Western world as well, and not in the least on businesses and management. Course description: The main focus in the course is on the radical changing climate for business and management. The topics that are discussed during the lectures are approached from three viewpoints. The first concerns the economic and institutional changes in the CEE countries (from planned to market economy and participation in the world economy). The second viewpoint deals with the changes for business in the CEE countries in terms of privatisation, labour, legislation, culture and the impact on management and business strategies. The third viewpoint comes from a Western perspective and involves the opportunities and challenges for Western business in terms of entry strategies for marketing, production, collaboration, labour. A guest lecture on Central and Eastern European transition countries will be given. Faculteit der Managementwetenschappen
Literature: to be announced
Preperation Thesis Cursuscode: MIM008 Semester: 2 Cursuscoördinator: drs. H. Moerel Credits: 3 ECTS. The studyload is 120 hours Assessment: The assessment is divided into 2 parts. One consists of the practical assignments related to the lectures and together these count for 50%. The final research proposal counts for the other 50%. Aims and objectives: The goal of the course is to refresh your knowledge and skills in research methodology and to support you in preparing your final thesis proposal. The course starts with an introduction session during which the various activities within the course are explained. Form: The course takes the form of lectures and workshops. The lectures are given by Etienne Rouwette of the Methodology Department and the workshops are supervised by the International Management lecturers. For the workshops groups will be formed. Content: The content of the course is focused on the methodological approach of your international research project (= final thesis). The course consists of lectures in quantitative and qualitative research methodology and is supplemented with thesis preparation workshops and related assignments. The research methodology related assignments are practical assignments. The workshop related assignments are intended to build up or accumulate towards a well elaborated research proposal. After the final workshop you should be able to start your research work directly. Literature: To be announced
International Entrepreneurship, Innovation & Technology Coursecode: MIM016 Trimester: 2 Studiepunten: 6 ECTS-credits Language: English Optional course: no Assessment: A 3-hour written examination Coordinator: Dr. P. Barbonis Pre requisites: Succesfully completed a Bachelor in Business Administration course Aims and Objectives: Students successfully completing the course should come away with a greater appreciation and understanding of the role of innovation, technology and entrepreneurship either singly, and more often in combination with each other to ensuring the survival and growth of firms in the global economy. Further, they should be able to gain an insight into how innovation, technology and organisational entrepreneurship can contribute to realising business strategy.
72
Bedrijfswetenschappen Contents: The course will, as a first step focus on the twin subjects of innovation, technology, their characteristics, and their role in sustaining businesses, or in helping organisations to reinvent and change themselves to meet the incessant changes wrought by the business environment. The sources of innovation (whose three components are people, process and product), beginning with creativity will be explored. Creativity is the spark that ignites the innovation process. The nature of creativity, the conditions that foster it as also the personal characteristics that shape creativity in individuals will be broached. The dynamics of innovation and the different types of innovation will also be considered. How innovation occurs in practice, and the organisational structures that facilitate innovation will also be explored. Innovating could be both technological and administrative in nature, and the outcome can be a product or a process brought about by people. In relation to technology, there will be oblique look at the technological aspects of product/ service and process innovations. In respect of technology, the course will look at technology as a phenomenon paying attention to the dimensions of technology, and the ways in which technology strategy can be pursued and executed, i.e., how R&D can be linked to corporate strategy. What constitutes a firm’s distinctive technological competences and capabilities and how these can be used to develop competitive advantage will also be covered in the course. This part of the course will be rounded off with some glimpses into aspects of new product (or process) development and the role of project teams in product/process development, and the management of such teams. After having explored innovation and technology, both of which can often be viewed as the seeds of entrepreneurship,. the course in the third and final part will focus on how enterprises can be started. In this context, the entrepreneur is seen as being crucial to economic development and a catalyst for change. Therefore, this course will deal with the behavioural characteristics of entrepreneurs, as well addressing the difficulties that entrepreneurs face and the influence of the entrepreneurs’ background on the enterprise start-up phase. This topic will be extended further by touching on issues related to business growth such as new product development, diversification, increased productivity, development of new markets, networking and the formation of new corporate ventures (intrapreneurship), all from an entrepreneur’s perspective. In a global economy, the inevitable international dimension is never far away and is a recurring theme of the course. Literature: Books to be used, will be announced later. Various journal articles will be used to supplement the lectures.
International Marketing Zie master Marketing, Global Marketing
International Human Resource Management Coursecode: MIM018 Trimester: 2 Studiepunten: 6 ECTS-credits Language: English Optional Course: Lecturers: prof.dr.W.de Nijs, drs.J.Bücker, drs.R.Schouteten Coordinator: drs.R.Schouteten
Faculteit der Managementwetenschappen
Desired knowledge: Students should have covered the HRM/ OB module from the Bachelor in management program and the first trimester of the IM Master program. Goal of the course: Concerning the content, the goal of the course is getting the students acquainted with HRM in an international comparative perspective. The general theme is International Human Resource Management (IHRM). We connect to theories and topics in the bachelor phase and the first semester of the Master IM. The relevant skills are self-education, autonomous information gathering and reporting. The final assessment is a written exam. Content of the course: Growing internationalization and globalization are challenges for Human Resource Management in organizations. In the course the main focus is on a state-ofthe-art of International HRM. Thwo aspects are especially important: HRM in multinational corporations (MNC’s), and comparative HRM (cultural as well as institutional comparative). The background of these aspects is that it is necessary to have knowledge about social and economic developments in different countries in order to study International HRM. In this state-of-the-art, eventually, four discussions play a major role: International versus comparative HRM Universalistic versus contextual paradigms Cultural versus institutional explanations of differences Convergence versus divergence (for example: is there a typical Dutch or European way of HRM?) Outline of the course: In this course we use different forms. First, the state-of-theart will be covered in introductory lectures about the mentioned topics. After that the students are supposed to independently study one or more main texts about these topics. We provide assignments and questions that help study the texts and prepare for the exam. These assignments will be discussed in feedback lectures. Literature: Will be announced later.
International Strategic Alliances Course code: MIM019 Credit points: 6 ECTS-credits Trimester: 2 Language: English Assessment: written exam, assignments and paper. Coordination: dr. P.E.M. Ligthart Lecturers: Prof. dr. J. Bell, dr. A van Deemen, prof.C.A van den Hout, dr. P.E.M. Ligthart, drs. Ir. P. Prud’homme Pre knowledge: Bachelor in Management, first trimester Master Strategy or first trimester Master International Management. Aims and Objectives: After completing the course successfully the student will be able: To analyse which competitive forces influence the industry To relate the developments of cooperative strategies to the product and industry cycle and to relate shifts in the corporate and competitive strategy. To distinguish different functions, forms and phases of strategic cooperation (alliances) and to relate these to the corporate strategy. To use different theoretical perspectives at the analysis and judgement of alliance- designs and –processes in a competitive environment. To identify juridicial and economic aspects and consequences of cooperative strategies. 73
Bedrijfswetenschappen -
To use the literature and the lectures critically and focused when describing and analysing the practice of strategic cooperation.
Course description: According to two important theoretical strategy approaches, the Competitive analysis of Porter and the ”Resource based view of the firm” competition is crucial in the corporate strategy. However this does not implicate that strategy is the only way of realizing strategic aims. Cooperation has always been important in business. One can only think about relationships with suppliers and consumers but also with intermediairies like distribiturs and trade partners in export. After the 60 ies and 70 ies, when diversification was popular, the new trend became: “”back to the core business”” : in order to establish competitive advantage in a fast changing environment it is important for companies to focus on core activities and skills. The implication of this led to emerging cooperation with other businesses, both vertical (suppliers and consumers) and horizontal (competitiors from the same industry or from related industries. Also changing market circumstances (e.g. internationalisation) and changing policies of national and international governments increased the attention for cooperative structures. New here was the attention for cooperation with competitors. Cooperation is possible within several areas, like: supply, research & development, internationalisation, marketing and sales. There are also several forms of cooperation, from supply and outsourcing on a limited contract base to strategic bilateral joint ventures or alliance networks of business and government. Insight in the many aspects of cooperation, conceptual and empirical, is important for companies to lead to a usefull cooperative strategy, combined with the competitive strategy.
Faculteit der Managementwetenschappen
Cooperation is not perceived as a substitute for competition. They use to go along together. In the course, questions about why and how are stable forms of cooperation created, given the urge to compete. How does competition influence the strategic cooperation? Is there some interaction between competition and cooperation for individual companies or together? Under what conditions will it be attractive or unattrative to cooperate with suppliers, consumers or trade partners and how can firms form and manage strategic alliances ? Compulsary Literature: Child, J.& Faulkner, D. (1998) Strategies of Cooperation: managing alliances, networks and joint ventures. Oxford University Press; ISBN 0-19-877485-0 pbk.) Reader Competition & Cooperation
Masterthesis Coursecode: MTHIM Trimester: 3 Studiepunten: 18 ECTS-credits Language: English Optional module: no Assessment: final thesis & presentation Coordinator: drs. H.Moerel Pre knowledge: Bachelor in Business Administration and trimester 1 and trimester 2 of the Master in International Management Literature: Preparation final thesis.
74
Bedrijfswetenschappen
Masterspecialisatie Kennis- en informatiemanagement Profiel Kennis als organisatorische waarde Centraal in de specialisatie Kennisen Informatiemanagement binnen de Master Bedrijfswetenschappen staat de vraag hoe organisaties om kunnen of moeten gaan met hun kennis. Ofwel: wat is de organisatorische waarde van kennis? Daaraan gekoppeld is de vraag wat de organisatorische waarde is, de vraag hoe inzicht erin verkregen kan worden en de vraag naar maatregelen die organisaties kunnen nemen om de organisatorische waarde van hun kennis te behouden en vergroten. De hoofdterreinen die inzichten aandragen die relevant zijn voor het problematiseren van de organisatorische waarde van kennis en de beantwoording van de centrale vragen zijn: inrichting en besturing van organisaties, human resource management en informatiekunde. Voor elke organisatie is het relevant te weten op welke wijze kennis belangrijk is en hoe met dit belang moet worden omgegaan. Dit is met name relevant voor een qua omvang en sociaal- economische betekenis groeiende categorie bedrijven: de kennisintensieve bedrijven of organisaties (primair proces en product/dienst zijn in hoofdzaak op kennis gebaseerd). Dergelijke bedrijven zullen daarom bijzondere aandacht krijgen in de opleiding. De masterspecialisatie Kennis- en Informatiemanagement zoomt in op informatie- en communicatievraagstukken bij kennismanagement. De opleiding richt zich in de breedte op kennisvraagstukken bij organisaties, in het bijzonder bij kennisintensieve organisaties, en in de diepte op die kennisvraagstukken waaraan informatieen communicatiea specten te onderscheiden zijn. Anders gezegd: omgang met kennis in organisaties biedt de context waarin aan de omgang met informatie, communicatie en ICT betekenis wordt verleend. Begrip van kennis als productiefactor staat centraal in de opleiding en de daarmee specifieke vraagstukken van inrichting, personeelsmanagement etc.
Sociale systeemleer Aan de Nijmegen School of Management bestaat een zowel nationaal als internationaal redelijk unieke, onderscheidende situatie waarin deskundigheid over de hoofdterreinen aanwezig is: een voor het bestuderen van de organisatorische waarde van kennis relevante invulling van organisatiekunde, strategisch management, human resource management, informatiekunde en macroeconomie. Daarbij dient met name de aandacht genoemd te worden die de sociale systeemleer in Nijmegen krijgt omdat deze aanknopingspunten biedt om eenheid aan te brengen in een veelheid van beschouwingswijzen.
Eindtermen Bij de masterspecialisatie Kennisen Informatiemanagement maak je je academische vaardigheden zoals reflecteren, abstraheren en doen van onderzoek eigen. Deze academische vaardigheden zijn toegespitst op kennis- en informatieprocessen ten behoeve van het besturen en het optimaal functioneren van kennisintensieve organisaties en de rol daarbij van ICT.
Faculteit der Managementwetenschappen
Toelatingseisen Universitaire Bachelor Studenten met een afgeronde bacheloropleiding in de Bedrijfswetenschappen of Bedrijfskunde kunnen direct in de masterspecialisatie Kennis- en Informatiemanagement instromen. Studenten met een ander univeritair bachelorsdiploma dienen minimaal 60 ECTS-credits te hebben besteed aan bedrijfswetenschappelijke vakken, waaronder tenminste: Informatie, besluitvorming en macht Strategie Sociotechniek Systeemtheorie Kennismanagement Human resource management and Organisational Behaviour Filosofie Financieel Economisch Management Voor vragen over toelatingseisen voor universitaire Bachelors kun je terecht bij drs. Nol Vermeulen (
[email protected]), studieadviseur van de Master Bedrijfswetenschappen, kamer TvA 1.1.30, telefoonnummer 024 - 361 30 68. HBO Bachelor Studenten met een verwante afgeronde 4-jarige HBObacheloropleiding 240 ECTS-credits kunnen instromen in het overbruggingsjaar voor de masterspecialisatie Kennisen Informatiemanagement. Ná het succesvol afronden van dit overbruggingsjaar word je toegelaten tot de Master Bedrijfswetenschappen, sp ecialisatie Kennis- en Informatiemanagement. Vereiste HBO-vooropleiding voor het overbruggingsjaar en de Kennis- en I nformatiemanagement: hogere hotelschool HTS-bedrijfskunde HEAO -bedrijfseconomie HEAO -communicatie HIOI HIO IDM HBO-communicatiesystemen HBO-BI HBO-communicatie & management HEAO -BI Indien jouw HBO -bacheloropleiding hier niet vermeld staat, dien je in te stromen in het driejarige programma. Heb je wel een verwante HBO -bacheloropleiding maar staat deze hierboven niet vermeld, neem dan contact op met Remke Friesen, studieadviseur voor HBO-instromers:
[email protected], kamer TvA 1.2.30, telefoonnummer 024 - 361 18 34. Ook voor overige vragen over toela tingseisen kun je bij haar terecht.
75
Bedrijfswetenschappen
Trimester
1e
Naam Cursus
ECTS
Organisaties en kennis Business intelligence Methodologie Bedrijfsinformatiesystemen Thema SPM: Kerncompetenties en netwerkorganisaties
2e
Decision Support and Knowledge systems Probleemstructurering Capita Selecta Kenniseconomie Project Kennis- en informatiemanagement
3e
Masterthesis7 Kennis- en Informatiemanagement
Cursusoverzicht 1e trimester ( 21 ECTS-credits) Organisaties en kennis Business intelligence Methodologie Bedrijfsinformatiesystemen Thema SPM: Kerncompetenties en netwerkorganisaties 2e trimester (21 ECTS-credits) Decision Support en Knowledge systems Probleemstructurering Capita Selecta Kenniseconomie Project Kennis- en informatiemanagement 3e trimester (18 ECTS-credits) Masterthesis
Cursusbeschrijving Organisaties en Kennis Cursuscode: MKIM001 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Keuzevak: nee Tentamenvorm: werkstuk Coördinatie: dr. P.H.J. Hendriks Gewenste voorkennis: Toelating tot master KIM
4 4 4 5 4 4 5 4 4 4 18
Cursusbeschrijving: Het centrale thema van het vak ‘Organisaties en Kennis’ is de spanning die bestaat tussen kennis en management: kan kennis wel gemanaged worden, glipt kennis niet de poort van de organisatie uit zodra je dat probeert? Rondom dat thema werkt het vak een aantal funderende begrippen en discussies uit, zoals de betekenis van het begrip organisatorische kennis, de relatie tussen organisatiestructuur en kennis, de strategische betekenis van kennis, kennisstrategieën en nieuwe trends in kennismanagement. Het vak begint met een reeks van drie hoorcolleges waarin de thematiek van het vak wordt uitgewerkt. Daarna volgt een reeks van vijf werkcolleges. In die werkcolleges worden de hoofdstukken van het boek van Little, Quintas en Ray besproken aan de hand van een volgens een vast formaat uitgevoerde verwerking van die teksten. De deelnemers aan het vak moeten zich ofwel in de rol van een reviewer van een vooraanstaand wetenschappelijk tijdschrift inleven, ofwel in de rol van een auteur die graag in dat vooraanstaande wetenschappelijke tijdschrift zou willen publiceren. We proberen in het vak een ‘community-of-practice’ van reviewers en auteurs te vormen om door naar beide kanten van het review-proces te kijken (de producent van de review en de consument ervan) ons begrip van de inhoud van het betreffende onderwerp zo helder mogelijk te krijgen. Deelnemers aan het vak dienen voorafgaand aan en volgend op de werkgroepbijeenkomst op individuele basis de betreffende hoofdstukken en de discussie erover te verwerken. Beoordeling vindt deels plaats door beoordeling van de ten behoeve van de werkgroepbijeenkomsten geproduceerde teksten en de op basis van de groepsdiscussie doorgevoerde aanpassingen van die teksten. Literatuur: Stephen Little, Paul Quintas and Tim Ray (2002; Eds.) Managing knowledge: an essential reader; Milton Keynes: The Open University; London: Sage. Alvesson, M., & Karreman, D. (2001). Odd couple: Making sense of the curious concept of knowledge management. Journal of Management Studies, 38(7), 995-1018. enkele artikelen over het schrijven en reviewen van wetenschappelijke literatuur
Business Intelligence Cursuscode: MKIM002 Trimester: 1 Aantal Studiepunten: 4 ECTS-credits Tentamenvorm: tentamen en werkstuk 1
Zie ook trimester 2
Faculteit der Managementwetenschappen
76
Bedrijfswetenschappen Onderwijsvorm: hoorcolleges Coördinatie: drs. Egbert Philips Docenten: drs. Egbert Philips, dr. Dirk Vriens Vereiste voorkennis: Informatie, besluitvorming & macht Doelstellingen: Kennis; de student verwerft kennis over: de kernbegrippen mbt de Business Intelligence-functie in organisaties; de rol en het belang van Business Intelligence in organisaties; methoden en technieken om de Business Intelligence activiteiten uit te voeren; methoden en technieken om de Business Intelligence functie in organisaties te diagnosticeren en in te richten. Vaardigheden; na afloop van de cursus is de student in staat: te bepalen wat relevante omgevingsontwikkelingen zijn methoden en technieken van informatiebehoeftenbepaling voor BI toe te passen verschillende verzamelmethoden te b eoordelen ICT (b.v. datawarehousing, OLAP) te beoordelen op bruikbaarheid voor BI Een ontwerp voor een BI-infrastructuur (organisatie) te maken Een BI-ontwikkeltraject in te richten en te beoordelen Een profiel voor een BI-professional te formuleren Toelichting: Business Intelligence (BI) is het proces van het verwerven en verwerken van gegevens uit de omgeving voor de strategievorming. Een belangrijk deel van BI is het vroegtijdig ontdekken van kansen in de omgeving en het signaleren van bedreigingen en deze omzetten in acties Het gaat dan om de productie van ‘actionable intelligence’. Om dat te kunnen doen moet je weten welke gegevens van belang zijn; hoe je aan die gegevens komt; hoe je ze kunt analyseren en hoe je ze kunt gebruiken in de strategievorming. Van belang zijn onder andere de volgende vragen: Wat moet een organisatie weten van de concurrenten? - wie zijn of worden überhaupt de concurrenten? Hoe kom je dat te weten? Welke marktontwikkelingen zijn van belang voor de strategievorming? Op welke technologische trends moet worden ingehaakt? Ondernemingen zoeken al sinds jaar en dag de omgeving af naar relevante informatie. Door de toenemende complexiteit en dynamiek wordt het systematisch scannen van de omgeving naar relevante gegevens echter steeds moeilijker. Er komen steeds meer gegevens beschikbaar en het wordt steeds moeilijker om het kaf van het koren te scheiden. De inzet van ICT biedt mogelijkheden, maar kan ook leiden tot een information overload. De vraag naar het gestructureerd aanpakken van Business Intelligence het voorzien in omgevingsgegevens - wordt daarom steeds vaker gesteld. Om in deze vraag te voorzien, wordt in de cursus Business Intelligence aandacht besteed aan de diagnose en het ontwerp van de BI-activiteiten in een organisatie. Daartoe zullen eerst relevante begrippen mbt BI worden behandeld. Vervolgens wordt aandacht besteed aan de rol en het belang van de Business Intelligence functie in een organisatie en ten slotte zal worden besproken hoe de BI-functie kan worden beoordeeld en ingericht. Verplichte literatuur: Philips. E.A., & Vriens, D. (red.), 1999, Business Intelligence. Deventer: Kluwer. (serie Marketingwijzer); Reader ‘Business Intelligence’ Rest van de literatuur wordt zsm bekend gemaakt
Studiepunten: 4 ECTS-credits Coördinatie / Docent: dr. Dirk Vriens Type tentamen: werkstuk Onderwijsvorm: hoorcolleges en opdrachten Gewenste voorkennis: Bachelor bedrijfswetenschappen (of vergelijkbaar) Doelstellingen: Kennis; de student verwerft kennis over: veel voorkomende kennis- en informatievraagstukken in organisaties; manieren om diagnostisch, ontwerpgericht, veranderingsgericht en evaluatief onderzoek voor deze vraagstukken op te zetten. Vaardigheden: Na afloop van de cursus is de student in staat gericht (qua vorm en inhoud) interventie-onderzoek voor enkele veel voorkomende kennis- en informatievraagstukken op te zetten Cursusbeschrijving: Bij methoden van KIM-onderzoek staat verdieping van de interventiecyclus voor kennis- en informatiemanagement centraal. Vanwege de eigen aard van kennis- en informatieproblemen in organisaties wordt aandacht besteed aan de specifieke invulling van diagnostisch, ontwerpgericht, veranderingsgericht en evaluatief onderzoek ten behoeve van deze problemen. Aan de hand van verschillende cases wordt aangegeven hoe interventie-onderzoek voor enkele veel voorkomende kennis- en informatievraagstukken qua vorm en inhoud kan worden ingericht. Zo wordt, bijvoorbeeld, stilgestaan bij het opstellen van een conceptueel model voor het diagnosticeren van kennisprocessen in organisaties. Verplichte literatuur: wordt nader bekend gemaakt
Bedrijfsinformatiesystemen Cursuscode: MKIM011 Trimester: 1 Studiepunten: 5 Coördinatie: Ir.P.Hoeken Gewenste voorkennis : Afgeronde bacheloropleiding, die toegang geeft tot de masterspecialisatie KIM. Zie hiervoor de algemene informatie. Cursusbeschrijving: De cursus Bedrijfsinformatiesystemen gaat in op de ondersteuning van bedrijfsprocessen met informatiesystemen. Voor bedrijven met een concreet product maken ERP systemen (enterprise resource planning) een belangrijk onderdeel uit van deze ondersteuning. In andere organisaties zie je vergelijkbare systemen met uiteraard andere kenmerken. We grijpen terug op systeemtheoretische concepten, zoals regelkring, proces en functie en brengen deze in verband met de begrippen passing ('fit'), afstemming ('alignment'), integratie en architectuur. Met deze begrippen ontwikkelen we een wetenschappelijke benadering van het onderwerp van deze cursus. De cursus bestaat uit een aantal inleidende hoorcolleges en middels opdrachten begeleide zelfstudie in groepen van twee of drie studenten. Het inleveren en verdedigen van een essay, dat je in een groep van ongeveer zes 6 studenten opstelt vormt de afronding van de cursus. Literatuur: Reader met eventuele aanvullingen. Zie hiervoor de meest recente digitale cursusinformatie.
Methodologie Cursuscode: MKIM003 Trimester: 1 Faculteit der Managementwetenschappen
77
Bedrijfswetenschappen
Thema SPM: Kerncompetenties en netwerkorganisaties Zie voor beschrijving Thema SPM: Kerncompetenties en netwerkorganisaties bij masterspecialisatie Strategisch Personeelsmanagement.
Decision support en knowledge systems Cursuscode: MKIM006 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: werkstuk Coördinatie: prof. dr. B. Prakken Doelstellingen: inzicht geven in de methodische/methodologische achtergronden van beslissingsondersteunende en kennissystemen inzicht in de mogelijkheden die informatiesystemen kunnen bieden ter ondersteuning van de verschillende (deel)fasen van het b esluitvormingsproces, het uitvoeren van gevoeligheidsanalyses met behulp van decision support syst emen, het adviseren van het management aan de hand van de uitkomsten van experimenten met decision support en kennis systemen, inzicht geven in de rol van ICT ten behoeve organisatorische kennis. Toelichting: De cursus legt een relatie tussen de betekenis van informatiesystemen, gebaseerd op ICT, en de (deel)fasen van het proces van de besluitvorming. Vanwege zijn ruime toepassingsmogelijkheden wordt vooral aandacht besteed aan decision support systemen. Daarbij ligt de nadruk op de methodische/methodologische achtergrond van deze systemen teneinde een goed beeld te krijgen van de betrouwbaarheid van de uitkomsten van deze systemen ten behoeve van het nemen van (majeure) beslissingen binnen organisaties. Daarnaast wordt er in deze cursus aandacht besteed aan kennis systemen en de betekenis daarvan voor de besluitvorming van organisaties. Verplichte literatuur: E. Turban en J.E. Aronson, Decision support systems and intelligent systems, Prentice-Hall, New Jersey, 2001, Reader, Decision support systems
Probleemstructurering Cursuscode: MKIM014 Trimester: 2 Studiepunten: 5 ECTS-credits Keuzevak: nee Tentamenvorm: individuele opdrachten, groepswerkstuk Coördinatie: dr.D.J. Vriens Gewenste voorkennis: bachelor bedrijfswetenschappen (of vergelijkbaar);
Faculteit der Managementwetenschappen
Cursusbeschrijving: In deze cursus wordt aandacht besteed aan het structureren van complexe problemen in organisaties. Daartoe wordt eerst behandeld wat complexe problemen zijn. Hierbij wordt een onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten complexiteit (analytische complexiteit; dynamiek, sociale complexiteit en constructieve complexiteit). Vervolgens wordt stilgestaan bij (methoden voor) het structureren van complexe problemen. Een aantal bekende methoden zal worden geanalyseerd en beoordeeld op hun geschiktheid (t.a.v. het structureren van problemen van specifieke complexiteit). Speciale aandacht is er voor (1) de “gangbare” biases en shortcomings die bij probleemstructureren een rol spelen en (2) probleemstructurering in groepen. Literatuur: Wordt nader bekend gemaakt
Capita Selecta Cursuscode: MKIM008 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: werkstuk Coördinatie: Prof. Dr. B. Prakken Doelstellingen: voorbereiding op masterthesis Toelichting: In deze cursus worden studenten zowel procedureel als inhoudelijk voorbereid op de thesis. Procedureel wil zeggen dat er aandacht wordt besteed aan de opzet en uitvoering van wetenschappelijk onderzoek. Inhoudelijk betekent dat studenten worden geconfronteerd met verschillende onderwerpen waaruit een keuze kan worden gemaakt en die tijdens de thesis fase verder worden uitgediept. Verplichte literatuur: wordt nader b ekend gemaakt.
Kenniseconomie Cursuscode: MKIM009 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Keuzevak: ja Tentamenvorm: deelname werkgroepen en afsluitend essay Onderwijsvorm: inleidend college, 4 werkgroepbijeenkomsten Coördinatie: prof. dr. G. Gelauff Docent: prof. dr. G. Gelauff,
[email protected] Vereiste voorkennis: bachelor Doelstellingen: Kennis Achtergronden van het toenemend belang van kennis in de economie en de rol die markt en overheid daarin spelen. Betekenis van onderwijs, onderzoek en innovatie als pijlers van de kenniseconomie. Empirie over Nederlands onderwijs in internationaal perspectief. Vier belangrijke knelpunten in het onderwijs: preventie van onderwijs achterstanden, werving van leraren, kwaliteit van het hoger onderwijs, leven lang leren. Empirie over de Nederlandse wetenschap in internationaal perspectief. Dilemma tussen creatie en benutting van wetenschap en opties om prestaties en benutting te verbeteren. 78
Bedrijfswetenschappen Empirie over de Nederlandse score op het gebied van innovatie bij bedrijven. Betekenis van marktfalen en overheidsfalen bij innovatie. Belangrijke vestigingsplaatsfactoren voor kennisintensieve bedrijven. Diverse beleidsopties ter versterking van innovatie: octrooien, technologiesubsidies, makelschakelbeleid, concurrentie en innovatie, innovatiebeleid voor de dienstensector. Vaardigheden Kritisch interpreteren van empirische indicatoren voor de kenniseconomie en de betekenis van internationale benchmarks. Toepassen van economische concepten marktfalen en overheidsfalen op het gebied van kennis. Daaruit belangrijke dilemma’s voor het beleid afleiden en beleidsmaatregelen kritisch beoordelen. -
Toelichting: Kennis ligt aan de basis van menselijke activiteit en speelt door de eeuwen heen een belangrijke rol bij de groei van de productiviteit en de toename van de welvaart. Het belang van kennis neemt tegenwoordig alleen maar toe. Ten opzichte van de afgelopen vijftig jaar is de ruimte om kennis en technologie over te nemen van de VS kleiner geworden. Nederland zit nu dicht bij het technologisch front, zodat het meer aankomt op eigen innovaties door Nederlandse bedrijven. Nieuwe technologieën (ICT, genomics) bieden daarvoor een schat aan kansen. Om die te benutten zijn niet alleen technologische innovaties, maar ook organisatorische innovaties en hoog opgeleide kenniswerkers cruciaal. Daarbij verscherpen internationalisatie en de opkomst van nieuwe regio’s de internationale concurrentie. Voor een hoogontwikkelde economie als de Nederlandse vergroot dit de noodzaak tot specialisatie in kennisintensieve activiteiten. Een aantal bouwstenen zijn nodig om de rol van kennis in de economie te kunnen analyseren. Centraal staan drie pijlers van de kenniseconomie: onderwijs, wetenschap en innovatie bij bedrijven. Marktfalen en overheidsfalen vormen het fundament voor een economische analyse van deze pijlers, om een goed beeld te krijgen van de rol van de marktpartijen en de taken van de overheid. Trends brengen veranderingen teweeg die een beroep doen op het aanpassingsvermogen van de actoren in de kenniseconomie. Daarbij speelt empirische informatie een belangrijke rol om het belang van markt en overheidsfalen en trends te kunnen duiden. Deze blijkt slechts in bescheiden mate aanwezig. Onderwijsvorm: Elke student kiest na het inleidende college een van de volgende rollen: beleidsmaker, wetenschapper of journalist. Doel is om in deze rol een essay van maximaal 10 vel A4 te schrijven over de kenniseconomie. De belangrijkste informatiebron is CPB (2002) en waar nodig de daar bij behorende achtergronddocumenten. Naast het inleidend hoorcollege vinden er drie werkgroepbijeenkomsten plaats, over respectievelijk de onderwerpen onderwijs, onderzoek en innovatie. Voorafgaand aan de werkgroepen levert ieder (per email) een of twee vel A4 met de bouwstenen van het betoog op dat onderwerp in. Hierin staat de grote lijn van de argumentatie over dit onderwerp in de vorm van bullets. Tijdens de werkgroepbijeenkomsten krijgen eerst vertegenwoordigers van de beleidsmakers, wetenschappers en journalisten het woord om argumenten, vragen of stellingen naar voren te brengen. Daarna kan er hier een discussie over plaats vinden. Aldus kunnen de drie groepen van elkaars inzichten profiteren en zo de argumentatie voor het essay aanscherpen.
Faculteit der Managementwetenschappen
Literatuur: CPB (2002), De pijlers onder de kenniseconomie, Den Haag, 260 blz, ISBN: 90 5833 0907. Verkrijgbaar via de bibliotheek van het CPB, Postbus 80510, 2508 GM Den Haag, telefoon: 070-3383425, E-mail:
[email protected], Prijs: EUR 15.00, of gratis te downloaden op www.cpb.nl/goto/kenniseconomie . Bijbehorende achtergronddocumenten die stof verder uitwerken en toelichten op www.cpb.nl/goto/kenniseconomie.
Project: Kennis- en informatie management Cursuscode: MKIM013 Trimester: 2 Studiepunten: 4 Coördinatie: Ir.P.Hoeken Gewenste voorkennis: Afgeronde bacheloropleiding, die toegang geeft tot de masterspecialisatie KIM. Zie hiervoor de algemene informatie. Verder dien je het cursorisch programma van trimester 1 normaal te hebben doorlopen Cursusbeschrijving: Het project Kennis- en informatiemanagement bouwt voort op de kennis uit de cursorische vakken van het eerste trimester. Je werkt in groepen van drie of vier studenten met een hoge mate van zelfstandigheid aan een onderzoeksopdracht. De onderzoeksopdracht betreft het geïntegreerd toepassen van aangereikte inzichten op een concrete bedrijfssituatie. Hierbij zul je ook de theorie verder uitdiepen. Literatuur: De literatuur uit de andere cursussen en aangevuld met eigen literatuuronderzoek.
Masterthesis Kennis- en informatiemanagement Cursuscode: MTHKIM Trimester: 3 Studiepunten: 18 TS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: werkstuk Coördinatie: Prof. Dr. B. Prakken Doelstellingen: Het zelfstandig uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek. Toelichting: Tijdens deze cursus voeren studenten een theoretisch of praktisch gericht onderzoek uit aan de hand van een specifieke probleemstelling en ra pporteren daarover op een wetenschappelijk verantwoorde wijze. Verplichte literatuur: wordt nader b ekend gemaakt.
79
Bestuurskunde
MASTEROPLEIDING BESTUURSKUNDE
Faculteit der Managementwetenschappen
80
Bestuurskunde
Het vakgebied in vogelvlucht
Eindtermen master
De bacheloropleiding bestuurskunde is gericht op vraagstukken van besturen en organiseren in brede zin. De aandacht gaat in het bijzonder uit naar processen van beleidsvorming die het niveau van de afzonderlijke organisatie overstijgen.
Als je de master Bestuurskunde met succes afrondt, beschik je over een goed en breed overzicht van de bestuurskunde en haar object. Je hebt een professionele beheersing van de taal en je kan op gedegen wijze onderzoek doen naar of ten behoeve van het openbaar bestuur. Daarnaast heb je inzicht in bestuurlijke ethiek, de ontwikkelingen in de bestuurswetenschappelijke discipline zelf en in het openbaar bestuur. Vanzelfsprekend heb je je een wetenschappelijke attitude eigen gemaakt. Deze attitude kwalificeert je voor een verdere wetenschappelijke carrière dan wel een carrière in het openbaar bestuur.
Profiel De master Bestuurskunde is een wetenschappelijke opleiding in de bestuurskunde waarin kennis van inrichting en functioneren van organisatie in en om het openbaar bestuur centraal staat. In de master vindt een verdieping plaats van zowel bestuurskundige als methodologische kennis en vaardigheden. De master bouwt voort op de bachelor bestuurskunde en is hiernaast zelfstandig te volgen. Vandaar dat de master ook open staat voor studenten afkomstig van andere universiteiten of hogescholen. Binnen de masters bestuurskunde kunnen studenten zich in drie richtingen specialiseren: Publiek Management Deze variant is bestemd voor ‘practitioners’, studenten die in de toekomst gaan werken in het openbaar bestuur dan wel in organisationele verbanden die veel met overheidsorganisaties te maken hebben. Het doel van deze variant binnen de master Bestuurskunde is hieraan gerelateerd en richt zich op het verwerven van op die praktijk gerichte vaardigheden in New Public Management, Beleidsprestaties, Bestuurlijk vermogen, overigens met inbegrip van op de bestuurswetenschappen georiënteerd reflectief vermogen. Het laatste betreft zowel het persoonlijk functioneren als de ontwikkeling van het openbaar bestuur. Bestuurswetenschap Deze variant is bestemd voor studenten die meer (afstandelijke) kennis van en inzicht in het openbaar bestuur en de bestuurskunde willen, met het oog op een mogelijke carrière als wetenschappelijk onderzoeker, organisatie- of beleidsadviseur. Hierbij kan worden gedacht aan academisch onderzoeker (nu nog Assistent in Opleiding: AiO) dan wel aan meer toegepast organisatie en beleidsonderzoek in opdracht van /ten behoeve van het openbaar bestuur. Het doel van deze variant is gericht op het ontwikkelen van ‘wetenschappelijk nzicht’, i ‘onderzoeksvaardigheden’ ‘kritisch reflectie’, en ‘kennis van ontwikkelingen in het openbaar bestuur en in de bestuurskunde’. Bestuur en Recht Van oudsher vormt het recht een belangrijke pijler onder de bestuurskunde. Vaak is bestuurskunde als zelfstandige discipline ook voortgekomen vanuit een juridische faculteit. Het doel van deze variant is een hechte verbinding te leggen tussen bestuurskundige en juridische kennis en vaardigheden. Zij biedt uitzicht op zowel een carrière in het openbaar bestuur zelf als voor een op beroepsperspectief als onderzoeker. In samenwerking met de juridische faculteit leidt deze variant in de masteropleiding ertoe dat de abituriënten zich bekwamen in het grensvlak van recht en bestuur.
Faculteit der Managementwetenschappen
Toelatingseisen Universitaire Bachelor Studenten met een afgeronde bacheloropleiding in de Bestuurskunde kunnen direct in de master Bestuurskunde instromen. Studenten met een afgeronde bacheloropleiding aan de Faculteit der Managementwetenschappen van de KU Nijmegen, kunnen na het succesvol afronden van het onderstaande instroomprogramma doorstromen in de Master Bestuurskunde. Het instroomprogramma 30 ECTS-credits heeft de volgende samenstelling: Eén integratievak, project en methodenmodule uit semester 2.1, 2.2 of 3.1 van de bachelor Bestuurskunde (totaal 9 sp) Vier modules (totaal 12 sp) uit de volgende: Openbaar bestuur en politiek, Advisering en interventie, Openbaar bestuur en maatschappij, Management van het openbaar bestuur, Beleidscyclus, Besturen in het informatietijdperk, Hoofdfiguren bestuurskunde, Besturen in netwerken (Beleidsnetwerken), Lokale politiek en lokaal bestuur en Staats& bestuursrecht. Welke vier modules gevolgd dienen te worden wordt nader bepaald op basis van het bij de student bestaande kennistekort. Voor studenten met een andere afgeronde bacheloropleiding zullen nader te bepalen toelatingseisen worden vastgesteld, afhankelijk van de vooropleiding en de gewenste variant. Voor vragen over toelatingseisen voor universitaire Bachelors kun je terecht bij: dr. Michiel S. de Vries (
[email protected]), coördinator van de Master Bestuurskunde of bij: mw. dr. J.G.M. Assen, studieadviseur voor de Master Bestuurskunde (a
[email protected]), kamer TvA 5.1.33, telefoonnummer 024 - 361 19 34. HBO Bachelor Studenten met een verwante afgeronde 4-jarige HBOopleiding 240 ECTS-credits kunnen instromen in het overbruggingsjaar voor de master Bestuurskunde. Ná het succesvol afronden van dit overbruggingsjaar word je toegelaten tot de Master Bestuurskunde. Voor vragen omtrent toelatingseisen voor HBO-instromers kun je terecht bij: dr. Michiel S. de Vries (
[email protected]), coördinator van de Master Bestuurskunde, of bij; mw. dr. J.G.M. Assen, studieadviseur voor de Master Bestuurskunde (
[email protected]), kamer TvA 5.1.33, telefoonnummer 024 - 361 19 34.
81
Bestuurskunde Universitaire Master of doctorandus Personen met een afgeronde universitaire studie (drs. of master) in één van de studierichtingen die nauw verbonden zijn aan de bestuurskunde kunnen zonder nadere instroomvereisten deelnemen aan de eenjarige masteropleiding Bestuurskunde in Nijmegen.
Inlichtingen Voor vragen omtrent toelatingseisen tot de masteropleidingen kun je terecht bij: dr. Michiel S. de Vries (
[email protected]), coördinator van de Master Bestuurskunde, of bij; mw. dr. J.G.M. Assen, studieadviseur voor de Master Bestuurskunde (
[email protected]), kamer TvA 5.1.33, telefoonnummer 024 - 361 19 34.
Studievereniging BOW BOW is de studievereniging voor en door studenten bestuurskunde. Voor studenten die de opleiding bestuurskunde gekozen hebben, wil BOW de onderlinge contacten bevorderen en hun belangen behartigen. De vereniging organiseert studiegerichte activiteiten, waaronder excursies, lezingen, workshops en een symposium. Hiernaast is ook de gezelligheid van belang (borrels, feesten, e.d.). Het lidmaatschap van BOW kost € 10,00 per collegejaar en € 32,00 voor de gehele studieduur. Nieuwe actieve leden zijn van harte welkom! Bezoekadres: Thomas van Aquinostraat 5.1.11 Postadres: Postbus 9108, 6500 HK Nijmegen. Telefoon: 024-3611939
Faculteit der Managementwetenschappen
Hoofdlijnen curriculum Het onderwijs van de master Bestuurskunde is deels in de vorm van een meester-gezel situatie op gezet. Dat wil zeggen in colloquia van kleine groepen en door deelname aan het onderzoek atelier van de stafleden worden delen van de opleiding zowel projectmatig als cursorisch weergegeven. Je wordt gedurende het gehele jaar begeleid door een docent waarbij je afhankelijk van je specialisatie, je managementvaardigh eden dan wel beleidswetenschappelijke kennis vergroot. Eerste trimester De master Bestuurskunde begint, voorafgaand aan de drie varianten met een gemeenschappelijk deel dat in het eerste trimester wordt verzorgd. In dit gemeenschappelijke deel wordt allereerst het klassieke bestuurskundig denken aan de orde gesteld, waarin klassieke teksten aan de orde komen. In deze periode komt tevens de noodzakelijke wetenschapstheoretische kennis aan de orde waarbij de verbinding tussen bestuurskunde en wetenschapsfilosofie wordt benadrukt. Ook wordt aandacht besteed aan de ethiek van het openbaar bestuur en de normatieve aspecten van de bestuurskundige professie. Het wetenschappelijk karakter van de opleiding wordt nog verder benadrukt door vakken gericht op wetenschappelijk onderzoek naar het openbaar bestuur alsmede wetenschappelijk verantwoord toegepast onderzoek ten behoeve van het openbaar bestuur. De master Bestuurskunde sluit af met het individueel voltooien van een afstudeeropdracht waarbij de inhoud volgt op de inhoud van de gekozen variant. Afhankelijk van de gekozen variant dient het afstudeerproject met name intern dan wel deels extern te worden voorbereid, uitgevoerd, gepresenteerd en geëvalueerd. De masterthesis wordt geschreven onder begeleiding van hetzij een bestuurswetenschapper, een practitioner of een bestuurlijkjuridisch geschoolde.
82
Bestuurskunde
Trimester
Naam Cursus
ECTS
Bestuurskundige Klassieken Wetenschappelijk onderzoek naar het openbaar bestuur Toegepast onderzoek voor het openbaar bestuur
6 4 4
Bestuurswetenschap 1e
ECTS
Publiek Management
Actualiteiten in het openbaar bestuur
Overheidsbeleid
Persoonlijke competentieontwikkeling
4
ECTS 4
Bestuur en Recht Bestuursrecht Reflectie op Bestuur en Recht
4
Bestuursethiek Wetenschapsfilosofie Bestuurswetenschap
ECTS
Publiek Management
Actualiteiten in het openbaar bestuur
ECTS
Bestuur en Recht
4 Bestuursrecht
Methoden van bestuurskundig onderzoek 3e
Faculteit der Managementwetenschappen
8
5
4
4 3
2e Ontwikkelingen in de bestuurswetenschap
4
Extern Publiek Management
5
Intern Publiek Management
8
Reflectie op Bestuur en Recht Comparatief Staatsrecht
Masterthesis
4
4
7
18
83
Bestuurskunde
Variant Bestuurswetenschap Cursusoverzicht 1e trimester (21 ECTS-credits) Bestuurskundige klassieken Wetenschappelijk onderzoek naar het openbaar bestuur Toegepast onderzoek voor het openbaar bestuur Actualiteiten in het openbaar bestuur Overheidsbeleid 2e trimester (21 ECTS-credits) Bestuursethiek Wetenschapsfilosofie Actualiteiten in het openbaar bestuur Ontwikkelingen in de bestuurswetenschap Methoden van bestuurskundig onderzoek 3e trimester (18 ECTS-credits) Masterthesis
Cursusbeschrijving Bestuurskundige klassieken Cursuscode: MBK001 Trimester: 1 Studiepunten: 6 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: Individueel verslag Coördinatie: prof.dr.N.Nelissen Vereiste voorkennis: toelating tot master Bestuurskunde Toelichting: Deze module bouwt voort op de module ‘Kernthema’s bestuur en organisatie’ (bachelor/eerste jaar) en de module ‘Hoofdfiguren Bestuurskunde’ (bachelor/tweede jaar). Meer dan in de voorgaande modulen staan in deze module de ‘primaire’, ‘klassieke’ teksten van de ‘moderne’ bestuurskunde centraal. De module beoogt een verdieping van het inzicht in de ‘Ideeengeschichte’ van de bestuurskunde, een ‘must’ voor een ‘MPA’. Te denken valt aan een opzet waarbij studenten in kleine groepen een aantal baanbrekende studies (van bijvoorbeeld Simon, Scharpf, Allison, Janis, Golembiewski, Easton, Kingdon, Wildavsky, etc.) - onder begeleiding van een docent - gezamenlijk lezen en bespreken, voorafgegaan door een b eperkt aantal introducerende hoorcolleges. Het eindproduct zou een kritische recensie van de behandelde literatuur kunnen zijn, waarbij de studies worden gepositioneerd in de theoretisch-conceptuele geschiedenis van de bestuurskunde, met inbegrip van de wetenschapsfilosofische achtergronden daarvan.
Wetenschappelijk onderzoek naar het openbaar bestuur Cursuscode: MBK002 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits) Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: werkstuk Coördinatie: dr. E. Jacobs Vereiste voorkennis: toelating tot master Bestuurskunde Doelstelling: studenten kunnen aan het einde van de cursus:
Faculteit der Managementwetenschappen
-
-
het ontwerp en de uitvoering van bestaand wetenschappelijk onderzoek kritisch en beargumenteerd analyseren en beoordelen een eenvoudig onderzoeksvoorstel maken
Inhoud: In deze cursus staat wetenschappelijk onderzoek naar het openbaar bestuur centraal. De cursus bestaat uit twee onderdelen: bestuderen en kritisch en beargumenteerd beoordelen van het ontwerp en de uitvoering van wetenschappelijk en toegepast onderzoek dat door anderen is uitgevoerd; zelf een wetenschappelijk onderzoeksvoorstel ontwerpen en de belangrijkste keuzes daarbij beargumenteren. Het product dat de studenten moeten opleveren, is een onderbouwd onderzoeksvoorstel.
Toegepast onderzoek voor het openbaar bestuur Cursuscode: MBK003 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: Werkstuk Coördinatie: dr. E. Jacobs Vereiste voorkennis: toelating tot master Bestuurskunde Doelstellingen: studenten kunnen aan het einde van de cursus: Het ontwerp en de uitvoering van bestaand onderzoek kritisch en beargumenteerd analyseren en beoordelen Een eenvoudig onderzoeksvoorstel maken Toelichting: Inhoud: In deze cursus staat praktijkgericht onderzoek ten behoeve van het openbaar bestuur centraal. De cursus bestaat uit twee onderdelen: bestuderen en kritisch en beargumenteerd beoordelen van het ontwerp en de uitvoering van toegepast onderzoek dat door anderen is uitgevoerd; zelf een praktijkgericht onderzoeksvoorstel ontwerpen en de belangrijkste keuzes daarbij beargumenteren. Het product dat de studenten moeten opleveren, is een onderbouwd onderzoeksvoorstel.
Actualiteiten in het openbaar bestuur 1 Cursuscode: MBK011 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: Schriftelijk tentamen Coördinatie: dr. M.S. de Vries i.s.m. individuele stafdocenten Vereiste voorkennis: Toelating tot Master Bestuurskunde Toelichting: In dit actualiteitencollege wordt ingegaan op nieuwe ontwikkelingen op verschillende beleidsterreinen, het onderzoek daarnaar en de uitkomsten van zulk onderzoek. Het idee erachter is het leggen van een nadere verbinding tussen de masters en het onderzoek dat door de stafleden wordt gedaan.
84
Bestuurskunde Gedurende het trimester zal elk van de stafleden 2x2 uur colleges verzorgen over nieuwe ontwikkelingen op het beleidsterrein waarop zij gespecialiseerd zijn, het onderzoek dat zij daarnaar doen, hoe zij dat hebben aangepakt en wat daarvan de uitkomsten zijn. Hiernaast geven de betreffende stafleden iteratuur l door die de studenten voora fgaand aan deze colleges moeten bestuderen. Elke docent geeft in twee weken vier uur college over het onderwerp waarin hij/zij is gespecialiseerd. Daarbij komt het volgende aan de orde: Algemene descriptie van het terrein, Ontwikkelingen op het betreffende terrein, Wetenschappelijke en maatschappelijke discussies op het betreffende terrein, wat actueel is op het betreffende terrein, het eigen onderzoek – het onderzoeksdesign, de gegevensverzameling, verwerking, analyse, en de resultaten Deze cursus loopt door in het tweede trimester en wordt dan afgelsoten met een tentamen. Verplichte literatuur: Reader Actualiteiten in het openbaar bestuur
Overheidsbeleid Cursuscode: MBK005 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: Individuele opdrachten Coördinatie: dr. M.S. de Vries i.s.m. individuele stafdocenten Vereiste voorkennis: Toelating tot master bestuurskunde Toelichting: De student die bestuurswetenschap kiest, volgt ook beleidswetenschap en maakt bij aanvang van de masters een keuze op welk beleidsterrein hij/zij zich wil specialiseren. Dit betekent dat hij gedurende de gehele mastersopleiding door de docent wordt begeleid die op dat terrein gespecialiseerd is. De keuze bestaat vooralsnog uit de volgende beleidsterreinen met daarachter de daarop gespecialiseerde stafleden: Zorg voor de kwaliteit van de gebouwdeomgeving (prof. dr. N.J.M. Nelissen) Publiek-private samenwerking (prof. dr. M. van Twist) Landbouwbeleid (prof. dr. H.J.M. Goverde) Omroepbeleid (dr. P. de Goede) Gezondheidszorgbeleid (dr. C. Lako) Lokaal beleid/vergelijkend onderzoek (dr. M.S. De Vries) Migrantenbeleid (dr. B. Tholen) Kwaliteit van het bestuur/integriteitsbeleid (prof. dr. M.L. Bemelmans) De keuze voor een onderwerp impliceert dat de student, in het kader van ‘Beleidswetenschap’ door de betreffende docent aan te geven algemene, klassieke en moderne literatuur op het betreffende beleidsterrein bestudeert en aan zijn verplichtingen voor het vak beleid swetenschap heeft voldaan als hij/zij: Een essay heeft geschreven over de bestudeerde literatuur en in staat is dit te verd edigen Een boekbespreking heeft gemaakt van een actueel boek op het beleidsterrein Tijdens een gesprek met de docent duid elijk maakt brede kennis te bezitten van het beleidsterrein Op enigerlei wijze heeft geparticipeerd in het onderzoek van de betreffende d ocent
Bestuursethiek Cursuscode: MBK009 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen Faculteit der Managementwetenschappen
Coördinatie: prof. dr. M.L. Bemelmans-Videc en dr. M. Becker Vereiste voorkennis: Toelating tot master bestuurskunde Toelichting: De vraag naar en de bezinning op ethiek in het openbare bestuurlijke handelen, maar daar niet alleen, is in de afgelopen jaren onstuimig toegenomen. Incidenten, reikend van ‘klokkenluiders’ tot parlementaire enquêtes die in essentie op zoek gaan naar (nieuwe) toetstenen voor bestuurlijk handelen, zijn daartoe mede aanleiding. Hoewel ethische vraagstukken nog al te vaak met een soort crisismanagement te lijf worden gegaan, waarbij ‘oplossingen’ veelal gezocht worden in structuurwijzingen (reorganisaties) of procedurele aanwijzingen, komt een fundamenteler bezinning langzaam van de grond. Binnen organisaties, in de publieke en in de (semi-) private sector, bezint met zich op de eigen identiteit en ‘missie’ en verbindt daaraan normatieve instructies t.a.v. het eigen handelen. Die bezinning op het unieke karakter van het openbaar bestuur maakt de ethiek tot wijsgerige ethiek: een behandeling van normatieve vraagstukken vanuit de principiële achtergronden en grondslagen. In het college wordt ernaar gestreefd de discussie over de ethische aspecten van het overheidshandelen systematisch uit te werken. Het college richt zich in haar leerdoelen op toekomstige overheidsfunctionarissen. Dat levert meteen een belangrijke oriëntatie op: de (h)erkenning van het uitzonderlijke en onderscheidende van openbare dienst en dienstverlening vormen het fundament waarop deze functionarissen hun handelen richten. Deze oriëntatie zal dan ook, zo zullen we zien, het belangrijkste normatieve uitgangspunt van het college verschaffen. In dit college willen de docenten de normatieve uitgangspunten onderzoeken die richting geven aan het handelen van de overheid, ze zijn op zoek naar het publieke ethos. Ze rekenen daarmee uitdrukkelijk af met de idee van een neutraal handelende overheid. De bezinning op het bijzondere van het overheidsambt is tevens ingegeven is te zien als een vergrijzing van het gebied tussen overheid en markt in wat gemeenlijk wordt aangeduid als het New Public Management . In deze stroming, verbonden met de Reinventing Government ideologie domineren, utilistische, bedrijfseconomische waarden in vormgeving en evaluatie van overheidsorganen en van overheidshandelen. Ondernemersgeest en het zoeken naar de vormgeving van een algemeen belang komen daar met elkaar in strijd. Ook die ideologie staat inmiddels weer ter discussie. De pendel lijkt op de terugweg naar een herwaardering van ook de andere waarden van goed bestuur in een democratische rechtsstaat. Verplichte literatuur: Terry L. Cooper, The Responsible Administrator, An Approach to Ethics for the Ad ministrative Role. 4th edition, San Francisco: Jossey-Bass Publishers 1998. Nader aan te geven literatuur.
Wetenschapsfilosofie Cursuscode: MBK010 Trimester: 2 Studiepunten: 3 ECTS Taal: Nederlands Keuzevak: nee Coördinatie: Dr. B. Tholen Tentaminering: Schriftelijk tentamen en opdrachten Vereiste voorkennis: toelating tot master Bestuurskunde
85
Bestuurskunde Toelichting: Het doel van dit module is het vormen van de uiteindelijke toets op wetenschappelijk redeneren en dit in verband brengen met theorieen die in de vierjarige studie bestuurskunde zijn geleerd. Daartoe wordt allereerst ingegaan op het verschil tussen wetenschap en common sense, de harde eisenaan theorieen vanuit het klassieke denken, alsmede het toepassen daarvan op bestuurskundige theorieen. Hierna komen opvattingen over postmoderniteit (als epoche) en het postmodernisme (als (anti-)epistemologie) aan de orde. Het gaat daarbij om de relatie met kernbegrippen en hoofdfiguren, en met name ook de betekenis ervan voor de sociale wetenschappen.Tenslotte wordt ingegaan op een schets van het ideaal van twee autonome sferen: wetenschap en politiek en de wijze waarop de een de ander kan bedreigen.
-
Verplichte literatuur: Reader Wetenschapsfilosofie
Methoden van bestuurskundig onderzoek
Actualiteiten in het openbaar bestuur 2 Zie voor beschrijving Actualiteiten in het openbaar bestuur 1.
Ontwikkelingen in de bestuurswetenschap Cursuscode: MBK012 Trimester: 2 Studiepunten: 8 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: Individueel verslag Coördinatie: prof. dr. N.J.M. Nelissen Vereiste voorkennis: toelating tot master Bestuurskunde Toelichting: De bestuurswetenschap is permanent in ontwikkeling. Dit geldt zowel voor de onderwerpen die worden bestudeerd, als voor de manier waarop deze worden geanalyseerd, geïnterpreteerd en verklaard. Het doel van de cursus is om samen met de studenten een algemeen kader te ontwikkelen voor de manier waarop men tegen de ontwikkelingen in de bestuurskunde kan aankijken. Daartoe worden de volgende stappen gezet: inventarisatie van de onderwerpen waarmee de bestuurswetenschappers zich vandaag de dag bezighouden; inventarisatie van de theoretische kaders die door de bestuurswetenschappers worden gebuikt om de onderwerpen te bestuderen; inventarisatie van de methodologie die bij deze studies wordt gehanteerd; inventarisatie van het type conclu sies waartoe de bestuurswetenschappers op basis van hun studies komen; inventarisatie van de prescriptie die door de bestuurswetenschappers wordt gedaan op basis van hun studies;
Faculteit der Managementwetenschappen
kritische reflectie inzake onderwerpen, theoretische kaders, methodologie, conclusies en prescriptie; formuleren van een kader voor de beschrijving, analyse en interpretatie van de ontwikkelingen in de bestuurswetenschap. Als basismateriaal wordt gebruik gemaakt van recente Nederlandse dissertaties op het gebied van de bestuursw etenschap, alsmede recente internationale en nationale wetenschappelijke boeken en tijdschriftartikelen. In dit kader is er ook ruimte om de Nijmeegse traditie te plaatsen tegen de nationale en internationale ontwikkelingen in de b estuurswetenschap. Resultaat: Een en ander moet resulteren in een werkstuk waarin verslag wordt gedaan van de zoektocht, alsmede de bevindingen, waarbij een grote nadruk wordt gelegd op eigen originaliteit en creativiteit.
Cursuscode:MBK013 Trimester: 2 Studiepunten: 5 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: nader te bepalen Coördinatie: nader te bepalen. Vereiste voorkennis: toelating tot master Bestuurskunde Toelichting: Studenten die de variant Bestuurswetenschap kiezen dienen in overleg met de master coördinator op basis van hun interesse, achtergrond, kennisleemten en reeds gevolgde methoden en techniekenvakken een keuze te maken uit het gehele aanbod van doctoraalcursussen dat wordt verzorgd door de Sectie Methoden en Technieken.
Masterthesis Bestuurskunde Cursuscode:MTHBK Trimester: 3 Studiepunten: 18 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Vereiste voorkennis: toelating tot master Bestuurskunde Toelichting: De masterthesis vormt de afsluiting van de Masteropleiding. Onder begeleiding van de docent die ook in de verschillende varianten tijdens de modulen “Overheidsbeleid”, “Persoonlijke competentieontwikkeling” in casu “Reflectie op bestuur en recht” de student heeft begeleid wordt een afsluitende Masterthesis geschreven. Deze vormt het wetenschappelijke eindproduct van de student en geeft er blijk van dat de student Bestuurskundige begrippen en onderwerpen (relatief) zelfstandig kan analyseren, onderzoeken en/of interpreteren. De master thesis is concreet gezegd een werkstuk van circa 60 pagina’s, dat onder meer wordt beoordeeld op diepgang, gestructureerdheid, leesbaarheid, reflectievermogen en kennis van inrichting en functioneren van organisaties in en om het openbaar bestuur.
86
Bestuurskunde
Variant Publiek Management Cursusoverzicht 1e trimester Bestuurskundige klassieken (21 ECTS-credits) Wetenschappelijk onderzoek naar het openbaar bestuur Toegepast onderzoek voor het openbaar bestuur Actualiteiten in het openbaar bestuur 1 Persoonlijke competentieontwikkeling 2e trimester (21 ECTS-credits) Bestuursethiek Wetenschapsfilosofie Actualiteiten in het openbaar bestuur 2 Extern Publiek Management Intern Publiek Management 3e trimester (18 ECTS-credits) Masterthesis
Cursusbeschrijvingen Bestuurskundige klassieken Zie voor beschrijving Bestuurskundige klassieken bij de variant Bestuurswetenschap.
Wetenschappelijk onderzoek naar het openbaar bestuur Zie voor beschrijving Wetenschappelijk onderzoek naar het openbaar bestuur bij de variant Bestuurswetenschap.
Toegepast onderzoek voor het openbaar bestuur Zie voor beschrijving Toegepast onderzoek voor het openbaar bestuur bij de variant Bestuurswetenschap.
Actualiteiten in het openbaar bestuur 1 Zie voor beschrijving Actualiteiten in het openbaar bestuur 1 bij de variant Bestuurswetenschap.
Persoonlijke Competentieontwikkeling Cursuscode: MBK006 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: Individuele opdrachten Coördinatie: prof.dr. H.J.M. Goverde Vereiste voorkennis: Toelating tot master Bestuurskunde Toelichting: Het vak wordt gerealiseerd via het raamwerk van het meester-gezel model, waarbij de docent de student individueel begeleidt. Naast de wekelijks coachende docent neemt in het kader van permanente monitoring van de studievoortgang ook de hoofdverantwoordelijke van het traject ‘publiek mangement’ deel aan de formele gesprekken in het kader van het vak ‘persoonlijke competentieontwikkeling’.
Faculteit der Managementwetenschappen
De begeleiding is erop gericht dat studenten competenties verwerven om (op termijn) leiding te kunnen geven aan processen van publiek management. Centraal staat een dossier van zelfev aluatie dat elke student aanlegt en dat de basis vormt voor een drietal gesprekken met de hoofdverantwoordelijken van het masters traject ‘publiek management’. In het dossier wordt ingegaan op een drietal categorieën competenties en daarmee samenhangende vaardigheden, te weten: cognitieve kennis / ‘learning about administration’ / ‘strategies’: Het werk en de organisatie van overheden en semioverheidsinstellingen krijgen steeds meer kenmerken van het runnen van een bedrijf. Kosten en baten, producten en prijzen, klanten en toeleveranciers zijn termen die niet vreemd meer zijn in overheidsland. Kennis over methoden van bedrijfsvoering in (semi-)publieke organisaties behoort daarom tot de persoonlijke competenties van een bestuurskundige als publiek manager. Daarnaast blijft inzicht van belang in het typisch eigen karakter van politieke bestuurs- en beleidsprocessen alsmede in de managementeisen welke hierdoor gesteld worden aan publieke organisaties anders dan beperkt effectief en efficiënt bedrijfsmatig optreden. interpersonal skills / ‘learning to have an impact on the world’ / process-issues (‘how to do it?’) / communication, motivation, group dynamics / simulation / ‘team-building’ /negotiating. Medewerkers op academisch niveau in (semi)overheidsorganisaties worden geacht competent te zijn om in bestuurs- en beleidsprocessen zo op te treden dat hun inbreng ertoe doet, ja zelfs het verschil uitmaakt. Het gaat om competenties die macht om iets te bewerkstelligen impliceren (vormen van leiderschap, timemanagement)). intrapersonal skills / moral and psychological grounding / self-reflection, self-confidence and selfcritic / learning students how to learn after studies Er is een spanningsboog tussen betrokkenheid en afstandelijkheid. Als leidinggevend manager moet men competent zijn om op het juiste moment inzet, daadkracht, en inhoudelijke dossierkennis te tonen, maar evenzeer om afstand te nemen tot de waan van de dag en zichzelf een spiegel te kunnen voorhouden omtrent de eigen capaciteiten in vakinhoudelijk, processueel en normatief-ethisch opzicht. Uiteraard dient dit op relevante wijze te geschieden d.w.z. in de context van de eigen werkzaamheden. Per gesprek en per competentie categorie geeft de student in zijn / haar dossier aan in hoeverre de eindterm is bereikt, alsmede hoe aan het ontbrekende traject gewerkt gaat worden. Daarover wordt heldere afspraken gemaakt, welke bij het eerstvolgende gesprek als basis voor de vaststelling van de studievoortgang en voor nieuw afspraken gelden. Bij de aanvang van de cursus wordt een ‘checklist’ van managementcompetenties, - vaardigheden, en prestatiemogelijkheden voorgelegd ter oriëntatie voor de zelfevaluatie.
Bestuursethiek Zie voor beschrijving Bestuurswetenschap.
Bestuursethiek
bij
de
variant
Wetenschapsfilosofie Zie voor beschrijving Wetenschapsfilosofie bij de variant Bestuurswetenschap.
87
Bestuurskunde
Actualitei ten in het openbaar bestuur 2 Zie voor beschrijving Actualiteiten in het openbaar bestuur 1 bij de variant Bestuurswetenschap.
Extern Publiek Management Cursuscode: MBK014 Trimester: 2 Studiepunten: 5 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: project team opdracht Coördinatie: prof. dr. H.J.M. Goverde Vereiste voorkennis: Toelating tot master Bestuurskunde Toelichting: In deze cursus wordt accent gelegd op ‘practical and tacit knowledge’ van het publieke management in relatie tot zijn politiek-bestuurlijke en maatschappelijke omgeving. Allereerst gaat de aandacht uit naar de diversiteit van rollen welke een publieke manager vaak moet kunnen vervullen (bijvoorbeeld simultaanschaker c.q. jongleur). De rollen van de publieke manager vergen specifieke persoonlijke vaardigheden om te kunnen blijven functioneren in uiterst complexe managementprocessen (denk aan bijvoorbeeld ‘ambiguïteitstolerantie’ en ‘moreel engagement’). In de cursus wordt via (journalistieke en meer reflectieve) literatuur onderzocht welke rollen voorkomen alsmede welke publieke managers in de Nederlandse praktijk als exponent hiervan kunnen gelden. Studenten worden vervolgens gevraagd (in duo’s) een interview / meeloopdag bij een dergelijke manager te arrangeren en daarvan schriftelijk verslag te doen. Van de afgestudeerde aan de opleiding publiek management mag bovendien worden geëist dat hij/zij een sterk aanwezig moreel engagement heeft om zich te wijden aan de publieke zaak (res publica). Dat houdt onder meer in dat zij kritisch studiemaken van bijvoorbeeld: de rol van de overheid in de samenleving (kerntaken), responsiviteit van het openbaar bestuur (toegang tot het bestuur / de overheidsmanager), ontwikkeling van nieuwe overheidsproducten in relatie tot consumentisme in de publieke sector (toegang, keuze-mogelijkheden, informatie, redresseren van fouten, representatie), extern gericht optreden van publieke managers (klantgerichtheid), de maatstaf van efficiëntie in relatie tot politieke participatie van doelgroepen, de transactiekosten van overheidsbeleid, de communicatieve relatie politiek-bestuur en de media, grenzen van het overheidsoptreden, verstrengeling van legale en minder legale circuits, publiek ondernemerschap in relatie tot democratische politieke verantwoording, enzovoorts. Studenten zullen worden gevraagd recente literatuur te verzamelen en met betrekking tot één van de genoemde thema’s een probleemstellend essay te schrijven dat op een wetenschappelijk verantwoorde wijze is uitgewerkt. Bovendien organiseert elk team een seminar naar aanleiding van het essay.
Faculteit der Managementwetenschappen
Intern Publiek Management Cursuscode:MBK015 Trimester: 2 Studiepunten: 8 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: Schriftelijk tentamen en opdrachten Coördinatie: dr. C. Lako Vereiste voorkennis: Erkende toegang tot de ma ster Bestuurskunde Cursusbeschrijving: In de cursus wordt aan de hand van een tweetal boeken en enkele artikelen nader ingegaan op een viertal centrale onderdelen van Intern Publiek Management. Allereerst gaan we nader kennismaken met Human Resource management en bespreken we de context waarin deze benadering bij overheidsinstellingen wordt toegepast. Daarna wordt het begrip projectmatig werken geintroduceerd en wordt nagegaan hoe dit concept wordt toegepast binnen de overheid. Toelichting: De cursus beoogt studenten inzicht te geven in nieuwe sturingsmodellen bij de overheid. De opkomst van de kenniseconomie en de tekorten aan personeel in diverse sectoren van de overheid hebben de discussie over andere modellen en instrumenten bij de overheid versneld. Vanuit organisatietheorieën en motivatietheorieën wordt ingegaan op o.a. de volgende vraagstukken: projectmatig werken beloningssystemen kwaliteitszorg kennismanagement Hoorcolleges worden afgewisseld met andere onderwijsvormen: opdrachten. De cursus wordt afgesloten met een tentamen.
Masterthesis Bestuurskunde Cursuscode: MTHBK Trimester: 3 Studiepunten: 18 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Vereiste voorkennis: toelating tot master Bestuurskunde Toelichting: De masterthesis vormt de afsluiting van de Masteropleiding. Onder begeleiding van de docent die ook in de verschillende varianten tijdens de modulen “Overheidsbeleid”, “Persoonlijke competentieontwikkeling” in casu “Reflectie op bestuur en recht” de student heeft begeleid wordt een afsluitende Masterthesis geschreven. Deze vormt het wetenschappelijke eindproduct van de student en geeft er blijk van dat de student Bestuurskundige begrippen en onderwerpen (relatief) zelfstandig kan analyseren, onderzoeken en/of interpreteren. De master thesis is concreet gezegd een werkstuk van circa 60 pagina’s, dat onder meer wordt beoordeeld op diepgang, gestructureerdheid, leesbaarheid, reflectievermogen en kennis van inrichting en functioneren van organisaties in en om het openbaar bestuur.
88
Bestuurskunde
Variant Bestuur en Recht Cursusoverzicht 1e trimester (21 ECTS-credits) Bestuurskundige klassieken Wetenschappelijk onderzoek naar het openbaar bestuur Toegepast onderzoek voor het openbaar bestuur Bestuursrecht Reflectie op Bestuur en Recht 2e trimester (21 ECTS-credits) Bestuursethiek Wetenschapsfilosofie Bestuursrecht Reflectie op Bestuur en Recht Comparatief Staatsrecht 3e trimester (18 ECTS-credits) Masterthesis
Cursusbeschrijving Bestuurskundige klassieken Zie voor beschrijving Bestuurskundige klassieken bij de variant Bestuurswetenschap.
Wetenschappelijk onderzoek naar het openbaar bestuur Zie voor beschrijving Wetenschappelijk onderzoek naar het openbaar bestuur bij de varia nt Bestuurswetenschap.
Toegepast onderzoek voor het openbaar bestuur Zie voor beschrijving Toegepast onderzoek voor het openbaar bestuur bij de variant Bestuurswetenschap.
Bestuursrecht Cursuscode: MBK016 Trimester: 1 Studiepunten: 7 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen Coördinatie: prof. mr. R. Schlössels (faculteit der Rechtsgeleerdheid) Vereiste voorkennis: toelating tot master Bestuurskunde Toelichting: In deze cursus komen onder andere aan de orde decentralisatie als beleidsdoel van de regering; de bevoegdheden van decentrale lichamen en bestuursorganen (autonomie, medeb ewind, toezicht) en de rechtsnormen die gelden voor hun handelen. Deze cursus loopt door in het tweede trimester en wordt dan afgesloten met een tentamen.
Coördinatie: dr. B. Tholen Vereiste voorkennis: toelating tot master Bestuurskunde Toelichting: In het vak Reflectie op Bestuur en Recht wordt allereerst een aantal perspectieven op het recht geïntrod uceerd: rechtsfilosofisch (de gelding van het recht), rechtssociologisch (de maatschappelijke functies van het recht) en bestuurskundig (domeinconflicten tussen recht en bestuur). In de volgende bijeenkomsten gaat het telkens om specifieke empirische en normatieve onderzoeken in relatie tot het recht. Daarbij komen thema’ s aan de orde als: de praktijk van onderhandelend wetgeven; burgerlijke ongehoorzaamheid; conflicten en vormen van conflictbeslechting met het openbaar bestuur; handhaving in de praktijk; de reorganisatie van de rechterlijke macht; sturing en autonomie van het openbaar ministerie; vormen en stijlen van toezicht op het openbaar bestuur; legitimiteit van de 4e (Europese) bestuurslaag; enz. Deze colleges worden verzorgd door onderzoekers op deze terreinen uit de staf van Bestuurskunde, Rechtssociologie (FdR) en gastdocenten. Deze cursus start aan het begin van het masterjaar en zal gegeven worden in het eerste en tweede trimester. Doel is mede om studenten kennis te laten maken met concrete onderzoeksthema’s ter voorbereiding op hun eigen afstudeerproject. Deze onderzoeksthema’s kunnen natuurlijk binnen uiteenlopende beleidsterreinen passen. Begeleiders van de afstudeerprojecten zijn uiteraard de stafleden van Bestuurskunde. Deze cursus loopt door in het tweede trimester en wordt dan afgesloten met een tentamen.
Bestuursethiek Zie voor beschrijving Bestuurswetenschap.
bij
de
variant
Wetenschapsfilosofie Zie voor beschrijving Wetenschapsfilosofie bij de variant Bestuurswetenschap.
Bestuursrecht Zie voor beschrijving elders op deze pagina.
Reflectie op Bestuur en Recht Zie voor beschrijving elders op deze pagina.
Comparatief staatsrecht Cursuscode: MBK018 Trimester: 2 Studiepunten: 7 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: Mondeling tentamen in mei/juni Coördinatie: prof. mr. P. Bovend’Eert (FdR) Vereiste voorkennis: toelating tot master Bestuurskunde
Reflectie op Bestuur en Recht Cursuscode: MBK017 Trimester: 1 Studiepunten: 7 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen Faculteit der Managementwetenschappen
Bestuursethiek
89
Bestuurskunde Toelichting: Het onderwerp van deze cursus is het staatsrecht van de landen van de EU. Aan de orde komen onder meer: verschillen in constitutie en opgenomen grondrechten, verschillende nvullingen i van de trias politica en checks and ballances , vergelijking van presidentiële stelsels, de rollen van parlementen, federale naast eenheidsstelsels, enz.
Masterthesis Bestuurskunde Cursuscode: MTHBK Trimester: 3 Studiepunten: 18 ECTS-credits) Taal: Nederlands Keuzevak: nee Vereiste voorkennis: toelating tot master Bestuurskunde
Faculteit der Managementwetenschappen
Toelichting: De masterthesis vormt de afsluiting van de Masteropleiding. Onder begeleiding van de docent die ook in de verschillende varianten tijdens de modulen “Overheidsbeleid”, “Persoonlijke competentieontwikkeling” in casu “Reflectie op bestuur en recht” de student heeft begeleid wordt een afsluitende Masterthesis geschreven. Deze vormt het wetenschappelijke eindproduct van de student en geeft er blijk van dat de student Bestuurskundige begrippen en onderwerpen (relatief) zelfstandig kan analyseren, onderzoeken en/of interpreteren. De master thesis is concreet gezegd een werkstuk van circa 60 pagina’s, dat onder meer wordt beoordeeld op diepgang, gestructureerdheid, leesbaarheid, reflectievermogen en kennis van inrichting en functioneren van organisaties in en om het openbaar bestuur.
90
Economie
MASTEROPLEIDING ECONOMIE
Faculteit der Managementwetenschappen
91
Economie
Vakgebied vogelvlucht
Toelatingseisen
De Nijmeegse economieopleiding kenmerkt zich door haar beleidsgerichtheid en richt zich primair op het verwerven van kennis en vaardigheden op het terrein van de theorie en de praktijk van economisch beleid bij het bedrijfsleven en de overheid. Economie in Nijmegen is een economischwetenschappelijke opleiding die het niet alleen als haar taak ziet de hedendaagse economische theorie aan een nieuwe generatie studenten door te geven. Zij wil ook studenten de mogelijkheid bieden dié economischwetenschappelijke en dié communicatieve en professionele vaardigheden te ontwikkelen waar een adequate behandeling van economische beleidsvraagstukken om vraagt. De inbedding in de Nijmegen School of Management onderstreept de beleidsgerichtheid van de opleiding. De Nijmeegse economieopleiding kenmerkt zich namelijk niet alleen door een duidelijke wisselwerking tussen theorie en praktijk, maar ook door een multidisciplinaire oriëntatie. Op basis van een grondige studie van de economische theorie leer je in de eerste plaats economische beleidsvraagstukken te analyseren en de resultaten hiervan oplossingsgericht te presenteren. Daarnaast wordt echter ook aandacht besteed aan theorieën over beleid uit belendende disciplines als bedrijfswetenschappen, politicologie en b estuurskunde.
Universitaire Bachelor Studenten met een afgeronde bacheloropleiding in de Economie kunnen direct in de master Economie instromen. Studenten die een bachelor hebben behaald aan de Nijmegen School of Management en de volgende cursussen met succes hebben afgerond: Internationale economische betrekkingen I én II Institutionele Economie M5: Verklarende statistiek Geschiedenis van het economisch denken Wiskunde voor economen Macro-economie I én II Micro-economie I én II Studenten met een bachelor van een andere opleiding dan Economie behaald in Nederland of in het buitenland dienen voorafgaand aan de master Economie het eenjarige HBO -schakelprogramma te volgen.
Profiel
HBO Bachelor Studenten met een verwante afgeronde 4-jarige HBObacheloropleiding 240 ECTS-credits kunnen instromen in het overbruggingsjaar voor de Master Economie. Ná het succesvol afronden van dit schakeljaar word je toegelaten tot de Master Economie.
Financieel of internationaal accent De Master Economie richt zich op de toegenomen internationalisering en in het bijzonder op de rol van financiële markten. Onderwerpen die aan de orde komen zijn economische en monetaire integratie, economische groei, de werking van financiële markten en van arbeidsmarkten. Tijdens deze Master verricht je zelf onderzoek door het houden van presentaties en het schrijven van papers over beleidsrelevante zaken als globalisering, de implicaties van de EMU, ICT en de 'nieuwe economie', het verloop van aandelenprijzen en wisselkoersen en de beheersing van financiële risico's. In de Master kun je een accent leggen op de internationale of de financiële economie. Bij de financiële economie verwerf je meer specifieke kennis over onderwerpen als de financiering van ondernemingen, de beheersing van financiële risico’s, en het functioneren van financiële markten en hun invloed op de rest van de economie. De internationale economie richt zich meer op onderwerpen als de oorzaken en gevolgen van globalisering, de betekenis van de EMU, handels- en ontwikkelingsbeleid, locatiebeslissingen van bedrijven, en de relevantie van internationale kapitaalstromen.
Eindtermen Na het behalen van deze Masters beschik je over kennis van de recente ontwikkelingen op het gebied van de gekozen specialisatie: internationale economie of financiële economie. Je kunt deze kennis weergeven en met behulp ervan problemen op deze gebieden analyseren. Je bent in staat een internationaal of financieel economisch probleem op een adequate wijze te onderzoeken, hiervoor de probleemstelling te formuleren, de relevante theorie en onderzoeksmethoden te kiezen en over het onderzoek schriftelijk en mondeling te rapporteren.
Faculteit der Managementwetenschappen
Vragen? Voor vragen over toelatingseisen tot de universitaire master kun je terecht bij de studie-adviseur Drs. C. van Hooijdonk van de Master Economie: (
[email protected])
Studenten met de volgende HBO -diploma’s worden automatisch toegelaten tot het doorstroomprogramma per 1 september 2003: HEAO BE, HEAO CE, HEAO IM, HEAO MER, HEAO LE, HEAO EL, HEAO Accountancy, HEAO Fiscale economie, HEAO Marketing Management Hogere Hotelschool Lerarenopleiding combinatie AE/BE Voor andere HBO -diploma’s kan een doorstroomprogramma worden aangevraagd bij de Examencommissie Economie. Dit kan betekenen, dat onderdelen worden toegevoegd aan het eenjarige doorstroomprogramma. Voor studenten die een HBO-diploma bezitten van een van de opleidingen die automatisch worden toegelaten tot het doorstroomprogramma geldt de volgende procedure: Stap 1. Aanmelden Informatiebeheer Groep, CBAP Postbus 30157, 9700, LJ Groningen. Om in Nijmegen het doorstroomprogramma te kunnen volgen schrijf je je in onder de rubriek Domeingerichte Economie. Je schrijft je in voor de prop edeuse. Stap 2. Dienst studentzaken KUN Als je je bij de IBG hebt aangemeld krijg je automatisch in juni of juli de inschrijfformulieren van de KUN. Als je je na 1 juli aanmeldt bij de IBG(CBAP) dien je ook rechtstreeks contact op te nemen met de KUN en je collegegeld aan de KUN te betalen. Dit in verband met het tijdig in bezit zijn van je studentnummer en collegekaart. Je moet bij inschrijving een bewijsstuk overleggen (kopie HBO-diploma, HBO-propedeusediploma of VWO-diploma) om aan te tonen dat je toelaatbaar bent tot de propedeutische fase. Voor vragen over inschrijving kun je je wenden tot het Informatiecentrum Studentenzaken: Comeniuslaan 6, Nijmegen, tel: 024-361 2233. Stap 3. Aanvraag schakelprogramma bij de Katholieke Universiteit Nijmegen
92
Economie Nadat je bent ingeschreven vraag je je toelating tot een van beide schakelprogramma’s aan bij de Examencommissie Economie. Adres: Postbus 9108, 6500 HK Nijmegen. Naast een verzoek tot een doorstroomprogramma voeg je een bewijs van inschrijving en een kopie van je HBO-diploma toe. Je ontvangt dan van de Examencommissie binnen een maand een bevestiging van je toelating.
De Economische Studenten Vereniging (ESV) ESV streeft er sinds haar oprichting in 1990 haar studenten de kans te geven iets te ondernemen naast hun studie. Kennis en contacten haal je namelijk niet alleen uit je studieboeken. ESV organiseert een breed scala aan activiteiten. Centraal staan daarin hedendaagse economische ontwikkelingen. Via lezingen, excursies, symposia, congressen en studiereizen kunnen de leden zich binnen ESV met economie bezighouden. De verschillende activiteiten sluiten goed aan op het studieprogramma van de opleiding. Maar naast leerzame activiteiten is ook gezelligheid een belangrijk aspect van de ESV en leer je als lid je medestudenten beter en op een andere manier kennen. Voor meer informatie kun je langskomen op de ESV-kamer, Thomas van Aquinostraat 5.1.11
Voor overige HBO-getuigschriften: Stap 1 en 2: zie eerder genoemde procedure Stap 3: Aanvraag individueel schakelprogramma bij de KUN Nadat je bent ingeschreven vraag je een individueel schakelprogramma aan voor de Master Economie (accent Internationale Economie of Financiële Economie) bij de Examencommissie Economie. Adres: Postbus 9108, 6500 HK Nijmegen. Naast een verzoek tot een schakelprogramma voeg je een bewijs van inschrijving en een kopie van je HBO-diploma toe. Eventueel kan de Examencommissie je verzoeken om extra informatie (bijvoorbeeld omtrent inhoud, literatuur of studiebelasting van op het HBO gevolgde vakken). Je ontvangt dan van de Examencommissie zo spoedig mogelijk een individueel schakelprogramma.
Hoofdlijnen curriculum In de cursussen vindt met name een verdieping van de in de Bachelorfase opgedane kennis plaats. Toepassing van kennis geschiedt gedurende de gehele master maar vooral in het, aan het vak onderzoeksmethoden gekoppelde, eigen (kwantitatiev e) onderzoek, het seminar en de scriptie.
Voor verdere inlichtingen over de opleiding: Studieadviseur Master Economie: drs. Ch. van Hooijdonk, Thomas van Aquinostraat 5.1.67, Postbus 9108, 6500 HK Nijmegen, Telefoon: 024 - 361 25 68, E-mail:
[email protected]
Trimester
Naam Cursus
ECTS
Internationale monetaire en financiele economie Methodologie Toepassing van econometrische methoden en technieken
8 5 4
1e
2e
Internationale Economie
ECTS
Financiële Economie
Globalisering en locatie
4
Corporate finance
4
Comparatieve analyse financiële systemen Comparatieve analyse arbeidsmarkten Economische groei, handel en financiële ontwikkeling
5 4 4
Internationale Economie
ECTS
Financiële Economie
Cultuur, instituties en economische prestaties
4
Financial Risk Management
Seminar economie (paper)
4
Seminar economie (paper)
3e
8
Masterthesis8
4 18
Zie ook trimester 2: Seminar economie, waarin m.n. de onderzoeksopzet van de thesis behandeld wordt.
Faculteit der Managementwetenschappen
4
93
Economie
Variant Internationale Economie Verplichte literatuur: P. de Grauwe, International Money: Postwar trends and theories, Oxford University Press, 1996. Reader met artikelen
Cursusoverzicht 1e trimester ( 21 ECTS-credits) Internationale monetaire en financiele economie Methodologie Toepassing van econometrische methoden technieken Globalisering en locatie
en
2e trimester (21 ECTS-credits) Comparatieve analyse financiële systemen Comparatieve analyse arbeid smarkten Economische groei, handel en financiële ontwikkeling Cultuur, instituties en economische prestaties Seminar economie (paper) 3e trimester (18 ECTS-credits) Masterthesis
Cursusbeschrijving Internationale monetaire en financiële economie Cursuscode: MEC013 Trimester: 1 Studiepunten: 8 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk en enkele opgaven Coördinatie: prof. dr. E. de Jong Vereiste voorkennis: IEB II en Macro economie II Toelichting: Deze cursus bestaat uit twee delen. In het eerste deel worden een aantal recente ontwikkelingen in de internationale monetaire en financiële economie behandeld. Het tweede deel bestaat uit het schrijven van een empirisch paper. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de methoden en technieken die bij het vak ‘Toepassing van econometrischemethoden en technieken zijn behandeld. Het eerste deel start met de behandeling van het MundellFleming model. Dit wordt wel het werkpaard van de internationale macro-economie genoemd, en is veel gebruikt bij het opstellen van beleidsadviezen. Dit model kent echter een aantal belangrijke beperkingen, zoals het negeren van verwachtingen en dynamica. Tevens wordt aandacht besteed aan het Barro-Gordon model. Daarna wordt een groot deel van de colleges besteed aan de ontwikkelingen van de afgelopen decennia die gericht zijn op het verhelpen van de onvolkomenheden van deze modellen. Te behandelen onderwerpen zijn: rationele verwachtingen, intertemporele budgetbeperkingen en de “new open economy macroeconomics”. De laatste stroming wordt gekenmerkt door het opnemen van nominale starheden in een algemeen evenwichtsmodel. Financiële markten kenmerken zich door veel psychologische aspecten. Hiervan worden enkele ontwikkelingen besproken. Wellicht dat aan het einde van de cursus een aantal recente ontwikkelingen voor het toetsen van verbanden in de internationale monetaire economie worden behandeld. Vorm: Het merendeel van de colleges zal bestaan uit hoorcolleges. Voor een aantal colleges zullen opgaven ingeleverd dienen te worden, die dan tijdens het college worden besproken en voor een deel van het tentamencijfer gelden.
Faculteit der Managementwetenschappen
Methodologie Cursuscode: MEC002 Trimester: 1 Studiepunten: 5 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: mondeling tentamen, presentaties en werkstukken Coördinatie: dr. J.J.M. Peil Vereiste voorkennis: bachelor economie Toelichting: De cursus handelt over de bijdrage van de economische methodologie aan het theoretisch en empirisch onderzoek van economische processen en verhoudingen. De aandacht gaat eerst uit naar de actuele stand van zaken in de economische methodologie. Vervolgens wordt nader ingegaan op recente discussies over onderwerpen zoals microfundering en instituties, retoriek en realisme, tekst en economie.
Toepassing van econometrische methoden en technieken Cursuscode: MEC003 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Ned erlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen en werkstukken Coördinatie: drs. L.J.P. Buijs Vereiste voorkennis: bachelor economie Toelichting: In deze cursus wordt aandacht besteed aan autocorrelatie en hetroskedasticiteit instrumentele variabelen gepoolde regressie. Na een inleiding over de betekenis en de relevantie van deze methoden en technieken, worden autocorrelatie en het gebruik van instrumentele variabelen toegepast, waarbij gebruik gemaakt wordt van het computerpakket E-views. Vervolgens worden de begrippen hetroskedasticiteit en gepoolde regressies toegepast in landenstudies (cross-country studies) waarbij met het pakket SPSS gewerkt wordt. Verplichte literatuur -
Globalisering en locatie Cursuscode: MEC005 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: schriftelijk tentamen (60%) en review essay (40%). Beide onderdelen moeten minimaal met een 6 worden afgerond. Coördinatie: dr. A. de Vaal Vereiste voorkennis: bachelor economie of bachelor geografie
94
Economie Toelichting: Het terrein van de economische geografie als een subveld van de economische wetenschapsbeoefening heeft aanzienlijk aan belang en invloed gewonnen door het werk van Paul Krugman cum suis. Door gebruik te maken van economische model benaderingen, heeft Krugman getracht locatie en afstand een plaats te geven in de economische wetenschapsbeoefening, met name die op het gebied van de internationale economie. Dit heeft geresulteerd in wat nu bekend staat als de ‘Nieuw economische geografie’ of ‘Geografische economie’. Terwijl het werk van Krugman goed ontvangen is door de (internationaal) economen, heeft het bij economisch geografen geleid tot felle kritieken en debatten. Deze cursus, die wordt gegeven voor een interdisciplinaire groep van economie en geografie studenten, verschaft een arena voor het vergelijken en bediscussiëren van de verschillende perspectieven over de nieuwe economische geografie. Studenten worden geconfronteerd met grondslagen en debatten betreffende dit veld vanuit zowel de economie als wel de economische geografie. Specifieke issues zullen in gezamenlijkheid worden bestudeerd en bediscussieerd, zodanig dat studenten niet alleen worden geconfronteerd met kritiek vanuit de andere discipline, maar ook worden uitgedaagd deze kritiek te lijf te gaan vanuit de eigen disciplinaire achtergrond. Vorm: De collegereeks bestaat uit een aantal plenaire lezingen voor zowel economen en geografen en een aantal disciplinair georiënteerde verdiepingscolleges voor economen en geografen afzonderlijk. Daarnaast schrijven studenten in duo’s een korte recensie over een voor de cursus relevant paper en presenteren deze voor de hele groep studenten. De cursus wordt gegeven in het Engels. Verplichte literatuur: Brakman, S., H. Garretsen en Ch. van Marrewijk, An introduction to geographical economics , Cambridge: Cambridge University Press, 2001; Reader met artikelen.
Comparatieve analyse financiële systemen Cursuscode: MEC006 Trimester: 2 Studiepunten: 5 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen en presentaties van papers en hoofdstukken Coördinatie: prof. dr. E. de Jong Vereiste voorkennis: bachelor economie
Toelichting: De financiële systemen van de verschillende geïndustrialiseerde landen verschillen nogal van elkaar. Ruwweg gezegd bestaan er landen waar bedrijven voornamelijk gefinancierd worden door op markten verhandelde producten (aandelen en obligaties). De financiers hebben meestal geen directe invloed op het management. Vandaar dat de term financieren op afstand wel wordt gebruikt. De Angelsaksische landen zijn de goede voorbeelden van dit systeem. Het andere systeem bestaat uit financiering door netwerken of relaties. Hier is er wel sprake van een directe bemoeienis van de financiers (banken of families) met de bedrijfsvoering. Financiële markten spelen een minder belangrijke rol. Voorbeelden van dit systeem zijn te vinden in continentaal Europese landen en in Japan. Sommige academici en beleidsmakers zien in het toegenomen belang van effectenmarkten het bewijs dat systemen van het laatste type zullen convergeren naar het eerstgenoemde type. Dit systeem van financiering op afstand zou in hun ogen ook superieur zijn. Tijdens deze cursus worden de verschillen tussen de systemen besp roken en wordt met behulp van verschillende methoden en modellen nagegaan of inderdaad het ene systeem beter is dan het andere. Verplichte literatuur: F. Allen en D. Gale, Comparing Financial Systems. MIT Press, 2000. Reader met artikelen
Comparatieve analyse arbeidsmarkten Cursuscode: MEC007 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen en empirische papers Coördinatie: dr. L. Delsen Vereiste voorkennis: methodevak en methodologievak uit semester 4.1 Toelichting: Centraal in de cursus staan de theoretische en empirische analyse van regionale arbeidsmarkt verschillen. Om te begrijpen waarom de arbeid smarktontwikkelingen verschillen tussen regio’s en tussen landen is inzicht nodig in de structurele en institutionele verschillen en in de verschillen in gevoerd beleid. In de cursus wordt de theoretische en empirische relatie gelegd tussen arbeidsmarktinstituties en beleid en de comparatieve internationale arbeidsmarktresultaten. Arbeidsmarktinstituties worden beschouwd als oplossing voor marktfalen. Verschillen tussen landen in het niveau, de structuur en de ontwikkeling van de werkgelegenheid en de werkloosheid worden verklaard uit verschillen en veranderingen in bijvoorbeeld het loonvormingsysteem, de ontslagbescherming, de structuur van de sociale zekerheid en het loon- en werkgelegenheidsbeleid. Wellicht dat een deel van de opdrachten of colleges besteed wordt aan de relatie met verschillen tussen financiële markten (zie de cursus Comparatieve analyse financiële systemen). Vorm: naast hoorcolleges is er expliciet plaats voor een aantal gastcolleges. Verplichte literatuur: reader met art ikelen.
Faculteit der Managementwetenschappen
95
Economie
Economische groei, handel en financiële ontwikkeling Cursuscode: MEC008 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen (60%) en opgavensets (40%). Coördinatie: dr. A. de Vaal Vereiste voorkennis: bachelor economie Toelichting: De cursus besteedt aandacht aan economische groei en de relatie die dit heeft met handelsbeleid en de ontwikkeling van financiële markten. Het geeft een verdieping van bestaande kennis over de redenen en gevolgen van handelsbeleid en analyseert de manier waarop handelsbeleid van invloed is op economische groei. Daarnaast gaat de cursus in op de relatie tussen groei en de ontwikkeling van financiële markten. Voor beide delen geldt dat de theoretische inzichten uitvoerig zullen worden beschouwd op hun empirische v aliditeit. Verplichte literatuur: reader met artikelen.
Cultuur, instituties en economische prestaties Cursuscode: MEC009 Trimester: 2 Studiepunten: 3 (4,3 ECTS-credits) Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: schriftelijk tentamen en presentaties en papers. Coördinatie: prof. dr. E. de Jong, drs. R. Maseland en dr. R. Semenov Vereiste voorkennis: bachelor economie Toelichting: Binnen de nieuwe institutionele economie ontstaat steeds meer het besef dat nationale economische instituties zoals we die nu kennen zijn geworteld in de waarden en normen zoals die in de loop der eeuwen zijn ontstaan (verder kort aangeduid met cultuur). Daarnaast blijkt dat economische modellen vaak meerdere oplossing hebben. De vraag is dan welke factor zorgt ervoor dat een bepaalde oplossing gekozen wordt? De nationale waarden en normen zouden deze factor kunnen zijn. Hiermee verwant is de vraag of door de toegenomen internationalisering de economische systemen naar elkaar toe zullen groeien. Dit hoeft niet zo te zijn als er geen dominant economisch systeem is en/of de economische systemen door onderliggende waarden en normen bepaald worden. In deze cursus wordt ingegaan op het mogelijke verband tussen cultuur, economische instituties en economische prestaties. Hierbij wordt onder anderen aandacht besteed aan verschillende definities van cultuur en verschillende methoden om de genoemde relatie te onderzoeken. Vorm: Een deel van de colleges zal bestaan uit gastcolleges. Deze zullen veelal de vorm hebben van hoorcolleges. Een ander deel bestaat uit bespreking van de literatuur. Hierbij zullen studenten zelf een samenvatting geven van de literatuur. Verplichte literatuur: wordt nog bekend gemaakt
Faculteit der Managementwetenschappen
Seminar economie Cursuscode: MEC012 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands of Engels Keuzevak: nee Tentamenvorm: paper (bij voorkeur in het Engels), mondelinge presentatie en deelname aan discussie Coördinatie: prof.dr. E. de Jong Vereiste voorkennis: vakken van de Master economie van trimester 1 Toelichting: Het doel van het seminar is de studenten een nadere training te geven in het formuleren en uitwerken van een probleemstelling. In wezen betreft dit een verdere training ten opzichte van de Bachelor-thesis en een voorbereiding op het schrijven van de Master-thesis. Vorm: De student kiest in overleg met de docent een thema, waarover hij of zij een referaat schrijft. Bij voorkeur komt dit thema overeen met het onderwerp van de Master-thesis. Onder begeleiding van de docent schrijft de student het referaat. Aan het einde van het trimester wordt elke student over het referaat bevraagd door de begeleider en een tweede docent. Een richtlijn met meer concrete eisen ten aanzien van de verschillende onderdelen volgt aan het einde van trimester 1.
Masterthesis Cursuscode: MTHEC Trimester: 3 Studiepunten: 18 ECTS-credits Taal: Nederlands of Engels Keuzevak: nee Tentamenvorm: thesis Coördinatie: prof.dr.E. de Jong Vereiste voorkennis: De student die met de thesis begint dient: 1. Te hebben voldaan aan de ingangseisen voor toelating tot de MA-opleiding: een afgeronde Bachelor-opleiding en een afgerond HBOinstroom traject. 2. Minimaal 16 ECTS credits in het eerste trimester te hebben behaald, waarbij in ieder geval de volgende onderdelen, zoals weergegeven in de OER Master 2003-2004, zijn afgerond: A) Methodologie (4 ECTS-credits) B) Toepassing van econometrische methoden en technieken (4 ECTS-credits C) De empirische paper die onderdeel vormt van het vak Internationale monetaire en financiele economie (4 van de 8 ECTS) 3. Minimaal 16 ECTS credits in het tweede trimester dienen te hebben behaald, waarbijverplicht de navolgende onderdelen, zoals vervat in de OER Master 2003-2004 zijn afgerond: d) Comparatieve analyse financiele systemen (4 ECTS-credits) e) Comparatieve analyse arbeidsmarkten (4 ECTS-credits) en f) Seminar Economie (paper) (5 ECTS-credits)
Toelichting: Je schrijft onder begeleiding van een docent een Masterthesis. Bij voorkeur komt het onderwerp van de thesis overeen met het onderwerp van het paper, dat je geschreven hebt voor het Seminar Economie.
96
Economie Deze thesis kan in de vorm van een opdrachtstage geschreven worden. Te denken valt aan ministeries, de Autoriteit Financiële Markten, het Centraal Planbureau, De Nederlandsche Bank en commerciële banken. Het doel van de thesis is dat je laat zien in staat te zijn een
Faculteit der Managementwetenschappen
onderzoek op te zetten en hiervan verslag te doen. Richtlijnen met betrekking tot de procedure en eisen ten aanzien van de Masterthesis Economie zijn verkrijgbaar bij het secretariaat van de opleiding.
97
Economie
Variant Financiële Economie Cursusoverzicht 1e trimester (21 ECTS-credits) Internationale monetaire en financiel economie Methodologie Toepassing van econometrische methoden technieken Corporate finance 2e -
Comparatieve analyse financiële systemen
en
Comparatieve analyse arbeidsmarkten
trimester (21 ECTS-credits) Comparatieve analyse financiële systemen Comparatieve analyse arbeid smarkten Economische groei, handel en financiële ontwikkeling Financial Risk Management Seminar Economie (paper)
3e trimester (18 ECTS-credits) Masterthesis
Zie voor beschrijving Comparatieve analyse arbeid smarkten bij de variant Internationale Economie.
Economische groei, handel en financiële ontwikkeling Zie voor beschrijving Economische groei, handel en financiële ontwikkeling bij de variant Internationale Economie.
Cursusbeschrijving
Financial Risk Management
Internationale monetaire en financiele economie Zie voor beschrijving Internationale monetaire en financiele economie bij de variant Internationale Economie.
Zie voor beschrijv ing Financial Risk Management bij Bedrijfswetenschappen, masterspecialisatie Bedrijfseconomie.
Seminar Economie
Methodologie Zie voor beschrijving Methodologie Internationale Economie.
Zie voor beschrijving Comparatieve analyse financiële systemen bij de variant Internationale Economie.
bij
de
variant
Zie voor beschrijving Seminar Economie bij de variant Internationale Economie.
Masterthesis Toepassing van econometrische methoden en technieken Zie voor beschrijving Toepassing van econometrische methoden en technieken bij de variant Internationale Economie.
Faculteit der Managementwetenschappen
Masterthesis
bij
de
variant
Kenniseconomie Zie voor beschrijving Kenniseconomie Bedrijfswetenschappen, masterspecialisatie Kennisinformatiemanagement.
Corporate Finance Zie voor beschrijving Corporate Finance Bedrijfswetenschappen, masterspecialisatie Kennisinformatiemanagement.
Zie voor beschrijving Internationale Economie.
bij en
98
bij en
Planologie
MASTEROPLEIDING PLANOLOGIE
Faculteit der Managementwetenschappen
99
Planologie
Vakgebied in vogelvlucht Planologen willen bijdragen aan het oplossen van sociaalruimtelijke problemen. Daartoe analyseren ze sociaalruimtelijke structuren en processen. Niet als doel op zich maar om sociaalruimtelijke problemen op te sporen. Ze richten zich op de maatschappelijke processen, organisatorische en functionele vera nderingen die gevolgen hebben voor de ruimtelijke structuur van stad en land en de sociaalruimtelijke problemen die daaruit voortvloeien. Problemen die zich hier en nu voordoen maar vooral ook problemen die in de toekomst zouden kunnen ontstaan. Want de planoloog wil vooruitzien en anticiperen op ontwikkelingen en problemen. Sociaalruimtelijke problemen hebben altijd te maken met spanningsverhoudingen tussen activiteiten en gedragingen van actoren en de ruimte (omgeving) waarin die activiteiten en gedragingen zich afspelen. Het kan simpel gaan om een tekort aan ruimte voor groeiende activiteiten. Bijvoorbeeld een tekort aan ruimte voor de groeiende vraag naar woningen, kantoren e.d. Maar het kan ook gaan om het vinden van een geschikte locatie voor uiteenlopende activiteiten. Of om een stadsbuurt die in verval dreigt te raken. Maar ook om conflicterend gebruik van de ruimte. Bijvoorbeeld het complexe conflict van de uiteenlopende ruimteclaims op het Groene Hart van de Randstad: verdere verstedelijking (nieuwe locaties voor wonen en bedrijvigheid), doorsnijding met nieuwe infrastructuur, natuur en natuurontwikkeling (waaronder nieuwe watermilieu's), landbouw, tuinbouw, (kassenverplaatsing) recreatie en behoud waardevolle cultuurlandschappen. Kenmerkend voor sociaalruimtelijke problemen is dat er vrijwel altijd meerdere actoren met vaak tegenstrijdige belangen bij betrokken zijn. De analyse van sociaalruimtelijke structuren en processen is erop gericht problemen te onderkennen, inzicht te krijgen in de processen en factoren die ze veroorzaken en de vaak complexe probleemstructuur inclusief de betrokken actoren en hun belangen te doorgronden. Want de analyse moet een zo volledig mogelijk inzicht in de structuur van het sociaalruimtelijk probleem opleveren. Een onvolledige en onjuiste probleemdefinitie kan immers nooit tot een goede oplossing leiden. Planologen maken zich druk over de vraag hoe ze sociaalruimtelijke problemen het best kunnen oplossen. Ze volgen daartoe een min of meer systematische aanpak en noemen dat het pla nningproces. Lange tijd is daarbij een rationeel-mechanistische werkwijze gevolgd. De gedachte is dat als je in een goede probleemanalyse de oorzaken van het op te lossen probleem hebt gevonden, je die oorzaken kunt wegnemen door het juiste beleid en de juiste beleidsinstrumenten te kiezen (een beleidstheorie te ontwikkelen) en daarmee het probleem op te lossen. Zoals een dokter na het stellen van een diagnose voor een therapie en medicinatie kiest. Maar planologen zijn er zich van bewust geworden dat bij complexe sociaalruimtelijke problemen een dergelijke aanpak vaak niet werkt. Op de eerste plaats omdat het inzicht in de processen en factoren die tot de problemen hebben geleid vaak te beperkt is en bijgevolg de effecten van beleid en beleidsinstrumenten vaak niet met zekerheid voorspeld kunnen worden. Op de tweede plaats, en dat is belangrijker, omdat de oplossing van en interventie in sociaalruimtelijke problemen verloopt via sturing van actoren die bij dat probleem betrokken zijn. Planningprocessen zijn daardoor, mede met het oog op maatschappelijk draagvlak en legitimiteit, veel meer maatschappelijke sturingsprocessen en veel minder alleen technisch-wetenschappelijke ontwerpprocessen geworden. Hoe je het planningproces inricht en hoe je tewerk gaat bij het vinden van een oplossing voor sociaalruimtelijke problemen wordt tegenwoordig veel meer afhankelijk gesteld van de omgevingskenmerken (contingentietheorie).
Faculteit der Managementwetenschappen
De omgevingskenmerken die een rol spelen zijn bijvoorbeeld de aard, complexiteit en urgentie van het probleem, de betrokken actoren en belangen, de positie van de overheid ten opzichte van marktpartijen, ook bij de uitvoering van gekozen beleid, de maatschappelijke en politiek-ideologische tegenstellingen rond het probleem en dergelijke meer. De contingentiebenadering is in de planologie steeds meer de ingang voor de wijze van inrichting van het planningproces en de keuze van sturingsfilosofie, sturingsconcepten en sturingsinstru menten. De inrichting van het planningproces en het sturingsvraagstuk zijn zeer belangrijk maar in de praktijk van de planologie draait het toch om de inhoudelijke vraagstukken en de kwaliteit van de oplossingen die worden bedacht en gerealiseerd. Dus om de kwaliteit van het product dat uit het planningproces resulteert. Er moet uiteindelijk een ruimtelijke orde worden nagestreefd die op elk moment in de tijd voldoet aan functionele en kwaliteitsnormen die zijn terug te voeren op de klassieke doelstellingen van ruimtelijk beleid. Het gaat daarbij om een effectief en efficiënt functionerende ruimtelijke structuur, die de doeleinden van actoren in de samenleving op rechtvaardige wijze dient, hun activ iteiten faciliteert en waarin ze zich welbevinden. Een en ander binnen grenzen van haalbaarheid, veiligheid en duurzaamheid. Het bijdragen aan een dergelijke ruimtelijke orde is het ultieme doel van de planologie.
Profiel Planologie in Nijmegen In de beroepspraktijk van de planoloog speelt het zoeken naar de beste mogelijke wederkerige aanpassing van ruimte en (ruimtevragende) maatschappelijke activiteiten een belangrijke rol. Daarbij is inbreng (doelen, concepten, wensen) vanuit uiteenlopende beleidsvelden kenmerkend voor de vakbeoefening. Het inzichtelijk maken van ruimtewensen en het van daaruit zoeken naar creatieve oplossingen ligt ten grondslag aan het kernleerstuk van de Nijmeegse planologie. Recente ontwikkelingen Moderne, op ontwikkeling gerichte, ruimtelijke planningspraktijken hebben in toenemende mate een projectmatige opzet waarbij de aanpak ‘op maat’ wordt gesneden voor de inhoudelijke problematiek. Het formele instrumentarium en de klassieke benaderingen blijken in de praktijk soms onvoldoende toegesneden op de maatschappelijke wens om complexe projecten slagvaardig en met een hoge kwaliteit uit te kunnen voeren. Dit betekent een prangend vraagstuk voor de planologie: hoe kan, gegeven de sterk veranderende condities, bij de hedendaagse planningspra ktijken invulling worden gegeven aan het kernleerstuk van de planologie? Dit vraagstuk staat centraal in de Master Planologie. Twee varianten Binnen de Master Planologie kun je twee varianten volgen: Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk Bij deze variant behandel je vraagstukken van inrichting op lokaal/regionaal niveau en inrichtingsprojecten van nationaal belang. De complexiteit van inrichtingsvraagstukken wordt zichtbaar gemaakt in termen van kernissues in planen besluitvorming, de identificatie van risico’s en onzekerheden, de institutionele kaders en de relatie tussen oude en nieuwe sturingsinstrumenten. Van daaruit rijst de vraag naar constructief handelen: welk inhoudelijk, procesmatig en institutioneel ontwerp past het best bij deze complexiteit? Strategische beleidsontwikkeling Binnen deze variant komen vraagstukken van strategische beleidsvorming in relatie tot institutionele dynamiek aan de orde op verschillende schaalniveaus (lokaal, regionaal, nationaal en boven100
Planologie nationaal). Enerzijds gaat het erom dit type vraagstukken te ontleden in termen van de afstemming van verschillende beleidsvelden. Anderzijds wordt beoogd concrete handreikingen aan te bieden voor constructief handelen.
Eindtermen De Master Planologie richt zich op de wisselwerking tussen theorie en praktijk. De praktijk moet rekening houden met kritiek en suggesties uit de (innovaties in) theorieën (zonder die theorieën klakkeloos over te nemen) en de theorieën moeten aansluiten op de nieuwste c.q. meest innovatieve c.q. meest effectieve praktijken. In de opleiding wordt deze wisselwerking wetenschappelijk bestudeerd. Tegelijk en in het licht hiervan leer je praktijkvaardigheden: je leert hoe je de nieuwe theorieën (voor zover die relevant en nuttig zijn) kunt toepassen in een praktijksituatie (met de bijbehorende bestuurlijke omstandigheden) om de praktijk beter uit te oefenen. Oftewel: je leert werken aan concrete vraagstukken uit de praktijk in het licht van de theorie. Daarbij heeft de Master als doel de attitude, kennis en vaardigheden van de aankomend professional te verruimen tot het niveau van de ‘academic professional’. Eindtermen: Je bent op de hoogte van moderne theorieën over de ruimtelijke beleidsvoering; Je kan die theorieën kritisch b eoordelen; Je bent op de hoogte van de beleidspraktijk in Nederland en kan die vergelijken met innovaties in de beleidspraktijk elders; Je weet hoe een (ruimtelijk) beleidsproces kan worden ingericht, rekening houdend met de gebiedscontext en de b estuurlijke context; Je weet hoe de inhoud van ruimtelijk beleid kan worden vormgegeven, rekening houdend met de gebiedscontext en de bestuurlijke context én Je hebt een positieve en constructieve houding tegenover de ruimtelijke beleidsvoering.
Toelatingseisen Universitaire Bachelor Studenten met een afgeronde bacheloropleiding in de Sociale Geografie en Planologie met de studierichting Planologie kunnen direct in de Master Planologie instromen. Studenten van de studierichting Sociale Geografie dienen voor de zomerperiode een ‘voorbereidings-gesprek’ met de coördinator van de Master Planologie te voeren. Studenten met een afgeronde verwante bacheloropleiding dienen contact op te nemen met de examencommissie over het kunnen voldoen aan de toelatingseisen. Hierbij kan het volgen van een instroomprogramma horen. Aan alle toelatingseisen dient te worden voldaan voordat je met de Master kunt starten. Het instroomprogramma (30 ECTS) heeft de volgende samenstelling: Inleiding in de planologie Integratieprogramma: Omgevingsbeleid en verandering, projecten en processen: cursorisch deel, projectdeel en methodisch onderdeel voor interactieve b eleidsvoering Milieu en ruimte Theorie en praktijk van ruimtelijke beleidsprocessen Ontwikkeling, vormgeving en kwaliteiten van ruimten HBO Bachelor Voor studenten met een afgeronde 4-jarige HBO-opleiding (240 ECTS) in: Ruimtelijke ordening en planologie aan de NHTV Breda, Ruimtelijke ordening en planologie aan Saxion Deventer of Faculteit der Managementwetenschappen
-
Ruimtelijke ordening en planologie aan de Hogeschool van Utrecht zijn afspraken gemaakt met de desb etreffende opleiding over de toelatingseisen voor een overbruggingsperiode. Neem hiervoor contact op met je eigen studieadviseur.
Studenten met verwante afgeronde 4-jarige HBO -opleiding 240 ECTS-credits anders dan hierboven vermeld kunnen instromen in een overbruggingsjaar voor de Master Planologie. Na het succesvol afronden van dit overbruggingsjaar wordt je toegelaten tot de Master Planologie. Neem hiervoor contact op met mw. drs. Jackie van de Walle (
[email protected]), kamer TvA 3.1.38, telefoonnummer 024 - 361 60 49, studieadviseur van de Master Pla nologie. Ook voor andere vragen omtrent toelatingseisen kun je bij haar terecht.
Studievereniging Mundus Mundus, de Studievereniging voor Sociale Geografie en Planologie, dankt haar naam aan haar studieobject, de wereld. Mundus is opgericht op 28 augustus 2001 en is dus nog een jonge en dynamische vereniging. Op dit moment hebben wij iets meer dan 160 leden, maar dit aantal groeit nog snel. Mundus bestaat uit een studentbestuur en enthousiaste en gezellige actieve leden, die binnen verschillende commissies vele activiteiten organiseren. Dit zijn activiteiten waarin actuele Sociaal Geografische en Planologische ontwikkelingen centraal staan (lezingen en excursies), maar ook broodnodige ontspanningsactiviteiten (feesten, barbecue, borrelende kennisquiz…), activiteiten die een link leggen met de actuele situatie in ons onderwijs (studievoorlichting, online tenamenbank) en activiteiten die een koppeling proberen te maken tussen de studie en de beroepspraktijk (bedrijvencontactdag, bedrijfsbezoeken etc.). Ook heeft Mundus een eigen nieuwsblad ‘Wereldnieuws’ en heeft Mundus goede contacten met verenigingen voor planologen en sociaal geografen door heel Nederland. Daarnaast maakt Mundus deel uit van het Samenwerkingsverband der Managementverenigingen Phoenix, waarin samen met de andere verenigingen van de faculteit nog vele verschillende activiteiten opgezet worden. Als je lid wordt van Mundus krijg je boekenkorting bij Boekanin en korting op activiteiten, van zowel Mundus als SMV Phoenix. Een éénjariglidmaatschap kost 10 euro en is 1 collegejaar geldig. Een meerjariglidmaatschap kost 25 euro en is je hele studie geldig. Om lid te worden, of als je vragen, opmerkingen of ideeën hebt of je wel graag mee helpen met het organiseren van activiteiten: kom dan langs op de Munduskamer 3.01.53 (spreekuur elke werkdag tussen 12:30-13:30) bel ons op: 024-3612110 mail ons op:
[email protected] of kijk voor onze adresgegevens, agenda, nieuws en andere zaken op www.kun.nl/mundus
Hoofdlijnen curriculum De Master Planologie bestaat uit drie trimesters. Het eerste trimester wordt het integratievraagstuk van de planologie geproblematiseerd. De dynamiek in de institutionele context van het ruimtelijk beleid komt in zijn diversiteit aan de orde. Dit wordt enerzijds met praktijkvoorbeelden geïllustreerd, anderzijds wordt geoefend met het vinden van institutionele oplossingen.
101
Planologie In het tweede trimester vindt verdieping plaats op de relatie ruimtelijk beleid – institutionele dynamiek vanuit twee invalshoeken: de invalshoek van de ruimtelijke
inrichting en de invalshoek van de visievorming en strategische beleidsontwikkeling. Je sluit de Master af met een Masterthesis in het derde trimester.
Trimester
Naam Cursus
ECTS
1e
Institutionele dynamiek van de planologie Praktijk reconstructie Aanpakken: theorie en praktijk
8 3 10
Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk
2e
ECTS
Strategische beleidsontwikkeling
Projecten van bovenlokaal belang
4
Dutch national spatial planning
Locatieontwikkeling, proces en inhoud
4
Locatiemanagement
4
European spatial development policy Comparative planning
4 4 4
Buitenlandse excursie, voorbereiding en uitvoering Master thesis, position paper
3 6
Masterthesis
18
3e
Faculteit der Managementwetenschappen
102
Planologie
Variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, th eorie en praktijk Cursusoverzicht 1e trimester Institutionele dynamiek van de planologie (8 ECTScredits) Praktijk reconstructie (3 ECTS-credits) Aanpakken: theorie en praktijk (10 ECTS-credits) 2e trimester Projecten van bovenlokaal belang (4 ECTS-credits) Locatieontwikkeling, proces en inhoud (4 ECTS-credits) Locatiemanagement (4 ECTS-credits) Buitenlandse excursie, voorbereiding en uitvoering (3 ECTS-credits) Masterthesis, position paper (6 ECTS-credits) 3e trimester Masterthesis (18 ECTS-credits)
Cursusbeschrijving
Cursusbeschrijving: De cursus heeft twee doelen. In de eerste plaats het bieden van meer inzicht in enkele recente, belangrijke ruimtelijke planningsvraagstukken in Nederland, waarbij de praktijk en dynamiek in de institutionele omgeving met elkaar botsen. In die zin biedt de cursus voeding aan de parallel lopende module Institutionele Dynamiek. Ingegaan wordt op 3 cases: locatiebeleid in relatie tot mobiliteit, ontgrondingenbeleid en huisvesting. Per cases wordt een college verzorgd en bestudeert de student zelf opgegeven literatuur. In de tweede plaats wordt in de cursus een voorbereiding gedaan op de vervolgmodule “Aanpakken, theorie en praktijk” door in te gaan op de doelen, de casus en de aanpak. Verplichte literatuur: Reader
Institutionele dynamiek van de planol ogie
Aanpakken: theorie en praktijk
Cursuscode: MPL001 Trimester: 1 Studiepunten: 8 ECTS-credits Taal: Ned erlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk (individueel) Coördinatie: prof. dr. ir. R.E.C.M. van der Heijden / prof. dr. D.B. Needham Vereiste voorkennis: Bachelor planologie of equivalent
Cursuscode: MPL004 Trimester: 1 Studiepunten: 10 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: Deelname aan spel, een verslag, en een individueel eindgesprek. Coördinatie: prof. dr. ir. R.E.C.M. van der Heijden Vereiste voorkennis: Praktijkreconstructie en Bachelors Planologie
Doelstelling: Leren hoe de regels, organisatie en praktijk van het ruimtelijk beleid in een land beïnvloed worden door de fundamentele institutionele inrichting van dat land. Leren hoe en waar de dynamiek hierin zit. Deze kennis toepassen op het beter begrijpen van recente veranderingen in de praktijk van het Nederlandse ruimtelijk beleid. Deze kennis toepassen teneinde de regels, organisatie en praktijk van het ruimtelijke beleid te kunnen veranderen. Toelichting: met deze cursus wordt het theoretische fundament van de master planologie gelegd: nl. de wisselwerking tussen de institutionele context en de ruimtelijke beleidsvoering, op zo’n manier bestudeerd dat de student(e) de aangeleerde kennis ook voor een betere praktijk van de ruimtelijke beleidsvoering toe kan passen Verplichte literatuur: een lijst van de verplichte literatuur wordt aan het begin van de cursus ter beschikking gesteld. Een groot deel van die literatuur is in een reader opgenomen, die men kan kopen.
Praktijk reconstructie Cursuscode: MPL003 Trimester: 1 Studiepunten: 3 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: 3 korte opdrachten voor 3 cases Coördinatie: prof. dr. ir. R.E.C.M. van der Heijden / prof. dr. D.B. Needham Vereiste voorkennis: Bachelors Planologie
Doelstelling: Vergroten van vaardigheden met betrekking tot organiseren en uitvoeren van onderzoeksen planvormingsactiviteiten in interactie met de dynamiek van planningsprocessen. Vergroten van kennis van analytische nstrumenten i voor het hanteerbaar maken van institutionele onzekerheden. Toelichting: Er is een rijk arsenaal aan aanpakken voor onderzoek en planning beschikbaar. De toepasbaarheid en de wijze van gebruik daarvan hangen af van de kenmerken van het planningsproces (fase en soort beslissingen, onzekerheden, betrokken actoren en hun tegenstellingen, e.d.). Een dergelijk planningsproces wordt in spelvorm gesimuleerd uitgaande van verschillende actoren, die zowel het proces als de inhoudelijke kennis en discussie structureren. Daarbij wordt geoefend met een beperkt aantal methoden. Verplichte literatuur: Handleiding
Projecten van bovenlokaal belang Cursuscode: MPL005 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: schriftelijk tentamen + artikel Coördinatie: prof. dr. F.L. Bussink / prof. dr. ir. R.E.C.M. van der Heijden Vereiste voorkennis: bachelor planologie Doelstelling: Vergroten van inzicht in de complexiteit van planning en besluitvorming voor grote projecten.
Faculteit der Managementwetenschappen
103
Planologie Toelichting: Grote projecten kenmerken zich doorgaans door hoge investeringen en (naar actoren en in de tijd) gespreide baten, een ruimtelijk-economische betekenis die doorgaans regionale en soms zelfs nationale grenzen overschrijdt, complexe plan- en besluitvormingsprocessen, mede als gevolg van strategische politieke en maatschappelijke discussies. Aandacht wordt besteed aan het nut en de noodzaak van dergelijke projecten door te kijken naar de tegenwoordige gangbare maatschappelijke kosten baten analyse. Ingegaan wordt op lange termijn financiële risico’s en de dekking daarvan in de relatie publiek-publiek en publiek-privaat. Aandacht wordt besteed aan procedures en procesvoering. Verplichte literatuur: Hans van Ham en Joop Koppenjan (red.): Pubiek-private samenwerking bij transportinfrastructuur, wenkend of wijkend perspectief , Lemma, Utrecht, 2002
Locatieontwikkeling, proces en inhoud Cursuscode: MPL006 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: verslag (individueel) Coördinatie: prof. dr. D.B. Needham Vereiste voorkennis: Bachelor planologie en 1e trimester Master Doelstelling: Kennis van de processen waarbij grootschalige locatieontwikkeling plaats vindt, waaronder de verschillende actoren, hun motivaties en de interdependenties. Kennis van de prijsvorming, de financiële stromen en de financiële beslissingen. Kennis van de manieren om deze processen in te richten en te sturen. Toelichting: veel ruimtelijk beleid uit zich in, of wordt gevoerd door middel van, grootschalige, eenmalige investeringsprojecten. Om deze projecten van goede kwaliteit en op een maatschappelijk verantwoorde manier te laten realiseren is nauwe samenwerking tussen publieke en private partijen wenselijk. Dit vereist kennis en vaardigheden van alle betrokkenen. Verplichte literatuur: een lijst van de verplichte literatuur wordt aan het begin van de cursus ter beschikking gesteld. Een groot deel van die literatuur is in een reader opgenomen, die men kan kopen.
Locatiemanagement Cursuscode: MPL007 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: verslag (individueel) Coördinatie: prof. dr. Egbert Wever / prof. dr. H. Ernste Vereiste voorkennis: Bachelor planologie of Bachelor sociale geografie of HBO -bachelor met substantiële praktijkerv aring.
Doelstelling: Deze cursus verschaft een wetenschappelijk gereflecteerd maar vooral ook praktijkgericht overzicht van de verschillende aspecten en dimensies van locatiemanagement. Het is daarbij het doel gefundeerde kennis op praktische problemen toe te passen. Bij de verschillende modulen zullen dan ook steeds experts uit wetenschap én praktijk gecombineerd optreden. Ook cursusdeelnemers stammen deels uit de praktijk en zullen de casuïstiek uit hun praktijk inbrengen. Toelichting: Door de globalisering en internationalisering lijken bedrijven in hun locatiebeslissingen steeds meer vrijheidsgraden te krijgen. Tegelijkertijd brokkelen door dezelfde tendens de beschermende grenzen van het eigen ruimtelijk ingeperkte marktgebieden af en neemt de concurrentie toe. De locatie van het bedrijf wordt daarmee steeds meer ook een concurrentiefactor. Om het beste uit de eigen locatie te halen is het noodzakelijk een optimale locatiekeuze te treffen en deze locatie daarna ook optimaal tot ontwikkeling te brengen. Het gaat daarbij niet alleen om het fysieke bedrijfsterrein maar juist ook om overige (nietfysieke) omgevingsfactoren, die reiken van relaties met toeleverbedrijven en afnemers, maar ook met locale overheden, onderwijsinstellingen, dienstverlenende bedrijven, met potentiële werknemers uit de omgeving, met niet-overheidsorganisaties, met omw onenden etc. De locatie is een knooppunt in een veelzijdig netwerk. Bedrijfslocatiemanagement is het zich optimaal bewegen in en ontwikkelen van dit netwerk. Deze cursus geldt zowel als mastercursus voor de opleiding(en) Sociale Geografie en Planologie van de KUN als ook als executive post -hbocursus en wordt doorgevoerd in samenwerking met de Hoge School Arnhem Nijmegen, Hogeschool Larenstein, Hoge School Fontys. Website: www.kun.nl/socgeo/ locatiemanagement.html Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van b erichten, zie website: listserv.surfnet.nl/archives/locman.html Verplichte literatuur: cursusmap.
Buitenlandse excursie, voorbereiding en uitvoering Cursuscode: MPL008 Trimester: 2 Studiepunten: 3 ECTS-credits Taal: n.v.t. Keuzevak: nee Tentamenvorm: deelname (individueel) Coördinatie: Dr.DH.Drenth Vereiste voorkennis: 1e trimester Master planologie Doelstelling: Kennis nemen van de nhoud i en het proces van het ruimtelijk beleid in een andere institutionele context en hoe dat ruimtelijke beleid aan die context is aangepast Toelichting: in het 1e trimester is geleerd dat het ruimtelijke en de institutionele context in wisselwerking zijn, ook hoe dat in Nederland uitwerkt en zich verandert. De buitenlandse excursie geeft de gelegenheid om die wisselwerking ook in een ander land te zien. Verplichte literatuur: n.v.t.
Faculteit der Managementwetenschappen
104
Planologie
Masterthesis, position paper
Masterthesis
Cursuscode: MPL009 Trimester: 2 Studiepunten: 6 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: position paper (individueel) moet voldoende zijn Coördinatie: in verband met de variant in het 2e trimester Vereiste voorkennis: 1e trimester Master planologie alsmede deelname aan één van de twee varianten in het 2e trimester
Cursuscode: MTHPL Trimester: 3 Studiepunten: 18 ECTS-credits Taal: Nederlands of Engels, andere talen in overleg Keuzevak: nee Tentamenvorm: masterthesis (individ ueel) Coördinatie: in verband met de variant in het 2e trimester Vereiste voorkennis: alle andere onderdelen van de Master opleiding planologie
Doelstelling: Een gedegen voorbereiding op het schrijven van de Master thesis, waaronder onderwerp, onderzoeksmethode en beredeneerde inhoudsopgave. Toelichting: zo’n voorbereiding is noodzakelijk om de masterthesis binnen vier maanden en op voldoende niveau te kunnen schrijven.
Doelstelling: Het leren een eigen bijdrage leveren aan de wetenschap en de praktijk van de planologie. Tegelijk het feitelijk leveren van een waardevolle bijdrage aan de wetenschap en de praktijk van de planologie. Toelichting: van de afgestudeerde Master in de planologie wordt door de maatschappij verwacht dat hij/zij als zelfstandige beroepsbeoefenaar en als academicus/ca een eigen bijdrage aan de wetenschap en de praktijk kan lev eren. Verplichte literatuur: n.v.t.
Faculteit der Managementwetenschappen
105
Planologie
Variant Strategische beleidsontwikkeling Cursusoverzicht 1e trimester Institutionele dynamiek van de planologie (8 ECTScredits) Praktijk reconstructie (3 ECTS-credits) Aanpakken: theorie en prakijk (10 ECTS-credits) 2e trimester Dutch national spatial planning (4 ECTS-credits) European spatial development policy (4 ECTS-credits) Comparative planning (4 ECTS-credits) Buitenlandse excursie, voorbereiding en uitvoering (3 ECTS-credits) Masterthesis, position paper (6 ECTS-credits)
Toelichting: Dutch planning is often held to be reasonably successful. Flood control, post-war reconstruction, the nea tness of new development, and the amenity of existing towns and cities all seem to vouch for this. The course shows that Dutch planning is, indeed, remarkably successful, especially in the area of national growth management. The course will explore the secret of such successes. A central notion is that of planning doctrine: a consensual view of what the country should look like and how dev elopment pressures should be dealt with. The course explores the dynamics of doctrinal development including current threats posed to Dutch doctrine.
Cursusbeschrijving
Verplichte literatuur: Faludi and A. van der Valk (1994) Rule and Order: Dutch Planning Doctrine in the Twentieth Century (Kluwer Academic Publishers, Dordrecht). National Spatial Planning Agency (2001) Summary: Making Space, Sharing Space - Fifth National Policy Document on Spatial Planning 2000/2020, Ministry of Housing, Spatial Planning and the Environment, The Hague.
Institutionele dynamiek van de planol ogie
European spatial development policy
Zie voor beschrijving Institutionele dynamiek van de planologie bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk.
Cursuscode: MPL014 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Engels Keuzevak: nee Tentamenvorm: take-home tentamen (individueel) Coördinatie: prof. dr. A.K.F. Faludi Vereiste voorkennis: n.v.t.
3e trimester Masterthesis (18 ECTS-credits)
Praktijk reconstructie Zie voor cursusbeschrijving Praktijk reconstructie bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk.
Aanpakken: theorie en praktijk Zie voor beschrijving Aanpakken: theorie en praktijk bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk.
Dutch national spatial planning Cursuscode: MPL013 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Engels Keuzevak: nee Tentamenvorm: take-home tentamen (individueel) Coördinatie: prof. dr. A.K.F. Faludi Vereiste voorkennis: Awareness of how planning systems operate, and of debates concerning the effectiveness and legitimacy of planning Doelstelling: To appreciate Dutch national planning in its social, economic and political context. To identify features in Dutch planning that are unique and others that may be of more general applicability. To be able to perform a SWOT-analysis of Dutch planning at the beginning of the 21 st Century.
Doelstelling: To understand the spatial implications European integration. To learn about the efforts of planners to coordinate European spatial policies. To appreciate the complexity of the issues involv ed and the need for solutions that fit the context of multi-level governance in Europe. Toelichting: So far, spatial planning at the level of the EU has taken the form of voluntary co-operation between Member States aimed at developing a joint frame of reference. The climax so far has been an informal meeting of EU planning ministers at Potsdam in May 1999 adopting the 'European Spatial Development Perspective'. The course focuses on the formulation of this document by representatives of the member states and of the European Commission and on its follow-up. Verplichte literatuur: European Commisison (1999) European Spatial Development Perspective: Towards a Balances and Sustainable Development of the Territory of the European Union, Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg. National Spatial Planning Agency (2000) Spatial Perspectives in Europe (Spatial Reconnaissances 1999), Ministry of Housing, Spatial Planning and the Environment, The Hague. Faludi, A., Waterhout, B. (2002) Making the European Spatial Development Perspective: No Masterplan, Routledge, London. Faludi, A. (ed) (2002) European Spatial Planning, Lincoln Institute of Land Policy, Cambridge, MA.
Comparative planning Cursuscode: MPL015 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Faculteit der Managementwetenschappen
106
Planologie Taal: Engels Keuzevak: nee Tentamenvorm: het verzorgen van een presentatie op basis van opgegeven literatuur (individueel) Coördinatie: prof. dr. A.K.F. Faludi Vereiste voorkennis: Awareness of how planning systems operate, and of debates concerning the effectiveness and legitimacy of planning. Builds upon the course ‘Institutionele dynamiek’ in the first term. Doelstelling: To compare Dutch planning with planning in other countries and to familiarise students with key concepts (like that of planning culture); To identify alternative views of spatial planning in Europe; To appreciate the strengths and weaknesses of various planning systems; To understand the advantages and pitfalls of comparative planning research. Toelichting: Planning systems in Europe differ widely, and there are various views of spatial planning underlying. The ‘EU Compendium of Spatial Planning Systems and Policies’ identifies four of them. Other works use other categories. The point is that in any kind of exchange, be it in cross-border or in transnational planning, or simply an exchange of experiences, one must learn to overcome the limitations of one’s own frame of reference.
Faculteit der Managementwetenschappen
Verplichte literatuur: European Commission, Regional Policy and Cohesion (1997) The EU Compendium of Spatial Planning Systems and Policies (Regional Development Studies 28), Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg. Faludi (ed) (2001) Regulatory Competition and Cooperation in European Spatial Planning (Special Issue): Built Environment, Vol. 27, No. 4, Alexander Press, Oxford.
Buitenlandse excursie, voorbereiding en uitvoering Zie voor beschrijving Buitenlandse excursie, voorbereiding en uitvoering bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en parktijk.
Masterthesis, position paper Zie voor beschrijving Masterthesis, position paper bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk.
Masterthesis Zie voor beschrijving Masterthesis bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk.
107
Planologie
Duaal traject planologie Studenten kunnen de Masteropleiding planologie op twee manieren volgen, het reguliere traject en het duale traject. Kenmerkend voor een duale opleiding is dat de student ze volgt door een combinatie van door de universiteit gegeven wetenschappelijk onderwijs en werkervaring bij bedrijven die de student in dienst neemt en haar/hem werk geeft die tegelijk aan de opleiding bijdraagt. Bij de masteropleiding planologie aan de KU wordt dit als volgt geregeld. Bij het reguliere traject wordt de gehele opleiding door de KU zelf gegeven. Bij het duale traject slaat een student een deel van het onderwijsprogramma over en werkt aan een door de KU erkende instantie: deze werkervaring vervangt het deel van het onderwijsprogramma dat wordt overgeslagen. Dit duale traject voldoet aan de eisen van het ministerie OWC en wordt als zodanig erkend (opgenomen op het Masters diploma). Het onderwijsprogramma van de Masteropleiding in de planologie (zowel het reguliere als het duale traject) heeft een omvang van 60 ECTS credits. Hiervan worden bij het duale traject bepaalde onderdelen gelijk aan 20 ECTS credits vervangen door werkervaring. Deze vindt plaats in twee perioden ieder van 4 maanden. De student komt in dienst bij het bedrijf voor 4 dagen per week. Gedurende de periode van de werkervaring komt de student op de 5e dag terug naar de KU (de zgn. terugkomdag) om daar onderwijs te volgen. Op die terugkomdag wordt de student ook begeleid door een docent (mentor). Deze heeft de taak de student te laten reflecteren op haar/zijn werkervaring in het licht van de universitaire vakken, alsook te reflecteren op de universitaire vakken in het licht van de werkervaring. maand september oktober november december januari februari
trimester 1
2
maart april mei juni juli augustus september oktober
De werkinstantie biedt de student beleidsmatige c.q. projectmatige activiteiten aan die zoveel mogelijk in het verlengde liggen van de duale opleiding planologie. Ook wijst de werkinstantie een begeleider aan. De werkervaring wordt erkend door het vooraf tekenen van een leerwerkervaringsovereenkomst door drie partijen; de KU (Faculteit der Managementwetenschappen), de werkinstantie en de student. Tentaminering vindt plaats door een Verslag werkperiode (opgesteld door de student en beoordeeld door de KU) alsmede door een Evaluatierapport geschreven door de werkinstantie. Omdat deze werkervaring deel uitmaakt van het opleidingsprogramma wordt ze zorgvuldig geregeld. Slechts werkinstanties die door de KU hiervoor zijn goedgekeurd komen in aanmerking. Het reguliere traject duurt 12 maanden (begin september tot eind augustus). Het duale traject duurt langer omdat de student door de werkervaring niet alleen kennis en vaardigheden ter grootte van de 20 ECTS credits opdoet maar erbij taken in opdracht van de werkgever uitvoert. Daardoor duurt het duale traject 14 maanden – begin september tot eind oktober (met evt. uitloop, zie tabel hieronder). Het duale traject planologie bestaat uit:
studieonderdelen samen met het reguliere traject institutionele dynamiek van de planologie
variant: variant: Ruimtelijke inrichtingsbeleid Strategische beleidsontwikkeling projecten van bovenlokaal Dutch national spatial planning belang European spatial development locatieontwikkeling, proces policy en inhoud comparative planning locatiemanagement buitenlandse excursie masters thesis, position paper
3
andere studieonderdelen van het duale traject werkervaring 4 dagen per week en 1 terugkomdag per week
werkervaring 4 dagen per week en 1 terugkomdag per week * masters thesis schrijven
* deze tweede periode werkervaring kan desgewenst later beginnen i.v.m. de vakantieplannen van de werkinstantie
Faculteit der Managementwetenschappen
108
Planologie Om in aanmerking te komen voor een plaats op het duale traject moet een student zich voor de masteropleiding inschrijven en moet daartoe worden toegelaten. Vervolgens moet de student bij de opleiding aanvragen om tot het duale traject te worden toegelaten. De opleiding kan dit weigeren, als zij denkt dat de student daar niet geschikt voor is. Een student die het duale traject wel volgt solliciteert naar een plaats bij een door de KU hiervoor erkend bedrijf van haar/zijn keuze. De KU bemiddelt bij de totstandkoming van de arbeidsovereenkomst maar het sluiten van die overeenkomst gebeurt vrijwillig tussen student en werkinstantie: de KU bepaalt niet welke student waar komt te werken. Het bedrijf stelt aan. Dat betekent dat een student niet verzekerd is van een plaats bij een bedrijf van haar/zijn keuze, zelfs niet van een plaats op zich. Een student die geen werkplaats vindt mag altijd het reguliere traject volgen. Bij de werkervaring komt de student in dienst van de werkinstantie als werknemer en ontvangt een loon. Gedurende de periode van de werkervaring moet de student collegegeld blijven betalen. Het voordeel van het duale traject voor de student is het parallel aan elkaar volgen van cursussen op een wetenschappelijk niveau en het opdoen van werkervaring met activiteiten die onderwerp zijn van de wetenschappelijke cursussen. Dit geeft de gelegenheid om de wetenschap toe te passen op de praktijk en om te reflecteren op zowel de wetenschap als op de praktijk. Een bijkomend voordeel is dat de student een loon ontvangt gedurende een deel van de masteropleiding (al is het loon niet hoog!). Verder, het komt vaak voor dat het bedrijf de student een baan aanbiedt na het afstuderen. Het voordeel voor de werkinstantie is het in tijdelijke dienst kunnen nemen van een gemotiveerde student die, bovendien, al door de opleiding voorgeselecteerd is. Deze student heeft al tenminste drie jaar opleiding in de planologie en kan derhalve met verantwoordelijke taken worden toevertrouwd. Voor het bedrijf is het ook een kennismaking-gelegenheid: als de student bevalt kan het bedrijf haar/hem een baan aanbieden na afloop van de studie. De universitaire coördinator voor het duale traject is drs Niek Muller.
Institutionele dynamiek van de planologie Zie voor beschrijving Institutionele dynamiek van de planologie bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk.
Werkervaring 1 Cursuscode: MPL002 Trimester: 1 Studiepunten: 10 ECTS-credits Taal:Nederlands Coördinatie: prof.dr.DB.Needham Vereiste voorkennis:Bachelor planologie of vergelijkbaar Cursusbeschrijving: Deze cursus wordt gevolgd als onderdeel van de duale variant van de masters planologie. Bij dit onderdeel werken studenten 4 maanden lang 4 dagen per week aan een door de opleiding goedgekeurde praktijkinstantie. Op de vijfde dag van de week werken studenten onder begeleiding van een docent van de opleiding. Gedurende de werkervaring werken studenten in opdracht van de instantie. De terugkomdag wordt gebruikt om de collegereeks ‘Institutionele dynamiek van de planologie’ te volgen en onder begeleiding te reflecteren op de werkervaring in het licht van de wetenschap. Literatuur: voorgeschreven literatuur voor ‘Institutionele dynamiek van de planologie’. Verder, niet van toepassing
Projekten van bovenlokaal belang Zie voor beschrijving Projekten van bovenlokaal belang bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk.
Lokatieontwikkeling,proces en inhoud Zie voor beschrijving Lokatieontwikkeling,proces en inhoud bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk.
Lokatiemanagement
Duale Variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk
Zie voor beschrijving Lokatiemanagement bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk.
Cursusoverzicht:
Buitenlandse excursie, voorbereiding en uitvoering
1ste trimester: Institutionele dynamiek van de planologie (8 ECTS-credits) Werkervaring 1 (10 ECTS-credits) 2de trimester: Projecten van bovenlokaal belang (4 ECTS-credits) Locatieontwikkeling, proces en inhoud (4 ECTS-credits) Locatiemanagement (4 ECTS-credits) Buitenlandse excursie, voorbereiding en uitvoering (3 ECTS-credits) Masterthesis, position paper (6 ECTS-credits) 3e trimester Werkervaring 2 (10 ECTS-credits) Masterthesis (11 ECTS-credits)
Zie voor beschrijving Buitenlandse excursie, voorbereiding en uitvoering bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en parktijk.
Masterthesis, position paper Zie voor beschrijving Masterthesis, position paper, position paper bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk.
Werkervaring 2 Cursuscode: MPL010 Trimester: 1 Studiepunten: 10 ECTS-credits Taal:Nederlands Coördinatie: prof.dr.DB.Needham
Faculteit der Managementwetenschappen
109
Planologie Vereiste voorkennis:Bachelor planologie of vergelijkbaar Cursusbeschrijving: Deze cursus wordt gevolgd als onderdeel van de duale variant van de masters planologie. Bij dit onderdeel werken studenten 3 maanden lang 4 dagen per week aan een door de opleiding goedgekeurde praktijkinstantie. Op de vijfde dag van de week werken studenten onder begeleiding van een docent van de opleiding. Gedurende de werkervaring voeren studenten werk uit in opdracht van de instantie. Voor zover mogelijk wordt afgesproken dat dit werk zich voor een verdieping leent in de vorm van een master thesis. Op de zgn. terugkomdag worden studenten begeleid voor het schrijven van die thesis. Na afloop van de werkervaring hebben studenten nog 2 maanden de tijd om hun master thesis te voltooien. Literatuur: nvt.
Werkervaring 1 Zie voor beschrijving Werkervaring 1 bij de duale Variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk.
Dutch national spatial planning Zie voor beschrijving Dutch national spatial planning bij de variant Strategische beleidsontwikkeling.
European spatial development policy Zie voor beschrijving European spatial development policy bij de variant Strategische beleidsontwikkeling.
Comparative planning Duale Variant Strategische beleidsontwikkeling Cursusoverzicht: 1ste trimester: Institutionele dynamiek van de planologie (8 ECTScredits) Werkervaring 1 (10 ECTS-credits) 2de -
trimester: Dutch national spatial planning (4 ECTS-credits) European spatial development policy (4 ECTS-credits) Comparative pla nning (4 ECTS-credits) Buitenlandse excursie, voorbereiding en uitvoering (3 ECTS-credits) Masterthesis, position paper (6 ECTS-credits)
Zie voor beschrijving Comparative planning bij de variant Strategische beleidsontwikkeling.
Buitenlandse excursie,voorbereiding en uitvoering Zie voor beschrijving Buitenlandse excursie, voorbereiding en uitvoering bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en parktijk.
Masterthesis, position paper Zie voor beschrijving Masterthesis, position paper bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk.
3e trimester Werkervaring 2 (10 ECTS-credits) Masterthesis (11 ECTS-credits)
Werkervaring 2
Cursusbeschrijving:
Zie voor beschrijving Werkervaring 2 bij de Duale Variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk
Institutionele dynamiek van de planologie
Masterthesis
Zie voor beschrijving Institutionele dynamiek van de planologie bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk.
Zie voor beschrijving Masterthesis bij de variant Ruimtelijk inrichtingsbeleid, theorie en praktijk.
Faculteit der Managementwetenschappen
110
Politicologie
MASTEROPLEIDING POLITICOLOGIE
Faculteit der Managementwetenschappen
111
Politicologie
Vakgebied in vogelvlucht Politicologie is de studie naar de manieren waarop groepen individuen gemeenschappelijke problemen waarvoor geen standaardprocedures of regels bestaan proberen op te lossen. Dergelijke problemen zijn 'politieke' problemen, ter onderscheiding van voor de politicoloog minder interessante 'administratieve' problemen. Werknemers die ten gevolge van een faillissement van het bedrijf waarvoor ze werkten worden ontslagen hebben zonder meer problemen, maar dergelijke problemen zijn voor de politicoloog niet interessant zolang het oplossen van die problemen niet meer vergt dan het toepassen van standaardprocedures (b.v. inschrijven bij het Arbeidsbureau) en de betrokkenen bereid zijn zich aan die standaardprocedures te houden. Zodra echter aan deze laatste voorwaarde niet meer wordt voldaan en de ontslagenen verzetten zich door middel van 'ludieke' dan wel 'harde' acties tegen hun ontslag dan wordt het voor de politicoloog interessant. De Tweede Kamer is voortdurend bezig met het bedenken van regels voor problemen waarvoor die regels nog ontbreken (misschien wel de voornaamste reden waarom de verbinding tussen politicologie en 'de' politiek zo snel wordt gelegd). Toch is het niet zo dat de politicologie louter neerkomt op de studie van 'de' politiek, het politieke bedrijf zoals dat zich afspeelt in de Tweede Kamer en andere politieke organen. Daarnaast betreft de politicologie in het bijzonder de studie naar de voorwaarden die bepalen of die groepen van individuen er ook daadwerkelijk in slagen de gemeenschappelijke problemen op te lossen. Dat is namelijk niet vanzelfsprekend. Het besef een gemeenschappelijk belang te hebben leidt niet spontaan tot samenwerking en gezamenlijke actie. De politicologie bestudeert de voorwaarden waaronder collectieve actie mogelijk is. Dit blijkt samen te hangen met de omvang van de groep en de bestaande machtsverschillen. Daarmee zijn we aangeland bij wat in de ogen van politicologen onmisbaar is voor een goed begrip van het verloop van deze collectieve besluitvormingsprocessen, namelijk de rol die macht en invloed daarin spelen. De machtsverhoudingen tussen de leden van de groep bepalen of er oplossingen voor gemeenschappelijke problemen gevonden worden en wat voor soort oplossingen dat zijn. Voor een goed begrip van de beslissingen die een kabinet neemt op het gebied van de milieuwetgeving is het niet voldoende om de institutionele context te kennen, in dit geval: Op wat voor manier vergadert het kabinet? Wordt er gestemd of streeft men naar consensus? Hoe leidt de premier de vergadering? Men zal ook moeten weten hoe de machtsverhoudingen binnen het kabinet liggen. Wat is de positie van de minister van Economische Zaken tegenover de minister van VROM? Hoe is hun verhouding tot de Minister-president? Dit gaat ook op voor beslissingen die in de Raad van Bestuur van een onderneming worden genomen en ook voor die van een College van Bestuur van een universiteit. In het algemeen geldt de regel dat, hoe machtiger een deelnemer aan het besluitvormingsproces is, hoe minder de kwaliteit van zijn argumenten ertoe doet. Machtsrelaties (ofwel invloedsrelaties het is de vraag of 'macht' en 'invloed' wel zinvol onderscheiden kunnen worden) zijn psychologische relaties. Er is sprake van een machtsrelatie tussen twee individuen wanneer het ene individu zich anders gedraagt dan het in eerste aanleg zou hebben gedaan, in de verwachting zo bij het andere individu in een goed blaadje te komen staan, of diens woede te voorkomen.
Faculteit der Managementwetenschappen
Een liefdesrelatie is in deze zin wel het fraaiste voorbeeld van een machtsrelatie al houden politicologen zich verder niet bezig met liefdesrelaties, tenzij deze effecten hebben op collectieve besluitvormingsprocessen (de affaire van Bill Clinton met Monica Lewinsky is natuurlijk een voorbeeld van het laatste; velen hebben de relatie gelegd tussen de Amerikaanse bombardementen in de zomer van 1998 van doelen in Soedan en in Afghanistan en de problemen waarin de President was geraakt als gevolg van zijn amoureuze avonturen. Andere bekende voorbeelden uit het verleden zijn de verhoudingen tussen tsarina Catharina de Grote en graaf Potemkin en die tussen Elizabeth I en Robert Dudley, graaf van Leicester). Dat een liefdesrelatie een prachtig voorbeeld is van een machtsrelatie, klinkt natuurlijk 'mooi' (al kunnen liefdesrelaties ons ook tot wanhoop brengen), maar toch is in laatste instantie de dreiging met geweld de belangrijkste machtsbron. Dit geldt zowel voor de internationale politiek als de nationale politiek. Dit verklaart tevens waarom vele politicologen zich bij hun onderzoekingen bijna als vanzelf richten op de staat (of de overheid) en het openbaar bestuur. De staat beschikt gewoonlijk over een aanzienlijk overwicht aan geweldsmiddelen (in de vorm van een politie en een legermacht) tegenover de bevolking die op zijn grondgebied leeft. Voortdurend zullen groepen individuen trachten het geweldsoverwicht van de staat in te zetten om de door hen gevonden oplossingen voor hun gemeenschappelijke problemen aan anderen op te leggen. Het gaat overigens nadrukkelijk om de dreiging met geweld. Wanneer één van de partijen er daadwerkelijk toe over gaat geweld te gebruiken om zijn of haar zin te krijgen, dan houdt de machtsrelatie althans voor het moment op te bestaan. Twee voorbeelden uit de internationale politiek kunnen dit laatste punt verhelderen. Dat de Verenigde Staten voor de bevrijding van Koeweit daadwerkelijk geweld moesten gebruiken, is tekenend voor de zwakke machtspositie van de Verenigde Staten toentertijd. Dat Groot-Brittannië in de vorige eeuw conflicten in verre vreemde landen kon beslechten door het sturen van een kanonneerbootje, tekent hoe groot het Britse machtsoverwicht toen was. Een voorbeeld uit de nationale politiek is wanneer de overheid moet overgaan tot het plegen van geweld tegen burgers die genomen politieke besluiten niet wensen uit te voeren: denk aan boeren die zich verzetten tegen het ruimen van vee of actievoerders die zich vastketenen aan treinrails om een transport van giftige stoffen te voorkomen. Om misverstanden te voorkomen: na het daadwerkelijk gebruik van geweld kan opnieuw een machtsrelatie tussen de betrokkenen ontstaan.
Profiel Politicologen houden zich bezig met de studie van de manieren waarop groepen van individuen gemeenschappelijke problemen waarvoor geen regels bestaan, proberen op te lossen. Zij zijn daarbij in het bijzonder geïnteresseerd in machtsverhoudingen, aangezien macht een cruciale rol speelt bij het oplossen van dergelijke problemen. In Nijmegen hanteren we een brede definitie van de politicologie, ter onderscheiding van de zogenaamde ‘smalle definitie’, waarin de politicologie beperkt wordt tot de studie van ‘politieke verschijnselen, met name van de partijpolitiek en van de werking van het openbaar bestuur’ (vgl. de ‘dikke’ Van Dale). Politicologie beperkt zich dus niet tot de bestudering van ‘de’ (Haagse) politiek. Politieke problemen en politieke processen spelen overal waar groepen individuen met elkaar te maken hebben en op alle niveaus, op dat van het internationale systeem, dat van het nationale systeem en dat van het subnationale systeem. Van oudsher worden binnen de ‘brede’ politicologie drie subdisciplines onderscheiden, die alledrie in Nijmegen zijn vertegenwoordigd: 112
Politicologie
-
-
-
De Politieke Theorie of Politieke Filosofie houdt zich in het bijzonder bezig met de vraag of de manieren waarop gemeenschappelijke politieke problemen worden opgelost en de oplossingen zelf, vallen te verenigen met fundamentele normatieve principes als vrijheid, gelijkheid, rechtvaardigheid, rationaliteit en ideeën over “de goede samenleving”. De vergelijkende politicologie of de studie van Nationale Politieke Stelsels richt zich in het bijzonder op de vraag hoe collectieve besluitvormingsprocessen verlopen in nationale systemen, dat wil zeggen, hiërarchische systemen die gekenmerkt worden door de aanwezigheid van een overheid die in staat is, desnoods met geweld, bepaalde oplossingen van gemeenschappelijke problemen aan de leden van het systeem op te leggen. De studie van de Internationale Betrekkingen houdt zich bezig met collectieve besluitvormingsprocessen in het internationale systeem, een anarchisch systeem dat zich juist kenmerkt door het ontbreken van een overheid die in staat is, desnoods met geweld, bepaalde oplossingen voor gemeenschappelijke problemen aan de leden van het systeem op te leggen.
De laatste jaren vindt een toenadering plaats tussen beide laatste subdisciplines als gevolg van twee ontwikkelingen: enerzijds het succes van de Europese Unie, anderzijds de toenemende internationalisering en globalisering (onder andere ten gevolge van de revolutie in communicatiemiddelen). Beide ontwikkelingen lijken zowel de beleidsruimte van nationale staten in te perken als de waarde van hun geweldsmonopolie – en op deze manier het onderscheid tussen nationale systemen en het internationale systeem – te doen vervagen. Deze ontwikkelingen werpen ook nieuwe vragen op van politiektheoretische en normatieve aard. In de visie van de Nijmeegse masteropleiding zijn beleid, bestuur, organisatie en management onlosmakelijk verbonden met politiek. Niet alleen omdat bestuur, beleid, management en organisatievormen niet los kunnen worden gezien van de politiek-maatschappelijke context waarin zij gestalte krijgen, maar ook en vooral omdat de totstandkoming van beleid en de praktijk van bestuur en management altijd gepaard gaan met processen van machtsvorming. De opleiding besteedt daarbij in het bijzonder aandacht aan de gevolgen van de internationalisering van maatschappij, politiek en economie, zoals deze zich manifesteert op alle beleidsniveaus (internationaal, nationaal, regionaal en lokaal). De plaats van de opleiding in de Faculteit der Managementwetenschappen is vanuit deze visie min of meer vanzelfsprekend. Aan de ene kant, omdat naast politicologie in deze faculteit vakgebieden zijn ondergebracht die qua theoretische uitgangspunten veel met politicologie gemeen hebben en die, doordat zij beleid, bestuur, organisatie en management in al hun uiteenlopende verschijningsvormen onderzoeken, vele raakvlakken met politicologie hebben. Aan de andere kant, omdat die vakgebieden in hun onderzoek en bij hun interventies onvermijdelijk stuiten op de processen van besluitvorming en machtsvorming, die weer het object vormen van de politicologie. De bijdrage van politicologie is dan vooral gelegen in de eigen manier van wetenschappelijk denken gericht op besluitvorming en macht op ieder van de vier genoemde beleidsniveaus.
Faculteit der Managementwetenschappen
Eindtermen Uitgangspunt Het uitgangspunt van de master Politicologie is om jou een gedegen academische training in het vak politicologie te geven. De drie specialisaties die nu in de Nijmeegse opleiding vertegenwoordigd zijn (Politieke Theorie, Leer der Internationale Betrekkingen, Vergelijkende Politicologie / Nationale Politieke Stelsels), vormen in samenhang met elkaar het hart van de Nijmeegse Master, waarbij het onderwijs uitdrukkelijk geplaatst wordt in relatie tot het lopend onderzoek van de bij de Master betrokken docenten. Competenties Wanneer je je master Politicologie succesvol hebt afgerond, beschik je over een goed en breed overzicht van het vakgebied van de politicologie als geheel en heb je gespecialiseerde kennis van óf het terrein van de Leer der Internationale Betrekkingen, óf de Vergelijkende Politicologie, óf de Politieke Theorie. Je beschikt over een professionele beheersing van de “taal” van het vakgebied en over de wetenschappelijke vaardigheden die je kwalificeren voor het zelfstandig uitvoeren van een (promotie-)onderzoek op het gebied van de politicologie. De hoogste eis die aan de kwaliteit van de Master-proef (de thesis) gesteld kan worden, is dat deze een originele bijdrage levert aan de ontwikkeling van de politicologische theorievorming. De master heeft het vermogen om op academisch niveau zelfstandig kennis te verwerven en zelfstandig wetenschappelijk onderzoek te verrichten en te beoordelen. Afgestudeerde masters politicologie beschikken over goed ontwikkelde analytische vermogens om in een grote verscheidenheid van beroepscontexten adequaat en op hoog academisch niveau te kunnen functioneren. Bijvoorbeeld: beleidsfuncties bij een adviesbureau, een gemeente, een provincie of een internationale organisatie; maar ook politiek-bestuurlijke functies en werk in de journalistiek.
Toelatingseisen Universitaire Bachelor Studenten met een afgeronde bacheloropleiding in de Politicologie kunnen direct in de master Politicologie instromen. Studenten met een afgeronde bacheloropleiding aan de Faculteit der Managementwetenschappen van de KU Nijmegen, kunnen na het succesvol afronden van het onderstaande instroomprogramma doorstromen in de Master Politicologie. Het instroomprogramma (30 ECTS-credits) heeft de volgende samenstelling: Inleiding in de Politicologie Politieke aspecten van de West-Europese samenwerking Nationale politieke stelsels Benaderingen van de politiek Nederlandse politiek in vergelijkend perspectief Leer der internationale betrekkingen Politieke filosofie Studenten met een andere afgeronde bacheloropleiding kunnen na het met succes afronden van bovenstaand instroomprogramma van 30 ECTS-credits plus een op de persoonlijke situatie toegesneden mix van vakken ter verwerking van een ‘methoden & technieken’ deficiëntie instromen in de Master Politicologie. Dit programma dient voorafgaand aan de Master te zijn afgerond. Voor vragen over toelatingseisen voor universitaire Bachelors kun je terecht bij dr. Markus Haverland; coördinator en studieadviseur van de Master Politicologie, kamer TvA 5.1.41, telefoonnummer : 024 - 361 5636. E-mail:
[email protected] 113
Politicologie Het HBO-instroomprogramma Het programma gaat uit van Hbo-studenten met een afgeronde relevante vooropleiding, bijvoorbeeld Academie voor Journ alistiek of Geschiedenis. De Hbostudenten volgen eerst een overbruggingsjaar (om de benodigde vakinhoudelijke kennis op te doen) en stromen daarna in in de reguliere master. Bij zeer goed aansluitende vooropleidingen kunnen studenten vrijstellingsverzoeken indienen bij de examencommissie. Overleg van tevoren met de studieadviseur wordt in dat geval aanbevolen. Na het behalen van het overbruggingsjaar, kunnen de studenten instromen in het reguliere master-programma. Voor vragen omtrent toelatingseisen voor HBO-instromers kun je terecht bij dr. Markus Haverland; coördinator en studieadviseur van de Master Politicologie. kamer TvA 5.1.41, telefoonnummer 024 - 361 5636. E-mail:
[email protected]
Ismus Sinds 11 januari 2001 kent de opleiding politicologie weer een studievereniging; ismus. ismus probeert de koppeling tussen studie, studenten, docenten, praktijk, en gezelligheid te leggen. Hiervoor organiseert zij onder andere actualiteitencolleges, feesten, filmavonden en excursies. Daarnaast beschikt ismus over een uittrekselbank en geeft ze een ismusalmanak uit. En natuurlijk is er de Heraut, onze periodiek. De naam ismus is afgeleid van het grote aantal 'ismen' waar politicologen mee te maken krijgen, zoals liberalisme, feminisme, structuralisme en nudisme. Als lid van ismus krijg je korting bij allerlei activiteiten, kun je ook actief worden, een ismusalmanak en abonnement op de Heraut, en natuurlijk boekenkorting op aankopen bij Boekanin, Thomas van Aquinostraat 3. De studievereniging heeft dagelijks een inloopuur van 12:30 tot 13:30. Een lidmaatschap kost maar €9,00 per jaar en als je meteen voor vier jaar lid wordt kost dat slechts €30,00. Heb je vragen, opmerkingen of wil je ook actief lid worden loop eens een keer binnen of stuur een e-mail. ismus zit in Thomas van Aquinostraat 5.1.09, Postbus 9108, 6500 HK in Nijmegen. Ons telefoonnummer is 024-3611659 en je kunt mailen naar
[email protected].
Hoofdlijnen curriculum Opzet onderwijs Er wordt naar gestreefd zoveel mogelijk de meester–gezel metafoor concreet vorm te geven. Dit gebeurt door iedere cursus of module als workshop of seminar te organiseren, waarbij de masters-in-spe, na intensieve bestudering en actieve verwerking van de politicologische literatuur, onderling en met de begeleidende docent(en) in gesprek gaan over de geldigheid van de verschillende standpunten in de debatten binnen de politicologie.
Faculteit der Managementwetenschappen
Eerste trimester De Master Politicologie start met een cursus Het klassieke politieke denken waarin niet alleen de centrale klassieke auteurs als Plato, Aristoteles, Augustinus, Thomas van Aquino, Luther, Calvijn, Machiavelli bestudeerd worden, maar ook het begrip “klassicisme” zelf: bestaat het klassicisme nog? Daarna neem je deel aan de cursus Politieke theorie en de oorsprong van de moderne staat waarin de ontwikkeling van het politieke denken over de moderne staat tot en met de negentiende eeuw centraal staat. In de cursus Kennistheorie biedt een kentheoretische oriëntatie die bedoeld is criteria te verschaffen op grond waarvan een oordeel kan worden geveld over de geldigheid van de verschillende standpunten in debatten binnen de politicologie. De eerste periode wordt afgesloten met twee parallelle cursussen. De grondslagen van de politicologie als moderne wetenschap biedt jou kennis van en inzicht in het werk van de moderne grondleggers van het vak (het begin van de twintigste eeuw) en gaat in op de ontwikkeling van het vak tussen grofweg de Tweede Wereldoorlog en 1970. Iedere student bestudeert een boek dat van wezenlijk belang is geweest voor de huidige politicologie en haar subdisciplines en houdt hierover een presentatie. De cursus Macht en hierarchie stelt het probleem centraal hoe collectieve besluitvormingsprocessen verlopen in nationale systemen, dat wil zeggen, hiërarchische systemen die gekenmerkt worden door de aanwezigheid van een overheid die in staat is, desnoods met geweld, bepaalde oplossingen van gemeenschappelijke problemen aan de leden van het systeem op te leggen. ‘Wat is macht?’, ‘Hoe kun je macht meten?’, ‘Hoe is de macht verdeeld in de samenleving?’, ‘Bestaat er een machtselite?’, ‘Is de staat een neutraal instrument of juist in handen van een bepaalde maatschappelijke groep?’ Tweede trimester De tweede trimester opent met twee parallelle cursussen. De cursus Macht en politieke theorie biedt je inzicht in de belangrijkste stromingen in het normatieve denken over politiek en macht en stelt vragen als ‘Hoe kan macht legitiem gebruikt worden?’, ‘Wat rechtvaardigt onverschilligheid jegens, tolerantie van of juist onderdrukking van culturele, religieuze of etnische minderheden?’ De cursus Macht en anarchie biedt een grondige kijk op de belangrijkste theoretische ontwikkelingen en controverses op het terrein van de Leer der Internationale Betrekkingen. Welke rol spelen macht en invloed in een anarchisch systeem, dat wil zeggen een systeem waarin geen instantie aanwezig is die kan afdwingen, desnoods met geweld, dat de eenheden – zelfs de machtigste onder hen – zich aan de regels te houden en gedane beloftes nakomen?
114
Politicologie Deze cursussen geven een stevige en noodzakelijke grondslag om de contemporaine debatten in de politicologie goed te kunnen doorgronden en te beoordelen. In een reeks cursussen (Hedendaagse debatten) wordt ruim aandacht besteed aan de huidige stand van zaken van het onderzoek op de verschillende politicologische deelterreinen. Hier is ruimte voor differentiatie, omdat je voor een van de politicologische richtingen kiest waarin je je verder wilt verdiepen. Het gaat dan bijvoorbeeld bij Internationele Betrekkingen (IB) om de vraag of het juist is of democratische staten nooit met elkaar in oorlog komen en zo ja, waarom dat zo is. Of over de vraag of men de Europese integratie als een puur politiek proces moet zien of meer als een economisch gestuurde ontwikkeling. Bij de Vergelijkende Politicologie (VP) gaat het met name om de confrontatie tussen de rationele keuze benadering, de culturele theorie en de institutionele benadering van politieke processen ten behoeve van het analyseren van politieke processen (verkiezingen, politieke waarden en participatie, Europeanisering) in verschillende landen. Wat de Politieke Theorie (PT) betreft gaat het om inzicht te krijgen in de hedendaagse debatten waarin politiek-filosofen verwikkeld zijn over kwesties als vrijheid, gelijkheid, rechtvaardigheid, aan oude en nieuwe sociale begingen verbonden issues als gender/sekse, milieu, democratisering en globofobie. Bovendien is er aandacht voor de ‘achter’ recente debatten opduikende zogeheten ‘eeuwige vragen’ van de (politieke) filosofie, zoals idealisme tussen utopisme en realisme and de vraag ‘wat is waarheid?’ In
deze cursussen bestudeer je niet alleen belangrijke boeken en artikelen uit top-tijdschrijften, maar is er ook ruimte voor een leeronderzoek dat gericht is op het leren doen van theoretisch gestuurd (empirisch) onderzoek, met name door dergelijk onderzoek te verbinden met het lopend onderzoek van de docenten. Direct hieraan wordt een Seminar voorbereiding thesis gekoppeld, waarin een theoretisch interessante en voor de politicologie relevante probleemstelling voor de thesis wordt ontwikkeld als afsluiting van het tweede trimester. Masterthesis Ten slotte schrijft men de Masterthesis. Bij de cursussen Hedendaagse debatten, maar ook bij het Seminar voorbereiding thesis en de thesis is er ruimte voor inhoudelijke differentiatie naar de in Nijmegen vertegenwoordigde subdisciplines. In feite werkt het gehele curriculum toe naar de ontwikkeling van een probleemstelling voor de masterthesis die het mogelijk maakt een originele bijdrage op wetenschappelijk niveau te leveren aan de politicologie. Tijdens het schrijven van de thesis kom je met je medestudenten een maal per week bijeen. De thesis wordt daarmee uitdru kkelijk opgevat als cursus. Hier presenteer je je werk, rapporteer je over de voortgang van de thesis en debatteer je over de wetenschapstheoretische en wetenschapsfilosofische kwesties die van belang zijn voor de reflectie op de politicologie als wetenschap en voor de verschillende theses die op dat moment geschreven worden.
Trimester
Naam Cursus
ECTS
1e
Het klassieke politieke denken Politieke theorie en de oorsprong van de moderne staat Kennistheorie De grondslagen van de politicologie als moderne wetenschap Macht en hierarchie
4 4 4 4 5
2e
Macht en politieke theorie Macht en anarchie Hedendaagse debatten A Hedendaagse debatten B Seminar Voorbereiding thesis
5 4 4 4 4
3e
Masterthesis Politicologie
18
Cursusoverzicht 1e Trimester (21 ECTS-credits) Het klassieke politieke denken Politieke theorie en de oorsprong van de moderne staat Kennistheorie De grondslagen van de politicologie als moderne wetenschap Macht en hierarchie 2e Trimester (21 ECTS-credits) Macht en politieke theorie Macht en anarchie Hedendaagse debatten A Hedendaagse debatten B Seminar Voorbereiding thesis
Cursusbeschrijving Het klassieke politieke denken Cursuscode: MPOL001 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: werkstukken / mondelinge inbreng Coördinatie: prof. dr. G.E. Lock Vereiste voorkennis: onderdelen politieke theorie in bachelorfase Doelstellingen: Interpretatie van en kritiek op de grote klassieke theorieën
3e Trimester (18 ECTS-credits) Masterthesis
Faculteit der Managementwetenschappen
115
Politicologie Toelichting: In deze cursus maken we een diepergaande studie van de grote klassieke (resp. door de klassiek geïnspireerde) auteurs en tevens stellen we in dit verband de vraag 'wat is het klassicisme?'. De klassieke teksten hebben namelijk door de geschiedenis heen als voorbeeld - of soms als vijandbeeld - gefunctioneerd voor latere denkers. Orde, structuur, evenwicht, harmonie, rationaliteit zijn typische kenmerken van de klassieke benadering. Door middel van literatuurstudie en discussie wordt gepoogd om de essentie van de klassieke visie op de wereld te begrijpen en de hedendaagse relevantie ervan vast te stellen. Dit onderdeel sluit aan bij onderzoek in het kader van de onderzoeksgroep Shifts, i.h.b. bij fundamenteel onderzoek over normatieve kwesties van de politieke theorie. Verplichte literatuur: Plato, The Republic (Penguin) - geselecteerde hoofdstukken Aristotle, Nichomachean Ethics (Penguin) geselecteerde hoofdstukken William Ebenstein & Alan O. Ebenstein, Great Political Thinkers (Fort Worth etc.: Harcourt Brace). Hieruit: de hoofdstukken: St Augustine; St Thomas Aquinas; Machiavelli; The Protestant Reformation I & II (Luther & Calvin) (aanbevolen maar niet verplicht: de inleidingen op de betreffende auteurs)
Politieke theorie en de oorsprong van de moderne staat Cursuscode: MPOL002 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: paper Coördinatie: dr. M.L.J. Wissenburg Vereiste voorkennis: n.v.t Doelstellingen: Sinds de frase 'L'état, c'est moi' werd uitgesproken is ons begrip van de staat enerzijds ingrijpend veranderd en verworden tot de centrale categorie van de politieke wetenschappen - terwijl anderzijds de politiek zelf ook architectonisch veranderd is. Deze transformatie wordt duidelijk en stap voor stap zichtbaar wanneer we de reflectie van politiek denkers op de oorspronkelijke objecten van hun werk volgen: polis (gemeenschap) en politiek. Zowel om (1) een zo volledig mogelijk beeld te krijgen van de moderne staat als een tussen vele wijzen om vorm te geven aan samenleving en coöperatie, als om (2) de normatieve en ontologische fundamenten van het staatsbegrip op zich te kunnen onderkennen, moet het begrip in zijn historische en filosofische context geplaatst worden. In deze cursus wordt de historie van het denken over de staat gevolgd aan de hand van een aantal 'leidende vragen' op basis waarvan het eindverslag geschreven dient te worden. De literatuur op basis waarvan de paper geschreven wordt representeert een aantal cruciale overgangsfasen in het denken over staat en samenleving. Men ziet er niet alleen het moderne staatsbegrip in ontstaan, maar ook het moderne begrip van de context waarin die staat opereert ('maatschappij', civil society, privé-sfeer, markt; de gemeenschap van staten, etc.) en moderne regels voor het handelen van staten en hun bestuurders. Wie verder kijkt dan zijn of haar neus lang is, bemerkt bovendien dat deze wordingsgeschiedenis een contingente is: het had ook anders kunnen lopen. De wording van de moderne staat is daarmee ook een niet-wording: alternatieve concepties van polis en politiek worden verlaten of bij voorbaat uitgesloten. Uw taak is het dit wordings- en ontwordingsproces zo nauwkeurig en analytisch mogelijk en kaart te brengen.
Literatuur: Quentin Skinner, the State, in: Robert E. Goodin & Philip Pettit, Contemporary Political Philosophy, Oxford: Blackwell, 1997, pp. 3-26 Niccolo Machiavelli, The Prince W. Eberstein & A. Eberstein, Great Political Thinkers: Plato to the Present , 6th Edition, New York, Harcourt Brace 2000 (nader te bepalen hoofdstukken). Enkele nader te bepalen artikelen.
Kennistheorie Cursuscode: MPOL003 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: werkstuk Coördinatie: prof. dr. R.H. Lieshout Vereiste voorkennis: n.v.t. Doelstellingen: de student(e) verwerft kennis en inzicht in de wijze waarop de groei van wetenschappelijke kennis tot stand komt. Het gaat daarbij zowel om de spelregels voor de empirische wetenschapsbeoefening, als de mate waarin deze spelregels in de wetenschappelijke praktijk worden nageleefd. Tevens raakt de student(e) vertrouwd met de politieke dimensie van wetenschappelijke activ iteit. Cursusbeschrijving: In deze cursus verwerft de student(e) kennis en inzicht in de wijze waarop de groei van wetenschappelijke kennis tot stand komt. Tevens raakt hij/zij vertrouwd met de politieke dimensie van wetenschappelijke activiteit. Centraal staan 3 vragen. De eerste vraag luidt: “hoe kan wetenschappelijke kennis worden onderscheiden van andere soorten kennis?”. De tweede vraag is: “hoe kan betere wetenschappelijke kennis worden onderscheiden van goede wetenschappelijke kennis?”. De derde vraag luidt: “wat hebben deze twee vragen – en hun antwoorden! – nu te maken met politicologie?” De cursus begint met de bespreking van het inzicht dat omtrent empirische verschijnselen geen “zekere” kennis kan worden verkregen en de gevolgen van dit inzicht voor de wijze waarop wetenschappelijke kennis kan groeien. Vervolgens wordt ingegaan op de consequenties van het verschijnsel dat in de dagelijkse praktijk wetenschappers zich door meer overwegingen laten leiden dan louter de groei van kennis. Tot slot wordt aandacht besteed aan het inherent “politieke” van iedere wetenschapsbeoefening. Literatuur: Hume, David (1981ed.), A Treatise of Human Nature, pp. 69–94 Lieshout, R.H. (1993), Anarchie en hiërarchie. Een theorie van internationale betrekkingen en buitenlandse politiek , pp. 14–39 Popper, Karl R. (1968ed.), Conjectures and Refutations, pp. 33-59 Hayek, F.A. (1967), Studies in Philosophy, Politics and Economics , pp. 3–21 Popper, Karl R. (1980ed.), The Logic of Scientific Discovery, pp. 93–111 Lakatos, I. en A. Musgrave (red.) (1974ed.), Criticism and the Growth of Knowledge, pp. 91–138 Kuhn, Thomas (1979ed.), De structuur van wetenschappelijke revoluties , pp. 43–149 Stokes, Geoffrey (1998), Popper. Philosophy, Politics and Scientific Method , pp. 74–143
De grondslagen van de politicologie als moderne weten schap Cursuscode: MPOL004
Faculteit der Managementwetenschappen
116
Politicologie Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: boekbespreking, presentatie, deelname debat Coördinatie: prof. dr. C.J. van Kersbergen Vereiste voorkennis: nvt
actieve
Doelstellingen: het verkrijgen van kennis van en inzicht in zowel de inhoudelijke als methodologische oorsprong en ontwikkeling van de politicologie als moderne wetenschap; het zelfstandig, kritisch bestuderen en bespreken van een klassieke politicologische studie; hierover schriftelijk en mondeling rapporteren; inzicht in de centrale rol van kritiek in het wetenschappelijk proces Toelichting: In dit seminar staan klassieke werken uit de politicologie centraal. Iedere student kiest uit een hiervoor sa mengestelde lijst een politicologische studie en schrijft hierover een kritische beschouwing en duidt de plaats en betekenis van het boek in de context van de geschiedenis van de politicologie als moderne wetenschap. Studenten worden geacht “hun” boek mede te beoordelen op basis van de wetenschapsfilosofische criteria die zijn behandeld in de cursus ‘Kennistheorie’. Verplichte literatuur: nvt
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Macht en hierarchie Cursuscode: MPOL005 Trimester: 1 Studiepunten: 5 ECTS-credits Taal: Engels Keuzevak: ja Tentamenvorm: actieve deelname debat, afrondend gesprek Coördinatie: prof. dr. C.J. van Kersbergen Vereiste voorkennis: nvt Doelstellingen: het verkrijgen van kennis van en inzicht in (zowel inhoudelijk als methodologisch) het begrip macht en het debat dat hierover in de politicologie vanuit verschillende theoretische benaderingen gevoerd is en de consequenties hiervan voor de manier waarop men naar de staat kijkt; inzicht in de verschillen tussen belangrijkste modern-klassieke theoretische benaderingen van de staat, met name het pluralisme, het elitisme, het marxisme en het neo-pluralisme. Toelichting: Aan de hand van de originele teksten wordt het machtsdebat in de politicologie bestudeerd, waarbij met name onderzocht wordt in hoeverre macht verschillende “gezichten” of dimensies heeft en in hoeverre deze dimensies ook daadwerkelijk succesvol empirich onderzocht kunnen worden. Aan de hand van het boek van Patrick Dunleavy and Brendan O’Leary worden vervolgens in het licht van het machtsdebat de centrale benaderingen van de staat onderzocht en proberen we te komen tot een systematische evaluatie van de (verklarings-)kracht van de verschillende theoretische benaderingen. Studenten worden geacht de literatuur mede te beoordelen op basis van de wetenschapsfilosofische criteria die zijn behandeld in de cursus ‘Kennistheorie’.
-
-
-
-
-
-
MacMillan. (Andere druk: New Amsterdam Books; ISBN: 0941533859, 2000); Steven Lukes, Power: A Radical View, London and Basingstoke: MacMillan, 1974. Artikelen te downloaden van JSTOR: C. Wright Mills, The Structure of Power in American Society, British Journal of Sociology, Vol. 9 (Issue 1), (March 1958), 29-41. Robert A. Dahl, A Critique of the Ruling Elite Model, The American Political Science Review, Vol. 52, No. 2. (Jun., 1958), pp. 463-469. Robert A. Dahl, The Nature of the Problem, in idem, Who Governs? Democracy and Power in an American City, New Haven and London: Yale University Press, 1961, pp. 1-8 Nelson W. Polsby, The Sociology of Community Power: A Reassessment, Social Forces , Vol. 37, No. 3. (Mar., 1959), pp. 232-236. Nelson W. Polsby, Three Problems in The Analysis of Community Power, American Sociological Review, Vol. 24, No. 6. (Dec., 1959), pp. 796-803. Nelson W. Polsby, How to Study Community Power: The Pluralist Alternative, The Journal of Politics, Vol. 22, No. 3. (Aug., 1960), pp. 474-484. Nelson W. Polsby, Community Power: Some Reflections on the Recent Literature (in Research Reports and Notes), American Sociological Review, Vol. 27, No. 6. (Dec., 1962), pp. 838-841. Peter Bachrach, Morton S. Baratz, Two Faces of Power, The American Political Science Review, Vol. 56, No. 4. (Dec., 1962), pp. 947-952. Peter Bachrach, Morton S. Baratz, Decisions and Nondecisions: An Analytical Framework, The American Political Science Review, Vol. 57, No. 3. (Sep., 1963), pp. 632-642. Raymond E., Wolfinger Nondecisions and the Study of Local Politics, The American Political Science Review, Vol. 65, No. 4. (Dec., 1971), pp. 1063-1080. Frederick W. Frey, Comment: On Issues and Nonissues in the Study of Power, The American Political Science Review, Vol. 65, No. 4. (Dec., 1971), pp. 1081-1101. Raymond E. Wolfinger, Rejoinder to Frey's "Comment", The American Political Science Review, Vol. 65, No. 4. (Dec., 1971), pp. 1102-1104. Geoffrey Debnam, Nondecisions and Power: The Two Faces of Bachrach and Baratz, The American Political Science Review, Vol. 69, No. 3. (Sep., 1975), pp. 889899. Peter Bachrach, Morton S. Baratz, Power and Its Two Faces Revisited: A Reply to Geoffrey Debnam, The American Political Science Review, Vol. 69, No. 3. (Sep., 1975), pp. 900-904. Geoffrey Debnam, Rejoinder to "Comment" by Peter Bachrach and Morton S. Baratz, The American Political Science Review, Vol. 69, No. 3. (Sep., 1975), pp. 905907.
Macht en politi eke theorie Cursuscode: MPOL006 Trimester: 2 Studiepunten: 5 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: paper Coördinatie: dr. M.L.J. Wissenburg Vereiste voorkennis: BA Politicologie of vergelijkbaar
Verplichte literatuur: Patrick Dunleavy and Brendan O’Leary, Theories of the State. The Politics of Liberal Democracy, Houndmills: Faculteit der Managementwetenschappen
117
Politicologie Doelstellingen: In deze cursus verdiept de student zich door middel van literatuurstudie, reflectie, seminardiscussies en zelfstandige verslaglegging in de belangrijkste stromingen in het moderne normatieve denken over politiek en macht. Aan de orde komen 'mainstream' normatief-ethische stromingen (utilitarisme, sociaal liberalisme, libertarisme); amenderingen op deze visies vanuit rechtse (communitarisme) en linkse normatieve hoek (analytisch Marxisme, kritische theorie, 'civic' republicanisme, multiculturalisme) en structurele kritiek op de gehele politieke theorie (feminisme, Foucault). Centraal in de cursus, en leidraad voor het zelfstandig schrijven van het werkstuk (met dienovereenkomstige vormgeving), vormen een probleem- en vraagstelling en vier specifiekere vragen waarover de student aan het einde van de cursus een uitstekend beargumenteerd antwoord moet kunnen geven. Literatuur: Will Kymlicka, Contemporary Political Theory, 2nd Edition, Oxford: Oxford UP, 2002 Jürgen Habermas, The Public Sphere, in: Robert E. Goodin & Philip Pettit, Contemporary Political Philosophy, Oxford: Blackwell, 1997, pp. 105-108 (wordt beschikbaar gesteld) Michel Foucault, Power, Right, Truth, in: Robert E. Goodin & Philip Pettit, Contemporary Political Philosophy, Oxford: Blackwell, 1997, pp. 543-550 (wordt beschikbaar gesteld) John Rawls, A Theory of Justice, Revised edition, Cambridge, Mass.: Harvard UP 1999, pp. 3-92, 102-129, 171175.
Macht en Anarchie Cursuscode: MPOL007 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: Het eindcijfer bestaat uit (a) het cijfer voor het werkstuk (b) de actieve deelname aan het afrondend debat (c) de participatie tijdens de werkcolleges. Coördinatie: prof. dr. R.H. Lieshout Vereiste voorkennis: nvt Doelstellingen: kennis van en inzicht in de rol die macht en invloed spelen in het internationale, anarchische systeem Cursusbeschrijving: Centraal in deze cursus staan de rollen die macht, machtsverhoudingen en instituties spelen in het internationale systeem. Het internationale systeem si een anarchistisch systeem, d.w.z. een systeem waarin geen instantie aanwezig is die kan afdwingen, desnoods met geweld, dat de eenheden – zelfs de machtigste onder hen – zich aan de regels houden en gedane beloftes nakomen. Daarvoor wordt ingegaan op het debat tussen neo-realisten, neo-liberalen, institutioneel-realisten en structureel-realisten. De student(e) wordt geacht de literatuur mede te beoordelen op basis van de wetenschapsfilosofische criteria die zijn behandeld in de cursus ‘Kennistheorie’. De opzet van de cursus is als volgt. De student(e) schrijft na 3 intensieve collegeweken een werkstuk van maximaal 8000 woorden, waarin hij/zij (a) een beredeneerd oordeel velt over (onderdelen van) de verplichte stof, mede in het licht van die wetenschapsfilosofische criteria, en (b) aangeeft hoe een empirische toets van de geldigheid van de aan de orde zijnde theoretische benaderingen kan worden geformuleerd.
Faculteit der Managementwetenschappen
Alle deelnemende studenten nemen deel aan het afsluitende debat in de zesde week, waar de verschillende werkstukken ter discussie staan. Teneinde het niveau van die discussie zo hoog mogelijk te laten zijn, moeten de studenten deze werkstukken van tevoren hebben bestudeerd en zich daarover een beredeneerd oordeel hebben gevormd. Studenten maken een individuele afspraak met de docent voor een bespreking en beoordeling van hun werkstuk. Tijdens die bespreking kunnen ook andere onderwerpen met betrekking tot de cursus aan bod komen. Literatuur: Grieco, J.M., ‘Anarchy and the limits of cooperation: a realist critique of the newest liberal institutionalism’, uit: International Organization, 42, 1988, pp. 486–507 Baldwin, D., ‘Neoliberalism, neorealism and world politics’, uit: Neorealism and Neoliberalism: the Contemporary Debate, 1993, New York: Columbia UP, pp. 3–25 Keohane, R.O., ‘Institutional theory and the realist challenge after the Cold War’, uit: Neorealism and Neoliberalism: the Contemporary Debate, 1993, New York: Columbia UP, pp. 269–300 Grieco, J.M., ‘Understanding the problem of international cooperation: the limits of neoliberal institutionalism and the future of realist theory’, uit: Neorealism and Neoliberalism: the Contemporary Debate, 1993, New York: Columbia UP, pp. 301–38 Lieshout, R.H., Anarchie en hiërarchie. Een theorie van internationale betrekkingen en buitenlands beleid, 1993, Bussum: Coutinho, pp. 40–93 & 111–118 + 128–73 Christensen, T. en J. Snyder, ‘Chain gangs and passed bucks; predicting alliance patterns in multipolarity’, uit: International Organization, 44, 1990, pp. 108–48 Vasquez, J.A., ‘The realist paradigm and degenerative versus progressive research programs: an appraisal of neotraditional research on Waltz’s balancing proposition’, uit: American Political Science Review, 91, 1997, pp. 899– 912 Waltz, K.N., ‘Evaluating theories’, uit: American Poltical Science Review, 91, 1997, pp. 913–17 Buzan, B., C. Jones en R. Little, The Logic of Anarchy. Neorealism to structural realism, 1993, New York: Columbia UP, waaruit pp. 1–121 Lieshout, R.H., ‘De constructie van het statensysteem: actor en structuur in de hedendaagse theorievorming op het terrein van de internationale betrekkingen’, uit: Transaktie, 28, 1999, pp. 166–86.
Hedendaagse Debatten A Internationale Betrekkingen: Against Realism Cursuscode: MPOL008 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: Het eindcijfer bestaat uit (a) het cijfer voor het werkstuk (b) de actieve deelname aan het afrondend debat (c) de participatie tijdens de werkcolleges. Coördinatie: dr. J.A. Verbeek, dr. J.M. van der Vleuten Vereiste voorkennis: Macht en anarchie
118
Politicologie Toelichting: In deze cursus staan de hedendaagse alternatieven centraal voor de ‘utilitaristische’ mainstream, zoals die is behandeld in de cursus ‘Macht en anarchie’. In dat kader komen met name “critical theory” en het constructivisme aan de orde. Studenten worden geacht de literatuur mede te beoordelen op basis van de wetenschapsfilosofische criteria die zijn behandeld in de cursus ‘Kennistheorie’. De opzet van het college is als volgt. Iedere student schrijft na twee intensieve collegeweken een werkstuk van maximaal 8000 woorden, waarin zij/hij (a) een beredeneerd oordeel velt over (onderdelen van) de verplichte stof, mede in het licht van de wetenschapsfilosofische criteria, en (b) aangeeft hoe een empirische toets van de aan de orde zijnde theoretische benaderingen kan worden geformuleerd. Alle studenten nemen deel aan het afrondende debat aan het einde van de derde week waar de werkstukken van de deelnemers ter discussie staan. Verplichte literatuur: Alexander Wendt, Social Theory of International Relations, Cambridge; Cambridge UP, 1999 (delen) Audie Klotz, Norms in International Relations. The Struggle Against Apartheid, Ithaca: Cornell University Press, 1995. Reader ‘Against Realism’.
Hedendaagse Debatten B Internationale Betrekkingen: Domestic Sources of International Politics Cursuscode: MPOL009 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: Het eindcijfer bestaat uit (a) het cijfer voor het werkstuk (b) de actieve deelname aan het afrondend debat (c) de participatie tijdens de werkcolleges. Coördinatie: dr. J.A. Verbeek, dr. J.M. van der Vleuten Vereiste voorkennis: Macht en Anarchie Toelichting: Tijdens deze cursus maken studenten kennis met onderwerpen binnen de Leer der International Betrekkingen die alle gemeen hebben dat zij de oorzaak van het gedrag van staten zoeken in binnenlandse factoren s(econd image benadering) en onderwerpen waarbij de oorzaak van binnenlandse veranderingen wordt gezocht in internationale factoren (second image reverse benadering). Voorbeelden daarvan zijn de zogenaamde ‘democratic peace-these’, Moravcsiks ‘politiek-economische’ verklaring van het Europese integratieproces, en Foreign Policy benaderingen van het gedrag van staten. Ieder van deze debatten vormt onderdeel van een algemener thema, namelijk de aard van de relatie tussen de interne en externe structuur van het internationale systeem. In de visie van Waltz domineert de externe structuur (in de vorm van anarchie en de verdeling van macht over de staten). Volgens de auteurs die in deze cursus aan de orde komen, is er tenminste sprake van een wisselwerking. Studenten worden geacht de literatuur mede te beoordelen op basis van de wetenschapsfilosofische criteria die zijn behandeld in de cursus ‘Kennistheorie’. De opzet van het college is als volgt. Iedere student maakt na twee intensieve collegeweken twee opdrachten, waaronder een boekrecensie. Alle studenten nemen deel van het afrondende deb at in de derde week waar de opdrachten ter discussie staan. Verplichte literatuur: Allison, Graham & Philip Zelikow, Essence of Decision. Explaining the Cuban Missile Crisis, tweede herziene druk, 1999. Faculteit der Managementwetenschappen
-
Nader aan te kondigen.
Hedendaagse Debatten A Vergelijkende Politicologie / Nationale Politieke Stelsels: Europeanisering Cursuscode: MPOL008 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: wordt nader bekendgemaakt Coördinatie: dr. M. Haverland Vereiste voorkennis: Macht en Hiera rchie Doelstellingen: De cursus kent een drietal doelstellingen: Inzicht in de overeenkomsten en verschillen tussen theoretische benaderingen in de vergelijkende politicologie; Het kunnen identificeren van theoretische benaderingen ni empirisch wetenschappelijk onderzoek; Het kunnen toepassen van theorieën van de vergelijkende politicologie op het een casus op het terrein van de Europeanisering. Centraal staat de theorievorming over de invloed van de Europese Unie op de nationale politieke systemen (Europeanisering). De belangrijkste theoretische benaderingen (rationele keuze, sociologisch institutionalisme, historisch institutionalisme) werden besproken. Voorts verrichten de studenten een minionderzoek dat een bouwsteen kan vormen v oor een groot landenvergelijkend onderzoek naar Europeanisering waarin de docent participeert. Dit onderzoek kan vervolgens uitmonden in een master thesis. Verplichte literatuur: Wordt nader bekend gemaakt
Hedendaagse Debatten B Vergelijkende Politicologie / Nationale Politieke Stelsels: Kritiek op representatieve democratie Cursuscode: MPOL009 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: wordt nader bekendgemaakt Coördinatie: dr. M.H. Leijenaar Vereiste voorkennis: Macht en Hiera rchie Doelstellingen: In aansluiting op het onderzoek van de docent verdiepen wij ons in deze cursus op de kritiek die wordt geuit op het functioneren van de representatieve democratie. Al naar gelang de specifieke belangstelling van de studenten bespreken wij een aantal van die kritieken. Gedacht kan worden aan de kritiek op het gebrekkige representatieve karakter van de vertegenwoordigende organen en de institutionele oplossingen die daarvoor worden gezocht; aan de kritiek op de kwantitatieve en kwalitatieve participatie van burgers in de representatieve democratie en mogelijke oplossingen hiervoor; of aan de kritiek op het (gebrekkig) functioneren van politieke partijen. De bijeenkomsten bestaan uit enerzijds bespreking van recente literatuur en anderzijds uit discussies en presentaties over een te maken werkstuk. Verplichte literatuur: Wordt nader bekend gemaakt. 119
Politicologie
Hedendaagse Debatten A Politieke Theorie Cursuscode: MPOL008 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: paper Coördinatie: dr. M.L..J. Wissenburg Vereiste voorkennis: Macht en politieke theorie Cursusbeschrijving: Oogmerk van Hedendaagse Debatten A en B is het inzicht te krijgen in de kwalitatieve vernieuwing en mogelijk vooruitgang van (subdisciplines in) de politicologie, in casu de politieke theorie. Dit gebeurt door na bibliotheekbezoek te inventariseren waarover politiek theoretici momenteel potentieel vernieuwende debatten voeren, en een van deze debatten uit te diepen. Beide vakken dienen afgesloten te worden met een paper, gebaseerd op Leidende Vragen: Hedendaagse Debatten A met een overzicht van actuele debatten, Hedendaagse Debatten B met een analyse van een debat, waarbij een verband wordt gelegd met plannen voor de eigen scriptie. Het is uitdrukkelijk de bedoeling dat de student daarmee ook kiest voor een definitief scriptieonderwerp. Doelstellingen: kennis van en inzicht in de voornaamste methodologische en inhoudelijke debatten binnen de hedendaagse politieke theorie; kritisch analyseren en deconstrueren van debatten en bijdragen aan debatten; identificatie van de normatieve en epistemologische basis van bijdragen aan debatten; onderscheiden van debatten over hoofd - en bijzaken in de discipline ('normal' en 'novel' science) en van hoofd- en bijzaken in bijdragen aan een debat; deze onderscheidingen logisch verantwoord onderbouwen; reflecteren op de normatieve dimensie van politiek-theoretisch onderzoek in een academische context; academisch verantwoord schriftelijk verslag leggen van deze processen. Toelichting: De politicologie ontwikkelt zich enerzijds als 'normale' wetenschap (normal science) door toepassing van 'normale' onderzoeksinstrumenten en 'normale' vragen op 'normale' gebieden tegen de achtergrond van 'normale' theorieën. Als men van vooruitgang in de wetenschap kan spreken, dan levert dit proces vooral kwantitatieve vooruitgang op. Anderzijds echter kunnen maatschappelijke ontwikkelingen, ontwikkelingen binnen de discipline zelf of kruisbestuiving met andere disciplines voor fundamentele veranderingen zorgen. Nieuwe instrumenten worden ingezet en geëvalueerd, nieuwe objecten in kaart gebracht, nieuwe vragen gesteld, nieuwe verklarende theorieën bedacht. Denk hierbij bv. (respectievelijk) aan: panelgroepen, het milieu, de rol van internationale NGO's in Brussel, postmodernisme. Oogmerk van Contemporary Debates A (PT) is het inzicht te krijgen in de kwalitatieve vernieuwing en mogelijk vooruitgang van (subdisciplines in) de politicologie, in casu de politieke theorie. Dit gebeurt door na bibliotheekbezoek te inventariseren waarover politiek theoretici momenteel potentieel vernieuwende debatten voeren, en een van deze d ebatten uit te diepen. Het vak wordt afgesloten met een paper, gebaseerd op Leidende Vragen. Leidende vragen: 1. Inventariseer op basis van de voorgeschreven literatuur welke methodologische benaderingen binnen de politieke theorie te onderscheiden zijn. 2. Inventariseer na een bibliotheekbezoek welke inhoudelijke en methodologische debatten momenteel (lees: over de afgelopen 5-10 jaar) in de politieke theFaculteit der Managementwetenschappen
orie plaatsvinden, geef daarvan een overzicht; selecteer er hieruit twee, waarvan een die mogelijk relevant is voor uw scriptie; beargumenteer waarom deze twee kwesties politicologisch (en niet perse politiek) relevant zijn. Verplichte literatuur: Naar keuze: W. Hodges Logic (Pelican), pp. 13-104, 238-254 of E.R. Emmet - Logisch Denken (Aula pocket) Tekstbundel (wordt ter beschikking gesteld)
Hedendaagse Debatten B Politieke Theorie Cursuscode: MPOL009 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: paper Coördinatie: dr. G.E. Lock Vereiste voorkennis: Macht en politieke theorie Cursusbeschrijving: Oogmerk van Hedendaagse Debatten A en B is het inzicht te krijgen in de kwalitatieve vernieuwing en mogelijk vooruitgang van (subdisciplines in) de politicologie, in casu de politieke theorie. Dit gebeurt door na bibliotheekbezoek te inventariseren waarover politiek theoretici momenteel potentieel vernieuwende debatten voeren, en een van deze debatten uit te diepen. Beide vakken dienen afgesloten te worden met een paper, gebaseerd op Leidende Vragen: Hedendaagse Debatten A met een overzicht van actuele debatten, Hedendaagse Debatten B met een analyse van een debat, waarbij een verband wordt gelegd met plannen voor de eigen scriptie. Het is uitdrukkelijk de bedoeling dat de student daarmee ook kiest voor een definitief scriptieonderwerp. Doelstellingen: kennis van en inzicht in de voornaamste methodologische en inhoudelijke debatten binnen de hedendaagse politieke theorie; kritisch analyseren en deconstrueren van debatten en bijdragen aan debatten; identificatie van de normatieve en epistemologische basis van bijdragen aan debatten; onderscheiden van debatten over hoofd - en bijzaken in de discipline ('normal' en 'novel' science) en van hoofd- en bijzaken in bijdragen aan een debat; deze onderscheidingen logisch verantwoord onderbouwen; reflecteren op de normatieve dimensie van politiek-theoretisch onderzoek in een academische context; academisch verantwoord schriftelijk verslag leggen van deze processen. Toelichting: De politicologie ontwikkelt zich enerzijds als 'normale' wetenschap (normal science) door toepassing van 'normale' onderzoeksinstrumenten en 'normale' vragen op 'normale' gebieden tegen de achtergrond van 'normale' theorieën. Als men van vooruitgang in de wetenschap kan spreken, dan levert dit proces vooral kwantitatieve vooruitgang op. Anderzijds echter kunnen maatschappelijke ontwikkelingen, ontwikkelingen binnen de discipline zelf of kruisbestuiving met andere disciplines voor fundamentele veranderingen zorgen. Nieuwe instrumenten worden ingezet en geëvalueerd, nieuwe objecten in kaart gebracht, nieuwe vragen gesteld, nieuwe verklarende theorieën bedacht. Denk hierbij bv. (respectievelijk) aan: panelgroepen, het milieu, de rol van internationale NGO's in Brussel, postmodernisme.
120
Politicologie Oogmerk van Contemporary Debates B (PT) is het inzicht te krijgen in de kwalitatieve vernieuwing en mogelijk vooruitgang van (subdisciplines in) de politicologie, in casu de politieke theorie. Dit gebeurt door na bibliotheekbezoek te inventariseren waarover politiek theoretici momenteel potentieel vernieuwende debatten voeren, en een van deze d ebatten uit te diepen. Het vak wordt afgesloten met een paper, gebaseerd op Leidende Vragen Reconstrueer het debat van uw keuze: geef, in plaats van de chronologische volgorde waarin bijdragen verschenen, een overzicht van de logische structuur van het debat. Plaats het debat in zijn context: waar gaat het debat eigenlijk over? Kijk hierbij zowel naar de context of justification (a) als naar de context of discovery (b). Waardoor werd het debat opgeroepen (a en b), wanneer kan men zeggen dat een oplossing bereikt is (a)? Praten de participanten langs elkaar heen, en zo ja, waarom (b) en op welke punten (a)? Welke aspecten lijken bewust genegeerd (b) of onbewust vergeten (a) te worden? Welke (politieke) oogmerken hebben de participanten (b), welke politieke theorieën pogen zij te onderbouwen dan wel af te breken (a)? Beschrijf een mogelijk onderwerp voor een scriptie in relatie tot het debat van keuze: geef een tentatieve vaststelling en verantwoording van de probleemstelling (waarom moet deze vraag gesteld worden, waarom is ze nog niet afdoende beantwoord?), en een tentatieve vraagstelling en verantwoording daarvan (hoe geeft deze vraag een antwoord op of inzicht in het probleem?). Verplichte literatuur: Wordt vastgesteld in overleg met de studenten
Seminar Voorbereiding thesis Cursuscode: MPOL010 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands
Faculteit der Managementwetenschappen
Keuzevak: nee Tentamenvorm: Coördinatie: dr. M. Haverland Vereiste voorkennis: Hedendaagse Debatten A/B Doelstellingen: Het ontwikkelen van een politicologische probleemstelling en onderzoeksdesign voor de thesis Toelichting: Het vak bestaat uit twee delen. Deel 1 betreft het onderzoeksdesign, waarbij het gaat om het opfrissen van de methodologische en method ische kennis, mede aan de hand van empirische literatuur die studenten tijdens de Master al gelezen hebben. Deel 2 staat in het teken van de ontwikkeling van een eigen onderzoeksopzet, waarbij het de bedoeling is een politicologisch relevante en haalbare opzet voor een Master Thesis te schrijven. Verplichte literatuur: Wordt nader bekend gemaakt.
Masterthesis Politicologie Cursuscode: MTHPOL Trimester: 3 Studiepunten: 18 ECTS-credits Taal: Nederlands en Engels Keuzevak: nee Tentamenvorm: masterthesis Coördinatie: dr. M. Haverland Vereiste voorkennis: Voorbereiding thesis Doelstellingen: afronding master Verplichte literatuur: nvt
121
Sociale geografie
MASTEROPLEIDING SOCIALE GEOGRAFIE
Faculteit der Managementwetenschappen
122
Sociale geografie
Het vakgebied in vogelvlucht Sociale Geografie is een onderdeel van wat men vroeger ook wel aardrijkskunde noemde. De aardrijkskunde houdt zich zoals de naam al zegt bezig met het bestuderen van alle verschijnselen op en om het aardoppervlak. Dat zijn aan de ene kant dingen als bodem, water, lucht, levende natuur (fauna en flora) en allerlei landschapsvormen (gebergtes, dalen, vlakten, kusten, eilanden etc.). Deze aspecten worden ook wel samengevat onder het begrip fysische geografie. Aan de andere kant houdt aardrijkskunde zich bezig met mensen, culturen, steden, dorpen, platteland, menselijke levensvormen en menselijke activiteiten. Deze aspecten hebben betrekking op de mens en zijn activiteiten op deze aarde en worden vaak samengevat onder het begrip sociale geografie. In het Engels wordt sociale geografie vaak vertaald als human geography. In de loop der eeuwen hebben de fysische en sociale geografie zich steeds meer onafhankelijk van elkaar ontwikkeld. De sociale geografie en de fysische geografie zijn nu dan ook veelal twee volledig gescheiden studierichtingen. De sociale geografie richt zich op de menselijke kant van al die op en rond het aardoppervlak voorkomende (door de mens gemaakte) verschijnselen. De sociale geografie bestudeert met name het ruimtelijk gedrag van mensen, bedrijven en organisaties. De ruimte wordt daarbij bestudeerd in al zijn facetten en geledingen: als fysieke ruimte, als culturele ruimte, als beleefde ruimte, als sociale ruimte, maar ook ruimte als ordeningsprincipe voor het menselijk handelen. Binnen de moderne maatschappij, waarin wij leven neemt 'ruimte' en ook het conflict rondom de verschillende aanspraken op ruimte een steeds belangrijkere plaats in. Een enkele blik op de nieuwsmedia laat zien, dat de omgang van mens en maatschappij met de schaarse ruimte nu al en binnenkort in nog sterkere mate één van de 'hot spots' is, waar bepaald gaat worden hoe de samenleving er in de naaste en verre toekomst uit zal gaan zien. De sociale geografie bevindt zich als wetenschappelijke discipline dan ook meer dan ooit in het brandpunt van een aantal essentiële en uiterst spannende ontwikkelingstendensen. Te denken is bij voorbeeld aan processen als Europese integratie en mondialisering (met parallel daaraan het opnieuw opleven van regio's), verschuivingen in de internationale arbeidsdeling, duurzame (regionale) ontwikkeling, vermarkting van steden en regio's, verstedelijking van het platteland, problematiek van grote steden, migratie en mobiliteit, de ontwikkeling van de omgang met natuur en natuurlijke hulpbronnen en ga zo maar door. De sociale geografie laat zich expliciet leiden door dergelijke actuele maatschappelijke problemen. De moderne sociale geografie is dan ook een geëngageerde wetenschap, die de kennis ter beschikking en ter discussie stelt, op basis waarvan bijvoorbeeld beleidsmakers gezamenlijk met alle relevante actoren oplossingen kunnen ontwerpen en implementeren. Zij beperkt zich daarbij niet tot één ruimtelijk schaalniveau, b.v. die van de stad, regio, of natie, maar onderzoekt het ruimtelijk gedrag van mensen, bedrijven en organisaties juist in samenhang met ontwikkelingen en invloeden op andere schaalniveaus en op andere plaatsen, zowel binnen de westerse wereld als ook b.v. in ontwikkelingslanden. Sociale Geografie omvat daarom ook vakken als bevolkingsgeografie, economische geografie, nederzettingsgeografie en stadsgeografie, geografie van het landelijk gebied (rurale geografie), politieke geografie, ontwikkelingsgeografie, etc. In deze vakken worden onderdelen van aanpalende disciplines zoals economie, sociologie, psychologie, politicologie, volkenkunde etc. bijeengebracht en met elkaar in verband gebracht. Dat interdisciplinaire en rijke spectrum is typisch voor de st udie Sociale Geografie. Sociale geografie is een typische integratieve wetenschap. Faculteit der Managementwetenschappen
De sociale geografie is een uitstekend uitgangspunt voor de integratie van kennis uit verschillende disciplines zoals sociologie, economie, psychologie, politicologie, bestuursen bedrijfskunde, cultuurstudies, antropologie en filosofie. Een wezenlijk aspect van het menselijke bestaan, de ruimte om ons heen, wordt aldus in een breed verband bestudeerd. En het is deze integratieve kennis waaraan in onze complexe maatschappij toenemend behoefte bestaat. Met een veelheid aan inzichten en perspectieven probeert de sociale geografie te verklaren hoe en waarom de mens met zijn omgeving omgaat oftewel de wijze waarop de mens de ruimte om zich heen inricht en gebruikt. Kort en goed gaat de sociale geografie over: wat doet de ruimte(lijke indeling) met de mens en zijn activiteiten en hoe en waarom maakt de mens de ruimte(lijke indeling).
Profiel In de masteropleiding sociale geografie specialiseer je je en geef je richting aan je eigen persoonlijke profiel. Daarbij kun je uit drie varianten kiezen (Global Urban development, Society and space, Regional and Corporate Locationmanagement). De laatste twee daarvan kun je ook in duale vorm (studeren naast werken) volgen. Daarnaast zijn er nog twee vervolgopleidingen, n.l. de aanvullende eerstegraads lerarenopleiding en de onderzoekersvervolgopleiding. Naast enkele gemeenschappelijke vakken, volg je een aantal gespecialiseerde vakken, die voor iedere variant verschillend zijn. Vanwege het relatief exclusieve specialistische karakter van deze cursussen worden deze cursussen zo waar mogelijk gezamenlijk met andere universiteiten gegeven, die op dat specifieke gebied gespecialiseerd zijn. Tevens betekent dit dat ook de beste docenten die dit land op dat specifieke gebied te bieden heeft die gemeenschappelijke cursussen verzorgen. Global Urban Development Deze master-variant richt zich op de mondiale stedelijke problematiek. Het motto van deze variant is ‘Diversiteit en gelijkheid’. Door de mondialisering gaan steden meer en meer onderdeel uitmaken van wereldomspannende economische en sociaal-politieke netwerken. Mondialisering gaat gepaard met processen die te maken hebben met positionering op de wereldmarkt, immigratie, multiculturele samenleving en sociale uitsluiting. Deze processen hebben als gevolg van specifieke lokale contexten overal andere uitwerkingen. Het motto verwijst naar de culturele diversiteit in steden, maar ook naar de bestaande economische, sociale en ruimtelijke ongelijkheden. In deze variant krijgen in het bijzonder stedelijke activ iteiten in ontwikkelingslanden aandacht. Daarnaast wordt ingegaan op de migratieproblematiek en de multiculturele samenleving in Westerse steden. Typische onderwerpen van deze mastervariant betreffen overlevingsstrategieën, informele activiteiten, internationale migratie, etnisch ondernemerschap, armoedebestrijding en ‘urban governance’. Studenten die deze mastervariant met goed gevolg hebben doorlopen kunnen werkzaam zijn in het stedelijk onderzoek en beleid, zowel in ontwikkelingslanden als in eigen land.
123
Sociale geografie Society and Space In deze variant ligt het accent op de theoretische bestudering en kritische evaluatie van de belangrijkste ruimtelijke processen die de huidige samenleving kenmerken. De titel van deze masterv ariant verwijst naar het befaamde wetenschappelijke tijdschrift op dit gebied en is een uitdrukking van het kader en ambitieniveau van deze mastervariant. Doelstelling van deze variant is er op gericht dat je de belangrijkste sociaal-ruimtelijke processen in de samenleving conceptueel kan analyseren, begrijpen en beoordelen. Het accent ligt op de moderne en postmoderne ontwikkelingen in de huidige Europese landen. In het bijzonder onderzoek en analyseer je de achtergronden, de filosofieën en krachten achter de voornaamste ruimt elijke integratieprocessen (zoals het proces van glob alisering, Europese integratie en grensoverschrijdende interactie en ontwikkeling) en ruimtelijke differentiatieprocessen (zoals het claimen van nationale en regionale identiteiten (wij hier tegen zij daar), het afbakenen van ruimten, het uitsluiten van (groepen) mensen en territoriale conflicten). De opzet is te komen tot een kritisch, academisch denkniveau. Het onderwijs vindt in kleine groepen plaats op basis van een nauwe en intensieve interactie met de docenten, die allen experts zijn in hun vakgebied. Met de in deze variant aangeboden kennis en vaardigheid in de analyse van politieke, culturele en ruimtelijke aspecten van de sociaal- ruimtelijke dynamiek en van de daarmee samenhangende (ruimtelijke) conflicten ben je goed voorbereid voor een professionele loopbaan bij bedrijfsleven en overheid in een breed spectrum van het hogere management, maar ook voor toegepast en fundamenteel onderzoek binnen en buiten de universiteit. Regional and Corporate Locationmanagement In een globaliserende wereld blijken bedrijven en regio’s steeds nader tot elkaar te komen. Toenemende concurrentie betekent voor bedrijven dat een optimale interactie met de omgeving essentieel is, bijvoorbeeld in de vorm van kennisstromen, het aantrekken en opleiden van werknemers, relaties met toeleveranciers, locale overheden en particuliere organisaties etc.. Voor regio’s kan de aanwezigheid van bedrijven die inter-regionaal, internationaal of zelfs mondiaal opereren en tegelijkertijd op sterke en dynamische wijze in de regio geworteld zijn een sleutel tot welvaart zijn. Juist de (unieke) combinatie van het overheid en het bedrijfsperspectief op deze ontwikkelingen zorgt er voor dat deze variant een uitstekende basis voor zowel management-posities op het niveau van regionale vestigingen van (internationaal opererende) bedrijven als tot hoofdfuncties binnen regionale ontwikkelingsorganisaties en –beleid, vormt. Educational Geography Hierbij gaat het formeel genomen om een zelfstandige (vervolg)opleiding, die verzorgd wordt door het Instituut voor Leraar en School (ILS) van de KUN. Deze (vervolg)opleiding zal zich aan de ene kant richten op het opleiden van aardrijkskundeleraren met een eerstegraads bevoegdheid en aan de andere kant op het ontwikkelen van brede competenties op het gebied van kenniscommunicatie in het algemeen. Deze opleiding is dus niet alleen ideaal voor leraarfuncties maar ook voor allerlei functies op het snijvlak van organisaties en hun omgeving en op het gebied van interne communicatie in bedrijven en organisaties. Voor het gedetailleerde programma verwijzen we hier naar de website van het ILS: http://www.ils.kun.nl Op dit moment moet je er van uitgaan, dat als je deze (vervolg)opleiding wilt volgen, je eerst één van de bovenstaande mastervarianten zult moeten afsluiten. Deze leveren de noodzakelijke vakkennis. In de (vervolg)opleiding worden je dan aanvullend nog de (vak-)didaktische en communicatieve vaardigheden aangeleerd en krijg je de nodige praktijkerv aring die je tot een eerstegraads aardrijkskunde leraar of tot een echte ‘wetenschapscommunicator’ kwalificeren.
Faculteit der Managementwetenschappen
Duaal traject De master-opleiding Sociale Geografie kun je ook in duale vorm volgen. Daarbij combineer je betaald werken op je vakgebied met de opleiding. Een ideale mogelijkheid als je op zoek bent naar een situatie waarin denken en doen, werken en studeren elkaar voortdurend afwisselen, in het bijzonder ook omdat in het reguliere masterprogramma maar weinig ruimte voor praktijkervaring voorzien is. In het duale traject volg je vrijwel dezelfde cursussen als reguliere studenten, maar tegelijk heb je een betaalde functie die recht doet aan de inhoud van je studie en je academische niveau. Een rode draad-opdacht structureert je onderzoekswerk bij de duale werkgever en mondt uit in je masterscriptie. Daarvoor hebben we een aantal gerenommeerde werkgevers op het gebied van ruimtelijk onderzoek geselecteerd. Het duale programma neemt ongeveer anderhalf jaar in beslag. Dit komt in de praktijk ongeveer overeen met effectieve studieduur van reguliere masterstudenten. Wie kiest voor het duale traject, moet daarop solliciteren. De leerstoelgroep sociale geografie voert een eerste selectie uit en brengt advies uit aan de potentiële werkgever. Deze beslist wie hij aanneemt. Word je onverhoopt niet aangenomen, dan kun je zonder vertraging het reguliere programma volgen. Enkele van de deelnemende bedrijven: BRO Vught Gemeente Nijmegen RABO Nederland, Utrecht NV Gelderse Ontwikkelingsmaatschappij, Arnhem en anderen Voor verdere informatie zie ook website: www.kun.nl/socgeo of neem contact op met studieadviseur: drs. Jackie van de Walle (
[email protected]), kamer TvA 3.1.38, telefoon 024 361 60 49. Onderzoekersvervolgopleiding Als je geïnteresseerd bent in een loopbaan als wetenschappelijk onderzoeker bij een universiteit of bij een ander onderzoeksinstituut van particuliere of overheidsorganisaties dan kun je vanaf september 2003 je masteropleiding nog vervolmaken met een onderzoekersvervolgopleiding. Je verdiept daarbij je kennis en vaardigheden op het gebied van wetenschapstheorie, onderzoeksmethodiek, onderzoeksprojectmanagement en natuurlijk ook op het gebied van je inhoudelijke specialisatie. Ook een verblijf aan een buitenlandse universiteit zal naar aller waarschijnlijkheid tot de vaste onderdelen van deze vervolgopleiding zijn. In het totaal moet je er op rekenen dat je voor deze onderzoekersvervolgopleiding een jaar gemoeid zal zijn. De nationale onderzoeksschool NETHUR, waarbij de meeste Nederlandse geografische wetenschappelijke onderzoekers aangesloten zijn, treedt daarbij op als kwaliteitsbewakingsinstantie op. Om tot deze onderzoekersvervolgopleiding toegelaten te worden zul je aan strenge selectiecriteria moeten voldoen. Zo zul je eerst je reguliere masteropleiding afgesloten moeten hebben en zul je met een bovengemiddeld studieresultaat voor de dag moeten kunnen komen. De verdere details van deze vervolgopleiding en daarvoor geldende selectiecriteria worden op dit moment uitgewerkt en zullen te zijner tijd word en bekend gemaakt.
124
Sociale geografie
Eindtermen Als afgestudeerde sociaal geograaf ben je in staat om de wederzijdse wisselwerking tussen sociaal- economische ontwikkeling en dynamiek en geografische (ruimtelijke) verschijnselen te doorgronden, zoals locatiegedrag van economische actoren, het sociaal-ruimtelijk handelen van bedrijven, overheidsinstanties, civiele organisaties, huishoudens en ndividuen i en de sociaal- economische ontwikkeling van steden en regio’s. Je hebt daarvoor actuele kennis van en vaardigheid in het actuele state-ofthe-art onderzoek op het interdisciplinaire gebied van de sociale geografie inclusief urbane/rurale en regionale studies, culturele studies, sociologie, politicologie, ontwikkelingsstudies, voor zover daarbij ruimte, plaats en territorialiteit centraal staan. Dit stelt je in staat op gefundeerde wijze thematische aspecten zoals: economische processen (groei en ontwikkeling, productie, consumptie, geld, werk, markten en netwerken), de relatie van natuur en maatschappij (milieu, landschap en netwerken), culturele tendensen (modernisme, postmodernisme, post-structuralisme, hyper-modernisme, (re)presentatie (‘performance’), belichaming (‘embodiment’), en technologie), politieke processen (geopolitiek, sociaal- ruimtelijke bewegingen en -conflicten, identiteitspolitiek, civiele maatschappij, governance), op kritische en innovatieve wijze te analyseren en theoretische inzichten ten aanzien hiervan te vertalen in praktische concepten en beleidsvoorstellen voor overheid en bedrijf.
Toelatingseisen Universitaire Bachelor Studenten met een afgeronde bacheloropleiding in de Sociale Geografie kunnen direct in de master Sociale Geografie instromen. Voor studenten met een ander bachelorsdiploma geldt het volgende: De master staat in principe open voor alle studenten met een sociaal-geografische, een regionaaleconomische of een planologische universitaire bachelor-opleiding uit binnen- en buitenland; De masteropleiding is zonder verdere voorwaarde toegankelijk voor studenten met een sociaalwetenschappelijke bachelor-opleiding met ontwikkelingslanden specialisatie (CIDIN) van de KU Nijmegen; Voor absolventen van andere sociaalwetenschappelijke, beleidsgerichte, politicologische, economische en management bachelor-opleidingen zal per geval gekeken worden moeten worden naar deficiënties. De deficiënties dienen zelfstandig en in eigen tijd weggewerkt te worden door het volgen van cursussen of zelfstudie. De studenten dienen dit zelf te organiseren maar zullen daartoe advies kunnen inwinnen van de master-studieadviseur. De volgende criteria spelen een cruciale rol bij het bepalen van deze deficiënties: Basale kennis van wetenschapstheorie Basiskennis op het gebied van sociale theorie Stevige kennis van onderzoeksmethodologie HBO Bachelor Studenten met een verwante afgeronde 4-jarige HBObacheloropleiding (240 ECTS-credits) kunnen instromen in het overb ruggingsjaar voor de master Sociale Geografie. Ná het succesvol afronden van dit overbruggingsjaar word je toegelaten tot de Master Sociale Geografie. Inlichtingen Voor vragen over toelatingseisen kun je terecht bij de studieadviseur van de Master Sociale Geografie: drs. Jackie van de Walle (
[email protected]), kamer TvA 3.1.38, telefoon 024 - 361 60 49.
Faculteit der Managementwetenschappen
Studievereniging Mundus Mundus is het Latijnse woord voor wereld, letterlijk het onderzoeksgebied van Sociaal Geografen en Planologen. Niet vreemd dus dat de studievereniging voor Sociale Geografie en Planologie de naam Mundus draagt. Wij zijn op 28 augustus 2001 opgericht en maken deel uit van het Samenwerkingsverband der Managementwetenschappen Phoenix. Mundus heeft zo’n 125 leden en een enthousiaste groep actieve leden. Wij organiseren activiteiten waarin actuele Sociaal Geografische en Planologische ontwikkelingen centraal staan: excursies, lezingen, winteravondverhalen etc. Daarbij hoort ook de nodige ontspanning waarin natuurlijk wordt voorzien door middel van bijvoorbeeld de BBQ, de borrelende kennisquiz, een weekend weg, etc. Daarnaast bieden wij ook nog activiteiten die een link leggen met de actuele situatie in ons onderwijs (studievoorlichting, teambuildingsdag, tentamenbank, etc.) Om de koppeling te maken tussen de studie en de beroepspraktijk organiseren wij bedrijfsbezoeken en bedrijfscontactdagen. Om breed en actueel georiënteerd te blijven hebben wij vruchtbare contacten met verenigingen voor Planologen en Sociaal Geografen door heel Nederland. Daarnaast bieden wij onze leden 10% boekenkorting en krijg je korting op de activiteiten die wij organiseren. Als je meer wilt weten over wat er nu op de agenda staat, als je lid wilt worden of zelf iets wilt gaan organiseren dan kun je voor meer informatie kijken op www.kun.nl/mundus of mailen naar
[email protected]. Iedereen is a ltijd van harte welkom!
Hoofdlijnen curriculum In de masteropleiding sociale geografie specialiseer je je en geef je richting aan je eigen persoonlijke profiel. Daarbij kun je uit drie varianten kiezen (Global Urban development, Society and Space, Regional and Corporate Locationmanagement). De laatste twee daarvan kun je ook in duale vorm (studeren naast werken) volgen. Daarnaast zijn er nog twee vervolgopleidingen, n.l. de aanvullende eerste graads lerarenopleiding en de onderzoekersvervolgopleiding. Naast enkele gemeenschappelijke vakken, volg je een aantal gespecialiseerde vakken, die voor iedere variant verschillend zijn. Vanwege het relatief exclusieve specialistische karakter van deze cursussen worden deze cursussen zo waar mogelijk gezamenlijk met andere universiteiten gegeven, die op dat specifieke gebied gespecialiseerd zijn. Tevens betekent dit dat ook de beste docenten die dit land op dat specifieke gebied te bieden heeft die gemeenschappelijke cursussen verzorgen. Je sluit je master af met een master-scriptie. Dit is het wetenschappelijke verslag van een individueel onderzoek dat je bij een onderzoeks- of beleidsafdeling van een bedrijf of van een andere part iculiere of overheidsorganisatie of eventueel ook een andere universiteit in binnen of buitenland uitvoert. Het verblijf aan zo'n betreffende organisatie inclusief inwerk-periode duurt vaak drie tot zes maanden. In deze tijd leer je natuurlijk veel meer dan alleen zelfstandig onderzoek doen. Begeleiding wordt voor zes maanden gegarandeerd. Voor de master-scriptie kun je maximaal 22 ECTS-credits verdienen. Bij de eerste voorbereidende stappen daartoe word je in kleine groepjes nog intensief begeleid in de vorm van twee cursussen in tutoriaatsvorm.
125
Sociale geografie
Trimester
1e
Naam Cursus
ECTS
Society and Space: basiscursus Global Urban Development: basiscursus Regional and Corporate Location Management: basiscursus
5 4 4
Global Urban Development
ECTS
Society and Space
ECTS
Taalcursus of cursus Multiculturele samenleving
4
Politieke en culturele geografie deel 1
4
Livelihood Strategies, Alliences and Governance bied in vogelv lucht
4
Geografie van geweld: macht, territoria en conflicten
4
Regional and Corporate Locationmanagement Geografische economie versus economische geografie City- en regiomarketing
Exploring the Research Front and Current Research Debates Exploring Research Methodology in Contemporary Research Global Urban Development 2e
Stedelijk management en beleid in het Zuiden Kleinschalige economische bedrijvigheid in ontwikkelingslanden
3e
Faculteit der Managementwetenschappen
ECTS
5
4
Society and Space Transnational Governance
Politieke en culturele geografie deel 2
ECTS
5
4
Masterscriptie
4
4
4 4
Regional and Corporate Locationmanagement Economischgeografische aspecten van vastgoed Locatiemanagement
5
4
22
126
Sociale geografie
Variant Global Urban Development Cursusoverzicht 1e trimester Society and Space: basiscursus Global Urban Development: basiscursus Regional and Corporate Location Management: basiscursus Taalcursus of cursus Multiculturele samenleving Livelihood Strategies, Alliances and Governance (samen met VU Amsterdam) 2e trimester Stedelijk management en beleid in het Zuiden (samen met Universiteit Utrecht) Kleinschalige economische bedrijvigheid in ontwikkelingslanden (samen met CIDIN, KU Nijmegen) Exploring the Research Front and Current Research Debates Exploring Research Methodology in Contemporary Research 3e trimester Master-scriptie
Cursusbeschrijving Society and Space: basiscursus Cursuscode: MSG001 Trimester: 1 Studiepunten: 5 ECTS-credits Taal: Engels Keuzevak: ja Tentamenvorm: werkstuk Coördinatie: prof. dr. Huib Ernste (
[email protected]) Docenten: prof. dr. Huib Ernste, dr. Henk van Houtum, dr. Barbara Hooper Vereiste voorkennis: Bachelor sociale geografie of andere relevante sociaal-wetenschappelijke vooropleiding. Doelstellingen: In deze cursus staan de benaderingswijzen centraal die de algemene transformatieprocessen van de maatschappij aan het begin van de 21e eeuw thematiseren. De studenten leren de toonaangevende theoretische kaders over sociaalruimtelijke processen en conflicten te analyseren en kritisch te evalueren en van lokale naar globale schaal en omgekeerd toe te passen. Toelichting: De studenten verwerven inzicht in de belangrijkste, toonaangevende sociaalruimtelijke theorieën die het huidige debat over de inrichting van de maatschappij vormgeven.Studenten leren de belangrijkste en vernieuwende theoretische concepten en filosofieën in dit debat te begrijpen, kritisch te beoordelen en selectief toe te passen voor de analyse van specifieke maatschappelijke kwesties. Deze maatschappelijke cases worden aan de actualiteit ontleend en kunnen b.v. onderwerpen omvatten als lokale identiteit en wereldwijde netwerken, transnationale en nationale identiteit en burgerschap, globalisering en ‘anti-’globalisering, globale milieuproblemen en ‘lokale agenda’s, migratiestromen en nationale identiteit, de rela tie tussen openbare ruimte en geslacht, of de relatie tussen massamedia en terrorisme. Indien mogelijk zullen studenten een video-opdracht ten aanzien van één van de behandelde cases maken. Verplichte literatuur: zie website (www.kun.nl/socgeo/socandspace)
Faculteit der Managementwetenschappen
Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van berichten, zie Website: listserv.surfnet.nl/archives/ socandspace.html Website: www.kun.nl/socgeo/socandspace.html
Global Urban Development: basiscursus Cursuscode: MSG003 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits (5 ECTS-credits mogelijk) Taal: Engels Keuzevak: ja Tentamenvorm: schriftelijk en opdrachten Coördinatie: dr. Ton van Naerssen (
[email protected]), TvA 3.01_68, tel. 361 30 04, spreekuur: donderdag 13.00-15.00 Docent: dr. Ton van Naerssen Vereiste voorkennis: Bachelor sociale geografie of andere relevante sociaal-wetenschappelijke vooropleiding. Doelstellingen: Aan het einde van deze cursus ben je in staat de verschillende benaderingen ten aanzien van stedelijke ontwikkeling in hun historische en regionale context te plaatsen. Tevens leer je de stedelijke ontwikkelingen en de stedelijke samenleving in samenhang met het globaliseringsproces te brengen, waardoor stedelijke ontwikkelingen op verschillende plaatsen op deze wereld ook onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Je leert zo ook verder te kijken dan alleen naar de locale context. Toelichting: In deze cursus worden naast de verschillende algemene benaderingswijzen ten aanzien van stedelijke ontwikkeling in de verschillende gebieden van deze wereld ook bijzondere aandacht gegeven aan steden in ontwikkelingslanden en aan ‘uitgesloten’ sociale groepen in Westerse landen. Verder worden de volgende aspecten besproken: urbanisatie, ‘space of flows’, stedelijke dualiteit, migrant-werkers, stedelijke en sociale bewegingen en stedelijke identiteiten. Verplichte literatuur: Allen J. Scott (ed.) (2001). Global City-Regions. Trends, Theory, Policy. Oxford University Press, Oxford, ISBN: 0199252300. Nog nader bekend te maken artikelen Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van berichten, zie web site: istserv.surfnet.nl/archives/globurbdev.html Website: www.kun.nl/socgeo/globurbdev
Regional and Corporate Location Management: basiscursus Cursuscode: MSG004 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits (5 ECTS-credits mogelijk) Taal: Engels Keuzevak: ja Coördinatie: dr. Arnoud Lagendijk (
[email protected]) (T.v.A. 3_1.67; tel. 024-3616204) Docenten: dr. Arnoud Lagendijk, dr. Olivier Kramsch Vereiste voorkennis: Er wordt van uitgegaan dat men voorkennis heeft ten aanzien van met name de volgende 127
Sociale geografie concepten: industrial location (Weber); comparatieve kostenmodellen (Ricardo); factor-prijs evenwicht (Heckscher-Ohlin); export-basis-theorieën (Sombart); Groeipooltheorieën (Perroux); economische agglomeratie theorieën (Myrdal); urbanisatieprocessen (Jacobs); innovatie (Schumpeter); regionale innovatie systemen (Cooke, Morgan); flexibele specialisatie en industriële districten (Piore & Sabel); concurrentievoordelen en clustering (Porter); evenals organisatie competenties en institutionele capaciteiten. Doelstellingen: Uitgaande van de economisch-geografische basiskennis zoals die in het bachelorprogramma aan de orde gesteld is richt deze verdiepende cursus zich op de meest recente ontwikkelingen in de economische geografie. De belangrijkste doelstelling van deze cursus is het om de belangrijkste concepten uit de economische geografie nogmaals de revue te laten passeren en te verdiepen. Tevens worden nieuwe concepten geïnspireerd door de verschillende sociale, institutionele en culturele wenden d ie de discipline in de afgelopen decennia vorm hebben gegeven. Recente ideeën en wenden worden in een theoretische biografie van de discipline geplaatst, om zo de studenten te helpen economisch geografische theorieën op een gereflecteerde wijze toe te passen, met name in het kader van het schrijven van je masterthesis aan het einde van het masterprogramma. Daarnaast worden studenten gestimuleerd om recente theorieën toe te passen in het kader van praktische beleidsprincipes en trends. Toelichting: De cursus bestaat uit drie onderdelen: 1. Theoretische fundamenten: drie theoretische tradities (orthodoxe/neoklassieke, Marxistische, institutionele), regionale politieke economie (Massey, Harvey, Peck and Tickell) regionale regulatie-modi en accumulatie regimes, sociale en institutionele dimensies, regionale werelden (Storper) 2. Recente concepten: clusters, industriële districten and associationisme (Marshall tot Amin en Thrift; Porter, Cooke en Morgan), technologische ontwikkeling, cultuur en lerende regio’s (Dosi, Lundvall en Maskell, Gertler) bedrijfsontwikkeling en investering (Schoenberger, Walker, Dicken). 3. De thematiek van ruimte en schaal: Globalisering, glocalisering en locale ontwikkeling(Harvey, Storper, Gibson-Graham, Swyngedouw, Cox, Glasmeier, en Hayter) In de cursus spelen overzichtsartikelen en hoofdstukken uit recente handboeken en compendia een centrale rol. De colleges geven de context weer waarbinnen de literatuur te plaatsen is. Tevens bieden de bijeenkomsten gelegenheid voor het geven van nadere uitleg en discussie. De belangrijkste nieuwe concepten, die aan de orde gesteld worden zijn onder anderen: ruimtelijke arbeidsdeling (Massey), het opslokken en vervangen van ruimte door tijd (Harvey), regionale regulatie (Peck and Tickell), 'slippery spaces' (Markusen), lerende regio’s (Lundvall en Maskell), regionale innov atie-culturen (Gertler), ondernemingsculturen (Schoenberger), ‘embeddedness’ (Grabher), en de thematiek van de tegenoverstelling en samenhang van lokaal en mondiaal (globalisatie: Harvey, Storper, Gibson-Graham, 'glocalisatie': Swyngedouw, Herod; en lokalisatie: Cox, Glasmeier, en Hayter over lokale ontwikkeling). Verplichte literatuur: Artikelen (ter kopiëring beschikbaar op het onderwijssecretariaat TvA 3.1.44 in de map RegCorLocMan) (zie ook website: www.kun.nl/socgeo/regcorlocman)
Faculteit der Managementwetenschappen
Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van berichten, zie website: listserv.surfnet.nl/archives/ regcorlocman.html Website: www.kun.nl/socgeo/regcorlocman)
Kleinschalige economische bedrijvigheid in ontwikkelingslanden (samen met CIDIN, KU Nijmegen) Cursuscode: MSG008 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: opdrachten, participatie en tentamen Coördinatie: dr. Detlev Haude (
[email protected]) Tel: 3615529, TvA 4.01.23, voor geografen ook dr. Ton van Naerssen (
[email protected]) Docent: dr. Detlev Haude Vereiste voorkennis: Bachelor sociale geografie of andere relevante sociaal-wetenschappelijke vooropleiding. Doelstellingen: Je kunt de verschillende debatten en concepten over kleinschalige bedrijvigheid in ontwikkelingslanden analyseren en hun relevante onderdelen met betrekking tot bestaansverwerving, inclusief die van marginale groepen, onderscheiden alsmede de consequenties voor ontwikkelingsinterventies gericht op niet-agrarische inkomensverwerving. Toelichting: In deze cursus, bestaande uit een serie werkcolleges, worden macrotheorieën en de doorwerking van de globale economie op het regionale en lokale niveau op micro niveau uitgewerkt en geïllustreerd. Hierbij gaat het om een verdieping van concepten als informele sector, grijze economie, sub-contracting etc. mede aan de hand van case studies over kleinschalige industrie, (micro-) kredietverlening en handel. Geanalyseerd zal worden hoe deze sector gerelateerd is aan de officiële economie en in welke mate zij een eigen dynamiek vertoont. Economisch handelen van individuen in de context van 'traditionele' of 'non-market' sociale verbanden staat daarbij centraal. Aandacht zal ook besteed worden aan de vraag hoe economische fenomenen, zoals concurrentie en accumulatie in d eze activiteiten een rol spelen. Verplichte literatuur: Literatuurbundel Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van berichten, zie website: listserv.surfnet.nl/archives/ smedevcoun.html Website: www.kun.nl/socgeo/smedevcoun
Livelihood Strategies, Alliances and Governance (samen met VU Amsterdam) Cursuscode: MSG021 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Engels Keuzevak: ja Tentamenvorm: schriftelijk en werkstuk Coördinatie: prof. dr. Isa Baud (
[email protected]), Tel: 020 44 46738, Gebouw bl 1081, Kamer -t526, voor KUN studenten dr. Ton van Naerssen 128
Sociale geografie (
[email protected]) Docenten: prof. dr. Isa Baud, dr. Ir. L.B. Venema Vereiste voorkennis: Bachelor socia le geografie of andere relevante sociaal-wetenschappelijke vooropleiding Doelstellingen: The main goal of the cou rse is to provide students: with insights into the new theories on the dynamics of livelihood strategies and collective action of local communities, the shifting alliances they develop as a result of globalisation and decentralisation processes; and the m i plications for new forms of local and regional governance through co-management; with a working knowledge of the recent international literature on these topics; and with a basic knowledge of the methodologies needed for acquiring knowledge on these topics. As such, it contributes to the skills necessary for the MA thesis and fieldwork project. Toelichting: This course takes place a t the Free University of Amsterdam (VU) The main topic of the course is to study how local communities are forging new alliances in their responses to the processes of globalisation in developing countries. The course revolves around the dynamics of livelihood strategies and collective action of local communities in response to such manifestations, and the cultural, social and economic capitals they use in such strategies; the shifting alliances at local (urban) and rural regional levels dev eloping a result of globalisations and decentralisation processes; particularly, the levels of trust, co-operation and conflict built up within networks, and the synergy and transformation occurring in the processes, and the implications for new forms of local and regional governance; particularly new policy interventions and forms of co-management at local, national and international levels. Strategies for international development policies have been driven by the demands of what Kloos has called the donor regime. This is especially clear in the domain of governance, i.e. the changing relationships between state, civil society and the private sector. Pressured by the international donor community, authoritarian, centralised governments are being replaced by more decentralised forms of government, single party states by multi-party states, occasionally resulting in a more participatory civil society. Policies to promote private sector dominance were pushed through the intern ational Bretton Woods institutions. Neo-liberal policies in the 1980s and early 1990s have favoured private sector growth, and reduced state interventions in many sectors. Commercial firms, small and medium enterprises and petty informal entrepreneurs become increasingly important in delivering services formerly belonging to the public domain. Flexibilisation in production and employment led to less security for workers and their households, and an increasing informalisation of the economy. More specifically, the importance of processes of technological innovation through improved communication networks and wider markets has grown. Local populations are confronted by a diversity of opportunities to improve their living standard and wellbeing. In rural areas, farmers may opt for new technologies or continue to rely on indigenous practises. Similarly, in urban areas, entrepreneurs individually and in their clusters must make choices on use of technology, choices of markets, and growth strategies. Urban basic services being provided by the private sector entails similar choices. Entrepreneurs and their customers able to profit from new technologies may improve their position to the detriment of others, changing local hierarchies.
Faculteit der Managementwetenschappen
However, there are also strong local responses to the forces of globalisation. For historical as well as economic reasons, many governments in developing countries remain weak and are not considered legitimate by their populations. In such countries, existing institutions remain important, providing a measure of social capital and security on the basis of various identities, including tribal, ethnic or religious backgrounds. Patterns can vary within and between countries in this respect. At the local level, people are confronted by different constellations of authority. Customary patterns of hierarchy and patronage compete with local government bodies, elected councils and new civil society organisations (a ssociations, federations, CBOs and NGOs). Quite often parallel or hybrid structures develop. Different patterns of co-operation and conflict can develop from this type of situation. Partly this is beca use these new institutions are parachuted from above and the population does not engage in durable relationships with them, but continue to operate through more traditional networks. Many local officials find that co-operating with local patrons and chiefs can facilitate implementing their policies. Quite often, however, customary social hierarchies are weakened by external government institutions, which gain more influence by legal control over local resources. Within the changing context sketched above, the following questions are ra ised: 1) The first concerns the dynamics of livelihood strategies among rural and urban poor households in response to changing assets structures. An mportant i question is how households utilise different forms of capital (cultural, social, and economic, natural resources) in their strategies to obtain security in their livelihoods. Particular attention is paid to the structures of constraint in access and opportunity, and how these can be countered. The livelihoods strategies approach (Bebbington, 1999) is used for rural areas and the asset vulnerability framework for urban areas (Moser, 1998). 2) The second question concerns collective action within communities, and how it can be made more effective in realising collective assets. How community-based organisations, NGOs and producers' organisations build up trust, skills and knowledge will be examined in a variety of contexts. A range of examples from agriculture, livestock breeding, as well as urban-based industrial and basic-services production will be used for this purpose. Civil society organisations imply new chances to maintain or improve livelihoods, and it is important to study closely patterns of co-operation and conflict in determining their successes and failures. 3) The third question concerns the new ways in which the private sector is providing services to communities and households, and the kinds of partnerships that have developed between government and the private sector. Particularly the role of small-scale enterprises will be considered. Although delivery may be privatised, the government and civil society organisations retain a role in providing an enabling environment, by delivering market information, engaging in research and creating appropriate institutions for standardsetting and monitoring. 4) The final question concerns the politics of alliances at local and regional levels. With decentralisation, local politicians and elected councils have become important players in the local arena. Such representatives have become gatekeepers in the networks with local governments, civil society organisations and the private sector. Under what conditions do they play a positive role in promoting local development, and under what conditions do they create conflict and prevent coalitions for development from being built up? Durable relationships and partnerships must be based on a form of shared ideology, common interests, and accountability.
129
Sociale geografie Verplichte literatuur: Venema, L.B. & H. van den Breemer (eds.) (1999) Towards Negotiated Co-management of Natural Resources in Africa, LIT-Verlag, Hamburg, ISBN 3-8258-3948-6 Beall, Jo (ed.) (1997). A City for All, Valuing Difference and Working with Diversity. Zed books, ISBN: 1856494780. In addition a syllabus will be sold at the first session. Website: http://student.scw.vu.nl/casnws/lag1/
Stedelijk management en beleid in het Zuiden (samen met Universiteit Utrecht) Cursuscode: MSG009 Trimester: 2 Studiepunten: 5 ECTS-credits Taal: Nederlands/Engels Keuzevak: ja Tentamenvorm: mondeling Coördinatie: dr. P. van Lindert (
[email protected]) Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen, Heidelberglaan 2, 3584 CS, Utrecht, Tel: 030-2531374, K amer 1227 Docent: dr. P. van Lindert Vereiste voorkennis: Bachelor sociale geografie of andere relevante sociaal-wetenschappelijke vooropleiding Doelstellingen: Je bent in staat om de mogelijkheden en de beperkingen aan te geven van de methoden, instrumenten en technieken van stedelijk management, met name met betrekking tot organisatie en beheer van informatie ten behoeve van de besluitvorming in (groot)stedelijke situaties in de Derde Wereld, alsmede om deze methoden, instrumenten en technieken op een juiste wijze toe te passen én op hun bruikbaarheid te beoordelen. Toelichting: Deze cursus, die als tutorial, dus in de vorm van individuele begeleidingsgesprekken aan de universiteit Utrecht, uitgevoerd wordt, richt zich met name op: Stad, stedengroei en versted elijking: een mondiaal perspectief op de belangrijkste ontwikkelingstendenties sinds de jaren zestig, met bijzondere aandacht voor de macro-regionale verschillen. Benaderingen van stad, stedengroei en stedelijke ontwikkeling, met bijzondere aandacht voor de problematiek van de stedelijke armoede ná het structurele aanpassingsbeleid. ‘Good Governance’ en ‘Civil Society’. Bestuurlijke decentralisatie en de consequenties daarvan voor het stedelijk beleid. Participatie (mogelijkheden) van de stedelijke bevolking en de rol van internationale organisaties en NGO's daarbij. Het stedelijke milieuvraagstuk en de (ecologische en sociale) duurzaamheid. Het huisvestingsvraagstuk, de sted elijke grondmarkt, infrastructuur en voorzieningen, de schepping van arbeidsplaatsen en de daarmee samenhangende methoden, instrumenten, technieken en informatie(behoeften). Stedelijk landgebruik en stedelijke landgebruiksplanning: benaderingen, instrumenten en informatie (b ehoeften). Verplichte literatuur: Habitat (UNCHS) (1996) An Urbanizing World. Global Report on Human Settlements, 1996. Oxford University Press, Oxford, ISBN: 0198233469.
Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands /Engels Keuzevak: ja Tentamenvorm: mondeling Coördinatie: Drs. Marisha Maas (
[email protected]) Docent: Drs. Marisha Maas Gewenste voorkennis: Bachelor sociale geografie of andere relevante sociaal-wetenschappelijke vooropleiding Doelstellingen: Aan het einde van deze cursus heeft de student inzicht in het sociaal geografisch perspectief op intern ationale migratie en multiculturele samenleving in Nederland. Toelichting: In deze cursus zullen aan de hand van bespreking van de hoofdstukken van het boek de volgende thema’s aan de orde worden gesteld: internationale migratie, ongedocumenteerde immigranten, migratie maatschappij, etnisch ondernemerschap, multi-culturele samenleving, transnationalisme, afgrenzing en differentiatie. Tevens zullen de studenten zelfstandig aan een opdracht werken. Begeleidingsbijeenkomsten en eventuele gastdocenten ondersteunen je daarbij. Verplichte literatuur: Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (2001) Nederland als Immigratiesamenleving. SDU Uitgevers, Den Haag, ISBN: 90-12-09338-4 Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van berichten, zie website: listserv.surfnet.nl/archives/multiculti.html Website: www.kun.nl/socgeo/multiculti.html N.B.: Als voor het veldwerk voor het afstudeerproject een verblijf in een derde wereld land voorzien is wordt als alternatief ten zeerste aanbevolen in plaats van deze cursus een talencursus volgen die functioneel is voor het veldwerk. Voor Engelse Taal: neem contact op met Michel Mellion (
[email protected]) Voor Indonesisch (Maleis): neem contact op met Ton van Naerssen (
[email protected]) Voor andere talen: neem contact op met taleninstituut: http://www.millian.nl/bedrijfsopleidingen/utn.htm
Exploring the Research Front and Current Research Debates Cursuscode: MSG015 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands /Engels Keuzevak: nee Tentamenvorm: opstel, presentatie Coördinatie: dr. Martin van der Velde (
[email protected]) Docenten: diverse docenten (master-scriptie-begeleiders) Vereiste voorkennis: Je dient alle vakken van het eerste trimester van je mastervariant succesvol te hebben afgesloten alvorens je aan dit vak kunt beginnen. Het is van groot belang dat men al een enigszins duidelijk beeld heeft van het thema waarover men de master-scriptie denkt te gaan schrijven en als het even kan zul je ook duidelijkheid moeten hebben over de stage waarbinnen je je afstudeeronderzoek wilt uitvoeren.
Taalcursus of cursus Multiculturele Samenleving Cursuscode: MSG010 Faculteit der Managementwetenschappen
130
Sociale geografie Doelstellingen: Deze cursus geeft de student een overzicht van en inzicht in de actuele wetenschappelijke debatten en vormen van empirisch onderzoek binnen de eigen mastervariant. Het is het doel van deze cursus een wetenschappelijk opstel te schrijven waarmee de eigen onderzoeksvraag of – hypothese van de master-scriptie in het actuele en meer algemene academische debat en de daarmee samenhangende onderzoekspraktijk geplaatst wordt. Dit opstel dient de theoretische achtergrond van de voorgenomen master-scriptie weer te geven. Tevens wordt er in deze cursus gereflecteerd over onderzoeksthema’s, onderzoeksdesigns en vormen van argumentatie. Ten slotte worden ook vaardigheden in het jezelf inwerken in het thema en in het opbouwen van een academisch contactnetwerk daaromtrent geoefend. Toelichting: De cursus bestaat uit een aantal plenaire en een aantal groeps- en individuele tutoriaatsbijeenkomsten (met je toekomstige master-scriptiebegeleider). Het hele proces wordt begeleid door concrete opdrachten. Het ligt in de lijn van de bedoeling de resulterende opstellen in een bundel uit te geven. Voor diegenen die voor een duale variant van deze master-opleiding hebben gekozen vormt deze cursus een integraal onderdeel van de rode-draadopdracht die uit te voeren is bij de duaal werkgever. Aanbevolen literatuur: Peet, R. (1998) Modern Geographic Thought. Blackwell, Oxford; ISBN: 1557863784 Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van berichten, zie website: listserv.surfnet.nl/archives/masterthesis.html Website: www.kun.nl/socgeo/masterthesis.html
Exploring Research Methodology in Contemporary Research Cursuscode: MSG016 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands /Engels Keuzevak: nee Tentamenvorm: onderzoeksvoorstel Coördinatie: dr. Martin van der Velde (
[email protected]) Docenten: diverse docenten (master-scriptie-begeleiders) Vereiste voorkennis: Je dient alle vakken van het eerste trimester van je mastervariant succesvol te hebben afgesloten alvorens je aan dit vak kunt beginnen. Het is van groot belang dat men al een enigszins duidelijk beeld heeft van het thema waarover men de master-scriptie denkt te gaan schrijven en als het even kan zul je ook duidelijkheid moeten hebben over de stage waarbinnen je je afstudeeronderzoek wilt uitvoeren.
Toelichting: In deze cursus leer je stapsgewijs je praktische onderzoeksdesign kiezen en uitwerken. Dit leidt uiteindelijk tot een concreet schriftelijk onderzoeksvoorstel naar NWO formaat, dat door de toekomstige master-scriptie begeleider en naar mogelijkheid door een externe expert beoordeeld wordt. Alleen bij een gunstige beoordeling kun je daarna met je master-scriptie beginnen. Om je goed voor te bereiden op je eigen empirische onderzoek zul je een serie van onderzoeksprojecten kritisch moeten evalueren. Dit geeft je inzicht in een breed spectrum van verschillende emp irische methoden en in het projectmanagement van het eigenlijke onderzoek. Deze voorbeelden zullen deels uit de literatuur en deels uit de onderzoekspraktijk van onze eigen onderzoeksstaf komen. Bijzondere aandacht zal worden besteed aan de wijze waarop de onderzoeksvragen vertaald worden in onderzoeksdesigns en hoe de empirische methoden geselecteerd worden. Voor diegenen die voor een duale variant van deze master-opleiding hebben gekozen vormt deze cursus een integraal onderdeel van de rode-draadopdracht die uit te voeren is bij de duaal werkgever. Aanbevolen literatuur: Rob Kitchin & Nicholas J. Tate (2000) Conducting Research into Human Geography. Theory, methodology & practice. Prentice Hall, Harlow, ISBN 058229797 Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van berichten, zie website: listserv.surfnet.nl/archives/masterthesis.html Website: www.kun.nl/socgeo/masterthesis.html
Master-scriptie Sociale Geografie Cursuscode: MTHSG Trimester: 3 Studiepunten: 22 ECTS-credits Taal: Nederlands, Engels, Duits, Spaans Keuzevak: nee Tentamenvorm: master-scriptie Coördinatie: drs. Gerrit van Vilsteren (
[email protected]) Vereiste voorkennis: alle overige vakken van de masteropleiding moeten succesvol afgesloten zijn. Doelstellingen: Na het succesvol voltooien van je master-scriptie ben je in staat om uitgaande van een concreet praktisch probleem zelfstandig theoretisch en conceptueel gestuurd empirisch sociaal- ruimtelijk onderzoek te doen en de resultaten daarvan in beleidsrelevante voorstellen te vert alen.
Doelstellingen: In deze cursus leer je gefundeerd te reflecteren over je praktische onderzoeksdesign en over de methoden van gegevensverzameling en –analyse. Aan het einde van deze cursus heb je je eigen onderzoeksplan voor je masterscriptie ontwikkeld, inclusief een nauwgezette project en tijdspla nning.
Faculteit der Managementwetenschappen
131
Sociale geografie Toelichting: De master-scriptie is het verslag van een wetenschappelijk theorie geleid empirisch onderzoek dat zijn uitgangspunt neemt bij een concreet pra ktisch sociaal-ruimtelijk probleem. Dit afstudeeronderzoek dient over het algemeen ‘op locatie’ bij een onderzoeks- en/of adviesorganisatie, zoals een onderzoeksbureau of – afdeling van een overheidsinstelling of van een particulier bedrijf of particuliere belangenorganisatie, plaats te vinden. Het afstudeeronderzoek wordt dus in het kader van een onderzoeksstage uitgevoerd, waarbij je zowel begeleiding vanuit de stagegever als ook van de masterscriptie begeleider aan de universiteit krijgt. Het is van groot belang dat de student zich al in een zeer vroeg stadium, normaliter op z’n laatst (!) begin september voorafgaand aan de masterscriptie in overleg met de stage-scriptie coördinator (drs. Gerrit van Vilsteren,
[email protected]) een stageplaats zoekt. Zie voor verdere informatie handleiding op website www.kun.nl/socgeo/masterthesis.html. Voor diegenen die voor een duale variant van deze master-opleiding hebben gekozen vormt de afstudeerscriptie een integraal onderdeel van de rode-draad-opdracht die uit te voeren is bij de duaal werkgever.
Faculteit der Managementwetenschappen
Verplichte literatuur: Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van berichten, zie website: listserv.surfnet.nl/archives/masterthesis.html Website: www.kun.nl/socgeo/masterthesis.html
132
Sociale geografie
Variant Society and Space Cursusoverzicht 1e trimester Society and Space: basiscursus Global Urban Development: basiscursus Regional and Corporate Location Management: basiscursus Politieke en Culturele Geografie deel 1 (samen met Universiteit van Amsterdam) Geografie van geweld: territoriale conflicten op de Balkan (samen met CICAM, KU Nijmegen) 2e trimester Transnational Governance Politieke en Culturele Geografie deel 2 (samen met Universiteit van Amsterdam) Exploring the Research Front and Current Research Debates Exploring Research Methodology in Contemporary Research 3e trimester: Master-scriptie
Cursusbeschrijving
Toelichting: Colloquium aan de Universiteit van Amsterdam rond de thema’s staatsvorming, internationale betrekkingen, beeldvormingen politiek massagedrag, positie van het lokale bestuur in het staatsbestel en binnenlandse territoriale tegenstellingen of conflicten. (De KUN-studenten volgen slechts een deel van de colloquiumbijeenkomsten, zie daarvoor website van deze cursus) Verplichte literatuur: Peter J. Taylor, Colin Flint (2000) Political Geography : World-Economy, Nation-State and Locality, Longman, London ISBN: 0582357330; 4th ed ition en aanvullende artikelen, vooral met betrekking tot cases (wordt tijdens cursus bekend gemaakt) Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van berichten, zie website: listserv.surfnet.nl/archives/stategov.html Website: www.kun.nl/socgeo/stategov N.B.: Vanwege een overgangssituatie aan de Universiteit Amsterdam, wordt deze cursus ad interim in gewijzigde vorm uitgevoerd. Let op de mededelingen op de betreffende website
Society and Space: basiscursus Zie voor beschrijving Society and Space: basiscursus bij de variant Global Urban Development.
Global Urban Development: basiscursus Zie voor beschrijving Global Urban Development: basiscursus bij de variant Global Urban Development.
Regional and Corporate Location Management: basiscursus Zie voor beschrijving Regional and Corporate Location Management: basiscursus bij de variant Global Urban Development.
Politieke en Culturele Geografie deel 1 (Samen met Universiteit van Amsterdam) Cursuscode: MSG021 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: schriftelijk (aangepast voor KUN-studenten) Coördinatie: voor KUN-studenten: Prof.dr. Huib Ernste (
[email protected]) Docenten: dr Gert-Jan Dijkink, mw dr Virginie Mamadouh Vereiste voorkennis: Bachelor sociale geografie of andere relevante sociaal-wetenschappelijke vooropleiding. Doelstellingen: Inzicht verkrijgen in de factoren die het gedrag van staten (en nationale besluitvormers) bepalen, in de filosofieën achter diverse territoriale bestuursprincipes binnen staten en in de geografie van politieke participatie en actie.
Faculteit der Managementwetenschappen
Geografie van geweld: territoriale conflicten op de Balkan (samen met CICAM, KU Nijmegen) Cursuscode: CI18 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: schriftelijk tentamen en werkstuk in het kader van een simulatiespel Coördinatie: dr. H.W. Bomert Vereiste voorkennis: Bachelor sociale geografie of andere relevante sociaal-wetenschappelijke vooropleiding. Doelstellingen: Na het succesvol afsluiten van deze cursus kun je de ruimtelijke dimensie van politieke conflicten op verschillende schaalniveaus herkennen en leer je de discoursen hierover deconstrueren en relativeren. Tevens bestaat de mogelijkheid zelf een onderhandelingsstrategie te ontwikkelen en in de praktijk van een simulatiespel te oefenen. Toelichting: Na de val van de Muur in 1989 was sprake van een dramatische stijging van het aantal gewelddadige intrastatelijke conflicten. Het hoe en waarom van deze conflicten en hun specifieke ruimtelijke dimensie staan centraal in deze cursus. Aan de hand van enkele cases (o.a. Joegoslavië, Ierland, Israël/Palestina) wordt gekeken naar het discours rond de aard van conflicten (b.v. etnisch, religieus, territoriaal); het spectrum van de conflictpartijen en hun belangen (b.v. grondstoffen, macht, strategische locaties) en de fasen van conflict en oorzaken van conflictescalatie. Kernbegrip van de cursus is het begrip ‘territorium’, dat binnen de politieke geografie geldt als de geografische uitdrukking van macht. De dimensies en relevantie van territoria en territoriale ‘oplossingen’ ter beheersing van conflicten komen ruim aan bod. De collegereeks wordt, bij gebleken belangstelling, afgesloten met een simulatiespel met als onderwerp de vredesonderhandelingen in Dayton (1995) waar de huidige politieke kaart van Bosnië-Herzegovina werd bepaald (http://www.nato.int/maps/ifor/dayton1.gif)
133
Sociale geografie N.B.: deze cursus komt deels overeen met de eerdere CICAM cursus ‘Burgeroorlogen op de Balkan: tussen Kosovo en Bosnië’ aangevuld met enkele nieuwe elementen. Mocht je deze cursus al eerder als keuzevak gevolgd hebben, wend je dan aan de studieadviseur Jackie van de Walle (
[email protected]) voor een gelijkwaardig alternatief vak. Verplichte literatuur: Zie website Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van berichten, zie website: listserv.surfnet.nl/archives/ geogviolence.html Website: www.kun.nl/socgeo/geogviolence
Transnational Governance Cursuscode: MSG011 Trimester: 2 Studiepunten: 5 ECTS-credits Taal: Nederlands/Engels Keuzevak: ja Tentamenvorm: Final Paper 60% + Oral exam 40 % Coördinatie: dr. Olivier Kramsch (
[email protected]) Docent: dr. Olivier Kramsch Vereiste voorkennis: Bachelor sociale geografie of andere relevante sociaal-wetenschappelijke vooropleiding. Doelstellingen: Na deze cursus kun je: het concept ‘governance’ en de wijze waarop het de vormen van politieke en economische integratie op sub- en supranationaal niveau in de Europese unie beïnvloedt analytisch begrijpen (verschuiving van nationale soevereiniteit van inter-statelijke-systemen naar multi-level polity) belangrijke theoretische stromingen binnen het debat rondom governance in de EU constructief oppakken en toepassen (French Regulation School, ‘cosmopolitan’ democracy, ‘multi-level governance’ stream, transnational ‘deliberative’ spatial planning etc.) de belangrijkste actoren die betrokken zijn bij de transformatie van governance binnen de Europese Unie (lokaal, regionaal, nationaal, EU); identificeren van de belangrijkste toepassingen van transnationaal governance uitgaande van specifieke cases ESDP, cross-border euregios, twin cities, urban paradiplomacy); kritische lees en schrijfvaardigheden in het Engels uitoefenen onder superv isie van docent; de inhoud van de cursus verbinden met de inhoud van andere cursussen in het bachelormasterprogramma Toelichting: Deze cursus richt zich op nieuwe vormen van economische en politieke ‘governance’ op supra- en subnationale niveaus. In het bijzonder zal deze cursus aandacht besteden aan nieuwe relaties tussen staat en ‘civil society’ en de implicaties daarvan voor territoriale integratie en transformatie van de Europese Unie. Deze ontwikkelingen plaatsen de voor de sociale geografie centrale tijd-ruimteproblematiek in een geheel ander daglicht. Belangrijkste aandachtspunten: De globalisering van governance en de governance van globalisering (EU, NATO, WTO, IMF etc.); De transformatie van de staatssouvereiniteit; EU integratie en regio’s; De consolidatie en evolutie van grensoverschrijdende (Eu-)regio’s;
Faculteit der Managementwetenschappen
Interreg- and ESDP beleidsontwikkeling en structuren als condensatiepunten voor Europese territoriale planning; mogelijkheden en beperkingen van het Europese governance kader (homogeniteit / heterogeniteit in context van neo-liberale markten; bi-nationale / twin cities; multinationale steden; urban para-diplomacy. In deze cursus wordt gebruik gemaakt van case studies uit U.S./Mexico, U.S./Canada, Frankrijk/Engeland, Nederland/Duitsland, Spanje/Portugal, Duitsland/Polen, Oostenrijk/Hongarije, Finland/Rusland). Tevens zijn de volgende theoretische perspectieven van belang: Regulatietheorie: Franse school (Aglietta, Lipietz, Boyer, Saillard); Angel-Saxische school (Jessop, Tickell, Peck) Multi-level Governance en nieuwe beleidsarrangementen (Marks, Hooghe, Kooiman, Arts, van Tatenhove, Kersbergen) Cosmopolitan Governance en ‘post-realistische’ IR Theory (Held, Archibugi, Kohler, Linklater, Ruggie) Cross-border Gov ernance and Capacity Building (Scott, Sparke, Hakli, Sidaway, Kramsch) Transnational Spatial Planning: Faludi/Waterhout -
Verplichte literatuur: Literatuurbundel Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van berichten, zie website: listserv.surfnet.nl/archives/transnatgov.html Website: www.kun.nl/socgeo/transnatgov
Politieke en Culturele Geografie deel 2 (samen met Universiteit van Amsterdam) Cursuscode: MSG022 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: verplichte actieve deelname aan betreffende colloquimsbijeenkomsten, stellingen, schriftelijk tentamen (aangepast voor KUN-studenten). Coördinatie: voor KUN-studenten Prof. dr. Huib Ernste (
[email protected]) Docenten: dr. J. Mansvel Beck, dr. J.D. Markusse Vereiste voorkennis: Bachelor sociale geografie of andere relevante sociaal-wetenschappelijke vooropleiding. Doelstellingen: Het verwerven van n i zicht in theoretische en empirische aspecten van uiteenlopende cultuur en culturele identiteit van bevolkingsgroepen in moderne staten: in het bijzonder de geografische dimensie ervan, die hier zowel als benaderingswijze als in de zin van aandacht voor alle delen van de wereld moet worden begrepen.
134
Sociale geografie Toelichting: In dit colloquium aan de Universiteit van Amsterdam worden zowel de dynamiek van verschillen in cultuur en culturele identiteit, als van etnische en ethnonationalistische mobilisering op basis van de ‘cultural markers’ taal en religie, vanuit diverse invalshoeken benaderd. Er wordt ruime aandacht besteed aan etnische spannings- en conflictsituaties en arrangementen om conflicten te beheersen. Een vergelijkend perspectief op de aard en omvang van dit soort vraagstukken ontstaat doordat gevalstudies in verschillende delen van de wereld worden behandeld. Daarnaast zal in wat mindere mate ook aandacht worden besteed aan verscheidenheid en dynamiek van aspecten van cultuur die niet zijn verboden met etniciteit en etnische mobilisering. (De KUN-studenten volgen slechts een deel van de colloquiumbijeenkomsten, zie daarvoor website van deze cursus) Verplichte literatuur: Artikelen afhankelijk van te behandelen case (wordt tijdens cursus bekend gemaakt). Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van b erichten, zie website: listserv.surfnet.nl/archives/cultidentity.html Website: www.kun.nl/socgeo/cultidentity
Faculteit der Managementwetenschappen
N.B.: Vanwege een overgangssituatie aan de Universiteit Amsterdam, wordt deze cursus ad interim in gewijzigde vorm uitgevoerd. Let op de mededelingen op de betreffende website
Exploring the Research Front and Current Research Debates Zie voor beschrijving Exploring the Research Front and Current Research Debates bij de variant Global Urban Development.
Exploring Research Methodology in Contemporary Research Zie voor beschrijving Exploring Research Methodology in Contemporary Research bij de variant Global Urban Development.
Master-scriptie Sociale Geografie Zie voor beschrijving Master-scriptie Sociale Geografie bij de variant Global Urban Development.
135
Sociale geografie
Variant Regional and Corporate Locationmanagement Cursusoverzicht 1e trimester Society and Space: basiscursus Global Urban Development: basiscursus Regional and Corporate Location Management: basiscursus Geografische economie vs. economische geografie (samen met Economie, KU Nijmegen) City- en regio-marketing (samen met Rijksuniversiteit Groningen) 2e trimester Economisch-geografische aspecten van vastgoed (samen met Rijksuniversiteit Groningen) Locatiemanagement (samen met Planologie, KU Nijmegen, en de hogescholen Fontys, HAN, Larenstein) Exploring the Research Front and Current Research Debates Exploring Research Methodology in Contemporary Research 3e trimester Master-scriptie
Cursusbeschrijving Society and Space: basiscursus Zie voor beschrijving Society and Space: basiscursus bij de variant Global Urban Development.
Global Urban Development: basiscursus Zie voor beschrijving Global Urban Development: basiscursus bij de variant Global Urban Development.
Regional and Corporate Location Management: basiscursus Zie voor beschrijving Regional and Corporate Location Management: basiscursus bij de variant Global Urban Development.
Geografische economie versus econ omische geografie (samen met Economie, KU Nijmegen) Cursuscode: MSG006 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Engels Keuzevak: ja Tentamenvorm: Coördinatie: dr.Olivier Kramsch Docenten: dr. Arnoud Lagendijk, dr. Olivier Kramsch Vereiste voorkennis: Bachelor sociale geografie of andere relevante sociaal-wetenschappelijke vooropleiding of bachelor economie
Faculteit der Managementwetenschappen
Doelstellingen: Na deze cursus succesvol doorlopen te hebben ben je in staat op het scherpst van de snede een constructief-kritisch debat te voeren en samen te werken met vertegenwoordigers van een aanpalende discipline en kun je je in korte tijd in de hoofdzaken van een andere benaderingswijze en conceptualiseringen uit een andere discipline ndenken i en ook de eigen benaderingswijze relativeren. Tevens heb je verdiepte kennis van de belangrijkste uitgangspunten en uitkomsten van zowel de economische geografie als ook de geografische economie. Toelichting: De economische geografie heeft sterk aan belangstelling en invloed gewonnen door het werk van Paul Krugman en zijn collega’s. Gebruikmakend van een modelmatige benadering heeft Krugman geprobeerd de ruimtelijke dimensie in de mainstream economie in te voeren, resulterend in wat men nu ook wel de nieuwe economische geografie noemt. Terwijl Krugman veel succes bij zijn collega economen boekte, provoceerde hij ook flink wat kritiek van de kant van de economisch geografen. Deze cursus wordt voor een interdisciplinaire groep van economen en geografen gegeven en biedt een arena voor vergelijking en debat over de verschillende perspectieven op de nieuwe economische geografie. De studenten worden geconfronteerd met de basisprincipes van en de debatten daarover binnen en tussen de twee disciplines. Specifieke themata zullen gemeenschappelijk onderzocht worden door studenten uit beide disciplines. Ze zullen daarbij geconfronteerd worden met kritiek en zullen daar gebruikmakend van hun eigen disciplinaire achtergrond tegenover stelling moeten nemen. Ten slotte zullen de studenten ook uitgenodigd worden een interdisciplinair perspectief te ontwikkelen. De cursus bestaat uit drie delen: (1) De ontwikkeling tot de nieuwe economische geografie: van Krugman's ‘Geography and Trade’ tot recente ontwikkelingen. (2) Het debat tussen geografen en economen over de nieuwe economische geografie: te zeer beschrijvend en wollige bijdragen van de economische geografie versus te abstract en onrealistische economische modelvorming. (3) Nieuwe perspectieven: disciplinaire en interdisciplinaire ontmoetingen. Verplichte literatuur: Literatuurbundel Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van berichten, zie website: listserv.surfnet.nl/archives/ geogrvsecon.html Website: www.kun.nl/socgeo/geogrvsecon
City- en regiomarketing (samen met Rijksuniversiteit Groningen) Cursuscode: MSG007 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: mondeling + city/regiomarketingplan Coördinatie: prof. dr. Frans Boekema (
[email protected]) Docenten: dr. Willem Meester, prof. dr. Frans Boekema, prof. dr. Greg Ashworth, drs. Stefan Dormans en gastdocenten 136
Sociale geografie Vereiste voorkennis: Bachelor sociale geografie of andere relevante sociaal-wetenschappelijke vooropleiding. Doelstellingen: Aan het einde van deze cursus kunnen studenten doelstelling en aanpak van city-en regiomarketing formuleren en kennen het verschil met productmarketing. Zij kennen de geografische marketingcyclus en kunnen die op concrete situaties toepassen. Zij kunnen relaties leggen tussen resultaten van geografisch marktonderzoek enerzijds en lokaal- economisch beleid anderzijds. De studenten zijn in staat een innovatief en creatief marketingsplan voor een regio of een stad op te stellen en dat aan een potentiële opdrachtgever op professionele wijze presenteren. Toelichting: Deze cursus, die ‘op locatie’ in Zwolle doorgevoerd wordt, begint met de behandeling van bestaande theoretische inzichten met betrekking tot marketing in het algemeen en city-en regiomarketing in het bijzonder. Aandacht wordt gegeven aan de marketingcyclus van Ashworth en Voogd en aan de eigenaardigheden van het ‘plaatsproduct’. Vervolgens wordt ingegaan op de toepassing van de verkregen inzichten in geografisch marktonderzoek. Het accent ligt hierbij op onderzoek naar het imago van plaatsen en gebieden bij ondern emers, maar ook andere doelgroepen (toeristen, studenten, bewoners) komen aan de orde. In het laatste deel van deze cursus wordt ingegaan op de betekenis van de uitkomsten van geografisch marktonderzoek voor het beleid. Daarbij gaat het niet alleen om promotie (het communiceren van het plaatsproduct), maar ook om ondersteunende maatregelen (het aanpassen van het plaatsproduct aan de wensen van de klant). De cursus wordt afgesloten met een excursie naar één van de cases alwaar ook de resultaten van het te maken regio-city-marketingplan tegenover de locale b estuurders gepresenteerd wordt. Verplichte literatuur: Reader City-marketing en Lokaal- economisch beleid (wordt beschikbaar gesteld) Ashworth, G.J. en H. Voogd (1994) Marketing of Tourism places: What are we doing? Journal of international consumer marketing. Vol. 6, no 3/4, pp 5-19. Meester,W.J.(1999),Subjectieve waard ering van vestigingsplaatsen door ondernemers KNAG/Faculteit der Ruimtelijke Wetenschappen,Rijksuniversiteit Groningen,Utrecht/Groningen (Nederlandse Geografische Studies 261). Meester,W.J., P.H.Pellenbarg (2000) Effectmeting 2000: Er gaat niets boven Groningen. Faculteit der Ruimtelijke Wetenschappen, Rijksuniversiteit Groningen. Pellenbarg,P. (1991) Identiteit, Imago, en economische ontwikkeling van regio's, Oratie, RUG, Groningen. Eventuele andere teksten die tijdens de colleges beschikbaar worden gesteld. Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van berichten, zie website: listserv.surfnet.nl/archives/regionmarketing.html Website: www.kun.nl/socgeo/regionmarketing
Economische geografische aspecten van vastgoed (samen met Rijksuniversiteit Groningen) Cursuscode: MSG023 Trimester: 2 Studiepunten: 5 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: schriftelijk + werkstuk, participatie aan bijeenkomsten verplicht Faculteit der Managementwetenschappen
Coördinatie: prof. dr. Frans Boekema (
[email protected]) Docent: Prof. dr.Ed Nozeman Vereiste voorkennis: Bachelor sociale geografie of andere relevante sociaal-wetenschappelijke vooropleiding. Doelstellingen: Aan het einde van deze cursus heeft de student inzicht in het functioneren van de vastgoedmarkt als voorbeeld van een belangrijk ruimtelijk allocatiemechanisme en kan de student een realistische inschatting maken van de belangrijkste mogelijkheden en beperkingen van de vastgoedmarkt vanuit het perspectief van de overheid maar ook vanuit het perspectief van het bedrijf. Toelichting: De meest directe fysieke omgeving voor iedere economische activiteiten is het gebouw waarin en het terrein waarop deze activiteiten plaatsvinden. Welke eisen stellen nu bedrijven, kantoren en detailhandel aan dit soort locaties en welke aspecten liggen ten grondslag aan het locatiepatroon van deze activiteiten. De allocatie van bedrijfsterreinen en –gebouwen wordt voor een belangrijk deel door de markt gestuurd. Welke zijn nu de meest recente ontwikkelingen in markt en regio en welke factoren bepalen het falen dan wel slagen van bepaalde fysieke locaties op deze markt?. Om op deze vragen een antwoord te kunnen geven komen de volgende onderwerpen aan bod: 1. Inrichting en organisatie vastgoedsector. 2. De invloed van plannen van rijk, provincie en gemeente op het investeringsklimaat. 3. Structuurveranderingen in b edrijfstakken en markten en daaruit voortvloeiende ruimtelijke veranderingen. 4. Evaluatie van overheidsbeleid. 5. Economisch-geografische aspecten van vastgoedontwikkeling en de rol van de beslissers in de markt. Deze cursus wordt afgesloten met een dagexcursie, waarbij een aantal cases in directe ogenschouw worden genomen. Deze cursus die (voorlopig) in Groningen plaatsvindt wordt met het dubbele aantal ECTS-credits beloond. Verplichte literatuur: Literatuurbundel en daarnaast: Nozeman,E.J. (2001) Nieuwe wegen in vastgoed, Oratie, RuG-FRW. Bolt E.J. (1995) Locatietheorieën en locatiekeuze. Uit: E.J. Bolt. Productvorming in de detailhandel. SCP,2000, Sociaal en Cultureel rapport 2000, hoofdstuk wonen (te downloa den via internet: www.scp.nl) aanvullende artikelen die tijdens de colleges worden uitgedeeld. Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van b erichten, zie website: listserv.surfnet.nl/archives/realestate.html Website: www.kun.nl/socgeo/realestate
Location management (samen met planologie KU Nijmegen) Cursuscode: MSG014 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: verslag (individueel) Coördinatie: prof. dr. Egbert Wever Docenten: diverse docenten uit wetenschap en praktijk Vereiste voorkennis: Bachelors planologie of Bachelor sociale geografie of HBO -bachelor met substantiële 137
Sociale geografie praktijkervaring. Doelstelling: Deze cursus verschaft een wetenschappelijk gereflecteerd maar vooral ook praktijkgericht overzicht van de verschillende aspecten en dimensies van locatie management. Het is daarbij het doel gefundeerde kennis op praktische problemen toe te passen. Bij de verschillende modulen zullen dan ook steeds experts uit wetenschap én praktijk gecombineerd optreden. Ook cursusdeelnemers stammen deels uit de praktijk en zullen de casuïstiek uit hun praktijk inbrengen. Toelichting: Door de globalisering en internationalisering lijken bedrijven in hun locatiebeslissingen steeds meer vrijheidsgraden te krijgen. Tegelijkertijd brokkelen door dezelfde tendens de beschermende grenzen van het eigen ruimtelijk ingeperkte marktgebieden af en neemt de concurrentie toe. De locatie van het bedrijf wordt daarmee steeds meer ook een concurrentiefactor. Om het beste uit de eigen locatie te halen is het noodzakelijk een optimale locatiekeuze te treffen en deze locatie daarna ook optimaal tot ontwikkeling te brengen. Het gaat daarbij niet alleen om het fysieke bedrijfsterrein maar juist ook om ov erige (nietfysieke) omgevingsfactoren, die reiken van relaties met toeleverbedrijven en afnemers, maar ook met locale overheden, onderwijsinstellingen, dienstverlenende bedrijven, met potentiële werknemers uit de omgeving, met niet-overheidsorganisaties, met omwonenden etc.. De locatie is een knooppunt in een veelzijdig netwerk. Bedrijfslocatiemanagement is het zich optimaal bewegen in en ontwikkelen van dit netwerk. Deze cursus geldt zowel als mastercursus voor de opleiding(en) Sociale Geografie en Planologie van de KUN.
Faculteit der Managementwetenschappen
Verplichte literatuur: cursusmap Discussielijst:
[email protected]. Voor aanmelding en het inzien van berichten, zie website:listserv.surfnet.nl/archives/ locationman.html Website: www.kun.nl/socgeo/locationman.html
Exploring the Research Front and Current Research Debates Zie voor beschrijving Exploring the Research Front and Current Research Debates bij de variant Global Urban Development.
Exploring Research Methodology in Contemporary Research Zie voor beschrijving Exploring Research Methodology in Contemporary Research bij de variant Global Urban Development.
Master-scriptie Sociale Geografie Zie voor beschrijving Master-scriptie Sociale Geografie bij de variant Global Urban Development.
138
Sociale geografie
Duale master Sociale Geografie - Geografen als Denkende Doeners Waarom duaal onderwijs bij de Sociale Geografie? In de masteropleiding Sociale Geografie in Nijmegen staat de combinatie van wetenschappelijke reflectie en toepassing in de praktijk van onderzoek en advies hoog in het vaandel. Daarnaast is een groeiende internationale oriëntatie in ontwikkeling, zowel door inschakeling van internationale gastdocenten als door uitwisseling van studenten. Persoonlijke aandacht voor studenten is een wezenlijk kenmerk van de opleiding. Deze kenmerken waarborgen een omgeving waarin duaal onderwijs optimaal tot zijn recht komt. De kleinschaligheid draagt er toe bij dat studenten en docenten elkaar gemakkelijk leren kennen. Een intensieve studiebegeleiding staat als kenmerkend voor de Nijmeegse opleiding in zowel het reguliere onderwijs als in de duale opzet. Dat onderstreept de persoonlijke aandacht voor de student.
De brug tussen theorie en praktijk Sta je te popelen om al je hoog geleerde geografische kennis in de praktijk te brengen? Vind je reflecteren over de ruimtelijke verschijnselen en ontwikkelingen fascinerend en wil je de dagelijkse praktijk graag met je inzichten verrijken? Is voor jou het denken de drijfveer voor je doen en zet het gebeuren je iedere keer weer aan het denken? Zoek je een productieve balans tussen theorie en praktijk. Dan ben je bij het duale afstudeertraject van de sociale geografie op het juiste adres.
Werken aan de Geografie Bij de Sociale Geografie in Nijmegen zijn we ons bewust dat er niets praktischer is dan een goede theorie. Dat betekent dat goede theorieën in de praktijk hun waarde moeten bewijzen en dat de geografische wetenschap in hoge mate maatschappelijk relevant is. In het kader van de master-opleiding Sociale Geografie van de Universiteit Nijmegen bestaat de mogelijkheid in de afstudeerfase op productieve en uitdagende wijze het betaald werken in de geografische praktijk te combineren met het verdiepen van je wetenschappelijke geografische inzichten. We noemen deze duale afstudeervariant ‘Werken aan de Geografie’. Het duale karakter van deze wijze van afstuderen is gelegen in het feit dat je een intensief onderwijsprogra mma volgt én tegelijkertijd als geografisch medewerker werkervaring opdoet bij de werkgevers waarmee onze opleiding samenwerkt. Je combineert (betaald) werken met studeren. Je werk is daarbij afgestemd op de inhoud en het academisch niveau van je studie. Daardoor kun je ook in wetenschappelijke zin optimaal leren van de praktijk en kan de praktijk zich met wetenschappelijke inzichten verrijken.
De duale opleiding ‘Werken aan de geografie’ biedt jou -
snelle aanraking met de praktijk intensieve begeleiding vanuit wetenschap en praktijk directe verbinding van theorie met praktijk ruimte voor het ontwikkelen van praktische vaardigheden opdoen van werkervaring en voorbereiding op arbeidsmarkt meer afwisseling in de opleiding een salaris tijdens de studie meer tijd voor diepgang in het afstudeerproject meer mogelijkheden voor gedegen en langduriger veldwerk (evtl. ook in het buitenland)
Faculteit der Managementwetenschappen
De duale opleiding biedt de duale werkgever -
-
-
geprivilegeerde en tot op zekere hoogte exclusieve toegang tot jong talent mogelijkheid om jonge onderzoekers een substantieel empirisch onderzoek te laten uitvoeren met gratis kwaliteitsbewaking door de universiteit meerwaarde bij onderzoek door een uitdrukkelijk wetenschappelijk karakter van het onderzoek (relatie nieuwste wetenschappelijke kennis met actuele praktijkproblemen) door intensieve samenwerking met universiteit ‘bijscholingseffect’ van eigen medewerkers.
De deelnemende werkgevers BRO Vught Gemeente Nijmegen RABO Nederland, Utrecht NV Gelderse Ontwikkelingsmaatschappij (GOM), Arnhem en andere
Duur en opzet van de duale opleiding (mogelijke invulling van het duale traject) Het onderwijs wordt verzorgd door docenten van de KU Nijmegen en komt overeen met het onderwijs dat men in de niet duale-afstudeerwijze volgt. Daarnaast werk je ongeveer 232 dagen bij je duale werkgever. In het eerste trimester volg je het basisvak van de gekozen master-variant (3 sp). In diezelfde periode, dus gedurende ongeveer vijftien weken besteed je vier dagen per week om je te oriënteren binnen de organisatie van je werkgever. Vier maal tijdens deze 15 weken besteed je één dag aan gesprekken met je begeleider aan de universiteit en met mede-duale-studenten over de voortgang van je onderzoekswerk. Tevens verzorg je samen met hen en met je begeleider aan de universiteit één of twee onderwijsbijeenkomsten voor de reguliere studenten waarin je je werkervaring en de opzet van je afstudeeronderzoek aan de orde stelt. In het tweede trimester volg je twee verdiepingscursussen van de betreffende master-variant die je gekozen hebt (6 sp). Daarnaast werk je drie dagen per week bij je werkgever aan je afstudeerproject en aan de daaraan gekoppelde academische rode-draad-opdracht. Je wordt daarbij door een tutor van je werkgever begeleid. In het derde trimester volg je geen cursorisch onderwijs maar werk je gedurende twaalf weken vijf dagen per week bij je werkgever aan je afstudeerproject. Daarnaast word je in een aantal tutor-bijeenkomsten intensief begeleid door je afstudeerbegeleider van de KUN. In het tweede jaar volg je in het eerste trimester drie dagen per week het basisvak van de resterende master-variant en twee verdiepingsvakken, en in het tweede trimester nog eens twee verdiepingsvakken. Daarnaast rond je tijdens de overige dagen je afstudeerscrip tie af. Als er mogelijkheden zijn bij de duale werkgever bepaalde ‘in-house’-cursussen te volgen, die functioneel zijn voor je duale opleiding, dan kun je op verzoek daarvoor eventueel vrijstelling krijgen voor het volgen van één of meer van de reguliere vakken.
139
Sociale geografie
De Leer-arbeidsovereenkomst Tussen de betrokken werkorganisaties en de student zal een arbeidsovereenkomst worden afgesloten. Tijdens de werkperiode ontvangt de student voor de werkzaamheden minimaal een minimumloon. Indien de student geen gebruik van de OV Jaarkaart maakt, kan hij/zij rekenen op een reiskosten vergoeding door de werkgever.
2e trimester Exploring the Research Front and Current Research Debates, 4 ECTS-credits Exploring Research Methodology in Contemporary Research, 4 ECTS-credits Duaal-werk voortzetting (rode draad-opdracht), totaal 27 ECTS-credits
Studiefinanciering
3e trimester Duaal-werk voortzetting totaal 27 ECTS-credits
Het recht op studiefinanciering is voor een duale student hetzelfde als voor een reguliere student. Dit zal in de meeste gevallen betekenen dat je gedurende de laatste maanden van de opleiding geen studiefinanciering meer ontvangt. Dit wordt echter ruimschoots gecompenseerd door het salaris dat je in die periode van je werkgever ontvangt.
4e trimester Basiscursus naar keuze van een van de overige twee reguliere master-varianten, 5 ECTS-credits Politieke en Culturele Geografie 1 (samen met Universiteit van Amsterdam), 4 ECTS-credits Duaal-werk voortzetting (rode draad-opdracht), totaal 27 ECTS-credits
Collegegeld
5e trimester Transnational Governance, 4 ECTS-credits Politieke en Culturele Geografie 2 (samen met Universiteit van Amsterdam), 4 ECTS-credits Duaal-werk afronding (rode draad-opdracht), totaal 27 ECTS-credits)
Over de periode dat je als student van de duale opleiding ‘Werken aan Geografie’ staat ingeschreven aan de KU Nijmegen, ben je het reguliere collegegeld verschuldigd. Hij/Zij dient zich in te schrijven als master-student ‘Sociale Geografie’.
Selectie De werkorganisaties zijn eind-verantwoordelijk voor de selectie van de student. In naam van de werkorganisaties voert de leerstoelgroep Sociale Geografie van de KU Nijmegen een voorselectie uit en brengt de werkorganisaties daarover advies uit. Indien de st udent zich aanmeldt voor een duaal traject, maar er niet in slaagt een arbeidscontract te sluiten met één van de deelnemende werkorganisaties, vervolgt de student de studie – zonder vertraging – binnen het reguliere voltijds curriculum.
(rode
draad-opdracht),
Als er mogelijkheden zijn bij de duale werkgever bepaalde ‘in-house’-cursussen te volgen, die functioneel zijn voor je duale opleiding, dan kun je op verzoek daarvoor van de examencommissie eventueel vrijstelling krijgen voor het volgen van een of meer van de reguliere vakken.
Cursusbeschrijving Zie cursusbeschrijving Masteropleiding Sociale Geografie.
Duale variant Regional and corporate locationmanagement
Studiepunten
Cursusoverzicht
De duale opleiding ‘Werken aan Geografie’ duurt langer dan een regulier één-jarige master-opleiding. Toch is het totale aantal studiepunten dat gedurende de opleiding wordt verkregen, op basis van wettelijke vereisten, gelijk aan het reguliere aantal van 60 ECTS. Aan het onderwijsgedeelte worden 33 ECTS-credits toegekend. Met de werkperioden inclusief scriptie en rode-draad-opdracht verkrijg je 27 ECTS-credits.
1e trimester Regional and Corporate Location Management: basiscursus, 5 ECTS-credits Duaal-werk (rode-draad-opdracht), totaal 27 ECTScredits
Profiel De Masteropleiding kent de volgende twee duale varianten: Duale variant Society and Space Duale variant Regional and corporate location management Inlichtingen Voor vragen over toelatingseisen kun je terecht bij de studieadviseur van de Master Sociale Geografie: drs. Jackie van de Walle (
[email protected]), kamer TvA 3.1.38, telefoon 024 - 361 60 49.
Duale variant Society and Space Cursusoverzicht 1e -
trimester Society and Space: basiscursus, (5 ECTS-credits) Duaal-werk (rode-draad-opdracht), totaal 27 ECTScredits
Faculteit der Managementwetenschappen
2e trimester Exploring the Research Front and Current Research Debates, 4 ECTS-credits Exploring Research Methodology in Contemporary Research, 4 ECTS-credits Duaal-werk voortzetting (rode draad-opdracht), totaal 27 ECTS-credits 3e trimester Duaal-werk voortzetting totaal 27 ECTS-credits
(rode
draad-opdracht),
4e trimester Basiscursus naar keuze van een van de overige twee reguliere master-varianten, 4 ECTS-credits Geografische economie vs. economische geografie (samen met Economie, KU Nijmegen), 4 ECTS-credits City- en regio-marketing (samen met Rijksuniversiteit Groningen), 4 ECTS-credits Duaal-werk voortzetting (rode draad-opdracht), totaal 27 ECTS-credits 5e trimester Economisch-geografische aspecten van vastgoed (samen met Rijksuniversiteit Groningen), 4 ECTS-credits Locatiemanagement (samen met Planologie, KU Nijmegen), 4 ECTS-credits Duaal-werk afronding (rode draad-opdracht), totaal 27 ECTS-credits 140
Sociale geografie Als er mogelijkheden zijn bij de duale werkgever bepaalde ‘in-house’-cursussen te volgen, die functioneel zijn voor je duale opleiding, dan kun je op verzoek daarvoor van de examencommissie eventueel vrijstelling krijgen voor het volgen van een of meer van de reguliere vakken.
Faculteit der Managementwetenschappen
Cursusbeschrijving Zie cursusbeschrijving Masteropleiding Sociale Geografie.
141
Milieu- maatschappijwetenschappen
MASTEROPLEIDING MILIEUMAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN
Faculteit der Managementwetenschappen
142
Milieu- maatschappijwetenschappen
Het vakgebied in vogelvlucht
Profiel
Het object van de milieu-maatschappijwetenschappen is de omgang van de mens met het milieu en de natuur. De natuur is een bron van inspiratie voor steeds meer mensen, zorg voor het milieu brengt mensen samen, nieuw ruimtelijk beleid geeft ‘ruimte aan riv ieren’, en ‘duurzame ontwikkeling’ is een concept dat richting geeft aan mondiale onderhandelingen. In andere gevallen is menselijk gedrag juist te zien als oorzaak voor problemen in het milieu. Een voorbeeld is het klimaatprobleem. Ook met de natuur gaat het nog lang niet goed, in de Derde Wereld en zelfs in Nederland.
Milieu, natuur en samenleving Het veld van milieu en natuur is een jong terrein van maatschappelijke en politieke aandacht, waarin verschillende probleemvelden, analytische inzichten, oplossingsprincipes en inspiratiebronnen zich nog snel afwisselen. Stond bijvoorbeeld twintig jaar geleden nog de milieuhygiëne centraal in een perspectief van top -down overheidsturing, tegenwoordig gaat het bijvoorbeeld om klimaat, voedselveiligheid en natuur, in een perspectief van samenwerking met ‘stakeholders’, duurzame ontwikkeling en globalisering. De master is gefundeerd op deze actualiteit maar probeert tegelijkertijd om meer stabiele, onderliggende inzichten en methoden aan te reiken.
De omgang van de mens met natuur en milieu is dan ook een boeiend object voor wetenschappelijke studie. Zijn in het verleden beschavingen ten onder gegaan door verwaarlozing van hun natuurlijke hulpbronnen? Kunnen mensen in de ontwikkelingslanden ondanks de armoede toch kiezen voor duurzame landbouw? Is het Nederlands poldermodel goed voor het milieu, of kunnen we meer leren van meer conflictgeoriënteerde principes? Daar waar nog steeds problemen met milieu en natuur bestaan, zijn dit telkens ook maatschappelijke vraagstukken. Deze problemen hangen samen met de persoonlijke levenssfeer en met de structuur en cultuur van de samenleving – in buurten en dorpen, organisaties en bedrijven, in regio’s, op nationale schaal en op het niveau van de wereld als geheel. Mensen dragen de gevolgen van milieuproblemen, en mensen zijn de oorzaak van milieuproblemen; daarom zijn zij ook de sleutel voor oplossingen. De master milieu-maatschappijwetenschappen beoogt studenten voor te bereiden op wetenschappelijk onderzoek naar de gevolgen en oorzaken van problemen van milieu en natuur en, op basis hiervan, het analyseren en ontwerpen van creatieve interventies ten behoeve van oplossingen. Analyse en interventie zijn onlosmakelijk verbonden kernbegrippen in de opleiding Milieumaatschappijwetenschappen. Analyse impliceert dat de opleiding gericht is op het beschrijven en verklaren van milieuvraagstukken op basis van maatschappijwetenschappelijke paradigma's, concepten en theorieën. Interventie betekent dat milieumaatschappijwetenschappers ambiëren een bijdrage te leveren aan de aanpak van milieuvraagstukken. Die interventies dragen meestal de naam ‘beleid’, maar het gaat daarbij natuurlijk niet alleen om de overheid, maar ook om bedrijven, de ‘civil society’ en ‘communities’ van velerlei aard. Je kunt bijvoorbeeld denken aan gebiedsgericht milieubeleid in Nederland, maatschappelijk verantwoord ondernemen van bedrijven, strategieën van de internationale milieubeweging of natuurbeheer door lokale mensen en overheid samen in ontwikkelingslanden. Voor al deze typen van problemen en oplossingen draagt de opleiding concepten, kennis en methoden voor een wetenschappelijke benadering aan. Afgestudeerden moeten dus niet alleen toegerust zijn om de maatschappelijke oorzaken van en de sociale processen rond de milieuproblematiek te analyseren en te verklaren, maar tevens in staat zijn deze kennis en inzichten relevant te maken voor beleidsinterventies. Het is deze combinatie van het vermogen tot analyse en verklaring en het vermogen tot ontwerp en reflectie die de student toerust voor verder werk in wetenschap of samenleving.
Faculteit der Managementwetenschappen
Drie varianten In de master Milieu-maatschappijwetenschappen kun je kiezen voor drie varianten. Bij elke variant horen twee cursussen die een verplicht onderdeel zijn van de master voor st udenten van die variant. Het gaat om de volgende drie varianten. Variant Milieu en Beleid (Environmental Politics) Centraal in deze variant staat de manier waarop de overheid probeert om milieurelevant gedrag van burgers te beïnvloeden. De rol van de overheid is de laatste dertig jaar enorm veranderd: tussen de ontwikkeling van milieuwetgeving in de jaren zeventig tot het poldermodel van de jaren negentig zit een grote ontwikkeling. De aanpak van milieuproblemen wordt steeds meer geïntegreerd in andere beleidsvelden zoals water en ruimtelijke ordening. Burgers worden mondiger en eisen een grotere inspraak in besluitvorming door de overheid. De ontwikkeling van milieubeleid door de Europese Unie en het sluiten van milieuverdragen binnen de Verenigde Naties leiden tot een afname van de autonomie van de nationale overheden. In deze variant leer je om deze ontwikkelingen te analyseren en gevolgen daarvan voor het milieubeleid in te schatten. Variant Milieu, bedrijf en samenleving (Environment, Business and Society) De rol van het bedrijfsleven bij het oplossen van milieuvraagstukken en de veranderende verhouding tussen bedrijven en overheid staan centraal in deze variant. De overheid legt steeds meer vera ntwoordelijkheid bij bedrijven als het gaat om de aanpak van milieuproblemen. Veel bedrijven nemen deze verantwoordelijkheid graag op zich. Onder de noemer ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ kunnen ze laten zien dat ze goed bezig zijn voor mens en milieu. Op bedrijfsniveau worden bijvoorbeeld interne milieuzorgsystemen ingesteld, om de prestaties op milieugebied te verbeteren. In deze variant leer je het hoe en waarom van dergelijke ontwikkelingen te analyseren en leer je hoe je zelf een bijdrage zou kunnen leveren aan een milieuvriendelijkere bedrijfsvoering. Variant Natuur, milieu en ontwikkeling (Nature, Environment and Development) Vraagstukken rond natuur en milieu zijn in ontwikkelingslanden heel anders dan in het Westen. Ook de sociale en politieke context is anders, waardoor een ander soort oplossingen is vereist. In deze variant leer je naar het milieuvraagstuk in ontwikkelingslanden te kijken in het licht van verschuivende landgebruikpatronen, visies op natuur en het co-management van natuurlijke hulpbronnen. Je zult zien dat dit ook een verfrissende kijk geeft op milieuvraagstukken in het Westen.
143
Milieu- maatschappijwetenschappen
Eindtermen Na je master ben je in staat om relevante paradigma’s, theorieën en concepten uit de sociale en politieke wetenschappen, in het bijzonder uit de beleidswetenschappen, op kritische wijze en zowel in empirische, theoretische als normatieve zin, toe te passen bij de analyse en verklaring van milieuvraagstukken, en bij het ontwerpen van maatschappelijk aanvaardbare oplossingen. Dit betekent dat je: inzicht hebt in (de dynamiek van) de verhouding tussen milieu, natuur, samenleving en beleid, zowel op (sub)nationaal als op internationaal niveau, en deze dynamiek kunt plaatsen in zowel historisch-empirische als wetenschappelijk-theoretische kaders; in staat bent (grensoverschrijdende) milieuproblemen te analyseren en te verklaren tegen de achtergrond en in de context van maatschappelijke, economische, culturele en politieke processen, zoals globalisering, europeanisering, localisering, individualisering, politieke modernisering, nieuwe vormen van sturing (governance), ongelijke verdeling van welvaart enz.; in staat bent om het tot nu toe gevoerde milieubeleid te analyseren en te beoordelen in termen van doeltreffendheid, contingentie, efficiëntie, rechtvaardigheid, legitimiteit en andere politieke en beleidswetenschappelijke criteria; in staat bent veranderingsstrategieën ter verbetering van milieusituaties op contingente wijze te ontwerpen, en projecten en processen op dit terrein te begeleiden en te evalueren.
Toelatingseisen Universitaire Bachelor Studenten met een afgeronde bacheloropleiding in de Milieu-maatschappijwetenschappen kunnen direct in de master Milieu-maatschappijwetenschappen instromen. Voor studenten met een ander bachelorsdiploma geldt het volgende: De master Milieu-maatschappijwetenschappen staat in principe open voor alle mensen met een sociaalwetenschappelijke (in de brede betekenis van het woord) bachelor. Om een voldoende gammawetenschappelijk én milieuwetenschappelijk ingangsniveau te garanderen, geldt evenwel het volgende lijstje van kenniselementen uit de bachelor als te hanteren ingangseis, waaraan studenten in de eigen tijd dienen te voldoen. De toets hierop zal, naar gelang de omvang het pakket, in één keer of in delen, en mondeling of schriftelijk plaatsvinden. Het is aan de betrokkene zelf om te beoordelen of hij/zij aan een dergelijke toets meent te kunnen voldoen door hetzij alsnog het vak te volgen, hetzij de betreffende stof op eigen gelegenheid te bestuderen. Aan de bachelor kunnen op die manier de volgende ingangseisen worden ontleend: 1. een inleiding in de sociale wetenschappen, beleidswetenschappen, sociaalruimtelijke wetenschappen enz.: paradigma’s, probleemvelden, empirische v elden; (diverse varianten) - een inleiding in de methodologie (ontwerpen van onderzoek, methoden en technieken) - een inleiding in de milieuwetenschappen, hun basisconcepten en methoden - een inleiding in de milieuproblematiek vanuit mensen maatschappijwetenschappelijk perspectief (mens-milieu relatie op diverse schaalniveaus) 2. een schets van de maatschappelijke oorzaken van en de maatschappelijke reacties op de milieuproblematiek (milieubesef, -beweging en beleid), en van de wijze waarop een en ander tot dusver door sociale wetenschappers is onderzocht 3. een schets van de sturingsdiscussie, dit is, van de verschillende paradigma’s die, van micro- tot Faculteit der Managementwetenschappen
macroniveau, hebben geleid tot interventiestrategieën voor milieugestuurde sociale en politieke verandering. HBO Bachelor Studenten met een verwante afgeronde 4-jarige HBObacheloropleiding (240 ECTS-credits) kunnen instromen in het overbruggingsjaar voor de master Milieu-maatschappijwetenschappen. Ná het succesvol afronden van dit overbruggingsjaar word je toegelaten tot de Master Milieu-maatschappijwetenschappen. Voor diverse HBOopleidingen is een standaard-vrijstellingsprofiel opgesteld. Desondanks wordt per persoon nog gekeken of het aantal vrijstellingen kan worden uitgebreid. Dit is bijvoorbeeld afhankelijk van de keuzevakken die je op het hbo hebt gevolgd en van de inhoud van je HBO -afstudeerproject. Vragen? Voor vragen over toelatingseisen kun je terecht bij: Jacques Klaver, studieadviseur van de master Milieumaatschappijwetenschappen, Kamer TvA 3.1.60, Telefoon 024- 361 20 96, email:
[email protected].
De studievereniging: Milieuprisma Milieuprisma is de vereniging voor in Nijmegen studerende en afgestudeerde milieuw etenschappers. Sinds 1989 organiseert zij leuke en leerzame activiteiten voor studenten Milieu-natuurwetenschappen, Milieu-maatschappijwetenschappen. Er zijn bijvoorbeeld excursies georganiseerd naar kerncentrales en naar natuurbeschermingsorganisaties. Ook staat elk jaar een studiereis op het programma. Er worden films gedraaid en elke maand is er de ‘prismaborrel'. Ongeveer één keer in de zes weken verschijnt de Prismagazine, met milieunieuwtjes en verslagen van activiteiten. Kortom: Milieuprisma biedt je de gelegenheid om je naast je studie te ontspannen, met studiegenoten activiteiten te organiseren en deze activiteiten mee te beleven. Heb je belangstelling, dan kun je lid worden voor € 10,- per jaar. Kom voor meer informatie gerust eens langs op de Prismakamer (Thomas van Aquinostraat 5.01.06), bel even: tel. 024-3616107, of e-mail:
[email protected] Kijk ook eens op onze homepage: http://www.kun.nl/milieuprisma.
Hoofdlijnen curriculum Het masterprogramma omvat 60 ECTS-credits en bestaat uit vier delen: 1. gemeenschappelijk programma 2. profileringsprogramma 3. keuzeprogramma 4. het master-onderzoek en de master-thesis In zowel het eerste als het tweede trimester van de master is een gemeenschappelijke cursus opgenomen. De gemeenschappelijke cursus in het eerste trimester, de uit twee delen bestaande cursus Kernthema's, stelt primair een aantal sociaal- en politiek-wetenschappelijke thema’s aan de orde die door de milieuproblematiek actueel zijn geworden of in een eigen perspectief zijn geplaatst: milieu en democratie, milieu en ongelijkheid, milieu en globalisering, milieu en kennis enz. In het tweede trimester wordt gezamenlijk een methodisch georiënteerde cursus gevolgd. In deze cursus wordt in een aantal werkgroepbijeenkomsten aandacht besteed aan een variatie aan methodische thema's. Daarbij wordt geprobeerd bestaande methodische kennis te reactiveren en te combineren met het oog op je afstuderen.
144
Milieu- maatschappijwetenschappen In het profileringsprogramma kies je voor één van de drie aangeboden varianten, respectievelijk Milieu en beleid, Milieu, bedrijf en samenleving of Natuur, milieu en ontwikkeling (Nature, Environment and Development). Elk van deze varianten biedt twee cursussen aan die in beginsel onafhankelijk van elkaar kunnen worden gevolgd. Overigens is het mogelijk om je te specialiseren in meer dan één variant Milieu en beleid: Sturing van milieuvraagstukken en Analyse en interventie; Milieu, bedrijf en samenleving: Overheidssturing versus zelfsturing en Stakeholders en milieu-management; Natuur, milieu en ontwikkeling: Nature, land use and social scientific research en Social dynamics of comanagement.
Trimester
Bij het keuzeprogramma volg je vakken van je eigen keuze. Daarbij geldt de beperking dat je in de keuzeruimte voor minimaal 4,3 ECTS-credits vakinhoudelijk verdiepend onderwijs volgt en voor minimaal 4,3 ECTS-credits methodologisch verdiepend onderwijs. Voor de n i vulling van het methodologisch verdiepend onderwijs wordt verwezen naar de 'Cursusbrochure Methoden' die jaarlijks door de vakgroep Methoden wordt uitgegeven. Je dient de invulling van de keuzeruimte vooraf goed te laten keuren door de studieadviseur Jacques Klaver. In het derde trimester van de master schrijf je je masterthesis. Hieraan voorafgaand volg je in het tweede trimester een module ‘Voorbereiding masterthesis’ die je zoveel mogelijk op de onderzoeksperiode en de thesis voorbereidt. In deze ‘masterclass' wordt theoretisch en methodisch vooruitgeblikt op de thesis.
Naam Cursus
ECTS
Milieu, natuur en samenleving: Kernthema’s (colloquium) Milieu, natuur en samenleving: kernthema’s (paper) Keuzevak (inhoudelijk) Keuzevak (methodisch)
4 5 4 4
Milieu en beleid
ECTS
1e Milieu en beleid 1: Sturing van milieuvraagstukken
4
Milieu, bedrijf en samenleving Milieu, bedrijf en samenleving 1: Overheid sstur ing versus zelfsturing
ECTS
Natuur, milieu en ontwikkeling Nature, environment and development 1: Nature, land use and social scientific research
4
Methodologie van Milieu-maatschappijwetenschappen Milieu en beleid
2e
Milieu en beleid 2: Analyse en interventie
3e
Faculteit der Managementwetenschappen
ECTS
Milieu, bedrijf en samenleving
4
Milieu, bedrijf en samenleving 2: Stakeholders en milieumanagemen t
ECTS
Natuur, milieu en ontwikkeling
4
Nature, environment and development 2: Social dynamics of comanagement
4
5
4
Voorbereiding masterthesis
4
Masterthesis
26
145
Milieu- maatschappijwetenschappen
Variant Milieu en beleid (Environmental Politics) Cursusoverzicht 1e trimester (21 ECTS-credits) Milieu, natuur en samenleving; kernthema’s (colloquium) Milieu, natuur en samenleving: kernthema’s (paper) Milieu en beleid 1: Sturing van Milieuvraagstukken Keuzevak (inhoudelijk) Keuzevak (methodisch) 2e trimester (13 ECTS-credits) Milieu en beleid 2: Analyse en interventie Methodologie van Milieu-maatschappijwetenschappen Voorbereiding masterthesis 3e trimester (26 ECTS-credits) Masterthesis
Vereiste voorkennis: Milieu, samenleving en beleid; Milieu en samenleving Doelstellingen: studenten geven blijk van hun kennis van en vertrouwdheid met een of meerdere van de kernthema’s die in voorgaande module zijn behandeld. Zij gaan, aan de hand van een uitvoerige literatuurverkenning en met empirische illustratie, nader in op een of meerdere thema’s door een praktijkvraagstuk vanuit de theoretische literatuur te duiden en te analyseren. Toelichting: dit is het tweede deel van de module Kernthema's. De cursus bouwt voort op het colloquium. Verplichte literatuur: door studenten zelf te verzamelen, op basis van advies door de d ocent.
Cursusbeschrijving Milieu, natuur en samenleving: kernthema’s (colloquium) Cursuscode: MMW001 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: actieve deelname aan discussies, presentatie, verslag Coördinatie: prof. dr. Pieter Leroy Vereiste voorkennis: Milieu, samenleving en beleid; Milieu en samenleving Doelstellingen: deze module beoogt studenten vertrouwd te maken met de wetenschappelijke en politieke debatten over een aantal kernthema's van de relatie milieu-natuursamenleving. Het betreft thema's als milieu en rechtvaardigheid, milieu en democratie, milieu en technologie, milieu en mondialisering, milieu en governance. Studenten leren deze debatten te herkennen in de dagelijkse maatschappelijke en politieke discussie en leren een bijdrage daaraan te leveren. Toelichting: dit eerste deel van de module Kernthema's heeft het colloquium als werkvorm. Studenten werken zich, na een structurerende inleiding door de docent, via enkele teksten in de kernthema’s in. Zij presenteren het debat daarover, ook aan de hand van empirische illustraties. Die presentaties zijn de aanzet tot een groepsdiscussie. In het tweede deel van de module kunnen studenten nader ingaan op een of meer thema’s en daarover een uitvoerig paper schrijven (zie hierna). Verplichte literatuur: literatuurlijst wordt beschikbaar gesteld bij aanvang van de cursus.
Milieu, natuur en samenleving: kernthema’s (paper) Cursuscode: MMW002 Trimester: 1 Studiepunten: 5 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: paper Coördinatie: prof. dr. Pieter Leroy Faculteit der Managementwetenschappen
Milieu en beleid 1: Sturing van Milieuvraagstukken Cursuscode: MMW003 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: opdracht, essay, presentaties Coördinatie: dr. B. Arts Vereiste voorkennis: Milieu, samenleving en beleid ; vanaf cursusjaar 2003-2004 ook: International Environmental Politics Doelstellingen: de module beoogt (1) het concept governance en het debat hieromtrent - algemeen en in relatie tot het milieubeleid - voor de studenten te verduidelijken; (2) de maatschappelijke en politieke trends achter nieuwe sturingsopvattingen en -praktijken te identificeren; en (3) studenten in staat te stellen deze inzichten in verband te brengen met concrete ontwikkeling binnen het milieubeleid. Toelichting: de module gaat ervan uit dat er wereldwijd veranderingen in (het denken over) overheidssturing zijn aan te wijzen. Deze veranderingen worden vaak aangeduid als een trend van hiërarchische vormen van government naar meer open en participatieve vormen van governance. De module start met het ‘theorieloos’ bespreken van een reeks milieugerelateerde plannen en programma’s van respectievelijk de Europese Unie, de nationale overheid en een lokale overheid. In het tweede deel van de module lezen de studenten een aantal geselecteerde teksten rondom de theoretische perspectieven op ‘governance’ en gerelateerde maatschappelijke trends die als ‘eyeopener’ fungeren. Op basis van deze teksten schrijven studenten een individueel essay over een door henzelf te kiezen milieucasus. Verplichte literatuur: Kees van Kersbergen and Frans van Woerden (2001), Shifts in Governance:Problems of Legitimacy and Accountibility. Den Haag: SSRC/MAGW, ca. 65 pp. (wordt uitgereikt). Wim Dubbink (1999), Duurzaamheid als patstelling. Over de onvriendelijke betrekkingen tussen openbaar bestuur, markt en 'civil society'. Delft: Eburon, ca. 300 pp. (aanschaffen bij Boekanin of Dekker van de Vegt). 'oude' en 'nieuwe' milieubeleidsplannen op verschillende schaalniveaus (worden uitgereikt). casusliteratuur (100 pp. te selecteren door de studenten).
146
Milieu- maatschappijwetenschappen
Milieu en beleid 2: Analyse en interventie Cursuscode: MMW007 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: opdrachten, paper, presentaties Coördinatie: dr. M. Wiering Vereiste voorkennis: Milieu, samenleving en beleid; vanaf cursusjaar 2003-2004 ook: International Environmental Politics Doelstellingen: de module beoogt studenten vertrouwd te maken met enkele beleidsanalytische benaderingen. Studenten leren de concepten uit deze benaderingen te operationaliseren voor de analyse van milieubeleidsproblemen en te gebruiken voor het ontwerp van b eleidsinterventies. Toelichting: in de module staat de toepassing van beleidsanalytische en beleidsinterventionele benaderingen centraal. Startpunt van de module is de ‘Nijmeegse’ beleidsarrangementenbenadering. Daarvan uitgaande worden twee gangbare theoretische benaderingen behandeld met een meer institutionele / organisatorische invalshoek, te weten de network approach van Marsh en Rhodes en de netwerkbenadering van Glasbergen e.a., alsmede twee gangbare benaderingen met een meer discursief / beleidsinhoudelijk perspectief, te weten de discoursanalyse van Hajer en de configuratiebenadering van Termeer en van De Jong. De studenten bespreken telkens (een deel van) een tekst van de betreffende auteurs, waarin de beleidsanalyse wordt verduidelijkt en een (Nederlandse) toepassingsgerichte tekst waarin de interventionele kanten worden belicht. Ten slotte werken de studenten een van de benaderingen uit aan de hand van een casus. Verplichte literatuur: wordt later b ekend gemaakt.
Methodologie van Milieu-maatschappijwetenschappen Cursuscode: MMW006 Trimester: 2 Studiepunten: 5 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: opdrachten Coördinatie: dr. B. Arts Vereiste voorkennis: Kwalitatieve onderzoeksmethoden (methodologie 5); Milieu, natuur en samenleving: kernthema’s (colloquium) Doelstellingen: deze module beoogt studenten duidelijk te maken welke onderzoeksdesigns, strategieën, technieken en theorieën in de milieu-maatschappijwetenschappen (kunnen) worden toegepast, hoe die toepassing in de praktijk in zijn werk gaat en of er alternatieven voor een bepaalde aanpak bestaan.
Faculteit der Managementwetenschappen
Toelichting: er zullen twee onderzoeken (proefschriften) uit de milieumaatschappijwetenschappen door de studenten kritisch op hun methodologische aspecten worden doorgelicht aan de hand van enkele opdrachten. Die opdrachten zullen groepsgewijs thuis worden uitgevoerd, schriftelijk vastgelegd en mondeling tijdens bijeenkomsten worden toegelicht en nabesproken met de docent. Het eerste onderzoek ligt daarbij vast, het tweede kiezen de studenten in overleg met de docent. Daarbij dient het eerste onderzoek als middel om met de taken te oefenen, het tweede onderzoek als middel om de diepgang van deze taken en de zelfwerkzaamheid van de student te bevorderen, en bovendien om de studenten in de gelegenheid te stellen een (milieu)onderzoek te kiezen dat binnen hun interessesfeer ligt. Verplichte literatuur: literatuurbundel (met daarin opgenomen het eerste proefschrift) en een tweede proefschrift naar keuze van de studenten
Voorbereiding masterthesis Cursuscode: MMW008 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: nee Tentamenvorm: opdrachten Coördinatie: drs. J. Klaver en prof. dr. P. Leroy Vereiste voorkennis: Bachelor Milieumaatschappijwetenschappen of vergelijkbare kwalificatie Doelstellingen: deze module wil bevorderen dat de wetenschappelijke kwaliteit van de masterthesis die studenten gaan schrijven wordt verhoogd. Daarnaast beoogt deze module de doeltreffendheid en de doelmatigheid van het uitvoeren van het onderzoek ten behoeve van de masterthesis te vergroten Toelichting: de opzet van deze module is vergelijkbaar met de opzet van de module voorbereiding bachelor thesis (VOBATE) die studenten in semester 3.2 van de bachelor hebben gevolgd. Het accent ligt in de module op het ontwerp van een eigen theoretisch kader voor de masterthesis en op het doordenken van de methodologische implicaties daarvan. Daarnaast wordt aandacht besteed aan de planning en organisatie van de masterthesis door de studenten zelf. Verplichte literatuur: wordt later b ekend gemaakt
Masterthesis Cursuscode: MTHMMW Trimester: 3 Studiepunten: 26 ECTS-credits Taal: Nederlands en Engels Keuzevak: nee Tentamenvorm: onderzoeksrapport Coördinatie: drs. J. Klaver Vereiste voorkennis: alle voorgaande onderdelen van de master Milieu-maatschappijwetenschappen
147
Milieu- maatschappijwetenschappen Doelstellingen: in deze module moeten studenten zelfstandig een onderzoek uitvoeren dat betrekking heeft op het object van de milieu-maatschappijwetenschappen. Daarbij kunnen zij een gefundeerde keuze maken uit verschillende theoretische en methodologische benaderingen, waarbij zij in staat zijn deze theoretische en methodologische benaderingen op een creatieve manier te gebruiken en waar nodig aan te passen.
Toelichting: de masterthesis is het laatste onderdeel van de opleiding milieu-maatschappijwetenschappen. Op basis van de voorafgaande onderdelen van de opleiding worden studenten geacht in staat te zijn om zelfstandig een onderzoek uit te voeren naar een milieumaatschappijwetenschappelijk onderwerp van hun keuze. Er zijn twee belangrijke verschillen met de bachelor thesis. In de eerste plaats is de omvang van de masterthesis groter. Dit betekent dat meer casus en/of meer onderzoekseenheden bestudeerd kunnen worden. In de tweede plaats is de theoretische en methodologische diepgang groter. Studenten moeten nu zelf een relevant theoretisch kader ontwikkelen en worden geacht theoretische en methodologische keuzes diepgaand te motiveren, onder meer door te verwijzen naar gemaakte wetenschapsfilosofische keuzes. In de bundel 'Masterthesis Milieu-maatschappijwetenschappen' wordt meer informatie gegeven over deze module. Verplichte literatuur: door studenten zelf te verzamelen, op basis van advies door de docent.
Faculteit der Managementwetenschappen
148
Milieu- maatschappijwetenschappen
Variant Milieu, bedrijf en samenleving (Environment, Business and Society) Cursusoverzicht 1e trimester (21 ECTS-credits) Milieu, natuur en samenleving: kernthema’s (colloquium) Milieu, natuur en samenleving; kernthema’s (paper) Milieu, bedrijf en samenleving 1: Overheidssturing versus zelfsturing Keuzevak (inhoudelijk) Keuzevak (methodisch) 2e trimester (13 ECTS-credits) Milieu, bedrijf en samenleving 2: Stakeholders en milieumanagement Methodologie van Milieu-maatschappijwetenschappen Voorbereiding masterthesis 3e trimester (26 ECTS-credits) Masterthesis
Cursusbeschrijving Milieu, natuur en samenleving; kernthema’s (colloquium) Zie voor beschrijving Milieu, natuur en samenleving; kernthema’s (colloquium) bij de variant Milieu en beleid (Environmental Politics).
Milieu, natuur en samenleving: kernthema’s (paper) Zie voor beschrijving Milieu, natuur en samenleving: kernthema’s (paper)bij de variant Milieu en beleid (Environmental Politics).
Milieu, bedrijf en samenleving 1: Overheidssturing versus zelfsturing Cursuscode: MMW004 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: mondeling tentamen en presentatie Coördinatie: drs. J. Klaver Vereiste voorkennis: Milieu en bedrijf Cursusbeschrijving: De module beoogt studenten te leren hoe zij zelfstandig een op theorie gebaseerd analysekader voor het krachtenveld bedrijf, overheid en samenleving kunnen ontwikkelen dat is toegespitst op het milieu. De module gaat over de gevarieerde wisselwerking tussen externe regulering van en interne zorg in het bedrijfsleven in historisch perspectief. De veranderende rollen, strategieën en posities van de diverse betrokken alsmede de institutionele verschuivingen die zich hebben voorgedaan komen aan de orde.
Faculteit der Managementwetenschappen
Literatuur: literatuurbundel en een nog nader bekend te maken boek.
Milieu, bedrijf en samenleving 2: Stakeholders en milieumanagement Cursuscode: MMW009 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Nederlands Keuzevak: ja Tentamenvorm: opdracht en presentatie Coördinatie: drs. J. Klaver Vereiste voorkennis: Milieu en bedrijf (bachelorvak) en Milieu, bedrijf en samenleving : Overheidsturing versus zelfsturing Doelstellingen: de module beoogt studenten te leren hoe zij een veranderingstraject m.b.t. milieugericht management in een bedrijf, van een productketen of op een bedrijventerrein kunnen analyseren en kunnen ontwerpen en hoe zij hierover kunnen adviseren. Toelichting: de module begint met een theoretisch overzicht van de rol en positie van milieuzorg in de hedendaagse bedrijfsvoering. Vervolgens wordt aan de hand van de stakeholderbenadering met behulp van veranderingstheoretische invalshoeken een analyse, een ontwerp en adviesnota gemaakt rondom milieumanagement in het bedrijfsleven op verschillende schaalniveaus. Verplichte literatuur: literatuurbundel en een nog nader te bep alen boek.
Methodologie van Milieumaatschappijwetenschappen Zie voor beschrijving Methodologie van Milieumaatschappijwetenschappen bij de variant Milieu en beleid (Environmental Politics).
Voorbereiding masterthesis Zie voor beschrijving Voorbereiding masterthesis bij de variant Milieu en beleid (Environmental Politics).
Masterthesis Zie voor beschrijving Masterthesis bij de variant Milieu en beleid (Environmental Politics).
149
Milieu- maatschappijwetenschappen
Variant Natuur, milieu en ontwikkeling (Nature, Environment and Development) Cursusoverzicht 1e trimester (21 ECTS-credits) Milieu, natuur en samenleving (colloquium) Milieu, natuur en samenleving (paper) Nature, environment and development 1: Nature, land use and social scientific research Keuzevak (inhoudelijk) Keuzevak (methodisch) 2e trimester (13 ECTS-credits) Nature, environment and society 2: Social dynamics of co-management Methoden van Milieu-maatschappijwetenschappen Voorbereiding masterthesis 3e trimester (26 ECTS-credits) Masterthesis
Werkvorm: hoorcolleges (de colleges zijn in het Engels; face-to-face interacties en tentamen desgewenst in het Nederlands) Doelstelling / inhoud: de cursus richt zich op de dynamische relatie tussen natuur, natuurlijke hulpbronnen en mensen, met een nadruk op de ontwikkelingslanden. Aandacht zal worden gegeven aan (1) ‘good stories’, dat wil zeggen, voorbeelden met een hoge algemene waarde, (2) probleemstudies en meer formele theoretische perspectieven en (3) grondslagen in onder andere de milieufilosofie. Literatuur: wordt a an het begin van de cursus bekendgemaakt
Cursusbeschrijvingen
Nature, environment and society 2: Social dynamics of co-management
Milieu, natuur en samenleving : kernthema’s(colloquium)
Cursuscode: MMW011 Trimester: 2 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Engels Keuzevak: ja Docent: prof.dr. W.T. de Groot Periode cursus: wk 51 t/m wk 11, 2004 Toetsingsvorm: ‘walkabout’(1 dag) of take-home tentamen Toetsingdatum: week 14 (hertentamen: week 21) Niveau cursus: master Toelatingsvoorwaarden: geen Inschrijving: tijdig inschrijven m.b.v. inschrijfcomputer of via KISS. De cursus behoort bij de Faculteit der Managementwetenschappen. Bij onduidelijkheden informeer bij het Studielandschap, TvA 3
Zie voor beschrijving Milieu, natuur en samenleving : kernthema’s(colloquium) bij de variant Milieu en beleid (Environmental Politics).
Milieu, natuur en samenleving: kernthema’s (paper) Zie voor beschrijving Milieu, natuur en samenleving: kernthema’s (paper) bij de variant Milieu en beleid (Environmental Politics).
Nature, environment and development 1: Nature, land use and social scientific research Cursuscode: MMW005 Trimester: 1 Studiepunten: 4 ECTS-credits Taal: Engels (tentaminering en interacties met de docent kunnen in het Nederlands) Keuzevak: ja Docent: prof.dr. W.T. de Groot Periode cursus: wk 36 t/m wk 46 Toetsingsvorm: ‘walkabout’ (1 dag) of take-home tentamen Toetsingdatum: week 50 (hertentamen: week 8, 2004) Niveau cursus: master Toelatingsvoorwaarden: geen Inschrijving: tijdig inschrijven m.b.v. inschrijfcomputer of via KISS. De cursus behoort bij de Faculteit der Managementwetenschappen. Bij onduidelijkheden informeer bij het S tudielandschap, TvA 3 Bijzonderheden: voor studenten FSW die de cursus als een keuzevak van 6 ECTS willen doen is er een ‘zespuntsversie’ die in overleg met de docenten kan worden ingevuld. nadere informatie via secretariaat Sociaalwetenschappelijke Milieukunde, TvA 4. (donderdag 814 uur, vrijdag 10-16 uur)
[email protected] of via de website www.socsci.kun.nl/milieukunde
Faculteit der Managementwetenschappen
Bijzonderheden: voor studenten FSW die de cursus als een keuzevak van 6 ECTS willen doen is er een ‘zespuntsversie’ die in overleg met de docenten kan worden ingevuld. nadere informatie via secretariaat Sociaalwetenschappelijke Milieukunde, TvA 4. (donderdag 814 uur, vrijdag 10-16 uur)
[email protected] of via de website www.socsci.kun.nl/milieukunde Werkvorm: hoorcolleges (de colleges zijn in het Engels indien er Englstalige studenten zijn; face-to-face interacties en tentamen desgewenst in het Nederlands) Doelstelling / inhoud: de cursus concentreert zich op het duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen (natuurgebieden, bos, visvoorraden en andere natuurlijke hulpbronnen, variërend in schaal van kleine stadsparken tot kustzeeën) vanuit het perspectief van co-management, dat wil zeggen, gezamenlijk beheer door lokale en supra-lokale organisaties. De cursus biedt theorie en voorbeelden, benevens enkele onderzoeksmethodieken die geschikt zijn voor co-management situaties. Literatuur: wordt aan het begin van de cursus bekendgemaakt
150
Milieu- maatschappijwetenschappen
Methodologie van Milieumaatschappijwetenschappen Zie voor beschrijving Methodologie van Milieumaatschappijwetenschappen bij de variant Milieu en beleid (Environmental Politics).
Voorbereiding masterthesis Zie voor beschrijving Voorbereiding masterthesis bij de variant Milieu en beleid (Environmental Politics).
Masterthesis Zie voor beschrijving Masterthesis. bij de variant Milieu en beleid (Environmental Politics).
Faculteit der Managementwetenschappen
151