Studiecentrum AANWINSTEN februari 2007

Studiecentrum AANWINSTEN februari 2007 112 titels

CULTUUR EN MAATSCHAPPIJ Tot waar de beide zeeën samenkomen : verbeelding, een sleutel tot intercultureel opvoeden / M. Colpaert, L. Van Lancker [regisseur]. - Leuven : LannooCampus, 2007. - 159 p. : ill. + dvd. - Met reg. en lit.opg. - Ondersteund door CANON Cultuurcel. - ISBN 978-90-209-6939-9 Deze publicatie maakt duidelijk dat er binnen alle lagen van het onderwijs meer aandacht zou moeten zijn voor de ontwikkeling van een interculturele dialoog bij kinderen. Want een interculturele opvoeding, met name gericht op de Islam, heeft geen kans van slagen als de verbeelding in dat proces wordt uitgesloten. Dit boek richt zich tot alle leraren en zet hen aan om het mytische en muzische aspect in de vorming niet uit het oog te verliezen. De snel veranderde samenleving heeft er alle baat bij om in de dialoog tussen de bevolkingsgroepen meer ruimte te laten aan intuïtie en vindingrijkheid. Op de dvd worden de schrijvers en kunstenaars Kader Abdolah, Durre Ahmad en Cyrille Vael uitvoerig bevraagd over de noodzaak van verbeelding, droom en symboliek. 008 COL [DV] 008 COL Concepts of culture : art, politics, and society / A. Muller [redacteur], Chr. Brumann ... [et al.]. Calgary : University of Calgary, 2005. - VIII, 414 p. - Met lit.opg., reg. en bijl. - ISBN 978-1-55238167-0 How do we define 'culture'? In this volume, Adam Muller brings together contributions from scholars in a number of different disciplines who each examine the concept of culture as it is understood and deployed within their respective fields. It shows how discussions of education, art, film, globalization, human values, history, and community each depend on a series of assumptions about what culture is and how it works. The diverse views of the contributors demonstrate the advantage of, and need for, rigorous and dynamic interdisciplinarity in the study of culture, its causes, and its effects. 008 CON Onderwijs, volksontwikkeling en canonvorming : toespraak gehouden tijdens het symposium 'De literaire canon' ter gelegenheid van 100 jaar Openbare Bibliotheek 8 februari 2006 / A.M.L. van Wieringen. - Den Haag : Onderwijsraad, 2006. - 4 p. Lezing over de achtergronden van de totstandkoming van de Nederlandse canon. Vragen die van Wieringen aan de orde stelt zijn: waaruit is de canon voortgekomen, wat voor functies kan de canon vervullen en hoe zijn die in te passen in het onderwijs? Wat voor rol spelen de bibliotheken bij de functie van referentie voor docenten en studenten en referentie voor levenslang leren? 008 WIE

1 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

Lobbyen, de kunst van het beïnvloeden : tips uit de praktijk van het lobbyen voor instellingen voor kunsteducatie en kunstparticipatie / A. de Vries, H. Sulmann. - Utrecht : De Kunstconnectie/VKV, 2006. - 17 p. : tab. Informatie en tips over lobbying op gemeentelijk en provinciaal niveau. Bestemd voor instellingen voor kunsteducatie en kunstparticipatie. Bevat onder andere een checklist voor lobbyen en tips uit de praktijk. 061 VRI Verslag Talent Convention / M. Hesselink [producent]. - Amsterdam : [s.n.], 2006. - 5 p. Talent Convention 2006 was de eerste landelijke bijeenkomst voor talent en talentontwikkelaars in de podiumkunsten. Op zaterdag 28 en zondag 29 oktober namen organisaties, jongeren, beleidsmakers, docenten en financiers deel aan deze bijeenkomst in Paradiso te Amsterdam. Verschillende debatten, workshops, ontmoetingen en optredens vonden plaats. 159 VER Community theatre methodiek : een praktische handleiding ontwikkeld door Stut Theater / J. Bours, M. Hautvast. - Utrecht : Stut Theater, 2006. - 187 p. : ill. - ISBN 9081109316 Praktische handboek voor het maken van 'Participatory Community-based Theatre'. Hiermee wordt theater bedoeld waarin bewoners van wijken, die een maatschappelijke en/of culturele achterstand hebben, op het toneel laten zien wat hun ervaringen en dilemma's zijn. Dat gebeurt onder begeleiding van professionele regisseurs en schrijvers. De auteur van deze publicatie Jos Bours is als dramaturg en schrijver verbonden aan het Utrechtse Stut Theater en schreef deze wijktheatermethodiek samen met Marlies Hautvast vanuit hun praktijkervaring. 301 BOU New creative community : the art of cultural development / A. Goldbard. - Oakland : New Village, 2006. - 268 p. : ill. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 0-9766054-5-7 This book defines the field of community cultural development. Community cultural development describes the work of artist-organizers and other community members collaborating to express identity, concerns and aspirations through the arts and communications media. It is a process that simultaneously builds individual mastery and collective cultural capacity while contributing to positive social change. Many examples are described and discussed in this volume. 301 GOL Kunst in mijn buurt : community art festival 23 t/m 26 november / R. Sprenger [auteur van voorwoord], Vrede van Utrecht. - Utrecht : Vrede van Utrecht, 2006. - 88 p. : ill. - Met bijl. Festivalbrochure van Kunst in mijn buurt, een nieuw festival van Vrede van Utrecht rond community art theater. Verhalen voor, door en met mensen uit alle hoeken van de wereld. Dansers uit Cuba, jongeren uit Bosnië, Mostar, Parijs en Utrecht, bewoners van het asielzoekerscentrum en Utrechters uit Rivierenwijk. Het programma bestond uit theatervoorstellingen, stand-up comedy, dans en een Cinemaaltijd. De voorstellingen waren te zien in verschillende buurten van Utrecht: Rivierenwijk, Lombok, Overvecht en de Binnenstad. In de bijlagen zijn opgenomen samenvattingen van artikelen van F. Matarasso, T. Prentki, J. Bours, E. van Erven, A. Henneman, D. Klaic en H. van Maanen en verslagen van interviews met H. Sharifi, C. Cruciano en S. Gagliarucci. 301 KUN Kunst in de wijk / H. op den Dries. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 1, jan. 29-31 p.) 2 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

Beschreven wordt het project 'Kunst in De Maten', een beeldend project van CSG De Heemgaard in Apeldoorn om 'Kunst' in de wijk dichter bij de mensen te brengen en kunst in de openbare ruimte te bevorderen. TIJDSCHRIFTEN

MUSEA What did you learn at the museum today? : the evaluation of the impact of the Renaissance in the Regions Education Programme in the three Phase 1 Hubs (August, September and October 2003) / E. Hooper-Greenhill, RCMG, Research Centre for Museums and Galleries ... [et al.]. - London : MLA, 2004. - 243 p. : ill., graf., fig., tab. - ISBN 1903-743-478 This report describes the outcomes and impact of the investment made by the Renaissance education programmes in 36 museums. School visits to museums increased by 28%. The report shows that a high number of these schools were located in some of the most deprived parts of England. Teachers found the museums not easy to use but valued the enjoyment, inspiration and creativity that pupils experienced. 069 WHA What did you learn at the museum today? : evaluating the impact of the Renaissance Education Programme in the three Phase 1 Hubs (August, September and October 2003) / E. HooperGreenhill, RCMG, Research Centre for Museums and Galleries ... [et al.]. - London : MLA, 2005. - 24 p. : ill., graf., fig., tab. - ISBN 1898-489-37-8 Key findings, based on the evaluation of the research report 'What did you learn at the museum today' (2004). It describes the outcomes and impact of the investment made by the Renaissance education programmes in 36 museums. School visits to museums increased by 28%. The report shows that a high number of these schools were located in some of the most deprived parts of England. Teachers found the museums not easy to use but valued the enjoyment, inspiration and creativity that pupils experienced. 069 WHA

BELEID Coalitieakkoord tussen de Tweede Kamerfracties van CDA, PvdA en ChristenUnie. - Den Haag : Sdu, 2007. - 42 p. - Met bijl. (Tweede Kamer der Staten-Generaal 2006/2007; 30891 nr. 4) Inhoud van het coalitieakkoord 'Samen werken, samen leven' voor een kabinet van CDA, PvdA en ChristenUnie d.d. 7 februari 2007. Bevat ook een passage over kunst en cultuur. 351 COA [NA] 351 COA Advies en beleidsreactie canon / M.J.A. van der Hoeven, OCW, Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. - Den Haag : OCW, 2006. - 5 p. Beleidsreactie van minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap M. van der Hoeven op het advies van de commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon 'entoen.nu, de canon van Nederland'. 351 HOE

3 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

Gids gemeentebesturen 2007 / VNG, Vereniging van Nederlandse Gemeenten. - Den Haag : Sdu, 2006. - 984 p. : fig. - Met bijl. - ISBN 90-12113695 In deze gids staan de gegevens van de leden van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Namen en adressen van burgemeesters, wethouders, fractievoorzitters, raadsleden en hoofden van afdelingen , diensten en bedrijven. Met een overzicht van alle gewesten en samenwerkingsverbanden. [NA] 350 GID OCW-courant : OCW-courant is een speciale uitgave in het kader van Prinsjesdag. - Den Haag : OCW, 2006. - 8 p. : ill., graf. Speciale OCW-krant in het kader van Prinsjesdag, met daarin onder meer interviews met minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Maria van der Hoeven, staatssecretaris Bruno Bruins en president van de KNAW, Prof. dr. Frits van Oostrom. Daarnaast worden de (voorlopige) begrotingcijfers kort gepresenteerd, zoals de verdeling van het budget, vergelijking van de totaaluitgaven 2003-2007, leerlingenaantallen door de jaren heen en de vergelijking van de totaaluitgaven per sector 2003 -2007. 351 OCW Reactie op 'Verschil maken' / E.H. Swaab, Raad voor Cultuur, K. Weeda. - Den Haag : Raad voor Cultuur, 2006. - 7 p. (Adviezen Raad voor Cultuur) Reactie op de uitwerkingsbrief van staatssecretaris Van der Laan van de nota 'Verschil maken', d.d. 2 juni 2006. De Raad had zich al eerder uitgesproken over de wijzigingsplannen op 16 november 2005. In dit advies komen aan de orde: Arts Council-model, de politieke verantwoordelijkheid, integrale beoordeling en visitatie en informatiegrondslag. 351 SWA Starten, lopen, rijden : cultuureducatie in het primair onderwijs / R.M. Boonzajer Flaes, R.A. Sybesma. - Amsterdam : BINOQ, 2006. - 14 p. : fig. In deze brochure, bestemd voor Nederlandse gemeenten, wordt een aantal recente inzichten besproken op het terrein van cultuureducatie voor het primair onderwijs. Er wordt antwoord gegeven op de vragen: Kan het anders? En moet dat ook? En wie zal dat betalen? 352 BOO Betere overgangen in het onderwijs : advies / Onderwijsraad. - Den Haag : Onderwijsraad, 2005 . 78 p. : fig. - Met bijl. en lit.opg. - ISBN 90-77293-46-9 (Adviezen Onderwijsraad) In dit advies is nagegaan hoe overgangen in het onderwijs zo optimaal mogelijk te maken zijn zodat zo weinig mogelijk voortijdig uitval optreedt en leerlingen de opleidingen kiezen die ze aankunnen. 370 BET De helft van Nederland hoogopgeleid : advies / Onderwijsraad. - Den Haag : Onderwijsraad, 2005. 90 p. : fig., tab. - Met bijl. en lit.opg. - ISBN 90-77293-45-0 (Adviezen Onderwijsraad) In dit advies bepleit de Onderwijsraad het toenemen van het rendement in het hoger onderwijs door het optimaal benutten van talenten, meer werkenden in het hoger onderwijs en meer verscheidenheid binnen het hoger onderwijs. 370 HEL 4 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

Voortgangsbericht brede scholen in Nederland / K. Adelmund, A.M. Vliegenthart. - Zoetermeer : Ministerie van OCenW, 2001. - 10 p. - Met bijl. De Kamer wordt met dit voortgangsbericht geïnformeerd over de ontwikkeling van brede scholen, over wat de inzet van OCenW en VWS in samenwerking met de VNG en ook het IPO hierbij is geweest en over de plannen voor de komende tijd. 371 ADE

ONDERWIJS Brede school ontwikkeling in Nederland : notitie ten behoeve van de brede dialoog over de kansen en risico's van de brede school ontwikkeling in Nederland / M. Dawson, R. Zunderdorp. - Den Haag : Zunderdorp Beleidsadvies & Management, 2002. - 20 p. - In opdr. van Nederlands Instituut voor Zorg Welzijn en Procesmanagement Primair Onderwijs. - Met lit.opg. In maart en april 2002 organiseerden het Procesmanagement Primair Onderwijs (PMPO) en het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn (NIZW) een dialoog over de Brede School. De uitkomsten van deze dialoog vormen een bijdrage aan de ontwikkeling van verder beleid rond de Brede School. Deze notitie dient als achtergrondmateriaal voor deze dialoog. Inhoud: 1. Inleiding; 2. Context: een ontwikkeling van onderop...; 3. Doelstelling en functies van de brede school; 4. Sociale competentie; 5. Kansen en risico's op operationeel niveau; 6. Sturing. 371 DAW Evaluatiemodel Brede School / Oberon. - Utrecht : Oberon, 2004. - Losbl. : fig., tab. - In opdr. van het ministerie van OCW. Deze werkmap is bedoeld voor iedereen die aan de slag wil met de evaluatie van de brede school. De map bevat instrumenten, een voorbeeldrapportage, en een rapportage met referentiegegevens. Het model is gebaseerd op de resultaten van een pilot in een aantal gemeenten. Bij het Evaluatiemodel Brede School hoort ook een handleiding 'Evaluatie Brede School'. 371 EVA Congres De organisatie van de brede school : actualiteiten, ketensamenwerking en financiering / H.Blom [coördinator], A. Hoogeveen [medewerker]. - Den Haag : Elsevier, 2007. - 2 dl. Documentatiemap van het op 13 februari 2007 in Meeting Plaza in Utrecht gehouden congres 'De organisatie van de brede school'. De map bestaat uit twee banden, waarin het programma, de lezingen en achtergrondliteratuur zijn opgenomen. Drie thema's komen aan de orde: stand van zaken & nieuwe verhoudingen; samenwerking; beheer en exploitatie. 371 CON Evaluatie Brede School : handleiding / C. van Lotringen [samensteller/redacteur], Oberon, M. van der Grinten [samensteller/redacteur]. - Utrecht : Oberon, 2004. - 27 p. : ill., tab. - In opdr. van het ministerie van OCW. - ISBN 90-805646-9-9 Deze handleiding is bedoeld voor iedereen die aan de slag wil met de evaluatie van de brede school. In deze brochure wordt aan de hand van een tiental vragen stap voor stap uitgelegd hoe de evaluatie van de bredeschoolontwikkeling voorbereid en uitgevoerd kan worden. Bij de handleiding kan ook het 'Evaluatie Model Brede School' gebruikt worden. 371 EVA

5 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

Een 10+ : beoordelen in het leergebied Kunst en cultuur / V. van Lanschot Hubrecht, SLO, Stichting Leerplanontwikkeling, G. Bollegraf. - Enschede : SLO, 2006. - 19 p. : tab., ill. - Met bijl. Publicatie over beoordelen in het leergebied Kunst en cultuur binnen de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Hoofdstuk 1 gaat aan de hand van de nieuwe kerndoelen in op de activiteiten en opdrachten die voor het leergebied Kunst en cultuur beoordeeld worden. In hoofdstuk 2 staan basisvragen rondom beoordelen en wordt een toelichting gegeven op het 'Keuzemenu beoordelen'. Bijlage 1 geeft een overzicht van de diverse rollen en taken rondom het beoordelen. 371 LAN Exameneisen vwo-havo 2007-2009 : oude programma 2007-2008 / H.P.J. Kreeft [redacteur], M. Melissen [redacteur]. - Alphen aan den Rijn : Kluwer, 2007. - 763 p. - ISBN 978-90-13-04202 -3 Bevat: Examenprogramma's; per vak welke (sub)domeinen de CEVO van het centraal examen heeft uitgesloten (tot en met 2009), toegestane hulpmiddelen en nadere informatie over het centraal examen. Ook zijn opgenomen de kunstvakken oude stijl zoals ze nu feitelijk in het overgangsprofiel Cultuur & Maatschappij functioneren. [NA] 371 EXA Lectoren bij hogescholen / HBO-raad, Lectorenplatform. - Den Haag : HBO-raad [etc.], 2006. – 592 p. : ill. - Met reg. - ISBN 90-6390-253-0 Overzicht van alle lectoren in Nederland. In totaal gaat het om 274 lectoren die op hogescholen werkzaam zijn. Aanvullende recente informatie: http://www.lectoren.nl [NA] 377 LEC Leren van het nieuwe leren: casestudies in het voortgezet onderwijs / R. Oostdam ... [et al.] . Amsterdam : SCO- Kohnstamm Instituut, 2006. - 159 p. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 90-6813 -812X 978-90-6813-812-2 (SCO-rapport; 757) De hoofdvraagstelling van het onderzoek luidt: welke verschijningsvormen kent het nieuwe leren in het voortgezet onderwijs? Om deze vraag te beantwoorden zijn acht scholen voor voortgezet onderwijs bezocht (casestudies). 371 LER Een quickscan naar community schools : Zweden, Denemarken, Verenigd Koninkrijk (Schotland), Duitsland, Verenigde Staten en Nederland / A. Timmerhuis, ... [et al.]. - [Utrecht] : Sardes, 2006. 93 p. - In opdr. van het ministerie van OCW. Een verkenning naar de ontwikkeling van community schools (brede scholen) in zeven landen. Per land wordt beschreven: 1. Definitie en doelstellingen; 2. Effecten; Organisatie; 4. Wat zijn knelpunten en succesfactoren?; 5. Wat is de relatie met de overheden? In de inleiding wordt gekeken naar internationale ontwikkelingen en onderzoek naar community schools. 371 QUI Levensbreed leren : brede scholen in het voortgezet onderwijs en integraal jeugdbeleid / I. Spee, W. Seuren, J. Simons [eindredacteur], R. Fiddelaers- Jaspers [medewerker], B. Tax [medewerker]. - 'sHertogenbosch : KPC Groep, 2003. - 42 p. : ill., tab. - Met lit.opg. en websites. Het rapport is de neerslag van de 'Expertmeeting brede school en integraal jeugdbeleid', die KPC in 2002 organiseerde. Levensbreed leren schetst de contouren van de brede school nieuwe stijl. Een school waar de grens tussen formeel leren en informeel leren zijn vervaagd, en waar kinderen en 6 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

volwassenen levenslang en levensbreed kunnen leren. Met dat laatste wordt een netwerk van 'leerarrangementen' bedoeld. De leerarrangementen worden gerealiseerd met de school en met alle betrokken actoren in de wijk of deelgemeente, zoals vrijwilligersorganisaties, jeugdzorg, sportverenigingen, cultureel werk, buurt en clubhuiswerk, welzijnswerk en werkgevers. Vier modellen voor leren, zorg en leven worden beschreven. Daarnaast worden drie voorbeelden getoond van scholen die samenwerken met externe instellingen. Tot slot worden knelpunten beschreven en tips gegeven. 371 SPE Op koers : voortgangsrapportage Koers Primair Onderwijs / M.J.A. van der Hoeven. - Den Haag : Ministerie van OCW, 2006. - 26 p. : graf. - Met bijl. Voortgangsrapportage van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap M.J.A. van der Hoeven over de Koers Primair Onderwijs, waarin de ontwikkelingen op een drietal gebieden centraal staan: goed bestuur, kwaliteit en innovatie en de maatschappelijke verantwoordelijkheid van de scholen in deze sector. 373 HOE De Brede School : talenten hebben meer kansen buiten school! / K. Mulder. - 2006 (Vernieuwing; Vol. 66, nr. 1, feb. 21-23 p.) Beleidsmakers hebben hoge verwachtingen van de Brede School als instrument tegen achterstand. De betere aansluiting tussen de verschillende aanbieders van educatieve diensten en een verlengde schooldag zouden de ontwikkelingskansen van kinderen verbeteren. Klaas Mulder, filosoof en musicus, betoogt dat voor veel kinderen in een achterstandssituatie buiten school veel meer te halen is dan in een verlengde schooldag. TIJDSCHRIFTEN

MEDIA Kunst- en cultuuraanbod van de publieke omroep : een onderzoek in opdracht van Omroep C / J.J. Gelevert, P.H. Justin. - Utrecht : Berenschot, 2006. - 35 p. : tab. - Met lit.opg. en bijl. Omroep C, de nieuwe omroep voor kunst en cultuur, heeft aan Berenschot gevraagd om in aanvulling op eerder onderzoek ('Cultuureffectrapportage : de kabinetsvisie op de publieke omroep getoetst op de gevolgen voor het kunst- en cultuuraanbod in Nederland', Berenschot, 2005) te onderzoeken hoe de beschikbare zendtijd en budgetten voor kunst en cultuur bij de publieke omroep zich in de afgelopen jaren (2004-2006) hebben ontwikkeld. 654 GEL The media literacy of children and young people : a review of the research literature on behalf of Ofcom / D. Buckingham. - London : University of London, 2005. - 71 p. - Met lit.opg. - Ofcom is the independent regulator for the UK communications industry. This publication reports on relevant academic and other publicly-available research into children's and young people's media literacy in the UK. The purpose of this work was to outline the range of studies conducted and the gaps in research, provide examples of innovative methodologies, and outline possible barriers and enablers to media literacy identified by these studies. 659 BUC

7 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

In the service of young people? : studies and reflections on media in the digital age / U. Carlsson [redacteur], C. von Feilitzen [redacteur], D. Frau-Meigs ... [et al.]. - Göteborg : NORDICOM, 2006. 437 p. : ill., fig., tab., graf. - Met lit.opg. en bijl. - Yearbook 2005/2006 of the International Clearinghouse on Children, Youth and Media. - ISBN 91-89471-35-0 Contributions by researchers from different parts of the world shed light upon media in the service of young people. The book consists of two parts. The first part contains articles by scholars active in different continents. These articles exhibit theoretical visions and empirical examples of what constitutes and what does not constitute media and media contents in the service of children and youth. The researchers also reflect on measures of how to improve young people's media situation in the digital age. The second part of the publication presents different kinds of efforts at raising media and information/Internet literacy among young people, parents, media educators and media professionals through examples of activities, projects, resources, and best practices with a focus on children's and young people's own media production as one of the more effective means to raise their level of knowledge and awareness. 659 INT Adult media literacy : a review of the research literature on behalf of Ofcom / S. Livingstone, E. Van Couvering, N. Thumim. - London : Media@lse, [2005?]. - 86 p. - Met lit.opg. - Ofcom is the independent regulator for the UK communications industry. This publication reports on relevant academic and other publicly-available research into adults' media literacy in the UK. The purpose of this work was to outline the range of studies conducted and the gaps in research, provide examples of innovative methodologies, and outline possible barriers and enablers to media literacy identified by these studies. 659 LIV Kijken kun je leren / S. van der Linden. - 2006 (Kunstzone; Vol. 5, nr. 12, dec. 10-12 p.) Verslag van een bezoeker aan het door het SLO georganiseerde conferentie 'Kijken kun je leren' gehouden op 16 november 2006. De conferentie besteedde aandacht aan media-educatie ofwel mediawijsheid of visuele geletterdheid. Aandacht voor de Wold Press Photo en de verhalen achter de fotos, foto-ontleding door Hans Aarsman, workshops van de Waagsociety over de mediawereld van jongeren en een workshop over de opleiding mediacoach. TIJDSCHRIFTEN Visual culture : theme / K. Passmore ... [et al.]. - 2007. - Themanummer. (SchoolArts; Vol. 106, nr. 6, Feb. 26-43 p.) This issue's theme is about visual culture, the field of study within cultural studies focusing on aspects of culture that rely on visual images. It often overlaps with film studies and the study of television, but it can also include videogames, traditional artistic media, advertising, the Internet and any other medium that has a crucial visual component. All levels are involved: early childhood, elementary, middle school and high school. TIJDSCHRIFTEN Waterval van kleur en klank / S. van der Linden. - 2006 (Kunstzone; Vol. 5, nr. 12, dec. 13-16 p.) Een lovend verslag van een bezoek aan het nieuwe gebouw van Beeld en Geluid, dat in december 2006 werd geopend door de koningin. Behalve het opslaan en conserveren van radio- en televisiemateriaal maakt Beeld en Geluid het archiefmateriaal toegankelijk voor het publiek. 8 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

Educatie en informatie uitdragen over de waarde van het materiaal als cultureel erfgoed is tevens een belangrijke doelstelling. TIJDSCHRIFTEN

KUNST EN CULTUUR Cultuurparticipatie in Nederland: een kleurrijke vertoning? : een onderzoek naar de verschillen in receptieve cultuurparticipatie tussen etnische minderheden en autochtonen in Nederland / J. Berkers. - [S.l.] : [s.n.], 2006. - 84 p. : tab., fig. - Met lit.opg. en bijl. - Master thesis Universiteit van Tilburg, Faculteit Sociale Wetenschappen, Master Leisure Studies. In hoeverre verschillen etnische minderheden in Nederland in hun receptieve cultuurparticipatie van de autochtone bevolking, en hoe kunnen we deze verschillen verklaren? Deze vraag staat centraal in deze master thesis. 700 BER Eindrapportage netwerk- en verdiepingsbijeenkomsten cultuurscouts / Stichting Nieuwe Rotterdamse Cultuur. - Rotterdam : Stichting NRC, 2006. - 16 p. - Met bijl. Eindrapportage over een reeks van drie landelijke bijeenkomsten voor cultuurscouts. De bijeenkomsten werden georganiseerd door de Stichting Nieuwe Rotterdamse Cultuur en financieel mogelijk gemaakt door Netwerk CS. De aanleiding van de bijeenkomsten was dat er behoefte bestond bij zowel Rotterdamse als cultuurscouts uit de rest van Nederland aan het uitwisselen van kennis en ervaring over de betrekkelijk nieuwe beroepsgroep van cultuurscouts (ook wel cultuurmakelaars, cultuurverkenners of cultuurmetselaars genoemd). Bij deze functie gaat het om het vervullen van een intermediairsrol met als doel nieuwe doelgroepen en participanten voor kunsten cultuuractiviteiten te bereiken. Doel van de bijeenkomsten was een eerste aanzet te geven om de beroepsgroep te professionaliseren en op de kaart te zetten. 700 EIN Kunstenaarsplanner 06/07 : 75 zakelijke tips / Kunstenaars&CO. - Amsterdam : Kunstenaars&CO, 2006. - 33 p. : ill. Bestemd voor net afgestudeerde kunstenaars. Bevat een overzicht met zakelijke aspecten over de toekomstige beroepspraktijk. 700 KUN Oost west, Weast best : verslag van een werkproces met jongeren en culturele diversiteiten / UNISONO, Nederlands Centrum voor Amateurmuziek. - Utrecht : Unisono, 2006. - 9 p. : ill. Verslag van de totstandkoming van Weast II, een interculturele muziekproductie uitgevoerd door ruim 45 jongeren. Weast II is een productie van Regionaal Jeugdorkest Artiance (RJOA) uit Alkmaar in samenwerking met de Turkse dansgroep Nazar uit Oosterhout. De voorstelling is gemaakt voor het Wereld Kinderfestival en ging op 10 juni 2006 in première in Muziekcentrum Vredenburg te Utrecht. 700 OOS Een kleurrijke vrijetijd : een kwantitatief onderzoek naar de cultuur- en sportdeelname van Turken, Marokkanen, Surinamers en autochtonen in de stad Rotterdam / J. Peters. - [S.l.] : [s.n.], 2006. 135 p. : tab., graf., fig. - Met lit.opg. en lit.opg. - Doctoraalscriptie Universiteit van Tilburg, Sociologie, studie Vrijetijdwetenschappen. 9 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

In dit onderzoek staat de vrijetijdsbesteding, specifiek de cultuur- en sportdeelname, van de eerste en tweede generatie Surinamers, Turken en Marokkanen centraal. Deze wordt vergeleken met de cultuur- en sportdeelname van autochtonen. 700 PET If culture counts, how do we count it? / A. Taylor. - [S.l.] : [s.n.], 2005. - 8 p. A keynote speech given at the CAPACOA Conference 'Culture Counts: Measuring the value of the Arts', held in Ottawa, Ontario on November 5th, 2005. 700 TAY Cultureel ondernemerschap en ICT. - 2007 (Kunstconnected; Nr. 8, jan. 10-12 p.) Op 14 november 2006 organiseerde Abecon een klantendag bij Centrum voor Kunst en Cultuur Globe in Hilversum. Namens De Kunstconnectie/VKV sprak Jos van Bussel daar over cultureel ondernemerschap en ICT in de culturele sector. Dit artikel is een bewerking van zijn inleiding. TIJDSCHRIFTEN VKV en De Kunstconnectie worden Kunstconnectie : de fusie is een feit. - 2007 (Kunstconnected; Nr. 8, jan. 3-4 p.) Op 15 februari 2007 is de fusie tussen De Kunstconnectie en VKV een feit. De nieuwe organisatie, die al een jaar functioneert met één geïntegreerd bestuur, krijgt de naam Kunstconnectie. Een interview met o.a. voorzitter Saskia Bruines. TIJDSCHRIFTEN

KUNST- EN CULTUUREDUCATIE Cultuurbonnen in het voortgezet onderwijs : een belevingsonderzoek onder leerlingen, docenten, cultuurcoördinatoren en culturele instellingen / K. Westerbeek, Sardes ... [et al.]. - [Utrecht] : Sardes, 2007. - 59 p. : tab. - Met lit.opg. - In opdr. van het ministerie van OCW. Wat vinden leerlingen in het voortgezet onderwijs en hun docenten van het systeem van cultuurvouchers? En hoe denken culturele instellingen hierover? Zijn ze tevreden? En als er een nieuw systeem komt, wat verwachten en hopen ze daar dan van? Deze vragen zijn onderzocht in dit rapport. 701 CUL European Specialist Conference : Promoting Cultural Education in Europe. A Contribution to Participation, Innovation and Quality / B. Neundlinger [coördinator], KulturKontakt Austria. - [S.l.] : Österreichische Präsidentschaft der EU, 2006. - Ongepag. : ill., tab. - In opdr. van Bundesministerium für Bildung, Wissenschaft und Kultur. The main object of this conference is to investigate the following questions: Why is cultural education becoming increasingly important both in the schools and out of them? In what specific way can cultural education promote innovative problem-solving potential and make it productive? Upon closer examination, which European tendencies can be identified in connection with participation, innovation and quality in cultural education? 701 EUR

10 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

In dialogue with Reggio Emilia : listening, researching and learning / C. Rinaldi. - London [etc.] : Routledge, 2006. - XI, 226 p. - Met lit.opg. en reg. - ISBN 0-415-34504-9 A selection of articles, lectures and interviews by Carlina Rinaldi from 1984 to the present. Carlina Rinaldi was the former director of the municipal early childhood centres in Reggio Emilia. She focuses on the following questions: Why are the pedagogy of listening, pedagogical documentation, participation and research such important concepts in Reggio Emilia? How are they practised? How can educators most effectively make use of art and creativity? and What is so unique about Reggio Emilia? In an interview with her Rinaldi discusses her current work and her reflections on Reggio's past, present and future. 701 RIN Cultuurproject Economie en Kunst 2006 / K. de Ronde. - Utrecht : ROC Midden Nederland, 2007. 31 p. : tab., ill. - Met bijl. Rapportage van het cultuurproject 'Economie en Kunst' dat van 1 december 2005 tot 1 december 2006 is uitgevoerd op ROC Midden Nederland in Utrecht in het kader van Cultuur en School voor de Bve-sector. De doelstellingen van het project waren onder meer cursisten de kans bieden om te ontdekken c.q. verder ontwikkelen van talenten die liggen op het kunstzinnige vlak, en het ontwikkelen van leerlijnen gekoppeld aan culturele activiteiten welke onderdeel uitmaken van de beroeps- en burgerschapscompetenties. 701 RON The effectiveness of CKV-vouchers : demand-side subsidy as a policy instrument for the arts / E.J. van der Torre. - Rotterdam : Erasmus Universiteit Rotterdam, 2006. - 124 p. : fig., tab. - Met lit.opg. en bijl. - Master thesis Erasmus Universiteit Rotterdam, Kunst- en Cultuurwetenschappen, Master 'Cultural economics and cultural entrepreneurship'. The research question of this thesis is 'Are the CKV-vouchers an effective (arts) policy instrument?'. CKV-vouchers are an example of demand-side subsidy used as an arts policy instrument which already exists in The Netherlands. Researching the effectiveness of CKV-vouchers helps to give arguments for and/or against demand-side subsidy as an arts policy instrument. 701 TOR Gent VI uitwisselingsproject Cultuureducatie Nederland - Vlaanderen / De Kunstconnectie/VKV. Utrecht : De Kunstconnectie/VKV, dec. 2006. - 5 p. Rapportage van de gezamenlijke bijeenkomst van Nederlandse Centra voor de Kunsten en Vlaamse academies voor Deeltijds Kunstonderwijs op 9 november 2006 in de muziekschool van Veldhoven. Tijdens deze uitwisselingsbijeenkomst werden verschillende thema's besproken, waaronder vergroting publieksbereik, interne kwaliteitszorg en samenwerking met het onderwijs. 374 GEN Arts education and the disaffected student / A. Cornbleet. - 2004. (The international journal on school disaffection Vol. 2, nr. 2, 31-37 p.) This article sets out the potential of the arts to re-engage the most difficult and disaffected young people in schools in the UK. The author is the principal of Daniel House, a small secondary schoolage Pupil Referral Unit (PRU), or alternative high school, in the London Borough of Hackney. TIJDSCHRIFTEN Basisschool Het Zeggelt / M. Severijnen. - 2007 (Katern Primair Onderwijs; Vol. 46, mrt. 2-11 p.) 11 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

Portret van basisschool Het Zeggelt, een Montessorischool in Enschede. De school is letterlijk omringd door kunst en cultuur vanwege de ligging aan het zogenaamde Cultuurlint van Enschede. Dit is een kunst- en cultuurroute die de binnenstad van Enschede via het Rijksmuseum Twenthe verbindt met het Kunstkwartier in Roombeek. Op het gebied van kunst en cultuur heeft de school vakleerkrachten muziek en beeldende kunst, twee dirigenten (voor orkest en koor) en een kunstcoördinator. TIJDSCHRIFTEN Bild - Wort - Text / A. Glas ... [et al.]. - 2007. - Themanummer. (Kunst + Unterricht; Vol. 309/310, 4-55 p.) Die Thematik dieser Heft ist Bild und Sprache. Inhalt u.a.: Ein Fächerübergreifendes Unterrichtsprojekt in der Primarstufe, Selbstporträts aus Text und Bild, Übersetzung von Bildinformationen in Texte - und zurück, Über das Verhältnis der Kunst zum Text. TIJDSCHRIFTEN Cultuur in de basisschool / M. Bakens, F. Arnold. - 2006 (Kunstzone; Vol. 5, nr. 12, dec. 25-27 p.) Gesprek met Jan Jaap Knol, hoofd Cultuur en School van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, over de visie van de overheid op cultuur en basisonderwijs. Hij spreekt o.a. over de rol van het onderwijs, de kunst- en culturele instellingen en de vakverenigingen en het belang van samenwerking en overleg. TIJDSCHRIFTEN Cultuureducatie aanjager van innovatie : scholen en culturele instellingen: samen verantwoordelijk / P. Hagenaars. - 2007 (Kunstconnected; Nr. 8, jan. 5-8 p.) Er is geld voor culturele instellingen en musea, er worden allerlei activiteiten voor het basisonderwijs ontwikkeld, maar wat gebeurt er nu precies op de scholen? Wat houdt innovatie in het basisonderwijs in en wat betekent dat voor een culturele instelling? Een artikel van Piet Hagenaars, directeur van Cultuurnetwerk Nederland. TIJDSCHRIFTEN Cultuureducatie en nieuwe vormen van leren versterken elkaar / A. Geldermans. - 2007 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 10, nr. 46, mrt. 10-15 p.) Hoe gaan scholen die het 'nieuwe leren' hebben ingevoerd om met cultuureducatie? Kan het 'nieuwe leren' cultuureducatie ondersteunen? Een rondje langs scholen en culturele instellingen. TIJDSCHRIFTEN Design for learning through the arts / P. Sahasrabudhe. - 2006. - Met lit.opg. (International journal of education through art; Vol. 2, nr. 2, 77-92 p.) In 1999 the Director-General of UNESCO issued an international appeal for the promotion of arts education and creativity at school. This article welcomes UNESCO's advocacy effort and invites InSEA and other arts education professional groups to take notice of this activity and enjoin this worldwide dialogue in two parts: a brief commentary on issues that are central to this much needed debate, namely arts-in-education, interdisciplinarity and school curricula, art and cognition, learning in the arts and transfer of influences that need to be taken into account when arts are introduced into schools as a way of knowing and as a distinctive way of learning. TIJDSCHRIFTEN 12 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

Ganztagsschulen / R. Savelberg. - 2007 (O : OCW onderwijsmagazine; Nr. 2, feb. 18-19 p.) Ook in Duitsland is naschoolse opvang een belangrijk maatschappelijk thema. De regering van bondskanselier Angela Merkel stimuleert de zogeheten Ganztagsschulen, vergelijkbaar met de Nederlandse brede school. Deze Ganztagsschulen bieden naschoolse activiteiten aan, zoals sport, muziek en dans, kunst en cultuur, maar ook huiswerkbegeleiding. TIJDSCHRIFTEN Master Kunsteducatie zorgt voor verdieping / M. van Hoorn. - 2007 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 10, nr. 46, mrt. 4-6 p.) Verschillende hogescholen zijn het afgelopen jaar gestart met een Master Kunsteducatie. Hoe zien hun studieprogramma's eruit? Waar liggen de zwaartepunten? Wat vinden studieleiders, docenten en studenten van de opleiding? Wat is eigenlijk de meerwaarde van van zo'n Master? TIJDSCHRIFTEN Op naar een keurmerk voor cultuurprofielscholen / B. Ros. - 2007 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 10, nr. 46, mrt. 7-9 p.) Eind 2006 werd de eerste fase van het project 'Cultuurprofielscholen in het VO' afgesloten met een congres en de publicatie 'Cultuur leert anders' met praktijkervaringen en tips. Een tweede subsidieronde komt er niet voor de cultuurprofielscholen, maar wel een helpdesk, een vereniging en op termijn een keurmerk. TIJDSCHRIFTEN Pabo-instaptoetsen voor beeldende vakken? / H. van Bleek, H. van der Velden. - 2006 (Kunstzone; Vol. 5, nr. 6, jun. 35-36 p.) In dit artikel wordt de mogelijkheid van een instaptoets voor het beeldend onderwijs op de Pabo besproken. Wat houdt een dergelijke toets in? Hoe wordt de toets in de opleiding geïncorpereerd? Welke inhoud komt in aanmerking voor de toets? Hoe wordt het een goede toets? TIJDSCHRIFTEN De Tweemaster / M. Severijnen. - 2006 (Katern Primair Onderwijs; Vol. 43, jun. 2-11 p.) Portret van openbare basisschool De Tweemaster in Vlissingen. In een paar jaar tijd is De Tweemaster, met behulp van subsidies van OCW, uitgegroeid van een school vol oude, nietwerkende computers, naar een school met een duidelijke ICT-leerlijn, waarvan cultuureducatie een belangrijk onderdeel is. TIJDSCHRIFTEN

CULTUREEL ERFGOED Erfgoed à la Carte: samenwerken aan mooi onderwijs [dvd] : Erfgoed à la Carte / C. Hageman [projectleider]; E. Wiessner [projectleider]; Erfgoed Nederland. - Amsterdam : Erfgoed Nederland, 2007. - 8 min. Het project 'Erfgoed à la Carte', gestart in 2004, bestaat uit vijftien samenwerkingsverbanden in Nederland. Deze samenwerkingsverbanden proberen in hun eigen specifieke omgeving een doorgaande leerlijn erfgoededucatie te ontwikkelen voor leerlingen uit groep 1 t/m 8 uit het 13 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

basisonderwijs. Deze dvd geeft in kort bestek een beeld van de kracht van lokale samenwerking. Daarnaast geeft het een indruk van erfgoededucatie op het niveau van de allerjongsten in het onderwijs. De opnamen zijn gemaakt op basisschool De Moespot in Tiel in samenwerking met tal van culturele instellingen binnen deze gemeente. [DV] 725 ERF Het monument als geschiedenisboek [onderzoeksverslag] : onderzoek naar educatie in de monumentensector / E. de Groot. - Amsterdam : [S.n.], 2007. - 91 p. : tab., fig., ill., graf. - Met lit.opg. en bijl. - Stageonderzoek Universiteit van Amsterdam, duale master Erfgoedstudies. - In opdr. van het Prins Bernhard Cultuurfonds, uitgevoerd bij Erfgoed Actueel. Educatie over monumenten lijkt nog onvoldoende aan te slaan bij het primair en voortgezet onderwijs. Dit met name in vergelijking met het uitgebreide educatieprogramma in de museumwereld. Wat zijn nu de oorzaken voor het achterblijven van educatieve projecten over monumenten voor het primair en voortgezet onderwijs en wat moet er gebeuren om de educatieve activiteiten over deze specifieke sector te laten slagen? Op die vraag wordt in dit onderzoek een antwoord gezocht. Het onderzoek bestaat uit een inventarisatie van educatieve projecten rond (gebouwde) monumenten, korte casestudies van enkele van deze projecten en aanbevelingen ter verbetering van de ontwikkeling en uitvoering van educatieve projecten over monumenten. 725 GRO Stoom - staal - scheepvaart : een kunstzinnige kijk op het Groninger industrieel erfgoed / S. Oosterhoff [samensteller] , A. van der Eijk [samensteller] . - Winsum : Kunststation C, 2005. Versch. pag. : ill. Lesprogramma over het industrieel erfgoed in Groningen bedoeld voor groep 6, 7 en 8 van de basisschool. Bij het ontwikkelen van het lespakket is rekening gehouden met de kerndoelen zoals beschreven in het 'Voorstel herziene kerndoelen basisonderwijs' (2004). De docentenhandleiding bestaat uit een klassikale basisles over industrieel erfgoed, een basisles met opdrachten, drie buitenactiviteiten, extra lessuggesties en achtergrondinformatie. Daarnaast bevat het lespakket ook nog cartoons, opdrachtvellen, een woordenspel en antwoordformulieren voor de opdrachten. 725 STO Behoud door algemene ontwikkeling? : onderzoek naar de effecten van het erfgoededucatieve project Plan je Eigen Ruimte op leerlingen / E. Snoep. - Amsterdam : Erfgoed Nederland, 2007. - 92 p. : tab., fig., graf. - Met lit.opg en bijl. - Onderzoeksstage Universiteit van Amsterdam, Master Erfgoedstudies. Onderzoek naar de effecten van het landelijke erfgoededucatie-project 'Plan je Eigen Ruimte' op leerlingen uit de bovenbouw havo/vwo. Centraal staat de vraag of 'Plan je Eigen Ruimte' leidt tot meer kennis en bewustwording van de eigen omgeving en van de rol die cultuurhistorie daarin speelt. 725 SNO Verslag studiemiddag : scholen adopteren monumenten / NCM, Stichting Nationaal Contact Monumenten, Erfgoed Actueel, Rijksdienst voor de Monumentenzorg. - Amsterdam : NCM, 1998. 30 p. Op 15 september 1998 organiseerden Erfgoed Actueel, het Nationaal Contact Monumenten (NCM) en de Rijksdienst voor de Monumentenzorg (RDMZ) in het Filmmuseum in Amsterdam een studiemiddag over het project Scholen adopteren Monumenten. Dit project is in 1993 in Italië gestart en van daaruit over diverse Europese landen verspreid. In Nederland hebben NCM en RDMZ 14 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

het project opgepakt en het boekje Scholen adopteren Monumenten uitgegeven. De publicatie is een goed voorbeeld van wat er met cultureel erfgoed in het onderwijs mogelijk is. Op de studiemiddag is de methode besproken en werd een aantal goed lopende voorbeelden gepresenteerd en bediscussieerd. 725 VER 20 Vensters op industrieel erfgoed in de provincie Utrecht : een cultuurhistorische verkenning / K. Volkers, E. Nijhof [auteur van voorwoord], USINE, Utrechtse Stichting voor Industrieel Erfgoed. Utrecht : Provincie Utrecht [etc.], 2006. - 95 p. : ill. - Met lit.opg. en bijl. - In opdr. van provincie Utrecht. Actueel overzicht van het nog aanwezige industriële erfgoed in de provincie Utrecht, bestaande uit een basisinventarisatie met meer dan 1000 objecten, een representatieve 'top 100' van de meest waardevolle objecten in de provincie en daaruit een nadere selectie van twintig vensters, die inzicht geven in de aard en de problematiek van het industrieel erfgoed in Utrecht. 725 VOL Cultuureducatie volgens... Nieuw Land Erfgoedcentrum / B. Schilthuis. - 2007 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 10, nr. 46, mrt. 19-20 p.) Begin 2005 is het Nieuw Land Erfgoedcentrum in Lelystad geopend. Educatief medewerker Tanneke de Groot vertelt over de start van het museum en hoe zij de educatieve afdeling opzette. TIJDSCHRIFTEN Erfgoed en ckv : tijd voor een nieuwe kennismaking / L. Smit. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 1, jan. 12-15 p.) Kunst- en erfgoededucatie verschillen helemaal niet zo sterk van elkaar zoals vaak wordt aangenomen. Tentoonstellingen en educatieve projecten van erfgoedinstellingen zijn vaak vakoverstijgend en lenen zich uitstekend als invulling van met name de onderwijsdoelen van ckv. Een beschrijving van een voorbeeld uit de de culturele praktijk van het Historisch Museum Rotterdam, waar leerlingen door middel van verhalen en discussies over ouderwetse lingerie en moderne schoonheidsidealen ondertussen bezig zijn met communiceren, reflecteren en het formuleren van een toekomstvisie. TIJDSCHRIFTEN Kun je hier ook iets vinden over mijn opa? : vmbo-leerlingen aan de slag met sporen uit het verleden / F. Ruepert, I. Koppejan. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 1, jan. 6-8 p.) Vakoverstijgend onderwijs, zelfstandig en competentiegericht werken met cultureel erfgoed op het vmbo? Bij het project Sporen gebruiken docenten de culturele omgeving van de school om onderwijsvernieuwing een impuls te geven. Het landelijk project Sporen is een initiatief van Erfgoed Actueel (nu onderdeel van Erfgoed Nederland) en bestaat uit vijf regionale vmbo-netwerken: een Limburgs spoor, een Zuid-Holland spoor, een Gelders spoor, een Overijssels spoor en een Kleurrijk spoor. Het project richt zich op vakoverstijgend werken, het aangaan van contacten met culturele instellingen en het ontwikkelen van projecten voor de beroepsgerichte leerwegen. Naast dit project komt nog een aantal andere praktijkvoorbeelden aan bod waarbij erfgoed als krachtige leeromgeving wordt gebruikt. TIJDSCHRIFTEN Het verleden leeft / H. Langenhuijsen. - 2007 15 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

(Kunstzone; Vol. 6, nr. 1, jan. 3-5 p.) De auteur beschrijft in dit artikel de toegenomen publieke belangstelling voor het verleden. Twee recente provinciale initiatieven zijn: www.thuisinbrabant.nl en www.schattenvanbrabant.nl. Echter het bereik gaat verder dan de provincie. TIJDSCHRIFTEN

BEELDENDE KUNSTEN Waterwerken : basisvorming beeldend / I. de Jong, C. de Kuijper [medewerker]. - Bunnik : Kunst Centraal, 2006. - 66 p. : ill., fig. + dvd + cd-rom. - Met lit.opg. - Docentenhandleiding, cd-rom met opdrachten en dvd over de kunstenaar Ruud Kuijer. - I.s.m. Kunstuitleen Utrecht. Het beeldend project Waterwerken gaat over het werk van de Utrechtse beeldend kunstenaar Ruud Kuijer. Het project is geschikt voor alle leerjaren in de basisvorming. Het totale project bestaat uit: een docentenhandleiding met achtergrondinformatie over de kunstenaar en zijn werk, een cd-rom met praktische/actieve opdrachten en een dvd over de werkwijze van Ruud Kuijer en de totstandkoming van het beeld Waterwerken III 'Chardonnay'. Bij het project hoort ook een klein kunstwerk van Kuijer (sculptuur 253) dat met het project meereist. 730 WAT [CR] 730 WAT [DV] 730 WAT Galerie en Atelier De Vliegende Vis gaat creatieve vorming integreren in SPH-onderwijs / A. Ladenius, B. Vos. - 2006 ((p)art; Vol. 16, nr. 3, okt. 1-2 p.) Creatieve vakken integreren in het lespakket van de SPH-opleiding van de Fontys Hogeschool in Eindhoven. Dat is waar Lonneke Gerrits van het Centrum voor Buitengewone Beelden De Vliegende Vis naar streeft. Op dit moment kunnen studenten al deelnemen aan een cursus beeldende vorming van tien lessen waarbij ze kunnen oefenen in het begeleiden van jongeren met een verstandelijke beperking. Een verslag van een gesprek met Lonneke Gerrits. TIJDSCHRIFTEN Was eine Kinderzeichnung erzählt : Geschichte der Kinderzeichnungsforschung / A. Glas. - 2007 . Met lit.opg. (Kunst + Unterricht; Nr. 309/310, 43-46 p.) Die enge Beziehung zwischen der Entwicklung des zeichnerischen Formenrepertoires und der Begriffs-und Sprachbildung wurde von den Beobachtern der Kinder- und Jungendzeichnungen wiederholt thematisiert. TIJDSCHRIFTEN

MUZIEK Creative music making / W.L. Cahn. - New York [etc.] : Routledge, 2005. - 117 p. : ill., fig. + cd. Met lit.opg., reg. en bijl. - ISBN 978-0-415-97281-9 Focuses on developing musicianship through free improvisation rather than on learning how to play an instrument or how well a student does perform. Cahn outlines the process of teaching creativity, giving step-by-step lesson plans that can be adopted by either the teacher in a classroom setting or 16 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

the performer (for self-instruction). He addresses questions that arise during the process, and gives practical guidance for the leader of a group of beginning improvisers in implementing the program. The included audio CD gives specific classroom examples of improvisation exercises, and will aid in the understanding and implementation of a similar program. Meant for musicians from all levels of experience and in all styles of music. 780 CAH [CM] 780 CAH Curricula for instrumental education at European music schools / Cultuurnetwerk Nederland. Utrecht : Cultuurnetwerk Nederland, 2005. - Versch. pag. : tab. Comparative description of several national curricula for instrumental education at European musicschools. The curricula of Germany, Flanders (Belgium), the Netherlands and France were analysed. The analysis attempts to provide insight into the similarities and differences in structure and content between the music education programmes in the countries analysed. Commissioned by the European Music School Union (EMU) and Cultuurnetwerk Nederland. 780 CUR Kijken naar muziek / W. Lach. - Rotterdam : Leminscaat, 2006. - 39 p. : ill. + cd. - Oorspr. titel: Can you hear it?. - New York : The Metropolitan Museum of Art, 2006. - ISBN 90-5637-842-2 Klassieke muziek kan (fantasie) beelden oproepen. Voor dit boek is een aantal van zulke beeldende muziekstukken op cd bijeengebracht en gekoppeld aan kunstwerken van het Metropolitan Museum of Art. Met informatie over muziekinstrumenten, de kunstenaars, de componisten en hun werk. Bedoeld voor kinderen. 780 LAC [CM] 780 LAC Pierewaaier / M. Wiersema, G. de Groot [medewerker], ... [et al.] [medewerker]. - Haarlem : De Toorts, 2007. - 110 p. : ill. + cd. - Proposo-project ontwikkeld door 'Muziek Speciaal'. - ISBN 97890-6020-812-0 (Proposo) Map met 20 creatieve en muzikale lessen rond 5 thema's voor oudere leerlingen (bovenbouw speciaal onderwijs/voortgezet speciaal onderwijs) met (zeer) beperkte verstandelijke vermogens (ZML-niveau). Ook geschikt voor het regulier basisonderwijs. Met 'wandwaaier' met praatplaten en een cd met alle liedjes en luisterfragmenten. 780 PRO [CM] 780 PRO Turning their ears on... keeping their ears open : exploring the impact of musical activities on the development of pre-school age children / National Foundation for Youth Music. - [London] : Youth Music [etc.], 2006. - 59 p. : ill., tab., graf. - Met bijl. en lit.opg. There were two major components to this research: 1) Research into the impact of long-term, structured music-making activities on the development of pre-school age children, 2) Collection of data to inform a better understanding of issues around training for the musicians and early years workers and the sustainability of the work for early years workers between and after musicians' engagement with the settings. The research was based upon two specially commissioned music projects for young children aged 0-5 in England. 780 TUR

17 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

Harba Lorifa : Brabantse volksliedjes / R. Belemans ... [et al.], M.M. Jongejan [coördinator], J. van Helfteren [auteur van idee]. - 's Hertogenbosch : Noorbrabants Genootschap, 2007. – 3 dl. : ill. + cd. – Map met volksliedjes, docentenhandleiding en extra opdrachten. - Samenwerkingsproject van het Vlaams Centrum voor Volkscultuur vzw (VCV), Muziekmozaïek, Stichting het Brabants Factorium Tilburg, Commissie Muziek en Commissie Dialectologie van het Noordbrabants Genootschap. - ISBN 90-78150-01-7 13-978-90-78150-01-5 Brabantse en Vlaamse volksliedjes voor de basisschool. Met opdrachten, woordverklaring, muzieknotatie en toelichting op de culturele context. 784 HAR [CM] 784 HAR Betekenis van muziek : voor mensen in benarde omstandigheden / P. Mak. - 2006 (Kunstzone; Vol. 5, nr. 12, dec. 20-21 p.) Samenvatting van een lezing van P. Mak die hij hield op de conferentie 'Harmonie in gedrag; de maatschappelijke en pedagogische betekenis van muziek' gehouden op 6 oktober 2006 en georganiseerd door de Haagse Hogeschool. Mak bespreekt hoe het komt dat muziek voor mensen in benarde situaties, zoals mensen die om moeten gaan met verlies, achteruitgang in gezondheid, beperkingen hebben in functioneren of gedetineerd zijn, zo waardevol kan zijn. TIJDSCHRIFTEN De Canon en muziekonderwijs / J. de Vuijst. - 2007 (De pyramide; Vol. 61, nr. 1, jan. 34-35 p.) Wat is een canon? Waarom is een canon nodig? Wat is de inhoud van de Nederlandse Canon? Wat is de rol van muziek en muziekonderwijs in de canon? Al deze vragen komen aan de orde. TIJDSCHRIFTEN Watch that sound [dvd] : Wan man wan freyfrey / Stichting Watch That Sound. - Rotterdam : Stichting Watch That Sound, [2006]. - toelichting (4 p.) Een educatief filmmuziekproject, op verzoek van het IFFR (International Film Festival Rotterdam) ontwikkeld, waarbij kinderen van 8 tot 12 jaar spelenderwijs kennis kunnen maken met de wereld van muziek en beeld. De dvd gaat over de workshops gegeven in Paramaribo voor de Surinaamse versie van het IDFA in 2005. Tijdens deze workshops werd een film opgenomen met Jörgen Raymann in de hoofdrol. De kinderen konden zelf ter plekke de muziek en geluiden bij de film maken. In totaal 150 kinderen namen deel aan zes workshops. Het eindresultaat werd op de laatste dag van het festival gepresenteerd. [DV] 785 WAT Watch that sound [dvd] : de IFFR workshop 2005 + de 4 films / Stichting Watch That Sound. Rotterdam : Stichting Watch That Sound, [2006]. - toelichting (4 p.) Een educatief filmmuziekproject, op verzoek van het IFFR (International Film Festival Rotterdam) ontwikkeld, waarbij kinderen van 8 tot 12 jaar spelenderwijs kennis kunnen maken met de wereld van muziek en beeld. Op de dvd is de IFFR-workshop 2005 te zien, uitgevoerd op de Kids Only dag van het IDFA, en de vier korte films waar kinderen zelf ter plekke de muziek en geluiden bij konden maken. [DV] 785 WAT Yes! Jazz in de les / M. Smit. - 2007 (De pyramide; Vol. 61, nr. 1, jan. 4-6 p.) 18 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

Een jazzles voor voor- en vroegschoolse educatie. Activiteiten zoals: ritme-improvisatie, scatten en bewegen op jazzmuziek worden behandeld. TIJDSCHRIFTEN De kracht van muziekonderwijs / A. de Vugt. - 2006 (Kunstzone; Vol. 5, nr. 12, dec. 17-20 p.) Samenvatting van een lezing van muziekpedagoog A. de Vugt die hij hield op de conferentie 'Harmonie in gedrag; de maatschappelijke en pedagogische betekenis van muziek' gehouden op 6 oktober 2006 en georganiseerd door de Haagse Hogeschool. Vugt bespreekt de volgende vragen: Draagt muziekonderwijs significant bij aan gedragsverandering? en Onderscheidt muziekonderwijs zich van andere vormen van onderwijs als het gaat om zoiets als gedrag? TIJDSCHRIFTEN Music in Iceland / O. Hellebrand-Smedts. - 2007 (De pyramide; Vol. 61, nr. 1, jan. 13-16 p.) Voor leerlingen uit groep 7 en 8 een kennismaking met volks- en popmuziek uit IJsland. In twee lessen wordt o.a. kennis gemaakt met een IJslandse nationale volkslied en popmuziek van Björk, een IJslandse popartiest. TIJDSCHRIFTEN Muziek kan zo veel meer zijn! : speciaal basisonderwijs / L. Gulikers. - 2007 (De pyramide; Vol. 61, nr. 1, jan. 26-28 p.) Lydia Gulikers, vakleerkracht muziek in het speciaal onderwijs, bespreekt haar visie en werkwijze over hoe kinderen met leer- of gedragsproblemen beter kunnen ontwikkelen met behulp van planmatig ingezet muziekonderwijs TIJDSCHRIFTEN Muziek op de praktijkschool / H. Zirkzee. - 2006 (Kunstzone; Vol. 5, nr. 6, jun. 27-30 p.) In dit artikel gaat muziekdocent Hans Zirkzee in op het geven van muziekles op de Praktijkschool Rotterdam Zuid, voorheen het voortgezet speciaal onderwijs voor moeilijk lerende kinderen (vsomlk). TIJDSCHRIFTEN Geen doel, maar tool / M. van 't Hoff. - 2006 (Kunstzone; Vol. 5, nr. 6, jun. 24-25 p.) Op het St. Antoniuscollege in Gouda kunnen leerlingen zich breed oriënteren op het gebied van muziek, dans en drama. Het college staat bekend om zijn vele theaterproducties en muziekavonden. Michiel de Jong verzorgt de kunstvakken en muzieklessen waarbij veel aandacht is voor componeren en improviseren. In dit artikel wordt een les gevolgd waarin leerlingen van klas 3 aan de slag gaan met een slagwerkcompositie. TIJDSCHRIFTEN Survey of Indiana music teachers on using composition in the classroom / K. Strand. - 2006. - Met lit.opg. (Journal of research in music education; Vol. 54, nr. 2, Summer 154-167 p.) The primary purpose of this study was to examine composition practices in public schools across the state of Indiana, to investigate who incorporates composition and why they chose to use or not use 19 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

composing tasks. A second purpose was to learn if teachers had an operational definition for composition. Although 88.5 % of the respondents indicated that they incorporated composition, only 5.9 % reported using composition tasks often. General music teachers were slightly more likely to incorporate composition in their classrooms than were ensemble directors. TIJDSCHRIFTEN

FILM Playful lesbrieven: docentenhandleiding / I. Bosman, Filmtheater 't Hoogt. - Utrecht : 't Hoogt, [2004]. - [9 p.] Drie lesbrieven bij het tweemaandelijks evenement Playful op het grensgebied van films en nieuwe media. Op een Playful-dag worden 's ochtends lezingen gehouden over games in combinatie met een gekozen thema. Daarna demonstreren gamemakers en wetenschappers specifieke games of game-onderzoek. In de middag kan er gespeeld worden. Ook is er een game-tournooi waar spelers zich voor kunnen inschrijven. Bij iedere Playful hoort een lesbrief die niet hetzelfde thema heeft, maar inhoudelijk wel aansluit. Leerlingen kunnen dus de lessen gebruiken als verdieping op hun ervaring bij Playful. De lessen zijn ook los te gebruiken. De lesbrieven hebben als thema's: genres en gamegeschiedenis, games en subculturen en ethiek. 790 BOS Jugendliche im Film - Filme für Jugendliche : Medienpädagogische, bildungstheoretische und didaktische Perspektiven / H. Decke- Cornill, R. Luca [redacteur], H. Walburg ... [et al.]. - München : Kopaed, 2007. - 200 p. : ill., fig. - Met lit.opg en bijl. - ISBN 978-3-938028-92-6 Filme sind einerseits Teil der Lebenswelt von Heranwachsenden, andererseits ist die Lebenswelt Heranwachsender Teil der Kinowelt. Diese Publikation beleuchtet unterschiedliche Facetten dieses Wechselverhältnisses aus dem Blickwinkel pädagogischer Professionalität. Einige Beiträge untersuchen Filme, die das Erwachsenwerden zum Thema haben und fragen nach den Entwürfen von Jugend und Erwachsenenwelt, die in ihnen ästhetisch gestaltet werden. Anderen geht es um das Kino als Erlebnisraum. Sie fragen nach der Filmwirkung, insbesondere nach der Rezeption von Jugendlichen. Wieder andere stellen die Aufgabe pädagogischer Institutionen bei der Begegnung von Jugendlichen mit Film in den Mittelpunkt und widmen sich dem Spannungsverhältnis zwischen Filmerleben und pädagogisch-didaktisch motivierter Intervention. Welche Vorstellungen vom Bildungsziel Filmkompetenz lassen sich in diesem Kontext ausmachen? Schließlich wird auch der Frage nachgegangen, ob Filme überhaupt für erziehungswissenschaftliche Fragen und didaktische Zwecke usurpiert werden dürfen oder ob von Usurpation schon deshalb keine Rede sein kann, weil Filme, wenn man sie nur lässt, immer bildend wirken. 791 JUG Filmerfgoed, wat is dat? / P. Bosma. - 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 1, jan. 9-11 p.) Een antwoord wordt getracht te geven op de volgende vragen: wat is filmerfgoed? en wat kan het onderwijs met het filmerfgoed doen? TIJDSCHRIFTEN Filmrecensies in de klas / F. Stienen. - 2006 (Kunstzone; Vol. 5, nr. 12, dec. 8-9 p.)

20 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

Een onderdeel van filmeducatie is het schrijven van een filmrecensie. Op de conferentie 'Encounter Visual Literacy', gehouden in oktober 2006 werd een workshop gegeven 'Filmrecensies in de klas'. Docenten kregen handreikingen voor het aanpakken van een les over filmrecensies. Een belangrijke succesfactor is de keuze van een (korte) film. TIJDSCHRIFTEN Making Movies leert jongeren samen films maken / A. Twaalfhoven. - 2007 (Bulletin Cultuur & School; Vol. 10, nr. 46, mrt. 16-18 p.) (Uit het projectloket) Het CKV-project Making Movies is ontwikkeld door het Nederlands Instituut voor Filmeducatie (NIF). Het doel van het project is om leerlingen in het vmbo te leren om samen een film te maken en hen kennis te laten maken met de wereld achter de film. TIJDSCHRIFTEN

THEATER Je leert een andere wereld kennen : scholieren krijgen een kick van zelf theater maken / P. Rings. 2007 (Kunstzone; Vol. 6, nr. 1, jan. 24-26 p.) Een vervolg op het artikel 'Moedermoord in de gymzaal : scholieren spelen Oresteia met hulp van Toneelgroep Amsterdam', dat in december 2006 in Kunstzone is gepubliceerd. In de eerste aflevering werd een korte impressie gegeven van dit toneelproject, waarbij Amsterdamse scholen samenwerkten met Toneelgroep Amsterdam. In dit artikel wordt de productie geëvalueerd. TIJDSCHRIFTEN

DANS Colouring senses : Dance and the Child International Conference / A. van Leeuwen [eindredacteur], DaCi, L. Wildschut [redacteur], J. van der Mast [projectleider], M. van Dijk [projectleider], A. van Mierlo [coördinator]. - Den Haag : Stichting daCi, 2006. - 3 dl. (191 p.,86 p.,110 p.) : ill., tab. - Met bijl. en reg. De tiende editie van de Dance and the Child International Conference (daCi) vond plaats van 2 t/m 8 juli 2006 in Den Haag. Doelstelling van deze conferentie is het creëren van een internationaal platform, waar dans voor kinderen en jongeren in elke vorm gestimuleerd wordt. Ruim 1200 deelnemers uit 30 landen namen deel aan daCi. Naast kinderen en jongeren, waren dansdocenten, choreografen en dansonderzoekers aanwezig. Naar aanleiding van de conferentie is een resultatenverslag verschenen in het Nederlands, een Engelstalig overzicht van alle lezingen en keynote-speeches en een Engelstalige programmagids. De volgende thema's werden behandeld: the young audience, the young artist, youth culture, dance in school, the future dance teacher, community art. 795 COL Dance included: dance in social exclusion contexts / H. Jermyn, Arts Council England. - London : Arts Council England, 2006. - 133 p. : tab. - Met lit.opg. en bijl. - ISBN 0-7287-1252-0 Evaluation report of Dance Included scheme. Dance Included was an Arts Council funded initiative which involved six dance-led projects that aimed to tackle problems associated with social exclusion. 21 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

795 JER

LITERATUUR Reading for pleasure : a research overview / C. Clark, K. Rumbold. - [London] : National Literacy Trust, 2006. - 35 p. : fig. - Met lit.opg. This paper explores reading for pleasure, its importance, and its impact on literacy attainment and other outcomes in the UK. Section 2 of this paper 'The story so far' outlines evidence about the importance of reading for pleasure and the extent to which is read for pleasure in the UK. Section 3 'Delving more deeply' therefore broadens the discussion and introduces the concept of reading motivation. Two elements of reading motivation - namely extrinsic and intrinsic motivation - are outlined in more detail. Section 4 'The way forward' briefly outlines the importance of home and school influences in shaping reading for pleasure and concludes with a discussion of the implications of this research in the field of reading for pleasure and reading promotion 820 CLA Lesbrief [poëzie] voor de docenten bovenbouw havo/vwo / J. van Hest, G. Beentjes [medewerker], School der Poëzie. - [S.l.] : School der Poëzie, 2006. - Ongepag. De lesbrief bestaat uit drie gedeelten: een poëzieles verdeeld in 14 stukjes, drie aanvullende opdrachten voor individuele leerlingen en gedichten. 820 HES Lesbrief [poëzie] voor de docenten bovenbouw vmbo / J. van Hest, J. Brooijmans [medewerker], School der Poëzie. - [S.l.] : School der Poëzie, 2006. - Ongepag. De lesbrief bestaat uit drie gedeelten: een poëzieles verdeeld in 16 stukjes, twee aanvullende opdrachten voor individuele leerlingen en gedichten. 820 HES Lesbrief [poëzie] voor de docenten van de onderbouw voortgezet onderwijs / J. van Hest, School der Poëzie. - [S.l.] : School der Poëzie, 2006. - Ongepag. De lesbrief bestaat uit drie gedeelten: een poëzieles verdeeld in 16 stukjes, twee aanvullende opdrachten voor individuele leerlingen en gedichten. 820 HES Cursus verhalen lezen / T. Janssen, M. Couzijn, M. Braaksma, UvA, Universiteit van Amsterdam. Instituut voor de Lerarenopleiding. - Amsterdam : ILO, 2001-2005. - 3 dl. (21, 27, 40 p.) (Leren interpreteren van literaire teksten in het studiehuis) In het onderzoeksproject 'Leren interpreteren van literaire teksten in het studiehuis', zijn lessenseries ontwikkeld en beproefd voor havo/vwo. Doel van de lessenseries is leerlingen ertoe te bewegen meer 'de diepte' in te gaan bij het lezen van literatuur en actief te lezen. Daartoe worden leerlingen gestimuleerd zelf vragen te bedenken tijdens het lezen van korte literaire verhalen, die vragen met elkaar uit te wisselen en in groepjes te bespreken. Inhoud: twee bijna identieke lessenseries en de bijbehorende korte verhalen. 820 JAN

22 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007

Observational learning in Cultural and Arts Education : effects on students' creative processes, products and motivation in creative writing and visual arts / T. Janssen, G. Rijlaarsdam, UvA, Universiteit van Amsterdam. Instituut voor de Lerarenopleiding. - Amsterdam : ILO, 2006. - 15 p. (Leren interpreteren van literaire teksten in het studiehuis) The background of this study is formed by the introduction of a new arts program (CKV) in the final grades of Dutch secondary education. The study aims to contribute to the development of CKV, by testing a learning arrangement, designed to support students in art making and in reflecting on their own and others' art making. In the learning arrangement, students learn by observing peer models who perform creative writing and visual creative tasks. The effects of observational learning will be studied on students' creative processes, products, knowledge and motivation, in three experiments. Participants are 16-year old students (11th grade). It will be examined which learning arrangement is more beneficial to students' creativity; observing peer models versus guided practicing, observing with or without model-observer similarity in competence, and observing with high or low task autonomy. 820 JAN Schrijven doe je zo / I. Pronk, W. de Bie [medewerker] ... [et al.]. - Amsterdam : Querido, 2006. 195 p. - ISBN 90-214-7640-1 Adviezen en nuttige tips voor het schrijven van een liefdesbrief, een reisverhaal, een grafrede, een familie-geschiedenis, een kinderboek, een autobiografie, een weblog etc. Bedoeld voor beginnende schrijvers. 820 PRO

INSTELLINGENDOCUMENTATIE Jaarverslag 2005 / Fonds voor Amateurkunst en Podiumkunsten. - Amsterdam : Fonds voor Amateurkunsten Podiumkunsten, 2006 Voortgangsrapportage Cultuureducatie en Onderwijs / Gemeente Amsterdam. - Amsterdam : Gemeente, nov. 2006

23 AANWINSTENLIJST CULTUURNETWERK NEDERLAND FEBRUARI 2007