Strandvisie

Strandvisie 2008-2013

Gemeente Schouwen-Duiveland Afdeling Recreatie, Economie en Bijzondere wetten Mei 2008

Inhoudsopgave

Hoofdstuk 1: Inleiding

Blz. 3

Hoofdstuk 2: Toeristische trends

Blz. 5

Hoofdstuk 3: Sterkte-zwakteanalyse

Blz. 8

Hoofdstuk 4: Ambitieniveau

Blz. 14

Bijlage 1: Realisatie Nota Hoofdlijnen strand Bijlage 2: SWOT-analyse Bijlage 3: Toetsingskader Bijlage 4: Taken en verantwoordelijkheden schoonmaak strand Bijlage 5: Fietsenstallingen, strandrolstoelen en strandcabines Bijlage 6: Overzicht beleidsuitgangspunten

2

Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding In de Nota Hoofdlijnen strand, die op 17 juli 2003 door de raad is vastgesteld, is een aantal actiepunten opgenomen. Deze acties zijn inmiddels uitgevoerd (zie bijlage 1) en het is daarom de hoogste tijd voor de komende jaren vast te leggen welk verzorgings- en voorzieningenniveau wij nastreven op en rond het Schouwse Noordzeestrand. Deze strandvisie moet een realistisch antwoord geven op de vraag welk kwaliteitsniveau we over vijf jaar op en om het Schouwe strand bereikt willen hebben. Zowel intern, binnen de gemeente, als extern, door ondernemers en belangenorganisaties, is de wens uitgesproken een nieuwe visie en een daaruit voortvloeiend actieprogramma voor het strand vast te stellen. 1.2 Doel Het doel van deze strandvisie is: • Het formuleren van een toekomstvisie voor het strand, waarin het ambitieniveau en de ontwikkelingsrichting voor de komende vijf jaar wordt bepaald; • Het vertalen van de visie naar een concreet actieprogramma voor de periode 2008-2013. De strandvisie vormt de onderligger van het actieprogramma en de planologische uitwerking in het nieuwe bestemmingsplan “Kop van Schouwen”. 1.3 Reikwijdte De strandvisie is van toepassing op het Noordzeestrand van Schouwen-Duiveland en de directe omgeving. Meer in het bijzonder is het strand de zandige kustlijn, het water, het duingebied, de strandovergangen en de nabij gelegen omgeving, waaronder de parkeerterreinen en de (recreatieve) infrastructuur. De gemeente Schouwen-Duiveland heeft een lange strook Noordzeestrand van circa 21 kilometer met 22 strandovergangen. 1.4 Proces Begin 2007 is een start gemaakt met het opstellen van de strandvisie door met diverse partijen een inventarisatie te maken van hetgeen de afgelopen jaren is bereikt door uitvoering van de Nota Hoofdlijnen strand. Daarnaast hebben we in coproductie met deze partijen de sterke en zwakke punten van het Schouwse strand en de kansen en bedreigingen geïnventariseerd. Deze SWOT-analyse, ook wel sterkte-zwakte analyse genoemd, vormt de basis van deze visie en geeft een inzicht in de manier waarop brancheorganisaties, enkele strandexploitanten, de strandreddingsbrigade Westerschouwen en de VSSK (Vereniging Strandpaviljoenhouders Schouwse Kust) aankijken tegen het strand en zijn ontwikkelingsmogelijkheden. Na vaststelling van het concept is de visie ter inspraak voorgelegd aan de (strand)sector, waaronder de hierboven genoemde partijen. De inspraakreacties zijn vervolgens verwerkt, waarna de strandvisie door de gemeenteraad is vastgesteld. 1.5 Publiek-private samenwerking Deze strandvisie formuleert ambities. Bij het realiseren van deze ambities heeft onze gemeente een randvoorwaardelijke rol. Dit betekent dat we zorg dragen voor (het 3

onderhoud van) de publieke ruimte, in regelgeving kaders vaststellen en particulier initiatief stimuleren. Productontwikkeling en invulling van gastheerschap is aan de ondernemers en belangenorganisaties. Deze visie is in coproductie tot stand gekomen en ook de uitvoering ervan kan alleen in gedeelde verantwoordelijkheid met betrokken partijen plaatsvinden. 1.6 Evaluatie Wij hebben besloten de strandvisie begin 2010 te evalueren. Dit geeft ons de mogelijkheid om, indien nodig, het actieprogramma aan te passen. Het actieprogramma zullen we daarom verdelen in twee periodes: • •

2008/2009: in deze periode staat de uitvoering van het Euregioproject centraal; 2010/2011/2012: gedurende deze drie jaar gaat de aandacht onder meer uit naar uitvoering van beleidsuitgangspunten, waarvoor in 2008 en 2009 wellicht nader onderzoek noodzakelijk is.

Het actieprogramma zal in het derde kwartaal van 2008 worden opgesteld. 1.7 Leeswijzer In hoofdstuk 2 zijn de toeristische trends opgenomen. Vervolgens bespreekt hoofdstuk 3 de SWOT-analyse. Aan de hand van de SWOT-analyse en de ontwikkelingen op toeristisch gebied, en het strand in het bijzonder, wordt in hoofdstuk 4 een grove schets gegeven van de toekomst op en rond het strand. In hoofdstuk 5 zal een concreet actieprogramma worden opgenomen, met daarin een planning en taakverdeling voor de uitvoering van de strandvisie. Tot slot zijn een aantal bijlagen opgenomen, met onder meer een overzicht van de gerealiseerde actiepunten uit de Nota Hoofdlijnen strand, de uitgebreide SWOTanalyse, een uiteenzetting van het bestaande beleid en de huidige wet- en regelgeving voor het strand en enkele overzichten van bestaande situaties op de Schouwse stranden.

4

Hoofdstuk 2 Toeristische trends 2.1 Inleiding Voordat we komen tot de vaststelling van ons ambitieniveau schetsen we eerst een beeld van de toeristisch-recreatieve trends voor Nederland, Zeeland en SchouwenDuiveland. De trends, met name die voor Schouwen-Duiveland, geven een indicatie voor het ambitieniveau en de actiepunten in de strandvisie. 2.2 Toeristische trends 2.2.1 Nederland: Toerisme in perspectief 2008 Dit rapport van het Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen (NBTC) uit januari 2008 gaat in op ontwikkelingen met betrekking tot inkomend en binnenlands toerisme. Het NBTC gaat er vanuit dat, indien geen grote calamiteiten plaatsvinden, het inkomende toerisme vanuit het buitenland in 2008 zal groeien met ongeveer 2%. Voor de binnenlandse vakantiemarkt zijn de verwachtingen voor 2008 minder goed. Verwacht wordt dat het aantal binnenlandse vakanties zal stabiliseren. Op de (middel)lange termijn ziet de toekomst van de binnenlandse vakantiemarkt er licht positief uit. Door NBTC-NIPO Research is in 2007 een toekomstvisie ontwikkeld voor de gehele Nederlandse vakantiemarkt tot en met 2015. Belangrijkste conclusie is dat de vakantiemarkt de komende jaren verder zal doorgroeien. Tot en met 2015 wordt een gemiddelde jaarlijkse groei verwacht van zo’n 1,5% en dat zal zich vooral uiten in meer korte vakanties. Belangrijke drijvers achter deze groei zijn onder meer de relatief positieve economische lange termijn vooruitzichten en het groeiende aantal senioren met tijd, geld en bereidheid om dit aan vakanties te besteden. 2.2.2 Zeeland: Toeristische Trendrapportage Zeeland 2006/2007 2.2.2.1 Binnenlands toerisme Sinds 1990 is het binnenlands toerisme in Nederland vrij gelijkmatig gegroeid naar een maximum van 18,7 miljoen vakanties in 2002. Tussen 2002 en 2005 is het aantal binnenlandse vakanties licht teruggelopen. In 2006 is weer sprake van een lichte stijging. Er werden 17,8 miljoen vakanties geregistreerd. Ook het aantal vakantieovernachtingen laat in 2006 een lichte stijging zien. Voor Zeeland was de ontwikkeling van het aantal vakanties grillig, gekenmerkt door sterke stijgingen en dalingen. In 2005 bedroeg het aantal vakanties van Nederlanders in Zeeland 1,3 miljoen, een afname van 30% ten opzichte van het topjaar 2001 en nog slechts 7% meer dan in het basisjaar 1990. Het aantal vakanties in 2006 stijgt voorzichtig weer met 3%. Het aantal overnachtingen in Zeeland ontwikkelt zich met minder uitersten. Topjaar was 2003 met 12,1 miljoen overnachtingen. Echter, in de twee daaropvolgende jaren is het aantal overnachtingen gedaald tot 8,1 miljoen in 2005. Een daling tot onder het niveau van basisjaar 1990. Positief is 2006, aangezien weer een lichte stijging waar te nemen is van 9%. Van de 1,34 miljoen vakanties die door Nederlanders in Zeeland worden doorgebracht, gaat het bij 345.000 vakanties om vaste gasten, ofwel mensen met een eigen accommodatie in Zeeland. Ruim 1 miljoen vakanties betreft dus toeristen,

5

waarvan 55% van hen al eerder in Zeeland op vakantie is geweest. Landelijk gezien ligt het herhalingsbezoek lager (49%). Tijdens een toeristische kampeervakantie in Zeeland brengt 84% van de Nederlanders een bezoek aan het strand, terwijl 78% van de toeristen in een vakantiewoning het strand bezoekt. Gedurende een toeristische hotelvakantie in Zeeland brengt 57% een strandbezoek. 2.2.2.2 Buitenlands toerisme Het aantal buitenlandse gasten (zakelijk en toeristisch) in Nederland neemt de laatste jaren sterk toe. In 2006 kwamen bijna 10,7 miljoen buitenlandse gasten voor minimaal één overnachting naar Nederland. Samen waren zij goed voor bijna 27 miljoen overnachtingen. De laatste jaren nam het aantal buitenlandse gasten en overnachtingen in Zeeland af. In 2006 is daar een positieve verandering in waar te nemen. Het aantal buitenlandse gasten en overnachtingen in Zeeland steeg respectievelijk met 117.000 (22,6%) en 496.000 (18,2%). Opmerkelijk is het verschil in het aandeel buitenlandse gasten (5,8%) en het aandeel buitenlandse overnachtingen (11,9%) van Zeeland in verhouding tot geheel Nederland in 2006. Hieruit kan worden opgemaakt dat de buitenlandse gasten in Zeeland doorgaans langer blijven (meer lange vakanties) dan in andere Nederlandse provincies. In 2006 herbergde Zeeland 634.800 buitenlandse gasten, die in totaal 3.221.000 overnachtingen doorbrachten. Het bezoeken van het strand is de meest ondernomen activiteit onder buitenlandse gasten. 2.2.3 Schouwen-Duiveland: Schouwen-Duiveland in de Peiling 2006 Schouwen-Duiveland in de Peiling 2006 is het derde rapport over actuele ontwikkelingen van de lokale economie op Schouwen-Duiveland in het algemeen en de toeristisch-recreatieve sector in het bijzonder. Hieronder wordt ingegaan op enkele ontwikkelingen van het binnenlands toerisme op Schouwen-Duiveland. Trends over het buitenlands toerisme op het eiland ontbreken in het rapport. In 2006 is er een lichte groei van 3% qua aantal vakanties van Nederlanders in Zeeland, maar Schouwen-Duiveland registreert juist minder vakanties. Evenals voor geheel Zeeland geldt ook voor Schouwen-Duiveland dat er een lichte stijging is van het aantal overnachtingen van Nederlanders. Van de 439.000 vakanties die in 2006 door Nederlanders op Schouwen-Duiveland worden doorgebracht, gaat het bij 138.000 vakanties om toeristen met een eigen accommodatie. Meer dan 300.000 vakanties betreft toeristen zonder eigen accommodatie, waarvan 60% het eiland al eens eerder bezocht voor een vakantie. In 2006 heeft Schouwen-Duiveland regionaal een aandeel van 31% in de bestedingen van Nederlandse toeristen in Zeeland. De bestedingen door Nederlandse vakantiegangers op Schouwen-Duiveland zijn zowel per vakantie als per vakantiedag lager dan gemiddeld voor Zeeland en Nederland. Overigens brengt maar liefst 80% van de Nederlandse toeristen op SchouwenDuiveland een bezoek aan het strand. Het aantal Nederlandse vakantiegangers dat in Zeeland een bezoek aan het strand brengt, ligt 7% lager.

6

2.2.4 Schouwen: Alterra In 1997 heeft de gemeente Schouwen-Duiveland aan het Instituut voor Bos- en Natuuronderzoek – nu Alterra – gevraagd een monitoringssysteem te ontwikkelen om de tevredenheid van de recreanten gedurende een langere tijd te volgen. Na het basisonderzoek zijn er twee herhalingsonderzoeken geweest, waarvan de laatste in 2006. Onderzoeksgebied was het westelijk deel van Schouwen-Duiveland (hierna: Schouwen), waarvan het Noordzeestrand een belangrijk onderdeel vormt. Op de vraag waarom een recreant naar Schouwen komt, antwoordt het grootste deel ‘natuur, rust, ruimte en het strand’. Interessant is de constatering dat de bezoekers van Schouwen vanouds bekend zijn met Schouwen en dat mond-tot-mondreclame voor veel bezoekers zorgt. De rol van internet wordt steeds belangrijker. Tussen 1997 en 2007 zijn de recreanten gemiddeld ouder geworden en het aantal recreanten met een laag inkomen is gestegen ten opzichte van mensen met een hoog inkomen. Dit verklaart mede de afname van het bestedingenniveau in de afgelopen vijf jaar. De meeste recreanten op Schouwen verblijven hier in juli en augustus. Het grootste deel van de recreanten die naar Schouwen komen, zijn vaste bezoekers, maar er is ook een lichte toename van eerste bezoekers. Het aantal bezoeken per jaar neemt wel af en in het bijzonder is er een afname geconstateerd van het jaarrond recreëren op Schouwen. De auto is voor mensen nog steeds belangrijk om de recreatiebestemming te bereiken of om alternatief vervoer te kunnen gebruiken, maar de toerfiets is steeds populairder geworden. De meest gebruikte voorzieningen door recreanten zijn het strand en de horeca. Tussen 1997 en 2007 is het aantal mensen dat het strand op een onderzoeksdag als voorziening gebruikte echter wel licht teruggelopen. Bij de beoordeling van het voorzieningenniveau blijkt de dagrecreant meer tevreden dan de verblijfsrecreant. De tevredenheid onder de dagrecreanten over de hoeveelheid voorzieningen is over het algemeen gestegen. De tevredenheid van de verblijfsrecreant laat een ander beeld zien. Zij zijn onder andere kritisch over de hoeveelheid fietsenstallingen en openbaar vervoer. Wat betreft de fietsenstallingen zal het beeld anno 2008 waarschijnlijk al positiever zijn, aangezien we de laatste jaren hebben geïnvesteerd in uitbreiding van het aantal fietsenstallingen. Ten opzichte van 1997 is zowel de dag- als verblijfsrecreant positiever over fiets- en wandelpaden/routes, parkeergelegenheden en horeca bij het strand. Een steeds groter percentage van de recreanten geeft aan in de toekomst Schouwen opnieuw te bezoeken. Schouwen voldoet dus waarschijnlijk aan de verwachtingen. Met name de kwaliteit van ‘schoon/proper’, ‘voldoende ruimte’, ‘veiligheidsgevoel’, ‘hoeveelheid strand’ en ‘hoeveelheid natuur’ scoort hoog.

7

Hoofdstuk 3 Sterkte-zwakteanalyse 3.1 Inleiding In dit hoofdstuk gebruiken we de SWOT-analyse om de ontwikkelingsmogelijkheden van het strand in beeld te brengen. Op basis van de SWOT-analyse kunnen we de visie voor het strand bepalen en beslissingen (actieprogramma) nemen. De sterke en zwakke punten zijn de kenmerken van de organisatie of het product. Het gaat dus om de interne elementen. De kansen en bedreigingen zijn de ontwikkelingen, gebeurtenissen en invloeden waaraan de organisatie of het product onderhevig is. Hier gaat het dus om de externe elementen. 3.2. SWOT-analyse De SWOT-analyse is tot stand gekomen na brainstormsessies met de VSSK, de strandreddingsbrigade Westerschouwen, enkele strandexploitanten en brancheorganisaties. De SWOT-analyse is dus een coproductie tussen de gemeente en de genoemde partijen.1 Sterk • Uniek, uitgerekt, open en natuurlijk strand • Zonering en aantrekkingskracht op gedifferentieerde doelgroepen • Aanwezigheid Blauwe Vlag stranden • Aanwezigheid reddingsbrigade tijdens drukste perioden • Transferium • Huidig voorzieningenniveau • Bestemmingsplan huidige bebouwing strand

Kansen • Diversiteit en open karakter van het strand • Natuurgerichte recreatievoorzieningen • Investeren in kwaliteit en kwantiteit van (openbare toegankelijke) voorzieningen bij en op het strand • Meer jaarrond exploitatie paviljoens • Overnachten op en nabij het strand • Toegankelijkheid stranden verbeteren • Integraal toezicht • Promotionele activiteiten uitbreiden en krachten bundelen. • Subsidiemogelijkheden

Zwak • Stranden niet schoon genoeg • Bereikbaarheid strand • Verschil in kwaliteit en openingstijden strandpaviljoens • Strandcabines, opslagunits en kinderspeeltuig • Geen elkweervoorziening in de nabijheid van het strand • Te weinig (nacht)bewaking • Bezetting strandreddingsbrigade • Kwaliteit openbare toiletten • Bereikbaarheid en toegankelijkheid van strandovergangen • Kwaliteit en kwantiteit van de wandel-, fiets- en ruiterpaden • Communicatie tussen gemeente en de paviljoenhouders (VSSK) • Starre welstandsregels Bedreigingen • Bodembeschermingsgebied • Zandafslag • Vrijwillige reddingsbrigade • Aantasting unieke strandkarakter en herkenbaarheid • Vervuild strand • Hoge kosten strandpaviljoenhouders

1

In bijlage 2 is de uitgebreide versie van de SWOT-analyse terug te vinden, zoals die is opgesteld direct na afloop van de brainstormsessies in het eerste kwartaal van 2007.

8

3.3 Toelichting SWOT-analyse De SWOT-analyse geeft door middel van een aantal steekwoorden een aardig overzicht van de sterke en zwakke punten en kansen en bedreigingen met betrekking tot het Schouwse strand. De volgende toelichting kan dit overzicht verder inzichtelijk maken. 3.3.1 Sterke eigenschappen 1. Uniek, uitgerekt, open en natuurlijk strand Het Schouwse strand wordt gezien als een uitgerekt, natuurlijk, open strand zonder horizonvervuiling. De 21 kilometer lange kustlijn is bijzonder vanwege zijn vorm. De kustlijn vormt geen rechte lijn, maar een bocht die loopt van de Brouwersdam tot en met Westenschouwen. De combinatie met het natuurgebied Kop van Schouwen maakt het strand uniek in Nederland. 2. Zonering en aantrekkingskracht op gedifferentieerde doelgroepen Op het strand is er een grote diversiteit aan activiteiten en mogelijkheden, mede door de zonering die regelmatig model staat voor andere kustgemeenten. De diversiteit leidt tot het aantrekken van verschillende doelgroepen, die zich allen tot één of meer specifieke strandzones aangetrokken voelen. 3. Aanwezigheid Blauwe Vlag stranden De gemeente Schouwen-Duiveland heeft drie strandovergangen met een Blauwe Vlag, terwijl ook een aantal jachthavens aan dit programma deelnemen. De Blauwe Vlag is een internationale milieuonderscheiding voor een schoon en veilig strand en herkenningssymbool voor de strandbezoekers. De Blauwe Vlaggen wapperen bij strandovergang de Rotonde, Wilhelminahoeve en Jan van Renesseweg. 4. Aanwezigheid reddingsbrigade tijdens drukste perioden Gedurende de drukste perioden op het strand is er een gemotiveerde en professionele reddingsbrigade die zorg draagt voor de veiligheid op het strand. De reddingsbrigade is met drie reddingsposten, twee jeeps en zes reddingsboten aanwezig om het strand te bewaken. 5. Transferium De bereikbaarheid van de strandovergangen is een sterke eigenschap, vooral door het gratis parkeren en gratis openbaar vervoer (van half mei tot half september) vanaf het Transferium in Renesse. In vergelijking met andere gemeenten is dit een sterk punt. 6. Huidig voorzieningenniveau Met betrekking tot het strand zijn de strandexploitanten trots op het vrij hoge voorzieningenniveau op het strand. Dat is onder meer het gevolg van de beleidsnota betreffende zonering en het cafetariamodel voor de strandpaviljoens. 7. Bestemmingsplan huidige bebouwing Er heerst, met name onder de strandexploitanten, tevredenheid over de hoofdlijnen van het bestemmingsplan Partiële herziening strandpaviljoens. De Partiële herziening heeft ervoor gezorgd dat het beleidskader voor het strand is vertaald in een bestemmingsplan. Het bestemmingsplan bevat onder meer een regeling voor de toelaatbaarheid van seizoens- en jaarrondpaviljoens en geeft vrijheid voor andere (bouw)ontwikkelingen op het strand. Er is een duidelijk kader voor het toetsen van bouwplannen en dat zorgt voor (rechts)zekerheid.

9

3.3.2 Zwakke eigenschappen 1. Stranden niet schoon genoeg Het Schouwse strand is volgens diverse partijen niet schoon genoeg. Het strand wordt niet jaarrond schoongemaakt en tijdens het seizoen is het strand nog niet schoon genoeg. Afval tussen de eb- en vloedlijn en bevuiling door honden- en paardenpoep zijn hierbij de meeste gehoorde klachten. Investeren in reiniging van het strand en zijn omgeving is raadzaam. 2. Bereikbaarheid strand Zowel de kwaliteit als de kwantiteit van de parkeervoorzieningen is onvoldoende, zo laten vrijwel alle partners onafhankelijk van elkaar blijken. Er zijn, voornamelijk tijdens het hoogseizoen, te weinig parkeervoorzieningen bij de strandovergangen en de inrichting van de parkeerterreinen is ongestructureerd. De informatievoorziening over files en parkeermogelijkheden, waaronder de verwijzing naar het Transferium, is een zwak punt. Betaald parkeren is geen uitnodiging om het strand te bezoeken en het uitdelen van parkeerboetes kan er voor zorgen dat mensen geen herhalingsbezoek brengen. De ontsluiting van het eiland blijft een zwak punt en kan de liefhebbers van het strand weerhouden de Schouwse stranden te bezoeken. Tot slot is het aantal fietsenstallingen bij enkele strandovergangen ontoereikend. 3. Verschil in kwaliteit en openingstijden strandpaviljoens Er zijn verschillen in kwaliteit tussen strandpaviljoens, waardoor geen eenduidig kwaliteitsniveau wordt bereikt. Verder zijn niet alle jaarrond paviljoens altijd geopend, met als gevolg dat bezoekers soms geen gebruik kunnen maken van de door hun gewenste voorziening. 4. Strandcabines, opslagunits en kinderspeeltuig De kwaliteit van strandcabines, opslagunits en kinderspeeltuig is onvoldoende. Bovendien levert de strandzonering beperkingen op voor de plaatsing van het aantal strandcabines, terwijl de vraag groter is dan het aanbod. De locaties en de daaraan verbonden aantallen strandcabines zijn niet langer actueel. 5. Geen elkweervoorziening in de nabijheid van het strand Een elkweervoorziening in de nabijheid van het strand zou een toegevoegde waarde kunnen zijn, met name buiten de zomermaanden en gedurende slechte weersomstandigheden in het hoogseizoen. Het ontbreken van een dergelijke voorziening vermindert de toestroom van (dag)recreanten. 6. Te weinig (nacht)bewaking De bewaking van het strand kan worden opgesplitst in bewaking overdag door toezichthoudende ambtenaren en de strandreddingsbrigade en nachtbewaking door een door ondernemers ingehuurde nachtbewaker. Overdag is de bewaking door toezichthoudende ambtenaren van te korte duur en wordt niet op de juiste plaatsen gecontroleerd. Bovendien is de strandreddingsbrigade alleen in de maanden juli en augustus actief. De nachtbewaking is ten slotte ook te summier (één bewaker). 7. Bezetting strandreddingsbrigade Er is sprake van een lage bezettingsgraad bij de strandreddingsbrigade. Dit wordt onder meer veroorzaakt door de lage vergoedingen voor vrijwilligers. Tegelijkertijd is er een landelijke trend, waaruit blijkt dat steeds minder mensen vrijwilligerstaken op zich willen nemen. Bij incidenten op de Brouwersdam wordt een beroep gedaan op de strandreddingsbrigade Ouddorp, aangezien een reddingspost daar ontbreekt.

10

8. Kwaliteit openbare toiletten Een aantal openbare toiletten bij de strandovergangen is verouderd, waardoor de toiletten gedurende de afgelopen jaren aan kwaliteit hebben ingeboet. Aandacht voor nieuwbouw en renovatie is wenselijk. 9. Bereikbaarheid en toegankelijkheid van strandovergangen Vooral ouderen en mensen met een functiebeperking hebben baat bij toegankelijke strandovergangen. Een aanzienlijk deel van de strandovergangen is nog niet (voldoende) geschikt voor mensen met een functiebeperking. 10. Kwaliteit en kwantiteit van de wandel, fiets- en ruiterpaden De afgelopen jaren is er onvoldoende geïnvesteerd in het aanleggen en onderhouden van wandel, fiets- en ruiterpaden. De kwaliteit van de ruiterpaden aan de binnenzijde is niet toereikend en er is op sommige plaatsen geen scheiding met de wandelpaden. De fiets- en ruiterpaden zijn gebruiksonvriendelijk, mede door de afrastering met prikkeldraad. Bovendien is het ruiterpad langs de Vroonweg niet meer in gebruik, waardoor een route van Renesse naar Haamstede onmogelijk is. 11. Communicatie tussen gemeente en de VSSK Houders van strandpaviljoens zijn waarschijnlijk de belangrijkste exploitanten op het strand, en de afstemming tussen de gemeente en de VSSK verdient daarom extra aandacht. De directe communicatie tussen de paviljoenhouders en de gemeente, waaronder district West, is overigens al aan verbetering onderhevig. 12. Starre welstandsregels De 1e Wijziging Beleidsnota Welstandsnotitie strand heeft ervoor gezorgd dat alle paviljoens, reddingsposten en andere bouwsels op het strand aan welstandseisen moeten voldoen. De regels geven te weinig ruimte voor ontwikkelingen en innovatieve ideeën, waardoor vooral strandexploitanten minder snel zullen investeren in voorzieningen. 3.3.3 Kansen 1. Diversiteit en open karakter van het strand Het benadrukken en uitnutten van het unieke strandkarakter is voor de Schouwse stranden een belangrijke kans om meer mensen richting de strand te bewegen. Een dynamisch strand is in dit kader een speerpunt. Via zandsuppletie kan het karakter van het strand behouden blijven. 2. Natuurgerichte recreatievoorzieningen Voor de Schouwse kust zal een bodembeschermingsgebied worden gecreëerd en zijn reeds Natura 2000-gebieden aanwezig. Dit biedt kansen voor verdere ontwikkeling van de natuurbeleving, meer in het bijzonder natuurgerichte recreatievoorzieningen. Met name natuurliefhebbers, maar ook andere recreanten, kunnen door middel van arrangementen, gerichte promotie en productontwikkeling richting de Schouwse stranden worden getrokken. Een excursie naar verblijfplaatsen van zeehonden biedt grote kansen. 3. Investeren in kwaliteit en kwantiteit van (openbare toegankelijke) voorzieningen bij en op het strand Deze kans hangt voor een groot deel samen met de Beleidsnota Cafetariamodel strandpaviljoens. In ruil voor een toename van de oppervlakte van een strandpaviljoen kunnen paviljoenhouders openbaar toegankelijke voorzieningen plaatsen. Met name investeringen in kinderspeeltuig, strandcabines, douches op het

11

strand en specifieke voorzieningen voor jongeren en mensen met een functiebeperking bieden kansen het voorzieningenniveau verder te verhogen. 4. Meer jaarrond exploitatie paviljoens Momenteel mogen 8 strandpaviljoens jaarrond exploiteren, terwijl slechts 5 paviljoenhouders momenteel gebruik maken van deze mogelijkheid. Er is dus ruimte voor meer jaarrond paviljoens onder de huidige voorwaarden. Tegelijkertijd kan jaarrond exploitatie bij andere overgangen ook tot seizoensverlenging leiden. 5. Overnachten op en nabij het strand Paviljoens zijn door hun ligging makkelijke objecten voor dieven en vandalen. Het legaliseren van overnachtingen op paviljoens kan diefstal en vandalisme terugdringen. Commerciële verblijfsrecreatie kan nieuwe doelgroepen (o.a. zakelijke markt) aantrekken, seizoensverlenging stimuleren en de concurrentiepositie ten opzichte van andere gemeenten versterken. 6. Toegankelijkheid stranden verbeteren Mensen met een functiebeperking kunnen via diverse strandovergangen het Schouwse strand bereiken. Nu Nederland vergrijst, wordt de vraag naar goed toegankelijke stranden alleen maar groter. Door betere toegankelijkheid van de strandovergangen wordt de kans op strandbezoek door mensen met een functiebeperking groter. 7. Integraal toezicht De toezichthouders van de diverse organisaties, waaronder de politie, kustbeheerders en de gemeente, kunnen de krachten bundelen en daardoor integraal en efficiënter toezicht houden. 8. Promotionele activiteiten uitbreiden en krachten bundelen Door het uitbreiden van het aantal promotionele activiteiten en een gedegen samenwerking tussen gemeente, ondernemers en belangenorganisaties kan het Schouwse strand nadrukkelijk op ‘de kaart’ worden gezet. Bij promotie hoort niet alleen een folder of website, maar ook gastvrijheid. Webcams op het strand en het aanbieden van arrangementen zijn publiekstrekkers, die nog niet (ten volle) benut worden. 9. Subsidiemogelijkheden Er zijn verschillende subsidie-instrumenten om beleidspunten tot uitvoering te brengen. Door aan zoveel mogelijk subsidieprojecten deel te nemen, kunnen enerzijds de kosten worden gedrukt en anderzijds meer beleidspunten worden uitgevoerd. Het Euregioproject “120 kilometer kustkwaliteit” kan als voorbeeld dienen. 3.3.4 Bedreigingen 1. Bodembeschermingsgebied Natura 2000-gebieden en het Bodembeschermingsgebied kunnen leiden tot een verscherpte toetsing bij vergunningaanvragen, waardoor de ontwikkeling van het toeristisch product in zijn mogelijkheden wordt beperkt. 2. Zandafslag Een andere natuurlijke bedreiging vormt zandafslag. Zandafslag is niet alleen vanuit veiligheidsoverwegingen een bedreiging, maar ook economische een groot gevaar. Zandafslag kan ertoe leiden dat strandpaviljoens moeten verdwijnen of verplaatsen,

12

het strand moeilijk toegankelijk wordt en bepaalde (recreatie)activiteiten onmogelijk worden. De situatie bij strandovergang Brouwersdam 2 is hiervan een voorbeeld. 3. Vrijwillige reddingsbrigade Een vrijwillige reddingsbrigade maakt het steeds lastiger de reddingsposten te bezetten, waardoor het veiligheidsniveau op het Schouwse strand, met name in het voor- en naseizoen, in gevaar komt. Indirect kan dit leiden tot het verliezen van één of meer Blauwe Vlaggen. De landelijke trend, dat steeds minder mensen vrijwilligerswerk willen uitvoeren, draagt bij aan deze bedreiging. 4. Aantasting unieke strandkarakter en herkenbaarheid Verblijfsmogelijkheden op het strand bieden kansen, maar tegelijkertijd zal dit een aantasting van de openheid van het strand tot gevolg hebben. Het unieke strandkarakter, met kernwaarden als rust en ruimte, kan verloren gaan. Bezoekers zullen het Schouwse strand niet meer herkennen als zijnde uitgerekt, natuurlijk en open. 5. Vervuild strand Vervuilde stranden zijn het schrikbeeld van alle exploitanten en bezoekers van het strand, want de eerste indruk van het strand zal bij de bezoeker een deel van het imago bepalen. Daarnaast zal een vuil strand de kans op een herhalingsbezoek sterk verkleinen en kan het leiden tot verlies van één of meer Blauwe Vlaggen. 6. Hoge kosten strandpaviljoenhouders Bij hoge kosten denken de paviljoenhouders vooral aan pachtsommen en onroerend goed belasting, maar ook aan het gebruikstarief bij plaatsing van kinderspeeltuig op een oppervlakte van meer dan 25 vierkante meter. Hoge kosten kunnen ertoe leiden dat ondernemers niet langer investeren in het strandgerelateerde voorzieningen.

13

Hoofdstuk 4: Ambitieniveau 4.1 Inleiding Aan de hand van de toeristische trends en de sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen van het strand kunnen we op hoofdlijnen het ambitieniveau voor de komende vijf jaar bepalen. Achtereenvolgens wordt in dit hoofdstuk ingegaan op de openheid en diversiteit, doelstelling en doelgroep, schoonmaak en bereikbaarheid van het strand, toegankelijkheid van de strandovergangen, het algemeen voorzieningenniveau (luxe strand), veiligheid op het strand, recreatievoorzieningen op en nabij het strand en promotie en communicatie met betrekking tot het strand. 4.2 Ambities 4.2.2 Algemene uitgangspunten De kracht van het Schouwse strand ligt in de openheid en diversiteit van het strand. Een open en divers strand zijn twee sterke punten die niet onafhankelijk van elkaar kunnen bestaan. Door de uitgebreide en specifieke zonering van het strand is de basis voor een divers strand met behoud van het open en natuurlijk karakter reeds gelegd. Grote stukken ongerept strand met natuurbeleving worden afgewisseld met zones voor allerlei (extreme) sporten, zoals kitesurfen en stuntvliegeren. Tevens is er, bijvoorbeeld bij de strandpaviljoens, ruimte om te genieten van luxe en comfort. De openheid moet behouden blijven en voorzieningen dienen daarom geconcentreerd te worden in de nabijheid van de strandovergangen. De gemeente dient, in nauwe samenwerking met de VSSK, individuele paviljoenhouders, strandexploitanten, de strandreddingsbrigade, brancheorganisaties en andere gemeenten, er zorg voor te dragen dat elke doelgroep zich thuis voelt en blijft voelen op de Schouwse stranden. We zullen de dynamische ontwikkeling van het strand en de natuurwetgeving echter nauwlettend moeten volgen om de diverse activiteiten en voorzieningen op het strand in de toekomst nog steeds aan te kunnen bieden. Verblijfsrecreatie op het strand biedt weliswaar kansen, maar de kernwaarden rust en ruimte dreigen daarbij verloren te gaan. Tevens leidt verblijfsrecreatie op het strand tot meer risico’s. Wij staan dit daarom niet toe. Beleidsuitgangspunt: Het unieke karakter, de herkenbaarheid en de diversiteit van het Schouwse strand moeten in de toekomst behouden blijven. Dit betekent dat we de strandzonering in stand houden en waar mogelijk verder zullen versterken en benadrukken. De komende jaren is ons streven erop gericht het Schouwse strand completer te maken, met behoud van de eigen identiteit. Het strand is één van de peilers onder het toeristisch recreatief product op Schouwen-Duiveland. Een completer strand moet leiden tot meer strandbezoekers. Een toename van het aantal strandbezoekers kunnen we met name bereiken door ons te richten op dagrecreanten en eerste bezoekers, ofwel toeristen die nooit eerder op vakantie zijn geweest op het eiland. Door het aanbieden van een kwalitatief hoogwaardig en zo compleet mogelijk strandproduct kunnen we bewerkstelligen dat eerste bezoekers en dagrecreanten in de toekomst het strand opnieuw bezoeken. Deze doelgroep kan daarmee zorgen voor een toename van de inkomsten uit strandbezoek. Bovendien moeten bezoekers uit onze buurlanden zich nog meer thuis gaan voelen aan de Schouwse kust. De openheid van het strand heeft bijvoorbeeld aantrekkingskracht op Belgische bezoekers, terwijl Duitse bezoekers veel waarde hechten aan veiligheid. Overigens is het strandproduct ook afhankelijk van het toeristisch product in het verzorgingsgebied nabij het strand.

14

Beleidsuitgangspunt: Een completer strand moet leiden tot een stijging van de inkomsten uit strandbezoek. Beleidsuitgangspunt: De gemeente Schouwen-Duiveland wil in samenwerking met de ondernemers en belangenorganisaties een kwalitatief hoogwaardig en zo compleet mogelijk strand aanbieden, zodat meer eerste bezoekers en dagrecreanten het Schouwse strand bezoeken. De trendanalyse van Alterra, zoals weergegeven in hoofdstuk 2, geeft een beeld van de tevredenheid van recreanten over het toeristisch product op Schouwen in het algemeen. Er ontbreekt echter een terugkerend onderzoek naar de tevredenheid van strandbezoekers in het bijzonder. Een dergelijk onderzoek biedt ons de mogelijkheid de resultaten van de strandvisie te meten. Indien de onderzoeksresultaten hiertoe aanleiding geven, kan dit leiden tot aanpassing van het actieprogramma. Beleidsuitgangspunt: De komende jaren willen we de tevredenheid van strandbezoekers structureel onderzoeken. 4.2.3 Schoon strand Recreanten en toeristen prefereren een schoon strand. Een schoon strand heeft een grote invloed op de beeldvorming van bezoekers. Daarom hebben wij de afgelopen jaren al flink geïnvesteerd in schoonmaak van het strand. Het strandonderhoud wordt al vanaf 2003 uitbesteed en dit wordt de komende jaren voortgezet. De Stichting Nederland Schoon beoordeelt jaarlijks hoe schoon de Nederlandse stranden zijn. Een schoon strand is een voorwaarde voor het verkrijgen van een Blauwe Vlag. Beleidsuitgangspunt: De komende vijf jaren willen we een structurele plaats in de top 10 van de competitie “Schoonste strand” van de Stichting Nederland Schoon. We streven naar een gemiddelde waardering van minimaal 4,5 (zeer schoon). Het huidige strandonderhoud vindt nog niet op een ecologische wijze plaats, maar door middel van het Euregioproject “120 kilometer kustkwaliteit” willen we hier graag verandering in brengen. Wij vinden het belangrijk dat het strand op een ecologische manier wordt schoongemaakt en zullen daarom onderzoek doen naar een efficiënte en ecologische manier van strandschoonmaak. Beleidsuitgangspunt: Wij streven, in het kader van het Euregioproject “120 kilometer kustkwaliteit”, naar meer ecologisch strandonderhoud om een verantwoorde balans tussen noodzaak tot verwijdering van afval en het behoud van natuurlijk materiaal te vinden. Een schoon strand is een gedeelde verantwoordelijkheid van gemeente, aannemer van het strandbestek, paviljoenhouders, houders van evenementenvergunningen en bezoekers (zie bijlage 4). Dit betekent dat we niet alleen moeten inzetten op strandonderhoud, maar ook een gedragsverandering moeten bewerkstelligen. Het reïntegratieproject strandbeheer voorziet voor een deel in bewustwording door afvalzakjes uit te delen aan strandbezoekers. Bovendien vervullen ze een voorbeeldfunctie door de stranden handmatig schoon te houden. Beleidsuitgangspunt: Wij willen door deelname aan het Euregioproject “120 kilometer kustkwaliteit” het reïntegratieproject in de huidige vorm behouden en waar mogelijk uitbreiden, mede in verband met handmatig schoonmaak van het strand dat deel uitmaakt van het ecologisch strandonderhoud. Tevens gaan we door middel van bewustwordingscampagnes strandbezoekers wijzen op hun verantwoordelijkheid.

15

4.2.4 Bereikbaar strand Voordat de bezoekers van het Schouwse strand kunnen genieten van het strand en de daarbij behorende voorzieningen dienen ze het strand te kunnen bereiken. Of de bezoekers nu via het openbaar vervoer (bijvoorbeeld het Transferium) of op eigen gelegenheid (auto of fiets) het strand proberen te bereiken, op mooie dagen in het hoogseizoen zijn de beperkingen telkens zichtbaar. Terwijl een goede bereikbaarheid de bezoekers er juist toe kan bewegen een keuze te maken voor een bezoek aan het Schouwse deel van het Noordzeestrand. De gemeente heeft een sturend parkeerbeleid met taakvelden als beheer en exploitatie van parkeervoorzieningen. Een aantal parkeerterreinen heeft reeds een onderhoudsbeurt gekregen. Een deel van de parkeerterreinen is echter in eigendom van Rijkswaterstaat, waardoor wij slechts indirect kunnen aansturen op verbeteringen. Verder dienen we ook aandacht te schenken aan de veiligheid op de parkeerterreinen. Een goed beheer en exploitatie van parkeervoorzieningen kan herhalingsbezoeken stimuleren. Beleidsuitgangspunt: Wij streven naar meer gestructureerde, publieksvriendelijke en beter onderhouden parkeerplaatsen, aangezien bezoekers, zeker in het geval van betaald parkeren, kwalitatief hoogwaardige parkeervoorzieningen mogen verwachten. Bij een strandbezoek kan de auto worden geparkeerd op het Transferium te Renesse. Deze parkeerplaats biedt gratis parkeergelegenheid voor 900 auto’s. Vanaf het Transferium kunnen bezoekers van half mei tot half september met gratis vervoer naar het strand. Deze vorm van vervoer zorgt voor kilometerreductie en wordt door strandbezoekers gewaardeerd. Het Transferium is ook toegankelijk voor mensen met een functiebeperking. Bezoekers worden echter niet voldoende geïnformeerd over het Transferium en bovendien is de verwijzing naar het Transferium niet toereikend. Gestalde fietsen zorgen bij de strandovergangen met name in het hoogseizoen voor de nodige problemen. Geblokkeerde overgangen, waardoor hulpdiensten het strand niet (spoedig) kunnen bereiken, en een rommelig aangezicht, hetgeen afbreuk doet aan de kwaliteit van het toeristisch product, zijn veel gehoorde klachten. Een overzicht van de huidige capaciteit van de fietsenstallingen is in bijlage 5 terug te vinden. Beleidsuitgangspunt: De komende jaren zijn het optimaal benutten van de gratis parkeer- en vervoersmogelijkheden van het Transferium en het bieden van voldoende en in goede staat van onderhoud verkerende fietsenstallingen speerpunten om de druk op de parkeerterreinen bij het strand te verminderen en alternatief vervoer te stimuleren. 4.2.5 Toegankelijk strand De gemeente Schouwen-Duiveland heeft de laatste jaren via uitvoering van het project ‘Toegankelijke Schouwse stranden voor mindervaliden en ouderen’ geïnvesteerd in het toegankelijk maken van een aantal strandovergangen voor mensen met een functiebeperking en hulpdiensten. Nu Nederland vergrijst wordt de vraag naar goed toegankelijke stranden alleen maar groter. Daarom hebben wij bij deelname aan het Euregioproject “120 kilometer kustkwaliteit” ook ingezet op het project toegankelijkheid stranden.

16

Een aantal strandovergangen zijn voorzien van verharde paden van 4 meter breed. Op deze stranden worden in het zomerseizoen zogenaamde keerplaten neergelegd, waardoor mensen met een beperking op het strand kunnen recreëren. Naast verharding zijn ook verbreding, het minder steil maken van strandovergangen en het treffen van voorzieningen (leuningen e.d.) punten van aandacht. Een voorziening maakt het mogelijk een scheiding te maken tussen de verschillende ‘stromen’. Hierdoor kunnen bijvoorbeeld voetgangers en paarden apart van elkaar de strandovergangen betreden en wordt de veiligheid voor alle doelgroepen verhoogd. Beleidsuitgangspunt: Met behulp van het Euregioproject “120 kilometer kustkwaliteit” dragen wij er zorg voor dat eind 2012 het aantal toegankelijke strandovergangen voor mensen met een functiebeperking is toegenomen en de gebruiksvriendelijkheid van de overige strandovergangen sterk is verbeterd door het treffen van diverse voorzieningen. De strandtaxi is een vervoersmiddel op afroep, dat kan worden aangevraagd door rolstoelgebruikers. De ritten worden uitgevoerd vanaf het Transferium. De rolstoelgebruikers dienen tot op het strand vervoerd te worden en een rolstoelgebruiker mag zich tijdens deze rit gratis laten vergezellen door maximaal 2 begeleiders of familieleden. Het vervoer voorziet in een behoefte, maar het aantal ritten kan nog fors omhoog. Naast de strandtaxi kunnen mensen met een functiebeperking sinds 2004 bij 6 strandpaviljoens gebruik maken van 2 verschillende typen strandrolstoelen. De strandpaviljoenhouders hebben met de gemeente een bruikleenovereenkomst voor de zogenaamde ‘wombats’ en moeten de strandrolstoel gratis in bruikleen geven aan de gebruiker. Van deze rolstoel wordt regelmatig gebruik gemaakt, maar het gebruik kan geïntensiveerd worden. In het kader van het Euregioproject zullen een aantal nieuwe ‘wombats’ aangeschaft worden. Daarentegen zijn de ‘tiralo’s’ minder populair onder de badgasten (zie bijlage 5). Beleidsuitgangspunt: De gemeente Schouwen-Duiveland stimuleert, in samenwerking met de paviljoenhouders, de Taxi Centrale Renesse en het Platform voor mensen met een beperking Schouwen-Duiveland, het gebruik van de strandtaxi en strandrolstoelen door mensen met een functiebeperking, zodat deze doelgroep het strand frequenter zal bezoeken. Een positieve beoordeling van de toegankelijkheid van het strand is ook afhankelijk van de entree bij de strandovergangen. Momenteel hebben wij op het strand borden die aangeven in welke zone men zich bevindt en wat op basis van de strandregels in die strandzone de onmogelijkheden zijn. Op Europees niveau zijn inmiddels iconen vastgesteld voor borden met betrekking tot strandzonering en strandregels, waardoor een bepaalde standaardisering kan plaatsvinden. Deze standaardisering gaat uit van de mogelijkheden in plaats van de onmogelijkheden in de strandzone. Bebording moet een etalagefunctie vervullen en de bezoekers bijvoorbeeld ook informeren over de strandreddingsbrigade. Bij de overgangen ontbreekt vaak enige verlichting. Verlichting kan niet alleen een bijdrage leveren aan de toegankelijkheid, maar tevens aan de veiligheid van bezoekers. Beleidsuitgangspunt: Bij het betreden van een strandovergang moet door middel van een standaard bebording direct duidelijk zijn welke activiteiten en voorzieningen er achter de duinen plaatsvinden en beschikbaar zijn. We onderzoeken daarnaast de mogelijkheden van verlichting bij strandovergangen.

17

4.2.6 Luxe strand Door uitvoering van de Nota Hoofdlijnen strand is het voorzieningenniveau op en rond het strand gestegen. De SWOT-analyse en de analyse van de toeristische trends maken duidelijk dat er nog voldoende kansen zijn voor verbetering van de kwaliteit en kwantiteit van (openbaar toegankelijke) voorzieningen en dus een luxer strand. Hierbij dienen we wel zorgvuldig om te gaan met de verdeling van de (schaarse) ruimte op het strand. Het is mogelijk dat de wet- en regelgeving en beleidsstukken ons in de toekomst beperken in het gebruik van de ruimte. Paviljoenhouders bieden een aanzienlijk deel van de openbaar toegankelijke voorzieningen aan. Langs het Schouwse strand staan in totaal 14 strandpaviljoens. Begin 2008 wordt slechts in 5 van de 8 toegestane gevallen gebruik gemaakt van de mogelijkheid van jaarrond exploitatie, terwijl de jaarrond paviljoens ook niet altijd geopend zijn. Bij het vaststellen van deze visie hadden nog steeds niet alle exploitanten een privaatrechtelijke overeenkomst met de gemeente SchouwenDuiveland. De overeenkomst kan er mede toe bijdragen dat jaarrond paviljoens het gewenste verzorgings- en voorzieningenniveau bereiken en behouden. Beleidsuitgangspunt: Wij streven met het oog op seizoensverlenging naar uitbreiding van het aantal jaarrond paviljoens en waarborging van de feitelijke jaarrond exploitatie van de paviljoens om het verzorgings- en voorzieningenniveau van de paviljoens naar een hoger niveau te tillen. We hebben besloten om tot 2010 het gebruikstarief per vierkante meter voor paviljoens te bevriezen, uitgezonderd een jaarlijkse indexering. Dit biedt ons de mogelijkheid in overleg met de VSSK de tarievenstructuur opnieuw te bekijken. Voor kinderspeeltuig (schommel, volleybalnet) met een oppervlakte boven 25 vierkante meter brengt de gemeente bijvoorbeeld ook een gebruikstarief per vierkante meter in rekening. Investeren in kinderspeeltuig biedt mogelijkheden om het voorzieningenniveau rondom de paviljoens te verhogen, maar het gebruikstarief nodigt de paviljoenhouders niet uit te investeren. Beleidsuitgangspunt: In overleg met de VSSK zullen wij de tarievenstructuur voor het gebruik van paviljoens herzien. Volgens één van de strandexploitanten levert de strandzonering teveel beperkingen op voor het aantal strandcabines, aangezien de vraag regelmatig groter is dan het aanbod. Anderzijds worden nog niet alle mogelijkheden benut, zo blijkt uit het overzicht in bijlage 5. Het karakter van het Schouwse strand moet leidend zijn voor de uitbreidingsmogelijkheden, terwijl tegelijkertijd rekening gehouden moet worden met de welstandseisen voor strandcabines. Beleidsuitgangspunt: Rekening houdend met het open en natuurlijke karakter van het strand en de verdeling van de ruimte is de gemeente voorstander van een uitbreiding van het aantal strandcabines. De openbare toiletgebouwen ten behoeve van strandbezoekers staan op diverse parkeerterreinen en strandovergangen langs de kust. Alle toiletgebouwen zijn voorzien van een mindervalidentoilet. De meeste toiletgebouwen zijn anno 2008 nog in goede staat van onderhoud, maar een aantal gebouwen is verouderd. Langs het Noordzeestrand ontbreken nog openbare douches, voorzieningen die in vele andere gemeenten langs de Noordzee al wel gerealiseerd zijn en bezoekers de mogelijkheid geven zichzelf op te frissen tijdens of na het strandbezoek. Er zijn in dit kader

18

grofweg twee mogelijkheden. Het plaatsen van permanente douches of gedurende enkele zomermaanden units plaatsen. Beleidsuitgangspunt: De gemeente Schouwen-Duiveland zorgt dat openbare toiletgebouwen in goede staat van onderhoud verkeren en zal waar mogelijk de plaatsing van openbare douches bij een aantal strandovergangen stimuleren. 4.2.7 Veiligheid Er worden steeds hogere eisen gesteld aan de veiligheid op het strand. Een veilig strand impliceert een optimaal bewaakt strand, waar strandbezoekers onder het toeziend oog van de strandreddingsbrigade kunnen recreëren. De Strandreddingsbrigade Westerschouwen bewaakt al bijna 20 jaar het 21 kilometer lange Noordzeestrand. Doorgaans vormt de strandreddingsbrigade een actieve en hechte groep, waardoor deze organisatie nog steeds zijn werkzaamheden kan verrichten. De strandreddingsbrigade is in ieder geval gedurende vijf weken in het hoogseizoen zeven dagen per week werkzaam tussen 9:30 uur en 18:00 uur en vanaf hemelvaartsdag tot het eerste weekend van september ieder weekend. Waarschijnlijk moeten onze stranden vanaf 2010, bij de revisie van de criteria voor de Blauwe Vlag, voldoen aan de eisen van de International Life Saving Federation Europe (ILSe). Deze federatie representeert meer dan 5 miljoen strandwachten en heeft als doel het aantal doden en gewonden in, op en rond het water terug te dringen. Het is mogelijk dat de algemene criteria van deze federatie worden omgezet in een (verplichte) Europese richtlijn, waardoor hogere eisen zullen worden gesteld aan de strandreddingsbrigade. Beleidsuitgangspunt: De gemeente streeft naar behoud van de Blauwe Vlaggen en daarom zullen in 2010 alle stranden die momenteel een Blauwe Vlag hebben en waarop de strandreddingsbrigade actief is, voldoen aan de criteria van de International Life Saving Federation Europe. Het aantal leden bij de strandreddingsbrigade is de afgelopen jaren licht gegroeid. Dit in tegenstelling tot de trend die landelijk waarneembaar is. Aan de andere kant kampt de strandreddingsbrigade wel met onderbezetting van de reddingsposten en wordt de druk op de leden steeds groter. Er is sprake van een ‘vrijwillige’ strandreddingsbrigade. Dit houdt in dat leden slechts een kleine dagvergoeding krijgen. Het verhogen van de dagvergoedingen is daarom een optie. In het hoofdseizoen zijn er nog weinig problemen, maar in het voor- en naseizoen is de reddingsbrigade afhankelijk van een kleine groep zeer actieve leden. Beleidsuitgangspunt: De gemeente Schouwen-Duiveland zorgt er in nauwe samenwerking met de strandreddingsbrigade voor dat de bezettingsgraad van de reddingsposten in 2010 met ten minste 25% is gestegen ten opzichte van 2007. Verder is ook het opleidingsniveau van de leden en het beschikbare reddingsmateriaal belangrijk. Het Euregioproject “120 kilometer kustkwaliteit” biedt mogelijkheden voor samenwerking met Zeeuwse en Belgische kustgemeenten. Via de opleidingen moet onder andere worden gewaarborgd dat er voldoende mensen zijn die als postcommandant kunnen fungeren. Goede materialen, waaronder technisch in goede staat verkerende voer- en vaartuigen, liggen aan de basis van het voorkomen van verdrinkingsongevallen. Beleidsuitgangspunt: De gemeente en de strandreddingsbrigade borgen het opleidingsniveau van de strandwachten en tevens zullen wij er voor zorgen dat ook

19

het reddingsmateriaal in 2010 voldoet aan de eisen van de International Life Saving Federation Europe. Samen met andere kustgemeenten willen we de Zeeuwse stranden de veiligste stranden van Nederland maken. Op de Brouwersdam is er de laatste jaren een toename van het aantal (water)sportactiviteiten geweest. Een extra (mobiele) reddingspost op de Brouwersdam zal de kans op (verdrinkings)ongevallen verkleinen. Ook kan bij strandovergangen waar geen reddingspost aanwezig is een kleine behandelruimte in een paviljoen worden gerealiseerd. De strandreddingsbrigade wil van deze mogelijkheid tot nu toe geen gebruik maken, mede vanwege de drukte in en rond de paviljoens en een grotere druk op de bezettingsgraad van de strandreddingsbrigade in zijn geheel. Beleidsuitgangspunt: Wij streven naar het plaatsen van een extra (mobiele) reddingspost op de Brouwersdam. Naast een extra reddingspost is het jaarrond plaatsen van reddingsposten een wens van diverse partners. Jaarlijkse plaatsing van reddingsposten kost veel tijd en geld. Daarnaast is het de bedoeling dat de reddingsposten in de toekomst in het voor- en naseizoen ook bezet zijn, maar daarbij zijn we afhankelijk van de bezettingsgraad van de strandreddingsbrigade. Het jaarrond plaatsen van reddingsposten heeft vooral planologisch de nodige gevolgen. Voor reddingsposten gelden dezelfde uitgangspunten in gewenste beeldkwaliteit als voor strandpaviljoens (openheid, natuurlijkheid, eenheid en transparantie). Beleidsuitgangspunt: Wij willen het jaarrond plaatsen van reddingsposten planologisch mogelijk maken. De paviljoenhouders geven aan dat paviljoens 24 uur per dag bezet moeten zijn om criminaliteit te voorkomen, beperken of tegen te gaan. Momenteel is overnachten in paviljoens niet toegestaan. Een aantal jaren geleden is de VSSK, naar aanleiding van vernielingen, overlast en het vele zwerfvuil begonnen met nachtbewaking op het strand. De gemeente ondersteunt dit initiatief financieel. Afhankelijk van het weer en het seizoen is er ’s nachts één bewaker aanwezig, die slechts een deel van het strand kan bewaken. De bewaker controleert van de Wilhelminahoeve tot en met de Brouwersdam. De VSSK geeft te kennen dat integrale handhaving door diverse organisaties kan bijdragen aan de veiligheid op het strand. Beleidsuitgangspunt: Wij zullen de paviljoenhouders voor zover mogelijk tegemoet komen in hun wens van overnachten in paviljoens ter beveiliging van de paviljoens. De gemeente ondersteunt de nachtbewaking op het strand. Verdwaalpalen (oriëntatiepalen) zijn palen met vooral voor kinderen herkenbare pictogrammen/symbolen van Dick Bruna. De palen leveren een bijdrage aan de veiligheid op het strand, met name voor jonge kinderen. Oriëntatiepalen zijn een belangrijk onderdeel van de familiestranden. In 2005 hebben wij met Nijman Advertising B.V. een overeenkomst voor een periode van 10 jaar gesloten. De gemeente toont zich hierin bereidt gedurende het strandseizoen Nijman toe te staan de verdwaalpalen te plaatsen. De strandreddingsbrigade heeft zelfs aangegeven dat verhoging van het aantal palen gewenst is. Beleidsuitgangspunt: De gemeente streeft ernaar de aanwezigheid van de verdwaalpalen op de familiestranden meer onder de aandacht van de strandbezoekers te brengen ten einde de veiligheid op het strand te optimaliseren. Indien nodig zal het aantal verdwaalpalen verhoogd worden.

20

4.2.8 Recreatievoorzieningen Door zandsuppletie (strandovergang Brouwersdam 2) en natuurwetgeving (strandovergang Watergat) dreigen er één of twee zones voor extreme sporten te verdwijnen, terwijl deze zones bepaalde recreanten richting het Schouwse strand lokken. De zones extreme sporten voorzien in een vraag en dienen daarom behouden te blijven. Beleidsuitgangspunt: Wij spannen ons de komende jaren in voor het behouden van de huidige zones extreme sporten. De aanwezigheid van een bodembeschermingsgebied en andere Natura 2000gebieden is niet alleen een bedreiging, maar biedt ook kansen om natuurgerichte recreatievoorzieningen te ontwikkelen. De SWOT-analyse maakt inzichtelijk dat de partners nog niet tevreden zijn over de fiets- ruiter- en wandelpaden nabij het strand. De cijfers van Alterra ondersteunen dit gevoel. Uit dit rapport blijkt dat recreanten vooral bij ruiterpaden en gemarkeerde ruiterroutes gelegen binnen het westelijk deel van Schouwen-Duiveland een kritische noot plaatsen. Op Schouwen-Duiveland wordt veel gebruik gemaakt van het fietsknooppuntensysteem. Het knooppuntensysteem is een vorm van fietsbewegwijzering, waaruit in 2006 een fietsroutenetwerk voor geheel Zeeland is voortgekomen. In het knooppuntensysteem ontbreekt echter nog een fietsroute die is toegespitst op de zee en de kust en daarbij ook nog informatie geeft over water, natuur en cultuurhistorie. Het grootste punt van aandacht zijn echter de ruiterpaden, meer in het bijzonder de kwaliteit en het aantal paden. Beleidsuitgangspunt: De komende jaren willen we, mede gezien de doelstelling in de Regiovisie Schouwen-West, de natuurbeleving stimuleren door het aantal fiets-, ruiter- en wandelpaden uit te breiden en de kwaliteit en veiligheid van deze paden te verhogen. In de directe nabijheid van het strand ontbreken veelzijdige recreatieve (elkweer)voorzieningen. Dergelijke voorzieningen bieden recreanten de mogelijkheid bij slechte weersomstandigheden alsnog een ‘strandgevoel’ te krijgen. Een (elkweer)voorziening bij het strand moet daarom bij voorkeur ook een relatie hebben met het strand. Een recreatieve (elkweer)voorziening geeft impulsen voor seizoensverlenging. In het kader van het bodembeschermingsgebied zijn met het Havenbedrijf Rotterdam N.V. en de provincie Zeeland afspraken gemaakt over mogelijke positieve effecten op recreatie en toerisme rondom het gebied. Er is onderzoek gedaan naar de wenselijkheid en haalbaarheid van een zogenaamde ‘edutainment-attractie’. De attractie is bedoeld ter promotie van het bodembeschermingsgebied en moet laten zien dat natuur, recreatie en economische ontwikkeling/havenuitbreiding in de Voordelta goed samen kunnen gaan (ECO2-benadering). Beleidsuitgangspunt: De gemeente zal in het kader van seizoensverlenging de ontwikkeling van de Brouwersdam en recreatieve (elkweer)voorzieningen stimuleren. 4.2.9 Promotie en communicatie Het aantal promotieactiviteiten rondom de Schouwse stranden is de laatste jaren toegenomen. Naast de Kust&Zeegids maken we gebruik van de digitale snelweg om het strand en diverse evenementen te promoten. Niet alleen de gemeentelijke

21

website wordt hiervoor gebruikt, ook de websites van bijvoorbeeld de VVV en Concert at Sea prijzen de Schouwse stranden in meer of mindere mate aan. Verder hebben wij al jaren een strandfolder, die het strand letterlijk en figuurlijk op de kaart zet en zijn er organisaties die op eigen initiatief het strand promoten. Tot slot heeft Schouwen-Duiveland de Schouwen-Duivelandpas, die in relatie tot (voorzieningen op) het strand nog volop kansen biedt. Er zijn dus redelijk veel promotieactiviteiten, maar er is tevens sprake van versnippering en weinig onderlinge samenhang. Beleidsuitgangspunt: Wij willen samen met ondernemers en belangenorganisaties het aantal promotionele activiteiten uitbreiden en op zoek gaan naar originele en eigentijdse vormen van promotie. Doelstelling hierbij is het bundelen van de krachten om de evenementen en voorzieningen op het Schouwse strand efficiënter te promoten, ook onder buitenlandse gasten. Als vervolg op de actie ‘Schoonste Strand’ kan ook een Quality Coast keurmerk worden behaald. Dit keurmerk heeft ook een grote promotionele waarde, want de gemeente krijgt internationale erkenning in zijn streven naar de hoogste kwaliteit in mens- en natuurvriendelijk toerisme. De voorziening van publieksinformatie staat centraal bij dit keurmerk. Een voorwaarde voor het Quality Coast keurmerk is onder andere het opstellen van een visie voor vijf jaar als integraal onderdeel van het gemeentelijk beleid. Beleidsuitgangspunt: Wij zullen, wellicht door intergemeentelijke of interprovinciale samenwerking, onderzoek doen naar de haalbaarheid van het Quality Coast keurmerk. De communicatie tussen de gemeente en de VSSK blijft een punt van aandacht. Voor de uitvoering van de Nota hoofdlijnen strand is er een convenant afgesloten met de VSSK, waarin beide partijen de intentie uitspraken om de nota uit te voeren. Een dergelijk convenant is niet nodig, indien het vertrouwen tussen de VSSK en de gemeente verder toeneemt. Een krachtige organisatie van paviljoenhouders (VSSK), waarvan iedere paviljoenhouder lid is, kan bijdragen aan de verdere ontwikkeling van het strandproduct. Wederzijds vertrouwen en communicatie zijn de sleutelwoorden om tezamen te komen tot een succesvolle uitvoering van de strandvisie. Hetzelfde geldt voor de samenwerking tussen de VSSK en de strandreddingsbrigade. Beleidsuitgangspunt: De gemeente zal de diverse partners, meer in het bijzonder de VSSK, waar nodig raadplegen over en inspraak geven bij de uitvoering van de Strandvisie, alvorens wordt geadviseerd aan het college van burgemeester en wethouders. Het belangrijkste subsidieproject dat momenteel loopt, is het Euregioproject “120 kilometer kustkwaliteit”. De gemeente kan via subsidieprojecten, al dan niet in samenwerking met andere gemeenten of organisaties, gelden genereren. Met dit instrument kunnen extra beleidsuitgangspunten gerealiseerd worden, zonder dat het de gemeente of ondernemers veel geld kost. Beleidsuitgangspunt: De gemeente zal zich de komende jaren inzetten voor deelname aan subsidieprojecten. Door mee te liften met (Europese) subsidieprogramma’s trachten we onze beleidsdoelen maximaal te realiseren.

22