Signalen van ggz-patiënten worden niet gehoord

k i j k e n

Achtergronden, opinies en verhalen over en uit het sociaal domein Fris denken & dwars kijken De eigen kracht van mensen en hun organisaties versterken, energie mobiliseren en een gezamenlijke focus ontwikkelen, dat is de missie en kwaliteit van Vondel & Nassau. Samen werkend met u pakken onze medewerkers organisatie- en samenlevingsvraagstukken resultaatgerichte op en aan. Hebt u collega's die Het Decor - Verruim(t) de horizon ook willen ontvangen? Mail dan even uw mailadres naar [email protected]

‘Signalen van ggz-patiënten worden niet gehoord’ Bron: Landelijk Platform GGz 151130 Er is te weinig intensieve zorg mogelijk voor patiënten met een ernstige psychische aandoening, zeker voor hen die op de rand van een crisis staan. Nic Vos de Wael van belangenorganisatie Landelijk Platform GGz ziet mensen van het kastje naar de muur gestuurd worden. ambulantisering ggz

Voor ggz-patiënten die vlak voor een crisis zitten, is de zorg niet op orde, zegt Nic Vos de Wael, beleidsmedewerker van het Landelijk Platform GGZ, de koepel van belangenorganisaties van cliënten en hun familie. Er is volgens hem te weinig capaciteit in de ambulante Fact-teams om deze patiënten goed te begeleiden. En signalen van crisis worden niet gezien en gehoord door professionals. Vos de Wael: 'Je mag patiënten niet loslaten als je denkt: "Hier kan ik niets mee".'

Jaargang 2 | Aflevering 47

DWARS

4 december 2015 Participatie De gaten in de zorg aan ggz-patiënten vallen ook bij de participatie en begeleiding, zegt Vos de Wael. 'Het gaat om ondersteuning bij huisvesting, dagbesteding, administratie, bij begeleiding naar werk, maar ook bij schulden. De gemeenten zijn nu verantwoordelijk voor deze hulp. Maar je ziet op dit moment dat ggz-professionals en gemeenten naar elkaar blijven kijken wie wat doet. Ik denk dat de gemeente de regie moet nemen en het, ook financieel, mogelijk moet maken dat zorgvoorzieningen en hulpverleners afspraken maken over individuele patiënten. Met als uitgangspunt: Wat is hier aan de hand en welke hulp is nodig?'

Wijkteam De Fact-teams hebben sowieso meer mensen en meer handelingsruimte nodig om ggz- patiënten goed te kunnen behandelen, vindt Vos de Wael. Samenwerking met de wijkteams zou beter georganiseerd moeten worden. 'De wijkteams komen bij de mensen achter de deur, maar hebben onvoldoende specialistische kennis om ernstige problemen te herkennen. Ze zijn niet uitgerust om hulp te Fact-team verlenen. Maar dan moeten wijkteams ook toegang krijgen tot de "Ik moet kennelijk een ruit inslaan bij het politiebureau om opgeno- FACT-teams. Bellen met elkaar? Je zou willen dat het altijd zo eenmen te worden." Deze en andere reacties krijgt het LPGGz met enige voudig is. Het wijkteam is nog in ontwikkeling, dus ook de netwerregelmaat van patiënten met een EPA (ernstige psychische aandoe- ken met specialistische professionals.' ning). Er is nog te veel mis met de hulp aan deze groep, vindt Nic Vos de Wael: 'Er is te weinig laagdrempelige hulp voor deze men- De geestelijke gezondheidszorg wil een derde minder bedden in sen, omdat op spoedzorg en time-outvoorzieningen is bezuinigd. 2020. Dat moet gebeuren door de ambulante zorg meer en beter in Hulp is vaak pas beschikbaar als de crisis geëscaleerd is. De Fact- te zetten. GGZ-patiënten zullen meer zelfstandig gaan wonen in de teams, een groep hulpverleners die specialistische ambulante hulp wijk. Tot grote bezorgdheid van de politie, de wijkteams, huisartsen biedt, zijn vooral bezig met het beheersbaar houden van de proble- en ook ggz-professionals zelf. Lees meer over dit thema in het dosmen van de patiënt en komen bijna niet toe aan herstel en onder- sier: Ambulantisering GGZ>> steuning bij het dagelijks leven.'

Jaargang 2 | aflevering 47 | pagina 1

Het Decor - verruim(t) de horizon Chronische desorganisatie  Zo het al waanzin is, dan is er toch systeem in

Door Peter Paul J. Doodkorte

Psychische aandoeningen zijn taboe en eng. Anders dan andere ziekten hebben zij een grote impact op de omgeving. De omstanders voelen zich machteloos, bang, raken in verwarring en willen er niets mee van doen te hebben. Psychische aandoeningen komen weliswaar enorm vaak voor, maar er ligt een taboe op het noemen en bespreekbaar maken. Vindt (ook) GGZ Nederland, de brancheorganisatie voor de geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg in Nederland. Om hun pleidooi kracht bij te zetten voeren zij regelmatig campagnes om bekendheid te geven aan hun werk. Terecht, vind ik.

deel van de GGZ-aanbieders zich met een bijzonder tweeslachtige opstelling. Waar de mond spreekt klinkt luidt het enthousiasme: “Uitgaande van de cliënt, de jongere die hulp nodig heeft, was de hulpverlening voorheen veel te verkokerd en er werd te veel vanuit instellingen en aanbieders geredeneerd. En te weinig vanuit de behoefte van de cliënten zelf. Het moest op de schop en daar is iedereen nu wel enthousiast over. Zo wordt nu veel meer gekeken hoe kinderen in hun eigen omgeving zo goed mogelijk geholpen worden. Alle aanbieders in de jeugdzorg kijken hoe ze elkaar kunnen versterken. Natuurlijk vraagt dat om aanpassingen en anders denken.”

Als de daad bij het woord gevoegd moet worden, komt de aap uit de mouw en verzetten nodige aanbieders van GGZ die zich met hand en tand tegen het transparanter en overzichtelijker maken van dat wat zij doen. Afstemming met andere hulpverleners; zoals de gemeentelijke sociale teams? Aan me nooit nee Grotere openheid is een goede zaak. Psychische ziektes zijn net nooit niet! zo goed ziektes als een hartkwaal, diabetes of hooikoorts. Bovendien komen geestelijke stoornissen zo vaak voor, dat ze gerust Het navolgende citaat uit een recente tot het dagelijks leven gerekend mogen worden: een op de vier mailwisseling zegt genoeg: “Om het maar volwassen Nederlanders krijgt ergens in zijn leven een psychi- heel bot te stellen: Dit kind is naar ons sche stoornis. Dat betekent dat iedereen er ooit mee te maken verwezen via de huisarts en de enige krijgt; hetzij zelf, hetzij bij een partner, kind, ouder, broer of zus. vraag die u dan mag stellen is: Is er een verwijzing van de huisarts ? Deze vraag Jammer, verbijsterend, schokkend en tegelijkertijd ook onbegrij- mogen wij met Ja of Nee beantwoorden. pelijk ook vind ik daarom de voortdurende houding van sommi- Als dat dus Ja is, houdt het daarmee op. De Gemeente geeft dan ge aanbieders van geestelijke gezondheid die – met de schaam- een beschikkingsnummer af en stuurt dat schriftelijk naar ons (de lap van privacy als legitimatie – weigeren om openheid van za- hulpverlener) en de ouders. Daarna sturen wij ( de hulpverlener) ken te geven over dat wat zij eigenlijk doen met en voor de men- een nota en betaalt de gemeente deze daarna rechtstreeks aan sen waarmee en voorzij zeggen te werken. ons.” In het vervolg van deze mailwisseling wenst de betreffende aanbieder alleen de code 000 te declareren. Dit betekent: DBC De verschuiving van de verantwoordelijkheid voor jeugdzorg (nog) onbekend. "Na sluiting van de DBC krijgt de gemeente een naar gemeenten is een grote verandering binnen de GGZ in Ne- DBC nota waarop uiteraard de juiste productcode wel staat verderland. Deze transformatie brengt veel vragen met zich mee. De meld." "De gemeente" – zo stelt de aanbieder in kwestie – GGZ staat daarmee – net als alle andere hulpverleners en finan- "betaalt dan deze DBC nota aan de hulpverlener." ciers – voor een grote uitdaging: er is een groeiende groep cliënten, maar er is minder budget dan voorheen. Gemeenten en hun sociale teams verzetten bergen om de decentralisaties binnen het sociaal domein handen en voeten te Als het gaat om de transitie van de jeugdzorg onderscheidt een geven. Samen met zorgaanbieders zitten zij aan tafel om met

elkaar te spreken over daarbij passende structuren en (financiële) verantwoordelijkheden. De inzet daarbij is dat ondersteuning en hulpverlening bestaat uit een gecoördineerde maatwerkaanpak waar verschillende disciplines in samenwerken. Het kan hierbij gaan om (een combinatie van) opvoedproblemen, gedragsproblemen, psychiatrische stoornissen en beperkte verstandelijke vermogens bij kind en/of ouders. Dat vergt samenspraak van, met en tussen alle betrokkenen. Om goede zorg op tijd en op maat te kunnen leveren is het nodig de daarvoor benodigde middelen goed in beeld te hebben. Dat staat of valt met goede sturingsinformatie. Dit heeft met name betrekking op het contractbeheer. Wanneer deze informatie niet op orde is levert de gemeente zich uit aan de uitvoerders: de gemeente schrijft dan als het ware een blanco cheque uit. Dat mag en kan niet de bedoeling zijn. Daarom ook moeten de oude systemen om. Zegt ook GGZ Nederland. In woord spreekt menig GGZ aanbieder dan ook groot enthousiasme uit. Als de daad bij het woord gevoegd moet worden zijn er echter bij meerdere aanbieders heel veel hobbels en struikelsteentjes die associaties oproepen die variëren van aanstellerij tot iets wat dicht in de buurt komt van misdadigheid. Patiënten/cliënten vragen zelf vaak nadrukkelijk om een verschuiving van het accent van behandeling van de ziekte, naar aandacht voor wat iemand wél kan. Samen met onderwijsgevenden, hulpverleners zorgverzekeraars, landelijke en lokale overheid, werkgevers, moeten GGZ-instellingen juist daarom aan de slag met samenwerking. Hiervoor is meer nodig dan het uitspreken van enthousiasme. Dat vraagt de bereidheid om over de eigen grenzen heen te kijken. Het lef om met een frisse blik op bestaande weten regelgeving en financieringsvormen de traditionele patronen van denken en doen los te laten. Ik daag alle GGZ-behandelaren dan ook van harte uit om in actie te komen en kleur te bekennen. Opdat de chronische desorganisatie van tegenwerkers nu eens doorbroken wordt.


Het Decor - verruim(t) de horizon '35 miljoen voor peuteropvang niet terug naar het rijk' Bron: VNG 151127

Niet berekend Omdat het rijk de toeslagen gaat betalen, wordt 35 miljoen euro uit het gemeentefonds gehaald. Maar de verhoogde kwaliteitseisen die gesteld worden zorgen voor veel extra kosten. ‘Hoe dit per saldo uitpakt, is ten onrechte niet berekend door de minister’, aldus de VNG. ‘De minister gaat uitsluitend uit van wat het aan de kant van het rijk extra gaat kosten.’ De VNG vindt dat een verkeerde vraag. Er moet niet alleen gekeken worden naar hoeveel de kosten dalen als gemeenten de taak niet meer uit hoeven te voeren, maar ook hoeveel extra kosten gemaakt worden als de kwaliteitseisen omhoog gaan.

Het doel van de werkwijze is dat het kind (weer) veilig kan opgroeien als het kan in het eigen gezin. Het netwerk van het gezin is in deze methode essentieel. Samen met het netwerk brengt de hulpverlener in kaart waar zorgen over bestaan, wat de mogelijkheden en krachten van het gezin zijn om daar iets aan te doen en hoe geregeld wordt dat dat de kinderen nu en in de toekomst veilig zijn.

Zonder steun VNG Het kabinet en de VNG hebben meerdere keren gesproken over de financiering van de plannen rondom peuters maar zijn het daarover niet eens geworden. De VNG vindt de manier waarop ouders een toeslag aan kunnen vragen omslachtig. Asscher wil nu zijn plannen doorvoeren zonder steun van de VNG. Die noemt het ‘niet juist dat de minister zonder instemming van gemeenten ingrijpt in een lokale aangelegenheid’. De VNG hoopt dat de Tweede Kamer zich tegen de plannen van Asscher keert en de wijzigingen in de peuteropvang niet Onlogisch steunt. De begrotingsbehandeling van SZW begint volgende Asscher wil de kwaliteitseisen voor peuterspeelzalen en kinderweek dinsdag. opvang gelijkschakelen. Ook de financiering wordt gelijkgeschakeld, waardoor het verschil tussen commerciële kinderopvang en (door de overhead gefinancierde) crèches verdwijnt. Nederlandstalige Signs of Safety Gathering Ouders die niet genoeg verdienen, kunnen een toeslag krijgen Nog nooit in Nederland gehouden, maar op dinsdag 2 februari die vanaf 2018 door het rijk betaald wordt. Gemeenten vinden 2016 wordt er voor de eerste keer een Nederlandstalige Signs het onlogisch dat, terwijl veel zaken in het sociaal domein ge- of Safety Gathering gehouden in Zwolle. Signs of Safety: is decentraliseerd worden, in de peuteropvang precies het tegen- voor iedereen die werkt met gezinnen en kinderen waarbij het overgestelde gebeurt. Zo is het lastig verbanden te leggen met thema veiligheid centraal staat. de rest van het sociaal domein, terwijl hier juist winst gemaakt ‘Signs of Safety’ is een oplossingsgerichte benadering voor zou kunnen worden, aldus de VNG. gezinnen waarin de veiligheid van een kind een zorg vormt.

Presentaties van: Kompaan en de Bocht De Waag CJG Den Haag Jeugdbescherming Noord De Raad voor Kinderbescherming VZW Sporen De William Schrikker Groep

De VNG maakt zich zorgen over de financiële consequenties van de wet. Het rijk doet een greep in de kas, maar stelt wel hogere eisen aan de opvang. De VNG is ontevreden over de veranderingen die minister Lodewijk Asscher (PvdA, Sociale Zaken) wil doorvoeren in het beleid ten aanzien van kinderopvang en peuterspeelzalen. De plannen zijn onlogisch, maar vooral de greep van 35 miljoen euro in het gemeentefonds die Asscher doet, valt niet goed. Hogere eisen Volgende week behandelt de Tweede Kamer de begroting van Sociale Zaken en in voorbereiding daarop heeft de VNG een brief gestuurd aan Asscher waar ingegaan wordt op de bezwaren tegen het Wetsvoorstel harmonisatie peuterspeelzalen en kinderopvang. De VNG maakt zich zorgen over de financiële consequenties van de wet. Het rijk doet een greep in de kas, maar stelt wel hogere eisen aan de opvang.

De eerste Nederlandse Gathering is er om mensen bijeen te brengen die nu en in de toekomst werken aan de veiligheid van kinderen. Op de Gathering worden goede voorbeelden uit de praktijk gedeeld waardoor andere hulpverleners ideeën, richting en inspiratie krijgen waarmee zij hun doelen kunnen bereiken en hoe zij dat kunnen aanpakken. Wij hopen u (en uw collega’s) op deze dag te mogen verwelkomen!

Mocht u nog vragen hebben dan kunt u uiteraard contact met ons opnemen via onderstaande websites. Met vriendelijke groet, Manna van ’t Slot www.mannaslot.com Petra Rozeboom www.samenwerkenwijaanveiligheid.nl


Het Decor - verruim(t) de horizon Kabinet wil 'onzichtbare jeugd' aan werk helpen Bron: Kabinet 151130

Tot 27 jaar Daarnaast wil het kabinet dat gemeenten de gegevens over voortijdig schoolverlaten en werk en inkomen óók aan elkaar Het kabinet wil dat gemeenten meer werk maken van het opgaan koppelen bij de groep onzichtbare jongeren van 23 tot sporen van de zogenoemde 'onzichtbare jongeren' die geen 27 jaar. Daarvoor is het nodig dat gewerk hebben en ook geen onderwijs meenten in de toekomst ook de onvolgen. Deze ongeveer 65.000 jongezichtbare jongeren tot 27 jaar gaan regiren moeten terug naar school of op streren. zoek naar een baan, vindt Rutte 2.

Voordat kinderen van vluchtelingen een plek vinden in ons land, hebben ze al het nodige meegemaakt. Hoe help je hen? 'Als je de ouders goed toerust, is meestal geen gespecialiseerde begeleiding nodig.' Lees meer>>

Wijkteam De druk op het sociaal werk is toch al erg groot door de decentralisatie van jeugdzorg en zorg naar gemeenten. En door de ontwikkeling van de wijkteams. 'Wij willen al ons werk goed doen, of het nu gaat om vluchtelingen of probleemjongeren' ‘Professional heeft te veel Dat schrijven de PvdA-ministers Lodruk door taken vluchtelin- aldus Vos. 'Dat kan alleen als er extra geld voor begeleiding dewijk Asscher van Sociale Zaken en aan vluchtelingen en voor mensen met een asielstatus wordt Jet Bussemaker van Onderwijs maangen’ Bron: Nieuwsbericht 151130 vrijgemaakt, zegt de MOgroep-voorzitter. 'Er zijn nu al te weidagochtend in een brief aan de De druk op het sociaal werk wordt te nig handen in de wijk'. Verruim het blikveld Tweede Kamer. ‘We moeten zorgen groot nu de hulp aan vluchtelingen aan dat deze jongeren betrokken blijven de taken van de sociaal werkers wordt Vluchtelingen bij onze samenleving en voorkomen toegevoegd. Marijke Vos van de MOOok voor de begeleiding dat ze met hun rug naar de maatgroep vindt dat dit werk niet ten koste van vrijwilligers, die onderschappij komen te staan', aldus Asscher. 'Dit is een belangrijke mag gaan van het reguliere sociale werk in de wijk. steuning bieden aan vluchopdracht voor gemeenten en de omgeving van deze jongetelingen en asielzoekers, ren.’  Nu al werken meer dan de helft van de welzijnsorganisaties in zijn extra professionals de wijk om 'onrust over de komst van vluchtelingen te dempen nodig, zegt MOgroepUitkeringsinstantie UWV en het draagvlak voor hulp aan hen bij bewoners te vergroten.' voorzitter Vos: 'Het is onHet kabinet wil de komende maanden met 35 gemeenten af- Dat komt uit een enquête onder de leden van de MOgroep, verantwoord te denken dat spraken maken over het aan het werk helpen van de onzicht- brancheorganisatie voor sociaal werk. MOgroep-voorzitter vrijwilligers de begeleiding bare jongeren. Uiteindelijk is het doel dat alle, bijna vierhon- Marijke Vos vraagt aan gemeenten om 'sociaal werkers de aan vaak getraumatiseerde derd gemeenten hulp gaan bieden aan deze doelgroep. De ruimte te geven om ondersteuning en hulp aan zowel vluchtevluchtelingen en statuslokale overheden kunnen daarbij ondersteuning krijgen van de lingen als aan de reguliere taken in de wijk.' Meer mensen en houders erbij kunnen scholen, uitkeringsinstantie UWV en werkgevers. dus meer geld zijn nodig. doen. Marijke Vos: 'Als we succesvol de huidige Om de onzichtbare jeugd in beeld te krijgen, kunnen de ge- Werken in de wijk stroom vluchtelingen wilmeenten hun verschillende bestanden aan elkaar koppelen. Sociaal werkers werken in de wijken en in de buurten, en horen len opvangen en aan hen die daadwerkelijk in Nederland zulHet gaat er daarbij om dat gemeenten de gegevens van dagelijks wat daar leeft. Ze organiseren, vaak samen met vrijlen blijven een toekomst willen gunnen, dan moeten we vanaf vroegtijdige schoolverlaters vergelijken met de gegevens die willigers, activiteiten en taallessen voor vluchtelingen en hun de eerste dag inzetten op begeleiding en goed doordachte zij hebben over werk en inkomen. Gemeenten mogen dit nu al kinderen. 'Maar de sociale professionals zien ook dat dit ten integratie. Deze doelgroep is te kwetsbaar om aan het lot over doen voor jongeren tot 23 jaar, alleen gebeurt dit volgens het koste gaat van het reguliere werk met bewoners in de wijk, die te laten.' kabinet nog onvoldoende. Dit moet anders, menen Asscher en zelf worstelen met werkloosheid en huisvestingsproblemen, Bussemaker. armoede en schulden en achterstanden', aldus de MOgroep.


Het Decor - verruim(t) de horizon De kraak van het Slotervaartziekenhuis en de avonturen van Aysel Erbudak

Een parabel of gelijkenis is een kort verhaal, gewoonlijk gesitueerd in het dagelijks leven, dat dient om een religieus, moreel of filosofisch idee te illustreren. HET DECOR verzamelde een aantal van die mooie, korte inspirerende verhalen. Om te motiveren en te stimuleren om positiever te denken, te leven en te werken.

Een of velen Een groep leerlingen trainde onder leiding van een oude krijger. Op een ochtend, nadat hij hun oefeningen had gegeven die ze op de binnenplaats konden doen, ging de krijger naar binnen om zijn wapens schoon te maken. Na korte tijd begonnen de leerlingen te ruziën over bepaalde punten van de oefening. Sommigen van hen raakten zelfs slaags. Toen hij het lawaai hoorde, kwam de krijger naar de binnenplaats en in zijn aanwezigheid gingen de leerlingen uit elkaar. “Beng me een bundel takken uit de houtkelder,” zei de krijger tegen een leerling. De leerling keerde terug met een bundel takken die aan beide uiteinden bij elkaar gebonden waren zodat ze gemakkelijk te vervoeren waren. “Jullie, die zo vol energie zitten!” beval de strijder. “Wie van jullie kan deze bundel met zijn blote handen doorbreken?” Enkelen van de sterkere leerlingen probeerden de bundel te breken, maar tevergeefs. “Het is onmogelijk!” riepen ze. “Dat hangt van je standpunt af,” zei de strijder terwijl hij de bundel losmaakte en de takken een voor een brak totdat ze allemaal gebroken voor hem lagen. “Als je onderling ruzie maakt, zul je gemakkelijk verslagen worden, maar als je één front vormt, zul je onoverwinnelijk zijn!”

Meer inspirerende sprookjes en parabels vind je hier:

Dat er een lekker boek in het geprivatiseerde Amsterdamse Slotervaartziekenhuis zat, was al snel duidelijk toen de eigenaren het in 2013 met elkaar aan de stok kregen. Met de details die bekend werden, had wel een operette geschreven kunnen worden. Het boek is er nu, dankzij de journalisten die de ontwikkelingen voor NRC en het Parool versloegen. En lekker is het. Helder verklaren Jeroen Wester en Bas Soetenhorst hoe het mogelijk was dat het kwakkelende ziekenhuis in 2006 (dankzij steun van de artsen) in handen kwam van een grondspeculant en een onderneemster met een strafblad. Aanvankelijk lijkt het experiment succesvol. Maar nadat geldschieter Jan Schram is overleden en directrice Aysel Erbudak botst met de erven en zorgverzekeraar Achmea, klettert de façade omver.

De kracht van De Kraak is vooral dat het de Slotervaartsoap in zijn samenhang vertelt. Daarmee is het onmisbaar leesvoer voor iedereen die zich afvraagt of de marktwerking in de zorg met de verkoop van ziekenhuizen aan schimmige investeerders niet te ver is doorgeschoten. \ De kraak van het Slotervaartziekenhuis en de avonturen van Aysel Erbudak, Bas Soetenhorst en Jeroen Wester, Betram + de Leeuw, 288 blz.

Gemeenten moeten onzichtbare jongere opsporen Bron: Kabinet 151130 De 66.000 'onzichtbare jongeren' die niet naar school gaan en ook niet werken, moeten dat wel gaan doen. 30 nov 2015 3 reacties

De 66.000 'onzichtbare jongeren' die niet naar school gaan en ook niet werken, moeten dat wel gaan doen. Het kabinet gaat met om te beginnen 35 gemeenten afspraken maken om de jongeren, die ook niet voor werkbegeleiding in beeld zijn bij uitkeringsinstantie Erbudaks keiharde aanpak leidde tot interne ruzies en UWV, op te sporen en aan de studie of het werk te zeteen angstcultuur, en verstoorde verhoudingen met fi- ten. nanciers en de gemeente. Schokkender is de constatering dat zij ongestoord tonnen kon wegsluizen. Erbudak Meedraaien in samenleving wordt buitenspel gezet, en het ziekenhuis belandt in de Dat schrijven de ministers van Sociale Zaken en van Onschoot van haar rivaal Loek Winter. derwijs maandag aan de Tweede Kamer. De gemeenten moeten hun bestanden gaan vergelijken. Dat kan al wel Het sterk gecomponeerde boek staat bol van sappige bij jongeren tot 23 jaar, maar het gebeurt te weinig. Het anekdotes en relevante achtergronden. Teleurstellend is kabinet wil ook dat er wordt gekeken naar de bestanden dat het weinig hard nieuws oplevert, afgezien van een van jongeren tot 27 jaar. Gemeenten moeten vervolgens opgeklopt verhaal over ‘heroïne-handel’ dat wel veel met scholen, werkgevers en UWV zorgen dat de jongemedia-aandacht genereert. Interessanter was geweest te ren gaan meedraaien in de samenleving. ontdekken waar het weggesluisde geld uiteindelijk terecht is gekomen. Jaargang 2 | aflevering 47 | pagina 5

Het Decor - verruim(t) de horizon VNG: geen zorgen over bijstandskosten statushouders Bron: VNG 151201 Gemeenten komen straks niet 450 miljoen te kort door extra kosten aan bijstand voor statushouders. Dat zei VNG-directeur Jantne Kriens op de Buitengewone Algemene Ledenvergadering van de VNG.

Gemeenten komen straks niet 450 miljoen te kort door extra kosten aan bijstand voor statushouders. Dat zei VNG-directeur Jantine Kriens op de Buitengewone Algemene Ledenvergadering van de VNG. Extra bijstandsgeld komt terug De VNG gaat begin januari weer aan tafel met het kabinet om te spreken over het één-op-één verwerken van bijstandsgeld voor statushouders dat naar gemeenten toekomt in de begroting van SZW. ‘Ik heb geen aanleiding te denken dat daar ingewikkeld over zal worden gedaan’, aldus Kriens tegenover 400 leden in de Buitengewone Algemene Ledenvergadering (BALV) van de VNG. ‘Die gegevens over 450 miljoen inleveren op de bijstand stonden in de najaarsnota van het ministerie van Financiën, maar dat zijn ramingen voor 2016. Die waren al voor het bestuursakkoord gemaakt.’ Geen voorfinanciering De afspraak “t-1” (compensatie achteraf voor verhoogde instroom in de Participatiewet) geldt niet. ‘We hoeven niet voor te financieren, dus u krijgt dat geld niet pas in 2018.’ Gemeenten krijgen in 2016 van het rijk 50 miljoen euro voor de extra bijstandskosten voor vluchtelingen. Dat is niet genoeg, beaamt Kriens. ‘Maar dit is een openeindregeling. Dat bedrag wordt in het kader van transparantie nu vrijgemaakt. We hoeven niet voor te financieren, maar dit bedrag krijgen we in 2018 dus ook niet weer terug. Dat heet de “intertemporele schuif”. Afspraken op middellange termijn gelden ook voor jeugdzorg en Wmo, aldus Kriens. ‘In Voorjaarsnota gaan we uit van reële ramingen en voor structurele verwerking in de SZW-begroting. Er zijn ook gevolgen voor de hoogte van het Gemeentefonds.

Allemaal werk dat voor de Voorjaarsnota moet gebeuren.’

Ledenraadpleging De VNG raadpleegt vanaf morgen haar leden over het BeGeen vaste rol CdK stuursakkoord Verhoogde Asielstroom. Gemeenten kunnen tot Een aantal leden nam de gelegenheid te en met vrijdag 18 december reageren. Niet lang daarna neemt baat om vragen te stellen over het vrijdag de VNG een definitief besluit. gesloten Bestuursakkoord Verhoogde Asielstroom. De rol van de Commissaris van de Eindsprint Code Verantwoordelijk MarktgeKoning aan de regionale regietafels bleek drag Thuisondersteuning Bron: TSD 151202 voor sommige leden onduidelijk. De CdK zal geen vaste rol Doekle Terpstra van de Transitiecommissie Sociaal Domein hebben, aldus Kriens. ‘Als Rijksheer kan hij zijn bestuurlijk in(TSD) zet de eindsprint in om zo veel mogelijk gemeenten en strumentarium inzetten als een gemeente zich niet aan de aanbieders te informeren over de Code Verantwoordelijk afspraken houdt.’ Het gaat om evenwicht te krijgen tussen hen Marktgedrag Thuisondersteuning. Wethouders ontvingen alleen gemeenten die beloond worden. Dat wordt later nader uitmaal een schrijven met de oproep om aan te geven of ook hun gewerkt. ‘Als sommige gemeenten zich aan hun taak onttrekgemeente bereid is de afspraken te onderschrijven. ken en in problemen komen, kan de provincie gebruikmaken van haar bevoegdheden en de gemeente aanspreken of in De Code Verantwoordelijk Marktgedrag Thuisondersteuning is plaats van gemeenten optreden op kosten van die gemeenopgesteld door betrokken aanbieders en gemeenten om te ten’, verduidelijkt Jos Wienen, voorzitter van de asielcommissie bevorderen dat thuisondersteuning op een fatsoenlijke manier van de VNG, later de rol van de provincie. wordt ingekocht. De TSD heeft het proces begeleid. De code benoemt gespreksthema’s, toont praktijkvoorbeelden en biedt Kortere en snellere procedures een handreiking met een transparante kostprijsopbouw waarVoor de 500 extra noodopvangplekken per veiligheidsregio die door een kwalitatief aanbestedingsproces kan worden ingetot het einde van het jaar moeten worden gerealiseerd wordt richt. Via ondertekening van de afspraken bevestigen partners alleen iedere plek na 19 november meegeteld, aldus Wienen. dat de nieuwe zorgen ondersteuningsverantwoordelijkheden Op de vraag of procedures om statushouders te huisvesten van gemeenten mogelijkheden bieden om te het werk slimmer korter en sneller kunnen, antwoordt Wienen dat minister Blok te organiseren, met behoud van fatsoenlijke arbeidsvoorwaarbezig is zaken aan te passen en dat provincies daar soepel den voor medewerkers. Naast deze korte termijn afspraken mee omgaan. ‘Maar we moeten er wel bovenop zitten, want ik faciliteert de TSD de totstandkoming van een meer lange terhoor uit de praktijk dit het niet altijd soepel loopt. Als de promijn visie voor de sector Thuisondersteuning. De decentralisavincie of de CdK ons aanspreekt met plekken te komen, spreties maken deze heroriëntatie noodzakelijk. ken wij de provincie aan om ook zelf over de brug te komen.’ 200 plekken Als dorpen in een gemeente een bijdrage in de noodopvang willen leveren kan de ondergrens van 300 plekken naar beneden tot in ieder geval 200. ‘Deze grens is “flexibel”, maar het aantal moet substantieel blijven’, aldus Wienen. ‘Met 200 plekken moet er wel een link zijn naar een bestaand centrum. Een soort dependance.’

Deze maand wordt de 50ste ondertekenaar van de code verwelkomt. Begin december zal de TSD de staatssecretaris van VWS informeren over het voorlopige resultaat. Meer informatie is te vinden op https://www.transitiecommissiesociaaldomein.nl/codethuisondersteuning.


Het Decor - verruim(t) de horizon Wijkteams moeten elkaar spiegelen Bron: Kwaliteitscommissie Zorg 151127

Adviezen van sociale wijkteams moeten – geanomiseerd – aan andere wijkteams worden voorgelegd. Op die manier kunnen teams elkaar scherp houden bij de toewijzing van zorg en ondersteuning, verduidelijkt Hans Klein Breteler, voorzitter van de onafhankelijke Kwaliteitscommissie Zorg, het advies aan het college van Den Haag. Adviezen van sociale wijkteams moeten – geanomiseerd – aan andere wijkteams worden voorgelegd. Hiermee kunnen teams elkaar scherp houden bij de toewijzing van zorg en ondersteuning. Dit heeft de onafhankelijke Kwaliteitscommissie Zorg van de gemeente Den Haag aan het college geadviseerd. Spiegel 'Je leert het meest van elkaar en je laat het de medewerkers van de wijkteams zelf doen’, beargumenteerd Hans Klein Breteler, voorzitter van de Kwaliteitscommissie en voormalig CDA-senator, het advies. ‘Hoe dit verder moet worden georganiseerd en ingericht, is aan de gemeente.’ De commissie, ingesteld door het college, adviseert sinds dit jaar gevraagd en ongevraagd over de manier waarop de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015) in de Haagse praktijk wordt uitgevoerd. Daarnaast moet zij belemmeringen signaleren bij initiatieven van inwoners Hagenaars die hun eigen hulp en zorg willen regelen. ‘Voor zover bekend is Den Haag de enige gemeente met een onafhankelijke kwaliteitscommissie.’ Vroegsignalering Terugblikkend op de eerste elf maanden van de decentralisatie toont de commissie zich tevreden. ‘Het gaat op zich goed’, vat de voorzitter kort samen. Dat is volgens Klein Breteler mede te danken aan de beleidskeuze van Den Haag om 2015 een echt

overgangsjaar te laten zijn, zonder drastische veranderingen. Wel blijkt de aanvraagprocedure wat belemmerend te werken. ‘De aanvraagformulieren zijn ingewikkeld en onduidelijk.’ Daarnaast is er onvoldoende zicht op mensen met een verstandelijke beperking en inwoners die psychische klachten hebben. De vroegsignalering kan eveneens beter, constateert de commissie.

Kracht advies De commissie, de gemeentelijke zelf, de Ombudsman, de klachtencommissie en de gemeentelijke rekenkamer – die rondom de decentralisaties sociaal domein, waaronder de Wmo, eveneens de vinger aan de pols houden – lopen elkaar niet in de weg, stelt Klein Breteler. ‘Als we bijvoorbeeld een klacht binnenkrijgen, verwijzen we die door naar de Ombudsman of de klachtencommissie.’ Daarnaast heeft ieder gremium Optimale afstemming zijn eigen focus. ‘We moeten ook niet over elkaar heen buiteAan de andere kant: ‘binnen zes len; dan neemt de kracht van ieders advies af.’ weken na een aanvraag voor een maatwerkvoorziening, komt het Herindicaties sociale wijkteam met een beschik- De commissie verwacht komend jaar meer hectiek dan in 2015. king. En op de 1.430 beschikkingen ‘Dan zullen, zeker voor de inwoners die een herindicatie krijvoor individuele voorzieningen die gen, de veranderingen tastbaar worden.’ Het gaat om herindidit jaar zijn afgegeven, zijn 50 klach- caties van mensen die nu nog volgens het overgangsrecht ten ingediend’, aldus Klein Breteler. dezelfde zorg en ondersteuning krijgen als onder de AlgemeDit stemt de commissie tot tevre- ne wet bijzondere ziektekosten (Awbz). Speerpunt voor 2016 is denheid. Deze cijfers verzamelt de voor de commissie onder meer innovatie om zelfredzaamheid commissie niet; dat doet de ge- van burgers te bevorderen en het benutten en stimuleren van meente zelf. ‘Die verzamelt kwanti- burgerinitiatieven. In het verlengde daarvan zal naar de transtatieve gegevens, wij kwalitatieve.’ formatie worden gekeken. ‘Daar is nu te weinig aandacht voor. Kwaliteit is door de commissie ge- Er moeten echt andere zorgarrangementen komen. Komend definieerd als ‘de optimale afstemming tussen vraag en aan- jaar gaan we ons hier op focussen.’ bod op het gebied van de Wmo-zorg’. Daarom ook leggen de leden van de commissie veel werkbezoeken af: bij wijkteams, Kamerbrief overall rapportage sociaal dobij buurtinitiatieven, bij zorginstellingen.

mein Bron: Rijksoverheid.nl

Minister Plasterk (BZK) stuurt de Tweede Kamer een concretiKlachten seringslag van de overall rapportage sociaal domein. De tweede kwartaalrapportage van de gemeente meldt dat in het tweede kwartaal tien klachten over de nieuwe taken Wmo Download de publicatie zijn ingediend via de formele klachtenprocedure; vier meer dan in het eerste kwartaal. ‘De klachten betroffen de late afhandeling van de melding, de onduidelijkheid rond het persoonsgebonden budget (pgb) en onduidelijkheid over de gang van zaken’, zo staat in de rapportage te lezen. Over individuele (bestaande) Wmo-voorzieningen als de huishoudelijke hulp en vervoeren woonvoorzieningen zijn dit jaar in totaal 50 klachten binnengekomen. Jaargang 2 | aflevering 47 | pagina 7

Het Decor - verruim(t) de horizon ‘Stel plafond eigen bijdrage Wmo in’ Bron: open brief 151202

Er moet een landelijk maximum komen voor de eigen bijdragen die gemeenten aan hun inwoners doorberekenen voor Wmo-voorzieningen. Daarvoor pleiten de gezamenlijke patiënten- en cliëntenorganisaties in een brief aan de Tweede Kamer.

Er moet een landelijk maximum komen voor de eigen bijdragen die gemeenten aan hun inwoners doorberekenen voor Wmo-voorzieningen. Ook moeten gemeenten hun inwoners, voordat voorzieningen worden toegekend, informeren over de hoogte van de eigen bijdragen. Daarvoor pleiten de gezamenlijke patiënten- en cliëntenorganisaties in een brief aan de Tweede Kamer. De Kamer debatteert vandaag met staatssecretaris Martin van Rijn (Volksgezondheid) over de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015). Grote lokale verschillen Nu al leiden de eigen bijdragen her en der tot problemen. Er zijn diverse signalen dat mensen de eigen bijdragen niet kunnen betalen en daardoor afzien van zorg. Naast patiënten- en cliëntenorganisaties maken ook onder meer CDA, SP, het Centraal Planbureau (CPB) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) zich zorgen over de (stapeling van) eigen bijdragen. Vanwege de beleidsvrijheid van en de inkoop door gemeenten zijn de lokale verschillen groot.

voorzieningen. Daarvoor geldt geen maximum aan eigen bij- vaak niet geïnformeerd over de eigen bijdrage en ontvangen dragen die aan inwoners kan worden gevraagd. weken nadien nog rekeningen’, aldus de brief aan de Kamer. ‘Wij vinden dat mensen tijdig en indringender geïnformeerd Zwaarst getroffen moeten worden en dat er een landelijk maximum moet komen Het zwaarst getroffen zijn mensen met modale inkomens, stelt voor de eigen betalingen in verband met ziekte of handicap.’ Ieder(in), de koepelorganisatie van chronisch zieken en men- Gemeenten moeten hun inwoners ‘proactief en tijdig informesen met een beperking. Die kunnen er in 2016 al snel tussen ren over de eigen bijdragen van zorg’. De rekentool van het de 150 en 500 euro per maand op achteruit gaan, afhankelijk CAK, waarmee eigen bijdragen voor maatwerkvoorzieningen van de gemeente waar zij wonen en het inkomen/vermogen, kan worden berekend, moet worden vereenvoudigd. Die rezo heeft de organisatie berekend. Zij heeft daarbij twee ge- kentool moet ook tijdens het keukentafelgesprek worden gemeenten in Noord-Holland met elkaar vergeleken, bij een ca- bruikt, zodat tijdens het gesprek duidelijk wordt wat de inwosus van een man met een inkomen net boven modaal, die een ner die hulp of ondersteuning nodig heeft daaraan zelf financiberoerte heeft gehad. Nu betaalt hij 150 euro per vier weken eel moet bijdragen. ‘Een persoonlijke financiële uitdraai bij het voor vier dagdelen naar een Afasiecentrum. Dit stijgt per 1 keukentafelgesprek geeft een beter inzicht in kosten en bijdrajanuari naar 227 per vier weken in de gemeente Alkmaar. Als gen en is de basis voor de noodzakelijke toets of een oplosde man in de regio Zaanstreek-Waterland zou wonen, zou hij sing ook echt betaalbaar is’, stellen de patiënten- en cliëntenvanaf komend jaar 720 euro per vier weken moeten neertellen. organisaties in hun brief. In een reactie op de berekening, heeft de wethouder van de gemeente Zaanstad aan Ieder(in) laten weten dat het beleid Steekproef voor 2016 zodanig zal worden bijgesteld dat het tot lagere In een Kamerdebat in september pleitte CDA-Kamerlid Mona tarieven zal leiden. Keijzer voor de invoering van maximale, landelijke tarieven voor de eigen bijdrage. De staatssecretaris zei toen daar niets Stapeling voor te voelen. Het ministerie heeft op verzoek van de Kamer Gemeenten staan vrij om eigen bijdragen voor Wmo- (motie van Keijzer) een kwalitatief onderzoek gedaan onder voorzieningen bij hun inwoners te innen. Ook de hoogte kun- tien gemeenten naar de mate waarin zij eigen bijdragen heffen nen gemeenten grotendeels zelf bepalen. Bij maatwerkvoor- voor algemene voorzieningen. Daaruit komt onder meer naar zieningen geldt een persoonsafhankelijk gemaximeerde eigen voren dat gemeenten voor klassieke algemene voorzieningen bijdrage, die door het CAK wordt berekend. Daarbij wordt anti- (welzijnsvoorzieningen die al jaren door gemeenten als algecumulatie toegepast als binnen een huishouden sprake is van mene voorziening worden aangeboden, zoals activiteiten in een eigen bijdrage in het kader van de Wet langdurige zorg buurthuizen of valpreventie) door de bank genomen geen (Wlz). Bij algemene voorzieningen geldt de kostprijs van een eigen bijdragen vragen. Dit doen zij vaak wel bij ‘nieuwe algealgemene voorziening als wettelijk maximum. Zonder actief mene voorzieningen’ die voorheen maatwerkvoorzieningen beleid van gemeenten cumuleert die eigen bijdrage binnen waren. Over het algemeen heffen gemeenten inkomensafhaneen huishouden met eventuele andere bijdragen voor andere kelijke eigen bijdragen voor maatwerkvoorzieningen. Slechts algemene voorzieningen, voor maatwerkvoorzieningen en enkele gemeenten hebben compenserende maatregelen voor voor eigen bijdragen die voor de Wlz moeten worden betaald. lage inkomens getroffen.

Problemen worden groter Komend jaar worden de problemen alleen maar groter, vrezen de patiënten- en cliëntenorganisaties waaronder Ieder(in), de NPCF en de Unie KBO. Dit heeft onder meer te maken met het aflopen van het overgangsrecht van mensen die tot dit jaar vanuit de Algemene wet bijzondere ziektekosten (Awbz) bijvoorbeeld dagbesteding en begeleiding kregen; deze voorzieningen vallen sinds 2015 onder de Wmo. Via het overgangsrecht moeten gemeenten dit jaar dezelfde zorg en ondersteuning bieden (en betalen). Daarnaast gaan diverse gemeenten per 2016 maatwerkvoorzieningen ‘ombouwen’ tot algemene Proactief informeren Volgens patiënten- en cliëntenorganisaties worden ‘cliënten


Het Decor - verruim(t) de horizon Meer ondersteuning voor kinderen in armoede Bron: Nieuwsbericht 151130 Drie op de tien gemeenten hebben inmiddels een Kindpakket, blijkt uit een meting onder 80 gemeenten. Bijna de helft van de gemeenten heeft de inkomensgrens voor ondersteuning van kinderen in armoede verruimd. De grens ligt meestal op 120 procent van het sociaal minimum. Dat blijkt uit een onderzoek in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken naar de ervaringen van gemeenten met Kindpakketten. Kinderombudsman Gemeenten zijn daarmee ‘guller’ dan het rijk. Tot eind 2014 gold er een landelijke inkomensgrens van 110% van het sociaal minimum. Veel gemeenten trekken deze grens dus op. Naast het vergroten van de doelgroep voor ondersteuning doen gemeenten er meer aan deze doelgroep te bereiken. Ze geven daarmee gehoor aan de oproep van de Kinderombudsman om meer in te zetten op hulp die direct ten goede komt aan kinderen. De Kinderombudsman adviseerde in 2013 gemeenten om een Kindpakket samen te stellen met daarin tegoedbonnen, mogelijkheden om te sporten, aan culturele activiteiten deel te nemen en bijvoorbeeld een budget voor winterkleding of schoolspullen. Staatssecretaris Jetta Klijnsma (PvdA, Sociale Zaken) nam dat advies over. Zes op de tien Bijna drie jaar later, lijken gemeenten de handschoen opgepakt te hebben. Drie op de tien gemeenten hebben inmiddels een Kindpakket, blijkt uit een meting onder 80 gemeenten. Zes op de tien gemeenten hebben een bundeling van allerlei kindvoorzieningen, wat ook als een soort Kindpakket gezien kan worden. In tien procent van de gemeenten is er geen pakket of bundeling maar zijn er allerlei losse voorzieningen voor kin-

deren. Sport en cultuur De meeste gemeenten zetten in op voorzieningen die de maatschappelijke participatie bevorderen. Ook maatregelen die ervoor zorgen dat kinderen op school mee kunnen doen, worden vaak gesteund. Het gaat vaak om culturele activiteiten en sportactiviteiten, leermiddelen en fietsregelingen die vergoed worden of waar kinderen op een andere manier gebruik van kunnen maken. Gemeenten werken hierbij vaak samen met het Jeugdsportfonds, het Jeugdcultuurfonds en de Stich-

partners en de sociale wijkteams’, aldus Klijnsma. Ook wil ze dat kinderen meer betrokken worden bij het beleid. 12 procent Bijna twaalf procent van de kinderen van nul tot 17 jaar in Nederland groeit op in armoede. Daaronder wordt verstaan dat ouders niet voldoende kunnen voorzien in basisbehoeften als kleding en voedsel. Ook is volledig meedoen in de maatschappij niet vanzelfsprekend. Deze kinderen kunnen bijvoorbeeld niet mee op schoolreisje of kunnen niet meedoen met sportof culturele activiteiten wat een negatieve invloed op hun ontwikkeling heeft en de kansen verkleint om op latere leeftijd goed te participeren in de maatschappij.

Pleegouders: scholingsaanbod moet beter op maat Bron: Alliantie Kind in Gezin 151130

ting Leergeld. Extra budget Het kabinet heeft vanaf 2015 jaarlijks 90 miljoen extra uitgetrokken voor armoede- en schuldenbeleid. Dit geld is niet geoormerkt, maar Klijnsma adviseerde gemeenten wel om bij het inzetten van deze middelen extra te letten op armoede onder kinderen. Dat hebben ze gedaan, blijkt. 93 procent van de gemeenten heeft het extra budget deels ingezet om de kindpakketten te financieren. Samenwerken Staatssecretaris Klijnsma is ‘verheugd’ over de manier waarop gemeenten de handschoen hebben opgepakt. In een brief aan de Kamer die Klijnsma stuurde, adviseert ze gemeenten nog sterker in te zetten op het bereiken van kinderen. Een deel van de kinderen die in armoede opgroeien, is nog steeds niet in beeld bij gemeenten. ‘Om dit te verbeteren zoeken gemeenten in toenemende mate samenwerking met maatschappelijke

Er is een mismatch tussen de behoeften van pleegouders en het huidige aanbod van deskundigheidsbevordering. Bijna de helft van de pleegouders is ontevreden over wat hen wordt aangeboden om hun kennis en vaardigheden te vergroten. Dat blijkt uit een onderzoek van Pionn en de Nederlandse Vereniging voor Pleeggezinnen, in opdracht van de Stichting Kinderpostzegels Nederland. Het meeste scholingsaanbod is ontwikkeld voor 'alle' pleeggezinnen', terwijl pleegouders op zoek zijn naar kennis en informatie over de specifieke situatie binnen hun gezin.

Pleegouders willen ondersteuning die aansluit bij hun ervaring, op de vorm van pleegzorg die zij bieden en gericht is op de levensfase van het pleegkind. Het aanbod moet hen kunnen helpen bij de specifieke problemen waar ze tegen aan lopen met de bij hen geplaatste kinderen. Daarover willen ze graag hun kennis en vaardigheden vergroten, maar dan wel op het moment dat die problemen bij hen spelen. Helaas vissen ze nogal eens achter het net, omdat die ene cursus slechts één keer per jaar gegeven wordt.


Het Decor - verruim(t) de horizon ‘Eigen kracht’ probleemjongeren weinig aangesproken Bron: peiling 151128

jeugdzorginstantie of hulpverlener,’ legt Mikke Leenders van Big Thinking uit. ‘Wij zien een belangrijke rol weggelegd voor vertrouwenspersonen uit het directe netwerk van kinderen en Gemeenten ondernemen weinig om informele zorg voor jonjongeren. Dat kunnen docenten zijn, maar ook sporttrainers of geren te bevorderen en zo een later beroep op professionele rijinstructeurs. ’ jeugdzorg te voorkomen. Dat blijkt uit een peiling waarin is gesproken met 45 gemeentelijke medewerkers, die verantDigitale media woordelijk zijn voor preventieve jeugdzorg. De peiling is uitgeIn thuisomgeving en op de kinderopvang laat 7 respectievelijk voerd door Big Thinking, een adviesbureau dat 2 procent van de gemeenten de landelijk actief is op het gebied van jeugdbeleid kans onbenut om aan te sturen en jeugdzorg. op eigen kracht’ en via politie of ‘entertainment (bijvoorbeeld popGemeenten ondernemen weinig om informele podia, jongerencentra) respectiezorg voor jongeren te bevorderen en zo een velijk 47 procent en 22 procent. later beroep op professionele jeugdzorg te Een ander uitkomst is dat de voorkomen. Dat stelt Big Thinking, een adviesmeeste gemeenten vooral telefobureau dat landelijk actief is op het gebied van nisch contact faciliteren, terwijl jeugdbeleid en jeugdzorg. jongeren zich meer op digitale media begeven, die anoniemer en Preventie, vroegsignalering en het aanspreken 24/7 beschikbaar zijn. en benutten van eigen kracht komen daardoor volgens Big Thinking onvoldoende van de Verbazende uitkomst grond. En daarmee blijven in veel gemeenten Preventie in het informele circuit ook de beoogde innovatie en besparingen op staat volgens de respondenten bij 38 procent van de gemeenduurdere zorg uit. Dat blijkt uit een peiling waarin is gesproken ten hoog op de agenda, terwijl 24 procent zegt daarover ‘geen met 45 gemeentelijke medewerkers, die verantwoordelijk zijn idee’ te hebben. Leenders: ’98 procent van de gemeenten zegt voor preventieve jeugdzorg. Preventie wordt door Big Thinking te geloven in preventie door vertrouwde personen, maar bijna vooral uitgelegd als preventieve interventies door nieteen kwart zegt absoluut niet te weten waarop de komende professionals en vrijwilligers (de civil society), niet die door periode de focus wordt gezet. Dat vind ik eigenlijk nog de bijvoorbeeld zorgcoördinator, schoolmaatschappelijk werk of meest verbazende uitkomst.’ CJG-medewerker of andere professionals. Schooluitval Uit de peiling blijkt dat 80 procent van de gemeenten niets aan preventie doet in het beroepsonderwijs en 18 procent niet in het middelbaar onderwijs. Als er problemen ontstaan, ontstaan die juist in de leeftijdsgroep op deze onderwijsvormen, vaak beginnend met schooluitval. ‘Jongeren in deze leeftijdsgroep die een probleem ervaren, melden zich minder snel bij een

Vertrouwenspersonen Het bureau ontwikkelde een werkwijze waarbij gebruik gemaakt wordt van zogenoemde ‘social brokers’, vertrouwenspersonen die via online kanalen een netwerk vormen voor het uitwisselen van kennis en ervaring. Deze werkwijze wordt in zestien middelgrote en kleinere gemeenten toegepast. De social brokers bieden informatie en advies en krijgen hulp van andere brokers of eventueel jeugdprofessionals. ‘Zo voorkomen ze dat problemen verergeren en een beroep moet worden gedaan wordt op gespecialiseerde en duurdere jeugdhulp,’ aldus Leenders. Rolmodel Omdat informele zorg bijna per definitie ongeorganiseerde zorg is, blijft de rol van gemeenten daarin beperkt. Faciliteren, er de aandacht op vestigen, rolmodellen voor het voetlicht halen en erkenning geven aan vrijwilligers die informele zorg leveren, zijn volgens Leenders de mogelijkheden om preventie aan te moedigen.

Dirk Bos Fonds steunt woningverbouwing voor inhuisplaatsing Bron: Alliantie Kind in Gezin 151130 Gezinshuizen of pleeggezinnen die de capaciteit van hun woning willen vergroten voor inhuisplaatsen, kunnen voor financiële steun aankloppen bij het Dirk Bos Fonds.

Het komt geregeld voor dat pleegouders en gezinshuisouders hun woning geschikt willen maken om meer uithuisgeplaatste kinderen een plek in het gezin te bieden. Het bekostigen van de noodzakelijke verbouwing is echter niet altijd haalbaar. In ‘Normale’ jongeren sommige gevallen kan het Dirk Bos Fonds financieel bijsprinVolgens Leenders zouden gemeenten zich bij hun inspanningen om de verbouwing mogelijk te maken. Gezinshuizen en gen in de preventieve sfeer beter richten op de 80 procent pleeggezinnen die vallen onder een zorgaanbieder die partner ‘normale’ jongeren dan, zoals nu vaak gebeurt, op de 5 prois van de Alliantie Kind in Gezin, hebben een streepje voor. cent probleemjongeren en 15 procent risicojongeren, ‘want bij eerstgenoemde groep komt de ongewenste groei naar profesOm een aanvraag in te dienen bij het Dirk Bos Fonds, klik hier. sionele jeugdhulp vandaan.’ Het Dirk Bos Fonds is partner van de Alliantie Kind in Gezin. Jaargang 2 | aflevering 47 | pagina 10

Het Decor - verruim(t) de horizon Aantal bijstandsuitkeringen daalt komende jaren nauwelijks Bron: Divosa 151130

economische crisis is de instroom van werklozen verdubbeld In 2015, 2016 en 2017 komen er meer asielzoekers naar ons en de instroom van WW’ers verdrievoudigd, terwijl de uit- land dan het kabinet verwachtte. Dit en volgend jaar gaat het stroom naar werk sinds het begin van de crisis is gehalveerd. volgens de najaarsnota om 58.000 op te vangen asielzoekers. Het aantal bijstandsuitkeringen daalt komende jaren nauweBij de ontwerpbegroting ging het rijk nog uit van respectievelijks, stelt Divosa in redactie op de CBS cijfers over de bijstand. Bestuursakkoord asiel: 450 miljoen tekort lijk 40.000 en 26.000 asielzoekers. Het rijk zal de aantallen twee keer per jaar actualiseren, namelijk bij de Voorjaarsnota (eind Bijna een half miljoen mensen ontvangt een bijstandsuitkering. voor bijstand mei) en bij de Najaarsnota (eind november). Dat aantal zal de komende jaren nauwelijks dalen, zo blijkt uit Bron: nieuwsbericht 151130 de factsheet over de in- en uitstroom in de WWB die Divosa Sleutelwoord: asielinstroom Totaalplaatje maandag heeft gepubliceerd. Het bestuursakkoord asiel houdt in dat de gemeenten 450 De vergoeding voor de bijstand is één van de zes onderdelen miljoen euro tekort komen op de bijstandskosten die ze mauit het bestuursakkoord waarvoor de gemeenten extra geld Aantrekkende economie ken voor de tienduizenden extra vluchtelingen. Dat blijkt uit de krijgen. De andere onderdelen zijn maatschappelijke begeleiIn het voorwoord bij de factsheet wijst Divosakleine lettertjes in de toelichting op het afgeloding, het zogeheten versnellingsarrangement, huisvesting, voorzitter René Paas erop dat de aantrekkende pen vrijdag gesloten Bestuursakkoord Verbasisregistratie persoonsgegevens, onderwijs en volksgezondeconomie niet automatisch leidt tot daling van hoogde Asielinstroom tussen rijk en gemeenheid. Voor dat totaal krijgen gemeenten volgens het bestuurshet aantal mensen dat een beroep moet doen ten. akkoord in 2015 17 miljoen euro, in 2016 187 miljoen euro en op bijstand. ‘Veel bijstandsontvangers hebben in 2017 82 miljoen euro voor de extra kosten van asielzoekers. een grote afstand tot de arbeidsmarkt en de Het bestuursakkoord asiel houdt in dat de geDat is echter maar een fractie van de extra kosten. In 2018 concurrentie is groot. Een effectieve aanpak gaat meenten 450 miljoen euro tekort komen op de moeten de gemeenten zelfs 14 miljoen euro terugbetalen, daarom niet zonder menskracht. Om streng te bijstandskosten die ze maken voor de tienduiondanks de extra kosten. zijn aan de poort en om klanten snel en intensief zenden extra vluchtelingen. te begeleiden naar werk. Daar zijn voldoende Voor onderwijskosten en die voor volksgezondheid is nog goedopgeleide professionals voor nodig’, aldus Dat blijkt uit de kleine lettertjes in de toelichniets afgesproken over een compensatie. Voor volksgezondPaas. ting op het afgelopen vrijdag gesloten Beheid komt er een werkgroep die de inhoudelijke en financiële stuursakkoord Verhoogde Asielinstroom tussen rijk en geknelpunten in kaart moet brengen. Re-integratiebudgetten verdampt meenten. Maandag 30 november wordt het bestuursakkoord Onlangs stuurden 234 wethouders een brandbrief aan het ka- ter instemming voorgelegd aan de gemeenten, tijdens een Medebewind binet. Volgens de wethouders zijn de bezuinigingen op ge- buitengewone algemene ledenvergadering van de Vereniging Gemeenten zijn verplicht de extra vluchtelingen op te vangen, meenten te groot. Dat geldt ook voor het domein van werk & van Nederlandse Gemeenten (VNG) in Utrecht. naar rato van hun inwonertal. Op grond van deze verplichting inkomen. Paas: ‘Re-integratiebudgetten zijn nagenoeg veris artikel 108, lid 3, van de Gemeente-wet van toepassing, die dampt. 10 procent van de gemeenten krijgt vanaf 2018 zelfs 58.000 asielzoekers bepaalt dat het rijk de gemeenten alle kosten van medebehelemaal niets meer. Het is tekenend dat ruim driekwart van De gemeenten krijgen in 2016 van het rijk 50 miljoen euro windstaken moet vergoeden. de gemeenten andere middelen inzet om het re- voor de extra bijstandskosten voor de vluchtelingen.In 2018 integratiebeleid te kunnen voeren dat zij noodzakelijk achten.’ moeten ze die 50 miljoen euro weer terugbetalen. Daarnaast Het is vooralsnog onduidelijk wat de juridische status van een krijgen de gemeenten maar een deel van de kosten van de akkoord is. De instemming van de ledenvergadering van de Uitstroom gehalveerd bijstandsuitkeringen voor de vluchtelingen terug. Per saldo VNG gaat namelijk niet boven een wettelijk recht dat individuVolgens de factsheet van Divosa hebben gemeenten in 2014 komen ze in 2016 165 miljoen euro tekort, en in 2017 281 milele gemeenten hebben. 140 duizend nieuwe bijstandsuitkeringen toegekend. Het be- joen. Deze details blijken uit bijlage 3 van de Najaarsnota van roep op de bijstand groeide vorig jaar met 8 procent. Door de de hand van minister Dijsselbloem van Financiën. Jaargang 2 | aflevering 47 | pagina 11

Het Decor - verruim(t) de horizon Is mijn kind bezeten? Bron: Dona Daria 151126

Een moeder met een Turkse achtergrond maakt zich zorgen over haar dochter. Maar naar de dokter wil ze niet, bang dat ze zelf voor gek verklaard zal worden. Wat te doen? Is mijn kind bezeten Saadia Daouairi en haar collega's horen meer schrijnende verhalen dan hun lief is. Dona Daria, Kenniscentrum Emancipatie, heeft wortels in en banden met vrouwenorganisaties met zo'n beetje alle culturele achtergronden die Rotterdam rijk is. Zowel mensen die voor andere professionals als 'onbereikbaar' worden beschouwd als die professionals zelf weten Dona Daria daardoor goed te vinden. Geestelijk verzorger Zoals de wijkwerker die belde over een vrouw, Turks, slecht Nederlands sprekend, die hem vroeg naar een islamitische geestelijk verzorger in verband met haar dochter. De vrouw zag er de laatste tijd moe en gespannen uit. Iets deed hem vermoeden dat bij de dochter, twintig en thuiswonend, sprake was van psychiatrische problematiek. Zijn suggestie om naar de huisarts te gaan wees zij van de hand. Dacht ze al dat haar dochter 'bezeten' was, dan wilde ze dat tegen niemand zeggen. Dan zouden ze háár voor gek verklaren. Vrijwilliger Het vermoeden bleek te kloppen. Daouairi raadde de wijkwerker aan om een sleutelfiguur uit het netwerk van de vrouw te benaderen, iemand die als vrijwilliger in de wijk actief is en voor wie zij, als zij bij haar aan zou bellen, misschien niet de eerste keer de deur zou opendoen, maar wel de tweede of derde keer. Die haar taal spreekt en die, 'dat is nummer één,

luistert, luistert, luistert.' Die dan VNG werkgroep wil dat gemeente wietteelt eerst enige voorlichting zou krijgen reguleert Bron: VNG 151130 op het gebied van psychiatrische Middels een systeem van gemeentelijke vergunningen wil een problematiek. VNG werkgroep de wietteelt in N ederland gaan reguleren Vertrouwen Voor dat laatste kon Daouairi zorgen, vanuit haar samenwerking met lotgenoten- en familievereniging Ypsilon. Daouairi: 'We hebben het over mensen die in de zorg niet worden gemist. Het belangrijkste is om hun vertrouwen te winnen en hen het gevoel te geven dat je hen serieus neemt. Ook deze angst dat haar dochter "bezeten" is, en dat ze een geestelijk verzorger wil inschakelen. Pas als je het vertrouwen hebt, kun je langzaamaan opnieuw over de dokter beginnen.' Uit huis geplaatst Uiteindelijk wist Daouairi de wijkwerker zelf aan een vrijwilliger te koppelen, een buurtgenote van de vrouw. Die ging meerdere malen bij haar op bezoek. Ze maakte mee dat de dochter des huizes een tweede kopje thee vroeg, voor de onzichtbare persoon die naast haar zat. De vrijwilliger schrok, maar bleef kalm. Later vertelde de vrouw dat ze in Turkije al eens hulp had gezocht, zelfs medicijnen had gekregen, maar die waren nu op en in Nederland kreeg ze geen nieuwe. Ze wilde ook niet naar de dokter, omdat ze bang was dat haar dochter dan misschien uit huis werd geplaatst – een veelvoorkomende vrees in kwetsbare kringen.

De werkgroep van burgemeesters en een wethouder werd begin dit jaar ingesteld om alle gemeenten op één lijn te krijgen. De werkgroep wil met het systeem van vergunningen controle krijgen op de verkoop en de productie van wiet. In de Volkskrant zei voorzitter Schneiders (Haarlem) van de werkgroep dat het plan aan het begin, 8 maanden geleden, op veel weerstand stuitte. Volgens het advies moeten ondernemers worden gescreend en kunnen ze daarna onder strenge voorwaarden een vergunning krijgen. De verwachting is dat een aantal coffeeshops het door de nieuwe opzet niet zal overleven. De nieuwe verkooppunten moeten zich meer richten op voorlichting en het herkennen van probleemgebruik. Download hier de aanbevelingen uit het rapport "Het failliet van het gedogen" Eerder dit jaar liet de burgemeester van Maastricht, Annemarie Penn, ook al een dergelijke opzet vallen. Volgens haar was het 'point of no return allang voorbij' en riep zij haar en het kabinet op om het probleem te erkennen.

Hert kabinet heeft reeds eerder aangegeven niets voor een legalisering te voelen.

Huisarts De vrijwilligster stelde de vrouw gerust. Toen kwam die zelf met vragen: over wat ze de dokter kon vertellen, bijvoorbeeld. 'Dat is wat we willen. De vrijwilliger bood aan om met moeder en dochter mee te gaan naar de huisarts. Zo is het gegaan. Inmiddels is de dochter onder behandeling en heeft de moeder eindelijk meer rust.' Jaargang 2 | aflevering 47 | pagina 12

Het Decor - verruim(t) de horizon Kabinet en decentrale overheden pakken problemen verhoogde asielstroom samen aan Bron: Nieuwsbericht Rijksoverheid 151127

lersnorm voor de bijstand en is er geen recht op huurtoeslag.

Het Rijk maakt het verhuren van leegstaande rijkspanden mogelijk voor een periode van 10 jaar. Verhuurders krijgen subsiHet kabinet en de decentrale overheden hebben afspraken die om panden geschikt te maken voor bewoning. Corporaties gemaakt om de problemen met de opvang en huisvesting, mogen onder voorwaarden diensten leveren in gebouwen die scholing en integratie in verband met de verhoogde asiel- door anderen ter beschikking zijn gesteld. stroom waar Nederland mee te maken heeft, samen op te lossen. De problemen spelen voornamelijk op lokaal niveau, maar Gemeenten kunnen per 1 januari het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid deze op te los- het Gemeentelijk VersnellingsArsen. Daarom start er een intensieve en blijvende samenwerking rangement (GVA) inzetten om statussen rijk, gemeenten en provincies op nationaal en regionaal tushouders in tijdelijke woonvoorniveau. De gekozen oplossingen zijn sober en rechtvaardig, zieningen te bekostigen: de statuswaarbij de kosten voor de maatschappij zo beperkt mogelijk houders hebben dan geen woonworden gehouden. lasten en krijgen zaken leefgeld. Doorstroming vergunninghouders De maximale termijn wordt 24 Voor de korte termijn is het van belang dat de doorstroming van zogeheten vergunninghouders, asielzoekers met een verblijfsvergunning, vanuit de asielzoekerscentra (AZC’s) naar huisvesting in de gemeenten op gang komt en er rust ontstaat. Veel vergunninghouders houden plekken bezet waar het COA nieuwe asielzoekers zou willen plaatsen, die nu eerst in (nood) opvanglocaties moeten worden ondergebracht. Het Rijk en de andere overheden hebben afspraken gemaakt deze groep spoedig te huisvesten, onder de randvoorwaarden dat dit niet mag leiden tot verdringing van de woningzoekenden in de sociale huursector en dat de extra kosten moeten worden beteugeld. Voor in totaal 14.000 vergunninghouders kan er daarom, als de lokale omstandigheden erom vragen, sobere , kleinschalige huisvesting bovenop de huidige woningvoorraad gebouwd worden: voor het realiseren daarvan is een subsidie voor de verhuurder beschikbaar. Vergunninghouders kunnen in onzelfstandige woonruimtes worden ondergebracht, waarbij vergunninghouders (tenminste 4 met elkaar) voorzieningen delen. Daarbij geldt de kostende-

Daarnaast moeten er voor 1 februari 2016 plannen klaar liggen voor 2500 extra opvangplekken per provincie waar asielzoekers langer dan een jaar kunnen verblijven. Met de wens grote 1500+ locaties in te richten wordt flexibel omgegaan: 200+ mag ook, als onderdeel van een grotere vestiging. Kabinet en overheden willen bereiken dat door meer noodopvangplaatsen te realiseren in beperkt aangepaste kantoren, hallen en paviljoens, de crisisnoodopvang van maximaal 72 uur volgend jaar niet meer nodig is. Tegelijkertijd zijn er ook afspraken gemaakt om noodscenario’s uit te werken, zodat bij een onvoorziene zeer hoge instroom is vastgelegd welke locaties in zo’n situatie in gebruik genomen

maanden vanaf datum vergunningverlening. Commissarissen van de Koning zijn als Rijksheer gevraagd een rol te spelen in de inrichting van regionale regietafels waar de nationale afspraken worden uitgevoerd. Daarmee wordt gestimuleerd dat er regionaal wordt samengewerkt en gemeenten hun taakstelling onderling kunnen verevenen. Als gemeenten zich onttrekken aan hun taakstelling dan zijn alle partijen het eens dat die gemeenten daar financieel nadeel van ondervinden. Daarvoor wordt een regeling uitgewerkt.

kunnen worden. Het Rijk heeft besloten om voor het jaar 2015 met terugwerkende kracht het normbedrag voor de crisisnoodopvang van 40 euro per persoon per nacht te verhogen naar 100 euro per persoon per nacht.

Speciale aandacht wordt gegeven aan minderjarige asielzoekers. Het ministerie van Veiligheid en Justitie gaat erop inzetten om in 2016 de omschakeling naar kleinschalige opvang voor minderjarige asielzoekers te realiseren. Het streven is minderjarigen niet in de (crisis)noodopvang terecht te laten komen. Uitgangspunt is de jongeren zo min mogelijk over te plaatsen zodat er continuïteit zit in de opvang, begeleiding en Om ervoor te zorgen dat nieuwe asielzoekers de komende tijd school. Als een minderjarige asielzoeker 18 jaar wordt, zorgt een bed aangeboden kan worden is afgesproken dat er voor de gemeente voor huisvesting. eind 2015 per veiligheidsregio 500 extra noodopvangplekken worden gerealiseerd voor een periode van 3-6 maanden.  Vervolg op pagina 14 Opvang asielzoekers Behalve over de doorstroming van statushouders uit de AZC’s naar huisvesting in gemeenten zijn er ook afspraken gemaakt over uitbreiding van de noodopvangcapaciteit voor asielzoekers.


Het Decor - verruim(t) de horizon ‘Meeste aandachtswijken zijn op de goede weg’ Bron: nieuwsbericht 151126

inzetten op sociaal-maatschappelijke vraagstukken in de wijk.

MOgroep De MOgroep zegt dat daar juist de schoen wringt. De wijkenaanpak wordt ondermijnd door de bezuinigingen, zegt de brancheorganisatie voor het sociaal werk. Door de decentralisaties staan sociaal werker en organisaties onder druk. Bij gemeente is er nu vooral aandacht voor nieuwe zorgtaken en het preventieve sociaal werk en de vroegsignalering komen er Minister Blok voor Wonen en Rijksdienst schrijft in een brief 'bekaaid af', aldus de brancheorganisatie. Daarom moet er juist aan de Tweede Kamer over de voortgang van de Wijkenaangeïnvesteerd worden in de sociale infrastructuur en voldoende pak 2015 dat een ruime meerderheid (ongeveer tachhanden in de wijken. tig procent) van de Nederlandse bevolking in buurten woont waar de leefbaarheid op peil is en een ruime Verbetering voldoende scoort. Dat blijkt uit de Leefbarometer die De minister stelt dat de leefbaarheid de sinds 2007 de leefbaarheid in alle woonbuurten van afgelopen jaren verder is verbeterd en dat Nederland meet. de meeste wijken op de goede weg zijn. Bovendien zijn het niet allemaal de 40 aanAandachtswijk dachtswijken waar de ontwikkelingen soms Onder de loep Een kleine vijf procent van de Nederlandse bevolking minder positief zijn. Sommige van de 40 woont in wijken die onvoldoende tot zeer onvoldoenaandachtswijken zijn zelfs zo vooruit gegaan dat ze de scoren op die Leefbarometer. De helft van deze groep 'aandachtswijk af' zijn. woont in de voormalige 40 aandachtswijken. In de aandachtswijken in de grote vier steden van Nederland (Amsterdam, Problemen Utrecht, Den Haag en Utrecht) is de leefbaarheid in 2008-2012 Het specifiek volgen van de ontwikkelingen in alleen de 40 wel beter geworden. Maar na 2012 is die leefbaarheid in somwijken is daarom niet meer logisch, vindt de minister. De ene mige aandachtswijken ook weer licht verslechterd, zo blijkt aandachtswijk is niet de andere en ook buiten de aandachtsweer uit een ander onderzoek; de Outcomemonitor Wijkenwijken zijn problemen. Hij vindt het logischer om de leefbaaraanpak 2015. heidsontwikkelingen voor heel Nederland te volgen, met specifieke aandacht naar zwakkere gebieden. Wijkteams Uit beide onderzoeken blijkt dat de leefbaarheidssituatie en de  Vervolg van pagina 13 leefbaarheidsontwikkeling per gemeente en per wijk verschilt en dat er lokaal maatwerk per wijk nodig is voor de goede Integratie en werk aanpak van de problemen, concludeert minister Blok in de Behalve over opvang en huisvesting hebben de verschillende brief. Die leefbaarheid blijkt voor een groot deel samen te hanoverheden afspraken gemaakt om extra te investeren in de gen met veiligheid en overlast. Een stevige aanpak van overlast maatschappelijke begeleiding van statushouders om hun praken het ontmoedigen van crimineel gedrag in wijken helpt, zo tische hulp te bieden bij hun integratie, participatie en het oradviseert hij. Ook moet de gemeente met sociale wijkteams ganiseren van zorg. Daarvoor komen extra middelen beschikDe ontwikkeling van de leefbaarheid in de aandachtswijken van Nederland verschilt per wijk, waardoor er lokaal maatwerk nodig is voor een goede aanpak van problemen, zegt Minister Stef Blok. Dan moet er juist geïnvesteerd in plaats van bezuinigd worden in de wijk, zegt de MOgroep.

baar voor de gemeenten (het bedrag gaat van 1000 euro naar 2370 euro per persoon). Deze uitbreiding van de maatschappelijke begeleiding zorgt voor een extra impuls voor integratie. Van vluchtelingen die (tijdelijk) in Nederland mogen blijven verwacht het kabinet een actieve bijdrage aan de Nederlandse samenleving. Mensen met een verblijfsvergunning zullen als onderdeel van hun inburgeringsexamen in de toekomst een participatieverklaringstraject moeten doorlopen. De participatieverklaring vormt het beginstuk van de inburgering en is onderdeel van de maatschappelijke begeleiding door gemeenten. Vergunninghouders wordt gewezen op hun rechten en plichten. Daarnaast worden zij in aanraking gebracht met bijvoorbeeld potentiële werkgevers, welzijnsorganisaties en verenigingen. Doel is een snelle inburgering., integratie en instroom op de arbeidsmarkt.

Onderwijs, gezondheid en zorg Verder is afgesproken dat voor de oplossing van de ingebrachte knelpunten ten aanzien van het onderwijs aan asielkinderen een ondersteuningsteam - waarin onder meer de VNG, het ministerie van OCW, de sectorraden voor primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs, de Inspectie van het Onderwijs en de Vereniging van schoolleiders - op korte termijn oplossingen gaan bieden. Ook voor de vraagstukken op de terreinen van zorg, jeugdhulp en ondersteuning gaat een werkgroep aan de slag. Onderzocht gaat worden of er aanvullende preventieve aandacht nodig is voor vluchtelingenkinderen die traumatische ervaringen moeten verwerken.


Het Decor - verruim(t) de horizon Toekomstplannen GGz bieden geen antwoord op noodzakelijke verandering Bron: LOC 151201 Verschillende partijen uit de GGz-sector hebben hun plannen voor de toekomst aangeboden aan minister Schippers (Volksgezondheid). In de plannen die als titel hebben Agenda voor transparantie en gepast gebruik staat:

"In de ggz richten we ons de komende jaren op het ontwikkelen van instrumenten die professionals, patiënten en hun naasten helpen om samen beslissingen te nemen over de best passende behandeling. We werken aan een cultuur waarin de patiënt de regie voert, er aandacht is voor kwaliteit en doelmatigheid, ieders verantwoordelijkheden via het kwaliteitsstatuut goed zijn vastgelegd en nieuwe methoden en technieken snel geïmplementeerd worden." Fundamentele verandering blijft uit De agenda is ongetwijfeld vanuit de beste bedoelingen opgesteld. Toch mist LOC daarin een structureel andere benadering van cliënten in de GGz. Zoals we steeds laten weten, recent nog in dit uitgebreide blog-bericht, is het noodzakelijk dat we in de zorg leren benadrukken wat gezond is in mensen. In plaats van steeds uit te gaan van hun ziekte. Wie uitgaat van 'ziekte' gaat per definitie uit van 'behandeling', in plaats van je vooral te richten op het 'ondersteunen van dat wat belangrijk is in iemands leven'. Hoe belangrijk en noodzakelijk juist dat is, wordt steeds duidelijker als we alarmerende signalen over de kwaliteit van zorg voor onze geestelijke gezondheid écht serieus nemen.

Zorgelijk Steeds vaker horen we van vooraanstaande behandelaars en wetenschappers dat zij vraagtekens plaatsen bij de uitgangspunten die de GGz hanteert als het gaat om:  wat een geestelijke ziekte is

 welke behandelingen er nodig zijn Een aantal jaren geleden al schreef LOC in het theoretisch kader dat zij maakte over de jeugd GGz, dat het op zijn minst zorgelijk is dat een psychiater als Allen Frances de noodklok luidt door te stellen dat mensen worden gediagnosticeerd met aandoeningen die zij niet hebben.

En dat zij worden behandeld met medicijnen die schadelijk voor hen De vele feiten waarop hij zijn bevindingen baseert, zijn na te zoeken op zijn. het internet. En ze moeten dus voor organisaties in de gezondheidszorg aanleiding zijn om na te denken over wat en hoe we met deze Te veel diagnoses en onnodige medicatie informatie omgaan. Zodat de mensen die gebruik maken van medicaNu weet Allen Frances zeer waarschijnlijk waar hij het over heeft, want tie, en daar vraagtekens bij plaatsen, kunnen worden begeleid in hoe hij was de voorzitter van de commissie die de DSM IV samenstelde zij daarmee kunnen omgaan op een manier die hen niet schaadt. (inmiddels opgevolgd door de DSM V). Dat is het handboek van psychiaters op basis waarvan diagnoses worden gesteld. Hij constateert Opnieuw toename gebruik anti-depressiva zonder omhaal dat de psychiatrie steeds vaker mensen diagnosticeert Heel recent schreef ook de Nederlandse emeritus hoogleraar gezondmet ziekten die zij niet hebben, omdat het handboek daartoe alle heidszorg Ivan Wolffers dit artikel. Het gaat over het feit dat uit de ruimte biedt. Mensen worden vervolgens ook behandeld met medica- meest actuele cijfers van de Nederlandse apotheken blijkt dat in 2014 tie die schadelijk voor hen kan zijn. het gebruik van antidepressiva weer met 3,5 procent is gestegen. Bij kinderen onder 19 jaar zelfs met 11 procent. Frances stelt verder dat de mensen die werkelijk behandeling nodig hebben juist niet voldoende zorg ontvangen. En hij moet constateren En met name dat laatste is vier jaar geleden de aanleiding voor LOC dat hij zelf aan het begin heeft gestaan van wat er nu in de GGz gaan- geweest om in het eerder genoemde theoretische kader op zijn minst de is. In zijn boek 'Terug naar normaal' is meer achtergrondinformatie grote vraagtekens te gaan zetten bij hoe diagnosticering, behandeling te vinden over hoe hij tot zijn bevindingen is gekomen. en medicatie in Nederland in zijn werk gaat. Want, zo schreef LOC toen, als maar een fractie van al hetgeen er door experts beweerd De schadelijkheid van medicijnen wordt waar is, dan is dat nog steeds meer dan voldoende reden om Recentelijk is de noodklok opnieuw geluid door een andere expert, de gealarmeerd te zijn. Noorse hoogleraar geneeskunde Peter Gøtzsche. Hij heeft zelf gewerkt in de farmaceutische industrie en is verbonden aan een onafhankelijk Economische belangen netwerk van wereldwijd 31.000 onderzoekers. Het netwerk analyseert Inmiddels nemen de bronnen die met soortgelijke informatie naar medisch onderzoek om na te gaan wat de effecten van de gezond- buiten komen toe (wie meer wil weten kan die informatie bij LOC opheidszorg zijn. vragen). Dat is dan ook reden voor LOC om opnieuw en nadrukkelijk bij alle partijen in de zorg aandacht te vragen voor de noodzaak van Zijn boek 'Dodelijke medicijnen en georganiseerde misdaad' gaat over een grote, radicale ommezwaai van ons zorgsysteem. Keer op keer medicijnen die niet werken zoals de producent beweert. En over hoe blijkt dat de belangen van het systeem voorop staan. Veelal gedreven het kan dat die dan toch op de markt komen en vaak ook blijven. En vanuit economische motieven. niet in de laatste plaats wat daarvan de gevolgen zijn voor de gebruikers (Gøtzsche heeft het daarbij niet alleen over psychofarmaca, maar Of dat nu winstbejag van de industrie is. Of dat het gaat om dat we over medicijnen in het algemeen). vanuit politiek oogpunt de kosten van de zorg moeten terugdringen. De economische waarde voert in allebei de gevallen de boventoon. En Ondersteunen van cliënten de menselijke waarde is daaraan continu ondergeschikt. Daardoor "Onderzoek op dieren laat zien dat psychofarmaca tot hersenbescha- kunnen misstanden zoals hier omschreven ontstaan. diging kunnen leiden. Terwijl in de psychiatrie de mythe heerst dat die medicijnen hersenbeschadiging, als gevolg van bijvoorbeeld schizofre- En die misstanden worden niet aangepakt, wanneer we binnen de nie of depressie, juist moeten voorkomen. Dat is gewoon niet waar," zo kaders van het huidige systeem blijven denken en opereren. Toestelt hij. Volgens Gøtzsche is de reden voor het op grote schaal voor- komstplannen als de 'Agenda voor transparantie en gepast gebruik' schrijven van schadelijke medicatie het commerciële gewin van de bieden geen adequaat antwoord voor de oplossingen die nodig zijn farmaceutische industrie. om zorg echt te laten gaan over mensen, hun leven en hun waardigheid. In plaats van over: kosten, behandeling en systemen.


Het Decor - verruim(t) de horiHet werk aan de wijk is eigenlijk nooit af

telijke gezondheid nam ook toe.

Krachtwijk, Vogelaarwijk en aandachtswijk. Wat zijn de opbrengsten van zo’n acht jaar investeren in veertig achterstandswijken? Bewoners, ondernemers en professionals uit vier van die wijken vertelden het SCP wat wel en niet werkt.

Rol van bewoner Hoe zit het dan met de opbrengsten van het 40-wijkenbeleid? Een van de opvallende resultaten uit het kwalitatieve onderzoek was de omslag naar de meer centrale rol van bewoners. Professionals ervoeren echt een kantelpunt door bewoners te betrekken bij de wijk. De aandacht en belangstelling van de professionals deed de bewoners goed. Dit kan verklaren dat bewoners in de 40 wijken positiever over hun wijk gaan denken en oordelen, aldus het SCP.

Bron: SCP 151126

De afgelopen tien tot twintig jaar is er van alles gedaan om de situatie van bewoners van achterstandswijken te verbeteren. Om de wijken er bovenop te helpen is er geïnvesteerd in beter wonen, onderwijs, arbeidsparticipatie, veiligheid en integratie, gezondheid, sport en cultuur. In 2007 werd extra geld uitgetrokken voor 40 aandachtswijken, destijds ook wel krachtwijken en Vogelaarwijken genoemd naar voormalig minister Ella Vogelaar. In tien jaar tijd moesten deze wijken aanmerkelijk verbeteren, zo was de doelstelling.

een onmisbare interventie. De grote hoeveelheid goedkope woningen zorgde namelijk voor een opstapeling van problemen die maar moeilijk te behappen was. Verwachtingen Een andere belangrijke bevinding is: het werk aan de wijk is eigenlijk nooit af. Wanneer de wijk verbetert, stijgen namelijk gelijk de verwachtingen onder de bewoners. Zij stellen hogere eisen aan hun leefomgeving, dus een betere wijk zorgt niet per se voor een kleiner aantal klachten of hogere tevredenheidsscores. De verwachtingen van bewoners zijn dynamisch, stellen de onderzoekers. Waar eerst drugsgebruik en ingegooide winkelruiten de grote problemen waren, zijn dat na verbetering van de wijk luidruchtige schooljongeren en zwerfvuil. Bovendien is het lastig om na het maken van een inhaalslag aan de top te blijven. Daarom blijft er in de wijk hulp en inzet nodig, concluderen de onderzoekers.

Uitleggen Het SCP kijkt met de studie 'Betrokken wijken' terug op het 40wijkenbeleid en interviewde daarvoor bewoners, ondernemers en professionals in de vier wijken Nieuwland (Schiedam), Kruiskamp (Amersfoort) en Slotervaart en de Bijlmer K-buurt (Amsterdam). Eerder al deed het SCP kwantitatief onderzoek naar de opbrengsten van het 40-wijkenbeleid. De interviews met de betrokkenen zijn een aanvulling op dit onderzoek volgens het SCP; ze moeten eerdere onderzoeksresultaten beter helpen uitleggen.

Duurzame projecten Maar dan niet in de vorm van een projectencaroussel, de term die als aanklacht werd gebruikt tegen de vele kortstondige projecten die tijdens de 40-wijkenaanpak zijn opgetuigd. Hoewel er ook veel veelbelovende projecten werden gestart in de wijken, was de vluchtigheid ervan funest, zo blijkt uit de interviews. Mensen worden eerst enthousiast gemaakt om mee te doen aan een activiteit of de organisatie van een project om niet lang daarna met lege handen te staan. Duurzaamheid van projecten blijkt enorm belangrijk. Snelle oplossingen voor problemen zorgen voor hoop en verwachting, maar wanneer beMeer tevreden Werken met ervaringsdeskundigen in de wijk; wat levert dat nu Want, ook al liet het SCP-onderzoek naar de 40 aandachtswij- op? Vorig jaar draaiden er drie pilots met ervaringsdeskundi- woners daarna teleurgesteld worden, brengt dat mogelijk ken in 2013 gunstige resultaten zien, tegelijkertijd bleken ook gen in Gouda, Oss en Amsterdam. En daar valt van te leren >> meer schade toe aan het vertrouwen in professionals dan wanneer er niets werd gedaan. veel andere achterstandswijken verbeterd. Er woonden minder mensen met een laag inkomen, bewoners waren meer tevre- Herstructurering den, ervoeren minder overlast en verloedering en waren opti- Volgens de sociale hulpverleners in de wijk waren de herstruc- Lees hier het SCP-onderzoek 'Betrokken Wijken- Ervaringen mistischer. Maar uiteindelijk konden er geen effecten van het tureringen in de vier aandachtswijken, zoals het verplaatsen van bewoners en professionals met wijkverbetering in vier 40-wijkenbeleid gevonden worden op leefbaarheid en veilig- van huurders met problemen naar andere buurten en het (voormalige) aandachtswijken' >> heid. Mogelijke gezondheidseffecten waren er wel. Het aantal doorstromen naar nieuwe woningen, heel belangrijk om de rokers nam minder toe dan ergens anders en de ervaren gees- sociale problemen aan te pakken. Ze vonden herstructurering Jaargang 2 | aflevering 47 | pagina 16

Het Decor - verruim(t) de horizon 18... en dan? Kansen voor pleegjongeren! 7 december 2015 Organisator: Nederlands Jeugdinstituut; Kinderpostzegels Plaats: Utrecht Kosten: Gratis Website: www.nji.nl Deze middagconferentie is bedoeld om ideeën uit te wisselen en goede praktijkvoorbeelden te delen voor de zorg aan pleegjongeren die 18 jaar worden. Aanleiding zijn aanbevelingen van de Kinderombudsman voor verbetering van de zorg aan pleegjongeren die 18 jaar worden, zoals het samen met de jongere opstellen van een toekomstplan, praktische nazorg die aansluit op wat de jongere nodig heeft en iemand op wie de pleegjongere terug kan vallen. Deelnemers kunnen hun eigen goede voorbeelden of prangende dilemma's voorleggen aan de andere deelnemers.

8 december 2015 Organisator: Nederlands Jeugdinstituut Plaats: Amersfoort Kosten: Gratis Website: nji.nl De directeur van het Vakcollege in Amersfoot schetst het beeld van de samenwerking tussen zijn vmbo en het jongerenwerk. Een jongerenwerker van Welzin Amersfoort vertelt uit eerste hand wat de leerlingen aan hem hebben en hoe hij zijn werk in en rond de school doet.

studiedag gaat over culturele verschillen die impact hebben op de problematiek van niet-westerese jeugd en over contact maken en samenwerken met niet-westerse jeugd.

Begeleiden van ouders van getraumatiseerde kinderen en adolescenten 17 december 2015 Organisator: Euregionaal Congresburo Plaats: Zwolle Kosten: 295 euro (exclusief BTW) Website: Congresburo.com

Jongens en seks

Ouders van getraumatiseerde kinderen wacht een dubbele opdracht. Vanuit hun ouderrol proberen zij hun kind te steunen bij de verwerking én daarnaast moeten zij hun eigen emoties reguleren. Tijdens deze geaccrediteerde studiedag belichten vijf experts de begeleiding van ouders na een traumatische ervaring van hun kind. Zij benaderen het onderwerp vanuit verschillende perspectieven en koppelen kennis en inzicht aan Negatieve attitudes van jongens hangen samen met een gro- concrete handvatten voor de praktijk. ter risico om seksueel grensoverschrijdend gedrag te vertonen. Weer ziek? Het gesprek aangaan over seksualiteit heeft een positief effect 8 december 2015 Begeleiden van ouders van getraumatiseerop een gezonde seksuele ontwikkeling. Deze studiedag gaat Organisator: Facta over het bespreekbaar maken van seksueel gedrag. Er zijn ver- de kinderen en adolescenten Plaats: Utrecht diepingssesies over seksualiteit bij jongens met een lichte ver- 17 december 2015 Kosten: 395 euro (exclusief BTW) standelijke beperking, praten over gender- en seksuele voor- Organisator: Euregionaal Congresburo Website: Facta-organiseert.nl Plaats: Zwolle keuren, seks en social media, en de rol van religie en cultuur. Kosten: 295 euro (exclusief BTW) Scholen klagen over een forse toename van het kortdurend Website: Congresburo.com ziekteverzuim van leerlingen. Het zijn vaak dezelfde leerlingen Werken met niet-westerse jeugd en hun gedie door hun ouders worden ziekgemeld. Op deze studiedag zinnen Ouders van getraumatiseerde kinderen wacht een dubbele krijgt u tips voor een effectieve aanpak van dit type verzuim, 16 december 2015 opdracht. Vanuit hun ouderrol proberen zij hun kind te steuover het voortijdig signaleren van deze leerlingen en op welke Organisator: Euregionaal Congresburo nen bij de verwerking én daarnaast moeten zij hun eigen emomanier het gesprek te voeren met leerling en ouders. Met de Plaats: UtrechtKosten: 295 euro (exclusief BTW) ties reguleren. Tijdens deze geaccrediteerde studiedag belichjuiste aanpak van kort frequent ziekteverzuim wordt schooluit- Website: Congresburo.com ten vijf experts de begeleiding van ouders na een traumatische val voorkomen en komen schoolprestaties niet onder druk te ervaring van hun kind. Zij benaderen het onderwerp vanuit staan. Hoewel het aantal allochtone jongeren binnen de hulpverle- verschillende perspectieven en koppelen kennis en inzicht aan ning toeneemt, zijn hulpverleningsvormen voor hen moeilijk concrete handvatten voor de praktijk. Jongerenwerk in en rond school toegankelijk en methodieken onvoldoende ondersteunend. De 15 december 2015 Organisator: Medilex Plaats: Amersfoort Kosten: 395 euro (exclusief BTW) Website: Medilex.nl


Het Decor - verruim(t) de horizon COLOFON Het Decor—verruim(t) de horizon is een digitaal informatie– en inspiratieschrift voor alle mensen en organisaties die betrokken zijn bij het werken met en voor mensen. Het Decor— verruim(t) de horizon verschijnt eenmaal per week; op vrijdag. Daarnaast is er eenmaal per week - op dinsdag - een nieuwsflits Fris denken en dwars kijken .

Vondel & Nassau is een zelfstandig onderdeel van de Kooyenga Groep en heeft zich gespecialiseerd in Advies, Oplossingen en Interim Management. Onze dienstverlening onderscheidt zich op basis van een persoonlijke aanpak, en concrete en toepasbare adviezen van zeer hoge kwaliteit. ‘ Mocht u vragen hebben over wat Vondel & Nassau voor u kan betekenen, dan zijn dit onze contactgegevens. Vondel & Nassau Postadres Postbus 87 | 9100 AB Dokkum

onbezorgde jeugd kind zijn is spelend leren binnen en over grenzen spartelend en stribbelend in waarde wassen met kleine stapjes tegelijk groter groeien

Met voor en door u geknipte informatie en inspiratie willen wij onze lezers en lezeressen inspireren en informeren. Wij willen zo bijdragen aan de duurzame vernieuwing van de organisatie van en de ondersteuning voor en door mensen. Daarbij staat het stimuleren en ondersteunen van talentontplooiing op strategisch, tactisch en zwaaien en zwieren zo hoog als je kunt uitvoerend niveau centraal.

rennen en springen van hot naar haar Wilt u een eigen bijdrage geplaatst zien? Of hebt van graven in het zand u nieuws te melden? Stuur dan een mailbericht naar klimmen in een boom met uw bijdrage of persbericht naar hameren en spijkeren [email protected] en vliegen – vliegen zo hoog als je kunt Hebt u collega's die de nieuwsflits ook willen ontvangen? Mail dan even het mailadres van uw collega naar [email protected]

het jonge leven ziet zich de speeltuin waarin het roetsjen mag van moment tot moment hinkelen en pinkelen van tuimelval tot buitelsprong en tijdens de salto denken alweer aan de volgende stunt

T 088 - 0305000 F 0519-220052 E [email protected] Website: www.vondel-nassau.nl

en dan na een lange dag als de zon zucht…. over zoveel wervelwind ziet het onbezorgde leven lichtpuntjes in de maan die naar de dag van morgen het verlangen wakkeren


Signalen van ggz-patiënten worden niet gehoord

Recommend Documents