Samen werken aan een duurzame Stad (voorlopige werktitel)
1
Aanleiding
Groningen heeft een netwerk waarin burgers, organisaties, bedrijven en de gemeente zich inspannen voor een schone, veilige en zich duurzaam ontwikkelende stad; de Lokale Agenda 21. Dit netwerk stimuleert duurzame initiatieven vóór en dóór burgers in Groningen. Uit dit netwerk is in 2005 het initiatief ontstaan om ook bedrijven te stimuleren tot Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO), waaruit het project MVO op de promotiedagen is voortgekomen. Vanuit dit project wordt onderzocht of er behoefte is aan een steunpunt MVO. In april 2006 is de nieuwe Gemeenteraad geïnstalleerd. Het Collegeprogramma 2006-2010 van de gemeente Groningen gaat uit van een stad die innovatie en creativiteit stimuleert, waar duurzame dynamiek voorop staat en solidariteit een vanzelfsprekendheid is. Om de in dit programma genoemde doelstellingen te bereiken is samenwerken met bedrijven, organisaties en consumenten vanzelfsprekend. Iedere sector heeft zijn eigen specifieke kennis die door uitwisseling meer wordt dan de som der delen. Dit project wordt opgezet met als doel kennis rond duurzame ontwikkeling te delen om zo op alle terreinen, maar vooral vanuit de consumenten, ons duurzaam handelen te vergroten. Groningen laat hiermee zien samen te werken aan een duurzame Stad (en regio).
2
Projectomschrijving
We gaan een project opzetten met als kerngedachte “Samen werken aan een duurzame Stad”. Daarbij willen we consumenten uitnodigen om bedrijven te bezoeken en te zien en te leren wat gemeente, bedrijven en organisaties doen aan een duurzame stad. Daarna willen we met de bezoekers een discussie aangaan over het handelen van consumenten in deze samenleving en om consumenten een handelingsperspectief te bieden. Veelal voelen (duurzaam bewuste) bewoners dit als sterke steun. Zij denken vaak alleen te staan in hun verwachtingen voor een duurzame samenleving omdat zij de betrokkenheid van anderen te weinig zien. Daarnaast is er een groep bewoners die nauwelijks of helemaal nog niet betrokken is en ook hen willen we via prikkels in dit project betrekken. De bedrijven worden voornamelijk geselecteerd op locaties zijn waar iets te zien en te leren is t.a.v. duurzame afwegingen rond thema’s als water, energie, afval etc. Het uitgangspunt is het gemeentelijke beleid van waaruit we laten zien wie (gemeente, bedrijven, organisaties en burgers), wat (bijvoorbeeld stimuleren duurzame energie, warmtekrachtkoppeling, energiebesparing en waterzijdig inregelen) doet om te komen tot een duurzame samenleving. Bezoekers ervaren zo dat bedrijven, overheid, burgers en organisaties samen werken aan een duurzame Stad. Voorwaarde is dat de rondleidingen en workshops een duidelijk handelingsperspectief voor de bezoekers hebben. Het is voor ons cruciaal dat de deelnemers (consumenten) eenvoudig iets moeten kunnen gaan doen met de opgedane ervaringen en ideeën. Echter, de zoektocht naar de vorm waarin dit het beste gestalte kan krijgen is naar ons idee mede onderdeel van dit project. De deelnemende partijen zullen hieromtrent hun gedachten en ideeën inbrengen en we zullen bij de bedrijfsbezoeken een vorm moeten vinden dit te realiseren.
3. Relatie met programma Leren voor Duurzame Ontwikkeling Het leren voor duurzame ontwikkeling begint al bij het opzetten van dit traject. Zowel binnen de gemeente als met de externe organisaties in de projectgroep moet uitvoerig gesproken worden over duurzame ontwikkeling. Wat verstaan we daaronder? Wie doet wat en waarom en wat kan de consument daarmee. Daarbij komt nog de vraag hoe we dit op een leuke en interessante wijze aan de consumenten kunnen laten zien?
a.m.a. Hoen, 4964
Pagina 1
10-11-2006
Het is geen makkelijke materie en dat blijkt al door het uitwerken van dit projectplan. Er moeten dus stevige discussies gevoerd (onder andere ook over de vorm waarin we de consumenten een toepasbaar handelingsperspectief kunnen bieden) worden waarin het leeraspect en de inhoudelijke begripsbepaling voor duurzame ontwikkeling met nadruk aan de orde komt. Het leereffect in dit project uit zich op drie fronten: leren wat de gemeente kan verbeteren, leren hoe bedrijven kunnen verbeteren en leren duurzaam te consumeren. Hier bestaat het risico dat de bezoekers met een beschuldigende vinger naar het bedrijf en/of de overheid wijzen (bv. ten aanzien van een ander duurzaam thema als waar de rondleiding op gericht is). Speciale aandacht moet er dus komen ten aanzien van de omgangsvorm voor de bijeenkomst. Van alle partijen (burgers, gemeente, bedrijf) verwachten we een open en respectvolle houding naar elkaar. Omdat het leeraspect erg belangrijk is en de basis vormt voor het slagen van het geheel moeten we het evenement op stadsniveau inzetten. Te denken valt aan een acht- a tiental bezoeklocaties die gerelateerd worden aan de thema’s die burgers aanspreken; verbouwing, kleding, tuin, mobiliteit etc. Het is belangrijk de leerervaring (en de didactiek) goed uit te werken in diverse formats en daaruit keuzes te maken voor een opschaling. Uitgangspunt duurzame ontwikkeling Belangrijk is het om in de projectgroep het vertrekpunt van duurzame ontwikkeling te bepalen. Als we de drie P-circels over elkaar heen leggen en de burger als uitgangspunt nemen (people cirkel) dan pakken we de planetcirkel daarbij (we zitten dus op het vertrekpunt van LA21 d.w.z. people en planet) en proberen van daaruit naar duurzame ontwikkeling te werken (people, planet, profit). Dat kan omdat bedrijfbezoeken de kern van dit evenement vormen en we daardoor de profitcirkel betrekken. Het bepalen van dit vertrekpunt is nodig omdat als we de people en profit cirkels als uitgangspunt nemen het heel moeilijk is om van daaruit naar de planet kant te komen. Probeer vanuit het werknemers-vrijwilligersnetwerk maar eens naar planet te komen, de thematische keuzes zijn dan veel beperkter.
Duurzame Ontwikkeling
Vertrekpunt LA21
People
Planet
a.m.a. Hoen, 4964
Profit
Pagina 2
10-11-2006
4. Projectuitwerking Om dit evenement mogelijk te maken nemen we de maatschappelijke ontwikkelingen die o.a. worden verwoord in het gemeentelijke beleid als uitgangspunt. Wat speelt er in de samenleving, wat wilt de gemeente qua duurzame ontwikkeling voor elkaar krijgen en waarom, wat doen bedrijven daaraan en wat kunnen consumenten doen. Deze driedeling moet tijdens dit evenement op iedere bezoeklocatie aan de orde komen. De gemeentelijke doelstellingen dienen hiermee als kader om de betrokkenheid van burgers, bedrijven en organisaties in een groter geheel te plaatsen. In de projectgroep komt nog aan de orde of het evenement op een dag plaats vindt of verspreid wordt over meerdere dagen in de maand april. Voor deze laatste optie valt iets te zeggen als consumenten meerdere locaties willen bezoeken en we de leerervaring van de ene bijeenkomst willen gebruiken om de volgende bijeenkomst aan te passen. In een schematisch overzicht ziet dit er als volgt uit
Ontvangst en inleiding door gem.
Bedrijfsbezoek
Wat wil de Gemeente qua Duurz. Ontw (doelst.) bereiken? en waarom?
Wat doet het betreffende bedrijf daarmee en waarom? (rondleiding, uitwisseling kennis)
kennis
Discussie over mogelijkheden, leerervaring etc kennis
Wat kunnen burgers doen? Discussie die moet leiden tot zelf reflectie en bedrijven en gemeente aanzetten tot aanscherping.
Leerervaring voor het bedrijf Leerervaring voor gemeente Leerervaring voor burgers / handelingsperspectief
De betrokken organisaties, de gemeente en de bedrijven ondersteunen elkaar bij hun uitleg van duurzame ontwikkeling. Hier wordt een inspirerende leermodule gemaakt voor het uitgangspunt van duurzame ontwikkeling, zodat we op alle excursies eenzelfde gezamenlijke vertrekpunt hebben.
a.m.a. Hoen, 4964
Pagina 3
10-11-2006
4.1 Doel en doelgroep Doel: De Groninger samenleving laten zien dat door velen (individu, bedrijf, organisatie en gemeente) wordt gewerkt aan een duurzame toekomst voor de Stad en diezelfde samenleving enthousiasmeren en informeren over de mogelijkheden hier aan mee te doen (het handelingsperspectief). Dit alles om zowel burgers als bedrijven aan te zetten tot het maken van bewuste keuzes en een grote spin-off (transitie) te krijgen rond het thema duurzame ontwikkeling. Doelgroep: We kiezen voor de hoofddoelgroep van mensen die wonen, werken en recreëren in de stad Groningen. Zij worden uitgenodigd bedrijven te bezoeken, maar werken ook zelf weer bij bedrijven waardoor ze de waarde van duurzame ontwikkeling (eventueel in termen van maatschappelijk verantwoord ondernemen) onderkennen voor het eigen bedrijf. In de uitwerking van voorbeelden wordt de doelgroep per thema nader gespecificeerd. Voorbeelden ter illustratie voor de gedachtevorming. Te denken valt aan een bezoek bij Niemeijer om te zien hoe tabak gemaakt wordt en daarbij de kwestie rond de tabaksproductie en de leefomstandigheden in tabakproducerende landen aan de orde stellen. Een ander voorbeeld is de techniek rond elektromotoren en/of waterstoftechniek in de autobranche. Hierop zullen over het algemeen technisch geïnteresseerde mensen op af komen. Naar wij aannemen komt ook deze doelgroep vanuit de interesse voor techniek. Dus mooi als deze consumenten in hun handelingen duurzame afwegingen meenemen omdat zij vanuit hun interesse ook anderen daarover zullen aanspreken.
4.2 Aanpak en werkwijze Fase 1. september 2006 – maart 2007 Start van het overleg in september 2006 waarbij een aantal formats ontwikkeld worden ten behoeve van de bezoeklocaties. Daarin worden opgenomen de deelnemende bedrijven, het onderwerp maar vooral ook de manier waarop deelnemende consumenten een handelingsperspectief kan worden geboden. Dit is bij uitstek een periode van leren tussen de betrokken partners. Vlak voor het evenement zoeken we gelijkgestemde grote gemeenten in Friesland en Drenthe met de vraag om mee te kijken tijdens het evenement en ervaringen uit te wisselen, om optimale omstandigheden te creëren voor opschaling. Fase 2. april 2007 Uitvoering van het evenement verdeeld over één of meerdere dagen in de maand april, waarbij we de formats gaan testen. Fase 3 mei 2007- juni 2007 Evaluatie van het evenement, samen met de contactpersonen uit Friesland en Drenthe, en tijd om de formats te verbeteren en te exporteren naar de 2 andere noordelijke provincies. Fase 4 september 2007-december 2007 Samen met de gevonden gemeenten wordt een nieuw leerproces binnen het project ingegaan: hoe de ervaringen uit Groningen door te vertalen naar andere gemeenten.
a.m.a. Hoen, 4964
Pagina 4
10-11-2006
Samen werken aan een duurzame Stad 2007 (Groningen)
Samen werken aan een duurzame Steden 2008 (3 steden in Groningen, Drenthe en Friesland) Samen werken aan een duurzaam Noord Nederland 2009 (meerdere steden in 3 of meer provincies)
Evalueren, aanpassen en opschalen
Evalueren, aanpassen en opschalen
4.3 Resultaten Het geheel moet leiden tot a) Een jaarlijks terugkerend evenement waarop de kennisuitwisseling tussen burgers, organisaties, bedrijven en gemeente op het gebied van duurzame ontwikkeling centraal staat. b) In de Groninger praktijk getoetste formats die op basis van ervaringen zijn aangepast en klaar zijn voor hernieuwd, en nog succesvoller, gebruik in navolgende jaren c) Blauwdrukken voor toepassing van het van het Groninger evenement in andere grote gemeenten in Friesland en Drenthe.
5. Projectuitvoering 5.1 Organisatie en planning Zie 5.3 met betrekking tot organisatie en samenwerking en 4.2 voor planning
5.2 Communicatie De projectgroep wil de mogelijkheden onderzoeken dit project vanuit de gemeente te communiceren omdat die als taak een optimale situatie te creëren voor wonen, werken en recreëren in de Stad en daarmee meerdere belangen dient. Dit maakt het in de toekomst ook makkelijk voor andere gemeenten om vanuit hun eigen bedrijfsvoering deze dag samen met anderen te organiseren. Dan blijft het kleinschalig waarbij de gelijktijdige uitvoering een grootschalig beeld zal oproepen.
5.3 Samenwerking De organisatie is in handen van de Gemeente Groningen samen de Kamer van Koophandel Groningen, de Rabobank Groningen, Hanzehogeschool, Milieufederatie Groningen, Provincie Groningen, IVN Consulentschap en COS Groningen. Daarnaast moeten er diverse contacten gelegd worden met deelnemers, uitvoerders en contactpersonen voor de opschaling.
a.m.a. Hoen, 4964
Pagina 5
10-11-2006
6. Begroting Algemene projectleiding en organisatie Coördinatie Specifieke inzet meewerkende organisaties Discussieleiders tijdens evenement
37.000
Maken van ongeveer drie formats voor de bijeenkomsten Dit deel zal voornamelijk in het eerste jaar geïnvesteerd moeten worden en door een extern bureau uitgevoerd.
15.000
Communicatie Maken van een draaiboek Communicatie pers Vormgeving en drukwerk (uitnodigingen, zichtbaarheid op locaties)
18.000
Opschalen Uitwisselen ervaring met andere gemeenten Bijeenkomst
35.000
Evaluatie en onderzoek 7.000 Evaluatie en onderzoek naar uitvoering Bijeenkomst voor uitwisselen ervaringen met andere gemeenten (Friesland/Drenthe) Bijstellen van de formats voor opschaling Onvoorzien
10.000 ---------122.000
Inkomsten Financiële betrokkenheid deelnemende partijen Subsidie LvDO
25.000 97.000 ----------122.000
Contactpersoon voor deze LvDO aanvraag: Milieudienst Groningen, Ellen Hinten, Postbus 742, 9700 AS Groningen Tel: 050-3671280, e-mail:
[email protected] In samenwerking met: De Kamer van Koophandel Groningen Rabobank Groningen IVN Consulentschap Groningen COS Groningen Milieufederatie Groningen Hanzehogeschool Provincie Groningen
a.m.a. Hoen, 4964
Pagina 6
10-11-2006
