Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin
Vastgesteld door Lysette Sloof
Ingangsdatum Juli 2014
Revisiedatum April 2015
Versienummer 1
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 1
Inhoud 1.
Inleiding ............................................................................................................................................................ 6
2.
Visie en pedagogische pijlers ...................................................................................................................... 7
3.
Beschrijving van de vestiging ...................................................................................................................... 8
4.
Randvoorwaarden ...................................................................................................................................... 10 Medewerkers..................................................................................................................................................... 10 Inval................................................................................................................................................................. 10 Stagiaires........................................................................................................................................................ 10 Groepsindeling ................................................................................................................................................. 11 3 plus activiteiten ................................................................................ Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Pedagogisch medewerker-kind-ratio: PKR ................................................................................................. 11 Vaste basismedewerkers ................................................................................................................................ 11 Toepassen 3 uurs regeling .............................................................................................................................. 12 Achterwachtregeling ...................................................................................................................................... 12 Ruilen en incidenteel en structureel afnemen van extra dagen ........................................................... 12 Flexibele opvang .............................................................................................................................................. 12 Vormgeving open deurenbeleid .................................................................................................................. 13 Samenvoegen van groepen ......................................................................................................................... 13 Koppelgroepen ................................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Koppelen van groepen aan het begin en einde van de dag en de pauzes .Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Koppelen van groepen met structureel lage bezetting ...................................................................... 13 Wenbeleid ......................................................................................................................................................... 13 Intake procedure ......................................................................................................................................... 13 Het wennen van een nieuw kind .............................................................................................................. 14 Pedagogisch handelen tijdens wennen ................................................................................................. 15 Afscheid van een kind .................................................................................................................................... 15
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 2
Dagelijks afscheid ........................................................................................................................................ 15 Afscheid nemen van de groep................................................................................................................. 16 Ophalen door derden ..................................................................................................................................... 16 Afmelden van kinderen .................................................................................................................................. 16 5.
Middelen ........................................................................................................................................................ 17 Dagindeling ....................................................................................................................................................... 17 Huisregels ........................................................................................................................................................... 19 Inrichting binnen en buiten ............................................................................................................................ 19 Materialen aanbod ......................................................................................................................................... 19 Observatiemethode ........................................................................................................................................ 20
6.
Pedagogisch handelen .............................................................................................................................. 21 Voertaal ............................................................................................................................................................. 21 Rituelen en pedagogisch handelen bij ....................................................................................................... 21 Halen en brengen ........................................................................................................................................ 21 Eten ................................................................................................................................................................. 21 Keuze van aangeboden voeding ................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Slapen............................................................................................................................................................. 21 Spelen ................................................................................................................................................................. 25 Vrij spel ........................................................................................................................................................... 25 Geleid spel .................................................................................................................................................... 25 Dagelijkse activiteiten ................................................................................................................................. 25 Activiteithoeken .................................................................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Voorlezen .............................................................................................. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Groeps overschrijdende activiteiten............................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 3+ activiteiten ...................................................................................... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Jaarlijkse activiteiten ................................................................................................................................... 26 Verjaardagen ............................................................................................................................................... 26
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 3
Speelgoed van thuis .................................................................................................................................... 27 Buitenspelen .................................................................................................................................................. 27 Mediagebruik................................................................................................................................................ 27 Normen en waarden met betrekking tot: ................................................................................................... 28 Taalgebruik .................................................................................................................................................... 28 Seksualiteit en intimiteit ............................................................................................................................... 28 7.
Kwaliteitszorg ................................................................................................................................................. 31 Ziekte van kinderen en medicijngebruik ..................................................................................................... 31 Medicijngebruik ............................................................................................................................................ 31 Zorgkinderen ..................................................................................................................................................... 32 Uitwerking aanbevelingen Rapport Gunning: ........................................................................................... 32 4-ogen principe ............................................................................................................................................ 32 De procedure rondom werving en selectie ........................................................................................... 33 Het gebruik van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling ......................................... 33
8.
Samenwerking met ouders ........................................................................................................................ 35 Oudercontacten .............................................................................................................................................. 35 Rondleiding ................................................................................................................................................... 35 Intakegesprek ............................................................................................................................................... 35 Evaluatieformulier ........................................................................................................................................ 35 Het observeren van kinderen .................................................................................................................... 35 Oudergesprekken ........................................................................................................................................ 35 Exit-formulier .................................................................................................................................................. 36 Breng- en haalcontacten .......................................................................................................................... 36 Ouderavonden ............................................................................................................................................ 36 Oudercommissie .......................................................................................................................................... 36 Schriftelijke informatie ................................................................................................................................. 36 Oudercommissie............................................................................................................................................... 36
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 4
Een verwijzing naar de protocollen die gebruikt worden ........................................................................ 37
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 5
1. Inleiding Voor u ligt het pedagogisch werkplan van Buitenschoolse opvang De Vlindertuin, onderdeel van Smallsteps. In dit werkplan is het beleid van Smallsteps vertaald naar de werkwijze in de dagelijkse praktijk. Dit pedagogisch werkplan biedt dus pas een compleet beeld samen met het pedagogisch beleidsplan van Smallsteps. Buitenschoolse opvang De Vlindertuin biedt dagopvang aan, te weten: Opvang aan kinderen van 4 tot 13 jaar op de buitenschoolse opvang Het pedagogisch werkplan dat nu voor u ligt, start met de visie van De Vlindertuin in hoofdstuk 2. Een beschrijving van de vestiging kunt u vinden in hoofdstuk 3 en in hoofdstuk 4 treft u de randvoorwaarden aan die in hoofdstuk 5 worden aangevuld met de middelen die beschikbaar zijn. Het pedagogisch handelen van de medewerkers wordt uitgelicht in hoofdstuk 6 en ook de kwaliteitszorg en de samenwerking met ouders komt aan bod. Tenslotte geven wij in hoofdstuk 9 aan wat het doel en de functie van het pedagogisch beleidsplan is en de relatie met het pedagogisch werkplan. Ten behoeve van de leesbaarheid zal in dit werkplan worden gesproken van ‘pedagogisch medewerker’ voor zowel de mannelijke als de vrouwelijke vorm en van ‘wij’, als zijnde het team van De Vlindertuin. Met de term ‘kinderopvang’ bedoelen we de opvang in het Kindercentrum. Hiernaast maken wij, indien nodig, onderscheidt tussen kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang.
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 6
2. Visie en pedagogische pijlers “Met het oog op de kinderen, ondernemen, onderscheiden en vernieuwen” Wij willen elk kind de kans geven zich in een veilige en uitdagende omgeving te ontwikkelen en ontplooien. Dit doen wij door het bieden van activiteiten en door in te spelen op de behoefte van elk kind als individu. Door het bieden van ruimte en vrijheid aan onze kinderen en hun leefwereld geven kinderen vorm aan hun eigen expressie en ideeën. Hierdoor krijgen zowel het zelfvertrouwen van de kinderen, als hun individuele en sociale competenties een enorme impuls. Concreet betekent dit dat wij de kinderen wel de materialen aanbieden maar dat de kinderen zelf bepalen wat ze met de materialen doen en maken. Wij bieden de kinderen vele diverse materialen aan in verschillende ruimtes. In ons atelier is veel creatief materiaal te vinden maar ook een schatkist, een poppenkast en kosteloos materiaal. De belangrijke pedagogische pijlers waarmee we binnen De Vlindertuin werken zijn: het open deuren beleid het ontwikkelingsgericht werken kinderparticipatie Om de pedagogische pijlers te kunnen bewerkstelligen is een pedagogisch medewerkers van De Vlindertuin opgeleid binnen het ontwikkelingsgericht werken en de kinderparticipatie. Ook zijn deze pijlers een regelmatig terugkerend agendapunt in het afgevaardigdenoverleg, commissies en werkbesprekingen.
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 7
3. Beschrijving van de vestiging Buitenschoolse opvang (buitenschoolse opvang) de Vlindertuin is gevestigd in Bergschenhoek (gemeente Lansingerland) en is sinds augustus 2012 gevestigd in het het pand de Brede School “Startpunt”. Buitenschoolse opvang de Vlindertuin vangt kinderen in de leeftijd van 4 t/m 12 jaar. Ook maakt de 3+ groep van kinderdagverblijf de Tovertuin gebruik van de lokalen. Voor werkwijze en de visie van de 3+ groep verwijs ik u naar de visie documenten van kinderdagverblijf de Tovertuin. Deze is aanwezig en op te vragen bij de Tovertuin. Buitenschoolse opvang de Vlindertuin samen met het kinderdagverblijf de Tovertuin. Buitenschoolse opvang de Vlindertuin vangt alleen kinderen op van OBS Vuurvogel, CBS Boterdorp en de Pius X. Buitenschoolse opvang de Vlindertuin heeft de keuze gemaakt om niet met taxivervoer te werken. Om deze reden halen alleen kinderen op van bovenstaande basisscholen. De Pius X ligt op loopafstand en andere scholen halen we intern op. De looproute en de regels omtrent het lopen, van de Pius X naar Buitenschoolse opvang de Vlindertuin dient volgens de regels uitgevoerd te worden. Buitenschoolse opvang de Vlindertuin biedt momenteel plaats aan maximaal 34 kinderen in de leeftijd van 4 tot 13 jaar op maandag-, dinsdag-, woensdag en donderdag en vrijdagmiddag van 14:45 tot 18.30 uur/ 12.15-18.30. Tijdens de schoolvakanties is Buitenschoolse opvang de Vlindertuin geopend van 07.30 tot 18.30 uur. Ouders brengen hun kind(eren) dan zelf naar de buitenschoolse opvang. De opvang in de vakanties vindt meestal gecombineerd op Buitenschoolse opvang Loco plaats. De voorschoolse opvang is van 07.00-08.30 op alle dagen van de week. Buitenschoolse opvang de Vlindertuin vangt kinderen op in hun vrije tijd en voorziet in een invulling van hun vrije tijd. Deze stelling hanteren wij heel nadrukkelijk. Kinderen worden dan ook niet verplicht tot het doen van activiteiten. In principe kunnen kinderen bij ons doen als thuis, aangevuld met extra zaken die specifiek zijn voor opvang in een groep. Er zijn altijd speelkameraadjes en er is een groot aanbod van allerlei activiteiten. Wanneer alle kinderen aanwezig zijn gaan we wat drinken en eten de kinderen fruit. Dit vindt in leeftijdsgroepen plaats zodat de kleintjes niet “overschreeuwd” worden door de ouderen. Er kan iets verteld worden over de schooldag of over dat waar het kind het graag over wil hebben. Na dit gezamenlijke moment voeren we het Open-deuren-beleid. De kinderen wordt verteld wat er te doen is op de eigen buitenschoolse opvang, welke groepsleiding welke activiteit doet. De aantallen in acht nemend, kunnen kinderen dan kiezen wat en waar ze willen spelen en verlaten zo dus hun stamgroep tot ze opgehaald worden door de ouders. De activiteiten vinden vooral plaats tussen 16.00 uur en 17.00 uur. De kinderen krijgen elke middag fruit en een groente snack aangeboden. Na het eten en drinken wordt er verteld welke activiteiten/workshops er die dag worden aangeboden. Vaak wordt er een gezamenlijke activiteit aangeboden zoals kringspelletjes, buitenspelen, naar de speeltuin enz. De activiteiten die worden aangeboden kunnen variëren van knutselen, binnen en/of buitenspel, voorlezen, drama, tot het volgen van workshops. Workshops zijn activiteiten die voor een langere Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 8
periode op een vaste dag worden aangeboden en waar de kinderen zich van te voren voor kunnen opgeven. Kinderen hebben de keus om wel of niet mee te doen. Vaak wordt er gekozen om met elkaar te spelen; hutten bouwen, in de poppenhoek, computer spelletjes doen, tekenen, kleuren, er is genoeg te doen. Aan het eind van de middag wordt deze voor wie mee wil doen, afgesloten met gezamenlijke activiteiten, zoals stoelendans of verstoppertje. Buitenschoolse opvang de Vlindertuin is een kleinschalige en gezellige buitenschoolse opvang. De buitenschoolse opvang is zo ingericht dat er voor elk kind iets te doen is met verschillende ruimte en vele speelhoeken. Als aan het van de middag het kind aantal gedaald is tot 10 kinderen of minder, zal 1 pedagogisch medewerker vroeger naar huis gaan. Kinderdagverblijf de Tovertuin, die ook in hetzelfde gebouw zit, zal dan als achterwacht fungeren.
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 9
4. Randvoorwaarden Om te kunnen werken aan de in de Wet Kinderopvang gestelde 4 basisdoelen1 voldoen onze pedagogisch medewerkers en de groepen aan een aantal randvoorwaarden. Hierbij kan gedacht worden aan de opbouw en grootte van de groepen en de pedagogisch medewerker-kind-ratio. Medewerkers De pedagogisch medewerkers in dienst bij Smallsteps zijn allemaal gediplomeerd. De opleidingseisen kunt u lezen op pagina 22 van het pedagogisch beleid. Alle medewerkers en stagiaires beschikken over een verklaring omtrent gedrag alvorens zij in dienst mogen bij Smallsteps. Deze verklaring omtrent gedrag wordt elke 2 jaar opnieuw aangevraagd. Ook derde die wij inhuren dienen een verklaring te overleggen. Hierbij te denken aan b.v. de kapper. Inval Indien noodzakelijk wordt inval ingezet, maar er wordt eerst gekeken naar een interne oplossing. Eigen invalkrachten maken deel uit van team en worden als vaste medewerkers beschouwd. Uitzendkrachten en onbekende invalkrachten zijn niet alleen in het pand en worden niet alleen op een groep ingeroosterd. Bij pauzes, werkoverleg en kop en staart uren wordt gekeken naar de beste oplossing, bijv. samenvoegen van groepen, zodat de onbekende invaller/uitzendkracht niet alleen op de groep staat en regelmatig kijken/vragen of inval hulp nodig heeft. We informeren ouders als we weten dat er een invaller komt. De inval wordt altijd welkom geheten, voorzien van koffie/thee en een nieuwe inval krijgt een korte rondleiding en andere instructies (ontruimen, afsluiten, hygiëne, overdracht, voorstellen aan ouders, verschoon/eet en slaapmomenten en afspraken hierover, mobiel in de tas ect). Stagiaires Naast de pedagogisch medewerkers en locatiemanagers hebben wij van tijd tot tijd stagiaires in dienst. Afhankelijk van het leerjaar mogen stagiaires de verzorging van kinderen overnemen. Wij streven naar één stagiaires per groep van een PW- Bol opleiding. Hiernaast hebben wij enkele snuffel en maatschappelijke stages per jaar. Alle stagiaires zijn in het bezit van een verklaring omtrent het gedrag voordat ze mogen starten met de stage. PW-BOL Stagiaires staan in principe niet alleen op de groep. Op basis van hun beoordelingen en hun stage duur (vanaf het 2e jaar) kunnen we besluiten om hen incidenteel in te zetten voor calamiteiten, werkoverleggen, kop en staart uren, ziekte en vakanties. Deze stagiaires ontvangen dan een inval contract en kunnen op de locatie invallen. Deze stagiaires staan niet alleen op de groep. BBL- stagiaires kunnen na een inwerkperiode worden ingezet in de groep als volledige kracht. Deze groep volgt een werken leren traject en is om deze reden eerder vakbekwaam. Wij werken momenteel niet met BBL- stagiaires.
1
Pedagogisch beleid pagina 9
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 10
Groepsindeling Buitenschoolse opvang de Vlindertuin heeft 2 groepen. De groep heeft de Rode Vuurvlinder en de Gele Vuurvlinder maar eigenlijk gebruikt altijd iedereen de naam Vlindertuin. Wij zitten met de kinderen per groep aan één tafel met het fruit eten of tijdens de snack. Verjaardagen vieren wij samen. De Vlindertuin heeft per groep met één vaste pedagogisch medewerkers. De kinderen van 4 t/m 12 jaar worden in deze groep opgevangen. Groepen
Leeftijden
Aantal kindplaatsen
De Rode Vuurvlinder
Alle leeftijden
20
De Gele Vuurvlinder
Alle leeftijden
20
Tijdens de eetmomenten zitten de kinderen met een vaste pedagogisch medewerker aan tafel. Omdat dit altijd de vaste pedagogisch medewerkers zijn kunnen zij dan ook de kinderen begeleiden. Voor de kinderen is dit vertrouwd, ze kunnen in een kleine groep hun verhaal kwijt en bevinden zich onder leeftijdsgenootjes. Pedagogisch medewerker-kind-ratio: PKR De toewijzing van aantallen pedagogisch medewerkers aan de stamgroepen vindt plaats volgens de verhoudingen zoals die voortkomen uit de Wet Kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen. De verhouding tussen het aantal beroepskrachten en het aantal feitelijk gelijktijdige aanwezige kinderen in de groep bedraagt ten minste: o één pedagogisch medewerker per tien aanwezige kinderen vanaf 4 jaar; Buitenschoolse opvang De Vlindertuin werkt met verschillende leeftijden in één groep en daardoor berekenen wij gemiddelden voor de vaststelling van het aantal kinderen per pedagogisch medewerker. Het aantal kinderen in relatie tot een pedagogisch medewerker is de basis van de berekening . Om te bepalen of er voldoende beroepskrachten zijn voor het aantal kinderen, wordt gebruik gemaakt van www.1ratio.nl. Dit rekenmiddel is ontwikkeld in opdracht van het Ministerie van SZW in samenwerking met de convenantpartijen: Brancheorganisatie Kinderopvang, Boink, GGD Nederland en VNG. Vaste basismedewerkers Per groep werken er maximaal 4 verschillende pedagogisch medewerkers. Buitenschoolse opvang De Vlindertuin hecht veel waarde aan vaste gezichten op de groep. Wij vinden 4 verschillende medewerkers dan ook het maximale. In vakantie periodes wordt er strikt op toegezien dat er elke dag minimaal één vaste medewerker aanwezig is op elke groep. Als wij werken met inval medewerkers krijgen deze medewerkers een tussendienst of een late dienst. De kinderen hebben dan in de loop van de dag kunnen wennen aan het nieuwe gezicht met de vaste medewerker altijd in de buurt. Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 11
Toepassen 3 uurs regeling Tijdens de vakanties & studiedagen; Gedurende maximaal 3 uur per dag (niet aaneengesloten) tussen 07.30-09.30/ 12.30-15.00 en vanaf 16.30 mogen wij afwijken van de geldende PKR. Op deze momenten mag één pedagogisch medewerker tweemaal het toegestane aantal kinderen opvangen. Veelal zit er een vast patroon in het aantal kinderen m.b.t. de tijden van het halen en brengen. Het rooster en de pauze tijden zijn aangepast aan deze tijden. De werkoverleggen en functioneringsgesprekken vinden ook tijdens deze 3 uur / halfuurs regeling plaats. Wij noteren de haal- en brengtijden en bekijken minimaal eens per kwartaal om te kijken of wij niet afwijken van de gestelde normen. De pedagogisch medewerker noteert tussen deze tijden het aantal kinderen en het aantal pedagogisch medewerkers dat aanwezig is op de groep. Aan de hand hiervan kunnen wij diensttijden aanpassen zodat de 3 uurs/ halfuurs regeling altijd wordt behaald. De scholen zijn op verschillende tijden uit. De scholen gaan om 14.45 uit. Vanaf af dat moment zijn de pedagogisch medewerkers ingezet. Voor deze afwijking zetten wij de halfuur regeling in. Aan het einde van de dag bekijken wij om 017.00-17.30 en 18.00 het aantal kinderen, aan de hand van deze telling gaat er een pedagogisch medewerker naar huis. Wij hanteren hier de regel dat wanneer er 10 kinderen of minder zijn iemand naar huis kan. Achterwachtregeling Medewerkers bij Buitenschoolse opvang De Vlindertuin en de Tovertuin zijn altijd samen aanwezig in het pand. Er openen en sluiten altijd minimaal 2 medewerkers, dit kan ook de locatiemanager of de stagiaire zijn. Mocht er onverhoopt toch iets gebeuren dan is de locatiemanager, Esther van Vliet Kinderdagverblijf Tjoek-Tjoek achterwacht voor De Vlindertuin. Esther kan binnen 10 minuten aanwezig zijn bij De Vlindertuin, als Lysette er niet is, is de pedagogisch medewerker van TjoekTjoek achterwacht. Beide zijn te bereiken via 010-5248177 of via de mobiel van Esther 06 15827824. Ruilen en incidenteel en structureel afnemen van extra dagen Het kan zijn dat ouders extra opvang nodig hebben buiten hun contractdagen om. Dit kan door middel van ruilen. Als kinderen op vakantie zijn sparen ouders deze dagen op en kunnen deze op een later moment inzetten. Bij afnemen van een extra dag heeft het altijd onze voorkeur dat dit op stamgroep is van het kind. Het kan echter zijn dat er op de stamgroep geen plek is om te ruilen of een kind extra op te vangen. Wanneer dit niet mogelijk is bekijken wij de ruimte bij de andere groepen. Wanneer wij een kind op een van de andere groepen plaatsen is dit altijd in overleg en met schriftelijke toestemming van de ouders. Ouders ondertekenen een extra/ ruil dagen formulier en wij bewaren dit formulier in onze administratie. Flexibele opvang Onder flexibele opvang wordt verstaan een incidenteel, onregelmatig en onvoorspelbaar aanbod in aanvulling op een vast aanbod of om een structureel aanbod wat door omstandigheden van ouders onregelmatig wordt afgesproken op maandbasis.
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 12
Kinderen met een flexibel contract hebben altijd een stamgroep. Een kind maakt gedurende de week gebruik van maximaal twee groepruimtes/ stamgroeptafels. Uitgangspunt is altijd één stamgroep, mits dit niet kan wordt uitgeweken naar een 2de stamgroep. Ouders dienen van te voren via de email in welke dagen het kind aanwezig is, ouders ontvangen binnen 3 werkdagen een reactie met daarin inzichtelijk op welke groep het kind opgevangen wordt. We bieden de kinderen emotionele veiligheid door te werken met bekende pedagogisch medewerkers. Vormgeving open deurenbeleid ‘Open deuren’ is een manier van werken die er voor zorgt dat er zo optimaal aangesloten kan worden bij de innerlijke ontwikkelingsdrang van de kinderen opdat zij hun eigen ontwikkelingspad kunnen kiezen. De kinderen van alle leeftijdsgroepen spelen met elkaar op de opvang. Hier kunnen meestal alle leeftijden aan mee doen. De buitenschoolse opvang heeft een opendeuren beleid tijdens de momenten van vrij spel, activiteiten en workshops. Tijdens het opendeuren beleid is de BKR kloppend op buitenschoolse opvang niveau. De kinderen kunnen spelen in het knustel lokaal, de computerruimte of bijkomen in de chillroom en in de ruimte waar ook de tafels staan. Samenvoegen van groepen Tijdens de vakanties gaan de kinderen van De Vlindertuin naar buitenschoolse opvang Loco. In de vakanties gaan de pedagogisch medewerkers van De Vlindertuin mee naar Loco. Zij worden dan ook zoveel mogelijk ingezet. De meeste kinderen hebben een schoolwekenpakket. Er zijn maar weinig kinderen die gebruik maken van de vakantieopvang. Op deze manier kunnen wij de vaste gezichten op de groepen waarborgen en zorgen dat er voldoende speelkameraatjes zijn voor de verschillende leeftijdsgroepen. Het kan zijn dat er door het teruglopende kind aantal ook koppelgroepen op een andere dag gekoppeld zijn. Dit is meestal van incidentiele aard. Bij structurele koppelingen stellen wij altijd ouders vooraf op de hoogte. Bij het koppelen van de groepen zorgen wij voor een vaste pedagogisch medewerker van iedere groep. Wanneer wij deze groepen op deze manier koppelen houden wij altijd de toegestane pedagogisch medewerkerkind-ratio in de gaten en zorgen wij altijd voor een bekende pedagogisch medewerker voor de kinderen. Koppelen van groepen met structureel lage bezetting Indien het kind aantal het toelaat, kunnen wij de stamgroepen samenvoegen tot één groep. Hier is in principe een vaste pedagogisch medewerker bij aanwezig. Wij maken dit voor de kinderen en ouders vooraf inzichtelijk. Wenbeleid Voor het wennen en afscheid nemen, nemen wij de tijd om zowel de kinderen op de groep als het betreffende kind voor te bereiden. Dit geeft de kinderen duidelijkheid en daarmee een gevoel van veiligheid. Tevens worden hierdoor de kinderen bij elkaar betrokken. Intake procedure Voordat een nieuw kindje daadwerkelijk op de opvang begint, is er eerst een intakeprocedure. Deze bestaat uit een rondleiding en een intakegesprek. Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 13
De rondleiding gebeurt vaak al voordat het kindje is ingeschreven bij Smallsteps. De ouder(s) worden rondgeleid en krijgen informatie over de verschillende groepen, het beleid, openingstijden enz. Deze rondleiding wordt gegeven door de locatiemanager of een van de (ervaren) pedagogisch medewerker. Als het kindje geplaatst is, volgt er een intakegesprek met een van de pedagogisch medewerkers van de groep waarin het kind geplaatst wordt, waarbij aan de hand van formulieren en een gesprek de pedagogisch medewerker een beeld van het kind proberen te krijgen. Er wordt gevraagd naar eetgewoontes, slaaprituelen en de medische achtergrond. In dit gesprek krijgen ouders ook informatie over het dagritme op het kindercentrum, wat ze mee moeten nemen en regels van het kindercentrum. Zij krijgen ook een informatieboekje mee, zodat ze alles nog eens rustig kunnen nalezen. Wij hebben hiervoor een intakeformulier en zelfstandigheid en diverse andere toestemmingsformulieren. Ook worden er afspraken gemaakt voor het wennen van het kindje. Het wennen van een nieuw kind Als er een kind nieuw op de buitenschoolse opvang komt mag het kind altijd eerst, voorafgaand aan de officiële plaatsingsdatum 2 keer een dagdeel komen wennen indien de groepsgrootte die toelaat, hierbij wordt altijd de BKR gehanteerd . Voor ouders is dat een gelegenheid om te zien hoe een middag verloopt. In overleg worden de wen-data afgesproken en vastgelegd. Een kopie daarvan wordt bij de kind gegevens bewaard en bij de presentielijsten in de daarvoor bestemde map (deze map heeft per label een andere benaming bijvoorbeeld map Wet- en regelgeving of GGD-map) gevoegd. Omdat buitenschoolse opvang kinderen meer aankunnen dan jongere kinderen, vinden wij dat bij een bijna volledige bezetting maximaal 2 kinderen tegelijk kunnen wennen. Het wennen gebeurt zoveel mogelijk tijdens reguliere schooldagen. In vakanties staat er soms een uitstapje gepland en is het dagritme net even anders. Als een kind doorstroomt van kinderdagverblijf naar de buitenschoolse opvang binnen de organisatie wordt in overleg met de ouders een wenschema opgesteld van minimaal 2 dagdelen. In vakanties is het beter voor een kind om niet te wennen. De dagen zijn anders en soms is er een uitstapje gepland. Als het voor de ouders niet anders kan, wijken wij hiervan af. Er kunnen maximaal 2 kinderen tegelijk wennen op de buitenschoolse opvang. Als deze kinderen van dezelfde groep komen, kunnen zij elkaar steun bieden. Het wennen kan het beste binnen 2 weken gepland worden. Mocht het zo zijn dat de bezetting op de groep niet volledig is, kan het voorkomen dat er meerdere kinderen tegelijk wennen. Als een kind doorstroomt van de ene buitenschoolse opvang groep naar de andere, mag het een keer een middag meedraaien op de nieuwe basisgroep. Als blijkt dat het moeilijk gaat, kan er in overleg met de ouders besloten worden om nog een paar keer te wennen. Een week voordat de overgang is, begint de wenperiode. Er kunnen maximaal 2 kinderen per groep tegelijk komen wennen bij een volledige bezetting. Mocht het zo zijn dat de bezetting op de groep niet volledig is, kan het voorkomen dat er meerdere kinderen tegelijk wennen.
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 14
Afsluitend, na een periode van 2 a 3 maanden, vindt er een evaluatiegesprek plaats met een vaste pedagogisch medewerker en de betreffende ouders. Ouders kunnen hun vragen stellen en de locatie kan evalueren hoe de ouders het wennen ervaren hebben.
Pedagogisch handelen tijdens wennen Het doel van de wenperiode is dat het kind zich veilig voelt in de nieuwe situatie en zich vrij gaat voelen om zich in de groep te voegen, te spelen en zich te ontwikkelen. Naast de opbouw in de tijd op de groep, is het begeleiden van de nieuwe kinderen van belang. Concreet betekent dit dat, naast het pedagogisch handelen beschreven in het beleid en werkplan,:
De andere kinderen op de hoogte gebracht zijn van de komst van het nieuwe kind.
Het kind wordt voorgesteld in de groep en de andere kinderen mogen aan het nieuwe kind vertellen hoe de dag verloopt, wat de afspraken zijn e.d.
De pedagogisch medewerkers houden tijdens de wenperiode continu contact met het kind. Zo zit de pedagogisch medewerker naast of dichtbij het wenkind en zorgt voor oogcontact en positieve, bemoedigende woorden.
De pedagogisch medewerker die het kind begeleidt tijdens vrij spel, gaat samen met het kind de ruimte verkennen en laat zien wat het waar kan doen. Ook gaat de pedagogisch medewerker even gericht met hem spelen, zodat het ervaart wat het spelen is en wat de afspraken zijn.
Afscheid van een kind Dagelijks afscheid Wij vinden het belangrijk dat er een duidelijk dagelijks afscheid is van het kind en de ouder aan het begin van de dag. Ook aan het eind van de dag moet er een duidelijk afscheid zijn tussen pedagogisch medewerker en kind. Als ouders s’ ochtends binnenkomen worden ze altijd ontvangen door de pedagogisch medewerker, deze vraagt hoe het gaat en of er nog bijzonderheden zijn. Zo proberen wij ook de oudercontacten te stimuleren. Wij nemen altijd samen met het kind afscheid van de ouder. We zwaaien samen en benoemen ook dat de ouder weggaat maar het kind ook weer komt ophalen. Als een kind moeite heeft met het afscheid nemen proberen wij het afscheid niet te lang te laten duren. De ouder mag natuurlijk naderhand altijd even bellen als het afscheid niet zo makkelijk is gegaan en als hij/zij benieuwd is hoe het nu met het kind gaat. Wij proberen het gevoel van verdriet of boosheid te verwoorden, troosten het kind en proberen het later af te leiden. Aan het eind van de dag neemt de pedagogisch medewerker ook bewust afscheid van de kinderen. Voor een kind is dan het begin en einde van de opvang duidelijk en dat geeft houvast, structuur en uiteindelijk een gevoel van veiligheid. Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 15
Afscheid nemen van de groep Hiermee bedoelen we het afscheid als een kind naar een andere groep gaat of van de opvang af gaat. Op de dag dat het kind voor het laatst op groep is wordt dat gevierd. Het kind krijgt een muts en mag op tafel staan tijdens de viering. Ook hangt er op de deur bij binnenkomst een poster met daarop de naam van het kind dat voor het laatst is. Vaak valt dit ook samen met de verjaardag. De hele dag staat in het teken van het desbetreffende kind. Hij/zij mag bijvoorbeeld een bepaalde activiteit kiezen. Ook krijgt het kind de werkjes mee die hij/zij de afgelopen tijd op het Kindercentrum heeft gemaakt en krijgt hij/zij een cadeautje wat door alle kinderen samen is gemaakt. Zo wordt de groep ook betrokken bij het afscheid en weten zij wat er gaat gebeuren. Als het kind van de opvang af gaat en naar de basisschool gaat wordt er een overdrachtsdocument ingevuld door de pedagogisch medewerkers en ouders. Er wordt dan ook een afsluitend gesprek gehouden dan wel een exit formulier ingevuld door de ouders. Ophalen door derden Het kan voorkomen dat kinderen door iemand anders dan ouders wordt opgehaald. Ouders behoren dit van te voren door te geven en bij voorkeur willen wij die persoon al een keer hebben gezien. Wij geven kinderen nooit mee zonder bericht. Als opa of oma onverwachts komen ophalen bellen wij ouders om toestemming te vragen. Afmelden van kinderen Als uw kind niet komt vragen wij u om 24 uur van te voren af te melden. Wij kunnen ons rooster dan nog aanpassen. Als u 24 uur van te voren af belt kunt u de dag ruilen op een ander moment.
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 16
5. Middelen Dagindeling Buitenschoolse opvang Elk kind heeft zijn eigen ritme. De indeling van de dag ziet er dan globaal als volgt uit: Na schooltijd komen de kinderen naar buitenschoolse opvang De Vlindertuin via één van de volgende mogelijkheden: -
Oudere kinderen die zelfstandig naar de BSO komen, komen op eigen gelegenheid: lopend of per fiets. Met de ouders van deze kinderen worden afspraken gemaakt over hoe laat ze op de buitenschoolse opvang verwacht worden.
-
Kinderen worden te voet of met de bolderkar door pedagogisch medewerkers opgehaald van school en naar de buitenschoolse opvang gebracht.
-
Kinderen die van scholen komen die verder weg liggen of die van buiten de gemeente komen, worden gebracht met de taxi. Momenteel werken wij niet met taxivervoer.
Wanneer de kinderen uit school komen, kunnen ze vrij spelen. Als alle kinderen binnen zijn wordt er iets met elkaar gegeten met elkaar en er kan iets verteld worden over de schooldag of over het weekend. De activiteiten vinden vooral plaats tussen 16.00 uur en 17.00 uur. De kinderen krijgen elke middag fruit en een groente snack aangeboden. Tijdens de voorschoolse opvang: 07.00-08.30
De kinderen worden gebracht.
Tijdens schoolweken: Tijd
Activiteit
School 14.45-15.30
Kinderen worden van school gehaald of komen met de taxi naar de buitenschoolse opvang. Bij binnenkomst nemen zij allemaal wat te drinken.
15.15
Bank momentje, alle kinderen verzamelen zich om de banken en de pedagogisch medewerkers leggen uit wat de activiteiten/ workshops van die dag zijn. Ook worden er op dit moment verjaardagen gevierd of kan een kind wat vertellen aan iedereen.
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 17
Hierna gaat iedereen aan de eigen tafel fruit eten 15.30
Hierna gaat iedereen aan de eigen tafel fruit eten
15.30-16.30
Tijd voor een activiteit, workshop, buiten spelen, vrijspel
16.30-17.00
Gezonde snack, met alle kinderen aan tafel
17.00- 18.30
Alle kinderen worden weer opgehaald
Tijdens vakantieweken 07.30-09.00
De kinderen worden gebracht.
09.00- 09.30
Fruit of cracker eten
09.30-12.00
Workshop, activiteiten of vrij spel
12.00- 13.00
Lunch
13.00-15.00
Workshop, activiteiten of vrij spel
15.00 -16.30
Fruit, gezonde snack of cracker eten
16.30- 18.30
Tijd voor een activiteit, workshop, buiten spelen, vrijspel
17.00- 18.30
Alle kinderen worden weer opgehaald
Tijdens de vakanties hebben wij de leeftijdsgroepen samengevoegd. De bezetting is vaak laag in de vakanties doordat wij heel veel kinderen hebben met een schoolweken pakket. -
De pedagogisch medewerkers vragen ouders 1 maand voor aanvang van de vakantie of er gebruik gemaakt wordt van de vakantie opvang. Dit geldt zowel voor de contracten inclusief vakantieopvang, exclusief vakantieopvang en voor de contracten met alleen vakantieopvang. Voor deze laatste 2 geldt dat op het moment dat de getekende aanvraag is ingeleverd de reservering een feit is.
-
Als de ouders geen formulier inleveren/invullen voor extra opvang of een dag te ruilen, gaan wij ervan uit dat het kind niet komen tijdens de schoolvakantie. Dit geldt ook voor de contracten inclusief vakantieopvang. Wel ontvangen wij graag het formulier zodat wij ook zeker weten dat u de mail heeft ontvangen.
In de vakanties werken wij met thema’s, waarbij van te voren voor elke dag een draaiboek gemaakt wordt. Ouders ontvangen via d email ene vakantieprogramma met daarin alle informatie over de vakantie en workshops. Zo weten ouders, kinderen en leiding van te voren wat ze te wachten staat. In elke vakantie is er een grote activiteit, naar een museum, speelpark enz. De grote activiteiten proberen we te organiseren voor meerdere bso’s in deze regio. Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 18
Bij een uitstapje dient de leiding een uitstapformulier in te vullen met de gegevens van alle kinderen en de gegevens die nodig zijn om in noodgevallen contact op te nemen met de ouders. De verschillende bso locaties in de regio krijgen allemaal een vakantie toegewezen om voor te bereiden. Ze maken een draaiboek voor de dagen die ze voor moeten bereiden, hier staat precies in beschreven welke activiteiten er gedaan gaan worden. In de vakanties worden de kinderen van BSO de Vlindertuin op BSO Loco of BSO Bikkels opgevangen. De ideeën voor thema’s in de vakantieweken worden samen met de kinderen verzonnen. Huisregels Buitenschoolse opvang De Vlindertuin heeft een apart document met huisregels (voor de kinderen) en werkafspraken (voor de pedagogisch medewerkers). Dit document is op te vragen bij de locatiemanager. Inrichting binnen en buiten De Vlindertuin beschikt over meer speel-en werk oppervlakte dan de minimale eisen. De buitenruimte verdeeld over 2 ruimtes: de eigen tuin van 90m2 voor de kinderdagverblijf kinderen en twee ruime schoolplein waar de buitenschoolse opvang gebruikt van maakt. Hiernaast maakt de buitenschoolse opvang ook geregeld gebruik van het aan het schoolplein grenzende grasveld. De binnenruimte is 130 m2 van bestaat uit de ruimte met de banken en tafels, de knutselruimte, de chillroom en de computerruimte. De binnenruimtes zijn uitdagend en veilig ingericht. We creëren een huiselijke sfeer met een bank en gezellige activiteitenhoeken. Een huiskamer hoek met een keuken en poppen, een bouw hoek en een lees hoek. Overzicht is zowel voor de pedagogisch medewerkers als voor het kind belangrijk, maar de mogelijkheid tot rustig spel moet ook aanwezig zijn. De inrichting van de buitenschoolse opvang ruimte wordt veelal bepaald door de kinderen zelf. Vanuit het de kinderparticipatie. Materialen aanbod De Vlindertuin biedt veel variatie in materialen. In de groepsruimtes zijn voldoende puzzels, blokken, boekjes en ander educatief materiaal te vinden. Fantasie spel wordt gestimuleerd door poppen, een keukentje met keuken spullen en toneelspel. Ook is er verf, lijm, papier en ander creatieve materiaal beschikbaar. Wij werken ook met materialen die minder gangbaar zijn. Zo kunt u denken aan kosteloos materiaal. Kosteloos materiaal is materiaal dat wij nogmaals gebruiken, lege melk pakken, wc-rolletjes, te zachte tennisballen, textiel etc. Het materialen/activiteiten aanbod van de buitenschoolse opvang ruimte wordt veelal bepaald door de kinderen zelf. Vanuit het de kinderparticipatie.
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 19
Observatiemethode De kinderen worden twee keer per jaar geobserveerd aan de hand van het ontwikkelingsvolgsysteem. Er zijn observatieformulieren beschikbaar die de pedagogisch medewerkers twee keer per jaar invullen. Aan de hand van deze observatieformulieren vindt er twee keer per jaar een 10 minuten gesprek plaats. Als er zorgen zijn omtrent een kind vanuit de pedagogisch medewerker of vanuit ouders kunnen wij de observatieformulieren vaker per jaar invullen.
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 20
6. Pedagogisch handelen Voertaal De voertaal is Nederlands. Rituelen en pedagogisch handelen bij Halen en brengen Brengen door de ouders naar de buitenschoolse opvang: Als ouders s’ ochtends binnenkomen worden ze hartelijk ontvangen. De pedagogisch medewerker staat op en loopt naar de ouder toe. De pedagogisch medewerker vraagt hoe het gaat en of er nog bijzonderheden zijn. Ouder contacten vinden wij erg belangrijk en we nemen graag voor elke ouder even de tijd voor een praatje. Wij nemen altijd samen met het kind afscheid van de ouder. We zwaaien samen en benoemen ook dat de ouder weggaat maar het kind ook weer komt ophalen. Als een kind moeite heeft met het afscheid nemen proberen wij het afscheid niet te lang te laten duren. Als het kind verdrietig of boos is als de ouder weggaat vertellen wij dat dit mag en proberen wij dit gevoel te verwoorden. We troosten het kind door het even op te tillen of op schoot te nemen, later proberen we het kind af te leiden met bv. een spelletje. De ouder mag natuurlijk altijd even bellen als het afscheid als hij/zij benieuwd is hoe het met het kind gaat. Ophalen door pedagogisch medewerkers van de scholen: Wij halen de kinderen op van de verschillende basisscholen, de kinderen weten waar wij hebben afgesproken. Aan het eind van de dag neemt de pedagogisch medewerker bewust afscheid van de kinderen. Voor een kind is zo het begin en eind van de opvang duidelijk en dat geeft houvast, structuur en uiteindelijk een gevoel van veiligheid. Eten De pedagogisch medewerker creëert een gezellige en rustige sfeer door met de kinderen te praten en de conversatie op gang te houden. De kinderen die snel klaar zijn met eten, kunnen bv smeren voor de kleintjes of hen helpen met stukjes brood te geven aan de baby. Kinderen die niet zo goed drinken worden positief gestimuleerd en aangemoedigd tijdens het eten en mogen met de andere kinderen van tafel als de maaltijd is afgelopen. Wij dwingen kinderen niet om te eten dan wel te drinken en laten hen dan ook niet alleen aan tafel zitten. Het eten wordt gezien als een gezellige activiteit! Eten en drinken Bij het eten en drinken dat we aanbieden op onze locatie hanteren we de ‘richtlijn Voeding en beweging’ als uitgangspunt. Wij willen kinderen gezonde, gevarieerde en verantwoorde voeding en de mogelijkheid tot het krijgen van voldoende beweging bieden. Onze adviezen met betrekking tot voeding zijn gebaseerd op de richtlijnen van het Voedingscentrum. Belangrijke punten hierbij zijn: Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 21
Wij hanteren vaste eet- en drinkmomenten in het dagritme. Een herkenbaar ritme levert de kinderen rust op. We eten samen aan tafel, nemen de tijd en zorgen voor een fijne sfeer, maar we tafelen niet te lang. Onze pedagogisch medewerkers geven het goede voorbeeld aan tafel. Zij eten samen met de kinderen en begeleiden ze bij de maaltijd. Onze pedagogisch medewerkers bepalen wanneer het kind eet, het kind bepaalt uit een gezond voedingsaanbod wat het eet en hoeveel (binnen de maximale aanbevolen hoeveelheden van het Voedingscentrum) het daarvan eet. Wij dringen geen eten op. Tijdens het eten en drinken stimuleren wij zelfstandigheid, het maken van keuzes (uit 2 tot 3 opties) en het ontdekken van smaken en substanties. Wij dwingen kinderen nergens toe, wij dagen uit en enthousiasmeren. Een aantal voorbeelden hoe we dit tijdens eet- en drinkmomenten toepassen: o het zelf vasthouden van lepel of vork (stimuleert o.a. de fijne motoriek) o het drinken uit een tuitbeker en zo vroeg mogelijk uit een gewone beker (stimuleert o.a. de mondmotoriek) o het zelf smeren, snijden van brood en inschenken van drinken (stimuleert o.a. de fijne motoriek) o het aangeven en elkaar helpen (stimuleert o.a. de sociaal-emotionele ontwikkeling) o het dekken en afruimen van de tafel (‘zelf doen’ geeft kinderen zelfvertrouwen) Wij bieden zo min mogelijk zoete dranken zoals limonadesiroop of diksap aan. Deze bevatten veel calorieën en suikers en dit vergroot de kans op overgewicht en tandbederf. Wij geven de kinderen water (met bijvoorbeeld een schijfje sinaasappel). Daarnaast bieden we lauwe (vruchten)thee zonder suiker aan en krijgen de kinderen halfvolle melk bij hun boterham Wij bieden geen (smeer)leverworst aan. In (smeer)leverworst zit namelijk veel vitamine A. Het kan schadelijk zijn als een kind structureel teveel vitamine A binnenkrijgt. Aangezien het kind thuis al (smeer)leverworst zou kunnen krijgen, bieden wij uit voorzorg geen (smeer)leverworst aan. Als alternatief kan vegetarische smeerworst gegeven worden. Wij vinden het belangrijk dat de eetbare traktaties zo gezond mogelijk zijn. We vragen ouders dan ook om traktaties zo klein mogelijk te houden en niet te calorierijk te maken (zie ook onze Smallsteps-richtlijn traktaties). Ouders kunnen daarnaast de richtlijnen trakteren van het Voedingscentrum raadplegen. Voor traktatie-ideeën adviseren wij het boek ‘Feest! 46 traktaties voor school of thuis’ van het Voedingscentrum en de website www.gezondtrakteren.nl. Wij werken met een weekmenu, op deze manier bieden wij de kinderen variatie in voedingsmiddelen en combinaties. Hierbij te denken aan een gekookteitje tijdens de lunch of een kwarkdipje bij de groente snack. Deze menu’s zijn alle samengesteld vanuit de richtlijnen en herhalen zich ongeveer iedere 6 weken.
Op de locatie vieren wij geregeld feest, tijdens deze feestelijke maaltijden houden wij ons aan de richtlijnen van het voedingscentrum. Het dagelijkse dagmenu ziet er als volgt uit; Buitenschoolse opvang Tijd
Activiteit
15.00-18.30
Ieder kind wat binnenkomt moet eerst een glaasje water (vaak met een vruchtensmaakje van vers fruit) drinken. Gedurende de hele opvangperiode kunnen de kinderen naar behoefte wat te drinken pakken. Wanneer het erg warm is stimuleren wij de kinderen extra te drinken.
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 22
15.30
Gezamenlijk aan tafel per leeftijdsgroep eten wij een gezond tussendoortje zoals fruit. Als er een jarige is dan eten wij de traktatie gezamenlijk op en vervalt bovenstaande gezonde snack.
16.30
Drinken (water of lauwe vruchtenthee) met een groente snack, zoals worteltjes, tomaatjes, paprika of komkommer.
Als kinderen een bepaald dieet volgen, houden wij ons hier uiteraard aan. Als het dieet erg afwijkend is van ons voedingspatroon en het daardoor niet door ons aangeschaft kan worden, vragen wij de ouder(s)/verzorger(s) de dieetvoeding zelf mee te geven. Beweging We vinden het belangrijk dat de kinderen op onze locatie voldoende bewegen. We gaan hierbij uit van onze richtlijn Voeding en beweging. Binnen zorgen we voor voldoende beweging door: - Te dansen met de kinderen - Spelen met klim –en klauter kussens - Activiteiten te doen in het beweeglokaal waarbij de kinderen lichaamsbeweging krijgen. - Verschillende sport- en spelactiviteiten zoals; Tik, ren –en balspelletjes. Daarnaast gaan we indien het weer het toelaat, minimaal een keer per dag naar buiten. We bieden de kinderen hier verschillende bewegingsactiviteiten aan zoals; - Verschillende sport- en spelactiviteiten zoals; Tik, ren –en balspelletjes. Wanneer het weer het niet toe laat om buiten te spelen gaan wij met de kinderen bewegen in het. Wij zorgen er voor dat de kinderen iedere dag minimaal één half uur extra beweging krijgen. Buitenschoolse opvang Tijd
Activiteit
15.30- 17.00
Diverse workshops binnen en buiten waarbij wij altijd de mogelijkheid bieden om buiten te spelen. Tijdens het buitenspelen bieden wij actief ren, bal of tikspelletjes. Ook bij slecht weer stimuleren wij de kinderen om naar buiten te gaan. Zeker ook omdat wij een “groeien in het groen” locatie zijn en veel van onze activiteiten zich buiten afspelen. Bij heel slecht weer kunnen wij ook actief bewegen in de hal van de school. Hiernaast is er altijd ruimte voor vrij spel.
17.30
Vrij spel
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 23
Tijdens een vakantie dag bieden wij voor de lunch ook de activiteit aan, de lunch bestaat uit een broodmaaltijd eventueel aangevuld met wat variatie zoals een gekookt eitje. Hiernaast eten wij in de vakantie ’s morgens fruit en ’s middags een groente snack. Slapen Door de kinderen steeds op dezelfde manier naar bed te brengen, wordt het slapen voorspelbaar en bekend, wat bijdraagt aan het gevoel van veiligheid bij de kinderen. Belangrijk is tijdens de slaapmomenten dat een kindje hoe oud dan ook zich thuis voelt op het Kindercentrum. Wanneer het kind zich veilig en prettig voelt , durft het zich ook zonder problemen aan de slaap over te geven, om daarna weer heerlijk uitgerust wakker te worden en verder te gaan met de dagelijkse gang van zaken. Wanneer de kinderen gaan slapen, kleden we ze uit op een T-shirtje of truitje na. De kinderen krijgen dan een slaapzak aan. De kinderen hebben in de slaapkamer een vaste plek waar ze slapen om een stukje “veilig voelen” en “eigen plekje” te creëren, wat van belang is om lekker te kunnen slapen. Eenmaal in het bedje krijgen ze, afhankelijk van het seizoen, een katoenen dekentje over zich heen. Bed knuffels kunnen vanuit thuis worden meegegeven. Hierbij letten we op of er geen lusjes en draadjes aan de knuffel zitten. T.a.v. het slapen volgen wij de richtlijnen zoals die in het protocol veilig slapen 2 staan beschreven. Bij een baby volgen wij het ritme wat de baby thuis gewend is en hanteren dat slaapschema ook binnen de groep. Een baby kan slapen in de box of in bed. Een baby krijgt de minste prikkels wanneer hij in bed slaapt. We geven er dan ook de voorkeur aan om kinderen zoveel mogelijk te laten slapen in het eigen bedje. Wanneer een baby behoefte heeft aan iets van thuis adviseren wij de ouders om een knuffeltje, speentje, doekje of shirt van mama mee te geven. Het bedje van de baby maken wij kort op. Volgens de dagindeling die wij binnen de groepen hanteren slaapt een dreumes twee keer per dag. De behoefte van een dreumes om te slapen kan echter anders zijn. Zo kan het voorkomen dat een dreumes een, twee of soms drie keer per dag slaapt. De dreumes heeft vaak voor een langere periode een bepaald slaapritme. Volgens de dagindeling die wij binnen de groepen hanteren bieden wij de peuter de ruimte om één keer per dag te slapen. Wij volgen hierin echter de slaapbehoefte van de peuter. Dit kan per dag en per peuter verschillend zijn. De kinderen van de buitenschoolse opvang slapen niet meer, wel proberen wij tijdens vakantie dagen kinderen een rustmomentje te bieden. Een boekje op de bank lezen of een rustige activiteit. Buikslapen Voor afspraken over speciale slaapgewoonten als inbakeren, het dragen van sieraden en buikslapen volgen wij de richtlijnen zoals die zijn vastgelegd in het protocol veilig slapen voor kinderen van 0 tot 4 jaar.
2
Protocollen die genoemd worden in dit werkplan zijn aan te vragen bij de locatiemanager
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 24
Spelen Vrij spel Op meerdere momenten van de dag wordt er vrij-spel en gerichte activiteiten aangeboden. Tijdens de vrij-spel momenten mogen de kinderen zelf iets uitkiezen om mee te spelen. Zo leren zij zelf een keuze te maken. Geleid spel De gerichte activiteiten zijn niet verplicht. Als een kind liever iets anders wil doen, kan dat. Wel stimuleren wij de kinderen om mee te doen, door het aantrekkelijk te maken en aan te laten sluiten bij hun behoefte en interesse. Uitgangspunt hierbij is dat iedere week de 6 ontwikkelingsgebieden aan bod komen. De 6 ontwikkelingsgebieden en voorbeelden van activiteiten die wij dagelijks aanbieden leest u hieronder: 1. Ontwikkeling van zelfstandigheid en omgevingsbewustzijn; zelf jas en schoenen aandoen, praten over de ruimte waar ze zijn en benoemen van wat ze zien. 2. Sociaal-emotionele ontwikkeling; samen opruimen, samen spelen en verjaardagsfeestjes vieren. 3. Spelontwikkeling; kinderen samen laten spelen, uitleggen en praten over de activiteit. 4. Taalontwikkeling; Voorlezen, zingen en gesprekjes voeren. 5. Grove en fijne motorische ontwikkeling; Knippen, plakken, huppelen, kralen rijgen. 6. Cognitieve ontwikkeling; puzzelen, toveren. Dagelijkse activiteiten Op ons Kindercentrum werken we ontwikkelingsgericht. Dit betekent dat het kind centraal staat en de pedagogisch medewerker de activiteiten met de kinderen afstemmen op het ontwikkelingsniveau van het individuele kind. De uitgangspunten van het ontwikkelingsgericht werken zijn: 1. werken vanuit wat kinderen al kunnen; 2. ontwikkeling ontstaat door het kind zelf en door de omgeving; 3. het tempo waarin een kind zich ontwikkelt, kan verschillen en ook de benodigde hulp; 4. ontwikkeling ontstaat als kinderen activiteiten doen die betekenis voor hen hebben; 5. ontwikkeling is sociaal-cultureel bepaald; 6. de pedagogisch medewerker is een partner voor het kind en helpt bij dat wat een kind nog niet alleen kan; 7. voor ontwikkeling is interactie en communicatie noodzakelijk. Voor alle activiteiten geldt dat het gaat om het plezier dat kinderen individueel of samen beleven aan het proces en niet zo zeer om het product. Kinderparticipatie betekent dat wij rekening houden met de mening en de wensen van uw kind. Wij vinden het belangrijk dat kinderen de mogelijkheid hebben om actief mee te denken en invloed te hebben op hun eigen bestaan. De kinderen hebben op de buitenschoolse opvang aangegeven de volgende zaken te willen (mee beslissen); -
Of en waarmee zij het “hulpje” van de dag willen zijn
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 25
-
Inrichting van de groepsruimte Aanschaffen van speelmaterialen Bedenken van workshops, vaststellen van vakantieprogramma’s
Daarmee willen wij:
hun zelfvertrouwen vergroten hen stimuleren tot zelfstandig nadenken hen uitdagen om met elkaar van gedachten te wisselen en te onderhandelen hen laten merken dat ze gehoord worden hen leren naar elkaar te luisteren
Op de buitenschoolse opvang hebben wij ook een aantal hoeken gemaakt, zo is er een bouwhoek, ruimte om te knutselen en een 8+ ruimte waar alleen de hele grote kinderen mogen spelen. Door deze verschillende hoeken kunnen kinderen in kleine groepjes spelen of kan er een activiteit worden aangeboden voor een kleiner groepje kinderen. Opendeuren activiteiten Tijdens de opendeuren momenten hebben wij vaak ook activiteiten, kinderen kunnen kiezen aan welke activiteit, workshop zij mee willen doen. Op dit moment worden de stamgroepen los gelaten. Ook kunnen kinderen tijdens de opendeuren vrij (buiten)spelen. De activiteiten die wij tijdens de opendeuren verzorgen zijn voornamelijk ontwikkelingsgericht. Jaarlijkse activiteiten Naast bovenstaande thema’s hebben wij ook nog (feest)dagen waaraan wij aandacht besteden als:
Vader- en Moederdag. Voor deze dagen maken we altijd iets moois met de kinderen.
Carnaval, Halloween, Pasen, Sinterklaas en Kerst worden altijd gevierd.
Vriendjes en vriendinnetjesdag
Ieder jaar organiseren we een zomerfeest. Alle ouders, broertjes en zusjes zijn hiervoor uitgenodigd en de opbrengst gaat altijd naar een goed doel.
Opa en Oma dag, alle opa’s en oma’s van de kinderen zijn welkom om een ochtend bij ons binnen te komen kijken en eventueel met de kinderen een activiteit te doen.
Verjaardagen Wij vieren regelmatig feesten met de kinderen. Samen feest vieren legt de nadruk op het gevoel van verbondenheid met elkaar en de gezamenlijke vrolijkheid versterkt de onderlinge band. Het leuke van een feest is ook dat de dagelijkse gang van zaken onderbroken wordt. Bij feesten horen vaste gewoontes en gebruiken zoals versieringen, liedjes en vaak speciaal eten en drinken. Dit geeft kinderen een gevoel van herkenning en verhoogt de sfeer. Het vieren van een verjaardag is heel belangrijk. Wij besteden hier uitgebreid aandacht aan en de jarige staat volop in de belangstelling. Er wordt gezongen, er hangt een verjaardag plaat op de Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 26
deur en er is een mooie verjaardag muts voor de jarige. De jarige mag van thuis een traktatie meenemen. Tijdens het uitdelen, wordt er uitgebreid stil gestaan bij de traktatie en het geven van de traktatie. Speelgoed van thuis Speelgoed van thuis mag worden meegenomen. De kinderen mogen hiermee tot het fruit eten spelen. Op deze manier kunnen de kinderen laten zien wat ze hebben gekregen bijvoorbeeld nadat een kind jarig is geweest of de cadeautjes die het kind van Sinterklaas heeft gekregen. Na het fruit eten wordt het speelgoed in de tas gedaan. Speelgoed dat niet geschikt is voor alle leeftijden kan in verband met de veiligheid in mandjes bewaard worden. Buitenspelen Buitenspelen betekent extra veel ruimte om je uit te leven. Licht en zon zijn ook noodzakelijk voor het aanmaken van vitamines in het lichaam. De peuters spelen dagelijks buiten. We maken een uitzondering als het te hard regent. Op mooie dagen zijn we langer en vaker buiten, maar letten wel op dat de kinderen niet blootgesteld worden aan teveel zon. Ook met baby’s gaan we zoveel mogelijk naar buiten. Buiten gelden dezelfde afspraken voor wat betreft de omgang met de kinderen als binnen. Wij gaan naar de kinderen toe als wij iets willen zeggen en ook communiceren wij op ooghoogte. Wij doen actief mee met de kinderen en lopen rond om de kinderen te begeleiden in hun spel of te leren omgaan met elkaar. Afspraken met betrekking tot veilig buitenspelen worden vastgelegd in de Risico Inventarisatie en de huisregels. Ze zitten in een map op de groep, ouders kunnen hiernaar vragen. Mediagebruik Dit betekent dat muziek gepast gebruikt wordt en gericht ingezet wordt. Tijdens eten, voorlezen of een gerichte activiteit staat er geen muziek op. Radio wordt niet gebruikt. Radio met volwassen muziek communiceert snel dat het gaat om de pedagogisch medewerker en niet om de kinderen. Bovendien is het taalgebruik in de liedjes ook niet altijd zoals wij in ons beleid hebben opgenomen. Natuurlijk kun je eens een uitzondering maken door gericht met de kinderen te dansen op radio muziek, maar dan is het een activiteit die hooguit 5 minuten duurt en is de radio daarna ook weer uit. Cd, alleen kindermuziek, licht klassiek (bijv. Mozart), K3, Dirk Scheele, kinderen voor kinderen. Tv/video, wordt alleen educatief ingezet. Deze staat in de kast en wordt voor speciale gelegenheden te voorschijn gehaald. Thuis kijken de kinderen vaak al veel en zodoende willen wij de tv op een andere manier inzetten. Wij gebruiken de TV en kinderdvd’s doelgericht en als inleiding of afsluiting van een thema. (Wij zetten geen dvd op als zoethouder bv aan het einde van de dag). TV kijken zien wij als iets speciaals en doen wij dan ook op speciale momenten. Zo kijken wij een Sinterklaasfilm of het Sinterklaasjournaal. Wij kijken geen dagelijkse series als Koekeloere of Sesamstraat, dit soort programma’s kan ook thuis gekeken dan wel opgenomen worden, wel kunnen wij een aflevering op nemen als het aansluit bij een thema. Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 27
Pedagogisch medewerkers kijken samen met de kinderen en zitten ook tussen de kinderen tijdens het kijken. Normen en waarden met betrekking tot: Taalgebruik De voertaal op het Kindercentrum is Nederlands, de pedagogisch medewerker communiceert met de kinderen in het Nederlands ook als hij/zij de andere taal wel machtig is. Wij werken met het VVE programma Uk & Puk, dit programma stimuleert de taalontwikkeling bij kinderen op het kinderdagverblijf. Wij geven zelf het goede voorbeeld voor de kinderen door altijd op een prettige, open en vriendelijke manier met elkaar te communiceren. Wij gebruiken de taal ook om normen en waarden door te geven. Zo leren wij kinderen dingen op een plezierige wijze aan anderen te vragen . Wij zeggen alsjeblieft en dank je wel. Er wordt netjes naar anderen gesproken (“wil je dat even pakken?” i.p.v. “Pak dat” en “mag ik alsjeblieft” i.p.v. “ik wil” ). De leiding heeft hier een voorbeeldfunctie in. Wij stimuleren de kinderen in hun taalontwikkeling. Als een kind bijvoorbeeld zegt: “Ik heb au in mijn buik” , reageren wij erop door te zeggen: “heb je pijn in je buik?’’ Wij corrigeren op een natuurlijk manier de taal. Wij gaan niet mee in dezelfde kinderlijke woorden (“Oh, waar heb je au?”) Als een kind ons niet begrijpt, herhalen wij wel het kinderlijke woord, maar voegen direct het goede woord er aan toe (“waar heb je au? Daar, heb je daar pijn?). Tijdens diverse activiteiten wordt ook aandacht gegeven aan de taalontwikkeling. Door veel en goed met de kinderen te spreken, zingen en voor te lezen wordt de taalontwikkeling gestimuleerd. De kinderen horen dan veel taal. Op het Kindercentrum wordt niet gescholden en geschreeuwd, dit geldt natuurlijk voor de pedagogisch medewerkers maar is ook een regel voor de kinderen. Seksualiteit en intimiteit Omdat seksualiteit en intimiteit nogal waarde en cultuur gebonden is, hebben wij hierover afspraken gemaakt. Bij de intake wordt aan ouders verteld hoe wij hierover denken en welke afspraken wij hebben. Ouders wordt de gelegenheid gegeven hun mening te geven. Als deze heel afwijkend is, worden er gerichte afspraken gemaakt. Hieronder wordt kort de seksuele ontwikkeling beschreven en vervolgens worden onze afspraken over intimiteit, taalgebruik, verkleden, toiletbezoek, voortplanting en zindelijkheid beschreven. Wij hebben op al onze locaties het boek van Channah Zwiep, Doktertje spelen en zo, omgaan met lichamelijkheid, intimiteit en seksualiteit (Elsevier gezondheidszorg, Amsterdam 2010) als naslagwerk. Ontwikkeling Vanaf een paar maanden oud wordt een kind zich al bewust van het eigen lichaam. Het begint met het ontdekken van handen, voeten en wat je ermee kan maar op een gegeven moment komen ook andere lichaamsdelen aan bod. Dat is natuurlijk nog heel onschuldig maar het is wel belangrijk hoe ermee wordt omgegaan. De seksuele ontwikkeling bij kinderen kent verschillende fases met verschillende kenmerken:
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 28
Als kinderen nieuwsgierig worden naar hun eigen lichaam of van dat van de andere kinderen en pedagogisch medewerkers gaan wij daar zo normaal mogelijk mee om. Natuurlijk stellen wij wel grenzen om onszelf en de andere kinderen te beschermen tegen ongewenste intimiteiten. Kinderen tussen 4 en 8 jaar - Spelen soms seksuele spelletjes zoals ‘vadertje en moedertje’ of ‘doktertje’ - Er ontstaat het begin van schaamtebesef - Gaan veel vragen stellen over voortplanting Kinderen tussen 8 en 10 jaar - worden voor het eerst verliefd - seksualiteit wordt interessanter, kinderen gaan meer op ontdekking uit - hebben vaak seksueel spel met andere kinderen, ook van hetzelfde geslacht Kinderen tussen 10 en 12 jaar - Jongens krijgen hun eerste zaadlozing, meisjes hun eerste menstruatie - Verliefdheden worden serieuzer, meer doelgericht en seksueler - Gaan experimenteren met seksualiteit door bijv. masturberen Een paar voorbeelden: Als een kind aan het masturberen is, straffen wij het niet af maar geven alternatieven en afleidingen als: dat kan je beter doen als je alleen bent, dat is iets voor jezelf. Of leg je handen maar even op je knieën. Als kinderen de verschillen tussen jongens en meisjes gaan pedagogisch medewerkerker, bijvoorbeeld tijdens een wc bezoek, gewoon benoemen. Als een kind de Pedagogisch medewerker aanraakt op intieme plekken, benoemen dat je dat niet fijn vindt. Tot 2,5 jaar leiden wij het kind af en benoemen wij het niet. Dit omdat wij ervan uitgaan dat kinderen op die leeftijd nog niet snappen wat en hoe. Ook kinderen mogen het zeggen als een aanraking niet fijn vinden. Kinderen mogen ‘doktertje’ spelen, de kleding blijft aan, trui mag wel omhoog om te ‘luisteren’ op de buik. Wij geven de kinderen een high five. Taalgebruik Wij hebben besloten om voor meisjes plasser te gebruiken en voor jongens piemel. Als kinderen ven huis uit een ander woord meekrijgen, geven wij aan dat dat ook kan, maar dat wij piemel (plasser) zeggen. Verder hebben wij afgesproken dat wij de kinderen bij hun roepnaam noemen en geen koosnamen gebruiken voor het kind. Dit vinden wij iets voor thuis. Verkleden Als kinderen zich willen verkleden, gebeurt dat altijd onder toezicht van een pedagogisch medewerker. Bij het aantrekken van verkleedkleren wordt in ieder geval altijd het ondergoed aangehouden, ook i.v.m. de hygiëne. Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 29
Wij maken geen onderscheid tussen jongens en meisjes met betrekking tot verkleden. Jongens mogen prinsessenjurken aan en lippenstift/nagellak op en de meisjes mogen zich ook verkleden als soldaat of piraat. Bij lekker weer zetten wij regelmatig zwembadjes buiten met een laagje water zodat de kinderen lekker met en in het water kunnen spelen. Wij vragen de ouders altijd zwemkleding mee te nemen zodat kinderen niet naakt in ieders zicht spelen. Als er geen zwemkleding voor handen is, krijgen de kinderen een oud onderbroekje o.i.d. aan.
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 30
7. Kwaliteitszorg Ziekte van kinderen en medicijngebruik Ieder kind is wel eens ziek. Het is soms moeilijk te beoordelen of je hem/haar thuis moet houden van het Kindercentrum. Kinderen kunnen plotseling ziek worden maar ook snel weer opknappen. De mate van ziek zijn kan bij kinderen snel veranderen. Een hangerige, wat koortsige peuter kan na even geslapen te hebben weer helemaal zijn opgeknapt. Maar een onschuldig lijkende verkoudheid kan snel verergeren. Reden genoeg om ziekte bij jonge kinderen serieus te nemen. Kinderen die ziek zijn, hebben behoefte aan een rustige, vertrouwde omgeving waar ze de nodige aandacht en verzorging kunnen krijgen. Deze vinden ze het liefst thuis. Op het Kindercentrum kan het kind niet goed meedoen met het groepsgebeuren en voor de pedagogisch medewerker is het onmogelijk om hun aandacht te verdelen tussen het zieke kind en de anderen in de groep. Als het kind een besmettelijke ziekte heeft of een andere aandoening die besmettelijk is, kan ook de rest van de groep worden besmet. Dit is vervelend, maar kan niet altijd worden voorkomen. Sommige ziekten zijn immers al besmettelijk voordat er symptomen optreden. Toch is het noodzakelijk dat kinderen met bepaalde symptomen niet worden toegelaten tot het Kindercentrum. De reden hiervoor is dat het risico op verdere besmetting extra groot is door de volgende factoren:
Jonge kinderen spelen dicht op elkaar, waardoor ziektekiemen makkelijk overgedragen kunnen worden; Jonge kinderen hebben nog geen begrip van hygiëne en steken bijv. regelmatig speelgoed in hun mond; Jonge kinderen extra vatbaar omdat ze tegen veel ziekten nog geen antistoffen hebben opgebouwd;
Wij volgen de adviezen en richtlijnen van de GGD op. Als wij gedurende de dag constateren dat het kind ziek is nemen wij contact op met de ouders en overleggen. Het kan zijn dat wij de ouders vragen het kind op te komen halen. Wij gaan uit van het standpunt dat een evt. doktersbezoek door de ouders gedaan wordt, behoudens acute gevallen. Pas wanneer het kind voldoende is uitgeziekt kan het weer naar het Kindercentrum. De periode van besmettelijkheid moet in ieder geval over zijn. Als het kind nog medicijnen gebruikt bij de hervatting van de opvang op het Kindercentrum verwijzen wij naar het medicijnprotocol. Het kan gebeuren dat het kind niet helemaal fit maar ook niet echt ziek is als het s‘ochtends naar het Kindercentrum komt. Belangrijk is dan dat de ouder dit doorgeeft aan de pedagogisch medewerker van de groep, zodat zij het kind extra in de gaten kunnen houden en indien nodig contact op kunnen nemen met de ouders als het kind opgehaald moet worden. Medicijngebruik In verband met allerlei wettelijke regelingen m.b.t. medisch handelen in kindercentra hanteren wij de volgende regel: In principe worden er in het Kindercentrum geen medicijnen toegediend aan kinderen. Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 31
Medicijnen toedienen is sinds enige tijd volgens de wet BIG een eenvoudige medische handeling en mag alleen verricht worden na schriftelijke toestemming van de ouders. Als pedagogisch medewerkers medicijnen zouden toedienen aan de kinderen zonder schriftelijke toestemming van de ouders, zijn zij strafbaar. Bij het toedienen van medicijnen wordt gewerkt volgens het medicijnprotocol. Dit geldt zowel voor medicijnen op doktersrecept als homeopathische middelen en zelfzorgmiddelen. De medicijnen moeten, indien mogelijk, voorzien zijn van de naam van het kind, een bijsluiter bevatten en in de originele verpakking aangeleverd worden. Daar waar mogelijk wordt het medicijn thuis door de ouder toegediend. Dit geldt bijv. voor een medicijn dat 2 x per dag en niet tijdsgebonden gegeven moet worden. Als een medicijn toegediend moet worden in het Kindercentrum, gelden de volgende afspraken:
Het medicijn zit in de originele verpakking. De originele bijsluiter is ingesloten. Op het etiket staan de naam van het kind en de dosering vermeld. Het medicijn valt binnen de houdbaarheidsdatum. De ouder geeft toestemming voor het toedienen van het medicijn middels het invullen en ondertekenen van een formulier. Op het formulier wordt vermeld om welk medicijn het gaat en hoe en wanneer het toegediend moet worden. De ouder geeft instructie over de wijze van toedienen. Als het toedienen van de medicatie bij het kind niet lukt, wordt de ouder hiervan op de hoogte gesteld.
In alle gevallen waarin het beleid niet voorziet, en in twijfelgevallen, wordt besloten en gehandeld in overleg met de locatiemanager. Allerlei middelen die niet aan bovenstaande criteria voldoen worden niet door ons toegediend. In het protocol medicijngebruik is nader omschreven en vastgelegd hoe wij omgaan met medicijngebruik in onze kindercentra. Zorgkinderen De opvoeding en verzorging zijn regelmatig onderwerp van gesprek tussen de medewerkers op een groep. We bespreken onder begeleiding van de locatiemanager hoe we het beste kunnen omgaan met de kinderen. We bespreken of we onze aanpak moeten veranderen om kinderen zich prettig te laten voelen. Wanneer het niet zo goed gaat met een kind, wordt dit ook besproken en bedenken we gezamenlijk een oplossing. Mocht het uw kind betreffen, dan zorgen we ervoor dat u op de hoogte bent en we bespreken onze zorgen ook altijd met u. Soms wordt er advies gevraagd van een medewerker van de pedagogische staf. Zij komt dan praten en meekijken op de groep om de pedagogisch medewerkers te adviseren. Daarnaast wordt het VVE-programma Uk & Puk toegepast binnen het Kindercentrum. Dit programma zorgt voor vroegtijdige signalering en begeleiding bij bijvoorbeeld taalachterstanden. Uitwerking aanbevelingen Rapport Gunning: 4-ogen principe Het ‘vier-ogen-principe’ is één van de aanbevelingen uit het rapport dat de commissie Gunning begin 2011 heeft opgesteld naar aanleiding van de Amsterdamse zedenzaak. Het vier-ogenPedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 32
principe betekent dat altijd iemand met een pedagogisch medewerker moet kunnen meekijken of meeluisteren. Let op: er staat dus niet dat iemand moet meekijken of meeluisteren, maar dat iemand moet kunnen meekijken of meeluisteren. Wij hebben tussen alle ruimtes glazen wanden en een gedeelde sanitaire ruimte en gedeelde keuken. De deuren van de lokalen en de deuren van de slaapkamers hebben alle ramen. Op deze manier is onze locatie transparant. Het 4-ogen principe is voor de buitenschoolse opvang niet verplicht maar wij proberen hier zoveel mogelijk de zelfde richtlijnen als het kinderdagverblijf voor aan te houden. Wanneer de roosters en bezetting dit toelaat ziet dit er als volgt uit. Als een medewerker de hele dag alleen staat (i.v.m. halve groep), roepen we de hulp in van een stagiaire of de locatiemanager loopt regelmatig naar binnen. Bij afwezigheid van locatiemanager doen de naaste collega’s dat. De procedure rondom werving en selectie De opleidingseisen staan beschreven in het pedagogisch beleidsplan. Als wij een vacature hebben plaatsen wij deze op de website. Middels een motivatiebrief en een cv kan er gesolliciteerd worden op de functie. Kandidaten met een geschikte brief en cv worden uitgenodigd voor een gesprek, er vinden altijd 2 gesprekken plaats. Het 2de gesprek vindt alleen plaats als het eerste gesprek positief is verlopen. Het gebruik van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Kinderen behoren tot een kwetsbare groep in deze maatschappij. Het kan dus zijn dat er met een kind iets zodanig ernstigs gebeurt dat de emotionele en lichamelijke ontwikkeling, verstoord, beschadigd en/of belemmerd wordt. Pedagogisch medewerkers in de kindercentra merken daar vaak als eerste iets van. Een kind gaat zich bijvoorbeeld anders “opvallend” gedragen, het wordt lastig, tegendraads, agerend of juist stil, teruggetrokken of angstig. Zo kan een kind allerlei signalen uitzenden, gedrag is immers taal, die aanleiding geven tot zorg. Wanneer de indruk ontstaat dat een kind niet gezond, passend bij de leeftijd en ontwikkelingsfase functioneert, is er altijd aanleiding om actie te ondernemen. Smallsteps beschouwt het als een wezenlijk deel van haar professionaliteit en kwaliteit om op adequate wijze te reageren en om te gaan met alle mogelijke situaties waarin zij met en door kinderen gebracht wordt. Daartoe werken er gekwalificeerde medewerk(st)ers op de groepen en worden er leerlingen opgeleid, maar voor uitzonderlijke situaties is er iets extra’s nodig. Een belangrijk middel daarbij, en een ijkpunt van kwaliteit, is een heldere en concrete procedure neergelegd en geformaliseerd in een protocol. Het protocol moet uitvoerbaar en duidelijk zijn voor iedereen. Kindermishandeling, verwaarlozing of seksueel misbruik is voor alle betrokkenen ingrijpend; het is een gevoelig en emotioneel onderwerp. De wetenschap serieus genomen te worden en er niet alleen voor te staan is voor alle partijen een voorwaarde bij het ter sprake brengen van dit probleem. Vanaf 2013 zijn kinderdagverblijven verplicht te werken met een meldcode voor huiselijk Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 33
geweld en kindermishandeling. Smallsteps maakt gebruik van de speciaal voor de kinderopvang ontwikkelde meldcode op basis van de model meldcode van VWS. Elke pedagogisch medewerker handelt volgens deze meldcode. De pedagogisch medewerk(st)ers zijn middels een (team)vergadering getraind om te werken met dit protocol. Tijdens (team) vergaderingen wordt er aandacht besteedt aan de borging van dit protocol. De locatiemanager is aangesteld als aandacht functionaris. De pedagogisch medewerkers kunnen de meldcode vinden in de protocollen map 3. Er zijn verschillende definities van kindermishandeling in omloop. In dit protocol wordt aangesloten bij de definitie zoals gebruikt door het ministerie van VWS: Kindermishandeling is elke vorm van voor minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysiek, psychische of seksuele aard, die ouders of andere personen met wie de minderjarige in een afhankelijkheidsrelatie staat, actie of passief opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychische stoornis. Wanneer op het centrum het vermoeden bestaat dat een kind mishandeld, dan wel seksueel misbruikt wordt zal er, na intern overleg tussen pedagogisch medewerkers, locatiemanager en vestigingsmanager gehandeld worden volgens ons protocol Kindermishandeling.
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 34
8. Samenwerking met ouders Oudercontacten Hieronder wordt beschreven welke contactmomenten er tussen ouders en pedagogisch medewerker plaatsvinden. Van ouders verwachten wij dat zij actief deelnemen aan deze vormen van communicatie en contact. Rondleiding De locatiemanager of diens vertegenwoordiger vertelt over het Kindercentrum en laat het zien. De ouder krijgt een beeld van het dagverblijf of buitenschoolse opvang en kan zo nodig vragen stellen. In dit contact vertelt de locatiemanager ook wat haar rol is, haar bereikbaarheid is en waarvoor zij benaderbaar is. De locatiemanager of diens vertegenwoordiger draagt haar contact vervolgens over naar de groep en de pedagogisch medewerkers, die vervolgens het intake gesprek doen. Intakegesprek Alle nieuwe ouders worden uitgenodigd voor een intakegesprek. Hier wordt de basis gelegd voor het vertrouwen van de ouders in een goede opvang voor hun kind (leidraad). Er wordt informatie gegeven over Smallsteps, over het Kindercentrum en over de groep waarin het kind is geplaatst. Ouders wordt gevraagd informatie te geven over hun kind, zodat het voor ons mogelijk wordt om het kind zo goed mogelijk te begeleiden. Eventuele wenafspraken worden gemaakt en ook wordt er meteen een afspraak gemaakt voor het eerste evaluatiegesprek Evaluatieformulier Na 2 à 3 maanden na aanvang van de opvang van hun kind krijgen de ouders een evaluatieformulier om de wenperiode te evalueren en eventuele vragen te stellen. Centraal hierin staat het welbevinden van het kind en ouders. Het observeren van kinderen Pedagogisch medewerkers observeren kinderen zowel individueel als in groepsverband om hen beter te leren begrijpen, adequaat op hun behoeftes, mogelijkheden en beperkingen in te kunnen spelen en activiteiten te kiezen die hierbij aansluiten. Daarbij worden het welbevinden en de ontwikkeling van het individuele kind én het groep functioneren gevolgd. Hierbij worden observatiemethodes gebruikt om informatie over kinderen beter te structureren. Bij Dreumesland worden de observaties gemaakt door middel van het invullen van het ontwikkelingsvolgsysteem. Bij dit systeem komen alle ontwikkel gebieden aan bod. Deze worden met de ouders ( naar behoefte) besproken tijdens de 10 minuten gesprekken. Oudergesprekken Twee keer per jaar vinden er gesprekken met ouders plaats over de ontwikkeling van hun kind. Als basis voor dit gesprek dienen de ingevulde lijsten van het ontwikkelingsvolgsysteem. Op verzoek van ouders of van de pedagogisch medewerkers of van de leidinggevende kan er altijd tussen door een gesprek plaatsvinden als hieraan behoefte is. Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 35
Exit-formulier Wanneer een kind de opvang verlaat, is er gelegenheid tot het invullen van een exit formulier. Naast het feit dat het voor ouders prettig is de afgelopen periode te evalueren is het voor ons goed om ons beleid scherp te houden. Breng- en haalcontacten Aan het begin van de dag, als de kinderen gebracht worden, en aan het einde van de dag bij het ophalen, proberen de pedagogisch medewerkers tijd vrij te maken om met de ouders te praten over het kind en zijn belevenissen. Deze dagelijkse gesprekjes tussen de ouders en pedagogisch medewerkers kunnen naar onze mening een grote bijdrage leveren aan de band tussen ouders en pedagogisch medewerkers. De pedagogisch medewerkers proberen zo goed mogelijk hun aandacht en tijd te verdelen over de ouders. Soms kan dit wel eens moeilijk zijn, bijvoorbeeld omdat er veel ouders tegelijk binnen komen of omdat de kinderen aandacht vragen. Het kan wel eens voorkomen dat een andere persoon het kind komt halen en/of brengen. Het is belangrijk dat ouders dit van te voren aangeven zodat de pedagogisch medewerker hiervan op de hoogte is. Wij geven zonder bericht het kind niet mee. Wij zullen eerst de ouders contacten alvorens het mee te geven. Ouderavonden Er wordt eenmaal per jaar een ouderavond georganiseerd. De ouderavonden hebben een informatief/ pedagogisch karakter. Oudercommissie Er is geen overkoepelende oudercommissie. Elk Kindercentrum heeft een eigen oudercommissie waarbij het accent ligt op het volgen en adviseren van het lokale beleid van de vestiging. In het reglement van de oudercommissie zijn de doelstelling, bevoegdheden en samenstelling beschreven. Deze reglementen zijn op te vragen bij het locatiemanager. Schriftelijke informatie Naast mondelinge informatie via de pedagogisch medewerkers, ontvangen de ouders ook regelmatig schriftelijke informatie van het Kindercentrum. Eens per maand brengt de locatiemanager een digitale nieuwsbrief uit. Over bijzondere zaken worden de ouders schriftelijk en/of per email geïnformeerd. Oudercommissie Buitenschoolse opvang De Vlindertuin beschikt over een oudercommissie. Uit elke kinderdagverblijf groep is een ouder lid van de oudercommissie. Er is momenteel een officiële vertegenwoordiger van de buitenschoolse opvang. De Tovertuin en De Vlindertuin hebben samen één oudercommissie. De locatiemanager en oudercommissie werven hiervoor voortdurend nieuwe leden. Wel hebben een aantal ouders aangegeven evt. te willen klantborden met de locatiemanager indien nodig. De oudercommissie overlegt een aantal keer per jaar met de locatiemanager over het interne beleid. Het gaat daarbij om zaken als de uitvoering van het pedagogisch beleidsplan, voedingsaangelegenheden en de Risico inventarisatie Veiligheid en
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 36
Gezondheid (RIE) . De oudercommissie heeft verzwaard adviesrecht. Daarnaast is de oudercommissie soms betrokken bij het organiseren van ouderavonden en feesten. Een verwijzing naar de protocollen die gebruikt worden Protocollen
Anti-pesten Voedselveiligheid Voeding Speelgoedplan Veilig slapen en handleidingen bij wiegendood Toediening geneesmiddelen Overlijden kind Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling
Kinderen veilig bij zon en warmte Echtscheiding
Pedagogisch werkplan Buitenschoolse opvang De Vlindertuin Pagina 37