OVER MORGEN
JUlI 2014
Het pensioenmagazine over uw inkomen voor vandaag, morgen of later
Nieuw bestuur, nieuwe gezichten Nieuwe regels voor pensioenfondsen in zicht
“Een typische vrijdagavond is er voor mij niet” Nicole Rikken, marketingmanager bij KPN.
voorwoord
Afscheid
inhoud
Rudi Nieuwenhoven
De zomervakantie staat voor de deur. Veel mensen schijnen last te hebben van ‘vakantiestress’: een overvolle (werk) agenda in de laatste week voor vertrek, de koffers inpakken, rekeningen betalen en nog een goed logeeradres
4
voor Knabbel of Fikkie regelen. Gemiddeld geven we ons pas na 21 uur over aan het vakantiegevoel, zo blijkt uit onderzoek. Ik hoop dat u hier niet te veel last van heeft. In ieder geval wens ik u een hele prettige zomer(vakantie),
Nicole Rikken
14
Henderijetta Winter
19
Roelof weet het
maar niet voordat ik u heb bijgepraat over de belangrijkste pensioenontwikkelingen. Dekkingsgraad redelijk stabiel In financieel opzicht begonnen we 2014 vrij goed en konden we zelfs de pensioenen verhogen met een kleine toeslag. Dat was voor het eerst in heel wat jaren. Sinds die tijd is de dekkingsgraad redelijk stabiel gebleven. Dat beeld past bij de economische ontwikkelingen. Hoewel de economie in Nederland nog niet groeit, zien we wereldwijd wel dat de handel aantrekt. En met onze wereldwijde spreiding van beleggingen doen we daarmee ons voordeel. De lage rente is nog wel steeds in ons nadeel. Wist u trouwens dat u op www.kpnpensioen.nl iedere maand rond de 15e het laatste nieuws over de dekkingsgraad kunt lezen?
Versterking Bestuur Pensioenfondsen die er onder andere voor moet zorgen dat de pensioenfondsen in Nederland deskundiger worden bestuurd. Door de jaren heen werden er al steeds strengere eisen gesteld aan pensioenfondsbestuurders. Geen wonder, want ook voor de meest doorgewinterde bestuurders, blijft pensioen ingewikkelde materie. Bovendien ben je medeverantwoordelijk voor miljarden aan pensioengeld en behartig je de belangen van deelnemers, pensioengerechtigden en de werkgever. Verderop in deze Overmorgen leest u meer over de nieuwe inrichting van ons bestuur en ziet u welke gezichten daarbij horen.
Nieuwe pensioenregeling KPN en de vakorganisaties hebben eind juni een nieuwe cao afgesloten. Onderdeel van de cao zijn afspraken over een nieuwe pensioenregeling en de financiering daarvan per 1 januari 2015. Het bestuur van Pensioenfonds KPN heeft na toetsing ingestemd met de uitvoering van de nieuwe pensioenregeling en de bijbehorende financieringsafspraken. Natuurlijk gaan we u hierover de komende periode zo goed mogelijk informeren. Op bladzijde 6 vindt u alvast de hoofdlijnen van de nieuwe regeling.
Met de komst van het nieuwe bestuur nemen we afscheid van het oude bestuur. Ook ik draag de voorzittershamer over aan Peter van Gameren. Na 23 jaar is het tijd het werk over te dragen aan een nieuwe generatie. Ik wens het nieuwe bestuur, mede namens alle oud-bestuursleden, veel succes en wijsheid toe om dit prachtige pensioenfonds goed naar de toekomst te leiden. Daar doen we het ten slotte voor.
Nieuwe gezichten in het bestuur Sinds 1 juli zitten er flink wat nieuwe gezichten in het pensioenfondsbestuur. Vanaf die datum geldt namelijk de wet
2 | Pensioenfonds KPN
2 4 6 8 10 11 12
Afscheid
interview Nicole Rikken
Kort nieuws
Nieuw bestuur, nieuwe gezichten
Wist u dat...? Column Hans Breuker
13 14
Bestuur over het nieuws
16
Interview Henderijetta Winter
Nieuwe regels voor pensioenfondsen in zicht
Wat gebeurt er als…?
18
19
Roelof weet het
De pensioendesk: uw vraagbaak in pensioenland
Rudi Nieuwenhoven Oud-voorzitter Pensioenfonds KPN
Pensioenfonds KPN | 3
interview
interview
‘Geen dag en geen week is bij mij hetzelfde. Ik hou niet van routine, dat is in mijn leven terug te zien. Zowel in mijn werk als privé. Ik ben geen planner en vul mijn tijd met gemak.’ Aan het woord is Nicole Rikken, marketingmanager bij KPN. Ze vertelt over haar leven, hobby’s en vrije tijd. En wat weet ze van haar pensioen? Heeft ze al een idee wat ze dan gaat doen?
Mijn werk ‘Op dit moment ben ik marketingmanager bij KPN. Ondertussen werk ik al redelijk lang bij KPN. Ik werk er nu 7 jaar, daarvoor heb ik 6 jaar diverse werkgevers gehad. En voor die tijd heb ik ook al 6 jaar bij KPN gewerkt. Al met al zit ik er dus al een poosje.’ ‘Op dit moment ben ik verantwoordelijk voor cross-sell: consumenten die al één of enkele producten hebben van KPN nog een passend product aanbieden. Daarvoor richt ik me nu op mobiele producten. Maar binnenkort ga ik wisselen van portefeuille. Niet erg, juist niet. Door afwisseling blijft mijn werk leuk en uitdagend.’
‘Ik hou niet van routine en plannen’
‘Een typische vrijdagavond is er voor mij niet’
Een kijkje in het leven van Nicole Rikken
Naam: Nicole Rikken Woont in: Voorburg Status: Single
4 | Pensioenfonds KPN
Een typische vrijdagavond ken ik niet ‘Die afwisseling zie je ook terug in mijn privéleven. Een typische vrijdagavond is er voor mij niet. Iedere week ziet mijn vrijdagavond er anders uit. Soms ben ik doordeweeks zo druk dat ik vrijdagavond lekker op de bank hang of in slaap val. Soms ga ik lekker met vrienden de stad in voor een drankje, hapje of een bezoekje aan de bioscoop. Wat dat betreft heb ik geen vast ritme.’ Mijn vrije tijd vul ik met… ‘Mijn werk wissel ik af met vakanties, veel korte vakanties. Mijn broer, zus en twee vriendinnen wonen in het buitenland. Vooral in Engeland, waar mijn zus woont, ben ik een paar keer per jaar. Maar ook in Frankrijk, Spanje en Florida ben ik jaarlijks.’
na mijn pensionering ga doen, is voor mij lastig. Om een beeld te krijgen van mijn opgebouwde pensioen en wat ik na pensionering ongeveer zou krijgen, heb ik wel een keer een scan gedaan. Maar toen ik de bedragen zag, kon ik alsnog niet schatten of dat genoeg was. Daar moet ik me nog maar een keer in verdiepen. Dat komt wel, ik ben er nog niet zo mee bezig. Maar ik maak me geen zorgen.’ Als ik met pensioen ben dan… ‘Ondanks dat ik niet van plannen hou, heb ik wel een aantal bewuste keuzes gemaakt met het oog op ‘later’. Buiten mijn ‘KPNtijd’ heb ik veel verschillende werkgevers gehad. Overal had ik een beetje pensioen opgebouwd. Al die kleine pensioentjes heb ik laten overdragen, zodat ik nu alles bij elkaar heb. Wel zo overzichtelijk. Als ik straks als oud vrouwtje het misschien allemaal niet meer zo goed weet of snap, dan heb ik tenminste alles bij elkaar.’ ‘Daarnaast wil ik de hypotheek op mijn huis tegen die tijd graag afbetaald hebben. Mocht ik dan niet genoeg pensioen hebben opgebouwd, dan kan ik altijd nog mijn huis verkopen en een klein huisje huren. Ik zie het als een soort spaarpotje. Dat is ook de reden waarom ik mijn huis goed onderhoud. En misschien ga ik mijn huis tegen die tijd sowieso wel verkopen, want ik zou wel willen emigreren als ik met pensioen ben. Naar de zon. Dat lijkt me wel wat. En na mijn pensionering wil ik graag een hond. Op dit moment heb ik geen huisdieren, geen tijd genoeg voor. Maar na pensionering heb ik natuurlijk tijd genoeg. Dan zou ik een hond erg leuk vinden. En met al mijn hobby’s vul ik mijn tijd dan met gemak.’
‘Naast vakanties ben ik gek op koken. Vooral visgerechten zijn favoriet. Ik maak er graag tijd voor vrij, ook doordeweeks vind ik wat langer in de keuken staan geen probleem. Ik probeer graag nieuwe dingen. Ik kijk vaak Saturday kitchen op de BBC en ga dan meteen diezelfde dag de recepten uitproberen.. Ook mijn vrienden kunnen mijn kookkunsten wel waarderen, “Gaan we bij jou eten!?” wordt met enige regelmaat gevraagd.’ ‘Mijn vrije tijd vul ik verder met sporten. Ik sport drie of vier keer in de week in de sportschool. Vooral de groepslessen zoals circuittraining en boksen. Maar ook lezen doe ik graag. Vooral in de zomer, op een ligbedje in de tuin. Ik lees graag thrillers, wel van Engelse auteurs. Nederland heeft gewoon minder goede schrijvers vind ik.’ Met het oog op de toekomst ‘Ik hou niet van routine, maar ik hou ook niet zo van plannen. Ik ben eigenlijk niet zo bezig met de toekomst. Ik ben dus ook niet zo bezig met mijn pensioen. Een voorstelling maken van wat ik
Pensioenfonds KPN | 5
KORT n
i
e
u
w
s
Aanpassingen pensioenregeling en de financiering per 1 januari 2015 KPN en de vakorganisaties hebben een nieuwe cao afgesloten. Onderdeel van de cao zijn afspraken over de invoering van een nieuwe (CDC) pensioenregeling en de financiering daarvan per 1 januari 2015. Het bestuur van Pensioenfonds KPN heeft de gemaakte afspraken getoetst. Uit deze toets volgt dat de regeling en de bijbehorende financieringsafspraken uitvoerbaar, robuust en toekomstig bestendig zijn. Op grond van deze toets heeft het bestuur ingestemd met de uitvoering van deze nieuwe pensioenregeling en de bijbehorende financieringsafspraken per 1 januari 2015. Nieuwe pensioenregeling De opzet van de pensioenregeling blijft hetzelfde. Voor het salaris tot het grensbedrag van € 45.378 is het een middelloonregeling en daarboven een beschikbare premieregeling. Het opbouwpercentage van de middelloonregeling is verlaagd van 2,15% naar 1,875% per jaar. Dit is het gevolg van de gewijzigde fiscale wetgeving. Daarnaast blijft de dekking voor het partnerpensioen ongewijzigd, wel wordt vanaf 1 januari 2015 het partnerpensioen gedeeltelijk verzekerd op opbouwbasis. Dit partnerpensioen kan dan op de pensioendatum omgeruild worden voor levenslang ouderdomspensioen. De pensioenregeling voldoet hiermee aan het fiscale kader per 1 januari 2015.
Tijd voor uw pensioenoverzicht Aanpassing van de financiering Onderdeel van de nieuwe cao is dat de werkgever KPN vanaf 1 januari 2015 een vaste pensioenpremie van in totaal 23% van de pensioengrondslag gaat betalen aan het pensioenfonds (inclusief werknemersbijdrage). Deze vaste pensioenpremie geldt voor een periode van vijf jaar. Deze premie wordt jaarlijks gestort in een premiedepot. In dit depot zal KPN eenmalig per 2 januari 2015 een bedrag storten van € 30 miljoen. Mocht onverhoopt de middelen in dit premiedepot onvoldoende zijn voor de financiering van de pensioenregeling, dan zal de ambitie van de pensioenregeling worden aangepast. Geen herstelbetalingen KPN meer Per 1 januari 2015 hebben KPN en de vakorganisaties de verplichting tot de huidige gemaximeerde bijstorting bij onderdekking van de werkgever KPN vervangen door een eenmalige betaling van € 200 miljoen (inclusief bovengenoemde premiedepot) aan het pensioenfonds. Hierbij geldt ook dat KPN vanaf 1 januari 2015 geen recht meer heeft op premiekorting en/ of premierestitutie van Pensioenfonds KPN.
Bouwt u pensioen op bij Pensioenfonds KPN? Dan ontvangt u uiterlijk eind september uw jaarlijks Uniform Pensioenoverzicht. In het pensioenoverzicht staat welk pensioen u tot nu toe heeft opgebouwd en wat u nog kunt opbouwen als u bij KPN in dienst blijft. Al uw oude pensioenoverzichten vindt u ook op uw persoonlijke pensioenpagina op www.kpnpensioen. nl. Daar vindt u ook de pensioenplanner waarmee u een goed inzicht krijgt in alle mogelijkheden binnen de pensioenregeling. U kunt bijvoorbeeld bekijken wat er met uw pensioen gebeurt als u met deeltijdpensioen gaat. Wilt u een overzicht van al uw pensioen, dus ook dat van het pensioen dat u bij een andere werkgever heeft opgebouwd? Ga dan naar www. mijnpensioenoverzicht.nl. Uiterlijk een maand nadat u het pensioenoverzicht heeft ontvangen, staan daar ook de gegevens over 2013 van Pensioenfonds KPN. Dit jaar is dat dus eind oktober.
KPN Contact De nieuwe pensioenregeling geldt vanaf 1 januari 2015 ook voor de medewerkers die nu onder de KPN Contactregeling vallen.
Meld u aan voor de digitale nieuwsbrief van Pensioenfonds KPN. Iedere maand praten we u bij over de laatste ontwikkelingen in de pensioenwereld. Hoe staat het fonds er financieel voor? Welk pensioennieuws is er vanuit politiek Den Haag? Het enige dat u hoeft te doen om niets te missen, is u aanmelden via www.kpnpensioen.nl. Daar vindt u ook de laatste digitale nieuwsbrief.
6 | Pensioenfonds KPN
Neemt u deel aan de regeling Individueel Pensioensparen? Of verdient u meer dan € 45.378 per jaar? Of bent u deelnemer aan de pensioenregeling van KPN Contact? Dan heeft u een eigen pensioenrekening die door het pensioenfonds voor u wordt belegd. U kunt op verschillende manieren nagaan hoe de beleggingen het doen. Op www.kpnpensioen.nl kunt u inloggen en bekijken wat het rendement op uw eigen beleggingen is. Iedere maand ziet u de nieuwe resultaten. Verder krijgt u ieder jaar een beleggingsoverzicht met de resultaten van uw beleggingen over het voorgaande jaar. Anders beleggen? Als u belegt voor uw pensioen, kunt u dat op twee manieren doen: via de Life Cycle of via Vrij Beleggen. Standaard belegt u in de Life Cycle: een goede keuze als u zelf niet actief bezig wilt zijn met beleggen. Wilt u wél actief bezig zijn met beleggen voor uw pensioen, dan kunt u kiezen voor Vrij Beleggen. Wilt u meer weten? Kijk op onze website www.kpnpensioen.nl.
Vervolg Het bestuur van Pensioenfonds KPN zal de gemaakte afspraken de komende periode doorvoeren en daarnaast het communicatietraject met alle belanghebbenden starten.
Geen pensioennieuws missen?
Beleggen voor uw pensioen
Terugblik op 2013
Wist u dat Pensioenfonds KPN inmiddels meer pensioengerechtigden dan actieve deelnemers heeft? Dat er vorig jaar 185 miljoen euro aan premie binnen kwam (inclusief bijstorting van de werkgever) en we 167 miljoen euro aan pensioen betaalden? Deze en meer feiten over het pensioenfonds vindt u in de ‘Terugblik op 2013’ op www.kpnpensioen.nl. Daar vindt u ook het complete jaarverslag.
Pensioenfonds KPN | 7
Nieuw bestuur
Nieuw bestuur, nieuwe gezichten Pensioenfonds KPN heeft een nieuw bestuursmodel
“Deelnemers en pensioengerechtigden moeten er zeker van kunnen zijn dat het bestuur van hun fonds deskundig is en het vermogen goed wordt beheerd”. Dat schreef minister Henk Kamp toen hij in 2011 kwam met het wetsvoorstel Versterking bestuur pensioenfondsen. Op 1 juli 2014 is deze wet ingegaan voor alle pensioenfondsen in Nederland. Sinds die datum heeft Pensioenfonds KPN daarom een nieuw bestuur en is de manier waarop het pensioenfonds wordt bestuurd (de ‘governance’) aangepast aan de nieuwe regels. ‘Governance’ is de manier waarop een pensioenfonds wordt bestuurd, welke fondsorganen daarbij betrokken zijn en wat hun bevoegdheden zijn. Een pensioenfonds besturen is geen eenvoudige klus. Bestuurders zijn bijvoorbeeld verantwoordelijk voor het beleggingsbeleid en het risicobeleid van het pensioenfonds. Het doel van de nieuwe wet is de deskundigheid van fondsbestuurders en interne toezichthouders verbeteren. Verder zorgt de nieuwe wet ervoor dat belangen van de betrokken partijen evenwichtig worden behartigd. Tot slot moet de nieuwe manier van besturen onnodige bureaucratie binnen het pensioenfonds voorkomen. Om het bestuursmodel te kiezen dat past bij het pensioenfonds, hadden pensioenfondsen de keuze uit verschillende modellen. Begin 2013: start van de inventarisatie Begin 2013, toen de grote lijnen van de wet duidelijk werden, startte het bestuur van Pensioenfonds KPN met inventariseren van de mogelijkheden die de nieuwe wet biedt en bekeek het bestuur wat de beste keuze voor het fonds zou zijn. Later dat jaar werden ook de vakorganisaties, de werkgever KPN, de ondernemingsraad, het Platform Gepensioneerden en het verantwoordingsorgaan van het fonds betrokken in de discussie en de uiteindelijke keuzes.
‘Een pensioenfonds besturen is geen eenvoudige klus’ Bestuursmodel Voor Pensioenfonds KPN is het belangrijk dat de werkgever en de vakorganisaties betrokken zijn bij het uitvoeren van de pensioenregelingen. Zij maken immers samen de cao en dus de afspraken over pensioen. Daarom heeft Pensioenfonds KPN gekozen voor een bestuursmodel waarin – net als tot 1 juli 2014 – de werkgever, de deelnemers en de pensioengerechtigden in
8 | Pensioenfonds KPN
het bestuur zijn vertegenwoordigd. Pensioenfonds KPN had volgens de nieuwe wet ook kunnen kiezen voor een bestuur met alleen ‘externe’ bestuurders, maar alle partijen zien dat als een model dat minder geschikt is voor het fonds. Reorganisatie intern toezicht In de nieuwe wet staan ook regels voor de organisatie van het intern toezicht op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken binnen het pensioenfonds. Denk aan toezicht op risicobeheersing en belangenafweging. Dit interne toezicht kan worden uitgeoefend door een afzonderlijk fondsorgaan – zoals een Raad van Toezicht – maar het kan ook worden uitgeoefend binnen het bestuur door (minimaal drie) toezichthoudende bestuurders. Een voordeel van deze laatste optie is dat deze bestuurders betrokken zijn bij de besluitvorming en daar ook medeverantwoordelijk voor zijn. Een ander voordeel is dat er niet meer afzonderlijk overlegd hoeft te worden met een toezichtorgaan. Het is dus efficiënter. Bij Pensioenfonds KPN is het intern toezicht neergelegd bij drie bestuurders die geen vertegenwoordiger zijn namens de werkgever, deelnemers of pensioengerechtigden. Zij zijn dus onafhankelijk. Deze drie bestuurders hebben ruime ervaring op hun specifieke deskundigheidsgebied (beleggingen, risicobeheer en communicatie), waardoor de deskundigheid van het totale bestuur ook voor de langere termijn is geborgd. En er verandert nog meer in de governancewetgeving. Zo blijft het verantwoordingsorgaan bestaan, maar de samenstelling, taken en bevoegdheden van het verantwoordingsorgaan veranderen wel enigszins.
Nieuw bestuur
Even voorstellen
Het nieuwe bestuursmodel heeft ervoor gezorgd dat de samenstelling van het bestuur is veranderd. Het nieuwe bestuur ziet er vanaf 1 juli 2014 zo uit. Peter van Gameren 48 jaar, getrouwd, twee kinderen Hobby’s: tennissen, hardlopen, skiën, fotograferen
Anne van ’t Zelfde 65 jaar, getrouwd, twee kinderen Hobby’s: fitness, tuinieren, filosofie, koorzang, fietsen
Wordt bij Pensioenfonds KPN: voorzitter/niet uitvoerend bestuurslid, lid dagelijks bestuur, lid Communicatieen Complaince Commissie
Wordt bij Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de pensioengerechtigden, Lid Audit- en Financiële Commissie
Edith Snoeij 57 jaar, getrouwd Hobby’s: zwemmen, fietsen, wandelen, pianospelen, lezen
Bart Le Blanc 67 jaar, getrouwd Hobby’s: werk
Wordt bij Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de deelnemers, lid Communicatie en Complaince Commissie
Wordt bij Pensioenfonds KPN: niet uitvoerend bestuurslid, namens de deelnemers lid Beleggingscommissie, gespecialiseerd in vermogensbeheer
Cees Michielse 65 jaar, getrouwd Hobby’s: Golf, reizen, lezen, tuinieren
Wil Velding 64 jaar, twee kinderen Hobby’s: Reizen, wandelen, kunst
Wordt bij Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de deelnemers, Lid Beleggingscommissie
Wordt bij Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de pensioengerechtigden, Lid Communicatie en Compliance Commissie
Fred Ooms 55 jaar, getrouwd, 2 kinderen Hobby;s: Duiken en fietsen (MTB)
Cor van der Sluis 66 jaar, getrouwd, drie kinderen en vier kleinkinderen Hobby’s: Golf, hardlopen, wandelen (lange afstanden)
Wordt bij Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de werkgever, lid Dagelijks Bestuur, lid Beleggingscommissie Jeroen Burcksen 45 jaar, getrouwd, drie kinderen Hobby’s: racefietsen en mountainbiken, tennissen, skiën, muziek, hockeycoach en – scheidsrechter Wordt bij Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de werkgever, lid Audit- en Financiële Commissie
Wordt bij Pensioenfonds KPN: niet uitvoerend bestuurslid, lid Audit- en Financiële Commissie Joost van Herpen 61 jaar, getrouwd, een kind Hobby’s: Skiën, wandelen (lange afstanden), fitness Wordt bij Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de deelnemers, lid Dagelijks bestuur, lid Audit- en Financiële Commissie, voorzitter geschillencommissie
Jan-Maarten van Osch 37 jaar, getrouwd, drie kinderen Hobby’s: golfen Wordt bij Pensioenfonds KPN: uitvoerend bestuurslid namens de werkgever, lid Beleggingscommissie
Pensioenfonds KPN | 9
Column Hans Kort Breuker nieuws
WIST U DAT...?
Pensioencommunicatie:
In 2012 waren er in Nederland in totaal 414 pensioenfondsen, in 2006 waren dit er nog 769.
terug in de tijd?
Het CBS schat dat in
2040 37% van de beroepsbevolking met pensioen is.
Als u gaat verhuizen binnen Nederland dan hoeft u dit niet aan ons door te geven. Wij krijgen deze gegevens namelijk automatisch van de gemeente.
Er komt nieuwe wetgeving over pensioencommunicatie. Dat wil zeggen: in de Pensioenwet worden de voorschriften die gaan over de manier waarop het pensioenfonds de deelnemer
De Nederlandse pensioenvoorzieningen zijn de hoogste van Europa.
Hoeveel AOW u krijgt is afhankelijk van uw woonsituatie. Als u een partner heeft, krijgt u per persoon minder AOW dan als u alleen woont of samenwoont met een minderjarig kind.
Als u arbeidsongeschikt raakt, kunt u toch (gedeeltelijk) pensioen blijven opbouwen.
Pensioenfonds KPN betaalt uw pensioenpremie namelijk (gedeeltelijk) door zolang u arbeidsongeschikt bent en recht heeft op een WIA- of WAO-uitkering.
In 2013 steeg
het aantal gepensioneerden voor het eerst boven de drie miljoen.
Een slaper (ook wel gewezen deelnemer genoemd) is iemand waarvan de deelname aan de pensioenregeling is gestopt omdat hij/zij niet langer bij KPN werkt. De slaper houdt recht op het pensioen dat is opgebouwd, maar bouwt nu geen pensioen meer op bij Pensioenfonds KPN.
40% van de gepensioneerden verricht vrijwilligerswerk.
Pensioenfonds KPN heeft ruim 13.000 actieve deelnemers en iets meer dan 26.000 slapers. Er zijn rond de 17.500 mensen die een uitkering ontvangen van Pensioenfonds KPN.
Op www.mijnpensioenoverzicht.nl vindt u al uw pensioen- en AOW-gegevens overzichtelijk bij elkaar.
Bijna 1 op de 5 Nederlanders is met pensioen.
10 | Pensioenfonds KPN
moet informeren, gewijzigd. De bedoeling is dat de nieuwe regels op 1 januari 2015 in werking treden.
Met de komst van de Pensioenwet in 2007 zijn de voorschriften over communicatie drastisch uitgebreid. Het idee was toen dat “de pensioenconsument” te weinig informatie kreeg om zijn financiële situatie na pensionering goed te beoordelen. De deelnemer moest meer inzicht krijgen in zijn “pensioenplaatje”. Gevolg van die nieuwe wetgeving was – alle goede bedoelingen ten spijt uiteraard - een overkill aan informatievoorschriften en een volgens een vast format voorgeschreven jaarlijks Uniform Pensioenoverzicht (UPO). Dat UPO beslaat al gauw een fors aantal pagina’s, waarvoor de gemiddelde pensioenconsument flink moeite voor moet doen om het te doorgronden, zo hij het spoor al niet bijster raakt.
pensioenregeling die zich in de toekomst kunnen voordoen. En er werd natuurlijk vermeld dat ik alleen aan het pensioenreglement rechten kon ontlenen en dus niet aan dit overzicht.
‘De eerste Pensioenopgave bestond uit een half A4-tje’
In de nieuwe voorschriften gaan we, zou je kunnen zeggen “terug in de tijd”. Het pensioenoverzicht wordt een stuk beperkter en geeft alleen aan wat er tot nu toe is opgebouwd. Samen met het pensioenregister (www.mijnpensioenoverzicht.nl) wordt een totaalbeeld van AOW en de bij de verschillende pensioenuitvoerders opgebouwde pensioenen gegeven. En daarmee krijg ik, zo is de bedoeling, inzicht in mijn totale “pensioenplaatje”. In iets meer dan een oogopslag.
Ik ontving mijn eerste Pensioenopgave (het UPO bestond nog niet) in 1987. Die opgave bestond toen uit een half A4-tje. Er stond op welke pensioenen voor mij verzekerd waren als ik tot de pensioendatum in dienst zou blijven en welke premie daarvoor werd betaald. Later kwam daar een kolom bij waarin het bedrag stond dat ik tot dan toe had opgebouwd (het “vertrekrecht”) en het pensioengevende salaris werd vermeld. Dat kon niet meer op een half A-4tje, maar wel op één en droeg de titel: “Overzicht pensioenverzekeringen”. In één oogopslag kon ik zien wat er voor mij verzekerd was, wat het AOW-bedrag was dat ik te zijner tijd zou ontvangen en hoe zich dat verhield tot mijn pensioengevend salaris. En uiteraard op de achterkant een vette disclaimer over AOW-bedragen die kunnen wijzigen en over wijzigingen in de
Het UPO dat ik nu ontvang bevat uiteraard ook deze informatie, maar veel meer dan dat. Er staan veel meer toelichtende teksten bij. Het is niet zo dat het direct abracadabra is, maar je moet er even voor gaan zitten om het te doorgronden en die tijd gun je jezelf vaak niet. Anders gezegd: het nodigt niet echt uit. ‘Soms is het niet verkeerd even achterom te kijken’
Het blijft lastig; communiceren over pensioenen. Dat vroeger alles beter was is natuurlijk onzin, maar soms is het niet verkeerd om even achterom te kijken. Hans Breuker Hoofd Pensioenadvies, TKP Pensioen
Pensioenfonds KPN | 11
Reactie op nieuws
De pensioendesk
De pensioendesk: uw vraagbaak in pensioenland Dagelijks bellen of mailen tientallen KPN’ers de pensioendesk van Pensioenfonds KPN. Grote kans dat ze
NIEUWS
Bestuur over het nieuws
Het bestuur reageert in iedere OverMorgen op een bericht dat u in het nieuws heeft kunnen lezen. Dit keer ‘Jongeren minder behoefte aan pensioen’.
antwoord krijgen van Henk-Jan Boerma. Welke vragen stellen KPN’ers hem over pensioen? Henk-Jan, waarover ging het laatste telefoontje? ‘Mijn laatste gesprek was met een deelnemer die geen pensioen meer opbouwt bij Pensioenfonds KPN. Meneer vertelde mij dat hij zijn pensioen eerder wilde laten ingaan dan de standaard pensioenleeftijd. Hij vond het lastig om een totaalbeeld van zijn pensioen bij Pensioenfonds KPN en het andere fonds te krijgen. Om hem toch te kunnen helpen, heb ik hem naar zijn wensen gevraagd. Vervolgens heb ik met hem afgesproken dat hij een overzicht krijgt van het vervroegde pensioen, waarbij ik beide pensioenaanspraken heb meegenomen. De klant stelde dit erg op prijs.’
Welke vragen stellen KPN’ers over de aangepaste pensioenregeling? ‘Onze deelnemers zijn erg geïnteresseerd in de gevolgen van de wijziging voor hun persoonlijke situatie. Veel voorkomende vragen zijn: “Waar is mijn prepensioen gebleven?” en “Kan ik nog wel met vervroegd pensioen?” Gelukkig kunnen wij duidelijk uitleggen dat de gevolgen beperkt zijn en dat de mogelijkheden voor vervroegd pensioen zelfs uitgebreider zijn geworden.’ Wat is je leukste gesprek ooit? ‘Dit is een lastige vraag! KPN’ers zijn door de bank genomen erg vriendelijk. Als ik dan toch een gesprek moet noemen: een van onze gepensioneerden heeft vroeger op een aardig niveau gewielrend. Hij vertelt hier altijd graag over. Wanneer zijn pensioenvragen beantwoord zijn, praten we (als daar tijd voor is) nog even over sport. Niet per se werk gerelateerd, wel altijd leuk.’ Heb je nog een advies voor KPN’ers? ‘Ik zou alle KPN’ers willen adviseren om elk jaar de pensioenplanner op www.kpnpensioen.nl te bekijken. Wanneer je wat dichter bij je pensioenleeftijd komt en je overweegt eerder met pensioen te gaan, is het zeker de moeite waard naar een spreekuur te komen of ons te bellen. Veel mensen die ik spreek, zijn verbaasd over de vele flexibiliseringsmogelijkheden die er bij pensionering nog zijn. We kunnen je pensioen altijd afstemmen op jouw financiële situatie en jouw wensen.’
Wat is de pensioenplanner? Henk-Jan verwijst naar de pensioenplanner op www.kpnpensioen.nl. De planner geeft inzicht in uw persoonlijke pensioensituatie bij Pensioenfonds KPN. Hoeveel pensioen kunt u verwachten en welke keuzes kunt u maken? Om bij de planner te kunnen, moet u inloggen. Dat kan met de inloggegevens die u van Pensioenfonds KPN heeft gekregen.
Jongeren minder behoefte aan pensioen Was een pensioen ‘vroeger’ nog een van de belangrijkste arbeidsvoorwaarden, tegenwoordig wordt dit steeds minder belangrijk gevonden. Een pensioenregeling kan er zelfs voor zorgen dat jongeren een baan niet aannemen. Uit een onderzoek van Intelligence Group blijkt dat vooral jongeren steeds minder waarde hechten aan pensioenregelingen. Slechts 33% van de jongeren tot 30 jaar geeft aan dat een pensioenregeling bij de vijf belangrijkste arbeidsvoorwaarden hoort. Reiskostenvergoeding, veel vrije tijd en studie- en opleidingsbudget scoren hoger bij deze leeftijdsgroep. Tegenreactie 40-plussers vinden het pensioen wél belangrijk. In de beleving van veel twintigers en dertigers, ondersteund door de media, is het krijgen van een pensioen ook echt nog het voorrecht van deze groep. Er is zelfs al een soort tegenreactie gaande: er zijn werkgevers die géén pensioenregeling aanbieden en juist de keuzevrijheid van de werknemer benoemen.
Afbreukrisico Een verplichte pensioenregeling kan zelfs een showstopper worden als dat het netto-salaris teveel negatief beïnvloedt door de afdracht van de pensioenpremie. Wat veel twintigers en dertigers zich ook afvragen, is hoeveel zij terug zullen zien van de premie die zij betalen. Pensioenregelingen zijn ook vaak weinig flexibel en passen niet goed in een tijd van keuzevrijheid en individualiteit.
Reactie van het bestuur Dat jongeren niet geïnteresseerd zijn in pensioen, is niet nieuw. En het is logisch: als je op je 21ste moet nadenken over wat je nodig hebt rond je 70ste, dan is het moeilijk je daarvan een beeld te vormen. Privé verandert er nog zoveel en ook het pensioen en de AOW veranderen voortdurend. Nu netto meer overhouden is prettig, je houdt dan meer geld over om dingen te doen die nu leuk of belangrijk zijn. De nieuwste smartphone, weekendjes weg en sparen voor een koophuis. Maar als je met pensioen gaat, wil je niet een forse stap terug doen. Daarom is het belangrijk nu geld opzij te zetten voor pensioen. Als jongeren het gevoel hebben dat ze tekort gedaan worden, moeten ze niet aan de kant blijven zitten, maar zelf meedoen. De pensioenfondsen spelen hierin een belangrijke rol. Door de kennis van jongeren over pensioen te vergroten. En door te laten zien dat pensioen ook op andere momenten belangrijk is. Bijvoorbeeld voor je partner als je overlijdt. Of als je arbeidsongeschikt raakt. Pensioen is dus meer dan inkomen voor je oudedag. Werkgevers spelen hierin ook een rol. Omdat de werkgever dichterbij zijn werknemers staat dan pensioenfondsen, is hij bij uitstek degene die jongeren kan attenderen op het belang van pensioen. Dat hoeven werkgevers niet alleen te doen. Ons pensioenstelsel gaat over ouderen en jongeren. Over solidariteit. Die solidariteit kunnen pensioenfondsen en werkgevers tonen door jongeren gezamenlijk te betrekken bij hun pensioen.
Bron: www.ifsinterim.nl
12 | Pensioenfonds KPN
Pensioenfonds KPN | 13
interview
interview
‘Ik heb nu een goed beeld van mijn pensioen’
‘Ik adviseer vriendinnen om de stap te nemen: bel en vraag’
Henderijetta Winter heeft pensioen opgebouwd in de pensioenregeling van KPN Contact. Op 1 november 2014 gaat ze met pensioen. Ze heeft zich goed laten voorlichten. Geen onverstandige keuze, want pensioen is soms best ingewikkeld. Nu heeft ze een goed beeld van wat ze krijgt. Inzicht krijgen ‘Als je bijna met pensioen gaat, zijn er een aantal dingen waar je rekening mee moet houden. Omdat ik gebruik ga maken van de, inmiddels vervallen, regeling prepensioen en er eerder uit ga dan de ‘normale’ pensioenleeftijd, heb ik gebeld naar het pensioenfonds om te vragen welke gevolgen dat zou hebben voor mijn pensioen. Vervolgens heb ik een overzicht aangevraagd. Deze werd thuis gestuurd. Na het bekijken van het overzicht snapte ik er eerlijk gezegd niet zoveel van. Pensioen is ingewikkeld. Toen heb ik nogmaals gebeld, waarna er een persoonlijk gesprek is ingepland om alles uit te leggen. Erg fijn. Daardoor is het nu geen abracadabra-verhaal meer.’
Neem de stap ‘Ik vind pensioen best ingewikkeld. En vaak is het een stap om uit te zoeken hoe het zit. Veel vriendinnen van mij geven ook aan dat ze pensioen lastig vinden, er niets van snappen. Ik adviseer om dan gewoon te bellen naar hun pensioenfonds. Vaak is het toch een drempel om die stap te nemen. Maar het gaat wel over je eigen financiën, je toekomst.’ Het heeft mij erg geholpen ‘Als je concrete plannen wilt maken, dan is het wel fijn om te weten waar je aan toe bent. Je verdiepen in je pensioen is daarvoor nodig. Doe dit op tijd. En snap je het niet, trek dan op tijd aan de bel. De uitleg die ik telefonisch en in het persoonlijke gesprek heb gekregen, heeft mij erg geholpen.’ Wat ik na mijn pensionering ga doen? ‘Eerst een beetje genieten van de rust. De tijd vult zich vanzelf, genoeg te doen. Ik sport bijvoorbeeld veel: tennis, hardlopen en spinnen. Vroeger liep ik marathons. Dat doe ik nu niet meer, maar ik doe nog wel mee aan recreatieve wedstrijden. Dan loop ik nog wel halve marathons. Lekker lopen door de natuur, daar kan ik echt mijn ei in kwijt.’ ‘Maar misschien dat ik na pensionering ook wel weer echt iets wil ondernemen. Wellicht iets met fietsvakanties, de organisatie daarvan. Mijn beste vriendin heeft samen met haar man kortgeleden een hotel/restaurant in Engeland gekocht. Misschien dat ik ga bemiddelen in het organiseren van fietsvakanties naar Engeland vanuit Nederland.’ ‘En daarnaast zijn er nog de kleinkinderen. Zeven in totaal, waarvan er vier in Canada wonen. En na pensionering ga ik samenwonen. Voordat we gaan samenwonen moeten we twee huizen verkopen. Kortom, genoeg te doen. Die tijd komt wel vol.’
14 | Pensioenfonds KPN
Naam: Henderijetta Winter Leeftijd: 64 jaar Woont in: Groningen
Pensioenfonds KPN | 15
Nieuwe regels in zicht
Nieuwe regels voor pensioenfondsen in zicht
Nieuwe regels in zicht
Op 4 juni 2010 hebben de sociale partners een pensioenakkoord gesloten. In dit akkoord is onder andere afgesproken dat de AOW-leeftijd in stapjes omhoog gaat van 65 naar 67 jaar in 2023. Daarna wordt de AOW-leeftijd gekoppeld aan de levensverwachting. Ook mogen de pensioenkosten niet verder stijgen. Verder is afgesproken dat de verdeling van mee- en tegenvallers transparanter moet worden geregeld. Iedereen zou zijn pensioenregeling moeten kunnen begrijpen.
Het is nu alweer 4 jaar verder en wat is er in die tijd gebeurd? Nieuwe regels voor pensioenfondsen zijn er nog (steeds) niet. De afgelopen jaren is de financiële positie van de pensioenfondsen verslechterd. Dat is niet alleen veroorzaakt door de beurscrisis, maar ook doordat we allemaal gemiddeld steeds langer leven. Een pensioenfonds moet een pensioen dan langer uitkeren. Door de financiële verslechtering zijn er veel pensioenfondsen geweest die al jaren de pensioenen niet hebben kunnen verhogen en soms zelfs de uitkeringen hebben moeten verlagen. Ook op fiscaal gebied zijn wijzigingen doorgevoerd. Het maximumbedrag dat jaarlijks voor pensioen belastingvrij mag worden gespaard, is flink naar beneden bijgesteld.
‘Nieuwe regels voor pensioenfondsen zijn er nog (steeds) niet’ Vorig jaar heeft Staatssecretaris Jetta Klijnsma een poging gedaan om met nieuwe regels te komen voor pensioenfondsen. Zij heeft ook de pensioenwereld geraadpleegd. Hieruit kwam naar voren dat er geen overeenstemming is onder pensioenfondsen. Een aantal fondsen, waaronder het pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW), het ambtenarenpensioenfonds (ABP), maar ook de KPN pensioenfondsen, willen een zogenoemd reëel contract. Binnen een reëel contract worden de pensioenen jaarlijks verhoogd met een toeslag en worden “de verliezen” over een periode van tien jaar verrekend. De andere fondsen willen liever bij een nominaal contract blijven. In een nominaal contract staat de zekerheid van de opgebouwde rechten centraal. De pensioenen verhogen met een toeslag is geen echt doel en wordt sporadisch gegeven.
pensioenverplichtingen. Op dit moment is dat gemiddeld 20% extra, dat wordt waarschijnlijk 25%. Kortom; voor elke euro die een pensioenfonds moet uitkeren, moet dan 1,25 euro in kas aanwezig zijn. Als dat extra geld er (nog) niet is, dan mag het pensioenfonds geen of slechts een gedeeltelijke toeslag geven. De pensioenuitkeringen blijven daardoor achter op de stijging van de kosten van het levensonderhoud. Financiële tegenvallers hoeven niet meer direct verrekend te worden door bijvoorbeeld een korting toe te passen, maar mogen over een periode van tien jaar verrekend worden. Financiële meevallers mogen niet direct uitgedeeld worden door bijvoorbeeld een extra toeslag te geven. Ook financiële meevallers worden verrekend over dezelfde periode van tien jaar. Het kabinet vindt dat op deze manier de voor- en nadelen beter over de generaties heen verdeeld worden. Wat betekent dit voor Pensioenfonds KPN? De precieze gevolgen voor Pensioenfonds KPN worden op dit moment onderzocht. Zodra het wetsvoorstel definitief is, stellen we u op de hoogte.
‘Al wel een aantal belangrijke kenmerken prijsgegeven’ Staatssecretaris Klijnsma heeft nu gekozen om voor het nominale contract te gaan, waaraan ze een aantal reële elementen en enkele verzwaringen van financiële eisen heeft toegevoegd. Dit wetsvoorstel heeft zij eind juni 2014 ingediend bij de Tweede Kamer. Zo gaan de buffereisen omhoog. Een buffer is de hoeveelheid extra geld dat pensioenfondsen moeten hebben bovenop de
16 | Pensioenfonds KPN
Pensioenfonds KPN | 17
Kort nieuwstrouwen en scheiden Pensioen,
Vraag & antwoord Heeft u ook een vraag aan Roelof? Mail het ons op:
[email protected] Of bel naar 050 582 79 00. De pensioendeskundigen helpen u graag verder!
Wat gebeurt er als…?
Stel uw vraag aan een pensioendeskundige. Roelof helpt u graag verder met al uw pensioenvragen.
Roelof weet het Beste Roelof,
pensioen. Dat hoeft ook niet, want als u trouwt heeft dat niet meteen gevolgen voor uw pensioen. Toch is het
Ik had gepland om op mijn 65ste met pensioen te gaan, ook al krijg ik pas een paar maanden later AOW. Die maanden overbrug ik met spaargeld. Maar nu heb ik van een oud-collega gehoord dat het netto nogal wat scheelt als je eerder met pensioen gaat. Kun jij uitleggen hoe dat zit?
verstandig even stil te staan bij twee dingen die te maken hebben met trouwen en pensioen: wat gebeurt er als
Vriendelijke groet,
uw partner er plotseling alleen voor komt te staan en hoe zit het met uw pensioen als u gaat scheiden?
Betteke van Beek
Het leven is mooi. Een trouwdag is een van de hoogtepunten in het leven. Zeker geen dag om na te denken over
Beste Betteke, Als uw partner er alleen voor komt te staan Als u trouwt, belooft u voor elkaar te zorgen. In goede en in slechte tijden. Komt u te overlijden, dan wilt u uw partner goed verzorgd achterlaten, ook financieel. Daarom is er bij Pensioenfonds KPN een partnerpensioen geregeld. Als u bij KPN werkt en komt te overlijden, dan krijgt uw partner: 1. een tijdelijk partnerpensioen tot uw partner een AOW-uitkering krijgt 2. een levenslang partnerpensioen
‘In goede en in slechte tijden’ Werkt u niet meer bij KPN of bent u met pensioen, dan krijgt uw partner niet automatisch een partnerpensioen. Maar op het moment dat u uit dienst gaat, kunt u ervoor kiezen een deel van uw ouderdomspensioen om te zetten in een partnerpensioen. Dit gaat wel ten koste van uw ouderdomspensioen. Over deze mogelijkheid ontvangt u, als u uit dienst gaat of als u de pensioenleeftijd nadert, een brief van Pensioenfonds KPN.
‘Meer dan 30% van de huwelijken eindigt in een scheiding’
Als u gaat scheiden Meer dan 30% van de huwelijken draait uit op een scheiding. In de wet staat dat het pensioen verdeeld moet worden bij een scheiding. Dit heet verevening. Standaard heeft uw ex-partner recht op de helft van het pensioen dat u tijdens uw huwelijk heeft opgebouwd. En u heeft recht op de helft van het pensioen van uw ex-partner. Op het moment van de scheiding kunt u ook een andere verdeling afspreken. Over de verdeling van het pensioen kunt u ook al afspraken maken voordat u gaat trouwen. Vroeger trouwde iedereen ‘in gemeenschap van goederen’. Tegenwoordig wordt trouwen ‘op huwelijkse voorwaarden’ steeds populairder. In die huwelijkse voorwaarden maakt u afspraken over bijvoorbeeld de verdeling van inkomen en vermogen bij een scheiding. U kunt ook afspreken of u bij een scheiding het pensioen wilt verdelen. En zo ja, hoe u het pensioen wilt verdelen. Huwelijkse voorwaarden klinken niet romantisch, maar zijn misschien wel verstandig, ook als het gaat om de pensioenverdeling. Geregistreerd partnerschap is gelijk aan huwelijk De regels voor de verdeling van het pensioen gelden ook als u geregistreerd partners wordt. Het pensioen moet dus ook verdeeld worden als u uit elkaar gaat, maar van tevoren afspraken maken over het pensioen kan ook bij een geregistreerd partnerschap.
Per 1 januari 2015 wordt de pensioenregeling van Pensioenfonds KPN aangepast. Dit heeft ook gevolgen voor het partnerpensioen. Het partnerpensioen wordt vanaf 1 januari 2015 gedeeltelijk op opbouwbasis verzekerd.
18 | Pensioenfonds KPN
Goed dat je het vraagt. Allereerst: de pensioenleeftijd is bij Pensioenfonds KPN omhoog gegaan naar 67 jaar, maar je kunt nog steeds eerder met pensioen. Wel krijg je minder pensioen, omdat het langer uitbetaald moet worden. Terug naar jouw vraag. Vanaf het moment dat je AOW krijgt, ga je minder aan de schatkist betalen dan vóór die tijd. Je betaalt dan nog altijd belasting, maar je betaalt bijvoorbeeld geen AOW-premie meer. Dat is gunstig voor het inkomen dat je te besteden hebt. Bruto is je pensioen lager dan het salaris dat je gewend was, maar netto wordt die achteruitgang verzacht doordat je minder belasting betaalt. Ga je met pensioen voordat je de AOW-leeftijd hebt bereikt, dan heb je dit belastingvoordeel nog niet. En dat gaat ten koste van je nettopensioen, zoals je kunt zien in het voorbeeld hieronder. Voorbeeld Rob wordt op 1 januari 2018 65 jaar en kan dan met pensioen. Zijn AOW krijgt hij pas 9 maanden later, vanaf 1 oktober 2018. Zijn bruto pensioen is € 1.250 per maand. Van 1 januari 2018 tot 1 oktober 2018 krijgt hij een netto-pensioen van € 910 per maand. Daarna, als hij de AOW-leeftijd heeft bereikt en AOW krijgt, is zijn netto-pensioen € 1.128 per maand. In dit voorbeeld hebben we rekening gehouden met de loonheffingskorting. Dit is een korting op de belasting waardoor je minder belasting betaalt en meer pensioen krijgt. Het meest voordelig is deze korting te laten toepassen op de hoogste uitkering die je krijgt. Verder is in het voorbeeld geen rekening gehouden met middeling: In dat geval is het mogelijk dat je bij je belastingaangifte geld terugkrijgt of moet betalen. Bij middeling wordt uitgegaan van de gemiddelde premie voor de volksverzekeringen over de middelingsperiode, dus ook voor het deel van het pensioen dat je na de AOW-leeftijd hebt ontvangen als die periode in de middelingsperiode valt. Vriendelijke groet, Roelof de Wal
Pensioenfonds KPN | 19
Colofon Stichting Pensioenfonds KPN Postbus 501 9700 AM GRONINGEN [T] (050) 582 79 00 [I] www.kpnpensioen.nl [E]
[email protected] Oplage: Redactie: Vormgeving: Druk:
34.000 Pensioenfonds KPN Het Bladmanagement Van Gorcum