Over de brug: Verslavingszorg GGZ en Gemeenten
Hier komt tekst José Manshanden 9 november 2015 Hier komt ook tekst
Utrecht.nl
Wat komt aan bod? • Veranderingen in de zorg: waarom is het nodig, waar gaat het om? • Gemeenten krijgen grotere rol • Extra aandacht voor kwestbare groepen • “Over de brug”, meer aandacht voor herstel • Voorbeeld: Taskforce EPA in Utrecht • Verandering is een gezamenlijk leerproces
Utrecht.nl
Waarom zijn veranderingen in de zorg nodig? Verzorgingsstaat staat onder druk: 1. 2. 3.
Financiële onhoudbaarheid Teveel mensen staan aan de kant Het ‘systeem’ is te ingewikkeld geworden
Utrecht.nl
Altrecht Talent
Bewonerscommissie
Van de Hoevekliniek
Buurtbewoners
Lapso
Buurtcentra
Dagbesteding Reclassering Wolvenplein
Belangenbehartigers Buurt/omgeving
Forensisch
Abrona
Atelier Spat
Agis
Middenstand
De Nieuwe Jutter
Bureau dagloon
Zorgverzekering Familie en vrienden Voedselbank
Mantelzorg en vrijwilligers Pastoraal medewerker
Wijkagent
Politie en justitie Kerk
Cliënt Stichting exodus
Apotheek Pruimakers
Huisarts/apothe ek
Tussenvoorziening
Werk en opleiding
Groepspraktijk de Greef
MO/OGGZ Thuiszorg
Tussenvoorz iening SGB
Protaal
Mitros Aveant
Woningbouw
Altrecht FACT Stichting VieJa
SSH
Bo-Ex SBWU/RIB W
Altrecht De Es
GGZ
GG&GD Utrecht DMO
WWO Altrecht ACT
Gemeente
Altrecht Centrum Malibaan PsyQ
Utrecht.nl Doenja Dienstverlening
Doenja Dienstverlening OMW
Wijkbureau Zuidwest
Wethouder RiDi
Gemeenten krijgen grotere rol in de zorg/ondersteuning • • • •
3 Decentralisaties: WMO, Jeugdwet, Participatiewet Moet leiden tot meer samenhang in sociaal domein Dichter bij burger, verandering van onderop Betere samenwerking begint in de wijk
De Transformatie is van: “zorgen voor burgers” naar “aanspreken op eigen kracht en meedoen naar vermogen”
Maar niet: burgers aan hun lot overlaten. Zorg waar nodig!
Utrecht.nl
Gemeentelijke ambities Ambitie om te vernieuwen. Transformatie is meerjarenproces. In Utrecht kiezen we voor:
• Ontwikkelgerichte aanpak: zorgvuldig en beheerst • Samen met maatschappelijke partners en (cliënten) organisaties • Utrechts model: • Spoor 1 ‘De Stad’, samenleving aan zet • Spoor 2 Basiszorg via buurtteams • Spoor 3 Aanvullende zorg • Buurtteams/sociaal wijktteams als spil in de vernieuwing Utrecht.nl
Spoor 1 Zelforganiserend vermogen samenleving versterken •
• • •
-
Ook in Utrecht gebeurt al heel veel! • Mantelzorg, vrijwilligers, buurtinitiatieven • Er zijn meer vrijwilligers dan mensen die geholpen willen worden Gaat om samen zoeken naar mogelijkheden, niet om verplichten Basis: sterke en toegankelijke algemene voorzieningen Gemeente • ondersteunt mantelzorgers (bijv. respijtzorg, lotgenotengroepen) • gemeente investeert extra in werving en scholing vrijwilligers • in gesprek met wijknetwerken van bewoners en professionals over initiatieven die bijdragen aan ‘zorg voor elkaar’. Op zoek naar nieuwe manieren van ondersteunen of subsidies
Utrecht.nl
Spoor 2 Wijkteam/buurtteam
Utrecht.nl
Uitgangspunten Buurtteams • Geen indicatiestelling, maar meteen aan de slag!
• Uitgaan van wat mensen nog wel kunnen: eigen kracht • Benutten van mogelijkheden eigen netwerk • Zoeken naar: • informele oplossingen: maatjes, vrijwilligers, burenhulp • collectieve oplossingen: ontmoeting, eetclubs, • veel aandacht voor “meedoen”, participatie i.p.v. praten • Werken met hoogwaardig gekwalificeerde professionals
• Zorg verlenen is géén taak van gemeente • Rol gemeente: regisseur, opdrachtgever en financier • Gaat om een deel van de WMO begeleiding voor GGZ/VZ clienten
Utrecht.nl
Extra aandacht voor kwetsbare clienten is nodig • Sociale wijkteam is eerste opvang, • Gemeente koopt ook aanvullende zorg in: zwaar ambulant BW, MO • Deel van de groep krijgt zorg uit meerdere wetten : WLZZVW-WMO-Jeugdwet-participatiewet • Transities goed op elkaar afstemmen • Vraagt goede samenwerking zorgaanbieders, huisartsen, gemeenten, verzekeraars en clientorganisaties • Inzet op betere verbinding medisch en sociaal • Aandacht voor verwarde personen
Utrecht.nl 11/10/2015
10
“Over de brug”: meer aandacht voor herstel • Plan van aanpak voor goede behandeling, begeleiding en ondersteuning bij EPA • Ambitie: 1/3e meer herstel • Hoe krijg je weer grip op je leven: • - persoonlijk herstel, • - terugdringen symptomen, • - beter maatschappelijk functioneren
• Goede zorg door o.a.: - meer integrale blik en continuiteit van zorg - verbinding medisch – sociaal ; toeleiding naar werk - ervaringsdeskundigheid, herstel academies - personalized care, individueel afgestemd Utrecht.nl
Vertaling in Utrecht: Volwaardig burgerschap en Psychiatrie • Vignetten studie EPA: • 9 vignetten van zorgmijders, lichte ambulante zorg tot zwaarste klinische bedden • Toont samenhang goed aan
• Overleg in Taskforce: Zilveren Kruis. Zorgaanbieders GGZ-VZMO, huisartsen, gemeenten, client-organisaties • Vanuit visie van Over de brug • Samen verantwoordelijk om het beter te doen • Veel dialoogsessies met clienten, familie, zorgaanbieders, politiek, politie enz. • Samen experimenteren, starten met proeftuinen
Utrecht.nl
Het ideale plaatje innovatie GGZ/VZ • • • • • • • • •
Laagdrempelige Ontschotte Specialistische zorg in de wijk Netwerk met sociale en medische basiszorg Opnames en crisis voorkomen, flexibel op en afschalen Enkele bedden in de wijk voor kortdurende opnames Herstelgericht, empowerment, peer support Veiligheid Sociaal netwerk, daginvulling, financiele stabiliteit
Utrecht.nl
Utrecht.nl
Wat zien we bij client-organisaties? • veel gedrevenheid bij versterken positie, • Ervaringsdeskundigheid wordt serieuzer genomen • meer mensen in beeld door buurtaanpak/laagdrempelig,veel eigen initiatieven en peersupport • Meer aandacht ook voor positie familie Wat hebben we nog meer nodig? - goede voorbeelden/modelfiguren, sociaal netwerk, - flexibele inzet van ondersteuning en zorg - Meer gericht op zinvolle dagbesteding en toeleiding werk - Herstel academies
Utrecht.nl
Wat zien we bij GGZ/VZ/MO aanbieders? • langdurende GGZ/VZ en Crisis: afbouw bedden/alternatieven voor opnames. • hoe zorgen we dat EPA groep dan voldoende aandacht houdt en dat er méér GGZ/VZ in de wijk beschikbaar komt! • meer aandacht voor herstel, nog geen ontschotte zorg Wat hebben we nog meer nodig? • GGZ/VZ aanbieders> kennis, inzet, bereidheid. • Trek je niet terug uit de wijk, maar zorg voor vangnet en inzetbare expertise naast wijkteams en huisarts. • (Nog) meer aandacht voor herstel en ervaringsdeskundige inzet. Utrecht.nl
Wat zien we bij verzekeraars? •
doelmatigheid, kortere opnames en waar mogelijk cliënten in de basis GGZ
•
straks risico dragend voor kosten GGZ, zonder verevening is deze groep wellicht te risicovol voor verzekeraars
•
belang van de client en omgeving moet voorop blijven staan: goede geintegreerde zorg, ruimte voor samenwerking
Wat is nodig voor een goede brug?
• Verzekeraar blijf investeren in deze groep !!! • Behandeling en begeleiding moeten hand in hand gaan • gezamenlijk budget met gemeente dat flexibel kan worden ingezet Utrecht.nl
Wat zien we bij gemeenten? • vanuit WMO inzet op alle levensgebieden beter te realiseren/ meedoen/participatie
• Een deel via de wijkteams, een deel via maatwerk in gespecialiseerd GGZ/VZ team • Goede afspraken over crisissituaties ivm. overlast • WMO kan niet alle ambities extramuralisering opvangen,
Nodig: - samenwerking is nodig, ook financieel - gezamenlijk budget met verzekeraar, flexibel inzetten - Inzet op brede WMO terrein en participatiewet
Utrecht.nl 11/10/2015
18
Veranderen is gezamenlijk leerproces • Gaat om: • ingrijpende omslag in denken en doen • innovatie van het systeem • Daarom: • lerend veranderen, stap voor stap • principe is 'nieuw voor oud' , durf ook te stoppen • samen met clientenorganisaties, (zorg)instellingen, verzekeraars, wijkraden enz • Veel uitwisselen: dialoogsessies, kenniscafé’s, ontwikkeltafels enz. • Ga op alle niveaus met elkaar in gesprek • Met respect voor elkaars ambitie en deskundigheid • Ook: • Samen experimenteren, samen doen, evalueren en bijstellen • Veel casusoverleg, ook met huisartsen • Leren van andere regio’s en organisaties Utrecht.nl 19
Kortom: meer gespecialiseerde GGZ/VZ in de wijk • Gaat om driehoek: sociaal wijkteam – basis GGZ/huisarts – gespecialiseerde GGZ/VZ • In gespecialiseerde GGZ werkt FACT team nauw samen met WMO specialisten MO en BW • Betere verbinding medisch - sociaal • Meer aandacht voor herstel, normalisering, familie • Meer aandacht voor regie bij de client en ervaringsdeskundigheid • Professionals meer in de lead, minder bureaucratie • Verzekeraars en gemeenten maken dit samen mogelijk!!
Utrecht.nl
VRAGEN? Of discussie? Utrecht.nl
Utrechts model
Utrecht.nl
