Orde van dienst voor
Witte Donderdag 16 april 2014 Gereformeerde Kerk te Zwartebroek Voorganger: Organist:
ds. D.J. de Rooij Frits Top
Witte Donderdag Toelichting op de bloemschikking
Op deze avond staat de maaltijd van de Heer centraal. Jezus verbindt Zijn eigen levensgeschiedenis door middel van brood en wijn aan de geschiedenis van de Pesach, de uittocht uit Egypte. Symboliek: Bij de poort zien wij een schaal met water, een witte doek, wijn en brood.
Wilt u deze liturgie na afloop van de Witte Donderdag dienst op de bank laten liggen?
Orgelspel Welkom We zingen (staande): Lied 558: 1 Jezus, om uw lijden groot, om uw leven en uw dood die volbrengen 't recht van God, Kyrie eleison. Moment van gebedsstilte Bemoediging en groet Wij mogen ervoor bewaard blijven te roemen anders dan in het kruis van onze Heer Jezus Christus, in wie ons heil is, ons leven en verrijzenis, door wie wij verlost en bevrijd zijn. God zij ons genadig en zegene ons, Hij doe zijn aanschijn bij ons lichten; opdat men op aarde uw weg kenne, onder alle volken uw heil. We antwoorden met het zingen (staande) van: Lied 558: 4, 5 Om het brood, Heer, dat Gij breekt, om de beker die Gij reikt, om de woorden die Gij spreekt, Kyrie eleison. Here, om uw bloedig zweet, als G’ alleen de wijnpers treedt, om de kelk vol bitter leed, Kyrie eleison. (de gemeente gaat zitten) Dienst van het Woord Gebed Heer Jezus Christus, Gij hebt aan uw laatste Avondmaal door uw heilig teken bevolen uw leven en sterven te gedenken. Geef ons, zo bidden wij, dit geheim van uw lichaam en bloed zo te vieren,
dat wij de vrucht van uw verlossing dagelijks mogen ervaren, Gij, die leeft met de Vader en de heilige Geest, enig God, vandaag en alle dagen. Amen. Schriftlezing: Johannes 19: 17-27 Zij voerden Jezus weg; hij droeg zelf het kruis naar de zogeheten Schedelplaats, in het Hebreeuws Golgota. Daar kruisigden ze hem, met twee anderen, aan weerskanten één, en Jezus in het midden. Pilatus had een inscriptie laten maken die op het kruis bevestigd werd. Er stond op ‘Jezus uit Nazaret, koning van de Joden’. Het stond er in het Hebreeuws, het Latijn en het Grieks, en omdat de plek waar Jezus gekruisigd werd, dicht bij de stad lag, werd deze inscriptie door veel Joden gelezen. De hogepriesters van de Joden zeiden tegen Pilatus: ‘U moet niet “koning van de Joden” schrijven, maar “Deze man heeft beweerd: Ik ben de koning van de Joden”.’ ‘Wat ik geschreven heb, dat heb ik geschreven,’ was het antwoord van Pilatus. Nadat ze Jezus gekruisigd hadden, verdeelden de soldaten zijn kleren in vieren, voor iedere soldaat een deel. Maar zijn onderkleed was in één stuk geweven, van boven tot beneden. Ze zeiden tegen elkaar: ‘Laten we het niet scheuren, maar laten we loten wie het hebben mag.’ Zo ging in vervulling wat de Schrift zegt: ‘Ze verdeelden mijn kleren onder elkaar en wierpen het lot om mijn mantel.’ Dat is wat de soldaten deden. Bij het kruis van Jezus stonden zijn moeder met haar zuster, Maria, de vrouw van Klopas, en Maria uit Magdala. Toen Jezus zijn moeder zag staan, en bij haar de leerling van wie hij veel hield, zei hij tegen zijn moeder: ‘Dat is uw zoon,’ en daarna tegen de leerling: ‘Dat is je moeder.’ Vanaf dat moment nam die leerling haar bij zich in huis. We zingen: Lied 587: 1, 2, 3 Licht voor de wereld, geeft U zich gevangen in deze nacht van duistere belangen? Ik zoek U, Heer, en vraag U: maak mijn oren heel om te horen. Eén mens moet sterven om een volk te redden. Door uw gehoorzaam lijden kan ik verder, warm ik mij aan uw liefde die niet loochent. Open mijn ogen.
Hemelse koning, door God uitgekozen, waarom staat U terecht als rechteloze? U hebt geen schuld, de waarheid is geschonden. U draagt mijn zonden. Verkondiging We zingen: Lied 587: 5 Jezus, gekruisigd - met ontzag en deernis zie ik uw zorg voor moeder en voor leerling, liefde is dorst naar vrede zonder einde, water dat wijn wordt. De maaltijd des Heren Gebed: Heer Jezus Christus, Gij hebt aan Uw laatste avondmaal Door Uw heilig teken bevolen Uw leven en sterven te gedenken. Geef ons, zo bidden wij, Dit geheim van Uw lichaam en bloed zo te vieren, Dat wij de vrucht van Uw verlossing Dagelijks mogen ervaren. Gij die leeft met de Vader en de Heilige Geest, Enig God, Vandaag en alle dagen. Nodiging en onderwijzing Broeders en zusters, In het heilig Avondmaal gedenken wij hoe onze Heer en Heiland Jezus Christus in de wereld is gekomen om ons te verlossen. Wij vieren en gedenken hoe Hij geleefd heeft ten bate van anderen, zonder voorbehoud, ten einde toe. Onschuldig is Hij ter dood veroordeeld, tot de dood op het kruis. Voor ons is Hij gestorven en begraven. Op de derde dag is Hij opgewekt uit de doden en nieuw leven heeft Hij gebracht: verzoening voor allen die gebukt gaan onder het juk van zonde en dood. Vele malen heeft onze Heer gegeten en gedronken met tollenaars en zondaars, met al wie zijn leven wilde delen, met zijn vrienden, zoals in de laatste nacht, toen Hij een teken heeft gesteld van zijn
eindeloze liefde en trouw en zichzelf gegeven heeft als brood voor de wereld. Aan hen die Hem zo lief waren, en ook aan ons, heeft Hij de opdracht gegeven om te doen wat Hij gedaan heeft: brood en wijn - tot zijn gedachtenis. En zo nodigt Hij ons hier en nu aan zijn maaltijd, een vreugdemaal voor heel het volk van God. Ja, van oost en west, van noord en zuid zullen de volken der aarde komen en aanzitten in het koninkrijk van God. Laat ons dan delen in het feest dat de Heer voor ons bereid heeft. Komt en nadert tot deze tafel, de tafel des Heren, waar het brood zal verzadigen en de wijn ons hart verheugt. We zingen: Lied 556: 4 Gij onderhoudt de vlam van ons bestaan, aan U, o Heer, ontleent het brood zijn leven, ons is een lofzang in de mond gegeven, sinds Gij de weg van 't offer zijt gegaan. Inzettingswoorden In de nacht waarin de Heer Jezus werd overgeleverd, nam Hij een brood, sprak de dankzegging uit, brak het en zei: Dit is mijn lichaam voor u. Doet dit tot mijn gedachtenis. Evenzo de beker, nadat de maaltijd afgelopen was, en Hij zei: Deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed. Doet dit, zo dikwijls gij die drinkt, tot mijn gedachtenis. Want zo dikwijls gij dit brood eet en de beker drinkt, verkondigt gij de dood des Heren, totdat Hij komt. Zoals de Heer Jezus in de nacht dat Hij werd overgeleverd, brood en wijn nam, zo nemen wij hier dit brood en deze beker om de maaltijd van de Heer te vieren. En zoals Hij God dankte en zegende, laat ons zo naderen tot God met onze gebeden en onze lofprijzing. We zingen: Lied 625: 1, 2 Groen ontluikt de aarde uit het slapend graan, nu de zon de zaden roept om op te staan. Liefde staat op, wordt wakker uit de dood. Liefde groeit als koren, halmen vol en groot.
Onder steen bedolven lijkt de liefde Gods. Rest haar niets dan rusten in de harde rots? Diep in het graf is Hij de weg gegaan van het zaad dat stervend nieuw ontkiemd tot graan. Gebeden Barmhartige God en Vader, wij bidden U: Zend over ons uw heilige Geest, opdat wij in brood en wijn deel krijgen aan onze Heer Jezus Christus. Verenig ons door uw Geest met Hem die zichzelf voor ons gegeven heeft en verbind ons met elkaar als levende leden van zijn lichaam tot lof en eer van uw Naam. Amen. Zalig zij, die genodigd zijn tot het bruiloftsmaal van het Lam. Het brood dat wij breken, is de gemeenschap met het lichaam van Christus. Neemt, eet, gedenkt en gelooft, dat het lichaam van onze Heer Jezus Christus gegeven is tot volkomen verzoening van al onze zonden. De drinkbeker der dankzegging, waarover wij de dankzegging uitspreken, is de gemeenschap met het bloed van Christus. Neemt, drinkt allen daaruit, gedenkt en gelooft, dat het kostbaar bloed van onze Heer Jezus Christus vergoten is tot een volkomen verzoening van al onze zonden. Dankzegging We zingen: Lied 575: 1, 6 Jezus, leven van ons leven, Jezus, dood van onze dood, Gij hebt U voor ons gegeven, Gij neemt op U angst en nood, Gij moet sterven aan uw lijden om ons leven te bevrijden. Duizend, duizendmaal, o Heer, zij U daarvoor dank en eer. Dank zij U, o Heer des levens, die de dood zijt doorgegaan, die Uzelf ons hebt gegeven ons in alles bijgestaan, dank voor wat Gij hebt geleden, in uw kruis is onze vrede. Voor uw angst en diepe pijn wil ik eeuwig dankbaar zijn.
Luthers avondgebed HEER, blijf bij ons, want het is avond en de nacht zal komen. Blijf bij ons en bij uw ganse kerk aan de avond van de dag, aan de avond van het leven, aan de avond van de wereld. Blijf bij ons met uw genade en goedheid, met uw troost en zegen, met uw woord en sacrament. Blijf bij ons wanneer over ons komt de nacht van beproeving en van angst, de nacht van twijfel en aanvechting, de nacht van de strenge, bittere dood. Blijf bij ons in leven en in sterven, in tijd en eeuwigheid. Amen. Orgelspel In stilte verlaten wij de kerk
Wilt u deze liturgie na afloop van de dienst op de bank laten liggen?
