OPDAT UW KLANTEN HUN HOOFD BIJ DE ZAAK HOUDEN, NIET BIJ HUN VLUCHT: 100% FLEXIBEL, 100% TERUGBETAALBAAR EN TOTAAL COMFORT

OPDAT UW KLANTEN HUN HOOFD BIJ DE ZAAK HOUDEN, NIET BIJ HUN VLUCHT: 100% FLEXIBEL, 100% TERUGBETAALBAAR EN TOTAAL COMFORT. bimonthly magazine, general post office 3000 leuven mail.  |  responsible publisher danny verheyden

SNBGEN12466_BANN_22x210_Q2 2

12-02-2009 11:06:59

professional magazine for the belux travel trade | april - may 2009 | issue 44

+

Slovenië verleidt

ZOEK, BOEK & VERGELIJK vluchten

hotels

vakanties

huurwagens

In Gateway 2 Travel vindt u snel en eenvoudig de meest geschikte reis van uw klant.

Contactgegevens T: 011 45 82 82 E: [email protected]

Boek en vergelijk meerdere leveranciers van vluchten, hotels, vakanties en huurwagens. Ervaar zelf hoe u met Gateway 2 Travel tijd bespaart en geld verdient!

Gateway 2 Travel, de onmisbare tool voor elke reisprofessional

contents

colofon

is an issue of dvproductions

Publisher Danny Verheyden

coverfoto

Azra Botonjic, Marketing Manager van het Slovenian Convention Bureau, en Rok Klancnik, directeur Sloveens Verkeersbureau Benelux (© Daniël Geeraerts)

Advertising office Danny Verheyden Zoutwerf 8 B3, B-2800 Mechelen T +32 15 27 69 86 F +32 15 27 69 87 M +32 475 94 49 72 E [email protected] W www.travel2.be Editorial manager Wendy Goossens [email protected] Web & Newsletters Brainfood Ltd Chief Editor Danny Verheyden editors Pascal Baetens Chris Berkein Fred Braeckman Olivier Dugardyn Wendy Goossens Ron Hermans Corinne Leunens Debbie Pappyn Walter Roggeman Lieve Simeons Marc Sprengers Jan Torfs Marlies Van Bouwel Marc Vandermeir Jacques Van de Voorde Miet Waes Photographers & editors Daniël Geeraerts Art direction & production Drukkerij Van der Poorten Print & distribution Drukkerij Van der Poorten Circulation 6.000 (NL, FR, Eng) Subscription Belgium: 30 euro (1 year) Other contries: 40 euro (1 year) The publisher denies any responsability for opinions expressed by contributors or copyright of pictures provided by them.

Actua

6 JETAIRFLY:

diversificatie in tijden van consolidatie

7 AEGEAN Airlines

goes crescendo 8 Costa pampert families en singles

coverstory

10 De opmars van Slovenië

Dossier Cruise & Ferry

14 Cruises verkopen staat synoniem voor "veel commissie" 20 Ferries: ook de extra’s worden beloond

Regional Airports

22 Het economisch belang van de regionale luchthavens

Destination Thailand

24 Star Clippers: sail away from it all 28 Bangkok Airways: code share met Etihad 29 Thailand wil een “Schengen” Asian style

trade fairs

30 Gaat Zuidoost-Azië intra-regionaal, zoals bleek tijdens het Asean Tourism Forum in Hanoi?

Destination

32 Cyprus: quality first

parks

34 Sfeerbeeld De Efteling april - may 2009  travel2

3

WORD BEST TRAVEL AGENT 2009 MET TRAVEL2 EN WIN EEN CRUISE VOOR 2 PERSONEN VANUIT DUBAI MET COSTA CRUISES! DEVENEZ LE ‘BEST TRAVEL AGENT 2009‘ AVEC TRAVEL2 ET GAGNEZ UNE CROISIERE POUR 2 PERSONNES AU DEPART DE DUBAI AVEC COSTA CROISIERES ! In samenwerking met VisitOman organiseert travel2 voor de tweede keer de Best Travel Agent 2009 wedstrijd, die de reisagent met de beste kennis van Oman zal bekronen. De 3 beste reisagenten van Vlaanderen, Brussel en Wallonië plaatsen zich voor de finale die eind september/begin oktober 2009 zal doorgaan in Oman. Tijdens deze reis zal de eindwinnaar verkozen worden onder het deskundig oog van de jury en sponsors. Hij of zij mag zich dan de Best Travel Agent 2009 noemen en sleept een cruise voor 2 personen met vertrek vanuit Dubai in de wacht, aangeboden door Costa Cruises. Zin om deel te nemen? Aarzel niet en schrijf u in bij [email protected]. Wij bezorgen u dan asap de vragenlijst. Er wordt afgesloten op 1 september aanstaande. So get onboard of our Best Travel Agent contest! En collaboration avec VisitOman travel2 organise pour la deuxième fois le concours Best Travel Agent 2009, visant à récompenser l’agent de voyages ayant la meilleure connaissance d’Oman. Les 3 meilleurs agents de voyages de Flandre, Bruxelles et Wallonie entrent en lice pour la finale qui aura lieu fin septembre/début octobre à Oman. Lors de ce voyage le gagnant final sera élu sous les auspices du jury et des sponsors. Il ou elle pourra alors porter le titre de Best Travel Agent 2009 et gagnera une croisière pour 2 personnes au départ de Dubai, offerte par Costa Croisières. Envie de participer ? N’hésitez pas et inscrivez-vous auprès de [email protected]. Le questionnaire vous parviendra dès que possible. On clôture le 1 septembre prochain. So get onboard of our Best Travel Agent contest!

edito

Catharsis

H

“

Danny Verheyden

et rode rokje ligt er mooi bij in de etalage, maar als je wacht tot de solden, is de mogelijkheid reëel dat de juiste maat niet meer beschikbaar is”.

ABTO-voorzitter Claude Pérignon haalde er enige vestimentaire verbeelding bij om diets te maken dat de consument best niet te lang meer wacht met het boeken van zijn hoofdvakantie. En dan wel omdat de touroperators hun capaciteit aan het bijsturen zijn, waardoor er van interessante last minutes weinig tot geen sprake zal zijn deze zomer. Begin mei vertoonden de zomerboekingen bij de ABTO-leden een achterstand van 8,6% voor de vakanties, en 17,4% voor de citytrips. We moeten al zeer ver teruggaan in het verleden om een dergelijke tendens te kunnen optekenen. Tussen 21 oktober 2008 en 20 maart 2009 werden er 5,6% minder reizen geboekt dan een jaar eerder, waarbij zowat alle bestemmingen getroffen werden. Frankrijk blijft marktleider, al nam het aantal vakanties af met -5,7%. De wintersportbestemmingen hebben een redelijk seizoen achter de rug, procentueel komen de Italiaanse skigebieden als grote winnaar uit de bus. De klappen vielen vooral in de vliegvakanties: Turkije -25%, Tunesië -11,5%, Spanje -10,2% en Egypte -9,3%. De verre bestemmingen dienen de winst van vorig jaar weer in te leveren (-8,4%). De stijging van het aantal autocarreizen (met ruim 34%) is opmerkelijk, en bewijst eens te meer dat de consument prijsbewuster is beginnen nadenken. Vooral de citytrips lijden onder de crisis, met als exponent Barcelona, dat een bijna -45% liet optekenen. De consument opteert eerder voor een kortbij vakantie (eigen land nam toe met bijna 20%, Nederland met bijna 50%) om alvast de prijs van het vliegticket te kunnen uitsparen. Vraag is of er een structureel gevaar dreigt voor de hoofdvakantie. Er zijn alvast een aantal socio-economische factoren die maken dat de soep mogelijk niet zo heet zal gegeten worden zoals ze de afgelopen weken/maanden in (vooral) de massamedia geserveerd werd. De koopkracht zit goed (een loonsverhoging met 4,5% voor de loontrekkenden in januari) én de brandstof staat laag, wat maakt dat de reële kostprijs voor een vakantie een stuk lager ligt dan vorig

jaar. Maar de angst voor banenverlies, en de onzekerheid in het algemeen blijven in de hoofden van de consument spelen. Januari en februari kenden dan ook een sputterende start, met cijfers tot -20% en -25% in vergelijking met dezelfde maanden vorig jaar, maar de maand maart zette het begin in van een relance, die nu nog verder moet bevestigd worden uiteraard. Hoe verder het seizoen vordert, hoe kleiner de achterstand tegenover vorig zomerseizoen lijkt te zullen worden. Maar, al bij al zullen de touroperators tevreden zijn als de zomer op een kleine -2% eindigt. Structureel blijft de sector met het gegeven zitten dat het marktaandeel van de georganiseerde reizen rond een goeie 30% blijft schommelen, en dat er nog te weinig wordt gedaan om de resterende 70% ook naar de reisagent te lokken. Er is dus nog voldoende ruimte om het marktaandeel op te drijven, maar koken kost natuurlijk geld, en het verleden heeft bewezen dat er geen consensus bestond over het “wie gaat dat betalen” gegeven. Met de wetenschap van de negatieve groei waarop de reissector nu toch wel lijkt af te stevenen, is het moment aangebroken om het collectief belang (het verder opkrikken van het aandeel van de georganiseerde reizen) te gaan marketeren. Over de hete aardappel van het het online gegeven (hoeveel consumenten boeken hun reis online, al dan niet via een reiskantoor?) blijven de touroperators ondertusen hun kop in het zand steken, om te vermijden dat het spook van de directe verkoop weer komt opduiken uiteraard. Daar zit ook de angel van de hele zaak. Zolang er geen klaarheid komt over het (online) aandeel van de directe verkoop, en de evoluties terzake, zolang de onwil blijft om met klare cijfers naar buiten te komen, kan men ook geen werk maken van een exacte definitie van het collectieve belang. De individuele belangen zullen blijven spelen, dat is nu éénmaal een gegeven in de markteconomie, maar een sector die collectief maar “30%” marktaandeel heeft, moet er op een bepaald moment toch in slagen om achter die resterende 70% aan te gaan. Wordt dit de catharsis van het brokkenjaar 2009?

Danny Verheyden Publisher

april - may 2009  travel2

5

actua

Jetairfly: diversificatie in tijden van consolidatie Jetairfly is op 5 jaar tijd uitgegroeid tot de tweede grootste luchtvaartmaatschappij voor passagiersvervoer op Brussels Airport, en bedankte daarvoor onlangs de trouwe reisagenten met een tripje naar Cyprus.

H

oe de maatschappij het er in de huidige tijden van recessie vanaf brengt, vroegen we aan Elie Bruyninckx, chairman jetairfly en COO Jetair. “Momenteel zie je “correcties” in een aantal economische sectoren, en dat straalt voor een stuk ook op de reiswereld af. Maar, wij bieden een zeer gevarieerd aanbod aan waarin we met verschillende publieksegmenten kunnen ”schuiven”, aldus Bruyninckx. Jetairfly startte in den beginne onder de noemer TUI Airlines Belgium, met een vloot van 5 Boeings 737. In de zomer van dit jaar bestaat de vloot al uit 12 toestellen. Momenteel wordt er ook een intens vlootvernieuwingsprogramma afgerond, waardoor de vloot voornamelijk bestaat uit B737 Next Generation toestellen (van het 700 en 800 type). Jetairfly beschikt

aldus over de jongste (gemiddelde leeftijd van 7 jaar en 8 maanden) en modernste vloot in ons land. Op de long haul wordt de huidige B767 in juni vervangen door een B767 exemplaar van een 7tal jaar oud. In het komend winterseizoen komt er een tweede B767 bij. “In een latere fase (mede door de productieproblemen bij Boeing kan er niet meteen een exacte datum opgeplakt worden) nemen we ook een B787 Dreamliner in de vloot op, ter vervanging dan van één van de twee B767, aldus Bruyninckx. We zijn overigens de enige Belgische luchtvaartmaatschappij die een order lopen heeft voor de B787. Misschien zijn de tijden economisch minder gunstig om de vloot uit te breiden, maar wij denken en plannen altijd op langere termijn.”

Hoe benadert u de markt anno 2009?

“Wij vullen onze toestellen met verschillende klantensegmenten, en dat heeft het voordeel dat een daling in het ene klantensegment gecompenseerd kan worden door een stijging in het andere klantensegment. Op de markt merk je ook dat het zakensegment, waarin we slechts matig aanwezig zijn, sterker daalt dan het leisure en het low cost segment, dat min of meer stabiel blijft. Wij delen dus minder in de klappen dan airlines die bv. enkel vanuit Brussels Airport opereren met een éénlijnig product. Het boekingsgedrag varieert ook af van bestemming tot bestemming. In het algemeen kan je wel stellen dat er steeds korter tegen de vertrekdatum wordt geboekt.”

Elie Bruyninckx en Bart Brackx klinken op 5 jaar Jetairfly

6

travel2  issue 42

Vorig jaar werden ruim 1,964 passagiers vervoerd, of net het dubbel van het eerste (weliswaar kortere) jaar 2004. Het netwerk bestaat uit 74 bestemmingen aan de Middellandse Zee, de Rode Zee, de Canarische eilanden, de Kaapverdische eilanden en de Caraïben. Op één na

worden al deze bestemmingen aangevlogen als lijnvlucht. Er wordt dagelijks gevlogen naar Alicante, Malaga, Tenerife, Mallorca en Monastir. Op andere bestemmingen zoals Gran Canaria, Rhodos en Korfoe wordt er 6 maal per week gevlogen. De gemiddelde bezettingsgraad van de toestellen over de voorbije 5 jaar bedraagt iets meer dan 90%.

Hoe ziet de capaciteit eruit voor het komend zomerseizoen?

“Afgelopen winter hebben we reeds onze capaciteit aangepast aan de marktomstandigheden, aldus Bruyninckx, wat maakt dat onze toestellen aan een zeer hoge bezettingsgraad opereren. Dit is de cruciale parameter, en heeft voorrang op alle andere parameters. Je mag ook niet vergeten dat andere touroperatirs, waaronder een Thomas Cook en een Club Med, seats inkopen op onze toestellen, enkel op pakketbasis weliswaar.” Jetairfly doet ook minder beroep op externe partners. “Wij werken uitsluitend met een eigen vloot, we hangen dus niet vast aan contracten met externe vliegtuigmaatschappijen, aldus Bruyninckx. Tot september vorig jaar werd er op Spanje gewerkt met Futura Airlines (3 toestellen), maar deze maatschappij ging failliet. De enige externe partner waarmee we momenteel samenwerken, is het Turkse Freebird, maatschappij die met twee Brussel-based toestellen (A320 en A321) opereert en ons tijdens de zomerpiek een kwaliteit kan leveren die aan de Jetairnormen voldoet. Overigens vliegen we zélf ook nog op Turkije”.

Hoe marketeert u het klantenpotentieel?

“Wij onderscheiden 3 passagierstypes, aldus Bruyninckx. Zij die een pakketreis boekten, de low cost passagiers en de passagiers die in Jetairfly de snelste en comfortabelste optie vinden voor hun vlucht. Vakantiegangers in het kader van een pakketvakantie krijgen een maaltijd geserveerd aan boord. Men kan, optioneel, de maaltijd niet nemen, wat een reductie van -8€ met zich meebrengt. Lowcost

actua ontvangen geen maaltijd noch drank, op water na, en kunnen vooraf een maaltijd reserveren aan 8€ per traject. Aan boord kan men terecht voor een assortiment aan snacks en alcoholische dranken, aan democratische prijzen. VIP Selection reizigers krijgen een culinaire meerwaarde voorgeschoteld. We gingen een samenwerking aan met de Jeunes Restaurateurs d’Europe, wat maakt dat de VIP Selection passagiers afgelopen winter met de keuken van chef Kristof Coppens van restaurant A Priori in Haaltert (1 Michelin ster) kennis konden maken. Deze zomer staat tweesterrenchef Franky Vanderhaeghe van Hostellerie Saint-Nicolas bij Ieper centraal”.

Wat is het aandeel eigenlijk van buitenlandse klanten bij Jetairfly?

“Dat aantal stijgt, en dat verheugt ons. Je merkt ook dat er buitenlandse klanten met een online boeking die ze elders hebben gerealiseerd, tot in Brussel vliegen, om vandaaruit naar hun vakantiebestemming te vliegen.”

Etnisch verkeer?

“Neemt eveneens toe, zeker vanuit

Charleroi Brussels South, waar we met onze Marokkaanse dochter Jet4you een aantal goed scorende Marokkaanse bestemmingen aanbieden. Op Nador hebben we ook Arabisch sprekende crew aan boord.Het brengt ons in het multiculturele denken, waarvan de impact moeilijk te meten is maar die beslist een waarde heeft. Ook bij zakenlui neemt de koudwatervrees duidelijk af”. Jetairfly was de eerste vakantie airline die online seatreservering in ons land introduceerde (“en dat neemt toe”, dixit Bruyninckx. Er wordt aan self check-in gedacht, maar omdat niet alle buitenlandse (vakantie)luchthavens hiervoor technologisch klaar zijn, kan het nog niet op uniforme schaal uitgevoerd worden. Een frequent flyer programma is momenteel niet aan de orde. “Een getrouwheidsprogramma kost, en zal onze gemiddelde tariefprijs ongetwijfeld de hoogte injagen”, aldus Bruyninckx.

Codeshare operaties dan? Zou het niet interessant kunnen zijn om als feeder te opereren naar (Duitse) bestemmingen vanwaaruit bepaalde verre bestem-

mingen met een TUI charter kunnen aangeboden worden?

“Het probleem hierbij is dat je dan op een Frankfurt, München en andere Düsseldorfs moet gaan vliegen, aldus Bruyninckx. We houden het bij onze Belgische luchthavens.”

Wat is de toekomstvisie van Jetairfly naar de regionale luchthavens toe?

“De regionale luchthavens Oostende, Luik en Charleroi vormen een zeer mooie aanvulling op ons aanbod, aldus Bruyninckx, waar we vrij gelukkig mee zijn”.

De directe toekomst?

“We leven in een tijd van consolidatie, en daar vertel ik waarschijnlijk niets verrassends mee. Groei mag ook geen dogma zijn, op langere terlijn spelen er heelwat factoren, het komt er gewoon op aan om de juiste beslissingen te nemen”.

Komt er een nieuwe winterbestemming?

“In dit huis heerst voldoende creativiteit om te beantwoorden aan de vraag van onze trouwe klanten om een nieuwe bestemming aan te bieden.” dv

Aegean Airlines goes crescendo Sinds einde maart biedt Aegean Airlines een dagelijkse Brussel-Athene vlucht aan in code share met brussels airlines. De 10u55 vlucht wordt uitgevoerd door Aegean, de 15u05 vlucht door brussels airlines.

D

e commerciële équipe van Aegean Airlines wordt geleid door Pierre Emmanuel Duband, country manager Belgium & France die in een vorig leven aan de slag was bij het “oude” Alitalia. Zijn équipe bestaat verder uit Marc Vanhaverbeke (eveneens ex-Alitalia), sales representative for Belgium en Edith Bezikofer, inside sales. Aegean Airlines vervoerde vorig jaar 6 miljoen passagiers, een bijna-verdubbeling op 5 jaar tijd. De groei werd zowel op domestic (3.629.000 passagiers, een +14%) als op internationale (2.311.000 passagiers, een +23%) routes gerealiseerd. Op de Griekse thuismarkt biedt Aegean Airlines 17 bestemmingen aan, en haalt het een marktaandeel van 58%. Aegean Airlines had ook de intentie om het zwalpende Olympic Airlines over te nemen, maar de deal ging niet door. Op jaarbasis vervoerde Aegean vorig jaar alleszins iets meer passagiers dan Olympic. Internationaal biedt Aegean 18 bestemmingen aan. In het nieuwe zomerseizoen wordt het aantal routes opgedreven tot 47, en worden er dagelijks meer dan 200 vluchten uitgevoerd. Sinds

medio april wordt er ook 3 maal per week gevlogen op het Cypriotische Paphos. De vloot bestaat uit 28 toestellen, waaronder twaalf A320 en twee A321 toestellen. Tegen 31 mei komen er nog drie toestellen bij. De gemiddelde leeftijd van de vloot is geëvolueerd van 9,5 jaar in 2006 tot 2,5 jaar momenteel. In 2010 zal de gemiddelde leeftijd exact 2 jaar bedragen, en zal de maatschappij over 27 nieuwe A320/321 toestellen beschikken.

april - may 2009  travel2

7

actua Van een Boeing en Avro carrier is de maatschappij geëvolueerd tot een Airbus en Avro carrier. In 2010 zullen alle B737/300-400 toestellen uitgefaseerd zijn. De inkomsten van de carrier bedroegen vorig jaar 483 miljoen€, het beste jaar ooit voor de carrier. De maatschappij heeft haar inkomsten jaarlijks zien toenemen. Winst werd er gerealiseerd sinds 2003, sindsdien nam de winst ook jaarlijks toe, met 2008 als hét topjaar totnutoe (winst van 44,6 miljoen€). Aegean Airlines wordt gedragen door 5 privé aandeelhouders afkomstig uit verschillende sectoren. De Piraeus bank heeft 4,5% van de aandelen, 23% circuleert vrij op de Athens Stock Exchange. Aegean Airlines startte vorig jaar met web check-in. Sindsdien zijn er kiosken in Athene, Thessaloniki, Heraklion, Chania, Mykonos en Rhodos. In de Business Class van Aegean Airlines blijft de middelste stoel onbezet, en heeft men keuze tussen 2 warme maaltijden (op

internationale routes, op domestic routes ontvangt men een koude maaltijd). Op de route ex-Brussel kan men ook een gratis filmpje meepikken. Espresso koffie en hot towels zijn eveneens verkrijgbaar, net als gratis kranten. Business Class passagiers hebben ook toegang tot de lounge op Brussels Airport, de Business Lounge in Athene werd recentelijk vernieuwd, dit jaar wordt ook de lounge in Thessaloniki uitgebreid. In Brussel kunnen de Business Class passagiers terecht in de lounge van brussels airlines. Economy Class passagiers genieten een gratis warme maaltijd op langere internationale vluchten, en een koude maaltijd op kortere vluchten. Op de domestic routes worden snacks en drankjes voorzien. Men kan ook een gratis filmpje bekijken. Naast brussels airlines heeft Aegean Airlines ook partnerships lopen met Lufthansa en TAP Air Portugal. Aegean zet haar expansie volgend jaar alleszins verder; dan zal o.a. ook Amsterdam aan het netwerk toegevoegd worden. dv

Costa pampert families en singles “2008 was een overgangsjaar (voor het eerst sinds 2000 kwam er geen nieuw schip bij), maar met 2 nieuwe schepen dit jaar en ook volgend jaar een nieuw op te nemen schip in de vloot, zijn we meer dan ooit de nummer 1 rederij in Europa, aldus Patrick Pourbaix, general manager Costa Cruises Benelux. Op basis van het gerealiseerde zakencijfer is Costa Cruises nu al de 4de grootste touroperator van Europa. Minstens voor bepaalde bestemmingen zijn cruises goedkoper geworden dan landarrangementen”.

D

e nieuwe brochure 2010 van Costa Cruises bevat bijna 250 bestemmingen en meer dan 100 trajecten. Met aanbiedingen in Zuid-Amerika, de Middellandse Zee, Canada, Azië, Groenland, de Indische Oceaan, de Caraïben en Dubai, doen de schepen van Costa alle wereldzeeën aan. “Enkel in Alaska en Australië zijn we nog niet aanwezig”, aldus Pourbaix, die er ook op wijst dat meer dan 90% van het Costa Cruises cliënteel uit Europeanen bestaat. In 2010 komt de Costa Deliziosa, het zusterschip van de Costa Luminosa, in de vloot. Dit jaar worden laatstgenoemde en de Costa Pacifica samen gedoopt op 5 juni in Genua. Beide schepen zullen o.a. voorzien zijn van een 4D-filmzaal, een rollerpiste, een golfsimulator, een PlayStation World-ruimte met PS3 en een Samsara-Spa met Kinesis-zaal, meteen een première op een cruiseschip. Aan boord van de Costa Pacifica kan men ook terecht in een volledig uitgeruste opnamestudio waar de passagiers kunnen zingen en hun eigen CD maken, eveneens een première aan boord van een cruiseschip.

8

travel2  issue 44

“Het zal de aangeboden capaciteit doen toenemen met 16%”, aldus Pourbaix. Vorig jaar realiseerden we 1,2 miljoen passagiers, wat maakt dat 1 op 5 cruisepassagiers in Europa voor onze rederij opteert”. Bij de grootste nieuwigheden voor 2010 bevinden zich de meer dan 1.100 excursies, waaronder 240 EcoTours. Deze excursies omvatten geleide bezoeken aan parken, oases en natuurlijke reservaten. Het transport gebeurt op een zo milieuvriendelijk mogelijke manier en er worden plekken in volle ontwikkeling aangedaan waarbij het milieu gerespecteerd wordt en er economische mogelijkheden worden geboden aan de lokale gemeenschappen.

Een andere nieuwigheid zijn de gastronomische excursies. In 2010 kunnen de passagiers van de Costa-schepen kiezen voor gastronomische excursies met maaltijd en wijnproeverij in restaurants die zijn opgenomen in de Michelingids 2009. Costa Cruises gaat ook een autocardienst inleggen voor de passagiers die vanuit Amsterdam vertrekken. De autocar vertrekt vanuit Rijsel en bereikt Amsterdam na stops in Brussel en Antwerpen. Op www.costacruises.be kan men ook video’s van de schepen bekijken. De brochure Costa 2010 bevat ook nieuwe, speciale aanbiedingen voor families en personen die alleen reizen. Deze initiatieven zijn cumuleerbaar met de « Prima Price » prijsformule, waarmee Costa de beste prijzen en vele voordelen biedt aan klanten die hun cruise lang op voorhand reserveren. “Nu al worden ongeveer 90% van het totaal aantal geboekte cruises via Prima Price aangekocht”, aldus Pourbaix. Het verblijf aan boord van 1 of 2 kinderen jonger dan 18 jaar is gratis wanneer ze logeren in de cabine van beide ouders. Haventaksen, eventuele vlieg- en transferkosten en verblijfforfait aan boord (indien het kind ouder is dan 14 jaar) zijn hierbij niet inbegrepen. Twee kinderen jonger dan 18 jaar genieten van een zeer voordelig tarief en logeren in een dubbele binnencabine, onafhankelijk van die van beide ouders. Het verblijfforfait aan boord (indien het kind ouder is dan 14 jaar) is hierin niet inbegrepen. Een kind jonger dan 18 jaar geniet van een erg voordelig tarief wanneer het logeert met zijn ouder in een dubbele binnencabine. Ook hier is het verblijfforfait aan boord (indien het kind ouder is dan 14 jaar) niet inbegrepen. Eveneens nieuw: het supplement voor het gebruik van een dubbele cabine door een enkele persoon varieert voortaan naargelang het schema van het Prima Tarief. In functie van de bezettingsgraad van het schip op het ogenblik van de reservatie kan het supplement variëren tussen de 30% en de 100%, terwijl dit tot voor kort sowieso minstens +80% bedroeg. Parallel hieraan wordt een nieuw online registratiesysteem gelanceerd teneinde wachtrijen bij het inschepen te vermijden. Passagiers dienen in te loggen op www.costacroisieres.fr (met de gegevens die bij de reservatie door het reisbureau werden gegeven), het online inschepingformulier minstens 10 dagen voor de cruise in te vullen, af te drukken en de dag van het vertrek voor te leggen. Costa Crociere SpA is het grootste Italiaanse cruisebedrijf van Italië en Europa. Er wordt dit jaar op 1,5 miljoen passagiers gemikt, tegenover 1,2 miljoen in 2008. In totaal worden tegen 2012 vijf nieuwe schepen geleverd, goed voor een investering van 2,4 miljard€. De Costa-vloot zal dan 17 schepen tellen met een globale capaciteit van 46.400 gasten. Tegen 2012 zou het aantal Europese cruisepassagiers globaal moeten toenemen tot 6 miljoen. dv

Extra aanbod voor Zomer 2009 Iberostar Grand hotel El Mirador***** Tenerife 10 Easy Way Punten per geboekte klant

Speciaal reisagentenaanbod t.e.m. 30 juni 2009! € 69 voor een tweepersoonskamer in Grand Hotel El Mirador met ontbijt, partners reizen gratis! Voor info en voorwaarden, surf naar www.thomascookagent.be, rubriek ‘Iberostar’.

april - may 2009  travel2

9

coverstory

De opmars van Slovenië Als we over het Kongresni trg in Ljubljana, de Sloveense hoofdstad, fietsen, vraag ik Tatjana Radovic waarom dit plein het congresplein heet terwijl er geen congreszaal te bekennen valt. Haar antwoord luidt: ‘Na de Napoleontische oorlogen hield de Heilige Alliantie in 1821 hier maandenlang hun congres. Je ziet dat we een traditie hebben in het organiseren van congressen!’

S

lovenië is klein, in oppervlakte tweederde van België terwijl er maar twee miljoen Slovenen wonen. Dat geeft het land een zekere rust, bovendien ligt het vlakbij Oostenrijk en zijn de mensen er even ernstig terwijl Slovenië evengoed grenst aan Italië wat de mensen een verfijnde flair en savoir-vivre geeft. Van wellness tot de terrassen aan de Ljubljanarivier in de hoofdstad, van wandelen in de bergen tot dobberen in het zilte Adriatische water: het is allemaal Slovenië. In Slovenië hoor je het wel vaker: ‘Slovenië is te klein voor het massatoerisme.’ Maar je kunt er op een dag wel het noorden en het zuiden bezoeken.

Romantiek ten top

Over het gladde wateroppervlak van het gletsjermeer van Bled varen de pletna’s, platte overzetboten als in Venetië. Voor Slovenië in de negende eeuw werd gekerstend, woonde hier Ziva, de godin van de liefde die zich elke morgen in het meer ging wassen. De dwergen kwamen er telkens vanuit het bos naar kijken en bouwden voor haar een eiland midden in het meer. Maar zo gauw Slovenië katholiek was geworden, kwam er een kerkje op het eiland ter ere van Maria. Maar beeldig en romantisch is het

10 travel2  issue 44

gebleven. Ondertussen is het de uitgelezen plaats om te trouwen. Als de bruidegom erin slaagt om de bruid de 99 treden op te dragen en dan nog in staat is om de klokken met een haal aan het touw drie keer te doen luiden, zal hij voor de rest van zijn leven gelukkig getrouwd zijn. Veel trouwers lopen daarna aan de overkant van het meer nog de trappen van het kasteel op om hun feest op het terras te houden met het prachtige uitzicht op het kerkje weerspiegeld op het gladde wateroppervlak met daarachter de besneeuwde toppen van de Julische Alpen met Sloveniës hoogste berg, de Triglav.

coverstory

Het kasteel is minstens duizend jaar oud, het staat voor het eerst te boek in 1004. Op het grote terras dat bij een uitstekend restaurant hoort, eten we deze morgen zalige roomcake, een specialiteit van deze streek. Maar je kunt dit terras en het pleintje ernaast ook afhuren voor groepsevenementen met zwaardgevechten of folkloristische dansen. Azra Botonjic, de verantwoordelijke in Ljubljana voor Mice, wijst me de vroegere villa van Tito aan, nu een hotel. Dichterbij het kasteel liggen vijfsterrenhotels als de Toplice en Hotel Park. Terwijl Azra met Rok Klancnik, de directeur van het Sloveense Verkeersbureau in Brussel, voor de lens van de fotograaf de romantiek van het meer vertolken, vertelt Azra verder over de hotels rondom Bled die van uitzonderlijk hoge kwaliteit zijn en conferentieruimten hebben voor meer dan 350 mensen. Rok Klancnik komt tussen als ik me afvraag waarom dit oord tussen de bergen zoveel wellness in de hotels heeft: ‘Dat hebben we aan ene Zwitserse dokter te danken: Arnold Rikli die vond dat de lucht en het water hier zo goed waren dat ze geneeskrachtig werden. Hij bouwde Spartaanse blokhutten, waaruit later Toplice is gegroeid.’ Anderzijds maakt de natuur hier nog altijd avontuurlijke incentives mogelijk want in het Nationale Park van Triglav kun je raften, klimmen, wandelen, mountainbiken en spoorzoeken of een schattenjacht houden op basis van lokale legenden. Als we de trappen van het kasteel naar beneden lopen, komen we in een van de nissen broeder-brouwer Andrej tegen van wie ik een fles witte wijn mag vullen en bottelen. Hij drukt er ook nog een rode zegel op en schrijft mijn naam in kalligrafische letters op het oormerk. Op het benedenplein is het café ondertussen open en ook de drukkerij ernaast. De protestantse zendeling Primoz Trubar drukte de eerste Sloveense teksten in 1550: het evangelie en een ABC-boek om te leren lezen en schrijven. Ook de drukker draagt een middeleeuwsachtig plunje en drukt voor me een mooie zegel met mijn naam erop, helemaal op de manier dat Primoz Trubar het ook deed.

Slow food

Onderweg naar Ljubljana stoppen we vlakbij de luchthaven in het dorpje Zgornji Brnik in de oude Hocevar hereboerderij die omgeturnd is tot een luxueus hotel voor 40 gasten met een ondertussen zeer bekend restaurant en dito café en wijnkelder. Rok Klancnik vertelt en vertaalt wat de boer in het Sloveens zegt: ‘De Sloveense gastronomie gebruikt de eenvoudige ingrediënten van het land. De laatste vijftien jaar heeft er op gastronomisch vlak een ware revolutie plaatsgevonden in de Sloveens keuken, die van de slow food. In Slovenië is slow food een ware rage maar het belangrijkste is dat ze de Sloveense keuken een nieuwe relance heeft gegeven. De eenvoudige ingrediënten worden in hun puurheid gebruikt.’ Klancnik geeft me platte kaas met pompoenpittenolie en pompoenen bij brood met gegrild varkensvel. ‘Vroeger dronken ze daar droge zure wijn bij,’ zegt hij terwijl hij een boekweitpannenkoek vult met verse platte kaas: ‘Samen met Japan zijn wij, Slovenen de topgebruikers van boekweit.’We zitten nog ten noorden van Ljubljana waar de keuken onder invloed staat van de Oostenrijkse barok. Ten zuiden van Ljubljana ruik en proef je de Italiaanse invloed. De boer met zijn drie zonen en hun vrouwen zijn harde werkers, aldus Rok Klancnik: ‘Ze kunnen wel 20.000 mensen van een natje en een droogje voorzien.’

Eindeloos blauw

In Portoroc staat Tomi Tavcar ons aan de receptie op de twaalfde verdieping van Hotel Bernardin op te wachten. Dit hotel is tegen de kliffen gebouwd, alle 241 kamers hebben er de hele dag door een prachtig zeezicht. Tomi Tavcar: ‘Rijke Russen huren hier ganse verdiepingen omdat ze zich veiliger weten dan aan de Franse Rivièra. Duitsers komen vooral in juni of september op vakantie, sommigen boeken al dertig jaar dezelfde kamer.’ Hotel Bernardin heeft een eigen strand, het mooiste van de

april - may 2009  travel2 11

coverstory

Adriatische kust. Door de stroming is het water heel zuiver en helder. Aan het strand zijn er twee bars, een tropische bar en een snackbar. Voor elke gast is er een strandstoel en parasol en wie op het strand ligt, krijgt vers fruit of een cocktail. ‘De wens van onze gasten, is onze plicht,’ zal Tomi Tavcar enkele keren herhalen. Op de negende verdieping lopen we langs het zwembad dat zowel binnen- als buitenzwemmen toelaat. In de wellness toont hij de paradijskamer met een jacuzzi naast het bed en de sauna vlakbij. Twee champagnefluiten staan klaar op een rotan dienblad. Hier zijn er wel duizendeneen behandelingen mogelijk. Als Tavcar herhaalt dat uw wens zijn plicht is, vraag ik of hij op alle vragen ingaat. ‘We krijgen de vreemdste vragen. Hier komen ook artiesten zowel uit de muziekwereld als van de film, belangrijke zakenlui en politici en jawel zij hebben soms vreemde wensen. Dat vinden we een uitdaging, het geeft ons de kans om nieuwe dingen te ontwikkelen.’ In de grote Europazaal kunnen drieduizend mensen een conferentie volgen met uitzicht op het eindeloze blauw van de Adriatische Zee. Er hangen gelukkig zware gordijnen die bij moeilijke lezingen toegeschoven kunnen worden. Aan de promenade in Portoroz staat Palace Hotel Kempinski, nog maar pas opgekalefaterde vergane glorie. Het paleis werd precies honderd jaar geleden gebouwd voor de Habsburgse keizer voor wie Portoroz het dichtstbijzijnde strand was. Na de Eerste Wereldoorlog werd dit het mooiste hotel aan de Adriatische kust. Na de Tweede Wereldoorlog was het een vaste stek voor filmsterren, Het Saint Tropez van Joegoslavië. maar de voorbije twintig jaar heeft het hotel leeggestaan. Niemand kreeg genoeg geld bijeen voor de nodige investeringen. Wanneer we onze auto op de promenade parkeren, baadt het hotel in de avondzon. De vroegere grandeur is duidelijk hersteld, palmbomen en Engelse tuin incluis. Aan het koloniale gebouw werd een glazen huis gezet met bamboe in witte hoge bloempotten. Zeer verrassend maar heel mooi, ook door de draden met glazen brokken die de twee volumes binnenin scheiden. ‘In die twintig jaar dat het hotel leegstond, vonden daklozen er een onderkomen en was de tuin een jungle geworden. Vijf jaar geleden al begon de herbouwing en nieuwbouw. Volgens schatting zou het 35 miljoen euro kosten, het zijn er uiteindelijk 100 miljoen geworden. Maar alles is ook erg goed gedaan en net zoals de Brandenburger Tor in Berlijn is dit een landmark voor

12 travel2  issue 44

Slovenië, een waar herkenningspunt,’ zegt Marcos Torres Müller die instaat voor de public relations: ‘Alles is van goede kwaliteit. In Slovenië heb je eigenlijk geen echte vijfsterrenhotels. Omdat je van de would be vijfsterrenhotels geen ster kunt afnemen, hebben wij sinds 1 januari vijf sterren superior gekregen.’ Het hotel is open sinds oktober vorig jaar. ‘Bij de reservatie vragen onze klanten of hun BMW niet zal worden gestolen. Eens ze hier zijn, zijn ze blij verrast met de goede staat van de wegen. Slovenië is nog erg ondergewaardeerd. Toch zitten we hier heel goed, op twee uur van Venetië en op vijf uur van Wenen of Milaan.’ Torres Müller is er zich van bewust dat Slovenië nog verder op de kaart moet worden gezet, maar volgens hem zijn er genoeg troeven: ‘Je kunt hier terecht voor een dinercruise of voor een trip naar Venetië, een bezoek aan de zoutpannen of aan een olijfgaard want de olijfolie van deze streek is uitstekend. En je kunt een wijnfestijn regelrecht in de wijngaard organiseren. Natuurlijk moeten we in deze fase de mensen nog overtuigen en ze dus eerst hier krijgen. We stelen heus geen clientèle van de collega’s maar brengen nieuwe cliënten naar Slovenië.’ Palace Hotel Kempinski richt zich minder op conferenties want er is maar plaats voor maximaal 300 mensen. Die worden uitstekend ontvangen in een van de 180 kamers, de helft in het oude gebouw met een klassiek stijlvolle inrichting. De andere helft is in het glazen gebouw en heel modern ingericht met onder meer een glazen raam tussen slaap- en badkamer, en met een groter terras. Volgens Marcos Torres Müller zitten we hier aan het einde van Europa: ‘Kijk, je ziet Kroatië liggen.’We staan op het bordes van een van de mooie design hotelkamers. Hij wijst naar de koterijen aan de overkant van de promenade: ‘Die gebouwen gaan na de zomer tegen de vlakte en dan heeft ook dit hotel zeezicht, een privéstrandje en een eigen marina. Bovendien komt er in Portoroz een golfbaan met 18 holes. Nog een beetje geduld en je zult het hier zien veranderen. Anderzijds is het precies ook een van onze troeven dat het hier nog zo natuurlijk is.’

Terrasmentaliteit

’s Morgens zijn er maar tien stappen tussen ons Cityhotel en het Art Nouveau Grand Hotel Union in hartje Ljbuljana, na de St Bernardin het grootste conventiehotel in Slovenië. Tatjana Radovic zit ons op te wachten, zij is de congressmanager van Ljubljana Tourist Board: ‘Natuurlijk is Ljubljana het congrescentrum bij

coverstory Slovenië is zo toegankelijk

‘Slovenië is klein, het is maar 20.000 km2 maar het heeft veel verschillende streken binnen handbereik: zowel de Middellandse Zee als de hoge Alpen, het binnenste deel is continentaal en in de vlakte van Pannonia hebben we vijftien kuuroorden,’ Rok Klancnik is fier op zijn land: ‘Daarnaast is er onze heel speciale hoofdstad Ljubljana. Hierdoor kun je vergaderen in de stad maar uitstapjes doen naar de kust en de bergen. Het is vanuit Bled maar een goed half uur naar Ljubljana en een dik uur naar de kust. Alles in Slovenië is zo toegankelijk want de wegen zijn tiptop in orde. De faciliteiten zijn goed, het aanbod staat op een hoog peil en de technische ondersteuning is up to date met mensen die veel ervaring hebben en hoog gekwalificeerd zijn. We bieden dus kennis, infrastructuur en een ideale prijs-kwaliteitverhouding aan.’ Azra Botonjic vult hem aan: ‘Bovendien houden we in Slovenië van leuke ideeën. Kijk dit is gewoon een frisse, gezellige plaats in het hart van Europa en bovendien –het lijkt maar een detail- ook nog eens twintig procent goedkoper dan de buurlanden die allemaal vlakbij zijn en gemakkelijk te bereiken.’ Per jaar strijken er 40.000 Belgen neer in Slovenië, 60.000 Nederlanders. In totaal gaat het om 2,6 miljoen toeristen per jaar. Vroeger namen de Duitsers de eerste plaats in, maar nu zijn dat de Italianen, gevolgd door de Oostenrijkers en de Duitsers. De Benelux komt op de vierde plaats. De Russen trekken weer op. De helft van de Belgen komt op vakantie, de andere helft is er voor zaken. Mice is enorm belangrijk, vooral dan voor incentives. Rok Klancnik: ‘Daarom zijn we zeer geïnteresseerd in de Belgische markt, er zijn veel bedrijven, maar ook veel mensen van de Europese Unie of de Navo-staf die voor een lang weekend naar Slovenië kunnen komen.’ Het valt me de hele tijd op hoezeer er over renovatie en investeringen gesproken wordt. Sinds de onafhankelijkheid in ’91 kon Slovenië zich dankzij de Europese fondsen volop ontwikkelen en zich op de kaart van de mice zetten. Het is een parallel proces geweest: privatisering ging hand in hand met renovatie. Rok Klancnik: ‘Er is geen enkel hotel in bedrijvigheid dat sinds de onafhankelijkheid niet is gerenoveerd. De grootste invloed had de toetreding op 1 mei 2004 tot de Europese Unie en op 1 januari 2007 tot de Eurozone. Toen Slovenië bovendien in 2008 het voorzitterschap van de EU waarnam, zette dit ons land op de kaart, we hadden hier veel evenementen.’ uitstek met de twee grote congresruimten. Voor grote gebeurtenissen is er een capaciteit van 2400 mensen.’ Sinds de onafhankelijkheid is Slovenië voor West-Europeanen een springplank voor Oost-Europa en worden hier veel regionale vergaderingen gepland. Dankzij het Europese lidmaatschap zijn er nieuwe zakenbelangen ontstaan en werd er een brandnieuw congrescentrum gebouwd. Tatjana Radovic roemt haar stad: Ljbuljana heeft een Slavische Ziel, de Duitse serieux, het Mediterraanse temperament en de natuur is zo belangrijk want Slovenen zijn echte buitenmensen. Tien minuten wandelen van hartje stad en je bent in de groene long van Tivoli, een ideale setting om een cocktail te houden.’ Zowat alle openbare en minder openbare gebouwen, musea, bibliotheken en postkantoren kunnen gebruikt worden voor speciale evenementen. Zelfs het kasteel van Ljubljana kun je afhuren, het is gemakkelijk te bereiken met de funicular maar zelfs te voet ben je er op een half uur.

Nusa Solar is de Event Manager van het mooie art nouveau hotel dat aan een hotel uit de jaren zeventig is aangebouwd. In totaal telt het hotel 327 kamers en 21 conferentiezalen. Sinds zeven jaar maakt het congrescentrum deel uit van het hotel. Veel conferenties tellen een 300 deelnemers die het hotel ook kan herbergen. Nusa Solar leidt ons rond: ‘Tot zeven jaar geleden was de Grand Hotel Union nog staatseigendom. Onder de Tweede Wereldoorlog werd het als hospitaal gebruikt, daarna werd de multifunctionele zaal een bioscoop. Dat zou het veertig jaar blijven. Zeven jaar geleden werd het hotel gekocht en gerenoveerd volgens de originele plannen, ook de multifunctionele zaal waar 350 mensen kunnen zitten in een klasopstelling en 800 in een theateropstelling.’ Het is een hele mooie zaal in Habsburgs geel geschilderd. Buiten staan we voor nog een prachtig art nouveau gebouw en als we over de rivier wandelen, nemen we een van de drie bruggen van architect Plecnik die tijdens zijn lange leven in de twintigste eeuw een stempel op de stad heeft gedrukt. Er is zelfs geen stad ter wereld waar één architect zoveel werken heeft achtergelaten. Het is zeker charmant, ook de fijne wandelterrassen noordelijker aan de rivier waar het heerlijk slenteren is. Overal aan de oever van de Ljubljanarivier is het leuk, er zijn niet alleen de wandelterrassen maar ook de heerlijke zitterrassen met gratis wifi om bij een kopje koffie verder te kunnen werken. Ljubljana wil trouwens van de hele stad een wifi-vrijplaats maken. MvB

Travel2_BRU_92_x_128_Summ_09:Layout 1

21.1.2009

12:21

Summer 2009 Timetable between BRUSSELS and LJUBLJANA FROM - TO

DEP.

ARR.

FLIGHT

Ljubljana (LJU) 12345- - - - - - 67 12345- 7 12345- ------7

0905 1010 1830 2045 2350

1045 1150 2010 2225 0130+

JP377 JP377 JP385 JP395 JP395

FROM - TO

DEP.

ARR.

FLIGHT

0645 0750 1600 1820 2130

0835 0940 1750 2010 2320

JP376 JP376 JP384 JP394 JP394

DAYS

Brussels (BRU)

DAYS

NONSTOP NONSTOP NONSTOP NONSTOP NONSTOP

Ljubljana (LJU Brussels (BRU) 12345- - - - - - 67 12345- 7 12345- ------7

NONSTOP NONSTOP NONSTOP NONSTOP NONSTOP

Brussels National Airport - Box 4, 1930 ZAVENTEM, Tel.: +32 2 75 32 336, Fax: +32 2 75 32 337 e-mail: [email protected]; Working hours: MON - FRY: 0800 - 1700, SAT-SUN: closed Adria Airways Ticketing Counter : Tel.: + 32 2 75 32 335

www.adria-airways.com

april - may 2009  travel2 13

Pag

cruise & ferry

Cruises verkopen = veel commissie “Iedere klant die een reisbureau binnenstapt, is een potentiële cruisepassagier, aldus Jean Alen van Cruisetravel. Het grootste voordeel van cruises is dat alles georganiseerd is. Je kan kiezen maar je moet niet zoeken. Er is “veel in één reis”, en de verhouding prijskwaliteit is correct”.

© Azamara

Cruises vinden steeds meer hun weg naar de consument, de reisagent staat er meer voor open dan vroeger, maar niet lang alle reisagenten kénnen de voordelen die verbonden zijn aan het verkopen van cruises. Wij geven een duwtje..

FREE Unlimited Shore Excursions 2009 Europa Voyages

Ultra Inclusive Seven Seas Voyager ***** & Luxury Cruise Seven Seas Navigator ***** • all-suite ships • gratuities included • select wines and spirits, soft drinks, bottled water and hot beverages throughout the ship included • minibar setup in your suite • choice of multiple open-seating restaurants, inspired cuisine • over 280 FREE Excursions in over 50 European Ports

J

ean Alen is een door de wol geverfde cruisekenner die het voordeel heeft zich niet als een specifieke gsa op de markt te (moeten) bewegen. Met andere woorden, zijn advies heeft een hoger neutraliteitsgehalte. “Er is een verschillend cruiseproduct voor elk type van cliënteel, aldus Alen. Maar niet alle reisagenten hebben reeds alle rederijen kunnen uitproberen. Advies is dus nodig.” Jean Alen is alleszins een grote voorvechter van het cruiseproduct. “Er is nog een enorm klantenpotentieel, zo stelt hij. Maar in tegenstelling met bv. de Scandinaven worden we niet geboren met een maritiem gevoel in de genen. Maar, eens je als reisagent een (nieuwe) klant hebt kunnen overtuigen om op cruise te gaan, dan is het resultaat langdurig. De kans dat de klant nog eens op cruise vertrekt, is namelijk 80%. De meeste klanten komen nadien

14 travel2  issue 44

THE ONLY 92,600 CARAT DIAMOND IN THE WORLD.

The Northern Europe and Dubai are more precious aboard of Costa Luminosa.

BAHREIN DUBAI

FOUDJAÏRAH

ABU DHABI MASQAT

The hugest diamond you’ve ever seen: 92,600 tons of beauty, elegance and harmony. Costa Luminosa, the ship dedicated to light, will dazzle you with its suites, restaurants, art pieces. It will excite you with its great golf, Gran Prix Simulator and 4D movie theatre. It will relax you with the Samsara Spa’s rituals and perfumes. Treat yourself to a precious dream on the routes to Dubai and to the great North. A Costa Luminosa cruise is forever.

Reservation : www.costaclick.be or 070/2.3.4.5.6.7

www.costacruises.be

cruise & ferry vertellen dat ze dit al eerder hadden moeten doen, 70% gaat binnen de 3 jaar na de eerste cruise ook opnieuw op cruise. De tevredenheidsgraad is dus zeer hoog, veel hoger ook dan bij een vakantie aan land, waar men inderdaad toch ook niet volledig kan wegvluchten van de “typische” problemen van onze maatschappij: files bijvoorbeeld, of wat we maar de “ontbijtstress” in het vakantiehotel zullen noemen… Het gevoel van goede service ligt eveneens hoger: 78% tegenover 60% aan land. 77% stelt ook zich écht te kunnen ontspannen aan boord van een cruiseschip, terwijl dit bij de vakanties aan land 55% bedraagt. Zorgeloosheid scoort eveneens hoger bij cruisevakanties (76%) dan bij aan land vakanties (46%). Value for money scoort eveneens beter: 69% tegenover 31%, net als de variëteit van het aanbod: 68% tegenover 42%.” Maar het meest doorslaggevende element om cruises te verkopen is waarschijnlijk wel de hoge commissionering die de verkopende reisagent te beurt valt. “Het cruiseproduct kan bovendien het ganse jaar door verkocht worden, aldus Alen. Cruises verkopen is, in tegenstelling tot wat © Azamara

vele reisagenten denken, niet moeilijk. Er is uiteraard een groot aanbod, en dat maakt het voor reisagenten misschien niet zo evident om het juiste product te kunnen aanbieden aan hun klant, maar alle schepen hebben een eigen classificatie, die men kan raadplegen in de gerenommeerde Berlitz Guide of Cruising. Iedere klant die het reisbureau binnenstapt, is dus een potentiële cruisepassagier, ook omdat de prijzen enorm zijn geëvolueerd, terwijl de absolute topproducten intact gebleven zijn. Cruises kan je dus verkopen aan een “zonnekloppend” publiek dat overdag aan het zwembad ligt en ‘s avonds verlekkerd is op bars en restaurants. Degenen die gesteld zijn op comfort en pampering, komen eveneens aan hun trekken, net zoals de gastronomen onder ons. Ook de mensen die van ontdekking houden, vormen een potentieel cliënteel. Bepaalde cruises, vanuit Miami bijvoorbeeld, zijn weliswaar “altijd hetzelfde” qua routing, er zijn echter ook rederijen op de markt die meer dan 200 verschillende bestemmingen per jaar aanbieden. Cruises zijn ook ideaal voor families met kinderen, indien ze het “juiste” schip hiervoor kiezen weliswaar; bij sommige rederijen reizen kinderen gratis of bijna gratis mee...Tot slot is ook het clichématig beeld van een honeymoon vakantie een verkoopsargument bij uitstek. En: ook singles zijn een potentieel. Aan boord van een cruise zullen ze snel aan de praat geraken. Bepaalde rederijen vragen nog steeds (zeer) hoge supplementen voor singles, andere rederijen zijn hierop teruggekomen en zijn zeer redelijk geworden wat dit betreft. Er zijn ook een 10 à 15tal rederijen die 4 persoonskajuiten aanbieden. MICE-organisatoren kunnen ervan overtuigd zijn dat het aanbieden van een cruise een hogere emotionele waarde heeft dan een half pension formule in een hotel.

16 travel2  issue 44

cruise & ferry Tijdens een cruise zal je ook veel “meemaken”, temeer daar je dagelijks op een andere bestemming toekomt. Er zijn lezingen, diverse activiteiten aan boord, je hebt ook de uitstappen uiteraard…Je bent ook ver weg van de dagelijkse stress, je hoeft niet dagelijks je koffers te pakken, of vroeg op te staan. Bovendien is alles georganiseerd. Je kan kiezen maar je moet niet zoeken. Er is “veel in 1 reis”..

Zijn er veel zeedagen of des te meer “bezoekdagen”? Een cruise is veel meer dan een vervoersmiddel van punt A naar punt B, het is ook een drijvend hotel.

Wat zijn nu de criteria bij de keuze van een cruise?

“Het comfortniveau speelt alleszins een belangrijke rol, vervolgt Alen. De classificaties van de Berlitz Ocean Cruising gids zijn een goede en betrouwbare leidraad wat dit betreft. En, bij de sterrenclassificatie mag je zeker een ster bijtellen als je gaat vergelijken met de hotelclassificaties… Sommige klanten hebben ook een blijvend bezwaar tegen vliegreizen; die kunnen bv. de inscheephavens van Southampton, of Amsterdam gesuggereerd worden. De route en de bestemmingen vormen eveneens een criterium, net als de duur van een cruise. Ik zou klanten die voor een eerste keer cruisen, niet meteen voor 3 weken wegsturen, laat ze in eerste instantie een weekcruise uitproberen.

© Celebrity Cruises

NCL yle Cruising, eest

Fr

where you’re free to whatever!

Bij NCL laten wij de vaste dinner seatings, formele kledingsvoorschriften en andere traditionele cruise regels achter op de pier. Alles draait om vrijheid - van onze waaier aan accomodaties, met een luxe suite complex met VIP service, of van de vele activiteiten aan boord. Kies uit bowlingbanen, uit 13 bars en lonues, of uit één van 13 verschillende restaurants. U alleen beslist hoe u uw perfect dag spendeert aan boord.

Barcelona & West Middellandse Zee 8 daagse cruise aan boord van Norwegian Gem van/naar Barcelona Data 2009: Mei 03 - November 22, vertrek elke zondag

Vanaf ¤ 599,- p.p. caNNeS BarceloNa

•

•

Pisa • • Florence • liVorNo • ciVitaVecchia • rome

•

Lic A5449

Voor informatie & boekingen contacteer één van onze prefered partners en Belgë tel 03 / 236 89 39 [email protected] NCL_Ad_190x128_nl.indd 1

NapleS

Mediterranea n Valletta •

24.03.2009 17:30:25 Uhr

april - may 2009  travel2 17

cruise & ferry De temperatuur op de bestemming kan ook een criterium vormen. Je hebt de “tropen” natuurlijk, maar er zijn ook “koelere” bestemmingen, zoals de fjörden, de Baltische Staten ook… Moet men zich ‘s avonds opkleden of niet..? Vele mensen houden ervan om zich op te kleden, maar er zijn er ook die er amper voor te vinden zijn… De grootte van het schip speelt ook een rol: bij grote schepen is het waw gevoel hoger, en zijn er verhoudingsgewijs meer faciliteiten aan boord, met kleinere schepen is de kans groter dat je kleinere havens aandoet en aldus ook minder voor de hand liggende bestemmingen. En, uiteraard, speelt het budget een rol.” De dress code speelt eveneens een rol. Zelfs in de hogere segmenten zijn er veel verschillende types: een Seabourn bv. is eerder “stijf”, bij SeaDream Yacht Club hoeft een das dan weer niet… Het eten dan. Vele schepen hebben een first en een second seating, bij andere rederijen kan je dan weer gaan eten wanneer je wil. Vele mensen willen een tafeltje voor 2, maar vele mega(schepen) bieden deze mogelijkheid niet aan. Om het risico op “tegenvallende tafelgenoten” te beperken, neem je best plaats aan een (zeer) grote tafel, zodat je meer kan “kiezen” met wie je Project4:Opmaak 1

12-01-2009

15:45

Pagina 1

v.a. € 1.035 pp

Vele mensen stellen zich ook de vraag hoe ze kunnen betalen aan boord. Een credit card is het eenvoudigst, heb je deze niet dan vragen sommige rederijen om een bewijs van cash geld te kunnen geven.

Vertrek: elke zondag

www.escapetravel.be Tel. Resa : 050.39.55.93 Fax Resa : 050.39.55.83 E-mail Resa : [email protected] [email protected]

18 travel2  issue 44

De fooien dan. Vroeger waren ze vaak niet inbegrepen, nu staan ze vaak op factuur, bepaalde rederijen bieden all in prijzen fooien inclusief. Sommige rederijen betalen reisagenten commissies op de fooien”.

Egypte

10-daags individueel klassiek programma met cruise op de Nijl en bezoek aan Caïro

praat. Ofwel kan je proberen om de zaalmeester te overtuigen een “andere” tafel te nemen mits een fooi. Wie niet waagt… De hoofdregel is dat er naast het hoofdrestaurant ook een buffetrestaurant is waar men zowel ‘s morgens als ‘s middags en ‘s avonds terecht kan. Meer en meer rederijen bieden echter ook alternatieve restaurantmogelijkheden aan. Bij bepaalde rederijen kan je ook in de kajuit eten, wordt er gerecht per gerecht opgediend, à la carte.

EGYPTE OSIRIS

© Azamara

zomer 2009

Een vaak opduikend probleem aan boord is de taal. Een Franstalig publiek zal niet meteen staan te trappelen om aan boord te gaan van een all-American cruiseschip, Nederlandstaligen doen sneller wat water in de wijn wat dat betreft. Reisagenten doen er best aan hun cliënteel vooraf in te lichten over de gebruikte talen aan boord. “Als reisagent heb je uiteraard een minimale basiskennis nodig om een cruise te kunnen verkopen”, aldus nog Alen. Je moet een dekplan kunnen lezen, weten in welke richting het schip vaart ook, wat de “betere” plaatsen zijn. Oudere mensen bv. moet je niet achteraan het schip boven de (mogelijk lawaaierige) motor te slapen leggen, want dan heb je gegarandeerd klachten achteraf. De “beste” plaats naar zeeziekte-gevoeligen toe (al speelt zich dat voornamelijk tussen de oren af) is onderaan het midden van het schip; daar bewéégt het schip het minst.” Dat er in de cruisewereld spreekwoordelijk nog veel gaat “bewegen”, is hoe dan ook zo klaar als een klontje. dv

april - may 2009  travel2 19

cruise & ferry

Ferries: ook de extra’s worden beloond “Er bestaat een vals idee dat je als reisagent niet(s) aan ferries kan verdienen, maar dat klopt dus niet, aldus Hervé Perrotin, manager Benelux, UK & Scandinavian Markets bij SNCM in Brussel. De commissie bedraagt minstens 5% en kan oplopen tot 10%. Ook op de extra’s (kajuit, restaurants..) krijg je als reisagent commissie”.

E

en ferry is ook één van de eenvoudigste producten om te verkopen.

“Er is inderdaad relatief weinig werk aan, én je krijgt een goede beloning. Klanten die een ferry komen boeken in het kantoor, zullen ook terugkomen om hun hoofdvakantie te boeken”, aldus Perrotin. Destijds waren ferries niet veel meer dan pure overzetboten, met de jaren zijn de faciliteiten aan boord alsmaar toegenomen, en maakt ook het concept van de cruise-ferry opgeld. “Tijdens de recente Cruise & Ferry Workshop in het Sheraton hotel in Brussel bleek nog maar eens de grote interesse vanuit de reisagentuur naar het ferry product toe, aldus nog Perrotin. De formule van 1 dag stelde ons in staat de nodige vorming naar het product toe over te brengen.” Bij SNCM wordt met de Jean Nicoli een nieuwe ferry in de vaart opgenomen, en dit op de lijn Marseille-Porto Vecchio. De ferry is goed voor een capaciteit van 1800 passagiers en 600 wagens, en

20 travel2  issue 44

haalt een hogere snelheid tegenover de andere ferries. Overigens is SNCM de enige rederij op Porto Vecchio, ook wel eens het St. Tropez van Corsica genoemd. “Begin dit jaar introduceerden we met Prima Corsa een tarievenprogramma met een korting die tot -70% opliep, aldus Perrotin. Voortaan kan je bij SNCM ook de maaltijden aan boord op voorhand reserveren, met een korting als bonus dan. Op de C/F Corse, die vaart tussen Nice en Corsica, is er een korting van 50% op de camping cars, caravans enz.” SNCM verdeelt traditioneel ook een vakantiebrochure. “Deze gaat voortaan als Via Corsa Reizen door het leven. De programma’s (hotels, bed & breakfast, appartementen, campings…) zijn “ferry inbegrepen”, en op aanvraag is ook het vliegtuig beschikbaar. Overigens heropenen wij de Nice-Bastia lijn met de NGV Liamone.“ SNCM werd recentelijk ook aangesteld als preferred agent voor Viking Line, die diverse havens tussen Finland en Zweden bedient. dv

Car-Ferries naar

• Corsica • Sardinië • Tunesië • Algerije • Marokko • Engeland • Ierland • Schotland • Guernesey

Uw ferry specialist T. 02 549 08 80 [email protected]

regional airports

Het economisch belang van de regionale luchthavens In december 2008 werd er een studie afgerond die ondermeer handelt over de economische activiteit die wordt uitgeoefend in de regionale luchthavens van Antwerpen, Charleroi, Kortrijk, Luik en Oostende. De studie is gedaan door de Nationale Bank van België in samenwerking met de Universiteit Antwerpen Het volgende geeft enkele aspekten betreffende regionale luchthavens weer die terug te vinden zijn in NBB Working Paper Document No. 158 uitgekomen in maart 2009.

I

n de afgelopen jaren heeft de logistieke activiteit een hoge vlucht genomen, zodat ze nu een essen­ tiële rol speelt bij het creëren van welvaart op nationaal vlak, in een economie die voor een groot deel gericht is op diensten. De luchtvaart en de luchthavens zijn in dit verband sleutelelementen, niet alleen in termen van activiteiten die binnen de luchtvaartcluster worden gegenereerd, maar ook omdat de luchthavens een grote aantrekkingskracht uitoefenen op een reeks economische sectoren. In België werd de laatste tien jaar, net als op wereldwijde schaal met uitzondering van de crisisperiode 2001-2003, een algemene groei van het goederen- en passagiersvervoer vastgesteld. Het is slechts na 2003 dat het passagiersvervoer zich enigszins herstelde, en dit tot het derde kwartaal van 2008. Het vrachtvervoer, van zijn kant, gaf reeds vanaf 2002 een opleving te zien. Het dient echter benadrukt dat in België het goederenvervoer gedurende de periode 1997 – 2007 veel sneller groeide dan het passagiersvervoer. De rangschikking van de Europese luchthavens illustreert trouwens het belang van het vrachtvervoer in België, aangezien

22 travel2  issue 44

Brussel, Luik en Oostende in 2006 respectievelijk de zesde, achtste en twintigste plaats innamen in de rangschikking, terwijl Brussel zich onderaan de top 20 bevond voor wat de passagiers betreft. In 2006 waren de onderzochte activiteiten - direct en indirect, binnen en buiten het luchthavengebied - goed voor 6,2 miljard euro, wat ongeveer 2 pct. van het Belgische bbp en werkgelegenheid betekent. De drie belangrijkste luchthavens, d.w.z. Brussels Airport, Charleroi en Luik, nemen het leeuwendeel hiervan voor hun rekening nl. 95,2 pct. Zij vertegenwoordigen 1,1 pct van het Belgische bbp., wanneer zowel de directe als de indirecte effecten worden opgenomen. De studie onderstreept tenslotte dat de Belgische regionale luchthavens sterk gespecialiseerd zijn. De luchthavens van Luik en Oostende leggen zich in de eerste plaats toe op luchtcargo, terwijl Charleroi zich toespitst op low-cost vervoer van passagiers. De kleinere regionale luchthavens zoals Antwerpen en Kortrijk specialiseren zich in zakenvluchten. nvr

regional airports

Het antwoord van Charleroi Airport op lowcost terminal Brussels Airport Een verlenging van de huidige (en enige) 2550 meter lange start- en landingsbaan 07-25 naar 3200 meter, om in de toekomst grotere toestellen te kunnen bedienen. De werken zouden over ongeveer een jaar (begin 2010) voltooid moeten zijn. Dit zou weer een volgende stap zijn, na de ingebruikneming van de nieuwe terminal (januari 2008) en het Cat. III Instrument Landing System (ILS) eind januari van dit jaar, in de richting van het uitgroeien tot een volwaardige internationale luchthaven.

E

r is al interesse getoond door bijvoorbeeld Jetstar, de lowcost dochter van Qantas, die een basis wil openen in Azië en vanaf daar vluchten naar Europa zal aanbieden. De route zou niet voor 2011 starten en Charleroi Airport zou daarmee op tijd zijn met haar geplande verlenging van de startbaan. Een volgende stap met betrekking tot de verdere ontwikkeling van Brussel Zuid Charleroi Airport is ook al gezet: de Waalse regering heeft de NMBS gevraagd de

bouw van een treinstation onder de luchthaven, geïntegreerd in de bestaande treinverbinding Charleroi-Zuid-BrusselZuid, op te nemen in de begroting van het investeringsplan vanaf 2013 of 2014. Het mag duidelijk zijn dat CEO Marcel Buelens, onlangs nog verkozen door de Aviation Press Club tot “Man of the year 2009”, met zijn doelstelling om in 2009 van 3 naar 4 miljoen passagiers te groeien, nog lang niet aan zijn eindwerk toe is. Genoemde uitbreidings- en ontwikkelingsplannen kunnen zeker ook in het licht gezien

worden van Buelens’ streven het gewicht van Ryanair te verminderen. De komst van Jetairfly in oktober 2008 met vluchten naar de Canarische eilanden, Marokko en nu ook Tunesië, is dan ook meer dan welkom. Dat Jetairfly het goed doet op Brussel Zuid Charleroi Airport is ondermeer te zien in het feit dat van alle aanwezige luchtvaart­maatschappijen op de luchthaven Jetairfly in maart de hoogste gemiddelde bezetingsgraad heeft gerealiseerd van ruim 85%. Als nu, mede vanwege de nabije comfortabele parkeer-gelegenheid, ook het aandeel zakenreizigers op Brussels South Charleroi Airport serieus doorgroeit, dan mogen we, vanwege een nakende gelijkwaardigheid, en hopend dat we met z’n allen tegen een tikkeltje ironie bestand zijn, gaan nadenken over een naamsverandering voor onze nationale luchthaven: Brussels North Zaventem Airport. . . nvr

april - may 2009  travel2 23

destination thailand

Star Clippers: sail away from it all Een cruise met de Star Clipper langs de Andaman zee is ook een mogelijkheid om aan het massatoeristische Thailand te ontsnappen.

H

eeft de tsunami van enkele jaren geleden de onderwaterwereld van de Adaman zee toegetakeld? Duikers en snorkelaars vinden in de Andaman zee het paradijs, maar niet overal zijn de wateren nog even helder als voorheen. De beste snorkeleilanden (snorkelmateriaal krijg je gratis aan boord) op de zuidelijke Star Clipper cruise zijn, in deze volgorde, Ko Similan, Ko Hong en het kleinschalige maar volledig door strandstoelen en shops ingenomen Ko Khai Nok: je snorkelt er soms al vanaf enkele meters in zee tussen tientallen veelkleurige vissen, groot en klein; een sensatie die je lang zal bijblijven… De Thai slagen er ook niet altijd in om hun eilandjes afvalvrij te houden, ook al hebben sommigen het statuut van Nationaal Park. Het nodigt de toeristen ook niet altijd uit om zélf alles netjes te houden. Bijna te verwaarlozen randverschijnselen zeg maar, die amper iets afdoen aan de pracht van het toch wel unieke gebied met een hoog Bounty-niveau. Star Clippers staat synoniem voor een cruise-zeilervaring in een ongedwongen sfeer, zonder verplichtingen. Je hebt ook een goed, bijna persoonlijk contact met het personeel, je kan een praatje maken met de kapitein, je leert spontaan andere passagiers kennen. De rederij laat de passagiers ook zichzelf wezen, er wordt niets opgelegd: “beleef het zoals je het zelf wil”… Sommigen zullen het misschien ervaren als een gebrek aan animatie. Georganiseerd entertainment zal je hier dan ook niet vinden (de structuur van het schip leent er zich trouwens niet toe), je “herontdekt “ de basics van een goed gesprek met een medepassagier.

24 travel2  issue 44

Elke dag krijg je een ander (droom)eiland op je bord, in een vaak schitterende natuur. Star Clippers organiseert ook een barbecue op het strand, maak u vooral geen zorgen…‘s Avonds, bij de afvaart, verzamelen de romantici onder ons op het bovendek, om met een glaasje Prosecco in de hand de zon te zien ondergaan, op de “Conquest of Paradise” tonen van Vangelis. Geraak je met je geliefde dan nog tot aan de boegspriet, dan is het paradise inderdaad niet vér weg meer… De kajuiten van de Star Clipper werden anderhalf jaar geleden gerenoveerd, en komen dicht in de buurt van de kwaliteit van de kajuiten van de Royal Clipper; er is in vergelijking met de Royal Clipper wel geen marmer in de ook wel kleinere badkamer, maar ons kwam het voor dat de rederij hier over het algemeen een inhaalbeweging ten goede heeft uitgevoerd. Cruisen door de Andaman is een streling voor het oog. De Phang Nga Bay wordt vaak als één van de meest fotogenieke plekken ter wereld genoemd, een tocht met een speedboat door het gebied kan dit enkel maar beamen. Het eindpunt is James Bond Island, vaak verguisd wegens “te commercieel” en “overbevolkt”, maar door de pracht van het eilandje en het zicht op die befaamde rots is het beslist een aanrader. Je zou haast opnieuw “The Man with the Golden Gun” uit de kast halen om de sensatie nog eens te herbeleven. Even verder slingeren we langs de mangrove moerassen richting Koh Panyi, een uniek islamitisch palendorp zoals je die ook in Guilin (China) en in Halong Bay (Vietnam) vindt. Van op afstand zie je de koepel van de moskee opdagen, we worden verwelkomd door een oproep tot het gebed en een makaak (Harry Potter genaamd) die absoluut met jou op de foto wil. Gehuld in een pamper (de aap dan) wagen we het erop, de dames verifiëren nadien best of handige Harry de oorbellen niet van hun lichaam heeft “geplukt”… Het palendorp leeft op het ritme van eb en vloed. In het lokale schooltje is het net vrije tijd en heb je eerder de indruk dat de boel

POWERED BY BTN

BTN richt zijn pijlen op

e•invoice

Met “BTN e•invoice” verruimt BTN, bij talloze reisagenten reeds

operators). BTN had de gebruikers

“BTN e•invoice” de troeven van

frontend mee ontwikkeld en stond in

een elektronisch facturatiesysteem

lang een vaste waarde voor de

voor de coördinatie.

wel degelijk omzet in de praktijk.

elektronische registratie van boekingen (met de BTN reservatie interface) en het online capteren van touroperator berichten (in de BTN Messenger), zijn aanbod. Het nieuwe e•invoicing platform maakt de papierstroom,die de facturatie door de touroperators met zich meebrengt, overbodig. BTN wil zo de efficiëntie en het gebruikscomfort

«Doordat we nu dagelijks de betalingsdocumenten ontvangen in e-invoice, kunnen we elk rustig moment onmiddellijk nuttig invullen met het bijwerken van de facturatie. Gelukkig zijn we afgeraakt van dat wekelijkse stapeltje papier waar je je moest doorslaan.»

dat haar toepassingen kenmerkt, ook aanbieden op het vlak van facturatie.

«Dankzij e•invoice hoeven we geen onnodige afdrukken meer te maken en te laten circuleren.»

Bevestigingen, voorschotten, facturen en kredietnota’s kan men online raadplegen en behandelen. Ook voor derden (accountants, belastingsdiensten, …) zijn geen afdrukken nodig. Ook aan hen kan elektronische toegang verschaft worden tot de facturen. Documenten kunnen niet meer verloren gaan, een papieren archief is niet langer nodig, het risico op fouten is minimaal

Om te kunnen uitpakken met een

en de automatische import in

technisch stabiele en functioneel

externe boekhoudsystemen is geen

uitgekiende toepassing, laste

probleem. En vooral, documenten

BTN een uitvoerige testfase in.

worden dagelijks doorgestuurd (i.p.v.

Er werd proefgedraaid in zo’n

wekelijks via de koerier), zodat een

150 pilootkantoren. Dat de FOD

snellere afhandeling van de dossiers

Financiën de voorgestelde e-invoice

mogelijk is.

oplossing vooraf valideerde, bewijst Een even eenvoudige als duidelijke

de wettelijke conformiteit en

doelstelling, maar een huzarenstukje

degelijkheid ervan en biedt bovendien

om ze op één jaar te verwezenlijken.

de mogelijkheid enkel nog de

Voor het opzetten van het technisch

‘elektronische’ kaart te trekken.

platform deed BTN een beroep op Unified Post. Het omzetten van de facturen in een gestandaardiseerd elektronisch formaat (finvoice) is

«Het programma werkt heel goed, vooral de vlotte registratie is een pluspunt.»

«Dankzij BTN e•invoice loopt de facturatie en financiële administratie quasi foutloos.» Tot slot nog meegeven dat, net als bij de Messenger, BTN e•invoice openstaat voor alle touroperators, ook diegene waarvoor men (nog) geen

in handen van de touroperators zelf (Jetair en Thomas Cook) of

De positieve reacties van de

boekingen kan registreren via de BTN

van Servico (voor alle Servitour-

testgebruikers wijzen erop dat

reservatie interface.

“Bent u geïnteresseerd om na de pilootfase mee te stappen in de verdere professionalisering van onze sector en/of wenst u meer informatie te ontvangen over deze toepassing, stuur dan snel een mail naar [email protected].”

einvoice-publireportage.indd 1

10/04/09 16:00:22

xxxxxxxxxxx destination thailand

in de kortste keren zal afgebroken worden. Discipline lijkt ook in deze uithoek van de wereld uit den boze. Koh Panyi is, zoals zovele plekjes in Thailand, een shopping “paradijs”, met voor elk wat wils zeg maar. Algemeen gesteld is de shopping kwaliteit van het aanbod goed zonder meer, en meestal te verkrijgen aan de helft van de geafficheerde prijs. Soms heb je de indruk dat ze al blij zijn dat ze er “iets” voor in ruil krijgen...Op enkele kleine uitzonderingen na word je bovendien ook nergens lastig gevallen door opdringerige verkopers. Bijna-onderdanigheid is één van de kenmerken van de Thai. Even kennismaken met Maleisië? Een stop in Penang dan maar, destijds de eerste Britse nederzetting in de Straat van Malakka. Op de pier kan je je Thaise baht wisselen voor Maleisische ringgit, en ‘s avonds weer omruilen. Handig. Georgetown, de hoofdstad van Penang en de tweede grootste stad van Maleisië, kan je best op eigen tempo verkennen met een rickshaw. De rickshaws lijken altijd en overal voorrang te hebben in het verkeer, en de “driver” leidt je langs ettelijke tempels, bezienswaardigheden en enkele musea. De architectuur van de gebouwen is een fascinerende mix van Europese, Arabische, Indische, Chinese en Maleisische invloeden. De sfeer in de Chinese en vooral de Indische wijk is innemend. Een mooi bewijs ook dat verschillende culturen (Maleisië is een islamitisch land) harmonieus kunnen samenleven. De buffetlunch in het chique Eastern & Oriental Hotel (zusterhotel van The Raffles in Singapore) is top. Eindigen doen we aan de haven, waar we een paaldorp bezoeken dat door 4 Chinese families wordt gedomineerd. De zogenaamde “jetties” vormen een mooi sluitstuk van een korte en beslist boeiende Maleisische ervaring van 1 dag. Phuket is ten prooi gevallen aan het massatoerisme, het Mallorca van Thailand zeg maar. De avond voor inschepen aan Patong Beach wemelt het op de strandboulevard van verkopers, van obers die je aan hun tafel willen, van slecht geklede charter toeristen… Het doet “pijn” aan je ogen. Er is ook een kraampje waar je nog een video kan kopen van de tsunami…Opvallend in het straatbeeld: verkeersborden wijzen je welke richting je uit moet lopen ingeval van een nieuwe tsunami. Bergopwaarts dus. For those who wouldn’t know. Gelukkig bestaat er nog een andere manier om Phuket te ontdekken. Bij ontscheping opteren we voor een Siam Safari

26 travel2  issue 44

nature tour (www.siamsafari.com). Met een 4 x 4 trekken we naar de Chalong Highlands, waar je “één” wordt met de Thaise natuur. Je leert er o.a. hoe een Thaise curry wordt bereid, hoe getrainde apen kokosnoten uit de kruin van de palmen halen, en waartoe die kokosnoten allemaal aangewend worden. “Top of the bill” is een halfuurtje olifant rijden. Loom zet het dier zich in beweging, de harmonie tussen het dier en zijn begeleider (een mahout uit Tibet die in de nek van “Dumbo” gaat zitten) voorspelt een ontspannende rit tegen de takken van de bomen, met uitzicht op Chalong Bay. Edoch, in het zicht van de meet, wordt onze olifant opgeschrikt door een lawaaierige grasmaaier. “Dumbo” wil niet meer verder, begint rond zijn eigen as te draaien, wordt nerveus, onze Tibetaan wordt zélf zenuwachtig en heeft een tijdje nodig (die seconden duren dan uren) om het dier weer te bedaren…Eind goed, al goed, nadien speelt Dumbo harmonica, maakt hij een schilderij, trapt hij tegen een balletje en zet hij onze Tibetaan een hoedje op, maar toch… . De “lunch van het volk” die nadien wordt opgediend, is om duimen en vingers bij af te likken. Phuket kan dus wél “anders”, maar het zal de verdere ontwikkeling van het massatoerisme niet doen afnemen. Maar, een Star Clippers cruise ex-Phuket zal er dus, met de jaren, nog een verkoopsargument bijkrijgen: wég van het massatoerisme. Sail away from it all… dv

Experts du Maroc

Onder dit motto organiseerde het Nationaal Marokkaans Verkeersbureau op 21, 22 en 23 april in Gent, Antwerpen en Brussel een aantal avonden voor reisagenten ‘Kenners van Marokko’.

C’est sous ce slogan que l’ONMT a organisé une série des soirées réservées aux Agents de Voyages Experts du Maroc, les 21, 22 et 23 avril à Gand, Anvers et Bruxelles.

Meer dan 180 reisagenten ‘Kenners van Marokko’ en Belgische touroperators gingen in op de uitnodiging van het Nationaal Marokkaans Verkeersbureau. De avonden begonnen met een werksessie waarin de reisagenten ‘Kenners van Marokko’, de Belgische touroperators en de Marokkaanse professionals uit Agadir, Marrakech, Casablanca, Fez en Mazagan elkaar konden ontmoeten. Deze laatste stad op 45 minuten van Casablanca is de nieuwste badplaats aan de Atlantische oceaan die op 1 oktober 2009 opengaat. Het Nationaal Marokkaans Verkeersbureau dankt zijn partners voor hun medewerking tijdens deze avonden, zijnde AB Tours, Arthema, Belga Voyages, Escape Hansa, Exclusive destination, Expairtours, Intermed Travel Group, Jetair & Jetair VTB, Terre d'Afrique, Thomas Cook, Uniclam, 7plus en All in One.

Plus de 180 agents de voyages experts du Maroc et TO belges ont répondu à l’invitation de l’ONMT. Les soirées ont commencé par une session de travail, au cours de laquelle se sont rencontré les Agents de voyages experts du Maroc, les TO belges et les professionnels marocains venus d’Agadir, Marrakech, Casablanca, Fès et Mazagan, nouvelles station balnéaire qui ouvrira le 1er octobre 2009, à 45 min de Casablanca, au bord de l’océan Atlantique.

Nieuw in 2009 op www.kennersvanmarokko-pro.org

Nieuw E-learning: 10 modules zijn beschikbaar op www.kennersvanmarokko-pro.org. Vier nieuwe modules komen weldra online: Saïdia, Sport & Avontuur, MICE (Meetings, Incentives, Conferences & Events), rondreizen in Marokko. Het Nationaal Marokkaans Verkeersbureau nam een medewerker in dienst die zich uitsluitend met u, de reisagenten, zal bezighouden. Met al uw vragen kunt u terecht bij de heer Jamal Ayad ([email protected] / tel: 02.646.63.20) Er komen educatieve vip-reisprogramma’s voor wie geslaagd is in de E-learningmodules. Elke maand worden ontdekkingsreizen in Marokko georganiseerd voor de reisagenten ‘Kenners van Marokko’ die geslaagd zijn in de E-learningvorming.

Onze volgende reizen:

Agadir en Wellness: van 18 tot 22 juni 2009. Fez − Meknes: van 14 tot 18 mei en van 4 tot 8 juni 2009. Inschrijven kan via [email protected] In oktober 2009 brengt het Nationaal Marokkaans Verkeersbureau in Marrakech en Agadir 600 reisagenten ‘Kenners van Marokko’ samen uit heel Europa voor een uitzonderlijk avontuur. De Belgische afvaardiging zal 80 reisagenten tellen. Tijdens de avonden in april werden al 16 agenten geselecteerd op basis van hun resultaten van de E-learning en/of de resultaten van de quiz die tijdens deze avonden werd georganiseerd. Bovendien heeft het Nationaal Marokkaans Verkeersbureau de genodigden willen laten kennismaken met de Marokkotherapie, de nieuwe communicatiecampagne van Marokko (www.marokkotherapie.be). Op het programma: behandeling met henna, workshops kalligrafie, een heerlijk Marokkaans buffet...

Ga snel naar www.kennersvanmarokko-pro.org

Nouveautés 2009 sur www.expertsdumaroc-pro.org Nouveauté Elearning : 10 modules sont disponibles Pour toute question, contactez Mr Jamal Ayad ([email protected] / tel : 02.646.63.20)

Chaque mois, plusieurs éductours emmènent les agents de voyages Experts du Maroc ayant réussi la formation de Elearning en voyage découverte au Maroc. Dates des prochains voyages : Agadir et le Bien Etre : du 18 au 22 juin 2009. Fès − Meknès : du 14 au 18 mai et du 4 au 8 juin 2009. Pour s’inscrire, contactez Jamal Ayad ([email protected]) En octobre 2009, l’ONMT réunira à Marrakech et Agadir 600 agents de voyages Experts du Maroc venus de toute l’Europe pour une aventure exceptionnelle. La Délégation belge comptera 80 agents de voyages. 16 agents ont déjà été sélectionnés lors des soirées d’avril, sur base de leurs résultats au Elearning et/ou des résultats donnés au quiz organisé lors des soirées. De plus, l’ONMT a tenu à faire vivre à ses invités les bienfaits de la Marocothérapie, la nouvelle campagne de communication du Maroc (www.marocotherapie.be). Au programme : soins au henné, ateliers de calligraphie, bien−être dans l’assiette autour d’un délicieux buffet marocain… Rendez-vous vite sur www.expertsdumaroc-pro.org

publiscope

Kenners van Marokko

destination thailand

Bangkok Airways, vertegenwoordigd door Aviareps PLC in Luxemburg, ging onlangs een code share overeenkomst aan met Etihad Airways. Wie met Etihad Airways vanuit Brussel naar Bangkok vliegt, met een overstap in Abu Dhabi, kan dan met Bangkok Airways aansluiten op o.a. de populaire strandbestemmingen Phuket en Samui.

Bangkok Airways: code share met Etihad

B

angkok Airways, destijds ontstaan als Sahakol Air en in 1986 als eerste privé-luchtvaartmaatschappij van Thailand van start gegaan, verzorgt lijnvluchten naar meer dan 20 bestemmingen in o.a. Thailand, Cambodja, China, Laos, Japan, Malediven, Myanmar, Singapore en Vietnam. De thuishaven is de Suvarnabhumi luchthaven in Bangkok. De maatschappij is eigenaar van de luchthavens in Koh Samui, in de provincies Sukhotai en Trat. Luchthavens ook met een typische architectuur, en vaak met “open air” terminals. Bangkok Airways won afgelopen jaar de World Airline Award als Beste Regionale Airline van Azië, uitgereikt door het Britse Skytrax (www.airlinequality.com). Het was het vierde opeenvolgende jaar dat de maatschappij deze award in de wacht sleepte. Bangkok Airways heeft 20 toestellen in de vloot: negen ATR 72 toestellen, twee Boeing 717-200, drie A320 en vijf A319 toestellen. Onlangs schafte de maatschappij zich nog een nieuwe A319 aan, met 12 Blue Ribbon seats (Business Class) en 108 in

28 travel2  issue 44

Economy Class. Het toestel zal worden ingezet op de routes ex-Bangkok naar Phnom Penh, Hiroshima en de Maldiven, alsook vanuit Samui naar Singapore en Hong Kong. De maatschappij startte onlangs met online check in (www. bangkokair.com) voor vertrekken vanuit Bangkok, Samui en Phuket. Dra komen er nog andere bestemmingen bij. Pluspunt: elke passagier kan op de luchthaven terecht in de Boutique Lounge, gratis. Men kan er terecht voor een snack en een assortiment van koude (soft drinks) en warme dranken (thee, koffie). Er staan ook enkele PC’s met gratis internet aansluiting, kinderen kunnen terecht in de kids corner. De Boutique Lounge voor de Blue Ribbon Club passagiers beantwoordt méér aan een klassieke business lounge. Je kan er een warme maaltijd nuttigen, of een douche nemen, of nog een massage uitproberen. De kleine bibliotheek kan ook aangewend worden als vergaderzaaltje. VIP’s worden als échte VIP’s behandeld, en als het ware begeleid van vliegtuigtoestel tot vliegtuigtoestel. Op Bangkok Suvarnabhumi viel ons zelfs de eer te beurt van een persoonlijke shuttle naar het toestel richting Phuket… Bangkok Airways wordt in de Benelux vertegenwoordigd door Aviareps PLC Benelux, met kantoor in Luxemburg. Antje Voss, met meer dan 10 jaar ervaring in de luchtvaart, werd aangesteld als sales manager voor de Benelux, en kan bereikt worden op [email protected]. Reserveren vanuit de Benelux kan via het gratis nummer: 00 800 2842 7377 dv

destination thailand

Thailand

wil een “Schengen” Asian style Pisan Manawapat, Ambassador of Thailand to Belgium, Luxembourg and the European Communities

Thailand mocht vorig jaar bijna 76.000 Belgische bezoekers (cijfers van het Immigration Bureau) ontvangen, een toename met ruim 5% tegenover 2007. Alles peis en vree dus, ware het niet dat het land, en zeker de toeristische sector, eind vorig jaar opgeschrikt werd door de “politieke” bezetting van de Suvarnabhumi luchthaven. Aandacht van de wereldmedia, inkomstenverlies, het imago kreeg klappen. Maar, Thailand sloeg snel terug…

D

e politieke situatie is momenteel zeer stabiel, aldus de ambassadeur voor Thailand in ons land. De “bezetting” van de Suvarnabhumi luchthaven in Bangkok heeft het land inderdaad veel inkomsten gekost, maar voor de overheid was het belangrijker om de democratie te laten spreken, eerder dan bloed te moeten zien vloeien. Als er een algemene terugval is in de cijfers van het toerisme vorig jaar, dan heeft het enkel te maken met de economische gang van zaken”.

“

De Thaise overheid is alleszins van plan om niet bij te pakken te blijven zitten. “Bovenop het normale budget voorzien wij supplementaire promotionele budgetten met een waarde van 3 miljard euro, aldus de ambassadeur. De infrastructuur gaat nog verbeterd worden (wegen, spoorwegen…), ook de uitbreidingsfase van Suvarnabhumi Airport zit in de steigers, al is er nog geen precieze startdatum vastgelegd. We gaan er ook voor zorgen dat de Thai zelf méér reizen binnen Thailand.”

Hoe gaat Thailand zich toekomstgewijs verder profileren dan?

“Als het land van de glimlach, het land van de vrijheid en het land van de opportuniteiten. Onze glimlach is wereldwijd bekend, we mikken ook op vrijheid en vrijhandel omdat we nooit gekoloniseerd zijn. We hebben ons evenmin moeten aanpassen aan een vreemde overheerser. We zeggen altijd welkom, en we zijn in staat om de invloeden van buitenaf in ons op te nemen. Boeddhisten zij open minded, en wijs.”

Thailand is een land van opportuniteiten, misschien wordt dat wat uit het oog verloren…?

“Wie Thailand voor het eerst bezoekt, wordt gecharmeerd door de stranden, de natuur, het eten, de tempels enz. Bij een tweede bezoek zie je de zaken breder, en merk je bv. dat wij over een zeer goede gezondheidszorg beschikken, dat we op een kwaliteitsniveau staan vergelijkbaar met wat we in België gewoon zijn. We mikken ook meer en meer op de long stays van senioren. Met name de Scandinavische markt heeft deze vorm van toerisme

reeds ontdekt. Op 20 miljoen Scandinaven zijn er 1 miljoen die de winter in Thailand doorbrengen. Bij de Britten, ons voornaamste overzeese cliënteel, is dit een score van 1 op 60. Ook de Belgen kunnen hiervoor open staan…” Onze prijzen vormen natuurlijk ook een troef: als je in België van een pensioen van maandelijks 1250€ moet leven, kom je amper rond, in Thailand heb je met dit bedrag alles wat je verlangt. Ook het medisch toerisme zit in de lift, temeer daar de kosten die terplekke worden gemaakt door het ziekenfonds in ons land terugbetaald worden.” De handelsrelaties tussen België en Thailand situeren zich vooral op het vlak van de petrochemie, met bedrijven als Tractebel en Suez. “Op het vlak van logistiek en consultancy kan België ons zeker één en ander bijbrengen, aldus de ambassadeur. In Luxemburg kunnen we beslist een aantal financiële experts aantrekken”. Thailand ziet zichzelf een richtinggevende rol weggelegd in de verdere ontwikkeling van het gebied. “Vanuit Thailand gaan we ook een soort Schengen zone met de ons omringende landen creëren, maar dan geschoeid op de leest van Zuid-Oost-Azië, en met Bangkok als “hub”. We zien de EU als een model terzake”.

Hoe staat u tegenover de “uitwassen” van het massa toerisme ?

“De overheid staat erop om deze “bad side” uit het toerisme te bannen, maar de sector zélf moet meewillen. Het besef om dat ook daadwerkelijk te doen, is er…We gaan ook meer en meer een ecotoeristisch product creëren, temeer omdat dit een breder en stabieler draagvlak biedt in de toekomst, ook naar de volgende generaties toe. Er zal een moment komen dat de toeristen uitgekeken zullen geraken op de toppers van het ogenblik, terwijl bv. de schoonheid van het Noordoosten van Thailand nog ontdekt moet worden.” dv

april - may 2009  travel2 29

trade fairs

Nam Hai Resort, superluxe, supermodern, nabij nieuw en één der mooiste golfterreinen Zuidoost Azië.

Gaat Zuidoost-Azië intra-regionaal? Bereidt Azië zich door de recessie voor op minder toeristen uit Europa en de USA? De tien landen van de Asean groep trokken op de ATF 2009 in Ha Noi in ieder geval de kaart van “Intra-Asean travel and some key-markets”. Maar hun oosterse wijsheid doet hen ook verder kijken dan de eerstkomende jaren. Door ook de kaart van de jeugd te trekken willen ze een generatie niet-Aziaten klaarstomen die –later- in Azië wil blijven reizen om er te genieten van het leven. “Jammer dat de Belgen – veel sterker dan de Nederlanders - bij de klassieke Europese en Caraïbische bestemmingen blijven en zo traag Azië ontdekken...” aldus decision makers. Misschien niet onterecht.

H

et Asean Tourism Forum (ATF) dat begin dit jaar doorging in Hanoi, was organisatorisch misschien niet het meest geslaagde van de jongste tien jaar maar daarom niet het minst belangrijke. Er waren 590 sellers en uit alle continenten 466 geïnteresseerde reisorganisatoren en een zestigtal journalisten. Heel veel Belgische “buyers” moet je er niet zoeken. Jammer, want de Asean-landen hebben werkelijk àlles in huis wat voor Belgen aantrekkelijk is om vakantie te nemen. We vergeten soms dat al die dingen er zo gemakkelijk met mekaar te combineren vallen: luxe- en superluxe hotels met een uiterst hoog gehalte aan verwennen, de meest verfijnde spa & wellness

30 travel2  issue 44

mogelijkheden ter wereld, verbazende culturen met ontelbare wonderen van historische sites, zon en weergaloze stranden, zeeën, rivieren en meren. De natuur is exotisch en verscheiden met o.m. regenwouden waar men zich nog ontdekkingsreiziger kan wanen. Sportieve mogelijkheden vormen een hoofdstuk apart. Niet alleen met watersport in al haar vormen, maar men kan er ook klimmen, fietsen en vooral golfen op droomparcours. Ook in gastland Vietnam worden er steeds meer geopend. Jongste parel is Montgomerie Links nabij Danang, op nauwelijks een vijftal minuten rijden van de befaamde Nam Hai beachside waar over een vijftal kilometer een tiental nieuwe luxeresorts van gerenommeerde ketens in aanbouw zijn. Op het domein van golfcourse Montgomerie Links worden nog 54 design residenties en villas opgetrokken. Golffanaten kunnen hier met zicht op de green in grote luxe verblijven. Montgomerie Links, 703.000 m2 en 18 holes, is nog maar pas geopend en is de mooiste van Vietnam. De gastronomie van Zuidoost-Azië is eveneens een troefkaart. Ze varieert van volks (h)eerlijk tot exquise. Zelfs in bescheiden keukens wordt enorme zorg aan de maaltijden besteed. In de luxehotels zijn buffetten vaak als feestmaaltijden, en zeer geschikt voor MICE-activiteiten. Dat wordt tijdens de ATF’s trouwens uitdrukkelijk getoond want alle middagen zijn er buffetten tijdens culturele presentaties en iedere avond walking dinners in de tuinen, met eetstalletjes waar gebarbecued, gebakken en gebraden wordt naar hartelust. Veel groenten (veilig), zeevruchten (ook veilig) en exotisch zongerijpt fruit. Alle denkbare dranken zijn beschikbaar. En myriaden personeel om te bedienen en tijdig af te ruimen. Een extraatje voor de Belgen: toeristen moeten er niet naar terrasjes zoeken, die zijn er in zowat alle Asean-landen. Niet alleen in

trade fairs

Asean: tien om te zien Asean groepeert de tien landen van Zuidoost-Azië, zijnde Thailand, Cambodja, Laos, Indonesië, de Filippijnen, Brunei, Myanmar, Singapore, Maleisië en Vietnam. Jaarlijks gaat er een M-ATM (Meeting of Asean Tourism Ministers) door, dit jaar voor de 12de keer, en gekoppeld aan een ATF, het Asean Tourism Forum. Telkens in een ander gastland. Voor Vietnam was het een eerste organisatie. Door M-ATM en ATF worden de krijtlijnen uitgezet voor de toeristische ontplooiing en de onderlinge samenwerking van heel de Asean regio. Het nieuwe algemeen plan 2011–2015 wordt nu al voorbereid. Asean Tourism Forum gaat volgend jaar in Brunei Darussalam door, met als thema “Heart of Green”. Het is niet de eerste keer dat het sultanaat gastland is voor ATF. In 2001 werden uitgerekend daar de eerste stappen gezet voor sustainable- and ecotourism in Zuidoost-Azië, betere luchtverbindingen point-to-point, en grensoverschrijdend toerisme. Ondertussen is daar behoorlijk wat van gerealiseerd: ecotoerisme is zelfs wereldwijd niet meer weg te denken uit de wereld van toerisme en MICE, low cost carriers brengen toeristen rechtstreeks naar de hotspots. Ondertussen wordt ook al bekeken of low cost de hotels en resorts maar ook in de dorpen, langs de straten waar het gewone leven langs glijdt. Tussen haakjes: in gastland Vietnam zijn de terrassen van het Intercontinental Hotel en Rex Hotel in Saigon (HCMC) nog altijd wereldberoemd en druk bezocht. Historische plekken waar tijdens de Vietnamoorlog de wereldpers verzamelde, werkte, de oorlog even vergat. Het Intercontinental Hotel, hartje Saigon (Ho Chi Minh City) is schitterend gerenoveerd.

Koopjes Zoals gezegd waren er op ATF (te) weinig Belgen. We ontmoetten er slechts een handvol, zeg maar de “klassieke getrouwen”, niche touroperators die hun hart aan Azië verpand hebben. Ook de gekende inkopers voor TUI en Best Tours waren present. Hun conclusies stemmen overeen met de algemene teneur: Alles bij mekaar toch een goede beurs, niet meteen om er grote zaken te doen, maar belangrijk om de contacten te onderhouden. In Azië is dat niet te verwaarlozen. Je doet betere zaken als je mekaar kent, respecteert en waardeert. Men had kunnen denken dat met het oog op de economische crisis ATF 2009 misschien wel eens een ‘koopjes-beurs’ zou geworden zijn. Maar zo ver ging het niet. Sommige NTO’s (National Tourism Offices) hadden enkele maanden geleden

carriers voor long haul haalbaar zijn. En in Zuidoost-Azië wordt ook steeds méér voor grensoverschrijdend toerisme geboekt. Dus niet meer alléén boeken voor Thailand, of alléén Cambodja, Laos, of Vietnam maar combineren met buurlanden. Om dit mogelijk te maken waren nieuwe autowegen, bruggen, tunnels nodig. Die zijn bijvoorbeeld volop in aanbouw in Vietnam, van Noord naar Zuid, met uitvalswegen naar Cambodja. Ook nieuwe hotels en resorts, riviercruiseschepen, golfterreinen en nieuwe reglementeringen zoals visumregulaties zijn aan de orde. Brunei Darussalam besloot voor 2010 op de ingeslagen wegen verder te gaan. Het land is maar een speldenkopje groot op het immense eiland Borneo dat voor het grootste deel aan Indonesië behoort, maar wil een voorname rol blijven spelen in de ontwikkeling van Zuidoost-Azië. Het dankt z’n rijkdom aan de olie. “Maar we willen klaar staan met nieuwe projecten tegen de tijd dat de olie hier uitgeput is, over 15 – 20 jaar. We zijn een Heart of Green, aan de Oostkust van Borneo, tussen Sabah en Sarawak, de overzeese deelstaten van Maleisië. En safe. Dat willen we ook aan de MICE-organisatoren duidelijk maken“. In 2011 gaat ATF naar Siem Reap met de adembenemende tempels van Angkor op de achtergrond. br Nog een troef: voor wie met Aziatische carriers vliegt, begint de vakantie al van bij het binnenstappen van het vliegtuig. Andere sfeer, andere bediening, veel comfort. Tal van oosterse maatschappijen vliegen met de nieuwste goed onderhouden machines en zijn de grootste Award-winners ter wereld voor een betere service: Singapore Airlines, Jet Airways , Emirates, Korean Air,Thai Airways, Cathay Pacific, Malaysian Airlines, China Airways, Eva Air.... Vietnam Airlines, sponsor van ATF 2009, hoort eveneens bij deze koplopers... br

al hun hoteliers verzocht de tarieven voor dit jaar zeker niet te verhogen maar misschien wel met 20 tot 50 % te laten dalen. Men heeft daar gehoor aan gegeven. Maar slechts met één oor. Versta: langs de éne kant zijn veel prijzen met wat procenten gezakt, langs de andere kant werden ze goed in de hand gehouden volgens het principe ‘more value for money.’ Toch is de tendens bij tal van hotels en resorts de prijzen te doen zakken. Zal wel te maken hebben met de beslissing van de Ministers van Toerisme en hun NTO’s om Intra Asia Tourism sterk te promoten. In 2008 was de totale International Visitors Arrival 58 miljoen, een groei van 8 % t.o.v. 2007. Ruim 40 % hiervan komt uit Azië, met als grootste groeiers China, India, Zuid-Korea. Men mikt duidelijk op “Asia to Asia” , ook omdat Shanghai Expo zal zorgen voor de connecting corridor tussen Asean en China en omdat “de Europeanen

door de dalende koopkracht meer Intra Europe beginnen te reizen. Maar GrootBrittannië, Duitsland en nu ook Rusland blijven onze doelmarkten. Zeker voor MICE activiteiten. De promotie zal dus vooral naar deze landen gaan.” Jongeren worden een nieuwe doelgroep: “ Er zijn tientallen miljoenen reislustige jongeren in groeiend Azië. We moeten dat aanwakkeren. Maar ook de jongeren in Europa moeten we met specifieke programma’s en betaalbare prijzen lokken. Zij worden de volgende decennia de vaste klanten, de decision makers, de organisatoren...” Het wordt dus wellicht geen slecht idee voor de Benelux Mice- en reisorganisatoren in deze context Zuidoost-Azië goed op te volgen. Want ongetwijfeld zullen er toch koopjes te doen zijn. Mét de luxeresorts en zelfs met de carriers. br

april - may 2009  travel2 31

destination

Cyprus: quality first Geen pure all in bestemming, de nadruk op kwaliteit in hotellerie en serviceverlening, en verder investeren in nicheproducten, dat is het motto van het Cypriotisch toerisme anno 2009.

C

yprus mocht vorig jaar ruim 30.700 toeristen uit de Belux ontvangen, of een 4.000tal meer dan in 2007. Komende van ruim 24.000 toeristen in 2002 mag je stellen dat het toerisme richting Cyprus er sinds 2002 jaarlijks op vooruit gegaan is. “Dit is het bewijs dat de gemiddelde Belgische toerist gààt voor comfort, service en een goede keuken, aldus Costas Kyprianides, directeur van de Cypriotische Dienst voor Toerisme in Brussel. De hang naar luxe is merkbaar op meerdere markten en daar speelt Cyprus op in.” Cyprus is inderdaad, door de jaren heen, verder ten goede geëvolueerd. Er is (ook) massatoerisme uiteraard, maar er zijn nog voldoende mogelijkheden om het pure en het ongerepte van het eiland te gaan opsporen. Mét de wetenschap dat men in de hotellerie en de service verlening in het algemeen op kwaliteit mikt. “De vriendelijkheid en service-bereidheid van de Cyprioten is iets wat me steeds opvalt”, zo liet reisagent Bernard Brusselmans van Halltours zich onlangs ontvallen tijdens de verjaardagstrip in het kader van 5 jaar Jetairfly. Cyprus is géén typische all inclusive bestemming, maar je kan het eiland wel als een pure zon en zeebestemming beschouwen voor wie enkel daarnaar op zoek is; het eiland doet ook onverdroten inspanningen naar familievakanties toe. Anderzijds is het ook een ideaal eiland om met de eigen wagen, en zélf, te ontdekken,

32 travel2  issue 42

wetende dat de kwaliteitshotels er voor het rapen liggen. Het Coral Beach Hotel & Resort in Paphos is rustig gelegen in een residentiële wijk, met tal van winkeltjes en restaurants, al heb je daar wel enkele flinke wandelminuten voor nodig om er te geraken. Een (eigen) wagen is eigenlijk onontbeerlijk, ook omdat Cyprus een leuk rondreiseiland vormt sowieso. Opgelet: het is links rijden, Cyprus heeft een Britse achtergrond… Pal naast het Coral Beach Hotel & Resort moet je beslist eens binnenspringen in het Thalassa Boutique Hotel & Spa, dat deel uitmaakt van de Small Luxury Hotels of the World keten. Het eigentijds en tegelijk warm ingerichte hotel is knap gelegen op de rots van een schiereilandje, vanwaar men een mooi uitzicht geniet op de zee. Het hotel is enkel bestemd voor volwassenen, ideaal voor quality seekers die gedurende een weekje alles op een rijtje willen zetten. Qua uitstappen kunnen we, vanuit Paphos, beslist een trip naar Polis aanraden, met een gezellige wandelstraat met Kleine Beenhouwersstraat allures. Dichter in de buurt is de Kourion site, één van de 10 stadskoninkrijken van Cyprus, een aanrader, niet alleen wegens de mozaïeken, ook vanwege de ligging en het prachtige uitzicht op de kust. Ook het theater, waar diverse opvoeringen plaatsvinden zonder microfoon (capaciteit van 1.300 personen, voor de aardbeving 3.500 zelfs), is de moeite waard; alsook de

© Cyprus Tourism Organisation

akoestiek. In de buurt van Kourion kan je even halt houden voor een fotoshoot van het Kolossi kasteel, een stop aan het wijnmuseum in Erimi kan je gerust overslaan. Het Huis van Dionysos, aan de ingang van de havenboulevard in Paphos, is dé aanrader voor wie op zoek is naar mozaïeken. Fotogeniek oogt het wijndorp Omodhos, met die typische kasseien, ook in het centrum van het dorp. Wie iets meer wil te weten komen over olijfolie en alles wat ermee te maken heeft, kan beslist eens langslopen op de Oleastro “olijfboerderij” (www.oleastro.com.cy). Op dan naar Limassol, stad met een kilometerslange strandboulevard en een groot keuzepalet aan hotels. Een goede prijs-kwaliteitsverhouding vind je alleszins in het pal aan zee gelegen Apollonia Beach Hotel, dat deel uitmaakt van de Louis Hotels groep. Liefhebbers van de Cypriotische keuken zullen alvast hun hart ophalen in het Karatello restaurant, gelegen in het hart van de oude stad van Limassol, waar men ook een kerk en een moskee op enkele tientallen meters verwijderd van mekaar vinden kan…

Welke richting gaat het Cypriotisch toerisme verder inslaan? “We investeren voornamelijk in golfterreinen en duikfaciliteiten, aldus nog Costas Kyprianides. De Belgen appreciëren ook het concept van het agrotoerisme, waarbij oude plattelandshuizen worden omgevormd tot gastenverblijven. We spelen ook in op de seniorenmarkt. Met haar 340 dagen zon per jaar gaan velen er in de winter wandelen en/of fietsen in het mooie, kleurrijke Troodosgebergte”. dv

A clear direction for the future Amadeus Vision

Investment & ideas to help you stay ahead As a world-class and trusted technology partner, Amadeus provides advanced IT solutions for the global travel and tourism industry. We dedicate around 15% of our annual investment to R&D, pioneering next generation travel technology for our customers around the world. Our commitment to IT development ensures we continue to deliver enabling technology specifically designed to help you get ahead and stay ahead. With an unrivalled combination of innovative technology and in-depth expertise, we have a clear vision for the future – and the ability to lead the way.

Find out what we can do for you today, www.benelux.amadeus.com/vision

parks

De Efteling: gezamelijke speurtocht mondt uit in magie Assepoester

Natuurlijk werden we al wel eens eerder uitgenodigd voor een bal, ze zijn er dan ook voor elke gelegenheid en in elke vorm. Maar toen deze uitnodiging in onze bus belandde, waren we toch enigszins verrast en niet minder vereerd. Tja, een invitatie voor het bal van de prins, dat maak je ook niet elke dag mee. Dus wij op weg naar de Efteling in Nederland, want daar werden we verwacht…

A

angekomen voelden we de spanning stijgen wanneer we werden begeleid naar het prachtige en imposante theater van de Efteling. De rode loper was sierlijk voor ons uitgelegd en een vriendelijke lakei vervoegde ons naar de balzaal, waar we werden verwelkomd door opzwepende muziek, en we door al de pracht en praal en de mooi uitgedoste paren onmiddellijk in de juiste stemming kwamen. De stemming van een sprookje… Hoewel we ons wel vaag herinnerden wat er te gebeuren stond, waren we toch nog even uit het lood geslagen toen de klok 12 uur sloeg en het feest abrupt werd onderbroken. De adrenaline in ons bloed steeg ten top toen er een aantal dames wegstoven uit de zaal, en wanneer de lakei aankondigde dat de prins samen met ons zijn droomvrouw wilde zoeken, waren we er volledig klaar voor.

en de rok van Assepoester adellijk begon te schitteren door de tientallen lichtjes. Het dient gezegd, we waren allemaal minstens even gelukkig en betoverd als de prins en zijn geliefde… . Nog helemaal in de ban van dit magische moment en de betovering van het Sprookjesbos, hebben we ook de rest van het park een bezoek gebracht. Buiten de talrijke spectaculaire attracties waarbij eenieders hart een beetje sneller gaat slaan, heeft dit pretpark als groot voordeel dat er heel wat familieattracties zijn, waarbij ook de jongste kinderen hun gading vinden. Zo kan je een droomvlucht maken door het bos van de elfjes, of inchecken voor een ritje langs Carnival Festival, waar popjes van verschillende landen in specifieke klederdracht feestvieren, heel mooi.

Uiteindelijk arriveerde onze stoet in het Sprookjesbos, en ontdekten we tussen de kabouterhuisjes, het kasteel van Doornroosje, de put van vrouw Holle en de vele andere sprookjesfiguren, een huisje dat er niet eerder stond. In de tuin van het huisje probeerde de lakei het schoentje nog te passen bij de stiefzussen en de boze stiefmoeder, maar wanneer dit niet lukte, mochten we binnenkijken en maakten we kennis met de nieuwste bewoner van het Sprookjesbos : “Assepoester”. Vanachter het glazen raam konden we getuigen hoe de prinsenpop het glazen muiltje met succes aanschoof bij Assepoester, en zagen we hoe de eerder duistere kamer plots helemaal opklaarde

34 travel2  issue 44

Assepoester Suite in Efteling Hotel

parks Zo is er een speciale kinderincheckbalie, live entertainment, badkamervoorzieningen op kindermaat, een indoor speelkasteel, een buitenspeeltuin en het Pardoes Theater. Het Efteling Hotel heeft 122 kamers, waarvan 68 familiekamers, 30 tweepersoonskamers en 20 themasuites. De themasuites zijn extra ruim en hebben elk een eigen, unieke uitstraling met telkens een ander (sprookjes)verhaal als thema.

Theater De Efteling

Voor de durfals zijn er belevenissen als De Vliegende Hollander, waar je met een snelheid van 70km per uur van 22,5 meter hoogte naar beneden raast, of de Bobbaan, een 524 meter lange baan waarop je kan bobsleeën tegen een snelheid van 60km per uur. Wil je nadien even tot rust komen, dan kan dat tijdens een rondvaart in de bootjes, met een hapje en een drankje in 1 van de restaurants of …door een bezoekje te brengen aan het Efteling museum ! Holle Bolle Gijs wordt dit seizoen immers 50 jaar en dit wordt gevierd met een feestelijke expositie in het museum. De vriendelijke schrokop kreeg in 1959 een plaatsje op het Anton Pieck Plein om ervoor te zorgen dat het park netjes bleef. Steeds roept hij ‘Papier Hier!’ en omdat hij netjes ‘Dank-U-wel’ zegt, blijven de kinderen papiertjes in zijn mond stoppen. Door de jaren heen werden er meer Gijzen aan het park toegevoegd ; inmiddels wonen er 10 familieleden en 3 collega’s van hem in het park.

Op 11 december 2009, tijdens de winterefteling, opent bovendien Efteling Bosrijk zijn deuren, een vakantiepark met 203 huisjes en appartementen, goed voor 4, 6 tot 8 personen. De bouw van Efteling Bosrijk vergt een investering van € 52 miljoen. Daarmee is het de grootste investering in de geschiedenis van de Efteling. Het gebied van Efteling Bosrijk beslaat 17 hectare en ligt tegen het Efteling Park en het Efteling Golfpark aan. Men kan nu reeds reserveren. Tijdens de Zeven Mijls Zomer is de Efteling dagelijks geopend tot 21.00 uur. Op de zeven zaterdagen in deze periode (18 & 25 juli en 1, 8, 15, 22 & 29 augustus) is het park zelfs tot 24.00 uur geopend. De bezoekers wordt dan een bruisend programma voorgeschoteld met live optredens van bekende artiesten, die begeleid worden door een 12-koppig orkest. Het Circus Anton Pieck slaat deze zomer een romantische tent op, met wonderlijke acts en het onroerende verhaal van een circusfamilie. Snelle beslissers kunnen de –wegens groot succes verlengde- musical “The Sound of Music” nog meepikken, die doorgaat in het Eftelingtheater tot en met 28 juni. Hier worden tevens zakelijke arrangementen aangeboden, zoals het Dinerarrangement Do Re Mi en het Borrelarrangement Edelweiss. Vanaf 29 juli lanceert de Efteling de musical “Sprookjesboom”.

Je moet er al wel heel erg vaart inzetten, wil je op 1 dag alles minstens één keer hebben gedaan. Zij die hier geen genoegen mee nemen, kunnen slaapgelegenheid vinden in het nabije Efteling Hotel. Dit viersterrenhotel draagt kindvriendelijkheid hoog in het vaandel.

De Efteling biedt trouwens wel meer mogelijkheden als het gaat over feestelijke en zakelijke bijeenkomsten. Er zijn maar liefst 26 sfeervolle evenementenlocaties die inzetbaar zijn voor themafeesten, feesten op maat, dinershows, trainingen, Holle Bolle Gijs 50 jaar congressen en seminaries. Deze locaties bevinden zich niet alleen in het attractiepark, maar ook in het Efteling Hotel, Theater de Efteling en het Efteling Golfpark. Het Efteling Golfpark is gelegen tussen de natuurgebieden de Loonse en Drunense Duinen en het landgoed Huis ter Heide. De 18-holes challenge course is 6256 meter lang en beslaat 95 hectare. De baan kreeg een A-status toegewezen van de NGF (Nederlanse Golf Federatie). Het hele jaar door biedt het Efteling Golfpark unieke mogelijkheden voor golfclubleden, beginnende golfers, ervaren spelers, vergadergasten en andere groepen.

Golfpark Efteling

De Efteling heeft voor al deze mogelijkheden een nieuwe brochure op de markt gebracht, die men kan aanvragen via sales@efteling. com. Voldoende aanbod dus in dit omvangrijke park en of het nu gaat over een leuke gezinsuitstap, een evenement met het bedrijf of een zakelijke bijeenkomst, in deze omgeving kan men moeilijk anders dan meegaan in de wereld van magie. WG

april - may 2009  travel2 35