Ruimte voor vakmanschap
Op weg naar professionele sturing van het primaire proces in de zorg
Ingrid Windmeijer, CNV 29-10-2014
Opbouw
• Kennismaking. Waar ben je nieuwsgierig naar? • Het aansturen van zorgorganisaties: van AngloAmerikaans naar Rijnlands • Voorbeeld Amstelring (Wijkzorg) en Zorgaccent Verpleeghuiszorg) • Dialoog over de eigen ervaringen
“Waar komen we vandaan?”
“Angelsaksisch” aansturingsmodel: - Legerstructuur; - Uniformering werkwijze; - Scheiding van handen en hoofd: praten/denken voor een ander; “Wie de baas is mag het zeggen”
Waar heeft het ons gebracht . Rationalisatie van bedrijfsprocessen ook in zorg en welzijn (producten, productie, re-design) . Kloof tussen denkers(top) en doeners down) . Organisatie is het doel en niet de klant/ burger/ cliënt . Marktwerking en concurrentie . Wantrouwen bij stakeholders CONTROL, COMMAND, COMMUNICATIE en INFORMATIE……, Angelsaksies: CCCI
Intermezzo
1. Herken je angelsaksische trekjes in jouw organisatie? 2. Waar leidt dat toe in jouw praktijk? Wissel even met je buurman/ -vrouw uit.
Waar leidt dit toe • • • • • •
Kloof tussen top en werkers; Wij-zij gedrag; Demotivatie “intern ontslag”; Ja-zeggen en nee-doen; “Illegale” handelingen. Ongebreidelde bureaucratie
Belangrijk inzichten: Medewerkers doen niets waar ze zelf niet in geloven. Medewerkers weten vaak wat goed is om te doen, maar worden niet gevraagd. Dat betekent dat er twee werelden zijn: de echte en de papieren… Inefficiënt en frustrerend voor iedereen
De Overheid zegt ook dat het anders moet Een sterke economie heeft baat bij een hoge kwaliteit van dienstverlening door de overheid. Dat kan alleen als we vakmanschap meer ruimte en waardering geven. Mensen in de voorste linie van het onderwijs, in de zorg en bij de politie moeten trots kunnen zijn op hun werk en zich gesteund weten door hun leidinggevenden. Vertrouwen, ruimte en voldoende tijd zijn daarbij belangrijke randvoorwaarden. Niet toegeven aan de reflex om op elk incident te reageren met nieuwe regelgeving. Bewezen vakmanschap belonen met minder verantwoording en controle. Het loongebouw moet zo in elkaar zitten dat echte vakmensen voor promotie niet hoeven te vluchten in managementfuncties. (Bron regeerakkoord Rutte 2)
Nieuwe kiemen: Rijnlands
Waardegedreven praktijken VAKMANSCHAP VERTROUWEN VERBINDING INSPIRATIE
VVVI “Wie het weet mag het zeggen”
Vakmanschap
Intermezzo “TROOST”
Liedje geschreven door Harry van den Berghe, Muziektherapeut Florence
Voorbeelden
Gemeente Heemstede, Vivium, Hilverzorg, Thuiszorg Amstelring Zorgaccent en verpleeghuis Het Oosten zijn overgeschakeld naar Rijnlandse organiseerprincipes; Nieuwe organisaties: Thomashuizen, de Herbergier, Buurtzorg en de Zorgboerderijen zijn op de Rijnlandse leest geschoeid; Er ontstaan enorm veel burgerinitiatieven om de zorg zelf te gaan regelen.
Transitiekundige succesfactoren Stip op de horizon: Een gezamenlijke doel waaraan iedereen wil bijdragen, in plaats van moet bijdragen Niet afhankelijk zijn van centrale leiding, maar steunen op eigen initiatief; De besturing en de uitvoering van de benodigde werkzaamheden liggen in dezelfde hand; Overwegend horizontale samenwerking, inclusief de bijbehorende afstemming en onderhandeling, in plaats van verticale aansturing; Ieder lid van de organisatie levert een bijdrage aan het succes, toekijken of alleen kritiek uiten is niet acceptabel.
Amstelring Thuiszorg
-Stip op de horizon: Kleinschalig werken in de wijk - Teams gevraagd om te experimenteren in een “Groene Weide”, los van alle regels en systemen van Amstelring, met nieuwe ICT. - 10 teams boden zich aan: 6 voldeden aan de criteria. - Ieder team had een coach (1 :15 teams) en er werd een servicedesk ingericht, en een nieuw eenvoudig ICT systeem werd ingericht - Na ½ jaar pilot: positief onderzoek naar medewerkersen klant-satisfactie - Na 1 jaar alle 450 medewerkers in kleine zelfsturende teams
Zorgaccent intramuraal
-Stip op de horizon: Net als thuis - Teams gevraagd om te experimenteren in een “Groene Weide”, los van alle regels en systemen van Zorgaccent, met nieuwe ICT. -Kleinschalige teams gevormd, (iedereen is BHV opgeleid) - Coaches en slimme backoffice - Meer betrokkenheid mantelzorgers en vrijwilligers - Net als thuis: zelf koken, wassen, schoonmaken, kleine klusjes: meer reuring in de huiskamers (samen met cliënten en mantelzorgers). Zusterspost opgeheven. -Minder overheadfuncties rondom facilitair, tuinonderhoud, etc
Experimenteren in een Groene Weide
Er is een hitteschild tegen de bureaucratie van de organisatie
Stip op de horizon komt van RvB Kaders idem dito Experimenteren op kleine, veilige schaal Experimentteams helemaal los van de bestaande systemen en regels
Dialoog
Welke ervaring hebben de aanwezigen met zelfsturing? Welke lessen zijn er al geleerd? Wat is hardnekkig? Meer inspiratie: E-zine van Zorgaccent; filmpje Wijkzorg Amstelring op You Tube
