Niet de wind bepaalt het succes, maar de stand van de zeilen Jaarverslag 2012
Inhoudsopgave Jaarverslag 2012 | Niet de wind bepaalt het succes, maar de stand van de zeilen
Inhoudsopgave
pagina 1
Profiel AB Werkt
pagina 2
Woord vooraf door de voorzitter Raad van Commissarissen
pagina 3
Woord van de directeur
pagina 4
Ontwikkelingen Coöperatie AB Werkt
pagina 7
Economische- en arbeidsmarktontwikkelingen Ontwikkelingen binnen AB Werkt
pagina 12
Overige activiteiten AB Werkt
pagina 21
Sociaal jaarverslag
pagina 23
Geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening
pagina 26
Organisatie AB Werkt per 31 december 2012
pagina 31
pagina 18
Jaarverslag 2012 | 1
Profiel AB Werkt Op 12 mei 2012 veranderde de naam AB Limburg in AB Werkt Zuid-Nederland. AB Werkt is gespecialiseerd in de bemiddeling van fysieke banen, zoals productiewerk in land- en tuinbouw of industrie. Ook veel werkgevers in het beheer van de leefomgeving, zoals weg- en waterbouw en groenvoorziening, kloppen bij ons aan voor gemotiveerde arbeidskrachten.
Een coöperatie kiest voor winst in de relatie Als coöperatieve organisatie is onze primaire doelstelling niet zozeer het boeken van financiële winst. We willen vooral onze opdrachtgevers en werknemers zo goed mogelijk bedienen. Zo bouwen we aan langdurige relaties waarin iedereen steeds beter wordt. Van ‘superboeren’ tot aanpakkers Van oorsprong is AB Werkt een coöperatieve vereniging, opgericht voor het leveren van vervanging bij ziekte of vakantie van agrarische ondernemers. In de loop van de tijd zijn we ook specialisten gaan verhuren voor bijvoorbeeld snoeiwerk, klauwverzorging en kunstmatige inseminatie. De laatste decennia werken we met toenemend succes als fullservice dienstverlener in personeelsvoorziening, waarbij zowel werkgevers als werknemers blij zijn met onze nog steeds nuchtere instelling. We zijn en blijven aanpakkers. Brede ondersteuning van werkgevers We hebben inmiddels ruim 1500 gemotiveerde mensen aan het werk, maar leveren zeker niet alleen ‘handen aan de ploeg’. AB Werkt kan ondernemers ook steunen met brede HRM-diensten, inclusief cursussen en trainingen voor personeelsmanagement. Daarnaast verzorgen we indien gewenst de complete personeels- en loonadministratie. Dit staat ook wel bekend als ‘payrolling’. We doen er alles aan om het werk van onze ruim 1200 leden en vele andere klanten zo gemakkelijk mogelijk te laten verlopen.
Jaarverslag 2012 | 2
Woord vooraf
door de voorzitter Raad van Commissarissen Vorig jaar schreef ik in mijn voorwoord dat 2011 naar tevredenheid was verlopen. Ook dit jaar mag ik vaststellen dat we met een zeer positief gevoel op het jaar mogen terugkijken. Er is weer veel gebeurd. Natuurlijk de naamswijziging van AB Limburg naar AB Werkt. Een belangrijke stap in de ambitie van onze coöperatie om zich te blijven ontwikkelen. Het aantal agrarische ondernemers daalt en daarmee ook de leden van onze coöperatie. Om ervoor te zorgen dat we de kerntaak blijven waarmaken – namelijk hulp bij ziekte en vakantie – zal een bepaald draagvlak noodzakelijk zijn. Vandaar dat die groei voor ons voorwaarde is. We hebben daarbij ook gezien wat er afgelopen jaren is gebeurd bij een aantal collega AB’s. Die zijn door diverse omstandigheden in zeer zwaar weer terechtgekomen. Wij als Raad van Commissarissen hebben die ontwikkelingen nauwgezet gevolgd en regelmatig met de directie van AB Werkt van gedachten gewisseld hoe ervoor te zorgen niet in eenzelfde situatie te belanden. Wij denken dat we daar goed in zijn geslaagd. Dat blijkt aan de andermaal positieve cijfers die we u mogen presenteren. Afgelopen jaar zijn we gestart met het voeren van evaluatiegesprekken met de ledenraad. Uit deze gesprekken kwam de grote betrokkenheid van de ledenraad naar voren en dat hebben wij als RvC als zeer positief ervaren. De tweede helft van het jaar zijn voor ons als RvC en Ledenraad, heel cruciaal geweest. Van AB Zeeland kwam het verzoek een mogelijke fusie te onderzoeken. Onze Zeeuwse collega’s gingen een moeilijke tijd tegemoet en konden zelfstandig niet overleven. Zij voelden de meeste verwantschap met AB Werkt en dat vonden wij een groot compliment. Intensieve gesprekken volgden en dat kostte veel tijd en energie. Vanaf het begin is de Ledenraad betrokken bij de ontwikkelingen. Zij hebben op een positief kritische manier meegepraat en meegedacht hoe hiermee om te gaan. Ik heb veel respect voor de wijze waarop deze Ledenraad hierop heeft gereageerd. We zullen vanwege de fusie en de nieuwe samenstelling van de Ledenraad, van enkele mensen afscheid moeten nemen. Ook dat gebeurde op een zeer respectvolle manier. Deze positieve grondhouding heeft ons gesteund om de samenwerking met AB Zeeland verder uit te rollen. Hoe het komende jaar eruit zal zien, is natuurlijk ongewis. Door samen de schouders eronder te blijven zetten en verstandige en afgewogen keuzes te maken, hebben we in ieder geval een sterke uitgangspositie. Niet in de laatste plaats door de aankomende fusie met onze Zeeuwse collega’s. Langs deze wijze wil ik niet alleen iedereen hartelijk danken voor de inzet van het afgelopen jaar, maar ook oproepen om samen met ons van 2013 weer een succesjaar te maken.
Eric Hubers Voorzitter Jaarverslag 2012 | 3
Woord van de directeur AB Werkt heeft in 2012 onder lastige marktomstandigheden goed gepresteerd. De economische situatie bleef ook dit jaar ongunstig waardoor Europa wederom in een recessie kwam. Dit heeft helaas voor onze branche vraaguitval tot gevolg. Ondernemers die wij voorzien van flexibel personeel, zijn nog steeds erg over ons te spreken. Helaas staan hun eigen bedrijfsactiviteiten onder druk of worden extra activiteiten nog even uitgesteld. Hierdoor lenen ze minder vaak mensen van ons in. Doelstellingen In totaliteit hebben we onze organisatiedoelstellingen ruim behaald. Op het gebied van omzet alsook resultaat hebben we deze zelfs overschreden. Op onderdelen hebben we wel vrij aanzienlijke verschillen moeten vaststellen. Sommige activiteiten hebben ronduit goed of zelfs uitstekend gepresteerd. Hierbij moet gedacht worden aan detacheren, payrolling en gespecialiseerde werkzaamheden zoals klauwverzorging en asbestsanering. Onze uitzendactiviteiten hebben duidelijk meer last van de economische situatie gehad. Op dit onderdeel hebben we onze doelstellingen niet helemaal kunnen realiseren. Toch overheerst tevredenheid over de behaalde resultaten. Ontwikkelen Als gevolg van deze vrij stabiele resultaatsontwikkeling zijn wij in staat gebleken om te blijven investeren in de toekomstige kracht van onze organisatie. In het begin van 2012 hebben wij een strategisch meerjarenplan vastgesteld. Dit voorziet in een verdere uitbouw van de organisatie buiten het traditionele werkgebied en een verdere verbreding naar een aantal aanpalende sectoren. Om deze doelstellingen mogelijk te maken was een nieuwe naam en een verscherpte positionering vereist. We zijn dan ook trots op onze nieuwe naam: AB Werkt Zuid Nederland. Een naam die door al onze medewerkers, leden en klanten als heel goed wordt ervaren. De nieuwe naam faciliteerde ook de opstart van ons vierde regiokantoor in het Brabantse Veghel. Bijzonder trots zijn we ook op onze nieuwe huisvesting in het Noord-Limburgse Horst. In het belangrijke greenport gebied beschikt AB Werkt nu over goed geoutilleerde huisvesting die voldoet aan de eisen van deze tijd en die ons in staat stelt onze leden en klanten in dit gebied maximaal te bedienen. Tenslotte hebben we ook nog belangrijke investeringsstappen gezet op het gebied van automatisering. Ook op dit gebied zijn we klaar voor de toekomst.
Jaarverslag 2012 | 4
Doelen 2013 In het 4e kwartaal van 2012 zijn we gesprekken gestart met de collega’s van AB Zeeland. Dit heeft in 2012 geleid tot intensieve samenwerking op het gebied van een aantal backoffice activiteiten. In 2013 zal de haalbaarheid van een fusie tussen beide organisaties onderzocht worden. Wat betreft AB Werkt past dit uitstekend in de gekozen strategie van schaalvergroting en gebiedsuitbreiding. Daarnaast vraagt ook de doorontwikkeling in de Brabantse markt en de verbreding in het Limburgse deel van het werkgebied in 2013 veel aandacht. Al met al volop positieve uitdagingen waar we samen met alle betrokkenen de schouders vol onder kunnen zetten. Samenwerking Tot goede resultaten kom je nooit alleen. Je bereikt deze alleen door samen te werken en het beste uit eenieder naar boven te halen. Dat is zeker ook in 2012 gebeurd. Ik wil alle betrokkenen daarvoor oprecht hartelijk bedanken. Dank aan de leden van de ledenraad en de Raad van Commissarissen voor hun inzet en toewijding. Dank ook aan al onze leden en klanten voor hun vertrouwen. Zonder hen komen wij niet tot resultaten. En last but not least dank aan alle medewerkers van AB Werkt die zich dagelijks inzetten om deze organisatie daadwerkelijk onderscheidend te maken. Jack Janssen Directeur Jaarverslag 2012 | 5
Jaarverslag 2012 | 6
Ontwikkelingen Coöperatie AB Werkt
Het ledental van de coöperatie is al enkele jaren redelijk stabiel. Dit is zeker tevredenstellend gezien de tendens van schaalvergroting en bedrijfsbeëindiging waardoor het aantal agrarische bedrijven afneemt. Het blijkt eens te meer dat leden de toegevoegde waarde van AB Werkt zien. De ontwikkelingen in Brabant en Zeeland, zal ook een positief effect hebben op het ledental waardoor voortbestaan van de Reductieregeling niet bedreigd wordt.
Leden Ledenraad Raad van Commissarissen Directie
In 2012 hebben vier ledenraadsvergaderingen plaatsgevonden. Tijdens deze bijeenkomsten werden de leden geïnformeerd over de ontwikkelingen binnen AB Werkt en de marktomstandigheden waaronder de organisatie opereert. Daarnaast werd aandacht besteed aan de naamswijziging, de nieuwbouw in Horst en de uitbreidingsplannen voor Noord-Brabant. Vanaf het najaar werd intensief gesproken over de contacten met AB Zeeland en de mogelijkheden voor AB Werkt. Andere onderwerpen waren o.a. het bespreken van de begroting, het vaststellen van de jaarrekening en het verlenen van decharge.
Jaarverslag 2012 | 7
Organisatiestructuur AB Werkt (31-12-2012) Coöperatieve Agrarische Bedrijfsverzorging Limburg U.A.
ABLI Holding B.V.
AB Bedrijfsverzorging Limburg B.V.
AB Detach Limburg B.V.
AB Service Limburg B.V.
Jaarverslag 2012 | 8
AB Poultry Service Limburg B.V.
AB Payroll Limburg B.V.
AB Personal Partner Rhein-Ruhr GmbH
Karpos Kenniscentrum B.V. (50%)
HAER B.V. (50%)
E. Hubers voorzitter Ysselsteyn
J. Beunen vice-voorzitter Maria-Hoop
M. Pijnenborg Ysselsteyn
W. Teuwen Stramproy
J.Clerx Vught
F. Rats Gulpen
De voorzitter van de Raad van Commissarissen heeft dit jaar voor het eerst met elk lid van de ledenraad afzonderlijk evaluatiegesprekken gevoerd om een beeld te krijgen hoe de leden tegen AB Werkt en hun functioneren aankijken. Uit deze gesprekken blijkt, dat de Ledenraad een goed gevoel heeft bij AB Werkt en de kwaliteit van de organisatie. Afgesproken is dat deze gesprekken jaarlijks zullen plaatsvinden. De leden hebben deelgenomen aan een introductiecursus over de coöperatieve ondernemingsvorm, georganiseerd door de NCR, Nationale Coöperatieve Raad voor land- en tuinbouw. Tijdens deze een-daagse cursus kwamen diverse onderwerpen aan bod, waaronder bestuur en toezicht, financiering en ledenbetrokkenheid.
Jaarverslag 2012 | 9
Aantal leden van de coöperatie
Aantal leden (lid op 31.12 van dat jaar) Aantal deelnemers reductieregeling Aantal geholpen deelnemers Aantal uren ziektevervanging
Jaarverslag 2012 | 10
2012
2011
1.274
1.251
741
750
60
68
14.967
14.815
Ledenraad per 31-12-2012
Naam
Adres
Plaats
Sector
Geert Bouten
Molenveldweg 38
5961 NZ Horst
Glastuinbouw
Thomas Broex
Rijksweg 112
6247 AL Gronsveld
Fruitteelt
Raymond Cobben
Langs de Gewannen 20
6235 NV Ulestraten
Varkenshouderij
Louis Cox
Straat 11
6042 KV Roermond
Rundveehouderij
Noud van Esch
Peelsteeg 1
6031 NN Nederweert
Varkenshouderij
Peter Franken
Kempkensberg 30
5813 AE Ysselsteyn
Pluimvee + varkens
Guido Frijns
Groenestraat 1
6274 NE Reymerstok
Rundveehouderij
Jules Geelen
Brugpas 27
5814 AN Veulen
Varkenshouderij + rundveehouderij
Jac Haenen
Ebberstraat 8
5941 NN Velden
Glastuinbouw
Rob Hilkens
Muytertweg 33
6075 AM Herkenbosch
Fok-/vleesvarkens
Jan Houtackers
Breedenweg 4
6114 LA Susteren
Rundveehouderij + loonwerk
Annie Huijs-Benders
Berendonkseweg 10
5926 RP Venlo
Glastuinbouw
Hans Lansbergen
Bloemendaalseweg 16
5768 PX Meijel
Vleeskalveren + vleesvarkens
Toon Loonen
Volen 5
5812 AG Venray-Heide
Rundveehouderij
Wilbert Mans
Castertweg 20
6005 NM Weert
Bloembollen
Ger Nies
Zandstraat 3
6037 RH Kelpen
Pluimveehouderij
Josien Niessen-Houben
Vogelsang 26
4852 B Hombourg (B)
Rundveehouderij + geiten
Sjaak Nooijen
Gezandebaan 2
5712 TD Someren
Pluimveehouderij
Leon Nuchelmans
Diepestraat 10
6336 VW Hulsberg
Akkerbouw + vleesvee
José Rompelberg
Fecheux 17F
4608 B Neufchateau Dalhem (B)
Rundveehouderij
Maurice Stals
Castertstraat 4
6011 SL Ell
Glastuinbouw
Jaarverslag 2012 | 11
Economische en
arbeidsmarktontwikkelingen
Wordt het een dubbeldip of gaat het weer de goede kant op? 2012 bleek uiteindelijk niet het jaar te zijn waarin het economische tij werd gekeerd. Integendeel zelfs. De economie kromp uiteindelijk met 0,9%. De schuldencrisissen in Griekenland en Spanje en de gevolgen voor Euopa beheersten ook dit jaar het nieuws. Blijven die landen in de euro of wordt een vertrek verwacht? Noodfondsen werden opgericht om steun te kunnen verlenen en in spanning werd gekeken of andere landen in het kielzog werden meegetrokken.
Jaarverslag 2012 | 12
In Nederland laaide de discussie over de terugkeer van de gulden weer hoog op. Wilders trekt de stekker uit het kabinet Rutte I en maakt zo uiteindelijk de weg vrij voor een coalitie van VVD en PvdA. Door deze politieke ontwikkelingen worden belangrijke beslissingen - nodig om de economie uit het slop te trekken - uitgesteld. In het regeerakkoord worden 16 miljard euro aan extra bezuinigingen afgesproken. Onzekerheid voerde de boventoon waardoor kredietbeoordelaars de rating van Nederland verlaagden. Geen goed nieuws voor de rente die betaald diende te worden op staatsleningen. Dicht bij huis redt het Brabantse VDL autofabrikant Nedcar van de ondergang. In 2012 opent wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade haar deuren voor de ruim 2 miljoen bezoekers. De tuinbouw wordt goed op de kaart gezet maar achteraf blijkt dat hier voor de regio een flink prijskaartje aan hangt. Dit jaar was natter en warmer. Nederland ging de warmste nieuwjaarsdag ooit tegemoet en kende daarna ook veel koude dagen. Het voorjaar was wisselvallig en de zomer ronduit koel en nat. Na een uitstekende nazomer was de herfst helemaal volgens het boekje: nat en stormachtig. Ontwikkelingen in de agrarische sector De totale wereldhandel in agrarische producten groeide voor het tweede achtereenvolgende jaar met 10%. Grote exporteurs zijn de Verenigde Staten, Brazilië, Argentinië en Thailand. Grootste afnemers zijn met name Rusland, China, Japan en Verenigd Koninkrijk. De agrarische export van Nederland kende ook een goed jaar. Wederom was er een toename, dit keer van 4,5%, of wel € 75,4 miljard. Hiervan blijft ruim 80% binnen de EU, waarbij Duitsland nog steeds de belangrijkste afnemer is. Onze Oosterburen kochten vorig jaar voor € 19,4 miljard aan groenten en fruit, sierteelt, zuivel, eieren en vlees van ons. Zoomen we in op de sectoren, dan zien we de volgende ontwikkelingen: Glastuinbouw De glastuinbouw is een zeer dynamische en innovatieve bedrijfstak. De afgelopen jaren kende de sector ‘ups’ en vooral ‘downs’. Het aantal bedrijven nam in 2012 met 6% af tot 3.350. Het totale areaal bedraagt nu voor het eerst sinds 1991 minder dan 10.000 ha. Ruim de helft hiervan zijn glasgroenten. In 2012 werd een voorzichtig herstel merkbaar voor de glasgroenten. De gemiddelde prijs van de groenten was weliswaar iets beter, maar de productie viel wat terug. Dit gold ook voor de export. De snijbloemenbedrijven profiteerden van onder andere goede Moederdagverkopen en minder import waardoor de prijsvorming beter was dan in 2011. Pot- en perkplantenbedrijven deden het, gemiddeld genomen, net als in 2011 goed. In deze sector is de laatste jaren sprake van een min of meer stabiele situatie. Beide sectoren samen plusten vorig jaar 5% in de export.
Jaarverslag 2012 | 13
De glasgroentesector verkeert nog altijd in zwaar weer omdat financiële reserves nog niet terug op peil zijn. Het inkomen uit bedrijf in de glastuinbouw bedraagt voor 2012 gemiddeld € 75.000. Hoewel een acceptabel niveau, laat het weinig ruimte tot besparen. Het gevolg hiervan is dat deze bedrijven met liquiditeitsproblemen kampen. Akkerbouw Over de gehele linie genomen, is 2012 een goed jaar geweest voor de akkerbouw. Weersomstandigheden waren voor de oogst gunstig en de opbrengstprijzen waren goed te noemen. Met name voor graan werden recordprijzen betaald, mede door de vanwege droogte tegenvallende productie in onder meer Rusland en de VS. De suikerproductie van bieten behoort tot een van de hoogste in de afgelopen jaren. Het aandeel aardappelen daalde dit jaar met 10%, wat fors is te noemen. Ook in andere aardappellanden is een lagere productie. De uienproductie is in 2012 ook ruim 10% lager dan in 2011. Voor zowel aardappelen als uien geldt dat het areaal is gekrompen als reactie op de slechte prijsvorming in 2011. De prijzen in 2012 voor beide gewassen kende dit jaar echter een flinke opleving. Daarmee zaten de prijzen weer op een vergelijkbaar - en soms hoger - niveau van 2010. De kostenstijging bleef beperkt tot enkele procenten met als gevolg dat het geraamde totale inkomen gelijk is aan recordjaar 2010. Boomkwekerij Het belang van de boomkwekerij binnen de Nederlandse land- en tuinbouw is de afgelopen decennia toegenomen. Deze bedrijfstak heeft geprofiteerd van de toegenomen internationale vraag naar tuinplanten. Het areaal boomkwekerij (exclusief vaste planten) fluctueert de laatste jaren; in 2012 werd een afname genoteerd van 1,5% tot 15.600 ha. Deze daling kwam voor rekening van buxus, bos- en haagplantsoen en sierconiferen. Laan- en parkbomen en vruchtbomen groeiden licht. De export van boomkwekerijproducten daalde licht met ca. 5% tot € 880 miljoen. Het inkomen van het gemiddelde boomkwekerijbedrijf is al jaren stabiel.
Jaarverslag 2012 | 14
Pluimveehouderij In 2012 is het aantal bedrijven met pluimvee met 6% gedaald naar 2.250. De totale pluimveestapel is 2% gedaald tot 97 miljoen stuks en is hiermee terug op het niveau van 2007. Bijna twee derde van de bedrijven is gespecialiseerd in leghennen voor consumptie-eieren. In 2012 zijn ruim 10 miljard eieren geproduceerd, waarvan naar schatting 67% scharrel, 15% vrije uitloop en 4% biologisch. Ca. 17% is kooieieren, echter alleen nog maar in verrijkte kooien of koloniehuisvesting omdat traditionele kooihuisvesting per 1 januari verboden is. De eierprijzen zijn in 2012 fors gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar. Hoewel voerkosten ook hoger waren, is 2012 gemiddeld genomen een goed jaar geweest voor de pluimveehouderij. Varkenshouderij De gemiddelde bedrijfsresultaten van varkensbedrijven zijn een aantal jaren achtereen teleurstellend geweest. De schaalvergroting binnen de varkenshouderij zet onverminderd door. In 2012 waren er 9% minder varkensbedrijven, maar steeg het gemiddeld aantal zeugen per bedrijf met bijna 20%. Voor vleesvarkens steeg het gemiddeld aantal dieren per bedrijf met bijna 12%. In Nederland zijn momenteel 3.920 gespecialiseerde varkensbedrijven met in totaal 12,2 miljoen varkens. De bedrijfsomvang is ten opzichte van begin van deze eeuw verdubbeld. In Europa steeg de varkensconsumptie. Hierdoor is de export naar niet-EU landen gedaald. Voor de biggenprijzen is 2012 een duidelijk beter jaar. Deze lagen op jaarbasis 13% hoger dan een jaar daarvoor. Ondanks de hogere kosten voor voer, waren de resultaten voor de zeugenhouders beduidend beter. Voor de vleesvarkensbedrijven was dit minder positief nieuws. Hogere biggenprijzen betekent voor hen hogere kosten en in dit geval lagere inkomens. Rundveehouderij Vergeleken met het jaar 2000 zijn er nu ruim een kwart minder melkveebedrijven. Ook deze sector heeft te maken met schaalvergroting. Vandaag de dag telt een gemiddeld melkveebedrijf
Jaarverslag 2012 | 15
83 koeien. De melkprijs lag in 2012 7% onder het voorgaande jaar. De voerkosten daarentegen stegen, waardoor gemiddeld genomen het inkomen daalde. Fruitteelt Vorstschade speelde de oogsten in zowel Nederland als andere EU-landen parten. De voorraden waren daardoor lager, met een hogere prijs tot gevolg. De appeloogst in Polen viel wel hoger uit waardoor een prijsdrukkend effect ontstond op voornamelijk Jonagold. Ook ondervond de appelteelt hinder van concurrentie op het zuidelijk halfrond. Voor industriefruit waren de marktomstandigheden gunstig. De Europese sapindustrie heeft lage voorraden en wereldwijd is de prijs van het concentraat hoog. Die leiden per saldo tot hogere prijzen voor hardfruit. Het leveren van een kwalitatief goed product wordt steeds belangrijker, willen telers zich onderscheiden in een volle appel- en perenmarkt. Hoveniersbranche De branche heeft het zwaar door de economische ontwikkelingen. Er wordt ook veel concurrentie ondervonden van het toenemend aantal ZZP’ers in deze branche. De overheidsuitgaven zijn afgelopen jaar nog enigszins stabiel gebleven maar zullen in 2013 gekort worden. Verwacht wordt dan ook dat 2013 een zwaarder jaar zal worden. Industrie en techniek In de meeste industrietakken was 2012 een minder goed jaar. Zeker in de metaalindustrie was sprake van krimp. Dit als gevolg van afnemende binnenlandse bestedingen, waardoor er minder ruimte was om te investeren. Ondanks een lagere vraag, staat de staalprijs nog steeds onder druk.
Jaarverslag 2012 | 16
Bouw/Grond-, weg- en waterbouw Het nieuwbouwvolume nam in 2012 met ruim 10% af. Het aantal afgegeven vergunningen bereikte een absoluut dieptepunt en was een halvering ten op zichte van 2008. Ook de renovatietak heeft het zwaar. Alleen de sector Onderhoud was nog stabiel waardoor hier veel meer aannemers insprongen met als gevolg een grote prijsdruk. Weinig positief nieuws uit de bouw dus. Binnen Grond-, weg- en waterbouw nam de productie eveneens met ruim 7% af. Minder nieuwbouw betekent minder benodigd GWW werk. Arbeidsmarkt De werkloosheid is in het afgelopen jaar fors opgelopen en bedroeg in december 7,2%. Dit is zelfs hoger dan in 2005, toen Nederland ook een hoge werkloosheid kende. De werkloosheid is groot in alle leeftijdsgroepen, ook onder jongeren. Het aantal vacatures was in jaren niet zo laag. Eind van het jaar stonden 101.000 vacatures open. Ook de uitzendbranche had het zwaar en kende in 2012 een krimp van 3% in uren, 2% in omzet. In de industriële sector, met 50% de belangrijkste sector binnen de uitzendbranche, was de krimp nog iets groter namelijk 4% in uren. Aantal mensen werkzaam in de land- en tuinbouw De agrarische werkgelegenheid is gedaald. Dat is mede te verklaren door het feit dat het aantal agrarische bedrijven minder wordt. Dat blijkt uit de werkgelegenheidsenquête die is uitgevoerd onder agrariërs. De agrarische werkgelegenheid is in 2012 met 3,5% is afgenomen. Waren er in 2011 228.640 werkzame personen binnen de agrarische sector, in 2012 waren dit er 8.000 minder. Bronnen: CBS, Ministerie van Economische Zaken, Rabobank Cijfers & Trends, ABN AMRO, ABU-Marktmonitor, Agrimonitor LEI/WUR
Jaarverslag 2012 | 17
Ontwikkelingen binnen AB Werkt
Ontwikkelingen plantaardige sector In de regio Noord-Limburg is het areaal glastuinbouw stabiel. De vraag naar flexibele hulp in dit segment groeit nog steeds. De ontwikkelingen in andere segmenten binnen de tuinbouw zijn positief met goede opbrengstprijzen. Vooral vollegrondsgroente groeit nog steeds. Ook hier zet schaalvergroting door maar men kan dit over het algemeen goed alleen of met een klein team af. De behoefte aan extern personeel is dan ook relatief klein maar vertoont wel een stijgende lijn. De hulp in de boomkwekerijsector is afgelopen jaar eveneens gegroeid. Ontwikkelingen dierlijke sector De schaalvergroting in deze sector gaat onverminderd door. De vraag naar goede vak- en productiekrachten stijgt daardoor nog steeds. In de melkveehouderij is echter een daling te noteren van de ingeschakelde hulp. Wel is er een toenemende vraag naar specialistische diensten zoals rundveepedicure. Ontwikkelingen niet-agrarisch De groenvoorziening/hoveniers houden ondanks de economische situatie behoefte aan inleenkrachten om flexibel te blijven. Vakkrachten met niveau 3 hebben nog een goed arbeidsmarktperspectief. Ook de andere niet-agrarische sectoren hebben ondanks de economische tegenwind, behoefte aan gespecialiseerde medewerkers. De tekorten in vooral de technische vakken zijn de komende jaren een punt van aandacht voor de overheid. Als dit niet adequaat wordt opgelost, zal dit remmend werken op de economische groei.
Jaarverslag 2012 | 18
Ontwikkelingen binnen AB Limburg
Bedrijfsverzorging Het aandeel ‘gezonde hulp’ is lager dan het voorgaande jaar. De specialistische hulp van o.a. asbestsanering en pluimveewerkzaamheden, vertoonde een stijging. Vanwege ziekteverzuim en een lichte daling van het werk in de niet-agrarische sector, zijn de resultaten minder dan het voorgaande jaar maar nog zeker positief. Detacheren, uitzenden en payrolling In 2012 steeg het aantal gedetacheerde uren. Het hoge ziekteverzuim onder deze groep medewerkers drukte echter op het eindresultaat. De uitzendbranche zag dit jaar een krimp van enkele procenten. De uitzendactiviteiten van AB Werkt waren 8,9% minder dan voorgaande jaar. Payrolling kende in 2012 een explosieve groei van meer dan 35%. Steeds meer ondernemers ontdekken de toegevoegde waarde van de digitale payroll zoals AB Werkt dit aanbiedt: een scherp tarief gecombineerd met een zeer overzichtelijke manier van werken waarbij het juridische werkgeverschap bij AB Werkt Payroll ligt.
Jaarverslag 2012 | 19
Jaarverslag 2012 | 20
Overige activiteiten AB Werkt
Highlights update Strategisch Plan 2012-2015 In 2012 heeft het MT een update gemaakt van het Strategisch Plan. Daarbij is gekeken naar de ontwikkelingen in de markt als ook van de eigen organisatie. AB Werkt opereert in een zeer volatiele en dynamische markt waarbij de economische vooruitzichten erg onzeker zijn. Om er voor te zorgen dat de organisatie als stevige dienstverlener overeind blijft, zijn enkele stappen noodzakelijk. Een daarvan is gebiedsuitbreiding naar Noord-Brabant. Een stap die lopende het jaar 2012 werd gerealiseerd. Daarnaast is een verdere verbreding nodig van de branches waarin AB Werkt actief is. Hierbij wordt bewust gekozen voor sectoren als food, industrie en techniek. Daarnaast zal de wervingscapaciteit van de organisatie breder worden aangepakt met meer inzet van online media. Nieuwe vestiging in Brabantse Veghel Onderdeel van het strategisch plan was gebiedsuitbreiding richting Brabant. Niet alleen omdat de provincie Limburg te klein werd voor de ambities van de organisatie, maar ook omdat steeds vaker ondernemers uit de buurprovincie aanklopten voor hulp. Vanwege de potentiële mogelijkheden voor AB Werkt, werd in augustus een kantoor geopend in het voormalige hoofdkantoor van CHVLandbouwbelang in Veghel. Van hieruit zijn twee accountmanagers gestart met het bewerken van de markt. Nieuwe naam: AB Werkt Om in Noord-Brabant aan de weg te kunnen timmeren, voldeed de naam AB Limburg niet langer. Besloten werd tot een naamsverandering die echter geen gevolgen mocht hebben voor de positionering van AB Limburg. Op 12 mei 2012 werd AB Werkt Zuid-Nederland gelanceerd. Het toneel was heel toepasselijk de Floriade, waar tijdens een uitstapje van Ledenraad, medewerkers en Raad van Commissarissen de nieuwe naam onthuld werd. Met deze nieuwe naam is de organisatie nog beter in staat om zich te profileren als de full service personeelsdienstverlener in o.a. agro, food en industrie. Opening nieuw kantoor Horst Op 28 september stond wederom een hoogtepunt op de agenda. Op die dag werd de nieuwbouw van kantoor Horst officieel geopend door Tweede Kamerlid Raymond Knops. ’s Avonds werden
Jaarverslag 2012 | 21
Paul Palmen, manager Payroll
Eric Muijsers, vestigingsmanager Horst en Veghel/ productmanager Plantaardig
Remco van Sambeek, vestigingsmanager Herten/ productmanager Dierlijk
Bram Knoups, vestigingsmanager Beek/ productmanager Bedrijvenmarkt
relaties in de gelegenheid gesteld om het nieuwe kantoor te bezichtigen. De dag erna werd het jaarlijkse personeelsfeest voor alle medewerkers van AB Werkt eveneens op de nieuwe locatie gehouden. Oriëntatie op fusie met AB Zeeland Vele uitzendbureaus en personeelsbemiddelaars hadden een heel zwaar jaar. Berichten verschenen in de media dat ook collega-AB’s zich in zeer zwaar weer bevonden en genoodzaakt waren om drastisch in te grijpen. In het najaar zijn gesprekken opgestart met de collega’s van AB Zeeland om te onderzoeken of vergaande samenwerking met AB Werkt mogelijk was. Na de eerste positieve gesprekken, heeft AB Werkt de financiële- en salarisadministratie per 1 januari 2013 overgenomen. Tevens is een traject opgestart om te komen tot een volledige fusie van de beide AB’s. AB Werkt en MVO Maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo) is een vorm van ondernemen gericht op economische prestaties (profit), met respect voor de sociale kant (people), binnen de ecologische randvoorwaarden (planet). Door de coöperatieve manier van ondernemen is mvo al onderdeel van de ondernemersgeest van AB Werkt. Binnen AB Werkt staat een duurzame ontwikkeling op lange termijn centraal en niet het maximaliseren van de winst op korte termijn. Daarnaast staat in de missie en visie de mens centraal. Dat vertaalt zich niet alleen in een fatsoenlijke beloning conform de geldige cao’s maar ook door aandacht te besteden aan de ontwikkeling van de medewerkers. De ecologische gedachte is terug te vinden in o.a. de keuze voor zoveel mogelijk bedrijfsauto’s met energielabel A. Daarnaast is duurzaamheid ook waar mogelijk meegenomen bij de bouw van het nieuwe kantoor in Horst.
Jaarverslag 2012 | 22
Sociaal jaarverslag Totaal aantal personeelsleden AB Werkt interne organisatie Bedrijfsverzorgers Gedetacheerden Uitzend- en payrollkrachten TOTAAL
Aantal werknemers 2011 2012 53 54 33 35 114 122 4.462 4.296 4.665 4.504
Ziekteverzuim
2012
2011
AB Werkt interne organisatie Bedrijfsverzorgers Gedetacheerden Uitzend- en payrollkrachten
0,49% 5,01% 5,44% 1,42%
1,25% 3,67% 2,58% 1,16%
2012 41 25 88 1.530 1.684
FTE 2011 38 28 79 1.498 1.643
OR De leden van de OR hebben in 2012 elk kwartaal overlegd met de directie/bestuurder. Daarin werd verslag uitgebracht over de ontwikkelingen en voortgang binnen de organisatie. Ook werden onderwerpen besproken die de leden zelf inbrachten. Aan de orde kwam onder meer: informatie rondom zogenaamde exitgesprekken, voortgang cao-onderhandelingen, scholing en het instellen van regulier overleg met de vakbonden.
Ondernemingsraad (status per 31.12.2012) J. Roberts H. ten Haaf R. Meuwissen I. Van Pol-Kurstjens S. Niessen J. Hermans
voorzitter lid lid lid lid lid
AB Bedrijfsverzorging AB Bedrijfsverzorging AB Detach (tot 23 augustus) AB Detach (v.a. 23 augustus) AB Detach ABLI Holding
Jaarverslag 2012 | 23
Jaarverslag 2012 | 24
Jaarverslag 2012 | 25
Geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening Geconsolideerde balans per 31 december 2012 ACTIVA
31 december 2012
€ Vaste activa Materiële vaste activa Grond en gebouwen Inventaris en machines Transportmiddelen
31 december 2011
€
€
2.132.856 103.692 94.336
2.603.810 288.958 66.963 2.959.731
Financiële vaste activa Deelnemingen Overige financiële vaste activa
€
2.330.864
33.696 116.190
33.696 115.952 149.648
149.886
Vlottende activa Vorderingen Vorderingen en overlopende activa
4.915.607
4.749.170
Liquide middelen Banksaldi
6.718.062
7.120.227
14.743.048
14.350.167
Jaarverslag 2012 | 26
PASSIVA
31 december 2012
€
Groepsvermogen Geconsolideerd eigen vermogen Voorzieningen Voorzieningen Kortlopende schulden Overige schulden en overlopende passiva
31 december 2011
€
€
€
8.634.470
8.032.566
91.100
129.100
6.017.478
6.188.501
14.743.048
14.350.167
Jaarverslag 2012 | 27
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2012 2012
Opbrengsten Netto-omzet Contributies leden
€
2011 €
49.359.672 258.120
€
48.567.537 241.296 49.617.792
Directe kosten Personeelskosten Inkoop van derden Kosten vervoer direct personeel Afschrijving en vaste activa
41.423.486 3.002.367 271.262 25.026
Brutomarge Overige bedrijfskosten Personeelskosten Kosten vervoer indirect personeel Afschrijvingen vaste activa Verkoopkosten Algemene kosten
Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten
48.808.833
40.167.535 3.407.648 311.628 21.332 44.722.141
43.908.143
4.895.651
4.900.690
2.648.989 153.685 190.354 358.023 799.779
Bedrijfsresultaat
€
2.465.489 136.216 160.789 534.428 690.850 4.150.830
3.987.772
744.821
912.918
146.901 - 22.156
137.033 - 27.820 124.745
109.213
Resultaat voor belastingen
869.566
1.022.131
Vennootschapsbelasting Resultaat deelnemingen
- 267.662 0
- 177.209 0
Resultaat na belastingen
601.904
844.922
Jaarverslag 2012 | 28
Groepsverhoudingen De Coöperatieve Agrarische Bedrijfsverzorging Limburg U.A. staat aan het hoofd van een groep rechtspersonen. In de geconsolideerde jaarrekening zijn naast de financiële gegevens van de coöperatie de volgende groepsmaatschappijen opgenomen: • ABLI Holding B.V. • AB Bedrijfsverzorging Limburg B.V. • AB Detach Limburg B.V. • AB Service Limburg B.V. • AB Payroll Limburg B.V. • AB Werkt Projecten B.V. (vh. AB Poultry Service Limburg B.V.) • AB Personal Partner Rhein-Ruhr GmbH • Karpos Kenniscentrum B.V. (50%) • HAER B.V. (50%) De groepsmaatschappijen zijn integraal geconsolideerd, behoudens de 50% deelnemingen die proportioneel in de consolidatie zijn meegenomen. Grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling De grondslagen voor de waardering van activa en passiva en resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. Voor zover niet anders vermeld zijn activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Voor risico’s en verliezen die vóór balansdatum zijn ontstaan, zijn voorzieningen getroffen.
Jaarverslag 2012 | 29
Materiële vaste activa Waardering tegen verkrijgingsprijs verminderd met cumulatieve afschrijvingen en indien van toepassing met bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen zijn lineair berekend en gerelateerd aan de verwachte economische levensduur. Op grond en terreinen vindt geen afschrijving plaats Financiële vaste activa De niet geconsolideerde deelnemingen zijn gewaardeerd op verkrijgingsprijs. Voorzieningen Waardering tegen de naar verwachting in de toekomst verschuldigde bedragen rekening houdend met de kans dat de verplichting daadwerkelijk tot uitdrukking komt. Resultaatbepaling Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verplichtingen en mogelijke verliezen worden verantwoord zodra zij voorzienbaar zijn. Accountantsverklaring De in dit verslag opgenomen geconsolideerde balans en winst- en verliesrekening over 2012 van Coöperatieve Agrarische Bedrijfsverzorging Limburg U.A. zijn ontleend aan de jaarrekening 2012, welke ter inzage ligt op het hoofdkantoor van AB Werkt te Herten. De jaarrekening 2012 is door het bestuur en de raad van commissarissen opgesteld en ondertekend op 26 april 2013. KPMG heeft op 26 april 2013 een goedkeurende controleverklaring afgegeven bij de jaarrekening 2012.
Jaarverslag 2012 | 30
Organisatie AB Werkt per 31 december 2012 J. Janssen Algemeen Directeur A. Grosveld-Penders Directiesecretaresse R. van Sambeek Vestigingsmanager Herten/ Productmanager dierlijk E. Muijsers Vestigingsmanager Horst en Veghel/ Productmanager plantaardig B. Knoups Vestigingsmanager Beek/ Productmanager niet-agrarisch P. Palmen Manager Payroll C. Hermans-Rothoff Kwaliteitsfunctionaris / Coördinator V&G P. Claessen Manager Control & Finance H. van Boekholdt HR-manager
C. Kraan Manager Marketingcommunicatie & Coöperatie
Y. Smedts Marketingcommunicatie C. Brouwers M. van de Kerkhof-Van Meijl W. Roebroeks Planning H. Cnoops Hoofd administratie P. Lennards - Pollaert R. Schreurs R. Silvertand N. Teney I. Verstappen-Boonman Administratie M. Bus D. Craenmehr B. Derichs D. Geven J. Hermans E. Hupperetz G. Kremer R. Raijmakers
R. Reubsaet K. Smeets E. Timmermans W. Vergoossen J. van Wijk Accountmanager R. Bouwens N. Coenen-Schroën E. Kers K. Lathouwers A. Maluchnik N. Oppedijk van Veen I. Rempkens W. Rijs K. Smeets M. van de Waarenburg-Bernaerts Commerciële en administratieve binnendienst K. van den Hombergh-Priebe B. de Roon-Lewewskie D. Schut E. Kondel Begeleiding buitenlandse medewerkers R. Linssen - Stal B. den Ouden - Remkes Receptie
Jaarverslag 2012 | 31
Colofon Het jaarverslag 2012 ‘Niet de wind bepaalt het succes, maar de stand van de zeilen’ is een uitgave van AB Werkt. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van AB Werkt.
Tekst: Christianne Kraan Vormgeving: i-Dee | Dewi van de Wall-Thomassen Druk: Cortjens Druk met Communicatie
Vestiging Veghel Pater van den Elsenlaan 31 5462 GG Veghel T 0413 - 76 39 30
Vestiging Horst Spoorweg 6 5963 NJ Horst T 077 - 39 808 83
Hoofdkantoor/ Vestiging Roermond Mussenberg 5 6049 GZ Herten-Roermond T 0475 - 35 20 30
Vestiging Beek Stationsstraat 91 6191 BC Beek T 046 - 43 707 32
[email protected] | www.ab-werkt.nl
Jaarverslag 2012 | 32
www.ab-werkt.nl