30 Dinsdag Oktober2007
Geen grenzen
Interview John Gray
Improvisatietalent
Ze komen naar Amsterdam om ‘lol te hebben en feest te vieren’, maar in de praktijk zorgen dronken Britten voor veel overlast. Ze zuipen en blowen, om er vervolgens op pijnlijke wijze achter te komen dat dat geen goede combinatie is. 06
Prominent politiek filosoof John Gray heeft het niet zo op utopieën, volgens hem is er door de geschiedenis heen niets dan ellende uit voortgekomen. Goed voorbeeld is de oorlog in Irak. Gray is dan ook onbarmhartig in zijn kritiek op George Bush. 13
Onder gitaristen geldt ze als een sensatie. Kaki King (28) slapt, tapt en tokkelt op haar instrument als nooit iemand voor haar. Het multitalent uit de Verenigde Staten komt nu naar Nederland . Opschieten dus, voor wie iets speciaals wil zien. 20
Bezopen Britten
Weg met utopieën
Sensatie op gitaar
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Kamer wil optreden tegen mobiele spam
Nergens meer veilig voor reclame Spam die niet alleen je mailbox verstopt, maar ook je mobiele telefoon. Om dat te voorkomen, moet de wet worden aangescherpt. Een meerderheid van de Tweede Kamer dringt aan op een snelle wijziging. Annemieke van Dongen Remco Tomesen AMSTERDAM
...
Jaap Stam, 1990. FOTO: FREDDY SCHINKEL
Het is de droom van elke marketeer. Een tiener die langs de cd-winkel loopt, stuur je via zijn mobiele telefoon een aanbieding voor de nieuwe cd van Armin van Buuren. De oude man die de herenmodezaak passeert, krijgt een sms’je dat er weer eens uitverkoop is. Toekomstmuziek? Helemaal niet. In Singapore is het al realiteit. Gsmmasten in de stad vertellen winkeliers al jaren wie in de buurt van hun toko
Reclame via Bluetooth glipt nu door de mazen van de wet
Alleen Stoffer kon De Beul aan Met het afscheid van Jaap Stam is Nederland zijn laatste echte verdediger kwijt. Geen spits ter wereld had de macht over De Beul. Behalve Harco Stoffer dan, legende uit Koekange. De omstandigheden waren precies zoals Harco Stoffer ze graag had. Mooi weer, kort gras en een belangrijke wedstrijd. Hij kan zich nu niet meer herinneren of ze die middag in de kleedkamer hadden verteld dat Jaap Stam zijn directe tegenstander was. En al zouden ze, Stoffer had toch niet geluisterd. De toenmalige aanvaller van amateurclub HZVV trok altijd zijn eigen plan, ook die 30ste mei 1992. Stoffer speelde tegen DOS Kampen een beslissende wedstrijd voor een plaats in de hoogste klasse van het zaterdagamateurvoetbal. Langs
de kant van het veld stond Theo de Jong, de toenmalige trainer van FC Zwolle. Hij was gekomen voor de 19-jarige Stam, destijds een ietwat iele rechtsback over wie de oefenmeester lovende verhalen had gehoord. Vandaag wilde hij het wel eens met eigen ogen zien. Maar de verdediger uit Kampen werd in negentig minuten dolgedraaid door een ontketende Stoffer. HZVV won met 3-0, DOS Kampen degradeerde en de naam van Harco Stoffer – en niet die van Jaap Stam – lag na die wedstrijd op ieders lippen. ‘Ik weet zeker dat ik de enige spits ter wereld ben geweest die Jaap alle hoeken van het veld heeft laten zien’, zegt Stoffer nu. Maar hoe anders verliep hun leven. Lees verder op pagina 26
rondloopt. Via de abonneedatabase wordt vervolgens nagegaan of die persoon een interessante potentiële klant is. Een sms’je later is de voorbijganger op de hoogte van de aanbiedingen die het best bij zijn profiel passen. Mobiel adverteren wordt de komende jaren groot. Ook in Nederland. Voorbijgangers van Amsterdamse bushokjes ontvingen eerder dit jaar al berichtjes op hun mobiele telefoon met de vraag of ze reclamefilmpjes wilden ontvangen. Bedrijven als Google en Nu.nl zijn daarnaast gestart met reclame op hun mobiele websites. Die advertenties zijn nu nog algemeen, maar kunnen via gps en gsm-masten in de toekomst ook worden afgestemd op de plaats waar de telefoon zich op dat moment bevindt. Zo ver als in Singapore zal het in Nederland niet zo snel komen. Telecomaanbieders mogen hun klanten
niet zomaar berichten van adverteerders sturen. Dat mag alleen aan telefoonbezitters die daar vooraf toestemming voor hebben gegeven. Maar voor reclame via Bluetooth gaat die regel niet op, en daar willen de Tweede Kamerfracties van PvdA, SP, GroenLinks, VVD en ChristenUnie zo snel mogelijk verandering in brengen. Bluetooth is een rechtstreekse draadloze verbinding die buiten het mobiele netwerk om wordt gemaakt. Daardoor glipt de techniek door de mazen van de wetten die consumenten beschermen tegen spam. ‘Juridisch gezien is reclame via Bluetooth volgens de Telecomwet geen spam’, zegt ICT-jurist Menno Heerma van Voss. ‘Al zal het wel als zodanig ervaren worden door mensen die de berichten ongevraagd ontvangen.’ SP-Kamerlid Arda Gerkens onderschrijft dat. ‘Ongewenste reclame via Bluetooth verschilt niet van spam via e-mail, ongewenste reclamefolders en vervelende telefoontjes rond etenstijd. Als de wet ons daar nu niet tegen beschermt, moet die aangepast worden.’ Dat kan volgens Gerkens maar beter snel gebeuren, omdat er ook andere technologieën op de markt komen waarmee iemands locatie getraceerd kan worden. Een voorbeeld daarvan is de RFID-tag die bijvoorbeeld in de OV-chipkaart zit. Gerkens: ‘Op die manier zou de NS iedereen die richting Den Haag reist een berichtje kunnen sturen dat op station Hollands Spoor de broodjes in de aanbieding zijn.’ Wat de OV-chipkaart betreft, is inmiddels afgesproken dat gegevens van klanten beschermd worden. ‘Maar net als Bluetooth zal ook RFID-technologie steeds meer gebruikt worden, met alle gevolgen van dien voor de privacy van gebruikers.’ ‘Als er een gaatje in de wet zit waar nieuwe technologieën doorheen glippen’, zegt Charlie Aptroot van de VVD, ‘dan moet dat gaatje snel gedicht worden.’ 1
De Twee
2
DE WERELD VOLGENS
KOSTER + JOJANNEKE DE COMEBACK
MET MEDEWERKING VAN MAARTEN BLOEM
Q&A 06-21872XXX
Dichter uit Volendam ‘Hij is geen prater. Nee, Jonk heeft een andere onverklaarbare gave’
‘Wim Jonk is een kunstenaar’ Oud-Ajacied Wim Jonk keert terug bij zijn oude club. Kan deze dichter uit Volendam de Amsterdammers redden? ‘Maduro kan iets van hem leren.’ Hij is terug in de Arena, de dichter uit Volendam. Wim Jonk, de middenvelder met de onvoorspelbare kanonkogels uit de tweede linie, is wedergekeerd in de moederschoot. Niet als trainer of iets technisch in de directie, godzijdank, maar als de spelersfluisteraar van een paar manisch-depressieve Ajax-vedetten. Eindelijk komt er wat Sehnsucht, zachtheid en zweverigheid in die ijskoude beursgenoteerde voetbaltempel. ‘Want Jonk is een kunstenaar’, zegt dichter Marc Kregting (een NAC-fan) vanuit zijn schrijverswoning in het Belgische Mechelen. De Neerlandicus besteedde in 2006 een essay aan Wim Jonks kunstenaarschap, dat tot nu bestaat uit één openbaar gemaakt gedicht van zijn hand: een requiem voor Harry
DE ONTMOETING
HH
Kwakman, de verongelukte Volendamkeeper. ‘Je levensstijl zat vol dynamiek (…) Altijd wilde je het beste en was je fanatiek.’ Dit ene zondagsgedicht, dat de verdrietige international neerpende tijdens het WK van 1998, was genoeg om hem voor eeuwig te doen opstijgen boven die rauwe werkelijkheid van de voetbalvelden. Ogenschijnlijk hoort deze (bij)gelovige huisschilder helemaal niet thuis in de voetballerij. ‘Zijn terugkeer naar Ajax is wonderlijk. Jonk is geen prater, dat weten we allemaal van zijn tijd als voetbalanalyticus bij Studio Sport. Hij had nooit iets te zeggen’, zegt Kregting. Nee, Jonk heeft een andere onverklaarbare gave, die niet in woorden is te vangen, laat staan in onverbiddelijke sportstatistieken. ‘Jonk is altijd een sfeergevoelige jongen geweest. Je kon hem bij wijze van spreken voor 98% programmeren, en toch maakte die 2% onzekerheid hem zo bijzonder.’ In het essay Laden en Lossen (te verkrijgen bij uit-
‘Het is vast jammer voor Ernst Louwes’ Jonk kon geniale momenten afwisselen met blunders. PATRICK POST / HH
geverij Vantilt in Nijmegen) analyseert hij Jonks ‘onverstoorbare gevoeligheid’ aan de hand van de grilligheid van zijn passes. ‘Jonk pleegde met regelmaat een bruuske actie waarmee hij zichzelf blesseerde. Geniale momenten kon hij afwisselen met onbegrijpelijke blunders die vraten aan zijn zelfvertrouwen’, schrijft hij. En precies deze ervaring heeft Ajax nú nodig, denkt Kregting. ‘Maduro en Vermaelen zijn spelers die iets kunnen leren van Jonk. Emanuelson? Nee, die lijkt me te eigenwijs. Voetbal is toch voor een groot deel praten. Zelfvertrouwen opbouwen gaat via
gesprekken. Het is niet vreemd dat Louis van Gaal, in die tijd Ajax-coach, en Jonk het goed met elkaar konden vinden. Ze hebben beiden behoefte aan peptalk. Nog steeds. Van Gaal blaft de media af, maar is eigenlijk een aanhankelijke hond die vist naar een complimentje.’ Maar met de komst van Jonk zijn de heilzame praatsessies van Van Gaal, die zelf ooit een gedicht voordroeg toen hij bij Ajax terugkeerde als technisch directeur (‘De cirkel is rond’) nog niet in ere hersteld. ‘Jonk kan dat niet. Die moet een pleister op zijn mond doen en alles voordoen. Dat is het beste voor Ajax.’ 1
Popconnaisseur zoekt naar verbanden nummer niet op waarde schatten, toch?’ vraagt hij zich hardop af. Om zich vervolgens te verliezen in een kritisch exposé over het nummer By the rivers of Bablyon van Boney M. Ondertussen baalt Blokhuis wel van het feit dat zijn programma Popquiz A Go-Go nooit meer wekelijks op de buis zal komen. ‘De netcoördinator heeft er geen zin meer in. Misschien vindt hij dat Matthijs te veel met zijn kop op televisie is.’ Voor een impromptu popquiz blijkt Blokhuis wel te porren. ‘Kom maar op!’ klinkt het
Na een hausse van commotie rond uw stuk Het is ernst, besloot u de repetities stop te zetten. ‘Ernst met een kleine e, hè? Van ernstig, niet van Ernst.’ Maar, u besloot te stoppen. ‘Er is nogal druk op ons uitgeoefend, onder andere door de advocaat van ‘klusjesman’ Michael de J. Het stuk ging een rol spelen in de zaak zelf, we werden gebruikt in de who’s done it-vraag op verschillende weblogs. Dat was totaal niet onze bedoeling.’ Want die was? ‘We wilden neerzetten hoe alle actoren in de zaak, bijvoorbeeld Maurice de Hond, hun geloofwaardigheid verliezen. Er werd gevonden dat we bezig waren met smaad, terwijl wij heel juiste theatrale intenties hadden. Het is wel een knieval.’
’Ik ben geen pop-nerd’
Noem Leo Blokhuis geen ‘popprofessor’ want dat is hem te veel eer. ‘Die naam heeft Matthijs van Nieuwkerk verzonnen, niet ik’, zegt de popkenner. Niettemin ligt vanaf volgende week zijn tweede muziektriviabundel Het Plaatjesboek in de boekwinkel. De lancering wordt vanavond feestelijk opgeluisterd met live-optredens van zingende BN’ers. De popconnaisseur blijkt een man met een missie. ‘Je moet de achtergrond kennen van muziek. Anders kan je een cover van een
De Deventer moordzaak verhuist voorlopig niet van rechtszaal naar theater. Directeur van Deventer toneelgezelschap Theaterschip Erik-Jan Post: ‘Een knieval.’
nog dapper. Maar op de ‘simpele’ vraag: wie verzon het Rock On!-symbool? (pink en wijsvinger in de lucht, overige vingers tegen de handpalm) weet hij het antwoord niet. ‘Oh, de gitarist van Black Sabbath! Ja, luister, dit overkomt mij altijd. Iedereen wil mij uittesten’, grinnikt Blokhuis. ‘Maar ik zei net al: ik ben van de achtergronden van liedjes. Laat het voor iedereen duidelijk zijn: ik weet niet alles. Ik ben geen pop-nerd!’ 1
Veroordeelde Ernst Louwes zal het wel jammer vinden. ‘Ik denk het wel. Voor hem zou het natuurlijk prettig kunnen zijn als de zaak vanuit een ander perspectief zou worden neergezet. Maar waarschijnlijk voeren we het alsnog op na de uitspraak van de Hoge Raad op het zijn herzieningsverzoek. Mocht hij worden vrijgesproken, kan ‘ie komen kijken.’ 1
Kijk voor filmpje op www.depers.nl
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Echt leiderschap
A HANS
WIEGEL
ls het over leiderschap en charisma gaat, is er een groot verschil tussen enerzijds Ronald Reagan en Margareth Thatcher en aan de andere kant Gordon Brown. Reagan, eind vorige eeuw president van de VS. Thatcher, jarenlang de Britse eerste minister. Brown, sinds kort prime minister van het Verenigd Koninkrijk. In de jaren tachtig, die net als de huidige tijd verwarrend waren, was Reagan een baken voor zijn landgenoten.
Hij had – zei Edward Kennedy bij de uitvaart van Reagan – het vermogen de natie te bewegen en te inspireren. Hij was – voeg ik er aan toe - welsprekend, had een aanstekelijk optimisme, niet kleingeestig, wellevend, meningsverschillen accepterend. Hij kon – en dat is essentieel in leiderschap – hartstocht verbinden met overreding, hij had een hechte band met het volk, hij bracht een boodschap van hoop. Bij de begrafenis van Reagan hield Thatcher een prachtige rede, sterk en ontroerend.
Vorige maand werd Lady Thatcher door de nieuwe Britse premier uitgenodigd op Downingstreet 10. Ze spraken geruime tijd met elkaar. Niet zomaar een beleefdheidsbezoek. De ‘iron Lady’ zal het prachtig hebben gevonden. Zij was gekleed in een rode robe. De uitnodiging van Brown was natuurlijk ook een opzichtige steek naar de huidige leider van de conservatieven, Camaron, die eerst zijn partij een linksig imago wilde geven maar op het Torycongres een magistrale rede hield, Thatcher prees en goed-conservatieve issues uit de tas haalde. Gordon Brown mist lichtvoetigheid en redenaarstalent. Toch kreeg hij eind
september op zijn congres een daverend applaus. Hij zette zichzelf daar neer als de Vader van de Natie, schreven de Britse kranten. Hoe het in de politiek verkeren kan bleek begin oktober week toen Brown – na zelf ingestoken te hebben dat hij vervroegde verkiezingen zou uitschrijven – die plotsklaps niet aandurfde. Zijn populariteit is verdwenen. De conservatieven liggen op kop. Brown werd door diezelfde kranten neergezet als een lafaard en in zijn onderbroek afgebeeld. Dat is Reagan en Thatcher nooit overkomen. Moed en standvastigheid, dat hoort bij echt leiderschap. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
Vader Douglas
Spoken (1)
Spoken (2)
Michael Douglas heeft zijn droomrol gevonden. Hij speelt tegenwoordig het liefst echtgenoot en vader. ‘Ik heb geleerd gas terug te nemen en me te gedragen als een echte familieman’, zegt de acteur.
Liam Gallagher gelooft dat het spookt in zijn Londense villa.
De frontman van rockband Oasis slaapt met de lichten aan omdat hij bang is voor de voetstappen die hij ‘s nachts de trap op en af hoort gaan.
Nieuws
Fraude ‘Ik ben niet te benijden’
Derde arrestatie in havenschandaal Het Openbaar Ministerie heeft de achtervolging op de boosdoeners in het Rotterdamse havenschandaal ingezet. Gisterochtend werd de vroegere rechterhand van Joep van den Nieuwenhuyzen gearresteerd. Eric Smit AMSTERDAM
...
Leo van de V. was ooit een keurige
bankier. Gisterochtend kreeg zijn loopbaan een voor sommigen voorspelbare wending: hij werd gearresteerd. Van de V. was de financiële topman van het zakenimperium van Joep van den Nieuwenhuyzen. In die functie was hij in 2004 direct betrokken bij het schandaal in de Rotterdamse haven waarbij tientallen miljoenen euro onrechtmatig werden weggesluisd.
Vorige week werd Van den Nieuwenhuyzen al gearresteerd in Zwitserland. Volgens de woordvoerder van het Functioneel Parket wacht de vroegere bedrijvendokter er nog op zijn uitlevering. Zijn vroegere secretaresse en vriendin, Marieke van G., die vorige week in Frankrijk werd opgepakt, werd eergisteren weer vrijgelaten. Curator Louis Deterink, die belast is met de afwikkeling van het faillissement van SP Aerospace, toentertijd een van de bedrijven van Van den Nieuwenhuyzen, heeft weinig op met de financieel expert Van de V. ‘Mensen met deze bestuursopvatting – zonder enig besef van waarden en normen – zou je een berufsverbot moeten geven’, zei Deterink eerder tegen deze krant. ‘Ik word eigenlijk liever niet aan hem herinnerd.’ Van de V. was een jobhopper die eind
jaren negentig als directeur corporate finance in het bestuur van de bank Kempen & Co. terecht kwam. Zijn grote specialiteit was het financieel herstructureren van bedrijven. Van de V. begeleidde onder andere de beursgang van twee Nederlandse bedrijven. Het eerste, Satellite Newspapers, was eigendom van de tweelingbroers Roy en Robert Piceni, die ooit deel uit maakten van de groep vertrouwelingen rond misdadiger Charles Zwolsman. Ook computerspellenbedrijf Playlogic werd door Van de V. naar de Nasdaq begeleid. Maar het havenschandaal was nooit ver weg. ‘Het verleden – mijn tijd als rechterhand van Joep van den Nieuwenhuyzen – blijft maar doorspoken,’ schreef Van de V. in 2005 in het tijdschrift Financieel Management. ‘(...) Ik ben niet te benijden.’ 1
Fakkels en tanks tegen de PKK Duizenden demonstranten gingen gisteren de straten van Ankara op om met fakkels en Turkse vlaggen te demonstreren tegen de PKK. Tijdens de 84e ver-
jaardag van de Turkse Republiek waren gisteren ook militaire parades te zien met tanks en overvliegende gevechtsvliegtuigen. 1 FOTO: REUTERS
Nederlandse activist mogelijk ter dood veroordeeld
‘Beatrix moet in actie komen voor Al-Mansouri’ SP’er Harry van Bommel wil dat de koningin zich inzet voor de Nederlandse activist Al-Mansouri, die in Iran ter dood veroordeeld zou zijn. Peter Wierenga AMSTERDAM
...
Minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen (CDA) moet vandaag in de Kamer uitleg geven over het Iraanse doodvonnis voor de Nederlander Abdullah Al-Mansouri. CDA en de PvdA willen dat bericht,
afkomstig van een doorgaans betrouwbare Syrische mensenrechtenorganisatie, eerst bevestigd zien, maar de SP eist nu al actie van de minister. ‘Het is tijd om onze ambassadeur uit Teheran terug te halen’, zegt Kamerlid Harry van Bommel. ‘Bovendien moet koningin Beatrix zich uitspreken in dit uitzonderlijke geval.’ Daarmee doelt hij op het lintje dat AlMansouri kreeg voor zijn inzet voor de Maastrichtse afdeling van Amnesty International. Al-Mansouri was tevens voorzitter
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................
Pathuis
van de ALO, een organisatie die opkomt voor de Arabische minderheid in Iran. Hij vluchtte naar Nederland omdat het regime de ALO, die streeft naar een eigen staat, als terroristen beschouwt. Op bezoek bij partijgenoten in Syrië werd Al-Mansouri mei vorig jaar opgepakt en uitgeleverd. Ondanks meerdere verzoeken heeft het Nederlandse consulaat geen toegang tot hem. Minister Verhagen heeft wel de toezegging dat Nederland bij het proces aanwezig mag zijn, maar volgens Van Bommel heeft
Nederland door een ‘communicatiestoornis’ al drie zittingen gemist. 1
3
Onderzoek
Christenen: wel geld, maar weinig naastenliefde Maaike Boersma AMSTERDAM
...
Trouwe kerkgangers geven meer geld aan goede doelen en doen meer vrijwilligerswerk dan niet-religieuzen. Dat blijkt uit onderzoek van Jan Reitsma van de Radboud Universiteit Nijmegen. Ongeveer eenderde van de Nederlanders is bereid om ongeveer 0,67 procent van hun inkomen te geven aan arme landen. Uitgaande van het modaal inkomen is dat 16,83 euro per maand. Gelovigen zijn volgens Reitsma bereid 0,23 procent van hun inkomen méér te geven dan nietgelovigen (22,60 euro per maand). Ondanks deze vrijgevigheid blinken gelovigen volgens Reitsma niet uit in hulp aan vrienden en familie. ‘De bijbelse notie van naastenliefde leidt er niet toe dat gelovigen meer hulp geven dan ongelovigen.’ Aart Deddens, projectmedewerker van de internationale Micha Campagne, wil daar met hulp van een manifest verandering in brengen. ‘Zelf denk ik dat het met de alledaagse drukte te maken heeft. We krijgen teveel prikkels. Daarnaast is er natuurlijk het menselijk egoïsme. We zijn teveel bezig met ons eigen zielenheil en niet met sociale gerechtigheid. Dat moet eigenlijk andersom.’ Op de dag dat het precies 490 jaar geleden is dat Maarten Luther zijn 95 stellingen op een Wittenbergse kerkdeur hamerde, zal het Micha Manifest op een Zwolse kerkdeur worden gespijkerd. Het manifest, dat door zo’n vijftig kerken en organisaties wordt gesteund, is vernoemd naar de bijbelse profeet die zei dat het voor God zwaar weegt hoe mensen met elkaar omgaan. Het roept gelovigen op armoede en sociale gerechtigheid op de kerkelijke agenda te zetten. ‘Er moet een structurele aanpak van armoede komen. Christenen vinden zelf ook dat ze zelf te weinig doen.’ Over de gevolgen van het manifest voor de kerkdeur maakt Deddens zich geen zorgen. ‘Het is geen monumentaal pand en we hebben beloofd de gaatjes weer te dichten.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... ............................................................................... KORT
Advocaat: Rapport toont fouten politie en justitie
Tolmert beoogd opvolger van Carla del Ponte
LUCIA DE B. WIL OP VRIJE VOETEN GESTELD WORDEN
111
Advocaten en mensenrechtenorganisaties hebben er bij de Verenigde Naties op aangedrongen de Amerikaan David Tolbert aan te wijzen als opvolger van de huidige hoofdaanklager van het Joegoslaviëtribunaal, Carla Del Ponte. Tolbert is op dit moment haar plaatsvervanger. De juristen willen niet dat een buitenstaander wordt benoemd. De VN-Veiligheidsraad wil dat het hof voor 2010 zijn werk voltooit. Vier belangrijke verdachten zijn nog voortvluchtig.
Lucia de B. wil in vrijheid gesteld worden. De Haagse verpleegkundige deed een verzoek aan het Openbaar Ministerie (OM) om bij de Hoge Raad haar zaak te herzien. Dit deed ze naar aanleiding van het advies van de Commissie Evaluatie Afgesloten Strafzaken (CEAS). De B.’s advocaat Stijn Franken heeft het verzoek namens haar naar het ministerie gestuurd. ‘Fouten van fundamentele aard zijn gemaakt’, aldus Franken gisteren. Hij vindt het
rapport van de CEAS ‘buitengewoon kritisch’ over politie en justitie. De statistiek die voorafging aan de stelling dat het geen toeval kon zijn dat B. betrokken was bij zoveel sterfgevallen, had volgens Franken buiten het dossier moeten blijven. Er was voor statistici onvoldoende informatie om juiste berekeningen te maken, aldus de raadsman. Ook hebben de opsporingsinstanties zich te snel exclusief op Lucia gericht.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Schietende jachthonden (1)
Schietende jachthonden (2)
Schietende jachthonden (3)
Een groep jachthonden heeft een jager neergeschoten die een afgeschoten fazant wilde oprapen.
De 37-jarige James Harris wilde de neergeschoten vogel ophalen en zette zijn geweer tegen een hekje.
Toen hij er overheen klom, stapten de jachthonden op het geweer dat vervolgens afging, aldus staatsbosbeheer van Iowa. De man werd geraakt in zijn been.
Nieuws Binnenland
4
Broem-dag Opfriscursus voor ouderen in het verkeer
Waar is de dode hoek? Om ervoor te zorgen dat Nederland door de vergrijzing niet helemaal in een file verandert, kunnen ouderen op auto-opfriscursus. ‘Eigenlijk zou het verplicht moeten worden.’ Floor van Dijck BERKEL-ENSCHOT
...
‘Nou keek u weer niet naast u’. ‘Jawel, ik had allang gezien dat er niets aan kwam.’ ‘Weet u eigenlijk wel waar uw dode hoeken zijn?’ Rijadviseur Kleijngeld stapt uit de auto en loopt om de auto heen, tot Jan de Kok (65) hem niet meer in de spiegels ziet. ‘Kijk, als ik hier zou fietsen, had u me mooi over het hoofd gezien.’ Grijs, grijzer, grijst: nu is 14 procent van de Nederlanders boven de zestig, in 2040 is dat 25 procent. En dat betekent veel ouderen in het verkeer. Dat jarenlange rijervaring niet garant staat voor goede rijprestaties blijkt uit cijfers van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeers-
veiligheid. Ouderen hebben volgens SWOV een verhoogd overlijdensrisico in het verkeer. Het is de laatste decennia in een hoog tempo drukker geworden en veel regels zijn veranderd. Vandaar dat lokale afdelingen van Veilig Verkeer Nederland zogenoemde Broem-dagen (BReed overleg Ouderen En Mobiliteit) organiseren. Vijftigplussers kunnen op zo’n dag hun rijvaardigheid opfrissen met een theorietest, een oog- en gehoortest en een ritje onder leiding van een examinator.
Vrijblijvend Ongeveer zestig senioren kwamen gistermiddag bijeen voor de Broemdag in zalencentrum De Druiventros in Berkel-Enschot. ‘Het is geheel vrijblijvend, we spelen de resultaten echt niet door aan de politie’, verduidelijkt Dick Emmerink, die de cursus al jaren organiseert. ‘Veertig jaar geleden waren er toch andere regels, er sluipen slechte gewoontes in.’ G. Kleijngeld is al jaren rijschoolhou-
der en voor vandaag ingehuurd als rij-adviseur. Hij rijdt met Jan de Kok. ‘Het is géén examen’, benadrukt hij. Maar De Kok krijgt wel commentaar op zijn rijstijl. ‘De ervaring druipt er vanaf’, vindt Kleijngeld. Hij adviseert De Kok om beter te kijken, ook als hij met groen licht een kruispunt oversteekt, ‘want wie weet heeft kruisend verkeer net nog het gas ingetrapt bij oranje’ en drukt hem op het hart goed op de dode hoeken te letten. De Kok is blij met het advies. ‘Ik vind mezelf slordig. Ik heb veel opgestoken.’ Kleijngeld rijdt al jaren op de Broem-dagen, en ziet een aantal veelvoorkomende problemen in de rijstijl van ouderen. ‘Allereerst weten ze de dode hoek vaak niet te vinden. Dat is een onderdeel waar nu bij rijlessen op gehamerd wordt, maar waar vroeger geen aandacht voor was. Verder zie ik dat ze vaak te weinig afstand houden op de weg. Ten slotte zie je dat ouderen moeite hebben met het aanpassen van hun snelheid aan het overige verkeer. Vrouwen zijn vaak te
voorzichtig. Mannen onoplettend.’ De Broem-dag wordt bewust laagdrempelig gehouden: voor een tientje krijgen de deelnemers koffie, koekjes en een hele middag training plus certificaat. De gemeente Tilburg draagt gul bij. ‘Maar de mensen die het echt nodig hebben, zie je hier niet. Die durven niet’, vertelt Emmerink. Eigenlijk zou het verplicht moeten worden, vindt Kleijngeld.
Gevaar op de weg De dagen zijn leerzaam, maar soms ook teleurstellend. De rijadviseurs mogen geen rijbewijzen intrekken, maar als iemand een gevaar op de weg is, wordt dat wel verteld. Dat is een kleine tragedie voor meneer Burgerdijk (85). Zijn rijadviseur raadt hem sterk aan nooit meer achter het stuur te gaan zitten, voor ieders veiligheid. ‘Meneer is nogal met de neus op de feiten gedrukt’, licht Emmerink toe. Hij wil niet meer naar de gehoortest, alleen nog maar naar huis. Maar waar stond zijn auto ook alweer? 1
’We spelen de resultaten niet door aan de politie.’ DOLPH CANTRIJN
Rechtszaak
Holleeder zocht naar moordenaar Merel van Leeuwen AMSTERDAM
...
Willem Holleeder heeft na de moord op Willem Endstra op 17 mei 2004 ‘getracht uit te zoeken wie er achter zat’. ‘Maar dat is me niet gelukt’, vertelde Holleeder de rechtbank gisteren. ‘Ik heb er heus werk van gemaakt, maar de mensen die ik toen heb gesproken, hadden er niets mee te maken.’ Volgens Holleeder moet het motief voor de moord worden gezocht in geldzaken. ‘Ik heb de stellige indruk dat als ik daar had gelopen met Endstra, ik ook op de grond had gelegen.’ Inmiddels zitten vier mensen vast op verdenking van de liquidatie van de vastgoedhandelaar. Holleeder is officieel geen verdachte. Nadat de rechtbank Holleeder ruim drie dagen heeft ondervraagd over het dossier-Endstra, was het gistermiddag de beurt aan het Openbaar Ministerie. Officier van justitie Saskia de Vries maakte van de gelegenheid gebruik om uit te vinden wat er is gebeurd met het nooit gevonden losgeld van de ontvoering van Freddy Heineken. Holleeder ontvoerde de biermagnaat in 1983 samen met zijn gabber Cor van Hout en nog drie anderen. In totaal werd 35 miljoen gulden betaald aan de ontvoerders. Daarvan is 8 miljoen gulden nooit teruggevonden. Holleeder zei geen idee te hebben waar het is gebleven. ‘Ik heb dat geld niet.’ Hij vertelde dat hij in 1992 nadat hij zijn straf voor de ontvoering had uitgezeten, een afspraak wilde met Heineken. Hij wilde praten over hoe het moest als beide heren elkaar zouden tegenkomen in Amsterdam. Holleeder: ‘Dat werd toen een gesprek met het beveiligingsbedrijf van Heineken. We hebben toen afgesproken dat we elkaar niet lastig zouden vallen.’ Aanklager Koos Plooij wilde weten of er geen financiële afspraken waren gemaakt, aangezien Heineken 8 miljoen kwijt was. ‘Nee. Ik ben er van uitgegaan dat de zaak was afgedaan. Ik had mijn straf uitgezeten. Ik heb nooit het gevoel gehad dat ik de familie nog iets verschuldigd was en ik heb er nooit bij stilgestaan dat ik nog een claim zou kunnen krijgen’, aldus Holleeder. Volgens het OM zijn de verdwenen miljoenen van Heineken geïnvesteerd in panden op de Wallen. Niet waar, aldus Holleeder. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ....................................... ......................................
Instrument laat effectiviteit beleid zien
JEUGDMONITOR GEEFT BEELD VAN LEEFWIJZE JONGEREN De Jeugdmonitor geeft inzicht in de problemen van jongeren en maakt duidelijk of het kabinetsbeleid op dit terrein succesvol is. Dat zei minister voor Jeugd en Gezin André Rouvoet (ChristenUnie) gisteren tijdens de presentatie van de eerste Jeugdmonitor. De Jeugdmonitor is een digitale databank en geeft inzicht over hoe de jeugd ervoor staat op het gebied van onderwijs, gezondheid en welzijn, veiligheid en arbeid. Voorheen
werd informatie over de jeugd vooral verzameld binnen aparte sectoren zoals onderwijs of jeugdzorg. In de databank worden al deze bestanden samengevoegd. Zo ontstaat een beeld over de leefwijze van jongeren van 0 tot en met 24 jaar. Rouvoet wil de Jeugdmonitor de komende jaren inzetten om zijn beleid te toetsen. Het instrument moet beleidsmakers laten zien wat de effecten zijn van het ingezette beleid.
KORT 111
Nog een vakantieganger in ziekenhuis München
Eén van de 32 Nederlandse vakantiegangers die vorige week in een ziekenhuis in München belandden, ligt daar nog. Hij is niet fit genoeg om te reizen en moet nog minstens één nachtje blijven. De arts bepaalt vanochtend of de toerist weer sterk genoeg is om naar huis te gaan, meldt een woordvoerder van Mondial Assistance, dat de hulpverlening coördineert. De vakantiegangers waren vrijdag in twee bussen op weg naar huis vanuit Kroatië toen enkele tientallen passagiers last kregen van misselijkheid en
koorts. De hele groep werd naar een ziekenhuis in München gebracht. Circa zestig Nederlanders hebben daar overnacht. Zondagnacht lagen nog twee Nederlanders in het Duitse ziekenhuis. Een van hen kon gisterochtend weer naar huis. 111
Elfhonderd huishoudens Amsterdam zonder stroom
Ongeveer elfhonderd huishoudens in Amsterdam zaten gisteravond zonder stroom door een storing. Het ging om drie postcodegebieden rond de Kinkerstraat in Amsterdam-West. Leverancier Nuon verwachtte dat de situatie binnen twee tot tweeënhalf uur hersteld zou zijn. De oorzaak van de
storing had te maken met een 10.000 volt kabel. Volgens een woordvoerder van Nuon hebben dergelijke storingen vaak te maken met een kapotte zekering. 111
Kraanmachinist bekneld door afgebroken giek
Een kraanmachinist is gisteren in het havengebied van Vlissingen bekneld geraakt in zijn cabine. De giek van de kraan brak en kwam bovenop de cabine terecht. Het slachtoffer werd met verwondingen aan zijn schouder naar het ziekenhuis gebracht. Over de oorzaak van het ongeluk is nog niets bekend. Het slachtoffer bevond zich op acht meter hoogte.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................
As The World Turns
Hiep Hiep...
Arme biggetjes
Vanavond is op RTL8 de jubileumuitzending te zien van As The World Turns. De Amerikaanse soap bestaat een halve eeuw. Gemiddeld kijken dagelijks zevenhonderdduizend mensen.
Aad van Toor, Adriaan uit Bassie & Adriaan, is jarig. Hij wordt vandaag 65. Hoera.
Een botsing van een vrachtwagen tegen een boom heeft gisterochtend in de Achterhoek het leven gekost aan een aantal biggen. De dieren zaten in de aanhanger van de truck.
Binnenland Nieuws
vluchten vanaf Megakorting op ALLE en! bestemming
40
30
korting
op je hotelboeking
5
*Kijk voor de actievoorwaarden op transavia.com
...en WIN een Auping Superbox *
Savanna Hulpverlener voor de rechter
Verbod voor extreemrechts
‘Ik heb het misbruik niet gezien’
Geen protestmars in Slotervaart Novum AMSTERDAM
Gezinsvoogd Mieke A. moest op basis van een huisbezoek van een uur per maand beslissen of Savanna een veilig thuis had. Gisteren stond ze in Den Haag terecht voor dood door schuld. Ana Karadarevic DEN HAAG
...
Savanna slaat zichzelf op de handjes voor straf. Ze brult het uit als moeder naar haar kijkt. Savanna wil huilen maar de tranen komen niet. Een hulpverlener maakt zich zorgen: ze krijgt Savanna niet te zien omdat ze volgens de moeder altijd slaapt. Dit is een kleine greep uit een lange lijst meldingen van hulpverleners in het contactjournaal, waarin werd bijgehouden hoe het in het gezin De J. ging. Na dit te hebben voorgelezen, zegt de rechter tegen gezinsvoogd Mieke A.: ‘En dat was het moment
waarop u in het gezin kwam.‘ De rechter wil weten waarom Mieke A. (49) niet ingreep in het gezin De J. ondanks alle signalen. Dit is van belang voor de vraag of de gezinsvoogd verantwoordelijk is voor de dood van de 3-jarige Savanna in 2003. Zij stikte in een washandje dat moeder Sonja in haar mond had gepropt om haar stil te krijgen. A. moest rekening houden met verschillende belangen en afwegingen. Haar voorgangster had besloten om de ondertoezichtstelling van het gezin na een half jaar te beëindigen. ‘Ik neem aan dat dat een weloverwogen beslissing was.‘ A. vertelt dat haar leidraad de wet is, waarin staat dat jeugdhulpverleners kinderen zo lang mogelijk thuis moeten proberen te houden. ’Ik moet ouders de kans geven om hun gedrag te verbeteren.’ Terwijl zij vertelt over haar werk ontspant de gezinsvoogd. Aan het begin van de zitting maandagochtend zit ze er gespannen bij. Mieke A., haar zwart met grijze kleding kleurt bij het
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Besparing in geld moet zichtbaar zijn
ELEKTRISCHE APPARATUUR MOET DUIDELIJKER GELABELD Elektrische apparatuur moet labels krijgen waarop duidelijk staat hoeveel geld het energiegebruik per jaar kost. Momenteel is elektrische apparatuur al verplicht uitgerust met energielabels, maar die zouden voor consumenten onleesbaar zijn. PvdAKamerlid Diederik Samsom wil de huidige ‘onduidelijke’ energielabels vervangen door labels die in plaats van het verbruik in kilowattuur de besparing in geld vermelden.
HH
donkere haar met grijze vegen, richt het hoofd vaak omlaag. Wanneer de rechter vertelt over de mishandelingen die Savanna te verduren kreeg, sluit ze de ogen en trekt haar schouders hoog op. Naarmate de dag vordert, zakken de schouders.
‘Ik moet ouders de kans geven om hun gedrag te verbeteren’ Mieke A. zit rechtop met de rechterschouder losjes over de bank waarop ze zit. Ze vertelt over de moeilijkheden waar ze tegenaan loopt in haar werk. Alle rapportages waar steeds meer tijd in gaat zitten, de hoge werkdruk, het personeelstekort. ‘Door dit alles vond ik het moeilijk om mijn werk optimaal te doen.‘ Toen ze het gezin De J. in 2003 onder haar hoede kreeg, had Mieke A. er
al 19. Haar werkdruk was aan de hoge kant, zegt ze zelf. Mieke A. werkte 27 uur per week. Collega’s die 40 uur werkten, waren verantwoordelijk voor 24 gezinnen. Ze kwam een uur per maand op huisbezoek bij het gezin de J. in Alphen aan den Rijn. Mieke A. zag niet dat het misging, ondanks dertig jaar ervaring. Geconfronteerd met de verhalen van andere hulpverleners over mishandeling van Savanna door haar moeder, zegt ze: ‘Ik heb gekeken, maar het misbruik niet gezien.’ Tot gisteren wist Mieke A. niet dat de moeder van Savanna de voogdij over twee kinderen uit een eerdere relatie kwijtraakte omdat ze hen mishandelde. Zij dacht dat de ex-man van Sonja de J. de kinderen mishandelde. Maar het blijkt Sonja te zijn die haar zoontje vastbond met een riem. Waardoor hij, pas zes weken oud, al uit huis werd geplaatst. ‘Ik krijg het er koud van als ik dit hoor’, zegt Mieke A., terwijl ze onbewust de schouders weer optrekt. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... KORT 111
Zeven wietplantages in woonwagenkamp opgerold
Bij een politie-inval op een woonwagenkamp in Hilversum zijn gisteren zeven wietplantages met in totaal 1.199 planten ontdekt. Op het kamp De Egelshoek staan veertig tot vijftig wagens. De actie is volgens de politie rustig verlopen. De apparatuur en de planten zijn in beslag genomen en vernietigd. Op twee lokaties werden materialen aangetroffen voor het opzetten van een kwekerij. Met acht elektriciteitsmeters en zes gasmeters bleek gesjoemeld. In vijf gevallen was volgens de politie duidelijk sprake van
diefstal van energie en zal leverancier Nuon aangifte doen. De bewoners van het woonwagenkamp werden met een flyer geïnformeerd over het doel van het onderzoek. 111
Deel Gronings flatgebouw ontruimd na brand
In een flatgebouw in Groningen heeft gisterochtend een korte maar hevige brand gewoed. Niemand raakte gewond, meldt een woordvoerder van de brandweer. Eén appartement, op de derde verdieping, is uitgebrand en dertien hebben roet- en waterschade. Een onbekend aantal mensen moest worden geëvacueerd. Een half uur na de eerste melding was de brand onder
...
De extreemrechtse Nationalistische Volksbeweging (NVB) mag niet demonstreren in het Amsterdamse stadsdeel Slotervaart. Dat heeft burgemeester Job Cohen bepaald. ‘Het is al onrustig genoeg geweest in Slotervaart. We willen het stadsdeel nu ontzien’, zegt een woordvoerder. De demonstratie, gepland op 24 november, mag wel doorgaan in een ander deel van de stad. De betogers keren zich tegen ‘het multicultureel geweld’ dat het stadsdeel de afgelopen weken zou hebben geteisterd. Volgens een woordvoerder gaat de demonstratie toch door, al is nog niet duidelijk langs welke route de demonstranten lopen. Slotervaart was de laatste weken in het nieuws, nadat een 16-jarige scholier door een klasgenoot werd doodgestoken. Enkele dagen later werd de psychiatrisch patiënt Bilal B. door de politie doodgeschoten. Sindsdien werden bijna elke avond auto’s in brand gestoken in Amsterdam. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... controle. Een aantal mensen kan mogelijk niet terug naar de woning. Deze gedupeerden zijn opgevangen in het politiebureau. Indien nodig wordt vervangende woonruimte gezocht. 111
Te weinig aandacht aan asielbeleid Antillen
Nederland schenkt te weinig aandacht aan het vreemdelingenbeleid op de Antillen. Dit stelden D66-fractievoorzitter Alexander Pechtold en jurist Jacco Snoeijer gisteren in een opiniestuk in NRC Handelsblad. De fractievoorzitters van de Tweede Kamer brengen op dit moment een werkbezoek aan de Antillen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Echt mannenwerk (1)
Echt mannenwerk (2)
Echt mannenwerk (3)
Ruim zeven op de tien Nederlanders vinden dat meer vrouwen een mannenberoep zouden moeten uitoefenen.
Dat blijkt uit een onderzoek van Maurice de Hond in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
Liefst 68 procent vindt dat vrouwen net zo geschikt zijn voor traditionele mannenberoepen als mannen. 25 procent vindt dat de kwaliteit van het werk toeneemt met vrouwen op de werkvloer.
6
Nieuws Binnenland
Ze schreeuwen, drinken, roken en vechten
Amsterdam is bezopen Britten Britse toeristen vormen een grote inkomstenbron voor Amsterdam, maar er zijn groepen die voor flinke overlast zorgen. Ze kennen geen grenzen. ‘Hier in Amsterdam mogen we alles doen wat we maar willen.’ Ondertussen treffen ondernemers maatregelen.
W
e zijn hier gewoon om lol te hebben en feest te vieren’, zegt Steve Johnson. De 18jarige Engelsman uit Birmingham staat op de hoek van de Warmoesstraat en de Zeedijk met een joint in zijn rechterhand. Zijn ogen dwalen af naar twee jonge vrouwen die in minirok en op hoge naaldhakken voorbij lopen. Het is aan het einde van zaterdagmiddag en de avond is nog jong. Steve is met zijn vrienden Dave, Harry, Jim en Mark voor een kort weekend in Amsterdam. Het vijftal ziet er uit als een typische groep male vertical drinkers (mvd’s): gemillimeterd haar, gouden kettingen, oorbellen, voetbalshirts, trainingsbroeken en witte sportschoenen. Met goedkope tickets vlogen ze naar Amsterdam. ‘Voor tien pond per persoon met Easyjet. Goedkopere tickets konden we niet krijgen’, benadrukt Steve. De gezichten van de jongens zien lijkbleek. In één dag hebben ze wel tien coffeeshops van binnen gezien. Steve: ‘Het liefst roken we wiet en drinken we bier tegelijk. Maar in de coffeeshops kan dat niet. Daarom staan we nu op straat.’ Naast Steve staat Dave (18), een twee meter lange bonenstaak. In zijn rechterhand houdt hij een blik bier van een halve liter vast, tussen zijn lippen hangt een dikke joint. Dave inhaleert diep, houdt de rook in en laat deze langzaam uit zijn mond ko-
men. Hij pakt de joint weg en stuurt met zijn rechterarm het blikje bier naar zijn mond. Die drinkt hij helemaal leeg. ‘Ik kan wel tegen een stootje hoor!’ Intussen fietsen er twee politieagenten voorbij. Een van hen werpt een blik op de Engelse jongens maar fietst rustig door. Zijn collega kijkt de andere kant uit. Als de agenten uit het zicht zijn, zegt Steve: ‘Hier in Amsterdam mogen we alles doen wat we maar willen.’ Vorig jaar was twintig procent van de 4,7 miljoen toeristen in de hoofdstad van Britse afkomst. Ze vormen een onmisbare inkomstenbron voor de Amsterdamse toeristenindustrie. Het aantal Britse toeristen is nog nooit zo groot geweest. Dat komt onder andere door de prijsvechters in de luchtvaart.
Braken aan de bar De Britse bezoekers die overlast veroorzaken, komen vaak met groepen van vijf of meer mannen naar Amsterdam. Ze worden ook wel male vertical drinkers genoemd omdat ze man zijn, veel alcohol drinken en daarbij rechtop zouden staan. Ook komen er veel om hun vrijgezellenfeest te houden. Het merendeel van de mvd’s is jonger dan dertig jaar, lager opgeleid en heeft weinig geld te besteden op vakantie. De budgetaccommodaties in Amsterdam hebben weinig redenen tot klagen: vorig jaar steeg het aantal overnachtingen met 15 procent. Steve en zijn vrienden zijn niet in Amsterdam vanwege een vrijgezel-
lenfeest. ‘Trouwen? Daar moeten we nog niet aan denken’, zegt Steve. Wel verblijven ze voor dertig euro per persoon per nacht in een goedkoop budgethotel aan de Leidsekade. Als het laatste jointje opgerookt is, loopt het groepje de Warmoesstraat in. Uit het eerste café tettert het lawaai van een Engelse voetbalwedstrijd. Het geluid trekt de jongens als magneten naar binnen. Steve: ‘Vanavond speelt Manchester United tegen Wigan Athletic.’
Geconcentreerde zombies Aan de bar bestellen de jongens vijf halve liters bier. Steve beweert dat dit glas zijn negende vandaag is, de anderen hebben nog meer gedronken. Als geconcentreerde zombies bekijken de vrienden de wedstrijd op een groot scherm. In de eerste helft presteren ze het om vijftien grote glazen bier te drinken. In de rust stapt de lange Dave van zijn kruk. Wankel loopt hij in de richting van de toiletten. Na vijf stappen botst hij tegen een tafelpoot. Hij valt voorover en braakt de vloer helemaal onder. Een van de bardames loopt naar Dave om de zure derrie op te ruimen. Steve en de anderen komen niet meer bij van het lachen. Britse groepjes kunnen voor veel overlast zorgen. Ze schreeuwen, drinken, roken, vechten en snuiven zelfs. Het begint meestal met een practical joke en eindigt vaak in een uit de hand gelopen situatie. Dat ondervond Raoul Serrée. Hij organiseert wandelingen voor toeristen waarin hij als soldaat verkleed over de Wallen loopt.
‘Als ik in mijn kostuum over de Wallen loop, trek ik altijd de aandacht van Engelsen. Ze komen bij me staan, schreeuwen tegen me en pakken me vast.’
Hellebaard Vooral het vastpakken is gevaarlijk, want Serrée heeft altijd een hellebaard (een hakbijl die aan een lange stok vast zit) bij zich. ‘Vorig jaar werd ik door een Engelsman bij mijn schouders vastgepakt. Ik schrok en mijn hellebaard schoot naar achteren. Hij kreeg hem bijna in zijn gezicht.’
"
Vanwege het incident moest Serrée zijn wapenvergunning inleveren. Drie jaar daarvoor had hij al besloten om ’s avonds niet meer met groepen over de Wallen te toeren. ‘Als ik overdag gestoord wordt, dan kan ik mijn verhaal nog onderbreken, maar ’s avonds zijn die Engelsen niet te houden. Ik loop eigenlijk liever niet meer verkleed rond.’ Ook Jim Zielinski, general manager van hotelketen The Bulldog, is de overlast al een tijd zat. ‘Mijn vrouwelijke werknemers aan de receptie wilden niet meer ’s avonds werken. Soms moesten ze wel vijf keer op een avond
25-10 Vuurhaarden Californië nemen af
!
24-10 Wind maakt bosbranden Californië onbeheersbaar
DePers.nl is snel, overzichtelijk en actueel met
24-10 Bosbranden in Californië woeden voort
meer dan 200 nieuwsbronnen op één scherm. Het laatste nieuws wordt als eerste aangevuld,
24-10 Bosbranden verdrijven ook Hollywoodsterren
waar het ook vandaan komt. Altijd met video’s, 24-10 Bosbranden belemmeren opnamen serie 24
samen discussiëren, je eigen pagina maken.
"
DePers.nl is het ideale startpunt om de laatste 25-10 Wind is gaan liggen in Californië
#
nieuwe links en updates. Mogelijkheid tot
24-10 Bosbranden blijven Californië teisteren
24-10 Miljoen mensen vluchten voor branden
gebeurtenissen te volgen, 24 uur per dag.
!
Binnenland Nieuws
Vreemdeling in Den Haag
Kemal Rijken
spuugzat
kers overlast veroorzaken, maar we kunnen ze niet weigeren.’ Amsterdam is niet de enige stad die dit soort Britten aantrekt. Volgens het stadsdeel Centrum zou het in Praag allemaal veel erger zijn. ‘Tickets naar Oost-Europese steden worden steeds goedkoper en omdat alcohol daar veel minder kost, vliegen ze vaker naar bijvoorbeeld Praag. We hopen dat Amsterdam daardoor minder populair wordt.’ De Amsterdam Tourist and Conference Board (ATCB) verklaart dat ze niets tegen deze Britten kan doen, maar dat ze de ondernemers die zelf maatregelen treffen, steunt. En als het probleem écht uit de hand loopt, wil de ATCB met de Britse overheid samenwerken om de situatie op te lossen. Ze denkt daarbij aan een ‘publiekscampagne.’ De Britse ambassade in Den Haag is niet onder de indruk van de problemen met Britse toeristen. Een woordvoerder laat weten dat ‘jonge Britten die naar het vaste land gaan er gewoon voor kiezen om te feesten. Het zijn mensen die de hele week hard werken en in het weekend lol willen maken. Daar is toch niets mis mee?’
Geen probleem
Zittende mvd’s in Amsterdam in actie. LEO VAN DER NOORT/HOLLANDSE HOOGTE
braaksel opruimen.’ Daarnaast waren de Engelse groepen hem te luidruchtig, dominant en baldadig. ‘Pas als ik mijn hostel verbouw tot een rubberen, roestvrijstalen zaak met hogedrukspuiten op de gang, ben ik er tegen opgewassen.’ Sinds vijf jaar hanteert Zielinski een streng toelatingsbeleid. Groepen krijgen een aparte e-mail waarin The Bulldog onder meer vraagt of het om een vrijgezellenfeest gaat. Ook maakt het voor Zielinksi uit of het mannen of vrouwen zijn. ‘Een leuke groep vrijgezelle Britse vrouwen met pruiken op hebben we liever dan een
groep kale mannen die om een uur ’s middags al loopt te kotsen.’ Incidenten met mvd’s komen bij hem nauwelijks meer voor.
Niets mis met lol maken Het Amsterdamse stadsdeel Centrum geeft aan dat ze deze groep Britten met hulp van de politie aanpakt. Ook probeert het stadsdeel meer dure hotels te creëren om zo hoger opgeleide en in cultuur geïnteresseerde Britten aan te trekken. Volgens een woordvoerder van het stadsdeel is het probleem verder moeilijk op te lossen. ‘We weten dat deze male vertical drin-
7
Volgens de ambassade zijn er relatief weinig Britse toeristen die in Nederland in de problemen raken. ‘Van de twee miljoen landgenoten die vorig jaar in Nederland waren, kwamen er maar 240 met problemen naar onze ambassade en ons consulaat.’ De Amsterdammers zouden zelf de grootste problemen veroorzaken. De Britse woordvoerder: ‘Soms maken mensen een probleem over iets wat helemaal geen probleem is. De Nederlandse media overdrijven de zaak ook heel erg. Wij zeggen: you don’t have to mend the machine before it’s broken.’ Vanwege het braken van Dave wordt het vijftal dringend verzocht het café te verlaten. Steve gaat als laatste de straat op. Voordat hij de deur uit is, schreeuwt hij ‘kut!’ naar een barvrouw. De vijf jongens lopen door de Warmoesstraat. Tegen het hek van een brug staan fietsen. Het oog van Steve valt op een zwarte omafiets die niet aan het hek vast gemaakt is. ‘Hé Harry, kun je me een handje helpen?’ Steve en Harry pakken de fiets, tillen hem over het hek en laten hem los. Plons! Intussen loopt een groep van acht Engelse mannen voorbij. Bij het zien van de actie juichen ze luidkeels in koor: ‘England! England! England!’ 1
Peter Middendorp is schrijver/journalist en doet voor De Pers dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
Martijn
T
oen het koningshuis vernam dat er foto’s van Amalia waren geplaatst op de site van Martijn, de vereniging die zich inspant voor de acceptatie van ‘ouderen-kind-relaties’, reageerde het niet luchtig. Onder het dreigement van een kort geding verwijderde Martijn de foto’s, maar nog was het koningshuis niet tevreden. Het verdenkt Martijn zich op een geheim deel van de site aan de blozende wangen van Amalia te blijven verlustigen. Nieuwe dreigementen volgden, de vereniging moet bloeden. Er is overtuigingskracht nodig om pedofilie te verdedigen. Martijn beschikt daar niet over. Op de openingspagina van de site staan ongelukkige citaten. Ghandi: ‘Eerst negeren ze je, dan lachen ze je uit, dan bestrijden ze je, en uiteindelijk win je.’ Hitler: ‘De staat moet het kind als het meest waardevolle verklaren. Wanneer burgers denken dat de overheid zich inzet voor het welzijn van het kind zal het elke inperking van zijn vrijheid vrolijk accepteren.’ Op het forum toont de gemiddelde Martijn-pedofiel zich een brave ziel, treurig overgeleverd aan zijn voorkeuren. Je ziet hem achter een beeldscherm zitten, in een spaarzaam verlichte kamer. Hij durft niet veel op het internet, moet het doen met een foto van de blote buik van een jongetje dat ondersteboven aan een klim-
rek hangt. Een man om zachtjes naar beneden te roepen, toe te voegen dat alles wel goed zal komen, wat natuurlijk niet zo is. Het koningshuis heeft de leden van Martijn bang gemaakt. ‘Zwaar weer op komst’, schrijft iemand. Een ander: ‘Ons bestaan wordt nu echt bedreigd.’ ‘DHN’ wordt verweten dat hij de foto’s op de site heeft gezet, maar uit zijn verdediging blijkt dat de liefde voor het koningshuis zich van alle mensen meester kan maken, met alle soorten geaardheid:
Op het forum toont de gemiddelde Martijn-pedofiel zich een brave ziel ‘Met een hart dat pronkt van koningsgezindheid zeg ik: ik heb de foto’s geplaatst. Niet omdat ik er seksueel opgewonden van word (een portretfoto!!), maar uit puur enthousiasme over ons koningshuis en de kleine prinses. Ik vind haar een bijzonder kind, haar trekken hebben iets van koningin Emma, haar hele doen en laten verraden nu al iets koninklijks.’ De Oranjes zouden zich meer van zulke onderdanen moeten wensen. 1
Balkenende
Lagere straf bedreiger JPB Novum AMSTERDAM
...
Een 41-jarige Amsterdammer is in hoger beroep veroordeeld tot zes maanden cel, waarvan vier voorwaardelijk, voor bedreiging van premier Jan Peter Balkenende. Het hof in Amsterdam verlaagde daarmee de eerdere uitspraak van de rechtbank. Die veroordeelde Jeroen de K. in februari tot 118 dagen, ongeveer vier maanden cel. Daardoor heeft hij zo’n twee maanden langer vastgezeten dan het hof uiteindelijk rechtvaardig achtte.
De man schreef in oktober vorig jaar in aanloop naar de verkiezingen op zijn website verkiezingen.nl dat liquidatie van Balkenende dreigde. ‘Hoewel eigenrichting afgekeurd moet worden, is de standrechtelijke executie van Jan Peter Balkenende misschien wel de verstandigste beslissing’, stond er te lezen. ‘Hoe anders kan voorkomen worden dat Balkenende na de verkiezingen van 22 november 2006 zich voldoende gesteund voelt om de volgende 650 duizend Irakezen te endlösen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
Huidige situatie leidt tot ‘levensgevaarlijke situaties’
Eerder drie jaar geëist
VERKEERSBORD AANPASSEN VOOR KLEURENBLINDEN
HOGER BEROEP VAN START VERDACHTE SCHIPHOLBRAND
Verkeersborden en signalen moeten worden aangepast voor kleurenblinden. Volgens het kenniscentrum voor verkeer, vervoer en infrastructuur Crow leveren de borden levensgevaarlijke situaties op. Crow wil richtlijnen opstellen om de borden en signalen duidelijk zichtbaar te maken voor kleurenblinden. De oplossing zou vaak eenvoudig zijn en bovendien ‘zelden kostbaar’. Kleurenblinden kunnen de kleur rood niet
De rechtszaak tegen de 25-jarige Libiër die wordt verdacht van brandstichting in het cellencomplex op Schiphol-Oost wordt vandaag voortgezet in hoger beroep. De man werd in juni door de rechtbank in Haarlem veroordeeld tot drie jaar cel. De zaak dient voor het gerechtshof in Amsterdam. Bij de Schipholbrand, twee jaar geleden, kwamen elf gevangenen om het leven. De brand ontstond waarschijnlijk door een sigaret die door de verdachte, Ahmed al-J.,
onderscheiden van zwart, legt directeur van adviesbureau Blind Color, Meinard Noothoven van Goor, uit. ‘Zo gaat het rode kruis in matrixborden boven de snelweg voor mij niet aan.’ Ledlampjes zouden wel zichtbaar zijn. Ook zouden stoplichten consequent aan de bovenkant rood en beneden groen moeten zijn. Noothoven van Goor botste tijdens zijn dienstplicht bijna tegen een straaljager, omdat dit op de startbaan andersom was.
HH
was weggeschoten. Al-J. schoot de nog brandende peuk naar het voeteneinde van zijn bed. Daar lagen een laken en een rol wc-papier, die vlam vatten. Bewakers bevrijdden hem uit zijn cel. Bij de brand raakte hij ernstig gewond. Deze maand maakte de Hoge Raad bekend geen opdracht te geven om de oud-ministers van Justitie Piet Hein Donner en voor Vreemdelingenzaken Rita Verdonk te vervolgen voor de Schipholbrand.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Samen ontbijten (1)
Samen ontbijten (2)
Honger
Bijna een half miljoen kinderen ontbijten vanaf gisterochtend een week lang samen. Ze doen mee aan het Nationale Schoolontbijt.
Tweeduizend scholen doen mee in een poging kinderen en ouders op het belang van een goed ontbijt te wijzen.
De meeste Nederlanders verhongeren liever dan dat ze een medemens eten als ze na een vliegtuigongeluk op een onbewoond eiland stranden. Dat blijkt uit een onderzoek onder 500 Nederlanders.
8
Nieuws Binnenland
Mobiliteit Eurlings zoekt wondermiddel
Randstad is dé probleemzone Waar vrouwen klagen over sinaasappelhuid en probleemzones, kampt bestuurlijk Nederland met een heel ander probleemgebied. Heeft verkeersminister Eurlings een nieuw wondermiddel tegen het infarct van de Randstad te pakken? Marcia Nieuwenhuis DEN HAAG
...
Proces tegen Hell’s Angels van start
Groep criminelen of gezelligheidsvereniging? Vormen de Amsterdamse Hell’s Angels nou een criminele organisatie of niet? Ja, vindt Justitie, maar de 22 ideale schoonzonen met een passie voor motorfietsen -
inclusief voormalig leider ‘Big Willem’, hierboven bij de rechtbank - zien dat zelf toch anders. Gisteren begon het proces. De uitspraak? In december. 1 FOTO: EVERT ELZINGA
Borstkankeronderzoek Kort geding van zeventigplussers
Screen oudere vrouw op kanker De Haagse rechtbank beslist vandaag of vrouwen ouder dan 70 recht hebben op borstkankeronderzoek. Deskundige Cock van de Velde vindt van wel, aangezien oudere vrouwen veel vaker borstkanker krijgen dan jongere. Ana Karadarevic AMSTERDAM
...
De helft van alle borstkankerpatiënten is 65+. Jaarlijks overlijden honderden van hen aan de ziekte. Toch komen alleen vrouwen tussen de 50 en 75 jaar in aanmerking voor preventief borstkankeronderzoek. In 1998 besloot de regering een maximumleeftijd in te stellen omdat onduidelijk is of er risico’s zijn verbonden aan screening op hoge leeftijd. Drie vrouwen van boven de 80 vinden dat discriminatie. Namens hen spande het Proefprocessenfonds Clara Wichmann een rechtszaak aan tegen de staat, om het recht op borstkankeronderzoek af te dwingen. Vandaag is de uitspraak. Vrouwen boven de 70 jaar moeten
recht hebben op borstkankeronderzoek, vindt de Leidse chirurg en onderzoeker Cock van de Velde. ‘Biologisch gezien is het nuttig om hen te screenen omdat de ziekte veel meer voorkomt onder oudere vrouwen.’ Borstkanker gedraagt zich bij oudere vrouwen vaker goedaardig en minder agressief. Medicijnen tegen kanker kunnen vervelende bijwerkingen hebben in combinatie met andere medicijnen die oudere vrouwen slikken. Bovendien maakt hun lichaam na de menopauze minder hormonen aan waardoor hormonale therapie weinig uithaalt. Door dit alles hebben oudere vrouwen baat bij andere behandelmethoden dan jongere vrouwen. De komende jaren gaat Van de Velde met zes andere wetenschappers onderzoek doen naar individuele behandelplannen. Eerder onderzoek naar borstkanker dat Van de Velde heeft uitgevoerd, heeft grote bestanden met gegevens over patiënten opgeleverd. Door patiëntgegevens te koppelen aan informatie over tumoren en het te analyseren en verwerken
in algoritmen, kunnen uiteindelijk specifieke behandelplannen worden opgesteld. Van de Velde vindt dat alle vrouwen, jong en oud, recht hebben op het meest optimale behandelplan. Maar over screening op borstkanker onder jongere vrouwen is hij minder enthousiast. Hij wijst op Amerikaans onderzoek naar de zin van preventief onderzoek onder vrouwen jonger dan 50, dat jaren geleden plaatsvond. Een commissie onder leiding van een vrouwelijke wetenschapper concludeerde voorzichtig dat het weinig zin had omdat het veel minder voorkomt onder jongere vrouwen. Het feit dat jongere vrouwen met borstkanker veel meer aandacht krijgen van de media, wijt hij aan hun grotere mondigheid. Het idee dat oudere vrouwen nu eenmaal minder jaren voor de boeg hebben en dus minder snel zullen kiezen voor een behandeling, wijst hij af. ‘Voor sommigen gaat dat op, maar niet voor allemaal. Een fitte vrouw van 70 kan tegenwoordig nog makkelijk 25 jaar leven.’ 1
Gooi de termen ‘Randstad’ en ‘conferentie’ in de zoekmachine Google en er verschijnen 250.000 hits op je beeldscherm. Sinds gisteren is Nederland weer een conferentie rijker. De Randstad Urgent Conferentie wel te verstaan. In de Ridderzaal warmde tal van bestuurders zich op voor een conferentie die een verkeersinfarct in West-Nederland moet voorkomen. Veertig bestuurders zetten hun krabbel voor de uitvoering van het kabinetsprogramma Randstad. Doel: de Randstad aan de top brengen als duurzame, economisch sterke regio. Verkeersminister Eurlings maakt bestuurlijke duo’s verantwoordelijk voor het oplossen van een knelpunt (zie onderstaand kader). Hoogleraar Innovatiemanagement Guus Berkhout van de TU Delft plaatst kanttekeningen bij het plan van de CDA-bewindsman. ‘Er zijn net als bij andere belangrijke maatschappelijke problemen geen goede afspraken gemaakt over wie wat regelt. Dat komt doordat we over elk onderwerp een competentiestrijd aangaan zon-
der na te denken over wat de beste oplossing is. Als we ongenuanceerd duo’s vormen, ziet het er niet bepaald rooskleurig uit.’ Berkhout wil duidelijke afspraken of problemen landelijk, provinciaal of lokaal moeten worden opgelost. ‘Het is een typisch verouderde ambtenarenoplossing om te denken dat je met schaalvergroting alles oplost.’ Jouke de Vries, hoogleraar bestuurskunde aan de Campus Den Haag van de Universiteit Leiden vindt het wél een ‘moedige poging’ van Eurlings. ‘In Nederland zijn zo veel bestuurlijke actoren. Dat hij twee bestuurders verantwoordelijk maakt, vind ik wel een goede.’ Maar of het werkt, daar durft De Vries zijn hand nog niet voor in het vuur te steken. ‘Ik denk dat de sociale grenzen van de groei in zicht zijn. Steeds meer mensen maken gebruik van de auto. Ik woon in Leiden en werk in Den Haag en zodra het economisch beter gaat, merk je dat op de weg. Er hoeft maar iets te gebeuren of onmiddellijk staat alles vast.’ Vast staat ook dat het aantal resultaten bij de zoektermen ‘Randstad’ en ‘conferentie’ tijdens Balkenende IV alleen maar verder zal toenemen. De Randstad Urgent Conferentie wordt een jaarlijks terugkerend fenomeen. Daarnaast komt het kabinet in juli 2008 met een visie op de Randstad in 2040. Saillant detail: de woorden ‘rapport’ en ‘Randstad’ zijn nu al goed voor 315.000 hits. 1
Ambassadeurs voor de Randstad Nieuwste wapen in de strijd tegen hét Nederlandse mobiliteitsprobleem is het kabinetsprogramma ‘Randstad Urgent’. Het programma van minister van Verkeer Camiel Eurlings moet voorkomen dat de Randstad verder dichtslibt. De CDAbewindsman heeft hiervoor de hulp ingeroepen van de ministers Cramer, Van der Hoeven, Verburg en Plasterk, staatssecretaris Huizinga, gedeputeerden en wethouders. Volgens de minister ondervindt de besluitvorming hinder van ‘bestuurlijke drukte’. Besluitvorming zou te lang op zich laten wachten. Daarom zijn in september bestuurlijke duo’s gevormd van kabinetsleden en lokale bestuurders. Zo gaat coördinerend minister Eurlings zelf samen
met de Amsterdamse loco-burgemeester Lodewijk Asscher kijken hoe de luchthavens van Schiphol en Lelystad hun internationale concurrentiepositie kunnen versterken. Projectambassadeurs moeten op hun beurt erop toezien of de plannen ook worden uitgevoerd. Mensen als Bernard Wientjes (VNO/ NCW), Elco Brinkman (Bouwend Nederland) en Ellen Verkoelen (Milieufederatie Zuid-Holland) houden toezicht op de 33 projecten. Enkele daarvan zijn extra rijstroken op de A12, de start van landaanwinning tweede Maasvlakte, een beter verkeers- en vervoersnetwerk in de regio Utrecht en een betere bereikbaarheid van Rotterdam door aanpassingen aan de A15.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ......................................
Er worden nogal wat congressen, seminars en events georganiseerd. Om er zeker van te zijn dat u de meest inspirerende bezoekt, gaat u naar mt.nl. Daar vindt u een overzicht van alle relevante congressen en kunt u uw mening over een congres, de spreker(s) of de locatie met collega-managers delen.
ALTIJD EEN MENING
Verbod Kanaleneiland twee weken van kracht
Eén gewonde
VIJF AANHOUDINGEN NA SAMENSCHOLINGSVERBOD
SCHOOLBUS AANGEREDEN
Sinds het samenscholingsverbod in de Utrechtse wijk Kanaleneiland twee weken geleden van kracht werd, zijn vijf personen aangehouden. Ze stonden op een lijst van overlast veroorzakende jeugd. Sinds 15 oktober mogen tachtig jongeren die in Kanaleneiland voor overlast zorgen niet in groepjes van meer dan vijf personen bij elkaar staan. Het samenscholingsverbod in de wijk geldt in het bijzonder voor deze groep. De overlast en criminali-
teit van jongeren in het gebied liepen volgens de gemeente de spuigaten uit. Bij de eerste overtreding wordt een boete van tweehonderd euro of een werkstraf van minstens vijftien uur opgelegd. Bij volgende overtredingen worden zwaardere straffen ingezet. Twee van de vijf jongeren hebben een taakstraf van vijftien uur geaccepteerd. De andere drie kwamen niet opdagen bij het OM en kunnen een dagvaarding tegemoet zien.
Een bus met schoolkinderen is gisterochtend in het Overijsselse Laag Zuthem aangereden door een vrachtwagen. Een leerkracht raakte daarbij lichtgewond. De vrachtauto reed op de N35 door nog onbekende oorzaak achterop de bus. Daarin zaten 28 schoolkinderen van 15 en 16 jaar van een school uit Raalte met drie docenten. De chauffeur van de vrachtwagen raakte bekneld, maar bleek niet gewond te zijn.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Kat gevangen
DePers.nl
Een kat die de afgelopen week geregeld de A28 overstak, is gevangen. Het dier hield zich schuil in de middenberm van de snelweg, meldt de politie. Het gaat om een verwilderde kat.
Voor actualiteiten kijk je op de snelste nieuwssite van Nederland: www.depers.nl
Buitenland Nieuws
9
Saoedi-Arabië Nu opeens tegen terrorisme
Argentinië First Lady wint verkiezingen
Uitspraak koning irriteert Britten
Populair bij de armen, niet bij de middenklasse
Westerse landen moeten meer doen tegen internationaal terrorisme, zei de Saoedische koning Abdullah in een interview met de BBC. Redactie buitenland AMSTERDAM
...
Volgens de Saoedische koning faalt de internationale gemeenschap de diverse inlichtingendiensten effectief te laten samenwerken en informatie te laten uitwisselen. Abdullah sprak aan de vooravond van zijn staatsbezoek aan Groot-Brittannië dat gisteren begon, het eerste officiële bezoek van een Saoedische koning aan Londen in twintig jaar. De uitspraken van de koning hebben in Groot-Brittannië op zijn zachtst tot opgetrokken wenkbrauwen geleid. Toegegeven: bij het noemen van het woord Saoedi-Arabië krijg je daar al snel scheve gezichten. Ten eerste is er het corruptieschandaal in de Brits-Saoedische al-Yamamah wapendeal. Volgens verschillende Britse nieuwsbronnen heeft de Britse wapenproducent BAE Systems tientallen miljoenen aan steekpenningen betaald aan een Saoedische prins. De abominabele Saoedische reputatie op het gebied van mensenrechten irriteert ook veel Britten, die vinden dat hun regering Riyad daarop veel strenger moet aanspreken. Ten slotte is er nog het belangrijke feit dat Saoedi-Arabië één van de grootste exporteurs is van jihadisten. Osama bin Laden, om er maar eentje te noemen. Veertien van de negentien kapers die de aanslagen op 9/11
pleegden, hadden de Saoedische nationaliteit. Van de in totaal 227 gezochte Al-Qaidaterroristen zijn zeker 49 Saoedi’s. Volgens schattingen bestaat het merendeel van de jihadstrijders in Irak uit Saoedi’s. Het rabiaat anti-westerse, antisemitische en gewelddadige gedachtegoed van AlQaida is veelal van Saoedische makelij, met reden. De door het machtige koningshuis enige toegestane godsdienst is de wahabitische stroming van de islam, een ultrapuriteinse en intolerante versie van de godsdienst die in de duizenden moskeeën in het land wordt verkondigd. Als gevolg van het zeer beperkte curriculum hebben Saoedische onderwijsinstellingen de afgelopen decennia voornamelijk mannen voortgebracht die bedreven zijn in een extremistische islam. Riyad heeft zijn intolerante islam wereldwijd verspreid door overal de bouw van op wahabitische leest geschoeide moskeeën en koranscholen te sponsoren. Saoedi-Arabië was één van de twee landen die het talibanbewind in Afghanistan officieel erkende, ook tijdens de Amerikaans geleide inval in dat land. En ga zo maar door. Dit alles kon vanzelfsprekend alleen met de goedkeuring van het Saoedische koningshuis. En dan vindt koning Abdullah dat de internationale gemeenschap te weinig doet tegen moslimterrorisme? Dat komt alleen omdat het door de Saoedi’s zelf gecreëerde monster zijn pijlen nu ook op zijn meester richt en het met het Westen ‘heulende’ Saoedische koningshuis bedreigt. 1
Het eerste koninklijk Saoedisch bezoek aan Londen in twintig jaar. REUTERS
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Gevechten op Turks grondgebied
TURKS LEGER OMSINGELT HONDERD PKK-STRIJDERS Het Turkse leger heeft rond de honderd Koerdische rebellen omsingeld in ruig terrein nabij de Iraakse grens. De rebellen zijn daar vast komen te zitten, sinds het leger de bergpassen waarlangs zij zich normaal tussen Turkije en Irak begeven met artillerie heeft bestookt. Zij hebben zich in grotten verschanst. Dat heeft het staatspersbureau Anatolia gisteren gemeld. PKK-strijders hebben in de afgelopen maand bij twee acties na-
bij de grens met Irak in het zuidoosten van Turkije minstens 43 mensen gedood, onder wie dertig Turkse militairen. Het Turkse leger dreigt Noord-Irak binnen te vallen, maar de Verenigde Staten, Irak en andere landen proberen Turkije hiervan te weerhouden. Aan Turkse zijde van de grens, in de provincie Sirnak, gingen de gevechten gisteren evenwel onverminderd door. Anatolia meldde dat daarbij een Turkse soldaat sneuvelde.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
Kom naar de Verenigde Staten van Canada Een Amerikaans toeristenbureau heeft tijdens het maken van een promotiefilmpje over het natuurschoon in de VS een deel van Canada gefilmd. Blijkbaar was Amerika zelf niet mooi genoeg.
Cristina, ook populair bij jonge kiezers. REUTERS
Dat Argentinië massaal stemde voor de flamboyante Cristina Kirchner was geen verrassing. Door haar monsterscore van 44 procent komt er geen tweede ronde. Niet iedereen is daar gelukkig mee. An Baccaert BUENOS AIRES
...
‘Ze is meer looks dan inhoud.’ Romi Friske mag haar nieuwe presidente nu al niet. Friske runt ruim twintig jaar een kapsalon in Villa Del Parque, een nette buurt in Buenos Aires. Waarom ze Cristina verfoeit? Om dezelfde redenen als veel middenklassers: ze vindt haar autoritair en pretentieus. Maar Cristina is razend populair bij miljoenen armen in de sloppenwijken en in het verpauperde binnenland. ‘Cristina scoort waar er misère is’, maakt Friske daarvan. Als kapster roddelt ze graag over de politica. ‘Een klant heeft me verteld dat ze heeft moeten leren huilen. Keihard is ze.
Dus moest er getimmerd worden aan een softer imago, want zieltjes winnen doe je met tranen.’ De kapster heeft het moeilijk. Sinds de devaluatie van de Argentijnse peso in 2002 zijn ingevoerde haarproducten 400 procent in prijs gestegen. Als gevolg van de crash van 2001 moesten eigenaars personeel ontslaan, als de hele zaak niet over de kop ging. De arbeidswetgeving is streng in Argentinië en de ontslagvergoedingen die Romi moest betalen deden haar de das om. ‘Wij betalen ons blauw aan sociale lasten en bij een geschil krijgt de werknemer meestal het laatste woord. Deze regering is onvriendelijk voor kleine zelfstandigen’, vindt de kapster. Alejandro, de echtgenoot van Romi, is tandarts. Zijn praktijk zit in de villa waar het echtpaar woont. Vier jaar geleden stemde Alejandro op Néstor Kirchner, de toen nog onbekende gouverneur uit Patagonië. Onder zijn presidentschap raakte Argentinië uit de diepe economische crisis
waarin het eind 2001 was terechtgekomen. Maar Alejandro is ontgoocheld over de corruptieschandalen en de prijsstijgingen. ‘De regering-Kirchner manipuleerde de inflatiecijfers en ondanks de economische groei bleef bijna een kwart van de Argentijnen arm. En nu neemt zijn vrouw het gewoon over!’ Toch zijn er nog altijd een stuk meer aanhangers van Cristina te vinden dan tegenstanders. Rubén is 51 en bouwondernemer: ‘Dankzij Kirchner blijft het vlees betaalbaar voor de gewone man.’ Met Cristina hebben de Argentijnen voor werk gekozen. De huidige regering mikt niet alleen op de ontwikkeling van het platteland, maar ook van de industrie. Cristina wil het isolement van haar land doorbreken en meer buitenlandse investeerders aantrekken. ‘Laat ons de Kirchners tijd geven om hun politiek project uit te diepen’, vindt Rubén. ‘Rome werd ook niet in één dag gebouwd.’ 1
10
Nieuws Buitenland
IJsland ’s Werelds oudste noordkromp
Mossel van 410 lentes Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
Hij werd geboren rond de tijd van de Slag bij Nieuwpoort. Nu is hij opgevist uit de IJslandse wateren. Ming, de oudste mossel ter wereld. Dat de noordkromp (een mosselsoort die voorkomt in de Noordelijke Atlantische oceaan) extreem oud kan worden, was al langer bekend. Biologen kunnen de leeftijd van deze modderbewoner afleiden uit de groeilijnen in de schelp. Ieder jaar wordt de schelp een beetje groter en krijgt ze er een extra lijntje bij. En dat kan heel lang doorgaan. Noordkrompen met meer dan honderd groeilijnen zijn geen uitzondering. De tot nu toe oudste mossel, opgenomen in het Guinness Book of Records, had er 220. Onlangs werd in een museum in IJsland een noordkromp ontdekt met 374 groeilijnen, maar die was dus al overleden. Onderzoekers van de universiteit van Bangor, in Wales, hebben nu bij IJs-
land een levende noordkromp opgevist met 405 à 410 groeilijnen. Ze gaven het keiharde oudje de naam Ming, naar de dynastie die toen over China heerste en die zulk fraai (en keihard) porselein heeft voortgebracht. Ming werd geboren tijdens de Tachtigjarige Oorlog, werd volwassen onder Napoleon en mag nu ook nog het broeikaseffect meemaken. Mings groeilijnen zijn overigens wetenschappelijk van belang, omdat de dikte en chemische samenstelling van zijn schelp van alles kan vertellen over de omstandigheden waaronder hij gedurende die vier eeuwen heeft geleefd. En los daarvan kan Ming ons wellicht meer vertellen over de vraag hoe ook wij vier eeuwen oud kunnen worden. Het onderzoek werd dan ook mede gefinancierd door de Britse liefdadigheidsorganisatie ‘Help the Aged’. Wie weet kan mossel Ming dat inderdaad. 1
Sarkozy vrolijk op staatsbezoek in Marokko. AP
Mediterrane Unie EU ziet dreiging in plan Franse president
Nicolas Sarkozy wil zijn eigen Europese Unie Sarkozy wil een Mediterrane Unie oprichten. De zestien landen aan de Middellandse Zee moeten al volgend jaar economisch en politiek gaan samenwerken. Brussel is not amused. Godelief Swank AMSTERDAM
...
Nicolas Sarkozy kondigde het al aan in februari, in een verkiezingstoespraak: als ik president van Frankrijk word, richt ik een Mediterrane Unie op. Maanden bleef deze zin onopgemerkt. Totdat Sarkozy de afgelopen maanden daadwerkelijk op campagne ging in de regio en een voorzichtig ‘ja’ kreeg van Spanje, Italië, Griekenland, Marokko, Tunesië en Israël. De komende weken heeft hij diverse afspraken aan beide zijden van de Middellandse Zee en vorige week, op staatsbezoek in Marokko, heeft hij openlijk alle mediterrane landen uitgenodigd om in juni 2008 in Frankrijk de fundamenten te komen leggen van deze politieke, economische en culturele unie. De Franse president lachte gul bij het uitspreken van deze woorden. In Brussel rinkelen alarmbellen. ‘We moeten met het Middellandse
Zeegebied doen wat de Europeanen zestig jaar geleden met Europa deden’, zegt Sarkozy. En dat is nu net waar de schoen wringt. De Europese Unie heeft geen behoefte aan een nieuwe, ‘lokale’ EU, waaraan behalve Frankrijk ook Portugal, Spanje, Italië, Griekenland, Cyprus, Malta, Turkije, Libanon, Israël, de Palestijnse Autoriteit, Egypte, Libië, Tunesië, Algerije en Marokko deelnemen. Een unie die hetzelfde is ingedeeld als de EU, met een permanente ministerraad en een roulerende president. De Mediterrane Unie (MU) zou volgens Sarkozy gemeenschappelijke problemen als illegale immigratie en terreurdreiging regionaal kunnen oplossen. Bovendien kan de MU een nieuw podium bieden voor vredesonderhandelingen tussen Israël en de Palestijnen én een brug slaan tussen Europa en de islamitische wereld. Bij dat laatste heeft Sarkozy een spilfunctie voor Turkije in gedachten, want de Franse president maakt er geen geheim van Turkije geen geschikte EUkandidaat te vinden. De Europese Unie doet ondertussen haar best de kalmte naar buiten toe te bewaren. ‘We verwelkomen alle nieuwe initiatieven die regionale samenwerking nastreven’, zegt woord-
voerster van de Europese Commissie Christiane Hohmann diplomatiek. ‘Zolang het maar binnen de bestaande EU-structuren gebeurt.’ Probleem is dat het fundament van die bestaande EU-structuren ontbreekt. De twaalf jaar oude Barcelona-conventie, opgericht om de dialoog aan beide zijden van de Middellandse Zee open te houden, is doodgebloed door gebrek aan gemeenschappelijke ambitie. Hoe hou je Noord-Europa bij de les als het gaat om Zuid-Europese problemen? Wat de EU vooral stoort, is dat Sarkozy in de MU gelegenheid ziet de Franse invloedssfeer uit te breiden. ‘Het is een herhaling van zetten uit het verleden’, concludeert Henk Driessen, hoogleraar Mediterrane Studies. ‘Frankrijk heeft zichzelf altijd beschouwd als legitieme erfgenaam van het Europese Rijk. Dat was de laatste keer dat de mediterrane regio een politiek-bestuurlijke eenheid was. Met de vele koloniën in NoordAfrika hebben ze die situatie dicht benaderd. Nu wil Frankrijk opnieuw meer invloed in het gebied.’ Alleen is de ruilhandel wat moderner. Sarkozy biedt nucleaire kennis aan in ruil voor toegang tot de Noord-Afrikaanse gasreserves. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................
Manoeuvres doen bootjes omslaan
GRIEKEN BRENGEN LEVENS VLUCHTELINGEN IN GEVAAR De Griekse autoriteiten brengen levens van vluchtelingen in gevaar die per boot de Europese Unie proberen te bereiken. Dat zeggen de mensenrechtenorganisaties Pro Asyl en de Europese Raad voor Vluchtelingen en Ballingen (ECRE) in een gisteren verschenen rapport. De Griekse kustwacht voert volgens het rapport dikwijls voor de bootvluchtelingen levensbedreigende manoeuvres uit, zoals het in cirkels om de boten heen varen. Door
de hierdoor veroorzaakte hoge golven kunnen de vaak gammele vaartuigen omslaan. Andere gebruikte tactieken zijn het net buiten de Griekse territoriale wateren duwen van boten of het lekprikken van rubberboten. De Griekse autoriteiten ontkennen dat immigranten slecht worden behandeld. Zij zeggen dat de meeste mensen die per boot de Griekse kust proberen te bereiken gewone migranten zijn met een economische motivatie.
REUTERS
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................
Proefballonnetje? (1)
Proefballonnetje? (2)
Die Arnold Schwarzenegger is zo gek nog niet. De gouverneur van de staat Californië zegt in een interview dat wiet geen drug is.
‘Het is een blaadje, geen drugs’, aldus Arnold. ‘Het interesseert me ook niet of politici drugs gebruiken, als ze maar goede besluiten nemen.’
Buitenland Nieuws
11
Malediven Oude despoot aan het roer
De schaduwzijde van een vakantieoord De Malediven zijn meer dan een tropisch vakantieparadijs. Ministers lopen weg uit de regering en president Gayoom is al 29 jaar aan de macht. Kim Sengupta MALÉ
...
Er is een opstand gaande tegen de president van de Malediven: drie belangrijke ministers uit zijn kabinet hebben hun ontslag aangeboden omdat de president zich zou gedragen als een despoot. Een van hen is van plan het tegen hem op te nemen bij de volgende verkiezingen. De lieflijke eilanden in de Indische Oceaan vormen een luxe vakantiebestemming voor rijke westerlingen. Maar de eilanden hebben ook een schaduwzijde die minder aandacht krijgt; er zou sprake zijn van onderdrukking, marteling, censuur en recentelijk ook terroristische bomaanslagen. President Maumoon Abdul Gayoom, de langstzittende leider in Azië, probeerde de internationale kritiek op zijn mensenrechtenbeleid te bezweren door in te stemmen met grote hervormingen, een nieuwe grondwet en de toezegging dat hij zou aftreden na een bewind van 29 jaar. De ministers die ontslag namen, deden dit toen de president, die zegt dat hij 60 is maar eigenlijk 76 zou zijn, van gedachten veranderde en zei dat hij toch nog vijf jaar zou blijven.
De minister van Openbare Orde, Hassan Saeed, de minister van Justitie Mohammed Jameel en de minister van Buitenlandse Zaken Ahmed Shaheed zijn allemaal eind dertig of begin veertig. Volgens hen zullen de andere leden van de regering hun voorbeeld waarschijnlijk volgen en voor de verkiezingen volgend jaar hun ontslag indienen. Het weglopen van de drie ministers is een ernstige klap voor Gayoom aangezien de drie veel contacten hebben met politici en media in het Westen evenals met buurlanden Sri Lanka en India. De president had ze de regering binnengehaald om te bewijzen dat hij voorbereidingen trof voor de toekomst en de macht aan de jongere generatie wilde overdoen. Saeed heeft toegezegd dat hij het in de presidentsverkiezingen op gaat nemen tegen Gayoom. De drie exministers hebben contact gelegd met de grootste oppositiepartij de Maldivian Democratic Party, om zo een verenigd front te kunnen vormen. Afgelopen september werden de Malediven getroffen door een bomaanslag, waarbij 12 toeristen gewond raakten. Er wordt vermoed dat de ontploffing het werk was van de groeiende islamitische beweging. Maar president Gayoom beschuldigde hervormers en actievoerders voor democratie ervan dat zij voor ‘instabiliteit’ zorgden. Saeed: ‘Het hoort bij de repressieve aard van deze regering dat ze de aan-
Verkiezingen
Grote corruptie in klein Colombiaans dorp Wies Ubags MAGANGUÉ
...
Overal in Colombia werden zondag lokale verkiezingen gehouden. Het stadje Magangué is berucht om corruptie en geweld, maar de burgemeesterskandidaat die hier symbool voor stond, verloor. Magangué, in het noorden van Colombia aan de rivier de Magdalena, is de stad van De Kat. Dat is de bijnaam van Enilse López, die een imperium heeft opgebouwd in de loterijsector. Ze zit in de gevangenis vanwege vermeend witwassen van drugsgelden en het gerucht gaat dat ze ook goede banden heeft met de
paramilitairen. Ze zou nogal wat mensen hebben laten vermoorden in Magangué. Enilse López had de campagne van burgemeesterskandidaat Arcesio Pérez bekostigd. Pérez was daardoor de gedoodverfde winnaar. Moord en brand schreeuwden de andere kandidaten. ‘Er zijn wel zestig bussen aangekomen’, zei er een. ‘Met mensen die geronseld waren om op Pérez te stemmen,’ aldus de ander. De hotels zouden vol zitten met gekochte kiezers. Andere mensen zouden geld hebben ontvangen in ruil voor hun stem. Naar Magangué was een waarnemersmissie gestuurd om toe te zien
President Maumoon Abdul Gayoon is de langstzittende leider in Azië. REUTERS
slag in de schoenen van democratische krachten wil schuiven. Ik weet zeker dat de regering was gewaarschuwd voor de gevaren van een groeiend islamitisch fundamentalisme. Wij hebben zeven maanden geleden al een actieplan gemaakt om het te bestrijden. ’
De ex-ministers zeggen dat ze geïntimideerd en bedreigd zijn sinds ze hun ontslag aankondigden. Saeed: ‘Er is ingebroken in onze kantoren en er zijn documenten weggehaald. Ook zijn onze huizen besmeurd met verf en zijn we bedreigd.’ Op de Malediven heerst het gevoel dat de ‘islamiti-
op het verloop van de stemming. En wat ze zondag zagen, kon het daglicht vaak niet verdragen. Kinderen liepen met stramme bejaarden mee om hen te helpen met het invullen van het stembiljet. Het leek erop dat die kinderen vervolgens iets heel anders invulden dan wat de bejaarden wilden. De kinderen kwamen steeds weer terug met nieuwe oudjes voor wie ze het stembiljet invulden. Met stomheid geslagen waren de waarnemers toen er een jongetje van hooguit tien verscheen om te stemmen. Of ze zijn identiteitsbewijs mochten zien. Daarop stond dat hij in 1986 was geboren en 1,40 meter lang was. Hoe groot was de verrassing toen ‘s avonds bleek dat toch niet Pérez, maar zijn tegenstander Anuar Arana de nieuwe burgemeester van Magangué was geworden. Het is niet uitgesloten dat ook Arana stemmen heeft gekocht. Maar Magangué ging uit zijn dak. ‘Weg met De Kat’, klonk het door de hele stad. 1
Duitsland
sche’ aanvallen wel eens meer om het lijf kunnen hebben dan de regering doet voorkomen. Critici beweren dat de veiligheidsdienst misschien wat te maken heeft gehad met de bomaanslagen. 1 © The Independent
Spanningen in Turkije en Irak leiden tot rellen in Berlijn Redactie buitenland AMSTERDAM
...
In Berlijn zijn dit weekend vijftien mensen gearresteerd bij rellen tussen Koerdische en Turkse migranten. Dat heeft de Berlijnse politie bekendgemaakt. Bij de rellen zondagavond in de Berlijns e wijk Kreuzfeld zijn achttien politieagenten gewond geraakt. Het hoofd van de Berlijnse afdeling van de binnenlandse veiligheidsdienst, Claudia Schmid, zei op de zender Inforadio dat ze vanwege de spanningen in het grensgebied van Turkije en Irak vreest voor meer ‘emotionele botsingen tussen Turken en Koerden in Berlijn.’
De vechtpartijen braken uit na een demonstratie vóór eenheid tussen de twee bevolkingsgroepen in Kreuzberg, waar veel Turken wonen. De aanstichters van het geweld waren volgens Schmid Turkse nationalisten die banden hebben met onder meer de Grijze Wolven. Ook Duitse hooligans deden mee. In Berlijn wonen ongeveer duizend mensen met banden met de verboden Koerdische Arbeiderspartij PKK, volgens Schmid. De Turkse premier Erdogan heeft opgeroepen tot eenheid tussen Koerden en Turken, maar heeft ook laten weten dat zijn regering vastbesloten is door te gaan met ‘vechten tegen separatisten’. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ....................................... ......................................
Plan was 64 moorden
KORT
LEVENSLANG DE CEL IN VOOR SCHAAKBORDMOORDENAAR Een rechtbank in Moskou heeft Aleksandr Pitsjoesjkin gisteren tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld wegens 48 moorden. Zelf beweert de 33-jarige schaakbordmoordenaar binnen een periode van vijf jaar zestig mensen te hebben vermoord en bij nog eens drie mensen een poging te hebben ondernomen. Hij was van plan in totaal 64 personen te doden, net zoveel als er velden op een schaakbord zijn.
111
Russische officier zeven jaar cel in voor spionage
Een militaire rechtbank in Moskou heeft gisteren een officier schuldig bevonden aan spionage voor Polen en hem wegens verraad tot zeven jaar gevangenisstraf veroordeeld. Majoor Sergej Joerenja heeft toegegeven de Poolse inlichtingendienst tegen betaling informatie te hebben gegeven over de Russische strijdkrachten in het militaire district Moskou. Daarbij ging het om aantallen en exacte locaties. Joerenja werd in maart van dit jaar gearresteerd nadat hij had gesolliciteerd
AP
bij de FSB, de opvolger van de KGB. Hij werd in 2005, een jaar nadat Polen zich bij de NAVO had geschaard, door Poolse agenten gerekruteerd. Dit heeft een woordvoerder van de rechtbank bekendgemaakt.
constateerd, dat er geen uitzaaiingen zijn en dat de artsen er vanuit gaan dat er na de operatie geen chemokuur of bestralingen nodig zijn.
111
In het artikel ‘Infrastructuur VS krijgt een vier’ in de krant van gisteren is door een fout van de redactie een biljoen (twaalf nullen) teruggebracht tot een miljard (negen nullen). ‘De kosten die nodig zijn om de crisis te bezweren, worden geraamd op 1,6 miljard dollar, ongeveer anderhalf keer zoveel geld als tot nog toe is uitgegeven aan de oorlog in Irak en Afghanistan.’ Daar had 1,6 biljoen moeten staan, duizend keer zoveel.
Olmert gediagnosticeerd met prostaatkanker
De Israëlische premier Ehud OImert heeft prostaatkanker en moet daarvoor binnenkort een operatie ondergaan. De ziekte is in zijn geval niet levensbedreigend. De nu 62-jarige Olmert, die in 2006 aantrad als premier, heeft dit gisteren op een persconferentie bekendgemaakt. Olmert zei dat de ziekte in een vroeg stadium is ge-
111
Rectificatie
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Cijfertjes
Ook op deze dag (1)
Ook op deze dag (2)
Op Bermuda is iedereen goed bereikbaar. 80 op de 100 mensen hebben een telefoonaansluiting. In Nederland is dit ongeveer 48.
1938 – Amerika was gedoemd. Althans, dat was wat veel Amerikanen dachten toen ze het hoorspel War of the Worlds op de radio hoorden.
Het verhaal van H.G. Wells, dat vertelt over een invasie van marsmannetjes, klonk zo overtuigend dat een groot deel van de bevolking in paniek raakte en de politie inschakelde.
30 jaar later weredld Hans Huis in ’t VNO voorzitter van T ur. Raad van Bestu
nnen. u k r e ll e n s t e o m t a D de ele Techniek aan Na zijn studie Civi kte wer ft, Del van iteit Technische Univers van 1973 tot 1990 Hans Huis in ’t Veld al die jaren was hij In . bij Rijkswaterstaat de Deltawerken. De bij en okk betr ral voo 0: leven zette hij in 199 stap naar het bedrijfs werd DHV u rea rsbu advies- en ingenieu hij ver. In 1995 werd zijn nieuwe werkge tuur van de bes van raad de voorzitter van h er van het technisc DHV Groep en voorzitt ng Nederlandse nigi Vere de van u adviesburea rde november 2003 kee Gemeenten. Per 1 r en sindsdien is hij daa ft Del r naa g teru hij van Bestuur. d Raa TNO de van de voorzitter is snel. Maar voor Is dat snel? Ja, dat die in 2008 gaan n ente stud ze ambitieu we goed nieuws: afstuderen, hebben
ert. universiteit afstude kun je persoonlijke Via BestGraduates met CEO's van de ben heb n ontmoetinge en erkgevers, geldprijz nevenstaande topw en uiteindelijk de euro 00 10.0 tot winnen je worden. Ook maak BestGraduate 2008 de lusieve prijzen van kans op zeer exc n, zoals een bezoek deelnemende bedrijve eropbouwproject in aan het Tsunami wed Spelen 2008 in Beijing he pisc Olym de h, Ace le ervaring opdoen bijwonen, internationa vard Summer Course bij Unilever of een Har
‘het kan sneller’. Hoe?
8 BestGraduates 200 Schrijf je in voor de naar de top. weg ste kort de t game, absoluu hét 8 is exclusief voor BestGraduates 200 iode van januari per de in dat nt toptale e 9 aan een Nederlands 2008 t/m maart 200
volgen.
gegeven periode Studeer jij in de aan id maken in een uitgebre af, wil je een entree ie prijzen? moo op en mak s kan netwerk én duates-test en Doe dan de BestGra minuten of jij je e twe en binn ontdek 8. BestGraduates 200 kwalificeer t voor op n doe je kun test Deze BestGraduatesaardetop.nl. www.dekortstewegn informatie over Hier vind je ook alle 8.
BestGraduates 200 Tot snel!
aar de top.nl
n www.de kortste weg
BestGraduates 2008 wordt mogelijk gemaakt door onderstaande topwerkgevers
BestGraduates 2008 wordt mogelijk gemaakt door
BestGraduates 2008 is een activiteit van Memory Events BV
Buitenland Achtergrond
13
Interview Politiek filosoof John Gray
Hoop is geen politieke deugd John Gray is van nature een vrolijk mens, zegt hij. Zijn visie op het Midden-Oosten is echter bijzonder duister. ‘Irak is een zwart gat geworden dat alles naar binnen zuigt.’ En dat alles dankzij Amerika, onder de bezielende leiding van de ‘uniquely ignorant’ George W. Bush. Mark van Assen AMSTERDAM
...
Gray, een vriendelijke, wat schuchtere man, is politiek filosoof en Professor of European Thought aan de London School of Economics. Zijn domein is de utopie, of beter gezegd: de vervloeking daarvan. Gray meent dat er door de geschiedenis heen niets dan ellende is voortgekomen uit het streven naar een utopische samenleving. ‘Het gebruik van onmenselijke methoden om onmogelijke doelen te verwezenlijken, vormt de essentie van het revolutionair utopisme’, schrijft hij in zijn nieuwe boek Zwarte mis – Religieus fundamentalisme en de moderne utopieën. Lichtend voorbeeld hiervan is wat hem betreft de oorlog in Irak. De vriendelijke Gray is onbarmhartig in zijn kritiek op Bush en de neo-conservatieven die hem omringen. ‘De ellende die we nu in Irak zien, was niet onvermijdelijk. Ze is het gevolg van een hele reeks slechte beslissingen, gebaseerd op wilde theorieën over het vestigen van een liberale democratie in het Midden-Oosten, over het vernietigen van Het Kwaad en over het veiligstellen van oliebronnen. Ze hadden alles mis. Alles.’
Maar hoe kan dat? Je zou toch zeggen dat een land zich gedegen voorbereidt als het ten strijde trekt. ‘Nee, dat is juist het kenmerk van utopisten. Ze hebben hun vizier gericht op een onmogelijk ideaal, de rest zien ze niet. Ze kíezen ervoor het niet te zien. En vergis je niet: mensen als Bush, Cheney en Rumsfeld zijn zeer intelligent. Maar tegelijk ook extreem onnozel. Even los van de oliebelangen, die er natuurlijk wel degelijk zijn, geloofden ze écht dat alles goed zou komen met het verwijderen van Saddam Hoessein. Dat Irak écht beter af zou zijn met een liberale democratie. Dat is waar de neo-conservatieven voor staan. Bovendien moeten we niet vergeten dat Amerika een christelijk-fundamentalistische regering heeft, wier geloof teruggaat tot de eerste puriteinse kolonisten. Bush spreekt over Satan en de Apocalyps.
John Gray: ‘Amerika heeft een staat vernietigd. Dat kan niet meer worden teruggedraaid.’ CHRISTIAAN KROP
Vlak na de inval in Irak zei hij dat God hem had geboden Al-Qaida en Saddam aan te vallen, en dat hij gehoorzaamd had. Geloof is prima, maar het hoort in de kerk. Het is roekeloos om een oorlog te baseren op je geloof.’
Nogmaals: hoe kan dat? ‘Laat ik een ander voorbeeld noemen. Hoeveel westerse intellectuelen kwamen niet enthousiast terug uit de Sovjet-Unie met verhalen over de perfecte samenleving onder Stalin? Die man heeft twintig miljoen mensen vermoord! En dat was bekend, ook toen al. Maar het doel heiligt de middelen. Zo is het nu ook.’
Wat is er eigenlijk mis met het streven naar een ideale samenleving? ‘Niks. Als je het maar niet tot je politieke doel maakt. Hoop is geen poli-
tieke deugd. Wat je moet proberen is zo goed mogelijk om te gaan met de realiteit. Wat dat betreft was de eerste oorlog tegen Irak, onder George senior, van een heel ander kaliber. Bush’ vader had om te beginnen in de Tweede Wereldoorlog aan den lijve ondervonden wat het betekent om te vechten. Maar hij was ook zeer goed geïnformeerd en een realistisch denker. Het ging toen om de oliebelangen van de VS, klaar. De oorlog is met dat doel gevoerd, en was in dat opzicht succesvol.’
Is er nog hoop voor Irak? ‘Nee. Dat land is kapotgemaakt. Amerika heeft een staat vernietigd. Dat kan niet meer worden teruggedraaid en het valt ook niet meer in goede banen te leiden. Terugtrekken is geen optie. Destijds in Vietnam kon dat wel, maar toen stond er een regering
klaar die de macht overnam. Het huidige bewind in Bagdad is volslagen machteloos. Irak is een zwart gat. En het erge is dat de buurlanden door de anarchie en het bloedvergieten mee naar binnen worden gezogen. Er dreigt een oorlog met Iran, Syrië wordt overspoeld met vluchtelingen, Turkije staat op het punt Noord-Irak binnen te vallen, Saoedi-Arabië wil niet dat Iran de nieuwe regionale leider wordt en andersom.’
Kan een nieuwe Amerikaanse president hier iets aan veranderen? ‘Dat zou in theorie kunnen, maar ik zie onder de huidige kandidaten niemand met voldoende realiteitszin. Veel hangt af van de komende twaalf maanden. Er moeten snel zaken worden gedaan met Iran. De enige manier om Ahmadinejad in te tomen, is hem meer macht te geven, hem seri-
eus te nemen. Zo ongeveer als Nixon in de jaren zeventig deed met China. Maar ik zie dat niet snel gebeuren. Een interessante paradox is overigens dat het realisme soms aantoont dat een realistische oplossing niet mogelijk is.’
Wat betekent dit uiteindelijk voor Amerika? ‘Na de hubris die opkwam na de Koude Oorlog was het wachten op de nemesis. Zo gaat het altijd, dat is een klassiek patroon. Door de oorlog in Irak hebben de Verenigde Staten hun eigen verval alleen maar versneld.’ 1 ‘Zwarte mis – Religieus fundamentalisme en de moderne utopieën’ van John Gray is in vertaling verschenen bij uitgeverij Ambo. Prijs: 19,95 euro. ISBN 9789026319686
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... ....................................... ......................................
Bagage onderzocht op explosieven
BRITSE MINISTER IN VS OP LUCHTHAVEN ONDERVRAAGD De Britse minister voor Internationale Ontwikkelingszaken Shahid Malik, de eerste islamitische minister van Groot-Brittannië, is voor de tweede keer vastgehouden voor verhoor op een vliegveld in de VS. Hij zei veertig minuten te zijn ondervraagd. Zijn bagage werd onderzocht op sporen van explosieven. Hij was op weg naar Londen na besprekingen over terrorismebestrijding met Amerikaanse overheidsfunctionarissen.
HH
KORT
opereren en agressiever worden. Dit jaar zijn al 26 schepen aangevallen.
Piraten kapen Japanse tanker met chemicaliën
111
111
Piraten hebben zondagavond voor de kust van Somalië een Japanse chemicaliëntanker gekaapt. Dat heeft het Internationale Scheepvaartbureau in Maleisië gisteren gemeld. Het schip heeft een 23-koppige bemanning van Koreanen, Filipijnen en Birmanen. Het scheepvaartbureau zei onmiddellijk westerse marineschepen in het gebied te hebben gewaarschuwd, maar het schip is inmiddels in Somalische territoriale wateren. Een woordvoerder van het bureau zei dat de piraten steeds verder uit de Somalische kust
Moordenaar Yitzhak Rabin krijgt een zoon
cente opiniepeiling vindt een kwart van de Israëliërs dat Amir gratie moet krijgen als hij twintig jaar van zijn straf heeft uitgezeten. 111
Yigal Amir, de joodse extremist die levenslang in de gevangenis zit voor de moord op de Israëlische premier Yitzhak Rabin, heeft een zoon gekregen. De Israëlische autoriteiten hebben een verzoek van Amir om de besnijdenis van zijn zoon te mogen bijwonen afgewezen. Die ceremonie moet als het kind gezond is acht dagen na de geboorte plaatshebben, uitgerekend op 4 november, de dag dat Rabin in 1995 na een vredesbijeenkomst werd doodgeschoten. Blijkens een re-
Noord-Korea wil afspraak ontmanteling nakomen
Noord-Korea wil al zijn toezeggingen over de ontmanteling van zijn kernwapenprogramma nakomen en hoopt dat de VS en andere onderhandelingspartners met de door hen beloofde hulp over de brug komen. Dat heeft Noord-Korea gisteren in ambtelijke besprekingen met de zes landen gezegd, aldus de Zuid-Koreaanse onderhandelaar Lim Sungnam.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Ook op deze dag...
Het weer
Scary leader of the free world
1983 – Argentinië kent voor het eerst vrije democratische verkiezingen na zeven jaar militaire dictatuur.
Boston: 14°C/ 5°C, zonnig Wenen: 11°C/ 7°C, lichtbewolkt Tokio: 20°C/ 14°C, bewolkt
De vraag: als welke presidentskandidaat moet je verkleed gaan met Halloween om het engst te zijn? Antwoord van de meeste Amerikanen: Hillary Clinton. gevolgd door Rudy Giulliani.
14
Nieuws Economie
Merrill Lynch breekt met topman
Einde verhaal voor O’Neal Redactie economie AMSTERDAM
...
Miljoenen Indiase kinderen werken. DIETER TELEMANS/HH
Slavenwerk
Kinderarbeid in Indiase Gap-fabrieken Sharida Mohamedjoesoef AMSTERDAM
...
India is tegenwoordig praktisch synoniem met economische voorspoed. Gisteren nog ging de Indiase beurs, de Sensex, door de 20.000 puntengrens. Ondanks deze gunstige geluiden blijft kinderarbeid een wijdverbreid probleem, eentje waar de regering nauwelijks grip op krijgt. Westerse multinationals als C&A, Adidas, Nike en Ikea kregen ermee te maken. En dit weekend was het raak bij de Amerikaanse kledingketen Gap. In een fabriek in de hoofdstad New Delhi werden kinderen gevonden die onder slechte omstandigheden aan het werk waren in een fabriek van Gap. Volgens de Britse krant The Observer ging het om kinderen onder
de tien die door hun families waren verkocht. Gerard Oonk van de Landelijke India Werkgroep is niet verbaasd: ‘Veel mensen denken dat kinderarbeid in India inmiddels is verboden, maar dat is onzin. De Indiase regering nam in 1986 een wet aan die kinderarbeid in bepaalde sectoren verbiedt en in andere reguleert. Zo mogen kinderen niet meer als bediendes worden ingezet, omdat dit vaak leidde tot misbruik.’ De wet wordt nu verder aangescherpt, maar het is de vraag of het probleem van kinderarbeid daarmee effectief wordt aangepakt. Oonk: ‘Het is een combinatie van factoren. Het onderwijs in India functioneert slecht. Onderwijzers komen niet opdagen, bijvoorbeeld omdat ze een of ander klusje voor de overheid moe-
ten doen.‘ Wat volgens Oonk ook meespeelt, is dat veel ouders van de kinderen zelf vaak analfabeet zijn en het belang van onderwijs niet onderkennen. Dat werkt ronselpraktijken verder in de hand. Of bij Gap sprake is van opzet, lijkt Oonk onwaarschijnlijk. ‘Gap heeft een goede naam als het gaat om maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat gezegd hebbende, wil Gap natuurlijk net als veel andere multinationals goedkoop produceren. Als ze niet controleren wat er in de rest van de keten gebeurt, gaat het mis.’ Volgens de laatste volkstelling uit 2001 bleek dat dertien miljoen kinderen in India aan het werk zijn. Maar maatschappelijke organisaties in het land zelf menen dat dit aantal eerder rond de 50 tot 60 miljoen ligt. 1
Internetbellen
Skype komt met eigen mobieltje Redactie economie AMSTERDAM
...
Internetbelbedrijf Skype heeft een mobiele telefoon gelanceerd. Skypegebruikers kunnen er onderling gratis mee bellen en sms’en. Wie wil bellen naar vaste of mobiele nummers moet wél betalen. Skype denkt met de lancering van een eigen telefoon een grote stap voorwaarts te zetten. Het bedrijf kan zeker een positieve impuls gebruiken nadat eigenaar eBay onlangs bekend maakte 1,4 miljard dollar op het bedrijf af te schrijven. In 2005 kocht eBay de internettelefoondienst voor 2,6 miljard dollar. Gebruikers van Skype kunnen via internet gratis met elkaar bellen. Daarvoor is alleen een microfoon nodig.
Hoewel het aantal geregistreerde gebruikers de afgelopen jaren behoorlijk is gestegen naar 220 miljoen recent, heeft eBay nooit goed geweten wat aan te moeten met Skype. Het bedrijf verdient aan gebruikers die betaalde diensten afnemen, zoals bellen naar gewone telefoonnummers in binnen- en buitenland. Het laatste kwartaal haalde het bedrijf een omzet van 90 miljoen dollar. Maar de echt toegevoegde waarde van Skype hoopte eBay te halen uit een integratie van Skype-diensten met eBay. Die integratie is nooit van de grond gekomen. Met de lancering van de mobiele telefoon hoopt Skype nu voeten aan de grond te krijgen op de mobiele markt. Skype werkt samen met het Britse telecombedrijf 3. De Skype-
phone verschijnt eerst uitsluitend in het Verenigd Koninkrijk en later dit jaar in andere Europese landen. Bij de aankondiging vandaag werd Nederland niet genoemd. De telefoon kost in het Verenigd Koninkrijk iets meer dan 70 euro als hij los wordt aangeschaft met een prepaid bundel. In combinatie met een abonnement van 3 is de telefoon gratis. TopmanMichael van Swaaij van Skype verwacht veel van de nieuwe ontwikkeling. ‘Skype is hiermee een echte mobiele dienst geworden .Om te Skypen zit je niet meer vast aan de computer.’ Skype en telecombedrijf 3 hopen dit eerste jaar enkele honderdduizenden Skyphones te verkopen. Vanaf volgend jaar moeten dat er miljoenen zijn. 1
Het doek is gevallen voor Stanley O’Neal. Volgens The Wall Street Journal heeft het bestuur van de Amerikaanse zakenbank Merrill Lynch gebroken met haar topman. Reden: de dramatische derdekwartaalverliezen maar ook de fusiegesprekken die O’Neal op eigen houtje hield met rivaal Wachovia zetten kwaad bloed. Vorige week werd bekend dat Merrill Lynch over het derde kwartaal een verlies had geleden van maar liefst 2,2 miljard dollar. Ter vergelijking, in dezelfde periode een jaar eerder noteerde het concern nog een dikke drie miljard aan de goede kant van de streep. Fors verlies of niet, O’Neal gaat niet
met lege handen naar huis. Volgens de Amerikaanse pers casht de topman tenminste 159 miljoen dollar, waarvan 30 miljoen als pensioenschadeloosstelling en 129 miljoen in opties. Inmiddels zijn verschillende namen de revue gepasseerd die mogelijk het stokje overnemen. Als waarschijnlijkste opvolger wordt herhaaldelijk Laurence Fink genoemd. Fink is de grote baas van BlackRock, een investeringsbedrijf dat deels door Merrill wordt gecontroleerd. Een andere naam die de ronde doet, is die van Gregory Fleming, mede-voorzitter van Merrill Lynch. Volgens de kranten is het een reëele optie dat beide mannen samen aan het roer van Merrill Lynch komen te staan. 1
LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN Provider
Hypotheek
5 jr NHG
5 jr 125% EW
SNS bank Postbank ING Bank Fortis Bank ABN AMRO Rabobank DSB Bank MoneYou AXA MoneYou REAAL Florius
SNS Budget Hypotheek Aflosvrij Voordeel Hypotheek Hypotheek met Renteopties Aflosvrije hypotheek Aflossingsvrije hypotheek VoordeelHypotheek Aflossingsvrije hypotheek Compleet+ hypotheek AXA BudgetPlus Hypotheek Compleethypotheek Aflossingsvrij-Holland Profijt twee Aflossingsvrije Hypotheek
4,65 4,8 4,9 5,3 5,3 4,6 nvt 4,5 4,6 4,6 4,9 4,7
5,05 5,2 5,3 5,8 5,8 nvt 4,55 4,9 5 5 5,05 5,1
10 jr NHG
4,85 5,1 5 5,3 5,4 nvt nvt 4,7 4,75 4,8 5,05 4,85
10 jr 125% EW
5,25 5,5 5,4 5,8 5,9 nvt 4,75 5,1 5,15 5,2 5,2 5,25
Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de 20 producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125%.
DOORLOPEND KREDIET
PERSOONLIJKE LENING
Aanbieder
< €5.000 < € 10.000 < € 25.000
Aanbieder
< € 5.000 < € 10.000
Frisia Financ. ** Delta Lloyd DSB Bank De Hypotheker Directa KredietDirect.nl** Ohra Freo FBTO MoneYou Fortis Bank SNS Bank Postbank Rabobank ABN Amro
10,3 nvt nvt nvt 7,9 7,5 7,05 nvt 7,3 nvt 10,3 10 11,7 10,8 11,7
Kruidvat KredietDirect.nl** Becam ** DSB Bank Directa Becam OHRA Eurofintus ** Crediam DHB bank Fortis Bank SNS Bank Postbank
5,9 5,9 10,3 nvt 7,9 na 7,6 nvt 10 8,9 10,2 9,7 11,2
6,3 6,5 6,6 6,9 6,9 6,9 7,05 7,2 7,3 7,9 9,5 10 10,5 10,5 10,8
6,1 6,5 6,6 6,9 6,5 6,5 6,75 7 7,3 7,9 8,4 9,1 8,9 8,7 8,8
5,9 5,9 6,3 6,6 6,9 7,6 7,6 8,7 8,9 8,9 9,4 9,7 10,5
Getoond worden de 10 laagste tarieven gesorteerd op een PL voor 3 jaar voor 10.000 euro + de tarieven van de grootbanken. ** Tarief afhankelijk van doel lening en/of risicoprofiel aanvrager. Getoond worden de laagste tarieven.
DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN Bank
Rekening
€ 10.000
Amsterdam Trade Bank Credit Europe Bank Yapi Kredi Bank Akbank Akbank The Economy Bank N.V. Garantibank International Argenta Garantibank International Rabobank ABN AMRO SNS Bank Fortis Bank Postbank ING Bank
ATB Internet Spaarrekening Credit Europe Top-Interest rekening YKB Euro-Plus Spaarrekening AK Internet Spaarrekening AK Spaarrekening TEB Ster Spaarrekening Gouden Internet Rekening Internet Spaarrekening Gouden Klaver Rekening Rabo Telesparen Internet Spaarrekening Internet Sparen E-Spaarrekening Internetspaarrekening Internet Sparen
4,5 4,5 4,5 4,3 4,25 4,25 4,1 4 4 2,8 2,6 2,6 2,5 2,5 2,4
Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder. Peildatum: 29-10-2007 Bron: MoneyView Research
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..............................................................................
Eenderde in de branche kampt met rsi-klachten
ARBEIDSINSPECTIE VOERT CONTROLES UIT BIJ KAPPERS Ruim duizend kappers of hun werknemers worden volgend jaar gecontroleerd door de Arbeidsinspectie. Die kijkt of ze voldoende worden beschermd tegen overbelasting en chemische stoffen. Dat meldt het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Ruim eenderde van de werknemers had vorig jaar last van rsi. Eenvijfde van de kappers heeft een vorm van huideczeem. Ook huidallergieën en irritaties aan lucht-
wegen zijn volgens het ministerie belangrijke veroorzakers van ziekteverzuim onder kappers. Klachten aan armen, polsen, nek, schouders en rug komen eveneens veel voor. De inspecteurs letten op de materialen waarmee kappers werken, zoals verstelbare stoelen of scharen met ondersteuning voor de vingers. Met de controles wil de Arbeidsinspectie de kappersbranche aanzetten tot meer maatregelen om rsi- en rugklachten te voorkomen.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................
John C. Maxwell ‘A man must be big enough to admit his mistakes, smart enough to profit from them, and strong enough to correct them.’
Dagblad De Pers elke dag geheel gratis op úw kantoor? Ga naar www.depers.nl/opkantoor en vul uw gegevens in.
Meld u nu aan en ontvang een halfjaarabonnement op National Geographic of Quest.
Economie Nieuws
Investeren ‘Ik vermoed een grote zwendel’
Staking Air France
Beleggen in wijn niet voor lafaard Hoe ouder de wijn, hoe hoger de prijs. Toch blijft het oppassen met beleggen in wijn. Edward Deiters AMSTERDAM
...
Afgelopen zondag zou hij in Chicago geveild worden: een Château Pétrus Imperial 1961. De reuzenfles – het equivalent van acht gewone flessen wijn – had minimaal 150.000 dollar moeten opbrengen. Op het allerlaatste moment werd de fles teruggetrokken. De veilingmeesters twijfelden aan de authenticiteit. Beleggen in wijn is niet voor lafbekken. The New York Times wijdde kort geleden nog een lijvig artikel aan het gesjoemel met etiketten van zeldzame wijnen. En NRC Handelsblad meldde dit jaar dat 250 beleggers in de Zuid-Afrikaanse Bergwatervallei als mede-eigenaren van een aantal wijngaarden naar hun centen konden fluiten. Ook in Engeland ging het mis. Hier werden eind vorig jaar twee directeuren van een wijnbeleggingsfonds veroordeeld. De rechtbank oordeelde dat ze ‘volledig ongeschikt’ waren om een bedrijf te leiden. Hun faillissement liet een hele schare beleggende Amerikaanse artsen achter met een schade van ruim honderd miljoen euro.
Geen vergunning En dan is er nog het bedrijf Bordeaux Advisory, dat begin vorig jaar naar Luxemburg verhuisde, nadat de Autoriteit Financiële Markten (AFM) het bedrijf hier in Nederland geen vergunning verstrekte om als financiele tussenpersoon op te treden. Het wijnbedrijf adverteerde de afgelopen jaren met rendementen van gemiddeld 29 procent per jaar. Bordeaux Advisory zou wijn kopen en die voor de klant opslaan in een pakhuis. Bij een krappe wijnmarkt zou de wijn worden verkocht en zo goed zijn voor de beloofde sprankelende rendementen. Bij een tegenzittende markt zouden de beleggers volgens
15
Spinetta praat met vakbonden Redactie economie AMSTERDAM
...
Bordeaux Advisory nog altijd hun eigen wijnen kunnen ontkurken. Het liep heel anders. De handel van Bordeaux Advisory vormt inmiddels een dik dossier bij de Bossche advocaat Rob Silvertand. ‘Er hebben zich honderden gedupeerde beleggers bij mij gemeld, maar dat is nog lang niet iedereen. Op basis van ervaring schat ik in dat dit pas zo’n 20 procent van alle gedupeerden is’, zegt hij. ‘Mijn cliënten hebben in totaal een schade geleden van zo’n zeventien miljoen euro. Ik vermoed dat het een grote zwendel is. Klanten hebben een brief gekregen dat de onderneming ‘effectively bankrupt’ is.’
Gelikte website De meeste beleggers kwamen binnen via de zeer gelikte website van Bordeaux Advisory. Met een druk op de knop werd een geïnteresseerde onmiddellijk gebeld door een van de verkopers. ‘Veel van de cliënten vertellen me dat ze op de achtergrond veel geroezemoes hoorden’, zegt Silvertand. ‘Ook hoorden ze soms een bel en dan zei de verkoper: ‘weer een kist wijn verkocht.’ Nou, ik geloof er geen bal van. Ik denk dat ze in die boilerroom gewoon een bandje hadden aan staan.’ Volgens de advocaat van de gedupeerde wijnbeleggers is het nog maar de vraag of er überhaupt echt wijn gekocht is. ‘Daarover is geen duidelijkheid. Bovendien zeggen deskundigen over de wijn die Bordeaux Advisory aangekocht zegt te hebben dat je die ook voor een euro of zeven bij Albert Heijn had kunnen kopen.’ ‘De grap is dat ze die flessen van zeven euro aan de gedupeerden verkochten voor 100 euro met het argument dat er op termijn genoeg mensen tweehonderd euro voor zouden willen neertellen. Daarbij werd dan gewezen op de imperfectie van de markt. In landen als China, Rusland of Dubai zouden ze toch niet weten wat ze met al dat geld aanmoeten.’ De grote vraag is nu volgens Silvertand waar de centen naartoe zijn. ‘Het wordt een kwestie van afpellen:
Hoe ouder, hoe riskanter.
beginnen bij de buitenste schil en dan langzaam naar binnen werken. Dit kan wel even gaan duren. Maar ik kan u melden dat de club van mensen die ik inmiddels vertegenwoordig diepe zakken heeft.’ In een brief aan Silvertand stelt Bordeaux Advisory zich inmiddels op het standpunt dat het een gewone wijnhandel is en niets met beleggen van doen heeft. Silvertand denkt er anders over. ‘Ik waag dat te betwijfelen, het gaat hier om een investering. Ze boden in feite een beleggingsconstructie aan.’
Goedkeuringsstempel Eigenlijk is het enige Nederlandse wijnfonds dat nog wel overeind staat de Grand Cru Beleggingsmaatschappij. Hier wèl een prospectus en zelfs het goedkeuringsstempel van de AFM. Ook de directie wekt vertrouwen. Ex-Van Lanschot bankier Willem baron van Dedem laat zich bijstaan door een wijnkenner en een accountant. Topadvocaat Hector de Beaufort houdt toezicht. Het idee ontstond toen Van Dedem zijn eigen wijncollectie van
8.500 flessen liet taxeren. ‘Als bankier had ik natuurlijk alle aankoopdata en prijzen in een spreadsheet geklopt. Het was een schok voor me toen ik hoorde wat dat waard was.’ En zo begon Van Dedem in kleine kring zijn eerste wijnbeleggingsfonds. ‘Dit gaat in 2008 zijn exitfase in en de rendementen gaan ver, ver boven wat we in het begin de beleggers voorhielden. U moet denken aan 15 procent en meer.’ Grand Cru is professioneler opgezet dan dit eerste fonds. Beleggers nemen voor minstens 25.000 euro deel. De directie bepaalt zelf welke wijnen uit de Bordeauxstreek worden aangekocht. Het prospectus bevat een lijst van ruim honderd gerenommeerde châteaux. ‘Wij kopen alleen topwijnen, denk aan de grands crus classés van Château Margaux of de Pomerols van Pétrus.’ Of het wat wordt, zal pas blijken in 2018. Dat is de sluitingsdatum van het fonds. En als het in de tussentijd misloopt? Van Dedem: ‘Mocht het toch tegenvallen dan kan de aandeelhouder nog altijd beschikken over zijn flessen wijn.’ 1
Jean-Cyril Spinetta, topman van Air France-KLM, wil toch met de stakende Franse vakbonden praten. ‘Ik ben er in ieder geval klaar voor’, zei hij gisteren in een radiointerview. Overleg tussen het Franse cabinepersoneel en de directie van de Franse luchtvaartmaatschappij leverde dit weekend nog niets op. De Franse vakbonden eisen hogere salarissen voor het cabinepersoneel en betere arbeidsomstandigheden. De staking leidde de afgelopen vijf dagen tot chaos op de Parijse luchthaven Charles de Gaulle. Volgens de directie van de vliegtuigmaatschappij zou tussen 20 en 40 procent van de vluchten zijn geschrapt. De vakbonden denken eerder aan zo’n 60 à 70 procent. Zij meldden dat ongeveer 75 tot 80 procent van het cabinepersoneel deelnam aan de staking. Gisteren liet Spinetta weten bereid te zijn alle onderwerpen te bespreken. Eerder dagvaardde de directie van Air France de vakbonden nog, omdat ze het sociaal protocol niet zouden respecteren. Air France zou een schadevergoeding eisen. Door de herfstvakantie was het het afgelopen weekend extra druk op de Parijse luchthaven. Veel gezinnen moesten hun vakantieplannen omgooien en de trein terug naar Nederland of België nemen. Als er voor het einde van dit jaar geen overeenkomst is bereikt tussen de directie en de vakbonden, gaat het cabinepersoneel van Air France de eerste drie dagen van 2008 weer in staking. 1
Chaos op Charles de Gaulle. REUTERS
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Slordigheid
Z HARRY
STARREN
orgvuldigheid teistert ons land. Het is een giftig medicijn dat alleen in kleine doseringen heilzaam is, maar dat bij ondeskundig gebruik onherstelbare schade aanricht. Het wordt geleverd zonder bijsluiter. Ons land is ongemerkt verslaafd geraakt aan zorgvuldigheid. Het wordt op scholen verspreid en in de samenleving beloond. Het is inmiddels overal verkrijgbaar. Door burgers wordt het geëist en door de overheid wordt het toegezegd. Schaamteloos vergen wij het van an-
deren. Zorgvuldigheid. In vakbondskringen is de verlammende werking van zorgvuldigheid al jaren bekend. Daar heet het stiptheidsactie. Het heeft dezelfde werking als een staking maar dan tegen een fractie van de kosten. Een probaat middel. Zorgvuldigheid is een machtig wapen. Het is een ander woord voor bureaucratie. Daar is inmiddels iedereen tegen. Een lastig dilemma dat daarom bij voorkeur wordt verzwegen en ontkend. Wij zeuren om zorgvuldigheid en bestrijden bureaucratie.
Slordigheid kent nauwelijks pleitbezorgers. Dat is geheel ten onrechte. Slordigheid heeft vleugels en die geven vaart. Slordigheid maakt mogelijk wat precies niet lukt. Of nooit helemaal waar is. Better roughly right than exactly wrong. Al te nette mensen komen nergens. Zonder slordigheid zou er geen vernieuwing zijn, geen vooruitgang worden geboekt ( ja, dat is slordig van mij: zonder precisie ook niet, maar daar gaat het nu niet om). Slordig is gewoon sneller ter plaatse. Zoals de ratio alleen kan functioneren als het de emotie als partner naast zich duldt, zo heb je alleen iets aan zorgvuldigheid als je ook slordigheid een verblijfsvergunning geeft.
De overheid gaat aan zorgvuldigheid ten onder. Onder de dreiging van media-aandacht en parlementaire vragen (in die volgorde), onder de scrupuleuze toetsing door de Raad van State en de beste bedoelingen van de Ombudsman, staan we elkaar geen enkele vergissing meer toe. Daarom is het doortrekken van een snelweg (gekke naam eigenlijk) meer dan dertig jaar onderweg en kost een simpele afslag gauw een jaar of tien. Dat komt niet omdat we lui zijn. Aan ijver ontbreekt het ons niet. Aan slordigheid wel. Het goede nieuws is dat je voor slordigheid niets hoeft te doen. Je moet er iets voor laten. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
De Griekse filosoof Diogenes:
Staaloorlog met China dreigt
Wereldwijd meer computerchips verkocht
‘De wijnrank draagt drie soorten druiven: de eerst is genot, de tweede is bedwelming en de derde is afschuw.’.
Europese staalproducenten willen dat de Europese Commissie China sancties oplegt vanwege de spotgoedkope Chinese staaluitvoer naar Europa.
De wereldwijde verkopen van computerchips zijn in de maand september beland op 22,6 miljard dollar, een stijging van 5,9 procent ten opzichte van de 21,3 miljard dollar een jaar eerder.
16
Nieuws Economie
Dalende dollar ’Een kleine crisis is genoeg’
Olieprijs nadert de 100 dollar De olieprijs gaat door de honderd dollar, weten de kenners. De vraag is alleen wanneer. ‘Daar hoeven geen bommen voor te vallen.’ Mathijs Rotteveel AMSTERDAM
...
REUTERS
De prijs van een vat Amerikaanse olie steeg in New York gisterochtend voor het eerst tot boven de 93 dollar. De Europese Brent-olie doorbrak de negentig dollar-grens. Analisten zijn ervan overtuigd dat het niet lang meer duurt voordat de Amerikaanse olie ook de magische honderd-dollargrens slecht. Nog geen tien jaar geleden lag de olieprijs rond de tien dollar per vat. Dat was in de tijd van de nieuwe economie die draaide om digitale dingen. Het oerproduct olie leek zijn beste tijd te hebben gehad. Van dat idee is niets meer over. De stijging van de olieprijs duurt nu al weken en er zijn talloze redenen te
vinden voor een verdere prijsstijging. Vorige week waren het de oplopende spanningen tussen Turkije en de Koerden. Koerdische rebellen hebben zich in het noorden van Irak verschanst en zouden de oliehandel tussen Irak en Turkije kunnen verstoren. Volgens analistenbureau Iris reageerde de olieprijs overdreven op dit lokale probleem: ‘Er is één pijplijn tussen Irak en Turkije. Daar gaan per dag maximaal 500.000 vaten doorheen, gelijk aan 0,6 procent van de dagelijkse wereldwijde olievraag.’ Een tropische storm die zich afgelopen weekend in het Caribisch gebied ontwikkelde, heeft de paniek over mogelijke olietekorten verder aangewakkerd. Die storm vormt een bedreiging voor de olie-installaties in de Verenigde Staten. Mexico draaide het afgelopen weekend al een deel van de oliepompen dicht. Dan is er nog president Bush die zich blijft opwinden over de verte-
genwoordigers van ‘de as van het kwaad’, zoals Iran. Hij blijft dreigen Iran aan te vallen. De onrust in het Midden-Oosten neemt daardoor verder toe waardoor de olieprijs stijgt. Zo kunnen we nog wel even doorgaan. Nog eentje dan: China. Een actuele analyse van de wereldeconomie zonder China, is als een sprookje over Roodkapje zonder boze wolf. Deze economische wereldmacht voert een heel leger aan van opkomende landen die snel groeien en daarvoor in verhouding veel olie nodig hebben. De dalende dollar heeft echter nog de grootste invloed. Olie wordt nog steeds vooral afgerekend in dollars en die munt blijft onder druk staan. Volgens olie-analist Cornelis Vlooswijk van Rabo-dochter Iris gaat de olieprijs hoogstwaarschijnlijk de grens van honderd dollar doorbreken: ‘Een kleine crisis in Nigeria, Rusland of Iran is genoeg. Daar hoeven echt geen bommen voor te vallen.’ 1
Tussen 45 en 78 euro
• Keijser: kopen (72 euro), • Kempen: houden (60 euro) • Citigroup Smith Barney: kopen (78 euro) • Exane BNP Paribas: verkopen (45 euro) • UBS: neutraal (60 euro) • Fortis: kopen (70 euro, • Rabo: houden (60 euro) • ABN Amro: houden (58 euro) • ING: kopen (75 euro) 1
Beurs Beurs vandaag Amerikanen ontdekken aandeel TomTom
Barron’s, bedankt Tech is back en TomTom is goedkoop. Het Amerikaanse tijdschrift Barron’s tipt het in de VS nog onbekende aandeel samen met Nokia en Google. Too late?
bekend als zijn Amerikaanse rivaal Garmin, maar Karcher denkt dat het een voorsprong krijgt, als het de gerespecteerde digitale kaartenmaker Tele Atlas kan verwerven.’
AMSTERDAM
‘Veel goedkoper’
Het aandeel TomTom staat voor 2007 op 98,8%, juist op het moment dat ook veel Amerikanen het leren kennen. Deze week brengt het gezaghebbende beleggersblad Barron’s de coverstory Tech is back. Hierin bespreekt het blad technologieaandelen, die het helemaal kunnen gaan maken. Daarbij is TomTom: ‘Glen Kacher van Integral Capital, een technologie hedgefonds, zegt dat TomTom het beste navigatieaandeel kan zijn. Het is niet zo
‘Garmin en TomTom hebben circa 65% van de navigatiemarkt in handen en Kacher denkt dat ze beide kunnen floreren. TomTom is alleen veel goedkoper dan Garmin’, aldus Barron’s. De andere aandelen die ze noemt als mogelijke winnaars zijn: • Google • Nokia • BMC Software • Seagate • GSI Commerce • Digital River • Pros Holdings
...
Dat dit echt geen zekerheidjes zijn, wordt een artikel verderop op de Barron’s-site duidelijk, met de titel Schizo Markets. Het Tech is back-feest dit jaar in de VS kent maar vier echte fuifnummers, die goed zijn voor minimaal een kwart van de 25% stijging van de Nasdaq 100 dit jaar: • Research in Motion (+179%), • Amazon (+124%), • Apple (+117%) • Google (+46%) Het Finse Nokia is dit jaar ook al weer 96% meer waard geworden. Tech is back en nu maar hopen dat Barron’s niet too late is. Nederlandse beleggers namen een voorschotje op een mogelijke toestroom van Amerikanen. TomTom deed +3,7%, terwijl er verder geen nieuws was.
De ironie wil dat Nokia met zijn bod op kaartenmaker Navteq een concurrent wordt voor TomTom en ook Google kijkt naar deze amper ontwikkelde, groeimarkt. Dat niet iedereen overtuigd is dat TomTom triomfeert, maken de analistenadviezen van 25 oktober duidelijk, één dag nadat het bedrijf cijfers had gepubliceerd:
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
Shanghigh 111
Zo ziet een bubbelmarkt eruit. Vriend en vijand zijn het erover eens dat de Chinese hoofdindex, de Shanghai Composite, véél te hard stijgt en eens héél hard landt. Sinds begin juli is de index alweer bijna de helft meer waard geworden. Het feest kan ieder moment afgelopen zijn, meent de een. Minstens nog tot de Olympisch Spelen van 2008, zegt de ander. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ....................................... .......................................
Het Panel
STELLING: OLIE OF DOLLAR? 111
Stijgt de olieprijs omdat de dollar daalt, of daalt de dollar omdat de olieprijs stijgt? Maakt het eigenlijk verschil? .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. WAT VINDT U? GEEF UW MENING OP WWW.DEPERS.NL
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................
Arme Amerikanen
Versnelling
Gratis!
CORNÉ VAN ZEIJL (FONDSMANAGER SNS)
MARK LEENARDS (FONDSMANAGER SBS
PEGELMANN (ONBEKENDE FORUMPOSTER OP
111
INVESTMENTS)
IEX.NL)
‘Het maakt zeker verschil. De dollar daalt minder hard (-8% dit jaar), dan de olieprijs stijgt (+49%). De olieprijsstijging schaadt Europeanen daarom minder dan Amerikanen. Omdat in de VS minder belasting op benzine zit, raakt duurdere olie direct de pompprijs. Met 2,20 dollar per gallon gaat die richting het 2, 50 dollar-record.’ 1
111
111
‘De dalende dollar versnelt de stijging van de olieprijs in dollars (en verzacht die euro’s). De hoge olieprijs heeft een beperkte negatieve invloed op de groei van de wereldeconomie en daarom lijkt het mij sterk dat de olieprijs wel wisselkoersen van valuta kan beïnvloeden.’ 1
‘Dollars zijn gewoon velletjes papier die worden gedrukt. Je kunt hiervoor olie krijgen. Eigenlijk is olie daarmee gratis.’ 1
Wetenschap Nieuws
17
Wetenschap van de week
Toen de brandweer altijd te laat kwam Eeuwenlang was elke brand een onbeheersbare ramp. Totdat een Haarlemse schilder op een idee kwam. Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
Natuurverschijnselen als tornado’s kunnen toenemen als de temperatuur stijgt. BENGT LUNDBERG/HH
Klimaat Broeikaseffect
Nauwkeuriger klimaat voorspellen onmogelijk Wordt het straks twee, vier of tien graden warmer? De huidige klimaatmodellen kunnen het ons niet vertellen. Nauwkeuriger kan niet. Marcel Hulspas AMSTERDAM
...
De beste, nauwkeurigste klimaatmodellen zijn het eigenlijk wel met elkaar eens: als de huidige concentratie CO2 twee keer zo groot wordt als de oude, ‘pre-industriële’ concentratie, dan zal de mondiale temperatuur stijgen met 2 à 4,5 graden. Dat is een lastige conclusie. Deskundigen zijn het er over eens dat deze verdubbeling gemakkelijk realiteit kan worden, maar een stijging met 2 graden zal waarschijnlijk niet echt dramatische gevolgen hebben, terwijl een stijging met 4,5 graden heel duidelijk wel tot catastrofes kan leiden. Wat mogen we verwachten? Kan het misschien een beetje nauwkeuriger? Nee, denken Gerard Roe en Marcia
Baker van de University of Washington in Seattle. Die onzekerheid wordt volgens hen namelijk niet veroorzaakt door een gebrek aan gegevens, aan software, onderzoekers of rekentijd. Het is het gevolg van de inherente onvoorspelbaarheid van het mondiale klimaatsysteem. Roe en Baker onderzochten de evolutie van de klimaatmodellen gedurende de afgelopen decennia. Het is duidelijk dat er op dit terrein enorme vorderingen zijn geboekt. Onze kennis van het klimaat, en van de interactie tussen de atmosfeer, de biosfeer (het leven op aarde) en de lithosfeer (de ‘dode’ aarde) is enorm gegroeid. Dat heeft geresulteerd in steeds complexere modellen, die steeds beter in staat zijn om het klimaat te beschrijven – maar er zijn nog steeds grenzen aan de voorspelbaarheid. Circa dertig jaar geleden constateerden de eerste klimaatonderzoekers dat een verdubbeling van de
CO2-concentratie tot een temperatuurstijging zou leiden van 2 à 5 graden. Dat resultaat, zo constateren ze, is in dertig jaar niet wezenlijk nauwkeuriger geworden. Dat komt door de aard van het klimaatonderzoek, denken Baker en Roe. Er zijn altijd modelberekeningen geweest die temperatuurstijgingen laten zien van zes of zelfs tien graden. Maar niemand weet hoe de aarde op dergelijke extreme omstandigheden zal reageren, en dus zijn dergelijke extreme modellen ook nauwelijks voor verbetering vatbaar. Dus blijven dergelijke uitschieters bestaan en daardoor wordt de onzekerheid over de gevolgen van de CO2stijging niet minder. Roe en Baker roepen politici daarom op om niet te wachten op nieuwe modellen die meer zekerheid zouden moeten geven, maar nu maatregelen te nemen op basis van de huidige inzichten. Beter worden de modellen nooit, mooier ook niet . 1
De brand in het Armando Museum heeft het opnieuw aangetoond: als de brandweer niet snel aanwezig is, loopt een vuurtje gemakkelijk uit de klauwen. In vroeger tijden kwam de brandweer altijd te laat. Wanneer in de nauwe straatjes van een binnenstad een huis (altijd van hout) in brand vloog, was er maar één oplossing: zoveel mogelijk emmers en omstanders verzamelen, om een keten te maken van de dichtstbijzijnde gracht naar de plek des onheils. Een hopeloze onderneming. Na de grote brand van Londen in 1666 werd duidelijk dat op het terrein van de brandbestrijding radicale ingrepen noodzakelijk waren. Het stadsbestuur verbood het gebruik van hout. Maar wat te doen als de vlam toch in de pan sloeg? De Haarlemse schilder Jan van der Heyde kwam toen met een hightech-oplossing, waar we nog steeds van profiteren. Brandspuiten bestaan al heel lang. De Romeinen experimenteerden er al mee. Het grote probleem was dat een handpomp een variabele druk
oplevert, waardoor de waterstraal voortdurend wegvalt. Het grootste deel van het bluswater bereikt de vlammen niet en richten is ook onmogelijk. Van der Heyde wist raad. Hij voorzag de brandspuit van een ingenieus drukvat, waardoor de druk niet wegvalt en de slang een constante, stevige waterstraal aflevert. Het werd een groot succes. Van der Heyde werd stadsbrandmeester van Amsterdam; koningen en keizers bestelden zijn wonderpomp. Zo ook tsaar Peter de Grote voor zijn gloednieuwe hoofdstad Sint Petersburg. Nu nog in haar oude luister te bewonderen. 1 Museum Boerhaave bewaart een model van Van der Heyde’s pomp. Zie www.depers.nl/wetenschap.
Van der Heydes pomp.
Genetica
Fruitvlieg helpt dronkaard Redactie wetenschap AMSTERDAM
...
Ook een fruitvlieg kan dronken worden. Een vliegje dat te veel heeft gedronken, staat wankel op zijn potjes, vliegt in rare bochten en zoekt een donker hoekje op om zijn roesje uit te slapen. En net als bij mensen zijn er fruitvliegen die goed tegen drank kunnen en vliegen die na een druppeltje al de macht over zichzelf verliezen. Erfelijkheid speelt hierbij een grote rol. De fruitvlieg kan ons duidelijk maken hoe dat precies zit. Onderzoekers van de Universiteit van North Carolina kweekten twee groepen fluitvliegen, waarvan de een bijna geen last en de ander juist extra veel last heeft van alcohol. Daarna vergeleken ze het complete DNA van
beide groepen en ontdekten zo 32 genen die direct betrokken zijn bij deze gevoeligheid voor drank. Van deze 32 ‘verdachte’ genen zitten er 23 ook in het genetisch materiaal van de mens, en de kans is groot dat zij bij de mens betrokken zijn bij het ontstaan van aanleg voor alcoholisme. Eerder onderzoek onder menselijke alcoholisten heeft al een paar verdachte genen opgeleverd. Het ziet er echter naar uit dat het aantal verdachten veel groter is. Dat klinkt teleurstellend, maar een beter inzicht in alle verantwoordelijke genen vergroot de kans dat ouders straks aan een druppeltje bloed genoeg hebben om met een grote mate van zekerheid vast te stellen of hun kind straks al dan niet opgewassen is tegen de verleiding van alcohol. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................................................................................................................................................................
NIEUW VERSCHENEN Genieten van het heelal
Jazeker, dat kan. Zeker met de boeken van Rob Walrecht. Walrecht wil de jeugd van 12 jaar en ouder winnen voor de sterrenkunde. Zijn boeken (het heelal is de derde in een reeks) zijn in ieder geval prachtig uitgevoerd. De complete sterrenkunde passeert de re-
vue, van de eerste astronomen tot de oerknal, in (weinig kinderachtige) tekstjes, diagrammen en, vooral, schitterende foto’s. Een aanrader voor iedere puber die lastige kosmologische vragen begint te stellen. Rob Walrecht, Genieten van het heelal, Rob Walrecht Productions, € 14,95. 111
Geheimschrift
Berichten coderen is een heilloze zaak. Om de meeluisterende vijand een stap
voor te kunnen blijven, worden codes steeds ingewikkelder. Maar daarmee worden ze ook steeds lastiger in gebruik. Geen wonder dat de Amerikaanse marine tijdens de Tweede Wereldoorlog uiteindelijk een geniaal en radicaal besluit nam: het berichtenverkeer werd overgelaten aan Navajo-indianen. Voor de Japanners was hun volstrekt ondoorgrondelijke taal een niet te breken code. Deze, en nog veel meer anekdotes uit
de wereld van de codes, in dit fraai geillustreerde boek. Stephen Pincock en Mark Frary, Geheimtalen. Vanaf de farao’s tot de kwantumcryptografie, Veen Magazines, € 24,95. 111
Grote gevaren
De komende decennia moeten we oppassen voor klimaatverandering en tekorten aan allerlei grondstoffen en aan drinkwater. Maar ondertussen plunderen we de ontwikkelingslanden kaal en draaien de wapenfabrieken op volle toeren. Onze planeet
krijgt het zwaar, zo waarschuwen de auteurs van deze gids vol dreigende rampen. Terrorisme is zo’n beetje het minste waar we ons druk over moeten maken. En wie dit treurig stemmende overzicht tot zich neemt, ontdekt al snel: het zijn vooral de VS die onze toekomst bedreigen. Chris Abbott, Paul Rogers, John Sloboda, Het kleine boek over de grote bedreigingen voor onze wereld!, Bruna Uitgevers, € 7,50.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Heter, heetst
Auto of eten?
Hier dat ding!
Onderzoekers uit New Mexico hebben de heetste chilipeper ter wereld ontdekt: de Bhut Jolokia, afkomstig uit Assam in India.
Jean Ziegler, de VN-rapporteur voor de wereldvoedselproductie, noemt landbouw gebruiken voor biofuels ‘een misdaad tegen de mensheid’.
NASA heeft van de rechter opdracht gekregen alle documenten vrij te geven over een UFO-incident uit 1965 bij Kecksburg (Pa.). Volgens ooggetuigen stortte er toen een buitenaards ruimteschip neer.
18
Cultuur
Treurige voordrachten in de bibliotheek
Kan het licht uit als de schrijver voorleest? Had je een swingende lezing met een van de mannen van Jiskefet in je hoofd, was het tijdens de avond zelf alsof Aart Staartjes voor zat te lezen.
R
egelmatig hoor of lees ik verhalen van schrijvers over hun voordracht in een bibliotheek. Het bekende werk. Doodsbange heringetreden vrouwen staan de schrijvers in een zelfgehaakt vestje op te wachten en melden dat iedereen in het dorp zich al maanden op hun komst verheugt. Of de schrijver eerst een stukje zelfgebakken boterkoek wil. Hij zal wel moe zijn van al dat schrijven. De kleedkamer is in de studiezaal, achter die zes kratten afgeschreven boeken. Het is bijna een genre, het verhaal van de bezoekende schrijver en het gekonkel en gevlei van de bibliotheekmedewerkers. Ik zag de andere kant. Van 1985 tot 2005 werkte ik in Bibliotheek Amstelveen. Ik heb een hele stoet schrijvers aan me voorbij zien trekken. Twintig jaar lang heb ik ze bij de ingang van de bibliotheek op staan wachten als ze weer uren te laat uit hun schrijvershol waren gekropen. Ik ontving ze, kondigde ze aan en deed ze uitgeleide. Ik heb een aardig beeld.
Het summum: iemand die van planten hield en toch geil was In 1985 was Bibliotheek Amstelveen gehuisvest in een oude V&D. De romans stonden op de voormalige afdeling campingartikelen, het administratieve werk werd gedaan op de afdeling herenconfectie. En toch broeide er iets in die met borduurwerk beklede baarmoeder vol streekromans en thrillers. Goed, een dialezing over een voettocht naar Santiago de Compostela trok nog steeds 170 bezoekers. Dan zat er een leeszaal vol Amstelveners minutenlang naar een dia van een wandelschoen te kijken. Maar wij, de medewerkers, voelden dat het anders kon. We wilden Johnny van Doorn uitnodigen. We wilden een nieuw geluid in de tent. Schrijvers en dichters die bij ons die rij wanstaltige detectiveboeken van de planken zouden lullen. Vreemd genoeg luidde een lezing
Geert Mak signeert in de bibliotheek van Waalwijk. MAARTEN HARTMAN/HH
van streekromanschrijfster Margreet van Hoorn een nieuw tijdperk in. Van Hoorn in onze bibliotheek, daar waren wij als personeel niet enthousiast over. Niet direct de anarchist die we wilden binnenhalen, een oud wijf dat schreef over in zichzelf gekeerde boeren die met een hooivork in hun hand naar de horizon stonden te turen, wachtend op een geile vrouw die wilde helpen bij het melken. Onze directrice had haar echter blind geboekt. Margreet van Hoorn was de meest uitgeleende schrijfster in Nederland. Succes verzekerd. Zo nodig kon zelfs worden uitgeweken naar een groter gebouw, om de verwachte invasie van om en nabij de vierhonderd streekromanlezers in goede banen te leiden. Twee dagen voor de lezing waren er twee kaartjes verkocht, waarvan een aan de moeder van onze telefoniste. Paniek. Iemand als Margreet van Hoorn ging je niet afbellen. Misschien was ze zelfs al onderweg en kwam ze dwars door de weilanden naar ons toe. De directrice zette ons onder druk. Het personeel moest incognito komen opdraven. Er was nu geen weg meer terug. We kregen doorbetaald. We moesten het maar als werk zien. Hoe moeilijk kon het zijn, vermomd als lezer anderhalf uur lang geïnteresseerd luisteren naar een verhaal over Arie Guldenkruis, een keihard werkende boer, die na zeventig jaar graan malen tot het inzicht kwam dat er meer moest zijn in het leven.
Daar zaten we, als undercover personeel, doodsbang te loeren naar Van Hoorn, die er precies zo uitzag zoals je haar uitspreekt. Ze was verrukt. Zo een jong publiek had ze nog nooit gehad. Het inspireerde haar. Geen proza dit keer. Ze besloot de volle anderhalf uur voor te lezen uit haar nieuwste dichtbundel. Ik keek voorzichtig naar Edwin, hoofd van de muziekafdeling. Een jongen die thuis twaalf uur per dag Captain Beefheart draaide. Naast hem zat Ellen, onze jeugdbibliothecaresse die sinds een paar weken weer voorzichtig mocht werken. Een jaar geleden was ze met een
exemplaar van Twee vrouwen in haar hand aangevallen bij de voordeur van Harry Mulisch, terwijl ze steeds schreeuwde: “Hoezo twee vrouwen, waarom niet drie?” Allebei luisterden zij nu met wijdopen ogen naar het gedicht Mens: Opeens begreep ik wat je voelde, En nooit in woorden zeggen kon, Je liep door lange dagen schaduw Maar hunkerde naar warmte en zon. Of er nog vragen waren. Nee, we hadden wel een beeld. Onze directrice bracht Margreet terug naar huis en de volgende ochtend wisten we dat dit
Luisteren naar Remco Campert. BERT SPIERTZ/HH
soort boekingen voorgoed tot het verleden behoorde. Dat zagen we aan haar kop toen ze de koffiekamer binnenkwam. Die Van Hoorn kwam er nooit meer in. Niet lang daarna boekte ik Simon Vinkenoog. De tijd was rijp. Beetje leven erin gooien. Simon bewoog met zijn armen en holde tijdens het voorlezen. Het woord stad kwam in zijn gedichten voor. Ook prettig. Amstelveen was er klaar voor. Drie dagen voor zijn performance waren er vier kaartjes verkocht. Een dag later verscheen er in het Amstelveens Weekblad een groot interview met Vinkenoog. Goede foto erbij van zijn vacuüm getrokken paniekhoofd. De kop boven het artikel was minder veelbelovend. ‘In mijn volkstuin kom ik tot rust’. Fuck, dat had ik. Huurde ik Het Dichtende Beest in, ging hij in de krant uitleggen dat hij tussen de jonge worteltjes zijn beste werk schreef. Maar gelukkig bereed hij ook zijn stokpaardjes. Iedere dag een paar jointjes en neuken tot je erbij neerviel, hij wist niet beter. Met de ene hand zijn vrouw vingeren en met de andere hand het leven zelf in een boekje van 67 bladzijden proberen te proppen, voor minder deed hij het niet. ’s Avonds waren alle kaartjes verkocht. Dit was blijkbaar wat Amstelveners wilden. Iemand die van planten hield en toch geil was. Terwijl het voorprogramma al liep, een schier eindeloze reeks van lokale dichters
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Aforisme (1)
Aforisme (2)
Aforisme (3)
‘Creativiteit schijnt bij Hollandse kunstenaars voornamelijk in het haar te zitten.’ Jan Cremer
‘De waarheid zet uit naarmate wij zelf groeien. Nooit achterhalen wij haar.’ Hella S. Haasse
‘Er is geen grotere vijandschap dan tussen het geheel van de tijd en elk willekeurig, afzonderlijk deel ervan.’ Cees Nooteboom
Cultuur
Herman Koch wilde eigenlijk liever achter een gordijn optreden moest wel iets kunnen als hij hier werd uitgenodigd. En zij gingen daar uitslepen wat er uit te slepen viel. Een week later stond hun man weer ergens op een braderie vlak naast de broodjes beenham nieuw werk te mompelen voor zes achterlijke kinderen, maar uitgerekend in onze bibliotheek, waar we net deden alsof we zijn werk heel bijzonder vonden, moest het onderste uit de kan worden gehaald. Vooral begeleidsters van muzikanten en dansers konden er wat van.
Misschien komt Cark Accord wel in de buurt van Martin Bril
Remco Campert leest voor uit zijn roman Een liefde in Parijs. BERT SPIERTZ/HH
die ei op blij lieten rijmen, wachtte ik beneden in de hal op Vinkenoog. Mijn god, waar bleef hij? Ah, daar zag ik iets aan komen wandelen. Verdomd het was hem. De ongebakken deegsliert Simon V. Als hij vlak voor je stond begreep je Reves karakterisering meteen. Ik gaf hem een hand. Simon vroeg waar hij zich kon verfrissen. Floep, weg was hij. Zijn vrouw pakte mijn arm en fluisterde dat we vanavond erg voorzichtig moesten zijn met Simon. Hij had gisteren zo wild gedanst op het boekenbal. Hij was erg moe. Simon zat inmiddels zwijgend naast mij in een hoek van onze koffiekamer naar de ijskast te kijken terwijl zijn vrouw over hem sprak alsof hij een ziek Russisch knaagdier was. Simon had een beetje honger. Of er iets te eten was. Niet te hard, in verband met Simons gebit. Simon zou nu wel iets te drinken lusten. Simon hield niet van fel licht. Of alles uit kon tijdens zijn voordracht. Simon wilde graag snel naar huis na zijn voordracht, want morgen hadden ze de verplichte gezamenlijke onkruiddag op de volkstuinen. Na de pauze acteerde Simon twintig minuten lang Simon Vinkenoog. Een onsamenhangend verhaal over de nieuwe stadspoëzie die hij meende te herkennen in de Osdorp Posse waar hij, verdomd als het niet waar was, gisteren nog een gedicht over had geschreven. Hij las het even voor.
Posse, Posse, waar is posse, positieeeeeeeee, possittieeeee Possitieeeeeeeeee tegen de macht van de plieetssieeeeee De neonverlichting van het gelach hahahahahahahahahaha hahahahahahahahahahaha Ja! Enzovoort. Simon was na twintig minuten opeens klaar en verliet vier minuten later aan de arm van zijn vrouw onze bibliotheek. Wat een energieke tred had hij plotseling. \ De persoonlijk begeleidster van de schrijver. Meestal zijn vrouw. Je kunt geen schrijver boeken of je krijgt zijn vrouw zes weken lang in je nek. De schrijver, pianist of essayist zit thuis nieuwe kunst te scheppen tussen een berg ongeopende belastingenveloppen en de begeleidster doet, om hem te ontlasten, wat verkennend werk op locatie. In de nieuwe vestiging van Bibliotheek Amstelveen werkte de omgeving tegen ons. We zaten nu officieel in de mooiste bibliotheek van Nederland, dus moest er door de begeleiders eerst even worden gesnuffeld aan al dat moois. En dan gebeurde er iets vreemds. Juist het prachtige podium, het keurig verzorgde licht en het perfecte
geluid maakten bij de begeleidsters iets dierlijks los. In hun lichaam zag je het juichen. Eindelijk, hun man kwam op een echt podium te staan. Met echte stoeltjes vlak voor hem, in een theatertje. Eindelijk erkenning. Na al die jaren gekloot, het eindeloos luisteren naar zijn sterk autobiografische werk, vreten voor hem koken omdat hij altijd precies rond etenstijd bepaalde ideetjes had, dat domme geschreeuw van hem dwars door haar favoriete televisieprogramma’s heen, omdat hij alles helemaal anders zag, al dat bloedzuigende schrijversgedoe was in één keer vergeten als ze bij ons door de bibliotheek liepen. Hun man
Twee tangodansers die de presentatie van een Latijns-Amerikaans boek zouden komen opluisteren, stuurden wekenlang een aangetrouwde nicht langs die bijna dagelijks de staat van onze geïmproviseerde dansvloer kwam beoordelen. Klopte niets van. Die houten vloer van zestig meter lang, mooi, maar die moest eruit. Midden op de beoogde dansvloer stootte ze een korte keelklank uit en luisterde geconcentreerd. Geschud met haar hoofd. Was geen doen zo, de tango dansen. De akoestiek klopte niet. Het plafond moest worden aangepast, of als het echt niet anders kon, dan maar akoestische dekens door de hele bibliotheek. De geluidsinstallatie voldeed helaas ook niet. Ik wist inmiddels wel hoe je dat oploste. Ik sprak de tangobegeleidster stevig toe. ‘Luister mevrouw, de tango dansen in Nederland is natuurlijk al erg genoeg. Stramme Hollandse calvinisten die als skeletten een dans proberen te dansen die passie en hartstocht vereist. Dus dat vinden we allemaal goed, dat uw dansers volgende week op Hollandse gezondheidssandalen bij ons binnen komen wandelen en dat ze zich na veel geschreeuw en geblèr om gaan kleden in de directeurskamer. Het is ook goed dat ze daarna naar buiten komen en ons tijdens de boekpresentatie vervelen met de hela hola houd er de moed maar in vogeltjesdanstango. Allemaal prima, maar een beetje nederiger kan wel. Dit is de vloer, dat is de cd-speler. Succes.’ Dat hielp, zo’n verhaal. Want de tangodansers wilden eigenlijk niets liever dan optreden. Voor veel beginnende schrijvers die ik heb ontvangen gold dit ook. Debutanten die bij ons kwamen
19
Nico Dijkshoorn voorlezen, moesten zich geëmotioneerd aan het spreekgestoelte vasthouden als ik ze het theatertje liet zien. Ja, hier deden ze het allemaal voor. Tot je over het geluid begon. Schrijvers en versterkt geluid, dat gaat slecht samen. Als de dood zijn ze ervoor. Herman Koch, Rinus Ferdinanusse, René Appel, Geert Mak, Rutger Kopland, Rosita Steenbeek, Connie Palmen, Cees Nooteboom, allemaal verdomden ze het om in een microfoon te spreken. Om verschillende redenen. Cees Nooteboom wil het niet omdat die zijn eigen schedel als resonantiekast gebruikt en ieder woord over zijn goede vrienden in Spanje, de uitgestrekte stranden in MiddenAmerika of de culinaire situatie in Noord-Korea het liefst eerst door zijn eigen hoofd laat galmen voordat hij het prijsgeeft aan het publiek. Herman Koch wilde eigenlijk liever achter een gordijn optreden. Wars van ieder schrijversgedoe. Hij wilde geen stoeltjes vlak voor zich. De mensen moesten dicht om hem heen komen zitten en dan las hij pas voor. Had je een swingende lezing met een van de mannen van Jiskefet in je hoofd, was het tijdens de avond zelf net alsof Aart Staartjes aan een gezelschap vijftigers voor zat te lezen uit De scheepsjongens van Bontekoe. Veel schrijvers wilden eigenlijk liever niets. Ze wilden niet op een podium, ze wilden geen licht, ze wilden geen geluid en wilden geen aankondiging. Ze wilden wel wijn, roken op het podium, een stapeltje boeken verkopen en dan snel naar huis. Behalve Clark Accord. Die liet zich bijna bij ons insluiten, zo intens vierde hij het schrijverschap. Hij kon het, samen met ons, gewoon niet geloven dat hij echte boeken schreef. Hij, een make-up-artiest. Volgens de laatste tellingen waren er zeven miljoen gediplomeerde make-up-artiesten in Nederland. Maar nu was hij schrijver! Hij genoot ervan. Het kon zo weer over zijn, als ze zijn boeken echt gingen lezen. Niemand nam hem dit optreden in Bibliotheek Amstelveen af. Een microfoon? Graag! Of we ook speakers buiten konden neerzetten. Enorm teleurgesteld dat hij maar twee keer een half uur had. Dat ging hem dan nooit lukken, zijn hele roman voorlezen. Clark Accord kan, denk ik, een hele grote worden in het voorleescircuit. De verbazing moet eraf en er moet iets meer afstand worden ingebouwd naar zijn publiek, maar de potentie is er. Misschien komt hij wel in de buurt van Martin Bril. Een superieure bibliotheekvoorlezer. Alles klopt bij Bril. Hij komt twee minuten voor aanvang binnen, schudt de hand van de dienstdoende bibliothecaris terwijl hij naar het publiek loert. Dat worden huisvrouwenverhalen, vanavond. Studentenverhalen kunnen weer in de tas. Daarna volgt een uur Best of Bril. Bij het buffet zes zinnen met de plaatselijke schrijver die wil weten hoe je nu eigenlijk een boek uitgeeft en weg is hij weer. Vakmanschap. Zakelijk. To the point en waar voor je geld. Bril is de uitgeëvolueerde bibliotheekvoorlezer. 1 Dit verhaal is gepubliceerd in het literair-journalistieke tijdschrift Torpedo, dat vanaf deze week in de boekhandel verkrijgbaar is. Nico Dijkshoorn is journalist, tekstschrijver en columnist: www.nicodijkshoorn.com
Clark Accord leest voor uit eigen werk. KLAAS FOPMA/HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Aforisme (4)
Aforisme (5)
Aforisme (6)
‘Als iedereen verdraagzaam is, hoeft er in feite ook niets meer verdragen te worden.’ Willem Frederik Hermans
‘De eeuwigheid is het ogenblik waarvan je zegt, dat zal ik nooit vergeten.’ Jan Wolkers
‘De man verklaart onmiddellijk zijn liefde, maar aarzelt lang eer hij zegt dat hij niet meer bemint. Bij de vrouw is het juist omgekeerd.’ Gerard Reve
Cultuur
20
Muziektheater Jan Kuiper groovet met Kaki King
Drummen op je gitaar
Dansersfonds 1979
Jonge mannen zijn de toekomst Redactie cultuur AMSTERDAM
...
In de theatershow Groove Masters II verkennen vijf muzikanten de groove. Bijzonder is de komst van gitariste Kaki King, een Amerikaans multitalent op het punt van doorbreken.
Het door Alexandra Radius en Han Ebbelaar in 1979 opgerichte Dansersfonds reikte gisteren zijn jaarlijkse prijzen uit. De jonge dansers Roger van der Poel (24), danser bij het Nederlands Dans Theater II en Rink Sliphorst (23), lid van het corps de ballet bij Het Nationale Ballet wonnen de aanmoedigingsprijs. Van Der Poel viel de jury op door zijn technische virtuositeit en persoonlijkheid, Sliphorst werd geprezen om zijn levendige toneelpresentatie. De Prijzen van Verdienste gingen naar Bonnie Doets, die sinds 1993 bij het Scapino Ballet danst en de Fransman Nicolas Rapaïc, tweede solist bij Het Nationale Ballet. De Speciale Prijs, die niet elk jaar wordt uitgereikt, gaat naar Monique Sand, ex-soliste bij Het Nationale Ballet en momenteel als choreograaf verbonden aan het Koninklijk Conservatorium Den Haag. De jury bestond dit jaar uit voormalig dansers Alexandra Radius, Han Ebbelaar en Karin Schnabel, danscritici Ine Rietstap, Jan Baart en Marian Sarstädt (voormalig artistiek directeur Nederlands Dans Theater). 1
Arjan Terpstra LELYSTAD
...
Waar zouden we zijn zonder het internet? In elk geval niet in theater Agora te Lelystad, waar de show Groove Masters II een try-out beleeft. Jazzgitarist Jan Kuiper, de man achter het Five Great Guitars-project, gaat op het podium duels aan met bassist Digmon Roovers, tablaspeler Sandip Bhattacharya en percussionist Moussé Pathé M’Baye. Aan de linkerkant van het podium zit tussen de grote mannen een klein meisje, half verborgen achter een zwarte lok en een veel te groot gitaar. De dame in kwestie is de Amerikaanse Kaki King, multi-instrumentaliste, zangeres maar vooral gitarist. Ze is hier op uitnodiging van Kuiper, die op internet een clipje van haar vond en stijl achterover sloeg. Wat je op dat filmpje ziet (YouTube: zoek Kaki King, Playing with pink noise) is onder gitaristen al een tijdje talk of the town. Spectaculair is het enige woord dat van toepassing is op het spel van de 28-jarige Amerikaanse, die haar gitaar er van langs geeft terwijl ze achteloos in de camera kijkt. Alles is onverwacht: ze slapt en tapt op de snaren waar anderen tokkelen, ze bespeelt de hals van bovenaf in plaats van onderlangs en slaat met haar linkerhand tussen het akkoorden maken hard op de kast. Uit de rake klappen stijgt een strak ritme op. ‘Ze raakt mij recht in het hart met haar muziek’, zegt Jan Kuiper. ‘Wat ik zag in Kaki was de enorme vrijheid die zij aan de dag legt. Ze gaat nooit voor hetzelfde idee, structureert nummers anders en behandelt haar gitaar als een drumstel. Die vrijheid zie je niet veel bij geschoolde gitaristen.’ King moet lachen. ‘Terwijl ik eigenlijk maar wat doe. Ik heb niet de muzikale achtergrondkennis zoals Jan die heeft. Anderen moeten mij vertellen in welke toonladder ik ook alweer speel. In dat licht is Groove Masters een uitdaging, want zo gemakkelijk improviseer ik niet. Ik ga ervanuit dat ik de komende weken veel valse noten speel en dat Jan dat dan opvangt.’ Kuiper: ‘Oké.’
Nieuwe media
Hollywood dreigt met staking Redactie cultuur AMSTERDAM
... Kaki King en Jan Kuiper. ANDREAS TERLAAK
King: ‘Of we maken de fout meteen nog een keer en noemen het avantgarde.’ Kuiper: ‘Wat Kaki doet, is improvisatiekunst, zoals jazz dat is. Wat zij vandaag speelt, hoor je morgen niet terug, behalve als inspiratie. Vijfennegentig procent van wat je speelt, zit ingesleten, volgt vaste patronen. Het gaat erom wat je met die overige vijf procent doet.’ Voor King was het afgelopen jaar druk. Een Amerikaanse tour met Sarah Bettens is net afgerond en vorige maand kwam de nieuwe plaat van de Foo Fighters uit, waarop zij met Dave Grohl een banjoduet uitvecht. Wat dat betreft is het bijzonder de gewilde muzikante in Nederland te zien, anderhalve maand lang. Wat brengt
haar hier? King: ‘Het idee met een Indiase tablaspeler en een Afrikaanse percussionist te spelen, was heel inspirerend. Wanneer krijg je nou zo’n kans? Maar eigenlijk doe ik aan dit project mee om gitaar te leren spelen. Gitaar spelen is als schaken: er is altijd een stapje hoger. Ik zal een gitaar nooit helemaal begrijpen, beheersen of overstijgen.’ Kuiper knikt. ‘Voor mij is het belangrijk je leeg te maken voor je speelt. Je moet eerst het ego aan de kant gooien, anders gaat dat voor de muziek staan.’ King: ‘Wat wij doen, is dingen componeren waar mensen door geraakt worden, niet meer of minder. Gevoelens van competitie of jaloezie komen daar totaal niet bij van pas.’
Hoewel de muzikanten pas een dag samen zijn, is tijdens het gesprek het geflirt en geplaag niet van de lucht. Kuiper, overtuigd boeddhist, lijkt het bij het rechte eind te hebben gehad toen hij op intuïtie King uitnodigde. Muzikaal mogen er enorme verschillen zijn, spiritueel hebben zij elkaar gevonden. Als Boeddha gitarist was, wat zou hij spelen? Kuiper: ‘Ik denk dat hij niet zou spelen.’ King: ‘Nee. Hij zou één noot spelen, en dan stoppen. En het zou de perfecte noot zijn.’ 1
Groove Masters II met Kaki King gaat vanavond in premiere en speelt daarna door het land. Info: www.jankuiper.com
Amerikaanse scenarioschrijvers dreigen te stoppen met schrijven. Reden: ze willen betaald worden voor werk dat ze leveren. In Amerika zijn afleveringen van bijvoorbeeld The office of Prison break nu ook via het internet, gsm en iPod te bekijken. Maar de scenarioschrijvers worden alleen betaald voor de inhoud die wordt vertoond. Onzin vinden de scenarioschrijvers. Daarnaast hebben de auteurs nog een eis: ze willen ook betaald worden voor herhalingen en een hoger percentage van de opbrengst van dvd-verkoop. Het conflict is nu aan de orde omdat de overeenkomst tussen het Writer’s Guild of America en the Alliance of Motion Picture and Television Producers overmorgen verstrijkt, terwijl er nog altijd geen nieuw akkoord ligt. Productiehuizen en zenders zijn vooralsnog niet bereid in te gaan op de eisen van de schrijvers. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ...............................................................................
RECENSIE | LITERATUUR
BLAIRS ALTER EGO VERLIEST Sanne Rooseboom
...
Robert Harris was ooit politiek commentator. Hij deed verslag van de verkiezingscampagne van Tony Blair en kende de oud-premier goed. Na twee bestsellers over het oude Rome (Pompeii en Imperium) waagt Harris zich nu aan een politieke thriller, met een hoofdpersoon die opvallend veel op Blair lijkt.
Als de ghostwriter van de Britse oudpremier Adam Lang (Blairs literaire alter ego) onder verdachte omstandigheden om het leven komt, neemt de naamloze ik-figuur van Geest voor veel geld zijn taken over. Hij heeft een maand om de biografie van de oudpremier te schrijven maar struikelt over gevaarlijke onwaarheden in Langs verhaal. Geest zit vol met toespelingen op de werkelijkheid. Guantanamo Bay komt langs, de oorlog in Irak woedt, de CIA speelt een rol. Maar de wereld in het boek is grimmiger dan de echte. Zo gaan er aan de lopende band bommen af in de Londense metro. En laten we
voor Blair hopen dat het onverwachte plot niets met de werkelijkheid te maken heeft. Kopen. Spannend en actueel verhaal dat goed in elkaar zit.
RECENSIE | LITERATUUR
FOTO’S KUNNEN VERDWENEN STAD DOEN HERLEVEN Dirk Koppes
...
Als een stad te snel groeit, wist zij haar eigen sporen uit. Wolkenkrabbers verrijzen op de puinhopen van Victoriaanse villa’s. Stadsarcheoloog David Hollis probeert de inwoners van Toronto ervan te overtuigen dat ze hun verdwenen geschiedenis kunnen reconstrueren aan de hand van in 1856 gemaakte foto’s. Hoon is zijn deel.
Auteur Michael Redhill gaat dan terug in de tijd en volgt in Troost ook het leven van Jem Hallam, een apotheker die zijn heil zoekt in Toronto. Helaas is de concurrentie hard dus probeert Jem te slagen als fotograaf. Mooie beschrijvingen van het vroege Toronto combineert Redhill met schrijnende passages in het heden. Kopen, want kennismaking met puberale metropool.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Rhett Butler’s Perspective
Racem (1)
Racem (2)
Het tweede vervolg op de roman Gone with the Wind is Rhett Butler’s People: het meesterwerk verteld vanuit Rhetts perspectief.
Studenten van de Rockacademie in Tilburg zijn gestart met platenmaatschappij de Rockacademie Content Exploitatie Maatschappij (Racem).
Doel van het initiatief is jonge en talentvolle artiesten te begeleiden in de ontwikkeling van hun muzikale carrière, zodat ze voet aan de grond krijgen in de Nederlandse muziekindustrie.
Cultuur
21
Holland Dance Dansers en muzikanten slaan handen ineen
Niet alleen op, maar met muziek dansen Op het Holland Dance Festival dat vandaag in Den Haag begint, verkennen drie choreografen in drie wereldpremières de grenzen tussen dans en live-muziek. Wat maakt de deelname van muzikanten zo fascinerend? Femke van Wiggen AMSTERDAM
...
Choreografen Regina van Berkel, Paul Selwyn Norton en Cathy Sharpe zijn het erover eens: live muziek op het podium is een meerwaarde voor de dans. Als je tenminste, les één, als choreograaf bereid bent jezelf wat minder belangrijk te vinden. En dat is niet altijd gemakkelijk. Een van de betere voorbeelden hiervan is Fever van choreograaf/danser Nigel Charnock en de Duitse componist en saxofonist Michael Riessler. Fever, afsluiter van Holland Dance en opener van het aansluitende Crossing Border festival, is al negen jaar een hit. Al is het maar omdat deze dans, gebaseerd op Shakespeare’s sonnetten, iedere keer anders is. De basisdans, muziek en tekst liggen vast, maar verder improviseert Charnock er live op los, terwijl het Virus String Quartet ook op het podium tekeergaat. Een bonk inspiratie, noemt de Zwitserse Cathy Sharpe Fever. Sharpe zocht voor Holland Dance vier choreografen bijeen om onder haar leiding het SoundMoves te maken. Om de muziek te componeren en te spelen op toneel koos Sharpe nogal onorthodox voor het Zwitserse duo Stimmhorn, gespecialiseerd in jodelen en de alphoorn. ‘Ik leerde ze twee jaar geleden kennen toen ik de Kulturpreis Basel won. Zij traden voor
Fever, afsluiter van Holland Dance, is al negen jaar een hit. HEINZ FEUSSNER,HAMM
me op, ik was meteen gegrepen: de twee maken muziek die bol staat van de poëzie en sfeer. Hun werk is grappig, maar ook heel emotioneel. En het zijn geweldige performers. Hun benadering was af en toe heel anders dan ik gewend was, maar dat maakt het niet minder interessant. Ik heb nog nooit zoveel lol gehad tijdens
Pop Patrick Watson is niet te plaatsen
De man die erg op Jeff Buckley lijkt Arjan Terpstra AMSTERDAM
...
‘Als je muziek echt goed kon beschrijven, hoefde je het niet meer te spelen, toch?’ Singer-songwriter Patrick Watson helpt me aan de telefoon uit de brand. Het is mij opgevallen, leg ik hem uit, dat het journalisten moeilijk valt zijn muziek aan de leek uit te leggen. Heel snel grijpen zij naar verge-
lijkingen met Jeff Buckley. ‘Ik snap het wel, die vergelijkingen’, zegt Watson. ‘Onze muziek (Patrick Watson is ook de bandnaam - AT) past niet in een vakje. Wat dat betreft, zijn we erg Canadees: ook onze identiteit is niet heel duidelijk gedefinieerd. We zijn een beetje van alles wat.’ En toch, wie beide namen op Google intikt, heeft 556.000 pagina’s tot zijn beschikking waarop de singer-
een creatie. Door Stimmhorn dansen mijn dansers niet alleen op de muziek, ze dansen met de muziek.’ Dat vindt Engelsman Paul Selwyn Norton misschien wel de meest belangrijke invloed van die andere muzikale aanpak. Vorig jaar werkte hij voor zijn ballet Bespoken samen met kamermuziekgroep Nieuw Amster-
songwriters aan elkaar zijn gekoppeld. Watson: ‘Ach, er zijn slechtere muzikanten om mee vergeleken te worden. En als de vergelijking wordt gezocht om redenen van overeenkomstige schoonheid, ben ik de laatste om daarover te klagen. Ik luister overigens nog maar weinig naar Buckley, hoewel ik het een heel goede muzikant vind. Een onderzoeker in de muziek, iemand die geen genoegen nam met iets leuks als het al gedaan was.’ In Nederland gaat het erg goed met de Canadees. Zijn album Close to Paradise loopt bijzonder goed voor een singer-songwriteralbum dat door zijn diversiteit niet direct toegankelijk is. Concerten, zoals die vanavond in de Amsterdamse Melkweg, zijn steevast uitverkocht en vriend en vijand waren het er op Lowlands over
dams Peil. Dat beviel zo goed, het ballet werd geroemd om de mooie eenvoudige lijnen, dat Selwyn Norton besloot nogmaals met NAP in zee te gaan. Het resultaat is een dansconcert, benadrukt Selwyn Norton. ‘A year from Monday is geen ballet, mind you.’ Selwyn Norton liet zich inspireren door John Cage. ‘De man is geni-
Patrick Watson.
eens dat je Watson toch echt gezien moest hebben. Wat is de sleutel tot dit succes? Watson: ‘In de band zijn klassiek geschoolde muzikanten aanwezig, maar ook mensen die in de
aal. Ik las het gelijknamige boek en dacht: hier moet ik iets mee. Cage heeft geaccepteerd dat ieder geluid waardevol is, dat alles muzikale waarde heeft. Het is fascinerend om vanuit die gedachte te werken met zijn muziek.’ Het is de eerste keer dat Selwyn Norton zich echt liet leiden door de muziek. ‘Het was in het begin moeilijk om de muziek zijn werk te laten doen en mijn wil niet het meest belangrijk te vinden. Maar het leidde wel ergens toe: mijn dansconcert is echt een stuk voor acht performers en niet voor zes dansers, een violist en een pianist. Iedereen is even belangrijk, iedereen voegt evenveel toe.’ ‘Dansers en muzikanten moeten gelijkwaardig zijn’, beaamt Regina van Berkel. Al eerder werkte deze choreografe samen met elektronische componisten. Voor haar nieuwe ballet Triple-zone zette Van Berkel componist Gerard Brophy aan het werk. Op het podium: percussionisten en een basklarinet die zelfs marimba’s ten gehore brengen. ‘Ik laat mijn muzikanten heus niet dansen, maar het is wel verfrissend om te zien dat ze zich niet meer alleen maar verschuilen achter hun noten. In Triple-zone is de muziek een dialoog, waarbij dansers en muzikanten elkaar aan het werk zetten. Als danser heb ik genoeg opgetreden met een orkest. Ik heb nooit begrepen waarom dat orkest altijd ergens beneden het podium in een donker gat zit te spelen. Vaak kende je de orkestleden niet eens, terwijl je samen een voorstelling maakt. Er moet toch meer zijn, dacht ik als danser al — en nu weet ik dat zeker.’ 1 www.hollanddancefestival.com
jazzhoek hebben gewerkt of meer naar popmuziek hebben geluisterd dan goed voor ze was. Dat vertaalt zich in vernieuwing. We hebben er geen moeite mee een nieuwe route uit te stippelen als dat nodig is.’ Waar dat toe leidt, is te horen op Close to Paradise. Pure gitaartracks wisselen met pianospel, noisy effecten, slidegitaar. Progressieve popmuziek is in de armoede van het popwoordenboek het meest toereikend voor het eindresultaat. Een etiket dat ook al uitentreuren aan Radiohead is toebedeeld, aan Rufus Wainwright en, jaja, aan de eeuwige verdronkene, Jeff Buckley. Is er dan echt geen betere manier om Patrick Watsons muziek recht te doen. Watson: ‘Dat zei ik toch? Als je muziek goed kon beschrijven, hoefde je het niet meer te spelen.’
dag van de kunstuitleen . nl Dagblad De Pers geeft kunstzinnige prijzen weg! in samenwerking met
zaterdag 3 november 2007
Onder het thema ‘Kunst in de Keuken’ zijn er exposities, workshops, en bijzondere activiteiten bij kunstuitleencentra in heel Nederland op zaterdag 3 november. Daarom geven wij prijzen weg. Ga naar naar www.depers.nl/dagvandekunstuitleen beantwoord de vraag en maak kans op een van deze kunstzinnige prijzen.
Eerste prijs: Casper Faassen, Titel: Été Paris. Carborundumlitho Waarde € 970,Tweede prijs: Cadeaubon ter waarde van € 100,- van Taste of Art Derde prijs: ‘Serving Tray’ ontworpen door Gijs Bakker Vierde prijs: ‘French Carafe’ ontworpen door KapteinRoodnat Vijfde prijs: ARTACUCINA kunst-kookboek De Samenwerkende Kunsthuizen (Leiden, Delft en Alkmaar)
Cadeaubon € 100,-
22
Lifestyle
Druivennat Matt Skinner, de sommelier van Jamie Oliver:
‘Allemaal aan de biologische wijn’ Vroeger dacht Matt Skinner aan niets anders dan surfen en vrouwen. Tot een baantje bij de plaatselijke wijnhandel zijn leven veranderde. En flink ook: nu werkt de Australische surfer als sommelier met topkok Jamie Oliver. Lieneke van der Fluit
kunnen maken. Maar ik houd ook van reizen, muziek en mijn familie. Jamie heeft geen privéleven, is altijd met zijn werk bezig. Overal waar hij komt, wordt hij herkend, willen mensen iets van hem. Jamie is zoveel meer dan ik. Mijn doel is niet de wereld te verbeteren, ik wil wel iedereen beter laten drinken.’
AMSTERDAM
...
Jamie Oliver is alweer een tijdje een man met een missie: hij wil wereldwijd de kwaliteit van voedsel verbeteren. Op scholen, in kantines. Daarnaast wil hij ook nog eens kansarme jongeren een toekomst geven in zijn restaurants, wat al leidde tot groot succes voor ‘zijn’ Londense Fifteen. Over Matt Skinner zegt Jamie Oliver: ‘Gewoon door eerlijk en behulpzaam te zijn, kan hij je de beste fles wijn adviseren – wat hem lichtjaren verwijdert van anderen.’ Skinner (32) zelf is een stuk bescheidener. Hij is er inmiddels aan gewend de ‘Jamie Oliver van de wijn’ genoemd te worden. Toch gaat die vergelijking niet op, zegt de Australiër in het Amsterdamse restaurant Fifteen, waar hij een wijnproeverij begeleidt. ‘Ik heb een passie voor wijn en ik ben blij dat ik er mijn vak van heb
‘Sommelier is een trendy beroep, niet meer alleen voor de oude elite’ Neemt niet weg dat Skinner de wereld over reist om nieuwe wijnen te ontdekken, net zijn vierde boek Superwijn 2008 heeft geschreven en ook nog regelmatig te gast is in Olivers tvprogramma’s. ‘De laatste tien jaar is iedereen zich veel intensiever met eten en koken gaan bezighouden. Mensen komen erachter dat het helemaal niet zo ingewikkeld is. Een logisch vervolg op deze ontwikkeling is wijn. Sommelier is plotseling een trendy beroep, niet meer alleen iets voor de oude elite. Ooit ben ik begonnen met een wekelijks e-mailtje aan vrienden en
collega’s met de vergeefse hoop hen beter te leren drinken. Nu is dat uitgegroeid tot een jaarlijkse samenvatting met de beste wijnen.’ Skinners devies: allemaal aan de biologische wijn. ‘Ik geloof en respecteer organische processen, dus zonder tussenkomst van chemische stoffen. Ik koop zoveel mogelijk biologisch voedsel. Het is belangrijk dat producenten hun wijngaard zien als een geheel: de grond, de stand van de zon en de maan, de manier waarop je insecten bestrijdt. Het is bijna hekserij, maar ik weet zeker dat het de kwaliteit van de wijn ten goede komt.’ De place to be voor de biologische wijnliefhebbers is het Franse Bourgondië. Skinners favoriete biologische wijn uit deze streek is Domaine de la Romanée-Conti La Tâche Grand Cru 2005. ‘De heilige Graal van de Pinot Noir.’ Daarnaast is Italië een land waar steeds meer producenten biologisch gaan verbouwen. ‘Mijn favoriete Italiaanse wijnproducent is Fontodi. De beste biodynamische wijn die er is.’ Skinners laatste ontdekking op wijngebied is Azië. ‘China, Thailand, Vietnam, daar speelt zich een enorme ontwikkeling af. Geef het nog even tijd en er komen straks fantastische wijnen vandaan.’ 1
Superwijn 2008, prijs 9,95 euro. www. kosmosuitgevers.nl
Matt Skinner ziet biodynamische wijn helemaal zitten. SUPERWIJN 2008
Theaterfotoprijs 2007 Sjouke Dijkstra wint met Onschuld
Museum
Uit het verdomhoekje
Kees van Twist weg uit Groningen Redactie cultuur AMSTERDAM
Femke van Wiggen AMSTERDAM
...
Fotograaf Sjouke Dijkstra heeft de VVTP Theaterfoto Prijs 2007 gewonnen voor zijn foto voor de voorstelling Onschuld van het Ro-theater. Als prijs ontvangt Dijkstra een kunstwerk van Franz Bodner en tweeënhalf duizend euro. Opvallend genoeg was Dijkstra ook genomineerd voor zijn serie over Richard III voor het Ro-theater. De andere twee kanshebbers waren Hans Gerritsen voor Affi van het Scapinoballet en Diederik de Klerk voor Noabers van de St. Peergroup. In totaal waren voor de prijs 286 foto’s van 42
fotografen ingezonden. De jury roemde de hoge kwaliteit van alle inzendingen. Dijkstra zelf had wel rekening gehouden met winst: ‘Met twee nominaties heb je een redelijke kans he?’ Toch was hij niet meteen overtuigd van zijn beeld. De jury wel. Patricia Steur, Jan Gras, Hans Kemna en Vincent Mentzel vonden Dijkstra’s interpretatie van Onschuld zeer aangrijpend en prachtig verstild. ‘De man in dit mooie decor zuigt je heel ongedwongen mee in het drama. De foto is mooi gestyled en zeer intiem. Je voelt je bijna een voyeur en je zou je betrapt voelen als hij je plotseling aankijkt waardoor je snel weg
zou kijken. Dit is een van de mooiste theaterportretten.’ Dijkstra zelf vindt het vooral belangrijk dat deze prijs überhaupt bestaat. Dijkstra: ‘Ik red me wel, doe genoeg andere dingen. Maar het is jammer dat theaterfotografie zich toch altijd een beetje in het verdomhoekje bevindt. Je fotografeert toch gewoon scènes die er gespeeld worden, wordt er vaak gezegd.’ ‘Echt, dat is niet het geval. Vaak maak je zo’n beeld al tijdens de eerste repetitie en moet je enorm aan de slag met belichting. Deze discipline is een ondergeschoven kindje, het zou mooi zijn als dat een beetje zou veranderen.’
...
Algemeen directeur Kees van Twist van het Groninger Museum stapt op. Het bod om in New York te gaan werken bij de Ambassaderaad Culturele Aangelegenheden voor Nederland was te verleidelijk. Patty Wageman, nu nog adjunctdirecteur, zal tijdelijk zijn taken overnemen. Van Twist: ‘Ik ben vereerd door het verzoek en ik beschouw het als een uitdaging en een verrijking om de Nederlandse kunst en cultuur in de volle breedte en diversiteit in de Verenigde Staten te presenteren en een ontmoeting van de Nederlandse en Amerikaanse kunst en cultuur tot stand te mogen brengen.’ 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ................................................................................ ......................................
Literair gadget
Serviesgoed
Lagerfeld aan de bubbels
NIEUWS VOOR BIBLIOFIELEN: JE BOEKENKAST IN JE JASZAK
OOK EEN ECHTE VERSACE IN JE PORSELEINKAST
KOFFER VOL CHAMPAGNE
Boekhandelketen selexyz lanceerde gisteren het gadget voor de bibliofiel: de iLiad (Engels voor het wereldberoemde epos De Ilias). Deze eerste en enige Nederlandse digitale boekenreader is speciaal ontworpen voor het downloaden, lezen, uitwisselen en bewerken van digitale literatuur. De iLiad leest als een boek, je kunt gewoon pagina’s omslaan. Via selexyz.nl zijn inmiddels 100 titels gratis te downloaden op de iLiad.
Rosenthal, al ruim 130 jaar Duitslands belangrijkste porseleinmerk, staat bekend om zijn kwaliteit. Al sinds 1993 werkt de serviesfabrikant incidenteel samen met het Italiaanse modehuis Versace, onder de naam Rosenthal meets Versace. Ook deze winter wil het merk extra kopers trekken met een nieuwe extravagante Versace-collectie: Dedalo. Het design is een eclectische mix van wit met platina, zwart of grijs, geïnspireerd op de Oudheid.
We kennen allemaal de verhalen van modellen die de catwalk niet opgaan zonder een glas bubbels achterovergeslagen te hebben. Feit of fictie, Karl Lagerfeld heeft nu in elk geval een luxueuze bewaarkoffer ontworpen voor zes flesjes Dom Perignon Rose Vintage. De koffer, gevoerd met een schapenvachtje, is per 1 november voor ‘maar’ 70.000 Engelse ponden, (ruim 90.000 euro), te koop bij het Londense warenhuis Harrod’s.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Alles is Liefde
Van Veen leent kunsten (1)
Van Veen leent kunsten (2)
Alles is liefde staat voor de derde week bovenaan de Nederlandse box office. De film bracht sinds de première ruim 3,3 miljoen euro op.
Herman van Veen heeft voor zijn nieuwe album Nederlanders een nummer opgenomen van het duo Gare du Nord.
Voodoo is het eerste nummer van een reeks Nederlandstalige liedjes die het tweetal, dat bestaat uit Barend Fransen en Ferdi Lancee, voor verschillende Nederlandse artiesten gaat schrijven.
Service
Auto
Sjoerd van Stokkum
Bugatti Veyron
’s Werelds snelste stofzuiger
Diepe zakken
O
mdat dit mijn laatste column is, wil ik graag afsluiten met mijn ervaringen met het nonultraplus op vier wielen, de Bugatti Veyron. Met 1001 pk, een topsnelheid van 407 kilometer per uur en een prijs van 1,1 miljoen euro zal de Veyron in cijfers niet snel worden ingehaald. Geen enkele andere auto spreekt dan ook zo tot de verbeelding als dit prestigeproject van Volkswagen, ontstaan toen de voormalige bestuursvoorzitter, Ferdinand Piëch, in de jaren negentig riep een auto te willen gaan bouwen die meer dan 400 kilometer per uur haalt. Dat haalt zelfs een Formule 1-auto niet. Maar Piëch hield woord en na negen jaar hoofdbrekens van zijn beste ingenieurs was de Veyron in 2005 gereed. Bandenfabrikant Michelin durfde het pas na 2,5 jaar testen aan om zijn fiat te geven aan een stuk rubber dat niet uit elkaar spat bij dergelijke snelheden. Wat uiterlijk betreft is de Bugatti heel wat minder spraakmakend. Onopvallend is ie zeker niet, maar de auto mist de dramatische lijnen van een Ferrari of Lamborghini. Misschien een beetje oneerbiedig gesproken, maar de auto heeft veel weg van een opgeblazen Audi TT. Ook het rijden is eigenlijk niet echt spectaculair. Bijna saai. Draai de sleutel om en de zestien cilinders laten zich weliswaar gelden, maar altijd zijn ze op de achtergrond. Praten of een cd luisteren kan bij iedere gewenste snelheid. Ik
vond het nogal verrassend (of zo u wilt: tegenvallend) dat de auto bij het wegrijden zo mak aanvoelt als een lammetje. Zet de automaat in d, geef rustig gas en er is geen lawaai, geen afslaande motor en er zijn ook geen rokende banden. Pas als de rechtervoet echt gestrekt gaat, gebeurt er iets dat zich vermoedelijk alleen laat vergelijken met een raketlancering. Want de Veyron is serieus snel. Waar de
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .........................................................
meeste exotische merken elkaar aanvallen met acceleratietijden die een of twee tienden van elkaar verwijderd zijn, lacht de Veyron alles en iedereen uit als het op sprinten aankomt. 0 tot 100 gaat in 2,5 seconde en dat is een tijd waar zelfs snelle motorfietsen geen antwoord op hebben. Niemand verslaat deze keizer van de autobahn. Aan zoiets bijzonders hangt uiteraard
23
een meer dan pittig prijskaartje. Voor Volkswagen zelf, die nogal wat miljoenen konden afboeken op hun avontuur, en voor de kopers. Een Veyron kost ‘kaal’ 1,1 miljoen euro. Wilt u hem echter op Nederlands kenteken, dan staat er onder de streep ineens 1,8 miljoen euro. Een bloemetje van Wouter Bos is dan gerechtvaardigd, want alleen al de gruwelijke BPM-belasting is 451.000 euro. 1
Vijf exemplaren zijn er tot nu toe verkocht in Nederland via importeur Hessing. Vier stuks zijn er dit jaar al afgeleverd en twee eigenaren schroefden er direct een Nederlands kenteken op. Mocht u nou ook trek in zo’n Bugatti hebben gekregen, zorg dan wel dat er een spaarpotje met onvoorziene kosten paraat staat. Een paar praktijkvoorbeelden: de eigenaar van de eerste Nederlandse Veyron kon na een half jaar al een nieuwe remschijf bestellen voor 6.135 euro, exclusief btw en montage. Een tweede gelukkige bestelde bij aanschaf meteen maar vier reservebanden en velgen. Kosten? Zestig mille. Een spuitbeurtje van een door steenslag gespikkelde motorkap en grille kwam een derde eigenaar op factuur van bijna dertig mille te staan. Overigens dient u wel op te schieten met uw bestelling, want slechts 300 exemplaren worden er geproduceerd en ze zijn bij de fabriek in het Franse Molsheim nummertje 200 al een tijdje gepasseerd. Wat er daarna gaat gebeuren, is nog onduidelijk. Regelmatig worden er nieuwe prototypes gesignaleerd. Zo zouden er een cabrio komen en een nog snellere versie met 1350 pk. Ook zijn er geruchten over een minder dure Bugatti. Dit was de laatste autocolumn van Sjoerd van Stokkum in Dagblad De Pers. Wij wensen hem veel plezier en succes met zijn nieuwe passie: hoofdredacteur van het maandblad Quote.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................................................................................
ARGUS
WAT HOUDT ‘WEER SAMEN NAAR SCHOOL’ PRECIES IN?
Belgische crimineel ontsnapt voor vierde keer
al@din is de digitale vraag- en antwoorddienst van de openbare bibliotheken. Tot 16 november organiseert al@din een actie die aansluit op de campagne Nederland Leest. Stel een vraag aan al@din over de gelukkige klas (het thema van de campagne) en win een opleiding naar keuze t.w.v. 1.500 euro! Deze column is een samenwerking tussen Dagblad De Pers en al@din. © 2007 - René Leisink
Om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk kinderen – eventueel met passende zorg – op de gewone basisschool kunnen blijven, werken basisscholen samen in ‘Weer samen naar school’ (WSNS). Aan elk WSNS neemt minimaal een school voor speciaal basisonderwijs deel. Deze scholen vervullen de rol van expertisecentrum. Zo kunnen leraren uit het speciaal basisonderwijs leerlingen op de basisschool begeleiden. Ook kunnen er hulpklassen worden ingericht of interne begeleiders of remedial teachers worden aangesteld. De basisschool krijgt op deze manier ‘meer gespecialiseerde handen’ in huis. Via de medezeggenschapsraad van de school kunnen ouders invloed uitoefenen op het zorgplan. Elk samenwerkingsverband heeft een extra
budget voor de opvang van leerlingen met speciale zorgbehoeften. Binnen de brede doelgroep vallen een viertal specifieke groepen: leerlingen met een stoornis in het autismespectrum, leerlingen met ADHD, dyslectische en hoogbegaafde leerlingen. Het is de verantwoordelijkheid van de scholen om deze leerlingen passende zorg en begeleiding te bieden. OCW ondersteunt scholen en leraren hierbij op verschillende manieren. Een belangrijk resultaat van het WSNS-beleid is dat inmiddels op elke reguliere basisschool een interne begeleider aanwezig is. Daarnaast zijn er meer instrumenten en materialen gekomen voor het onderwijs aan en de begeleiding van zorgleerlingen. 1
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
COLOFON
HET WEER
...
Vandaag
Dagblad De Pers is een uitgave van Mountain Media BV uitgever Cornelis van den Berg hoofdredacteur Ben Rogmans adjuncthoofdredacteuren Frank Poorthuis, Dirk Koppes marketing Chantal Arendsen distributie Dick van Geemen commercieel directeur Jerrel Oron finance Ruud Swart internet Rik Nizet druk Dijkman Offset Diemen, MGL Heerlen, NDC Leeuwarden en Janssen Pers Gennep
...
Dagblad De Pers is een onafhankelijke, gratis kwaliteitskrant die circa 240 keer per jaar verschijnt en verkrijgbaar is op NS-stations, in winkels, kantoren, in de horeca en op vele andere locaties.
...
Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 of kijk op www.bezorgingdepers.nl. Aanmelden als bezorger kan op twee manieren: 090o-INTERLANDEN (0900-4683752) of www.bezorgingdepers.nl.
Er zijn flinke perioden met zon, maar er komen ook stapelwolken voor waaruit een enkele bui valt, het eerst in de kustregio’s. Bij een matige noordwestelijke wind lopen de temperaturen op tot waarden rond 12 graden. Vanavond en de komende nacht is het vrij helder en koud.
WEERBERICHT NEDERLAND
Morgen
Vooral in de zuidoostelijke helft van het land komt de zon er nog behoorlijk door, in het westen en noorden drijven ook wolkenvelden over. Het blijft wel droog en bij een wat aantrekkende zuidwestelijke wind wordt het met 12 tot 14 graden een tikkeltje zachter dan vandaag.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ............................................................ .......................................................... Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam Tel. 020 - 3460560 Fax. 020 - 3460596
[email protected] [email protected] [email protected] [email protected]
Extremen van 30 oktober
hoogste max. temp.: 21,1ºC in 2005 laagste min. temp.: -3,4ºC in 1983
GRONINGEN AMSTERDAM MAASTRICHT VLISSINGEN
Half bewolkt Half bewolkt Half bewolkt Half bewolkt
12˚C 13˚C 11˚C 13˚C
24
TV-Gids
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
Nederland 1
17.00 17:00 17:25 17:50 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25
17.00 KRO Kindertijd Sesamstraat VVD EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Medische special NOS Journaal Blik op de weg Opgelicht?! Opsporing verzocht
22.00 22:30 23:00 23:55 00:15
17:00 17:05 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55
De rijdende rechter Pauw & Witteman NOS Journaal Pauw & Witteman
Nationale Bijbeltest
22.00 22:00 22:15 22:50 23:45 00:40 01:20
Nederland 3
17.00 NOS Journaal Soeterbeeck MAX & Loretta That’s the question Man bijt hond Gezocht Wildlife: Big cat diary
20.00 20:25
20.00 20:00 20:30 21:05 21:45
Nederland 2
17:00 17:05 17:20 17:48 18:00 18:25 18:45 19:00 19:21 19:30 20:25 20:55 21:25
17:00 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55
Puberruil XL Vreemde tralies Het lab
22.00
22.00 22:00 22:30 22:55 23:00 23:22
RTL 5
17.00 NOS Jeugdjournaal.nl Vreemde e.e.n.d Robbedoes en Kwabbernoot AVRO SmartkidZ SpangaS Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal ONM NOS Journaal De wereld draait door
20.00 NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag Valentijn Tegenlicht: Ik en het web Nova/Den Haag vandaag Netwerk, Man bijt hond, EénVandaag, MuseumGasten en Onmetelijk optimisme
RTL 4
Kijk een koe! NOS Sportjournaal NOS Journaal De nieuwste show Socutera: Diabetes Fonds Nederland
17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer
20.00 20:00 20:30 21:30
22:25 22:50 23:00 23:05 00:00
Goede tijden, slechte tijden TV Makelaar Herman den Blijker: Herrie in het hotel 4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Jouw vrouw, mijn vrouw RTL Boulevard
17:40 18:25 18:55 19:25 19:55
Jensen! Flodder The nanny De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal
20.00 20:30 21:30
CSI: Miami Beauty & de nerd
22.00 22:30 23:15 23:45 00:15
Jensen! De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal The king of Queens
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
RTL 7
SBS 6
17.00 17:45 18:00 18:55 19:50
Who’s next The A-Team Law & order RTL Voetbal: KNVB Beker
20.00 20:00
23:45
17:05 18:05 19:00 19:25
RTL Voetbal: KNVB Beker Samenvattingen RTL Poker: World Series of Poker
20:00 20:30 21:30
The flying doctors Medisch centrum Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum House Medical investigation
22.00 22:30 22:45 22:50 23:20 00:20
Veronica
17.00
20.00 RTL Voetbal: KNVB Beker Roda JC - De Graafschap
22.00 22:40
Net 5
17.00
Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Te dik: Fatcamp Club reps
17:15 18:05 19:00
17.00 The O.C Charmed McLeod’s daughters
17:20 17:30 18:00 18:55 19:30
Sex and the city Desperate housewives What about Brian
20.00
20.00 20:00 20:30 21:30
22.00 22:25 23:20 00:15
Law & order: Special Victims Unit Law & order Sex and the city
20:00 20:30
De Club van Sinterklaas Kim Possible Two and a half men Friends Spin city Seinfeld Bring it on: All or nothing
22.00 22:30 23:00 00:20
RTL 8
17.00 17:00 17:30 18:20 19:10
Everybody loves Raymond Ally McBeal Dr. Phil Oprah Winfrey show
20.00 20:00 20:30 21:00
Een plek onder de zon LookingGood Holland’s next top model
22.00 Hot.Doc: Strippen doe je zo Vegas Voyage Two and a half men
22:00 22:30 23:20 23:50 00:15 00:25 00:30
Hoe schoon is jouw huis? As the world turns The nanny 4 in het land RTL Nieuws RTL Weer Een plek onder de zon
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ÉÉN
CANVAS
17.00 17:00 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40
17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond
20.00 20:05 20:10 20:40 21:15 21:45
Het weer Thuis 16+ Koppen Evelien
17:30 17:45 17:55 18:05 18:15 18:30 18:45 19:10 19:35 19:45
De slimste mens ter wereld Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer ‘Allo ‘allo! De rode loper Man bijt hond
21:40
17:00 17:30 18:00 18:25 18:35 19:00 19:30
17:30 18:15 19:00 19:30
The One show EastEnders Holby City
21:30
20.00 20:00 20:30 21:00
Terzake Sam Dillemans: De waanzin van het detail Black out Hustle The Catherine Tate show Adidas vs. Puma
22:00 23:00 23:25 23:35 00:25 00:55 02:25 02:30
BBC World
17.00 Raven - The secret temple Prank patrol Blue Peter Newsround Neighbours Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht
22.00
22.00 22:10 23:05 23:35
BBC 2
17.00 House of Mouse in het Disney festival Zoé Kezako Op schok Spring Karrewiet Spring En daarmee basta! 6tien Instant star Karrewiet Space goofs
20.00 20:00 20:50
22.00 22:10 23:00 23:21 23:22 23:25 23:50 00:10
17:05
BBC 1
Spooks Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws Imagine Film 2007 Best seller Weerbericht Sign zone
17.00 Food poker The weakest link Eggheads Strictly come dancing: It takes two
20.00 20:00 21:00
Dragons’ den Oz and James’s big wine adventures Heston Blumenthal: In search of perfection
22.00 22:00 23:00 23:30 00:15 00:20 01:20
Classical star The grumpy guide to... Newsnight Weerbericht Long way down BBC News 24
17:00 18:30 18:45 19:30 19:45
World news today World business report Sport today World business report Sport today
20.00 20:00 21:30
World news today Inside sport
22.00 22:30 23:30 23:45 00:00 01:30 01:45 02:30 03:00 04:30
HARDtalk World business report Sport today World news America World business report Asia business report Survivor’s guide World news today HARDtalk
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................
ARD
ZDF
17.00
17.00
17:00 17:15 17:47 17:55 19:50 19:55
Tagesschau um fünf Brisant Tagesschau ARD vor acht Das Wetter im Ersten Börse im Ersten
20.00 20:00 20:15 21:05 21:50
Tagesschau Der Dicke In aller Freundschaft Sportschau live: Voetbal
22.00 23:00 23:28 23:30 00:45 01:05 02:55 03:00 04:30 04:35
17:00 17:15 17:45 18:00 19:00 19:20 19:25
Discovery Channel
17.00 heute - Wetter hallo deutschland Leute heute SOKO Rhein-Main heute Weerbericht Die Rosenheim-Cops
20.00 20:15 21:00 21:45
Das kalte Paradies Frontal 21 heute-journal
22.00 Tagesthemen Das Wetter im Ersten Menschen bei Maischberger Nachtmagazin Die Strohpuppe Tagesschau Das Schloss der verlorenen Seelen Tagesschau Sturm der Liebe
22:12 22:15 22:45 00:00 00:15 00:20 01:50 01:55 02:25
Weerbericht 37° Johannes B. Kerner heute nacht Neu im Kino Tödliches Gelübde heute 37°: Das ABC der Liebe - Vom Geheimnis glücklicher Paare Johannes B. Kerner
17:00 17:30 18:00 18:30 19:00
Campervan crisis Massive speed: Hot rods How do they do it?: Helicopter/ Luxury yachts/Ball park Stunt junkies Mythbusters: Mind control
20.00 20:00 21:00
01:55
17:00 17:30 18:00 19:00
20:00 20:30 21:30
Oil, sweat and rigs Rides: The drifters Mega builders: Roller coaster Ray Mears’ bushcraft: Canoe journey Final 24: JFK Jnr
Chimp diaries Dogs with jobs: Steam, Heavenly Angel and Mike Earth investigated: Atlantis Seconds from disaster: Puerto Rico gas explosion I didn’t know that Earth investigated: Pyramids investigated Seconds from disaster: Aircraft carrier explosion
22.00 22:30 23:30 00:00 01:00 02:00 03:00
Eurosport
17.00
20.00 Dirty jobs: Shrimper Extreme engineering: Battle machines
22.00 22:00 23:00 00:00 01:00
National Geographic
17.00
Is it real?: Jack the Ripper Mad labs Earth investigated: Pyramids investigated Seconds from disaster: Aircraft carrier explosion Is it real?: Jack the Ripper Earth investigated: Caveman investigated
17:00 18:00 18:15 18:45 19:45
Beach soccer Eurogoals flash WATTS Eurogoals Eurogoals flash
20.00 20:00 21:00
Boksen Boksen
22.00 23:00 23:30 00:30
Autosport: Rally Autosport: Rally Motorsport: Speedway
Puzzel met De Pers 1
ZWEEDS RAADSEL: stemming grondsoort
arboretum essentie
2
3
4
5
6
kledingstuk
grootvader
7
CRYPTOGRAM
deel van een boom
asvaas
1
2
OPLOSSINGEN VAN GISTEREN
3
4
5
1 watervlakte
zangstuk
vogel
zwaarlijvig
6
3 Griekse letter
5 9
10 naar persoon
rekening
gehoorzaal
7
8
deel van de hals schrijfkosten
cilinder
11
soort bedorven deel v. e. etmaal lengtemaat
afvoerkanaal
HORIZONTAAL: 1. Pestkop te gast (8); 4. Chagrijnig orgaan (8); 6. Geen aardige vrouw die ‘m knijpt (4); 8. Konijn in een Belgische en een Nederlandse plaats (7); 9. Ambt van besteller (4); 10. Minimale bijstand in de rug (8); 11. Groeiende dieren (8).
2
7 vochtig
4
rijstdrank
Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Kampanje; 4. kriskras; 6. abel; 8. egotrip; 9. spel; 10. eentonig; 11. Constant. VERTICAAL: 1. Kijkers; 2. pastel; 3. narcose; 5. sirenen; 6. apport; 7. langst. Zweeds -g-a-z-meetkeuken -mak-sela tafel-dor -s-rap-doke-tarra -eer-raad organisme -dat-spar Agenda Optische illusie De blauwe lijn is langer dan de rode
VERTICAAL: 1. Stuk vlees voor een bajesklant (6); 2. Een slecht huwelijk is vals (6); 3. Kwade uitholling? (7); 5. Arbeiders die het wel klaarspelen (7); 6. Daar komt men in door het drinken van nectar (6); 7. Het vermoeden is slecht (6).
6
BRAINSNACK®
SUMBRERO®
Kakuro® & Sumbrero®
3
11
13 11
15
4 2 9 1 7 5 3 8 6
6 8 7 3 4 9 1 5 2
3 1 5 8 6 2 7 9 4
5 6 8 4 3 1 9 2 7
9 7 4 2 8 6 5 3 1
2 3 1 5 9 7 6 4 8
1 9 3 6 2 4 8 7 5
8 4 6 7 5 3 2 1 9
7 5 2 9 1 8 4 6 3
7 8 1 3 2 6 4 5 9
3 4 5 8 7 9 6 2 1
9 6 2 1 5 4 3 7 8
5 2 8 7 1 3 9 4 6
6 7 3 4 9 5 1 8 2
4 1 9 2 6 8 5 3 7
2 3 6 5 8 1 7 9 4
8 9 4 6 3 7 2 1 5
1 5 7 9 4 2 8 6 3
2 3 6 8 5 1 9 4 7
7 9 8 3 6 4 5 2 1
1 4 5 9 2 7 3 6 8
5 1 7 2 4 3 6 8 9
6 2 9 7 1 8 4 5 3
4 8 3 5 9 6 1 7 2
3 5 1 6 7 2 8 9 4
8 6 2 4 3 9 7 1 5
9 7 4 1 8 5 2 3 6
Kakuro® van gisteren
Bij onderstaande kakuro® vor3 16 6 16 7 3 men de getallen in de zwarte 2 1 3 4 driehoekjes de som van cijfers 4 3 1 3 2 1 7 van 1 tot en met 9, die hori10 4 2 1 3 zontaal of verticaal in de aan9 3 3 grenzende vakjes worden inge2 1 2 1 14 vuld. De Sumbrero® links is 10 6 4 6 8 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 7 8 1 moeten worden ingevuld. De 0 9 2 9 doet helemaal niet mee. Per 3 5 5 som mag elk cijfer maar één 8 7 7 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.
10
11
19 4
4
14
4
4
13
10
30
1 8
4
6
4 7
1
SUDOKU
6 5
3 2
8
6
7
2
8 4
2
1
6
9
5
2
7
3
5
4
9
5
3
3
6
8
1
7
8
7
1
3 8
13
29
9
1 8
KAKURO® 3
9
17
5
34
24
35
17
17
7
16
10
SUDOKU
9
9
29
9
19
20
SUDOKU
13
12
15
17
Welke vloeistof (1-8) heeft het grootste soortelijk gewicht?
25
1 8
4
3 2
16
16 24
1 29
5
6 7
2
3 8
8
7
2
9
4
6
2
2
9
1 5
5
3
1
9
4
2
9
9 8
5
6 6
17
3 4 7
9
3
5
12
17
13
14
8 1
7
... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
LEZERS
COLUMN
Interlanden zoekt enthousiaste
bezorgers
Surf naar BEZORGINGDEPERS.NL of bel 0900-INTERLANDEN bezorging op maandag tot en met vrijdag vóór 12.00 uur (vanaf 16 jaar)
[email protected]
Spiegelen Tineke Roorda
...
In de hal waar ik geduldig wacht, krioelt het van de mensen. Allemaal hebben ze haast of doen ze alsof. Plotseling snelt een dame op mij af. Ze is slank en heeft grote borsten. Op borsthoogte draagt zij een button, waarop ik lees ik dat zij de prmanager van deze toko is. Dat is maar goed ook, want aan voorstellen doet ze niet. Wel informeert ze of ik haar afspraak van 15.00 uur ben. Opzichtig bestudeer ik haar tiet en knik. In haar kantoor spreekt Miss PR vol lof over het bedrijf in het algemeen en haar afdeling in het bijzonder. Ze praat gemaakt en lacht te hard. Wat een Barbie. Na haar riedel vuurt ze warempel een vraag op mij af. Ik
denk aan het vorstelijke salaris en pareer met: ‘Mijn beste vriendin zou u vertellen dat ik een slechte secretaresse ben. Iemand die alles delete wat haar aan haar hak roest.’ Geamuseerd wacht ik af hoe Barbie hierop reageert. Ze kijkt alsof Ken haar zojuist heeft opgebiecht dat hij eigenlijk op mannen valt. De stilte die valt, verbreekt ze door met haar vingers op tafel te trommelen. Dat kan ik ook. Ik roffel een spanningsopbouwend introotje en merk daarna op dat mijn vriendin zoiets vijftien jaar geleden gezegd zou kunnen hebben. Maar niet nu! Nu zou ze zeggen dat ik door mijn jarenlange praktijkervaring precies geworden ben wat Schoevers met een secretaresse bedoelt. Zonder blikken
of blozen bazel ik verder. Nu is het immers mijn beurt om aan ‘Positief Rondpraten’ te doen. Voor de vorm noem ik ook wat zwakke puntjes. Zo vertel ik dat ik minder goed met getallen overweg kan. Dat kan ik rustig verklappen, want voor deze vacature maakt dat niet uit. ‘Voor deze vacature maakt dat niet uit’, echoot de overkant mijn gedachten. ‘Bovendien zijn er hier meer mensen die daar last van hebben’, gaat ze triomfantelijk verder. Ze duwt de vacature onder mijn neus en zegt: ‘Hier staat bijvoorbeeld per abuis dat het salaris op basis van 32 uur is, maar die 32 moet natuurlijk 40 zijn.’ 1
26
Sport
De benen doen niet meer wat zijn hoofd wil ‘Ik was veel beter, toch gaf Jaap geen kik’ Vervolg van pagina 1.
...
Stoffer (36) heeft vandaag niet veel tijd om terug te blikken. Straks moet hij namelijk de tuin nog spitten. Minzaam: ‘Daar zal Jaap nu wel een mannetje voor in dienst hebben.’ De voetbalcarrière van beiden namen na die wedstrijd in 1992 een totaal andere wending. De Jong haalde Stam toch naar FC Zwolle, waar de verdediger via Cambuur Leeuwarden, Willem II, PSV, Manchester United, Lazio Roma, AC Milan en Ajax de wereld veroverde. De loopbaan van de toenmalige uitblinker: HZVV, Zwartemeer, Flevo Boys, Koekange, FC Meppel en het tweede én derde elftal van Vitesse ’63. Stoffer, die nu in Staphorst de goederenontvangst voor een geneesmiddelengroothandel regelt: ‘Soms zag ik Jaap op de televisie en kon ik me zelf wel voor mijn kop slaan. Waarom had ik nou niet zoveel doorzettingsvermogen gehad als hij? Je merkte zijn stugge karakter al in die beruchte wedstrijd. Ik was zóveel beter, maar Jaap bleef maar nukkig voor zich uitkijken. Hij heeft dat hele duel geen woord tegen me gesproken, was geen moment geïntimideerd. Andere verdedigers die zó in de luren worden gelegd, hadden een knal verkocht of me over de reclameborden geschopt. Hij niet.’ Terwijl Stam miljoenen bij elkaar verdiende, nam het leven van Stoffer volgens de pers een totaal andere wending. De regionale krant plaatste een alarmerend artikel over hem. Na een avondje stappen met vrienden in Amsterdam zou hij opeens spoorloos zijn verdwenen. Niemand wist meer waar hij was, er werd zelfs gevreesd voor zijn leven. Stoffer ontkent nu dat hij in moeilijkheden zat. Hij was gewoon ‘ergens anders in de buurt’ aan het werk. Contact met Stam heeft hij nadien nooit meer gehad. ‘Er is wel eens een journalist geweest die hem heeft gevraagd of hij mij nog kende. Maar Jaap had geen idee waar de beste man het over had. Het maakt me ook niet uit. Hier in de omgeving zal ik altijd worden herinnerd als de enige bedwinger van de beste verdediger die Nederland de laatste jaren heeft gehad. Dat is me ook wel wat waard.’ 1
De spotlights kunnen Jaap Stam gestolen worden. PICS UNITED
Een lieve jongen, echt waar Applaus in de perskamer, het is onNederlands. Toch gebeurde het op de persconferentie waarop Jaap Stam bekendmaakte per direct zijn carrière te beëindigen. Iwan Tol AMSTERDAM
...
Het is typisch zo’n herfstdag in de Arena. Druilerig. Een groepje supporters klontert samen bij het stadion. Het is alsof er iemand is overleden, zo’n grafstemming hangt er. ‘Wanneer hoorde jij het?’, vraagt een sup-
porter aan een steward. De onnozele persafdeling van Ajax doet dan nog alsof er een groot geheim onthuld gaat worden. ‘Over het onderwerp van de persconferentie kunnen geen mededelingen worden gedaan’, klinkt het plechtig. Heel Nederland heeft dan al op teletekst kunnen lezen dat Jaap Stam per direct zijn carrière beëindigt. Om stipt kwart over één loopt hij, ‘de Beul van Kampen’ , vanuit het spelershome naar de tafel met microfoons. Zijn voetstappen worden gevolgd door acht cameraploegen. Hij
draagt een afgesleten jeansbroek, wit overhemd en zwart colbert. Onderweg krijgt hij een hand van een donkere jongeman. Stam schrikt op, hij moet even kijken wie het is. Dan: ‘Hé Harvey!’ Het is Harvey Esajas waarmee hij in het seizoen 2004/2005 nog samenspeelde bij AC Milan. Ze woonden destijds in hetzelfde dorp (Varese) en omdat Esajas zijn rijbewijs niet had, wierp Stam zich toen op als chauffeur. Toen Esajas ’s morgens hoorde dat zijn voormalige teamgenoot een persconferentie ging geven, sprong hij in de
auto, op weg naar de Arena. ‘Jaap is de allerbeste’, vindt hij. Naast Stam zit Martin van Geel beteuterd te kijken. Hij opent de persconferentie met de mededeling dat hij hier zit ‘om niet zo’n heel leuke reden’. Gedachten gaan terug naar twee weken terug toen Van Geel op dezelfde plek zat om het vertrek van Henk ten Cate toe te lichten. Nu Stam weer. Houdt het dan nooit op…. Stam voert het woord. Met frisse tegenzin. Maar liever nu in één keer iedereen te woord staan, dan dat hij straks voor z’n villa in Kampen een
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................................................................................................... ....................................... ......................................
Raemon Sluiter zakt steeds verder weg
KORT 111
TENNISSER ROBIN HAASE TERUG BIJ BESTE HONDERD Robin Haase behoort weer tot de beste honderd spelers van de wereld. De jonge Hagenaar bereikte vorige week de kwartfinale van het Challenger-toernooi in Barnstaple en is nu de nummer 96 van de wereld. Het is nog de vraag hoe lang het verblijf van Haase bij de tenniselite duurt. De 20-jarige Nederlander viel de afgelopen twee maanden tot twee keer toe weg uit de tophonderd. Voor Raemon Sluiter lijkt het jaar in mineur te
World Series prooi voor Boston Red Sox
eindigen. De 29-jarige Rotterdammer speelde in oktober drie Challengertoernooien, maar verloor tweemaal in de tweede ronde en één keer in de eerste. Na een 111e positie in augustus is de Nederlander nu afgezakt naar plaats 154 op de wereldranglijst. Michaëlla Krajicek eindigt het jaar in elk geval niet in de door haar tot doel gestelde topdertig. De 18-jarige Almeerse speelde daarvoor te wisselvallig. Ze staat 33e.
HH
Boston Red Sox heeft zondag met grote overmacht de World Series gewonnen. In de finale in de play-offs van de Major League Baseball waren de Red Sox te sterk voor de Colorado Rockies. In het vierde duel werd zondag op het Coors Field in Denver met 4-3 gewonnen van de debutant in de World Series. Boston kwam hierdoor op een beslissende 4-0 voorsprong in de bestof-seven-serie. Voor de Red Sox is het de zevende keer dat ze de World Series winnen. De laatste keer was drie seizoenen geleden. De eerste vijf titels
werden begin vorige eeuw gewonnen. Na de overwinning werd, niet geheel onverwacht, Mike Lowell verkozen tot beste speler van de 103e editie van de World Series. 111
Schaatsers TVM niet naar wereldbeker in Moskou
Drie schaatsers van de TVM-ploeg laten verstek gaan bij de wereldbekerwedstrijd in Moskou, die begin december gehouden zal worden. Sven Kramer, Ireen Wüst en Renate Groenewold geven er de voorkeur aan om in warmere omstandigheden te trainen. Carl Verheijen gaat wel naar de Russische hoofdstad om daar de tien kilometer te rijden.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................... ............................................................ ...............................................................................
Yip Jaap (1)
Yip Jaap (2)
Japie Stam, Japie Stam
De supporters van Manchester United zongen een speciaal liedje voor hun Jaap Stam, bijnaam ‘Dutch destroyer’ en ‘Bold Slayer’.
‘Yip Jaap Stam is a big Dutchman, get past him if you can; try a little trick, he’ll make you look like a dick; Yip Jaap, Jaap Stam! ...’
De PSV-supporters, Stam speelde tussen 1995 en 1998 in Eindhoven, eerden hun centrale verdediger met het toepasselijke ‘Japie Stam, Japie Stam, Japie Stam.’
Sport
27
Hoogte- en dieptepunten uit de carrière van Jaap Stam legertje journalisten heeft staan. Het vriendelijke doch dringende verzoek voor de aanwezige journalisten is om Jaap en zijn vrouw Ellis de komende weken met rust te laten. Op vrijdag, twee dagen voor het treffen tegen FC Utrecht, bracht Jaap Stam zijn vader naar het graf. Dat afscheid viel de familieman pur sang zwaar. Niets voor niets liet hij zich dagelijks door zijn 64-jarige schoonvader Jillis naar de Arena vervoeren. Kregen zijn benen rust en had zijn schoonvader een dagelijkse bezigheid. Praten in microfoons, het is nooit de liefhebberij van Jaap Stam geweest. De spotlights kunnen hem gestolen worden. Hij zegt het ook onomwonden tegen de volle perszaal. ‘Ik zal de voetballerij gaan missen. Maar dan alleen het voetbal. Niet de randzaken.’ Het is over en uit voor Jaap Stam. Eigenlijk wilde hij er deze zomer al de brui aan geven, maar Ajax haalde
Kampen is trots op haar grootste held In Kampen ligt een gedenksteen waarmee de stad haar held eert. De twee woorden op het plakaat zeggen voldoende over de nuchtere Kampenaren die hun trots over Jaap Stam laten blijken: Var’ Eskupt. Fokko Ebbens KAMPEN
...
1998: Jaap Stam (l) viert het landskampioenschap van PSV.
Jaap Stam schrikt op, hij moet even kijken wie het is. Dan: ‘Hé Harvey!’ hem over. Nu stopt hij definitief. De benen doen niet meer wat zijn hoofd zou willen. En dat frustreert de zo gevreesde verdediger. Esajas: ‘Jaap is een lieve jongen, echt waar. Maar ik weet ook hoe hij eruitziet als hij boos is. Hij heeft dan de blik van een topverdediger in zijn ogen. Een blik van graniet.’ Stam wil in de voetballerij blijven. Wat en hoe, hij heeft nog geen idee. ‘Ik zie wel wat er op me afkomt.’ Maar in één klap heeft hij afscheid genomen van de kleedkamer. Geen voetbalhumor meer, zoals tijdens die autorit van Varese naar Milaan, toen een Afrikaanse straatverkoper op de ramen van de verdediger tikte. Hij zag de voetballer van AC Milan samen met Esajas, maar had geen idee wie ze waren. ‘Waarschijnlijk dacht hij met twee kale nichten te maken hebben’, lacht Esajas. De straatverkoper wilde bloemen aan het tweetal verkopen. Esajas: ‘We keken elkaar aan en kwamen vervolgens niet meer bij. Alsof we een verliefd stel waren. Jaap zei tegen die man: ‘Ik hoef geen bloemen, doe maar prijzen aan het eind van het seizoen. Daar maak je me pas écht blij mee.’ 1
1999: winnaar Champions League.
EURO 2000: gemiste penalty.
2007: ruzie met AZ-speler Gretar Steinsson in bekerfinale. FOTO’S: PICS UNITED
Zoals Jaap Stam ver boven ’s werelds meest begaafde aanvallers kon uitstijgen, zo rijst in Kampen de Nieuwe Toren hoog boven het oude stadshart uit. De middeleeuwse blikvanger van de IJsselstad is niet meer zo krachtig als vroeger en staat daarom in de steigers. De restauratie moet de toren weer nieuw leven inblazen, redden van de ondergang. Voor Stam zelf is het te laat, lichaam en geest kunnen een bestaan als profvoetballer niet meer opbrengen, zijn renovaties van de laatste jaren ten spijt. Een rondrit door Kampen is een diashow door het leven van Jaap Stam. Heden en verleden komen samen in de vrienden en familieleden die Stam altijd heeft liefgehad. Het verklaart ook zijn nauwe band met de stad. ‘Omdat bijna iedereen van wie hij houdt hier woont, betekent Kampen heel veel voor hem. Zijn gezin en familie zijn alles voor Jaap, daar is hij heel erg close en hecht mee’, vertelt Hans van Dijkhuizen, ook een echte Kampenaar en bovendien een ploeggenoot van Stam in het eerste elftal van DOS Kampen in het begin van de jaren negentig. Nog geen twintig meter van de Nieuwe Toren bewoont één van Stams beste vrienden een idyllische bovenwoning. Ook hij beaamt dat Stam en de stad Kampen elkaar nooit hebben losgelaten. ‘Hij is echt heel erg trots op zijn stad. Of we elkaar nu in Milaan of in Manchester spraken, we gingen altijd meteen over in het plat Kampens.’ Als aanhanger van Go Ahead Kampen stond de winkelier aan het begin van hun vriendschap niet te springen om met de oud-voetballer van DOS Kampen aan één tafel te zitten. ‘In eerste instantie moest ik niks hebben van die Poeleend, maar het ijs was al snel gebroken. Jaap is behalve een goede voetballer vooral een fantastisch mens.’
In het nieuwe gedeelte van de Hanzestad woont Jilles Visser, de schoonvader van de voormalige vedette van FC Zwolle, Cambuur Leeuwarden, Willem II, PSV, Manchester United, Lazio Roma, AC Milan en Ajax. De geboren Bosschenaar is al jaren woonachtig in Kampen en werkte de laatste jaren als chauffeur van zijn schoonzoon. Zo pendelde hij op en neer tussen Amsterdam en Kampen, iets waar nu dus ook een einde aan lijkt te zijn gekomen. Hoewel. ‘Ik heb gewoon een contract tot eind mei bij Ajax als de chauffeur van Jaap en tot dusver heb ik daar nog niets over gehoord. Maar mocht het nu al wel zover komen, dan ga ik het wel enorm missen’, legt Visser uit.
‘Als Jaap door was gegaan, zou hij vinden dat hij de boel bedroog’ Stam zag in zijn rijke carrière de gemoedelijkheid van Eindhoven, de textielindustrie van Manchester, de eeuwenoude architectuur van Rome en de haute couture van Milaan, maar Kampen is volgens de 65-jarige Visser immer zijn stad gebleven. ‘Altijd als we Kampen naderden dan ging er iets in hem op en voelde hij zich weer meteen thuis.’ Het vervroegde afscheid komt voor intimi niet helemaal als een verrassing. ‘Jaap doet altijd alles volle bak, houdt niet van half werk. Het is dan ook een afscheid dat bij hem past. Niet halfbakken het einde halen, maar altijd eerlijk’, geeft Van Dijkhuizen aan. Ook voor Visser is dat typerend voor de persoon Stam. ‘Als hij nu zonder motivatie door zou gaan, zou hij het gevoel hebben de boel te bedriegen.’ Aan de voet van de Nieuwe Toren ligt de Kamper ‘walk of fame’. Te midden van medici en politici ontbreekt ‘de Beul van Kampen’ niet. Onder zijn naam staat in het plat Kampers Var’ Eskupt, oftewel ‘ver geschopt.’ Het is de enige plek waar elke aanvaller in het betaalde voetbal over Jaap Stam heen kan lopen. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ............................................................................... KORT 111
Het rotatiesysteem WK voetbal gaat op de schop
Het rotatiesysteem voor de organisatie van het wereldkampioenschap voetbal is afgeschaft. De FIFA had het systeem in 2000 geïntroduceerd, maar het bleek volgens de wereldvoetbalbond niet te werken. Vanaf nu mag elk land zich kandidaat stellen, behalve landen die behoren tot het continent dat een van de twee voorgaande edities heeft georganiseerd. Door de beslissing is de weg vrij voor Nederland om samen met België en Luxemburg een bod te doen op de organisatie in 2018. De KNVB is
al in gesprek met die landen. Nederland organiseerde samen met België in 2000 het Europees kampioenschap. Twee jaar geleden werd het jeugd-WK hier afgewerkt en dit jaar vond het jeugd-EK plaats in Nederland.
Martin Skrtel een knietje had gegeven. De spits had AZ in de 21e minuut nog op voorsprong geschoten. De Alkmaarders sleepten uiteindelijk een 1-1 gelijkspel uit het vuur tegen de ploeg van trainer Dick Advocaat.
Mogelijk stopt doelman ook als prof
111
111
AZ één UEFA Cup-duel zonder aanvaller Ari
NEC zet agressieve Snoyl voorlopig op non-actief
Edwin van der Sar stopt bij het Nederlands elftal na het Europees kampioenschap van volgend jaar in Oostenrijk en Zwitserland. De 37-jarige doelman maakte zijn beslissing, die geen verrassing was, gisteren op zijn verjaardag bekend op Radio 538. Van der Sar speelde 121 interlands. Hij maakte op 7 juni 1995 zijn debuut voor Oranje. In en tegen Wit-Rusland werd met 1-0 verloren. Mogelijk beëindigt Van der Sar na het EK ook zijn profcarrière.
AZ moet het één UEFA Cup-wedstrijd doen zonder Ari. De Braziliaanse aanvaller werd gisteren door de Europese voetbalbond UEFA voor één duel geschorst voor zijn rode kaart in de ontmoeting met Zenit St. Petersburg. Ari werd donderdag in Rusland vijf minuten voor rust met rood van het veld gestuurd nadat hij zijn tegenstander
Ferne Snoyl is voorlopig niet meer welkom bij NEC. De 22-jarige middenvelder werd gisteren na een gesprek met de clubleiding per direct op nonactief gesteld. Snoyl werd vorige week donderdag door de politie opgepakt voor huiselijk geweld. Korte tijd later kwam hij vrij. Snoyl miste de wedstrijden tegen Ajax en FC Groningen.
VAN DER SAR BEËINDIGT NA EK CARRIÈRE ALS INTERNATIONAL
HH
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Icon Jaap (1)
Icon Jaap (2)
Icon Jaap (3)
Jaap Stam hield een tijdje een dagboek bij op de website icons.com. De laatste bijdrage dateert van november 2005.
Wat opvalt aan het dagboek is de positiviteit van Stam. Hij prijst Guus Hiddink en vergelijkt Kaka, zijn teamgenoot bij Milan, met Diego Maradonna.
Niets dan lof heeft Stam voor Nicolas Anelka (‘Een van de beste spitsen ter wereld’), zijn teamgenoten bij Milan Andriy Shevchenko en Alberto Gilardino en Liverpool-verdediger Jamie Carragher.
28
Sport
Simon Kuper op dinsdag
BASKETBAL
Deng wordt de beste speler van zijn tijd Als afstammeling van de Afrikaanse Dinka, de langste mensen ter wereld, lijkt Luol Deng gemaakt voor basketbal. Zelf gelooft hij dat hij de beste speler van zijn tijd kan worden. Deze week tekent hij zijn contract bij de Chicago Bulls. PARIJS
...
In een minibus zit, met opgevouwen armen en benen, de man die misschien wel de meest onwaarschijnlijke achtergrond heeft van alle spelers in de National Basketball Association. Zijn naam is Luol Deng, hij is 2 meter en 3 centimeter lang, geboren in Soedan maar opgegroeid in ZuidLonden en hij is waarschijnlijk de enige in de NBA die Arabisch spreekt. Hij gaat het nieuwe seizoen bij de Chicago Bulls spelen en begint woensdag. ‘Hij gelooft dat hij de beste speler van zijn tijd kan worden’, vertelt zijn agent me. Dat geloof maakt de bustocht voor Deng tot een marteling, want hij kan er niet tegen om niet op zijn werk te zijn.
‘Als je in Afrika gaat scouten, wens ik je het beste’, zeggen de NBA-scouts De minibus rijdt Deng, verscheidene andere NBA-spelers en een Frans jongetje met kanker Parijs uit. Het jongetje mag deze dag mee via de Franse tak van de ‘doe een wens’stichting. Zijn ouders en broertje zijn ook mee. Maar het jongetje is te verlegen om met de spelers te praten en kijkt dus maar uit het raam naar het verkeer. We zijn op weg naar een buitenwijk van Parijs vol hoge flatgebouwen om de lokale jeugd te ontmoeten die basketbal speelt, gesponsord door het NBA-project ‘Basketbal zonder grenzen’. Deng werd 22 jaar geleden geboren als lid van de Dinka-stam in Soedan, de langste mensen ter wereld.
‘s Zomers schiet Deng 500, 600 keer per dag op de basket. REUTERS
Dinka’s houden van basketbal. ‘Dat heeft alles met onze lengte te maken’, zegt Deng. Maar er worden weinig Dinka-sterren ontdekt omdat ze zo moeilijk te vinden zijn. ‘Als je in Afrika gaat scouten, wens ik je het beste’, is het commentaar van een van de NBA-scouts. De Dinka waren vroeger veehoeders maar hebben het de afgelopen vijftig jaar tijdens de burgeroorlog in
Soedan heel zwaar gehad. Als er nu een Dinka-huwelijk is, belooft men elkaar als bruidschat later vee te geven in plaats van nu, vanwege het gebrek aan dieren. Dengs vader was minister van Transport in Soedan tot een militaire coup ervoor zorgde dat hij in de gevangenis belandde. Later vluchtte het grote gezin Deng (hij heeft acht lange broers en zussen), eerst naar Alexandria in Egypte, toen
naar South Norwood in Londen. Die dag in de getto net buiten Parijs zijn er enkele tientallen kinderen die netjes luisteren naar de motiverende praatjes van de sterren. Door de regen kunnen de geplande trainingen niet doorgaan. Deng wil snel weer naar Parijs. In de bus terug zit hij met gespreide armen en benen en zegt tegen zijn agent Josh Nochimson: ’Ik wed dat die kinderen zich hierop verheugd hebben sinds ze hoorden dat de NBA wat zou organiseren.’ Als iemand het kan weten is hij het. ‘Hij heeft de sport op een heel bijzondere plek geleerd’, zegt Nochimson met respect: het Brixton Rec Centre.’ Maar als jochie in Londen kon Deng de NBA niet eens op de tv zien. ‘Ik had videobanden van de spelers’, herinnert hij zich. ‘We wisselden die banden onderling uit. Een band die ik een tijd heb gehouden was die van Grant Hill.’ In Londen had Deng twee carrièreplannen: basketbal voor de NBA spelen en voetbal voor Arsenal. Is het inderdaad zo dat hij als middenvelder een beetje deed denken aan Patrick Vieira? ‘Ja, dat zou je kunnen zeggen. Maar ik vond het niet leuk om altijd de langste speler op het veld te zijn bij voetbal. Om de een of andere reden vond ik dat vervelend. Bij basketbal was ik ten minste niet altijd de langste.’ Zo kan het besluit over een carrière vallen. Deng won een beurs voor een highschool in New Jersey. De enige hobbel op zijn carrièrepad kwam toen de VS hem na 9/11 korte tijd schorsten omdat hij uit Soedan kwam. Deng werd de op een na hoogst genoteerde highschoolspeler na LeBron James; oftewel de hoogst genoteerde gewone man ter wereld. De vergelijking met James achtervolgt hem altijd, zegt Nochimson. Na een jaar bij Duke University volgde Deng James in 2004 naar de NBA. Sinds hij bij Duke weg is, zegt Deng: ‘Heb ik nooit echt vrij genomen. De
eerste twee jaar kwam ik altijd ’s avonds oefenen.’ De dag na het einde van het seizoen is hij meestal weer terug in de sportzaal. Nochimson vertrouwt me toe dat Deng bijna niet mee was gegaan naar Parijs omdat hij de sportzaal zo lang niet kan missen. In de zomer schiet Deng 500, 600 keer per dag op de basket. Moet dat echt? ‘Ik vind het fijn om alleen op het veld te staan en te schieten.’ Hij geeft toe dat het moeilijk is om tijdens wedstrijden de Zen van het basketbal te vinden. Vooral als je net begint, zegt hij, dan ben je zo geconcentreerd dat je er maar zelden plezier in hebt. Hij is nu een ster, die, naar verluidt, deze week meer dan 50 miljoen dollar van de Bulls vraagt om zijn nieuwe contract voor vijf jaar te tekenen. Gewapend met Deng zijn de Bulls van plan dit seizoen beter te presteren in de play-offs dan de afgelopen tijd.
‘In het begin ben je zo geconcentreerd, dat je er zelden plezier in hebt’ Het is ook de bedoeling dat Deng aanvoerder is van het Britse nationale team als de Olympische Spelen in 2012 in zijn thuisstad gehouden worden. Is de kwaliteit van het Britse basketbal door zijn opkomst wat minder droevig geworden? Deng en Nochimson kijken elkaar veelbetekenend aan. Ze zijn pas nog in Londen geweest en hebben daar enorme posters van Deng in Brixton zien hangen. ‘Toen ik klein was zou er nooit zo’n poster gehangen hebben. Zelfs niet van Michael Jordan’, zegt Deng vol verbazing. Zodra we bij het Hilton-hotel in Parijs zijn, springt Deng uit de bus. Dat hij in het fantastische achtste arrondissement is, kan hem niets schelen. Wat wil je ook van een man die zo aan zijn sportzaal verknocht is dat hij in twee jaar nog niets van Chicago gezien heeft. ‘Als ze geen echte sportzaal hebben’, zegt hij tegen Nochimson terwijl ze weglopen, ‘hebben ze misschien wel een loopband of zoiets.’ 1 Simon Kuper (1969) is sportjournalist. Hij schreef voor The Observer en The Guardian, is auteur van bekroonde boeken over voetbal en werkt nu voor The Financial Times.
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................
Geen diepte-interviews
V FLORIS JAN
BOVELANDER
an de Ajacieden kunnen we komende tijd geen diepte-interviews verwachten, technisch directeur Van Geel heeft het de spelers verboden. Diepte-interviews en voetballers; de grappen liggen voor de hand. Toch is het hier het bestuur dat de grootste grap is, want zeg nou eerlijk, om de problemen bij Ajax bloot te leggen heb je echt geen diepte-interview nodig. Een beetje journalist heeft niet meer dan één hooguit twee vragen nodig om zijn vinger op de zere plek te leggen.
Vraag een speler of hij het met het clubbeleid eens is. Dan hoef je echt geen diepgaand antwoord te krijgen. Sterker nog, ze hoeven niet eens antwoord te geven, licht stotteren en zoeken naar de juiste woorden zegt genoeg. Hans Woudstra van de Telegraaf belde mij ooit ’s avonds thuis of ik meer wist van die ruzie in ons team. Hoe wist hij dat, dacht ik even. Deze hapering was genoeg, zo bleek later, om mijn hierop volgende betoog teniet te doen. Hij hing op en liet mij in de waan dat ik hem overtuigd had, geen ruzie.
Ik belde captain Mark Delissen en andere spelers om ze te waarschuwen en te overleggen hoe nu verder. Dat bleek na mijn hapering de tweede fout, zo vertelde Woudstra later. Hij draaide daarna nog menigmaal mijn nummer, dat van de captain en andere spelers. Wij waren allen in gesprek en dat duidde erop dat hij gelijk had. De volgende ochtend werd de ruzie wereldkundig gemaakt. Achteraf kan ik er om lachen, toen was het minder. Het verbieden van langere interviews gaat de problemen niet wegnemen. Sterker nog, met het verbod geeft het bestuur aan dat ze fout zitten, waarom zou je anders bang zijn voor een mening van een speler? Het bestuur wil
alle controle en dat is misschien wel het grootste gevaar bij Ajax. Spelers worden platgespoten door mediatraining en dat voorgeprogrammeerde zie je ook terug op het veld. Vooral niet meer zelf nadenken, vooral niet zelf beslissen want dan kun je het ook niet fout doen. Als dat de trend is van de Ajax-opleiding hoeven wij komende jaren geen toppers meer te verwachten. Want grote talenten moet je vrij laten, fouten laten maken op en naast het veld. Dat spelers niets mogen zeggen, zegt mij in ieder geval genoeg. 1
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................
Kosmos Red Sox (1)
Kosmos Red Sox (2)
Kosmos Red Sox (3)
Astronauten van NASA zijn bezig met een lastige klus in de ruimte: zij repareren zonnepanelen van een internationaal ruimtestation.
Aan boord bij de Discoverymissie was ook de astronaute Stephanie Wilson. De 41-jarige is geboren in Boston en dus fan van de Red Sox.
Mission Control in Houston bracht haar gisteren op de hoogte van de zege van haar favoriete clubje in de World Series Baseball. ’Dat is geweldig nieuws’, jubelde de astronaute. ‘Go Sox! Wooooooo!’