Milieubeleidsplan Wijk bij Duurstede

Milieubeleidsplan 2010 ‐ 2014 Wijk bij Duurstede

Wijk bij Duurzaam II DEFINITIEF Milieudienst Zuidoost‐Utrecht 14 januari 2010 WBD18003/ 5532 opgesteld door

S. Herzberg M. van Helden

beoordeeld door

B. Velthuijse

g:\dvl\website\milieubeleidsplan.doc akkoord

Milieubeleidsplan 2010-2014 Gemeente Wijk bij Duurstede

Milieudienst Zuidoost-Utrecht, kenmerk: WBD18003/ 5532

pagina 1


Voorwoord Wijk bij Duurstede mooier, sterker en groener maken, dat is de uitdaging voor de komende jaren. Samen werken aan een duurzame toekomst. Dat gaat niet alleen over milieu of natuur & landschap, dat gaat ook over hoe we een gemeenschap kunnen zijn waarin iedereen tot zijn recht komt en waar mensen wat met elkaar te maken willen hebben en het gaat tenslotte ook over een bloeiende gemeentelijke economie zodat we het geld hebben om te investeren in die duurzame toekomst. Dit milieubeleidsplan gaat in op de ecologische duurzaamheid. Het is de opvolger van ons oude Milieubeleidsplan uit 2000. In ons milieubeleid richten we ons op zes pijlers: biodiversiteit (natuur & landschap), water, duurzaam bouwen, klimaatbeleid (energiebesparing en duurzame energiebronnen aanboren), duurzaam inkopen en communicatie & educatie. Vooral hier liggen volgens mij de beste kansen voor Wijk bij Duurstede. We kijken naar wat we willen bereiken over vier jaar en welke acties daarvoor nodig zijn. En we gaan bijhouden welke vorderingen we maken. Zodat we van jaar tot jaar weten tot hoever we gekomen zijn en hoe we eventueel onze koers moeten bijstellen om te komen waar we wezen willen. Bovendien is het milieubeleid ook gebiedsgericht benaderd. Dat betekent dat we goed kijken op welke plekken binnen onze gemeente de beste kansen liggen om de kwaliteiten die we al hebben, te behouden of te versterken. En op welk moment we het beste onze milieudoelstellingen in kunnen brengen op andere beleidsterreinen. Milieu is geen bedreiging, milieu is een kans! En om die kansen te grijpen voor een mooier, een sterker en een groener Wijk bij Duurstede hebben we iedereen nodig: boeren, burgers en buitenlui, scholieren, ambtenaren en ondernemers. Doe mee! Henk Muis


pagina 2


Samenvatting Wijk bij Duurstede heeft een hoge milieukwaliteit en zet zich in voor een schone, groene, leefbare en gezonde gemeente. Duurzaamheid staat hierbij centraal. Het mooier, sterker en groener maken van Wijk bij Duurstede is de uitdaging voor de komende jaren. Dit milieubeleidsplan heeft daarom tot doel het behouden en waar mogelijk verbeteren van de milieukwaliteit. Er wordt in dit milieubeleidsplan op de themagerichte manier invulling gegeven aan duurzaamheid en ook op een gebiedsgerichte manier. Daarnaast bevat het milieubeleidsplan een uitvoeringsprogramma voor de periode 2010 ‐ 2014. Wijk bij Duurstede zet zich vooral in op de volgende pijlers: 1. Biodiversiteit, groen en natuur 2. Water 3. Klimaat en energie 4. Duurzaam bouwen 5. Duurzaam inkopen 6. Communicatie Ook wil de gemeente invulling geven aan het toepassen van gebiedsgericht milieubeleid. Dit gebiedsgerichte milieubeleid heeft als doel milieu te integreren in het ruimtelijke planvormingsproces en daarmee de huidige kwaliteit te handhaven en waar mogelijk te verbeteren. Hiermee wordt voorkomen dat de hoge kwaliteit van de leefomgeving in Wijk bij Duurstede afzakt naar wettelijke minima. Themagericht beleid Groen en water De ontwikkeling van natuur heeft een hoge prioriteit. Samen met partijen als de provincie en het waterschap HDSR wil de gemeente onder andere de Natura 2000 gebieden en het Kromme rijn gebied verder ontwikkelen. Uitgangspunt hierbij is dat er ook gerecreëerd kan worden in de nieuwe natuurgebieden. De ontwikkeling van natuur in deze gebieden draagt ook bij aan de waterkwaliteit. Om de waterkwantiteit onder controle te houden zal de gemeente het rioleringssysteem ontlasten door waar mogelijk hemelwater af te koppelen van de riolering. Bij nieuwbouw zal standaard afgekoppeld worden, bij bestaande bouw zal de riolering bij onderhoud ontvlecht worden. Hierdoor ontlast de gemeente het rioleringssysteem, voorkomt zij schadelijke overstorten en gaat zij verdroging tegen. Daarnaast zullen ook inwoners van Wijk bij Duurstede gemotiveerd worden maatregelen te nemen die de waterkwaliteit en ‐ kwantiteit ten goede komen. Klimaat en energie, duurzaam bouwen en duurzaam inkopen Klimaat en energie, duurzaam bouwen en duurzaam inkopen zijn drie sterk gerelateerde thema’s die alle een hoge prioriteit hebben. De hoge inzet op deze thema’s is onder andere mogelijk door de SLOK subsidie van het ministerie van VROM. Zo wil de gemeentelijke organisatie in 2011 klimaatneutraal zijn en in 2035 moet de hele gemeente klimaatneutraal zijn. Hiertoe wil de gemeente onder andere nieuwbouw energiezuiniger bouwen, afspraken maken met woningbouwverenigingen en het bedrijfsleven stimuleren duurzame keuzes te maken. Aan nieuwbouw worden eisen gesteld met behulp van het instrument GPR Gebouw. Nieuwbouw moet voldoen aan een GPR Gebouw score van gemiddeld 8, met minimaal een 8 voor het thema energie. Om dit te realiseren worden onder andere ambtenaren van Bouw‐ en Woningtoezicht opgeleid. De gemeente ontwikkelt een duurzame voorbeeldlocatie: De Kamp in Cothen, mogelijk wordt deze wijk zelfs klimaatneutraal gebouwd. Ook op gebied van duurzaam inkopen wil de gemeente voorop lopen: in 2011 wil ze 100% duurzaam inkopen. Hiervoor stelt de gemeente inkoopbeleid op en zal ze de door SenterNovem opgestelde inkoopcriteria gebruiken. Door het goede voorbeeld te geven en hierover duidelijk te communiceren hoopt de gemeente haar inwoners te inspireren dit goede voorbeeld te volgen.


pagina 3


Communicatie Communicatie is de laatste pijler van het milieubeleid. Het geven van het goede voorbeeld en meer samenwerken staat centraal. De gemeente wil de toegankelijkheid tot milieu informatie vergroten en meer gebruik maken van de kennis en kunde van belangengroepen en milieu‐organisaties. Ook natuur‐ en milieueducatie is een aandachtspunt. Waar mogelijk wil de gemeente scholen faciliteren. Overige thema’s De gemeente Wijk bij Duurstede gaat het percentage afvalscheiding vergroten door plastic gescheiden in te gaan zamelen en door communicatiemaatregelen. Daarnaast wil de gemeente de geluidskaart actualiseren om de geluidsbelasting beter in beeld te krijgen en te beheersen. Gebiedsgericht beleid De gemeente Wijk bij Duurstede wil gebiedsgericht milieubeleid toepassen om de huidige milieukwaliteit te kunnen behouden en waar mogelijk te verbeteren. Gebiedsgericht milieubeleid is een instrument voor milieu‐ inbreng in nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. En draagt bij aan het verduurzamen hiervan. Het gaat er van uit dat niet overal dezelfde milieukwaliteit hoeft te gelden, de milieukwaliteit die past bij het karakter van een gebied is leidend. In een woonwijk moet het bijvoorbeeld stiller zijn dan op een bedrijventerrein. In Wijk bij Duurstede zijn er acht gebiedstypen te onderscheiden. Deze zijn: Centrum, Wonen, Bedrijventerreinen, Uiterwaarden, Langbroekerwetering gebied, Agrarisch gebied, Gemengd gebied (sport, recreatie) en Verkeersassen. Bij elk gebiedstype hoort een milieukwaliteitsprofiel waarin zowel de minimale wettelijke kwaliteit als de ambities voor het gebiedstype staan. Bij de toepassing van de milieukwaliteitsprofielen moet er nauw worden samengewerkt met het projectmanagementbureau van de gemeente. Door milieu vroegtijdig in het RO proces in te brengen en uit te gaan van de ambities (ipv wettelijke minima) wil de gemeente de huidige milieukwaliteit behouden. In het milieubeleidsplan wordt in hoofdstuk 7 een aantal ruimtelijke ontwikkellocaties als voorbeeld uitgewerkt met behulp van gebiedsgericht milieubeleid. Deze locaties zijn: De Geer III, Bedrijventerrein Broekweg en Het Rivierfront. Daarnaast wordt ontwikkellocatie De Kamp toegelicht, omdat er voor deze locatie zeer hoge duurzaamheidambities gelden. Uitvoeringsprogramma Het laatste hoofdstuk bestaat uit het uitvoeringsprogramma. Hierin worden de hoofddoelstellingen en subdoelstellingen uit het milieubeleidsplan onder elkaar gezet en verder uitgewerkt in acties. Sommige acties worden gedekt door andere budgetten dan het milieu budget, deze vallen bijvoorbeeld onder het waterplan, Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) of zijn opgenomen in het Stimulering LOkale Klimaatinitiatieven (SLOK) programma. Er wordt van uit gegaan dat het ministerie van VROM de SLOK subsidie toe zal kennen. Het totale budget voor de overige acties bedraagt €51.000,‐ per jaar tot en met 2013. Hiermee kunnen de geplande acties worden uitgevoerd.


pagina 4


INHOUDSOPGAVE

Samenvatting 1.

Inleiding .......................................................................................................................... 7

2.

De input voor het milieubeleidsplan Wijk bij Duurstede ..................................................... 8

3.

Milieudoelstellingen pijlers............................................................................................. 10 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6

4.

Biodiversiteit (Natuur, Openbaar groen, Ecologie)................................................................. 10 Water ................................................................................................................................ 11 Klimaat en Energie.............................................................................................................. 12 Duurzaam bouwen ............................................................................................................. 13 Duurzaam inkopen ............................................................................................................. 15 Communicatie en Natuur‐ en milieueducatie........................................................................ 17

Milieudoelstellingen overige thema’s.............................................................................. 19 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6

Afval.................................................................................................................................. 19 Geluid................................................................................................................................ 20 Lucht ................................................................................................................................. 21 Bodem............................................................................................................................... 22 Bedrijven procedures & handhaving .................................................................................... 23 Externe Veiligheid............................................................................................................... 24

5.

Milieu en gezondheid ..................................................................................................... 26

6.

Handboek milieu bij ruimtelijke ontwikkelingen .............................................................. 29 6.1 6.2 6.3 6.4

7.

Ruimtelijke ontwikkelingsgebieden................................................................................. 53 7.1 7.2 7.3 7.4

8.

Gebiedsgericht milieubeleid ................................................................................................ 29 Gebiedstypen en milieukwaliteitsprofielen ........................................................................... 30 De gebiedstypen en milieukwaliteitsprofielen van Wijk bij Duurstede .................................... 32 Gebruik van de milieukwaliteitsprofielen.............................................................................. 49

De Kamp – Cothen.............................................................................................................. 53 De Geer III ‐ Wijk bij Duurstede............................................................................................ 55 Bedrijventerrein Broekweg – Wijk bij Duurstede ................................................................... 58 Het Rivierfront ................................................................................................................... 60

Uitvoeringsprogramma .................................................................................................. 63

Bijlagen ................................................................................................................................... 76


pagina 5



pagina 6


1.

Inleiding

De gemeente Wijk bij Duurstede zet zich in voor een schoon, groen, leefbaar en gezond Wijk bij Duurstede. Duurzame ontwikkeling staat hierbij centraal. Het mooier, sterker en groener maken van Wijk bij Duurstede is de uitdaging voor de komende jaren. De gemeente Wijk bij Duurstede heeft daarom in samenwerking met de Milieudienst en in dialoog met de bevolking en externe belanghebbenden, de ‘Visie duurzaam Wijk bij Duurstede’ opgesteld. Deze visie is op 2 juni 2009 vastgesteld door de gemeenteraad. De visie bevat de gemeentelijke milieuambities op hoofdlijnen en vormt het raamwerk voor dit milieubeleidsplan. Dit milieubeleidsplan is een vervolg op de visie en bevat de uitwerking in concrete meetbare doelstellingen en de acties die nodig zijn om deze ambities te realiseren. Het betreft gemeentebrede doelstellingen voor alle milieuthema’s, maar ook milieudoelstellingen specifiek voor de verschillende deelgebieden in de gemeente. Hiermee komt de integratie van milieu en RO bij ruimtelijke ontwikkelingen aan bod. In het uitvoeringsprogramma worden de concrete actiepunten uitgewerkt en procesafspraken over de uitvoering daarvan, inclusief planning en middelen, vastgelegd. Het milieubeleidsplan is een overkoepelend plan waaronder verschillende andere beleidsplannen vallen zoals het Waterplan en het GRP. De gemeente wil op structurele wijze de positieve veranderingen nu en in de toekomst duurzaam realiseren volgens het principe van “duurzame ontwikkeling”. Zij volgt hierbij onderstaande koers: “Wijk bij Duurstede streeft naar een samenleving –ook op lokaal niveau‐ die voorziet in de behoeften van de huidige generatie, zonder daarmee voor toekomstige generaties de mogelijkheid in gevaar te brengen om in hun behoeften te kunnen voorzien. Wijk bij Duurstede realiseert een schone, gezonde, veilige en duurzame leefomgeving op de korte, middellange en lange termijn”. Duurzaamheid speelt een centrale rol in dit milieubeleidsplan. Er wordt in dit milieubeleidsplan op de themagerichte manier invulling gegeven aan duurzaamheid en daarnaast op een gebiedsgerichte manier. De leeswijzer licht dit verder toe. In dit milieubeleidsplan is een meerjarenuitvoeringsprogramma opgenomen. De acties zullen per jaar gespecificeerd worden in het milieujaarprogramma. Aan het einde van elk jaar wordt de voortgang van uitvoering getoetst met behulp van het milieujaarverslag. Leeswijzer Het milieubeleidsplan is opgedeeld in drie delen: deel 1 behandelt het themagerichte beleid en deel 2 beschrijft het gebiedsgerichte milieubeleid. Deel 3 betreft het uitvoeringsprogramma. In hoofdstuk 2 wordt op basis van het visiedocument de milieuopgave voor de gemeente Wijk bij Duurstede beschreven. In hoofdstuk 3 komen voor de zes pijlers van het milieubeleid de ambities en subdoelstellingen voor de planperiode per milieuthema aan de orde. Hoofdstuk 4 vervolgt met de overige milieuthema’s. Met hoofdstuk 5 is een kort hoofdstuk over milieu en gezondheid. Hiermee wordt het themagerichte deel van het milieubeleidsplan afgesloten en wordt ook de link gelegd met het gebiedsgerichte deel. Hoofdstuk 6 is het eerste hoofdstuk van deel 2. Het integreert de milieudoelstellingen met ruimtelijke ontwikkelingen. Hier komen gebiedsgericht milieubeleid, gebiedstypen en milieukwaliteitsprofielen aan bod. In hoofdstuk 7 wordt dit toegepast op een aantal ontwikkelgebieden van de gemeente. Tenslotte is in hoofdstuk 8 het uitvoeringsprogramma opgenomen. In dit hoofdstuk worden de uit te voeren acties en verantwoordelijke afdelingen benoemd.


pagina 7


2.

De input voor het milieubeleidsplan Wijk bij Duurstede

In het verkenningsdocument “Duurzaam Wijk bij Duurstede” is de milieusituatie van Wijk bij Duurstede uitgebreid beschreven. Aan de hand van de milieuthema’s biodiversiteit, water, bodem, duurzaam bouwen, klimaat en energie, afval, bedrijven, geluid, lucht en externe veiligheid is de huidige milieusituatie in beeld gebracht. Voor alle milieuthema’s worden in het verkenningsdocument de volgende zaken besproken: - Wettelijk kader - Nulsituatie - Landelijke trends - Beoordeling van de huidige situatie - Kansen en knelpunten Daarnaast zijn in de milieuvisie: “Visie Duurzaam Wijk bij Duurstede” de ambities per milieuthema voor de komende jaren vastgelegd. In de duurzaamheidsvisie zijn ambities op de lange termijn (2030) en op de korte termijn (2014) vastgesteld. De ambities op de lange termijn zijn in tekst omschreven. De ambities op de korte termijn zijn ingedeeld in basis‐, middel‐ en hoge ambities. Dat wil zeggen: Basis: Wettelijk voorgeschreven minimum niveau dan wel volgens geldende “richtlijnen” (basisinspanning). Middel: Basis ambitieniveau met een plus inspanning (volgend). Hoog: Innovatief/ behorende bij de koplopers van Nederland; hierbij behoort over het algemeen een behoorlijke investering in geld en ambtelijke capaciteit. Centraal doel uit de visie is het mooier, sterker en groener maken van Wijk bij Duurstede en het “samen werken aan een duurzame toekomst”. Wijk bij Duurstede zet daarbij vooral in op de volgende pijlers van het milieubeleid: 1. Biodiversiteit, groen en natuur 2. Water 3. Klimaat en energie 4. Duurzaam bouwen 5. Duurzaam inkopen 6. Communicatie (communicatie & natuur‐ en milieu educatie) Het verkenningsdocument, de milieuvisie en de input van belangengroepen dienen als basis voor dit milieubeleidsplan. Aan de hand van de daarbij verworven inzichten, de gestelde ambities, gesprekken met specialisten en in dialoog met met belanghebbenden worden in dit milieubeleidsplan concrete actiepunten geformuleerd. Het milieubeleidsplan wordt hierbij opgedeeld in delen: een themagericht deel, een gebiedsgericht deel en de uitvoering van het beleid. In het themagerichte deel worden acties per milieuthema besproken. Het gebiedsgerichte deel wordt benaderd vanuit functie en ligging van de verschillende deelgebieden van Wijk bij Duurstede en de daar bij passende milieu ambities. In praktijk zal het gebiedsgerichte milieubeleid vooral van pas komen bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Het themagerichte deel gaat voornamelijk in op het verbeteren van de bestaande situatie. Wat is de milieuopgave? Uit het verkenningsdocument is gebleken dat er in Wijk bij Duurstede geen grote milieuknelpunten zijn. Wel is er een aantal milieuthema’s waar aandacht aan besteed moet worden, bijvoorbeeld omdat informatie niet meer helemaal up‐to‐date is. Uitganspunt is het behouden en waar mogelijk verbeteren van de huidige


pagina 8


milieusituatie en leefkwaliteit. De grootste uitdaging voor de looptijd van dit milieubeleidsplan is de realisatie van de hoge ambities op gebied van klimaat & energie, duurzaam bouwen en duurzaam inkopen. Deze milieuthema’s zijn relatief nieuw en genieten de laatste jaren steeds meer aandacht. De gemeente Wijk bij Duurstede zet hierop hoog in en wil graag een goed voorbeeld zijn voor haar inwoners.


pagina 9


3.

Milieudoelstellingen pijlers

In dit hoofdstuk komt een kort overzicht van de milieusituatie per milieuthema aan bod. De thema’s met de hoogste prioriteit worden besproken; de pijlers van het milieubeleid. Vervolgens komen de overige thema’s aan bod in Hoofdstuk 4. Dit hoofdstuk beschrijft voor ieder thema kort de situatie in Wijk bij Duurstede en benoemt relevante ontwikkelingen en trends. Vervolgens is per thema een centrale ambitie geformuleerd met de daaraan gerelateerde subdoelstellingen. In het verkenningsdocument zijn kansen en knelpunten voor de milieuthema’s verkend. Deze kansen en knelpunten bieden de basis voor de mogelijkheden om de ambities te bereiken. De ambities zijn bepaald op basis van de milieuvisie. Met de subdoelstellingen werken we toe naar het behalen van de ambities. De subdoelstellingen in dit hoofdstuk worden in het uitvoeringsprogramma (hoofdstuk 8) uitgewerkt in concrete actiepunten voor de periode 2010 – 2014.

3.1

Biodiversiteit (Natuur, Openbaar groen, Ecologie)

Wijk bij Duurstede is een groene gemeente, gekenmerkt door veel natuur, groen en water. Binnen de gemeentegrenzen is er een gedifferentieerd landschap met natuur van hoge kwaliteit. Dit groene karakter en de grote mate van biodiversiteit verhoogt de leefkwaliteit in de gemeente. Het behouden en indien mogelijk zelfs verbeteren hiervan is belangrijk. Biodiversiteit is daarom een van de pijlers van het milieubeleid. Een kans is het aansluiten bij regionale projecten en structuren zoals de EHS en de Natura 2000 toetsing bij ruimtelijke ontwikkelingen. Knelpunt is onder andere het gebrek aan geld voor grondaankopen. De mogelijkheden om de biodiversiteit verder te ontwikkelen liggen dan ook veelal niet bij de gemeente, maar bij het waterschap HDSR, provincie en rijk. De gemeente Wijk bij Duurstede stimuleert biodiversiteit en natuurontwikkeling wel door deelname aan / het opzetten van kleine projecten zoals de aanleg van natuurvriendelijke oevers langs de Kromme Rijn. Daarnaast zet de gemeente zich in voor het medegebruik van natuurgebieden voor recreatie. Hierbij is het uitgangspunt dat recreatie alleen daar wordt toegestaan, waar het niet conflicteert met natuurbelangen. Zo zal een gebied als de punt van Gravenbol, met haar veldleeuweriken, niet opengesteld worden voor recreatie. Bij ruimtelijke ontwikkelingen zal steeds vooraf een afweging moeten worden gemaakt over de consequenties voor de natuur en mogelijkheden om groen in te passen in de nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen, ook het gemeentelijke bomenplan speelt hierin een rol. Ontwikkelingen en trends • De EHS wordt versterkt en zoveel mogelijk met elkaar verbonden. In Wijk bij Duurstede zijn er meerdere zoekgebieden en verbindingszones voor de EHS. • De gemeente Wijk bij Duurstede stelt een groenplan op met een ecologische paragraaf. Ambities In de visie is aangegeven dat er op de korte termijn een ambitie “middel” geldt. Dat wil zeggen dat Wijk bij Duurstede een inspanning wil doen om de biodiversiteit te verhogen. Hoofddoelstelling voor 2014 is: Het realiseren van hoogwaardig stedelijk groen en hoogwaardige natuurgebieden waarin, waar mogelijk, gerecreëerd kan worden. Subdoelstellingen 2014 1. Ontwikkelen van natuur en recreatie in Wijk bij Duurstede. O.a. het Natura 2000 gebied tussen de binnenstad en Amerongen, de Lunenburgerwaard, het Kromme Rijngebied en het Rivierfront. 2. Chemische onkruidbestrijding is afgebouwd in 2014.


pagina 10


3. Het ontwikkelen van ecologisch groen bij nieuwbouwplannen, zowel in bebouwde kom als op bedrijventerreinen. 4. Verkennen van de mogelijkheden tot het vergroten van het oppervlak openbaar groen dat ecologisch beheerd wordt.

3.2

Water

Wijk bij Duurstede is rijk aan water. De combinatie van water en natuur in Wijk bij Duurstede zorgt voor een hoge biodiversiteit en creёert een aangename leefomgeving. Binnen de gemeente heeft water verschillende functies. Naast recreatie vormen de rivier en het kanaal ook belangrijke transportmedia. De kwaliteit van het water verschilt per locatie, het kwelwater afkomstig van de Heuvelrug is zeer schoon in tegenstelling tot het rivierwater. Mede als gevolg van klimatologische veranderingen wordt water steeds belangrijker. De gemeente beschikt dan ook over een recent waterplan. Doorstroming, overstorten en blauwalg zijn enkele knelpunten die worden genoemd in het waterplan. In samenwerking met de provincie, recreatieschap en waterschap worden hier oplossingen voor gezocht. Kansen die naar voren zijn gekomen uit het verkenningsdocument zijn gescheiden rioleringsystemen, het afkoppelen van regenwater bij nieuwbouw, natuurontwikkeling en recreatie. Het verbeteren van de waterkwaliteit en het zoveel mogelijk afkoppelen van rioleringssystemen bieden de grootste kansen voor het milieuthema water. Ontwikkelingen en trends • Volgens de Europese Kaderrichtlijn Water moet de kwaliteit van het oppervlakte‐ en grondwater in Europa in 2015 op orde zijn. Nederland voldoet nog niet aan de normen van de Europese kaderrichtlijn water. • Het gemeentelijk rioleringsplan (GRP) is in september 2009 vastgesteld door de raad. Hierin staan verschillende maatregelen die ook de waterkwaliteit ten goede komen. Zo wordt in het GRP bij vervanging van de riolering het rioleringsstelsel ontvlecht, dat wil zeggen dat ‘vuil’ water en regenwater gescheiden worden afgevoerd. Onder afkoppelen verstaan we in dit geval ook het verbeterd gescheiden rioolstelsel, dit komt niet volledig overeen met afkoppelen, maar lijkt er wel sterk op. Belangrijk verschil is dat het eerste deel van het hemelwater in het gewone riool terecht komt, de rest is overstort. Uitgangspunt van het GRP is 100% afkoppelen bij nieuwbouw. Bij bedrijventerreinen wordt het verbeterd gescheiden stelsel toegepast. Voordelen van afkoppelen zijn enerzijds het ontlasten van het rioleringssysteem en daarmee voorkomen van overstorten, anderzijds draagt afkoppelen bij aan het tegengaan van verdroging.

Ambitie Voor het thema water geldt er op de korte termijn een middel‐ tot hoge ambitie. Dat wil zeggen dat Wijk bij Duurstede voor de natuurgebieden bij de koplopers van Nederland wil horen en investeringen wil doen om daar een optimale waterkwaliteit te waarborgen. Voor de overige gebieden heeft de gemeente een gemiddeld ambitieniveau. Hoofddoelstelling voor 2014 is: Het waarborgen van voldoende veilig en schoon oppervlaktewater en het hoofd bieden aan klimaatveranderingen.


pagina 11


Subdoelstellingen 2014 1. Een beheerbaar en onderhoudbaar watersysteem ten behoeve van de regulatie van de waterkwantiteit. (waterplan) 2. Waarborgen van schoon en gezond water ten behoeve van de waterkwaliteit (waterplan) 3. Water als leidend principe bij planvorming (waterplan) 4. Aantrekkelijk water (waterplan) 5. Communicatie met burgers versterken (waterplan) 6. Het voorkomen van schadelijke overstorten door het ontlasten van het rioleringssysteem door waar mogelijk af te koppelen of te ontvlechten (GRP).

3.3

Klimaat en Energie

De gemeente Wijk bij Duurstede vindt het klimaat en de daarmee samenhangende thema’s duurzaam bouwen en duurzaam inkopen zo belangrijk dat ze als aparte pijlers zijn opgenomen in dit milieubeleidsplan. In deze paragraaf bespreken we klimaat en energie, in de volgende twee paragrafen duurzaam bouwen en duurzaam inkopen. Klimaat is in korte tijd landelijk een belangrijk milieuthema geworden. De overheid stimuleert aandacht voor het klimaat en energiebesparing. Wijk bij Duurstede zet zich in voor het klimaat, dit is onder andere terug te zien in de inkoop van 100% groene stroom voor de gemeentelijke gebouwen en openbare verlichting, de warmte‐koude opslag (WKO) voor het verwarmen en koelen van het gemeentehuis en de inkoop van groen gas vanaf 2010. In de toekomst wil Wijk bij Duurstede echter veel meer dan dat. Ontwikkelingen en trends • Sinds de film van Al Gore “An inconvenient truth” in 2006 voor het eerst werd vertoond lijkt het belang van klimaatverandering bij iedereen te zijn doorgedrongen. In 2007 heeft de minister van milieu met de VNG een klimaatakkoord afgesloten. Kern van het akkoord is dat gemeenten en het Rijk gezamenlijk inzetten op een schoner, duurzamer en zuiniger Nederland. De gemeenten onderschrijven de ambities van het kabinet: een reductie van de uitstoot van broeikasgassen in 2020, een energiebesparing van 2% per jaar en een verhoging van het aandeel duurzame energie tot 20% in 2020. • Tot 1 september 2009 bestond de mogelijkheid Stimuleringsbeleid Lokale Klimaatinitiatieven (SLOK) subsidie aan te vragen bij Senternovem. De regeling subsidieert maximaal 50% van de kosten van de maatregelen die genomen worden ten behoeve van een beter klimaat. Gezien de populariteit van de regeling is het de vraag of alle aanvragen gehonoreerd kunnen worden. Ook voor de aanvraag die de gemeente Wijk bij Duurstede gedaan heeft in april 2009 is het onzeker of de subsidie toegekend wordt. Ambities Voor het thema klimaat en energie geldt een hoge ambitie. Dat wil zeggen dat Wijk bij Duurstede bij de koplopers van Nederland wil horen en investeringen wil doen om haar doelstellingen te behalen. De hoofddoelstelling voor 2014 is:

De gemeentelijke organisatie van Wijk bij Duurstede is in 2011 klimaatneutraal en streeft naar een klimaatneutrale gemeente in 2030. De gemeente wil zelf het goede voorbeeld geven door in te zetten op klimaat‐ en energie besparende maatregelen, daarnaast wil zij haar inwoners stimuleren dit ook te doen. Een belangrijke doelstelling is het


pagina 12


worden van een klimaatneutrale gemeente. Dit wil zeggen dat de gemeente geen invloed heeft op het klimaat. Voor de gemeentelijke organisatie geldt dat zij in 2011 klimaatneutraal wil zijn. Voor het hele grondgebied van de gemeente ligt de ambitie op 2030. Financiering zal mede voortkomen uit de aangevraagde Stimulering LOkale Klimaatinitiatieven (SLOK) subsidie van het ministerie van VROM. Indien de SLOK subsidie niet wordt toegekend, dan zal de gemeente Wijk bij Duurstede haar ambitie aan moeten passen. De periode waarin doelstellingen behaald worden, zal in dat geval worden verlengd. Vooralsnog ziet het er naar uit dat de SLOK subsidie toegekend zal worden. Subdoelstellingen 2014 1. De gemeentelijke organisatie van Wijk bij Duurstede is in 2011 klimaatneutraal. 2. Verbeteren van de energetische kwaliteit van bestaande woningen en vergroten van energiebewustzijn van huishoudens. 3. Vergroten van duurzame bedrijvigheid en duurzame keuzes in het bedrijfsleven. 4. Vergroten van het aandeel duurzame mobiliteit. 5. Het benutten van (een deel van) het regionale potentieel voor duurzame energie. 6. Klimaat en duurzaamheidbeleid (ondersteunende) taken zijn vastgelegd, er is (uren)budget voor en de doelstellingen worden vastgelegd in werkomschrijvingen bij die onderdelen van de organisatie waar de uitvoering zal moeten plaatsvinden. 7. Het ‐voor de gemeentelijke organisatie‐ in beeld brengen van de nulsituatie met betrekking tot CO2 uitstoot.

3.4

Duurzaam bouwen

Duurzaam bouwen is in korte tijd landelijk een belangrijk milieuthema geworden. Door de overheid wordt duurzaam bouwen gestimuleerd en wetten en regelgeving worden steeds verder aangescherpt. Op dit moment is er geen actueel duurzaam bouwen beleid in Wijk bij Duurstede. Ondanks dat zijn er in het verleden zonneboilers geplaatst en zijn de wijken De Geer en Boomgaard relatief duurzaam gebouwd. Op dit moment wordt er ad hoc aan duurzaam bouwen gewerkt. Verder is er een aanvraag ingediend om subsidie te krijgen in het kader van SLOK, waarin ook duurzaam bouwen ambities aan de orde komen. Ontwikkelingen en trends • De overheid stimuleert duurzaam bouwen vooral op het aspect energie. Sinds 1995 worden in het Bouwbesluit eisen gesteld ten aanzien van de energiezuinigheid van een gebouw. De energie efficiëntie wordt uitgedrukt in de Energie Prestatie Coëfficiënt (EPC). Momenteel geldt voor woningen een wettelijke EPC van 0,8; in 2011 wordt dit aangescherpt tot 0,6. Uiteindelijk wordt toegewerkt naar een EPC van 0. Bij een EPC van 0 is een gebouw energieneutraal. Voor utiliteitsgebouwen geldt een vergelijkbare aanscherping van de EPC. Uitgangspunt is het energieneutraal bouwen van alle woningen in 2020. • Per 1 januari 2008 is het verplicht om bij de verkoop (of verhuur) van een gebouw een energiecertificaat te overleggen aan de nieuwe eigenaar waaruit blijkt hoe de woning scoort op energieverbruik. • Het instrument GPR Gebouw, ontwikkeld door W/E adviseurs, is een hulpmiddel voor het maken van duurzaam bouwen afspraken met ontwikkelaars. Meer info hierover staat in figuur 3.1. • Duurzaam bouwen richt zich steeds meer op de bestaande bouw, omdat daar de grootste winst te behalen is. GPR Gebouw is ook toepasbaar op bestaande bouw.


pagina 13


•

Met de SLOK subsidie (zie onderdeel Klimaat en energie) kunnen ook maatregelen getroffen worden voor duurzaam bouwen.

Ambities Voor het thema duurzaam bouwen geldt een hoge ambitie. Dat wil zeggen dat Wijk bij Duurstede bij de koplopers van Nederland wil horen en investeringen wil doen om haar doelstellingen te behalen. De hoofddoelstelling voor 2014 is: Het realiseren van nieuwbouw met een GPR Gebouw score van “gemiddeld 8” met minimaal een 8 voor het thema energie. De gemeente Wijk bij Duurstede vindt het belangrijk dat er in de toekomst duurzaam wordt gebouwd, het liefste energieneutraal of zelfs energieleverend. Op de korte termijn gaat de gemeente uit van bouwen volgens de norm GPR Gebouw gemiddeld 8. Dit houdt in dat voor de vijf thema’s: energie, milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde gemiddeld een 8 gescoord moet worden. Omdat de gemeente energie een belangrijk thema vindt, moet er voor energie minimaal een 8 gescoord worden. In figuur 3.1 wordt GPR Gebouw toegelicht. Voor de EPC heeft de gemeente de ambitie nieuwbouw met een 25% scherpere EPC te realiseren. Om deze ambities te kunnen bereiken moet het beleid ten aanzien van duurzaam bouwen binnen de gemeente verder uitgewerkt worden. Momenteel bestaat dat beleid nog niet en wordt er onvoldoende samengewerkt tussen de verschillende afdelingen om de ambities te kunnen verwezenlijken. Het tijdig delen van informatie is daarbij cruciaal. Het projectmatig werken, dat de gemeente Wijk bij Duurstede meer wil toepassen is hierbij erg belangrijk. Het duurzaam bouwen beleid kan hierbij in de werkmethode ingebed worden. Binnen de gemeente zelf zal het gebruik van GPR Gebouw verder moeten worden uitgelegd, zodat het als succesvolle meetlat kan dienen. Een kenningsmakingscursus in het gebruik hiervan zal bijdragen aan het draagvlak voor het gebruik van deze tool binnen de gemeente. Sinds begin 2009 is er een duurzaamheidscoördinator binnen de gemeente. Het is van belang dat deze als spin in het web fungeert om zodoende kansen voor duurzaamheid tijdig te herkennen en duurzaam handelen te stimuleren. Niet alleen binnen de gemeente zelf moeten afspraken gemaakt worden. Ook met andere spelers, zoals woningbouwverenigingen en projectontwikkelaars moet overeenstemming gevonden worden. Duurzaamheidsresultaten worden hierbij bij voorkeur zo vroeg mogelijk in het proces vastgelegd. Daarnaast zal communicatie naar inwoners van Wijk bij Duurstede het draagvlak voor duurzaam bouwen kunnen vergroten. Er wordt in Wijk bij Duurstede relatief veel gebouwd door particulieren. Gestructureerde informatie kan voor hen een extra stimulans zijn om duurzaam te bouwen. Basis voor deze communicatie kunnen goede voorbeelden binnen de gemeente zijn, zo wil de gemeente Het Revius college duurzaam bouwen en zal de woonwijk De Kamp in Cothen duurzaam worden gebouwd. Subdoelstellingen 2014 1. Voor nieuwbouw van gemeentelijke gebouwen verscherping EPC ten opzichte van de standaard EPC conform het Bouwbesluit. Tevens toepassen van het duurzaam bouwen programma GPR Gebouw® met een ambitie van een 8. 2. Ambtenaren van Bouw‐ en Woningtoezicht (BWT) beschikken over voldoende tijd, kennis en inzicht om de EPC van alle nieuwbouwprojecten in de gemeente te monitoren en handhaven.


pagina 14


3. Het streven naar een klimaatneutrale woningbouwlocatie. 4. Verhogen van de energetische kwaliteit van nieuw te bouwen woningen 5. Verhoogd gebruik van duurzame energieopties als KWO‐systemen en/of warmtepompen, (micro)warmtekrachtkoppeling, zonnepanelen, etc. bij nieuwbouw van woningen. GPR Gebouw® GPR (Gemeentelijke Praktijk Richtlijn) Gebouw is een instrument dat duurzaam en energiezuinig bouwen meetbaar maakt. GPR Gebouw is opgebouwd uit 5 thema’s: energie, milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde. Per thema krijgt een gebouw een rapportcijfer. Bouwen volgens het huidige Bouwbesluit levert in principe een GPR Gebouw score van 6 op. Het maximale cijfer is een 10. Oudere gebouwen scoren vaak cijfers lager dan een 6. De gemeente Wijk bij Duurstede hanteert de ambitie GPR = 8. Dat wil zeggen een gemiddelde score van 8 voor alle vijf de thema’s, met minimaal een 8 voor energie. GPR Gebouw wordt door gemeenten gebruikt bij het formuleren van nieuwbouwbeleid. Architecten en projectontwikkelaars gebruiken GPR Gebouw bij het maken van een duurzaam ontwerp. Scores en ambities voor de modules Figuur 3.1 GPR Gebouw (versie 4.0)

3.5

Duurzaam inkopen

Duurzaam inkopen is, net als duurzaam bouwen, een afgeleide van de klimaat‐ en energiemaatregelen. De gemeente vindt duurzaam inkopen dermate belangrijk dat het apart benoemd wordt en één van de pijlers van het milieubeleid is. Het college van B&W heeft de landelijke ambitie om 75% duurzaam in te kopen in 2010 en


pagina 15


100% duurzaam in te kopen in 2015 onderschreven1. De Raad heeft deze ambitie opgeschroefd tot 100% duurzaam inkopen in 20112. De gemeente is hiermee koploper “Goud” van de provincie Utrecht en vervult daarmee een belangrijke voorbeeldfunctie. Op dit moment is het niet bekend hoeveel procent van de inkoop en aanbestedingen in de gemeente Wijk bij Duurstede duurzaam gebeurt. In ieder geval wordt de elektriciteit voor gemeentelijke gebouwen en de openbare verlichting groen ingekocht. Vanaf 1 januari 2010 wordt ook gas groen ingekocht. Inkopen vindt decentraal plaats, hierdoor is dit lastig inzichtelijk te maken. Binnen de gemeente zijn er zo’n 44 verschillende werknemers die inkoop als onderdeel van hun takenpakket hebben, daarnaast is er een inkoopadviseur. Bij aanbestedingen/inkoopbedragen groter dan €50.000,‐ wordt de inkoopadviseur verplicht geraadpleegd. Eén van de aspecten waar in een dergelijk geval rekening mee wordt gehouden is het duurzaam inkopen/aanbesteden. In hoeverre duurzaam inkopen in andere gevallen, bij aankopen kleiner dan €50.000,‐ , wordt meegenomen is onbekend, al leeft dit wel binnen de gemeente. Een scan met behulp van een duurzaamheidsmonitor kan hier meer inzicht in geven. De gemeente kiest ervoor de tijd die hiermee gemoeid zou gaan te besteden aan het stimuleren van duurzaam inkopen zelf. De gemeente doet dus geen duurzaamheidsscan, wel voert zij momenteel een inkoopdiagnose uit. Dit geeft inzicht in welke inkooppakketten en –volumes worden ingekocht. Daarnaast wordt er een contractbeheer werkgroep samengesteld om meer inzicht te verkrijgen in de organisatiebrede contracten. De inzichten in wat wordt ingekocht, wanneer contracten aflopen en in hoeverre huidige inkoop / aanbesteding duurzaam is, is een belangrijke beginstap naar het verduurzamen van de inkoop. Ontwikkelingen en trends • Om duurzaam inkopen te stimuleren heeft SenterNovem criteria opgesteld. Deze criteria helpen inkopers waar ze op moeten letten bij de aankoop of aanbesteding van producten en diensten. Voor de gemeente Wijk bij Duurstede bieden deze criteria belangrijke handvatten om de doelstelling tot 100% duurzaam inkopen in 2011 te kunnen halen. Deze criteria worden door de inkoopadviseur onder de aandacht van de decentrale inkooppartijen gebracht. De inkoopadviseur is ook verantwoordelijk voor het inkoopbeleid. Begin 2010 wordt er nieuw inkoopbeleid vastgesteld, het onderwerp duurzaam inkopen speelt een belangrijke rol hierin. • De Rijksoverheid wil in 2010 voor 100 procent duurzaam inkopen. Gemeenten streven landelijk naar 75 procent in 2010 en 100 procent in 2015. Provincies en waterschappen hebben minimaal 50 procent in 2010 als doel gesteld en zijn in gesprek over een verhoging hiervan. Ambities Ook voor het thema duurzaam inkopen geldt een hoge ambitie. Dat wil zeggen dat Wijk bij Duurstede bij de koplopers van Nederland wil horen en investeringen wil doen om haar doelstellingen te behalen. De hoofddoelstelling voor 2014 is: 100% duurzaam inkopen in 2011. Daarnaast heeft de gemeente een herkenbare en inspirerende voorbeeldfunctie.

1

Het College heeft op 29 april 2008 de doelstelling Duurzaam Inkopen voor gemeenten vastgesteld. Dit betekent dat de gemeente in 2010 75% duurzaam moet inkopen en in 2015 100%. Deze doelstelling is verankerd in het Klimaatakkoord tussen rijk en gemeenten. 2 De Raad heeft op 12 mei 2009 besloten dat de gemeente in 2011 100% duurzaam in wil kopen. Milieudienst Zuidoost-Utrecht, kenmerk: WBD18003/ 5532

pagina 16


Subdoelstellingen 2014 1. 100% duurzaam inkopen in 2011, door toepassing van de Senter Novem criteria. 2. Opstellen van inkoopbeleid met speciale aandacht voor duurzaam inkopen.

3.6

Communicatie en Natuur‐ en milieueducatie

Burgers voelen zich vaak betrokken bij de milieukwaliteit in het gebied waar ze wonen. Tegelijkertijd wil de gemeente haar inwoners graag betrekken bij planvorming en wil dat inwoners natuur en milieu bewust meenemen in hun keuzes en gedrag. Communicatie is dus essentieel. Als gevolg van het verdrag van Aarhus en de Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen zijn gemeenten zelfs verplicht gesteld inzicht te geven in milieugegevens. Daarom is het belangrijk dat steeds meer actuele informatie digitaal beschikbaar is.

Milieucommunicatie richt zicht op het informeren en laten meedenken van de inwoners van Wijk bij Duurstede. Zo verschijnen in de Wijkse courant wekelijks milieutips en bij ruimtelijke ontwikkelingen worden steeds vaker bewonersgroepen betrokken. Veel informatie over groen en milieu in de gemeente is te vinden op www.groenekaartvanwijk.nl. Kansen zijn de verdere digitalisering van milieugegevens en samenwerking met inwoners en belangengroepen. Knelpunt is de beperkte ambtelijke capaciteit. De gemeente heeft geen zicht op hoe Natuur‐ en milieueducatie vorm krijgt bij scholen. Teneinde duurzaamheid te stimuleren wil de gemeente duurzame ontwikkelingen zoveel mogelijk zichtbaar maken en laten zien wat de gemeente zelf aan duurzaamheid doet. Het delen van kennis en informatie staat centraal. Ontwikkelingen en trends • Het verdrag van Aarhus is in 2005 vastgesteld om burgers meer invloed te geven op de bescherming van het milieu. Doel van het verdrag is o het verbeteren van informatie over het milieu, o het zoveel mogelijk betrekken van burgers bij besluiten over milieuzaken, o er voor zorgen dat inwoners weten wat hun rechten en plichten zijn om te leven in een mooie, gezonde en veilige omgeving. De gemeente stelt milieugegevens beschikbaar via de gemeentelijke website. Een deel van de milieugegevens is ook beschikbaar via de Milieudienst (Geoloket). De gemeente wil meer milieu informatie toegankelijk maken met behulp van deze websites. • Landelijk wordt steeds meer samengewerkt met belangenorganisaties. De gemeente Wijk bij Duurstede wil ook meer samenwerken met organisaties die zich binnen de gemeente inzetten voor natuur, milieu en duurzaamheid. Er is een aantal organisaties actief op dit gebied: Wijk bij Duurzaam, Nu & Later, Vereniging Natuur & Milieu. Deze groepen ontvangen ter ondersteuning van hun activiteiten subsidie van de gemeente. Maar er is op dit moment geen sprake van structurele samenwerking. Ambitie De gemeente Wijk bij Duurstede heeft een gemiddeld ambitieniveau voor communicatie en wil inspanningen doen om milieucommunicatie te verbeteren. De hoofddoelstelling voor 2014 is: Het vergroten van de toegankelijkheid tot milieu‐informatie en het faciliteren van milieueducatie op scholen. Waar mogelijk gebruik maken van de kennis en kunde van belangengroeperingen en milieuorganisaties.


pagina 17


Nieuw leven inblazen in de natuur‐ en milieu‐educatie is een kans voor milieucommunicatie. Omdat natuur‐ en milieueducatie zich op kinderen richt zijn de effecten vaak groot. Kinderen hebben niet alleen de toekomst in handen, ze vertellen bovendien hun kennis door aan hun ouders en beïnvloeden daarmee ook hún keuzes. Door interessante lesprogramma’s en excursies op te nemen in het lesprogramma kan hiermee een grote groep mensen worden bereikt. Subdoelstellingen 2014 1. Draagvlak creëren bij inwoners voor duurzame keuzes en inwoners informeren hierover. 2. De stand van zaken betreft natuur‐ en milieu educatie op scholen inventariseren en zo mogelijk faciliteren. 3. Samenwerking met lokale belangengroepen en milieuorganisaties versterken.


pagina 18


4.

Milieudoelstellingen overige thema’s

In dit hoofdstuk komen de milieuthema’s aan bod, die niet als pijler van het milieubeleid benoemd zijn. Deze milieuthema’s zijn net zo belangrijk, maar hebben gedurende de planperiode van dit milieubeleidsplan (2010‐2014) een minder hoge prioriteit dan de milieuthema’s die in hoofdstuk 3 beschreven zijn. De opbouw van dit hoofdstuk komt overeen met het vorige hoofdstuk.

4.1

Afval

De mate van afvalscheiding in Wijk bij Duurstede is gemiddeld. Circa 58% afvalscheiding is voor 2007/2008 een goed resultaat. Uit sorteeranalyses van de AVU blijkt dat er relatief veel papier en glas in het afval zit. Momenteel wordt restafval en GFT afval van woningen om de week huis‐aan‐huis opgehaald. Papier wordt in Wijk bij Duurstede ook huis‐aan‐huis opgehaald en deels ingezameld door scholen, de kerk en verenigingen. Bedrijven verzorgen het inzamelen van afval zelf. Voor kleine eenmansbedrijven is het mogelijk afval door de gemeente op te laten halen. De gemeente wil het percentage gescheiden afval vergroten door plastic gescheiden in te gaan zamelen en door communicatiemaatregelen. Het aandeel restafval zal hierdoor ook dalen. Voor het inzamelen van plastic zal de gemeente een keuze maken in de verschillende inzamelmethoden op basis van een regionale proef door de AVU. Op korte termijn wil zij aan de wettelijke plicht voldoen om haar inwoners een mogelijkheid te bieden plastic te scheiden van ander afval door ten minste een inzamelpunt te verzorgen in het jaar 2009. Momenteel worden mogelijkheden voor gescheiden kunststof inzameling verkend. Zwerfafval zou verminderd kunnen worden, bovendien biedt het de mogelijkheid om afvalscheiding onder de aandacht te brengen. Er zijn al successen geboekt door het plaatsen van blikvangers langs schoolroutes. De gemeente organiseert verder een aantal maal per jaar zwerfafvalacties in samenwerking met de SWVZ (sociale werkvoorziening), bureau HALT en scholen. De zwerfafvalacties wil de gemeente graag verder uitbreiden en structureren, onder andere omwille van het communicatie en educatieve aspect. Zwerfvuilacties kunnen het bewustzijn van inwoners vergroten en hiermee bijdragen een betere afvalscheiding. Om het belang van afvalscheiding verder te vergroten neemt de gemeente Wijk bij Duurstede deel aan de communicatiecampagne van de AVU. Ontwikkelingen en trends • Producenten worden meer verantwoordelijk gesteld voor het afval van hun producten. Dit heeft geleid tot het verplicht scheiden van plastic vanaf 2010. • Scheidingsnormen worden landelijk steeds verder aangescherpt. Het scheiden van afval wordt hierdoor steeds belangrijker. • Afval biedt steeds vaker mogelijkheden voor de opwekking van duurzame energie. De mogelijkheden tot duurzame energiewinning middels biomassa van snoeiafval zijn het onderzoeken waard. • Afvalinzameling vindt landelijk steeds vaker ondergronds plaats. Ambitie De gemeente Wijk bij Duurste heeft een gemiddeld ambitieniveau voor het thema afval, dat betekent dat ze een inspanning wil doen om de afvalscheiding te verbeteren. Hoofddoelstelling voor 2014 is: Een afvalinzameling die voldoet aan de wensen van de inwoners en leidt tot het behalen van ten minste de landelijke scheidingsdoelstellingen en een schoon straatbeeld.


pagina 19


Subdoelstellingen 2014 1. Het verder ontwikkelen van plastic scheiding tot volwaardig onderdeel van de afvalscheiding. 2. Verhogen van het aandeel gescheiden afval tot 58 – 63%. 3. Een structurele basis creëren voor samenwerking met scholen op gebied van afvalinzameling, onder andere voor zwerfafvalacties. 4. Bij nieuwbouwprojecten met een hoge bebouwingsdichtheid indien mogelijk en gewenst afval ondergronds inzamelen. 5. Er wordt een beslissing genomen op welke manier het functioneren van de milieustraat/gemeentewerf geoptimaliseerd kan worden.

4.2

Geluid

De meeste gebieden in de gemente hebben een hoge geluidskwaliteit. Er zijn veel gebieden met een laag geluidsniveau en dat is gunstig voor de leefbaarheid. Binnen de gemeente zijn twee gezoneerde bedrijventerreinen: Langshaven en de oude stadshaven. Sommige gebieden hebben een mindere geluidkwaliteit zoals de gebieden die grenzen aan drukke wegen. Door toepassing van de beleidsregel voor hogere grenswaarden uit de gemeentelijke geluidsnota wordt in dergelijke gebieden beoordeeld of het toekennen van een hogere grenswaarde mogelijk is. Ondanks de hoge geluidskwaliteit is het noodzakelijk om de geluidsniveaus in kaart te brengen bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Dit is verplicht in het kader van de Wet Geluidhinder(Wgh) en de Wet Ruimtelijke Ordening (Wro), maar inzicht in de geluidsniveaus is ook relevant in verband met gezondheid. Hoge geluidniveaus kunnen namelijk gezondheidrisico’s met zich meebrengen. Niet alleen langs doorgaande wegen, maar ook in 30‐km zones en woonwijken moet daarom de geluidsbelasting bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen inzichtelijk worden gemaakt. De geluidsnota uit 2004, met gebiedsgericht beleid, moet worden geactualiseerd. De geluidsnota is opgesteld voor de planperiode 2004 – 2009, in de nota is de geluidssituatie voor 2013 geschetst. De gegevens zijn niet meer actueel, omdat de planperiode is verlopen en de wetgeving inmiddels veranderd is. Het opstellen van een nieuwe geluidskaart is wenselijk. Daarbij kan onderscheid gemaakt worden tussen de verschillende geluidsbronnen die in de gemeente aanwezig zijn (wegverkeer en bedrijvenlawaai). Hierdoor kunnen plannen gemakkelijker getoetst worden aan de geluidsnota. Ter wille van toekomstige integrale beleidsafwegingen zijn actuele geluidskaarten wenselijk. Het updaten van de geluidsnota en het tegengaan van sluipverkeer door stiltegebieden is een kans, aandachtspunt zijn de evenementen in de binnenstad. De stilte in de binnenstad in de avond en nacht is een kwaliteit die behouden moet blijven. Ontwikkelingen en trends • De toenemende verkeersdruk zorgt landelijk en ook in Wijk bij Duurstede voor steeds hogere geluidsbelastingen. • Door de modernisering van de Wet geluidshinder in 2007 is er meer verantwoordelijkheid bij de gemeente komen te liggen. De gemeente kan hierdoor meer zelf bepalen waar het lawaaiig mag zijn en waar het rustig moet blijven. Het updaten van de geluidsnota kan hier verder invulling aan geven. Ambities Voor het thema geluid heeft de gemeente Wijk bij Duurstede een gemiddeld ambitieniveau: ze wil een inspanning doen om de goede geluidskwaliteit te behouden. De hoofddoelstelling voor 2014 is:


pagina 20


Het behouden en waar mogelijk verbeteren van de geluidkwaliteit. Subdoelstellingen 2014 1. Het actualiseren van de geluidsnota en geluidskaarten uiterlijk in 2011, hiervoor is een actueel verkeersmodel nodig. 2. Het streven naar een zo klein mogelijk aantal geluidgehinderden door een zo laag mogelijke gevelbelasting na te streven bij geluidsgevoelige bestemmingen zoals woningen.

4.3

Lucht

De luchtkwaliteit in Wijk bij Duurstede wordt vooral bepaald door het achtergrondniveau en daarnaast door verkeersbewegingen en de scheepvaart. Ook zijn er intensieve veehouderijen die fijn stof produceren. De luchtkwaliteit in Wijk bij Duurstede voldoet aan de grenswaarden. Met uitzondering van de provinciale wegen, zijn er weinig wegen met hoge verkeersintensiteiten binnen de gemeentegrenzen van Wijk bij Duurstede. Van fijn stof is bekend dat er ook gezondheidsschade kan zijn beneden de grenswaarden. Het behouden van de huidige situatie is dus wenselijk. Gemeenten hebben beperkte invloed op de luchtkwaliteit. Technologische ontwikkelingen en het landelijke en Europese beleid zijn van grotere invloed op het verbeteren van de luchtkwaliteit. Luchtverontreinigingen gaan immers over de gemeentegrenzen heen. Het grootste deel van de luchtverontreiniging in de gemeente Wijk bij Duurstede komt van buiten de gemeentegrenzen. Dit noemen we de achtergrondconcentratie. De te verwachten achtergrondconcentraties voor het jaar 2015 variëren voor NO2 tussen 15 µg/m3 in het buitengebied tot 18 µg/m3 in de kern van Wijk bij Duurstede. Voor fijn stof (PM10) zijn de te verwachten achtergrondconcentraties 23 µg/m3 voor de gehele gemeente. De achtergrondconcentraties kunnen als streefwaarden worden gezien voor de gemeente Wijk bij Duurstede, met uitzondering van de directe omgeving van de drukke wegen. Langs drukke wegen kunnen de concentraties, volgens de huidige inzichten, oplopen tot 22 µg/m3 voor NO2 en 24 µg/m3 voor fijn stof. Noodzakelijkerwijs kunnen verhoogde concentraties hier worden toegestaan. Ondanks dat de luchtkwaliteit geen probleem vormt, is het nuttig de huidige gegevens te updaten. De huidige luchtkaarten bieden gegevens voor 2007, deze kaarten zijn dus verouderd. Het tegelijkertijd met de geluidskaarten updaten van de luchtkwaliteitskaarten is een kans, omdat hiervoor deels dezelfde verkeersgegevens kunnen worden gebruikt. Ontwikkelingen en trends • Er komt steeds meer verkeer op de wegen, maar de technieken worden steeds schoner. Europa stelt steeds strengere eisen aan de emissies van auto’s en vrachtauto’s. • In augustus 2009 is het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) in werking getreden. Het programma biedt de mogelijkheid om projecten die in betekenende mate bijdragen te compenseren, zodat deze toch door kunnen gaan. In Wijk bij Duurstede zijn geen projecten die in betekenende mate bijdragen, daarom neemt Wijk bij Duurstede momenteel niet deel aan het NSL. • Europa stelt binnen een paar jaar een nieuwe norm op voor de nog kleinere deeltjes (PM2,5) van fijn stof. Van deze deeltjes wordt gezegd dat ze de meeste gezondheidsschade veroorzaken. • Door wijzigingen in de wet‐ en regelgeving is er een beperkter wettelijk kader, maar ligt er meer verantwoordelijkheid bij gemeenten om een goede luchtkwaliteit te waarborgen. Deze verantwoordelijkheid kan opgepakt worden door het formuleren van luchtbeleid.


pagina 21


Ambities De gemeente Wijk bij Duurstede heeft een basisambitie voor het thema lucht. Dat wil zeggen dat Wijk bij Duurstede haar prioriteiten op andere thema’s legt. Gezien de goede luchtkwaliteit zijn bijzondere inspanningen niet nodig. Daarnaast geldt dat veel van de maatregelen die een goede invloed hebben op het klimaat óók een goede invloed op de luchtkwaliteit. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het stimuleren van het gebruik van de fiets, elektrische auto’s en het beperken van het gebruik van fossiele brandstoffen. De luchtkwaliteit ‘lift’ in dit geval mee met de maatregelen die genomen worden ten goede van het klimaat. Uitgangspunt voor het aspect luchtkwaliteit is het behouden en waar mogelijk verbeteren van de huidige situatie. Hoofddoelstelling voor 2014 is: Het behouden en waar mogelijk verbeteren van de luchtkwaliteit ten einde de gezondheid van inwoners te beschermen tegen de schadelijke effecten van luchtverontreiniging. Subdoelstellingen 2014 1. Het behouden van de huidige luchtkwaliteit door toepassen van gebiedsgericht beleid. 2. Het actualiseren van de luchtgegevens, met behulp van de geactualiseerde verkeersmilieukaart.

4.4

Bodem

Net zoals in de meeste oude steden zijn er in de oude binnenstad van Wijk bij Duurstede een aantal bodemverontreinigingen aanwezig. De oorzaak hiervan is bedrijvigheid uit het verleden.Grondverzet in de binnenstad is hierdoor lastig door de verontreinigingen, maar in de praktijk komt het eigenlijk nauwelijks voor. Vandaar dat de gemeente het niet als een problematische situatie ziet. Naast verontreinigingen in de binnenstad zijn er binnen de gemeente meerdere plekken met verontreinigingen, bijvoorbeeld in de uiterwaarden. De meeste bodemverontreinigingen binnen de gemeente zijn niet ernstig en vormen geen gevaar voor volksgezondheid. Voor de ernstige gevallen van verontreiniging is de provincie bevoegd gezag. Kansen voor de gemeente Wijk bij Duurstede zijn het digitaliseren van archieven en het maken van een archeologische waarden kaart. Momenteel zijn alle bodemgegevens op te vragen bij de gemeente. Een deel van de bodemgegevens is tevens te raadplegen bij de Provincie Utrecht (Digitaal loket) en de Milieudienst (Geoloket). Het op termijn verder digitaliseren van bodemgegevens is gewenst. Knelpunten zijn de ernstige gevallen van vervuiling in de binnenstad en het verwerken van grond. Om grond gemakkelijker te kunnen verwerken is een lokale grondbank in samenwerking met omliggende gemeenten gunstig. Trends en ontwikkelingen • In juli 2008 is het Bouwstoffenbesluit vervangen door het Besluit bodemkwaliteit. Momenteel maakt de gemeente gebruik van het overgangsbeleid, dat nog tot maximaal 2013 van toepassing is. Het is wenselijk dat de gemeente het bodembeleid op kortere termijn actualiseert. Bij de implementatie van het Besluit bodemkwaliteit moet een keuze gemaakt worden tussen generiek en gebiedsspecifiek beleid. De bij het nieuwe besluit behorende normen zijn afgestemd op de gebruiksfunctie landbouw/natuur, wonen of industrie. De strengste normen gelden hierbij voor de functie landbouw/natuur, daarna volgt wonen en tenslotte industrie. Indien wordt gekozen voor gebiedsspecifiek beleid dan kan de gemeente naast deze generieke klassen ook andere klassen vaststellen.


pagina 22


•

Wetgeving voor archeologie is aangescherpt en gemeenten krijgen hierdoor meer taken. Om hier op in te spelen laat de gemeente een archeologische waardenkaart opstellen.

•

Het saneren van verontreinigingen bij planontwikkelingen kan soms met ISV‐subsidie gerealiseerd worden. De huidige ISV periode eindigt echter eind 2009, voor de nieuwe periode zal minder geld beschikbaar zijn.

Ambities Op de korte termijn geldt voor het thema bodem een basisambitie. Dat wil zeggen dat Wijk bij Duurstede de wettelijke verplichtingen uitvoert. Op de lange termijn wil zij de bodemverontreinigingen beheersbaar hebben. Uitgangspunt is dat de bodem geschikt moet zijn voor de functie waarvoor het wordt gebruikt. Hierbij gaat de gemeente uit van het stand still principe. De hoofddoelstelling voor 2014 is: Het beschermen van schone bodems zodat verslechtering van de bodemkwaliteit wordt voorkomen. Subdoelstellingen 2014 1. Het Besluit bodemkwaliteit is volledig geïmplementeerd in 2011 2. Mogelijkheden tot het opzetten van een grondbank met omliggende gemeenten worden verkend, en indien mogelijk gebleken, wordt de grondbank gerealiseerd in 2013

4.5

Bedrijven procedures & handhaving

In Wijk bij Duurstede zijn er zo’n 700 bedrijven die vallen onder de Wet milieubeheer (Wm), deze bedrijven zijn opgenomen in het bedrijvenbestand milis. Relatief veel bedrijven zijn agrarische bedrijven. De meeste bedrijven vallen in milieucategorie 1 en 2. Het vergunningen‐ en handhaafniveau op het gebied van milieu is in Wijk bij Duurstede voldoende. Sinds januari 2008 voert de Milieudienst Zuid‐oost Utrecht de handhavingstaken uit. Handhaving is steeds meer gericht op het controleren van bedrijven waar de meeste milieuwinst te behalen is. In 2009 is het parkmanagement op bedrijventerrein Broekweg opgestart. Dit biedt op verschillende vlakken kansen door een intensieve samenwerking, bijvoorbeeld op gebied van duurzaamheid. Ook de integrale advisering op milieu bij RO projecten biedt kansen voor een goede afstemming tussen gebruiksfuncties. De digitalisering (Wabo) vormt een aandachtspunt. Ontwikkelingen en trends • Per januari 2010 treedt de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) in werking. Deze wet regelt de omgevingsvergunning, dit is één geïntegreerde vergunning voor bouwen, wonen, monumenten, ruimte, natuur en milieu. Er komt één loket voor alle aanvragen van bedrijven en particulieren. In het kader hiervan zal meer ingestoken moeten worden op integrale handhaving en integrale vergunningverlening. Dit vergt de nodige aanpassingen. • Energiebesparende maatregelen die ondernemers binnen 5 jaar kunnen terugverdienen kunnen wettelijk afgedwongen worden. Het was altijd lastig te berekenen welke maatregelen hier aan voldoen. Door vernieuwing van de handhaving aanpak kunnen sinds kort energiebesparende maatregelen beter afgedwongen worden.


pagina 23


•

Een landelijke trend is dat er steeds meer hinderklachten komen, oorzaak hiervan is de toenemende bevolkingsdichtheid en functiemenging in ons land. Steeds meer bedrijven staan open voor maatschappelijk verantwoord / duurzaam ondernemen.

• Ambitie De gemeente Wijk bij Duurstede heeft voor het thema bedrijven, voor zowel handhaving als procedures een basisambitie. De gemeente wil blijven voldoen aan de wettelijk eisen en op de lange termijn ziet zij graag dat bedrijven duurzaam ondernemen. De gemeente wil professioneel handhaven en maatwerk leveren ten aanzien van het Activiteitenbesluit. Op de lange termijn wil zij duurzaamheid bij bedrijven bevorderen, en integrale controles steekproefsgewijs uitvoeren. Bij nieuwbouw van nieuwe bedrijventerreinen wil de gemeente inzetten op duurzaam en energiezuinig bouwen. Ook wil zij hierbij duurzaam opererende bedrijven aantrekken. De hoofddoelstelling voor 2014 is: Het stimuleren van duurzame bedrijvigheid en het minimaliseren van hinder door bedrijven. Subdoelstellingen 2014 1. Implementatie van de Wabo 2. Het stimuleren van energiezuinig gedrag bij bedrijven door energiescans, advisering en het revitaliseren van bedrijventerreinen. 3. Het stimuleren van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) bij bedrijven.

4.6

Externe Veiligheid

Externe veiligheid heeft betrekking op de risico’s voor personen in woon‐ en/of werkgebieden als gevolg van risicovolle activiteiten, zoals het gebruik of de opslag van gevaarlijke stoffen bij bedrijven of het transport van gevaarlijke stoffen over de weg of het spoor of door ondergrondse buisleidingen. Het externe veiligheidsbeleid is er op gericht dat de omgeving van risicovolle activiteiten zodanig wordt beschermd dat er ten minste een minimale (aanvaardbare) mate van veiligheid wordt gewaarborgd. Om een optimale veiligheidssituatie te garanderen betrekt de gemeente bij ruimtelijke ontwikkelingen vroegtijdig adviseurs van de VRU en de brandweer. Externe Veiligheid wordt uitgedrukt in plaatsgebonden risico (PR) en groepsrisico (GR). Voor het plaatsgebonden risico geldt een wettelijke grenswaarde van 1* 10‐6 voor kwetsbare objecten (zoals woningen) en 1*. 10‐5 voor beperkt kwetsbare objecten (zoals bedrijven). Voor het groepsrisico geldt een richtwaarde (de oriëntatiewaarde, OW). Bevoegd gezag kan een overschrijding van de oriëntatiewaarde toestaan, mits afdoende gemotiveerd. Een toename van het groepsrisico moet altijd verantwoord worden. Binnen de gemeente Wijk bij Duurstede is geen sprake van onaanvaardbare externe veiligheidsrisico’s. Het voorkomen van probleemsituaties bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen is een kans. Dit kan gemakkelijk gerealiseerd worden door tijdige externe veiligheidsadvisering bij RO plannen. Een actueel risicoregister en risicokaart zijn hierbij een belangrijk hulpmiddel. De gegevens van het Risicoregister en de Risicokaart zijn op dit moment in een aantal gevallen niet actueel meer. Deze gegevens van het risicoregister worden het komend jaar geactualiseerd en vervolgens bijgehouden door de gemeente, de provincie wijzigt op basis van het register de risicokaart.


pagina 24


Trends en ontwikkelingen • In februari 2009 is een wijziging in het BEVI/REVI in werking getreden. Als gevolg hiervan moeten gemeenten bedrijven herbeoordelen en moet het risicoregister/risicokaart geupdate worden. Zo is een herbeoordeling van de risicocontour rondom het bedrijf Veip op het bedrijventerrein Broekweg noodzakelijk vanwege deze wetswijziging. • Vanaf 2008 geldt het ontheffingsstelsel Route Gevaarlijke Stoffen op basis van de APV. Dit ontheffingstelsel regelt het vervoer van gevaarlijke stoffen zoals opgenomen in de regeling Vervoer over Land van Gevaarlijke stoffen (VLG). De gemeente Wijk bij Duurstede regelt ook het vervoer van vuurwerk, voor propaantransport heeft de gemeente een achterstand die wordt weggewerkt. • Risicocommunicatie licht burgers in over de risiso’s in een gebied. Dit is landelijk in opkomst, de gemeente Wijk bij Duurstede start in 2010 met het opzetten van risicocommunicatie. Ambities De gemeente Wijk bij Duurstede heeft een basisambitie voor het thema externe veiligheid. Gezien het feit dat er geen knelpunten zijn in de gemeente Wijk bij Duurstede zijn er geen speciale ambities en gaat zij uit van het stand‐still principe. Hoofddoelstelling op zowel de korte als lange termijn is: Het behouden van een veilige leefomgeving voor de inwoners van Wijk bij Duurstede. Doelstellingen 2014 1. Het structureel inbedden van het aspect externe veiligheid bij ruimtelijke ontwikkelingen en in bestemmingsplannen om het stand still principe te handhaven. 2. Het actueel houden van de risicokaart en het risicoregister. 3. Het realiseren van een zo laag mogelijk risico van transport van gevaarlijke stoffen over de weg door transporteurs te informeren over noodzakelijke ontheffingen ivm de routering gevaarlijke stoffen. 4. Het uitbreiden van risicocommunicatie in samenwerking met brandweer, politie en risicovolle bedrijven.


pagina 25


5.

Milieu en gezondheid

Geschat wordt dat in Nederland zo’n vijf procent van het gezondheidsverlies is toe te schrijven aan milieufactoren. In deze paragraaf gaan we in op de gezondheidsrisico’s die gekoppeld zijn aan een slechte milieukwaliteit. Deze paragraaf is toegespitst op geluid en lucht, omdat deze in Nederland de grootste veroorzakers zijn van milieugerelateerde ziekten. Milieufactoren die de gezondheid beïnvloeden hebben veelal te maken met onze toenemende (auto)mobiliteit. Geluidhinder en een slechte luchtkwaliteit kunnen leiden tot concentratieproblemen, hoofdpijn, longaandoeningen en stress. Hierdoor kunnen (leer)prestaties verminderen, stijgt ziekteverzuim en wordt in sommige gevallen de levensverwachting verkort. Niet alleen buiten, ook binnen heeft de omgeving invloed op onze gezondheid. Hierbij spelen de luchtkwaliteit, klimaatbeheersing en akoestiek in gebouwen bijvoorbeeld een rol. Het duurzaam bouwen van gebouwen, het toepassen van goede ventilatie en natuurlijke materialen kan bijdragen aan een goed binnenklimaat. Daarnaast kunnen andere milieukwaliteiten negatieve invloeden verminderen of compenseren. Zo kan een groene omgeving een positieve invloed hebben op het welzijn van mensen. Geluid Blootstelling aan geluid kan direct en indirect gevolgen hebben voor de gezondheid. Direct wanneer geluid gehoorschade veroorzaakt. Indirect kan het hinder en slaapverstoring veroorzaken en leiden tot een verminderd prestatievermogen. De percentages van het aantal gehinderden zijn aanzienlijk en zullen zonder ingrijpen verder stijgen. Geluid is – na luchtverontreiniging – de grootste veroorzaker van milieugerelateerde ziekten in Nederland. Door toename van het wegverkeer neemt het geluid van wegverkeer de laatste decennia toe. Hiermee moet rekening worden gehouden bij de bouw langs wegen, in geluidsbelaste zones zullen maatregelen getroffen moeten worden om het aantal geluidgehinderden te beperken. In Wijk bij Duurstede is het relatief stil, de percentages geluidgehinderden zullen het hoogste zijn langs de provinciale wegen en de belangrijke ontsluitingswegen in de gemeente. Om geluidshinder te voorkomen of te beperken heeft de overheid een juridisch kader opgesteld. Dit kader biedt een redelijke bescherming tegen geluidshinder. Uitzonderingsregels als de hogere waarde regeling bieden echter de mogelijkheid om ook op plaatsen met een hoge geluidsdruk te bouwen. Deze hogere waarden kunnen worden verleend bij nieuwbouwprojecten, mits compenserende akoestische maatregelen worden genomen om een goed akoestisch leefklimaat te realiseren. Zoals het garanderen van het geluidsniveau binnen de woningen door extra isolatie en de aanwezigheid van een gevel waar de voorkeurswaarde niet wordt overschreden. Hogere waarden bieden echter geen bescherming tegen toekomstige ontwikkelingen, zoals het drukker worden (lees: meer geluidsoverlast) van een weg. Wijk bij Duurstede is rustig gelegen, er is geen snelweg in de buurt en de provinciale wegen en de grotere gemeentelijke ontsluitingswegen zijn dan ook de voornaamste geluidsveroorzakers. Rondom deze wegen moet Milieudienst Zuidoost-Utrecht, kenmerk: WBD18003/ 5532

pagina 26


rekening gehouden worden met de (hoge) geluidniveaus. In het gebiedsgerichte deel van dit milieubeleidsplan zijn deze zones aangegeven als verkeersassen. Lucht Naast geluid is de luchtkwaliteit van invloed op onze gezondheid. Van belang voor de luchtkwaliteit zijn stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM). De luchtkwaliteit wordt bepaald door de achtergrondconcentratie plus de lokale uitstoot (voornamelijk verkeer). Europa stelt steeds strengere eisen aan de emissies van auto’s en vrachtwagens. Er komt steeds meer verkeer, maar het verkeer wordt ook steeds schoner. Voor gemeenten is er sinds de inwerking treding van de Wet luchtkwaliteit (2007) meer beleidsruimte ontstaan om een eigen luchtkwaliteitsbeleid te voeren. In het kader van een goede ruimtelijke ordening en door de gezondheidsschade legt dat verantwoordelijkheid bij gemeenten om in eigen beleid aan te geven hoe zij met het aspect luchtkwaliteit omgaan. De luchtkwaliteit in de gemeente Wijk bij Duurstede is relatief goed en wordt grotendeels bepaald door het achtergrondniveau. Dat is het niveau dat overal in de lucht zit, zonder dat de lokale uitstoot daarbij is meegenomen. Lokale uitstoot in Wijk bij Duurstede wordt onder andere veroorzaakt door wegverkeer, scheepvaart en industriële bedrijven. Daarnaast beinvloedt ook het stoken van hout door huishoudens de mate van fijn stof in de lucht. De grootste winst op gebied van luchtkwaliteit wordt bereikt door landelijke maatregelen en de steeds schonere beschikbare technieken. Veel maatregelen die bijdragen aan een beter klimaat en het verminderen van wegverkeer dragen ook bij aan een betere luchtkwaliteit. Specifiek luchtkwaliteitsbeleid heeft daarom geen hoge prioriteit in dit milieubeleidsplan. De wettelijke norm voor luchtkwaliteit is vastgelegd in de Wet luchtkwaliteit (2007), normen voor luchtkwaliteit zijn gebaseerd op de hoeveelheden NO2 en PM10 in de lucht. Zoals in onderstaande tabel te zien is, komt deze voor stikstofdioxide overeen met de Adviesrichtlijn van de World Health Organisation (WHO). Bij fijn stof verschilt het jaargemiddelde voor PM10 aanzienlijk. De norm van de adviesrichtlijn ligt hier op de helft (20 j.m.) van de maximale norm (40 j.m.). Een wettelijke norm voor fijn stof PM 2,5 bestaat nog niet, wel is er in Europees verband een richtlijn vastgesteld, welke vanaf 2020 een grenswaarde zal zijn. De WHO heeft voor deze kleine deeltjes een adviesrichtlijn opgesteld, juist omdat deze deeltjes waarschijnlijk veel gezondheidsschade veroorzaken. Deze richtlijn (10 j.m.) ligt onder de Europese richtlijn (25 j.m.). Tabel 5.1: wettelijke normen en adviesrichtlijnen voor NO2 en fijn stof Stof Type norm Max. aantal Grenswaarden Adviesrichtlijn WHO overschrijdingen per jaar NO2 Jaargemiddelde 40 40 Uurgemiddelde 18 200 200 PM10 Jaargemiddelde 40 20 24‐uurs gemiddelde 35 50 50 PM2,5 Jaargemiddelde 25* 10 24‐uurs gemiddelde ‐ 25 * tot 2015 is dit een richtlijn, vanaf 2020 is het een grenswaarde


pagina 27


Conclusie In Wijk bij Duurstede zijn er geen grote problemen met de geluid‐ en luchtkwaliteit. De huidige niveaus vallen ruim onder de wettelijke normen. Soms wijkt de wettelijke norm echter af van de adviesrichtlijnen van organisaties als de GGD en WHO of zijn er ook binnen de wettelijke normen gezondheidsrisico’s. De gemeente Wijk bij Duurstede kiest er voor om te gaan werken met gebiedsgericht beleid. Gebiedsgericht beleid gaat uit van ambitieniveaus in plaats van wettelijke minima. Dit helpt de gemeente de juiste keuzes te maken en de hoge milieukwaliteit te behouden. In het volgende hoofdstuk wordt verder uitgelegd hoe gebiedsgericht milieubeleid bijdraagt aan het behoud van een hoge milieukwaliteit.


pagina 28


6.

Handboek milieu bij ruimtelijke ontwikkelingen

Bij de formulering van ambities is in dit milieubeleidsplan is onderscheid gemaakt in themagerichte en gebiedsgerichte ambities. In hoofdstuk 3 en 4 is de milieuopgave voor Wijk bij Duurstede besproken aan de hand van de verschillende milieuthema’s. In dit hoofdstuk gaan we het hebben over het realiseren van een goede milieukwaliteit van nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen door middel van gebiedsgericht milieubeleid. In de eerste paragraaf wordt het doel van gebiedsgericht beleid toegelicht en worden ambities gesteld. Vervolgens worden in paragraaf 6.2 en 6.3 de gebiedstypen en milieukwaliteitsprofielen toegelicht. Paragraaf 6.4 licht het gebruik van de milieukwaliteitsprofielen in relatie tot het ruimtelijke ontwikkelingsproces uit.

6.1

Gebiedsgericht milieubeleid

Doel gebiedsgericht beleid De gemeente streeft naar een optimale kwaliteit van de leefomgeving, bij het beheer van de bestaande situatie en bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Een goede afstemming tussen ruimtelijke ordening en milieu is hiervoor noodzakelijk. Die kwaliteit willen we bereiken door middel van gebiedsgericht beleid, gekoppeld aan hoge ambities. Op die manier kunnen we de huidige, hoge leefkwaliteit ook in de toekomst behouden. Gebiedsgericht milieubeleid heeft als doel om de samenhang tussen de milieukwaliteit en andere kwaliteiten, zoals bijvoorbeeld de indeling van de openbare ruimte (die samen met de milieukwaliteit de totale leefomgevingskwaliteit in gebieden bepalen), concreet te maken. Per gebied kan de optimale kwaliteit verschillen. Gebiedsgericht beleid gaat uit van de gedachte dat niet overal dezelfde (milieu)kwaliteit wordt nagestreefd, maar dat de gewenste kwaliteit afhankelijk is van het karakter van een gebied. Het motto hierbij is: “de juiste milieukwaliteit op de juiste plek”. Elk gebied heeft verschillende kenmerken en kansen. Zo mag er op een industrieterrein meer lawaai zijn dan in een woonwijk. Door ambities af te stemmen op de kenmerken van een gebied, kunnen de karakteristieke kwaliteiten van een gebied worden beschermd of verbeterd. Gebiedsgericht milieubeleid beschrijft welke milieukwaliteit op welke plek gewenst is. Hierbij maken we gebruik van een indeling in gebiedstypen. Per gebiedstype worden de ambities omschreven in het bijbehorende milieukwaliteitsprofiel. Met behulp van de milieukwaliteitsprofielen worden milieuvoorwaarden en ‐ambities voor de ontwikkeling van specifieke gebieden vroegtijdig geformuleerd en kunnen ze gestructureerd en op het juiste moment worden ingebracht bij ruimtelijke planvorming in die gebieden. Uiteindelijk gaat het hierbij om ambities per milieuthema voor alle gebieden. Ook bij gebiedsgericht milieubeleid spelen milieuthema’s zodoende een belangrijke rol. Waarom gebiedsgericht beleid Milieu is een belangrijk aspect bij ruimtelijke ontwikkelingen. Gebiedsgericht milieubeleid is een manier om milieu goed te integreren in de ruimtelijke planvorming. Alle ruimtelijke ontwikkelingen hebben invloed op de milieukwaliteit. Andersom werkt de bestaande milieukwaliteit soms belemmerend bij ruimtelijke ontwikkelingen. In Wijk bij Duurstede is de milieukwaliteit hoog. Kansen voor gebiedsgericht milieubeleid liggen dan ook vooral op het behouden van deze kwaliteit en het voorkomen dat de milieukwaliteit afzakt naar wettelijke minima. Door achteraf toetsen op wettelijke normen is de kans groot dat de milieukwaliteit daalt. Juist door milieu vroegtijdig een plek te geven in het planproces van ruimtelijke ontwikkelingen kunnen kansen voor milieu optimaal benut worden. Samenhang met ander beleid Het opstellen en uitvoeren van gebiedsgericht milieubeleid sluit aan bij de ontwikkelingen in de wetgeving zoals de nieuwe Wet ruimtelijke ordening. Deze leidt tot onder meer tot de integratie en decentralisatie van taken. De introductie van “duurzame ruimtelijke kwaliteit” als onderdeel van een ”goede ruimtelijke ordening” legt de basis voor een integrale gebiedsgerichte aanpak van milieu bij ruimtelijke ontwikkelingen.


pagina 29


De provincie Utrecht heeft gebiedsgericht werken uitgewerkt in de “Leidraad water en milieu”. Deze leidraad biedt mede een basis voor gebiedsgericht milieubeleid in de gemeente Wijk bij Duurstede. Daarnaast is gebiedsgericht milieubeleid een van de speerpunten van het provinciaal milieubeleidsplan. Ambitie en doelstellingen De milieukwaliteit is in de gemeente Wijk bij Duurstede op veel plekken hoger dan de wettelijke normen aangeven. Deze milieukwaliteit wil de gemeente ten minste behouden. Het toetsen van plannen aan wettelijke normen is onvoldoende om te voorkomen dat de milieukwaliteit minder wordt. Daarom past de gemeente gebiedsgericht milieubeleid toe. Bij ruimtelijke ontwikkelingen wordt dan uitgegaan van ambities in plaats van wettelijke criteria. De hoofddoelstelling op zowel de korte als lange termijn is: Ambitie Het behouden en waar mogelijk verbeteren van de huidige milieukwaliteit door het toepassen van gebiedsgericht milieubeleid. Subdoelstellingen 2014 1. Structurele borging en toepassing van gebiedsgericht beleid in de gemeentelijke organisatie.

6.2

Gebiedstypen en milieukwaliteitsprofielen

8 Gebiedstypen Voor een gebiedsgerichte uitwerking van de milieuambities in het milieubeleidsplan is de gemeente Wijk bij Duurstede onderverdeeld in een negental gebiedstypen. De indeling is gebaseerd op functie en ruimtelijke kenmerken. Zo wordt er onderscheid gemaakt tussen woongebieden, centrumgebieden, bedrijventerreinen en natuurgebieden. Elk gebiedstype is anders en typisch voor Wijk bij Duurstede. Per gebiedstype sluiten de kwaliteitscriteria voor de milieuthema’s (zoals geluid, lucht, water en energie) specifiek aan bij de kenmerken van het gebied. De ligging van de gebiedstypen is aangegeven op de gebiedstypenkaart in figuur 6.1 en in bijlage 1. De ligging van de gebiedstypen sluit aan op de structuurvisie. In de gemeente Wijk bij Duurstede onderscheiden we de volgende gebiedstypen: 1. Centrum 2. Wonen 3. Bedrijventerreinen 4. Uiterwaarden 5. Langbroekerwetering gebied 6. Agrarisch gebied 7. Gemengd gebied 8. Verkeersassen


pagina 30


LEGENDA Nieuw In ontwikkeling Centrum Wonen Agrarisch gebied Langbroekerw. Geb. Gemengd gebied Uiterwaarden Bedrijventerrein Water GBKN Gemeentegrens Verkeersassen Kromme Rijn Figuur 6.1: de gebiedstypenkaart van Wijk bij Duurstede (zie ook bijlage 1) Per gebiedstype zijn de ruimtelijk‐functionele eigenschappen beschreven en geïllustreerd met referentiefoto’s uit het gebied. In de gebiedsbeschrijving komen aan de orde: Algemeen Algemene omschrijving van het gebiedstype, waarbij onder andere de ligging en het gebruik wordt omschreven Functies de hoofdfunctie(s) en nevenfuncties in het gebied; de mate van functiemenging Gebruiksintensiteit de gebruiksintensiteit wordt indicatief aangegeven: intensief, matig intensief, matig extensief, extensief, zeer extensief Bebouwingsdichtheid de bebouwingsdichtheid wordt indicatief aangegeven en in aantal woningen per hectare: hoog (30‐50 wo/ha), midden (15‐30 w/ha), laag (10‐15 wo/ha) en zeer laag (<10 wo/ha) Vervolgens is er per gebiedstype een milieukwaliteitsprofiel opgesteld. Een milieukwaliteitsprofiel is een hulpmiddel in de vorm van een tabel om de passende milieuambities voor een bepaald gebied samenhangend uit te drukken. Milieukwaliteitsprofielen De milieukwaliteitsprofielen vormen de basis voor de milieuinbreng in de ruimtelijke planvorming. Ze zijn bedoeld als werk‐ en beoordelingskader en als bron van inspiratie. Doel is een vroegtijdige en betere inbedding van milieu in het ruimtelijke project. De milieukwaliteitsprofielen zijn daarbij een hulpmiddel voor milieumedewerkers, RO medewerkers en voor medewerkers van het


pagina 31


projectmanagementbureau van de gemeente. Zij kunnen de milieukwaliteitsprofielen als basis gebruiken bij ruimtelijke plannen. Aan de hand van het milieukwaliteitsprofiel worden aan de hand van de kansen en knelpunten voor het specifieke gebied de concrete haalbare milieuambities bepaald. Het is daarbij niet zozeer de bedoeling om voor één project alle in het milieukwaliteitsprofiel geformuleerde gebiedsambities te behalen, maar wel zoveel mogelijk kansen hiervoor binnen de planontwikkeling te benutten. Voor ieder gebiedstype is een milieukwaliteitsprofiel opgesteld. Deze kwaliteitsprofielen beschrijven per milieuthema wat de minimale kwaliteit is, wat de basiskwaliteit is en wat de gebiedsambitie is. Op de eerste regel van het milieukwaliteitsprofiel is het gebiedstype en de bijbehorende kleur op de gebiedstypenkaart aangegeven. Er is eerst gekeken welke milieuthema’s voor Wijk bij Duurstede van belang zijn. Daarbij is gezocht naar bruikbare indicatoren om de kwaliteitsniveaus uit te drukken. Op basis van de bekende milieugegevens voor ieder gebiedstype zijn de kwaliteitsniveaus bepaald. Het milieukwaliteitsprofiel geeft een overzicht van: • Het wettelijk niveau: de door de overheid vastgestelde minimale kwaliteit. N.B. Niet voor alle milieuthema’s bestaat een wettelijk minimum. In de kwaliteitsprofielen is dit aangegeven door middel van ‘n.v.t.’. • De basiskwaliteit: het bestaande kwaliteitsniveau van een gebiedstype. Dit niveau kan in Wijk bij Duurstede gelijk zijn aan de wettelijke grenswaarde, maar kan daar ook boven liggen. In Wijk bij Duurstede ligt de huidige kwaliteit op veel plaatsen hoger dan wettelijk verplicht. Deze kwaliteit moet ten minste behouden blijven en waar mogelijk verbeterd worden. N.B. Voor sommige gebiedstypen zijn er grote verschillen in kwaliteitsniveau binnen het gebiedstype zelf, bij de huidige kwaliteit gaat het echter om de algemeen heersende (gemiddelde) kwaliteit per gebiedstype. Bij ruimtelijke ontwikkelingen zal het kwaliteitsniveau op die specifieke locatie steeds bepaald worden. • De ambitiekwaliteit3: het kwaliteitsniveau waarnaar wordt gestreefd. Vaak is een actieve bijdrage van betrokken partijen nodig om hieraan invulling te geven. In de milieukwaliteitsprofielen zijn de milieuthema’s: klimaat en energie, duurzaam bouwen, geluid, lucht, externe veiligheid, bodem, groen en natuur, afval, verkeer en in sommige gevallen licht opgenomen.

6.3

De gebiedstypen en milieukwaliteitsprofielen van Wijk bij Duurstede

In deze paragraaf worden de verschillende gebiedstypen en milieukwaliteitsprofielen van Wijk bij Duurstede beschreven. Met behulp van een algemene omschrijving, de specifieke functie(s) van het gebied, de bebouwingsdichtheid, gebruiksintensiteit en foto’s wordt een duidelijk beeld van de gebiedstypen geschetst. Vervolgens worden de milieuambities van het gebiedstype gepresenteerd in het bijbehorende milieukwaliteitsprofiel. In bijlage 2 worden de milieukwaliteitsprofielen en de gebruikte bandbreedtes toegelicht.

3

De ambities zijn per gebiedstype en thema in eerste instantie gebaseerd op bij de gebieden passende ambitieniveaus, waarover landelijk consensus bestaat, en vervolgens toegespitst op de situatie in Wijk bij Duurstede


pagina 32


Gebiedstype Centrum Algemeen: Onder dit gebiedstype valt de oude binnenstad en de haven van Wijk bij Duurstede. Er vinden diverse activiteiten plaats zoals wonen, werken , winkelen en recreëren. Het aantrekkelijke, historische centrum kenmerkt zich door het levendige straatbeeld en de kleine rustige zijstraatjes. Er zijn relatief veel winkels en horeca. De woningen zijn grondgebonden. Kenmerkend zijn de stadsmuren en de molen “Rijn en Lek” die daarop is gebouwd. Het centrum is gelegen aan de rand van de gemeente aan de uiterwaarden en de Nederrijn. In het Noorden en Westen is het centrum omsloten door woonwijken. Het authentieke karakter van de binnenstad is van grote waarde, zowel voor inwoners van de gemeente als uit recreatief‐toeristisch oogpunt. Dit karakter moet behouden blijven en waar mogelijk verder versterkt worden. Alle mogelijke ontwikkelingen in en rond de binnenstad moeten bijdragen aan deze identiteit en dienen de ruimtelijke kwaliteit van de binnenstad te versterken. Maar de historische structuur van de binnenstad leidt ook tot knelpunten: zo is er zeer beperkte ruimte, wat lastig is bij nieuwe ontwikkelingen. Door de smalle straten is ook de afwikkeling van verkeer lastig, er is veel éénrichtingsverkeer, om de bereikbaarheid binnen de stad te kunnen waarborgen. Het vele verkeer op de Korte Singel vormt een aandachtspunt. Functies: Sterke menging van functies. Hoofdfuncties: wonen, winkels, werken; nevenfuncties: horeca, cultuur, recreatie en toerisme Gebruiksintensiteit: intensief Bebouwingsdichtheid: hoog (30‐50 woningen/ha)


pagina 33


Centrum

Wettelijk niveau

Basiskwaliteit

Ambitiekwaliteit

Klimaat & Dubo EPL EPC GPR Gebouw Geluid wegverkeer (dB) bedrijven (dB(A)) Lucht NO2 [μg/m3] PM10 [μg/m3] Externe Veiligheid plaatsgebonden risico (PR) groepsrisico (GR)

6,6 0,8 (tot 2011, dan: 0,6) 6 48 (max. ontheffing =63) 50 40 31,3 ‐6 1 * 10 nvt, motivatieplicht

onbekend onbekend onbekend

25% scherpere EPL (tot 2011: 7,5) 25% scherpere EPC (tot 2011: 0,6, dan: 0,45) 8

< 58 straatzijde < 48 overig 45‐50

<53 straatzijde < 48 overig 45‐50

18 – 22 23‐24

18 – 20 23 Hoog: ≤ 1 * 10‐8 < 0,1 x OW

Bodem Besluit Bodemkwaliteit Groen en Natuur ecologische waarde Water natuurvriendelijke oevers afkoppelen (%)

Nader te bepalen

1 * 10‐8 ‐ 1 * 10‐7 0,1 x OW onbekend

n.v.t.

Laag‐midden

Midden

n.v.t.

0% < 10% Kliko’s

60‐100% 60‐100%

Afval -

Verkeer

inzamelmethode

fietspaden fietsenstallingen openbaar vervoer parkeren

n.v.t.

n.v.t.


Midden Midden Hoog Hoog

Wonen

Zoveel mogelijk ondergronds

Hoog Hoog Hoog Hoog

pagina 34


Gebiedstype Wonen Algemeen: Onder dit gebiedstype vallen de overige woongebieden in de gemeenten. De wijken hebben een beperkte functiemenging en worden vooral gebruikt om te wonen. Kenmerkend zijn de voornamelijk grondgebonden woningen en enkele flats. De wijken, De Horden, De Heul, De Geer, De Engk, Frankenhof en Noorderwaard in de kern Wijk bij Duurstede en de woonkernen Cothen en Langbroek vallen hieronder. De wijken en dorpen zijn groen en ruim opgezet met veel openbaar groen en er zijn voldoende voorzieningen in de buurt, zoals winkels en speelvoorzieningen. Er is zowel hoog‐ als laagbouw, maar er zijn voornamelijk grondgebonden eengezinswoningen. Je kan hier rustig, gezond en veilig wonen in een groene omgeving. Het beheersen van de wateroverlast door steeds heviger regenval is een uitdaging in de woongebieden Dat kan gebeuren door het rioolstelsel, de wegen en het groen zodanig in te richten dat de overlast beperkt blijft tot de openbare ruimte. Functies: Hoofdfunctie wonen, er is een zeer matige functiemenging. Nevenfunctie: winkelcentra, winkels en buurthuizen Gebruiksintensiteit: matig extensief Bebouwingsdichtheid: midden (15‐30 woningen/ha)


pagina 35


Wonen Klimaat & Dubo EPL EPC GPR Gebouw Geluid wegverkeer (dB) bedrijven (dB(A)) Lucht 3 NO2 [μg/m ] PM10 [μg/m3] Externe Veiligheid plaatsgebonden risico (PR) groepsrisico (GR) Bodem Besluit Bodemkwaliteit Licht dag en avond (lux) 7.00‐23.00 uur nacht (lux) 23.00‐7.00 uur Groen en Natuur ecologische waarde Water natuurvriendelijke oevers afkoppelen (%) Afval Verkeer

inzamelmethode


Wettelijk niveau

Basiskwaliteit

Ambitiekwaliteit

6,6 0,8 (tot 2011, dan: 0,6) 6 48 (max. ontheffing =63) 50 40 31,3 1 * 10‐6 nvt, motivatieplicht Achtergrondwaarden



< 48 45

< 43 45

18 – 20 23‐24

18 23

1 * 10‐8 0,1 x OW

≤ 1 * 10‐8 < 0,1 x OW

onbekend

Wonen

10 2

onbekend onbekend

2 1

n.v.t.

Midden

Midden‐hoog

n.v.t.

10‐20% 10‐20%

60‐100% 60‐100%

n.v.t.

Kliko’s

Ondergronds waar mogelijk en gewenst

n.v.t.

Midden Laag Midden Laag

Hoog Midden Midden Midden


pagina 36


Gebiedstype Bedrijventerreinen Algemeen: Onder dit gebiedstype vallen de bedrijventerreinen Broekweg, Langshaven en het bedrijventerrein in Cothen. Deze terreinen kenmerken zich door bedrijvigheid, er zijn voornamelijk categorie 2 en 3 bedrijven. De maximaal toegelaten categorie is categorie 3. Bedrijventerrein Langshaven is in tegenstelling tot de andere bedrijventerreinen‐ gezoneerd. De maximaal toegelaten categorie is hier categorie 4. Op de bedrijventerreinen wil de gemeente ruimte bieden voor bedrijven die elders in de gemeente niet passen. Wensbeeld zijn levendige bedrijventerreinen, die ondanks hun verkeersaantrekkende werking, geen overlast vormen voor de omgeving. De terreinen zijn ruim opgezet en er is aandacht voor duurzaamheid. In Cothen zou men graag de maximaal toelaatbare milieucategorie verlagen van categorie 3 naar categorie 1 en 2 bedrijven. In Wijk bij Duurstede wil men het bedrijventerrein verder uitbreiden met bedrijven die niet passen in de woonomgeving, maar wel duurzaam opereren. De gehele uitbreiding zou duurzaam ingestoken kunnen worden. Functies: Bedrijven, geen nevenfuncties Gebruiksintensiteit: intensief Bebouwingsdichtheid: midden


pagina 37


Bedrijventerreinen Klimaat & Dubo EPL EPC GPR Gebouw (kantoorfuncties) Geluid wegverkeer (dB) bedrijven (dB(A)) Lucht NO2 [μg/m3] PM10 [μg/m3] Externe Veiligheid plaatsgebonden risico (PR) groepsrisico (GR) Bodem Besluit Bodemkwaliteit Groen en Natuur ecologische waarde Water natuurvriendelijke oevers afkoppelen (%) Verkeer


Wettelijk niveau

Basiskwaliteit

Ambitiekwaliteit

6,6 0,8 (tot 2011, dan: 0,6) 6



48 (max. ontheffing =63) 50 40 31,3 1 * 10‐6 / Voor beperkt kwetsbare objecten: 1 * 10‐5 nvt, motivatieplicht Achtergrondwaarden

< 58 50 ‐ 55 18 – 22 23‐24

< 58 Wbd: 55 / Cothen: 50 18 ‐ 20 23

‐6 ‐5 1 * 10 ‐ 1 * 10 0,3 – 1 x OW onbekend

1 * 10‐6 0,1 – 0,3 x OW Industrie

n.v.t.

Midden

Midden

n.v.t.

20‐40% 60‐100%

60‐100% 60‐100%

n.v.t.


Laag Midden Laag Midden

Midden Midden Midden Midden

pagina 38


Gebiedstype Uiterwaarden Algemeen: Onder dit gebiedstype vallen de buitendijkse natuur‐ en recreatiegebieden langs de rivieren en het Amsterdam‐rijnkanaal. Het gebied kenmerkt zich door groen, rust en ruimte. Het gebied langs de rivieren bestaat afwisselend uit natte natuur en drogere delen. Hierdoor is er een grote soortenrijkdom. Binnen het gebied is ruimte voor natuur, maar ook voor de recreant. Het gebied is geschikt voor extensieve vormen van recreatie, zoals wandelen en kanoën. Met name in de nabijheid van de kern Wijk bij Duurstede liggen de kansen voor het versterken van het recreatieve gebruik. In het kader van “ruimte voor de rivier” is de uitdaging om het rivierwater meer ruimte te geven en het water ook langer vast te houden. Functies: Hoofdfunctie: natuur, recreatie, matige functiemenging Gebruiksintensiteit: zeer extensief Bebouwingsdichtheid: zeer laag


pagina 39


Uiterwaarden Klimaat & Dubo EPL EPC GPR Gebouw (woningen) Geluid wegverkeer (dB) bedrijven (dB(A)) Lucht NO2 [μg/m3] PM10 [μg/m3] Externe Veiligheid plaatsgebonden risico (PR) groepsrisico (GR) Bodem Besluit Bodemkwaliteit Groen en Natuur ecologische waarde Water natuurvriendelijke oevers afkoppelen (%) Verkeer


Wettelijk niveau

Basiskwaliteit

Ambitiekwaliteit

6,6 0,8 (tot 2011, dan: 0,6) 6



48 (max. ontheffing =63) 50 40 31,3 1 * 10‐6 nvt, motivatieplicht Achtergrondwaarden

< 53 45

< 48 45

18 – 20 23‐24

18 23

1 * 10‐8 0,1 x OW onbekend

n.v.t.

Midden

≤ 1 * 10‐8 < 0,1 x OW Landbouw/Natuur Zeer hoog

n.v.t.

20‐40% 100%

60‐100% 100%

n.v.t.

Midden Midden Laag Hoog

Hoog Midden Midden Hoog


pagina 40


Gebiedstype Langbroekerweteringgebied Algemeen: Onder dit gebiedstype de landgoederenzone in het noordelijke deel van de gemeente. Dit gebied kenmerkt zich door de vele kastelen, landgoederen en monumentale boerderijen. De langgerekte strokenverkaveling en het afwisselend open en gesloten karakter van de omgeving maken het een aantrekkelijk gebied. Het grootste deel van dit gebied bestaat uit agrarisch gebied met landschaps‐ en natuurwaarden en verder uit natuurgebieden en ecologische verbindingszones. Belangrijk deel van het gebied is een stiltegebied. Het gebied is rustig, groen en zeer afwisselend. Het is een aantrekkelijk gebied voor extensieve recreatievormen, zoals wandelen en fietsen. Er is weinig gemotoriseerd verkeer. Huidig aandachtspunt is het sluipverkeer tijdens de spits. Het schone kwelwater in dit gebied, afkomstig van de Utrechtse Heuvelrug is een belangrijk kwaliteit en het zo lang mogelijk vast‐ en schoonhouden hiervan zijn belangrijke opgaven.

Functies: Agrarisch, recreatie, nevenfunctie wonen, natuur, matige functiemenging Gebruiksintensiteit: extensief Bebouwingsdichtheid: laag (< 10 woningen/ha)


pagina 41


Langbroekerweteringebied

Wettelijk niveau

Basiskwaliteit

Ambitiekwaliteit

Klimaat & Dubo EPL EPC GPR Gebouw (woningen) Geluid wegverkeer (dB) bedrijven (dB(A)) Lucht NO2 [μg/m3] PM10 [μg/m3] Externe Veiligheid plaatsgebonden risico (PR) groepsrisico (GR) Bodem Besluit Bodemkwaliteit Licht dag en avond (lux) 7.00‐23.00 uur nacht (lux) 23.00‐7.00 uur Groen en Natuur ecologische waarde Water natuurvriendelijke oevers afkoppelen (%)

6,6 0,8 (tot 2011, dan: 0,6) 6



48 (max. ontheffing =63) 50 40 31,3 1 * 10‐6 nvt, motivatieplicht Achtergrondwaarden

< 38 40 ‐ 45

< 38 40

15 – 17 23‐24

15 23


‐8 ≤ 1 * 10 < 0,1 x OW Landbouw/Natuur

10 2

onbekend onbekend

2 1

n.v.t.

Midden

Hoog

n.v.t.

< 10% 100% (drukriolering + afvoer op sloten) Midden Laag Laag Midden

60‐100% 100%

Verkeer


n.v.t.


Hoog Midden Laag Midden

pagina 42


Gebiedstype Agrarisch gebied Algemeen: Onder dit gebied valt het agrarische gebied, grotendeels gelegen aan de zuidwestkant van de gemeente. Het gebied kenmerkt zich door het open, weidse karakter. Het wordt voornamelijk gebruikt voor fruitteelt, veeteelt en de verbouw van gewassen, met name maïs. Boomgaarden, akkers en weilanden wisselen elkaar af. In het gebied staan grote schuren voor de opslag van fruit en een aantal veehouderijen. Daarnaast staan er enkele bedrijfswoningen. In het zuiden wordt het gebied doorsneden door het Amsterdam‐Rijnkanaal, in het noorden door de Kromme Rijn. Kromme Rijnzone De Kromme Rijn met haar aangrenzende zone vormt aan apart aandachtsgebied binnen het agrarisch gebied. In de Kromme Rijnzone spelen natuur, water, landbouw en recreatie een belangrijke rol. Deze zone heeft met name ten noorden van de kern Wijk bij Duurstede een hoge landschappelijke, cultuurhistorische en natuurwaarde. Het gebied maakt vormt een belangrijke provinciale ecologische verbindingszone. De verschillende gemeenten in het stroomgebied van de Kromme Rijn hebben een ‘Landschapsontwikkelingsplan Kromme Rijn’ opgesteld, momenteel in concept gereed. Daarin is de Kromme Rijn een ‘top project’. Het doel hiervan is de ontwikkeling van een kwalitatief en duurzaam landschap. De afgelopen jaren zijn in de Kromme Rijnzone een aantal natuurgebiedjes en natuurvriendelijke oevers aangelegd. Het agrarisch gebied vormt is uit economisch oogpunt een belangrijk gebied vanwege de fruitteelt. Daarnaast is het een recreatief aantrekkelijk gebied. Huidig aandachtspunt zijn de grote fruitschuren, met (lawaaiige) koelmachines en het vrachtverkeer als gevolg van de fruitteelt. Door de drainerende werking van het Amsterdam Rijnkanaal en de zandige bodem is er sprake van lage grondwaterstanden, terwijl de fruittelers met name in de winter water nodig hebben om te sproeien. Daarom zijn de verbetering van de waterkwaliteit van de Kromme Rijn en de verhoging van het waterpeil daar belangrijke uitdagingen. Functies: Fruitteelt, veeteelt en akkerbouw; nevenfuncties: wonen, natuur, water, recreatie, matige functiemenging Gebruiksintensiteit: extensief Bebouwingsdichtheid: zeer laag (< 10 woningen/ha)


pagina 43


Agrarisch gebied Klimaat & Dubo EPL EPC GPR Gebouw (woningen) Geluid wegverkeer (dB) bedrijven (dB(A)) Lucht NO2 [μg/m3] 3 PM10 [μg/m ] Externe Veiligheid plaatsgebonden risico (PR) groepsrisico (GR) Bodem Besluit Bodemkwaliteit Licht dag en avond (lux) 7.00‐23.00 uur nacht (lux) 23.00‐7.00 uur Groen en Natuur ecologische waarde Kromme Rijnzone: Water -

natuurvriendelijke oevers Kromme Rijnzone: afkoppelen (%)

Verkeer


Wettelijk niveau

Basiskwaliteit

Ambitiekwaliteit

6,6 0,8 (tot 2011, dan: 0,6) 6



48 (max. ontheffing =63) 50 40 31,3 ‐6 1 * 10 nvt, motivatieplicht Achtergrondwaarden

< 43 / < 48 40 ‐ 45

< 43 / < 48 40 – 45

15 – 17 23‐24

15 23


≤ 1 * 10‐8 < 0,1 x OW Landbouw/Natuur

10 2

onbekend onbekend

2 1

n.v.t.

Laag Midden‐Hoog

Laag ‐ midden Zeer hoog

n.v.t.

< 10% 15% 100% (drukriolering en afvoer op A’dam‐ Rijnkanaal) Laag Laag Laag Midden

20‐40% 20‐40% 100%

n.v.t.


Midden Midden Laag Midden

pagina 44


Gebiedstype Gemengd gebied Algemeen: Onder dit gebiedstype vallen de sport‐ en recreatievoorzieningen in Wijk bij Duurstede, Langbroek, Cothen, waarbij in Wijk bij Duurstede sprake is van een combinatie met andere functies (landbouw en de gemeentwerf). Tevens valt onder dit gebiedstype het Park Duurstede (kasteelbos) met zijn 150 jaar oude bomen. Kenmerken van dit gebied zijn de ecologische en cultuurhistorische waarden. Het gemengd gebied kenmerkt zich met name door in‐ en extensieve vormen van recreatie. Deze gebieden hebben een grote aantrekkingskracht op de omgeving. Aandachtspunt is de verlichting van de sportvelden en de uitstraling daarvan op de omliggende wijken. Functies: Intensieve recreatie en sport, nevenfunctie: openbaar groen en extensieve recreatie en (in Wijk bij Duurstede) landbouw Gebruiksintensiteit: matig intensief Bebouwingsdichtheid: laag/zeer laag


pagina 45


Gemengd gebied Klimaat & Dubo EPL EPC GPR Gebouw Geluid wegverkeer (dB) bedrijven (dB(A)) Lucht 3 NO2 [μg/m ] PM10 [μg/m3] Externe Veiligheid plaatsgebonden risico (PR) groepsrisico (GR) Bodem Besluit Bodemkwaliteit Groen en Natuur ecologische waarde Water natuurvriendelijke oevers afkoppelen (%) Verkeer


Wettelijk niveau

Basiskwaliteit

Ambitiekwaliteit




< 53 50

< 53 < 50

18 – 20 23‐24

18 23


‐8 ≤ 1 * 10 < 0,1 x OW Wonen

n.v.t.

Laag‐midden

Midden

n.v.t.

< 10% 60‐100% (riolering en afvoer op sloten) Midden Midden Laag Midden

60‐100% 60‐100%

n.v.t.


Hoog Hoog Midden Midden

pagina 46


Gebiedstype Verkeersassen Algemeen: Onder dit gebiedstype vallen de gebiedsontsluitingswegen van de gemeente, waaronder de N227, N229, Hordenweg, Frankenweg, Zandweg en voor de scheepvaart het Amsterdam – Rijnkanaal en de Rijn. Problemen zijn met name een onwenselijk hoge verkeersintensiteit op enkele wegen, zoals de Singel‐Noord in Wijk bij Duurstede, de Dorpsstraat en de Willem Alexanderweg in Cothen en de N227 in Langbroek, evenals fileprobleem op de N229 door forensenverkeer richting Utrecht. De ontlasting van de genoemde wegen is een belangrijke opgave. Behalve dat dit gebiedstype in feite betrekking heeft op structuren in plaats van gebieden, wijkt ook de toepassing van dit gebiedstype af van de overige gebiedstypen. In verband met de negatieve milieu‐effecten van verkeer worden langs de ontsluitingswegen in de gemeente indicatieve zones in acht genomen. Bij provinciale wegen is deze zone 75 meter, bij overige wegen en het Amsterdam Rijnkanaal is deze 50 meter. Binnen deze zones gelden aangepaste ambities voor bijvoorbeeld de milieuthema’s geluid en lucht. De indicatieve zones langs het gebiedstype verkeersassen overlappen de aangrenzende gebiedstypen. Indien dezelfde ambitie geldt als in het aangrenzende gebiedstype, dan staat dit aangegeven met “zie aangrenzend milieukwaliteitsprofiel”. Functies: Infrastructuur, geen nevenfuncties Gebruiksintensiteit: intensief Bebouwingsdichtheid: afhankelijk van aangrenzend milieukwaliteitsprofiel


pagina 47


Verkeersassen Klimaat & Dubo EPL EPC GPR Gebouw Geluid wegverkeer (dB) bedrijven (dB(A)) Lucht 3 NO2 [μg/m ] 3 PM10 [μg/m ] Externe Veiligheid plaatsgebonden risico (PR) groepsrisico (GR) Bodem Besluit Bodemkwaliteit Groen en Natuur ecologische waarde Water natuurvriendelijke oevers afkoppelen (%) Verkeer -

4


Wettelijk niveau

Basiskwaliteit

Ambitiekwaliteit




< 58 50

< 53 50

20 – 25 24‐25

20 ‐ 22 24

Zie aangrenzend milieukwaliteitsprofiel4 nvt Zie aangrenzend milieukwaliteitsprofiel Midden

1 * 10‐6 ‐ 1 * 10‐8 0,1 – 1 x OW Zie aangrenzend milieukwaliteitsprofiel Midden

Zie aangrenzend milieukwaliteitsprofiel

Zie aangrenzend milieukwaliteitsprofiel

n.v.t. n.v.t.

n.v.t.

Midden Midden Hoog Laag

Hoog Midden Hoog Midden

Voor gevaarlijke stoffen reikt de ligging van de 1 * 10‐6 contour tot aan wegrand.


pagina 48


6.4

Gebruik van de milieukwaliteitsprofielen

Het gebruik van de milieukwaliteitsprofielen hangt nauw samen met de processtappen die tijdens ruimtelijke planprocessen worden doorlopen. Door gebiedsgericht te werken aan de milieukwaliteit zullen de mogelijkheden vanuit milieu centraal staan, in plaats van de beperkingen en ondergrenzen. Een vroegtijdige bijdrage vanuit milieu kan daarbij inspiratie geven voor verdere planvorming. De milieukwaliteitsprofielen zijn richtinggevend voor het beheer van de bestaande gebieden en nieuwe ontwikkelingen en bestemmingsplannen. Het zijn geen absolute normen, maar de profielen zijn ook niet vrijblijvend. Wettelijke minima moeten sowieso gehaald worden. In Wijk bij Duurstede zal de uitdaging vooral het behoud en – waar mogelijk ‐ de verbetering van de basiskwaliteit zijn. De ambitiekwaliteit van het milieukwaliteitsprofiel is hierbij leidend. Ieder planproces is anders, en daarmee ook het toepassen van gebiedsgericht milieubeleid. Daarom is het belangrijk dat het cluster milieu vroegtijdig wordt betrokken bij de ruimtelijke ontwikkelingen. En dat het cluster milieu op de hoogte is van het planproces. Ruimtelijke planprocessen worden altijd in een aantal fasen doorlopen. Daarin worden keuzes gemaakt die telkens per fase worden vastgelegd in een tussenproduct. Tijdens deze gefaseerde opbouw moet stap voor stap alle belangrijke milieu‐informatie aan de orde komen. Hoewel het aantal fasen, de benaming daarvan en de (tussen)produkten per fase kunnen variëren, zullen over het algemeen de volgende stappen, met bijbehorend eindresultaat aan de orde zijn: • Verkennen (startnotitie / nota van uitgangpunten) • Programmeren (programma van eisen) • Ontwerpen (stedenbouwkundig plan / bestemmingsplan) • Ontwikkelen (realisatie plan) • Beheren (behoud van kwaliteit) Ideefase Ideevorming Het schema in de figuur hiernaast laat de relatie zien tussen de bovengenoemde Initiatiefase stappen (rechts) en de fasen (links), die het projectmanagmentbureau van Wijk bij Verkennen Duurstede hanteert bij ruimteljike planprocessen De milieu inbreng is afgestemd op deze Definitiefase fasen. Programmeren Hieronder is per fase van het planproces Ontwerpen beschreven wat deze inhoudt, wat er gebeurt en wat de rol van milieu en de Ontwikkelingsfase milieukwaliteitsprofielen daarbij is. Ontwikkelen (incl. bestemmingsplan) Nazorgfase Beheren


pagina 49


0. Ideefase In deze fase vindt de ideevorming rondom de planvorming plaats. Het resultaat van deze fase is een besluit om een project daadwerkelijk op te gaan pakken. 1. Initiatiefase (verkenning) In de initiatiefase zet de gemeente de koers uit voor de inhoud en aanpak van het planproces. Tijdens de initiatiefase wordt de ambities op hoofdlijnen voor het project bepaald. Het plangebied en de opgave worden afgebakend. Er wordt inzicht verkregen in het plangebied en haar ruimtelijke structuren, kansen en bedreigingen. Daarmee wordt inzicht verkregen in de ruimtelijke opgave en de betrokken partijen. Het resultaat van deze fase wordt in Wijk bij Duurstede vastgelegd in een projectformulier / projectopdracht. De milieu‐inbreng richt zich op het beschikbaar stellen van reeds aanwezige milieugegevens 2. Definitiefase (programma en ontwerp) In de definitiefase wordt een programma van eisen opgesteld en op basis hiervan een stedenbouwkundig plan opgesteld. Het resultaat van deze fase wordt in Wijk bij Duurstede vastgelegd in een projectplan. Project startup Bij de project startup wordt een projectgroep gevormd, waarin alle betrokken disciplines zitting hebben. Hierbij start de integrale planvorming. De milieu‐inbreng richt zich op de agendering van de milieuambities, kansen en belemmeringen voor de gewenste ruimtelijke ontwikkeling. Het is van groot belang direct bij de startup een milieuvertegenwoordiging in de projectgroep te hebben. In deze fase beoordeelt de milieuvertegenwoordiging op hoofdlijnen het ruimtelijk initiatief en wordt een omgevingsverkenning uitgevoerd, waarbij de volgende werkzaamheden verricht: • Vaststellen van de huidige milieusituatie; • Agenderen van de toepassing van het gebiedsgerichte milieubeleid (de gebiedstypen en milieukwaliteitsprofielen uit dit Milieubeleidsplan); • Bepalen van de kansen en belemmeringen, gebaseerd op een vergelijking van de huidige milieukwaliteit (nulsituatie) met de ambities uit de mogelijk van toepassing zijnde milieukwaliteitsprofielen; • Agenderen van uit te voeren milieuonderzoeken. Programma van eisen Bij het opstellen van het programma van eisen komen allerlei aspecten, zoals sociale, economische, verkeers‐ en milieuaspecten aan bod. Het programma van eisen bevat een ruimtelijk programma, gekwantificeerde ambities en financiële toelichting, en dient als input en toets voor het stedenbouwkundig plan. De milieu‐inbreng omvat het formuleren van concrete milieuambities voor het programma van eisen. Deze werkzaamheden vinden plaats op basis van een basisinventarisatie: de milieukundige omgevings‐ verkenning. In deze fase wordt ook de definitieve milieuambitie voor het plan vastgesteld. In de projectgroep wordt deze ambitie bepaald volgens het proces van het opstellen en toepassen van het milieukwaliteitsprofiel bij de van toepassing zijnde gebiedstypen. In deze fase wordt de gewenste ambitiekwaliteit bepaald en vastgelegd in een milieuvisie. Hierbij worden volgende werkzaamheden verricht: • Vaststellen van de verwachte toekomstige milieusituatie; • (Zonodig) laten uitvoeren van onderzoeken; • Meedenken over inrichtingsvarianten; • Bepalen van het (de) toepasselijke gebiedstype(n) en het (de) daarbij behorende milieukwaliteitsprofiel(en), op basis van de verwachte toekomstige ruimtelijke situatie;


pagina 50


• • •

Vergelijken van de huidige en verwachte milieusituatie met de bandbreedten in de milieukwaliteitsprofielen en het ‘realistische’ ambitieniveau per milieuthema bepalen; Uitwerken van de milieuambities uit de milieukwaliteitsprofielen tot concrete ambities met globaal de bijbehorende maatregelen (ruimtelijk en niet ruimtelijk); Communiceren over de ruimtelijke en financiële consequenties van ambities en maatregelen, evenals de borging van niet ruimtelijke maatregelen.

Stedenbouwkundig ontwerp Het gaat hierbij om een breed gedragen en realiseerbaar plan ontworpen in zo concreet mogelijke termen en doelstellingen. In stappen wordt gewerkt naar een definitief stedenbouwkundig ontwerp: masterplan, schetsontwerp, voorlopig ontwerp. Daarnaast wordt een ontwikkelingsplan, grondexploitatie en een bestemmingsplan opgesteld. De milieu‐inbreng varieert van deelname aan het ontwerp/projectteam tot en met het verzorgen van de milieuonderzoeken en het leveren van een bijdrage bij het opstellen van het milieuhoofdstuk van het bestemmingsplan. Milieu moet er voor zorgen dat de milieuambities die zijn opgenomen in het programma van eisen (definitiefase) zo veel mogelijk terugkomen in het uiteindelijke ontwerp en de daarvoor noodzakelijke maatregelen Tijdens de totstandkoming van het stedenbouwkundig ontwerp wordt ook gewerkt aan de concrete vertaling van het initiatief naar een ontwerp dat past binnen het omschreven milieukwaliteitsprofiel en de milieuambitie van het gebied. De volgende werkzaamheden worden hiervoor verricht: • Meedenken aan / reageren op tussentijdse ontwerpen • Aansturen van milieuonderzoek in de pas met de ontwerpvragen • Beoordelen van het (tussentijdse) ontwerpen op de milieuaspecten van het programma van eisen • Meedenken bij vertaling ambities en maatregelen naar concrete bestemmingsplanvoorschriften • Regelen borging van niet ruimtelijke maatregelen 3. Ontwikkelingsfase (ontwikkelen) In de realisatiefase wordt het plan uitgewerkt in een bestemmingsplan en in concrete projecten en maatregelen, inclusief exploitatie en beheer. De realisatie begint met het bouwrijp maken, de aanleg van openbare werken en de ontwikkeling, uitwerking en uitvoering van bouwplannen. Het resultaat van deze fase wordt in Wijk bij Duurstede vastgelegd in een eindrapport. De milieu‐inbreng omvat de bewaking van de milieuambities van het plan. In de praktijk vertaalt dit zich naar uitvoeringsbegeleiding en –controles en opleveringsmetingen. In deze fase is het van belang dat er controles plaatsvinden om na te gaan of afspraken worden nagekomen. Hierbij is ook een rol weggelegd voor het bouw‐ en woningtoezicht. De nadruk ligt hierbij op: • Leveren van een bijdrage bij de totstandkoming van de milieuparagraaf voor het bestemmingsplan • Controle en toetsing saneringswerkzaamheden • Ondersteuning en controle uitvoering milieumaatregelen 4. Nazorgfase (beheren) Deze fase is gericht op de instandhouding van de kwaliteit van het plangebied. De verantwoordelijkheid voor de openbare ruimte ligt niet alleen bij de gemeente; ook bewoners, ondernemers en andere gebruikers van het plangebied hebben hierin een taak. Dat alles kan worden vastgelegd in een beheerplan. De milieu‐inbreng richt zich op de borging van de milieukwaliteit van het gebied; onder meer met behulp van monitoringsinstrumenten, (opleverings)controles en regelmatige voorlichting aan de gebruikers van het gebied.


pagina 51


De volgende werkzamhede zijn hier van belang: • Monitoring van de milieukwaliteit


pagina 52


7.

Ruimtelijke ontwikkelingsgebieden

In dit hoofdstuk wordt voor een een aantal (potentiёle) ontwikkelingsgebieden de milieuinput – op hoofdlijnen en onder voorbehoud van beperkte informatie ‐ verder uitgewerkt aan de hand van de opgestelde gebiedstypen en milieukwaliteitsprofielen. De gemeente Wijk bij Duurstede kan tot 2015 in de kernen Wijk bij Duurstede, Cothen en Langbroek nog 1673 woningen realiseren. Naast woningbouw staan ook de uitbreiding van het bedrijventerrein Broekweg en ontwikkeling van het Rivierfront op het programma. In de volgende paragrafen is bewust gekozen voor de ruimtelijke ontwikkelingen die nog moeten starten, omdat daarbij de milieuambties nog vanaf het begin optimaal kunnen worden ingebracht in het ruimtelijk planproces. Het gaat hierbij om de nieuwe woningbouwlocatie De Geer III, de revitalisering van bedrijventerrein Broekweg en de ontwikkeling (m.n. natuur en recreatie) van het Rivierfront, allen in (de omgeving van) de stad Wijk bij Duurstede. Andere grotere ruimtelijke ontwikkelingen, zoals de ontwikkeling van de woningbouwlocatie De Kamp in Cothen en Oranjehof in Langbroek zijn al in een te ver gevorderd ontwikkelingsstadium om de gebiedsgerichte benadering nog effectief toe te kunnen passen. Ondanks dat ontwikkelingslocatie De Kamp niet gebiedsgericht wordt benaderd, heeft deze ontwikkeling een zeer hoge duurzaamheidsambitie. Mogelijk wordt De Kamp zelfs een klimaatneutrale wijk. Om die reden wordt de ontwikkeling De Kamp ook toegelicht in dit hoofdstuk. Over de diverse inbreidingslocaties / herstructureringsgebieden is op dit moment nog te weinig informatie beschikbaar voor het formuleren van concrete ambities. De kans bestaat dat deze opgaven over het algemeen te klein en individueel zijn voor een uitgebreide toepassing van de milieukwaliteitsprofielen. Hieronder beginnen we met een toelichting op De Kamp. Vervolgens komen de drie gebiedsgerichte ontwikkelingsgebieden: De Geer III, Broekweg en het Rivierfront aan bod. Eerst wordt steeds kort de ontwikkeling omschreven. Daarna worden op basis van het bijbehorende gebiedstype en kwaliteitsprofiel op hoofdlijnen de milieuambities benoemd, met een aantal mogelijke bijbehorende maatregelen. Het gaat in de inderstaande tabellen nadrukkelijk om een doorkijk naar mogelijke ambties. De exacte plannen en de daarmee samenhangende mogelijke toekomstige milieusituatie zijn immers nog niet bekend.

7.1

De Kamp – Cothen

Het voormalige sportveldencomplex ‘De Kamp’ ligt aan de rand van de kern Cothen, in het Noordwesten. Het terrein grenst aan noordzijde aan de Kromme Rijn met haar natuurlijke oevers. Het is in eigendom van de gemeente. De gemeente Wijk bij Duurstede is al gestart met de ontwikkeling van een woningbouwprogramma op dit voormalige sportterrein ‘De Kamp’. Het betreft een bouwlocatie voor ca. 110 woningen, waarvan ca. 40% huurwoningen met aandacht voor starters, eenpersoonshuishoudens en senioren. De wijk zal als voorbeeld gaan dienen wat betreft duurzaamheid binnen de gemeente Wijk bij Duurstede. Het gebied de Kamp is deels gelegen aan de prachtig ontwikkelde Kromme Rijnoever en van belang is dat er een goede overgang ontstaat van de woonwijk naar deze oever van de Kromme Rijn. Milieudienst Zuidoost-Utrecht, kenmerk: WBD18003/ 5532

pagina 53


Figuur 7.1 Voorlopige verkaveling De Kamp Ambities De Kamp is een locatie met een groot potentieel. De locatie is niet uitgewerkt met behulp van gebiedsgericht beleid, maar de duurzaamheidsambities zijn hoog. In de volgende alinea’s wordt wel een aantal mogelijke aandachtspunten en ambitierichtingen gesuggereerd. Daarnaast kunnen sommige maatregelen uit de tabellen van de drie ontwikkelingsgebieden (die wel gebiedsgericht zijn uitgewerkt) inspiratie bieden voor het project. Kansen voor de Kamp liggen logischerwijs op het gebied van water en groen door de ligging aan de Kromme Rijn. Daarnaast kan hoog worden ingezet op het thema klimaat en energie. Voor duurzaam bouwen moet minimaal uitgegaan worden van een GPR Gebouw score van gemiddeld 8 en minimaal 8 voor energie. Wellicht is een hogere ambitie mogelijk. De Gemeente Wijk bij Duurstede laat voor dit gebied een energievisie opstellen, waaruit blijkt wat mogelijk is. Daarnaast liggen er mogelijkheden in de keuze voor bouwmaterialen. De voorkeur gaat uit naar lokale en duurzame materialen, uitlogende bouwmaterialen (zoals zink) moeten voorkomen worden. De geluidssituatie is nog niet in beeld gebracht in verband met de ligging in een zeer rustige omgeving. Door de rustige ligging kan er voor geluid een hoge ambitie gerealiseerd worden. De geluidssituatie zal – in het kader van een goede ruimtelijke ordening‐ in een later stadium in beeld worden gebracht. Ook de luchtkwaliteit zal nog nader worden onderzocht. Ook hiervoor kan naar verwachting een hoge ambitie gerealiseerd worden. Externe Veiligheid wordt nog nader onderzocht. Er zullen geen doorgaande wegen door plangebied de Kamp voeren. De bodemkwaliteit is naar verwachting goed, maar zal nader onderzocht moeten worden in verband met de voormalige sportvelden en volkstuinen. Groen en natuur vormen de spil van dit project. Door de ligging aan de Kromme Rijn, grenzend aan nieuwe natuur en de verbindingszones van de EHS is het een mooie bouwlocatie.


pagina 54


Hetzelfde geldt voor water, beide aspecten kunnen een belangrijke meerwaarde leveren voor de nieuwe wijk door verweving in het gebied. Afval kan eventueel ondergronds ingezameld worden. Dit komt de beeldkwaliteit van de wijk ten goede. Verkeer is tenslotte ook een belangrijk onderdeel van de wijk. Door goede voorzieningen voor langzaam verkeer te realiseren kan de gemeente fietsen stimuleren en een veilige en rustige wijk creëren.

7.2

De Geer III ‐ Wijk bij Duurstede

De Geer III betreft een mogelijke ontwikkellocatie die is gelegen ten zuidwesten van de Geer I, en ten noordoosten van bedrijventerrein Broekweg. Hoewel de invulling voor dit plan nog niet is vastgesteld wordt deze ontwikkellocatie toch meegenomen in dit plan als voorbeeld voor een uitbreiding van de kern Wijk bij Duurstede. Daarnaast geldt dat milieu inbreng bij ruimtelijke planprocessen niet vroeg genoeg plaats kan vinden. De locatie biedt ruimte voor de bouw van twee tot driehonderd woningen. Gebiedstype en milieukwaliteitsprofiel Wonen Mogelijke ambities en maatregelen De Geer III Klimaat en DUBO (Ambitiekwaliteit) Ambities

Maatregelen

25% scherpere EPL (tot 2011: 7,5)

• • • • • • • • • • • • • • • • • •

Energiezuinige gebouwen Biomassa warmtekrachtcentrale Collectief KWO systeem Biomassa en KWO beide in combinatie met bedrijventerrein Broekweg mogelijk. Energiezuinige straatverlichting EPC = 25% onder de norm van Zongericht verkavelen (minimaal 70%); het vigerende Bouwbesluit Passief bouwen (verregaande isolatie) (tot 2011: 0,6, dan: 0,45) Toepassen van een warmtepomp (KWO) Toepassen van zonne‐energie GPR Gebouwscore van Lage EPC gemiddeld 8 of meer, met Goede gebruikershandleidingen tenminste 8 voor energie. Beperking materiaalgebruik (compact en licht bouwen) Duurzaam materiaalgebruik Waterbesparende maatregelen Gezond binnenklimaat Goede toegankelijkheid Politiekeurmerk Flexibel en aanpasbaar bouwen Geluid (Ambitiekwaliteit) Ambities Maatregelen Maximaal 15% van de • woningen ondervindt een geluidniveau van meer dan 48 dB of hoger tot maximaal 53 • dB •

Realisatie van sterk geluidabsorberend wegdek op de doorgaande wegen (minimaal 3 dB reductie ten opzichte van de standaard asfaltverharding) rondom de wijk Aanhouden van een zodanige afstand tot de doorgaande weg dat de gevelbelasting bij voorkeur maximaal 43 dB bedraagt Wanneer dit niet mogelijke blijkt, realiseren van afschermende eerstelijns woonbebouwing langs de doorgaande en wijkontsluitingswegen


pagina 55


Minimaal 60% van de woningen ondervindt een geluidniveau van minder dan 43 dB Het geluidniveau binnen alle woningen mag niet meer zijn dan 33 dB

• • • • • •

woonbebouwing langs de doorgaande en wijkontsluitingswegen Maximumsnelheid op de wijkontsluitingswegen 50 km/u Maximumsnelheid op overige wegen 30 km/u Geen drempels binnen de woonwijk Indien klinkers worden toegepast, dan ‘fluisterklinkers’ op alle 30 km/u wegen Geluidwering GAk van de woningen bedraagt minimaal 23 dB Oplaadpunt electrische auto’s

Luchtkwaliteit (Basiskwaliteit) Ambities

Maatregelen 3

NO2 maximaal 18 μg/m PM10 maximaal 23 μg/m3

Ambities PR 1 * 10‐8 GR < 0,1 x OW Geen woningen in invloedsgebieden EV

• •

Zorgdragen voor een goede doorstroming van het verkeer Geen vrachtverkeer in de woonwijk tijdens de avond en nachtperiode (19.00‐ 07.00 uur). In de dagperiode (07.00‐19.00 uur) alleen uitzondering voor bestemmingsvrachtverkeer. Een en ander vastleggen in een verkeersbesluit. • Oplaadpunt electrische auto’s Externe veiligheid (ambitiekwaliteit) Maatregelen • •

Geen EV‐relevante activiteiten binnen de woonwijk Geen EV‐relevante activiteiten tot een afstand van 200 meter van de randen van de woonwijk Bodem (Ambitiekwaliteit)

Ambities

Maatregelen

Klasse Wonen

•

Eventueel aangetroffen bodemverontreinigingen volledig saneren Licht (Ambitiekwaliteit)

Ambities

Maatregelen

Lichtsterkte op de gevel van woningen door verlichtings‐ intallaties: 7.00‐23.00 uur: max. 2 lux 23.00‐7.00 uur: max. 1 lux

•

Ambities

Bij het ontwerp van de openbare verlichting rekening houden met situering, hoeveelheid van armaturen en armatuurtype. Op dit moment zijn er veel typen van openbare verlichting te verkrijgen. Het onderwerp licht is ook heel goed te combineren met het onderwerp energiebesparing. Op deze manier kan er ten aanzien van verlichting dubbel rendement worden gehaald. • Bij ontwikkeling bedrijventerrein Broekweg voorkomen van lichthinder in de richting van de nieuwe woonwijk Groen en natuur (basiskwaliteit) Maatregelen

Ruimte voor gebruiksgroen en • beperkt ecologisch groen in • het overgangszone naar het buitengebied • • • • •

Natuurontwikkeling daar waar wonen grenst aan het landelijk gebied Zowel groengebieden in de wijk voor intensief gebruik (spelen) als extensieve plekken (groene longen in de wijk) Behoud van de (waardevolle) bodem en bermen langs de huidige Romeinenbaan Verbindingen met het buitengebied creëren ter versterking van de ecologische kwaliteit. Fietsroutes en waterlopen kunnen deze verbindingen versterken Realiseren van ongestoorde verbindingen tussen het groen in de wijk Zoveel mogelijk water en groen combineren Groene verbindingen niet doorsneden door autowegen, fiets en wandelpaden


pagina 56


•

Toepassen van ‘aantrekkelijke’ en ‘inheemse’ vegetatie Water (ambitiekwaliteit)

Ambities

Maatregelen

Natuurvriendelijke oevers 60‐ 100% Afgekoppeld dakoppervlak 60‐100%

•

Ambities Afval wordt aan de deur opgehaald met behulp van kliko’s

Toepassing van een gescheiden rioolstelsel met maximale afkoppeling van daken op het oppervlaktewater • Vasthouden van gebiedseigen water en integreren in het groen in de wijk (wadi’s , speelruimte) • Realiseren van voldoende waterberging • Beperkte afstand woningen – water • Inrichting water zonder ‘dode hoeken’ • Geen sterk vermaasd watersysteem aanleggen • Vastleggen profiel (talud, plasberm) en inrichting natuurvriendelijke oevers • Aanleg natuurvriendelijke oevers • Natuurvriendelijke oevers aanleggen langs openbaar terrein en niet langs particulier terrein • Toepassing vegetatiedaken Afval (basiskwaliteit) Maatregelen • •

Ambities

Aansluiten bij bestaande afvalinzamelstructuur Reserveer ruimte voor gescheiden afvalinzameling op logische, goed bereikbare verzamelplekken Verkeer (basiskwaliteit) Maatregelen

Laag tot midden

• • • • • •

Voorzieningen voor fietsverkeer, ontsluiting op fietsstroken of op wegen met langzaam verkeer en een lage intensiteit Geen speciale voorzieningen om fietsen te stallen Openbaar vervoer laag frequent, 1‐2 x p.u. , bushalte op maximaal 600m. Parkeren grotendeels aan de openbare weg ( > 50% ) Realiseren van korte recreatieve voetgangersroutes (ommetjes) Realiseren van voetgangersroutes met bijbehorende hondenuitlaatplaatsen


pagina 57


7.3

Bedrijventerrein Broekweg – Wijk bij Duurstede

Het industrieterrein Broekweg/Langshaven is gelegen ten noordwesten van de kern Wijk bij Duurstede. Het industrieterrein wordt omsloten door de Romeinenbaan, Amsterdam Rijnkanaal en buitengebied. Aan de oost‐ kant van het bedrijventerrein ligt Langshaven, dit deel van het terrein biedt ruimte voor bedrijven tot milieucategorie 4. Het industrieterrein is circa 43 ha groot (33 plus 10 ha). Momenteel wordt het bedrijventerrein Broekweg gerevitaliseerd. Er is een verbeterd gescheiden rioolstelsel aangelegd. Daarnaast wordt het hemelwater afgekoppeld. Er wordt binnenkort glasvezelkabel op dit terrein aangelegd. Voorts zijn de ondernemers, de gemeente en de provincie gestart met “Parkmanagement”. In eerste instantie betreft dit het basispakket van collectieve beveiliging, bewegwijzering en groenbeheer. Later kan dit worden uitgebreid met andere diensten zoals afvalverwerking, energie‐inkoop en zorgvoorzieningen etc. Op termijn wil de gemeente het bedrijventerrein uitbreiden. Voor de uitbreiding van het bedrijventerrein wordt hier een aantal kansen en knelpunten in beeld gebracht aan de hand van het milieukwaliteitsprofiel “bedrijventerreinen”. Gebiedstype en milieukwaliteitsprofiel Bedrijventerreinen Mogelijke ambities en maatregelen Broekweg Klimaat en DUBO (Ambitiekwaliteit) Ambities

Maatregelen

• • • • • EPC = 25% onder de norm van • het vigerende Bouwbesluit • (tot 2011: 0,6, dan: 0,45) • GPR Gebouwscore van 8 of • meer (kantoorfuncties) en • minimaal een 8 voor energie. • • • • • • • 25% scherpere EPL (tot 2011: 7,5)

Ambities Het geluidniveau ter plaatse van de openbare gedeelten van het industrieterrein mag niet meer zijn dan 63 dB Op het industrieterrein worden geen woningen toegestaan

Energiezuinige gebouwen Biomassa warmtekrachtcentrale Collectief KWO systeem Biomassa en KWO beide in combinatie met De Geer III mogelijk. Energiezuinige straatverlichting Passief bouwen (verregaande isolatie) Toepassen van een warmtepomp (KWO) Toepassen van zonne‐energie

Lage EPC Goede gebruikershandleidingen Beperking materiaalgebruik (compact en licht bouwen) Duurzaam materiaalgebruik Waterbesparende maatregelen Gezond binnenklimaat Goede toegankelijkheid Politiekeurmerk Flexibel en aanpasbaar bouwen Geluid (Ambitiekwaliteit) Maatregelen • •

Op het industrieterrein mogen geen (bedrijfs) woningen gerealiseerd worden Het geluidbeheersplan moet onderdeel zijn van het parkmanagement


pagina 58


Luchtkwaliteit (Basiskwaliteit) Ambities

Maatregelen 3

NO2 maximaal 20 μg/m PM10 maximaal 23 μg/m3

Ambities PR 1 * 10‐6 GR < 0,3 x OW

• • • • •

Zorgdragen voor een goede doorstroming van het verkeer In beperkte mate toestaan van transport‐ en distributiebedrijven Uitsluiten luchtkwaliteitverontreinigende industrie Invoeren parkmanagement en vervoersmanagement Realiseren bomen en struikgewas in de openbare ruimten om fijn stof af te vangen Externe veiligheid (ambitiekwaliteit) Maatregelen •

Ambities

Indien EV‐relevante bedrijven worden toegestaan, voorschrijven dat de PR‐ contour binnen de eigen terreingrenzen van de inrichting blijft. Bodem (Ambitiekwaliteit) Maatregelen

Klasse Industrie

•

Eventuele ernstige bodemverontreiniging volledig saneren Groen en natuur (basiskwaliteit)

Ambities Ruimte voor gebruiksgroen en beperkt ecologisch groen

Ambities Natuurvriendelijke oevers 60‐ 100% Afgekoppeld dakoppervlak 60‐100%

Ambities Laag tot midden

Maatregelen •

Toepassing van inheems groen aan de randen, waardoor de bedrijven ingepast worden in het landschap en een ecologische meerwaarde (biodiversiteit) ontstaat. • Natuurontwikkeling daar waar bedrijventerrein grenst aan het landelijk gebied • Zoveel mogelijk water en groen combineren • Toepassing vegetatiedaken • Toepassen van ‘aantrekkelijke’ en ‘inheemse’ vegetatie Water (ambitiekwaliteit) Maatregelen •

Toepassing van een gescheiden rioolstelsel met maximale afkoppeling van daken op het oppervlaktewater • Vasthouden van gebiedseigen water en integreren in het groen op het bedrijventerrein • Realiseren van voldoende waterberging • Inrichting water zonder ‘dode hoeken’ • Geen sterk vermaasd watersysteem aanleggen • Vastleggen profiel (talud, plasberm) en inrichting natuurvriendelijke oevers • Aanleg natuurvriendelijke oevers • Natuurvriendelijke oevers aanleggen langs openbaar terrein en niet langs terrein in eigendom van bedrijven Verkeer (basiskwaliteit) Maatregelen • • • •

Voorzieningen voor fietsverkeer, ontsluiting op fietsstroken of op wegen met langzaam verkeer en een lage intensiteit Geen speciale voorzieningen om fietsen te stallen Openbaar vervoer laag frequent, 1‐2 x p.u. , bushalte op maximaal 600m. Parkeren grotendeels aan de openbare weg ( > 50%)


pagina 59


7.4

Het Rivierfront

Dit gebied wordt gevormd door de uiterwaarden van de Lek, beginnende bij de grens met de gemeente Utrechtse Heuvelrug (Waarden van Gravenbol) tot aan de grens met de gemeente Houten. Het deel van dit gebied ten oosten van de kern Wijk bij Durustede betreft een Natura 2000 gebied, een zogenaamd vogelrichtlijngebied. In de dode arm van de Lek bevinden zich twee jachthavens en het recreatieterrein de Waarden van Gravenbol. Van Rhenen tot Schoonhoven behoren de uiterwaarden tot de EHS met aandacht voor cultuurhistorie, recreatie, ruimtelijke kwaliteit, aldus de visie in de nota Rivierfront. Basis voor de visie zijn 4 statements: 1: Toegankelijke riviernatuur in alle Wijkse uiterwaarden. 2: Een levendige rivier als drager van de recreatie. 3: De haven als knooppunt tussen stad en rivier. 4: Riviergericht bouwen langs de rivier. Initiatieven van de gemeente, maar ook van anderen worden getoetst aan deze statements. Een voorbeeldkaart hoe het zou kunnen worden is hieronder aangegeven in “de visie verbeeld”. De nota Rivierfront moet nog worden uitgewerkt in samenwerking met o.a. de provincie Utrecht. Figuur 5.5 Het Rivierfront verbeeld Gebiedstype en milieukwaliteitsprofiel Natuur en Recreatie


pagina 60


Mogelijke ambities en maatregelen Rivierfront Klimaat en DUBO (Ambitiekwaliteit) Ambities

Maatregelen

25% scherpere EPL (tot 2011: 7,5) EPC = 25% onder de norm van het vigerende Bouwbesluit (tot 2011: 0,6, dan: 0,45) GPR Gebouwscore van 8 of meer, met minimaal een 8 voor energie.

• • • • • • • • • • • • • • •

Ambities

Energiezuinige gebouwen Energiezuinige straatverlichting Zongericht verkavelen (minimaal 70%); Passief bouwen (verregaande isolatie) Toepassen van een warmtepomp (KWO) Toepassen van zonne‐energie Lage EPC Goede gebruikershandleidingen Beperking materiaalgebruik (compact en licht bouwen) Duurzaam materiaalgebruik Waterbesparende maatregelen Gezond binnenklimaat Goede toegankelijkheid Politiekeurmerk Flexibel en aanpasbaar bouwen Geluid (Basiskwaliteit) Maatregelen

Het geluidniveau ter plaatse van de openbare gedeelten van de uiterwaarden mag niet meer zijn dan 53 dB

• • • •

Clustering van de verkeerstromen in beperkte delen van het gebied Verplaatsing van recreatieterrein Gravenbol meer in de richting van het centrum Geen versterkte muziek op het recreatieterrein Geen gemotoriseerde scheepvaart buiten het recreatieterrein

Het geluidniveau ter plaatse van de natuurgebieden in de de uiterwaarden mag niet meer zijn dan 43 dB Bodem (ambitiekwaliteit) Ambities

Maatregelen

Klasse Landbouw / natuur

•

Eventuele verontreiniging moet volledig worden gesaneerd Groen en natuur (zeer hoog)

Ambities

Maatregelen

Natuur en groen zijn leidend voor de ontwikkeling van het gebied

•

Ambities Laag tot midden

Natuur voor belangrijk deel bepalend laten zijn voor de voor inrichting, waarmee grenzen aan het medegebruik worden gesteld • Ruimte voor ecologisch groen en gebruiksgroen (recreatief medegebruik) zoneren, via inrichting, betreedbaarheid (droog/nat) en ontsluiting (paden) • De aanwezige waardevolle elementen en structuren handhaven (uit optiek van soorten‐ of gebiedsbescherming) • Barrières in het ecologische netwerk vermijden Verkeer (basiskwaliteit) Maatregelen • • • •

Optimale voorzieningen voor fietsverkeer, vrijliggende fietspaden en/of overwegend voorrang voor fietsers Voldoende stallingen Openbaar vervoer laag frequent, 1‐2 x p.u. , bushalte op maximaal 600m. Parkeren geconcentreerd


pagina 61


Conclusie Bovenstaande voorbeelden bieden inzicht in het de toepassing van gebiedsgericht milieubeleid. De gemaakte keuzes voor ambities zijn gebaseerd op de specifieke kansen voor dat gebied en zullen in de toekomst verder uitgewerkt moeten worden. Geprobeerd is om realistische voorbeelden te bieden, waarbij ook andere belangen en kosten zijn meegenomen. Ambities kunnen voor bepaalde thema’s naar boven of beneden bijgesteld worden, mits dat voldoende gemotiveerd wordt. In de praktijk zal de projectgroep van de betreffende ontwikkelingen deze keuzes moeten maken.


pagina 62


8.

Uitvoeringsprogramma

In het meerjarenuitvoeringsprogramma worden de subdoelstellingen uit de voorgaande hoofdstukken verder uitgewerkt in acties. Per milieuthema is steeds de hoofddoelstelling weergegeven, met daaronder de subdoelstellingen en acties om deze te bereiken. Voor iedere actie is aangegeven welke afdeling verantwoordelijk is voor het volbrengen van de actie en welke andere afdelingen en eventuele externe partijen betrokken zijn. Daarnaast zijn de uren/ kosten die gemoeid gaan met de uitvoering van de actie indicatief in beeld gebracht. Tenslotte is in de kolom planning grofweg aangegeven in welk jaar er met de actie aan de slag moet worden gegaan. Per jaar zal de planning verder verfijnd worden met behulp van milieujaarprogramma’s. Het milieubeleidsplan is een overkoepelend plan waaronder verschillende ander beleidsplannen vallen, zoals het Waterplan en het GRP. Daarom is bij sommige thema’s het schema niet volledig ingevuld en wordt verwezen naar de beleidsplannen waarin de acties verder uitgewerkt zijn. Dit is bijvoorbeeld bij de thema’s Biodiversiteit en Water het geval. De kosten voor het uitvoeren van deze acties worden hier niet in beeld gebracht, omdat deze gedekt worden onder de vermelde beleidsplannen. In de uitvoeringstabel zijn ook de acties die onder het SLOK programma vallen opgenomen. Er wordt in dit uitvoeringsprogramma van uit gegaan dat het ministerie van VROM de gevraagde subsidie toe zal kennen voor de uitvoering van deze acties. Het totale budget voor de overige acties bedraagt €51.000,‐ per jaar tot en met 2013. Daarmee kunnen de geplande acties worden uitgevoerd.


pagina 63


BIODIVERSITEIT: Het realiseren van hoogwaardig stedelijk groen en hoogwaardige natuurgebieden waarin ook gerecreëerd kan worden. Acties Verantwoordelijk Betrokkenen Uren / Kosten Planning Subdoelstelling: Ontwikkelen van natuur en recreatie in Wijk bij Duurstede. o.a. het Natura 2000 gebied tussen de binnenstad en Amerongen, de Lunenburgerwaard, het Kromme Rijngebied en het Rivierfront. Gemeente lobbyt en is zelfuitvoerend ten behoeve Afd. SBP Visie Rivierfront van natuurontwikkeling in combinatie met recreatie Natuurontwikkeling Kromme Rijn Landschaps Ontwikkelings Plan (LOP) Subdoelstelling: Chemische onkruidbestrijding is afgebouwd in 2014. De mogelijkheden naar het afbouwen van Afd. Beheer Afd. SBP GRP III chemische bestrijding worden verkend Subdoelstelling: Het ontwikkelen van ecologisch groen bij nieuwbouwplannen, zowel in bebouwde kom als op bedrijventerreinen. Groen is onderdeel van het gebiedsgericht Afd. SBP Afd. Beheer Groenstructuurplan milieubeleid Zie gebiedsgericht milieubeleid Subdoelstelling: Verkennen van de mogelijkheden tot het vergroten van het oppervlak openbaar groen dat ecologisch beheerd wordt. Verkennen van mogelijkheden en vergroten van het Afd. Beheer Groenstructuurplan ecologische beheerde oppervlak WATER: Het waarborgen van voldoende veilig en schoon oppervlaktewater en klimaatveranderingen het hoofd bieden. Acties Verantwoordelijk Betrokkenen Uren / Kosten Planning Subdoelstelling: Een beheerbaar en onderhoudbaar watersysteem tbv de regulatie van de waterkwantiteit. Klimaatverandering het hoofd bieden, zowel Afd. Beheer Afd. SBP Waterplan (financieel gedekt) oppervlaktewater als grondwater. Rioolstelsel op orde. Afd. Beheer Afd. SBP Waterplan (+ GRPIII) Water bereikbaar voor beheer en onderhoud. Afd. Beheer Afd. SBP Waterplan Zorgen voor veilig water. Afd. Beheer Afd. SBP Waterplan (niet financieel gedekt) Minder verspilling van drinkwater. Afd. Beheer Afd. SBP Waterplan Subdoelstelling: Waarborgen van schoon en gezond water tbv de waterkwaliteit Uitvoeren waterkwaliteitsspoor‐maatregelen. Afd. Beheer Waterplan (gedekt via GRPIII) Implementatie Kaderrichtlijn Water. Afd. SBP Afd. Beheer Waterplan Geen overmatig kroos of blauwalgen. Afd. Beheer Afd. SBP Waterplan Milieudienst Zuidoost-Utrecht, kenmerk: WBD18003/ 5532

pagina 64


Aanleg van watergebonden natuur en Afd. SBP natuurvriendelijke oevers. Baggeren watergang Afd. Beheer Duurzaam onkruidbeheer in de openbare ruimte. Afd. Beheer Subdoelstelling: Water als leidend principe bij planvorming Water verankeren in Ruimtelijk Ordeningsproces Afd. SBP Toepassen gebiedsgericht beleid Subdoelstelling: Aantrekkelijk water Onderzoeken mogelijkheden uitbreiden waterrecreatie. Cultuurhistorie en archeologie benadrukken en versterken. Bewoners betrekken bij inrichting van hun omgeving.

Afd. Beheer

Waterplan (niet financieel gedekt)

Afd. SBP

Waterplan (gedekt via waterplan) Waterplan (GRPIII)

Afd. Beheer Zie gebiedsgericht milieubeleid

Waterplan

Afd. SBP

Afd. Beheer

Waterplan (financieel gedekt € 10.000 per jaar)

Afd. SBP

Afd. DVL


Afd. SBP

Afd. Beheer Afd. BCA/ communicatie Afd. SBP


Water beter zichtbaar en bereikbaar voor bewoners Afd. Beheer maken. Subdoelstelling: Communicatie met burgers versterken (waterplan) Communicatie met burgers versterken. Afd. SBP

Doorlopend

Waterplan

Afd. BCA/ Waterplan communicatie Afd. Beheer Samenwerking waterpartners verbeteren. Afd. SBP Waterplan Subdoelstelling: Het voorkomen van schadelijke overstorten door het ontlasten van het rioleringssysteem door waar mogelijk af te koppelen of te ontvlechten. Bij nieuwbouw riolering afkoppelen Afd. Beheer GRP III (financieel gedekt) Bij bestaande bouw riolering ontvlechten bij Afd. Beheer GRP III (financieel gedekt) onderhoud


pagina 65


KLIMAAT EN ENERGIE: De gemeentelijke organisatie van Wijk bij Duurstede is in 2011 klimaatneutraal en streeft naar een klimaatneutrale gemeente in 2030. Acties Verantwoordelijk Betrokkenen Uren / Kosten Planning Subdoelstelling: Verbeteren van de energetische kwaliteit van bestaande woningen en vergroten van energiebewustzijn van huishoudens. Energiedoelstellingen opnemen in gemeentelijk Afdeling SBP Afdeling SBP en BWL 200‐300 uur 2010 volkshuisvestingsbeleid en in prestatieafspraken Adviseur voor onderzoek en (SLOK B4) opname in Woonvisie: ca. € 10.000. Interactieve energiebesparingscampagne bewoners Afdeling DVL en BCA Afdeling DVL en BCA Gemiddeld 60 uur 2010‐2012 Externe kosten: € 3000,‐ (SLOK B5) Samenstellen informatiepakketten: circa 100 uur (eenmalig) Buurtworkshops: circa 60 uur per jaar in 2010‐2012 Externe kosten publiciteit: circa € 6.000 (eenmalig) Subdoelstelling: Vergroten van duurzame bedrijvigheid en duurzame keuzes in het bedrijfsleven. Zie milieuthema bedrijven Subdoelstelling: Vergroten van het aandeel duurzame mobiliteit. Beheer en BCA. Verduurzaming wagenpark en veerpont (SLOK A3) Afdeling Beheer 60 uur 2011‐2012 • Offerteverzoek en selectie Cursus ‘het nieuwe rijden’ voor medewerkers (SLOK Afdeling Beheer Afdeling Beheer en 2010 cursusbureau: circa 30 uur; A4) BCA Buitendienst • Inplannen cursusmomenten medewerkers: circa 20 uur; • Deelname cursus personeel buitendienst: circa 4 uur per medewerker; • Kosten cursus: circa € 400,‐ per medewerker; Monitoring en evaluatie: circa 20 uur per jaar


pagina 66


Stimuleren deelautogebruik (SLOK E1)

Afdeling SBP

Afdeling DVL

Stimuleren fietsen korte afstanden tot 7,5km (SLOK E4) Met belgerinkel naar de winkel (SLOK E5)

Afdeling SBP

Afdeling DVL en BCA

Afdeling DVL

Afdeling BCA

Overleg en opzet campagne: circa 80 uur (eenmalig) Herhalingsmoment campagne: circa 40 uur (eenmalig) Circa 120 uur. Deelname kosten/ eigenbijdrage: (tot 25.000 inwoners) €1.500,‐ Campagnematerialen circa €1500,‐ Eigen ureninzet: circa 150 uur

2010‐2011

2010‐2012 2010

Subdoelstelling: Het benutten van (een deel van) het regionale potentieel voor duurzame energie. Uitvoeren plan van aanpak voor benutten van Afdeling SBP Afdeling BCA en DVL duurzame energieopties (SLOK F2)

Circa. 100 uur voor de stappen Afhankelijk van 1 t/m 4 zoals omschreven in projectuitvoering / regionale SLOK. initiatieven. Subdoelstelling: Klimaat en duurzaamheidbeleid (ondersteunende) taken zijn vastgelegd, er is (uren)budget voor en de doelstellingen worden vastgelegd in werkomschrijvingen bij die onderdelen van de organisatie waar de uitvoering zal moeten plaatsvinden. Eerste inschatting aanpak Projectgroep ‘versterking klimaat‐ en Afdeling DVL Afdeling SBP 2010‐2012 obstakels: 40 uur duurzaamheidbeleid’/ duurzaamheid coördinator Herhaling bijeenkomsten en (SLOK G1) jaarlijkse evaluatie: 30 uur. Subdoelstelling: Het ‐voor de gemeentelijke organisatie‐ in beeld brengen van de nulsituatie met betrekking tot CO2 uitstoot. Uitvoeren van een CO2 footprint van de gemeentelijke organisatie.


Afdeling DVL

Alle afdelingen van de gemeente

7.000,‐

pagina 67

2010


DUURZAAM BOUWEN: Het realiseren van nieuwbouw met een GPR Gebouw score van “gemiddeld 8” met minimaal een 8 voor het thema energie. Acties Verantwoordelijk Betrokkenen Uren / Kosten Planning Subdoelstelling: Voor nieuwbouw van gemeentelijke gebouwen verscherping EPC ten opzichte van de standaard EPC conform het Bouwbesluit. Tevens toepassen van het duurzaam bouwen programma GPR Gebouw® met een ambitie van een 8. Extra tijdsbesteding aan Aanbesteding nieuwbouw met een verscherpte EPC‐ Afdeling SBP Afdeling SBP en Afhankelijk van energieconcept circa 60 uur. eis en GPR Gebouw ambitie 8 (SLOK A1) DVL/BWL projectuitvoering Meerkosten ontwikkelaar aan energieconcept circa € 2.000,‐ Aanschaf van GPR Gebouw (sub)licentie Afdeling SBP en Afdeling SBP en 4000,‐ (1000,‐ per jaar) 2010 DVL/BWL DVL/BWL Milieudienst Leren werken met GPR Gebouw voor medewerkers Afdeling SBP en Afdeling SBP en 100 uur / €8500,‐ (extern 2010 van de gemeente (projectmanagementbureau, DVL/BWL DVL/BWL bureau) afdeling DVL/ milieu & bouwen) 5 uur per cursist o.a. cursus GPR Gebouw Subdoelstelling: Ambtenaren van Bouw‐ en Woningtoezicht (BWT) beschikken over voldoende tijd, kennis en inzicht om de EPC van alle nieuwbouwprojecten in de gemeente te monitoren en handhaven. Opzetten database en cursus in Opzet EPC monitoring (SLOK B1) Afdeling DVL/BWL en Afdeling DVL/ BWL en Opstellen database: circa 20 uur (eenmalig); 2010 Toetsing van EPC‐berekeningen en toezicht op de V&H V&H Voorbereiding verdere Herhalingsmomenten cursus in EPN op de bouwplaats bij 40% van de opleiding circa 32 uur 2011 bouwvergunningen. (eenmalig) Controle en handhaving EPC Per vergunningverlener of doorlopend buiteninspecteur: totaal 20 uur per medewerker. Opleiding verzorgd door Senter Novem: kosteloos Subdoelstelling: Het realiseren van een duurzaam gebouwde woningbouwlocatie. Duurzame woningbouwlocatie de Kamp (SLOK B2) Afdeling SBP Afdeling DVL/BWL en Extra tijdsbesteding aan Afhankelijk van projectplanning energievisie en duurzaamheid: ‐25% verscherpte EPC SBP circa 80 uur (totaal) ‐ GPR Gebouw 8 Meerkosten voor energievisie: grondexploitatie


pagina 68


Subdoelstelling: Verbeteren van de energetische kwaliteit van nieuw te bouwen woningen. Energieprestatie –afspraken met woningcorporaties Afdeling SBP/BWL Afdeling SBP/BWL (SLOK B3)

Opstellen prestatieafspraken: Opstellen prestatieafspraken: circa 80 uur (eenmalig) 2010 Uitvoering projecten: circa 20 Uitvoering projecten; uur per jaar doorlopend 2010‐2012 Subdoelstelling: Verhoogd gebruik van duurzame energieopties als WKO‐systemen en/of warmtepompen, (micro)warmtekrachtkoppeling, zonnepanelen, etc. bij nieuwbouw van woningen. Afdeling DVL circa 40 uur plus jaarlijks 100 2010: Bestuurlijk traject Stimuleren benutten duurzame energiebronnen bij Afdeling DVL uur per jaar 2010‐2011: Uitvoering nieuwbouw (SLOK F1) Haalbaarheidsonderzoeken: projecten 3% van de energie wordt duurzaam opgewekt en totaal circa € 30.000,‐ geleverd door grootschalige collectieve opties (wind, biomassa, waterkracht, KWO) DUURZAAM INKOPEN: 100% duurzaam inkopen in 2011. Daarnaast heeft de gemeente een herkenbare en inspirerende voorbeeldfunctie. Acties Verantwoordelijk Betrokkenen Uren / Kosten Planning Subdoelstelling: 100% duurzaam inkopen in 2011. Workshop duurzaam inkopen BCA/inkoopconsulent Afd. DVL/milieu en € 2.500 (extern bureau) 2010 afd. 10 uur BCA/inkoopconsulent Extern bureau/milieudienst Duurzaamheidscriteria van Senternovem gebruiken BCA/inkoopconsulent Afd. Inkoop BCA Budget inkoop 2010 bij alle inkoop en aanbesteding Afd. DVL/Milieu duurzaamheidcoördi nator Subdoelstelling: Opstellen van inkoopbeleid met speciale aandacht voor duurzaam inkopen. Opstellen inkoopbeleid BCA/inkoopconsulent Afd. BCA Budget inkoop 2010 Afd. DVL/Milieu duurzaamheidcoördi nator


pagina 69


COMMUNICATIE: Het vergroten van de toegankelijkheid tot milieu informatie en het faciliteren van milieueducatie op scholen. Hierbij waar mogelijk gebruik maken van de kennis en kunde van belangengroeperingen en milieuorganisaties. Acties Verantwoordelijk Betrokkenen Uren / Kosten Planning Subdoelstelling: Draagvlak creëren bij inwoners voor duurzame keuzes en inwoners informeren hierover. Het betrekken van inwoners bij milieu‐ en Afd. SBP Afd. BCA/ P.m. Hangt af van het aantal Doorlopend, afhankelijk van ruimtelijke ontwikkelingen dmv “meedenkgroepen”. communicatie projecten en de grootte van de projectplanning meedenkgroepen. Uitbreiden van de gemeentelijke website met Afd. DVL/milieu Afd. DVL/milieu 40 uur per jaar Doorlopend toegankelijke informatie over natuur en milieu Afd. BCA/ communicatie Doorgaan met wekelijkse milieutips in de Wijkse Afd. Afd. DVL/milieu 10 uur per jaar Doorlopend courant en groen katern in de gemeentegids BCA/communicatie Extra aandacht besteden op gemeentepagina aan Afd. DVL/milieu Afd. 60 uur Start 2011 duurzame/milieugerelateerde ontwikkelingen BCA/communicatie Afd. Afd. DVL/milieu € 5.000 externe kosten Ieder jaar streven naar een Verscheidene acties (zie ook Klimaat) BCA/communicatie 100 uur per jaar actie onder de inwoners. Afd. Afd. DVL/milieu € 8.000 externe kosten 2010 Folder over milieubeleidsplan (ontwikkelen en BCA/communicatie 20 uur drukken) Subdoelstelling: De stand van zaken betreft natuur‐ en milieu educatie (NME) op scholen inventariseren en zo mogelijk faciliteren. Afd. DVL/milieu Afd. DVL/ onderwijs 60 uur Dialoog aangaan met alle basisscholen en het verkennen van mogelijkheden om scholen te

2010

ondersteunen bij NME. Afd. DVL/ onderwijs Afd. BCA/ communicatie Subdoelstelling: Samenwerking met lokale belangengroepen en milieuorganisaties versterken. Dialoog aangaan met milieuorganisaties en Afd. DVL/milieu Afd. BCA/ belangengroepen. communicatie Kraam van de gemeente op Dag van de Afd. DVL/milieu Afd. BCA/

Ondersteuning natuur‐ milieu educatie op scholen dmv een jaarlijkse actie


Afd. DVL/milieu

€ 5.000 externe kosten 150 uur per jaar

Doorlopend 2011‐2014

40 uur Kosten kraam € 500

2010‐2014

pagina 70

2010‐2014


Duurzaamheid Milieuorganisaties en belangengroepen betrekken bij ruimtelijke ontwikkelingen.

Afd. SBP

communicatie Afd. DVL/milieu Afd. BCA/ communicatie

30 uur p.m.

Doorlopend

AFVAL: Een betaalbare afvalinzameling die voldoet aan de wensen van de inwoners en leidt tot het behalen van ten minste de landelijke scheidingsdoelstellingen en een schoon straatbeeld. Acties Verantwoordelijk Betrokkenen Uren / Kosten Planning Subdoelstelling: Subdoelstelling: Het verder ontwikkelen van plastic scheiding tot volwaardig onderdeel van de afvalscheiding. Het scheiden van plastic verder ontwikkelen tot Afd. Beheer Budget Afval/ reiniging 2010‐2011 volwaardig onderdeel van de afvalscheiding Subdoelstelling: Verhogen van het aandeel gescheiden afval tot 58 – 63%. Stimuleren van het scheiden van afval door Afd. Beheer Afd. BCA/ Budget Communicatie doorlopend bewustwording te vergroten: 10% van de milieutips Communicatie toespitsen op afvalscheiding Afd. Beheer Afd. BCA/ Budget Afval/ reiniging 2010 Deelnemen aan de provinciale AVU communicatie Communicatie actie Subdoelstelling: Een structurele basis creëren voor samenwerking met scholen op gebied van afvalinzameling, onder andere voor zwerfafvalacties. Een basis creëren voor samenwerking met scholen Afd. DVL/milieu Afd. Beheer 40 uur 2010 op gebied van afvalinzameling / zwerfafvalacties met scholen opzetten. Uitvoeren van zwerfafvalacties met scholen Afd. DVL/milieu Afd. Beheer 40 uur Vanaf 2011 jaarlijks Afd. DVL/onderwijs Uitvoeringsbudget €500,‐ Afd. Communicatie Subdoelstelling: Bij nieuwbouwprojecten met een hoge bebouwingsdichtheid indien mogelijk en gewenst afval ondergronds inzamelen. Bij nieuwbouw wijken indien mogelijk ondergronds Afd. SBP Afd. Beheer Exploitatie Doorlopend, afhankelijk van afval verzamelen projectplanning. Milieudienst Zuidoost-Utrecht, kenmerk: WBD18003/ 5532

pagina 71


Toepassen gebiedsgericht beleid Afd. SBP Exploitatie Doorlopend Subdoelstelling: Er wordt een beslissing genomen op welke manier het functioneren van de milieustraat/gemeentewerf geoptimaliseerd kan worden. Onderzoeken mogelijkheden optimalisatie of Afd. Beheer Afd. SBP p.m. 2014 verplaatsing van de milieustraat/gemeentewerf, Afd. DVL zodat een gewogen beslissing genomen kan worden GELUID: Het behouden en waar mogelijk verbeteren van de geluidkwaliteit. Acties Verantwoordelijk Betrokkenen Uren / Kosten Planning Subdoelstelling: Het actualiseren van de geluidsnota en geluidskaarten uiterlijk in 2011, hiervoor is een actueel verkeersmodel nodig. Vaststellen beleidsregels t.a.v hogere grenswaarden Afd. SBP Afd. DVL/Milieu €4200 2010 Milieudienst Mogelijkheden verkennen voor actualisatie van de Afd. SBP Afd. DVL/Milieu 20 uur 2010 geluidskaart (en actueel geluidsbeleid) o.a. door Milieudienst opvragen van offertes. Actueel geluidsbeleid + kaart maken Extern bureau €25.000 2010‐2011 Milieudienst Actualiseren milieukwaliteitsprofielen mbv Afd. DVL/milieu Milieudienst €2200 2011 geactualiseerde geluidskaart Subdoelstelling: Het streven naar een zo klein mogelijk aantal geluidgehinderden door een zo laag mogelijke gevelbelasting na te streven bij geluidsgevoelige bestemmingen zoals woningen. Toepassen gebiedsgericht beleid Zie gebiedsgericht Doorlopend milieubeleid Indien onderhoud aan de weg nodig is, kan stil asfalt Afd. Beheer Budget Beheer Doorlopend in de plaats gelegd worden Gebruik van gesloten (lees: geluidsarme) verharding Afd SBP/verkeer Afd. Beheer Budget Beheer Doorlopend bij onderhoud/nieuwbouw in 30 km gebieden Bij alle nieuwbouwprojecten de geluidsniveaus in Afd. SBP/verkeer Afd. DVL/Milieu 8 uur per project Doorlopend beeld brengen (ook in 30km zones) Onderzoeken van mogelijkheden om sluipverkeer Afd. SBP/verkeer 20 uur 2012 tegen te gaan in het Langbroekerwetering gebied in samenwerking met de gemeenten Utrechtse Heuvelrug en Houten


pagina 72


LUCHT: Het behouden en waar mogelijk verbeteren van de luchtkwaliteit ten einde de gezondheid van inwoners te beschermen tegen de schadelijke effecten van luchtverontreiniging. Acties Verantwoordelijk Betrokkenen Uren / Kosten Planning Subdoelstelling: Het behouden van de huidige luchtkwaliteit door toepassen van gebiedsgericht beleid. Toepassen gebiedsgericht beleid Zie gebiedsgericht Doorlopend milieubeleid Subdoelstelling: Het actualiseren van de luchtgegevens, met behulp van de geactualiseerde verkeersmilieukaart. Opstellen luchtkwaliteitskaart adhv. Afd. SBP Extern bureau 2012 “Verkeersmilieukaart” Inzicht geven aan inwoners in luchtkwaliteitkaart/ Afd. SBP Afd. DVL/Milieu 10 uur 2012 luchtkwaliteitsgegevens door middel van het beschikbaar stellen van de kaart voor inwoners en een artikel in de Wijkse courant. BODEM: Het beschermen van schone bodems zodat verslechtering van de bodemkwaliteit wordt voorkomen. Acties Verantwoordelijk Betrokkenen Uren / Kosten Planning Subdoelstelling: Het Besluit bodemkwaliteit is volledig geïmplementeerd in 2011. Verkennen keuzemogelijkheden Besluit Afd. DVL/milieu Milieudienst p.m. 2010‐2011 bodemkwaliteit & implementeren van het Besluit bodemkwaliteit Subdoelstelling: Mogelijkheden tot het opzetten van een grondbank met omliggende gemeenten worden verkend, en indien mogelijk gebleken, wordt de grondbank gerealiseerd in 2013. Verkennen mogelijkheden opzetten grondbank met Afdeling Beheer Afd. DVL/Milieu Verkennen mogelijkheden: 30 Verkennen: 2011 omliggende gemeenten en indien mogelijk Afd. Beheer uur realiseren. Milieudienst Realiseren grondbank: p.m. BEDRIJVEN: Het stimuleren van duurzame bedrijvigheid en het minimaliseren van hinder door bedrijven.


pagina 73


Acties Verantwoordelijk Betrokkenen Uren / Kosten Planning Subdoelstelling: Implementatie van de Wabo Cursus Wabo Afd. DVL Afd. SBP, Afd. BCA 15 uur per cursist 2010 Subdoelstelling: Het stimuleren van energiezuinig gedrag bij bedrijven door energiescans, advisering en het revitaliseren van bedrijventerreinen. (SLOK) Energiescans op maat (bedrijfsbezoeken) bij Afd. DVL/ Milieu Betrokken: afd. DVL, 160 uur Start in 2010 specifieke bedrijfstakken (SLOK D1) afd. Handhaving Externe kosten: 8.000,‐ Verduurzaming bedrijventerrein Broekweg en Afd. DVL/ Milieu 400 uur (100 uur per jaar) doorlopend Langshaven (SLOK D3) Communicatiekosten en externe begeleiding: 10.000,‐ Subdoelstelling: Het stimuleren van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) bij bedrijven. Organiseren van een MVO workshop voor bedrijven Afd. DVL/milieu Afd. SBP 150 uur 2011 EXTERNE VEILIGHEID: Het behouden van een veilige leefomgeving voor de inwoners van Wijk bij Duurstede. Acties Verantwoordelijk Betrokkenen Uren / Kosten Planning Subdoelstelling: Het structureel inbedden van het aspect externe veiligheid bij ruimtelijke ontwikkelingen en in bestemmingsplannen om het stand still principe te handhaven. Toepassen gebiedsgericht beleid Zie gebiedsgericht Doorlopend milieubeleid Subdoelstelling: Het actualiseren van het risicoregister en milieuvergunningen conform BEVI/REVI. Herbeoordelen van de risicocontour rondom het Afd. DVL/milieu Milieudienst PUEV budget 2010 bedrijf Veip. Ad hoc updaten van het risicoregister zodra Afd. DVL/milieu Milieudienst PUEV budget Doorlopend wijzigingen bekend zijn zodat er een actuele risicokaart is. Up to date houden milieuvergunningen zodat die Afd. DVL/milieu Milieudienst PUEV budget voor EV Doorlopend voldoen aan BEVI voor risicobedrijven, zodat er een component actuele EV component is in de vergunning Subdoelstelling: Het realiseren van een zo laag mogelijk risico van transport van gevaarlijke stoffen over de weg door transporteurs te informeren over noodzakelijke ontheffingen ivm de routering gevaarlijke stoffen. Aanschrijven van alle relevante bedrijven die Afd. DVL/milieu 24 uur 2012 gevaarlijke stoffen transporteren in Wijk bij


pagina 74


Duurstede, zodat bedrijven geïnformeerd zijn. Subdoelstelling: Het opzetten van risicocommunicatie in samenwerking met brandweer, politie en risicovolle bedrijven. Opzetten van risicocommunicatie Afd. Betrokken: Budget BCA/communicatie 2010 BCA/communicatie DVL/Milieu brandweer, politie, risicovolle bedrijven GEBIEDSGERICHT BELEID: Het behouden en waar mogelijk verbeteren van de huidige milieukwaliteit door het toepassen van gebiedsgericht milieubeleid. Acties Verantwoordelijk Betrokkenen Uren / Kosten Planning Subdoelstelling: Structurele borging van gebiedsgericht beleid in de gemeentelijke organisatie. Implementeren gebiedsgericht beleid dmv een Afd. DVL/milieu Afd. SBP, €4200 2010 cursus / workshop. Milieudienst Pilot toepassen van gebiedsgericht milieubeleid Afd. DVL/milieu Afd. SBP, 120 uur Afhankelijk van projectplanning Milieudienst Toepassen van gebiedsgericht milieubeleid bij alle Afd. SBP Afd. DVL/Milieu Op exploitatie Doorlopend RO ontwikkelingen. ALGEMEEN Acties Verantwoordelijk Betrokkenen Uren / Kosten Planning Opstellen milieujaarprogramma Afd. DVL/milieu 100 uur Start 2011, doorlopend Opstellen milieuverslag Afd. DVL/milieu 80 uur Start 2011, doorlopend


pagina 75


Bijlagen Bijlage 1: Gebiedstypenkaart Wijk bij Duurstede Bijlage 2: Opbouw milieukwaliteitsprofielen


pagina 76


Bijlage 1: Gebiedstypenkaart Wijk bij Duurstede Nieuw In ontwikkeling Centrum Wonen Agrarisch gebied Langbroekerwetering Gemengd gebied Uiterwaarden Bedrijventerrein Water GBKN Gemeentegrens Verkeersassen Kromme Rijn


pagina 1


Bijlage 2: Opbouw Milieukwaliteitsprofielen In deze bijlage wordt een toelichting gegeven op de milieukwaliteitsprofielen en de daarin voorkomende milieuthema’s en indicatoren. Deze toelichting is bedoeld om het begrip van de milieukwaliteitsprofielen te vergroten. In de milieukwaliteitsprofielen wordt per milieuthema een bandbreedte aangegeven, van minimale wettelijke kwaliteit tot ambitiekwaliteit. In sommige milieukwaliteitsprofielen zijn waarden opgenomen als “hoog” of “laag”, in deze paragraaf wordt uitgelegd wat daarmee bedoeld wordt. Andere milieuthema’s zijn concreter beschreven in percentages of cijfers, ook hierbij wordt uitleg gegeven. In de opgenomen tabellen staat de minimale kwaliteit steeds bovenaan en de ambitiekwaliteit onderaan. De volgende thema’s worden toegelicht: Klimaat & Dubo, Geluid, Lucht, Externe Veiligheid, Bodem, Groen en Natuur, Water, Afval, Verkeer en waar relevant is ook het thema Licht opgenomen. Klimaat & Dubo Voor klimaat en duurzaam bouwen zijn er drie indicatoren opgenomen in het Milieukwaliteitsprofiel: • EPL (Energie Prestatie op Lokatie) • EPC (Energie Prestatie Coëfficiënt) • GPR Gebouw EPL De EPL, die geen wettelijke basis kent, geeft de energieprestatie op wijkniveau aan. Hoe hoger de EPL, hoe beter. Een EPL van 10 betekent dat een wijk energieneutraal is. De EPL bedraagt (bij een EPC van 0,8) in een normale wijk 6,6. In de EPL wordt ook duurzame energie die in de wijk zelf wordt opgewekt meegeteld. De ambitie van onze gemeente om een 25% verscherpte EPL te realiseren wordt in de prestatiekaart van de Stimuleringsregeling Lokaal Klimaatbeleid (SLOK) gezien als ‘voorlopend’. EPL Perceptie 6,6 Bouwbesluit 7 Redelijk 8 Goed 9 Zeer goed 10 Energieneutraal EPC De EPC is een energienorm die is opgenomen in het Bouwbesluit. Precies tegenovergesteld aan de EPL geldt voor de EPC hoe lager het cijfer, hoe beter. Een EPC van 0 betekent dat een gebouw energieneutraal is. Op dit moment is een EPC van 0,8 de minimumnorm voor woningen. In de toekomst wordt de EPC eis aangescherpt. Vanaf 2011 zal de EPC maximaal 0,6 mogen bedragen. De ambitie van onze gemeente om een 25% verscherpte EPC te realiseren wordt in de prestatiekaart van de Stimuleringsregeling Lokaal Klimaatbeleid (SLOK) gezien als ‘voorlopend’. EPC Perceptie 0,8 Bouwbesluit 0,6 Redelijk 0,4 Goed 0,2 Zeer goed 0 Energieneutraal GPR Gebouw


pagina 2


GPR Gebouw is een niet wettelijk verplicht instrument dat helpt bij het implementeren van duurzaam bouwen. Het laat de uitvoerder hierbij vrij welke precieze duurzaamheidsmaatregelen getroffen worden, zolang de gewenste score maar wordt gehaald. Voor GPR Gebouw (versie 4) geldt dat een 6 in principe gelijk staat aan het Bouwbesluit. Een 10 is het hoogst haalbare. In GPR Gebouw versie 3 stond een 5 gelijk aan het bouwbesluit. In GPR Gebouw worden een breed scala aspecten van duurzaamheid meegenomen, onderverdeeld in de modules energie, milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde. Met de ambitie van GPR = 8 wordt bedoeld dat voor projecten een gemiddelde score van GPR Gebouw = 8 behaald moet worden, met minimaal een 8 voor het aspect energie. GPR Gebouw Perceptie (versie 4) 6 Bouwbesluit 7 Redelijk 8 Goed 9 Zeer goed 10 Uitmuntend Geluid Voor het milieuthema geluid wordt onderscheid gemaakt tussen lawaai afkomstig van wegverkeer en bedrijven. Deze keuze volgt uit het feit dat het geluid van de verschillende geluidsbronnen verschillend wordt ervaren. Geluidsniveau (dB) Perceptie wegverkeerslawaai > 63 Zeer lawaaiig 58 ‐ 63 Lawaaiig 53 ‐ 58 Druk 48 – 53 Duidelijk hoorbaar 43 – 48 Rustig, 48 dB, is de wettelijke voorkeurswaarde 40 – 43 Zeer rustig < 40 Redelijk stil Lucht De luchtkwaliteit wordt uitgedrukt met de indicator stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10). De wettelijke grenswaarde ligt voor NO2 op 40 µg/m3 en voor PM10 op 32µg/m3. De adviesrichtlijn van de WHO voor fijn stof gaat uit van 20 µg/m3. Een echt goede luchtkwaliteit (10µg/m3) is in Nederland nauwelijks te vinden. In deze regio liggen de achtergrondwaarden voor zowel NO2 als PM10 rond de 20µg/m3. NO2 (µg/m3) Perceptie 40 Wettelijk maximum, slechte luchtkwaliteit 30‐32 Matige luchtkwaliteit 28‐30 26‐28 24‐26 22‐24 20‐22 18‐20 Redelijk goede luchtkwaliteit 15‐18


pagina 3


10 Goede luchtkwaliteit PM10 (µg/m3) Perceptie 32 Wettelijk maximum, slechte luchtkwaliteit 24‐25 Redelijke luchtkwaliteit, ruim onder het wettelijke maximum 23‐24 22‐23 21‐22 Redelijk goede luchtkwaliteit; conform adviesrichtlijn WHO: 20 µg/m3 20‐21 10 Goede luchtkwaliteit Externe Veiligheid Externe veiligheid heeft betrekking op de risico’s voor personen in woon‐ en/of werkgebieden als gevolg van risicovolle activiteiten, zoals het gebruik of de opslag van gevaarlijke stoffen bij bedrijven of het transport van gevaarlijke stoffen over de weg of het spoor of door ondergrondse buisleidingen. Het externe veiligheidsbeleid is er op gericht dat de omgeving van risicovolle activiteiten zodanig wordt beschermd dat er tenminste een minimale (aanvaardbare) mate van veiligheid wordt gewaarborgd. Externe Veiligheid wordt uitgedrukt in plaatsgebonden risico (PR) en groepsrisico (GR). Voor het plaatsgebonden risico geldt een wettelijke grenswaarde van 1* 10‐6 voor kwetsbare objecten (zoals woningen) en 1*. 10‐5 voor beperkt kwetsbare objecten (zoals bedrijven). Voor het groepsrisico geldt een richtwaarde (de oriëntatiewaarde , OW). Bevoegd gezag kan een overschrijding toestaan, mits afdoende gemotiveerd. Een toename van het groepsrisico moet altijd verantwoord worden. Plaatsgebonden risico Groepsrisico Perceptie ‐5 > 10 > 3x OW PR: niet toegestaan; risico is groter dan grenswaarde GR: zeer ongewenst, ernstige overschrijding OW 10‐6 – 10‐5 1‐3 x OW PR: ongewenst (10‐5 = grenswaarde voor beperkt kwetsbare objecten) GR: ongewenst; overschrijding OW 10‐7 – 10‐6 0,3 – 1 x OW Minimaal gewenst, 10‐6 = wettelijke grenswaarde PR voor kwetsbare objecten 10‐8 ‐10‐7 0,1 – 0,3 x OW Gewenst ‐8 ≤ 10 < 0,1 x OW Gewenst, risico gelijk aan of lager dan de streefwaarde Bodem De kwaliteit van de bodem wordt bepaald aan de hand van de aanwezigheid van verschillende chemische stoffen in de bodem zoals bijvoorbeeld zink en PAK’s. Het Besluit bodemkwaliteit maakt onderscheid in 4 kwaliteitsklassen. Deze worden in onderstaande tabel nader toegelicht. Besluit bodemkwaliteit Perceptie Niet toepasbaar Sterk verontreinigd, bodemsanering is mogelijk gewenst Klasse Industrie Licht/matig verontreinigd, maar geen risico’s bij industrieterreinen, openbaar groen, bebouwing en infrastructuur Klasse Wonen Licht verontreinigd, geen risico’s bij wonen Klasse Landbouw/ Natuur Schoon, geen risico


pagina 4


Naast deze klassen (toetsingsnormen) worden ook de toetsingswaarden (streef‐ en interventie‐waarden) uit de Circulaire Bodemsanering gehanteerd. Welke normen van toepassing zijn is afhankelijk van de activiteit (bouwen/saneren/ophogen). Voor het toetsen van bouwplannen wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van normen uit de geldende Circulaire Bodemsanering. Voor het toetsen van de kwaliteit van grond voor het plaatselijk ophogen van de bodem worden de kwaliteitsklassen uit het Besluit bodemkwaliteit gebruikt. Groen en natuur Het thema “Groen en Natuur” is opgenomen in de milieukwaliteitsprofielen als indicatie voor de kwaliteit van het groen, zodat dit aspect niet wordt ‘vergeten’ in nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. In de tabel wordt uitgelegd wat er bedoeld wordt met de waardering in de milieukwaliteitsprofielen. Ecologische waarde Perceptie Zeer laag Functioneel, aankledingsgroen Laag Groene ruimte bedoeld voor groene beleving en gebruiksgroen Midden Ruimte voor gebruiksgroen en beperkt voor ecologisch groen Hoog Ruimte voor gebruiks‐ en ecologisch groen gezoneerd Zeer hoog Natuur bepalend voor inrichting, stelt grenzen aan medegebruik Water Het thema “Water” is opgenomen in de milieukwaliteitsprofielen als indicatie voor de gewenste kwaliteit van het water. Daarnaast is de mate van afkoppeling meegenomen bij dit thema. Natuurvriendelijke oevers verbeteren de kwaliteit van het water en vergroten de bergingscapaciteit. Natuur‐ vriendelijke oevers zijn oevers waarbij naast de waterkerende functie, nadrukkelijk rekening wordt gehouden met natuur en landschap. Daarnaast wordt zo mogelijk ook voldaan aan de eisen die andere functies aan de oever stellen, zowel bij aanleg en inrichting als bij onderhoud. Ter hoogte van de overgangszone tussen water en land kan daar bijvoorbeeld een plasberm aangelegd worden. Dat is een permanent vochtige zone voorzien met allerlei moeras‐ en oeverplanten. Een natuurvriendelijke oever is niet één type oever: er kan een heel scala aan varianten gekozen worden. Men zou een oever natuurvriendelijker kunnen noemen, naarmate meer groepen planten en dieren en processen uit de ter plaatse thuis horende oeverlevensgemeenschap er voordeel van ondervinden. Het afkoppelen van water, waarbij hemelwater rechtstreeks op het oppervlaktewater wordt geloosd, ontlast de riolering en zorgt voor natuurlijke afwatering. Om verantwoord te kunnen afkoppelen moet het water schoon zijn, (of gezuiverd worden) voordat het in het oppervlakte‐ of grondwater terecht komt. Daarom moet er rekening gehouden worden met uitlogende materialen op daken (zoals zink), chemische onkruidbestrijding en het afkoppelen van wegen, omdat daardoor milieubelastende stoffen in het grondwater kunnen komen. Voor Wijk bij Duurstede is afkoppeling in principe alleen aan de orde voor daken. Natuurvriendelijke oevers Perceptie Weinig natuurvriendelijke oevers < 10 10‐20 20‐40 40‐60 Waar mogelijk natuurvriendelijke oevers 60‐100 Afkoppelen dakoppervlak (%) Perceptie Bijna niks wordt afgekoppeld < 10 10‐20 20‐40 40‐60 Waar mogelijk wordt alles afgekoppeld 60‐100 Milieudienst Zuidoost-Utrecht, kenmerk: WBD18003/ 5532

pagina 5


Afval Het thema afval is opgenomen in de milieukwaliteitsprofielen, zodat bij de inrichting van een nieuwe wijk direct rekening wordt gehouden met voldoende ruimte om het afval in te zamelen. Er zijn twee opties: het zelf wegbrengen van afval bij een beperkt aantal inpandige (rolcontainer), of externe bovengrondse of ondergrondse inzamelpunten voornamelijk bij de hoogbouw, of het afval inzamelen met behulp van kliko's die worden opgehaald. In verband met de beeldkwaliteit gaat de voorkeur uit naar ondergronds inzamelen, dit is echter niet overal mogelijk. Inzamelmethode Zelf wegbrengen Er zijn inzamelpunten in de gemeente, zowel inpandig (rolcontainer), als extern bovengronds of ondergronds Kliko’s Afval wordt aan de deur opgehaald m.b.v. kliko’s. Bij flats zijn er gezamenlijke, bovengrondse inzamelbakken Ondergronds inzamelen Afval wordt ondergronds ingezameld, inwoners hebben geen kliko in de tuin Verkeer Het thema “verkeer” is opgenomen in de milieukwaliteitsprofielen omdat verkeer en milieukwaliteit een duidelijke relatie hebben. Het verminderen van autoverkeer en het stimuleren van fietsverkeer en het openbaar vervoer is wenselijk voor de milieukwaliteit van onze leefomgeving. De onderdelen Fietspaden, Fietsenstallingen, Openbaar Vervoer en Parkeren worden daarom in de milieukwaliteitsprofielen naar voren gebracht, zodat in ieder geval ook met deze aspecten rekening wordt gehouden in nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. De tabellen lichten de kwaliteitsniveaus laag, midden en hoog verder toe. Tussenvormen zijn ook mogelijk. Fietspaden Laag Geen speciale voorzieningen voor fietsverkeer, ontsluiting op wegen met gemengd verkeer en/of hoge intensiteit Midden Voorzieningen voor fietsverkeer, ontsluiting op fietsstroken of op wegen met langzaam verkeer en een lage intensiteit Hoog Optimale voorzieningen voor fietsverkeer, vrijliggende fietspaden en/of overwegend voorrang voor fietsers Fietsenstallingen Laag Geen speciale voorzieningen Midden Voldoende stallingen Hoog Voldoende stallingen van zeer goede kwaliteit, overdekte/bewaakte stallingen Openbaar Vervoer Laag Belbus, regiotaxi, bushalte op meer dan 600m. Midden Laag frequent, 1‐2 x p.u. , bushalte op maximaal 600m. Hoog Hoog frequent, 2‐4 x p.u. ,bushalte op maximaal 300m. Parkeren Laag Grotendeels aan de openbare weg ( > 50% ) Midden Grotendeels op eigen terrein ( > 50% ) Hoog Grotendeels geconcentreerd ( > 50% ) Licht De lichtniveaus in de milieukwaliteitsprofielen geven de lichtemissie op de gevel van woningen door verlichtingsinstallaties aan in Lux. De cijfers opgenomen in de milieukwaliteitsprofielen zijn afkomstig uit de richtlijnen van de NSVV en worden als algemeen passend beschouwd bij de gebiedstypen. De gemeente Wijk


pagina 6


bij Duurstede vindt vooral lichthinder bij woonwijken in de buurt van sportvelden relevant, omdat licht hier de meeste hinder veroorzaakt. Lichthinder kan vaak voorkomen worden door gericht te verlichten met de juiste armaturen. Kwantitatief (lux) Perceptie Relatief licht, zoals een schemering 10 5 2 Relatief donker, donkere schemering 1


pagina 7

Milieubeleidsplan Wijk bij Duurstede

Recommend Documents