KV Red Star WAASLAND Sportkring BEVEREN 4068 MEDISCH ACTIEPLAN HULPVERLENING Dringende hulp 100 100 101 105 112
Medische spoeddienst Brandweer Politie Rode kruis Europees Noodnummer
070 245 245 0900 10 500 0900 10 512 0903 39 969 03 / 217.75.95
Antigifcentrum Wachtdienst Apothekers Wachtdienst Huisarts Wachtdienst Tandarts Brandwondencentra
Adres waar hulpdiensten moeten arriveren Site Freethiel Site Puyenbeke
Lindenlaan 109-111 – Beveren (Inrit 3 Bosdam) Watermolenstraat 104 - Belsele
EHBO vrijwilliger Site Freethiel Site Puyenbeke
Blanche De Schepper Johan De Vos
03 / 775.53.92 0477 / 55.14.29
Moerlandstraat 1 – Sint-Niklaas Oude Zandstraat 99 – Beveren
03 / 760.20.11 03 / 760.50.11
Ziekenhuizen Sint-Niklaas Beveren
Clubdokters Frank De Winter Radja De Beer Riské en Beeldens Joris Van Steenlandt
Gildestraat 19 – Kruibeke
[email protected] – www.sportdoc.be Albert Panisstraat 21a – Beveren Klapperstraat 117 – Beveren Paterstraat 54 9140 Temse
03 / 774.14.44 0477 / 94.77.01 03 / 775.03.19 03 / 711.09.05
Kinesisten 03 / 775 62 05
Site Freethiel Site Puyenbeke
Contactpersonen: Leen Van Damme: 0472 / 65.13.17
[email protected] Klapperstraat 22a 9120 Beveren Kinépermanentie op beide sites Maandag & Donderdag 19u00 tot 21u00 (+ ook revalidatie training op veld) Maandag 18u00 tot 20u00 Dinsdag 19u00 tot 21u00
Jeugdwerking Waasland-Beveren - Seizoen 2012-2013
Pagina 1
Nuttige nummers 03 / 750.15.11 Politie Beveren Gravendreef 1 – Beveren 03 / 760.65.00 Politie Sint-Niklaas Dalstraat 26 – Sint-Niklaas 03 / 777.14.08 Secretariaat Puyenbeke Watermolenstraat 104 – Belsele 03 / 750.25.15 Secretariaat Freethiel Stadionplein 1 – Beveren Openingsuren Jeugdsecretariaten: maandag, woensdag en donderdag 18u30 – 20u30
Verantwoordelijke jeugd
Jeugdvoorzitter
Jeugdmanager - PR
Penningmeester
Jeugdverantwoordelijke Freethiel
Jeugdsecretaris Jeugdverantwoordelijke Puyenbeke
Sportief Directeur Jeugdopleiding
Technisch Verantwoordelijke Jeugdopleiding
Revalidatietraining
Gerechtigd Correspondent
Dimitrie Knopfmacher 0475 / 28.02.08
[email protected] Bert Roosens 0475 / 45.45.60
[email protected] Gerry Liessens 0478 / 36.52.76
[email protected] Rudi Leys 03 / 750.25.15
[email protected] Jean-Pierre Van Campfort 0477 / 71.98.49
[email protected] Eddy Roelandt 0476 / 97.02.56
[email protected] Jean-Jacques De Malsche 0478 / 23.37.23
[email protected] Kinesisten groep David Bombeke Contact: Leen Van Damme: 0472 / 65.13.17
[email protected] André Opgenhaffen 0476 / 91.34.90
[email protected]
Jeugdwerking Waasland-Beveren - Seizoen 2012-2013
Pagina 2
BEHANDELROUTE BIJ WAASLAND-BEVEREN
Je bent geblesseerd? Wat doe je?
Meld je bij je verzorger / trainer / leider.
Bel voor een afspraak op het medisch spreekuur.
Kinesist stelt een diagnose en stelt een behandelplan voor.
Vertel aan je verzorger / trainer / leider welke afspraken er zijn gemaakt.
Houd je aan het behandelplan, dan zul je eerder herstellen.
In overleg met de kinesist ga ja naar de revalidatietrainer of je team.
Jeugdwerking Waasland-Beveren - Seizoen 2012-2013
Pagina 3
ONGEVALAANGIFTE
Wat te doen bij ongeval of kwetsuur opgelopen op training of wedstrijd? Elke aangesloten speler is vanaf de leeftijd van 5 jaar verzekerd voor de wedstrijden en trainingen ingericht of georganiseerd door de club van aansluiting. Ingeval van een ongeval dient de onderstaande procedure zonder fout nageleefd te worden. Voor elke ongevalaangifte worden door de K.B.V.B. dossierkosten aangerekend. De K.B.V.B. betaalt de vergoedingen in overeenstemming met de wettige barema’s. Alle eventuele supplementen boven dit barema zijn niet ten laste van de club. Alle inlichtingen m.b.t. de officiële barema’s kunnen bij het ziekenfonds bekomen worden. Een eventuele bijkomende verzekering kan bij een verzekeringsmaatschappij afgesloten worden.
AANGIFTE VAN EEN ONGEVAL U RAAKT GEKWETST TIJDENS EEN WEDSTRIJD OF TRAINING 1. Verwittig zo spoedig mogelijk de clubsecretaris 2. Vraag een formulier AANGIFTE VAN ONGEVAL, aan uw afgevaardigde. 3. Laat dit formulier invullen door de dokter. (voorkant) 4. Aan de achterkant in te vullen door het slachtoffer zelf, DATUM EN UUR ONGEVAL, tijdens de wedstrijd of training, op welk speelveld, omstandigheden van het ongeval. 5. Bezorg deze formulieren aan de clubsecretaris binnen de 48 uur. Of breng het formulier binnen op het jeugdsecretariaat te Puyenbeke of Freethiel t.a.v. André Opgenhaffen. Opgelet: Indien er kinesitherapie vereist is, dient dit door de dokter vermeld te worden op het ongevallenformulier. Om kinesitherapie te kunnen terugtrekken moet men minstens 15 dagen inactief zijn. Het aantal kine-beurten is beperkt tot 60 per ongeval.
TIJDENS HET GENEZINGSPROCES
1. U betaalt alle rekeningen van de dokter, apotheker, kine. 2. 10 dagen na het indienen van het ongeval ontvangt de clubsecretaris een ontvangstbewijs van de voetbalbond die hiermede bevestigt de aangifte te hebben ontvangen. 3. De clubsecretaris bezorgt U het formulier dat vereist is voor de afschrijving van het ongeval. 4. Moeten er meer kine-beurten worden gevolgd dan opgegeven bij aangifte, dan moet U een doktersattest bezorgen bij de clubsecretaris.
Jeugdwerking Waasland-Beveren - Seizoen 2012-2013
Pagina 4
U BENT HERSTELD
1. U laat de dokter het afschrijvingsformulier invullen. 2. U gaat met alle rekeningen i.v.m. geneeskundige verzorging naar de mutualiteit en vraag daar een volledig uittreksel van de rekening. 3. Indien U kine hebt gevolgd, vraagt U een gedetailleerde opgave van de behandelingen & data. 4. Bezorg alle vorige documenten volgens punt 4 bij “Aangifte ongeval” + rekeningnummer van de ouders. 5. Na enige tijd wordt U verwittigd en wordt het door de bond verschuldigd bedrag overgemaakt via de rekening.
AANDACHT Het hervatten van trainingen of wedstrijden betekent automatisch het afsluiten van het ongevallendossier. Nadien gemaakte kosten komen niet in aanmerking voor tussenkomst van de verzekering De clubverzekering werkt met RIZIV-tarieven. Al wat door de mutualiteit niet erkend wordt, komt uiteraard niet in aanmerking voor tussenkomst van de verzekering. Bij elke ongevallenaangifte is er een vrijstelling van € 9,30 Kwetsuren opgelopen buiten de voetbalmanifestatie komen uiteraard niet in aanmerking voor een tussenkomst van de verzekering. Hebt U nog vragen? Stel ze dan aan onze gerechtigd-correspondent André Opgenhaffen 0476 / 91.34.90 Kallohoekstraat 56 – 9100 Sint-Niklaas
[email protected]
Jeugdwerking Waasland-Beveren - Seizoen 2012-2013
Pagina 5
Vorig seizoen 2011-2012 zijn wij, Move2improve, en Waasland-Beveren gestart met een volwaardige kinesitherapiepraktijk in het stadion van de club. Deze is voor iedereen toegankelijk. Onze bedoeling, en ook die van de club, is om hierdoor tegemoet te komen aan de eisen die voetballers van ons verlangen op vlak van blessurebehandeling. Dus vanaf nu kan elke jeugdspeler revalideren op de club. Dit heeft, volgens ons, meerdere voordelen: -
Wanneer men gekwetst is, kan men gewoon naar de club komen en daar zijn behandeling laten uitvoeren.
-
Vooral bij langdurige blessures geeft dit de speler van meer betrokken te zijn bij de ploeg.
-
De trainer heeft makkelijker controle op de revalidatie.
-
De drempel tussen therapeut en trainer is lager, omdat zij de mogelijkheid hebben om elkaar vaak te zien.
-
Door het feit dat we met de praktijk op de club zijn, is het voor ons makkelijker om nog meer functioneel te gaan revalideren, d.w.z. op het veld gaan revalideren. Daardoor kan ook de samenwerking tussen therapeut en looptrainer verbeterd worden, wat het herstel gunstig gaat beïnvloeden.
-
Laatste, en niet onbelangrijk, punt: Vooral op PREVENTIEF vlak kunnen we beter gaan samenwerken. In begeleiding van voetballers is dit van cruciaal belang: we moeten blessures proberen te voorkomen.
En dit kan alleen maar wanneer trainers, dokters en therapeuten kunnen samen werken, samen overleggen, etc. Wij denken dat we op dat vlak nu een hele stap vooruit zijn t.o.v. andere teams, door als één van de enige een fulltime kiné begeleiding te kunnen aanbieden op de club. De openingsuren zullen op de website worden gepubliceerd. Leen Van Damme: 0472 / 65.13.17
[email protected]
Klapperstraat 22a 9120 Beveren Groeten, Move2improve-team
Jeugdwerking Waasland-Beveren - Seizoen 2012-2013
Pagina 6
BLESSURE – PREVENTIE
De beste preventie tegen blessures is een goed opgebouwde conditie, een goede opwarming, correct uitgevoerde stretchoefeningen en cooling-down. Voor de opbouw van je conditie (voorbereidingsperiode) loop je best op niet-verharde ondergrond, zoals zand, gras of bosgrond. Asfalt en beton zijn minder aan te raden. Goede loopschoenen (schokdempend) zijn een noodzaak. Als intensiteit kies je best een tempo waarbij je rustig kunt blijven praten (praattempo). Vermijd weerstandstraining en krachttraining (na puberteit)
Voetbalschoenen aangepast aan terrein en weersomstandigheden zijn tevens noodzakelijk om blessures te voorkomen, een schoen voor elk terrein. In elke sporttas zitten minimum twee paar voetbalschoenen. Eén paar met vaste noppen en één paar met verwisselbare noppen.(reserve noppen!). Wij bevelen bij voorkeur schoenen met vaste noppen of eventueel met een geribde zool aan (schokdemping is beter). o Schoenen met vaste noppen (harde droge velden) o Schoenen met verwisselbare noppen(zachte natte ondergrond) o Stevige( geribde zolen )loopschoenen (harde, uitgedroogde of bevroren ondergronden) o Te lange noppen op een zachte ondergrond kunnen letsels veroorzaken aan het kniegewricht. o Te lange noppen op een harde ondergrond zijn gevaarlijk voor verzwikkingen. o Nieuwe schoenen eerst inlopen voor ze tijdens een wedstrijd worden gebruikt. (vb. half uurtje inlopen, nadien verder trainen met oude schoenen). o Schoenen moeten goed onderhouden worden, d.w.z. drogen, vuil afborstelen en invetten. Slecht onderhouden schoenen verhogen het risico op blessures.
Beenbeschermers zijn verplicht. De meeste contactletsels in het voetbal treden op ter hoogte van het onderbeen. Door het gebruik van scheenbeschermers kan de kracht op het scheenbeen aanzienlijk verminderd worden. Beenbeschermers zijn schokbrekers, draag ze ook op training.
De meeste blessures moeten in eerste instantie verholpen worden door afkoeling. Zoals: verstuiking, spierverrekking, kniestoot. o Onthoud de rice-methode: R = rest = rusten I = ice = behandelen met ijs C = compression = drukverband aanleggen E = elevation = hoogleggen van de voet o Vul een bekertje met water en plaats het in de diepvries, je weet maar nooit.
Jeugdwerking Waasland-Beveren - Seizoen 2012-2013
Pagina 7
Een goede wondverzorging bestaat uit: o Stelpen van de bloeding. o Reinigen van de wonde eventueel deppen met kompres. Vb. Hibidil®, Hacdil®, 15ml is een steriele, gebruiksklare, ontsmettende en reinigende oplossing. o Bij kleine wondjes is een verband niet nodig. Bij grotere wonden kan men een steriel doekje en een verband of een pleister aanbrengen.
Zorg voor een goede tandverzorging. Slechte tanden kunnen aanleiding geven tot bijvoorbeeld peesontstekingen.
TRAINING EN WEDSTRIJD Voor elke training of wedstrijd is het raadzaam rekkingsoefeningen uit te voeren. Rek nooit bij koude spieren. Het is dus best om voor het stretchen een paar rondjes te lopen, enkele huppeloefeningen enz. uit te voeren. Nadien kan men geleidelijk stretchen. Ook na de training of wedstrijd kan men best enkele stretchoefeningen uitvoeren, eventueel in de kleedkamer. (cooling-down). Zo voorkom je blessures en blijf je lenig. Vraag oefeningen om dagelijks te herhalen aan je trainer Ga nooit op doel trappen of lange passes geven alvorens je op te warmen. Een topvoetballer wordt je niet met slechts twee of drie trainingen in de week. Oefen dagelijks! (bijvoorbeeld op de speelplaats tijdens de onderbreking) Enkele nuttige oefeningen op een beperkte ruimte. Bijvoorbeeld:
Touwspringen / skipping (knieën hoog ) ter plaatse/steppen (traplopen)
Pas binnenkant voet tegen muur (links-rechts)
Bal koppen naar elkaar of tegen de muur...
Jonglage(hoofd-dij-voet-links en rechts)
Snelvoetenwerk / passeerbewegingen. (zie WK 2002 )…
Een uithoudingsloopje (20 à 30 minuten) aan een rustig tempo (praattempo). Of beter; ga enkele kilometers lopen op een effen terrein bal aan de voet. Denk aan de loopschoenen en de ondergrond, zachte ondergrond en zo weinig mogelijk op straat. Vergeet achteraf niet te stretchen. Vraag enkele oefeningen aan je trainer en werk aan je tekorten.
OMGANG MET BLESSURES
De ICE regel moet worden toegepast voor verzwikkingen en kneuzingen.
Sport en pijn gaan niet samen.
Om te bepalen of een voetbalspeler na een blessure weer kan voetballen, is het oordeel van een (sport)arts of (sport)fysiotherapeut nodig.
Sporten met koorts is gevaarlijk.
Het is aan te raden dat iedere voetballer zich jaarlijks laat keuren!
Jeugdwerking Waasland-Beveren - Seizoen 2012-2013
Pagina 8
BLESSUREBEHANDELPLAN
1. Kneuzingen of verstuikingen Een kneuzing kan ontstaan als gevolg van een harde aanraking met bijvoorbeeld een bal, stick of ander sportmateriaal. Als een gewricht ( bijvoorbeeld een enkel of knie) omzwikt, kunnen het kapsel en de banden rondom het gewricht uitrekken of zelfs scheuren. Dan is sprake van verstuiking of verzwikking.
Een kneuzing of verstuiking gaat gepaard met
Pijn
Zwelling
Verkleuring (blauw)
Onvermogen het getroffen lichaamsdeel te gebruiken.
Wat te doen? Pas de ICE-regel toe: I
Immobiliseren. Zorg dat het getroffen lichaamsdeel niet beweegt of wordt gebruikt om op te steunen.
C
Compressie. Geef druk op het getroffen lichaamsdeel om verdere zwelling tegen te gaan. Leg bij voorkeur een drukverband aan dat bestaat uit synthetische watten en een elastische (ideaal) zwachtel.
E
Elevatie. Leg het getroffen lichaamsdeel omhoog (been omhoog of arm in mitella)
Wanneer? Bij kneuzingen, verstuikingen of spierscheuring. Het is als trainer/EHBO’er niet altijd te achterhalen wat er precies aan de hand is. Kneuzing, verstuiking en spierscheuring hebben ongeveer dezelfde verschijnselen:
Pijn
Zwelling
Verkleuring (blauw)
Waarom? U past de ICE-regel toe om verdere schade aan het aangedane lichaamsdeel te voorkomen en zwelling te verminderen. Zo zal de blessure sneller genezen.
Belangrijk! Ribben kunnen ook gekneusd raken. Het is mogelijk dat dit gepaard gaat met ademhalingsproblemen.
Jeugdwerking Waasland-Beveren - Seizoen 2012-2013
Pagina 9
(Herhaling) voorkomen!
Stabiele en stevige schoenen verkleinen de kans op enkel- of knieletsel;
Tapen van gewrichten of het dragen van een brace kunnen blessures voorkomen. Bij tapen worden zodanig stroken tape aangelegd, dat de gewrichtsbanden extra steun krijgen. Tapen is vrij kostbaar bij langdurig gebruik. Een brace heeft hetzelfde effect als een goed aangelegd tapeverband;
Volledig herstel is de beste methode om herhaling van een blessure te voorkomen. Revalidatie- en aangepaste trainingen bevorderen het herstel.
Begin dus niet te vroeg met sporten!
2. Spierscheuring Een spierscheuring kan ontstaan door geweld van buitenaf, bijvoorbeeld een knietje van een medespeler of door een te grote rek op de spier, bijvoorbeeld in de kuitspier. Dit laatste wordt een zweepslag genoemd.
Een spierscheuring kenmerkt zich door
Plotseling optredende pijn (lijkt op een messteek of zweepslag).
Gedeukte en/of abnormaal gezwollen spierbuik. Dit is het dikste gedeelte van de spier, boven of onder de aangedane plek.
Blauwe verkleuring onder de aangedane plek (na enkele uren/dagen).
Blijvende stijfheid van de getroffen plek.
Een spierscheuring komt vaak voor in kuit of hamstring.
Wat te doen?
Pas de ICE-regel toe.
Bent u niet zeker van uw diagnose? Stuur dan de speler door naar de huisarts. U kunt beter iemand voor niets hebben doorgestuurd dan dat achteraf blijkt dat u hem wel had moeten doorverwijzen.
(Herhaling) voorkomen!
Een goede getraindheid, een uitgebreide warming-up en een verstandige sporthervatting verkleinen de kans op een spierscheuring aanzienlijk.
Bij een kuitspierscheuring is een hakverhoging tijdens het herstel prettig en effectief.
Tips
Blijf altijd rustig.
Laat vertellen wat er is gebeurd.
Vraag naar pijn.
Vraag of kijk naar zwelling.
Vraag of er een knappend of krakend geluid is gevoeld of gehoord.
Laat de sportman zelf bewegen en of belasten.
Maak nooit allerlei passieve bewegingen of tests ter controle.
Jeugdwerking Waasland-Beveren - Seizoen 2012-2013
Pagina 10
3. Breuken en ontwrichting Oorzaken Breuk:
Door direct inwerkend geweld op een bot (een slag of stoot, een val).
Door indirect geweld (een val waarbij iemand op de hielen terechtkomt, kan een onderbeenbreuk tot gevolg hebben).
Door overbelasting van een bot (brutale, onverwachte beweging).
Ontwrichtingen:
Door direct geweld van buiten uit (een slag of stoot, een val).
Door een inwerkende kracht van binnenuit (verdraaiing van het lidmaat)
Waarnemingen
Pijn
Verminderde bruikbaarheid van het getroffen lidmaat
Zwelling
Bloeding
Blauwverkleuring (inwendige bloeding)
Abnormale stand van het lidmaat of gewricht
Abnormale (on)beweeglijkheid van het lidmaat
Beendergeknars
Zichtbare botfragmenten
Wat te doen?
Immobilisatie: lichaamsdeel onbewegelijk houden = minder pijn!
verband: dek eventuele wonden af met een steriel kompress
ICE: afkoelen met ijs (dit heeft als doel de zwelling te beperken)
Bij een vermoeden van breuken en ontwrichting raadpleeg altijd gespecialiseerde hulp (Dienst 100)!!! Vervoer het slachtoffer niet zelf!!
Jeugdwerking Waasland-Beveren - Seizoen 2012-2013
Pagina 11
4. Wondverzorging Een goede wondverzorging bestaat uit:
Stelpen van de bloeding.
Reinigen van de wonde eventueel deppen met kompres. Vb. Hibidil®, Hacdil®, 15ml is een steriele, gebruiksklare, ontsmettende en reinigende oplossing.
Bij kleine wondjes is een verband niet nodig. Bij grotere wonden kan men een steriel doekje en een verband of een pleister aanbrengen.
5. Blaren In het voetbal worden de meeste blaren veroorzaakt door druk of wrijving. Ze kunnen bijvoorbeeld het gevolg zijn van nieuwe voetbalschoenen. Dit is meestal geen ernstige blessure met vergaande gevolgen, maar kan toch knap lastig en pijnlijk zijn. Hieronder wordt daarom ingegaan op de oorzaken en behandeling ervan.
Een blaar kan ontstaan door:
Verbranding
Bevriezing
Voortdurende druk of wrijving
De laatstgenoemde soort blaar komt het meest voor bij sporten. Een blaar hoeft alleen behandeld te worden als het hindert bij het lopen. Anders kan de blaar gesloten blijven en is de kans op infectie klein.
Wat te doen?
Er zijn speciale blarenpleisters die op de blaar kunnen worden geplakt;
Wanneer de drukpijn ondraaglijk is, dient de blaar te worden doorgeprikt;
Ontsmet de blaar vooraf met ontsmettingsmiddel (zie wondverzorging);
Prik de blaar door met een blarenprikker of steriele naald (naald even in een vlam houden; niet zwart laten worden of leg de naald gedurende 1 min in de ontsmetting alcohol). Prik de blaar door op twee plaatsen aan de rand van de blaar;
Druk het vocht eruit met een steriel gaasje;
Doe ontsmettingsmiddel op de blaar en dek hem af met een wondpleister of een steriel gaasje met reepjes kleefpleister.
(Herhaling) voorkomen!
Sokken zonder naden en gestopte gaten voorkomen blaren.
Blaren worden vaak veroorzaakt door niet goed passende schoenen.
Jeugdwerking Waasland-Beveren - Seizoen 2012-2013
Pagina 12
6. Kramp Kramp komt veel voor. Het duidt op oververmoeidheid van de spier die het teveel aan afvalstoffen niet voldoende kan afvoeren. Bij spierletsel kan ook kramp optreden. Het komt vaak voor in de kuitspier.
Wat te doen?
Laat de persoon ontspannend zitten of liggen.
Probeer de verkramping eruit te krijgen door de getroffen spier losjes te schudden.
Als schudden niet helpt bij kramp in de kuitspier, strekt dan het been en rek de tenen op. Laat vervolgens even los. Herhaal deze handeling als het nodig is.
Als de kramp op deze manier niet verdwijnt, kan iemand voorzichtig de kuitspier rekken door de tenen van het slachtoffer richting het gezicht drukken.
Belangrijk! Bij kramp trekken bepaalde spieren zich voortdurend samen. Dit is te verhelpen door de spier die tegengesteld werkt aan de verkrampte spier te activeren.
Hoe dat gaat?
Bij kramp onder de voet en in de kuit betekent dit, dat de tenen zoveel mogelijk richting scheenbeen moeten worden gebracht met een gestrekte knie.
Bij kramp aan de achterkant van het bovenbeen betekent dit, dat het been moet worden gestrekt en de romp (neus) zoveel mogelijk richting het gestrekte been moet worden gebracht.
Bij kramp aan de voorzijde van het bovenbeen betekent dit, dat de knie moet worden gebogen.
(Herhaling) voorkomen!
Een goede warming-up, inclusief rekoefeningen, verkleint de kans op kramp;
Voldoende drinken bij hoge temperaturen;
Volg een goede trainingsopbouw en bouw voldoende herstelmomenten in;
Wanneer een sporter erg vaak last heeft van kramp in de kuiten, verwijs hem dan naar een specialist voor advies. Denk aan een arts, fysiotherapeut of orthopeed. Soms levert het verhogen van de hak van de voet al een dusdanige verandering in de stand van de voet op, dat de kuit minder zwaar wordt belast.
Jeugdwerking Waasland-Beveren - Seizoen 2012-2013
Pagina 13
7. Bloedneus Een bloedneus kan ontstaan bij een val of als gevolg van een harde aanraking met een knie of elleboog. In ernstigere gevallen is het mogelijk dat de neusbotjes breken of dat een bloeduitstorting ontstaat in het neustussenschot. Bij een afwijkende stand van de neus of na een krakend geluid bij de botsing is een neusbreuk waarschijnlijk.
Wat te doen?
Laat het slachtoffer zitten met het hoofd iets voorover (schrijfhouding).
Laat hem de neus één keer snuiten.
Knijp de neusvleugels op het neustussenschot (onder het harde gedeelte van de neus) dicht.
Doe dit 10 minuten lang.
Gebruik witte watten, steriele gaasjes of een schone handdoek om het bloed op te vangen.
Raadpleeg een arts wanneer de bloeding na 10 minuten nog niet is gestelpt of een neusbreuk wordt vermoed.
8. Steken in de zij Bij forse en langdurende inspanningen kan een sporter steken in de zij voelen. Meestal zit de pijn links onder de ribbenboog (ter hoogte van maag/milt) of rechts in de leverstreek. Het vermoeden bestaat dat de steken worden veroorzaakt door een prikkeling van het middenrif (dat wordt gebruikt bij de ademhaling) of door kramp in het deel van de dikke darm dat zich in de bovenbuik bevindt. Steken in de zij zijn niet gevaarlijk, alleen onplezierig.
Wat te doen?
Laat de persoon rustiger sporten en goed doorademen.
Als dat niet helpt, laat de persoon dan even stoppen met sporten en adviseer hem zich lang te maken (het hele lichaam uitrekken).
Laat de persoon eventueel op de rug liggen.
(Herhaling) voorkomen!
Gebruik geen zware maaltijden vlak voor het sporten.
Doe een goede warming-up waarbij de snelheid en intensiteit van de inspanning geleidelijk worden opgevoerd.
Jeugdwerking Waasland-Beveren - Seizoen 2012-2013
Pagina 14