JAARVERSLAG LEERPLICHT GEMEENTE ASTEN
Schooljaar 2007-2008
Maart 2009
1
INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. FORMATIE EN TAKEN 2.1 Formatie 2.2 Taken 3. LEERLINGGEGEVENS EN VERZUIM 3.1 Aantal geregistreerde leerlingen 3.2 Verzuim 3.2.1 Absoluut verzuim 3.2.2 Relatief verzuim 3.2.2 a.ongeoorloofd relatief verzuim van de leerling 3.2.2.b.luxeverzuim van de leerling 3.2.2.c.schorsing van de leerling door de school 3.2.2.d.aantallen relatief verzuim en processen-verbaal 3.3 Vrijstellingen / verlof 3.3.1 Vrijstelling van geregeld schoolbezoek 3.3.2 Vrijstelling van inschrijvingsplicht 3.3.2.1 Lichamelijke of psychische omstandigheden (artikel 5) 3.3.2.2 Richting van het onderwijs (artikel 8) 3.3.2.3 Schoolbezoek buitenland (artikel 9) 3.3.2.4 Vervangende leerplicht (artikel 3a) 3.3.2.5 Vrijstelling wegens het volgen van ander onderwijs (artikel 15) 3.4 Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten risicoleerlingen (RMC) 3.5 Permanente Commissie Leerlingenzorg (PCL) 4. OVERLEGSTRUCTUREN 4.1 Zorgadviesteams 4.2 Sinti-overleg 4.3. Jeugd Netwerk Asten (NJA) 4.4 Schoolverzuimteam (SVT). Zorgsignaleringssysteem Zorg voor Jeugd 5. OVERIGE INSTELLINGEN/PROJECTEN 5.1 BJ Brabant 5.2 Time-out voorziening en projecten 5.3 JOS (Jongeren op Straat) JIB (Jongeren in beeld) 5.4 Dag van de Leerplicht 5.5.Handhavingsactie leerplicht 5.6 Overige acties 6. ONTWIKKELING EN BELEIDSVOORNEMENS 6.1 Verzuim primair onderwijs 6.2 Optimaliseren zorgstructuur door afstemmen zorgactiviteiten in en rond het voortgezet onderwijs 6.3 Inspectie 6.4 Wijzigingen leerplicht 6.5 Monitoren 6.6 Regionalisering van de leerplicht 6.7 Verzuimloket 7. TOT SLOT BEGRIPPENLIJST
2 3 4 4 4 5 5 6 6 6 6 8 8 8 9 9 9 9 10 10 10 10 11 11 11 12 12 12 13 13 14 15 15 15 16 17 17 18 18 18 18 18 18 19 19 20 20 20
21
2
1. INLEIDING De leerplichtwet is een belangrijk instrument bij het tegengaan van ongeoorloofd verzuim en voortijdig schoolverlaten. Het toezicht op de naleving van de Leerplichtwet 1969 heeft het karakter van maatschappelijke zorg. De leerplichtwet schrijft voor dat burgemeester en wethouders jaarlijks aan de gemeenteraad verslag uitbrengen over het in het laatst afgesloten school- of cursusjaar in de gemeente gevoerde leerplichtbeleid. Voor u ligt het leerplichtjaarverslag over het schooljaar 2007 - 2008. Jongeren zijn leerplichtig vanaf de eerste schooldag van de maand volgend op de maand waarin ze 5 zijn geworden volledig leerplichtig tot en met het schooljaar waarin ze 16 worden. Na deze volledige leerplicht geldt de kwalificatieplicht. Dit houdt in dat alle jongeren tot hun 18e verjaardag een volledig onderwijsprogramma moeten volgen, tenzij de jongere een startkwalificatie heeft. Een startkwalificatie is een havo-, vwo- of mbo2-diploma. De kwalificatieplicht geldt vanaf augustus 2007 en is ingevoerd om jongeren een minimumdiploma te laten halen en schooluitval tegen te gaan. Leerplichtig zijn betekent dat zij onderwijs moeten volgen en ingeschreven moeten staan bij een daarvoor in aanmerking komende school of onderwijsinstelling. Vanaf hun 18 tot hun 23e levensjaar worden jongeren, in het kader van RMC gevolgd zolang zij niet in het bezit zijn van een startkwalificatie. En wordt geprobeerd hen te helpen alsnog een startkwalificatie te laten behalen. De taken van de leerplichtambtenaar zijn neergelegd in een ambtsinstructie. In hoofdstuk 2 wordt nader op de leerplichtorganisatie, de formatie en de taken van de leerplichtambtenaar ingegaan. De leerplichtadministratie in Asten is geautomatiseerd en gekoppeld aan de gemeentelijke bevolkingsadministratie (GBA). Er wordt gebruikgemaakt van het programma Civision Onderwijs voor de registratie van de leerplichtgegevens. In hoofdstuk 3 worden leerplichtgegevens betreffende aantallen leerlingen en verzuim gepresenteerd. Dit leerplichtjaarverslag wordt afgesloten met een hoofdstuk over ontwikkelingen en beleidsvoornemens.
3
2. FORMATIE EN TAKEN De uitvoering van de leerplichtwet is ondergebracht bij de afdeling Maatschappelijke ontwikkeling (voorheen afdeling Inwonerszaken). 2.1 Formatie In het schooljaar 2007-2008 was de formatie als volgt: Leerplichtambtenaar: 16 uren per week, en vanaf januari 2008 18 uren per week. Leerplichtadministratie: 3 uren per week De leerplichtambtenaar werkt daarnaast ook in de gemeente Someren, waar nagenoeg dezelfde werkzaamheden uitgevoerd worden. 2.2 Taken Spijbelen ofwel ongeoorloofd schoolverzuim is vaak een van de eerste signalen van problemen en (dreigend) voortijdig schoolverlaten. Vanuit het gegeven dat verzuim van school vrijwel altijd diepere oorzaken heeft, onderzoekt en behandelt de leerplichtambtenaar in nauwe samenwerking met de school in een zo vroeg mogelijk stadium het verzuim. Een adequate leerplichtadministratie is daarbij onmisbaar. Verder is deelname aan de zorgadviesteams bij met name het voortgezet onderwijs belangrijk. De stijging van het aantal acties naar aanleiding van de bevindingen van de zorgteams is waarschijnlijk te danken aan een verbetering van de zorg(structuur) bij het voortgezet onderwijs, waardoor er eerder problemen gesignaleerd worden. De leerplichtambtenaar: - behandelt meldingen van schoolverzuim; - behandelt aanvragen voor vrijstelling van de leerplicht en aanvragen voor vervangende leerplicht; - behandelt aanvragen voor verlof van meer dan 10 dagen; - maakt proces-verbaal op; - onderhoudt contacten met onderwijs-, welzijns-, hulpverleningsinstellingen, politie en justitie, gericht op de uitvoering van de leerplichtwet; - geeft voorlichting aan ouders, jongeren, scholen en instellingen; - werkt samen met het RMC-team, gevestigd in Helmond; - heeft zitting in de zorgteams van het Varendonck-College; - draagt er zorg voor dat de leerplichtigen in Civison Onderwijs (het leerlingadministratie systeem) geregistreerd worden: in- en uitschrijvingen, verzuim- en vrijstellingsregistratie, controle absoluut verzuim; - onderhoudt contacten met leerplichtambtenaren uit de regio via het regionaal leerplichtoverleg (en RMC) in de regio Helmond; - zorgt voor jaarlijkse meldingen van gegevens aan het CFI; - maakt jaarlijks een leerplichtverslag. In Asten heeft de leerplichtambtenaar ook de volgende taken: - coördinator van het Netwerk Jeugdzorg Asten (1 keer per maand); - coördinator van het zigeuneroverleg (1 keer per 6 weken); - coördinator van het JOS (overleg hangjongeren) (signaalgestuurd); - leerlingenvervoer (gedeeltelijk).
4
Er werd dit schooljaar met en over 245 (was 145 voorgaand schooljaar) kinderen gesproken en exclusief de jongeren op straat en de risicoleerlingen (Voortijdig schoolverlaters). Daarnaast is gesproken met de ouders van 45 leerlingen over verlof en met 15 leerlingen in het kader van RMC en vervolgopleiding. Ook blijkt dat er naast het schoolverzuim, veel andere problemen van kinderen boven water komen, waardoor zij niet goed functioneren. 3. LEERLINGGEGEVENS EN VERZUIM 3.1 Aantal geregistreerde leerlingen Onderstaand treft u een overzicht aan van het aantal leerlingen per school. Als teldatum gold 1 oktober van het betreffende schooljaar. In totaal gaat het in Asten om ongeveer 2850 kinderen. SCHOOL
Deken Van Hout St Lambertus St Antonius St Bonifatius St Pieter Voordeldonk Het Lover Horizon Toverkruid Brigantijn* Totalen VarendonckCollege (loc.Asten)* VarendonckCollege (loc. Someren)*
AANTAL LEERLIN GEN
AANTAL LEERLIN GEN
AANTAL LEERLIN GEN
AANTAL LEERLIN GEN
AANTAL LEERLIN GEN
AANTAL LEERLIN GEN
AANTAL LEERLIN GEN
20012002
20022003
20032004
20042005
20052006
20062007
20072008
166 185 300 191 114 281 211 148 112 160 1.868 943
163 183 290 188 108 282 216 141 104 155 1.830 992
165 195 302 176 115 281 226 131 99 174 1.864 995
174 195 303 178 114 266 226 136 86 150 1.828 1.036
175 204 311 178 104 255 222 139 81 141 1.810 1.072
189 218 302 176 95 251 224 127 73 149 1.804 1.080
206 222 291 177 89 249 222 135 70 149 1.810 1.132
1.198
1.208
1.159
1.172
1.177
1.178
1.006
* = in de totaaltelling bij deze scholen zijn ook leerlingen meegenomen die niet woonachtig zijn in de gemeente Asten (bij de Brigantijn 45 leerlingen)
5
3.2 Verzuim 3.2.1 Absoluut verzuim Hiervan is sprake wanneer een leerplichtige jongere niet staat ingeschreven op een school of onderwijsinstelling. De leerplichtambtenaar zocht in voorkomende gevallen contact met deze leerplichtigen (of met de ouders) om te onderzoeken of er werkelijk sprake was van absoluut verzuim. Soms bleek het te gaan om nog niet verwerkte vertrek- en vestigingsgegevens. Scholen bleken niet altijd zorgvuldig melding te doen van in- en uitschrijvingen, etc. Hier ging het dus niet om absoluut verzuim. Voor 1 (15-16 jarige) leerling binnen Asten is er, ondanks veel inspanningen, geen school gevonden. 3.2.2 Relatief verzuim Van relatief verzuim is sprake wanneer een ingeschreven leerplichtige jongere zonder bekende geldige reden les- of praktijktijd verzuimt. Ook wanneer de school overgaat tot schorsing van een leerling is er sprake van relatief verzuim. SCHOOLVERZUIM BASISCHOLEN 2005-2006 Deken Van Hout 0 Sint Lambertus 5 Sint Antonius 10 Sint Bonifatius 0 Sint Pieter 0 Voordeldonk 3 Het Lover 769 Horizon 0 Toverkruid 0 SBO Brigantijn 19 (Asten/ S.) Totalen 806
2006-2007 28 0 4 0 0 11 442 2 0 84 (Asten / S.) 571
2007-2008 38 2 13 47 1 3 604 0 0 86 (Asten/S.) 794
2008-2009 18 5 22 0 4 5 1.007 4 0 1.065 exc.Br.
Zichtbaar is de stijging van het aantal dagdelen dat verzuimd wordt op het Lover. (van 442 naar 604) in dit schooljaar. Dit heeft o.a. te maken met het groeiende aantallen sinti-kinderen dat ingeschreven staat op deze school 21( en was het schooljaar ervoor 18) en het volgend schooljaar 2008-2009 zijn er naar verwachting 25 kinderen . Duidelijk is dat een gezamenlijke aanpak nodig blijft (handhaving, huisbezoeken, overleg met ouders, aanpak op school etc) . Kinderen worden vaak ook niet afgemeld, als de ouders vinden dat ze te ziek zijn om naar school te gaan. Dit heeft o.a. te maken met gebrek aan beltegoed. Geprobeerd wordt nu of de GGD hierin iets kan betekenen, om het ziekteverzuim tegen te gaan. a) Ongeoorloofd relatief verzuim van de leerling Scholen zijn wettelijk verplicht het (vermoedelijk) ongeoorloofd relatief schoolverzuim direct te melden aan de leerplichtambtenaar van de woongemeente van de jongere indien: • een jongere drie achtereenvolgende schooldagen heeft verzuimd, of 6
• een jongere gedurende een periode van 4 achtereenvolgende lesweken meer dan een achtste deel van de les- of praktijktijd heeft verzuimd. Bij vermoeden van ongeoorloofd verzuim verzoekt de school bij melding een onderzoek in te stellen. De leerplichtambtenaar nodigt vaak de ouders en leerplichtige uit voor een gesprek of gaat indien nodig op huisbezoek. Er wordt regelmatig overleg gepleegd met en / of verwezen naar hulpverleningsinstanties. De bevindingen worden teruggekoppeld naar de schoolleiding c.q. het zorgteam. Soms hoort de leerplichtambtenaar via anderen, zoals politie, de Raad voor de Kinderbescherming, buren, familie, dat een kind vaak of ernstig verzuimt of zelfs in het geheel niet naar school gaat. Ook dan wordt er een onderzoek ingesteld. Er is met 27 (was 16 voorgaand schooljaar) leerlingen (en meestal een of beide ouders) gesproken over het ongeoorloofd verzuim in het voortgezet onderwijs (naast de Sinti-leerlingen) 10 leerlingen hebben een waarschuwing voor Halt gekregen en hebben nadien niet meer verzuimd; 1 leerling heeft een Halt-straf opgelegd gekregen; 2 leerlingen hebben eerst een waarschuwing en daarna een Haltstraf opgelegd gekregen; 1 leerling heeft een waarschuwing en JPP begeleiding gekregen; 1 leerling heeft een Haltstraf en daarna een SVT melding gekregen; 2 leerlingen een taakstraf (SVT) en oplegging van een halfjaar Jeugdreclassering; 1 leerling, daarvoor is een zorgmelding uitgedaan (en nadien Raadsonderszoek); 2 leerlingen hebben een PV opgelegd gekregen 2 leerlingen zijn verhuisd naar het buitenland; 3 leerlingen hadden een reden; 1 leerling is verwijderd; 1 leerling: Hiervoor is geen school gevonden. Daarnaast werd gesproken over 11 andere kinderen van het Basisonderwijs. Eén ouder had een reden, 7 leerlingen zijn naar het buitenland gegaan, 1 keer was het i.v.m. agressie van het kind, 1 keer is het gesprek met de ouders aangegaan, en 1 ouder heeft een waarschuwing ontvangen. Onderstaand treft u het overzicht aan van het aantal leerlingen dat als gevolg van schoolverzuim (in het voortgezet onderwijs) in dit schooljaar is doorverwezen naar bureau Halt en SVT (schoolverzuimteam). Schooljaar 2003-2004 2004-2005 Halt-aanmeldingen i.v.m. 0 2 schoolverzuim Halt-waarschuwingen 0 2 i.v.m. schoolverzuim
2005-2006 2006-2007 2007-2008 2 2 4 10
Schooljaar 2003-2004 2004-2005 2005-2006 0 1 2 SVT-verwijzingen i.v.m. schoolver-zuim, Taakstraf JR(en JR) PV 1 2
5
13
2006-2007 3
2007-2008 3
0
2
7
Zie 4.4. schoolverzuimteam. b) Luxeverzuim van de leerling Er is sprake van luxeverzuim als ouders zonder toestemming, buiten de schoolvakanties om, hun kind mee op vakantie nemen. De gemeente heeft met de schoolbesturen van het primair onderwijs en het voortgezet onderwijs afspraken gemaakt over het omgaan met luxeverzuim. De afspraken hebben tot gevolg dat alle scholen op dezelfde wijze omgaan met geconstateerd luxeverzuim. De gemaakte afspraken hebben geleid tot veel overleg over de mogelijkheden van verlof. Tot 2005 kwamen er vrijwel geen meldingen vanuit de scholen bij de leerplichtambtenaar. Schooljaar 2005 – 2006 2006-2007 2007-2008 Aantallen leerlingen; contacten met school: 24 46 45 Verzoek afgewezen, niet gegaan: 13 11 14 Verzoek toegekend (medische redenen / of werk 5 21 22 ouders): Verzoek afgewezen, wel gegaan: 6 14 9 Waarschuwing ontvangen. Diegenen die een waarschuwing ontvangen hebben, weten dat bij herhaling van luxeverzuim een proces-verbaal opgemaakt wordt. De leerplichtambtenaar in Asten mag zelf een (verkort) procesverbaal opmaken. c) Schorsing van de leerling door de school Een schorsing duurt volgens de regels van het Inrichtingsbesluit WVO (Wet Voortgezet Onderwijs) maximaal 5 schooldagen. De leerling dient daarna weer toegelaten te worden op school. Bij een schorsing van meer dan één dag is de directeur verplicht de Inspectie van het Onderwijs op de hoogte te stellen. Vaak wordt ook de leerplichtambtenaar geïnformeerd, maar dit is niet verplicht. De schorsingen op het VMBO hadden betrekking op verbaal en fysiek geweld naar leerkrachten of leerlingen of respectloos gedrag naar docenten. Schooljaar Schorsingen VMBO (Bo en ROC)
2005 – 2006 8
2006-2007 5
2007-2008 5
d) Aantallen relatief verzuim en processen-verbaal In het schooljaar 2007-2008 hebben de scholen 27 (was 16) leerplichtigen gemeld, waarbij vermoedelijk sprake is van ongeoorloofd verzuim. Met de jongere en diens ouders is gesproken, zie a). Zoals gesteld nodigt de leerplichtambtenaar bij ongeoorloofd verzuim de ouders en leerplichtige uit voor een gesprek of zij gaat op huisbezoek. Wanneer de leerplichtambtenaar er met de leerplichtige en/of diens ouders niet uitkomt, kan deze Bureau Jeugdzorg verzoeken de Raad voor de Kinderbescherming in te schakelen. Ook kan in bepaalde situaties een melding bij het Adviesen Meldpunt Kindermishandeling worden gedaan of een zorgmelding bij Bureau Jeugdzorg. In het uiterste geval wordt er proces-verbaal opgemaakt. 8
Gemaakte afspraken tussen leerplicht, Openbaar Ministerie en de Raad voor de Kinderbescherming moeten ervoor zorgen dat jongere en/of ouders binnen twee maanden na het opmaken van een proces-verbaal voor de rechter verschijnen. Dit lukt helaas in de praktijk nog niet. (momenteel bedraagt de looptijd tussen het opmaken PV en het verschijnen voor de rechtbank zeker 8 maanden of langer). In geval van een proces-verbaal tegen een jongere wordt de leerplichtambtenaar altijd opgeroepen om te getuigen. De straf die wordt opgelegd is voor de ouders op dit moment meestal een geldboete en voor de jongere meestal een leer- of werkstraf. Voor het opmaken van processen-verbaal wordt gebruikgemaakt van de leerplichtambtenaar in Deurne, die een BOA-bevoegdheid heeft. In Asten zijn 2 processen-verbaal opgemaakt voor schoolverzuim in dit schooljaar. 3.3 Vrijstellingen / verlof Ouders kunnen verlof aanvragen en beroep doen op vrijstellingen. Indien de leerplichtambtenaar geen toestemming verleent, bestaat de mogelijkheid hiertegen een beroepsprocedure aan te spannen. Vrijstelling dient ieder schooljaar opnieuw te worden aangevraagd, tenzij er duidelijke medische redenen zijn. 3.3.1 Vrijstelling van geregeld schoolbezoek Verlof voor korte vakanties tussendoor en bezoeken aan het land van herkomst is niet mogelijk. In artikel 11 van de Leerplichtwet staan echter omstandigheden beschreven op grond waarvan extra schoolverlof is toegestaan. Een van de omstandigheden waarmee directeuren te maken krijgen, is de specifieke aard van het beroep van één van de ouders, waardoor de leerling slechts buiten de schoolvakanties om met hen op vakantie kan gaan (artikel 11 f). De directeur verleent het verlof voor ten hoogste 10 dagen per schooljaar. De leerplichtambtenaar controleert de scholen of er terecht verlof toegekend wordt. Artikel 11 omschrijft verder andere gewichtige omstandigheden op grond waarvan eveneens extra verlof kan worden verleend, zoals huwelijk van familie, huwelijksjubileum, overlijden. Als het verlof de 10 dagen overschrijdt, neemt de leerplichtambtenaar de beslissing. 3.3.2 Vrijstelling van inschrijvingsplicht Een beroep op vrijstelling van de verplichting om te zorgen dat een leerplichtige als leerling van een school of onderwijsinstelling is ingeschreven, kan bij de leerplichtambtenaar worden gedaan op onderstaande gronden: 3.3.2.1 Lichamelijke of psychische omstandigheden (artikel 5) Lichamelijke en psychische omstandigheden kunnen het een leerplichtige jongere onmogelijk maken aan het reguliere onderwijs deel te nemen. Een jongere kan aan een ernstige ziekte lijden waarbij het schoolgaan onmogelijk is. Dit kan ook het geval zijn bij psychische stoornissen. Na overleg met ouders / verzorgers, school en medisch specialisten beoordeelt de leerplichtambtenaar het verzoek en kunnen ouders van hun inschrijvingsplicht worden vrijgesteld op grond van artikel 5.3. Voor 4 leerlingen van het basisonderwijs is van deze mogelijkheid gebruikgemaakt.
9
3.3.2.2 Richting van het onderwijs (artikel 8) Als ouders bezwaar hebben tegen de richting van het onderwijs op alle binnen redelijke afstand van de woning gelegen scholen of instellingen, kunnen ze beroep doen op vrijstelling van inschrijving bij de leerplichtambtenaar. Er is in 2007-2008 geen beroep gedaan op deze vrijstellingsmogelijkheid. 3.3.2.3 Schoolbezoek buitenland (artikel 9) Wanneer een leerplichtige tijdelijk naar het buitenland vertrekt en daar de school zal gaan bezoeken, moet er vrijstelling aangevraagd worden. Er moet een bewijs van inschrijving worden getoond, waarin ook staat dat de betreffende leerplichtige de school dagelijks bezoekt. In het schooljaar 2007-2008 hebben geen kinderen een beroep gedaan op vrijstelling op deze grond. 3.3.2.4 Vervangende leerplicht (artikel 3a) Een verzoek tot vervangende leerplicht kunnen ouders / verzorgers indienen voor een jongere vanaf het 14e jaar tot en met het laatste volledige leerplichtjaar (artikel 3b). Indien is komen vast te staan dat een jongere niet in staat is volledig dagonderwijs te volgen, kan de leerplichtambtenaar, in overeenstemming met de school, goedkeuren dat deze gedurende een bepaald schooljaar een alternatief programma volgt. Het verzoek moet vergezeld gaan van een plan van aanpak. In het schooljaar 2007-2008 hebben geen kinderen een beroep gedaan op vrijstelling op deze grond. Wel is met 7 leerlingen gesproken en gezocht naar een andere school. 3.3.2.5 Vrijstelling wegens het volgen van ander onderwijs (artikel 15) Burgemeester en wethouders kunnen op grond van bijzondere omstandigheden vrijstelling verlenen van de plicht tot inschrijving van een leerplichtige leerling indien wordt aangetoond dat de jongere op andere wijze voldoende onderwijs geniet. Vrijstelling op grond van artikel 15 is 3 keer verleend. Soms moeten leerlingen vrijstelling aanvragen omdat ze gedwongen worden met hun BBLopleiding aan het ROC te stoppen, als ze hun (erkende) werk- of stageplaats kwijtraken of niet hebben kunnen vinden. Ook de doorstroom naar een andere opleiding blijkt voor hen niet altijd mogelijk. Onderstaand treft u een overzicht aan van de ontheffingen van de leerplicht in de schooljaren 2004-2005, 2005-2006, 2006-2007 en 2008. Daarnaast heeft nog 1 leerling ontheffing gevraagd. Ontheffing blijkt niet nodig omdat de leerling naar een andere opleiding is gegaan. ONTHEFFINGEN 2004 -2005 Partiële leerplicht 5 Op medische gronden, art.5a 0 Op grond van art.3a,stage 0 Op grond van art.15,werk 0
2005-2006 12 1 0 0
2006-2007 7 3 0 0
2007-2008 Niet meer van toepassing 4 0 3 (en 3 niet nodig)
10
3.4 Regionale Meld- en Coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten Het gemeentelijk toezicht op de leerplicht impliceert het optreden bij ongeoorloofd schoolverzuim. Dit vooral om definitieve uitval te voorkomen en om absoluut schoolverzuim van leerlingen die nog (partieel) leerplichtig zijn, tegen te gaan. Met het oog op de zorg voor álle voortijdig schoolverlaters tot 23 jaar, die zonder een startkwalificatie het onderwijs verlaten, is op initiatief van het rijk in 1994, de regionale meld- en coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaten (RMC-functie) in het leven geroepen. Doel van deze functie is intergemeentelijke samenwerking bij melding/registratie en doorverwijzing van alle voortijdige schoolverlaters tot 23 jaar. Met 15 leerlingen is gesproken over andere scholing, terugkeren naar school of vervolgopleiding, die voornamelijk de VMBO’s uit de regio verlieten met een diploma maar zonder startkwalificatie. De meeste leerlingen zijn op een vervolgopleiding geplaatst. Ook vanuit het Rijk wordt steeds meer de aandacht gericht op de groep Voortijdige schoolverlaters, om ervoor te zorgen dat zij terugkeren naar een geschikte opleiding, of dat zij werk blijven behouden (liefst met daarnaast een BBL-opleiding). Het aantal nieuwe schooluitvallers is in het afgelopen schooljaar landelijk gemiddeld met 10% gedaald ten opzichte van het peiljaar 2005-2006. ( in deze regio 11 %). Inschrijving bij particuliere scholen worden momenteel nog vaak als voortijdig schoolverlater aangemerkt, omdat deze leerlingen niet bekend zijn bij de IB-groep. Risicoleerlingen: Er zijn er 76 (risico-) leerlingen gevolgd, (o.a. die zich gemeld hadden bij het CWI) om te bezien of ze een startkwalificatie hadden. De brieven werden grotendeels door de gemeente Helmond verzonden. De meeste leerlingen zijn op een vervolgopleiding geplaatst. RMC voortijdig schoolverlaten (Risico)leerlingen Gesproken Via CWI gemeld en navraag gedaan
2005-2006 16 39 16
2006-2007 17 11 41
2007-2008 76 15 76
3.5 Permanente Commissie Leerlingenzorg VO (PCL) De PCL is ingesteld door samenwerkingsverband VO/SVO Helmond e.o. Ze heeft drie taken: - adviseren bij instroom leerjaar 1 vanuit basisonderwijs en dan met name om leerlingen die in aanmerking komen voor LWOO (leerwegondersteuning) of praktijkonderwijs - adviseren van scholen voor VMBO en steeds vaker ook HAVO/VWO bij begeleidingsvragen m.b.t. (zorg)leerlingen - samen met bureau Jeugdzorg indiceren de bovenschoolse rebound. In de PCL hebben zitting bureau jeugdzorg, BJ Brabant, het onderwijs, cluster IV (scholen voor kinderen met gedragsstoornis), leerplicht, de RMC-coördinator en een onafhankelijk voorzitter. Leerplicht wordt vertegenwoordigd door een medewerker van de gemeente Helmond. SCHOOLJAAR Besproken leerlingen Asten
2005-2006 6
2006-2007 4
2007-2008 3
11
4. OVERLEGSTRUCTUREN 4.1 Zorgadviesteams Het Varendonck-College (scholen voor voortgezet onderwijs) werkt met zorgteams. De leerplichtambtenaar neemt deel aan het zorgadviesteamoverleg van het Varendonck-College in Someren en Asten (ongeveer 5-6 keer per jaar). In het zorg(advies-)team worden leerlingen besproken waarover zorg bestaat wegens (vermoeden van): • problemen op school; • problemen thuis; • risico in het vrijetijdscircuit; • problemen met de psychische of lichamelijke gezondheid. Signalen van deze problematiek kunnen zijn: spijbelen, agressiviteit, diverse keren uit de klas gestuurd worden, door ouders gedekt verzuim, etc. Vaste deelnemers aan het zorgteam zijn deskundigen uit de school, Bureau Jeugdzorg, jeugdgezondheidszorg en een leerplichtambtenaar. Hier worden adviezen voor hulp geformuleerd en er wordt besproken wie welke actie onderneemt. In het schooljaar 2007-2008 zijn van het Varendonck-College Someren 11 leerlingen besproken waarbij actie is ondernomen, en van andere scholen 3. Vanaf schooljaar 2008 neemt Bureau Jeugdzorg niet meer deel aan de zorgadviesteams. SCHOOLJAAR Besproken leerlingen Asten
2005-2006 15
2006-2007 18
2007-2008 14
4.2 Sinti-overleg Het is de bedoeling dat er eenmaal per zes weken een overleg plaatsvindt met betrekking tot het functioneren van sinti-kinderen in het voor- en vroegschoolse traject, het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs. Het betreft in Asten 34 (was 28) leerplichtige kinderen. De basisschoolkinderen zitten op Het Lover (met uitzondering van 1 kind) Daarnaast zijn er 13 (was 18) kleine kinderen die nog niet leerplichtig zijn, en 6 oudere leerlingen (tot 23 jaar). De klassenassistent die vanuit de Sinti-groep aangesteld was bij Basisschool Het Lover is (o.a. in verband met gezondheidsklachten) moeten stoppen met haar werkzaamheden. In het overleg wordt bekeken hoe de stand van zaken is met betrekking tot deze kinderen en welke acties eventueel dienen te worden ondernomen. Bij dit overleg zijn -naast de leerplichtambtenaar- aanwezig de Sinti-werkster van de Stichting ONIS, de directeur van Het Lover, de IBer van de Brigantijn, de GGD arts, de zorgcoördinator van het Varendonck-College en incidenteel de medewerkster van de Zorgboog. Dit overleg wordt samen gehouden met de gemeente Someren (van daar zitten 2 en vanaf schooljaar 2009 3 directeuren bij het overleg). de vergaderingen. Eerder was deze in dienst voor de gemeente Asten en Someren gezamenlijk. Asten heeft nu het VEZ-werk aangesloten bij de peuterspeelzalen (VVE). Dit schooljaar is er geen VEZ-consulente van de Stichting ONIS in dienst geweest. Gesproken werd over 22 kinderen in het overleg en incidenteel over de andere leerlingen. SCHOOLJAAR Besproken leerlingen Asten
2005-2006 34
2006-2007 26
2007-2008 22
12
4.3 Netwerk Jeugdzorg Asten (NJA) Eén keer per maand vond NJA-overleg plaats. Het NJA tracht jongeren tussen de 0-18 jaar “op te sporen”, die overlast veroorzaken, of van wie het gedrag wijst op mogelijke problemen in thuis-, vrijetijds- en/of schoolsituatie. Geïnventariseerd wordt welke hulpverlening al geboden wordt en welke hulp (aanvullend) nodig is. Aan dit overleg namen -naast de leerplichtambtenaar- deel een buurtbrigadier van de politie, de jeugd- en jongerenmedewerker, de maatschappelijk werkster, de JPP’er, de schoolarts van de GGD, de wijkverpleegkundige van de Zorgboog, een medewerkster van Bureau Jeugdzorg (en AMK), de intern begeleider van het (speciaal) basisonderwijs, de zorgcoördinator van het Varendonck-College, een medewerkster van Savant (videohometraining en gespecialiseerde gezinszorg) en de hoofdleidster van de Peuterspeelzalen. De jonge kinderen (tot 8 jaar) en oudere kinderen worden apart besproken; dit om zo de overgang van de peuterspeelzalen naar het basisonderwijs en van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs zo soepel mogelijk te laten verlopen. Degenen die alleen met jonge kinderen te maken hebben, hoeven dan niet de gehele vergadering bij te wonen en andersom. Informatie over het NJA is in alle schoolgidsen opgenomen. Vanaf het schooljaar 2008 neemt ook MEE ook deel aan de overleggen. NJA Begin schooljaar Nieuw ingebracht Besproken NJA en niet op de lijst Van lijst afgehaald Totaal besproken Eind van het schooljaar
2005-2006 27 29 19 12 75 44
2006-2007 44 32 17 28 82 48
2007-2008 48 31 20 27 99 52
Daarnaast waren er vaak incidentele contacten over een aantal kinderen tussen de deelnemers van de netwerkleden ( o.a. voor bemiddeling naar BJZ, de GGD, orthopedagoge, AMK, ORO, de William Schrikkerstichting, Zorgbelang etc.). 4.4 Schoolverzuimteam (SVT) Eén keer in de maand is er een vergadering van het SVT. In schooljaar 2008-2009 vindt er voortaan eens per 14 dagen een vergadering plaats. Hierin worden leerlingen aangemeld die hun Haltstraf negatief hebben afgesloten, of die meer verzuimd hebben dan 3 dagen. Het SVT bestaat uit leerplichtconsulenten en een vertegenwoordiger van het Openbaar Ministerie, Bureau Jeugdzorg, de Raad voor de Kinderbescherming, de politie en de jeugdreclassering. Asten wordt vertegenwoordigd door de leerplichtambtenaar van de gemeente Helmond. 3 leerlingen uit Asten zijn afgelopen schooljaar aangemeld bij het SVT. Zie 3.2.2 a.
SCHOOLJAAR Besproken leerlingen Asten
2005-2006 2
2006-2007 3
2007-2008 3
13
4.5 Zorgsignaleringssysteem Zorg voor Jeugd Het zorgsignaleringssysteem is bedoeld om problemen bij kinderen en jongeren in de leeftijd van 0 tot 23 jaar zo snel mogelijk te herkennen. Vervolgens wordt, als dit nodig blijkt omdat 2 of meerdere organisaties hun zorgen over een jongere uit hebben gesproken, de coördinatie van hulpverlening georganiseerd. Hiermee wordt de samenwerking tussen instellingen die werken met jongeren beter vormgegeven. Functies systeem Het samenwerkingsverband wordt ondersteund door een softwareprogramma waarvan alle organisaties die in contact staan met jongeren gebruik maken. Alle betrokken organisaties kunnen een signaal afgeven aan het systeem. Redenen voor een organisatie voor het afgeven van een signaal zijn bijvoorbeeld een taalontwikkelingsachterstand, gedragsproblemen, structureel schoolverzuim, drankgebruik of een vermoeden van huiselijk geweld. Als meerdere organisaties een signaal afgeven of een registratie doen over één jongere bepaalt het systeem automatisch welke organisatie de ketencoördinatie gaat doen. De ketencoördinator wordt dan het aanspreekpunt voor die jongere. Als het nodig is wordt er een hulpplan opgesteld en hulpverlening gestart. Op die manier stimuleert het systeem een betere samenwerking en afstemming tussen instellingen die bij een jongere zijn betrokken. Overigens wordt er geen inhoudelijke informatie uitgewisseld over een jongere. Provinciale samenwerking Omdat alle regio’s en gemeenten in Noord Brabant van plan zijn om te gaan werken met het zorgsignaleringssysteem ontstaat een regionaal dekkend systeem waarin alle jongeren uit onze provincie opgenomen zijn. Samenwerkingspartners Op Zorg voor Jeugd zijn de volgende organisaties aangesloten: De Zorgboog, GGD BrabantZuidoost, GGZ, Bureau Jeugdzorg, Raad voor de Kinderbescherming, Novadic-Kentron, Stichting Maatschappelijke Opvang, MEE, de lokale organisaties: Madihp, de leerplichtambtenaar en de scholen voor basis- en voortgezet onderwijs. Aansluiting GBA Het zorgsignaleringssysteem is aangesloten op de GBA (Gemeentelijke Basisadministratie voor persoonsgegevens). Hierdoor kan meteen gecontroleerd worden of het bij de registratie om de juiste persoon gaat. Om een signaal in te voeren moet de gebruiker eerst een combinatie van variabelen opgeven (burgerservicenummer, achternaam, geboortedatum, straat, huisnummer, postcode). Convenant Zorg voor Jeugd Voordat het signaleringsysteem kon worden ingevoerd zijn afspraken gemaakt tussen hulporganisaties. Onder meer over welke instelling wanneer de coördinatie van zorg krijgt toegewezen door het systeem. Deze en andere afspraken zijn vastgelegd in een convenant Zorg voor Jeugd, dat is ondertekend door de gemeenten en de instellingen die hulp verlenen aan jeugdigen. Organisaties die niet direct hulp verlenen aan jeugdigen, maar er wel mee in aanraking komen, geven alleen signalen af in het systeem. Het gaat hierbij onder meer het onderwijs, werk
14
en inkomen, jongerenwerk. Met deze instellingen zijn afspraken gemaakt over de wijze waarop wordt gesignaleerd. Door invoering van het systeem vinden er vaker overleggen plaats over individuele leerlingen met alle betrokken partijen, o.a. de leerplichtambtenaar. Informatieplicht Voordat instellingen een signaal mogen afgeven over een jongere moeten de ouders en of verzorgers van de betreffende jongere geïnformeerd worden over het systeem en het feit dat er een signaal wordt afgegeven. Op het moment dat er een signaal wordt afgegeven hebben ouders/verzorgers recht op inzage of correctie van mogelijk foutieve gegevens. Een verzoek om inzage moet gericht worden aan het college van Burgemeester en Wethouders. In het antwoord wordt in elk geval ingegaan op, het doel en de aanpak, de soort gegevens die worden vastgelegd, de herkomst van de gegevens en eventueel informatie over de technische werkwijze van het systeem. Als het verzoek wordt toegekend neemt de gemeente binnen 4 weken maatregelen om de fout te herstellen. De gemeente kan een verzoek om inzage weigeren als de veiligheid in het geding is of andere gewichtige omstandigheden zoals beschreven in het privacyreglement. Ouders/verzorgers kunnen de gemeente vragen hun gegevens te ontrekken uit het zorgsignaleringssysteem in verband met bijzondere persoonlijke omstandigheden. Hiervoor kunnen zij een verzoek indienen bij het college van Burgemeester en Wethouders. 5. OVERIGE INSTELLINGEN/PROJECTEN 5.1 BJ Brabant Het project 16-17 jarigen van Bijzonder Jeugdwerk Brabant voor jongeren die niet meer naar een school gaan, is gestopt. Wel kan er nog gebruik gemaakt worden van de zogenaamde zorgarrangementen. Bij problemen rondom een kind kan, nadat er een indicatie afgegeven is door Bureau Jeugdzorg, begeleiding geleverd worden door een medewerker van BJ Brabant. SCHOOLJAAR Besproken leerlingen Asten
2005-2006 3
2006-2007 2
2007-2008 0
5.2 Time-out voorziening en projecten Time-out in Deurne (sinds kort in Helmond) is een bovenschoolse voorziening voor leerlingen van 12 tot 16 jaar, die ingeschreven staan in het reguliere onderwijs in de regio. Het is een samenwerkingsproject van onderwijs, jeugdhulpverlening en BJ Brabant. Doel van het project is het voorkomen van schooluitval c.q. de jongere laten terugkeren naar het reguliere onderwijs. De groepsgrootte is maximaal 10 leerlingen. In het schooljaar 2007-2008 heeft 1 Astense leerling gebruikgemaakt van Time-out. SCHOOLJAAR Besproken leerlingen Asten
2005-2006 3
2006-2007 2
2007-2008 1
15
5.3 JOS (Jongeren op Straat) Vanaf augustus 2006 werd een werkgroep ingesteld i.v.m. de toenmalige overlast op het Koningsplein. Hierin hebben zitting de buurtbrigadier, de jongerenwerker, de BOA en de leerplichtambtenaar. Zo nodig neemt ook de beleidsmedewerker ‘jeugd’ of ‘veiligheid’ deel. Hier worden de hangplekken besproken en de betrokken jongeren. Klachten worden besproken, een plan van aanpak wordt gemaakt en zo nodig worden ouders met een brief op de hoogte gebracht dat hun kinderen rondhangen. In het schooljaar 2007-2008 werd 6 x vergaderd. Besproken werden ongeveer 27 plekken waar jongeren rondhingen. Er kwamen klachten binnen over het Koningsplein, Deken van Hout en bij verschillende scholen. In december 2007 heeft de burgemeester (met de BOA en de beleidsmedewerker veiligheid) een gesprek gehad met de jongeren die op het Koningsplein rondhangen. Tijdens dit gesprek werden afspraken gemaakt, waaraan de jongeren zich dienden te houden. (niet rondhangen in het portiek van het gemeentehuis, zorgen dat er geen geluidsoverlast is, niet parkeren op het plein en na 11 uur niet meer aanwezig zijn). De politie heeft hier streng op toegezien. Een aantal van de jongeren van het plein zijn daarna naar het jongerencentrum (de Comeet) in Someren gegaan. De groep van het Koningsplein heeft zich daarna ook verspreid naar andere gebieden binnen de gemeente Asten. Enkele Astense jongeren kregen een brief van de burgemeester uit Someren, omdat zij daar overlast bezorgden tijdens de zomeravondactiviteiten. Ook kregen 2 Astense jongeren een verbod om aanwezig te zijn in het centrum van Someren, tijdens de kermis en de zomeravondactiviteiten. In Asten werd dezelfde procedure achter de hand gehouden, voor eventuele overlast tijdens de kermis en midzomeravondactiviteiten. Maar die bleek gelukkig niet nodig. Contacten met de jongeren worden onderhouden door de jongerenwerker, de BOA en de buurtbrigadiers. Soms werden afspraken gemaakt met scholen om te voorkomen dat er overlast ontstond, terwijl er wel toegestaan werd dat er gehangen werd. Het JOS wordt gewijzigd in JIB (Jongeren in Beeld) JIB : Het protocol Jongeren In Beeld (JIB) is vastgesteld door B.en W. op 23-12-2009. Klacht/melding overlast jeugd Klachten of meldingen van overlast jeugd komen via verschillende kanalen binnen. Dit kan zijn bij de gemeente, de politie of bij ONIS. Elke partner heeft zijn eigen contactpersoon. Afgesproken is dat de meldingen die bij één van de partijen binnenkomen, rondgestuurd worden naar de overig partijen. Terugkoppeling melder Alle meldingen worden door het de gemeente (afdeling MO) bijgehouden in een logboek. Vervolgens zorgt de BOA ervoor dat de melder wordt teruggebeld (wanneer nodig kan hier van afgeweken worden). Inventarisatie De binnengekomen meldingen worden geïnventariseerd. Deze inventarisatie wordt besproken in het JIB-overleg. Indien nodig komen de partners eerder bij elkaar. De overlastgevende jongeren worden in één van de bestaande categorieën ingedeeld, alvorens naar een oplossing te zoeken voor het overlastprobleem. De categorieën zijn: Aanvaardbare jeugdgroep;
16
Hinderlijke jeugdgroep; Overlastgevende jeugdgroep; Criminele jeugdgroep. Manier van aanpak Nu de inventarisatie van de groep compleet is wordt er gekeken naar een aanpak. Uit het verleden is gebleken dat door de diversiteit aan kenmerken en achtergronden van jeugdgroepen het niet mogelijk is om voor één algemene aanpak te kiezen. Afhankelijk van de problematiek wordt een aanpak op maat geboden. We kennen drie soorten van aanpak, namelijk zelf oplossen (door ONIS), het maken van een actieplan (door politie en/of ONIS) of een integrale aanpak (door gemeente, politie en ONIS). Evaluatie Als de afgesproken aanpak is uitgevoerd en de overlast is afgenomen dan vindt er een evaluatie plaats met alle betrokken partners. Hierin wordt besproken of de afgesproken aanpak het beoogde effect heeft gehad. Tevens wordt de hele procedure besproken om te kijken wat er in de toekomst beter en effectiever kan. Gegevensuitwisseling Informatie-uitwisseling speelt een belangrijke rol bij het inventariseren en analyseren van overlastgevende jeugd. Deze informatie is vaak privacygevoelig en het is daarom noodzakelijk om goede afspraken te maken over het uitwisselen van deze informatie. De afspraken zullen worden geborgd in een convenant. Dit convenant zal in 2009 waarschijnlijk door de deelnemende partijen ondertekend worden. 5.4 Dag van de Leerplicht 10 april 2008 is uitgeroepen tot de Landelijke Dag van de Leerplicht. Deze landelijke dag is een initiatief van het programma Handhaven op Niveau. (Dit programma is vanuit het Ministerie van Justitie en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen gestart om de handhaving van wettelijke regels in Nederland te stimuleren). Op veel plaatsen in het land zijn acties gehouden om verzuim zichtbaar te maken en terug te dringen. Asten heeft meegedaan met het uitreiken van een folder over de verlofmogelijkheden voor ouders van alle basisscholen. Ook heeft de portefeuillehouder van onderwijs, de heer J.Huijsmans een les gegeven op basisschool Deken van Hout om het recht op onderwijs te benadrukken. Deze actie werd samen met de regiogemeenten uitgevoerd. Aan de leerlingen zijn pennen uitgedeeld met daarop een wereldbol. Dit om aan te tonen dat er niet overal in de wereld recht van onderwijs is. 5.5. Handhavingsactie leerplicht Sinds 2005 vinden de zogenaamde “veegacties” plaats. 3 keer per jaar gaat de politie ’s morgens tussen 10 en 12 uur de straat op om kinderen (en bij basisschoolleerlingen de ouders) aan te spreken. Een telefoonteam staat klaar om te controleren of de kinderen geoorloofd afwezig zijn. Is dit niet het geval dan brengt de politie de kinderen terug naar school. In dit schooljaar is er maar 1 leerling aangehouden die ongeoorloofd afwezig was, maar na onderzoek op de school bleek deze leerling wel geoorloofd afwezig geweest te zijn.
17
5.6 Overige acties Scholen in het basisonderwijs, speciaal onderwijs en het ROC, die geen zorgteam hadden, of geen zorgteam waar de leerplichtambtenaar aan deelneemt, konden leerlingen waarover ze zich zorgen maakten, rechtstreeks melden bij de leerplichtambtenaar. In regionaal verband is afgesproken dat er afspraken worden gemaakt om de communicatie met de zorgadviesteams van scholen in de regio (vooral Eindhoven) met leerplicht te verbeteren. Eindhoven heeft per school een leerplichtambtenaar aangesteld, die ook de informatie moet doorsluizen naar de leerplichtambtenaar van de woonplaats van de leerling. Voor de leerlingen, die op het voortgezet onderwijs in Helmond zitten, vindt terugkoppeling vanuit de zorgadviesteams plaats door de leerplichtambtenaren van de gemeente Helmond. Samenwerking met taakveld Sociale zaken moet plaatsvinden om de doorgaande en sluitende aanpak van de jongeren te bewerkstelligen, ook als zij de leeftijd van 18 jaren bereikt hebben. Ook krijgen de medewerkers van de afdeling Sociale zaken, op grond van de wet, op korte termijn meer mogelijkheden om jongeren aan een baan of een goede opleiding te krijgen (participatiebudget). Een werkgroep is gestart, samen met de regiogemeenten, om het luxeverzuim tegen te gaan. Ook Asten neemt hieraan deel. 6. ONTWIKKELING EN BELEIDSVOORNEMENS 6.1 Verzuim primair onderwijs In de schoolgidsen is door de scholen aangegeven hoe te handelen na constatering van luxeverzuim. Steeds vaker vindt overleg plaats tussen de basisscholen en de gemeente over toestaan van verlof. Ook wordt geprobeerd overleg met en een eenduidige beslissing van de verschillende scholen te realiseren. Door de scholen wordt aangegeven dat de aanpak werkt, en dat er minder verzoeken tot verlof binnenkomen. 6.2 Optimaliseren zorgstructuur door afstemmen zorgactiviteiten in en rond het voortgezet onderwijs Binnen het voortgezet onderwijs blijkt het schoolmaatschappelijk werk in een belangrijke behoefte te voorzien. De formatie is dit schooljaar uitgebreid bij Varendonck-College Asten met 0,2 formatieplaats. Ook is er een orthopedagoge benoemd voor Varendonck-College Asten voor één dag per week. Naast leerplicht zijn ook schoolmaatschappelijk werk, BJZ, de GGD en de GGZ aangesloten bij dit zorgteamoverleg. (BJZ heeft zich vanaf 2008 teruggetrokken uit de zorgteams). Bij de ROC’s is de zorg voor de leerling steeds verder is ontwikkeling. Ook het voortgezet onderwijs draagt vaker op een zorgvuldige manier zorgleerlingen over aan het ROC. Het ROC is ook gestart met een CAP (Centraal Meld Punt) waar kinderen die moeilijk plaatsbaar zijn, aangemeld kunnen worden en waarvoor speciale hulp en een passende opleiding gezocht wordt. 6.3 Inspectie Dit schooljaar heeft er eenmaal een gesprek plaatsgevonden met de inspectie over hun gewijzigde werkzaamheden. Afgesproken is dat zij jaarlijks een jaarverslag krijgen.
18
Over incidentele leerlingen is er een paar maal contact geweest met de medewerkers van de inspectie Eindhoven. 6.4 Wijzigingen leerplicht. Ingaande het schooljaar 2007-2008 hebben de volgende wijzigingen in de leerplichtwet plaatsgevonden. Alle leerlingen blijven volledig leerplichtig tot het einde van het schooljaar waarin zij 16 jaar worden. Daarna volgt de kwalificatieplicht. De kwalificatieplicht gaat gelden voor jongeren die A: nog geen 18 jaar zijn; B: nog geen startkwalificatie behaald hebben; C: de volledige leerplicht achter de rug hebben. Zij zijn tot hun 18e verjaardag (of tot het moment dat zij een MBO2, HAVO- of VWO-diploma behaald hebben) kwalificatieplichtig. Dit betekent dat deze jongeren een volledig onderwijsprogramma moeten volgen dat is gericht op het behalen van een startkwalificatie. De onderwijsprogramma’s kunnen gevolgd worden aan de: de VMBO-, de HAVO-, de VWOopleidingen en de beroepsopleidende leerweg (BOL, 5 dagen school inclusief stage) of de beroepsbegeleidende leerweg (BBL, 1-2 dagen school en 3-4 dagen leerwerkovereenkomst) in het MBO. Uitzonderingen: De jongeren die geïndiceerd zijn als zeer moeilijk lerende kinderen of meervoudig gehandicapte kinderen, zijn generiek vrijgesteld van de kwalificatieplicht. De leerlingen van het Praktijkonderwijs (Pro) zijn niet meer leerplichtig als zij een certificaat of getuigschrift behaald hebben. Dit betekent dat zij verder niets meer kunnen aanleren op het Pro. Ambtsinstructie: Er wordt gewerkt aan de aanpassing van de ambtsinstructie. Ingrado: Ingrado is de landelijke vereniging van de leerplicht, waartoe ook de gemeente Someren aangesloten is. Er komen de laatste jaren steeds nieuwe taken bij, waardoor de werkdruk is toegenomen. Besloten is de richtlijnen van naar 3800 leerlingen per ambtenaar. Zoals aangegeven hadden we in Asten ongeveer 2850 leerlingen. De bijstelling van de norm is onder andere tot stand gekomen omdat de Zorg-en Adviesteams meer gebruik maken van leerplichtambtenaren. De leerplichtambtenaren kunnen een gesprek afdwingen, iets wat hulpverleners niet kunnen. Vroegtijdig optreden voorkomt veel problemen en dat levert uiteindelijk weer geld op. Het optreden tegen spijbelen en het bieden van zorg wordt steeds belangrijker gevonden. Ook de kwalificatieplicht levert uitbreiding van werkzaamheden op. Het ministerie wil het voortijdig schoolverlaten verder terugdringen. 6.5 Monitoren Er is een ontwikkeling gaande om steeds meer gegevens te monitoren. Hiermee worden trends en ontwikkelingen in de toekomst ook cijfermatig onderbouwd. Dit is van belang voor het optimaliseren van het leerplichtbeleid. Er is een lichte stijging van de aantallen relatief verzuim te constateren. Waarschijnlijk komt deze stijging door de betere melding door de scholen. 19
6.6 Regionalisering van de leerplicht Door de gemeenten Deurne, Helmond en Asten is in 2007 een aanzet gemaakt om te bezien hoe beter samengewerkt kan worden in de regio op het gebied van leerplicht en RMC. Op dit moment treffen de leerplichtambtenaren van de “Peellandgemeenten” elkaar regelmatig in regionaal overleg, ook in RMC-verband. 6.7 Verzuimloket Vanaf 1 augustus 2009 start de landelijke invoering van het Digitaal loket voor verzuim. Via dit loket gaan onderwijsinstellingen en gemeente de registratie en afhandeling van verzuimgevallen van leerlingen in het voortgezet- en beroepsonderwijs regelen. Scholen gaan alle verzuim rechtstreeks melden bij de IB-groep (Informatie Beheer Groep) en de IB-groep zorgt voor meldingen van verzuim naar de leerplichtambtenaren. Hiervoor dient het Civison Onderwijs (het leerlingadministratie-) systeem aangepast te worden, en dienen de autorisaties met het GBA en de IB-groep geregeld te worden. 7. TOT SLOT Het toezicht op de naleving van de leerplichtwet is opgedragen aan burgemeester en wethouders, die daartoe een of meerdere ambtenaren aanwijzen. Deze zijn voor de uitvoering van hun taken voor een groot deel afhankelijk van de mate waarin anderen hen van informatie voorzien en bereid zijn tot samenwerking.
20
BEGRIPPENLIJST Begin en einde van de leerplicht - Leerplicht (artikel 3) De leerplicht begint op de eerste schooldag van de maand, volgend op de maand waarin de jongere 5 jaar is geworden, en eindigt: - aan het einde van het schooljaar waarin in de jongere de leeftijd van 16 jaar heeft bereikt. -daarna is de jongere kwalificatieplichtig tot hij/zij de leeftijd van 18 jaar bereikt. Absoluut verzuim (artikel 19) Een in de ‘gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens’ (GBA) opgenomen leerplichtige jongere die niet meer bij een school of onderwijsinstelling staat ingeschreven. Relatief verzuim (artikel 21) Wanneer een leerling les’of praktijktijd verzuimt zonder geldige reden. We onderscheiden: - luxeverzuim (de leerling is meegenomen op vakantie zonder goedkeuring), en - signaalverzuim (er is sprake van een achterliggende problematiek). Vervanging en vrijstellingen - Vervangende leerplicht (artikel 3) Voor een jongere die tenminste de leeftijd van 14 jaar heeft bereikt en waarvan naar het oordeel van B&W is komen vast te staan dat hij niet geschikt is om volledig dagonderwijs aan een school te volgen, kan op verzoek een alternatief onderwijsprogramma worden opgesteld. - Vrijstelling van inschrijvingsplicht (artikel 5, lid a) De jongere die op grond van lichamelijke of psychische gronden niet geschikt is om tot een school of onderwijsinstelling te worden toegelaten, kan vrijgesteld worden van inschrijving. - Vrijstelling van inschrijvingsplicht (artikel 5, lid b) De (ouders van de) jongere die bezwaar maakt tegen de richting van het onderwijs op alle binnen redelijke afstand van de woning gelegen scholen of instellingen kan vrijgesteld worden van inschrijving. - Vrijstelling van inschrijvingsplicht (artikel 5, lid c) Aan de jongere die tijdelijk als leerling van een school of onderwijsinstelling buiten Nederland staat ingeschreven en deze instelling geregeld bezoekt kan vrijstelling worden verleend. - Vrijstelling geregeld schoolbezoek (artikel 11, lid b) Wanneer het de jongere bij of op grond van algemeen bindende voorschriften verboden is de school / instelling te bezoeken, kan vrijstelling worden verleend. -Vrijstelling geregeld schoolbezoek (artikel 11, lid c) Aan de jongere die bij wijze van tuchtmaatregel tijdelijk de toegang tot de school / instelling is ontzegd, kan vrijstelling worden verleend. - Vrijstelling geregeld schoolbezoek (artikel 11, lid f) Aan de jongere die vanwege de specifieke aard van het beroep van een van de ouders/verzorgers slechts buiten de schoolvakanties met hen op vakantie kan gaan, kan vrijstelling worden verleend. - Vrijstelling geregeld schoolbezoek (artikel 11, lid g) Vrijstelling kan worden verleend aan de jongere die door andere gewichtige omstandigheden verhinderd is de school/instelling te bezoeken. Bij meer dan 10 dagen beslist de
21
leerplichtambtenaar van de woongemeente van de jongere, nadat het hoofd van de school is gehoord. Bij minder dan 10 dagen kan het hoofd van de school de jongere het verlof verlenen. PCL Permanente Commissie leerlingenzorg. BOA Buitengewoon opsporingsambtenaar. Voortijdig schoolverlater (VSV) Jongeren zonder startkwalificatie tot 23 jaar die langer dan 4 weken geen school meer bezoeken, of zonder startkwalificatie het onderwijs verlaten. Startkwalificatie Een jongere beschikt over een startkwalificatie met een diploma HAVO of hoger, of een afgeronde BBL- of BOL-opleiding op basisberoepsniveau 2 of hoger. Een BBL- of BOL-opleiding op niveau 1, of een VMBO-diploma is dus geen startkwalificatie. Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC) De RMC's zijn ingesteld om een sluitende aanpak te organiseren rondom voortijdig schoolverlaten. Om deze sluitende aanpak ook op regionaal niveau zo goed mogelijk te organiseren is Nederland verdeeld in 39 RMC regio's. Asten valt onder de RMC Helmond/Eindhoven. Van deze RMC verschijnt een jaarverslag. Regionale Expertise Centra (REC) Zij bundelen alle kennis voor de cluster scholen. Per cluster (1 t/m 4) eigen centrum, kennis, professionalisering, onderwijs maar ook toeleiding (indicatiestellingen). Cluster 1 zicht; Cluster 2 gehoor; Cluster 3 neurologisch; Cluster 4 psychiatrisch (gedragsstoornis). Binnen regio hebben we cluster 4 scholen: de Korenaer en de Hilt. De Antoon van Dijkschool in Helmond is een cluster 3 school. Kinderen kunnen tot hun 18de jaar op de clusterschool blijven.
22
