JAARVERSLAG 2014
Stichting Haags Pop Centrum Maart 2015 Teksten Felicia Groenendijk Ruud Groenendijk Remco van der Ham Julie Hauber Gideon Rozendaal Rob Vondracek Vormgeving Gideon Rozendaal Fotografie Cindy van der Aa Peter Balkema / 24/7 Photo Anonymous Gentlemen Pieter Crucq Guus Dutrieux Feed My Beat Thijs Geritz Clem Georgescu Emil Golshani Marcel de Groot Julie Hauber Ramond Jaggessar Stephan C. Kaffa Kees van der Niet Jan Rijk / dutchpix.com Rockstone Gideon Rozendaal Songtide Samantha Stauttener Richard Tas Photography Peisam Tsang Wouter Vellekoop Rob Vondracek Moos Wolfs Bezoekadres Burgemeester Hovylaan 12 2552 AW Den Haag Postadres Postbus 53400 2505 AK Den Haag Contact t: 088-0241400 w: www.haagspopcentrum.nl
INHOUDSOPGAVE INLEIDING
1
1.
PERSONEEL & ORGANISATIE
2
1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6
Samenstelling bestuur Samenstelling personeel Vrijwilligers & stagiair(e)s Structurele loonsverhoging Arbeids Voorwaarden Reglement Cultureel ondernemerschap
2 2 2 2 2 3
2.
HET OEFENCENTRUM
3
2.1 2.2 2.3 2.4
Het pand De oefenruimtes HPC Café Culturele diversiteit
3 4 4 6
3.
FESTIVALS & PROJECTEN
7
3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 3.9 3.10 3.11 3.12 3.13
HPC Winterfest Skooltainer @ Life I Live Haags Podium @ Parkpop Plein Open presents: The Hague Feedback Orchestra Sniester Podium Hofplaats @ Haags UIT Festival Het Geluid van Loosduinen Haagse Pop Week Haagse Pop Prijzen State-X New Forms The Hague Music Export The Hague Bandstand Win je eigen videoclip
7 8 9 11 12 13 14 15 18 19 21 22 23
4.
MEDIA
24
4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6
3voor12 Den Haag Club 3voor12 Den Haag 3voor12 Den Haag Selecteert Haagse Popserver Stork On Air HPC website en social media
24 25 25 26 26 27
5.
BAZART
28
6. 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6
SAMENWERKINGEN
29
Interne samenwerkingen Musicon Paard van Troje Haags Overleg Popmuziek (HOP) Stichting Evenementen Grote Markt POPnl
29 30 31 31 31 32
7.
EDUCATIE
33
8.
MAATSCHAPPELIJK DRAAGVLAK
34
9.
FINANCIËN
35
9.1 9.2 9.3 9.4
Inleiding Toelichting op verschillen tussen realisatie 2014 en realisatie 2013 Toelichting op verschillen tussen realisatie 2014 en begroting 2014 Vooruitblik 2015
35 35 36 37
10.
PRESTATIEGEGEVENS
38
10.1 10.2 10.3 10.4
Concerten Festivals Publicaties, website(s) en andere digitale media Cultuureducatie
38 39 40 40
Talentontwikkeling, coaching, presenteren, faciliteren, bevorderen en promoten van Haags poptalent is het doel. Daarnaast blijken de HPC mediaprojecten (3voor12 Den Haag, Haagse Pop Server en het radioprogramma Stork On Air) nog steeds groeiende en een belangrijke springplank te zijn voor nieuw talent. De Haagse Pop Week 2014 mag met het reusachtige aantal van 228 optredens het hoogtepunt worden genoemd van het HPC festivalseizoen met een afgeladen Paard van Troje als afsluiter van 10 dagen Haagse popmuziek in de stad. Dat wil niet zeggen dat het allemaal even makkelijk gaat. “Zonder wrijving geen glans”, zegt men weleens en dat is zeker ook voor het HPC van toepassing. Zo is het wegvallen van het alternatieve poppodium Bazart, waar het HPC al ruim 10 jaar de programmering en publiciteit verzorgde, niet in de koude kleren gaan zitten. Er is veel tijd besteed om de podiumfunctie van Bazart om te bouwen naar een platform voor alternatieve popmuziek in samenwerking met Musicon. Deze reorganisatie heeft grotendeels op de schouders van het HPC gerust.
INLEIDING Enthousiasme, ontwikkelen, doorpakken, geestdrift, improviseren, knallen en inspireren. Het was alweer het tweede jaar van het Meerjarenbeleidsplan Haagse Nieuwe periode 2013-2016, vaak aangehaald als het kunstenplan. Veel projecten, voornemens en plannen zijn tot volle wasdom gekomen in het Haags Pop Centrum (HPC), gevestigd aan de Burgemeester Hovylaan te Loosduinen. Het grote gebouw fungeerde als de bijenkorf van de Haagse popmuziek, waarin zeven dagen per week hartstochtelijk aan de Haagse popkaart werd gewerkt. Het jaar 2014 kan dan ook de boeken in als een bijzonder enerverend en enorm productief jaar.
Daarnaast was vanwege geplande bouwwerkzaamheden van het Spuiforum het Spuiplein niet beschikbaar als evenementenlocatie voor het Plein Open festival. Het vinden van een goed alternatief bleek een grote uitdaging voor de evenementenafdeling. Echter, een nieuwe samenwerking met de Grote Markt en het Paard van Troje resulteerde met het Sniester festival in een verrijking voor het Haagse festivalseizoen en het organiseren van het concert van The Hague Feedback Orchestra op het Spuiplein was meer dan slechts een doekje tegen het bloeden en bleek een groot succes. Improviseren en nieuwe succesvolle concepten bedenken is het HPC op het lijf geschreven.
Het team heeft wederom een prestatie van formaat geleverd door vele festivals te produceren en projecten neer te zetten, zowel binnen als buiten de muren van het oefencentrum, waarbij vele samenwerkingsverbanden zijn aangegaan in de stad. Het HPC staat voor de ‘stad als podium’, als een podium voor popmuziek wel te verstaan. Als je jezelf popstad wilt noemen, of sterker nog Popstad nummer 1 wil zijn waar wij nog steeds heilig in geloven, dan zal je je nek uit moeten steken, opvallen en overal aanwezig moeten zijn, zowel binnen als buiten Den Haag. Het zit in het DNA van het HPC om zich daarvoor volledig in te zetten. Ook dit jaar is deze rol weer met veel plezier opgepakt.
Al met al bleek 2014 een bewogen maar positief jaar voor het HPC te zijn geweest met wederom een grote output. Op financieel gebied heeft het HPC het slechte financiële jaar 2013 redelijk weten te verbeteren, door dit jaar met een klein exploitatieverlies af te sluiten. Ook zijn de eigen inkomsten iets gestegen. In de financiële paragraaf en de jaarrekening staat de financiële kant van het HPC zeer uitgebreid weergegeven.
Soms vraagt men “Doet het HPC niet te veel?”. Het antwoord is “soms wel maar eigenlijk niet!”. Het pakket aan projecten en activiteiten is een zorgvuldig samengesteld en weloverwogen geheel. Een keten die begint bij beginnende muzikanten, jong en oud, en eindigt bij professionals die over de hele wereld optreden. En alles wat daar tussenin zit. Het is een netwerk van diensten en activiteiten die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Of het nu een workshop popmuziek is voor jonge kids van de basisschool, de Skooltainer presentatie van middelbare schoolbands tijdens Life I Live, een vlammend optreden op Parkpop of een showcase van Haagse bands op de Reeperbahn in Hamburg, het heeft allemaal met elkaar te maken en maakt deel uit van het mooie veelzijdige traject voor popmuzikanten in Den Haag.
De afgelopen jaren heeft het HPC een sterke groei doorgemaakt. Om de toekomst verder te kunnen waarborgen zal richting het nieuwe meerjarenbeleidsplan periode 2017-2020 nog meer het accent gelegd moeten worden op cultureel ondernemerschap om zodoende extra inkomsten te genereren. Hierbij dient de balans in de organisatie gewaarborgd te blijven, met als streven de beloning van het personeel te verbeteren en te hoge werkdruk op het personeel te voorkomen. Dit zal onder meer gebeuren door meer activiteiten in het gebouw te laten plaatsvinden. Daarnaast blijft het streven naar kwaliteit van de diensten en culturele output onverminderd overeind, waarbij te allen tijden de HPC hoofddoelstellingen in ere zullen worden gehouden: ‘Het bevorderen van Popmuziek in Den Haag en het bevorderen van de Haagse Popmuziek’.
1
1. PERSONEEL & ORGANISATIE
1.3 VRIJWILLIGERS & STAGIAIR(E)S
Het HPC kan met grote trots terug kijken op een zeer productief jaar. Het enorme takenpakket is met verve en bevlogenheid gedragen door het team van medewerkers en vrijwilligers, wat hiervoor een ongelooflijk groot compliment verdient. In dit hoofdstuk komen achtereenvolgens de samenstelling van het bestuur, het personeelsbestand en een aantal actuele thema’s met betrekking tot de organisatie aan bod.
Naast de betaalde krachten, zijn er in 2014 meer dan 200 vrijwilligers actief geweest bij het HPC. Daarnaast liepen zes scholieren/studenten (MBO en HBO niveau) stage bij het HPC op facilitair gebied, ter productionele en publicitaire ondersteuning van het projecten- en evenemententeam of bij 3voor12 Den Haag. Ook is het HPC een leerwerk- en ervaringsplek voor leerlingen van het voortgezet onderwijs. De vrijwilligers worden ingezet voor bardiensten of licht- en geluidklussen in het HPC Café, beheerdersdiensten, 3voor12 Den Haag en de Haagse Popserver, radioprogramma Stork On Air en tijdens verschillende festivals of diverse losse projecten.
1.1 SAMENSTELLING BESTUUR Het bestuur van Stichting Haags Pop Centrum (statutair gevestigd te Den Haag) bestond in 2014 uit: -
Het is bijzonder dat het betaalde HPC team met een dergelijk groot aantal vrijwilligers werkt. Een deel van de vrijwilligers ontvangt hiervoor een vrijwilligersvergoeding. Bovendien kan een vrijwilliger bij het HPC belangrijke werkervaring op doen en kan het vrijwilligerswerk een opstap zijn naar betaald werk. Verschillende ex-technici van het HPC zijn momenteel werkzaam in het Paard van Troje of Paradiso, of hebben bijvoorbeeld een functie in de journalistieke sector door hun ervaringen die ze hebben opgedaan bij 3voor12 Den Haag of Stork On Air.
Dik Hooimeijer (voorzitter) Carola van Paassen (penningmeester) Arjen Petri (secretaris) Ed de Bruyn Kops (algemeen bestuurslid) Ria de Waal (algemeen bestuurslid)
1.2 SAMENSTELLING PERSONEEL Management Algemeen directeur: Financieel coördinator: Project coördinator:
Rob Vondracek Ruud Groenendijk Gideon Rozendaal
1.4 STRUCTURELE LOONSVERHOGING
Beheer Beheerder: Beheerder: Beheerder: Beheerder: Beheerder: Beheerder:
Andrea van Emmerik Eddie van Dongen Laurent Sablairolles Lesley Strik Matthieu Rusche Rob Kleinee
In het door het HPC ingediende meerjarenbeleidsplan 2013-2016 is een extra financiële bijdrage gevraagd om de lonen van het personeel aan te passen conform de gangbare normen in de culturele sector. De salarissen van het personeel waren al geruime tijd bevroren en hierdoor is een situatie ontstaan van structurele onderbetaling. Het verzoek is niet gehonoreerd door de gemeente, waarbij werd meegegeven dat het HPC de bekostiging van de noodzakelijke personele en organisatorische aanpassingen zelf dient te financieren door meer middelen uit de markt te halen. Dit is mondjesmaat gelukt, waardoor een structurele loonsverhoging van 1,2% gerealiseerd kon worden. Een mooi gebaar, maar de hoogte van de lonen blijft nog steeds ver onder het gewenste niveau.
Afdeling evenementen & projecten Productie: Wesley Bohemen Publiciteit: Cindy van der Aa 1 Projectmedewerker: Fabiëne Soeters 3voor12 Den Haag / Haagse Pop Server Coördinator: Remco van der Ham HPC Café Coördinator: Publiciteit:
Felicia Groenendijk Tessa Meijer
Techniek & onderhoud Hoofd apparatuur: Hoofd geluidstechnici: Huismeester HPC 1: Huismeester HPC 3:
1.5 ARBEIDS VOORWAARDEN REGLEMENT
Colin Holtzapffel Dennis Postma Bianco Veen Laurens Damen
Het HPC heeft altijd als doel om tot volwassen arbeidsvoorwaarden te komen die passen bij een professionele organisatie, waar tevreden en goedwerkende medewerkers op een goede wijze en rechtvaardig beloond worden. Daarom is in 2009 het Arbeids Voorwaarden Reglement (AVR) tot stand gekomen. Jaarlijks wordt deze tijdens de personeelsdag getoetst en waar nodig aangepast. In 2014 is het AVR weer door het voltallige personeel en bestuur goedgekeurd. Bovendien zijn het bestuur en de directie continu met het personeel in dialoog om eventuele problematiek op te lossen. Daarnaast is het HPC in 2013 aan de slag gegaan met adviesbureau Andersom om de interne organisatie te optimaliseren. Dit traject loopt vermoedelijk door tot halverwege 2015.
Administratie Administratief medewerker: Administratief medewerker: Administratief medewerker:
1
Saskia Houtman-Kool Alfaroe Garib Eric Plugge
gedetacheerd via Stichting Bazart
2
1.6 CULTUREEL ONDERNEMERSCHAP Om de toekomst verder te kunnen waarborgen zal richting het nieuwe meerjarenbeleidsplan periode 2017-2020 nog meer het accent gelegd moeten worden op cultureel ondernemerschap om zodoende extra inkomsten te genereren. De afgelopen jaren heeft het HPC een sterke groei doorgemaakt op het gebied van cultureel ondernemerschap. Er wordt zakelijker gekeken naar de uitvoering van projecten, inzet van personeel en de verhuuractiviteiten van vooral de Grote Zaal zijn opgeschroefd en heeft voor meer inkomsten gezorgd. Tijdens Parkpop is om het Haags Podium mede mogelijk te maken voor de tweede keer succesvol gebruik gemaakt van crowdfunding. De inkomsten uit de verhuur van de oefenruimte zijn echter niet gegroeid. De oorzaak hiervan wordt toegeschreven aan de sterk groeiende concurrentie in het aanbod van oefenruimtes. Hierdoor is het aantrekken van meer huurders een pittige opgave, te meer omdat het HPC excentrisch is gelegen. Daarom is geïnvesteerd in een marketingonderzoek van gerenommeerd marketeer Stefano Oosthof. Begin 2015 zal hieruit een onderzoeksrapport volgen met o.a. een aantal suggesties voor het beter onder de aandacht brengen (marketen) en het creëren van een aantal nieuwe USP’s. Ook is al duidelijk dat een van de adviezen zal zijn om meer activiteiten in het HPC zelf te organiseren.
2. HET OEFENCENTRUM 2.1 HET PAND De afgelopen jaren is er veel onderhoud gepleegd aan het gebouw van het HPC. Er is in samenwerking met de gemeente een goede inhaalslag gemaakt, waardoor de staat van het pand vooral aan de buitenkant goed op orde is. Ook inpandig is gewerkt aan onder meer de brandveiligheid en de elektrische installatie. Van binnen kan het HPC ingedeeld worden in drie delen: HPC 1, HPC 2 en HPC 3. HPC 1 is het ‘oude oefencentrumgedeelte’. Dit gedeelte is toe aan een grote opknapbeurt. In 2014 is wel noodzakelijk onderhoud gepleegd, maar de entourage en de oefenvoorzieningen zijn niet meer van deze tijd. Ook het HPC Café kan een facelift goed gebruiken. Het HPC presenteert in 2015 een nieuw plan om de oefenruimtes en het HPC Café te upgraden.
Daarnaast worden de mogelijkheden van de Grote Zaal op waarde geschat. De entourage is momenteel sterk verouderd en de logistieke voorzieningen zijn beperkt. Denk hierbij aan het podium, licht, geluid, kleedkamervoorzieningen, garderobe, toiletgroepen en de horeca-installatie. Hierdoor kunnen ook niet al te hoge huurtarieven gevraagd worden en blijven de te verdienen marges laag. Echter, in het voorjaar van 2015 zal een verbouwingsplan worden gepresenteerd voor de Grote Zaal, dat meer mogelijkheden moet realiseren voor de toekomst.
HPC 2 is het Muziekcentrum Loosduinen (MCL). Ook hier is het afgelopen jaar het nodige aan onderhoud gedaan. Zo is de elektrische installatie in de Grote Zaal aangepast en was meer tijdelijk onderhoud nodig vanwege de toename aan verhuur van deze zaal. Daarnaast is begonnen met schilderwerk, zodat ook dit gedeelte een representatievere uitstraling krijgt.
Tot slot ziet het HPC kansen in binnenschoolse activiteiten, verdere uitbouw van workshops en muzieklessen in het pand en buurtgerelateerde activiteiten zoals de Loosduinse Kunstroute en de Week van de Amateurkunst.
In HPC 3 is het HPC evenementenkantoor gevestigd en bevindt zich het ‘educatiegedeelte’ waar naast eigen oefenruimtes ook bandcoachingorganisatie Ready To Play en Drumschool Stefan van de Brug zijn gevestigd. Dit gedeelte is in oktober 2012 opgeleverd en voldoet in principe aan alle moderne eisen. Alleen de akoestiek van een aantal oefenruimtes voldeed niet aan de wensen van de gebruikers en het afgelopen jaar zijn deze klachten verholpen door geluiddempende wanden te plaatsen.
3
2.2 DE OEFENRUIMTES In 2014 hebben weer honderden bands en muzikanten zeven dagen in de week kunnen repeteren in het HPC, met in totaal 21 oefenruimtes het grootste oefencentrum van Zuid-Holland. De oefenruimtes van het HPC zijn ingericht met zanginstallaties en verschillende oefenruimtes zijn al voorzien van backline. Daarnaast beschikt het HPC over een ruim aanbod aan backline dat beschikbaar is voor de losse verhuur.
Desondanks heeft het HPC dus geen zware terugval gekend in 2014. Ook de permanente verhuur van de nieuwe oefenruimtes aan bovengenoemde partners zorgt voor stabiliteit in de oefenruimte-verhuur. De langzame terugloop van de oefenruimteverhuur is echter wel zorgwekkend. Te meer omdat het streven is geweest een verhoging van de verhuur te realiseren om zodoende meer eigen inkomsten te genereren. Ook daarom is, zoals al eerder vermeld, geïnvesteerd in een marketingonderzoek van gerenommeerd marketeer Stefano Oosthof, met als doel de oefenruimtes weer beter onder de aandacht te brengen en de uitstraling te upgraden naar de wensen van de muzikanten anno 2015.
Zes van de 21 oefenruimtes zijn vast verhuurd, waarvan drie aan bandcoaching-organisatie Ready To Play, twee aan Drumschool Stefan van de Brug en één aan de inmiddels internationaal doorgebroken Haagse drummer Koen Herfst (o.a. Armin van Buuren, I Chaos en Dew Scented). In het Muziekcentrum Loosduinen, dat ook verhuurd en beheerd wordt door het HPC, vinden wekelijkse repetities plaats van elf muziekgezelschappen in drie eigen oefenruimtes.
2.3 HPC CAFÉ
De verhuur van de oefenruimtes heeft in 2014 maar marginaal (1%) minder inkomsten opgeleverd dan in 2013. Helaas zijn de vooraf begrote inkomsten dus niet gerealiseerd. De daling is voornamelijk te wijten aan de lagere incidentele verhuur. Dit is gedeeltelijk opgevangen door de Grote Zaal vaker commercieel te verhuren. In 2015 zal wederom flinke effort gestoken worden in het vergroten van de opbrengst uit de verhuur van de beschikbare ruimte in het gebouwencomplex.
Al jarenlang geldt het HPC Café als opstap- en tryout podium voor voornamelijk beginnend en nieuw talent. Honderden jonge en beginnende bands en acts hebben de afgelopen jaren op het podium gestaan, maar ook oudere en verder gevorderde artiesten weten het podium te vinden. Of het nu gaat om een try-out optreden naar aanleiding van nieuw repertoire of een nieuw album, of om de allereerste stap naar het podium, de functie van dit podium als springplank voor aankomende en gevorderde popmuzikanten is onmisbaar. Verder is het HPC Café een ideale opleidingsplek voor aankomende licht- en geluidstechnici, waarvan een aantal de weg naar het professionele circuit al gevonden heeft.
De in het jaarverslag van 2013 geconstateerde opmars van andere oefenruimte-initiatieven in de stad, heeft in 2014 doorgezet. Naast de grootschalige oefenmogelijkheden bij Musicon, MusicLab en De Scheveningse Muziekschuur, zijn er wederom plekken bij gekomen waar bands zeer voordelig kunnen oefenen. Veelal ‘ad-hoc’ in leegstaande kantoorpanden en op industrieterreinen. Dit heeft nadelige gevolgen voor de bezetting van de oefenruimtes bij het HPC.
In 2014 werden 236 optredens gerealiseerd. Om tot een gevarieerd en breed gedragen programma te komen wordt er veel initiatief bij de vrijwilligers gelegd en samengewerkt met bevriende muziekliefhebbers en diverse organisatoren (zowel intern als extern). Denk hierbij aan bandcoachingorganisatie Ready To Play, Drumschool Stefan van de Brug, Bazart Presents, Brothers in Groove en The Hague Heavy Metal Alliance. Aangezien elke organisatie hun eigen netwerk en achterban heeft, kan door de samenwerkingen meer maatwerk richting het publiek worden geleverd en ontstaat er meer draagvlak voor het programma.
4
Daarnaast fungeert het HPC Café ook als een informatieloket. Bands en individuele bandleden worden waar nodig begeleid in het traject dat voorafgaat aan een optreden. Dit kan gaan over het schrijven of verbeteren van de biografie of zelfs bedenken van een goede bandnaam, de productionele voorbereiding en waar een technische rider aan moet voldoen, maar ook begeleiding in het bereiken en opbouwen van een eigen publiek en het gebruik van social media. Door het koppelen van Haagse bands aan bands van buiten de stad, kunnen bands ook onderling kennis en ervaringen met elkaar uitwisselen en door optredens voor elkaar te regelen wordt gestimuleerd om ook buiten de eigen stadsgrenzen op te treden. Dit is een belangrijke stap in de ontwikkeling van een band, aangezien uit ervaring blijkt dat veel bands moeite hebben om de regio uit te komen. Bovendien kunnen bands de krachten bundelen en profiteren van elkaars kennis over bijvoorbeeld de lokale muziekscene of gebruik maken van elkaars netwerk en achterban. Ook word regelmatig doorverwezen naar derden zoals programmeurs van podia en festivals, boekers en managers, die op hun beurt ook weer hun weg weten te vinden naar het HPC voor advies voor bijvoorbeeld voorprogramma’s.
Naast de reguliere bandavonden werden regelmatig ‘specials’ georganiseerd. Voorbeelden hiervan zijn de Ready To Play presentaties en hun Young-OnStage-middagen voor de leeftijdscategorie van 8 t/m 12 jaar, voorronden voor Parkpop en Het Talent van Loosduinen (het talententraject van Het Geluid van Loosduinen), de afterparty van Het Geluid van Loosduinen en een singer-songwriter avond met Wytse Visser & Thijs Heij (beiden bekend van De Beste Singer-Songwriter van Nederland) waar studiotijd bij Thijs Heij gewonnen kon worden. In november begon het HPC Café met Jack Fridays, een merkactivatie-concept van Jack Daniel’s Whiskey. Onder de noemer Bazart Presents werden interessante buitenlandse bands geprogrammeerd, zoals Ampline (USA), Cousins (CAN), Qui (USA), Jesse Hanson (USA), SIV (NOR), HITTEN (ESP) en Ade (ITA). Dit zijn bovendien niet de minste bands. Canadian garage rockers Cousins stonden bijvoorbeeld ook op het prestigieuze Incubate festival en Qui tourden o.a. met Babes in Toyland. Maar ook werden Nederlandse bands van formaat geprogrammeerd zoals The Black Cult en Orgaanklap. Het scoren van deze acts komt mede door te investeren in nieuwe samenwerkingen (zoals het eerder genoemde The Hague Heavy Metal Alliance) en het intensief bouwen aan hechtere en nieuwe banden met verschillende boekingskantoren, zoals Alles Los en Rise Agency.
In het begin van 2014 heeft het HPC Café overigens nog een grote verandering ondergaan. Waar voorheen Grolsch de leverancier was, werd overgestapt op brouwer InBev (o.a. Jupiler en Hertog Jan). Tot tevredenheid aangezien de betere geleverde service, maar vooral ook vanwege het financiële voordeel door lagere inkoopsprijzen. Momenteel worden plannen gesmeed om het HPC Café een grondige make-over te geven, omdat het interieur momenteel meer een oubollig kantineachtig karakter uitstraalt dan een bruisend popcafé. De aankomende maanden zal er plaats worden gemaakt voor een meer hedendaagse inrichting waarin zowel publiek als muzikanten, maar ook de afnemers voor workshops en huurders voor kinderen verjaardagsfeesten zich thuis moeten voelen. Deze herinrichting zal worden gedaan in samenwerking met onder andere NLdoet en ruim 20 vrijwilligers.
Maar het HPC Café is meer dan alleen optredens. Het is een ideale locatie voor workshops, zoals voor het Skooltainer-traject (Life I Live) en djembé workshops door Eddies West African Drums, of de mogelijkheid voor buurtbewoners, externe organisaties en andere geïnteresseerden om de ruimte tegen een kleine vergoeding te huren voor bijvoorbeeld kinder- en verjaardagsfeestjes.
Voor 2015 ligt het plan om nog meer initiatief te leggen bij de enthousiaste vrijwilligers, o.a. voor het voorraadbeheer, drankbestellingen, het ontvangen en hosten van bands uit binnen- en buitenland of het organiseren van bandavonden of specials. Ook zullen samenwerkingen uitgebreid worden, meer ondersteunende workshops georganiseerd worden voor én door muzikanten en is de ambitie om vanuit het HPC Café nog meer in te zetten op bandsupport als een van de USP’s van het HPC.
Prestatiecijfers HPC Café Concertavonden Optredens bands waarvan Haagse bands Bezoekers totaal
5
Aantal: Aantal: Aantal: Aantal:
98 236 201 3000
Wat betreft de popmuziek uit de migratielanden zoals Turkije en Marokko is de situatie nog steeds ongewijzigd. Dat wil zeggen, er zijn bijna geen bands uit deze culturen actief in Den Haag. Wel zijn er een aantal feesten-en-partijen-bands actief, maar dan hebben we het wel over een heel ander circuit. Wel is het aantal popmuzikanten uit de tweede generatielijn, steeds actiever in de Haagse rockscene en maken zij meer deel uit van de ‘reguliere’ bands. Zoals de Marokkaanse Nisse Benhaddaoui, die met haar haast goth-achtige punkrock/grunge band Nisse Bodil repeteert in het HPC.
2.4 CULTURELE DIVERSITEIT Den Haag kent vele culturen en in de Haagse popscene is dat niet anders. Deze popscene is al vanaf het allereerste begin jaren 50 multicultureel. Vooral het aandeel van de Indische popmuziek in de Haagse popscene is groot geweest en nog altijd is de Indorock een populaire stroming bij oudere popliefhebbers en binnen de Indische gemeenschap. Ook in het HPC repeteren een aantal Indrorockbands, waarvan The Renegades de bekendste is. Het is alleen geen jongerencultuur meer, maar een belangrijk onderdeel van het Haagse culturele erfgoed en de gemiddelde leeftijden van de muzikanten is hoog.
In de hiphop cultuur is de migrantendoelgroep beter vertegenwoordigd. Hiphop muziek wordt echter grotendeels thuis gemaakt, waardoor deze rapformaties maar weinig gebruik maken van oefencentra. In het HPC vinden we wel de crossover band Scumbags terug, die rap, funk en metal weten te combineren.
Ook de Surinaamse popcultuur heeft sinds jaar en dag een belangrijke plek in cultureel Den Haag. Vooral in de vorm van Hindipop, maar daarnaast is Den Haag rijk aan Kaseko bands en mengvormen van de diverse Surinaamse culturen waarbij Latinachtige muziek de boventoon vormt. Een bijzonder gegeven bij Surinaamse bands is het feit dat de bandbezetting continu wordt aangevuld met jong talent, dat vervolgens gecoacht wordt door de oudere bandleden. Een saillant detail is dat de Surinaamse band Rhythm Construction de eerste band was die in 1985 een oefenruimte betrok van het HPC en deze band er nog steeds repeteert.
In het verleden heeft het HPC multiculturele festivals georganiseerd, maar dit heeft helaas niet geleid tot meer aanbod van multiculturele bands en muzikanten. Het huidige beleid is om multiculturele programmering terug te laten komen binnen de reguliere festivals. Afgelopen jaar werd bijvoorbeeld het boeken van de bekende Surinaamse band Trafassi op Het Geluid van Loosduinen zeer gewaardeerd en The Crazy Rockers, één van de grondleggers van de Indorock, stonden tijdens de Haagse Pop Week in de Kleine Zaal van het Paard. Ook de deelnemers van de I Love Hiphop Music jam, eveneens tijdens de Haagse Pop Week, vormden een multicultureel gezelschap. Het HPC zal zich blijven inzetten voor een betere afspiegeling van de Haagse multiculturele samenleving de Haagse popscene. In gesprekken met het Bevrijdingsfestival Den Haag wordt gekeken hoe het HPC kan bijdragen aan meer multiculturele programmering op Bevrijdingsdag en voor de editie van de Haagse Pop Week 2015 zal meer prioriteit worden gegeven aan multiculturele programmering.
6
Programma
3. FESTIVALS & PROJECTEN
Beginnend en opkomend Haags poptalent is in grote aantallen een podium geboden en hebben zodoende belangrijke festivalervaring kunnen opdoen. Daarnaast blijkt dat de optredende bands met veel plezier optreden tijdens het festival, getuige de grote wens van velen om snel weer in het HPC te mogen spelen. Dit komt mede door de goede vibe en sfeer. Mede hierdoor, maar zeker ook door de geboden kwaliteit en diversiteit geniet het publiek bovendien met volle teugen. Voor ieder wat wils is het motto. Bijna alle denkbare stijlen waren vertegenwoordigd: pop/rock, hardrock, noise, psychedelica, rock ’n roll, surf, indiefolk, americana, singer-songwriter, punk, grunge, death metal, postpunk/new wave, delta blues/country, jazz, ska/reggae, funk/groove, sixties/beat, 80’s synthpop, electro-pop, drum ‘n’ bass, acid/jungle, minimal techno, urban, afrobeat, verschillende crossovers en zelfs bijzondere coverbands (Tom Waits en Babes In Toyland/Hole).
3.1 HPC WINTERFEST Datum: Aantal acts: Bezoekers: Locatie: Toegangsprijs:
zaterdag 1 maart 61 1.500 HPC Gratis
Op zaterdag 1 maart 2014 stond het HPC volledig in het teken van alweer de zesde editie van het HPC Winterfest. Wisten we in 2013 al niet hoe we alle 50 bands kwijt moesten op de poster, in 2014 deden we er gewoon nog een schepje bovenop. Maar liefst 61 (!) bands werden geprogrammeerd en kregen een plekje in het HPC Café, de Grote Zaal of in één van de vele oefenruimtes die beschikbaar waren als een miniatuurpopzaaltje. Het resulteerde in het ‘kijkdooseffect’, waarbij het publiek bij iedere oefenruimte steeds weer getrakteerd wordt op een verrassende act. Van singer-songwriters tot metal en van piepjonge bands tot popveteranen. Alles kan en alles mag tijdens het HPC Winterfest, zolang het maar uit de Haagse regio komt. Bovendien is er weer prettig samengewerkt met vaste huurders als Ready To Play, Drumschool Stefan van de Brug en Koen Herfst.
Daarnaast werden ook jamsessies en drumclinics georganiseerd. Je zou kunnen zeggen dat enkel hiphop/rap ontbrak op de bill. In principe een bewuste keuze omdat hiervoor minder animo bleek tijdens eerdere edities. Voor komende edities zal daarom gekeken of live hiphop uitkomst kan bieden. Goede voorbeelden hiervan zijn Zwolse rapper Typhoon en de Haagse Kern Koppen, die beiden met een mix van hiphop, jazz, funk en rock heel Nederland aan het veroveren zijn. Het zou mooi zijn als het komende jaar nieuwe talenten opstaan in Den Haag in het kielzog van deze artiesten.
Showcasefestival Het Winterfest begint steeds meer als een waar showcasefestival te fungeren, waar interessant talent van hoog niveau ontdekt kan worden. Ook tijdens deze editie werden weer volop programmeurs gespot die aan het scouten waren voor hun podium of festival. Met succes kunnen we stellen. Het was één van de eerste optredens voor The Black Veins waarmee ze direct KadeRock wisten te overtuigen. Mama Franko zagen we weer terug op het Zeeheldenfestival, The Howl Ensemble werd zelfs één van de hoogtepunten tijdens State-X New Forms en ook Rellavec zagen we terug op dit avontuurlijke festival. Medicine Jet en Speakerpunch zijn voorbeelden van bands die vele zieltjes wisten te winnen. Het kan haast niet anders of we zullen nog veel van deze acts gaan horen. Daarnaast was het voor Supra Naturals een ideale gelegenheid om nieuw werk uit te proberen.
Bezoekersaantal Op voorhand was de organisatie niet gerust op een goed bezoekersaantal. Op F.A.S.T. Surfdorp werd namelijk voor dezelfde dag het F.A.S.T. End of Winter Festival aangekondigd met een indrukwekkende line-up, met o.a. Splendid, Friends of the Family, F, Piñata en Klup Tropicana. Daar waar zware concurrentie werd verwacht, bleek echter dat beide festivals goed werden bezocht. Het HPC Winterfest mocht weer rekenen op ongeveer 1.500 bezoekers en het F.A.S.T. End of Winter Festival was uitverkocht met ruim 1.000 tickets (€ 12,50 in de voorverkoop en € 15,- aan de deur). Dit bewijst de eigen kracht van het HPC
7
Winterfest en dat er niet gevreesd hoeft te worden voor andere kleinschalige festivals op dezelfde dag. Geslaagde editie Kortom, het HPC mag terugkijken op een geslaagde editie van het HPC Winterfest. Echter, het pand piepte en kraakte hier en daar en we moeten toegeven: het is bijna niet te doen om in het reusachtige pand met een relatief klein team een twaalf uur durend programma met maar liefst 61 bands aan het publiek voor te schotelen. Voor volgend jaar zal er gekeken worden om het geheel behapbaarder te maken door bijvoorbeeld meer voor kwaliteit boven kwantiteit te gaan. Minder bands betekent niet automatisch minder ambities. Integendeel, het idee leeft om het HPC Winterfest nog meer te gaan uitbouwen als een belangrijk showcasefestival. Tijdens verschillende voorgaande edities heeft het HPC Winterfest zich namelijk bewezen als ‘opstapfestival’ waar interessant nieuw talent gespot kan worden. Aan de andere kant wil het HPC niet haar charme verliezen en bijvoorbeeld plekken behouden voor bands die al jaren voor de lol repeteren in het HPC. Een uitdaging dus om hierin een goede balans te vinden. De editie in 2015 is gepland op zaterdag 21 februari.
3.2 SKOOLTAINER @ LIFE I LIVE Datum: Aantal Haagse acts: Bezoekers: Locatie: Toegangsprijs:
Vrijdag 25 april 7 20.000 Hofplaats Gratis
Voor de derde keer in de geschiedenis van het Life I Live Festival heeft het Skooltainer-project plaatsgevonden. De Skooltainer is een groene zeecontainer die tijdens het festival dienst doet als podium voor jonge bands van de middelbare school. Dit jaar stond het podium niet op het Buitenhof, maar op de Hofplaats. Een uitstekende locatie waardoor de Skooltainer meer dan ooit een volwaardige festivallocatie was.
Acts in 2014: Acrid, Anger Radio, Arcadian Skies, Babes in the Hole, Bayassa, Bevrijd de Waanzin, Black Mesa Preservation Society, The Black Veins, Blue J, The Bottlecaps, Brian Sydney & TheWashboardKid, Brothers in Groove (jamsessie), Buzz Rockington, Cookie & the Crunch, Cult of the Secret Samurai, Dawn of Time, Dead Market, Deathhammer, , Don & the Usual Suspects, Drive By Clouds, EIGER, Face Meets Concrete, Fake Plastic Trees, Garlic, The Howl Ensemble, JARA, Julie Scott, Just Add Water, Koen Herfst (drumclinic), Lifeless Past, Lito, Skippy & Nick, Magnavox Radio, Magpies, Ma China, Mama Franko, Maple, Massakiss, Medicine Jet, MIMRA, Murw, My Conviction, NiCad, Raincheck, Rebel Rembler, Rellavec, Replayced, Rockdivas, Rosie, DJ Shelfwood, Single Pilot, Speakerspunch, Spinning Circles, The Sum of Damage Done, Supra Naturals, THE3rdMAN, TUNE, Uncle Vernon, The Uninvited, Unseen Perception, Willem Treur Trio en Zeelui.
Het Skooltainer-project is een samenwerking tussen evenementenbureau Prooost (organisator van Life I Live), HPC en Ready To Play, met als doel jonge muzikanten een plek te bieden om hun muziek ten gehore te brengen tijdens het Life I Live Festival. De missie hierachter is om de muzikanten als band een ‘echt festivalgevoel’ mee te geven, ze zouden wat dat betreft niet onder moeten doen voor ‘grotere bands’. De jonge muzikanten ervaren hiermee het plezier en het harde werken als muzikant. Het aangeboden traject vooraf workshops en bijeenkomsten leiden ertoe dat het optreden voor hen een zo groot mogelijk succes wordt. De bands zijn geselecteerd tijdens de Interscholaire op 4 april. De Interscholaire is een cultuurfestival op het Maerlant Lyceum waarbij middelbare scholieren van het Aloysius College, Haags Montessori Lyceum, Sorghvliet, Haganum en het Maerlant Lyceum worden uitgedaagd om hun culturele skills te laten zien. Er is geen bepaald quotum, maar de bands worden geselecteerd op basis van enthousiasme, spel, het schrijven van eigen werk en podiumuitstraling. Dit jaar lag de kwaliteit behoorlijk hoog waardoor alle vijf de schoolbands geselecteerd zijn: High on Chromosomes (Maerlant), 52Cards (Haganum), The Hague Blues Orchestra (Sorghvliet), Siete Caminos (AC) en Seed of Ayawaska.
8
Vervolgens gingen deze bands het workshoptraject in, waarbij ze in het HPC nuttige kennis en ervaring opdeden. Roel Bik van Minigigs vertelde over alles wat je als muzikant moet weten van geluid en podiumtechniek, Janneke Nijhuijs (o.a. The Deaf en Smutfish) en Remco Visker (o.a. Supra Naturals en Garlic) gaven namens Ready To Play bandcoaching aan de jonge muzikanten en Mark Boulas van Rockstone gaf handige tips over hoe je de band het beste online kan promoten. Tijdens het festival hebben de acts volledig kunnen genieten van de catering, artist service, de backstage ruimtes en natuurlijk het glansrijke optreden zelf. De emoties gingen van ontzettend zenuwachtig tot verschrikkelijk vrolijk en enthousiast. Het was goed om te merken dat de muzikanten ruim op tijd aanwezig en leergierig waren en bovendien graag met elkaar een praatje maakten en naar elkaar kwamen kijken en luisteren.
3.3 HAAGS PODIUM @ PARKPOP Datum: Aantal acts: Bezoekers: Locatie: Toegangsprijs:
Het Skooltainer-project is afgesloten tijdens een bijeenkomst in het HPC waar de bands samen met het projectteam en de workshopdocenten elkaar nog even konden ontmoeten om na te praten over het project, de workshops en het festival. Hieruit volgde een aantal suggesties voor de organisatie, namelijk de wens voor een speciale zangworkshop en de vraag of 3voor12 Den Haag van elke band afzonderlijk een recensie kan schrijven. Ook kwamen een aantal quotes voorbij die het succes van de Skooltainer nog maar eens onderstrepen: “Dit is heel anders dan ‘t schoolorkest!”, “Wij waren nog geen echte band vóór de Skooltainer.”, “Dankzij Life I Live Festival heb ik een vriendin.”
Zondag 29 juni 9 190.000 Zuiderpark Gratis
Dankzij het grote succes van vorig jaar, was ook dit jaar het Haags Podium aanwezig op Parkpop. Ruim 190.000 bezoekers konden kennismaken met Haags muziekaanbod van hoge kwaliteit. Bovendien zorgde de samenwerking met Musicon er weer voor, dat beide oefencentra bij een groot publiek onder de aandacht werden gebracht. De programmering bevatte alles wat men van een Haags Podium mag verwachten: goede muziek uit eigen stad. De dag begon met nieuwe talenten Replayced en Thin Pillow, maar ook legendarische helden Hallo Venray waren aanwezig en lieten zien waarom ze al bijna dertig jaar excelleren. Bijzondere momenten waren er volop: de aanstekelijke show van Friends of the Family, die hun optreden eindigde als een negentwintig-koppen-tellend collectief, en de eigenzinnige zanger Willem Bodhi die gewapend met een akoestisch gitaar op intieme wijze de muziek tijdens de pauzes verzorgde. Piñata volgde en zorgde in lijn van het mooie weer voor een energieke zomerse show. Ook was er ruimte voor het hardere gitaargeweld van The Blues Junkies. Bovendien werd voor het eerst in de geschiedenis van Parkpop live WK voetbal uitgezonden op het festival. Na een enerverende overwinning van het Nederlands Elftal zorgden Kern Koppen en Monkey Miracular ft. Koen Herfst (die gelukkig tijd kon vrijmaken gedurende zijn wereldtournee met Armin van Buuren) voor een explosieve afsluiting.
Het programma van de Skooltainer op Life I Live is overigens in overleg aangevuld met Death by Oxygen (Haganum), The Brahms (Herman Brood Academie) en The Gypsy Liars (Herman Brood Academie). Een nagenoeg volledig Haags programma dus. Enkel in The Brahms zitten merendeel leden afkomstig van buiten Den Haag.
Het Haags Podium is een samenwerking tussen het HPC, Musicon en DUCOS Productions (producent van Parkpop), waarbij de programmering en productie volledig in handen liggen van het HPC en Musicon. Een gezamenlijk podium op Parkpop is een effectieve manier gebleken om het samenwerkingsverband tussen Musicon en het HPC te verstevigen, zowel op beleidsniveau als op uitvoeringsniveau. Belangrijker nog, een Haags podium op Parkpop is een zeer effectieve manier gebleken om veelbelovende Haagse bands verder te kunnen brengen en heeft het Parkpoppubliek
9
kennis kunnen maken met Haagse talenten. Ook het samenwerkingsverband met DUCOS, is een goede match. DUCOS beschikt niet over een netwerk in de Haagse popscene en het HPC en Musicon bedienen opgeteld alle bands van Den Haag. Parkpop biedt op hun beurt uitstekende randvoorwaarden, zowel logistiek als marketingtechnisch.
Ook in deze vorm heeft de talentenjacht in de aanloop naar Parkpop veel bezoekers en publiciteit gegenereerd voor de podia van het HPC en Musicon. Daarnaast is het voor het een mooi moment om nieuw talent te ontdekken. De bands die niet geselecteerd werden voor de voorrondes hebben zich wel kunnen introduceren bij de programmeurs van het HPC en Musicon en een aantal bands hebben hierdoor een plekje weten te bemachtigen op KadeRock of Winterfest. Voor de deelnemers aan de voorrondes, halve finalisten en finalisten waren de optredens mooie momenten om de band in de kijker te spelen. Bovendien kreeg elke deelnemende band een juryrapport met tips op welke vlakken ze zichzelf kunnen verbeteren.
In 2014 is het samenwerkingsverband verder uitgebreid. Stichting Aight is met de hiphop area al jaren een vaste samenwerkingspartner op het ‘Haagse Veld’ NewHorizons, maar met singersongwriterplatform THISSFest en CultuurSchakel, de Haagse organisatie voor amateurkunsten, werden nieuwe samenwerkingspartners verwelkomd. Het leverde een extra podium op met singer-songwriters namens THISSFest en programma uit de wijken in samenwerking met de Cultuurankers verzorgd door CultuurSchakel. Daarnaast leverde de samenwerking ook financiële voordelen op omdat logistiek en faciliteiten gedeeld konden worden, evenals de kosten hiervan. Ook konden bij verschillende leveranciers hogere kortingen worden bedongen vanwege grotere afname.
Naast de bandverkiezing is ook een blok van twintig minuten op het Haags Podium ingevuld voor de winnaar van de Your Stage Challenge, de grootste jaarlijkse talentenjacht voor Haagse Schoolbands. Op deze manier zijn ook Haagse middelbare scholen betrokken geraakt bij het Haags Podium. Winnaar dit jaar was Replayced. Begrotingstechnisch zijn er ook goede stappen gemaakt, waardoor de financiële druk op de organisaties is verlicht. Het project is ondersteund vanuit Culturele Projecten, wat bovendien wordt ervaren als een enorme waardering en stimulans, en financiële voordelen zijn gehaald uit verschillende samenwerkingen. Ook was het voor het publiek dit jaar weer mogelijk om in ruil voor o.a. backstagepassen, merchandise-artikelen en backstage concerten, een donatie te doen via voordekunst.nl. Dit is tevens een blijk van waardering voor al het werk en het geeft aan hoe belangrijk het publiek vindt dat er een Haags Podium op Parkpop is. Deze crowdfundingsactie heeft dankzij de ‘verdubbelaar’ van Fonds 1818 ongeveer € 3.700,- opgebracht, waarmee de begroting sluitend is gemaakt.
Daarnaast zijn er maatschappelijk verantwoorde samenwerkingsverbanden geweest met partners als Be Challenged, een organisatie die jongeren ‘met een rugzakje’ begeleidt en o.a. inzet als vrijwilligers bij festivals, en met Stichting Anton Constandse, een zelfstandige organisatie binnen de Geestelijke Gezondheidszorg, die met een aantal bewoners/cliënten en begeleiders alle doorgangen rond het Haags Podium hebben gecontroleerd. Dit is naar tevredenheid van alle partijen verlopen. Een quote van de projectleider bij Anton Constandse: “Bedankt voor het vertrouwen en dat we een steentje hebben mogen bijdragen aan het Haags Podium op Parkpop, de deelnemers waren enthousiast en namen hun taak wederom serieus, dit is rehabilitatie en integratie op zijn best!”
Plannen 2015 Voor de toekomst is de ambitie om het samenwerkingsverband verder uit te breiden met meer culturele en maatschappelijke partners uit Den Haag. Voor de Parkpopbezoeker zal dit betekenen dat een bezoek aan het Haagse Veld tevens een mooie ontmoeting is met het Haagse Cultuurveld in een bredere zin. Dit leidt tot een bredere festivalbeleving en kan bovendien voor een nog groter draagvlak zorgen binnen cultureel en maatschappelijk Den Haag.
Global Battle of the Bands Het voortraject van Parkpop, in de volksmond nog steeds the road to parkpop genoemd, had dit jaar een andere opzet dan vorig jaar. Of eigenlijk zijn de voorrondes voor het Haags Podium en het Haagse traject voor Global Battle of the Bands (GBOB, de grootste internationale bandwedstrijd ter wereld) geïntegreerd tot één langer en meer uitgebalanceerd traject voor GBOB Nederland, waarvan Ducos de licentiehouder is. Zestien bands streden verdeeld over vier voorrondes (twee in Musicon en twee in het HPC Café) om een plek in de halve finale in poppodium SuperMarkt. Daar streden de vier voorronde winnaars en de ‘wildcard’ winnaar om twee finaleplekken van GBOB NL. Deze finale vond plaats op de Grote Markt en de winnaar Orange Skyline mocht optreden op de Jupiler Stage van Parkpop en staat in mei 2015 in de wereldwijde finale in Oslo, Noorwegen. Helaas geen Haagse winnaar, waardoor de finale-jury één van de Haagse finalisten moest aanwijzen voor de te winnen plek op het Haags Podium. De jury koos voor de psychedelisch rock van Thin Pillow boven de female-fronted popinfluenced metal van Eve’s Fall.
Deelnemende acts GBOB The Hague 2014: Acrid, The Black Veins, B Sharp, The Cavern, Eve’s Fall, JARA, Laura Palmer, Mama Franko, Medicine Jet, Mutt Dog County, NiCad, Red Light Babies, The Return of the Walkman, Sascha & The Sharp Five, Thin Pillow en Valerie Branoux. Acts Haags Podium @ Parkpop in 2014: Replayced (winnaar Your Stage challenge), Thin Pillow (winnaar GBOB The Hague), Friends of the Family, Hallo Venray, Piñata, The Blues Junkies, Kern Koppen, Monkey Miracular ft. Koen Herfst en Willem Bodhi.
10
Toch bleek een groot deel van het Haags publiek het bijzonder jammer te vinden dat Plein Open niet door kon gaan. In de tussentijd werd het Spuiplein zelfs weer vrijgegeven als locatie voor evenementen, maar te laat om nog een volwaardige editie van Plein Open te kunnen organiseren. Bovendien waren de nieuwe plannen al in vergevorderd stadium. Toch moest er iets gebeuren, een statement gemaakt worden dat het Spuiplein een perfecte evenementenlocatie is, zeker voor Plein Open. Maar ook het Life I Live festival en TodaysArt konden geen gebruik maken van het Spuiplein en moesten daarom uitwijken naar andere locaties.
3.4 PLEIN OPEN PRESENTS: THE HAGUE FEEDBACK ORCHESTRA Datum: Bezoekers: Locatie: Toegangsprijs:
19 juli 200 Spuiplein Gratis
In het meerjarenbeleidsplan 2013-2016 “Haagse Nieuwe” is een jaarlijkse subsidie toegekend van € 18.606 voor het Plein Open festival. Echter, vanwege geplande bouwwerkzaamheden van het Spuiforum was het Spuiplein lange tijd niet beschikbaar als evenementenlocatie. Daarom was het niet mogelijk om een vergunning te krijgen voor het organiseren van het Plein Open festival. Een goede alternatieve locatie voor het Spuiplein, die recht doet aan het Plein Open festival en waar alle beoogde stijlen popmuziek (zowel mainstream als zogenaamde underground niche stijlen) geprogrammeerd kunnen worden, bleek helaas niet beschikbaar.
Daarom dat op zaterdag 19 juli, in samenwerking met Bazart Presents en een aantal underground ‘gitaargoeroes’, onder de naam The Hague Feedback Orchestra een ode gebracht is aan het Spuiplein. Klokslag 16.00 uur opende de Haagse Cultuurwethouder Joris Wijsmuller samen met oud Q65 gitarist Joop Roelofs het optreden. Onder leiding van dirigent Bart Schotman werd een uur lang een concert gegeven door een orkest van maar liefst 54 (bas)gitaristen dat de aanwezigen nog lang zal heugen. Op deze bijzondere wijze is bovendien de positie van alternatieve muziek (na het wegvallen van o.a. poppodium Bazart) in Den Haag en de noodzaak van broedplaatsen in de stad onder de aandacht gebracht. Met succes, aangezien het bijzondere moment en de boodschap breed door de media zijn opgepikt.
Om de beoogde speelplekken te behouden is het HPC op zoek gegaan naar andere oplossingen. Hieruit is onder andere een samenwerking ontstaan met het Paard van Troje en de Grote Markt, waarmee in het weekend van 30 mei t/m 1 juni het succesvolle Sniester festival is georganiseerd (zie paragraaf 3.5). Het HPC heeft hierbij de lokale programmering voor haar rekening genomen, waarbij speelplekken werden geboden aan bands die normaliter geprogrammeerd zouden zijn op het hoofdpodium van het Plein Open festival. Daarnaast zal tijdens de Haagse Pop Week meerdere avonden in het teken van alternatieve programmering staan, waarbij bands zich kunnen presenteren die normaliter op het undergroundpodium zouden optreden van Plein Open (zie ook paragraaf 3.8). Hiermee wordt voor hetzelfde aantal bands een goed alternatief voor het Plein Open festival geboden.
Naast Sniester en het concert van The Hague Feedback Orchestra is het Plein Open budget aangewend om het tekort van het HPC Winterfestival te dichten en om extra programma en marketingbudget te creëren voor de Haagse Pop Week.
11
De geprogrammeerde bands wordt meer dan alleen een podium geboden. De goede balans tussen het lokale, nationale en internationale aanbod levert een interessant programma op, waarbij de Haagse acts niet ‘weggestopt’ worden op een lokaal podium maar juist geïntegreerd in het festivalprogramma geprogrammeerd staan op spots waar ze het best tot hun recht komen. Ook lift het Haagse programma mee op de landelijke exposure van Sniester (het festival geniet nu al mondjesmaat bekendheid buiten de stadsgrenzen) en op de allure van nationale en internationale namen. Het spelen met bands van buiten Den Haag is inspirerend en een belangrijke ervaring in de ontwikkeling van een band. Bovendien zorgen Mediapartners 3voor12 Den Haag, Den Haag FM, Rockstone en online radiostation Pinguin Radio (met vele landelijke luisteraars) voor belangrijke promotionele waarde voor de optredende artiesten.
3.5 SNIESTER Data: Aantal acts: Bezoekers: Locatie:
Vrijdag 30 mei t/m zondag 1 juni 45, waarvan 10 Haagse acts Onbekend Paard van Troje en verschillende locaties aan de Grote Markt Toegangsprijs: Gratis
Zoals gezegd is een deel van het Plein Open budget besteed aan de Haagse programmering van Sniester, het nieuwe gratis toegankelijke festival dat afgelopen jaar is neergestreken in het muzikale centrum van Den Haag: de PopHotSpot. Sniester is de opvolger van het PopHotSpot festival en wordt georganiseerd door de Grote Markt, Paard van Troje en HPC. Sniester is in het oosten van het land een ander woord voor ‘rotje’ en staat dan ook in het teken van een explosie aan sfeer, enthousiasme en avontuur. Naast muziek is er ook ruimte voor theater en kunst, kinderactiviteiten en een festival/foodmarkt. Tijdens de afgelopen editie vonden de optredens plaats op een buitenpodium op de Grote Markt en in de SuperMarkt, Zwarte ruiter, Boterwaag, het Paardcafé en het Paard van Troje (Foyer, Kleine Zaal en Grote Zaal).
Niet voor niets werd het nieuwe Haagse festival vanuit de Haagse popscene genomineerd voor de Haagse Pop Prijs beste initiatief. De vele positieve reacties die ook het HPC mocht ontvangen van publiek en betrokkenen geven aan dat Sniester een verrijking is voor de Haagse evenementenkalender. De wens van Stichting Evenementen Grote Markt is om Sniester de komende jaren te laten groeien. Er zijn immers meer unieke locaties rondom de PopHotSpot waar bands en acts geprogrammeerd kunnen worden. Voorbeelden van festivals die langzaamaan een binnenstad hebben overgenomen zijn Eurosonic Noorderslag in Groningen en Reeperbahn Festival in Hamburg. De organisatie van Sniester laat zich graag inspireren door deze festivals. Bovengenoemde festivals zorgen voor een positieve (financiële) spin-off voor desbetreffende stad en met een stevig Haagse programmering kan het Sniester festival een behoorlijke springplank worden voor Haags talent naar landelijk en zelfs internationaal succes.
Sniester onderscheidt zich van de andere festivals door niet te mikken op de grote en dure headliners, de zogenaamde festivalmagneten, maar door de pijlen te richten op de opkomende, interessante, spannende, goed-aan-de-weg-timmerende, op-hetpunt-van-doorbrekende, we-hebben-er-ontzettendveel-zin-in en enthousiaste wij-gaan-er-helemaalvoor acts! Deze acts zijn niet te vangen in één bepaald genre. De chansons van Tess et les Moutons Magnifiques passen net zo goed in het profiel als de rauwe raps, snoeiharde beats en vuige sounds van Prinsenkind. En wat betreft leeftijd wordt het jeugdige enthousiasme van The Hague Idiots moeiteloos afgewisseld met de nu al legendarisch helden van Hallo Venray.
Haagse programmering op Sniester 2014 The Deaf, Hallo Venray, The Hague Idiots, Orange Grove, Playground Zer0, Prinsenkind, Stereo Bandits, Tears & Marble, Tess et les Moutons Magnifiques en Thin Pillow.
Het HPC boekt in overleg met de programmeurs van Het Paard van Troje en de Grote Markt de Haagse line up voor het festival, waarbij het veelal gaat om acts die normaliter op het hoofdpodium van Plein Open zouden staan. Deze acts blijken naadloos aan te sluiten bij de programmeringsvisie van Sniester.
12
3.6 PODIUM HOFPLAATS @ HAAGS UIT FESTIVAL Datum: Bezoekers: Locatie: Toegangsprijs:
Zondag 7 september 1.500 Hofplaats Gratis Om meer publiek naar de Hofplaats te trekken en daar te houden, is Stichting Aight gevraagd om een hiphop area te creëren naast het podium voor popmuziek. In plaats van enkel een podium met vijf losse optredens van verschillende bands en acts op popgebied, kon het publiek op de Hofplaats nu ook genieten van o.a. grafitti-kunst, breakdance battles, popping workshops en streetdance presentaties. Hierdoor vielen er geen gaten in het programma. Daardoor bleef het publiek meer ‘hangen’ op de Hofplaats in plaats van elders op zoek te gaan naar ander vermaak of andere optredens. Ook het eten van Mien Koffie & Brood en Café De Pijpiebar (een paardentrailer die ingezet wordt als uiterst mobiel bruin café) droegen bij aan een verbeterde festivalsfeer.
Steevast is het HPC aanwezig op het Haags Uit Festival. Door de jaren heen wist het HPC altijd met weinig middelen een eenvoudig podium te creëren, meestal in een partytent tussen de andere kramen op de informatiemarkt. Verschillende bands kregen hierdoor de mogelijkheid om op te treden voor een andere doelgroep dan dat men gewend is en bezoekers kunnen bij de infostand terecht voor meer informatie over de oefenruimtes en activiteiten van het HPC. Voor de editie van 2013 is echter op initiatief en onder leiding van het HPC het één en ander professioneler aangepakt. Op de Hofplaats werd een volwaardig podium van 7 x 4,5 meter geplaatst en in samenwerking met diverse partners werd een veelzijdig, talentvol en kwalitatief goed programma gerealiseerd. Het podium op de Hofplaats werd voor het eerst als prominent onderdeel opgenomen in de programmering van het Haags Uit Festival. Deze lijn is in 2014 voortgezet en in samenwerking met Musicon, Bazart Presents, Ready To Play en Crossing Border is het podium van deze laatste editie geprogrammeerd.
Het streven is om de komende jaren in samenwerking met diverse partners Podium Hofplaats @ Haags UIT Festival nog verder uit te bouwen tot een op zichzelf staand festivalterrein met voornamelijk aanbod op het gebied van Haagse popmuziek.
Acts Haags UIT Festival in 2014: Musicon presents: Your Stage Showcase Bazart presents: GΔrtmΔlen Ready To Play presents: Replayced HPC presents: Polarized Crossing Border presents: Son Mieux
13
Het eigen talententraject Het Talent van Loosduinen leverde als winnaar Wytse Visser op. Wytse won hiermee een prijzenpakket bestaande uit: het optreden op het Loosduinse Hoofdplein, zangles bij Ready To Play, studiotijd bij HollandSpoorStudios en een aantal gratis oefensessies in het HPC. Wytse Visser had overigens al enige bekendheid vanwege zijn deelname aan De Beste Singer-Songwriter van Nederland, de op televisie uitgezonden zoektocht van Giel Beelen (3FM) naar muzikaal talent.
3.7 HET GELUID VAN LOOSDUINEN Datum: Bezoekers: Locaties: Toegangsprijs:
Zaterdag 13 september 4.000 Loosduinse Hoofdplein, Openbare Bibliotheek Loosduinen & HPC Gratis
Het Geluid van Loosduinen is een productie van het HPC op initiatief van de Loosduinse vestiging van Bibliotheek Den Haag en Stadsdeelkantoor Loosduinen, met als doel Loosduinen meer op de culturele kaart te krijgen en jongeren in het stadsdeel een gezicht te geven. Dit door middel van een cultureel festival met muziek en literatuur als hoofdingrediënten. Na een succesvolle eerste editie in 2013 vond Het Geluid van Loosduinen op zaterdag 13 september 2014 voor de tweede keer plaats op het Loosduinse Hoofdplein.
Tijdens de evaluatie van het festival is gebleken dat de bewoners en ondernemers van Loosduinen het festival nu al een warm hart toedragen en het als onmisbaar evenement voor het stadsdeel beschouwen. De afgelopen editie werd zelfs, mede door het goede weer, twee keer zo goed bezocht als de eerste editie. Ongeveer 4.000 bezoekers wisten het evenement te vinden, ondanks de concurrentie van Open Monumentendag, het Escamp festival en het Food Truck Festival TREK in Scheveningen. Mede hierdoor is het positieve besluit genomen over continuering van het festival. Ook worden er kansen gezien om het talententraject naar een hoger plan te tillen in samenwerking met de welzijnsorganisaties en wijkcentra uit het stadsdeel. De editie van 2015 van Het Geluid van Loosduinen is gepland op zaterdag 12 september.
Om zowel publiek uit Loosduinen op de been te brengen als publiek uit andere stadsdelen naar Loosduinen te trekken, is een programma samengesteld dat een breed publiek aanspreekt, inclusief een paar acts die landelijke bekendheid genieten. Hiphop artiest Kraantje Pappie is populair onder de jeugd en voor de oudere doelgroep stond wederom Haagse publiekstrekker The Clarks geprogrammeerd. Het festival werd geopend door harmoniegezelschap AGARN, dat repeteert in het HPC-gedeelte Muziekcentrum Loosduinen, en de in het vorig jaar definitief doorgebroken rock ’n soul band Sven Hammond Soul sloot het programma op het Loosduinse Hoofdplein af. Ook de Surinaamse gemeenschap wist Loosduinen goed te vinden om te genieten van hun held Trafassi, bekend van zijn grote hit Wasmasjien (Kleine wasjes, grote wasjes..). Tijdens de afterparty in een afgeladen HPC Café bleek Liptease and the Backstreet Crackbangers (dat in het najaar tweede is geworden in het televisieprogramma Holland’s Got Talent) een gouden boeking te zijn.
Programmering Loosduinse Hoofdplein Wytse Visser (winnaar Het Talent van Loosduinen), Trafassi, Philip Kroonenberg, Kraantje Pappie, The Clarks en Sven Hammond Soul. Presentatie: Justin Verkijk. Programmering Bibliotheek Loosduinen Ton Meijer: Aadje Piraatje Programmering afterparty HPC Café Thin Pillow, The Hague Reggae All Stars, Liptease and the Backstreet Crackbangers.
14
Een andere zeer positieve ontwikkeling is dat verschillende samenwerkingspartners (zoals poppodia SuperMarkt en het Paard van Troje) steeds meer bij voorbaat en al op eigen initiatief Haags programmeren tijdens de HPW. Dit onderstreept eens te meer dat het evenement breed gedragen wordt door de stad. Bovendien besloot de Popronde om na het succes van vorig jaar hun rondreizende festival gewoon weer tijdens de HPW in Den Haag te laten landen en voor Stroom Den Haag (See You in The Hague) was de HPW het ideale moment om hun laatste activiteit op Scaffold te organiseren. Vorig jaar vond de officiële opening al plaats tijdens de HPW, waardoor het publiek op bijzondere wijze kennismaakte met het kunstwerk van Sam Durant, een assemblage van vijf historische houten schavotten uit de Amerikaanse geschiedenis dat ruim een jaar tegenover het Museon heeft gestaan.
3.8 HAAGSE POP WEEK Data: Bezoekers:
17 t/m 26 oktober +/- 11.000
Met vele hoogtepunten, succesvolle samenwerkingen en bijzondere optredens, stond Den Haag tijdens de Haagse Pop Week (HPW) weer 10 dagen lang op levendige wijze in het teken van Haagse popmuziek. Met maar liefst 228 optredens e was de 14 editie van het evenement zelfs groter dan ooit. Spectaculair was de viering van het 20-jarig jubileum van underground radiostation Radio Tonka in Maakhaven - tevens de opening van de Haagse Pop Week 2014 - en magisch was de albumpresentatie van Friends of the Family in een bomvolle Grote Zaal van het Paard van Troje. Tijdens de Muzikantendag On Tour de kans voor bands om te leren van professionals uit de landelijke music business en een belangrijke ontwikkeling voor de Haagse popscene was de aftrap van het Haags Overleg Popmuziek (HOP, waarover in paragraaf 6.3 meer te lezen is).
Ook is de HPW een perfect moment om een jubileum te vieren. Radio Tonka bestond dit jaar 20 jaar en HollandSpoorStudios alweer 25 jaar. Beide organisaties besloten zeer bewust om hun jubileumfeesten tijdens de HPW te laten plaatsvinden. Daarnaast vonden weer vele bijzondere samenwerkingen plaats zoals de I Love Hiphop Jamsession met muzikanten in samenwerking met Stichting Aight. En wat te denken van het uitverkochte ‘koptelefoon’ concert van lydia hendrikje & MIMRA vergezeld door een twaalfkoppig orkest in het Nutshuis? Dit concert werd mede mogelijk gemaakt door het Koninklijk Conservatorium.
Het is ondoenlijk om in dit jaarverslag bij alle programmaonderdelen en samenwerkingen stil te staan. Daarom dat een aantal hoogtepunten belicht zullen worden om een indruk te geven van het wederom succesvolle evenement. Programma & samenwerkingen
Naast alle eerder genoemde partijen en deelnemende locaties is er dit jaar ook nog samengewerkt met The Hague Heavy Metal Alliance, Songtide, Bazart Presents, Feed my Beat, Den Haag FM, Ready To Play en POPnl. Helaas moesten de videoclip presentaties in samenwerking met Fonds1818<24 worden uitgesteld vanwege te ambitieuze plannen van de deelnemende bands.
Het is weer gebleken dat de HPW een ideaal moment is om je als band te presenteren. Verschillende bands, zoals Fexet, Noblesse en Friends of the Family, kozen er zelfs specifiek voor om hun albumpresentatie te plannen tijdens het evenement. Maar ook verschillende organisaties, van klein tot groot en van beginnende initiatieven tot gerenommeerde instellingen, hebben zich kunnen profileren of hun instelling bij een ander publiek dan gebruikelijk onder de aandacht kunnen brengen. De HPW levert namelijk waardevolle publiciteit en exposure op voor de organisaties en vooral voor beginnende initiatieven worden ambitieuze plannen mede mogelijk gemaakt door professionele ondersteuning van het HPC op het gebied van expertise, financiën, promotie en productie.
De opening: 20 jaar Radio Tonka De opening van de HPW stond dit jaar in het teken van 20 jaar Radio Tonka, het unieke geluid van de Haagse underground dat legaal te horen is op Den Haag FM. Vrije radio gemaakt door vrije geesten, van extra belegen jazz tot verknipte soundscapes en van snoeiharde anarcho-punk tot obscure elektronica. Het leverde vooraf al zoveel ideeën op,
15
dat besloten werd om een tweedaags festival van de viering te maken. Geheel in stijl bleek het een belangrijke uitlaatklep voor de dj’s, maar vooral ook een belangrijk platform voor verschillende alternatieve en ‘underground’ subculturen uit Den Haag. Twee dagen, twee zalen en 39 acts die een ander maar toch breed geluid ten gehore lieten brengen.
Ook DJ Mag was aanwezig en reageerde erg positief op wat er is neergezet in 330Live. Wat hen opviel was “de relaxte sfeer in de club en onder de aanwezigen” en ook “het netwerkelement van Feed My Beat was duidelijk merkbaar. Iedereen praatte met elkaar of luisterde aandachtig naar de muziek. De aanwezigen wilden elkaar en elkaars muziek leren kennen. Wij hopen dat deze showcase een terugkerend fenomeen wordt en dat Feed My Beat evenementen blijft organiseren om de Haagse scene met elkaar in contact te brengen. Er liggen veel mogelijkheden in deze stad en ondanks de setback van afgelopen zomer, is de Haagse dancescene springlevend en zijn er veel enthousiaste, talentvolle dj's en producers.”
Met het wegvallen van het alternatieve poppodium Bazart als locatie en verschillende broedplaatsen die onder druk staan, heeft Radio Tonka laten zien dat de underground in Den Haag nog steeds springlevend is en een plek verdient om gehoord te worden. Niet alleen binnen de eigen kringen, want ook mainstream publiek wist de weg naar Maakhaven maar al te goed te vinden en het evenement enorm te waarderen vanwege de buitengewone sfeer. Dit alles in combinatie met lachende gezichten, dolenthousiaste artiesten, een kleurrijke mix aan persoonlijkheden, arty en psychedelische diaprojecties, hypnotiserende geluiden afgewisseld door opzwepende beats en natuurlijk gitaargeweld, zorgde voor een onvergetelijk weekend.
Friends of the Family album release Friends of the Family is bij uitstek een voorbeeld van een band die zich uitstekend heeft kunnen profileren tijdens verschillende edities van de HPW. In de editie van 2013 gaf het collectief, dat pas in het begin van dat jaar het levenslicht zag, een wervelend optreden in de Kleine Zaal van het Paard van Troje en ze werden gebombardeerd tot aanstormend talent met een gouden toekomst. Een jaar verder, met o.a. optredens op het Haags Podium van Parkpop en de Sena POPnl award op zak, werd de HPW het moment om het debuutalbum te presenteren. Er zijn maar weinig bands die kunnen zeggen dat ze binnen anderhalf jaar tijd de Grote Zaal van het Paard tot aan het tweede balkon toe hebben weten te vullen. Aan de zegetocht lijkt nog lang geen einde. Inmiddels hebben ze getekend bij boekingskantoor Friendly Fire en staat in het voorjaar van 2015 een landelijke clubtour voor de deur. Die gouden toekomst gaat er komen.
Overigens stond niet alleen de opening van de HPW in het teken van de Haagse underground. In samenwerking met Bazart Presents werden verschillende punk/hardcore, alternatieve en psychedelische concerten georganiseerd en ook The Hague Heavy Metal Alliance heeft een steentje bijgedragen met een metal-avond in 330Live. Feed my Beat Normaal gesproken wordt bij popmuziek eerder gedacht aan bands dan aan dj’s, terwijl verschillende dj’s als filmsterren over de hele wereld vliegen. Sterker nog, Den Haag heeft met Chuckie een levende dj legende binnen de stadsgrenzen en Haagse dj Dash Berlin staat steevast in de top tien van de DJ Mag Top 100. Wie zegt u? Juist! Dash Berlin. Hoogste tijd dus om in Den Haag meer aandacht te besteden aan populaire dancemuziek en zo geschiedde. De handen werden inéén geslagen met nieuwkomer Feed My Beat om talentvolle dj’s een kans geven die nog nooit of nauwelijks voor een publiek hebben gedraaid en ze op weg te wijzen. Naast het optreden zijn alle dj’s geïnterviewd en al het materiaal, inclusief foto’s en de gedraaide set, online gezet.
Succesverhalen Het succesverhaal van Friends of the Family is één van vele. Alle acts hebben in meer of mindere mate profijt van de HPW. Voor bijvoorbeeld The Indien is het balletje echt gaan rollen door het overtuigende optreden tijdens de PopHotSpot special en ook de nominatie voor de Haagse Pop Prijs in de categorie aanstormend talent heeft het nodige stof doen opwaaien. Het was voor festivals als Life I Live en Schollenpop het moment om ze voor hun festivals te boeken. Een ander mooi voorbeeld van spin off is het optreden
16
Maar de meest bijzondere locaties werden samen met Songtide bezocht. Songtide is een collectief van Haagse songwriters, opgericht om de krachten van individuele artiesten te bundelen. Het collectief organiseert betoverende evenementen vol muziek van eigentijdse troubadours, soms vermengd met theater en poëzie, op sfeervolle locaties met een luisterend publiek.
van Nisse Bodil tijdens De Versafdeling XL in de SuperMarkt. Dit bleek een mooi steuntje in de rug te zijn en heeft veel andere shows opgeleverd. En wat te denken van Lucy’s Wijsje dat dit jaar de Haagse Pop Prijs won voor beste initiatief? Wellicht een verrassing, maar Lucy’s Wijsje wordt door velen charmant, intiem, lief en gezellig genoemd. De muzikale ontdekkingstochten langs bijzondere plekken zijn altijd uitverkocht en geeft het publiek de kans om op geheimzinnige wijze nieuw talent te ontdekken. Intimiteit is hierbij het toverwoord en dit zorgt voor een ultieme beleving. De HPW in 2013 was een mooi moment om het initiatief bij een groter publiek bekend te maken en dat is niet onopgemerkt gebleven. Het resulteerde in 2014 zelfs in de uitnodiging van het populaire festival Where The Wild Things Are om een muzikale ontdekkingstocht te organiseren in de bossen van bungelowpark De Eemhof en het Haags UIT Festival zag in Lucy’s Wijsje de ideale manier om verschillende culturele instellingen onder de aandacht te brengen van avontuurlijke muziek- en cultuurliefhebbers. Een terechte winnaar dus van de Haagse Pop Prijs voor beste initiatief en voor Where The Wild Things Are alle reden om Lucy’s Wijsje weer terug te vragen voor hun editie van 2015.
In samenwerking met Songtide werden Under the Bridge sessions georganiseerd. De mooie noten van de optredende artiesten werden prachtig versterkt door de magnifieke akoestiek onder de bruggen. Het leverde intieme en sprookjesachtige taferelen op, een haast mystieke ervaring voor het publiek dat zichtbaar genoot al dobberend in een bootje en aandachtig luisterend naar de muziek. Op deze manier kon het nieuwe initiatief Songtide zichzelf presenteren en bovendien zorgde de Under the Bridge sessions ervoor dat een ander langgekoesterde wens in vervulling ging, namelijk om ook in de middag optredens aan te bieden tijdens de HPW. Aanbeveling Het programma was breed en gevarieerd. Bands van jong en oud kregen de kans zich te presenteren, met aan de ene kant middelbare scholieren i.s.m. bijvoorbeeld Ready To Play en aan de andere kant het optreden van indorock veteranen The Crazy Rockers. Echter moet ook toegegeven worden dat het multiculturele aanbod achterblijft bij de rest. Dit terwijl Den Haag bekend staat als een van de meest multiculturele steden van Nederland. Voor de editie van 2015 zal daarom meer prioriteit worden gegeven aan multiculturele programmering en gezocht worden naar partners om hierin samen te werken.
Bijzondere locaties Bijzondere locaties geven de HPW extra dimensies en zorgen voor bijzondere ervaringen, extra beleving en vergroten de belangstelling, niet alleen vanuit het publiek maar ook door de media. Daarom dat ook dit jaar het evenement op bijzondere locaties te vinden was. Voor de opening werd bijvoorbeeld gekozen voor broedplaats Maakhaven, e het imposante industriële complex aan de 1 Lulofsdwarsstraat met een bijzonder rauwe maar zeker ook laagdrempelige sfeer. Tijdens De Popronde werden modezaak Bendorff, schoenenwinkel Phenomenal Kicks en Fearless Tattoo & Piercing omgedoopt tot popzalen en op zondag 20 oktober werd het kunstwerk Scaffold weer als een niet alledaags podium gebruikt voor concerten, dit keer met acts die aan de slag gingen met het typisch Haagse thema Peace & Justice.
Locaties Haagse Pop Week 2014 330Live, Baklust, Bendorff, Centrale Bibliotheek, Café de BieB, Café Cremers, Café de la Gare, Fearless Tattoo & Piercing, The Fiddler, Haags Pop Centrum, Lokaal Vredebreuk, Lola Coffee & Bikes, Maakhaven, Murphy’s Law, Musicon, Het Nutshuis, O’Casey’s Irish Pub, Paard van Troje, Phenomenal Kicks, PIP, Rootz, Scaffold, September, SuperMarkt, Van Kleef, De VAK (Centrum voor de kunsten), VaVoom, De Vinger, Zeta, Zwarte Ruiter en acht verschillende bruggen in de stad.
17
Acts Haagse Pop Week in 2014 The Hague Feedback Orchestra, Max Headroom, Dyzack, The BottleCaps, Lifeless Past, DIZFUNKZIE, I-F, Rivers Area Juke Squad B2B Mataklap, DJ Casper, Professor Azzacove, Hofstad Group, Droppings, Laura Palmer, DJ Eve, Alkaloid, G-Spot Crew, Sista Lisa, Jack Tulp, DJ Big Fatzo, No Waves & Sunrays, Bells Of Youth, Face Meets Concrete, Hellcanon (USA), Sodomizer (BRA), Pinhead, Pogo-a-Gogo, indian askin, Orange Skyline, Eveline Vroonland, Robbing Banks, PAUW, Jack and the Weatherman, IX, Opie, Stopcontact, APRIL, BIXBY, The Cannonball Johnsons, Steye & The Bizonkid, CUT_, Nosoyo, Feather & the White, Project Bongo, The Great Communicators, Maask, Single Pilot, Just Regular Guys, Foute Man, Supersonic Blues, Willie Wonka All Stars, Carnival, Frank E, The International Music Conspiracy, Prins Django, Klankman, DJ Moosz, Numtek, Nektar, AU, Duistere Bardo, Cancerdogs, Fred D’agga, The Howl Ensemble, Mono-Amine, Marky & Mace (Pressure Crew), Unit Moebius X Shitcluster, Ampex, Backgammon, Ill Fittings, The Kik DJ-team, Jen Min Lau, Josje van E, Ome Steef, Paul Istance & the Magic Mumble Jumble, The Hague Reggae All Stars, Ed Struijlaart, Tess et les Moutons Magnifiques, The Hague Idiots, Livin’ Blues Xperience, Bazzookas, Guus van der Steen, Stef van Es, Frankie McCoy, Some Kind of Fire Rose, Arie Spaans, The Black Veins, The Breaks, Yellow Grass, The Surfaders, Wytse Visser, The Indien, DropmiX, Midas, Early Late Twenties, Machine Makes Man, Mushroom Mosis, Hanneke Laura, Tim Akkerman, Johnny’s Open Mic (e.v.a.), Jara Holdert, Bram Wesdorp, Polarized, Nisse Bodil, Sleeptalker, Tears & Marble, Brothers in Groove (e.v.a.), Jamal Chundro en Ray Sixstringer (e.v.a.), Open Mic Night (e.v.a), Febbysessie (e.v.a.), De Chemtrails, Merlijn Nash, Tess van der Zwet, Stephen Simmons, lydia hendrikje & MIMRA, The Spree, PARADES, Phoenix Lights, Fake Plastic Trees, Willem Treur Trio (e.v.a.), The Morning Hour, Cooper, Fexet, Ass Ass, Fuz, Sink the Bismarck, Wolf in Loveland, Fabian, The Cannonball String Band, Royal Magpies, Medicine Jet, De Schim, De La Mar, Martien V, Wicked John, Niels Diephuizen, Conjunct, Bas Punt, Boy Bianchi, Warren Fellow, MC Kleine Kunst, JARA, Thin Pillow, F, I Love Hiphop Jamsession (e.v.a.), Aight Boombap Night, Eve’s Fall, Kingfisher Sky, Monomyth, Koest, Babes in the Hole, Tarzan’s my Daddy, Future Hearts, Eager, Janika, The Pussy Lovers, Rosie, Brian Sydney & The Washboardkid, Three High Fives, DJ Flor, Ben Guarde, DJ EDC, Frank Haak, Greystook, Krazy Kuys, DMSIX, DJ Blitzed, Rich & Raw, Alex Invar, Dominique Base, Rocksville, Eiger, Noblesse, Eke Schutte, Lisa de Graaf, Dieuwertje Dierick, Made In Stock, In Your Face, Junkie & The Halo, Blue J, Ayisha Thomas, Replayced, Bella Hay & Magere Mau, Friends of the Family, Valerie Branoux, Mik Adrian, David Benjamin, Atlantic Attraction, Geert van Emden, The Cosmic Carnival, Rät N FrikK, Playground Zer0, San Holo, DJ Friss, Dandana, From the Heart, GetSome!, Lodges (FR), Knotwilg, The Crazy Rockers, Trail of the Damned en Disaster Crew.
3.9 HAAGSE POP PRIJZEN De Haagse Pop Prijzen werden traditioneel in het Paard van Troje uitgereikt tijdens de ‘finale’ van de Haagse Pop Week. In de vorige paragraaf was al te lezen dat Lucy’s Wijsje won in de categorie beste initiatief en deze prijs mocht ontvangen uit de handen van Joris Wijsmuller, de Haagse wethouder van cultuur. Aan Dennis Weening was het genoegen om Playground Zer0 namens de jury te bestempelen als aanstormend talent. Al eerder werd live op 3FM de winnaar van Dé Haagse Pop Prijs 2014 bekendgemaakt. Niemand minder dan Giel Beelen werd bereid gevonden om tijdens zijn ochtendshow Taymir te verrassen met het nieuws dat zij volgens de Haagse popscene dé band waren waar het afgelopen jaar het meest om te doen is geweest. De overige genomineerden gingen helaas met legen handen naar huis, maar het genomineerd zijn op zich levert ook al de nodige aandacht en promotie op. Het gaat hier om de genomineerden The Indien, JARA, Tears & Marble en Torus die allen zonder pardon aanstormende talenten genoemd mogen worden. Voor Homebass Records (Bas van Wageningen), popfestival Sniester en bandcoachingorganisatie Ready To Play kan de nominatie voor beste initiatief worden gezien als grote waardering voor hun werk vanuit de sector. Wie weet vallen één van deze genomineerden volgend jaar wel in de prijzen, net als Dé Haagse Pop Prijs winnaar Taymir dat vorig jaar de grote favoriet was in de categorie aanstormend talent, maar de prijs uiteindelijk uitgereikt zag worden aan Friends of the Family.
Winnaar Dé Haagse Pop Prijs Taymir Winnaar Haagse Pop Prijs | Aanstormend talent Playground Zer0 Nominaties Haagse Pop Prijs | Aanstormend talent The Indien, JARA, Tears & Marble en Torus Winnaar Haagse Pop Prijs | Beste initiatief Lucy’s Wijsje Nominaties Haagse Pop Prijs | Beste initiatief Homebass Records, Sniester en Ready To Play
18
De editie van 2013 zorgde met de inbreng uit experimentele wereldmuziek, gecomponeerde muziek, jazz(core) en improvisatie echter voor nieuwe aanknopingspunten waarop gedurende de editie van 2014 kon worden voortgebouwd. Het zorgde ervoor dat SXNF zich programmatisch kon onderscheiden van andere Nederlandse festivals, zonder de eigen uitganspunten te verloochenen.
3.10 STATE-X NEW FORMS Data: Aantal acts: Bezoekers:
Vrijdag 12 & zaterdag 13 december 42, waarvan 12 Haagse acts 1.341 (exclusief middagprogramma van Prins27) Locaties: Paard van Troje, Prins27 Toegangsprijs: Vrijdagticket € 27,50 Vrijdagticket € 22,50 Weekendticket € 35,Nachtticket € 7,50
Ook is een gevolg gegeven aan een kritische constatering uit de recensie van René Passet: “het langzaam vergrijzende publiek en de matige opkomst op zaterdag moet de organisatie toch zorgen baren.” Met The Kyteman Orchestra als belangrijkste grote naam werd deels nieuw publiek bereikt, al moeten de nadelen van een dergelijke boeking niet onbenoemd blijven. Artiesten die op vrijdag gelijktijdig met Kyteman speelden hadden moeite publiek te trekken. Op zaterdag was de publieksverdeling over de zalen een stuk beter.
Het experimentele en avontuurlijke State-X New Forms festival (SXNF) is een coproductie van het HPC en het Paard van Troje. Na een met gemengde gevoelens afgesloten editie in 2013 stemde de elfde aflevering vooral tot tevredenheid. Het verbijsterende nieuws van het overlijden van de getalenteerde Belgisch-Nederlandse muzikant Martijn Teirlinck, alias The Child Of Lov, aan de vooravond van SXNF 2013 liet de organisatie groggy in de touwen achter. Niet alleen de hele zaterdagprogrammering viel in duigen door de tragedie. Cole Williams had namelijk ook de rol als curator en hierdoor viel in één keer de gehele Grote Zaal programmering weg. Ook de marketing van het hele festival was ernstig vertraagd, waardoor naast de teleurstellende kaartverkoop van de zaterdag, ook de kaartverkoop van de vrijdagavond ernstig eronder geleden had. Dat de bezoekersaantallen fiks tegenvielen liet iedereen eigenlijk onverschillig.
Wat betreft de lokale programmering is met een open vizier op zoek gegaan naar programma buiten de geijkte paden en gezocht naar frisse en nieuwe invalshoeken in plaats van het putten uit het onskent-ons wereldje. Natuurlijk horen acts uit bijvoorbeeld de stal van Bunker Records (zoals Klankman) thuis op SXNF maar de experimentele muziek binnen Den Haag gaat verder dan alleen de voor de hand liggende broedplaatsen. Daarom dat dit jaar ook bekende Haagse koppen zoals Marcel Veenendaal (de zanger van DI-RECT) en Bella Hay (jawel, de dochter van) waren terug te vinden in het programma. Marcel trad op met zijn experimentele en psychedelische side-project Ohm en Bella Hay vormt samen met Cris Kuhlen het melancholische dreampop-duo Tears & Marble.
Het duurde enkele maanden voordat de organisatoren Paard van Troje en HPC de zaken in goed perspectief konden plaatsen en de goede elementen uit de editie van 2013 wisten te vertalen naar een nieuwe koers voor 2014.
Vanzelfsprekend was tijdens SXNF nog meer ruimte voor nieuw Haags talent. Onder de noemer State-X New Future werden dit jaar maar liefst zes Haagse ‘eerstejaars’ acts aan het publiek voorgesteld. Naast het hierboven genoemde Ohm en Tears & Marble zijn ook Dandana (experimentele afrobeat) en Klankman (acid house & techno) in 2014 opgericht. Phoenix Lights (progpop/indie) en The Howl Ensemble (instrumentale en mathematische post/kraut-rock & jazzcore) zagen pas eind 2013 het levenslicht.
SXNF heeft in zijn beleidsplannen altijd benadrukt dat het een aanvulling wil zijn op de rest van het nationale festivalaanbod en zeker niet wil meedoen in de competitie om dure hoofdacts in de avantgarde en het alternatieve genre. Dat viel de afgelopen jaren niet mee. Na succesvolle afleveringen van SXNF met Aphex Twin, Sonic Youth, Battles, Jamie Lidell, Motorpsycho en Sunn O))) schoten de navolgers uit de grond, zowel nationaal (Le Guess Who?, Incubate) als lokaal (Rewire).
Tijdens SXNF is ook altijd ruimte voor speciale producties. Indie-rock powertrio Noblesse, dat zijn invloeden haalt uit bands als Nirvana, The Cure, Sonic Youth en Massive Attack voerde de liveshow
19
NOTHINGISANYTHING op: een totaalconcept met dans en video in samenwerking met OFFprojects (een Haags platform voor dans, muziek, tekst en beeld). Bij ieder nummer waren subtiele videobeelden gecreëerd door de Duitse videokunstenaar Milena Twiehaus, voorheen danseres bij het Nederlands Dans Theater. Voorafgaand aan het optreden werd de workshop ‘Music and the moving body’ workshop gegeven door Amos Ben-Tal, die naast zanger van Noblesse ook een succesvol choreograaf is. Aan ongeveer dertig deelnemers werd uitgelegd hoe muziek en geluid lichamelijkheid beïnvloedt en hoe zintuigen in het lichaam op hun beurt de songs beïnvloeden. Kennis en ervaring dat het publiek meteen kon toepassen tijdens het concert van Noblesse. Meer bijzondere samenwerkingen met lokale partners waren aanwezig op deze editie van SXNF. Op zaterdag werd in samenwerking met Dag in de Branding, festival voor nieuwe muziek, het stuk Pianoforte van de Haagse kunstenaar Dick Raaijmakers uitgevoerd door Marc Wielart, Tim Sabel en Emiel Janssen, allen studenten aan het Koninklijk Conservatorium. Met een camera in de nok van het Paard van Troje was op groot beeld te volgen hoe het binnenwerk van de piano werd behandeld. Een zeer succesvol onderdeel was de samenwerking met KABOOMM, het laboratorium voor Muziek & Multimedia in Den Haag. Op de Mezzanine van het Paard van Troje verrees SXNF’s eigen verborgen laboratorium met interactieve installaties, presentaties en wetenschappelijke experimenten. Het ideale terrein voor Suzanne Ypma van KABOOMM, het laboratorium waar normaliter kinderen spelenderwijs op ontdekkingsreis gaan in de wereld van muziek, beeld en techniek. De lokale programmering is compleet gemaakt met old-school-cult-punkband Iconoclast, one-manrock’n’roll-trash-garage band Dead Cat Stimpy en met de door acid en tekno beïnvloedde jungle-act Rellavec, die zich onderscheidt van reguliere knoppendraaiers door authentieke slagwerkinstrumenten te gebruiken (waaronder bongo’s, djembé en de berimbau). Het leverde een frisse en diverse selectie op van wat Den Haag het afgelopen jaar heeft voortgebracht op experimenteel en avontuurlijk gebied, zonder geforceerd een afvinklijstje betreft genres te hanteren.
Al met al kan er met grote tevredenheid worden teruggekeken op een vernieuwend en uitgebalanceerd lokaal programma, dat zich inhoudelijk kon meten met de (inter)nationale programmering. Dit aanbod bracht ook verschillende aandachttrekkers. Op de vrijdag waren dat: Songhoy Blues (uit Mali en bekend van hun samenwerking met Blur’s Damon Albarn), The Kyteman Orchestra’s Jam Sessions, de Griekse luitspeler Giorgos Xylouris (die samen met Nick Cave’s drummer Jim White optrad), de Amerikaanse hiphop van Black Moon (samen met liveband Champion Sound), het New Yorkse Dawn Of Midi dat neoklassieke muziek, techno en jazz combineerde, het duo Knalpot dat nog veel meer genres combineert met jazz, de Londonse improband Sons Of Kemet en het Canadese electro-feestbeest Rich Aucoin. Op zaterdag was het geluid een stuk harder bij noisebands Batalj en Guerilla Toss, de ZuidKoreaanse postrock van Jambinai, digital hardcore van Atari Teenage Riot en The Hard Way (het nieuwe samenwerkingsverband tussen Thrasher, Bong-Ra en Limewax) en de avant-electro van Chicks On Speed en Mouse On Mars. Verstilling was er juist bij de singer-songwriter muziek van Wendy McNeil, het Canadese Thus:Owls, Nederlander Case Mayfield en de Amerikaanse indie-sensatie Hiss Golden Messenger. De deels nieuw ingezette koers waar eerder over gesproken werd, stemde tot enthousiasme vanuit een aanzienlijke groep sleutelfiguren en zorgde voor nieuwe sympathisanten en bezoekers. Nog niet voldoende voor uitverkochte zalen, maar wel voor een positieve tendens en het vertrouwen voor de toekomst om nog meer nieuwe liefhebbers te bereiken en de stijgende lijn op zijn minst voort te zetten richting het oude niveau van de hoogtijjaren.
Haagse programmering SXNF 2014: Dandana, Dead Cat Stimpy, Dick Raaijmakers Pianoforte i.s.m. Dag in de Branding (uitgevoerd door Marc Wielart, Tim Sabel en Emiel Janssen, allen student aan het Koninklijk Conservatorium), The Howl Ensemble, Iconoclast Klankman, Noblesse, Ohm, Phoenix Lights, Rellavec, Suzanne Ypma (KABOOMM) en Tears & Marble.
20
3.11 THE HAGUE MUSIC EXPORT Meerdere tours van toonaangevende Haagse bands, optredens op belangrijke showcasefestivals en benoemingswaardige spin-off, maken van 2014 wederom een geslaagd jaar voor The Hague Music Export (THME). Bovendien zijn de optredens een uitstekende manier gebleken om Music City The Hague in het buitenland op de kaart te zetten. Het fonds THME biedt financiële ondersteuning aan Haagse bands en artiesten die in het buitenland kunnen optreden. Op deze manier wordt Den Haag ook in het buitenland gepromoot als internationale popstad. Om in aanmerking te komen voor financiële ondersteuning, kunnen bands of artiesten uit Den Haag een aanvraag indienen met een projectplan en begroting. Jaarlijks is in totaal € 20.000,- beschikbaar, waarvan € 4.000,- voor organisatiekosten. Het resterende budget is volledig toegekend aan reis- en verblijfskosten, enerzijds als toekenning voor incidentele aanvragen en anderzijds aan bands die onder de vlag van Music City The Hague hebben opgetreden op showcasefestivals The Great Escape (Brighton, UK) en/of het Reeperbahn Festival (Hamburg, DE).
Reeperbahn Festival Onder de noemer International Talents, trends and trade vond van woensdag 17 t/m zaterdag 20 september het Reeperbahn Festival plaats in Hamburg. Het was alweer de derde keer dat Music City The Hague aanwezig was in de beruchte havenstad, waar ooit The Beatles zijn ontdekt. Maar liefst 7 acts hebben Den Haag vertegenwoordigd met optredens op het speciale buitenpodium op de Spielbudenplatz - het muzikale hart van het festival – dat twee avonden volledig in het teken stond van de Haagse popmuziek. Het ging hier om de acts Tim Akkerman, The Deaf, Taymir, JARA, Tears & Marble, Playground Zer0 en Monomyth.
The Great Escape Van donderdag 8 t/m zaterdag 10 mei vond The Great Escape plaats in Brighton (UK). Dit showcasefestival wordt gezien als Europe’s leading festival for new music. Drie dagen lang verzamelt de internationale popsector zich in Brighton, waaronder managers, platenmaatschappijen, boekers en agents. Deze professionals komen kijken naar de nieuwste en meest veelbelovende acts van over de hele wereld. Acts zoals Mumford & Sons, Frank Turner en Adele zijn hier bijvoorbeeld ontdekt en afgelopen jaar presenteerde het festival o.a. Courtney Barnett en Dry the River (beiden op Crossing Border 2014), Fat White Family, George Ezra, Jungle en Royal Blood.
Alle acts deden goede zaken en legden een stevig fundament voor internationaal succes. Concrete voorbeelden hiervan zijn een Duitse tour voor The Deaf in april 2015 en Playground Zer0 sleepte een deal binnen met Duitse promoter die4ma. Ook was er concrete interesse van platenlabel Intono Records voor PlayGround Zer0. Voor Tears & Marble heeft het optreden op Reeperbahn Festival veel exposure opgeleverd. Ze zijn opgepikt door de Duitse afdeling van VICE Magazine en in veel radio playlists terecht gekomen waardoor ze gedraaid worden in landen over de hele wereld. Monomyth raakte in contact met een promoter uit de UK, waaruit een tour door Engeland en Schotland zal volgen.
In 2014 was Music City The Hague voor de tweede keer vertegenwoordigd op het festival met optredens van Taymir, GΔrtmΔlen en Generate op een eigen podium in het Queens Hotel. Daarnaast werden de acts ook nog op een ander moment en op een andere locatie geprogrammeerd. Het meest in het oog springende succes is dat Taymir zich in de kijker speelde bij Natasha Bent (boeker bij The Agency Group die nu de boekingen verzorgd in Europa) en manager David Swartz (Kosher Management, USA). Voor GΔrtmΔlen en Generate lijkt het alsof succes is uitgebleven, maar dat werd ook in 2013 gedacht bij Torus die inmiddels internationaal is doorgebroken. Afgelopen jaar werd de Haagse producer uitgenodigd voor The Red Bull Academy in Tokyo (een internationaal platform voor artiesten die het verschil maken) en voor de komende editie van het meest prestigieuze showcasefestival van de wereld: SXSW in Austin (Texas, USA).
21
Incidentele aanvragen Naast de prestaties op de internationale showcasefestivals, heeft THME ook een aantal succesvolle buitenlandse tours mede mogelijk gemaakt. Soul Sister Dance Revolution hield een Duitse tour over aan hun optreden op het Reeperbahn Festival 2013 en Taymir kon naar aanleiding van The Great Escape 2014 spelen op belangrijke festivals in Parijs en London. Het hielp hen wederom aan nieuwe contacten. Dat de buitenlandse avonturen belangrijk zijn geweest voor de ontwikkeling van Taymir kan een understatement genoemd worden. Uiteindelijk werd de band (net als Torus) zelfs uitgenodigd voor SXSW 2015. Deze VS tour kunnen ze zonder financiële ondersteuning van THME bekostigen, wat één van de uitgangspunten van het fonds illustreert: een duwtje in de rug geven waarna bands het vervolgens op eigen kracht voor elkaar kunnen boksen. Sympathiek was de aanvraag van singer-songwriter Jara Holdert, die gewapend met akoestische gitaar en met behulp van The Hague International SingerSongwriter festival (THISSFest) vele zieltjes wist te winnen in de Engelse steden Liverpool, Chester en Southport.
TOEGEKENDE INCIDENTELE PROJECTEN Soul Sister Dance Revolution Duitsland Tour Periode: Maart 2014 Aantal optredens: 4 Steden: Mannheim, Stuttgart, Mainz en Hamburg.
Atlantic Attraction wist te imponeren met een tour langs 12 steden door een groot deel van Europa. In navolging van deze Europese tour heeft Atlantic Attraction het voor elkaar gekregen om in 2015 het voorprogramma te verzorgen van de volledige voorjaarstour van Fiction Plane, de band van (bas)gitarist Joe Sumner (beter bekend als de zoon van The Police frontman Sting). Ook zijn Russische en Chinese avonturen aanstaande.
JARA @ THISSFest 2014 Promotional Tour (UK) Periode: Maart 2014 Aantal optredens: 4 Steden: Liverpool, Chester en Southport. Taymir Paris/London trip Periode: Juni 2014 Aantal optredens: 4 Steden: Parijs (FR) en London (UK)
Algemeen Alle bands die Music City the Hague hebben vertegenwoordigd in het buitenland koppelen terug dat ze het touren in het buitenland een goede en leerzame ervaring vonden. Een tour opzetten in het buitenland werkt nu eenmaal net even anders dan in Nederland en vergt meer planning en extra organisatie met betrekking tot reis en verblijf. Maar bijvoorbeeld ook op administratief gebied heeft internationaal handelen gevolgen. Al is het alleen al omdat de factuur in het Engels moet. Daarnaast kunnen de bands die spelen op prestigieuze showcasefestivals, deze optredens promotioneel gebruiken als een kwaliteitskeurmerk. Het toevoegen van deze show op het CV van de band opent deuren en kan vervolgens popzalen, festivals, boekers, platenlabels en distributeurs e.d. interesseren en over de streep trekken. Dit geldt niet alleen voor in het buitenland, maar ook terug in Nederland levert het grote voordelen op.
Atlantic Attraction ‘Strange Love’ release tour Periode: November 2014 Aantal optredens: 12 Steden: Bern (CH), Flawil (CH), Bremen (DE), Berlijn (DE), Warschau (PL), Kwidyn (PL), Praag (CZ), Ceske Budejovice (CZ), Wenen (AT), Klagenfurt (AT) en Bibione (IT).
22
3.12 THE HAGUE BANDSTAND
Data: Bezoekers: Locatie: Entree:
Donderdag 23 oktober & donderdag 11 december 170 Paardcafé gratis
The Hague Bandstand (THBS) is in het verleden een succesvolle samenwerking gebleken tussen het HPC, House of Rock en het Koorenhuis als facilitator. Het project heeft als doel talentvolle Haagse bands voor te stellen aan diverse professionals voornamelijk van buiten Den Haag (zoals programmeurs uit het landelijke zalen- en festivalcircuit, producers, popjournalisten en platenlabels, etc.). Het is zeker geen wedstrijd, maar vooral een deskundige en opbouwende beoordeling op verschillende onderdelen, zoals de inhoud (originaliteit, geluid en opbouw), performance (podiumpresentatie, geluid, zang, instrumentale beheersing, samenspel en interactie met publiek) en PR/Marketing (biografie, huisstijl en online profilering). Achteraf ontvangen de deelnemers een samenvatting van de beoordelingen, waardoor ze weten op welke vlakken de band kan worden verbeterd. Ondanks de bewezen formule heeft THBS door omstandigheden even stilgestaan. Vanwege de ingrijpende ontwikkelingen bij het Koorenhuis had THBS namelijk voor het laatst plaatsgevonden op vrijdag 8 maart 2013 en was het onduidelijk in welke vorm het succesvolle concept kon worden voortgezet. In tussentijd verzorgt Prins27 het beheer en exploitatie van het kunstencentrum aan de Prinsegracht 27. Echter moeten zij verschillende kosten voor technisch personeel, facilitaire medewerkers en consumpties doorberekenen, waardoor de totale kosten te hoog opliepen. Omdat het project wel al was ingezet en verschillende fondsen waren aangeschreven, is er gezocht naar een alternatieve locatie en gevonden. De twee geplande edities konden met succes in het vertrouwde Paardcafé plaatsvinden.
3.13 WIN JE EIGEN VIDEOCLIP In de huidige digitale tijd worden bands steeds vaker gevraagd om videomateriaal aan te leveren, zowel door programmeurs om de acts te kunnen beoordelen als door marketeers voor promotiedoeleinden. Echter, er blijken maar weinig mogelijkheden voor artiesten om hiervoor financiering aan te vragen. Vroeger was er een filmfonds (Cliptaxfonds) bij het NPI (Nederlands Popinstituut) maar dit is inmiddels ter ziele gegaan. Daarom is in 2014 vanuit Fonds1818<24 in samenwerking met het HPC de ‘Win je eigen videoclip’ wedstrijd opgezet, waarbij drie acts uit de regio een bedrag van maximaal € 3.000,- konden winnen om een professionele videoclip op te nemen. Naast het voor jong muzikaal talent mogelijk maken om een professionele videoclip te realiseren, biedt de wedstrijd voor jonge filmmakers kansen om ervaring op te doen met het schieten en produceren van een professionele videoclip en ‘zichzelf te laten zien’. Daarnaast genereert de wedstrijd naamsbekendheid voor Fonds1818<24 binnen de popscene.
Naast dat het altijd leuk is om te spelen, reageerden de muzikanten achteraf enthousiast over hun deelname en ervoeren ze de opbouwende kritiek als waardevol. Ook de deelgenomen professionals weten het project enorm te waarderen en vonden het erg leuk om mee te doen. Alle betrokkenen zijn erover uit, ook in 2015 moet het bijzondere project voortgezet worden. Wellicht in het HPC, om zo nog meer traffic naar het oefencentrum te creëren.
Uit alle inzendingen werden drie scripts gekozen door een deskundige jury, bestaande uit videoclipmaker en muzikant Frank van der Steen, gerenommeerd marketeer Stefano Oosthof en journalist/programmeur Leontine de Reede. DropmiX, Woof! Woof! Ridicule en Torus waren de drie winnaars. De drie videoclips worden in 2015 gepresenteerd tijdens het HPC Winterfest.
Deelnemende acts 2014: The Spree, PARADES, Phoenix Lights, Fake Plastic Trees, Sleeptalker, Coral Springs, Wojtek Justyna Tree… Oh!? en Vuigtuig. Deskunidge panelleden 2014: Ramon Fehling (Schollenpop), Vincent Klinkenberg (We Are Elevate), Henk Koolen (Paard van Troje), Ofra Beenen (Bibelot), Xander van Dijck (Cloudhead Bookings) en Eva von der Assen (Paard van Troje).
23
4. MEDIA Een goed mediaplatform is cruciaal voor een florerende Haagse Popscene en levert belangrijke promotionele waarde op voor Haagse artiesten. Het HPC heeft daarom een uitgebreide media afdeling, bestaande uit 3voor12 Den Haag, de Haagse Popserver met de Haagse YouBox en radioprogramma Stork On Air. Het afgelopen jaar is er veel gedaan om de samenwerking tussen de verschillende mediaprojecten te verbeteren, waardoor er meer interactie is tussen de verschillende websites en mediaprojecten. Enkele goede voorbeelden hiervan zijn de aankondigingen van Stork On Air en vermeldingen van de YouBox Top 5 op 3voor12 Den Haag. Deze hitlijst wordt bovendien elke maandagavond behandeld in de uitzending van Stork on Air op Den Haag FM, waarbij de nummer 1 steevast wordt gedraaid. Dit heeft o.a. meer bezoekers opgeleverd voor de YouBox en de Facebook likes van Stork On Air zijn sterk gegroeid.
4.1 3VOOR12 DEN HAAG 3voor12 Den Haag, de langstlopende 3voor12 lokaal website, was in 2014 wederom de best bezochte van de ‘3voor12 lokalen’. Het meest gelezen artikel was de aankondiging van de sluiting van de SuperMarkt, wat aangeeft hoeveel de impact het sluiten van het poppodium heeft gehad op de stad. De uitgebreide festivalverslagen van bijvoorbeeld Parkpop, Crossing Border en de Haagse Pop Week blijken jaar in en jaar uit erg populair onder de lezers en ook het nieuws over het nieuwe festival Night at the Park werd veel gelezen. Daarnaast blijkt dat ludiek nieuws goed scoort, zoals het KNVB-onderzoek naar het optreden van De Kraaien bij ADO Den Haag, maar ook saillante artikelen werden vaak aangeklikt, over bijvoorbeeld San Holo die werd aangeklaagd door Disney, het opmerkelijke einde van THISSFest, sluitingen van Haagse horeca vanwege vermeend drugsgebruik en het themalied van de Olympische Spelen door Dinand Woesthoff.
Het mediaplatform wordt door meer dan 60 vrijwilligers gevuld en gedragen, onder leiding van een hoofdredacteur en de kernredactie. De website vormt dan ook een belangrijke informatiebron voor de Haagse popliefhebber. Dagelijks verschijnen artikelen, interviews, concertrecensies, festivalverslagen, nieuwsberichten en videoregistraties. Door de link en samenwerking met de landelijke VPRO 3voor12 site zorgt 3voor12 Den Haag regelmatig voor landelijke aandacht voor regionale bands en evenementen. 3voor12 Den Haag fungeerde in 2014 opnieuw als mediapartner voor veel Haagse evenementen, zoals het HPC Winterfest, Life I Live Festival, Sniester, Parkpop, de Haagse Pop Week, Crossing Border en State-X New Forms. In samenwerking met de landelijke VPRO werden tijdens Crossing Border sessies opgenomen met enkele van de optredende artiesten, waaronder Magnus (met dEUS frontman Tom Barman), Causes en Dry The River. 3voor12 Den Haag had hiervoor een eigen foyer in de Koninklijke Schouwburg tot haar beschikking. Een ander jaarlijks hoogtepunt is de Eindejaarssessie in december. Voor het zesde jaar op rij werd met de meest spraakmakende, succesvolle en opvallende acts teruggeblikt op het afgelopen popjaar en alvast vooruitgekeken naar het nieuwe jaar. Dit jaar waren dat The Black Veins, Fexet, Bas van Wageningen (DI-RECT), Tears & Marble, Monomyth en Playground Zer0. De interviews vonden plaats in de SuperMarkt, mede als afscheid van het per 1 januari 2015 gesloten poppodium. Bovendien werden de acts uitgebreid gefotografeerd en zijn er twee videoreportages verschenen.
Plannen 2015 3voor12 Den Haag draait op volle toeren en dit moet voor 2015 vooral worden vastgehouden. Eén van de doelen voor 2015 is om muzikale subgenres prominenter zichtbaar te laten terugkomen op de website. Hiervoor is bijvoorbeeld de samenwerking gezocht met het jonge dance-collectief District25, zodat de Haagse dance-scene beter belicht kan worden. Daarnaast heeft het videoteam een flinke impuls gekregen door toegekende aanvragen voor videoapparatuur, waardoor geen apparatuur meer geleend of gehuurd hoeft te worden en meer effort gestopt kan worden in de kwaliteit van de video’s.
24
4.2 CLUB 3VOOR12 DEN HAAG
4.3 3VOOR12 DEN HAAG SELECTEERT
Data:
Met de rubriek 3voor12 Den Haag Selecteert kiest de redactie een act uit de Haagse regio die een maand lang in de spotlight wordt gezet. Hiermee werkt 3voor12 Den Haag samen met de PopHotSpot en Den Haag FM. Voorheen werden elke maand (met uitzondering van de zomermaanden juni, juli en augustus) twee acts uitgekozen, maar om de verkozen acts exclusief te houden en meer aandacht te kunnen geven, is besloten om maandelijks nog maar één act te selecteren. De gekozen acts treden op tijdens De Versafdeling in poppodium SuperMarkt en zijn te gast bij Den Haag FM. Daarnaast krijgt de band een fotoshoot, interview op 3voor12 Den Haag en een videoreportage die o.a. te zien is op Den Haag TV.
Bezoekers: Locatie: Entree:
11 januari, 1 maart, 3 mei, 5 september en 7 november 1.000 Paardcafé gratis
Ook in 2014 ging Club 3voor12 Den Haag in het Paardcafé onverminderd door. De avonden worden vijf keer per jaar georganiseerd en zijn al acht jaar één van de best lopende concepten in het Paardcafé. Tijdens elke editie presenteert 3voor12 Den Haag vier talentvolle, opkomende acts uit Den Haag. Club 3voor12 Den Haag vormt hierdoor een uitstekende plek om de acts van de toekomst in een intieme setting te zien.
Niet alle 3voor12 Den Haag acts hebben het einde van het jaar gehaald. The Gypsy Liars en Doghouse vielen uit elkaar, maar de bandleden zitten tegenwoordig wel in bands als Sleeptalker, WOOT en Mister & Mississippi. Alumna kwam met haar album op de 3voor12 Luisterpaal, Mehdi nam een single op met Ali B, The Great Communicators gooide hoge ogen op de Popronde en David Benjamin stond in de finale van De Beste Singersongwriter van Nederland (3FM/VARA).
Zo stond in 2014 onder ander Bells Of Youth op het programma. De band stond later in het jaar op Sziget (Boedapest, Hongarije) en werd uitgeroepen tot 3FM Serious Talent. Met debuutalbum ‘BOY’ gooide de band bovendien hoge ogen in de nationale media. Tears & Marble en Playground Zer0 deden het ook internationaal goed en stonden met Music City The Hague op het Reeperbahn Festival in Hamburg. Eve’s Fall haalde de Nederlandse finale van Global Battle of the Bands en andere aansprekende namen op het programma waren Prinsenkind, Piñata, David Benjamin en The Great Communicators. Van Club 3voor12 Den Haag wordt elke editie ook een videoreportage gemaakt die weer te zien is op de website, YouTube en Den Haag TV.
Plannen 2015 Ook in 2015 kiest de redactie van 3voor12 Den Haag elke maand een act uit die in de spotlight wordt gezet. Door het sluiten van de SuperMarkt zullen de acts echter niet meer optreden tijdens de Versafdeling, maar in De Zwarte Ruiter tijdens een speciale 3voor12 Den Haag Selecteert avond. Ook nieuw in 2015 is dat een album of EP van de geselecteerde acts te beluisteren zal zijn in de Luisterpaal van de landelijke 3voor12. Hierdoor krijgen de lokale bands ook veel landelijke aandacht.
Plannen 2015 Never change a winning team. In 2015 gaan we ongewijzigd door met Club 3voor12 Den Haag in het Paardcafé. Met vijf edities voor de boeg wordt er ook dit jaar weer veel nieuw talent gepresenteerd.
3voor12 Den Haag Selecteert acts 2014 The Gypsy Liars, Mehdi, Doghouse, Luka, Alumna, The Great Communicators, Tears & Marble, David Benjamin en Medicine Jet.
Club 3voor12 Den Haag acts 2014 Luka, Doghouse, The Great Communicators, Garlic, Midas, Bells of Youth, TRIP, Playground Zer0, Medicine Jet, Woods On Fire, Tears & Marble, Vlijmscherp & Barry Badpak, David Benjamin, PARADES, Eve’s Fall, Alkaloid, Geert van Emden, Azure, Piñata en Prinsenkind
25
4.5 STORK ON AIR Stork On Air is hét radioprogramma over muziek uit Den Haag en is elke maandagavond* van 21.00 tot 23.00 uur te beluisteren op Den Haag FM. Het programma geeft een belangrijk podium aan talentvolle muzikanten en jonge bands uit regio Den Haag en speelt in op de actualiteiten. Wekelijks zijn er bands in de studio van Den Haag FM te gast voor een interview en een akoestisch optreden en bellen de presentatoren met een bekende, waarbij het draait om het laatste popnieuws. Vaste rubrieken in Stork On Air zijn ‘De Haagse Popagenda’, ‘De Haagse YouBox Top 5’, ‘Het Haagse muziekverleden in het heden’ en ‘Stork Profiler’.
4.4 HAAGSE POPSERVER De Haagse Popserver is al jaren dé popbibliotheek van Den Haag en een verzamelpunt van honderden muziekalbums, videoclips, biografieën en de Haagse popagenda. Haagse bands willen graag opgenomen worden in deze enorme database, getuige de regelmatige stroom aanmeldingen hiervoor. Ook is de Haagse Popserver handig voor bijvoorbeeld festivalprogrammeurs om alle informatie van Haagse acts (biografieën, foto’s, muziek, video’s en contactinformatie) op één plek te vinden. In 2014 zijn de bezoekersaantallen stabiel gebleven. Vooral de Haagse YouBox, de online mediaplayer met honderden albums en videoclips van Haagse acts en de popagenda zijn goed bezochte onderdelen. Plannen voor 2015 Continuïteit is het sleutelwoord voor de Haagse Popserver, waarbij het belangrijk is om alle informatie in de muzikale database zo goed mogelijk up-to-date te houden. Vooral de Haagse popagenda is hierbij een zeer belangrijk onderdeel, wat ook tijdens het Haags Overleg Popmuziek (HOP) naar voren kwam. Alleen is dit wel een tijdrovende aangelegenheid. Daarom dat gekeken wordt of dit niet in samenwerking met andere partners opgepakt kan worden, om te voorkomen dat verschillende partijen en organisaties hetzelfde werk doen. Denk hierbij aan de website van Music City The Hague, het Haags Uitburo of SoundLive. Door samenwerking kan één slagvaardige agenda gecreëerd worden, die gemakkelijk door iedereen gevonden kan worden.
Stork On Air wordt elke week door twee Haagse muziekkenners gepresenteerd. Het team bestaat op dit moment uit acht vrijwilligers: Julie Hauber (tevens programmacoördinator), Glenn Walsh, Jaco van der Waal, Joeri Gordijn, Joris van der Poel, Laura Nijhuijs, Nick Stein en Thomas van der Want. Een groot deel van de presentatoren is muzikant of heeft een andere belangrijke connectie met de Haagse muziekscene. Dit is belangrijk voor het programma omdat kennis van de muziek uit de hofstad een vereiste is. Om deze reden zijn dan ook in 2014 een aantal presentatoren bij Stork On Air vertrokken. Er zijn op dit moment geen wensen om uit team uit te breiden, al zou extra kennis wat betreft onderbelichte genres uit de hofstad soms wel welkom zijn. Denk aan hiphop, techno, house, punk, metal en hardcore. Het is belangrijk om artiesten uit deze scenes in de gaten te houden en ook een podium te blijven bieden. Daarnaast is het plan om het team van Stork On Air in de toekomst wat vaker bij elkaar te laten komen, zodat de presentatoren beter op elkaar ingespeeld raken. Daar waar er in het verleden nog een zomerstop werd ingelast, is Stork On Air in 2014, op 1 dag na, elke week te beluisteren geweest. In februari was Stork On Air één keer niet on air, omdat ADO Den Haag die avond moest spelen en de omroep deze wedstrijd live heeft uitgezonden. In het afgelopen jaar zijn er 51 uitzendingen geproduceerd, waarbij er ook 51 bands te gast zijn geweest. Niet alleen nieuw opkomend talent is langs gekomen, ook bekende namen als The Indien, Tears & Marble, Hallo Venray, David Benjamin en Piñata. De presentatoren hebben daarnaast elke week gebeld met een Haagse muzikant, waaronder Playground Zer0, Bells Of Youth, Tim Akkerman en The Deaf, maar ook organisatoren of initiatiefnemers, zoals Life I Live, KadeRock en Crossing Border. Stork On Air is een productie van het Haags Pop Centrum en besteedt dan ook in het programma aandacht aan verschillende evenementen die door het HPC zijn georganiseerd. Zo is in Stork On Air in 2014 onder andere Sniester, HPC Winterfest, Het Haags Podium op Parkpop, Het Geluid van Loosduinen en State-X New Forms aan bod gekomen door middel van specials, telefonische interviews en het draaien van artiesten die op de betreffende festivals zijn te zien.
* In 2014 werd Stork On Air nog op vrijdagavond uitgezonden, maar omdat artiesten vaak niet beschikbaar waren vanwege optredens, is eind 2014 besloten om het programma te verhuizen naar de maandagavond.
26
Ook praat de coördinator met de hoofdredacteur van 3voor12 Den Haag en de station-manager van Den Haag FM over de invulling van het programma. Met 3voor12 Den Haag wordt gesproken over nieuwe muziek uit de hofstad, de 3voor12 Den Haag selecteert act, de Haagse You Box Top 5 en het laatste nieuws. De gesprekken met de stationmanager van Den Haag FM gaan voornamelijk over de invulling van andere programma’s van Den Haag FM waar Haagse muziek soms ook een plek krijgt. Dit kan soms voor Stork On Air slecht uitpakken, omdat grote onderwerpen (bijvoorbeeld het bekend maken van de Haagse acts die op The Great Escape spelen of het onthullen van nieuwe namen voor Parkpop) een plek krijgen in andere programma’s (Haagse Ochtendradio of Ron Davids). Door middel van het vergroten van het netwerk van de presentatoren en het zoeken van andere invalshoeken, moet Stork On Air het voor elkaar krijgen om nog vaker scoops te kunnen delen met de luisteraar.
4.6 HPC WEBSITE EN SOCIAL MEDIA De website van het HPC trok in 2014 significant meer bezoekers dan het jaar daarvoor. In 2014 bezochten in totaal 258.159 bezoekers de website en in 2013 waren dat nog maar 132.832 bezoekers. De website bevat veel informatie over de oefenruimtes, projecten en activiteiten van het HPC en via de het online reserveringssystem kunnen oefenruimtes door de muzikanten zelf geboekt worden. Het embedden van festivalpagina’s op de HPC website zorgt voor meer traffic, waarbij de bezoeker ook in aanraking komt met informatie van de projecten en andere activiteiten binnen het HPC.
De komende maanden is het belangrijk dat Stork On Air nog meer gaat leven in Den Haag. Het is de laatste jaren moeilijk geweest om te laten zien dat het programma na de breuk met Omroep West nog bestaat, maar er valt wel te constateren dat steeds meer bands en luisteraars de show weer weten te vinden. Zo wordt er niet alleen door bands meer en meer contact opgenomen met de redactie om een keer uitgenodigd te worden, maar wordt er ook digitaal steeds meer muziek aangeleverd. Dit moet worden vastgehouden en dus gaat de gehele redactie door met het ontwikkelen van een plan om Stork On Air nog meer te promoten. Dit moet niet alleen gebeuren door de presentatoren vaker naar optredens te sturen, maar ook door online meer aandacht te generen voor het programma. Dit gaat o.a. gebeuren door middel van advertenties op Facebook, het maken en verspreiden van een video over het programma en het in het leven roepen van een online kanaal waar men de akoestische optredens terug kan luisteren.
De HPC Facebookpagina wordt merendeels ingezet als ‘mededelingenbord’ van het oefencentrum, maar ook mededelingen voor bezoekers in het algemeen en over het programma van het HPC Café of nieuwtjes met betrekking tot de evenementen en projecten. Ook laat de organisatie steeds meer ‘het gezicht achter’ het HPC zien, door berichten te posten van dagelijkse werkzaamheden en ‘persoonlijkere’ updates. Deze berichten worden gewaardeerd door de volgers, getuige de vele likes die deze berichten generen. Inmiddels heeft de HPC Facebookpagina meer dan 3.000 likes. Daarnaast beheert het HPC een aantal aparte Facebookpagina’s voor evenementen en projecten, zoals 3voor12 Den Haag, HPC Winterfest, Stork On Air, Haagse Youbox, The Hague Music Export en de Haagse Pop Week. Bij elkaar opgeteld komt het HPC tot meer dan 11.000 likes. Ook heeft het HPC een Twitter-account en heeft meer dan 1.600 volgers. Ook hier geldt dat er ook verschillende Twitter-accounts zijn voor projecten en evenementen. In totaal heeft het HPC daarom meer dan 6.300 volgers. Het Twitter-account wordt alleen niet actief gebruikt, maar is gekoppeld aan Facebook, zodat Facebookberichten ook automatisch worden getwitterd. Makkelijk, maar niet ideaal zo is gebleken. Op Twitter zit namelijk een andere doelgroep en dit vraagt daarom ook om een andere benadering. Het plan is om Facebook en Twitter in het nieuwe jaar los te koppelen van elkaar en actiever gebruik te maken van de verschillende social media. Ook zijn de kansen van Instagram niet onopgemerkt gebleven en zal het HPC daar in het nieuwe jaar gebruik van maken. Een ander doel op het gebied van social media is het generen van meer volgers. Met meer likes wordt een groter bereik gecreëerd. Voornamelijk het aantal likes van de Facebookpagina’s van Stork On Air (al eerder genoemd), de Haagse Pop Week en The Hague Music Export blijven achter. Tot slot is de website van het HPC nodig toe aan een update, zowel de vormgeving als de ‘onderliggende techniek’ zijn hoog toe aan onderhoud. Ook is veel informatie verouderd en zijn lange teksten niet meer van deze tijd. In 2015 zal de website dus grondig worden aangepakt.
27
Het sluiten van Bazart en de daaropvolgende reorganisatie heeft haar tol geëist. De programmaen publiciteitsmedewerker van Bazart heeft zich begin januari 2014 ziek gemeld en heeft ook haar publicitaire taken bij het HPC niet meer kunnen uitvoeren. Een groot verlies is ook het verder uiteenvallen van het team van ruim 30 Bazart vrijwilligers, waarvan slecht enkele hun vrijwilligerswerkzaamheden konden voortzetten bij het HPC. De programmerings- en publiciteitstaken van Bazart zijn grotendeels overgenomen door een vrijwilliger en voor de publiciteitstaken van het HPC is een oud-stagiaire op 0-urencontract basis aangenomen. In oktober 2014 werd een nieuwe programmamedewerker gevonden en de oudstagiaire neemt inmiddels ook de publiciteit waar voor Bazart. De directeur van het HPC heeft de coördinatie ter hand genomen van Bazart Presents, het nieuwe platform voor alternatieve muziek. Ondanks de perikelen is in 2014, in samenwerking met HPC en Musicon, een gedegen programma gerealiseerd dat voldoet aan het profiel van Bazart en aan de eisen van de gemeente. Hierbij zijn ook een aantal interessante internationale acts gescoord. Musicon kon ruim 50 concerten organiseren op het eigen podium en het ‘hoofd boven water’ houden mede dankzij de beschikbaar gestelde financiën. In het HPC Café hebben meer dan 20 concerten plaatsgevonden (zie ook paragraaf 2.3). Daarnaast hebben verschillende Bazart Presents specials plaatsgevonden in de stad, bijvoorbeeld het concert van The Hague Feedback Orchestra (zie paragraaf 3.4), de ‘Bazart Goes FAST Surf Festival’ bij F.A.S.T. Surfdorp en alternatieve programmering tijdens de Haagse Pop Week (zie paragraaf 3.8).
5. BAZART In 2013 is de Bazart organisatie ingetrokken bij het HPC. De onfortuinlijke beslissing om de unieke ‘herriebunker’ aan de Loosduinsekade te sluiten, ondanks het positieve oordeel van de commissie Hirsch Ballin, heeft grote gevolgen gehad voor de organisatie van Bazart en zeker ook voor het HPC.
Al met al kan het jaar 2014 gezien worden als een overgangsjaar voor Bazart. De gemeente Den Haag heeft de volledige medewerking verleend om Bazart als onafhankelijke organisatie te kunnen laten functioneren en een extra budget van € 20.000,- toegekend om extra kosten als gevolg van de reorganisatie te dekken. Hierdoor kan de platformfunctie voor alternatieve muziek en de Haagse underground verder worden ontwikkeld. Het uitgangspunt is om Bazart als een De Feniks uit zijn as te laten verrijzen.
Vanwege de belangrijke functie die Bazart in Den Haag heeft voor de alternatieve popmuziek en in verband met de personele unie die het HPC deelt met Bazart, is besloten om de organisatie van Bazart te ‘adopteren’. Er is vervolgens veel tijd besteed om de podiumfunctie van Bazart om te bouwen naar een platform voor alternatieve popmuziek. Deze reorganisatie heeft ondanks de samenwerking met Musicon, grotendeels op de schouders van het HPC gerust en dat is niet in de ‘koude kleren gaan zitten’.
In 2015 zal hiervoor een nieuw plan ‘Haags platform voor alternatieve popmuziek’ worden gepresenteerd. Voor meer informatie over de ontwikkelingen van Bazart wordt verwezen naar het Bazart jaarverslag 2014.
28
6. SAMENWERKINGEN 6.1 INTERNE SAMENWERKINGEN Het HPC gebouw kan getypeerd worden als een popverzamelgebouw voor popmuzikanten met aan (pop)muziek gelieerde organisaties en initiatiefnemers. Diverse organisaties zijn gehuisvest in het pand aan de Burgemeester Hovylaan. Met 21 oefenruimtes waar vele bands dagelijks werken aan hun repertoire, het opstappodium, een bandcoachingorganisatie dat tevens muzieklessen verzorgd, een drumschool en een geluidsstudio, allemaal in één pand, fungeert het gebouw als een talentontwikkelingsbolwerk, waarbij het ‘maken’ voorop staat. Hieronder worden de verschillende organisaties kort besproken.
Koen heeft permanent een oefenruimte in het nieuwe HPC-gedeelte gehuurd en deze volop ingericht met top of the bill drummaterialen en state of the art opnameapparatuur. Hier worden ook bijzondere muziekproducties opgenomen en wordt geoefend door bovengenoemde acts. Koen is een graag geziene muzikant, die zijn kennis en ervaring gemakkelijk deelt met andere muzikanten en hij geeft regelmatig drumclinics en workshops in het HPC. Vooral wat betreft de specifieke techniek van het metal drummen is Koen een (inter)nationaal bekende ‘autoriteit’.
Ready To Play Met meer dan 300 leerlingen is Ready To Play een vaste partner van het HPC geworden. Deze zelfstandige onderneming die zich grotendeels tot doel heeft gesteld bandcoaching trajecten te geven en (individuele) muzieklessen te verzorgen, heeft zich eind 2012 gehuisvest in het nieuwe gedeelte HPC 3. Regelmatig wordt er samengewerkt aan projecten binnen en buiten het HPC. Zowel bandpresentaties als begeleidingstrajecten en het aanbieden Masterclass Jong Talent masterclasses muziek aan basisscholen (zie hoofdstuk 7). Een groot hoogtepunt afgelopen jaar was de tweede serie opnames voor het BNN televisieprogramma ‘Golden Oldies’ waar Den Haag als de popstad van Nederland werd genoemd en het HPC wekelijks in beeld kwam voor ruim een miljoen kijkers.
HollandSpoorStudios HollandSpoorStudios is een vaste samenwerkingspartner van het HPC en bestond afgelopen jaar alweer 25 jaar, wat tijdens de Haagse Pop Week werd gevierd in het HPC Café. De jeugdige punkrockers The Hague Idiots, blueshelden Livin’ Blues Xperience en landelijk bekende ska-band Bazzookas zorgden voor een waardig jubileumfeestje. Alle drie de bands hebben in het verleden een album opgenomen in de geluidsstudio die tot één van de grootste en bekendste studio’s van Den Haag en omgeving hoort.
Drumschool Stefan van de Brug Deze jonge drumschool heeft in relatief korte tijd flinke naam gemaakt in de Haagse popscene. In 2014 steeg het aantal leerlingen van 20 naar 45 veelal jonge drummers per week. Met zulke cijfers is de drumschool niet meer weg te denken uit het HPC. Sterker nog, Drumschool Stefan van de Brug e werd in de Slagwerkkrant Poll 2014 zelfs 3 in de categorie Drumschool van het Jaar binnen de Benelux. Koen Herfst De bekende Haagse drummer Koen Herfst, heeft zich sinds 2013 gehuisvest in het HPC. Koen was het afgelopen jaar op wereldtournee met Armin van Buuren en heeft in alle grote stadions, hallen en concertzalen op alle continenten gedrumd. Een jongensdroom met als titel van HPC naar Madison Square Garden (NY). Daarnaast speelde hij in de bekende (nu)metalbands zoals I Chaos, Bagga Bownz en Dew-Scented en werkt hij veelvuldig samen met Pat Smith (de zanger van Splendid).
29
In 2014 hebben ruim 25 bands en acts hun album of demo opgenomen bij HollandSpoorStudios, grotendeels Haagse acts, maar ook van buiten de stad weten bands de studio te vinden. Opvallend is het toenemende aantal AV (video)producties dat is verzorgd en ook dit jaar heeft de studio verschillende opdrachten en producties verzorgd voor diverse scholen, zoals het Hofstadcollege, Mariscollege en InHolland. Jazzschool Happy Horns Deze kleine jazzschool is ruim 15 jaar gehuisvest in het HPC. Pim van der Hust is de docent die wekelijks aan gemiddeld 15 leerlingen per week vooral saxofoon en pianolessen geeft in een klaslokaal van het HPC. Naast jazz wordt er ook algemeen muziekles gegeven door Pim.
6.2 MUSICON In het door de gemeente Den Haag gepresenteerde meerjarenbeleidsplan Kunst en Cultuur Haagse Nieuwe (2013-2016), is besloten om het HPC wel en Stichting Musicon Promoties geen structurele subsidie toe te kennen. Het besluit om geen structurele subsidie toe te kennen aan Musicon, heeft gevolgen opgeleverd voor de popinfrastructuur in Den Haag. Musicon had naast deze tegenslag ook te maken met andere bezuinigingen, waardoor de continuïteit van Musicon in gevaar kwam. Om Musicon toch te behouden als onderdeel van de Haagse popinfrastructuur, heeft de gemeente Den Haag een samenwerkingsverband tussen het HPC en Musicon geïnitieerd. Beoogd is dat met deze nauwe samenwerking de infrastructuur voor beoefening van amateur-popmuziek in Den Haag versterkt wordt. Hiervoor wordt jaarlijks een subsidie van € 40.000 aan het HPC verleend. Aangezien het HPC samenwerking hoog in het vaandel heeft staan, is in nauw overleg met Musicon en de afdeling Cultuur van de gemeente Den Haag, een samenwerkingsplan opgesteld waarbij vijf speerpunten voorop staan: 1. 2. 3. 4.
Talentontwikkeling PR & Publiciteit Logistieke en facilitaire samenwerking Versterking programmering en podiumfuncties HPC en Musicon 5. Samenwerking en opzet festivals Waar de samenwerking vorig jaar extra investering vroeg van de betrokken medewerkers van Musicon en het HPC, worden de bijbehorende werkzaamheden intussen als vanzelfsprekend gezien. De samenwerking heeft vaste vormen aangenomen en vooral het Haags Podium op Parkpop komen de speerpunten talentontwikkeling en versterking van programmering en podiumfuncties volledig aan bod. Daar worden nu de vruchten van geplukt. Ook levert de samenwerking logistieke en facilitaire voordelen op, voornamelijk de uitwisseling van productiemedewerkers en vrijwilligers of gebruik maken van elkaars evenementenmaterialen, transport of apparatuur.
Het Haags Podium op Parkpop, waarbij de programmering en productie volledig in handen lagen van het HPC en Musicon, was voor de tweede keer een groot succes. Het project is een effectieve manier gebleken om het samenwerkingsverband tussen Musicon en het HPC te verstevigen, zowel op beleidsniveau als op uitvoeringsniveau. Het Haags Podium is nu al niet meer weg te denken en op bepaalde punten werd het project zelfs naar een hoger plan getild. De integratie van de voorronden voor het Haags Podium en de Global Battle of the Bands leverde een langer en meer uitgebalanceerd talentontwikkelingstraject op en in samenwerking met CultuurSchakel en THISSfest werd het NewHorizons-veld aangevuld met nog een extra podium. Ook zijn er goede stappen gemaakt om de financiële druk op de organisaties te verlichten. Zie verder paragraaf 3.3 voor meer informatie en details over de samenwerking tussen het HPC en Musicon voor het Haags Podium op Parkpop. Wat betreft PR & Publiciteit heeft de samenwerking, met name het Haags Podium op Parkpop, ervoor gezorgd dat beide oefencentra extra onder de aandacht worden gebracht zonder dat dit ten koste gaat van het eigen profiel. Het biedt kansen voor het onder de aandacht brengen van wat er de rest van het jaar in Musicon en het HPC gebeurt. Bijvoorbeeld aan nieuwe bezoekers en potentiele gebruikers van faciliteiten, wat in het ideale geval leidt tot een toename van oefenruimteverhuur. Het talentontwikkelingstraject vooraf levert programma en extra bezoekers op voor zowel het muziekcafé van Musicon als het HPC Café. Ook met betrekking tot Bazart Presents wordt veelvuldig samengewerkt met Musicon en heeft een versterking van de programmeringsen podiumfuncties van het HPC en Musicon opgeleverd. Meer hierover is te lezen in hoofdstuk 5 en het Bazart jaarverslag 2014. Gesteld mag worden dat de samenwerking tussen het HPC en Musicon nog immer succesvol verloopt en voordelen oplevert voor de vijf bovengenoemde speerpunten. De voorgenomen doelstelling van de gemeente en de betrokken instellingen zijn hierdoor behaald: een daadwerkelijke versteviging van de Haagse popinfrastructuur.
30
6.3 PAARD VAN TROJE Het HPC heeft ook in 2014 veelvuldig samengewerkt met het Paard van Troje. Al jaren weten dé popinstellingen elkaar goed te vinden tijdens de Haagse Pop Week (zie ook paragraaf 3.8) en State-X New Forms (zie paragraaf 3.10). Intussen kan ook het festival Sniester (zie paragraaf 3.5) aan het rijtje succesvolle samenwerkingen worden toegevoegd. Daarnaast programmeert 3voor12 Den Haag al jaren het succesvolle concept ‘Club 3voor12 Den Haag’ in het Paardcafé (zie ook paragraaf 4.2) en hebben daar afgelopen jaar ook twee succesvolle edities van The Hague Bandstand plaatsgevonden (zie paragraaf 3.11). De programmeurs van het Paard weten het HPC bovendien ook veelvuldig te vinden voor programma tips, waarbij het HPC altijd interessante Haagse acts weet aan te dragen als er bijvoorbeeld gezocht wordt naar een voorprogramma. Wat betreft de Haagse Pop Week is het een zeer positief dat het Paard op eigen initiatief al veel ideeën aandraagt voor het programma tijdens de Haagse Pop Week.
De agendapunten kunnen gaan over het afstemmen van het festivalprogramma’s en aanbod, samenwerking op het gebied van talentontwikkeling of knelpunten omtrent de Haagse popinfrastructuur tot aan het vergunningen beleid toe. Daarnaast is het HOP ook een expertise overleg, waarbij vooral ook nieuwe initiatiefnemers welkom zijn. Het nut van het overleg heeft zich al bewezen door de grote opkomst op het eerste overleg waar concrete punten op de agenda werden gezet en toezeggingen van verschillende deelnemers en vanuit de politiek om een aantal actiepunten direct op en aan te pakken.
Het komt niet uit de lucht vallen dat het HPC en het Paard in goede harmonie met elkaar samenwerken. Beide organisaties geloven in het feit dat goede samenwerking sterk maakt en eigenen zich de ‘eigen belangen overstijgende rol’ toe. Vanuit deze filosofie is het Programmeurs Overleg Popmuziek Den Haag (POP) omgedoopt tot Project Regeling Popmuziek Den Haag, met als doel de regeling transparanter te maken. De aanvragen worden beoordeeld door de directeuren van het HPC en het Paard onder onafhankelijk voorzitterschap van de Popunie, waarbij de organisaties zelf geen aanvraag kunnen doen. Het is gebleken dat de regeling hierdoor inderdaad transparanter is geworden en meer nieuwe initiatieven hebben gebruik kunnen maken van de regeling.
6.5 STICHTING EVENEMENTEN GROTE MARKT Ook met Stichting Evenementen Grote Markt wordt al jaren nauw samengewerkt en steeds meer weten de drie organisaties (HPC, Paard van Troje en Grote Markt) elkaar te vinden en het hart te vormen van de Haagse popmuziek. Het nieuwe festival Sniester is hier een treffend voorbeeld van, maar ook de Grote Markt programmeert veel Haags tijdens de Haagse Pop Week. Nog niet eerder stond er zoveel Haags geprogrammeerd tijdens hét showcase festival van Den Haag.
6.4 HAAGS OVERLEG POPMUZIEK (HOP)
Het afgelopen jaar is naast 3voor12 Den Haag ook het HPC in het algemeen steeds meer betrokken geraakt bij De Versafdeling, het concept dat maandelijks plaatsvond in poppodium SuperMarkt. Tijdens deze avond rocken muzikanten uit de Haagse regio het allerbeste van hun repertoire en laten ze in 30 minuten zien wat ze waard zijn. Een zeer logische ontwikkeling aangezien het HPC met de poten in de modder staat en als geen ander nieuw talent in een ‘vers’ stadium weet te ontdekken.
Naast de hierboven genoemde samenwerkingen hebben het HPC en het Paard van Troje het initiatief genomen om het Haags Overleg Popmuziek (HOP) op te richten. De aftrap van het HOP vond plaats op vrijdag 17 oktober, tevens de aftrap van de Haagse Pop Week. Het HOP is een open overleg bedoeld voor alle popinstellingen, belangrijke spelers en initiatiefnemers uit Den Haag, zoals poppodia, festivals, organisatoren, boekingskantoren, oefencentra, bandcoaches en docenten, maar ook vertegenwoordigingen van verschillende (sub)stromingen zoals hiphop, metal, underground en dance. Daarnaast waren ook Joris Wijsmuller (de Haagse wethouder van cultuur) en diverse andere gemeenteraadsleden aanwezig. Het doel is om onder het voorzitterschap van het HPC te komen tot een concreet overleg, waarbij actuele onderwerpen op popgebied op de agenda worden gezet.
Het wegvallen van de SuperMarkt per 1 januari 2015 als laagdrempelig middenpodium ziet het HPC als gemis voor de stad. De afgelopen jaren zijn vele Haagse bands een kwalitatief goed podium geboden. Een ideale stap tussen een podiumcafé en de Kleine Zaal van het Paard van Troje. Helaas is die plek is nu verdwenen en geen alternatieve locaties die dit gat kunnen opvangen. Het HPC hoopt dat de Grote Markt slaagt in hun ambitie om snel een doorstart te kunnen maken op een nieuwe locatie. Tot die tijd zal De Versafdeling plaatsvinden in het Paardcafé.
31
Veel kopstukken uit de muziekindustrie zijn aanwezig en dus is er voldoende gelegenheid om te netwerken, vragen te stellen of een (demo)album te pluggen. HPC Projectcoördinator Gideon Rozendaal zat samen met Maarten Middendorp (boekingsbureau Agents After All) en Tom Ketelaar (poppodium Effenaar, Eindhoven) in het panel ‘De regio uit!’. Tijdens dit panel werden de aanwezige bands van tips voorzien over hoe ze aan optredens kunnen komen buiten de eigen regio.
6.6 POPNL Met de Rotterdamse Popunie heeft het HPC een goede band en een samenwerking die al meer dan 25 jaar terug gaat, maar ook de banden met de Amsterdamse popsector zijn de laatste jaren flink aangehaald. Dit heeft inmiddels geleid tot het toetreden van het HPC tot POPnl, het samenwerkingsverband tussen de twaalf provinciale popkoepels en die van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag.
Daarnaast is POPnl ook aangesloten bij de landelijke Popcoalitie, een informeel overleg van vertegenwoordigers van relevante partijen uit de keten van de pop- en dancemuzieksector: muzikantenvakbonden, verenigingen van podia en festivals, auteursrechtorganisaties, opleidingen, popkoepels en verenigingen van platenmaatschappijen. Voorbeelden hiervan zijn: 3FM/NPO, Buma Cultuur, Buma/Stemra, Sena, FNVKIEM/BV Pop, ID&T, Mojo Concerts, Stichting Onafhankelijke Muziek Producenten (Stomp), MMFnl (Music Managers Forum Nederland) en de VNPF (Vereniging Nederlandse Poppodia en Festivals). De Popcoalitie is opgezet om vanuit de popmuzieksector effectief te kunnen opereren.
Het doel is onder meer het delen van expertise en elkaar te informeren over de laatste ontwikkelingen omtrent popbeleid. Dit gebeurt twee keer per jaar door middel van een overleg, eenmaal op Eurosonic Noorderslag (het nationale netwerkmoment dat jaarlijks halverwege januari in Groningen plaatsvindt) en eenmaal in september op een steeds wisselende locatie op initiatief van één van de leden. Zaken als talentontwikkeling en het verbeteren van de popinfrastructuur zijn belangrijke speerpunten. Ook het uitwisselen van aankomend talent behoort tot de voornemens van POPnl. De komende vergadering is op maandag 7 september 2015 gepland in het HPC.
Op structurele wijze wordt met beleidsmakers en politici gesproken over het popmuziekbeleid. Dit heeft onder andere geresulteerd in de toevoeging van muziek aan het creatief industriebeleid van de ministeries van EZ en OCW en daarmee aan het Topsectorenbeleid. Een erkenning van de rol die muziek speelt in de creatieve economie. In de popsector draait het om veel meer dan muziek alleen. Concerten zijn veelal grootschalige producties waarin verschillende kunstvormen en vele expertises samenkomen. In de muziekbeleving spelen clips, apps, downloadables en streaming internetdiensten eveneens een belangrijke rol. In deze sector is Nederland een innovatieve producent en een succesvol exportland, met grote kansen op verder succes in de toekomst. Daarnaast heeft een lobby voor meer aandacht en budget voor het muziekonderwijs, met name op de basisschool, haar vruchten afgeworpen. Vrijdag 24 oktober 2014 kondigde minister Bussemaker namelijk de nieuwe plannen aan om de kwaliteit van het cultuuronderwijs te verbeteren. De plannen omvatten onder andere een subsidieregeling voor muziekonderwijs voor kinderen van vier tot twaalf jaar. Deze regeling wordt ontwikkeld binnen de kaders van het programma Cultuureducatie met kwaliteit.
In 2014 heeft het POPnl al twee belangrijke wapenfeiten opgeleverd. De Haagse afvaardiging Friends of the Family won de Sena POPnl award, waar jaarlijks om wordt gestreden in poppodium de Melkweg en dat onderdeel uitmaakt van de Amsterdamse Uitmarkt. Afgevaardigd door de provincies en de grote steden in Nederland, speelden 14 acts voor een jury bestaande uit programmeurs van poppodia en festivals in Nederland. Deze programmeurs boekten op basis van de optredens één of meerdere bands. De band met de meeste boekingen won tevens de Sena Performers POPnl Award. Naast de gewonnen optredens, ging winnaar Friends of the Family naar huis met een prijs van € 3.000,- uit het Sena Muziekproductiefonds en tourpromotie door Pinguin Radio, Musicmaker en Liveguide.nl. Ook werd onder de vlag van POPnl de Muzikantendag On Tour georganiseerd. Op de Muzikantendag kunnen muzikanten meer te weten komen over zowel artistieke als zakelijke aspecten van het muzikantschap. Met masterclasses en workshops van vooraanstaande artiesten en experts uit de muziekindustrie biedt de Muzikantendag extra bagage voor de ontwikkeling van muzikale ambities.
32
7. EDUCATIE Een groot deel van de op scholen gerichte educatieve activiteiten van het HPC is gestopt in 2013 en het afbouwen van deze educatieve activiteiten is al in 2012 in gang gezet. Dit vanwege het feit dat in het Kunstenplan Haagse Nieuwe duidelijk werd geschreven dat door het toenemende aanbod van educatie- en begeleidingstrajecten voor jonge muzikanten en bands in het niet-gesubsidieerde circuit, er geen noodzaak werd gezien voor het HPC om met subsidie deze trajecten aan te bieden. Bovendien heeft het HPC door de jaren heen maar liefst drie educatiemedewerkers vaarwel moeten zeggen vanwege diverse bezuinigingen.
In 2014 heeft de nieuwe organisatie Masterclass Jong Talent aan het HPC gevraagd masterclasses muziek te verzorgen voor basisscholieren onder schooltijd. Het afgelopen jaar hebben drie pilots plaatsgevonden, met iedere keer een groep van 30 leerlingen. Ready To Play heeft hiervoor de workshopdocenten geleverd. Een mooi voorbeeld van samenwerking tussen verschillende organisaties waarbij schoolkinderen in aanraking komen met popmuziek.
In gesprekken met de gemeente Den Haag, afdeling Cultuur, is onderstreept dat het HPC geen eigen educatieve taken dient te realiseren, maar deze voornamelijk als samenwerkingspartner moet faciliteren en als belangenbehartiger dient te fungeren. Met deze duidelijke boodschap vanuit de gemeente heeft het HPC de afgelopen jaren de eigen educatieprojecten omgevormd tot diverse educatieve samenwerkingsprojecten en verschillende trajecten ingebed in het facilitaire en inhoudelijke aanbod van het HPC.
In 2015 zal het Masterclass Jong Talent traject verder worden ontwikkeld omdat het HPC het uitermate belangrijk vindt dat kinderen op vroege leeftijd al met cultuur en in dit geval specifiek popcultuur in aanraking komen. Daarnaast bieden de aangekondigde plannen van minister Bussemaker om de kwaliteit van cultuuronderwijs te verbeteren, kansen om een Leerlijn Popmuziek op te zetten. Hiervoor kunnen financiële middelen aangevraagd worden bij het Fonds voor Cultuurparticipatie.
Het oefencentrum biedt hierin vele mogelijkheden, helemaal sinds het nieuwe oefenruimtegedeelte dat in oktober 2012 tot stand is gekomen met ruimtes die speciaal zijn ingericht voor educatieprojecten zoals muzieklessen en workshops. Door de vaste huurders Ready To Play, Drumschool Stefan van de Brug en Koen Herfst wordt in totaal aan ongeveer 350 jongeren les gegeven. Daarnaast bieden verschillende andere partijen op individuele basis muzieklessen, coaching en workshops, zoals door drummer Koen Herfst, saxofoonen (jazz)muzieklessen door Happy Horns en zangles door Tessa Bons namens Vocal Center. Daarnaast biedt het HPC voor jong aankomend poptalent diverse trajecten. Zoals het eerder genoemde Skooltainer-project in samenwerking met het Life I Live festival en Ready To Play, waarbij workshops gegeven worden aan schoolbands die gescout worden tijdens de Interscholaire, het jaarlijkse festival voor middelbare scholieren die in het Maerlant Lyceum worden uitgedaagd hun culturele skills te laten zien.
33
Popmuziek heeft van nature veel maatschappelijk draagvlak. Er is geen bredere kunstvorm te vinden. Of het nu gaat om populaire muziek of om ingewikkelde underground beats, om de hiphop cultuur of de samenwerkingen tussen klassiek en pop, popmuziek is eigenlijk voor iedereen toegankelijk. Wat dat betreft heeft popmuziek een generatie-overstijgende functie, van jong tot oud, en het is een belangrijke actieve culturele uiting voor een hele omvangrijke groep Hagenaars en Hagenezen, rijk of arm, rechts of links, ongeacht afkomst of niveau. Om dit gegeven ook door te kunnen geven aan de nieuwe komende generaties zijn extra inspanningen nodig. Daarom wil het HPC nog meer aanwezig wil zijn op het onderwijs, met name de scholen.
8. MAATSCHAPPELIJK DRAAGVLAK Popmuziek en Den Haag zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het HPC staat midden in de stad en laat zich veel zien op festivals en evenementen. Of het nu gaat om het organiseren van een festival in het eigen stadsdeel Loosduinen of een Haags Podium op Parkpop in samenwerking met Musicon, het HPC is aanwezig om de Haagse popmuziek te promoten en te bevorderen. Het Geluid van Loosduinen wordt een warm hart toegedragen door bewoners en ondernemers in Loosduinen en is daarom bij uitstek een goed voorbeeld van een festival dat een groot maatschappelijk draagvlak heeft. Wat Parkpop betreft is de stad door de komst van het Haags Podium alleen nog maar trotser geworden op het Haagse festival. Ook het werken met de vele vrijwilligers zorgt voor maatschappelijk draagvlak. Daarnaast zorgen de samenwerkingen met andere poporganisaties, culturele instellingen en (horeca)ondernemers voor een groot draagvlak vanuit de stad. Dit is o.a. gebleken uit het succes van het Haags Overleg Popmuziek (HOP) door middel van de grote opkomst. Het draagvlak wordt bovendien versterkt door de diverse mediaprojecten, die dagelijks een groot en breed publiek bereiken met media exposure voor het HPC, haar samenwerkingsverbanden, de Haagse popscene en specifiek de Haagse bands.
De jarenlange inzet voor de Haagse popmuziek heeft ertoe bijgedragen dat het draagvlak voor popmuziek uit Den Haag groot is, niet alleen binnen maar ook buiten de stad. Popmuziek wordt in den hele lande onlosmakelijk verbonden met de stad Den Haag. Dit komt uiteraard door de geschiedenis met o.a. Golden Earring, Shocking Blue en Q65, grote acts van nu zoals Anouk, Kane en DI-RECT, maar ook door ‘nieuwe aanwas’ als Splendid, The Deaf, De Kraaien, Taymir en The Indien. Het is slechts een greep uit de rijke pophistorie van de hofstad. Regelmatig wordt hierdoor de vraag gesteld ‘wat er in het water zit’ van Den Haag, niet alleen op de straat maar ook door radio-dj’s van 3FM of in televisieprogramma’s als De Wereld Draait Door worden steeds weer pogingen gedaan om achter het geheim te komen van de onuitputtelijke aanvoer van nieuw Haags poptalent. Het HPC zal zich ook in 2015 blijven inzetten voor nieuw Haags poptalent en voor draagvlak voor popmuziek in de stad en politiek. Met één blik in het roemruchte Haagse popverleden en met de andere blik gericht op de toekomst, waarbij vernieuwing en ontdekking van nieuwe stromingen en ontwikkelingen voorop staan.
Een ander treffend voorbeeld van maatschappelijk draagvlak is de bandcoaching door drie woonbegeleiders van Stichting Anton Constandse. In 2004 hebben drie woonbegeleiders van de Stichting Anton Constandse samen met muzikanten van diverse woonvormen van de stichting een band gestart. Met deze formatie werd al snel opgetreden in het reguliere circuit. De drie woonbegeleiders (inmiddels bandcoaches) merkten dat er meer muzikaal talent aanwezig was binnen de stichting. Er kwamen zoveel aanmeldingen binnen, dat er meer bands samengesteld konden worden. Inmiddels zijn er 15 bands en soloartiesten actief. Onder begeleiding van de bandcoaches repeteren zij iedere week in oefenruimtes van het HPC.
34
9. FINANCIËN
Lagere huisvestingskosten
9.1 INLEIDING
Ondanks de jaarlijkse (huur)prijsverhogingen, werd in 2014 toch bespaard op huisvestingskosten, met name op energiekosten. De energievoorschotten waren in 2013 gestegen als gevolg van het extra verbruik tijdens de verbouwing in 2012. In 2014 was het energieverbruik weer genormaliseerd zodat bij de afrekening van energiekosten geld werd terugontvangen.
Het HPC ontvangt een structurele jaarlijkse exploitatiesubsidie van de gemeente Den Haag, dienst OCW afdeling Cultuur. Tevens ontvangt het HPC voor het Plein Open festival en de Haagse Pop Week een structurele subsidie van de gemeente Den Haag. Daarnaast is van de gemeente subsidie ontvangen voor het evenement Het Geluid van Loosduinen en voor de vervanging van verouderde videoapparatuur ten behoeve van 3voor12 Den Haag.
Daarnaast was in 2013 sprake van een (grotendeels extern gefinancierde) grote aanschaf van muziekapparatuur. Een dergelijk grote uitgave heeft in 2014 niet plaatsgevonden, zodat de post huisvestingskosten hierdoor ook flink lager uitvalt: in totaal € 21.548 minder dan in 2013.
Andere fondsen en instellingen waarvan het HPC voor diverse projecten een bijdrage mocht ontvangen zijn: Cultuuranker Loosduinen, Stichting Bazart, Fonds 1818, Fonds Podiumkunsten, Popunie en de Cultuurschakel.
Personeelskosten Ter vervanging van een aantal langdurig zieke medewerkers heeft het HPC extra salariskosten moeten maken om de werkzaamheden toch uit te voeren. Samen met de kosten van de niet-begrote ontslagvergoeding is een bedrag van bijna € 26.000 meer uitgegeven aan salarissen dan vorig jaar. Deze meerkosten zijn weer gecompenseerd door de uitkering van de ziektekostenverzekering. Tevens zijn de niet-begrote lasten van een ontslagvergoeding van een vertrekkend personeelslid ten laste van het resultaat gekomen.
9.2 TOELICHTING OP VERSCHILLEN TUSSEN REALISATIE 2014 EN REALISATIE 2013 Algemeen Het resultaat over het boekjaar 2014 komt op € 210 positief. Dit is een verbetering ten opzichte van 2013 met € 36.589. Na de bestemming van het resultaat aan de bestemmingsreserves en bestemmingsfondsen resteert echter een saldo van € 4.720 negatief. Dit bedrag zal ten laste worden gebracht van de Overige reserves.
Desalniettemin komen per saldo de personele kosten slechts € 1.469 hoger uit dan in 2013.
Dat het een financieel moeilijk jaar zou worden was ten tijde van het opstellen van de begroting al bekend. In de begroting was dan ook een extra target voor de inkomsten uit oefenruimteverhuur opgenomen, teneinde de verwachte kosten te kunnen financieren. Deze target is echter niet gerealiseerd. Door met name lagere huisvestingskosten en een beter saldo op de activiteiten te realiseren, is het uiteindelijke negatieve resultaat toch binnen de perken gebleven en een beter resultaat dan in 2013 behaald.
Sociale lasten Er is € 7.364 meer uitgegeven aan sociale lasten. Dit is deels een gevolg van de stijging van de premiepercentages in 2014 en voor een deel te wijten aan de extra salarislasten in verband met de vervanging van zieke medewerkers.
Publieksinkomsten (oefenruimteverhuur en HPC muziekcafé) De publieksinkomsten lagen op vrijwel hetzelfde niveau als in 2013, hetgeen een goede prestatie is te noemen, gelet op de toenemende concurrentie op de oefenruimtemarkt, maar de in de begroting opgenomen extra target met betrekking tot de inkomsten uit oefenruimtes is niet gehaald. Op activiteitenlasten en huisvestingskosten werd een beter resultaat geboekt: Resultaat activiteiten De activiteiten (met name de Haagse Pop Week en het Haags Podium @ Parkpop) hebben een beter saldo opgeleverd dan in 2013; dit scheelt € 5.000 euro in het resultaat ten opzichte van 2013.
35
9.3 TOELICHTING OP VERSCHILLEN TUSSEN REALISATIE 2014 EN BEGROTING 2014 Belangrijke verschillen met begroting (zie de Exploitatierekening over 2014 op bladzijde 7 in de jaarrekening) Opbrengsten: - € 47.968 waarvan ‘Directe opbrengsten’ • - € 25.000 ‘Verhuur oefenruimte’: de gestelde target heeft het HPC niet kunnen realiseren • - € 4.999 ‘Losse verkoop’: hiervan had € 4.800 betrekking op begrote inkomsten (recette) uit nicheconcerten, deze inkomsten zijn niet gerealiseerd als gevolg van gratis entree • - € 3.000 ‘Sponsorinkomsten’: door het wijzigen van brouwer niet gerealiseerd • - € 32.358 ‘Overige inkomsten’: hiervan heeft € 23.525 betrekking op begrote inkomsten ‘Doorberekend Nicheprogrammering en Popinfrastructuur’. Deze post betreft doorbelasting van overheadkosten en staat in de begroting zowel aan de baten- als de lastenkant. De realisatie is per saldo 0. waarvan ‘Indirecte opbrengsten’ • + € 17.638 ‘Overige inkomsten’: hier staan onder andere vermeld de niet-begrote bonus van de nieuwe brouwer (€ 5.900), nagekomen bonus 2013 (€ 1.600), vergoeding huisvesting Bazart (€ 4.000) en diverse extra opbrengsten uit activiteiten (€ 6.100). Subsidies en bijdragen: + € 52.650 De stijging van het bedrag aan ontvangen subsidies en bijdragen is te danken aan de door de gemeente toegepaste ‘trend’ voor 2014 van € 10.641, de subsidie voor uitvoering van het evenement Het Geluid van Loosduinen van € 35.000 en subsidie van € 4.000 voor vervanging van verouderde videoapparatuur. Activiteitenlasten: + € 35.724 In de begroting is één bedrag van € 60.812 voor alle directe kosten voor evenementen en projecten opgenomen, waarvoor subsidie uit het Kunstenplan is toegekend. De additionele kosten zijn met name terug te vinden in het organiseren van Het Geluid van Loosduinen en Winterfest. Beheerlasten: - € 25.630 waarvan hogere uitgaven op het gebied van • personeelslasten (+ € 16.173): voornamelijk door hogere kosten van lonen en salarissen als gevolg van + toepassing van een 1,2% loonsverhoging na het opstellen van de begroting + meer salariskosten door het inhuren van personeel ter vervanging van een aantal zieke medewerkers zijn (dit is grotendeels gecompenseerd door de ziekengelduitkering) + het toekennen van een niet-begrote ontslagvergoeding; • ‘Huisvestingskosten’ (+ € 5.040): met name veroorzaakt door de jaarlijkse huurverhoging van € 4.342; waarvan lagere uitgaven op het gebied van • ‘Overige personeelskosten’ (- € 18.125): hierin waren ten onrechte de kosten van een programmeur Nicheprogrammering opgenomen (€ 14.398), die kosten zijn uiteraard niet gerealiseerd. • ‘Algemene kosten’ (- € 32.181): hierin zitten de post ‘Onvoorziene kosten’ (€ 13.648) die in de realisatie wegvalt en de post doorberekende overhead-‘kosten Nicheprogrammering en Popinfrastructuur’ (€ 23.525), die met de gerelateerde post aan de inkomstenkant per saldo ‘0’ bedraagt.
36
9.4 VOORUITBLIK 2015 In de begroting 2015 is ten opzichte van 2014 een hoger bedrag aan publieksinkomsten opgenomen. Door hogere inkomsten uit de verhuur te realiseren kan het in dienst nemen van een voorheen via een inleenregeling gesubsidieerde werknemer gefinancierd worden. Daarnaast heeft de gemeente de in 2014 verleende trend (subsidieverhoging) voor 2015 teruggeschroefd. Het vrij besteedbaar eigen vermogen bedraagt ultimo 2014 circa € 55.000. Voor 2015 is een sluitende begroting opgesteld. In 2015 zal weer een zeer strak financieel beleid gevoerd worden, zodat het gewenste resultaat behaald kan worden teneinde het eigen vermogen voor 2015 te stabiliseren en te pogen dit jaarlijks met 5% te laten toenemen tot maximaal 10% van het structurele subsidiebedrag. Bij dit doelvermogen en op basis van een voortzetting van de subsidierelatie met gemeente Den Haag is de continuïteit van het HPC gewaarborgd. Onderstaand is een samenvatting van de begroting 2015 opgenomen. Samenvatting Begroting 2015 Directe opbrengsten Indirecte opbrengsten
361.661 5.000
Totale opbrengsten
366.661
Subsidies
567.981
Overige bijdragen uit private middelen
3.000
Totale subsidies en bijdragen
570.981
Totale baten
937.642
Beheerslasten personeel
221.255
Beheerslasten materieel
296.487
Totale beheerslasten
517.741
Activiteitenlasten personeel
288.738
Activiteitenlasten materieel
130.602
Totale activiteitenlasten
419.340
Totale lasten
937.082
Saldo uit gewone bedrijfsvoering
Saldo rentebaten en -lasten
Saldo | Exploitatieresultaat
560
-560
0
37
10. PRESTATIEGEGEVENS Wat betreft het inhoudelijk jaarverslag, moet de beschrijving van de reguliere activiteiten vergezeld gaan van een ingevuld format met prestatiegegevens. Deze gegevens komen in dit hoofdstuk aan bod. De verschillende bezoekersaantallen die hierin worden genoemd, zijn op basis van schatting van dienstdoende HPC coördinator ten tijde van het concert of festival. Bij Het Geluid van Loosduinen is de schatting van bezoekersaantallen tevens in overleg geweest met de aanwezige commandant van de Politie Haaglanden en met het hoofd van beveiligingsbedrijf DSH Security. In het geval van externe locaties komt de schatting van bezoekersaantallen tot stand in overleg met de bedrijfsleider ter plekke.
10.1 CONCERTEN HPC Café
Raming 2014
Realisatie 2014
Raming 2015
Concertavonden Optredens bands waarvan optredens Haagse bands Bezoekers totaal waarvan betalende bezoekers waarvan niet-betalende bezoekers waarvan bezoekers met ‘ooievaarspas’ Zaalcapaciteit Gemiddelde zaalbezettingsgraad Totaal bands die gebruik maken v/d oefenruimte waarvan Haagse bands Gemiddeld aantal bands per week Huur studioruimte ‘ooievaarspas’ per jaar
87 210 180 3000 0 3000 0 100 34% 550 495 140 40
98 236 201 3000 0 3000 0 100 31% 457 411 109 35
93 220 180 3000 0 3000 0 100 32% 550 495 140 40
(1)
(1)
De realisatie 2014 is lager dan verwacht. Oorzaken zijn onder meer de terugloop van incidentele en vaste verhuur, vanwege toegenomen concurrentie op de oefenruimtemarkt. Naast de grootschalige oefenmogelijkheden bij Musicon, MusicLab en De Scheveningse Muziekschuur, zijn er wederom plekken bij gekomen waar bands zeer voordelig kunnen oefenen, veelal ‘ad-hoc’ in leegstaande kantoorpanden en op industrieterreinen. Verder kan geen inzage worden verkregen in hoeveel bands en bezettingen er gebruik maken van hetzelfde contract, waardoor een exacte uitkomst niet te geven is. In 2016 zal getracht worden deze informatie over 2015 wel te kunnen leveren.
Concerten 3voor12 Den Haag
Raming 2014
Realisatie 2014
Raming 2015
Club 3voor12 Den Haag & 3voor12 Den Haag Selecteert avonden Optredens bands waarvan optredens Haagse bands Bezoekers totaal waarvan betalende bezoekers waarvan niet-betalende bezoekers waarvan bezoekers met ‘ooievaarspas’ Zaalcapaciteit Gemiddelde zaalbezettingsgraad
14 29 29 2500 0 2500 0
14 29 29 2600 0 2600 0
15 30 30 2500 0 2500 0
nvt nvt
nvt nvt
nvt nvt
Concerten Bazart Presents
Raming 2014
Realisatie 2014
Raming 2015
Concertavonden Optredens bands waarvan optredens Haagse bands waarvan internationale programmering Bezoekers totaal waarvan betalende bezoekers waarvan niet-betalende bezoekers waarvan bezoekers met ‘ooievaarspas’ Zaalcapaciteit Gemiddelde zaalbezettingsgraad
88 264 90 20 4000 3000 1000
93 311 109 27 6021 3077 2944
88 264 90 20 4000 3000 1000
nvt nvt nvt
nvt nvt nvt
nvt nvt nvt
38
10.2 FESTIVALS HPC Winterfest Festivaldagen Voorstellingen / optredens / concerten waarvan internationale programmering Podia / locaties Bezoekers totaal (2) waarvan betalende bezoekers waarvan niet-betalende bezoekers waarvan bezoekers met ‘ooievaarspas’ Capaciteit festivallocatie (2) (1) (2)
(1)
Raming 2014
Realisatie 2014
Raming 2015
1 50 0 14 1500 0 1500
1 61 0 17 1500 0 1500
1 40 0 14 1500 0 1500
nvt
nvt
nvt
800
800
800
Het is bijna niet te doen om in het enorme pand met een relatief klein team een twaalf-uur-durend programma met maar liefst 61 bands te produceren. Daarom zal in 2015 gekozen worden voor kwaliteit boven kwantiteit. De capaciteit is per dagdeel, het totaal aantal bezoekers beslaat 2 dagdelen.
Plein Open (3)
Raming 2014
Realisatie 2014
Raming 2015
Festivaldagen Voorstellingen / optredens / concerten waarvan internationale programmering Podia / locaties Bezoekers totaal waarvan betalende bezoekers waarvan niet-betalende bezoekers waarvan bezoekers met ‘ooievaarspas’ Capaciteit festivallocatie
-
-
1 20 0 2 1500 0 1500 0 10.000
(3)
In 2014 is Plein Open niet georganiseerd i.v.m. geplande bouwwerkzaamheden op het Spuiplein. De bouwwerkzaamheden zijn echter uitgesteld en op 28 januari 2015 is aangegeven dat het Spuiplein tot 1 september gebruikt kan worden als evenemententerrein. Met dit gegeven wordt momenteel i.s.m. Bazart Presents gewerkt aan een nieuw concept gericht op harde en alternatieve popmuziek (niche/underground). Dit zal een kleinschaliger festival worden dan men gewend was van Plein Open, zowel met betrekking tot aantal optredende acts als het aantal te verwachten bezoekers. Het Plein Open festival was ook gericht op meer populaire 'mainstream' programmering en er stond programma in verschillende binnenlocaties. Het gedeelte 'mainstream' programmering zal net als vorig jaar ondergebracht worden bij het Sniester festival (29, 30 en 31 mei, op en rond de Grote Markt) en daarnaast zal het HPC (als samenwerkingspartner van Prooost) het programma in binnenlocaties gaan verzorgen tijdens het Life I Live festival (zondag 26 april). In totaal zullen hierdoor rond de 40 optredens gerealiseerd worden voor naar verwachting meer dan 5000 bezoekers.
Geluid van Loosduinen
(4)
Festivaldagen Voorstellingen / optredens / concerten waarvan internationale programmering Podia / locaties Bezoekers totaal waarvan betalende bezoekers waarvan niet-betalende bezoekers waarvan bezoekers met ‘ooievaarspas’ Capaciteit festivallocatie (4)
Raming 2014
Realisatie 2014
Raming 2015
1 12 0 2 2000 0 2000 0 3000
1 12 0 2 4000 0 4000 0 3000
1 12 0 2 4000 0 4000 0 4000
Het Geluid van Loosduinen is in 2014 voor de tweede keer georganiseerd. In 2015 zal Het Geluid van Loosduinen naar alle waarschijnlijkheid voor de derde keer worden georganiseerd met als ambitie het festival jaarlijks te laten plaatsvinden. Vooralsnog een klein voorbehoud voor de editie 2015 omdat het festival incidenteel door de gemeente Den Haag wordt gefinancierd vanuit het Stadsdeel Loosduinen en Bibliotheek Loosduinen en tijdens het tot stand komen van dit jaarverslag nog geen formeel akkoord is ontvangen.
Haagse Pop Week
Raming 2014
Realisatie 2014
Raming 2015
Festivaldagen Voorstellingen / optredens / concerten waarvan internationale programmering Podia / locaties Bezoekers totaal waarvan betalende bezoekers (5) waarvan niet-betalende bezoekers waarvan bezoekers met ‘ooievaarspas’ Capaciteit festivallocatie (6)
10 130 1 25 12.500 0 12.500 0
10 228 4 34 11.032 32 11.000 0
10 200 3 30 10.000 0 10.000 0
zie opmerking
zie opmerking
zie opmerking
(5) (6)
Over het algemeen zijn de optredens van de Haagse Pop Week gratis toegankelijk op een paar uitzonderingen na. Alleen de entreeopbrengsten van het optreden van lydia hendrikje & MIMRA in Het Nutshuis kwamen ten goede van het HPC. Enkel het aantal bezoekers hiervan is opgegeven. Van verschillende locaties binnen de Haagse Pop Week is de capaciteit onbekend. Daarom kan de totale capaciteit niet worden bepaald.
39
10.3 PUBLICATIES, WEBSITE(S) EN ANDERE DIGITALE MEDIA Publiciteit, website(s) en andere digitale media
Raming 2014
Realisatie 2014
Raming 2015
Publicaties Bezoeken website(s) totaal (1) Unieke bezoekers totaal (IP-adres) (1) Gemiddelde duur van een bezoek (1) Ontvangers digitale nieuwsbrieven Facebook vrienden/fans (2) Volgers op Twitter (2)
nvt
nvt
nvt
150.000
258.159
250.000
niet bekend niet bekend
niet bekend niet bekend
niet bekend niet bekend
2000 10.000 4500
1732 7700 2500
1800 10.000 4500
(1) (2)
Stijging bezoekers door stijging van het aantal activiteiten. Momenteel zijn de unieke bezoekers en de gemiddelde duur van een bezoek helaas niet meetbaar. (bron: www.haagspopcentrum.nl/usage) Totaal voor HPC plus de losse projecten: Haagse Pop Week, Haagse YouBox, HPC Winterfest, Stork On Air en The Hague Music Export. Music City The Hague is niet meegerekend en 3voor12 Den Haag staat separaat vermeld hieronder.
3voor12 Den Haag
Raming 2014
Realisatie 2014
Raming 2015
Publicaties Bezoeken website(s) totaal Unieke bezoekers totaal (IP-adres) Gemiddelde duur van een bezoek (3) Ontvangers digitale nieuwsbrieven Facebook vrienden/fans Volgers op Twitter
750 500.000 175.00
812 426.122 250.327
800 500.000 180.00
niet bekend
niet bekend
niet bekend
8000 3000 4000
7944 3313 3774
8250 3500 4250
Haagse Popserver
Raming 2014
Realisatie 2014
Raming 2015
Publicaties Bezoeken website(s) totaal Unieke bezoekers totaal (IP-adres) Gemiddelde duur van een bezoek (min:sec) Ontvangers digitale nieuwsbrieven Facebook vrienden/fans (4) Volgers op Twitter
nvt
nvt
nvt
70.000 30.000
46.006 18.938
50.000 20.000
2:00 zie 3voor12 DH
1:26 zie 3voor12 DH zie 3voor12 DH zie 3voor12 DH
1:30 zie 3voor12 DH zie 3voor12 DH zie 3voor12 DH
(3)
(4)
Deze informatie is niet beschikbaar via statistieken VPRO.
2500 zie 3voor12 DH
De Haagse Popserver Facebookpagina is opgeheven. In plaats hiervan wordt de 3voor12 Den Haag Facebookpagina gebruikt, in lijn van de strategie meer synergie te creëren tussen de verschillende mediaprojecten.
10.4 CULTUUREDUCATIE Aanbod voor Haagse scholen (4)
Raming 2014
Realisatie 2014
Raming 2015
Lessen / activiteiten primair onderwijs waarvan aangeboden activiteiten Leerkansenprofiel (LKP) Deelnemende scholen primair onderwijs waarvan deelnemende scholen LKP Deelnemende leerlingen primair onderwijs waarvan deelnemende leerlingen LKP Lessen / activiteiten voortgezet onderwijs Deelnemende scholen voortgezet onderwijs Deelnemende leerlingen voortgezet onderwijs Deelnemers betaald met Cultuurkaart in voortgezet onderwijs
7 0 20 0 200 0 10 5 32 0
2 0 4 0 96 0 0 0 0 0
10 0 20 0 250 0 10 5 100 0
(5)
Naast de hierboven gemelde cijfers, kunnen de volgende wapenfeiten worden gepresenteerd: HollandSpoorStudios verzorgt workshops in het HPC voor Hogeschool Inholland en Maris College 45 leerlingen in de leeftijdscategorie van 9 tot 21 jaar krijgen wekelijks les bij Drumschool Stefan van de Brug Meer dan 300 leerlingen in de leeftijdscategorie van 6 tot 19 jaar krijgen wekelijks les in het HPC bij Ready To Play Diverse individuele docenten geven wekelijks aan ruim 20 jonge leerlingen les (zang-, djembé en saxofoonlessen) In 2015 zal het HPC de educatie op scholen en bij instellingen geleidelijk vermeerderen. Dit is in samenwerking met verschillende partners en in overleg met Eric Schulp, de cultuurcoach van CultuurSchakel voor het stadsdeel Loosduinen. Daarnaast zijn er plannen om een Leerlijn Popmuziek op te zetten, in samenwerking met o.a. CultuurSchakel, de Haagse muziekalliantie, Ready To Play en het Paard van Troje. Deze leerlijn is bedoeld voor de gehele schakel vanaf groep 5 van het basisonderwijs t/m de tweede klas van het voortgezet onderwijs. Daarna zal de ‘keten’ in de Leerlijn Popmuziek verder gaan tot een vooropleiding Popmuziek richting MBO en HBO.
40
JAARVERSLAG 2014
