Invest eringsagenda Niet prat en m aar doen!
Best eding NUON-m iddelen
Besteding NUON-middelen Fr yslân b esch ikt o p d it m o m en t o ver een NUON -r eser ve van 1,1 m iljar d eu r o. Deze r eser ve is t o t st an d g eko m en d o o r d e ver ko o p in 2009 van d e p r o vin ciale aan d elen NUON. Aan d eze r eser ve zijn d o or Pr o vin ciale St at en een aan t al cr it er ia ver b o n d en . Deze cr it er ia m o et en er vo o r zo r g en d at d it g eld o p een ver an t w o o r d e w ijze in g ezet w o r d t vo o r Fr yslân . Met d e n ot a ‘Wu r kje f o ar Fr yslân ’ st elt Ged ep u t eer d e St at en (GS) vo o r o m 300 m iljo en eu r o van d e NUONr eser ve in t e zet t en vo o r Fr yslân . Ten b eh o eve h ier van zu llen zij m et een in vest er in g sag en d a ko m en . De VVD h eef t er al vaker vo o r g ep leit d at d it co lleg e zijn cen t r ale r o l als h et g aat o m d e r eg io n ale econ o m ie o p m o et p akken . Hier t o e is er vo o r d e p r o vin cie een r o l w eg g eleg d o m t e st im uler en , t e f acilit er en en d aar n aast t e in vest er en in r an d vo o r w aar d en , w aar b ij h et eco n o m ische b eleid g er ich t m o et zijn o p w er k en w er kg eleg en h eid. Vo o r u it lo p en d o p d e in vest er in g sag en d a van GS ko m t d e VVD m et een eig en in vest er in g sag en d a. Deze in vest er in g sag en d a ver t eg en w o o r d ig t p r o ject en t er w aar d e van € 450 m iljo en en slu it aan b ij h et eer d er g ep r esen t eer d e ‘Act ieplan eco n o m ie’ en d e vo o r st ellen van d e VVD o m t r en t b est ed ing van m id d elen van w eg e h et n iet d o o r g aan van d e sp o o r lijn Heer en veen – Dr ach t en – Gr o n in g en . Vo o r d e VVD is h et b elan g r ijk d at d e m id d elen u it d e NUON -r eser ve een st r u ct u r ele b ijd r ag e lever en aan d e Friese eco n o m ie. Het m ag niet zo zijn d at h et g eld , d at d est ijd s d o or o n ze p akes en b ep p es is b ijeen g eb r ach t en d ecen n ialan g in Fr yslân h eef t g er en d eer d , n u w o r d t u it g eg even aan in cid en t ele zaken d ie n iet st r u ct u u r ver st er ken d zijn vo o r d e Fr iese eco n o m ie. Dat ver d ien en o n ze vo o r o u d er s n iet , en d at ver dien t Fr yslân n iet . De VVD h eef t vier do m ein en g eko zen w aar o ver d e NUON -m id d elen m o et en w o r d en ver d eeld . Deze d o m ein en zijn g eko zen o m d at ze st r u ct u u r ver st er ken d zijn en Fr yslân h ier st er k o p is. De VVD g aat u it van eig en kr ach t . De d o m ein en zijn :
Ken n is, eco n o m ie en w er kg eleg en h eid In f r ast r u ct u u r To er ism e en r ecr eat ie Wat er , en er gie en d uu r zaam h eid
Naast d e 4 in h o u d elijke lijn en w aar d e NUON-m id d elen o ver ver d eeld w o r d en, zo u d en d eze m id d elen o o k m eer g eco n cen t r eer d in g ezet m oet en w o r d en . Het g eco n cen t r eer d in zet t en van d e m idd elen zal h ier d o o r ef f ect iever en d o elm at ig er zijn. De sam en w er kin g ag en d a’s en st r eekag en d a’s zo u d en h ier een r o l in ku n n en sp elen , m aar zijn n iet leid en d vo o r w at b et r ef t d e in zet van d e NUON-m id d elen. On d er st aan d e o n d er w er p en len en zich vo o r h et g eco n cen t r eer d in zet t en o m d e ef f ect ivit eit en d o elm at ig h eid t en g o ed e t e ko m en. Daar n aast b lijven u it er aar d d e o n d er w er p en d ie w e p r o vin ciebr eed m o et en b lijven d o en zo als: in f r ast r u ct u u r , lan d b o u w , t o er ism e en r ecr eat ie, et c.
On d er w er p en :
Dien st ver lenin g
En er g ie
Ho g er o n d er w ijs
In d u st r iële t ech n o lo g ie
Lif est yle en g ezo n d h eid
Over h eid
To er ism e en r ecr eat ie
Tr an sp o r t en lo g ist iek
Wat er sp o r t / -t o er ism e
Invest eringsagenda Dom einen:
Ken n is, eco n o m ie en w er kg eleg en h eid In f r ast r u ct u u r To er ism e en r ecr eat ie Wat er , en er gie en d uu r zaam h eid
Kennis, economie en w erkgelegenheid: Omschrijving Economie Economie Kennis, Economie Economie Kennis Kennis Kennis
Totaal:
Nieuw Thialf Extra budget herstructurering bedrijventerreinen. Toekomst Afsluitdijk Expertcentrum (export) ter ondersteuning van het MKB Hightech campus bij Drachten UCF (2e tranche) Omscholingsbudgetten voor opleiden technisch personeel
Totaal investering
Bijdrage provincie
€ 81 miljoen € 75 miljoen
€ 50 miljoen* € 13,4 miljoen
€ 500 miljoen € 10 miljoen
€ 10 miljoen € 10 miljoen
€ 32 miljoen
€ 8 miljoen** € 7 miljoen € 7,5 miljoen
€ 7,5 miljoen
€ 105,9 miljoen
*
20 miljoen is reeds in de begroting verwerkt en is gedekt met REP-middelen. VVD is bereid meer in Thialf te investeren dan € 50 miljoen en stelt vanuit NUON bovenop de €20 miljoen nog € 50 miljoen beschikbaar.
**
Mogelijk ook te dekken d.m.v. investeringsagenda Smallingerland n.a.v. niet doorgaan spoorlijn Heerenveen-Drachten-Groningen
Inf rast ruct uur:
PVVP-knelpunten en verkeersveiligheid Breedband Skarster Rien Gemaal Lauwersoog Naviduct Afsluitdijk Traverse Lemmer Havenontwikkeling
Omschrijving 150 knelpunten in provinciale wegen Fryslân Participeren in NGA-network Aanleg van aquaduct Nieuw gemaal
Totaal investering € 130 miljoen*
Bijdrage provincie € 30 miljoen
€ 110 miljoen € 50 miljoen € 130 miljoen € 80 miljoen € 37,5 miljoen € 50 miljoen
€ 35 miljoen** € 20 miljoen € 30 miljoen € 30 miljoen € 17,5 miljoen € 20 miljoen
Totaal: € 182,5 miljoen * Voor een deel te dekken uit de NUON-middelen. Overige kan uit programma verkeer en vervoer worden gedekt. **
Participerend inzetten van middelen.
Toerism e en Recreat ie: Omschrijving Wandel en ruiterpaden Regeling MKB toerisme
Toerisme Toerisme
Totaal investering € 10 miljoen € 7,5 miljoen
Totaal:
Bijdrage provincie € 10 miljoen € 7,5 miljoen € 17,5 miljoen
Wat er, energie en duurzaam heid: Omschrijving Energie Energiebesparing Innovatie
FSFE Isolatie van woningen Blue Energy en Geothermie
Totaal investering € 90 miljoen € 30 miljoen
Totaal: * Participerend inzetten van middelen.
€ 145 miljoen
Tot aal: Domeinen Kennis, economie en werkgelegenheid Infrastructuur Toerisme en recreatie Water, energie en duurzaamheid
Bijdrage provincie € 90 miljoen* € 30 miljoen € 25 miljoen
€ 105,9 miljoen € 182,5 miljoen € 17,5 miljoen € 145 miljoen
Totaal:
€ 450,9 miljoen
Herst ruct urering bedrijvent erreinen: Fr yslân t elt p r im air 58 t er r ein en m et een r evit aliser in g s- en / o f h er p r o f iler in g so p g ave. Die 58 t er r ein en h eb b en g ezam en lijk een o m van g van 970 h a, w aar van 360 h a is ver o u d er d ; h ier van h eef t o n g eveer 140 h a b et r ekkin g o p r evit aliser in g en / o f h er p r o f iler in g . To t ale ko st en van h er st r u ct u r er in g en r evit aliser in g van d it p r o ject zijn g er aam d o p € 75 m iljo en . Gem een t en st aan f in an cieel er g o n d er d r u k o m co f in an cier in g t e ver kr ijg en vo o r d eze p r o ject en . Van u it h et Rijk zijn er d e zo g en aam d e To p p er g eld en (5,1 m iljo en ) b esch ikb aar g est eld . Een b ijd r ag e u it d e NUON-m id d elen o m d eze ver o u d er d e t er r ein en o p t e kn ap p en is st r u ct u u r ver st er ken d en zo u g em een t en en b ed r ijf sleven o ver d e st r eep ku n n en t r ekken o m (eer d er ) m ee t e f in an cier en .
Hight ech Cam pus bij Dracht en: In Dr ach t en is een aan t al h o o g w aar d ig e t ech n o lo g isch e b ed r ijven g evest ig d d at m eer d an 1/ 3 van d e jaar lijkse n o o r d elijke in vest er in g en vo o r r eken in g n eem t in p r o ject en o ver d e h ele w er eld . Hier m ee is er een vo ed in g sb o d em vo o r een clu st er van elkaar ver st er ken d e b ed r ijven en ken n isin st ellin g en o p h et g eb ied van R&D en h ig h t ech . To t ale ko st en van h et p r o ject w o r d en g esch at o p 32 m iljo en eu r o w aar b ij 8 m iljo en vo o r r eken in g ko m t van d e p r o vin cie. Het o ver ig zal vo o r r eken in g van g em een t e Sm allin g er lan d (8 m iljo en ) en h et b ed r ijf sleven (16 m iljo en ) ko m en .
Universit y Cam pus Fryslân (UCF): UCF h eef t t o t d o el, m et g er ich t e in vest er in g en in acad em isch e act ivit eit en , d e ken n isin f r ast r u ct u u r en ken n isket en r o n d Fr yske h o t sp o t s t e ver st er ken , t e ver d iep en en t e ver b in d en in sam en w er kin g m et aan w ezig e ken n isp ar t n er s en d aar m ee o p t im ale vo o r w aar d en t e sch ep p en vo o r een in n o vat ieve en d u u r zam e r eg io n ale o n t w ikkelin g in Fr yslân en d e n o o r d elijke r eg io . In 2011 is r eed s 16,4 m iljo en eu r o b esch ikb aar g est eld . e Vo o r 2013-2014 m o et n o g een 2 t r an ch e b esch ikb aar w o r d en g est eld van 7 m ilj o en eu r o .
Om scholingsbudget t en t echnisch personeel: Er is een n ijp en d t eko r t aan t ech n isch p er so n eel en t eg elijker t ijd zijn d e o m sch o lin g sb u d g et t en van b ijvo o r b eeld h et UWV sch o o n leeg . Wel st aan b ed r ijven o p d it m o m en t t e sp r in g en o m t ech n isch p er so n eel. Zo h eb b en n ieu w g evest ig d e g r o t e b ed r ijven in Fr yslân n u al zo r g o m o ver een jaar vo ld o en d e lasser s t e kr ijg en . In d e b o u w sect o r d ie in Fr yslân st er k ver t eg en w o o r d ig d is zit t en veel m en sen g ed w o n g en o n t slag en t h u is. Met o m sch o lin g sb u d g et t en zo u d en w e vr aag en aan b o d b et er o p elkaar af ku n n en st em m en en zo u d en m en sen w eer aan h et w er k ku n n en ko m en in een sect o r w aar ze b eken d m ee zijn .
Toekom st Af sluit dijk: In d e Am b it ie Ag en d a Af slu it d ijk w o r d t een t o t aal in vest er in g sp laat je n eer g eleg d van r u im 500 m iljo en eu r o o p d e lan g e t er m ijn (in clu sief een b lu e en er g y -cen t r ale).
PVVP-knelpunt en: Fr yslân t elt o p d it m o m en t 150 kn elp u n t en in d e in f r ast r u ct u u r . De t o t ale ko st en van d eze kn elp u n t en w o r d t g er aam d o p € 130 m iljo en . Mo m en t eel kan er vo o r ca. € 30 m iljo en eu r o d ir ect aan p r o ject en w eg g ezet w o r d en . Het ver sn eld o p lo ssen van kn elp u n t en in in f r ast r u ct u u r zo u d o o r w er k m et w er k t e m aken o o k ku n n en leid en t o t h et ver sn eld u it vo er en van h er st r u ct u r er in g so p g aven en st ad s- en d o r p sver n ieu w in g en d o o r an d er e o ver h ed en en b ed r ijven d .m .v. ISV en PHP. Op h et p lat t elan d zal h et o p lo ssen van d e kn elp u n t en leid en t o t m eer o n t w ikkelin g sr u im t e vo o r d e ag r ar isch e sect o r , en d e ver keer sveilig h eid zal t o en em en o p zo w el au t o w eg en als f iet sp ad en .
Aquaduct Skarst er Rien: De VVD is b er eid o m eig en m id d elen in t e zet t en o m d e b r u g Skar st er Rien t e ver van g en d o o r een aq u ad u ct . Met d e ko m st van h et aq u ad u ct w o r d en in 2030 cir ca 3,5 m iljo en m in u t en vo o r p er so n en ver keer en 0,5 m iljo en m in u t en vo o r vr ach t ver keer b esp aar d . Dit ver t aalt zich o ver een p er io d e van 100 jaar in een g eld w aar d e van r esp ect ievelijk € 12,1 m iljo en en € 11,0 m iljo en (co n t an t e w aar d e p er 2013).
Gem aal Lauw ersoog: In 2030 is g em aal n o d ig vo o r d e w at er veilig h eid . Er zijn p lan n en o m een g em aal t e r ealiser en m et d e m o g elijkh eid van ad d it io n ele p r o g r am m a’s. De m o g elijke ad d it io n ele p r o g r am m a’s zijn : n at u u r b elevin g , r ecr eat iep o o r t en ken n isclu st er en ku n n en r esp ect ievelijk 2½, 14 en 40-140 ar b eid sp laat sen o p lever en . Het eer d er d an in 2030 in vest er en in een n ieu w g em aal zal d e w at er veilig h eid ver g r o t en , b ied t kan sen o p su b sid ie u it h et Wad d en f o n d s en kan een eco n o m isch e p lu s o p lever en . Vo o r f in an cier in g zo u o o k t o t d e m o g elijkh ed en ku n n en b eh o r en .
Naviduct Af sluit dijk: In d e st r u ct u u r visie vo o r d e Af slu it d ijk w o r d t u it g e g aan van d e r en o vat ie en n ieu w b o u w van d e slu izen b ij Ko r n w er d er zan d in r esp ect ievelijk 2020 en 2050. Een an d er e o p t ie zo u zijn o m h ier een n avid u ct t e r ealiser en . Een n avid u ct is een so o r t aq u ad u ct , m aar d an m et een slu is in d e w at er lo o p w aar o n d er een w eg d o o r g aat . Deze m o g elijkh eid w o r d t o o k m eeg en o m en in d e u it w er kin g van d e st r u ct u u r visie van h et Rijk. Het vo o r d eel van een n avid u ct is d at h et ver keer n iet m eer st il st aat vo o r d e b r u g en alt ijd kan d o o r r ijd en . Oo k vo o r d e d o o r vaar t van (g r o t er e) sch ep en is een n avid u ct van eco n o m isch b elan g .
Traverse Lem m er: De h u id ig e ver keer ssit u at ie in Lem m er vr aag t o m in vest er in g en in d e p r o vin ciale w eg . Op d it m o m en t w o r d t n aar ver sch illen d e var ian t en g ekeken . De t o t ale ko st en van d e o p w aar d er in g w o r d en g esch at o p 37,5 m iljo en eu r o . Hier vo o r is 15 m iljo en r eed s g er eser veer d , m o et 5 m iljo en w o r d en o p g eb r ach t d o o r d e lo kale o ver h eid en zal er n o g r o n d d e 17,5 m iljo en eu r o aan d ekkin g m o et en w o r d en g evo n d en .
Breedband: Van u it so ciaal-m aat sch ap p elijk en eco n o m isch o o g p u n t is h et van b elan g d at ied er h u ish o u d en in Fr yslân t o eg an g h eef t t o t een zeker b asisn iveau aan (m aat sch ap p elijke) d ig it ale d ien st en , o n d er m eer o p h et g eb ied van Zo r g en On d er w ijs.
Havenont w ikkeling: Fr yslân h eef t veel h aven s (Har lin g en , Dr ach t en , Lem m er , Lau w er so o g , et c.) d ie een b elan g r ijke f u n ct ie ver vu llen m et b et r ekkin g t o t d e r eg io n ale eco n o m ie. Er lig g en ver sch illen d e p lan n en o m d e Fr iese h aven s ver d er t e o n t w ikkelen . On t w ikkelin g van d eze h aven s zal een ver st er kin g van d e st r u ct u u r van h et b ed r i jf sleven en t o er ism e t o t g evo lg h eb b en .
Isolat ie part iculiere w oningen: Fr yslân h eef t am b it ies h eef t o p h et g eb ied van d u u r zam e en er g ie. Het en er g ief o n d s d ien t o m een h er ken b ar e b ijd r ag e t e lever en aan een b r eed g ed r ag en en er g ieb eleid vo o r Fr yslân . En u it r ecen t o n d er zo ek is in m id d els g eb leken d at en er g ieb esp ar in g d e m eest ef f ect ieve vo r m van en er g ieb eleid is. Een act u ele en b elan g r ijke b ijko m st ig h eid is d at een st im u lan s vo o r w o n in g iso lat ie zo w el en er g ieb esp ar in g lever t als een st im u lan s vo o r d e in m id d els kw ijn en d e Fr iese b o u w sect o r w aar vakb ekw aam h eid d r eig t ver lo r en t e g aan .
Blue Energy Blu e en er g ie is een kan sr ijk vo o r b eeld o m d u u r zam e en er g ie o p t e w ekken . Do o r zo et en zo u t w at er o p een b ep aald e m an ier t e m en g en ko m t en er g ie vr ij. In h et lab o r at o r iu m van Wet su s t e Leeu w ar d en is d eze t ech n iek in m id d els ver d er o n t w ikkeld en d e vo lg en d e st ap is een p r akt ijko p st ellin g o p d e Af slu it d ijk. To t ale ko st en h ier vo o r zijn 10 – 14 m iljo en eu r o . Do o r t est en u it t e vo er en g aat d e p r akt ijko p st ellin g d e in f o r m at ie lev er en vo o r d e vo lg en d e st ap : een d em o cen t r ale in 2016. Die lever t 500 kW en er g ie. Dat is en er g ie vo o r 1250 g ezin n en . Het ein d d o el is een vo lw aar d ig e cen t r ale m et een cap acit eit van 200 Meg aw at t . Het ver d er d o o r o n t w ikkelen van d eze t ech n iek kan leid en t o t e en p r ach t ig exp o r t p r o d u ct vo o r Fr yslân .
Geot herm ie Aar d w ar m t e is een b elan g r ijke (t o eko m st ig e) en er g ieb r o n . In d e Fr iese b o d em zit o p b et r ekkelijk b ep er kt e d iep t e (2 t o t 3 km ) g lo eien d h eet w at er en leen t zich d aar d o o r b ij u it st ek vo o r m o g elijkh ed en vo o r d eze en er g ieb r o n . Vo o r al in No o r d o o st -Fr ieslan d , m aar o o k b ij Ter sch ellin g , o n d er d e kassen van No o r d w est -Fr ieslan d en o n d er Leeu w ar d en . Met st o o m t u r b in es is h ier elekt r icit eit m ee o p t e w ekken . Een p ilo t en in vest er in g in in n o vat ie o m d e o n g eken d e m o g elijkh ed en van aar d w ar m t e t e o n d er zo eken m et NUON m id d elen zo u st r u ct u u r ver st er ken d vo o r Fr yslân ku n n en zijn .
