Inhoudsopgave begroting 2016

Begroting 2016

Inhoudsopgave begroting 2016 Omschrijving

blz.

Voorwoord................................................................................................................. 3 Leeswijzer ................................................................................................................. 5 I. De gemeente in het kort ........................................................................................ 7 I.1 Algemeen ..................................................................................................................... 8 I.2 Visie en missie van de gemeente .................................................................................. 8 I.2.1 Visie en missie ....................................................................................................... 8 I.2.2 Collegewerkprogramma 2014-2018........................................................................ 9 I.3 Kerngegevens..............................................................................................................10 I.3.1 Sociale structuur ....................................................................................................10 I.3.2 Financieel ..............................................................................................................11 I.3.3 Fysiek ....................................................................................................................13 I.3.4 Personeel ..............................................................................................................13 I.4 Behandeling begroting .................................................................................................14

II. Beleidsbegroting ................................................................................................ 15 II.1 Algemeen ...................................................................................................................16 II.2 Programmaplan ..........................................................................................................17 II.2.1. Programma´s.......................................................................................................17 II.2.1.1 Programma 1: Bestuurlijke organisatie ...........................................................17 II.2.1.2 Programma 2: Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme ..............................22 II.2.1.3 Programma 3: Openbare ruimte .....................................................................32 II.2.1.4 Programma 4: Veiligheid en handhaving ........................................................38 II.2.1.5 Programma 5: Zorg, welzijn en educatie ........................................................42 II.3 Paragrafen ..................................................................................................................49 II.3.1 Paragraaf Bedrijfsvoering .....................................................................................49 II.3.2 Paragraaf Verbonden partijen ...............................................................................57 II.3.3 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen ...............................................................62 II.3.4 Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing ..........................................69 II.3.5 Paragraaf Grondbeleid .........................................................................................76 II.3.6 Paragraaf Financiering .........................................................................................81 II.3.7 Paragraaf Lokale heffingen...................................................................................87

III. Financiële begroting.......................................................................................... 95 III.1 Overzicht baten en lasten ..........................................................................................96 III.1.1 Toelichting op de baten en lasten ........................................................................99 III.1.2 Overzicht incidentele baten en lasten ................................................................102 III.2 Financiële positie .....................................................................................................104 III.2.1. Toelichting op de financiële positie ...................................................................104 III.2.1.1 Begrotingsruimte .........................................................................................104 III.2.1.2 Meerjarenramingen en dekkingsplan ..........................................................104 III.2.1.2 Economische ontwikkelingen en vooruitzichten...........................................105 III.2.2 Uitkering uit het Gemeentefonds .......................................................................106 III.2.3 Arbeidsgerelateerde verplichtingen ...................................................................107 III.2.4 Investeringen .....................................................................................................108 III.2.5 Financiering .......................................................................................................109 III.2.6 Reserves en voorzieningen ...............................................................................110

Vaststelling begroting 2016 ................................................................................. 111 IV. Bijlagen ............................................................................................................ 113 IV.1 Verklaring afkortingen en gebruikte termen .............................................................114 IV.2 Investerings- en urgentieschema 2016-2019 ...........................................................117 IV.3 Overzicht geraamd verloop reserves en voorzieningen ...........................................121 IV.4 Meerjarenramingen 2016-2019................................................................................123 Begroting 2016

1

Gemeente Noordwijkerhout

IV.5 Berekening EMU-saldo 2015-2017 ..........................................................................128 IV.6 Conversietabel programma’s – producten ...............................................................129

Begroting 2016

2


Voorwoord Inleiding Hierbij bieden wij u de begroting 2016 ter vaststelling aan. De begroting omvat de programma’s, de verplichte paragrafen, de financiële begroting en de meerjarenramingen voor 2017 tot en met 2019. Deze begroting is opgesteld op basis van het coalitieakkoord 2014-2018 en de Voorjaarsnota 2015. Daarnaast is in de ramingen onder andere rekening gehouden met de gevolgen van de meicirculaire 2015. Uitkomst conceptbegroting 2016-2019 De nu voorgelegde conceptbegroting, exclusief dekkingsplan, geeft het volgende beeld: bedragen x € 1.000

Begroting 2016-2019 Uitkomst conceptbegroting 2016-2019 Saldo meerjarenraming Voorjaarsnota 2015 Verschil met Voorjaarsnota

2016

2017

2018

2019

269 251

219 200

254 168

-8 -19

18

19

86

11

- = nadelig

Overeenkomstig de Voorjaarsnota 2015 kunnen wij u voor het jaar 2016 een sluitende begroting aanbieden. Conform het coalitieakkoord 2014-2018 stijgen de tarieven van de onroerende zaakbelastingen, de hondenbelasting en de precariobelasting op woonschepen in 2016 met de inflatiecorrectie van 1,25%. De tarieven voor de toeristenbelasting, forensenbelasting en overige tarieven precariobelasting stijgen conform de meerjarenbegroting 2015-2018 met 2% en de inflatiecorrectie van 1,25%. Per 1 juli 2016 is een nieuw contract afgesloten met Sita. Het tarief voor de verwerking van het huishoudelijk afval is daardoor aanzienlijk gedaald. De tarieven van de afvalstoffenheffing dalen in 2016 met ruim 8%. Om het meerjarenbeeld structureel sluitend te krijgen wordt, conform de Voorjaarsnota 2015, voorgesteld om het tarief 2016 voor precarioheffing op kabels en leidingen zodanig te verhogen dat voor 2016 en volgende jaren eenzelfde opbrengst als in de meerjarenbegroting 2015-2018 wordt behaald. Per saldo zijn de lasten in 2016 voor de inwoners van Noordwijkerhout lager dan in 2015. Economische ontwikkelingen De economie is nagenoeg terug op het niveau van voor de crisis die in de tweede helft van 2008 uitbrak.1 Na een periode van zeven magere jaren, komt de Nederlandse economie in 2015 op stoom. In 2016 en 2017 bedraagt de economische groei gemiddeld 2% per jaar. Daarnaast wordt het groeiherstel ondersteund door onder meer het aantrekken van de groei van de wereldhandel en de lagere olieprijs. De mondiale economische vooruitzichten zijn omgeven met diverse onzekerheden. Voorbeelden hiervan zijn het oplaaien van de spanningen in Oekraïne en het Midden-Oosten en het oplopen van de financiële stress in het eurogebied in verband met de politieke ontwikkelingen in Griekenland.2

1 2

Bron: CBS, bericht 14 augustus 2015 Bron: DNB, Economische Ontwikkelingen en Vooruitzichten Juni 2015, nummer 9

Begroting 2016

3


Het economische herstel komt tot uitdrukking in de overheidsfinanciën. De collectieve lasten blijven in de ramingsjaren min of meer ongewijzigd. De ontwikkeling van de rijksuitgaven zijn echter direct van invloed op de omvang van het Gemeentefonds. In de programmabegroting 2016 is de uitkering uit het Gemeentefonds berekend op basis van de meicirculaire 2015. Als gevolg van de op Prinsjesdag gepresenteerde rijksbegroting kunnen er daarom nog bijstellingen voor deze uitkering plaatsvinden. Decentralisaties Nu de nieuwe taken op het terrein van jeugdhulp, Werk en Wmo (begeleiding) sinds 1 januari 2015 worden uitgevoerd, zal vervolgens worden ingezet op de transformatie zoals vastgelegd in het beleidsplan 'Hart voor de Jeugd' en de kaders uit de Wmo beleidsnota 2015-2018. De focus zal gelegd worden op het versterken van de eigen regie van de burger, op zelfredzaamheid, participatie en het sociale netwerk. In 2016 zal onderzocht worden hoe we de integrale toegang voor mensen met een ondersteuningsvraag gaan vormgeven door bijvoorbeeld sociale wijkteams, zoals nu al wordt getest in de pilots in Noordwijk en Hillegom. De werkwijze met én van het Jeugd- en Gezinsteam Noordwijkerhout zal verder worden ontwikkeld en gefaciliteerd. De indicatiestelling en de inkoop voor het leveren van maatwerkvoorzieningen Wmo worden georganiseerd door of in opdracht van de Intergemeentelijke Sociale Dienst (ISD). Met de inkoop van de nieuwe taak Jeugdhulp is in 2014 ervaring opgedaan voor 13 gemeenten in Holland Rijnland. Voor 2016 worden deze contracten verlengd. Op dit moment wordt de discussie gestart hoe de jeugdhulp in Holland Rijnland er na 2016 uit moet zien en wat er voor nodig is om dat beleid vorm te geven. De integratie-uitkering Sociaal Domein, zoals opgenomen in de meicirculaire 2015, laat voor de komende jaren tot 2020 met name op de domeinen Jeugd en Participatie een aanzienlijke korting op de Rijksuitkering zien. Uitgangspunt blijft dat gestreefd wordt naar een uitvoering die past binnen het beschikbare budget. Ruimtelijke ontwikkelingen Voor De Zilk zal in het komende begrotingsjaar de aanzet worden gegeven voor de afronding van de revitaliseringsopgave. Na de realisering van Hoekgat II, de nieuwbouw van de Egelantier (inclusief woningbouw), de vernieuwing van het Trefcentrum De Duinpan en het realiseren van de nieuwe sportaccommodaties is er ruimte vrijgekomen voor de realisering van de gewenste woningen op het voormalige zoutdepot c.a. Hierbij wordt mede voorzien in de realisering van een nieuwe supermarkt met aanvullende voorzieningen. Ook zullen het komende begrotingsjaar stappen gezet worden voor de herontwikkeling van het sportpark De Boekhorst. In deze plannen vallen meerdere zaken samen, zoals de aanleg van nieuwe velden en tennisbanen met bijbehorende accommodaties en de aanleg van de voor de herontwikkeling van het Bavo-terrein noodzakelijke ontsluitingsweg. Tot slot De begroting 2016 hebben wij opgesteld met inachtneming van de meest recente en bekende gegevens. Indien in de loop van het jaar de noodzaak van nieuwe initiatieven blijkt, leggen wij dit op de gebruikelijke wijze aan uw raad voor. Het is aan u om een oordeel over onze voorstellen te geven en de begroting 2016 vast te stellen. Wij rekenen ook dit keer op een constructieve bespreking met uw raad. Noordwijkerhout, 22 september 2015 Burgemeester en wethouders van Noordwijkerhout

W. Meijvogel loco-secretaris

Begroting 2016

drs. G. Goedhart burgemeester

4


Leeswijzer De indeling van de begroting moet voldoen aan het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Hiervoor hebben wij aansluiting gezocht bij de ’Handreiking duale begroting‘ van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. De begroting, die door uw raad wordt vastgesteld, is als volgt opgebouwd: I. De gemeente in het kort In dit onderdeel treft u de visie, de missie en de kerngegevens van onze gemeente aan. II. Beleidsbegroting Hierin lichten wij het voorgenomen beleid per programma toe. Ook zijn in dit deel van de begroting verplichte paragrafen opgenomen. De paragrafen gaan in op zaken die van belang zijn voor de realisatie van alle producten. Deze betreffen onder andere de bedrijfsvoering van de gemeente. III. Financiële begroting In de financiële begroting geven wij aan wat de uitvoering van de programma’s kost en hoe de lasten worden gedekt. Verder gaan wij in op de budgettaire positie van de gemeente. IV. Bijlagen Het vierde onderdeel van de begroting bestaat uit de bijlagen. Hierin vindt u onder andere een overzicht van de gebruikte afkortingen, het investerings-/urgentieschema 2016-2019, een overzicht van het geraamde verloop van de reserves en de voorzieningen voor de periode 2016-2019 en de meerjarenramingen 2016-2019. Productenraming Naast de begroting is er nog een begrotingsstuk: de productenraming. Dit is het instrument voor het college van burgemeester en wethouders om de door uw gemeenteraad vastgestelde begroting uit te voeren. Het is een beheersinstrument. Het college stelt dit begrotingsstuk dan ook vast. De productenraming bestaat uit een specificatie van de cijfers per budgethouder. Daarnaast zijn nadere specificaties opgenomen van diverse ramingen. Het gaat hierbij onder andere om de berekening van de kapitaallasten en de personeelslasten. De productenraming ligt voor uw raad ter inzage.

Begroting 2016

5


Begroting 2016

6


I. De gemeente in het kort

Begroting 2016

7


I.1 Algemeen De gemeente Noordwijkerhout ligt in de Provincie Zuid-Holland en bestaat uit de kernen Noordwijkerhout en De Zilk. Het gemeentehuis is gevestigd aan de Herenweg 4 te Noordwijkerhout. Het gemeentehuis is voor het publiek toegankelijk van maandag tot en met vrijdag van 8.30-17.00 uur. Daarnaast is burgerzaken op woensdagmiddag vanaf 14.00 uur doorlopend geopend tot 19.00 uur.

Bereikbaarheid: Postadres Postbus 13 2210 AA Noordwijkerhout Telefoon 0252 343 737 of 14 0252 Fax 0252 373 044 E-mail [email protected] Website www.noordwijkerhout.nl

I.2 Visie en missie van de gemeente I.2.1 Visie en missie De visie van de gemeente Noordwijkerhout is verwoord in tal van documenten die u aantreft onder de Kaders per programma. Voor de periode 2014-2018 is de visie van wat in deze periode bereikt moet worden door de coalitiepartijen verwoord in het Coalitieakkoord 20142018 ‘Samen op weg’. De missie van de gemeente is afgeleid van dit coalitieakkoord. Deze missie luidt als volgt: “Noordwijkerhout is een prachtig uitziend en veilig dorp met een verantwoord voorzieningenniveau, waarbij de gemeente haar zelfstandigheid behoudt. Een plek waar het aangenaam is om te wonen, te werken en te recreëren. Behoud van de bollengrond, het versterken van een groen en bloemrijk aanzien van de streek met een open landschap en het behoud van het eigen karakter van de dorpskernen zijn uitgangspunten.” Deze missie bepaalt de doelen van het gemeentebestuur en de gemeentelijke organisatie van onze gemeente. De missie is dus de opgave naar de burgers en naar de maatschappij. Een belangrijk hulpmiddel bij het uitdragen van onze visie en missie is communicatie. Het verbeteren van het communicatiebeleid is een belangrijk speerpunt in het coalitieakkoord. In dit coalitieakkoord is aangegeven dat de gemeente dient mee te bewegen met de veranderende samenleving en dat de communicatie met de omgeving anders moet worden ingericht. In het Communicatiebeleidsplan ‘Communicatie van, voor en door iedereen’ - dat medio dit jaar is vastgesteld door de raad - is dit uitgewerkt. Het geeft de kaders voor een omgevingsbewust communicatiebeleid en een communicatieve organisatie. Kortheidshalve verwijzen u op dit punt verder naar het onderdeel Communicatie in de Paragraaf Bedrijfsvoering (II.3.1). De gemeente Noordwijkerhout heeft drie kernwaarden die de basis vormen voor de identiteit van de gemeente en waardoor de wijze van besturen, werken en communiceren wordt gekenmerkt: 1. Nuchter: Noordwijkerhouters zijn nuchter. In de gemeentelijke communicatie vertalen we dit naar een pragmatische wijze van werken, kostenbewust en efficiënt. Onze communicatie is helder, eenduidig en begrijpelijk. 2. Betrokken: De saamhorigheid binnen onze gemeente is groot. Noordwijkerhouters zorgen voor elkaar, zijn actief, levendig en meelevend. De gemeentelijke communicatie kenmerkt zich door betrokkenheid en een open manier van communiceren. De gemeente heeft inlevingsvermogen, is toegankelijk en vriendelijk.

Begroting 2016

8


3. Kleurrijk: Noordwijkerhout heeft een uniek mooi buitengebied. De kernwaarde ‘kleurrijk’ staat voor de fleurige omgeving en voor kleurrijke activiteiten, zoals carnaval, bloemencorso en kermis. De gemeentelijke communicatie is actief en enthousiast. In het doen en laten van onze gemeente dragen we deze kernwaarden uit.

I.2.2 Collegewerkprogramma 2014-2018 Er is een Collegewerkprogramma opgesteld op basis van het coalitieakkoord 2014-2018. Het Collegewerkprogramma is het document, waarmee het coalitieakkoord wordt uitgevoerd. In de programma’s van deze begroting is de jaarschijf 2016 van dit Collegewerkprogramma beleidsmatig verder uitgewerkt. Naast de jaarlijkse verslaglegging in de jaarrekening over de desbetreffende jaarschijf, zal er na 3 jaren (dus medio 2017) een evaluatie van dit Collegewerkprogramma plaatsvinden.

Begroting 2016

9


I.3 Kerngegevens I.3.1 Sociale structuur Aantal inw oners Omschijving

1-1-2015

1-1-2016

1-1-2017

1-1-2018

1-1-2019

0 - < 20 jaar

3.643

3.656

3.689

3.727

3.746

20 - < 65 jaar

9.261

9.296

9.379

9.474

9.521

65 jaar en ouder

3.159

3.170

3.199

3.232

3.248

16.063

16.122

16.267

16.433

16.515

totaal

Bij de berekening van het aantal inwoners is rekening gehouden met de oplevering van woningen in de diverse nieuwbouwprojecten.

Aantal inwoners (per 31 december) 18.000 16.000 14.000

12.000

65 jaar en ouder

10.000 20 - < 65 jaar

8.000 6.000

0 - < 20 jaar

4.000 2.000 0 2006

Begroting 2016

2008

2010

2012

10

2014

2016


I.3.2 Financieel 2012

2013

2014

2015

2016

Totale baten

37.461

45.674

39.380

39.871

37.221

Totale lasten

36.146

44.868

38.094

39.871

36.952

1.315

806

1.286

0

269

Totale baten

2.392

2.902

2.468

2.482

2.309

Totale lasten

2.308

2.851

2.387

2.482

2.292

84

51

81

0

18

5.905

6.139

6.714

6.967

7.076

377

390

421

434

439

12.809

12.577

13.391

18.273

18.008

818

799

839

1.138

1.117

Algemene reserves

31.911

29.736

30.443

30.014

29.743

Bestemmingsreserves

10.244

12.485

12.848

13.324

12.970

Totaal

42.155

42.221

43.291

43.338

42.713

Totaal exploitatie (x € 1.000,-)

Exploitatieresultaat Per inw oner

Exploitatieresultaat Belastingen Totaal opbrengst (x € 1.000,-) Opbrengst per inw oner Uitkering Gem eentefonds Totaal opbrengst (x € 1.000,-) Opbrengst per inw oner Reserves per balansdatum (x € 1.000,-)

De baten van de gemeenten komen op verschillende wijzen binnen. Hieronder wordt globaal aangegeven uit welke inkomstenbronnen de gemeente geld ontvangt.

1 2 3 4 5 6

Omschrijving (x € 1.000) Uitkering Gemeentefonds Doeluitkeringen Belastingen en leges Rente en dividenden Reserves Overige inkomsten (o.a. grondexpl.) totaal

2014 13.391 3.055 9.364 2.895 3.288 7.387 39.380

2015 18.273 1.968 9.649 2.807 2.411 4.763 39.871

2016 18.008 1.875 9.514 2.750 1.352 3.722 37.221

€ x 1.000,-

Waar kom t het geld vandaan 20.000 18.000 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 1

2

3

4

5

6

inkomstenbron 2 01 4

Begroting 2016

2 01 5

2 01 6

11


De ontvangen middelen worden besteed aan de volgende kostensoorten: Omschrijving (x € 1.000) Personeelskosten Rente en afschrijving Personeel van derden Energiekosten Duurzame goederen Overige goederen en diensten Subsidies etc Gemeenschappelijke regelingen Sociale uitkeringen Reserveringen Overige uitgaven (o.a. grondexpl.) totaal

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11

2014 5.858 5.014 775 200 4.260 5.965 1.732 8.007 476 5.096 711 38.094

2015 5.988 4.828 418 221 1.887 8.935 1.756 11.410 434 2.977 1.017 39.871

2016 6.230 4.520 289 218 280 7.836 1.932 10.905 449 2.544 1.749 36.952

Waar wordt het geld aan besteed

12.000 10.000

x € 1.000,-

8.000 6.000 4.000 2.000 0 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

kostensoorten 2 01 4

2 01 5

2 01 6

Besteding per programma Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien 4%

Bestuurlijke organisatie 11%

Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme 13%

Zorg, welzijn en educatie 46% Openbare ruimte 22% Veiligheid en handhaving 4%

Begroting 2016

12


Uitkomst meerjarenbegroting 2016-2018 De conceptbegroting 2016 sluit met een positief saldo van € 269.000. Ook voor de jaren 2017 en 2018 wordt een voordelig saldo geraamd. Voor 2019 wordt een gering nadelig saldo van € 8.000 geraamd. Jaarlijks stelt de Provincie Zuid-Holland in haar rol als financieel toezichthouder vast of de begroting structureel en reëel in evenwicht is. De belangrijkste nieuwe aanbeveling is om ook het totale begrotingssaldo (meerjarig) gecorrigeerd met incidentele baten en lasten te presenteren. Op basis van onderstaande uitkomst kan geconcludeerd worden dat deze conceptbegroting structureel en reëel in evenwicht is Structureel financieel saldo

(x 1.000)

Uitkomst conceptbegroting 2016-2019 Af: saldo eenmalige baten (+) / lasten (-) Gecorrigeerd saldo (structurele ruimte)

2016

2017

2018

2019

269 -113

219 45

254 1

-8 -51

382

174

253

43

+ = voordeel

I.3.3 Fysiek Aantal w oningen Omschijving BAG: w oonfunctie BAG: logiesfunctie totaal

1-1-2015

1-1-2016

1-1-2017

1-1-2018

1-1-2019

6.919

6.980

7.125

7.291

7.373

500

500

500

500

500

7.419

7.480

7.625

7.791

7.873

I.3.4 Personeel De totale personeelsformatie van 2014 en 2015 en de geraamde personeelsformatie voor 2016 zijn:

Totale formatie

2014

2015

2016

77,0

75,9

77,2

Conform de Voorjaarsnota 2015 is de geraamde personeelsformatie 2016 uitgebreid door een projectleider niet meer in te huren, maar in dienst te nemen (1,0 fte). Hierdoor dalen de kosten van personeel van derden en nemen de personeelskosten toe. Daarnaast is de formatie uitgebreid met 0,5 fte voor het digitale archief.

Begroting 2016

13


I.4 Behandeling begroting De gemeenteraad moet de begroting 2016 vóór 15 november 2015 behandelen en vaststellen, omdat de stukken op grond van de Gemeentewet (art. 191, lid 2) vóór deze datum aan Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland moeten worden toegezonden. Door de fractievoorzitters is het volgende vergaderschema voor de begrotingsbehandeling 2016 vastgesteld:  25 september 2015 aanbieding aan de raad;  tot en met 11 oktober mogelijkheid tot het indienen van technische/financiële vragen;  27 oktober 2015 commissie Samenlevingszaken;  28 oktober 2015 commissie Ruimte en Wonen;  29 oktober 2015 commissie Bestuurlijke Aangelegenheden en Middelen;  12 november 2015 vaststelling gemeentebegroting 2016.

Begroting 2016

14


II. Beleidsbegroting

Begroting 2016

15


II.1 Algemeen De uitvoering van de gemeentelijke taken en werkzaamheden spreidt zich uit over vele gebieden. In verband met de beheersbaarheid van de werkzaamheden zijn deze verdeeld in programma’s. Voor de verdeling is aansluiting gezocht bij de indeling van het coalitieakkoord en het Collegewerkprogramma 2014-2018. Hierdoor blijft het verband tussen deze stukken en de begroting duidelijk. Conform het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV), dat vanaf de begroting 2004 van kracht is, zijn de programma’s onderverdeeld in drie W’s:  Wat willen we bereiken?  Wat doen we daarvoor?  Wat mag het kosten? Door op basis van deze drie W’s de begroting vast te stellen, worden door de raad de kaders waarbinnen het college de vastgestelde begroting moet uitvoeren vastgelegd. In het onderdeel ’Wat willen we bereiken?’ staan de doelstellingen vermeld zoals deze zijn geformuleerd in het Collegewerkprogramma 2014-2018. In het onderdeel ’Wat mag het kosten?’ stelt uw raad de hoogte van de baten en de lasten van het desbetreffende programma vast. Conform het BBV is het saldo voor en na reservemutaties gepresenteerd. De volgende programma’s zijn benoemd: 1. Bestuurlijke organisatie 2. Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme 3. Openbare ruimte 4. Veiligheid en handhaving 5. Zorg, welzijn en educatie Naast de programma´s zijn er de volgende paragrafen: 1. Bedrijfsvoering 2. Verbonden partijen 3. Onderhoud kapitaalgoederen 4. Weerstandsvermogen 5. Grondbeleid 6. Financiering 7. Lokale heffingen In het coalitieprogramma 2014-2018 en het Collegewerkprogramma 2014-2018 zijn naast de bovengenoemde drie W’s ook de volgende drie vragen opgenomen:  Hoe betrekken we de burger hierin?  Hoe evalueren we dit?  Wat zijn de risico’s? In juli 2015 is het communicatie-beleidsplan 2015-2018 vastgesteld. Het betrekken van de burger wordt nu integraal opgepakt (zie paragraaf Bedrijfsvoering). Jaarlijks vind er een evaluatie plaats van de activiteiten in de jaarrekening over de desbetreffende jaarschijf. Daarnaast zal er medio 2017 een evaluatie plaatsvinden van het Collegewerkprogramma 2014-2018. Periodiek worden de risico’s geïnventariseerd. De gemeenteraad wordt viermaal per jaar, bij de voorjaarsnota, de begroting, de bestuursrapportage en de jaarrekening, op de hoogte gebracht van de risico’s en de omvang van de weerstandscapaciteit (zie paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing).

Begroting 2016

16


II.2 Programmaplan II.2.1. Programma´s II.2.1.1 Programma 1: Bestuurlijke organisatie Portefeuillehouders: Programmaverantwoordelijken: Commissie:

drs. G. Goedhart/mr. J.C.F. Knapp R.J.M. van der Haring/drs. E.A. Jellema (m.b.t. de raad) Bestuurlijke Aangelegenheden en Middelen

Algemene doelstelling Dit programma omvat in het algemeen de interne en externe dienstverlening van de gemeentelijke organisatie en de ondersteuning van het bestuur. De organisatorische aspecten van de dienstverlening komen terug in de diverse paragrafen. Verder betreft het de facilitering en ondersteuning van de raad in het dualistische bestel. Ten slotte valt de algemene intergemeentelijke samenwerking onder dit programma. Kaders Het beleid voor dit programma is vastgelegd in:  Toekomstvisie Noordwijkerhout 2003;  Focus 2014 Holland Rijnland (2011);  Communicatiebeleidsplan 2015-2018;  Strategische samenwerkingsafspraken Holland Rijnland 2013;  Strategische afspraken uit het ‘Valentijnsakkoord 2013’. Ontwikkelingen Gemeenteraad Inmiddels functioneert de raad ruim een jaar in de nieuwe samenstelling. Naast de 17 raadsleden zijn 12 burgerraadsleden benoemd, die veelal deel uitmaken van een raadscommissie. Vooral bij de kleinere fracties reduceert dat de raadswerkbelasting. Verwacht mag worden, dat de in februari 2015 ingestelde auditcommissie voor de commissie BAM en de raad in adviserende zin een belangrijke rol kan gaan spelen bij allerlei financiële aangelegenheden, zoals de accountantscontrole. Zij zal tevens gaan functioneren als gesprekspartner voor de nieuw benoemde accountant. Zoals vermeld in het coalitieakkoord 2014-2018 ‘Samen op weg’ zal de informatieuitwisseling tussen gemeente en burger in het jaar 2016 op een hoger niveau worden getild. Veelal met behulp van de digitale communicatiemiddelen. In het in juli 2015 vastgestelde communicatiebeleidsplan is voor de wederzijdse informatie ook een belangrijke rol weggelegd voor de raad. Begin januari 2016 wordt speciaal voor de raad en burgerraadsleden gestart met een scholingstraject, begeleid door bureau Publiec. Wellicht zal in 2016 volledig papierloos kunnen worden gewerkt. Naast de in bruikleen aan de (burger)raadsleden verstrekte iPads speelt het te implementeren raadsinformatiesysteem iBabs (vierde kwartaal 2015) hier een rol van betekenis. Rekenkamercommissie Hillegom, Lisse en Noordwijkerhout Naast de accountant wordt deze commissie beschouwd als een belangrijk controleinstrument van het gevoerde beleid en beheer. Getoetst wordt op rechtmatigheid, doelmatigheid en doeltreffendheid. Dat belang werd bij de begrotingsbehandeling 2015 beklemtoond doordat de raad met algemene stemmen een motie had aangenomen om de subsidiegrondslag met ingang van 2016 in opwaartse richting bij te stellen op het niveau van Lisse en Hillegom.

Begroting 2016

17


Zelfstandigheid en intergemeentelijke samenwerking Wij gaven/geven uitvoering aan de 36 strategische samenwerkingsafspraken. In het vierde kwartaal 2015 wordt aan de raden een evaluatie aangeboden van de stand van zaken van de uitvoering van deze afspraken. Ook zal daarbij meer focus worden gebracht op de samenwerkingsafspraken die van strategische aard zijn, in tegenstelling tot die van meer tactisch/operationele aard. De strategische samenwerking binnen het Sociaal Domein en binnen het Economisch Domein staat op dit moment centraal. In 2015 zullen hierover belangrijke besluiten moeten worden genomen. Kortheidshalve verwijzen wij u hiervoor naar hetgeen elders in deze begroting gerapporteerd is over de samenwerking op deze beleidsterreinen. De besluitvorming op deze terreinen zal gaan bepalen wat dit voor de uitvoering betekent in 2016. Ook de visie van de provincie Zuid-Holland op de strategische samenwerking binnen onze streek en de visie van de provincie op zelfstandigheid van gemeenten en samenwerking in het algemeen zijn relevant. Het Hoofdlijnenakkoord 2015-2019 van de nieuwe provinciale coalitie lijkt geen koerswijziging op de visie van de provincie op intergemeentelijke samenwerking. De provincie maakt afspraken met de gemeenten hoe zij intergemeentelijke samenwerking zelf inhoud en vorm willen geven. Die afspraken worden getoetst aan procesvoortgang en samenhang. Als in een regio opgaven en kansen voor inwoners, instellingen en bedrijven worden gemist, gaat de provincie het gesprek aan met die regio. Met de verwachting dat er daadwerkelijk invulling wordt gegeven aan de samenwerking. Op dit moment wordt de mogelijkheid van een ambtelijke fusie tussen Hillegom, Lisse en Teylingen onderzocht die per 1 januari 2017 gerealiseerd zou moeten worden. Daarbij worden bestaande samenwerkingsverbanden gerespecteerd. Wij zullen bezien welke consequenties de ambtelijke fusie heeft voor de samenwerking op zowel strategische doelen als de samenwerking op uitvoeringsniveau. Voortdurend actiepunt is het onderzoeken van en overgaan tot samenwerking op specifieke thema’s en op bedrijfsvoering, waarbij getoetst wordt aan de 3 K’s: kwaliteit, kostenbesparing, kwetsbaarheid. Regio Holland Rijnland In het vierde kwartaal 2015 vindt besluitvorming plaats over de bestuurlijke toekomst van Holland Rijnland. Holland Rijnland zal in een ‘afgeslankte vorm’ verder gaan waarbij de focus gaat liggen op de lobbyfunctie, de platformfunctie en op het leggen van verbindingen tussen de clusters gemeenten binnen dit samenwerkingsverband (bijvoorbeeld de Duin- en Bollenstreek). Op clusterniveau, ook binnen onze Duin- en Bollenstreek, wordt bezien wat dit betekent voor de cluster als het gaat om taken die niet meer binnen Holland Rijnland uitgevoerd gaat worden. Het gaat dan om taken die vervallen dan wel overgenomen worden binnen de cluster. De minimale besparing van 25% op de deelnemersbijdrage wordt bereikt in 2017. De kostenbesparing hebben wij in onze begroting in vier jaar gefaseerd aangegeven, waarmee wij de ruimte hebben om gelden uit die besparing in te zetten voor samenwerkingsactiviteiten op clusterniveau. Organisatie en dienstverlening / Communicatie Kortheidshalve verwijzen wij u naar de paragraaf Bedrijfsvoering voor ontwikkelingen en ambities op het gebied van de organisatie en dienstverlening en op het gebied van de communicatie. Wat willen we bereiken? Dualisme 1. Verbetering van met name de vergadercultuur. 2. Het bieden van adequate (bij)scholingsmogelijkheden van raadsleden, wat bijdraagt aan verbetering van de kwaliteit van het raadswerk.

Begroting 2016

18


Zelfstandigheid 3. Noordwijkerhout blijft een zelfstandige bestuurskrachtige gemeente. Verwezenlijken strategische doelstellingen 4. Het verwezenlijken van de strategische doelstellingen van onze gemeente. Intergemeentelijke samenwerking 5. Wij willen samenwerken met andere gemeenten daar waar het efficiënt en effectief is. Organisatie en dienstverlening 6. Verbeteren van de dienstverlening en optimale bedrijfsvoering. Communicatie met de burgers. 7. Uitvoering geven aan het communicatiebeleidsplan 2015-2018. Wat doen we daarvoor? Dualisme 1. Effectief en efficiënt vergaderen is niet alleen van belang voor de tijdsduur van de vergaderingen, maar zeker ook voor de interesse van het publiek voor de lokale politiek. Herbezinning op en revitalisering van vergadervaardigheden zijn zowel voor de oude als voor de nieuwe (burger)raadsleden van betekenis. De griffie zal hiertoe nieuwe impulsen geven door het (laten) verzorgen van trainingen en informatiebijeenkomsten. 2. De griffie zal samen met de voorzitter van de raad en in het fractievoorzittersoverleg relevante scholingsmogelijkheden in een scala van gemeentelijke beleidsterreinen inventariseren en aanbieden aan de raad. Uiteraard kunnen ook de individuele (burger)raadsleden hun wensen kenbaar maken bij de griffie. Zelfstandigheid 3. Goede uitvoering van de gemeentelijke taken als een bestuurskrachtige gemeente. In het kader van het vernieuwde provinciaal toezicht zal in het bijzonder op de vijf domeinen waarover aan de raad gerapporteerd wordt. Waar nodig zal actie worden ondernomen om de taken binnen deze domeinen op een adequaat tot goed niveau uit te (gaan) voeren. Verwezenlijken strategische doelstellingen 4. Wij participeren actief in de verschillende vertegenwoordigende lichamen en spreken daar zoveel mogelijk met één stem met de andere Bollenstreekgemeenten. Wij geven uitvoering aan de 36 strategische samenwerkingsafspraken. Wij volgen ontwikkelingen en reageren (pro-)actief mondeling en schriftelijk op voorgenomen besluiten (visiedocumenten) en standpunten van andere overheden. Intergemeentelijke samenwerking 5. Uitvoeren van het in 2015 vast te stellen beleid als het gaat om grip op de intergemeentelijke samenwerking en onze visie op samenwerking. Onderzoeken van en overgaan tot samenwerking op specifieke thema’s en op bedrijfsvoering, waarbij getoetst wordt aan de 3 K’s: kwaliteit, kostenbesparing, kwetsbaarheid.

Begroting 2016

19


In het algemeen: het goed onderhouden van de relatie met andere overheden. Regelmatig overleggen met andere overheden. Organisatie en dienstverlening 6. Kortheidshalve verwijzen wij voor deze acties naar de paragraaf Bedrijfsvoering. Communicatie 7. Kortheidshalve verwijzen wij voor deze acties naar de paragraaf Bedrijfsvoering. Wat mag het kosten? (bedragen x € 1.000) Programma 1: Bestuurlijke organisatie

werkelijk 2014

2015

2016

raming 2017

2018

2019

Totaal lasten

3.792

4.099

4.007

4.002

3.867

3.913

Totaal baten

312

316

315

315

315

315

-3.480

-3.783

-3.692

-3.687

-3.552

-3.598

Onttrekking uit reserves

602

512

540

525

403

403

Saldo programma na reservemutaties

-2.878

-3.271

-3.152

-3.162

-3.149

-3.195

Saldo programma vóór reservemutaties Toevoeging aan reserves

- = nadelig

Verschil Raming 2016 ten opzichte van de Voorjaarsnota 2015  De onkostenvergoeding (nieuwe opzet als gevolg van harmonisering/modernisering rechtspositie decentrale ambtsdragers) voor de gemeenteraadsleden blijkt lager te zijn dan het bedrag waarvan bij het opstellen van de begroting 2015 werd uitgegaan. De vergoeding kan € 38.000 lager worden geraamd. Daarnaast kunnen de raadsvergoedingen € 7.000 lager worden geraamd.  Doordat een oud-wethouder werkzaamheden uitvoert, zijn de kosten voor wachtgeld € 48.000 lager.  Door een hoger bedrag aan compensabele BTW met betrekking tot de bijdrage aan Holland Rijnland, ontstaat er een voordeel van € 10.000.  Voor het softwareprogramma i-burgerzaken is een tariefsaanpassing doorgevoerd. Conform het raadsbesluit van 9 juli 2015 is de raming € 26.000 hoger.

Begroting 2016

20


Verdeling lasten Bestuurlijke organisatie Burgerzaken en verkiezingen 19%

Gemeentelijke organisatie en samenwerking 81%

Investeringen

Vervangingsinvesteringen Digitale verslaglegging in beeld Vervanging koffie-/theeautomaat Audiovisuelemiddelen hal/raadszaal Automatisering Groot onderhoud t.l.v. voorziening Gemeentehuis

Begroting 2016

(bedragen x € 1.000) Investeringsbedrag 2017 2018 2019

Afschr. in jaren

Jaar

1 1 10 div.

2019 2016/2019 2018 2016/2019

172

n.v.t.

2016/2019

123

2016

21

3

4 9

3

108

80 160

290

82

29


II.2.1.2 Programma 2: Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme Portefeuillehouders: Programmaverantwoordelijke: Commissie:

H. de Jong/mr. J.C.F. Knapp W. Meijvogel Ruimte en Wonen

Algemene doelstelling Het ultieme doel van de ruimtelijke ordening is om Noordwijkerhout een aantrekkelijke gemeente te laten zijn, waarin het plezierig wonen, werken en recreëren is. Het taakveld ruimtelijke ordening is een bestuurlijke kapstok voor bestuursactiviteiten die zich richten op de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente. Deze zijn veelal ingrijpend en bijna altijd voor de langere termijn. Onder de noemer ruimtelijke ordening zijn taken samengevoegd die ieder afzonderlijk grote aandacht verdienen, maar nooit los van elkaar behandeld kunnen worden. Het programma richt zich dan ook niet alleen op ruimtelijke ordening, maar noemt bewust de componenten Ruimte, Wonen, Bedrijvigheid en Recreatie en Toerisme. Kaders Het beleid voor dit programma is vastgelegd in:  Wet ruimtelijke ordening (2008);  Besluit ruimtelijke ordening (2008);  De Woningwet (1991);  De Huisvestingswet (2014);  Wet voorkeursrecht gemeenten (1981);  Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR 2012);  Gemeenschappelijke regeling Holland Rijnland (2004);  Woonvisie Noordwijkerhout (2015);  Regionale Woonagenda Holland Rijnland (2014);  Erfgoedverordening Noordwijkerhout (2010);  Raamovereenkomst Mossenest II (2003);  Exploitatieovereenkomst Sancta Maria (2005);  Exploitatieovereenkomst Kerkstraat (2005);  Handhavingsnota (2004);  Nota Grondgebruik (2007);  Evaluatie nota Grondbeleid (2011);  Welstandsnota november (2013);  Nota recreatie en Toerisme (2007);  Ruimtelijk Perspectief HLN 2030 (2008);  Regionale structuurvisie 2020 Holland Rijnland (2009);  Economische visie gemeente Noordwijkerhout (2010);  Intergemeentelijke structuurvisie Greenport (2009);  Structuurvisie Kernen Noordwijkerhout en De Zilk 2020 (2010);  Visie Ruimte en Mobiliteit Provincie Zuid Holland (2014);  Verordening Ruimte provincie Zuid-Holland (2014);  Bestemmingsplannen voor het grondgebied van de gemeente Noordwijkerhout;  Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo, 2010);  Ambitieverklaring recreatie en toerisme Duin- en Bollenstreek (2012);  Economische agenda Greenport Duin- en Bollenstreek (2012);  Kadernota bestemmingsplan Buitengebied (2014);  Strategische afspraken uit het ‘Valentijnsakkoord 2013’.

Begroting 2016

22


Ontwikkelingen Wonen Toenemend consumentenvertrouwen Het consumentenvertrouwen neemt na jaren te zijn gedaald weer toe. Steeds meer consumenten durven dure aankoopbesluiten te nemen, zoals bijvoorbeeld het kopen van een woning. De woningmarkt is zich aan het herstellen. Gelet op de centrale ligging van onze gemeente in de Randstad en het feit dat veel consumenten hun verhuizing hebben uitgesteld, is de verwachting dat de woningmarkt, zowel bestaand als nieuwbouw, in Noordwijkerhout in 2016 verder in beweging komt. Dit laatste heeft ook positieve gevolgen voor woninggerelateerde bedrijven. Woningwet In verband met een wijziging van de Woningwet op 29 november 2014 komt een groot deel van de bouwverordening te vervallen op 1 juli 2018. De meest in het oog springende wijziging is dat de parkeernormenbepaling moet zijn opgenomen in bestemmingsplannen of beheersverordeningen. Voor bestaande bestemmingsplannen geldt een overgangstermijn tot 1 juli 2018. Bestemmingsplannen die op of na 29 november 2014 worden vastgesteld, moeten anticiperen op de nieuwe regeling en bij deze plannen treedt de nieuwe regeling dan ook direct in werking. Voor 1 juli 2014 zijn veel bestemmingsplannen geactualiseerd. Normaliter moeten deze worden geactualiseerd binnen 10 jaar. Nu de parkeernormering in de bouwverordening uiterlijk per 1 juli 2018 komt te vervallen, zullen deze bestemmingsplannen de komende jaren versneld worden herzien. VTH-kwaliteitscriteria Er komen nieuwe, wettelijke kwaliteitseisen voor vergunningverlening, toezicht en handhaving in het kader van bouwen en planologisch gebruik (hierna: VTH-taken). Kleine en zelfs middelgrote gemeenten hebben niet alle vakspecialisten in huis om te kunnen voldoen aan de beoogde kwaliteitseisen. Om de kwaliteit te halen wordt gedacht aan het uitwisselen van elkaars deskundigheid of het extern onderbrengen van het specialisme bij de Regionaal UitvoeringsDienst (RUD). In 2016 zal hierover duidelijkheid komen. Vergunningvrij bouwen Per 1 oktober 2014 zijn de wettelijke mogelijkheden om vergunningvrij te bouwen aanzienlijk verruimd. Voor minder bouwwerken is dan ook een formele omgevingsvergunning nodig. Dit heeft echter niet geleid tot een lagere werklast, maar leidt wel tot een lagere legesopbrengst. De nieuwe wetgeving is er voor de inwoners niet begrijpelijker op geworden en de gemeente krijgt dan ook veel vragen of een voorgenomen bebouwing nu wel vergunningvrij is. Dit betekent dat meer tijd wordt besteed aan voorlichting. De kosten hiervan mogen echter niet worden meegenomen in de bepaling van de legestarieven. Ruimte, Recreatie en toerisme Vernieuwing omgevingsrecht Het omgevingsrecht dat nu verspreid is over 15 wetten (onder andere de Wro, Wabo en de Tracéwet) wordt vereenvoudigd en gebundeld in één wet. Hiertoe heeft de Tweede Kamer op 1 juli 2015 besloten. Daarnaast zullen uit 25 andere wetten alle onderdelen die betrekking hebben op het omgevingsrecht worden overgeheveld. De nieuwe wet, de Omgevingswet, moet leiden tot een inzichtelijker en beter hanteerbaar omgevingsrecht met minder regels, tijdwinst, besparing van kosten en meer eigen verantwoordelijkheid voor initiatiefnemers en overheden. Naast samenvoeging van allerlei regels zal de wet de omgeving anders benaderen. In plaats van toepassingsplanologie (Nee, tenzij) is de nieuwe wet ontwikkelingsgericht (Ja, mits). Indien ruimtelijke ontwikkelingen niet gewenst zijn, moet dit onderbouwd worden in het beleid. Het kabinet streeft er naar om de nieuwe wet in 2018 in te voeren. Om lokaal een goed afwegingskader te hebben, wordt het gemeenten verplicht om een omgevingsvisie op te stellen eventueel samen met andere gemeenten. De nieuwe wet

Begroting 2016

23


introduceert ook de verplichting om 1 omgevingsplan op te stellen ter vervanging van de huidige bestemmingsplannen. Bedrijvigheid Veranderende bestedingspatronen consumenten De wensen van de consument veranderen sterk. Er is een verschuiving gaande van een aanbod- naar een meer vraaggestuurde economie. Consumenten besteden steeds meer geld aan diensten en minder aan goederen, kopen meer online en hechten toenemend aan gebruik in plaats van bezit. Ook de samenstelling van de bevolking is van belang voor bestedingen. Door vergrijzing nemen bestedingen in non-food af. Ouderen geven minder uit aan goederen en meer aan diensten. Jongeren geven ook meer uit aan diensten, bijv. online streaming van audio, video en gaming. Anderzijds neemt het aantal huishoudens toe wat weer kansen biedt voor een deel van de retail. De veranderende bestedingspatronen van consumenten zullen invloed hebben op de behoefte aan fysieke winkels. Er zijn niet alleen minder fysieke winkels nodig, maar consumenten verwachten ook meer gemak, service en beleving in de winkelgebieden. Wat willen we bereiken? Wonen 1. Een duurzame woningvoorraad in Noordwijkerhout en De Zilk die voldoet aan de woonbehoefte zowel qua samenstelling (typologie) als qua kwantiteit (aantallen). 2. Een woningaanbod dat de extra zorgtaken vanwege de extramuralisering kan faciliteren. 3. Voldoende goede en veilige huisvesting voor (tijdelijke) arbeidsmigranten, gebaseerd op een 8 weken termijn, 4 maanden termijn en permanent. Projecten 4. De herstructurering in De Zilk voltooien. 5. Het in twee fasen realiseren van in totaal 126 seniorenappartementen in het complex ‘Nieuw Puyckendam’, inclusief de herinrichting van de directe omgeving, waaronder de verkeersveilige inrichting van de Pilarenlaan. 6. Voor 2018 realiseren van woningbouwprojecten op de braakliggende delen in de wijk Mossenest II zonder concessies te doen aan de oorspronkelijke uitgangspunten: de realisatie van een aantrekkelijke (kwalitatief hoogwaardige) woonwijk, zowel qua uitstraling als qua woningtypes. 7. Herontwikkeling van het Bavo-terrein naar een woonwijk met behoud van het parkachtige groene karakter en met behoud van bijzondere elementen zoals de Engelse tuin, het Pesthuis en de Dierenhoeve. Onder het motto ‘eerst bewegen dan bouwen’ is de komst van een ontsluitingsweg nodig om hiermee een te hoge verkeersdruk in het centrum van Noordwijkerhout en de omliggende wijken te vermijden. 8. Herontwikkeling Sportpark De Boekhorst. Ruimte, Recreatie en toerisme 9. De attractiviteit van de Bollenstreek verder vergroten door: - landschappelijk openheid te creëren; - meer aandacht voor openbaar groen en de entrees; - ruimte te bieden in het buitengebied voor kleinschalige particuliere initiatieven ter versterking van de agrarische functies met herkenning van bollencultuur. 10. Een verbetering van de recreatieve infrastructuur op gebied van wandelen, fietsen, varen/waterrecreatie en verblijven en meer bekendheid geven aan de Bollenstreek als aantrekkelijk recreatiegebied (regiomarketing). 11. Revitalisering van het Oosterduinse meer als recreatiegebied. 12. Het hebben van een actueel afwegingskader in de vorm van een omgevingsvisie 2030.

Begroting 2016

24


Bedrijven 13. Het verder ontwikkelen van de Greenport Duin- en Bollensteek voor een versterking van het bollencomplex en de daaruit afgeleide toeristische en recreatieve component. 14. Het creëren van een geschikt ondernemersklimaat voor startende bedrijven en het vergroten van de diversiteit aan bedrijven. 15. Het centrum (nog) levendiger en aantrekkelijk maken voor inwoners en bezoekers. Wat doen we daarvoor? Wonen 1. De in 2015 vastgestelde woonvisie stuurt erop aan dat de huidige bewoners een passende woning kunnen vinden. Om de aantrekkelijkheid van de bestaande wijken te vergroten gaan we sturen op meer differentiatie in woningtypes, koop of huur en prijsklassen. Bovendien wordt voor de nieuwe woningbouwprojecten de eis gesteld dat 25% van de woningbouw uit sociale huurwoningen en 10% van de woningbouw uit sociale koopwoningen bestaat. Voor de nieuwe projecten Bavo en De Zilk Zoutdepot geldt de eis van 30%, omdat hier eerder al afspraken over waren gemaakt. Op basis van de nieuwe woonvisie zijn er nieuwe prestatieafspraken met Woningstichting Sint Antonius van Padua afgesloten op grond waarvan ook in 2016 een jaarplan opgesteld zal worden over onder andere de woningvoorraad en betaalbaarheid van huurwoningen. Ook de mogelijkheid van lokaal maatwerk wordt hierin meegenomen. Hierbij wordt ook de huurdersbelangenvereniging betrokken. In de regionale Woonagenda 2014 staat de afstemming van woningbouwplannen op (sub)regionaal niveau centraal, waarbij de cijfers van de WBR 2013 (Woningbehoefteraming 2013 van de provincie Zuid-Holland) als leidraad worden gebruikt. Zowel voor de gemeente als voor de subregio staat het streven naar een gevarieerd woningaanbod en toevoeging van de kwalitatieve vraag naar woningen voorop. De in het onderstaande staatje opgenomen woningbouwprojecten zijn (sub) regionaal afgestemd en opgenomen in de door de provincie Zuid-Holland goedgekeurde regionale woonnotitie Holland Rijnland. Eind 2016 komt de provincie met een nieuwe woningbehoefteraming. 2016

2017

2018

2019

30

44 40 5

40 5

40 5

20 30

10

10

20

20 24

20

7 5 2 145 60

5 2 166 20

5 2 106 10

5 2 82 20

Sloop/onttrekking

0

22

0

0

Totaal sloop/onttrekking

0

22

0

0

145

144

106

82

Op te leveren nieuwbouwwoningen Mossenest II St. Bavo Sancta Maria Locaties De Zilk, Egelantier Locaties De Zilk, Zoutdepot Kerkstraat Victor-Puyckendam Molenweg Maandagsewetering Greenportwoningen Zeestraat Greenportwoningen Delfweg Bouwmogelijkheden o.g.v. BP Totaal op te leveren woningen Waarvan levensloopbestendig

Toename woningvoorraad

Begroting 2016

5 10 26 60

25


2. De uitkomsten van het in 2015 gehouden onderzoek naar de woonwensen van senioren worden meegenomen in de planvorming om er voor te zorgen dat vraag en aanbod beter op elkaar aan gaan sluiten. Het is van belang dat er voldoende aanbod is van individueel zelfstandig wonen. Het gaat dan om woningen met een goede toegankelijkheid (rolstoeltoegankelijk en rollatortoe- en doorgankelijk, minimaal 3 sterren) en geschikt zijn voor kwetsbare mensen. Er worden afspraken gemaakt over het realiseren van levensloopbestendige woningen. Deze afspraken worden zowel met de woningstichting AvP gemaakt in de prestatieafspraken als met projectontwikkelaars in anterieure overeenkomsten. 3. Om voor de verschillende groepen tijdelijke arbeidsmigranten voldoende goede en veilige huisvesting te kunnen faciliteren, is het van belang om (subregionaal) beleid op te stellen. De basis voor dit beleid ligt in de regionaal vastgestelde Richtlijnen die onderdeel uitmaken van het gesloten Convenant huisvesting arbeidsmigranten Holland Rijnland 2014-2018. Voor de piekperiode van maximaal 2 maanden wordt er gekeken naar een regeling voor huisvesting op de agrarische bedrijven zelf. Dit moet ook een plek krijgen in de in 2016 vast te stellen ISG. Voor de arbeidsmigranten die hier komen voor een periode van 4 maanden zijn er particuliere plannen voor een logiesgebouw aan de Molenweg. Het gaat hier om een permanent gebouw, dat steeds door andere arbeidsmigranten wordt bewoond. Hiervoor zal een bestemmingsplan moeten worden opgesteld. De arbeidsmigranten die zich permanent in Noordwijkerhout willen vestigen zijn “reguliere” woningzoekenden. Projecten 4. Leefbaarheidsimpuls De Zilk Met het oog op het leefbaar houden van De Zilk is de afgelopen jaren een aantal projecten gerealiseerd. Zo is het sportpark Van Nispen (voetbal en tennis) volledig vernieuwd en is het Trefcentrum De Duinpan gerenoveerd. In 2016 verwachten wij de volgende projecten in De Zilk te kunnen opstarten/uitvoeren: Realisatie rijwoningen naast de basisschool De Egelantier Door efficiënt grondgebruik bij de nieuwbouw van De Egelantier wordt op een deel van het voormalige schoolplein een woningbouwplan gerealiseerd (10 rijwoningen). De oplevering van deze woningen is gepland in 2016. Bij de opzet van het plan hebben wij rekening gehouden met de (woon)wensen van de inwoners uit De Zilk. Woningbouw/supermarkt op het voormalig zoutdepot Door het draaien van de sportvelden is ruimte ontstaan voor woningbouw. In 2011 heeft de raad besloten dat de plannen voor woningbouw worden uitgewerkt aan de hand van de ‘Houtskoolschets’; dat betekent dat er naast woningen ook een supermarkt op de locatie Zoutdepot wordt gerealiseerd. Voor de bouw van de circa 130 woningen is een uitwerkingsplan vereist. In 2016 krijgt de planvorming van de woningbouw zijn beslag, waarna gestart kan worden met de bouw van een deel van de woningen. 5. Nieuwbouw Puyckendam Op de locatie aan de Pilarenlaan vindt in 2 fasen de nieuwbouw plaats van Puyckendam, bestaande uit 126 seniorenappartementen en een gemeenschappelijke ruimte. Drie van de vijf woongebouwen zijn inmiddels gerealiseerd. Op dit moment wordt gebouwd aan de laatste 2 woongebouwen. Naar verwachting zullen deze appartementen eind 2016 worden opgeleverd. De gemeente heeft in dit project een faciliterende rol. Een actieve rol zullen wij gaan vervullen in het kader van de herstructurering van de Pilarenlaan. In gezamenlijkheid met de Belangenvereniging Leefbaar Victor (BLV) wordt een ontwerp

Begroting 2016

26


inrichtingsplan opgesteld. Dit plan wordt aan de omgeving gepresenteerd en iedereen krijgt de mogelijkheid om hierop reageren. De feitelijke herinrichting van de Pilarenlaan vindt plaats direct na afloop van de bouwwerkzaamheden (eind 2016/begin 2017). 6. Sinds 2005 wordt er gebouwd in de nieuwbouwwijk Mossenest II. De contouren van de wijk zijn met de aanleg van de rondweg in 2010 en de oplevering van het Castellum eind 2012/begin 2013 duidelijk zichtbaar, aangezien de ontwikkelingscombinatie delen van het plangebied ook al bouwrijp (o.a. riolering en bouwwegen) heeft gemaakt. De economische crisis heeft voor stagnatie gezorgd van de woningbouwplannen. Nu het economisch vertrouwen bij de consument toeneemt, verwachten wij dat in Mossenest II in 2016 volop bouwactiviteiten te zien zijn, namelijk:  langs de oostelijke randzone ten zuidoosten van het Parkhof (maximaal 56 woningen);  langs de oostelijke randzone ten noordwesten van het Parkhof (12 rijwoningen);  aan de rand van het park de realisatie van 7 vrijstaande woningen op grond van particulier opdrachtgeverschap. 7. Op 13 maart 2014 heeft de gemeenteraad ingestemd met de verdere uitwerking van de Bavo-plannen. Aandacht werd gevraagd voor de bebouwingsconcentratie in het gedeelte ‘De Lanen’. In de raadscommissie van 23 september 2015 is het aangepaste stedenbouwkundig plan gepresenteerd waaruit blijkt dat ook in De Lanen een hoogwaardige woonwijk mogelijk is. In 2015 heeft een spelregelkaart Bavo ter inzage gelegen in het kader van de inspraak en is een anterieure overeenkomst gesloten waarmee voor de gemeente het verhaal van kosten is verzekerd. In het vervolg hierop zal in 2016 het bestemmingsplan voor een beperkt deel van het gebied worden opgesteld. Dit eerste bestemmingsplan maakt de bouw van circa 160 woningen mogelijk en zal, na een uitgebreide procedure te hebben doorlopen naar verwachting omstreeks het vierde kwartaal van 2016 ter vaststelling kunnen worden voorgelegd aan de gemeenteraad. De eerste woningen kunnen op z’n vroegst begin 2017 worden opgeleverd. Voor de woningtypologie maken we gebruik van het woningmarktonderzoek en de input uit de op 4 juni 2015 vastgestelde Woonvisie. Naar verwachting zal in 2015 aan de gemeenteraad worden voorgesteld om het Pesthuis en nabije omgeving aan te kopen voor de vestiging van de Dierenhoeve, de Carnavalsvereniging De Keiebijters en andere mogelijke gebruikers. Omstreeks maart 2016 zal naar verwachting gestart worden met de nieuwbouw van het bijgebouw en de restauratie van het Pesthuis. 8. Op 17 juni 2015 is in de raadscommissie Ruimte en Wonen de keuze voor de locatie van de verbindingsweg Bavo en de locatie van een nieuw sportpark besproken. Dit heeft ertoe geleid dat het sportpark niet zal worden verplaatst. Nadat besluitvorming heeft plaatsgevonden over het zwembad, de ruimtebehoefte (voetbal en tennisvelden) en de parkeerbehoefte zal een ontwerp worden opgesteld. Nadat hierover duidelijkheid is verkregen, kan het gelijknamige bestemmingsplan worden gewijzigd. De herstructurering van het sportpark zal op zijn vroegst eind 2019 zijn afgerond. Ruimte, recreatie en toerisme 9. Het vergroten van de attractiviteit van de Bollenstreek is een opgave die niet met quick wins te realiseren valt. Het is een proces van een lange adem. In 2009 is de Intergemeentelijke Structuurvisie Greenport (ISG) door zes Bollenstreekgemeenten vastgesteld. Doel achter de ISG en de modernisering van de greenport is ‘een vitale economie in een vitaal landschap’. De toeristische attractiviteit van de streek lift hierop mee. In deze structuurvisie worden diverse maatregelen beschreven om dit doel dichterbij te krijgen. Een belangrijke taak daarbij is weggelegd voor de Greenport Ontwikkelingsmaatschappij (GOM).

Begroting 2016

27


De GOM zorgt voor een kansrijke woon-, werken leefomgeving voor ondernemers, inwoners en bezoekers. Dit bewerkstelligt zij onder meer door bouwtitels (op nog nader te bepalen locaties binnen de gemeente/regio) voor Greenportwoningen te verkopen, gebieden te moderniseren en nieuwe werklocaties te ontwikkelen. Ook maakt de GOM afspraken met grondeigenaren over het slopen van verouderde en ongebruikte opstallen, het verbeteren van het landschap en/of het maken van een nieuw bollenteeltgebied. Gelet op de belangen van Noordwijkerhout wordt pro-actief in de GOM geparticipeerd. Op 19 maart 2015 heeft de gemeenteraad kennisgenomen van de evaluatie van de Intergemeentelijke Structuurvisie Greenport (ISG) en ingestemd met het starten van de herziening van de ISG op basis van conclusies en aanbevelingen in het Evaluatierapport. Na bespreking van de beslispuntennotitie herziening ISG in de commissies en raden en het volgen van een inspraakprocedure zal de ISG medio mei 2016 worden vastgesteld. Voortvloeiend uit de vaststelling van de ISG zal ook de kadernota bestemmingsplannen Buitengebied moeten worden herzien. Daarnaast is het van belang op subregionaal niveau over een aantal onderwerpen gezamenlijk beleid op te stellen voor bijvoorbeeld ruimte-voor-ruimteregeling, handhaving, vrijkomende agrarische complexen, etc. Om de gewenste wijzigingen formeel mogelijk te maken, is opnieuw een herziening van het bestemmingsplan Buitengebied vereist. De voorbereiding hiertoe zal in 2016 worden opgepakt. Jaarlijks wordt het regionale groenprogramma Bollenstreek vastgesteld. Hierin staan projecten benoemd die de attractiviteit van de streek versterken, zoals landschapselementen langs doorgaande wegen aanleggen en het creëren van bloemrijke bermen. Op deze wijze wordt bijgedragen aan het imago van de streek als ‘Flowers of Holland’. Ook binnen de gemeente Noordwijkerhout zullen wij aanspraak maken op de subsidiegelden. Om in aanmerking te komen voor subsidiegelden moet de gemeente ook een financiële bijdrage (cofinanciering) leveren. 10. In regionaal verband vindt uitvoering plaats van de aanleg en onderhoud van recreatieve infrastructuur op het gebied van het wandelen, fietsen, varen/waterrecreatie. Deze recreatieve infrastructuur komt mede tot stand via het benutten van subsidiegelden bij Holland Rijnland en de provincie. In het najaar van 2016 zal het fietspad F287 worden gerealiseerd. Dit fietspad bestaat uit twee delen. Het eerste deel betreft het traject Zeestraat via achterzijde Bavo-terrein naar de Kraaierslaan. Het tweede deel betreft het traject Kraaierslaan naar de hoofdas van het landgoed Sancta Maria. Dankzij de beoogde aanleg van deze infrastructuur wordt de kern Noordwijkerhout eenvoudiger bereikbaar voor de recreanten en de toekomstige bewoners van het landgoed Sancta Maria. Daarnaast wordt ook in recreatief opzicht een waardevolle toevoeging verkregen door een extra verbinding naar het strand als ook de verbinding naar het landgoed Sancta Maria. Dit lommerrijke gebied kent fraaie historische bebouwing en in de nabije toekomst zullen ook bijzondere woningen in het gebied komen, waardoor het voor de recreant een aantrekkelijk gebied zal zijn. Verder zien wij graag het wandelnetwerk in de gemeente Noordwijkerhout verrijkt met een wandelverbinding rondom het Oosterduinse meer, maar hierin zijn we afhankelijk van de medewerking van de eigenaar. Ook zal in de toekomst rondom Oud Leeuwenhorst 645 meter wandelpad worden aangelegd met informatiepanelen over de geschiedenis. Om dit landgoed mogelijk te maken is in 2015 de bestemmingsplanprocedure gestart.

Begroting 2016

28


11. Revitalisering van het Oosterduinse meer staat al lang op onze lijst om gerealiseerd te krijgen. Beeldvormend hebben wij eind 2014 in de raadscommissie Ruimte en Wonen een tweetal scenario’s gepresenteerd. Ondanks de grote economische en toeristische potentie - de provincie en Holland Rijnland hebben bij elkaar € 900.000 subsidie in het vooruitzicht gesteld - is de door ons zo gewenste revitalisering nog niet van de grond gekomen. De oorzaak hiervan is dat wij als gemeente te maken hebben met diverse eigenaren en hun uiteenlopende (conflicterende) belangen. Met name het belang van Xella om meer zand te winnen, staat haaks op de belangen van de gemeente om op korte termijn de economische en toeristische potentie van het meer en het gebied er omheen te willen vergroten. Om uit de impasse te geraken, is juridische duidelijkheid vereist op de vraag of er nog zandwinningsrechten zijn. De provincie, die deze rechten heeft verleend, zal ons hierover duidelijkheid moeten verschaffen. Een ander probleem die niet bijdraagt aan het vergroten van de economische en toeristische potentie is de vorming van blauwalg bij warm weer in het Oosterduinse meer. In overleg met het Hoogheemraadschap van Rijnland is onderzocht welke maatregelen realistisch en financieel haalbaar zijn om juist bij warm weer het Oosterduinse meer weer als grote recreatieplas te kunnen benutten. Daarbij is in eerste instantie ingezet op een proef met waterstofperoxide. Het onderzoek vindt plaats onder verantwoordelijkheid van de Universiteit van Amsterdam. Verwacht wordt dat met de daadwerkelijke toediening van waterstofperoxide gestart wordt in het voorjaar van 2016. 12. Bij het hoofdstuk ontwikkelingen in dit programma is reeds aangegeven dat in 2018 gewerkt zal worden met de Omgevingswet. Om goed voorbereid te zijn op deze nieuwe benadering is het wenselijk, dat wij een lokale omgevingsvisie ontwikkelen. In deze omgevingsvisie worden alle ruimteclaims van de verschillende ruimtegebruikers tegen elkaar afgewogen, waarna een integrale visie ontstaat. Dit proces vergt veel inzet. Vanwege nieuwe tijdrovende projecten zoals sportpark De Boekhorst is hieraan in 2015 geen uitvoering gegeven. De visievorming wordt nu in 2016 opgepakt. Bedrijven 13. Noordwijkerhout werkt mee aan de opstelling van een regionale economische agenda. Als opmaat is begin 2015 een concept economische visie opgesteld en besproken in een regionale raadsarena. Doel is economische versterking van de regio en verbreding en groei van werkgelegenheid. De agenda zal via strategische en concrete projecten worden uitgevoerd. Daarbij wordt gefocust op toerisme en de bolleneconomie en de daaraan gerelateerde bedrijvigheid. Voor innovatie en vernieuwing wordt ingezet op samenwerking tussen overheden, onderzoeksinstituten, onderwijs en ondernemers. Het bedrijfsleven is onontbeerlijk in de uitvoering en financiële haalbaarheid van de agenda. Daarom wordt verkend voor welke projecten draagvlak is bij overheden en markt. Eind 2015 worden visie, economische agenda en projecten aan de raden voorgelegd ter vaststelling. De verschillende projecten zullen in 2016 worden gestart. 14. De gemeente faciliteert en stimuleert nieuwe (technologische) ontwikkelingen. Hierbij benut de gemeente op landelijk niveau ontwikkelde instrumenten zoals het keurmerk veilig ondernemen. Zo mogelijk wordt hieraan in regionaal verband uitvoering gegeven in het kader van de strategische samenwerkingsafspraken. Ook zullen financieringsmogelijkheden onderzocht worden die mogelijk zijn op grond van de nieuwe wetgeving op het gebied van bedrijveninvesteringszones dan wel via het opzetten van een ondernemingsfonds. In 2015 volgt een notitie over de mogelijke ontwikkelingen ten aanzien van het glasvezelnetwerk. 15. Begin 2016 wordt uw raad ter besluitvorming een nieuwe centrumvisie voor de kern Noordwijkerhout voorgelegd. Deze visie is erop gericht een economisch vitaal en aantrekkelijk winkelgebied te creëren voor ondernemers, bewoners en toeristen. De visie

Begroting 2016

29


wordt tot stand gebracht met inbreng van vele betrokkenen. Via diverse bijeenkomsten is hen gevraagd mee te denken en aan te geven wat zij belangrijk vinden voor het centrum. Wat gaat er wel en niet goed, hoe kan het centrum aantrekkelijker en levendiger worden en welke dromen en nachtmerries hebben mensen daarbij? Bij de visie wordt een uitvoeringsplan aangeboden aan de raad, met kansrijke acties en projecten om het doel naderbij te brengen. Daarbij wordt een begroting gevoegd met investerings- en dekkingsvoorstellen. Het totale proces moet er toe leiden dat de vast te stellen acties en projecten als noodzakelijk erkend worden door de gemeente en zoveel mogelijk stakeholders, voor draagvlak en ieders rol bij de uitvoering. Veel maatregelen kunnen immers alleen vanuit de sector zelf opgepakt zullen. De gemeente zal meehelpen aan het realiseren van de doelstelling, door bijvoorbeeld planologische mogelijkheden hiervoor te creëren. De gemeente vervult ook een actieve rol in het aantrekkelijker maken van de openbare ruimte in het centrum. Afhankelijk van de uitkomsten uit de Centrumvisie zal de Horecavisie geactualiseerd moeten worden nu het winkelen en de vrijetijdsbeleving veranderen. Winkelen en vrijetijdsbeleving gaan steeds meer hand in hand. Indien dit leidt tot gewijzigde inzichten, dan zal het bestemmingsplan Centrum hierop worden geactualiseerd. Wat mag het kosten? (bedragen x € 1.000) Programma 2: Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme

werkelijk 2014

raming 2015

2016

2017

2018

2019

Totaal lasten

7.431

5.157

4.542

4.395

4.410

4.395

Totaal baten

6.449

3.844

2.950

2.950

2.950

2.950

-982

-1.313

-1.592

-1.445

-1.460

-1.445

Toevoeging aan reserves

449

408

322

322

322

322


39

85

67

34

49

34


-1.392

-1.636

-1.847

-1.733

-1.733

-1.733

Saldo programma vóór reservemutaties

- = nadelig

Begroting 2016

30


Verschil Raming 2016 ten opzichte van de Voorjaarsnota 2015 Door een afname van het aantal aanvragen voor een omgevingsvergunning en een toename van het vergunningvrij bouwen is de opbrengst lager (€ 100.000). Doordat de kosten voor het behandelen van de aanvragen voor omgevingsvergunningen ook lager zijn, is het ‘product omgevingsvergunningen’ wel kostendekkend. Door de afname van het aantal aanvragen nemen de kosten voor welstandstoezicht en adviezen ten behoeve van omgevingsvergunningen eveneens af (in totaal € 22.000). Daarnaast vindt een verschuiving van personeelskosten plaats van het ‘behandelen van aanvragen omgevingsvergunningen’ naar ‘voorlichting over bouwen’. De hogere personeelskosten van onder andere voorlichting mogen echter niet meegenomen worden bij de bepaling van het tarief voor de omgevingsvergunningen. Hierdoor ontstaat er een nadeel van € 78.000.

Verdeling lasten Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme

Economische zaken en recreatie Volkshuisvesting 9% 5% Bouwvergunningen en toezicht 12%

Overig 27%

Grondexploitaties 47%

Investeringen

Afschr. in jaren

Jaar

Nieuw beleid ten laste van reserve Opstellen woonvisie

n.v.t.

2018

Groot onderhoud t.l.v. voorziening Woonwagencentrum

n.v.t.

2016/2019

Begroting 2016


2016

31

15

1

2

1

2


II.2.1.3 Programma 3: Openbare ruimte Portefeuillehouders: Programmaverantwoordelijke: Commissie:

mr. J.C.F. Knapp/G. Goedhart W. Meijvogel Ruimte en Wonen

Algemene doelstelling Het programma omvat openbare werken (infrastructuur, verkeer en vervoer en groen), milieu (algemene en bedrijfsgerichte milieutaken, afvalinzameling) en monumenten. Kaders Het beleid voor dit programma is vastgelegd in:  Algemene Plaatselijke Verordening;  Afval en reiniging: - Raamovereenkomst VNG, VROM en verpakkende bedrijfsleven; - Doelstellingen Landelijk Afvalbeheersplan;  Uitvoeringsbesluit afvalstoffen (2002);  Gemeentelijk Milieu(handhavings)programma;  Beleidsplan Kwaliteitseisen handhaving milieubeheer Gemeente Noordwijkerhout (2006);  Groenbeheerplan;  Gemeentelijk Verkeers- en VervoerPlan 2012-2022;  Nota ontsluitingswegen Noordwijkerhout 1999 (herziening 2005);  Gemeentelijk beleid Duurzaam Bouwen (2006);  Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) 2013-2017;  Basisrioleringsplan (BRP);  Wet gemeentelijke watertaken (2008);  Waterwet (2009);  Europese Kaderrichtlijn Water (2000);  Nota Herijking Speelplaatsenbeleid (2015);  Wegenbeleidsplan 2009-2014;  Concept Beleidsplan Kwaliteit openbare Ruimte (2015);  Intergemeentelijke Structuurvisie Greenport (2009);  Provinciale Structuurvisie (2010);  Erfgoedverordening Noordwijkerhout 2010;  Subsidieverordening Monumenten 2008;  Nota archeologie & Archeologische beleidskaart (2007);  Milieubeleidsplan 2014-2018;  Strategische afspraken uit het ‘Valentijnsakkoord 2013’. Ontwikkelingen Samenwerking Bollenstreekgemeenten Infrastructuur is één van de vijf beleidsterreinen waarvoor vanuit het ‘Valentijnsberaad’ tussen de buurgemeenten samenwerkingsafspraken zijn gemaakt. Naar aanleiding van de bezuinigingen bij Holland Rijnland wordt op het gebied van Verkeer en Vervoer ambtelijk onderzocht hoe de samenwerking tussen de 5 Duin- en Bollengemeenten vorm kan krijgen. Energieakkoord Regionale Allianties Het ministerie van Binnenlandse Zaken stelt geld beschikbaar voor kennis en expertiseontwikkeling. Dit komt voort uit het landelijk Energieakkoord (2013) van de SER. De opgave is om door regionale samenwerking energiebesparing en opwekking van duurzame energie bij bewoners te stimuleren. De VNG is hiervoor het landelijk aanspreekpunt.

Begroting 2016

32


Door de gemeenten in Holland Rijnland is een beroep gedaan op deze beschikbare middelen. Met deze middelen moet het Energieservicepunt toekomstbestendig worden gemaakt door meer interactiviteit. Duurzame regionale initiatieven zullen dan beter vindbaar zijn. Als laatste is het projectdoel om als kennis en expertise uitwisseling te dienen. Milieustraat Met ingang van 2016 loopt het bestaande contract met Meeuwenoord voor de milieustraat aan de Schippersvaartweg af. In 2015 wordt onderzocht hoe, waar en door wie de nieuwe milieustraat moet worden geëxploiteerd. Tijdens dit onderzoek wordt ernaar gestreefd om meer fracties te scheiden van het restafval. Milieu De gemeente Noordwijkerhout heeft m.i.v. 2012 met Omgevingsdienst IJmond voor 5 jaar een overeenkomst gesloten. Deze milieudienst heeft de uitvoering van de milieutaken al ruim 10 jaar voor Noordwijkerhout verzorgd. Zij voeren naast beleidsmatige taken ook de bedrijfsgebonden milieutaken uit. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu blijft van mening dat gemeenten moeten aansluiten bij de Regionale UitvoeringsDienst (RUD) binnen de eigen regio. Voor Noordwijkerhout is dat de Omgevingsdienst West Holland. Op basis van afspraken daarover met het ministerie hebben de gemeente en Milieudienst West Holland een intentieovereenkomst getekend om aan te sluiten bij Milieudienst West Holland voor wat betreft de wettelijke milieutaken. Nadien hebben zich nieuwe ontwikkelingen voorgedaan, die nader overleg over de toetreding noodzakelijk maken. In 2016 wordt een aanbestedingstraject gestart om de (wettelijke) milieutaken uit te laten voeren met ingang van 1 januari 2017. Wat willen we bereiken? Verkeer en vervoer 1. Realisatie Duinpolderweg: een nieuwe oost-west-wegverbinding die nabij De Zilk de N206 en de N205 en A4 in de Haarlemmermeer zal verbinden. 2. Uitvoeren Infrastructurele verkeersmaatregelen Middengebied Bollenstreek: om de doorstroming in de Duin- en Bollenstreek te verbeteren. 3. Realisatie Ontsluiting Bavo-terrein: voor de ontsluiting van de toekomstige woonwijk op het Bavo-terrein. 4. Verbeteren verkeersveiligheid. Milieu 5. De gemeente ontwikkelt zich als een duurzaam opererende organisatie waarbij de gemeentelijke objecten worden verduurzaamd. 6. Milieubeleidsplan 2014 – 2018. 7. Een steeds beter resultaat in de scheiding van glas, papier, plastic, gft, chemisch afval en restproducten met als bijkomend voordeel een reducerend effect op de hoogte van de afvalstoffenheffing. Openbare ruimte 8. Leefbaarheid woonwijken: een goede, veilig ingerichte en goed onderhouden openbare ruimte. Wat doen we daarvoor? Verkeer en vervoer 1. In de Bereikbaarheidsstudie Grensstreek provincie Zuid- en Noord-Holland uit 2008 is een maatregelenpakket voor de bereikbaarheid, leefbaarheid en verkeersveiligheid opgesteld. Daarin is de wegverbinding N205 – N206, ook wel Duinpolderweg genoemd,

Begroting 2016

33


als onderdeel van de Noordelijke Ontsluiting Greenport opgenomen. Deze nieuwe wegverbinding is gepland nabij De Zilk en wordt aangesloten op de N205, de Nieuwe Bennebroekerweg en de A4 in Haarlemmermeer. In december 2014 is de actualisatie van de grensstreekstudie (GSS) besproken in de Statencommissies van de provincie Zuid-Holland en de provincie Noord-Holland. De Commissie Verkeer en Milieu van Zuid-Holland gaf op 7 januari 2015 aan dat zij zich eerst wil uitspreken over de verkeerskundige knelpuntanalyse en discussie wil voeren over de probleemanalyse alvorens de volledige MER (Milieu-effectenrapportage) op te stellen of alternatieven af te laten vallen. Dit wordt de tussenstap genoemd. De Commissie Mobiliteit en Wonen van Noord-Holland besprak de stukken op 19 januari 2015. Deze commissie nam kennis van de stand van zaken in Zuid-Holland en wil een gezamenlijke bespreking met de commissie in Zuid-Holland. In de stuurgroep is op 9 februari 2015 een aantal onderwerpen aan de orde geweest die moeten worden behartigd in de tussenstap.  De wijze waarop de probleemanalyse naar voren wordt gehaald en de gevolgen in tijd en geld voor de lopende opdracht (werkwijze, producten, kosten en dekking).  Het beoordelen van de werking van een gecombineerd alternatief (N207-N206, N208-N205 en het afwaarderen van de N206 tussen Ruigenhoek en De Zilk naar aanleiding de zienswijze van de gemeenteraad van Hillegom ingebracht in het kader van de Spoorvariant.  Een verklaring waarom de doortrekking van de N207 in de tot nu toe uitgevoerde verkenningen en onderzoeken onvoldoende oplossend vermogen heeft voor de hoofdopgaven van GSS en de Notitie Reikwijdte en Detailniveau uit 2013.  Geconstateerd is dat het van belang is om met bewoners en belangengroepen in gesprek te gaan/blijven om inzicht te krijgen in de belangen en begrip voor wederzijdse standpunten te ontwikkelen. Met andere woorden de slag te maken van reactief naar proactief omgevingsmanagement. Dit betekent ook dat er spelregels nodig zijn, zodat de interactie inzichtelijk wordt voor bestuur en volksvertegenwoordigers. De tussenstap om onder andere nut en noodzaak te bespreken in de Staten is een onderdeel van de MER Duinpolderweg. Een aantal werkzaamheden van de tussenstap wordt naar voren gehaald. De oorspronkelijke planning, zonder tussenstap, was gericht op oplevering van de MER Duinpolderweg eind juli 2015. Het voorlopig voorkeursalternatief zou besproken worden in de stuurgroep in oktober 2015, waarna beide colleges van Gedeputeerde Staten een besluit zouden kunnen nemen over het voorkeursalternatief. Het voorgaande tijdpad is niet meer haalbaar. Indien de Staten geen andere alternatieven toevoegen aan de MER dan is in het gunstigste geval de vertraging circa 4 maanden. Indien alternatieven worden toegevoegd kan hierbij een jaar worden opgeteld. 2. Er is een programmaplan verkeersmaatregelen middengebied opgesteld voor de Bollenstreek (Hillegom, Lisse, Teylingen, Noordwijk en Noordwijkerhout), waarin twaalf verkeersmaatregelen zijn benoemd waaronder maatregelen op de N443 en N444. We participeren actief bij de uitvoering van het programmaplan om de doorstroming op vooral provinciale wegen te verbeteren. 3. Realisatie van een ontsluitingsweg tussen de Langevelderweg en de Herenweg. Daarnaast wordt conform de vastgestelde variant uit het Gemeentelijk Verkeers- en Vervoerplan de Langevelderweg voor gemotoriseerd verkeer afgesloten om doorgaand verkeer door de wijk De Boekhorst te voorkomen. De realisatie van deze verbinding wordt meegenomen bij de herinrichting van sportpark De Boekhorst.

Begroting 2016

34


4. Het verbeteren van de objectieve en subjectieve verkeersveiligheid. Duurzaam Veilig, het verkeersveiligheidsbeleid in Nederland, wordt doorgezet. Daarbij geldt dat de inzet van de gemeente is gericht op de aspecten Infrastructuur, Educatie, Voorlichting en Handhaving. Doorgaan met programma ‘School op Seef’. De uitwerking van het uitvoeringsprogramma van het GVVP wordt de komende jaren verder ter hand genomen. Voorbeelden hiervan zijn: aanleg verkeersremmende maatregelen bij basisscholen, educatieprogramma fietsveiligheid ouderen en optimalisatie van de fietsverbinding richting het centrum op de Herenweg, Victoriberg en de Dorpsstraat. Daarnaast wordt de SPGN (Stichting Platform Gehandicaptenbeleid Noordwijkerhout) bij reconstructies en herinrichtingsplannen betrokken. Milieu 5. De werkgroep ‘Interne Duurzaamheid’ (waarin alle gemeentelijke afdelingen participeren) heeft een stimulerende, adviserende en afstemmende taak om een duurzame bedrijfsvoering te realiseren en specifiek de klimaatdoelstelling te realiseren. Hiervoor wordt een plan van aanpak opgesteld. Er wordt ook een plan opgesteld voor het klimaatneutraal maken van gemeentelijke gebouwen. 6. Milieubeleidsplan: de gemeente stimuleert het besparen en hergebruiken van energie om de duurzaamheid te vergroten. Om dit doel te halen, is een 3-tal pijlers in het milieubeleid benoemd: 1. Kwaliteit van wonen; 2. Kwaliteit van werken; 3. Kwaliteit van recreëren. Projecten worden uitgewerkt in een milieuwerkprogramma. 7. Een beter resultaat behalen in het scheiden van glas, papier, plastic, gft, chemisch afval en restproducten met een reducerend effect op de hoogte van de afvalstoffenheffing. Wij willen voldoen aan de doelstellingen van het Landelijk Afvalplatform. Jaarlijks worden de resultaten geëvalueerd.

Openbare ruimte 8. In 2014 is gestart met de opstelling van een nieuw integraal beleidsplan ‘Kwaliteit Openbare Ruimte’ om verschillende aspecten in de openbare ruimte (wegen, groen en straatmeubilair) te beheren. Er vindt integrale afstemming plaats van de diverse beheerplannen om te komen tot een efficiënte planning, waarbij zo min mogelijk overlast ontstaat. Duurzaamheid wordt een onderdeel in de beheerplannen. Het tijdig uitvoeren van het onderhoud bij reconstructies van riolering, wegen, speelvoorzieningen en groenvoorzieningen aan de hand van het Rioleringsplan, Wegenbeheerplan, Speelbeleidsplan en Groenbeheerplan. Verrommeling door graffiti, zwerfvuil en vernieling wordt direct aangepakt om de leefbaarheid van de buurt en het welzijn van inwoners te waarborgen. Als bestaand beleid wordt altijd aangifte gedaan van vandalisme.

Begroting 2016

35


Wat mag het kosten? (bedragen x € 1.000) Programma 3: Openbare ruimte

werkelijk 2014

2015

raming 2017

2016

2018

2019

Totaal lasten

7.598

8.256

7.947

7.987

7.990

7.990

Totaal baten

4.217

4.183

4.101

4.165

4.165

4.165

-3.381

-4.073

-3.846

-3.822

-3.825

-3.825

Toevoeging aan reserves

33

15

15

15

15

15


47

20

20

20

20

20


-3.367

-4.068

-3.841

-3.817

-3.820

-3.820

Saldo programma vóór reservemutaties

- = nadelig

Verschil Raming 2016 ten opzichte van de Voorjaarsnota 2015 De gemeente Noordwijkerhout heeft op dit moment een overeenkomst met de Omgevingsdienst IJmond die loopt tot 2017. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu blijft van mening dat gemeenten moeten aansluiten bij de Regionale UitvoeringsDienst (RUD) binnen de eigen regio. Voor Noordwijkerhout is dat de Omgevingsdienst West Holland. De kosten voor de gemeente om het takenpakket door Omgevingsdienst IJmond te laten uitvoeren, bedragen momenteel ongeveer € 200.000 (begroot 2015: € 237.000). Op basis van de huidige overeenkomst is het geraamde bedrag voor 2016 met € 37.000 afgeraamd.

Verdeling lasten Openbare ruimte Groen en speelgelegenheden 9% Milieu 5%

Overig 3%

Wegen en verkeer 36%

Rioleringen 26%

Afvalinzameling 21%

Begroting 2016

36


Investeringen


Afschr. in jaren

Jaar

Vervangingsinvesteringen Openbare verlichting Vervanging diverse wegen asfalt Varvanging diverse wegen elementen

20 20 40

2016/2019 2016/2019 2017/2018

135 724

Nieuw beleid ten laste van reserve Uitvoering GVVP Haarlemmertrekvaart onderzoek

n.v.t. n.v.t.

2016 2016

100 40

40 20 20 20

2016 2016 2016 2016

1.170 200 40 70

20

2016

30

n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.

2016/2019 2016/2019 2016/2019 2016/2019

Investeringen in Nieuw beleid De Boekhorst: vervanging bestrating Pilarenlaan: herstellen bestrating Omgeving Puyckendam: basketbalveld Pilarenlaan: fundering (zwaar verkeer) Gieterij: aanpassen openbare verlichting Groot onderhoud t.l.v. voorziening Wegen Baggeren waterwegen Diverse riolen Toren Witte Kerk

Begroting 2016

2016

37

478 42 1.165 1

95 977 137

160 1.299 759

186 956

564 44 728 1

452 50 470 3

382 50 389 4


II.2.1.4 Programma 4: Veiligheid en handhaving Portefeuillehouder: Programmaverantwoordelijke: Commissie:

drs. G. Goedhart mr. A. van Mil Bestuurlijke Aangelegenheden en Middelen

Algemene doelstelling Het programma omvat openbare orde en veiligheid, brandweer en rampenbestrijding. De zorg voor de openbare orde en veiligheid is een kerntaak van de gemeente. Een onderdeel daarvan is de rampenbestrijding. Hierbij wordt zorggedragen voor een structuur die ertoe bijdraagt dat in geval van een ramp of zwaar ongeval zo effectief mogelijk opgetreden kan worden. Kaders Het beleid voor dit programma is vastgelegd in:  Algemene plaatselijke verordening (2010);  Gemeentelijk rampenplan en deelplannen (2007);  Integraal Veiligheidsplan 2010-2013 (2010);  Uitvoeringsplan behorende tot het IVP 2010-2013 (2010);  Horecaconvenant (2011);  Brandbeveiligingverordening 2010;  Regionaal Crisisplan (2012);  Strategische afspraken uit het “Valentijnsakkoord 2013”  Samenwerkingsconvenant pool Drank- en Horecawet 2015 Ontwikkelingen Openbare orde en veiligheid In de tweede helft van 2015 wordt een nieuw Integraal Veiligheidsprogramma opgesteld. Als input voor het plan worden signalen uit de samenleving, politiecijfers, de gebiedsscan en de resultaten van de Veiligheidsmonitor gebruikt. Het plan dient als basis voor het veiligheidsbeleid in de jaren 2016–2019. De gemeenten Hillegom, Teylingen en Lisse hebben aangegeven met ingang van 1 januari 2017 te willen komen tot één ambtelijke organisatie. Deze gemeenten hebben daarbij gemeld dat de bestaande samenwerkingsafspraken op het gebied van Openbare orde en Veiligheid gehandhaafd blijven. In het kader van de veiligheid op bungalowpark Sollasi, is een werkgroep opgericht, genaamd Veilig Bungalowpark Sollasi (VBS). In deze werkgroep nemen de verschillende betrokken partijen deel onder voorzitterschap van de gemeente. De werkgroep richt zich op dit moment op een aantal onderwerpen op het gebied van de openbare orde en veiligheid waarbij het nachtregister prioriteit heeft. Met ingang van 1 september 2015 is gestart met de controle op het nachtregister. Drank- en horecawet Met de gemeenten in de Duin- en Bollenstreek wordt samengewerkt in het kader van handhaving en kennisoverdracht. Deze samenwerking heeft geresulteerd in een pool van toezichthouders die in de Duin- en Bollenstreek actief is. Sinds mei 2015 neemt de gemeente Oegstgeest als zesde gemeente deel aan deze pool.

Begroting 2016

38


Veiligheidsregio Er zijn afspraken gemaakt om één crisisorganisatie voor de gehele streek te realiseren. Met deze crisisorganisatie kan efficiënter worden gewerkt en er ontstaat een bundeling van kennis en ervaring. Wat willen we bereiken? Openbare orde en veiligheid 1. Burgers dienen onveilige situaties laagdrempelig te kunnen melden en ontvangen terugkoppeling van de ondernomen acties. 2. De inzet van de hulpdiensten moet voldoende gewaarborgd worden en de burger moet in beginsel binnen twee werkdagen aangifte kunnen doen bij de politie. 3. Proportionaliteit bij veiligheidseisen bij evenementen en actieve coaching vrijwilligersorganisaties bij vergunningaanvragen. 4. Sociale veiligheid wordt bevorderd, o.a. door initiatieven van bewoners(organisaties) op dit gebied als het gaat om de openbare buitenruimte binnen redelijke financiële grenzen te ondersteunen. 5. Beheersing van alcohol- en drugsgebruik onder jongeren door:  samen met organisaties die zich richten op jongeren actief beleid te voeren om kennis en bewustwording van jongeren te verbeteren;  regelmatig overleg te voeren met de horeca en  strenge controle uit te oefenen. Brandweer 6. De lokale vrijwilligers bij de brandweer zijn van groot belang bij de brandweerzorg. De burgemeester vervult waar nodig een ombudsfunctie om te waarborgen dat de brandweervrijwilligers zich in regionale brandweerorganisatie voldoende gehoord voelen. Wat doen we daarvoor? Openbare orde en veiligheid 1. Er wordt aandacht besteed aan signalen uit de samenleving die via het Klantcontactcentrum binnenkomen en er vindt terugkoppeling plaats. Verder wordt de burger via de media op de hoogte gesteld van specifieke zaken die betrekking hebben op de openbare orde en veiligheid. 2. Het voldoen aan de normen en de mogelijkheid van aangifte binnen twee werkdagen zal worden bevorderd in overleg met de hulpdiensten. (Dit is in eerste instantie de verantwoordelijkheid van de hulpdiensten zelf.) 3. Met behulp van een digitale aanvraagmodule worden vergunningaanvragers stap-voorstap door het vergunningaanvraagproces geleid met de daarbij behorende uitleg. Daarnaast worden alle nieuwe evenementenorganisaties actief benaderd voor een vooroverleg. Bij advisering door de hulpdiensten wordt de proportionaliteit in het oog gehouden. 4. Bij de (her)inrichting van wijken wordt rekening gehouden met de sociale veiligheid. Voorts wordt bij de aanbesteding van projecten het Politie Keurmerk Veilig Wonen gestimuleerd en blijft er – in overleg met de ondernemers – aandacht voor het Keurmerk Veilig Ondernemen. Initiatieven van bewoners(organisaties) op dit gebied zullen binnen redelijke financiële grenzen worden ondersteund door middel van een subsidieverordening. 5. Aan beheersing van alcohol- en drugsgebruik met name onder jongeren wordt gewerkt door uitvoering te geven aan de Nota lokaal volksgezondheidsbeleid, door tweemaal per jaar Horecaoverleg te voeren en regelmatige controle uit te oefenen via de pool Drank-

Begroting 2016

39


en Horecawet. Daarnaast wordt in het kader van alcoholpreventie zoveel mogelijk aangehaakt bij nationale campagnes. Brandweer 6. Op de burgemeester kan een beroep worden gedaan als andere middelen niet het gewenste resultaat hebben opgeleverd. Wat mag het kosten? (bedragen x € 1.000) Programma 4: Veiligheid en handhaving

werkelijk 2014

2015

raming 2017

2016

2018

2019

Totaal lasten

1.589

1.619

1.654

1.637

1.620

1.620

Totaal baten

82

97

98

99

99

100

-1.507

-1.522

-1.556

-1.538

-1.521

-1.520

-1.507

-1.522

-1.556

-1.538

-1.521

-1.520

Saldo programma vóór reservemutaties Toevoeging aan reserves Onttrekking uit reserves Saldo programma na reservemutaties - = nadelig

Verdeling lasten Veiligheid en handhaving

Openbare orde en veilgheid 35%

Brandweer en rampenbestrijding 65%

Begroting 2016

40


Investeringen

Groot onderhoud t.l.v. voorziening Brandweerkazerne

Begroting 2016

Afschr. in jaren

Jaar

n.v.t.

2016/2019


2016

41

40

36

24

26


II.2.1.5 Programma 5: Zorg, welzijn en educatie Portefeuillehouders: Programmaverantwoordelijke: Commissie:

A. Gotink, mr. J.C.F. Knapp, drs. G. Goedhart mr. S. van Zaanen Samenlevingszaken

Algemene doelstelling Het programma omvat het initiëren en in stand houden van voorzieningen op het gebied van onderwijs, kunst, cultuur, sport, recreatie, jeugd en jongeren, kinderopvang, maatschappelijke ondersteuning, volksgezondheid, werk en inkomen, sociale werkvoorziening en vluchtelingenwerk. Kaders Het beleid voor dit programma is vastgelegd in:  De Wet op het Primair Onderwijs (1981);  Verordening Voorzieningen Huisvesting Onderwijs Noordwijkerhout (2015);  Verordening Leerlingenvervoer 2014 (2014);  Leerplichtwet 1969 (gewijzigd m.i.v. 1 augustus 2008);  De subsidieverordening Noordwijkerhout 2015 (2015;  Meerjaren Beleidskompas Bibliotheek Bollenstreek 2012-2015 (2012);  Wet op het specifiek cultuurbeleid (1993);  Jeugdwet (2014);  Verordening Jeugdhulp Noordwijkerhout 2015 (2014);  Beleidsplan Hart voor de Jeugd (2014);  Wijzigingswet Wet op de Jeugdzorg (verwijsindex risicojongeren) (2010);  Ondersteuningsplan samenwerkingsverband Primair Onderwijs Duin- en Bollenstreek 2015-2019;  Ondersteuningsplan V(S)O Duin- en Bollenstreek 2014-2015 en 2015-2016;  Wet Kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen;  Wijzigingswet Wet Kinderopvang (2010);  De beleidsnota Handhavingsbeleid Kinderopvang en Peuterspeelzaalwerk (2011);  Notitie beleid Voor- en Vroegschoolse educatie gemeente Noordwijkerhout 2015;  Wet maatschappelijke ondersteuning (2014);  Verordening maatschappelijke ondersteuning ISD Bollenstreek (2015);  Kadernota Wmo (2014);  Beleidsnota Wmo 2015-2018;  Verordening Wmo-adviesraad (2007);  Verordening Wet gemeentelijke antidiscriminatievoorziening Noordwijkerhout (2009);  Wet Publieke Gezondheid (2011);  Beleidsnota Lokaal volksgezondheidsbeleid 2013-2016;  Participatiewet (2014);  Verordening Participatie ISD (2013);  Verordening cliëntenparticipatie ISD-Bollenstreek (2015);  Handhavingsverordening PW, IOAW, IOAZ, ISD Bollenstreek (2015)  Toeslagenverordening WWB, ISD Bollenstreek (2013);  Verordening Persoonsondersteunend budget ISD Bollenstreek (2014);  Verordening verrekening bestuurlijke boete bij recidive 2015;  Verordening tegenprestatie naar vermogen PW, IOAW en IOAZ 2015;  Verordening re-integratie en loonkostensubsidie PW 2015;  Verordening minimabeleid en activering PW, IOAW, IOAZ 2015;  Verordening individuele studietoeslag PW 2015;  Verordening inburgering ISD Bollenstreek 2015; Begroting 2016

42


  

Afstemmingsverordening PW, IOAW, IOAZ 2015; Beleidsplan schuldhulpverlening ISD Bollenstreek 2012-2013; Productenboek Vluchtelingenwerk incl. de uitvoeringsovereenkomst (2015).

Ontwikkelingen Samenwerking Sociaal Domein Het sociale domein is één van de vijf beleidsterreinen waarvoor vanuit het ‘Valentijnsberaad’ tussen de buurgemeenten samenwerkingsafspraken worden gemaakt. De discussie rondom een gezamenlijke werkeenheid voor de drie decentralisaties Wmo, Jeugd en Werk (3D) heeft vooralsnog geen resultaat opgeleverd. Recent is door de gemeenten Hillegom, Lisse en Teylingen besloten per 1 januari 2017 een ambtelijke fusie aan te gaan. Binnen de vijf Bollenstreekgemeenten zal de integrale 3D beleidsvorming en –uitvoering worden vervolgd. Er wordt samengewerkt binnen Holland Rijnland-verband voor die aspecten waar dat meerwaarde biedt en lokaal waar dit mogelijk/wenselijk is. Sportpark De Boekhorst en De Schelft VVSB, tennisvereniging De Boekhorst en handbalvereniging Northa vragen al enige jaren aandacht voor hun huisvestingssituatie op het sportpark De Boekhorst. In maart 2015 is naar aanleiding van discussie over de voorstellen met betrekking tot de herontwikkeling van het sportpark besloten onderzoek te doen waarbij ook andere locaties voor het sportpark worden overwogen. In juni 2015 is besloten dat het sportpark op de locatie De Boekhorst blijft. Omdat de locatie De Schelft zijn bouwkundige houdbaarheid nadert (2023), wordt verder onderzocht of de sporthal op de nieuwe locatie kan worden geïntegreerd. Teylingen College, locatie Leeuwenhorst Vanwege de gestage toename van het aantal leerlingen bij de locatie Leeuwenhorst is in augustus 2015 tijdelijke uitbreiding gerealiseerd. Aan het bestuur van de Stichting Fioretti Teylingen is aangegeven dat vanuit RO-aspecten een permanente uitbreiding van het gebouw niet wordt gewenst. Het schoolbestuur onderzoekt de mogelijkheden om het aantal leerlingen af te stemmen op de capaciteit van het huidige permanente gebouw. Wij onderzoeken met de gemeenten in de Bollenstreek om te komen tot een evenwichtige verdeling van het aantal leerlingen in het voortgezet onderwijs. Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Op initiatief van de fracties van de VVD en PvdA is een discussienota ingediend in de commissie Samenlevingszaken van maart 2015. Dit leidde ertoe dat besloten is in de raadsvergadering van 30 april 2015 om voor twee jaren een bijdrage te verstrekken voor een zo optimaal mogelijke toegankelijkheid van de peuterspeelgroepen. Hierdoor wordt de ouderbijdrage voor kinderen met een verhoogde kans op (taal)achterstand verlaagd. Wat willen we bereiken? Sociaal Domein algemeen 1. Transformatie van het Sociale Domein. Dit vraagt om een andere manier van denken en handelen van alle betrokken partijen inclusief de gemeente zelf. Hierbij staan drie uitgangspunten centraal:  eigen kracht van de klant: van aanbod- en systeemgericht naar vraag- en mensgericht;  maximaal inzetten op behoud van de kwaliteit van de zorg;  efficiëntere inzet van middelen, zodat de decentralisaties budgettair neutraal kunnen worden afgehandeld.

Begroting 2016

43


Een integrale cliëntgerichte benadering is het uitgangspunt, waarbij:  professionals de ruimte krijgen hun werk te kunnen doen;  zo min mogelijk bureaucratie wordt ingebouwd;  er sprake is van ontschotting tussen deelregelingen en budgetten. Jeugdhulp 2. Transformatie van de jeugdhulp, zodat kinderen en jeugdigen gebruik kunnen maken van algemene voorzieningen of, op indicatie, van gespecialiseerde voorzieningen. Wmo 3. Onze inwoners kunnen allemaal meedoen, kunnen zich ontplooien en verantwoordelijkheid nemen voor zichzelf, voor elkaar en de leefomgeving. We gaan uit van de eigen kracht en zelfredzaamheid van de inwoner en zijn of haar sociale netwerk. Voor de groep inwoners voor wie dat niet haalbaar is, is tijdelijke of langdurige ondersteuning beschikbaar. 4. De overheid werpt zo min mogelijk obstakels op bij het stimuleren van de eigen verantwoordelijkheid van de burger. 5. Ondersteuning van mantelzorg. Werk 6. Het domein werk wordt getransformeerd en de gemeente ontwikkelt beleid voor reïntegratie. Onderwijs 7. Leerlingen voorbereiden op toekomstige maatschappelijke zelfstandigheid. De school en aansluitend werk nemen hierin een belangrijke plaats in. Sport, cultuur en voorzieningen 8. Participatie van alle Noordwijkerhouters in de samenleving door middel van sport en cultuur Wat doen we daarvoor? Sociaal Domein algemeen 1. De al bestaande samenwerking in de beleidsvorming en de uitvoering van taken in het Sociaal Domein wordt voortgezet. Leidende motieven zijn solidariteit, risicobeheersing en inzetten van het zelfredzame vermogen van de burger. In de samenwerking is het gemeenschappelijke en regionale niveau (Bollenstreekgemeenten) leidend, in de uitvoering wordt afgeschaald naar lokaal maatwerk. Jeugdhulp 2. De Jeugdhulp 2016 wordt voor een belangrijk deel in Holland Rijnland-verband georganiseerd en ingekocht via de Tijdelijke Werkorganisatie Opdrachtgeverschap Jeugdhulp (TWO). Er wordt ingezet op verlenging van de contracten met een jaar, behalve voor het Jeugd- en Gezinsteam, waar een nieuw inkoopvoorstel voor is uitgewerkt. Er wordt stevig ingezet op transformatie van de jeugd zoals vastgelegd in het beleidsplan ‘Hart voor de Jeugd’ en het regionale toekomstmodel. De werkwijze met én van het Jeugd- en Gezinsteam zal verder worden ontwikkeld en gefaciliteerd. Dit is vooral een lokale taak.

Begroting 2016

44


We gaan ervan uit dat meer dan 20% van de hulp door het lokaal Jeugd- en Gezinsteam (JGT) geleverd wordt. Naar verwachting zal dit percentage in de loop der jaren stijgen naar circa 40 tot 50%. De vraag naar gespecialiseerde hulp zal afnemen. Daarnaast wordt preventief jeugdbeleid ontwikkeld. Wmo 3. Voor het Wmo domein is het onderstaande richtinggevend voor de uitwerking van beleid en regelgeving:  we geven nadere invulling aan de kaders zoals opgenomen in de Wmo kadernota;  we leggen de focus bij het versterken van de eigen regie bij de burger, zelfredzaamheid, participatie en het sociale netwerk;  ondersteuning (informeel en formeel) en algemene voorzieningen en maatwerkvoorzieningen worden ingezet waar nodig;  cliëntondersteuning voor mensen met een beperking zal plaatsvinden op basis van regionale afspraken;  in 2016 voeren we het eerste regionale cliëntervaringsonderzoek uit;  aan dagbestedingsactiviteiten zal verder vorm gegeven worden;  we onderzoeken hoe we de integrale toegang voor mensen met een ondersteuningsvraag gaan vormgeven door bijvoorbeeld sociale wijkteams;  de indicatiestelling en de inkoop voor het leveren van maatwerkvoorzieningen worden georganiseerd door of in opdracht van de ISD. Voor wat betreft de sturing in de Wmo gaan we uit van de regierol van de gemeente waarin we het speelveld voor vraag en aanbod van ondersteuning bepalen. Daarbinnen werken we nauw samen met maatschappelijke organisaties op basis van gemeenschappelijke doelstellingen en vertrouwen. 4. De gemeente neemt het op zich om binnen de bestaande regelgeving maximaal flexibel te zijn. Daarnaast worden de huidige regelingen kritisch tegen het licht gehouden en daar waar dit binnen de bevoegdheden van de gemeente ligt, aangepast om het de burgers niet extra moeilijk te maken om de participatiegedachte vorm te geven. Veel obstakels zijn nog onbekend en zullen al doende aan het licht komen. Dit betekent dat frequent en diepgaand overleg met de gebruikers van de regelingen noodzakelijk is om een goed beeld te krijgen en adequaat te kunnen handelen. 5. Mantelzorgers moeten zo goed mogelijk in hun rol kunnen blijven. Ter ondersteuning van mantelzorg zal de gemeente in 2016 gerichte stappen ondernemen om de respijtzorg vorm te geven. De ondersteuning van jonge mantelzorgers heeft speciale aandacht. Om jonge mantelzorgers gezond op te laten groeien, is het belangrijk dat zij tijdig worden herkend om eventuele negatieve gevolgen die kunnen ontstaan te voorkomen. Wij willen dat er voor hen een laagdrempelig, samenhangend ondersteuningsaanbod beschikbaar is. Zodra dit mogelijk is, worden hierover afspraken gemaakt met het Jeugd- en Gezinsteam. Werk 6. De opzet is om het Werkgeversservicepunt uiteindelijk in een juridische eenheid onder de naam ‘Servicepunt werk’ de vraaggerichte re-integratie voor de deelnemende partijen in zijn geheel te laten uitvoeren. Op subregionaal niveau is dit Werkgeversservicepunt (Wgsp) opgericht als een samenwerkingsverband tussen de ISD-gemeenten, Katwijk, het UWV, de Maregroep en de ISD. Zij benaderen voor de deelnemende partijen werkgevers

Begroting 2016

45


voor vacaturevervulling. Ook heeft het Wgsp een marktbewerkingsplan opgesteld, waarin beschreven staat hoe de werkgevers het beste benaderd kunnen worden. Onderwijs 7. De beschikbare ruimte in de schoolgebouwen zal efficiënt worden ingezet. In regionaal verband zullen scholen en werkgevers bij elkaar worden gebracht om zo het aanbod van gekwalificeerde werknemers beter af te stemmen op de maatschappelijke vraag. Het brede-schoolconcept wordt verder uitgebouwd en de mogelijke verbanden tussen de school en kinderopvang, sociaal-culturele activiteiten en sport worden verder geoptimaliseerd. Aandacht voor de integratie van kinderen van migranten die zich blijvend vestigen verdient onze aandacht, vooral als het gaat om hun taalachterstand. Voor de nieuwkomers (kinderen in de leeftijd van 6 t/m 12 jaar die net uit het buitenland komen en nog geen Nederlands spreken) is er de taalklas. De voor- en vroegschoolse educatie zal verder vorm gegeven worden. De effecten van de extra financiële impuls (vanaf augustus 2015) voor de ondersteuning van kinderen uit zgn. 1-verdiengezinnen, en de kinderen die mogelijk risico lopen op achterstand, zullen na afloop van het schooljaar 2015-2016 geëvalueerd worden. Sport, Cultuur en voorzieningen 8. Sportverenigingen en sociaal-culturele organisaties kunnen een rol spelen in de participatiesamenleving. Deze organisaties worden gestimuleerd en ondersteund in het oppakken van deze rol. Met sportverenigingen en sociaal-culturele organisaties zal worden bezien waar hun mogelijkheden liggen en de gemeente zal een actieve rol spelen in het ondersteunen van kansrijke initiatieven. De Bibliotheek Bollenstreek legt meer focus op het sociaal domein, laaggeletterdheid, het Taalhuis en multifunctionele accommodatie.

Begroting 2016

46


Wat mag het kosten? (bedragen x € 1.000) Programma 5: Zorg, welzijn en educatie

werkelijk 2014

2015

2016

raming 2017

2018

2019

Totaal lasten

12.847

18.601

17.047

17.066

17.081

17.088

Totaal baten

3.966

2.865

2.778

2.781

2.783

2.786

-8.881

-15.736

-14.269

-14.285

-14.298

-14.302

Saldo programma vóór reservemutaties Toevoeging aan reserves

371


1.487

1.650

663

656

650

643


-7.765

-14.086

-13.606

-13.629

-13.648

-13.659

- = nadelig

Verschil Raming 2016 ten opzichte van de Voorjaarsnota 2015  Door een nieuwe aanbesteding van het leerlingenvervoer zijn de kosten per saldo € 12.000 lager.  In de begroting 2015 was een veel te hoog bedrag voor de brandverzekeringspremie voor het gebouw Hoogstraat 58a opgenomen. De raming 2016 is € 17.000 lager.  De rijksbijdrage Wwb inkomensdeel is € 92.000 hoger geraamd, omdat het aantal uitkeringsgerechtigden is toegenomen.  De bijdrage 2016 aan de ISD Bollenstreek met betrekking tot de ‘oude taken’ (excl. nieuwe taken Wmo) is € 45.000 hoger door: - een toename van het aantal bijstandsuitkeringen en als gevolg hiervan ook hogere apparaatskosten van de ISD Bollenstreek; - een toename van het aantal ‘statushouders’, waardoor ook de bijdrage voor bijzondere bijstand toeneemt; - lagere kosten voor huishoudelijke hulp als gevolg van de introductie ‘Algemene Voorziening Hulp bij het Huishouden’. De apparaatskosten van de ISD zijn voor dit onderdeel lager; - lagere kosten van de voorzieningen voor gehandicapten. Het beroep op de (collectieve) vervoersvoorzieningen en rolstoelen is aanzienlijk minder. De apparaatskosten nemen eveneens af.  Op basis van de gegevens in het eerste halfjaar 2015 is de bijdrage aan de ISD Bollenstreek voor de uitvoering van de nieuwe taken van de Wmo verlaagd met € 177.000. De ISD Bollenstreek heeft de indruk dat vrijwel alle klanten in beeld zijn en op basis hiervan is de kostenraming naar beneden bijgesteld.  De kosten voor het Persoonsgebonden Budget Jeugd (PGB) stijgen met € 91.000. De regeling wordt uitgevoerd door de Jeugd- en Gezinsteams (indicaties), de ISD Bollenstreek en de SVB. Op grond van de gegevens over de besteding van de SVB is de raming aangepast. Overigens betreft een deel van het hogere bedrag de uitvoeringskosten van de ISD Bollenstreek welke niet eerder werden geraamd.  De rijksbijdragen voor Jeugdzorg en Participatie zijn respectievelijk met € 408.000 en € 108.000 gedaald. De rijksbijdrage voor de nieuwe Wmo is met € 120.000 gestegen. De wijziging van de rijksbijdragen Jeugdzorg en Wmo is het gevolg van de invoering van de objectieve verdeelmodellen per 1 januari 2016.  Op dit moment is meer bekend over de ontwikkeling van de uitgaven Jeugdzorg. Op grond hiervan zijn de uitgaven lager geraamd (€ 373.000).

Begroting 2016

47


Verdeling lasten Zorg, welzijn en educatie

Sport en De Schelft 9%

Overig zorg en welzijn 5% Volksgezondheid 4%

Onderwijs 14%

Wmo / Maatschappelijke dienstverlening 24%

Jeugdbeleid en kinderopvang 20%

Werk en bijstand 24%

Investeringen

Vervangingsinvesteringen Toplaag kunstgrasveld Boekhorst Toplaag kunstgrasveld Boekhorst Groot onderhoud t.l.v. voorziening Bibliotheek De Schelft Gymnastieklokalen De Duinpan Gebouwen Kinderopvang Hoogstraat 58A

Begroting 2016


Afschr. in jaren

Jaar

10 10

2016 2018

250

n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.

2016/2019 2016/2019 2016/2019 2016/2019 2016/2019 2016/2019

2 110 19

2016

48

250

39 4

5 84 1 3 43 2

16 66 10 16 1

3 202 5 6 57 14


II.3 Paragrafen In het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) is bepaald dat in de begroting paragrafen worden opgenomen, waarin de beleidslijnen worden vastgelegd voor beheersmatige aspecten en de lokale heffingen. Doel van de paragrafen is dat onderwerpen die versnipperd in de begroting staan op één plek in de begroting worden gebundeld. Hierdoor krijgt de raad voldoende inzicht in de desbetreffende onderwerpen.

II.3.1 Paragraaf Bedrijfsvoering Algemene doelstelling De gemeente Noordwijkerhout levert een scala aan producten en diensten. Een goede bedrijfsvoering is hierbij van essentieel belang. Bedrijfsvoering heeft een relatie met alle programma’s van de begroting. Bedrijfsvoering is het geheel van activiteiten dat wordt uitgevoerd om ervoor te zorgen dat voor iedereen duidelijk is wat in een bepaalde periode moet worden gedaan (begroten), dat iedereen tijdens de uitvoering geïnformeerd is over de kwaliteit en de voortgang (monitoren), dat na afloop duidelijk is welke resultaten zijn behaald (verantwoorden) en welke aanpassingen nodig zijn voor een volgende cyclus (evalueren en bijstellen). In deze paragraaf geven wij inzicht in de relevante ontwikkelingen met betrekking tot de bedrijfsvoering. PERSONEEL EN ORGANISATIE Een goede organisatie en een goed personeelsbeleid zijn de basis van een bestuurskrachtige gemeente. Aan de dienstverlening worden steeds meer eisen gesteld. Het is daardoor noodzakelijk om, binnen de ambtelijke organisatie van de gemeente Noordwijkerhout, voldoende te investeren om de steeds groter wordende druk vanuit diverse hoeken het hoofd te bieden. Kaders  de collectieve arbeidsovereenkomst voor de sector gemeenten;  de collectieve arbeidsvoorwaardenregeling/uitwerkingsovereenkomst voor de gemeente Noordwijkerhout van 1996 en zoals sindsdien gewijzigd (de CAR/UWO);  de regeling Beoordelingsgesprekken van 2009;  de regeling Functionerings- en POP-gesprekken van 2009;  de Werktijdenregeling van 2009;  de beleidsnotitie Werving en Selectie van 2010;  het Introductiebeleid van 2010;  de notitie Integraal Management van 2010;  de regeling ziekteverzuimbegeleiding van 2010;  de notitie visie, missie en uitgangspunten 2011;  de notitie Hoofdstructuur gemeente Noordwijkerhout van 2012;  de notitie Detailstructuur gemeente Noordwijkerhout van 2012;  de notitie Besturing gemeente Noordwijkerhout van 2012;  de gemeenschappelijke regeling en de dienstverleningsovereenkomst P&O Samen van 2013. Ontwikkelingen Ambtelijke fusie Hillegom, Lisse en Teylingen Op dit moment wordt de mogelijkheid van een ambtelijke fusie tussen Hillegom, Lisse en Teylingen onderzocht die per 1 januari 2017 gerealiseerd zou moeten worden. Daarbij worden bestaande samenwerkingsverbanden gerespecteerd. Wij zullen bezien welke

Begroting 2016

49


consequenties de ambtelijke fusie heeft voor de samenwerking op zowel strategische doelen als de samenwerking op uitvoeringsniveau. CAO onderhandelingen De huidige CAO gemeenten loopt van 2013 tot en met 2015. De verwachting is dat de onderhandelingen voor een nieuwe CAO gemeenten na de zomer 2015 zullen starten. Wat willen we bereiken? 1. Verbetering van de dienstverlening en het optimaliseren van de bedrijfsvoering blijven uitgangspunten, waarbij een slagvaardige en resultaatgerichte organisatie voorop staat. Wat doen we daarvoor? 1. Behalen doelstellingen P&O Samen. In het kader van de samenwerking met Lisse en Noordwijk op het gebied van Personeel & Organisatie (P&O) door het vormen van een gemeenschappelijke afdeling binnen de organisatie van Lisse hebben wij drie doelstellingen geformuleerd: a. het verzekeren van continuïteit in de werkzaamheden; b. verbetering van de kwaliteit op een aantal concreet benoemde onderdelen; c. kostenbesparing. Oorspronkelijk zouden deze doelstellingen per 1 juli 2015 bereikt worden, doch in het eerste jaar zijn de verwachte resultaten niet behaald waardoor deze datum niet meer haalbaar bleek. Per 1 juli jl. heeft een evaluatie plaatsgevonden en zijn nieuwe afspraken gemaakt voor het behalen van de gestelde doelstellingen in 2016/2017. De activiteiten in dit kader – waaronder harmonisering van het beleid en de uitvoering (met ruimte voor uitzonderingen) – zijn daarom essentieel in 2016 en daar willen wij de hoogste prioriteit aan geven. De daadwerkelijke besparing op P&O in 2016 is op dit moment nog niet bekend; daarover zijn we in discussie met de gemeenten Lisse en Noordwijk. Zodra die besparing concreet is, zullen we daarover rapporteren. Systematiek functionerings- en beoordelingsgesprekken In 2015/2016 willen we de huidige systematiek evalueren en komen tot een vereenvoudiging van de huidige systematiek waarbij doelmatigheid en effectiviteit voorop staan. Zo spoedig mogelijk daarna worden de gesprekken volgens de afgesproken cyclus worden gevoerd. Samenwerken in de streek We zullen de consequenties van de ambtelijke fusie van Hillegom, Lisse en Teylingen bezien als het gaat om het onderdeel P&O. Hillegom en Teylingen hebben in het verleden aangegeven op termijn bij P&O samen te willen aansluiten. Eerst dient de huidige samenwerking met Lisse en Noordwijk op het gebied van P&O ‘op orde te zijn’ voordat wij eventuele uitbreiding willen overwegen.

Begroting 2016

50


COMMUNICATIE Communicatie is in deze coalitieperiode speerpunt van beleid. Communicatie betreft alle mondelinge en schriftelijke contacten met onze interne en externe doelgroepen. Hierdoor speelt communicatie bij beleidsvorming en beleidsuitvoering een belangrijke rol. Kader  Communicatiebeleidsplan 2015-2018, ‘Communicatie van, voor en door iedereen' Wat willen we bereiken? De communicatie moet een open karakter hebben. De organisatie moet goed bereikbaar zijn en maakt beleid in samenspraak met haar omgeving. Wat doen we daarvoor? Communicatiebeleidsplan De gemeentelijke organisatie gaat meer communicatief en omgevingsbewust werken. Hiervoor zijn in het in juli 2015 vastgestelde communicatiebeleidsplan 2015-2018 een viertal werkvelden benoemd: 1. Burgerparticipatie 2. Interne communicatie 3. Perscommunicatie 4. Raadscommunicatie Ad 1 Burgerparticipatie De gemeente brengt het beleid, de projecten en processen in samenspraak met de omgeving tot stand. Dit betekent dat bij de start van het proces of project afgewogen wordt welk effect het heeft op de omgeving en in welke mate de omgeving wordt betrokken. We werken omgevingsbewust met behulp van Factor-C. Ad 2 Interne communicatie De gemeente brengt beleid en projecten samen tot stand. Voor een goede communicatie is integraal werken een voorwaarde. Daarbij wordt het interne krachtenveld in kaart gebracht om optimaal gebruik te maken van de kennis en kunde in de eigen organisatie. Ad 3 Perscommunicatie De gemeente voert een proactief mediabeleid, waarbij de media actief op de hoogte wordt gehouden van lopende participatieprocessen. Ad 4 Raadscommunicatie De raad treedt op de juiste momenten proactief in dialoog met de omgeving en is meer zichtbaar. Voor de werkvelden worden werkplannen opgesteld. Daarnaast krijgen medewerkers van de gemeente, college en raadsleden opleidingen en trainingen om zich de werkwijze ‘Omgevingsbewust werken met Factor-C’ eigen te maken. De gemeente gaat de digitale communicatiemogelijkheden ten volle benutten. Naast een optimale digitale dienstverlening via de gemeentelijke website, gaat de gemeente in gesprek met betrokkenen via sociale media via de eigen sociale mediakanalen. Ook hiervoor wordt een werkplan opgesteld met instructies voor de medewerkers en bestuur voor het gebruik van sociale media.

Begroting 2016

51


FINANCIEEL BEHEER De gemeente wil financieel gezond zijn. Om dit te bereiken is het onder meer van belang dat de gemeente een structureel sluitende (meerjaren)begroting heeft en beschikt over een adequate financiële positie. Het beleid is aangegeven in het coalitieakkoord en vormt de grondslag voor het beheer. Kaders  Financiële verordening gemeente Noordwijkerhout (2015);  Nota Reserves en Voorzieningen (2010);  Intern controleplan. Ontwikkelingen Vennootschapsbelasting (Vpb) De wet over de aanpassing van de vennootschapsbelastingplicht voor overheidsondernemingen is op 4 juni 2015 gepubliceerd in de Staatscourant. De aanpassing is voor het eerst van toepassing met ingang van het boekjaar 2016. Overheidsondernemingen waren tot nu toe veelal niet belastingplichtig voor de Vpb. Concurrerende private overnemingen zijn dat in beginsel wel. De aanpassing van de wet geeft vorm aan de lang gekoesterde wens van het kabinet om een gelijk speelveld te creëren tussen privaatrechtelijke en publiekrechtelijke ondernemingen. De overheid komt hiermee eveneens tegemoet aan de eis van de Europese Commissie om het concurrentievoordeel als gevolg van de huidige vormgeving van de belastingplicht voor overheidsondernemingen weg te nemen. Vanaf 2016 zijn gemeenten en gemeentelijke organisaties belastingplichtig voor de Vpb als zij activiteiten uitoefenen waarmee zij structureel overschotten behalen of concurreren met de markt. Vernieuwing Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). In mei 2014 is het rapport gepubliceerd met betrekking de vernieuwing van de BBV. Het initiatief hiervoor ging uit van de VNG. De motivatie daarvoor was dat 10 jaar na de inwerkingtreding van de BBV er diverse ontwikkelingen hebben plaatsgevonden. Het gaat hierbij o.a. om de wens de kaderstellende en controlerende rol van de raad te versterken en een betere financiële vergelijkbaarheid tussen gemeenten. Een adviescommissie heeft een zevental adviezen geformuleerd die als doel hebben het inzicht van de gemeenteraad, burgers en andere belanghebbenden te vergroten. De adviezen worden nader uitgewerkt in werkgroepen onder leiding van een stuurgroep. In de stuurgroep participeren het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, het ministerie van Financiën, IPO en de VNG. In de komende jaren zal een aantal adviezen daadwerkelijk worden ingevoerd. Bij de voorbereiding van de samenstelling van de begroting 2017 zullen eventuele wijzigingen van de BBV en de dan uitgebrachte adviezen van de bovengenoemde stuurgroep worden betrokken. Daarbij zullen wij vroegtijdig de raad betrekken. Bij de voorbereiding zal ook de indeling van de programma’s en de producten worden betrokken. Toerekening apparaatskosten aan programma’s In het accountantsverslag 2014 is opgenomen dat de toegerekende apparaatskosten grote afwijkingen laten zien op de diverse producten/programma’s in de jaarrekening. Tot nu toe werden deze kosten, dat wil zeggen de personele kosten en overhead, toegerekend en verdeeld over alle producten/programma's op basis van tijdschrijven. Het gaat bij apparaatskosten om ongeveer 25% van het begrotingstotaal (oftewel circa € 8 miljoen). Gekozen is voor een aanzienlijke vereenvoudiging van de huidige systematiek om alle apparaatskosten op basis van begrote bedragen toe te rekenen aan de producten/programma’s met ingang van het verslagjaar 2015. Er zijn dan geen verschillen meer tussen de begrote en werkelijke apparaatskosten op de programma's.

Begroting 2016

52


Deze systematiek van kostentoerekening (dus begrote apparaatskosten doorbelasten) geldt ook voor de kosten in relatie tot de heffingen, leges en tarieven die maximaal 100% kostendekkend mogen zijn (riool-, afvalstoffenheffing, etc). Een uitzondering geldt voor het toerekenen aan projecten die in de balans worden opgenomen (bouwgrondexploitaties, investeringen in vaste activa en voorzieningen groot onderhoud) als ook aan subsidieprojecten. Die toerekening geschiedt als enige wel op basis van de werkelijk bestede tijd. De reden daarvoor is dat kosten op de balans volgens de voorschriften toegerekend worden op basis van de vervaardigings- dan wel kostprijs. De genoemde systematiek ligt in lijn met het collegewerkprogramma 2014-2018 om de gemeentelijke uitgaven begrijpelijker te maken. De nieuwe methode is afgestemd met de accountant. Wat willen we bereiken? 1. Sluitende meerjarenbegroting en adequaat anticiperen op de gevolgen van het financieel beleid (bezuinigingen) van de rijksoverheid. Het creëren van ruimte van een lastenverlichting voor de inwoners. 2. Burgers en ondernemers moeten weten waar hun belastinggeld aan wordt besteed. Wat doen we daarvoor? 1. Het inflatiepercentage waarmee in de begroting rekening wordt gehouden, wordt gebaseerd op de aannames in het Centraal Economisch Plan dat elk jaar in maart verschijnt. Indien nodig wordt in het dekkingsplan bij de begroting rekening gehouden met een gelijkmatige verhoging van de belastingtarieven. In de begroting 2016 wordt voor de prijsstijgingen als inflatiepercentage 1% gehanteerd, voor de loonstijgingen 1½% en voor de belastingen 1¼%. Belastingen voor inwoners van de gemeente worden jaarlijks ten hoogste met de inflatiecorrectie aangepast. Indien een begrotingstekort dreigt, dient dit in eerste instantie te worden opgevangen door middel van bezuinigingen. Daarnaast dient er bekeken te worden of de tarieven kostendekkend zijn. Een additionele belastingverhoging is slechts als ‘ultimum remedium’ aan de orde. De tarieven van de precariobelasting op kabels en leidingen kunnen, indien noodzakelijk opwaarts worden aangepast. Zoals al eerder gemeld in de Voorjaarsnota 2015 is de taakstelling Bedrijfsvoering structureel volledig ingevuld, waarmee de doelstelling uit het coalitieakkoord is behaald. In geval van nieuw beleid wordt als uitgangspunt gehanteerd 'Nieuw voor oud’. Dit betekent dat waar structurele uitgaven voortvloeien uit nieuw beleid, tevens gekeken wordt naar dekkingsmogelijkheden door middel van het aanpassen en/of schrappen van bestaand beleid. 2.

Bij communicatie rondom de begroting wordt meer aandacht besteed aan de achtergronden van de gemeentelijke uitgaven op een transparante en begrijpelijke wijze.

In het tweede halfjaar van 2015 zullen de activiteiten met betrekking tot de Vpb van de gemeente nauwkeurig geïnventariseerd en geanalyseerd gaan worden, zodat de administratie op 1 januari 2016 ten behoeve van de Vpb is ingericht. Daarom is in juli 2015 een download gemaakt vanuit de financiële administratie en zijn alle activiteiten in juli/augustus 2015 activiteiten gelabeld. Deze labelling zal in het najaar 2015 door een fiscalist worden beoordeeld. Waar nodig zal er vervolgens worden overlegd met de belastingdienst.

Begroting 2016

53


Aan de interne controle en de verbijzonderde interne controle, alsmede het documenteren daarvan moet, gelet op het belang van de rechtmatigheid, doelmatigheid en doeltreffendheid, steeds meer aandacht besteed worden. De P&C-instrumenten, risicomanagement, kwaliteitsmanagement en samenwerkingsverbanden worden verder doorontwikkeld. Uitgangspunt is een efficiënte en effectieve organisatie. Eens in de vier jaar wordt de nota Reserves en Voorzieningen geactualiseerd. In het 2e halfjaar van 2015 wordt de nota Reserves en Voorzieningen geactualiseerd. HUISVESTING Het bestuur en het ambtelijk apparaat zijn gehuisvest in het gemeentehuis aan de Herenweg 4 in Noordwijkerhout. Ontwikkelingen De aanpassing van de centrale balie is in 2015 afgerond. In de centrale balie is de telefonieen informatiefunctie ondergebracht. Daarnaast worden vanaf het voorjaar 2015 ook documenten als paspoorten en rijbewijzen afgegeven op momenten dat de balies van Burgerzaken gesloten zijn. Wat willen we bereiken? 1. De huisvesting van de medewerkers moet voldoen aan de Arbo-normen. 2. Het gebouw moet goed toegankelijk zijn voor bezoekers en er moet zoveel mogelijk voorkomen worden, dat men meerdere loketten moet bezoeken. 3. Waar mogelijk wordt het milieurendement c.q. de duurzaamheid van het gebouw verbeterd. Wat doen we daarvoor? 1. Aandachtspunt blijft de huisvesting van de medewerkers. 2. De optimalisering van het gebruik van de centrale hal, mede door middel van het gebruik van het Klantcontactcentrum, wordt voortgezet. 3. Bij onderhoud en vervangingen wordt het klimaatbeleid voor gemeentelijke gebouwen toegepast om de geformuleerde doelstelling uit het Milieubeleidsplan 2014-2018 te kunnen halen. Noordwijkerhout wil een goede en gezonde leefomgeving realiseren en duurzaam ontwikkelen. De gemeente stimuleert energiebesparing en hergebruik om duurzaamheid te vergroten en heeft hiermee een voorbeeldfunctie.

INFORMATIEVOORZIENING Algemene doelstelling Aan het taakgebied Informatievoorziening, bestaande uit de eenheden Automatisering, Informatisering en Archief, zijn in de loop van 2015 de eenheden Registratie en Facilitaire zaken toegevoegd. Dit is ondergebracht in het team Ondersteuning van de afdeling Samenleving. Zij zijn ondersteunend aan het middelenbeleid (personeel, organisatie en financiën) en het algemene beleid. Informatievoorziening ondersteunt de strategische, tactische en operationele activiteiten in de organisatie door middel van kwalitatief goede informatie en een zo optimaal mogelijke technische infrastructuur en architectuur. Na verwerking van alle analoge en digitale stukken, blijft de informatie beschikbaar in het archief. Kaders  Informatiebeleidsplan 2015-2018;  Noordwijkerhouts UitvoeringsProgramma (NOUP);  Archiefwetgeving.

Begroting 2016

54


Ontwikkelingen Vervanging hardware-platform // outsourcing In 2014 stond het hardware-platform voor vervanging gepland. In het kader van de samenwerking Bollen4 is deze vervanging uitgesteld en was een onderzoek opgestart naar de mogelijkheden om onze automatisering onder te brengen bij de gemeente Teylingen. Na het besluit tot een ambtelijke fusie bij de gemeenten van Hillegom, Lisse en Teylingen is besloten om ons niet alleen op Teylingen te richten, maar dit onderzoek te verbreden naar collega-gemeenten en ICT-dienstverleners. Software pakketten in de PinkPrivateCloud De AS/400 (System i) was begin 2014 afgeschreven. Het systeem is na een update echter langer in bedrijf gebleven tot en met 2015. In 2016 worden de twee software-applicaties, die op de AS400 draaien (burgerzakenpakket en het financieel pakket), in de PinkPrivateCloud geplaatst. De twee AS/400 machines (één op locatie en één in Lisse voor uitwijk) zullen niet vervangen worden. I-burgerzaken In 2016 wordt de module i-burgerzaken geïmplementeerd. Deze wordt geleverd vanuit de PinkPrivateCloud en krijgt een automatische koppeling met het huidige burgerzakenpakket. Wanneer in 2017 aansluiting mogelijk is aan de centrale Basisregistratie Personen (BRP) kan i-burgerzaken rechtstreeks aangesloten worden aan de centrale BRP. Digitale (archief- en werk)omgeving In 2015 is verder gegaan met de opschoning van het fysieke archief, het wegwerken van de achterstanden en het voldoen aan de weten regelgeving (kritische prestatie-indicatoren). Daarnaast is het fysieke archief (de archiefbescheiden tot en met het jaar 1995) overgedragen aan het regionaal archief Leiden. Door het overbrengen van het fysieke archief naar het regionaal archief Leiden wordt voldaan aan de wettelijke taakstelling van de gemeente. Wat willen we bereiken? 1. Dienstverlening aan onze bezoekers verbeteren. 2. Efficiëntere bedrijfsvoering. 3. Flexibiliteit verhogen. 4. Continuïteit waarborgen. Wat doen we daarvoor? 1. In 2016 zal de website worden uitgebouwd met een afsprakenmodule. Burgers en bedrijven krijgen de mogelijkheid digitaal een afspraak in te plannen, waardoor er voor hen geen wachttijden voor het loket meer zijn. Behandelend ambtenaren kunnen goed voorbereid en efficiënt de klanten van dienst zijn. Door de implementatie van i-burgerzaken in 2016 zullen stapsgewijs steeds meer burgerzakenproducten direct vanaf de website te regelen zijn. 2. De basisregistraties personen, adressen, grootschalige topografie, geometrische componenten e.d. worden goed gestroomlijnd door middel van technische koppelingen en binnen een duidelijke informatiearchitectuur. Koppelingen vinden eenduidig plaats en gegevens worden eenmalig opgeslagen voor meervoudig gebruik. Fasegewijs vindt aansluiting op landelijke voorzieningen plaats. Interne processen worden aangepast. 3. Door virtualisatie software is de werkplek minder afhankelijk geworden van de specificaties van de pc op het bureau. Indien gewenst wordt het (voor een beperkte groep) mogelijk om tijd- en plaats-onafhankelijk te werken.

Begroting 2016

55


4. Door professionalisering van het werken met het zaaksysteem en het systeem zelf, kan er worden overgegaan op een volledig (volgens weten regelgeving) digitaal archief, welke tijd- en plaats-onafhankelijk is te raadplegen. ONDERZOEK DOELMATIGHEID EN DOELTREFFENDHEID Algemene doelstelling: Het college onderzoekt periodiek een (deel van een) programma of een (deel van een) paragraaf op doeltreffendheid en een onderdeel van de organisatie op doelmatigheid. Kader  Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid 213a, vastgesteld 19 december 2013. Wat willen we bereiken? Het college streeft naar een efficiënte en effectieve organisatie. Wat doen we daarvoor? In het kader van de bezuinigingen is besloten de onderzoeken niet langer jaarlijks uit te voeren. Daarvoor is de genoemde verordening in 2013 aangepast. Wel bestaat de mogelijkheid in het kader van een efficiënte en effectieve organisatie quick scans uit te voeren. Daarnaast is efficiency en effectiviteit een continu uitgangspunt voor en aandachtspunt van de aangepaste ambtelijke organisatie. STICHTING RIJK/INKOOP Continuering aansluiting voor 2016 Per 1 januari 2013 is de gemeente Noordwijkerhout, net als de gemeenten Lisse en Hillegom, aangesloten bij Stichting RIJK. In 2014 zijn in navolging ook de gemeenten Noordwijk en Teylingen aangesloten bij Stichting RIJK. Deze aansluiting moe(s)t onder andere zorgen voor een verregaande professionalisering van de inkoop, de continuïteit van de inkoopdienstverlening beter te borgen en uiteindelijk ook financieel voordeel te boeken. Bij de besluitvorming tot aansluiting is afgesproken dat in het derde jaar (2015) zou worden geëvalueerd. Aansluiting is per kalenderjaar met een opzegtermijn van een half jaar. Het college van Burgemeester en Wethouders heeft op 23 juni 2015 een positief besluit genomen over de continuering van de aansluiting voor het jaar 2016. Het college heeft zijn besluit gebaseerd op de uitkomsten van een enquête onder de stakeholders c.q. belanghebbenden. Nieuwe Aanbestedingswet 2016 Vóór 18 april 2016 moeten de nieuwe richtlijnen zijn geïmplementeerd in de nieuwe Aanbestedingswet 2012. De wijzigingen voor de nieuwe Aanbestedingswet 2016 zijn noodzakelijk ter implementatie van de nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen. Het conceptwetsvoorstel tot wijziging van de Aanbestedingswet 2012 dient meer specifiek ter implementatie van de herziende Europese aanbestedingsrichtlijnen voor overheidsopdrachten, voor speciale sectoropdrachten en de nieuw geïntroduceerde concessierichtlijn. De voorgestelde wijzigingen in het wetsvoorstel hebben alleen betrekking op die onderdelen van de Aanbestedingswet 2012 die toezien op opdrachten boven de Europese drempelwaarden. Vanaf het moment dat de nieuwe Aanbestedingswet 2016 van kracht is, zal Stichting RIJK bij de toepassing en naleving daarvan een belangrijke rol spelen.

Begroting 2016

56


II.3.2 Paragraaf Verbonden partijen Algemene doelstelling Deze paragraaf geeft inzicht in de zogenoemde verbonden partijen (gemeenschappelijke regelingen, deelnemingen, participaties van de gemeente in derde rechtspersonen, waarin bestuurlijk invloed wordt uitgeoefend en waarmee financiële belangen zijn gemoeid). Wat willen we bereiken? Volgens artikel 20 van de Financiële verordening 2015 biedt het college eenmaal in de vier jaar een nota Verbonden Partijen aan de raad aan. Deze bepaling is nieuw in deze financiële verordening. In het derde c.q. vierde kwartaal van dit jaar wordt deze nota aan de raad ter vaststelling voorgelegd. Deze nota bevat de kaders voor het beleid aangaande (het aangaan van nieuwe) participaties, vooral de condities waaronder het publiek belang is gediend met behartiging door verbonden partijen, de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de verbonden partijen en de financiële voorwaarden. Dit is belangrijk omdat een verbonden partij vaak beleid uitvoert dat volgens een wettelijke bepaling een taak van de gemeente is. Wel is en blijft de gemeente verantwoordelijk voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma’s. Deze nota behandelt ook hoe de raad wordt geïnformeerd over ontwikkelingen bij de verbonden partijen en hoe de raad hierop invloed kan uitoefenen. Overigens doet de Rekenkamercommissie HLN op dit moment onderzoek naar de vraag ‘Hoe en in hoeverre kan de gemeenteraad van respectievelijk Hillegom, Lisse en Noordwijkerhout zijn kaderstellende en controlerende taak uitoefenen ten aanzien van verbonden partijen en welke informatie is daarvoor nodig’. Doel van het onderzoek is de gemeenteraad handvatten aan te bieden. Onze gemeente kiest voor samenwerking daar waar het efficiënt en effectief is. Totale gemeentelijke bijdrage per verbonden partij

GR ISD GR P&O Lisse Stichting RIJK GR Vuilafvoerbedrijf DBS GR Veiligheidsregio HM GR Kust- Duin- en MiMiddendden GR Holland Rijnland Bollenstreek GR De Maregroep GR RDOG Hollands Midden Totaal

Begroting 2015 € 6.969.423 € 280.000 € 103.943 € 119.745 € 922.467 € 201.660 € 1.315.197 € 457.993 € 10.370.428

Begroting 2016 € 6.200.902 € 280.000 € 42.616 € 113.291 € 874.463 € 175.894 € 1.279.835 € 496.462 € 9.463.465

Verschil -€ 768.521 € 0 -€ 61.327 -€ 6.454 -€ 48.004 -€ 25.766 -€ 35.362 € 38.469 -€ 906.963

Toelichting per verbonden partij De wijze waarop verbonden partijen een bijdrage leveren aan het bereiken van de voorgenomen doelstellingen is hiervoor kort toegelicht en komt ook aan de orde bij de programma's. Noordwijkerhout heeft in 2016 bestuurlijke en financiële belangen in de navolgende verbonden partijen. Daarbij is ook de financiële bijdrage in 2016 aangegeven.

Begroting 2016

57


Intergemeentelijke Sociale Dienst, Lisse Doel/openbaar belang: Gemeenschappelijke dienst waarin naast de gemeente Noordwijkerhout de gemeenten Hillegom, Lisse, Noordwijk en Teylingen deelnemen. De dienst is belast met de uitvoering van de wetten op het gebied van sociale zekerheid en sommige onderdelen van de Wmo (met name hulp bij het huishouden) waarvan de uitvoering aan de gemeenten, al dan niet in medebewind, is opgedragen. Voorts is de dienst belast met de uitvoering van algemene maatregelen van bestuur, uitvoeringsregelingen van de sociale wetten en andere gemeentelijke taken op het gebied van de sociale zekerheid. De taken worden zoveel mogelijk uitgevoerd in samenwerking met arbeidsvoorziening, organisaties van zorginstellingen en instanties die met de uitvoering van sociale zekerheidswetten zijn belast. De dienst is bovendien belast met de opvang en verzorging van slachtoffers in het kader van de rampenplannen van de vijf aangesloten gemeenten. Tekorten of overschotten worden met de deelnemende gemeenten verrekend. Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling Zeggenschap: Twee wethouders in het Algemeen Bestuur; wethouder in Dagelijks Bestuur Financieel belang/bijdrage 2016: € 6.200.902 Eigen vermogen 01-01-2015: €0 Eigen vermogen 31-12-2015: €0 Vreemd vermogen 01-01-2015: €0 Vreemd vermogen 31-12-2015: €0 Resultaat 2015: €0

Personeel en Organisatie Lisse, Noordwijk en Noordwijkerhout, Lisse Doel/openbaar belang: Deze gemeenschappelijke regeling is getroffen ter behartiging van het belang van een kwalitatief goede en doelmatige uitvoering van taken van de deelnemende gemeenten op het gebied van personeel en organisatie. De behartiging van dit doel is opgedragen aan de gemeente Lisse die als centrumgemeente fungeert. De deelnemende gemeenten hebben een dienstverleningsovereenkomst afgesloten. Tekorten of overschotten worden met de deelnemende gemeenten verrekend. Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling Zeggenschap: Wethouder in het Portefeuillehoudersoverleg. Financieel belang/bijdrage in € 280.000 2016: Eigen vermogen 01-01-2015: €0 Eigen vermogen 31-12-2015: €0 Vreemd vermogen 01-01-2015: €0 Vreemd vermogen 31-12-2015: €0 Resultaat 2015: €0

Stichting RIJK, Heemstede Doel/openbaar belang: Stichting Regionaal Inkoopbureau IJmond en Kennemerland (RIJK) is een samenwerkingsorganisatie tussen een aantal gemeenten in Noord-Holland en sinds kort 3 gemeenten in Zuid-Holland. Het doel van de stichting is om financiële, kwalitatieve en procesmatige inkoopvoordelen voor haar leden te behalen. Daarnaast wordt inkoop als strategisch en tactisch instrument ingezet ter ondersteuning van de beleidsdoelstellingen van de gemeente. Rechtsvorm: Stichting Zeggenschap: Gemeentesecretaris is lid Algemeen Bestuur. Financieel belang/bijdrage 2016: € 42.616 Eigen vermogen 01-01-2015: € 175.207 Eigen vermogen 31-12-2015: € 273.970 Vreemd vermogen 01-01-2015: €0 Vreemd vermogen 31-12-2015: €0 Resultaat 2015: € 66.563

Vuilafvoerbedrijf Duin- en Bollenstreek, Voorhout Doel/openbaar belang: Als gemeenschappelijk belang is aangewezen de zorg voor het op doelmatige en milieuhygiënisch verantwoorde wijze verwerken, vernietigen en afvoeren van afvalstoffen. De exploitatie wordt uitgevoerd door De Meerlanden Holding te Aalsmeer. Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling Zeggenschap: Wethouder, tevens voorzitter, in het Algemeen Bestuur. Financieel belang/bijdrage 2016: € 113.291 Eigen vermogen 01-01-2015: € 95.074 Eigen vermogen 31-12-2015: € 95.074 Vreemd vermogen 01-01-2015: € 4.084.021 Vreemd vermogen 31-12-2015: € 4.084.021 Resultaat 2015: €0 Het vreemd vermogen neemt af vanwege de vrijval van een voorziening voor een geldlening aan Essent. Attero (voorheen Stivam CV) is overgenomen door Essent Milieu. De participatie is omgezet in een geldlening, met een looptijd tot 1 juli 2016. De geldlening is renteloos en er zijn geen zekerheden verstrekt. Gezien dit risico is destijds besloten hiervoor een voorziening op te nemen.

Veiligheidsregio Hollands Midden, Leiden Doel/openbaar belang: De gemeentelijke brandweertaken worden door de veiligheidsregio uitgevoerd. Het openbaar lichaam heeft als doelstelling de belangen te behartigen van de aan de regeling deelnemende gemeenten op het terrein van de brandweer, de geneeskundige hulpverlening bij zware ongevallen, rampen en de rampenbestrijding en een gecoördineerde inzet te realiseren van bij zware ongevallen en rampen betrokken organisaties, instellingen en diensten. Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling Zeggenschap: De burgemeester heeft zitting in het dagelijks bestuur en het algemeen bestuur. Financieel belang/bijdrage 2016: € 874.463 Eigen vermogen 01-01-2015: € 5.710.960 Eigen vermogen 31-12-2015: € 5.057.298 Vreemd vermogen 01-01-2015: € 21.695.000 Vreemd vermogen 31-12-2015: € 21.695.000 Resultaat 2015: € 977.037-

Begroting 2016

58


Holland Rijnland, Leiden Doel/openbaar belang: Holland Rijnland is een verband van vijftien gemeenten in het hart van de Randstad. Deze gemeenten werken vanuit een gezamenlijke strategische visie aan de verdere ontwikkeling van de regio om de kwaliteit van wonen, werken, ondernemen en recreëren van burgers, bedrijven en instellingen in het gebied te bevorderen. De focus van de samenwerking voor de periode 2010-2014 krijgt gestalte in de strategische agenda ‘Focus 2014’. Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling Zeggenschap: Burgemeester en raadslid in het Algemeen Bestuur; wethouder in Dagelijks Bestuur. Financieel belang/bijdrage 2016: € 175.894 Eigen vermogen 01-01-2015: € 221.000 Eigen vermogen 31-12-2015: € 221.000 Vreemd vermogen 01-01-2015: € 39.000.000 Vreemd vermogen 31-12-2015: € 42.000.000 Resultaat 2015: € 0

De Maregroep, Voorhout Doel/openbaar belang: Deze regeling zorgt ervoor dat inwoners met een beperking of belemmering kunnen blijven werken in een sociale werkvoorziening. Onderling worden afspraken gemaakt over plaatsing van de inwoners en daarvoor wordt naar rato een geldbedrag per gemeente gerekend. Er worden afspraken gemaakt over de verantwoording van de rechtmatigheidsaspecten. Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling werkvoorzieningschap Kust-, Duin- en Bollenstreek Zeggenschap: Wethouder is lid van het Algemeen Bestuur en enig lid van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA). Financieel belang/bijdrage 2016: € 1.279.835 Eigen vermogen 01-01-2015: € 2.549.000 Eigen vermogen 31-12-2015: € 2.406.000 Vreemd vermogen 01-01-2015: € 67.000 Vreemd vermogen 31-12-2015: € 44.000 Resultaat 2015: € 0

Regionale Dienst Openbare Gezondheidszorg Hollands Midden, Leiden Doel/openbaar belang: Deze dienst geeft uitvoering aan de Wet Publieke Gezondheid en taken op het terrein van de gezondheidszorg en aan de geneeskundige hulpverlening bij rampen. Daarnaast heeft de regeling tot taak: het instellen, in stand houden en continu paraat hebben van een centrale post ten dienste van het ambulancevervoer. Rechtsvorm: Gemeenschappelijke regeling Zeggenschap: Wethouder in het Algemeen Bestuur. Financieel belang/bijdrage 2016: € 496.462 Eigen vermogen 01-01-2015: € 2.537.000 Eigen vermogen 31-12-2015: € 2.665.000 Vreemd vermogen 01-01-2015: € 16.667.000 Vreemd vermogen 31-12-2015: € 16.928.000 Resultaat 2015: € 0

BNG, Den Haag Doel/openbaar belang: De NV Bank Nederlandse Gemeenten is de bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. Met gespecialiseerde financiële dienstverlening draagt de BNG bij aan zo laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Met het deelnemen in het maatschappelijk kapitaal van de NV wordt beoogd te voorzien in het (gemeenschappelijk) behartigen van de belangen rondom de kapitaalbehoefte van onder meer de lagere overheden. De staat heeft de helft van de aandelen; de andere helft is in handen van de gemeenten, provincies en hoogheemraadschappen. Rechtsvorm: Structuur Vennootschap Zeggenschap: Wethouder in AVA. Aantal aandelen: 8.775 Dividend: € 12.000

Dunea, Zoetermeer Doel/openbaar belang: Dunea produceert en levert drinkwater in het westelijk deel van Zuid-Holland. Rechtsvorm: NV Zeggenschap: Wethouder in AVA. Aantal aandelen: 49.704 Dividend: €0

Liander, Arnhem Doel/openbaar belang: Liander beheert elektriciteits- en gasnetwerken (in Zuid-Holland, Gelderland, Flevoland en delen van Friesland). Rechtsvorm: NV Zeggenschap: Wethouder in AVA. Aantal aandelen: 388.648 Dividend: € 250.000

De Meerlanden Holding, Aalsmeer Doel/openbaar belang: De Meerlanden Holding NV is een overheids NV die zich richt op het inzamelen, verwerken en recyclen van de afvalstoffen en aanverwante taken voor onze en enkele omliggende gemeenten. In een dienstverleningsovereenkomst van 5 jaar zijn de aard en omvang van de te leveren diensten en de vergoeding vastgelegd. Deze vergoeding wordt zo laag mogelijk gehouden. Marktconform tegen een goede prijs en kwaliteitsverhouding. Rechtsvorm: NV Zeggenschap: Wethouder in AVA. Aantal aandelen: 2.447 Dividend: € 11.250

Begroting 2016

59


GOM, Noordwijkerhout Doel/openbaar belang: Het daadwerkelijk realiseren van de herstructurering en gebiedsontwikkeling van de Greenport Duin- en Bollenstreek d.m.v. het zelfstandig realiseren van ruimtelijke projecten en door het maken van afspraken of het aangaan van overeenkomsten met derden over de uitvoering van ruimtelijke projecten. Het verrichten van alle overige handelingen op commercieel en financieel gebied, die met het vorenstaande in de ruimste zin verband houden of daartoe bevorderlijk kunnen zijn. Het oprichten en verwerven van, het deelnemen in, het samenwerken met, het besturen van, alsmede het (doen) financieren van andere ondernemingen en het deelnemen aan andere samenwerkingsverbanden, in welke rechtsvorm ook. Rechtsvorm: BV Zeggenschap: Wethouder in AVA. Aandelen kapitaal: € 65.000 Dividend: €0

Ontwikkelingen in 2016 Grip op samenwerking In 2016 wordt de uitvoering van het in 2015 vast te stellen beleid als het gaat om grip op de intergemeentelijke samenwerking ter hand genomen. ISD Bollenstreek De ISD Bollenstreek kent enkele ‘open eindregelingen’, waarbij een overschrijding van de budgetten resulteert in een hogere bijdrage van de gemeente. VAB Door deelname vanaf medio 2016 van de volledige gemeente Teylingen (Sassenheim en Warmond worden toegevoegd) ontstaat er een andere verdeelsleutel van de vaste kosten die leidt tot een verlaging van de bijdrage van Noordwijkerhout. Holland Rijnland Holland Rijnland zal vanaf 2016 in een “afgeslankte” vorm verder gaan. Dit betekent ook automatisch dat er met deze verbonden partij minder financiële risico’s worden gelopen. De minimale besparing van 25% op de deelnemersbijdrage wordt bereikt in 2017. Maregroep Landelijk wordt de sw-sector geherstructureerd en is per 1 januari 2015 de Participatiewet ingevoerd, waarvan de zogenoemde ‘Werkbedrijven’ een onderdeel zijn. Dit heeft ook gevolgen voor de (positionering) van de Maregroep. Bezien wordt op welke wijze onder de nieuwe ontwikkelingen het beste vorm gegeven kan worden aan het (gehele) takenpakket van de gemeente op dit aspect. Dit wordt allereerst meegenomen bij het tot stand komen van het regionale Werkbedrijf en het in het verlengde daarvan op te richten subregionale Servicepunt Werk. GOM De GOM geeft invulling aan de in het Meerjarenprogramma genoemde algemene en specifieke projecten. Dit Meerjarenprogramma wordt jaarlijks door de aandeelhouders van de GOM vastgesteld. Voor de projecten die de GOM zal uitvoeren geldt in alle gevallen dat ‘de kosten voor de baten uitgaan’. Om projecten mogelijk te maken is derhalve werkkapitaal in de vorm van vreemd vermogen noodzakelijk. De zes Greenport-gemeenten hebben hiervoor een garantstelling verstrekt. De GOM beschouwt al haar werkzaamheden als één integraal project, dat op zijn beurt is ondergebracht in één financieel Meerjarenprogramma. Op deze manier kan de GOM winsten en verliezen op projecten met elkaar verevenen. Meerjarenprogramma’s moeten dus altijd een positief financieel resultaat laten zien. Dat vormt de basis voor GOM als onderneming omdat zij haar eigen inkomsten moet genereren.

Begroting 2016

60


RDOG Voor het RDOG is een zogenoemd regionaal Ambtelijk Governance Team (AGT) ingesteld om meer grip te krijgen op deze regeling. De raad wordt op de hoogte gehouden van de resultaten van de audit die dit team uitvoert naar het functioneren van de RDOG. De financiële risico´s van de verbonden partijen zijn in beeld gebracht bij de totale risicoinschatting in de paragraaf over het weerstandsvermogen. Het invoeren van een nieuw risicomanagementsysteem heeft ertoe bijgedragen dat de risico’s - ook in 2015 - met regelmaat worden geactualiseerd en daardoor menen wij op dit punt meer ‘in control’ te zijn. Risico’s De financiële risico´s van de verbonden partijen zijn in beeld gebracht bij de totale risicoinschatting in de paragraaf over het weerstandsvermogen. Met behulp van het risicomanagementsysteem worden de risico’s met regelmaat geactualiseerd. Wij zijn daardoor op dit punt meer ‘in control’. Voor de ISD Bollenstreek ligt het risico voor onze gemeente enerzijds in de bijdrage in de exploitatielasten en anderszijds in de uitvoering van open einde regelingen. Voor de Maregroep geldt een bijdrage van de gemeente in het tekort via een bonus/malus regeling terwijl er vanwege rijksbezuinigingen vanaf 2011 een gemeentelijke bijdrage geldt. Voor de GOM geldt dat om projecten mogelijk te maken werkkapitaal in de vorm van vreemd vermogen noodzakelijk was. De zes Greenportgemeenten hebben hiervoor een garantstelling verstrekt. Ons risico is dus beperkt tot die garantstelling. Informatievoorziening In 2016 zullen de collegevoorstellen over de begrotingen inclusief jaarstukken van de gemeenschappelijke regelingen in een gebundeld raadsvoorstel worden aangeboden. Daarmee willen we bereiken dat een totaal en integraal overzicht wordt gegeven van met name de financiële gevolgen en niet meer een gefragmenteerd beeld zoals dit op dit moment gebeurt. Via het agendapunt ‘ingekomen stukken en mededelingen’ wordt de gemeenteraad en via het agendapunt ‘Regionale zaken’ worden de commissies van de van belang zijnde informatie over de samenwerking en de gemeenschappelijke regelingen op de hoogte gehouden. Voor Holland Rijnland geldt dat de website van deze gemeenschappelijke regeling van grote informatieve waarde is voor de gemeenten. Verder zijn de leden van de raad/commissie BAM betrokken bij het voortraject van de standpuntbepaling binnen het Algemeen Bestuur van Holland Rijnland.

Begroting 2016

61


II.3.3 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen Inleiding Volgens artikel 12 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten dient er minimaal voor de navolgende categorieën een beheerplan te zijn:  wegen;  riolering;  water;  groen;  gebouwen. In deze paragraaf dient het beleidskader voor het onderhoud van de kapitaalgoederen gegeven te worden. Het gewenste onderhoudsniveau is daarbij bij uitstek het onderwerp. De financiële consequenties van het beleidskader en de vertaling in de begroting dienen expliciet aangegeven te worden. In onze gemeente wordt gewerkt met de volgende beheerplannen: Naam Beheerplan

Vastgesteld door

Jaar Laatste vaststelling actualisatie

Looptijd plan

Wegenbeheerplan

College

2012

2013

2013-2032

Openbare verlichting

College

2012

2013

2013-2022

Gemeentelijk Rioleringsplan

Gemeenteraad

2012

2012

2013-2017

Baggeren

College

2015

2015

2014-2022

Oeverinrichtingen

College

2005

2011

2006-2020

Groenonderhoud

College

2003

2011

2003-2013

Herijking Speelplaatsenbeleid

Gemeenteraad

2015

2015

2015-2022

Onderhoud gebouwen

College

2013

2013

2013-2022

Groot onderhoud De Schelft

College

2012

2011

2011-2023

WEGEN Wegenbeheerplan Omschrijving beleidskader In 2009 is het ‘Beleidsplan verhardingen’ door de raad vastgesteld voor de periode 2009 tot en met 2014. In dit plan werden 4 scenario’s voorgelegd over de gewenste kwaliteit van de diverse verhardingen in de gemeente Noordwijkerhout. Uiteindelijk is gekozen voor scenario 3 met als titel ‘ambitie workshop’. Uiteindelijk heeft de raad voor het volgende scenario gekozen: Rijbanen Fietspaden Voetpaden Parkeerstroken

Centrum Basis Basis Basis Basis

Hoofdstructuur Hoog Hoog Basis Basis

Bedrijventerrein Basis Basis Basis Basis

Woongebied Basis Basis Basis Basis

Buitengebied Basis Hoog Basis Basis

Actualisatie Elke twee jaar wordt het wegenbeheerplan geactualiseerd op basis van het door uw raad vastgestelde wegenbeleidsplan. De laatste actualisatie is uitgevoerd in 2013. Jaarlijks wordt een planning opgesteld voor het groot onderhoud wegen.

Begroting 2016

62


Beleidsplan Kwaliteit Openbare Ruimte Er komt een nieuw ‘Beleidsplan kwaliteit openbare ruimte’. Hierin wordt niet alleen de kwaliteit voor de verhardingen vastgesteld, maar ook de kwaliteit voor alle andere disciplines in de openbare ruimte (groen, openbare verlichting, meubilair, enz.). Zowel de technische kwaliteit alsmede de verzorgingskwaliteit (onkruid, zwerfvuil, enz.) staan hierbij centraal. Door een kosten-batenanalyse kan de raad een afweging maken tussen gewenste kwaliteit en budget. Het plan zal van toepassing zijn vanaf 2015 tot en met 2019. Financiële gevolgen Uit de actualisatie 2013 kwam naar voren dat de jaarlijkse storting in de voorziening onvoldoende is om de gestelde ambities te bereiken. Daarom is deze storting ingaande 2014 verhoogd. Daarnaast worden in het vervolg alle grotere projecten die voor groot onderhoud in aanmerking komen, opgenomen in het investerings- en urgentieschema. In de volgende tabel zijn de meerjarige consequenties op basis van het beheerplan aangegeven. Uit de meerjarenraming blijkt dat de voorziening positief zal blijven. (bedragen x € 1.000) Voorziening onderhoud wegen

werkelijk 2014

2015

2016

raming 2017

2018

2019

Saldo per 1-1

493

0

153

118

1

1

Storting in voorziening

462

646

443

447

452

456

Investeringen groot onderhoud

955

493

478

564

452

382

0

153

118

1

1

75

Saldo per 31-12

Beheerplan openbare verlichting Omschrijving beleidskader De openbare verlichting moet aan de wettelijke eisen voor sociale veiligheid en verkeersveiligheid voldoen. Gezien de ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid, is er een nieuw meerjarenplan vastgesteld met de toepassing van LED-verlichting (Light Emitting Diode). Nieuwe ontwikkelingen worden op de voet gevolgd. Actualisatie Actualisatie wordt jaarlijks uitgevoerd. Financiële gevolgen De vervangingsinvesteringen zijn opgenomen in het investerings- en urgentieschema 20162019. RIOLERING Operationeel plan Omschrijving beleidskader Het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) is een belangrijk hulpmiddel voor het maken van de juiste afwegingen op het terrein van rioleringszorg en volksgezondheid, waterkwaliteit en bodembescherming. Conform de Wet milieubeheer geeft de gemeente in het GRP aan op welke wijze zij haar wettelijke taak voor een doelmatige inzameling en transport van afvalwater wil uitvoeren. Het plan is gericht op de instandhouding van een goed functionerend rioleringsstelsel.

Begroting 2016

63


Actualisatie Het GRP 2013-2017 is in de raadsvergadering van 20 december 2012 vastgesteld. Jaarlijks wordt op basis van het GRP een Operationeel Plan opgesteld, waarin de voor dat jaar uit te voeren beheer- en onderhoudswerkzaamheden en -investeringen zijn opgenomen. Op dit moment is er geen sprake van achterstanden. Het huidige GRP loopt tot en met 2017. Afhankelijk van de ontwikkelingen rond de rioleringssamenwerking in de Bollenstreek wordt in 2017 een Integraal Afvalwaterplan (een combinatie van de GRP's van de Bollenstreekgemeenten en het Integraal Zuiveringsplan van het Hoogheemraadschap van Rijnland) opgesteld. Financiële gevolgen Voor dit kapitaalgoed is de voorziening Vervanging riolering gevormd, die strekt tot gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. De ontwikkeling van de voorziening staat in onderstaande tabel vermeld. (bedragen x € 1.000) Voorziening vervanging riolering Saldo per 1-1

werkelijk 2014

2015

2016

raming 2017

2018

2019

0

95

715

395

512

886


824

836

845

845

844

845


729

216

1.165

728

470

390

95

715

395

512

886

1.341

Saldo per 31-12

WATER Beheerplan baggeren Omschrijving beleidskader Het Beheerplan baggeren beschrijft hoe de baggerspecie op een milieuhygiënisch verantwoorde wijze en tegen de laagst mogelijke maatschappelijke kosten binnen het reguliere onderhoud van de watergangen wordt verwijderd, waarbij wordt voldaan aan de keur van het Hoogheemraadschap van Rijnland. Er wordt uitgegaan van een gebiedsgewijze aanpak van het beheer en onderhoud van de watergangen, zodat het waterhuishoudkundig systeem kan functioneren conform de in Rijnlands keur gestelde eisen en met aandacht voor een goede waterkwaliteit en goede levenskansen voor de aquatische leefgemeenschap. In 2013 is onderzoek gedaan naar het benodigde baggeronderhoud in Noordwijkerhout. Gebleken is dat het baggeronderhoud idealiter tot 2022 in totaal € 570.000 moet gaan kosten (per jaar: € 71.250). Uit metingen van de baggerdikte blijkt dat de werkelijke aangroei van baggerspecie minder is dan in het onderzoek wordt verondersteld. Om die reden wordt het baggeronderhoud op het niveau van voorheen voorlopig verder voortgezet. In de komende jaren worden de watergangen (opnieuw) gepeild en het beheerplan Baggeren indien nodig bijgesteld. Actualisatie Elke vier jaar wordt een actualisatie uitgevoerd. De laatste actualisatie is uitgevoerd in 2015.

Begroting 2016

64


Financiële gevolgen (bedragen x € 1.000) Voorziening baggeren waterwegen Saldo per 1-1 Storting in voorziening Investeringen groot onderhoud Saldo per 31-12

werkelijk 2014

2015

raming 2017

2016

2018

2019

134

68

99

123

148

165

65

66

66

67

67

68

131

35

42

42

50

50

68

99

123

148

165

183

Beheerplan oeverinrichtingen Omschrijving beleidskader Het Beheerplan oeverinrichtingen staat een zodanig beheer en onderhoud voor dat het waterhuishoudkundig systeem kan functioneren conform de in Rijnlands keur gestelde eisen. Daarbij wordt rekening gehouden met een goede waterkwaliteit en goede levenskansen voor de aquatische leefgemeenschap. Actualisatie Elke vier jaar wordt een actualisatie uitgevoerd. De laatste actualisatie is uitgevoerd in 2013. Financiële gevolgen De investeringen zijn opgenomen in het investerings- en urgentieschema 2016-2019. GROEN Beheerplan groenonderhoud Omschrijving beleidskader Het gemeentelijk groenbeleid wordt gebaseerd op de gemeentelijke Groenstructuurvisie. Deze Groenstructuurvisie dient als toets voor ruimtelijke uitbreidingen, inbreidingen en herinrichtingen en vormt het raamwerk voor het opstellen van de beheerplannen. Op basis van de structuurvisie worden in het prestatiebestek Groen per locatie de onderstaande kwaliteitsniveaus geëist. Zoals bij het onderdeel ‘Wegen’ is aangegeven, komt er in 2015 een ‘Beleidsplan kwaliteit Openbare Ruimte’. Hierin wordt naast de kwaliteit van verhardingen, ook de kwaliteit voor de groenvoorzieningen vastgesteld. Door een kosten-batenanalyse maakt de raad een afweging tussen gewenste kwaliteit en budget. Het plan zal van toepassing zijn vanaf 2015 tot en met 2019.

Omschrijving onderdeel technische staat bomen technische staat knotbomen technische staat lei-/vormbomen technische staat bosplantsoen technische staat (bodembedekkende) heesters technische staat (blok)hagen technische staat rozen technische staat vaste planten technische staat wisselbeplanting technische staat speelondergrond zand technische staat gazon

Begroting 2016

bebouwde kom hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog

65

buitengebied Hoog Hoog Hoog Hoog


Omschrijving onderdeel technische staat bermen zwerfvuil in het groen ongewenste kruiden in het groen technische staat water technische staat onbeschoeid vuil (natuurlijk) en blad op velden technische staat wedstrijdvelden (voetbal) technische staat trainingsvelden (voetbal)

bebouwde kom hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog hoog

buitengebied Hoog Hoog Hoog Hoog Hoog

Actualisatie Elke drie jaar wordt een actualisatie uitgevoerd. De laatste actualisatie is uitgevoerd in 2011. In 2012 is het groenonderhoud onderdeel geworden van de Dienstverleningsovereenkomst met De Meerlanden. De uitvoering van deze overeenkomst wordt 4 x per jaar met De Meerlanden besproken. Beleidsplan Kwaliteit Openbare Ruimte Er komt een nieuw ‘Beleidsplan kwaliteit openbare ruimte’. Hierin wordt niet alleen de kwaliteit voor de verhardingen vastgesteld, maar ook de kwaliteit voor alle andere disciplines in de openbare ruimte (groen, openbare verlichting, meubilair, enz.). Op basis daarvan wordt het beheerplan geactualiseerd. Financiële gevolgen De financiële consequenties worden jaarlijks in de exploitatie meegenomen. Beheerplan openbare speelvoorzieningen Omschrijving beleidskader Op basis van de volgende uitgangspunten dient het speelplaatsenbeleid gestalte te krijgen: a. de gemeente draagt de primaire verantwoordelijkheid voor de openbare speelterreinen en de inrichting daarvan; b. toestellen mogen niet op de gemeentegrond worden geplaatst, tenzij met toestemming van de gemeente; c. er dient gestreefd te worden naar een aanbod van speelvoorzieningen dat overeenkomt met de behoefte aan c.q. wenselijkheid van voorzieningen in Noordwijkerhout en De Zilk, voor zo breed mogelijke doelgroepen en alle leeftijdscategorieën tot 18 jaar; d. bij aanleg en renovatie dient de prioriteit te liggen bij de wijk waarin een tekort aan speelvoorzieningen wordt geconstateerd; e. er dient gestreefd te worden naar een evenwichtige spreiding van speelvoorzieningen. Daarbij wordt rekening gehouden met de aanwezigheid van openbaar groen en eventuele ‘natuurlijke’ speelplekken en de leeftijdsopbouw van de kinderen in de omgeving. Voor zover mogelijk wordt het ontwikkelen van natuurlijke speelplekken gestimuleerd; f. met de wijkverenigingen wordt overleg gevoerd over ligging en inrichting van de speelterreinen; g. eenmaal aangelegd, zal een speelterrein goed onderhouden moeten worden. Dit betekent dat structureel een extra onderhoudsbedrag voor areaaluitbreiding in de meerjarenbegroting moet worden opgenomen; h. als de leeftijdsopbouw wijzigt, moeten speeltoestellen in principe verplaatst kunnen worden. Het opheffen van een speelterrein is daarbij een uiterste maatregel; i. de speelterreinen en de speeltoestellen dienen aan de veiligheidseisen te voldoen; j. bij het inrichten van nieuwe speelterreinen, maar ook bij renovaties en onderhoudswerkzaamheden uitsluitend gebruikmaken van origineel materiaal van de leverancier van het desbetreffende toestel, waardoor veiligheid is gegarandeerd en onderhoud tot een minimum wordt beperkt;

Begroting 2016

66


k. bij de ontwikkeling van nieuwe bestemmingsplannen dient nadrukkelijk rekening te worden gehouden met speelplaatslocaties. Actualisatie Elke vier jaar wordt een actualisatie uitgevoerd. De laatste actualisatie is in 2015 geweest met de vaststelling van de nota Herijking Speelplaatsenbeleid. Het beheer en onderhoud van speeltoestellen wordt efficiënter aangepakt. Het aantal speelterreinen wordt teruggebracht en de speelvoorzieningen worden afgestemd op het aantal kinderen in de buurt. Waar het kan worden speelvoorzieningen opgeheven en waar nodig komen er nieuwe speelvoorzieningen bij. Financiële gevolgen De financiële consequenties worden jaarlijks in de exploitatie meegenomen. GEBOUWEN Beheerplan onderhoud gebouwen Omschrijving beleidskader De kwaliteit van de gemeentelijke gebouwen wordt op het huidige niveau gehandhaafd, zodat de functie en levensduur behouden kunnen blijven. In het kader van het klimaatbeleid wordt in het beheerplan aandacht besteed aan het energieaspect. Dit beheerplan betreft de volgende gemeentelijke gebouwen: gemeentehuis, brandweerkazerne, bibliotheek, Trefcentrum De Duinpan, gymnastieklokalen, toren Witte Kerk, X-OUT/Duinrakkers, gebouw Zeestroom/Hoogstraat 58A en de bijgebouwen woonwagencentrum. Actualisatie In juni 2013 is het beheerplan onderhoud gebouwen geactualiseerd. Financiële gevolgen De actualisatie van het beheerplan heeft in 2013 geleid tot een afroming van de voorzieningen voor groot onderhoud gebouwen voor een bedrag van afgerond € 348.000. (bedragen x € 1.000) Diverse voorzieningen groot onderhoud gebouwen

werkelijk 2014

2015

2016

raming 2017

2018

2019

Saldo per 1-1

400

300

189

147

134

168


202

189

187

188

187

187


302

300

229

201

153

145

Saldo per 31-12

300

189

147

134

168

210

Beheerplan groot onderhoud De Schelft Omschrijving beleidskader De kwaliteit van De Schelft wordt op het huidige niveau gehandhaafd, zodat de functie en levensduur behouden kunnen blijven. Actualisatie Eind 2011 is het beheerplan van De Schelft geactualiseerd en begin 2012 is het plan door het college vastgesteld.

Begroting 2016

67


Financiële gevolgen (bedragen x € 1.000) Voorziening groot onderhoud De Schelft Saldo per 1-1

werkelijk 2014

2015

raming 2017

2016

2018

2019

27

35

1

10

47

104


114

116

118

121

123

126


106

150

109

84

66

202

35

1

10

47

104

28

Saldo per 31-12

Beheerplan onderhoud schoolgebouwen Omschrijving beleidskader In verband met de overheveling van taak en budget voor aanpassingen in de onderwijshuisvesting van gemeente naar school is per 1 januari 2015 de Wet tot wijziging van de Wet op het Primair Onderwijs, de Wet op de expertisecentra en de Wet primair onderwijs BES in werking getreden. De wetswijziging betekent voor de gemeenten dat de zorgplicht voor onderhoud en aanpassing van schoolgebouwen vervalt. Vanaf 1 januari 2015 ontvangen de schoolbesturen de hiervoor benodigde vergoeding rechtstreeks van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Actualisatie Hiermee is de achterliggende verplichting of specifieke besteding aan het onderhoud vervallen en de voorziening is opgeheven. Het saldo van de voorziening is in 2014 vrijgevallen. Financiële gevolgen De voorziening is reeds vervallen.

Begroting 2016

68


II.3.4 Paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing Algemene doelstelling De Gemeente Noordwijkerhout vindt het wenselijk om risico's die van invloed zijn op de bedrijfsvoering beheersbaar te maken. Door inzicht in de risico's wordt de organisatie in staat gesteld om op verantwoorde wijze besluiten te nemen, zodat de risico’s nu en de risico’s gerelateerd aan toekomstige investeringen in verhouding staan tot de vermogenspositie van de organisatie. De risico’s nu en de risico’s verbonden aan toekomstige ontwikkelingen/investeringen moeten in verhouding staan tot de vermogenspositie van de gemeente. Kaders  Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV);  Nota Risicomanagement en weerstandsvermogen (2012). Wat willen we bereiken? Risicobeheersing en voldoende weerstandsvermogen waarbij de ratio minimaal ruim voldoende (1.4 tot 2.0) is, terwijl de ratio op basis van het direct aanwendbare bedrag op termijn voldoende (1.0 tot 1.4) dient te zijn. Wat doen we daarvoor? Om inzicht in de risico’s van de gemeente te verkrijgen, is er een risico-inventarisatie uitgevoerd. Hieronder wordt verslag gedaan van de resultaten van de risico-inventarisatie. Op basis van de geïnventariseerde risico’s is ook het weerstandsvermogen berekend. Het weerstandsvermogen weerspiegelt de mate waarin de gemeente in staat is de middelen vrij te maken om de risico’s, die zich in de praktijk voordoen, op te vangen zonder dat dit betekent, dat het beleid veranderd/ingekrompen moet worden. Het vermogen om beleid door te zetten, is afhankelijk van de omvang van de weerstandscapaciteit. De gemeenteraad wordt viermaal per jaar, bij de voorjaarsnota, de begroting, de bestuursrapportage en de jaarrekening, op de hoogte gebracht van de risico’s en de omvang van de weerstandscapaciteit. In samenwerking met de afdelingen is een risicoprofiel opgesteld met behulp van een webbased Risico-Informatiesysteem. Uit de inventarisatie zijn vanuit de afdelingen in totaal 52 risico's in beeld gebracht (in begroting 2015 61 risico’s). Van de 52 risico’s wordt in het onderstaande overzicht de top 10 gepresenteerd met de hoogste bijdrage aan de berekening van de benodigde weerstandscapaciteit.

Nr.

Risico

1

Wetswijziging afschaffing Financieel - Niet meer 50% max.€ 600.000 mogelijkheid heffing kunnen heffen van de precariobelasting kabels precariobelasting, en leidingen inkomstenderving Niet voldoen aan Financieel - Toegekende 50% max.€ 300.000 voorwaarden rijkssubsidie wordt subsidietoekenning ingetrokken.; Imago Inkomstenderving

2

Begroting 2016

Gevolgen

Kans Financieel gevolg Invloed

69

17.03%

10.39%


Nr. 3

4

5

6

7

8

9

10

Risico Overstappen naar een andere milieudienst, wat zou kunnen leiden tot hogere jaarlijkse kosten

Gevolgen Kans Financieel gevolg Financieel - Bij het 90% max.€ 150.000 moeten overstappen van de milieudienst IJmond naar West-Holland, met ingang van 1 januari 2017, zal dit leiden tot meerkosten. In de meerjarenraming is structureel een bedrag geraamd van € 240.000 voor kosten milieudienst IJmond, terwijl met een eventuele overstap naar West-Holland structureel een bedrag is gemoeid van € 300.000. Gemeentefonds is Financieel - Hogere of 90% max.€ 250.000 gekoppeld aan de netto lagere uitkeringsfactor. gecorrigeerde Dit is direct van invloed rijksuitgaven die op het jaarlijks/per begrotingsresultaat. gemeentefondscirculaire kunnen wijzigen. Wijziging in de Financieel - Er vindt 90% max.€ 100.000 uitgangspunten/doelstelli budgetoverschrijding ng van een project plaats a.g.v. extra (woningbouwproject) onderzoeken/extra adviezen; Imago verstoorde relatie met contractpartners; niet nakomen van beloften aan burgers/kiezers; mensen moeten langer wachten op passende woonruimte Tegenvallende verkoop Financieel 80% max.€ 100.000 van door derden in Exploitatieverlies exploitatie genomen gronden Begrotingstekorten in Financieel - Financiële 70% max.€ 100.000 gemeenschappelijke bijdrage regelingen 'Fouten' in het Financieel - Ongewenste 70% max.€ 100.000 bestemmingsplan ruimtelijke ontwikkeling kunnen plaats vinden; onnodige juridische procedures waardoor projecten niet tijdig kunnen worden gerealiseerd; Imago - project wordt niet tijdig afgerond Onvoldoende middelen Financieel 90% max.€ 50.000 voor beheer en Vermindering kwaliteit onderhoud openbare leefomgeving ruimte Projectontwikkelaar gaat Financieel - Gemeente 50% max.€ 100.000 failliet loopt vertragingsschade op

Begroting 2016

70

Invloed 9.32%

7.79%

5.92%

4.16%

3.87%

3.62%

3.26%

2.60%


De 52 in kaart gebrachte risico’s geven het volgende financiële totaalbeeld: Totaal grote risico's: Overige risico's Totaal alle risico's:

€ 1.850.000 € 1.560.000 € 3.410.000

Op basis van de ingevoerde risico's is een risicosimulatie uitgevoerd. De risicosimulatie wordt toegepast omdat het reserveren van het maximale bedrag (€ 3.410.000) ongewenst is. De risico's zullen immers niet allemaal tegelijk en in hun maximale omvang optreden. Benodigde weerstandscapaciteit bij verschillende zekerheidspercentages Percentage 50% 55% 60% 65% 70% 75% 80% 85% 90% 95%

Bedrag € 936.174 € 973.112 € 1.010.320 € 1.047.448 € 1.087.389 € 1.130.968 € 1.179.522 € 1.236.147 € 1.303.845 € 1.400.999

Bij de risicosimulatie is overeenkomstig de nota Risicomanagement en weerstandsvermogen een zekerheidspercentage gehanteerd van 90%. Uit de bovenstaande tabel volgt dat 90% zeker is dat alle risico's kunnen worden afgedekt met een bedrag van € 1.303.845 (benodigde weerstandscapaciteit). Beschikbare weerstandscapaciteit De beschikbare weerstandscapaciteit van de gemeente Noordwijkerhout bestaat uit het geheel aan middelen dat de organisatie daadwerkelijk beschikbaar heeft om de risico's in financiële zin af te dekken. Beschikbare weerstandscapaciteit Weerstand Algemene reserve Onbenutte belastingcapaciteit Post onvoorziene uitgaven Reserve afschaffing precariobelasting Verkoop gebouwen Totale weerstandscapaciteit

Startcapaciteit € 1.700.000 € 298.862 € 48.366 € 27.595 € 2.667.387 € 4.742.210

De posten ‘onbenutte belastingcapaciteit’ en ‘verkoop gebouwen’ zijn niet direct aanwendbaar. Direct beschikbaar is € 1.775.961. Relatie benodigde en beschikbare weerstandscapaciteit Om te bepalen of het weerstandsvermogen toereikend is, dient de relatie te worden gelegd tussen de financieel gekwantificeerde risico's en de daarbij gewenste weerstandscapaciteit en de beschikbare weerstandscapaciteit. De relatie tussen beide componenten wordt in onderstaande figuur weergegeven.

Begroting 2016

71


Risico's:

Weerstandscapaciteit :

Bedrijfsproces Financieel Imago / politiek Informatie / strategie Juridisch / Aansprakelijkheid Letsel / Veiligheid Materieel Milieu Personeel / Arbo Product

Algemene reserve Onbenutte belastingcapaciteit Post onvoorziene uitgaven Reserve afschaffing precariobelasting Verkoop gebouwen





Weerstandvermogen

De benodigde weerstandscapaciteit die uit de risicosimulatie voortvloeit, kan worden afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. De uitkomst van die berekening vormt het weerstandsvermogen.

Beschikbare weerstandscapaciteit Ratio weerstandsvermogen= Benodigde weerstandscapaciteit

=

€ 4.742.210 € 1.303.845

= 3.64

Onderstaande normtabel is ontwikkeld in samenwerking met de Universiteit Twente. Het biedt een waardering van het berekende ratio.

Waarderingscijfer A B C D E F

Tabel 4: Weerstandsnorm Ratio >2.0 1.4-2.0 1.0-1.4 0.8-1.0 0.6-0.8 <0.6

Betekenis Uitstekend Ruim voldoende Voldoende Matig Onvoldoende Ruim onvoldoende

De ratio van onze organisatie valt in klasse A. Een ratio van 3.64 (begroting 2015 was het ratio 2.70) duidt op een uitstekend weerstandsvermogen. Mede door het wegvallen van een risico op het gebied van grondexploitaties is deze ratio aanzienlijk gestegen. Indien wordt uitgegaan van het direct aanwendbare bedrag, dan is onze ratio weerstandsvermogen afgerond 1.4 (begroting 2015 was het ratio 0.93). Dit is voldoende en voldoet aan wat wij willen bereiken.

Begroting 2016

72


Financiële kengetallen Op 15 mei 2015 is het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten gewijzigd en zijn gemeenten met ingang van de begroting 2016 verplicht om onderstaande kengetallen in hun begroting op te nemen. Het BBV is gewijzigd naar aanleiding van het rapport van de Commissie Depla over vernieuwing van de begroting en verantwoording van gemeenten. De aanleiding voor het rapport van de Commissie Depla was de wens om de kaderstellende en controlerende rol van de raad te versterken. Eén van de adviezen van de commissie is het gebruik van de kengetallen om de financiële positie van gemeenten weer te geven en te kunnen vergelijken. De beoordeling van de verschillende kengetallen afzonderlijk zegt nog weinig hoe de financiële positie van de gemeente moet worden beoordeeld. De kengetallen zullen in samenhang moeten worden bezien, omdat ze gezamenlijk en in hun onderlinge verhouding een beeld moeten geven van de financiële positie van onze gemeente. Het gebruiken van de onderstaande kengetallen is voor de gemeente een nieuwe ontwikkeling bij het deugdelijk en transparant maken van de begroting. Netto schuldquote De netto schuld weerspiegelt het niveau van de schuldenlast van de gemeente ten opzichte van de eigen middelen. De netto schuldquote geeft een indicatie van de druk van de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie. Normaal is als de netto schuldquote ligt tussen de 0 en 90%. De gemeente houdt zich bij het aantrekken van gelden aan de Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido). Daarom is in juni 2015 een fixe geldlening (aflossingsvrij) aangetrokken van € 10.000.000 met een looptijd van 25 jaar en een rentepercentage van 2,06%. Netto schuldquote A Vaste schulden (cf. art. 46 BBV) B Netto vlottende schuld (cf. art. 48 BBV) C Overlopende passiva (cf. art. 49 BBV) D Financiële activa (cf. art. 36 lid d, e en f) E Uitzettingen < 1 jaar (cf. art. 39 BBV) F Liquide middelen (cf art. 40 BBV) G Overlopende activa (cf. art. 40a BBV) H Totale baten (cf. art. 17 lid c BBV (dus excl. mutaties reserves)) Netto schuldquote (A+B+C-D-E-F-G)/H x 100%

31-12-2015 40.502 5.280 1.993 3.194 2.000 1.467 37.513 110%

31-12-2016 38.612 380 1.993 3.194 -2.900 1.467 35.920 109%

31-12-2017 36.698 -2.320 1.993 3.194 -5.600 1.467 36.187 103%

Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen Op deze manier wordt in beeld gebracht wat het aandeel is van de verstrekte geldleningen en wat dit betekent voor de schuldenlast. De gemeente heeft in het verleden (gunstige) geldleningen aan de woningstichting verstrekt. Het huidige beleid is dat dit niet meer gebeurt. Rekening houdend met de verstrekte geldleningen aan de woningstichting blijft de gemeente binnen de marge van 0 tot 90%. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen A Vaste schulden (cf. art. 46 BBV) B Netto vlottende schuld (cf. art. 48 BBV) C Overlopende passiva (cf. art. 49 BBV) D Financiële activa (cf. art. 36 lid b, c, d, e en f) E Uitzettingen < 1 jaar (cf. art. 39 BBV) F Liquide middelen (cf art. 40 BBV) G Overlopende activa (cf. art. 40a BBV) H Totale baten (cf. art. 17 lid c BBV (dus excl. mutaties reserves)) Netto schuldquote (A+B+C-D-E-F-G)/H x 100%

Begroting 2016

73

31-12-2015 40.502 5.280 1.993 8.265 3.194 2.000 1.467 37.513 88%

31-12-2016 38.612 380 1.993 7.948 3.194 -2.900 1.467 35.920 87%

31-12-2017 36.698 -2.320 1.993 7.621 3.194 -5.600 1.467 36.187 82%


Solvabiliteitsratio Dit kengetal moet inzicht geven in de mate waarin de gemeente in staat is haar financiële verplichtingen te voldoen. Hoe hoger de solvabiliteitsratio, hoe groter de weerbaarheid. De solvabiliteitsratio drukt het eigen vermogen uit als percentage van het totale vermogen. Een percentage van tussen 25% en 40% is voldoende. De solvabiliteitsratio van de gemeente valt met 33% binnen de marge. De hoogte van de solvabiliteit moet echter niet als zaligmakend beschouwd worden. Voor een bedrijf is het belangrijk voor de kredietwaardigheid. Voor een gemeente is vooral belangrijk of het weerstandsvermogen voldoende is om risico’s van bijvoorbeeld renteverhogingen te kunnen opvangen. De ratio weerstandsvermogen van de gemeente is uitstekend. Solvabiliteitsratio A Eigen vermogen (cf. art. 42 BBV) B Balanstotaal Solvabiliteit (A/B) x 100%

31-12-2015 30.014 90.260 33%

31-12-2016 30.013 90.260 33%

31-12-2017 29.848 90.260 33%

Grondexploitatie De afgelopen jaren is gebleken, dat de grondexploitatie een forse impact kan hebben op de financiële positie van een gemeente. Voor de gemeente Noordwijkerhout was dit gelukkig niet het geval. De grondpositie van de gemeente Noordwijkerhout c.q. de risico’s zijn beperkt. Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe groot de grondpositie (de waarde van de grond) is ten opzichte van de totale (geraamde) baten. Kengetal grondexploitatie A Niet in exploitatie genomen bouwgronden (cf.art.38 lid a punt 1 BBV) B Bouwgronden in exploitatie (cf. art.38 lid b BBV) C Totale baten (cf. art. 17 lid c BBV (dus excl. mutaties reserves)) Grondexploitatie (A+B)/C x 100%

31-12-2015

31-12-2016

31-12-2017

4.117 682 37.513 13%

2.613 574 35.920 9%

3.785 113 36.187 11%

Structurele exploitatieruimte Voor de beoordeling van de financiële positie is het ook van belang te kijken naar de structurele baten en lasten. Een positief percentage betekent dat de structurele baten toereikend zijn om de structurele lasten (waaronder de rente en aflossing) te kunnen dekken. Dit kengetal is voor de gemeente Noordwijkerhout positief. Structurele exploitatieruimte A Totale structurele lasten B Totale structurele baten C Totale structurele toevoegingen aan de reserves D Totale structurele onttrekkingen aan de reserves E Totale baten Structurele exploitatieruimte ((B-A)+(D-C))/(E) x 100%

Begroting 2016

74

31-12-2015 37.068 37.449 396 1.155 38.813 3%

31-12-2016 35.773 35.920 288 988 37.220 2%

31-12-2017 36.237 36.187 176 971 37.422 2%


Belastingcapaciteit De onroerende-zaakbelastingen zijn voor de gemeente de belangrijkste eigen belastinginkomsten. De belastingcapaciteit geeft inzicht in de mate waarin bij het voordoen van een financiële tegenvaller dit kan worden opgevangen. Uit deze paragraaf blijkt dat die ruimte (bij € 300.000) er nog is. Uit het overzicht blijkt dat de gemiddelde woonlasten van een meerpersoonshuishouden circa 10% boven het landelijk gemiddelde ligt. Belastingcapaciteit: Woonlasten meerpersoonshuishouden A OZB-lasten voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde B Rioolheffing voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde C Afvalstoffenheffing voor een gezin D Eventuele heffingskorting E Totale woonlasten voor gezin bij gemiddelde WOZ-waarde (A+B+C-D) F Woonlasten landelijke gemiddelde voor gezin in t-1 Woonlasten t.o.v. landelijke gemiddelde jaar er voor (E/F) x 100%

Begroting 2016

75

31-12-2015 223,33 266,64 327,48

31-12-2016 226,12 269,16 300,12

31-12-2017 228,99 280,92 280,80

817,45

795,40

790,71

704,00 116%

716,00 111%

716,00 110%


II.3.5 Paragraaf Grondbeleid Algemene doelstelling Grondbeleid is een activiteit van de lokale overheid, waarbij op een uitvoeringsgerichte wijze sturing wordt gegeven aan de ruimtelijke ordening om een goede en evenwichtige inrichting van de ruimte te verkrijgen, waarbij ook die voorzieningen kunnen worden gerealiseerd die niet door de particuliere sector worden ontwikkeld (sociale woningen, sociaal-culturele voorzieningen, openbaar vervoer, infrastructuur e.d.). Bovendien is grondbeleid een beleidsveld waarmee de lokale overheid politieke doelen kan realiseren. Kaders  Nota Grondbeleid, vastgesteld 8 maart 2007;  Evaluatie nota grondbeleid, vastgesteld 21 september 2011. Ontwikkelingen Nieuwbouw in alle segmenten komt weer op gang Het consumentenvertrouwen neemt toe, de hypotheekrente is laag en veel consumenten hebben hun verhuisbehoefte uitgesteld. Steeds meer consumenten durven dure aankoopbesluiten te nemen zoals bijvoorbeeld het kopen van een woning. In 2016 verwachten wij dat ook de nieuwbouw verder zal aantrekken in zowel het goedkopere als duurdere marktsegment. Wat willen we bereiken? In het coalitieakkoord en Collegewerkprogramma voor de college- en raadsperiode 20142018 is niet specifiek iets opgenomen over het grondbeleid. Het betreft echter het continueren van het strategisch grondbeleid. Dat wil zeggen dat de gemeente gronden en bouwwerken zal verwerven indien daarmee het algemeen belang wordt gediend. De nadere doelstellingen en uitgangspunten van het gemeentelijk grondbeleid zijn in 2007 in een beleidsnota Grondbeleid uitgewerkt en opgenomen. Dit beleid is bij de evaluatie van de nota in 2011 voortgezet. Ter uitvoering van bepaalde beleidsuitgangspunten, zoals ruimtelijk beleid, volkshuisvesting en onderwijs, heeft de gemeente diverse grondexploitaties/kredieten vastgesteld. Hiermee is het mogelijk om de (financiële) risico´s die de gemeente loopt bij projecten inzichtelijk en hanteerbaar te maken. Daarnaast verplicht de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro) de gemeente om kosten te verhalen. Wat doen we daarvoor? A. In exploitatie genomen complexen De gemeente Noordwijkerhout heeft op dit moment diverse complexen in exploitatie genomen. Dit kan betekenen dat de gemeenteraad de exploitatieverordening van toepassing heeft verklaard en een exploitatiegebied heeft aangewezen of een grondexploitatie/krediet heeft vastgesteld. Voor zover noodzakelijk is met derden een exploitatieovereenkomst afgesloten. Sinds 1 juli 2009 is de Wet ruimtelijke ordening in werking getreden. Op basis van deze wet dienen de kosten die de gemeente maakt te worden verhaald. Bij voorkeur dient dit plaats te vinden op basis van een anterieure overeenkomst. Indien partijen hier niet uitkomen, moet de gemeente de kosten publiekrechtelijk verhalen op grond van een exploitatieplan. Mossenest II en additionele projecten Op 28 september 2002 heeft de gemeenteraad voor het plangebied Mossenest II c.a. de exploitatieverordening van toepassing verklaard. Aan de hand hiervan zijn inmiddels diverse exploitatie- en realisatieovereenkomsten afgesloten. Bij de start van het project in 2003 werd er van uitgegaan dat Mossenest II een wijk zou worden met circa 480 woningen. Inmiddels

Begroting 2016

76


heeft de ontwikkelingscombinatie Mossenest II, bestaande uit Synchroon, Ballast Nedam en Heijmans, extra gronden aangekocht. Ook hebben er additionele bouwactiviteiten plaatsgevonden (woningen langs Via Antiqua en plan Keizerskroon). Het aantal woningen komt nu uit op circa 550, hetgeen een gemiddelde woondichtheid betekent van 28 woningen per hectare. Op 4 juni 2015 heeft de gemeenteraad het bestemmingsplan randzone Mossenest II vastgesteld. In deze randzone kunnen nog maximaal 68 woningen worden gebouwd. Via een beeldkwaliteitsplan wordt gewaarborgd dat aan de stedenbouwkundige kwaliteit niet wordt ingeboet. In 2016 voorzien wij dat in Mossenest II op twee locaties gebouwd wordt, te weten in de randzone, ten zuidoosten van het Parkhof en ten noordwesten van het Parkhof. Verder zullen aan de rand van het park vrijstaande woningen op grond van particulier opdrachtgeverschap worden gerealiseerd. Randzone Direct grenzend aan de rondweg tussen de Fossa en de Horatius was van oorsprong een woningbouwontwikkeling met overwegend 2^1 kapwoningen voorzien. Voor dit deel zijn in het verleden meerdere verkoopmanifestaties georganiseerd, die veel belangstellenden trokken, maar uiteindelijk te weinig kopers opleverden. Op 4 juni heeft de gemeenteraad ingestemd met een nieuw bestemmingsplan Randzone Mossenest II. Met de vaststelling van dit bestemmingsplan wordt het mogelijk om in de randzone een mix aan woningen aan te bieden. Verwacht wordt dat de maximaal 56 woningen in dit deelplan in 2 jaar tijd kunnen worden gerealiseerd. Aan de noordwestzijde van het Parkhof is in 2015 het woningbouwplan De Houtwal (34 voornamelijk rijwoningen) opgeleverd. Tussen plan De Houtwal en de Cicero in zullen in 2016 12 rijwoningen worden gerealiseerd. Parkvilla´s In het stedenbouwkundig plan zijn aan de rand van het park in Mossenest II 16 vrijstaande woningen voorzien. Op de locatie zijn inmiddels 9 woningen gerealiseerd. Gelet op de aantrekkende economie in combinatie met een verlaagde grondprijs verwachten wij dat de komende twee jaar ook op deze locatie wordt gebouwd. Voor de meeste locaties in Mossenest II geldt dat de bouw rechtstreeks mogelijk is gemaakt in het bestemmingsplan. Voor een aantal andere locaties zijn in het bestemmingsplan wijzigingsbevoegdheden opgenomen. Voor alle deelplannen geldt dat het kostenverhaal verzekerd is. Voor de woningen die behoren tot de derde realisatieovereenkomst (2011) en voor de woningen waarbij de kosten worden verhaald via een anterieure overeenkomst, wordt een financiële bijdrage verlangd voor het Regionaal Investeringsfonds (RIF). De gemeentelijke kosten worden door de projectontwikkelaars/particuliere ontwikkelaars vergoed en worden betaald nadat de omgevingsvergunning is verleend. De RIF-bijdrage wordt betaald bij de start van de aanleg van de fundering. Doordat de gemeente geen eigen grondposities heeft, zijn de financiële risico’s in deze exploitatie beperkt tot de ambtelijke inzet van uren. Centrum Begin 2016 wordt uw raad ter besluitvorming een nieuwe centrumvisie voor de kern Noordwijkerhout voorgelegd. Deze visie is erop gericht een economisch vitaal en aantrekkelijk winkelgebied te creëren voor ondernemers, inwoners en toeristen. De visie wordt tot stand gebracht met inbreng van vele betrokkenen. Via diverse bijeenkomsten wordt hen gevraagd mee te denken en aan te geven wat zij belangrijk vinden voor het centrum. Wat gaat er wel en niet goed en hoe kan het centrum aantrekkelijker en levendiger worden gemaakt?

Begroting 2016

77


Bij de visie wordt een uitvoeringsplan aangeboden aan de raad, met kansrijke acties en projecten om het doel naderbij te brengen. Daar wordt een begroting bijgevoegd met investerings- en dekkingsvoorstellen. Het totale proces moet er toe leiden dat de vast te stellen acties en projecten als noodzakelijk erkend worden door gemeente en zo veel mogelijk stakeholders, voor draagvlak en ieders rol bij de uitvoering. Veel maatregelen kunnen immers alleen vanuit de sector zelf opgepakt worden. De gemeente zal meehelpen aan het realiseren van de doelstelling, door bijvoorbeeld planologische mogelijkheden hiervoor te creëren. De gemeente vervult ook een actieve rol in het aantrekkelijker maken van de openbare ruimte in het centrum. In het centrum heeft de gemeente zelf ook een grondpositie aan de evenzijde van de Zeestraat naast Albert Heijn. Op deze locatie bevindt zich nu een fietsenstalling. In 2007 heeft de gemeente om strategische redenen hier een grondpositie verworven. Beoogd wordt om deze locatie te ontwikkelen zodra de (economische) situatie dat mogelijk maakt. Uitgangspunt bij die ontwikkeling is dat een sluitend exploitatieresultaat wordt bereikt. Kerkstraat (Plan Victori) Aan de Kerkstraat heeft de gemeente samen met de grondeigenaar een stedenbouwkundig plan opgesteld, waarmee het mogelijk wordt om ook aangrenzende gebieden te ontwikkelen. Voorafgaand aan de beoogde ontwikkeling heeft de gemeenteraad de exploitatieverordening op het gebied van toepassing verklaard. Na een aanbestedingsprocedure is met de ontwikkelaar een exploitatieovereenkomst afgesloten, waarbij afspraken gemaakt zijn over de gemeentelijke kosten voor o.a. het bouwen woonrijp maken van het gebied. Met de oplevering van de 19 woningen in juni 2015 is het oorspronkelijke gebied, op vijf woningen na die aan de Kerkstraat nog gebouwd moeten worden, gereed. Een van de aangrenzende gebieden waar woningbouw mogelijk is gemaakt, ligt ten noorden van de oorspronkelijke ontwikkelingslocatie. In dit gebied zal door Van Rhijnbouw B.V. in 2016 56 woningen gefaseerd worden gerealiseerd. In tegenstelling tot eerdere plandelen is met de ontwikkelaar overeengekomen dat het openbare gebied in dit deel ‘turnkey’ zal worden overgedragen. De gemeente is daardoor zelf geen opdrachtgever meer en hiermee vermindert de gemeente mogelijke financiële risico’s. Herontwikkeling terrein Bavo Op 13 maart 2014 heeft de gemeenteraad ingestemd met de verdere uitwerking van de Bavo-plannen. Aandacht werd gevraagd voor de bebouwingsconcentratie in het gedeelte ‘De Lanen’. In de raadscommissie van 23 september 2015 is het aangepaste stedenbouwkundig plan gepresenteerd waaruit blijkt dat ook in De Lanen een hoogwaardige woonwijk mogelijk is. In 2015 heeft een spelregelkaart Bavo ter inzage gelegen in het kader van de inspraak en is een anterieure overeenkomst gesloten waarmee de gemeente verhaal van kosten is verzekerd. In het vervolg hierop zal in 2016 het bestemmingsplan voor een beperkt deel van het gebied worden opgesteld. Dit eerste bestemmingsplan maakt de bouw van circa 160 woningen mogelijk en zal, na een uitgebreide procedure te hebben doorlopen, naar verwachting omstreeks het vierde kwartaal van 2016 ter vaststelling kunnen worden voorgelegd aan de gemeenteraad. De eerste woningen kunnen op z’n vroegst medio 2017 worden opgeleverd er vanuit gaand dat de zorgpartijen, te weten Parnassia-Bavo groep en Rivierduinen, ook tijdig een partij hebben geselecteerd die de woningen gaat bouwen. Voor de woningtypologie maken we gebruik van het woningmarktonderzoek en de input uit de op 4 juni 2015 vastgestelde woonvisie. Naar verwachting zal in 2015 aan de gemeenteraad worden voorgesteld om het Pesthuis en nabije omgeving aan te kopen voor de vestiging van de Dierenhoeve, de

Begroting 2016

78


Carnavalsvereniging De Keiebijters en andere mogelijke gebruikers. Omstreeks maart 2016 zal naar verwachting gestart worden met de nieuwbouw van het bijgebouw en de restauratie van het Pesthuis. B. Nog niet in exploitatie genomen complexen Ook is een aantal complexen nog niet in exploitatie genomen. Het betreft de volgende grondexploitaties: Leefbaarheidsimpuls De Zilk Met het oog op het leefbaar houden van De Zilk is de afgelopen jaren een aantal projecten gerealiseerd. Zo is het sportpark Van Nispen (voetbal en tennis) volledig vernieuwd en is het Trefcentrum De Duinpan gerenoveerd. In 2016 verwachten wij de volgende projecten in De Zilk te kunnen opstarten/uitvoeren: Realisatie rijwoningen naast de basisschool De Egelantier Door efficiënt grondgebruik bij de nieuwbouw van De Egelantier wordt op een deel van het voormalige schoolplein een woningbouwplan gerealiseerd (10 rijwoningen). De oplevering van deze woningen is gepland in 2016. Bij de opzet van het plan hebben wij rekening gehouden met de (woon)wensen van de inwoners uit De Zilk. Woningbouw/supermarkt op het voormalig zoutdepot Door het draaien van de sportvelden is ruimte ontstaan voor woningbouw. In 2011 heeft de raad besloten dat de plannen voor woningbouw worden uitgewerkt aan de hand van de ‘Houtskoolschets’; dat betekent dat er naast woningen ook een supermarkt op de locatie Zoutdepot wordt gerealiseerd. Voor de bouw van de circa 130 woningen is een uitwerkingsplan vereist. In 2016 krijgt de planvorming van de woningbouw zijn beslag waarna gestart kan worden met de bouw van een deel van de woningen. Dijkzicht In 2007 heeft de gemeente uit strategische overwegingen het voormalige politiebureau aan het Dijkzicht aangekocht. Eind juni 2014 is duidelijk geworden dat de locatie Ireneschool beschikbaar komt voor woningbouw, aangezien deze school vanaf het schoolseizoen 2014/2015 is gehuisvest in het gebouw Duin en Dal (Smallsteps). Op een deel van de locatie is op termijn een woningbouwontwikkeling voorzien en met het oog hierop is destijds het oude politiegebouw aangekocht. Dit oude politiebureau wordt momenteel volledig verhuurd en het naastgelegen terrein is in gebruik als tijdelijke speelvoorziening. C. Reserves/voorziening Om het strategisch grondbeleid in financiële zin te faciliteren, zijn door de raad verschillende (bestemmings)reserves in het leven geroepen. In de Nota Reserves en Voorzieningen 2010 staan deze beschreven. Hieronder worden de relevante reserves en de voorziening Bouwgrondexploitaties voor het grondbeleid samengevat. Egalisatiereserve Bouwgrondexploitatie Deze reserve is bestemd voor de opvang van eventuele nadelen bij de uitvoering van bouwgrondexploitaties op basis van exploitatieberekeningen en wordt gevoed door voordelen op bouwgrondexploitaties. Op deze manier kan ook inhoud worden gegeven aan een te voeren strategisch grondbeleid door de mogelijkheid om tekorten uit de ene exploitatie te compenseren met positieve opbrengsten uit de andere exploitatie. Reserve Bovenwijkse Voorzieningen Deze reserve is bedoeld voor het realiseren van bovenwijkse voorzieningen. Voor lopende exploitaties, zoals Mossenest II, Sancta Maria en de Kerkstraat zijn afdrachten voor de Reserve Bovenwijkse Voorzieningen overeengekomen, die corresponderen met een

Begroting 2016

79


opbrengst tussen de € 7 en € 10 per m² uitgeefbaar terrein. De Reserve Bovenwijkse Voorzieningen moet worden bezien in relatie tot de nog op stapel staande ontwikkelingen, zoals de Bavo en andere omvangrijke projecten. In de Nota Grondbeleid 2007 is bepaald dat per afzonderlijke grondexploitatie de hoogte van de bijdrage voor de Reserve Bovenwijkse Voorzieningen aan de hand van een gedegen financiële onderbouwing zal moeten worden bepaald. Reserve Dorpsontwikkeling Deze reserve is grotendeels ingezet voor de herinrichting van het centrum. Voorziening Bouwgrondexploitaties Conform het BBV dienen verwachte toekomstige verliezen afgedekt te worden door een voorziening. Daarom is in 2010 de Voorziening Bouwgrondexploitaties gevormd. Voor de complexen Andelhof, Dijkzicht en Leefbaarheidsimpuls De Zilk is een bedrag van in totaal € 1.135.404 ten laste van de exploitatie in deze voorziening gestort. Reserve/Voorziening Egalisatiereserve Bouwgrondexploitaties Reserve Bovenwijkse Voorzieningen Reserve Dorpsontwikkeling Voorziening Bouwgrondexploitaties

Werkelijk bedrag Geraamd bedrag Geraamd bedrag per 31-12-2014 per 31-12-2015 per 31-12-2016 130.283 339.677 348.169 259.106 285.864 306.683 34.708 35.576 36.465 1.135.404 1.135.404 1.135.404

Voor een nadere specificatie van bovengenoemde reserves wordt verwezen naar bijlage IV.3 ‘Overzicht geraamd verloop reserves en voorzieningen’. D. Apparaatskosten De toegerekende kosten van het ambtelijk apparaat bedragen afgerond € 186.409. E. Risico´s De gemeente Noordwijkerhout voert vrijwel geen actief grondbeleid. Dat betekent dat we niet actief gronden verwerven om deze zelf tot ontwikkeling te brengen. De gemeente faciliteert de volgende ruimtelijke ontwikkelingen: Mossenest II, Kerkstraat, Bavo, Sancta Maria. De kosten die daarvoor worden gemaakt, worden bij voorkeur privaatrechtelijk verhaald via een anterieure overeenkomst dan wel publiekrechtelijk via het zogenaamde exploitatieplan. De financiële risico’s die de gemeente daarbij loopt zijn beperkt.

Begroting 2016

80


II.3.6 Paragraaf Financiering Algemene doelstelling De financieringsparagraaf geeft jaarlijks inzicht in de ontwikkelingen rond de gemeentelijke financiering, het te voeren beleid en de mogelijke risico’s. De Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido) stelt regels voor het financieringsgedrag van gemeenten. Het algemene uitgangspunt van de Wet Fido is het beheersen van risico’s. Op lokaal niveau wordt de regelgeving vertaald in het treasurystatuut. In het treasurystatuut zijn de structuur, inrichting en het beleid van de treasury of financieringsfunctie vastgelegd. Dat resulteert in een tweetal kwalitatieve randvoorwaarden voor het treasurybeleid. Allereerst is het aangaan en verstrekken van leningen en het verstrekken van garanties alleen toegestaan voor de uitoefening van de publieke taak. Daarnaast moeten tijdelijke uitzettingen en derivaten een prudent karakter hebben en niet gericht zijn op het genereren van inkomsten door het lopen van overmatige risico’s. Deze randvoorwaarden zijn verwerkt in het treasurystatuut. De financieringsparagraaf is in samenhang met het treasurystatuut een belangrijk instrument voor het transparant maken en daarmee voor het sturen, beheersen en controleren van de treasuryfunctie van de gemeente. Kaders  Wet financiering decentrale overheden (Wet Fido, 2000), laatstelijk gewijzigd in 2008;  Wet Houdbaarheid overheidsfinanciën (Wet Hof);  Treasurystatuut;  Financiële verordening gemeente Noordwijkerhout (2015). Ontwikkelingen Liquiditeit Gemiddeld eenmaal per maand wordt de liquiditeit beoordeeld voor een periode van 2 jaar. De verwachting is dat de rentetarieven voorlopig laag blijven. Bij het aantrekken van geld wordt steeds beoordeeld of kort geld (tot 1 jaar), voor zover mogelijk gelet op de kasgeldnorm, of lang geld wordt aangetrokken. De renteverwachtingen op korte en lange termijn en de hoogte van de actuele rentepercentages spelen hierbij een rol. Kijkend naar de liquiditeit en de hoogte van de rente is in juni 2015 een fixe geldlening (aflossingsvrij) aangetrokken van € 10.000.000 met een looptijd van 25 jaar en een rentepercentage van 2,06%. Schatkistbankieren Eind 2013 is het schatkistbankieren ingevoerd. De gemeenten moeten hun tegoeden aanhouden bij de Nederlandse Staat. Een positief saldo, boven de € 50.000, wordt dagelijks automatisch overgeboekt naar de schatkist. Het schatkistbankieren levert tot nu toe geen belemmeringen voor de gemeente op. Wat willen we bereiken? Uitvoering van een zorgvuldig en financieel verantwoord beleid met betrekking tot de financiering van de gemeentelijke activiteiten en het beheer van de liquide middelen. De financiering is gericht op de ondersteuning van de publieke taak. De kosten van het aantrekken van gelden moeten zo laag mogelijk worden gehouden. De risico’s moeten beheersbaar zijn. Wat doen we daarvoor? De aandachtspunten voor het beheer van de geldstromen en de vermogenspositie over 2016 worden bepaald aan de hand van:  de renteverwachtingen;

Begroting 2016

81


  

het risicobeheer; het liquiditeitsbeheer (termijn < 1 jaar); de financiering (termijn > 1 jaar).

Renteverwachtingen De rentetarieven zijn al geruime tijd historisch laag. Het lage niveau hangt samen met het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) om de rentetarieven te verlagen ter stimulering van het economisch herstel en om het deflatiegevaar tegen te gaan. Voorlopig is het de verwachting dat de huidige lage tarieven voorlopig nog op het lage niveau blijven. Mocht de Europese economie zich versneld herstellen, dan is het overigens goed mogelijk dat de zogenaamde lange rente (rentes op de kapitaalmarkt) sneller zal gaan stijgen. Voor het bepalen van de rentetarieven wordt de rente gehanteerd die in juni/juli voorafgaande aan het begrotingsjaar bekend is. Voor ‘kort geld’ wordt het percentage gehanteerd voor 1 maand deposito. Voor ‘lang geld’ wordt het percentage gehanteerd voor 25 jaar lineair. Eind juni 2015 golden de volgende percentages: voor het aantrekken van kortlopende geldleningen 0,05% en voor langlopende geldleningen 1,75%. De renteverwachting is, dat de rentetarieven voorlopig niet sterk zullen stijgen. Bij de bepaling van de rentepercentages voor 2016 is wel rekening gehouden met een beperkte stijging, waardoor afgeweken wordt van de in juni 2015 bekende rentetarieven. Dit is gebaseerd op de verwachting dat de economie in 2016 verder zal herstellen. Voor ‘kort geld’ is 0,1% aangehouden en voor ‘lang geld’ 2,5%. Voor de rente van de vaste activa is eveneens een rentepercentage gehanteerd van 2,5%. Dit percentage is met ingang van de begroting 2013 gekoppeld aan de rente voor langlopende geldleningen en wordt niet nagecalculeerd bij het opstellen van de jaarrekening. Dit percentage is ook gebruikt voor het toerekenen van rente aan grondexploitaties voor zowel bouwgrond in exploitatie (BIE) als niet in exploitatie genomen gronden (NIEGG). De NIEGG’s zijn beoordeeld of het desbetreffende grondcomplex deze rente kan dragen gezien de huidige/toekomstige marktwaarde. Voor de berekening van de aan de eigen financieringsmiddelen toe te rekenen rente is 2,5% aangehouden, conform de meerjarenbegroting 2015-2018. Bij de berekening van de te betalen rente wordt rekening gehouden met een gemiddeld tekort aan liquide middelen (financieringstekort). Risicobeheer Een van de doelstellingen is het beperken van risico’s die de gemeente loopt op het gebied van financiering en liquiditeit. Van de uit de weten regelgeving beschreven risico’s zijn de volgende voor de gemeente van belang: Renterisico Het renterisico is de mate waarin het saldo van de rentelasten en -baten verandert door wijzigingen in het rentepercentage. Het renterisico wordt bepaald door de kasgeldlimiet en de zogenaamde renterisiconorm. De kasgeldlimiet is het maximum bedrag waarmee de gemeente haar uitgaven mag financieren met kortlopende financieringsmiddelen. De kasgeldlimiet is gesteld op 8,5% van het begrotingstotaal van de gemeente. De kasgeldlimiet is voor 2016 berekend op € 3.141.000.

Begroting 2016

82


Kasgeldlimiet 2016 (bedragen x € 1.000) Omvang begroting per 1 januari 2015

(1)

(2)

(3)

(4)

1e kw 36.952

Toegestane kasgeldlimiet - in procenten van de grondslag - in bedrag

Begroting 2016 2e kw 3e kw 36.952 36.952

4e kw 36.952

8,5% 3.141

8,5% 3.141

8,5% 3.141

8,5% 3.141

Vlottende schuld: Opgenomen gelden < 1 jaar Schulden rekening-courant Gestorte gelden door derden <1 jaar Overige geldleningen

0 0 0 0

1.000 0 0 0

2.000 100 0 0

3.000 100 0 0

Totaal vlottende schuld

0

1.000

2.100

3.100

Vlottende middelen: Contante gelden in kas Tegoeden in rekening-courant Overige uitstaande gelden < 1 jaar

1 2.000 0

1 0 0

1 0 0

1 0 0

Totaal vlottende middelen

2.001

1

1

1

Toets kasgeldlimiet Totaal netto vlottende schuld (3-2) Toegestane kasgeldlimiet (1) Ruimte (+) / Overschrijding (-); (4- 1)

2.001 3.141 5.142

-999 3.141 2.142

-2.099 3.141 1.042

-3.099 3.141 42

De renterisiconorm geeft een weergave van de spreiding van de renterisico’s in de huidige leningenportefeuille over de komende jaren. Het renterisico op de vaste leningen wordt bepaald door:  het deel van de vaste leningen dat geherfinancierd moet worden door nieuwe vaste leningen;  het deel van de vaste leningen waarvan de gemeente een wijziging van de rente niet kan beïnvloeden (renteherziening op basis van leningsvoorwaarden). De renterisiconorm is volgens ministeriële regelingen voor gemeenten bepaald op 20% van het totale bedrag van de begroting. Het berekende bedrag mag niet worden overschreden. Het doel van de renterisiconorm is het verkrijgen van een spreiding in de rentetypische looptijden van de leningenportefeuille. Door deze spreiding werkt een verandering in de rente vertraagd door op de totale rentelasten.

Begroting 2016

83


Renterisiconorm

(bedragen x € 1.000)

2016

Renterisico 5a Renteherziening vaste schuld O/G (rente-uitg.geldl.) 5b Renteherziening vaste schuld U/G (rente-ink. geldl.) 5 Netto renteherziening op vaste schuld (5a-5b) 6a Betaalde aflossingen 6b Ontvangen aflossingen 6 Saldo aflossingen 7 Renterisico op vaste schuld (5+6) Renterisiconorm 8a Begrotingstotaal 8b Percentage voor normbepaling = 20% 8 Renterisico norm (8a*8b)

2017

2018

2019

0 0 0

0 0 0

0 0 0

0 0 0

1.889 317 1.572

1.914 327 1.587

1.940 337 1.603

1.967 348 1.619

1.572

1.587

1.603

1.619

36.953 37.203 37.330 37.836 20 20 20 20 7.391 7.441 7.466 7.567

Toets renterisiconorm 8 Renterisiconorm 7 Renterisico op vaste schuld 9 Ruimte (+) / Overschrijding (-) (8-7)

7.391 1.572 5.819

7.441 1.587 5.854

7.466 1.603 5.863

7.567 1.619 5.948

Kredietrisico Een kredietrisico is het risico dat de tegenpartij (geldnemers) haar verplichtingen niet kan nakomen. Ook bestaat het risico dat de kredietwaardigheid van de tegenpartij daalt onder de gestelde minimumeis in het Treasurystatuut (de zogenaamde AA++-rating). Garantiestelling leningen en verstrekken van geldleningen Het is niet de taak van de gemeente om gelden aan verenigingen of instellingen uit te lenen. Indien toch besloten wordt een geldlening uit hoofde van de publieke taak te verstrekken, dan worden ingevolge het huidige Treasurystatuut zekerheden of garanties geëist. Het kunnen aantrekken van voordelige geldleningen door verenigingen of instellingen uit hoofde van de publieke taak kan bereikt worden door garantstelling van leningen, te verstrekken aan reguliere banken. Het verstrekken van geldleningen en garanties uit hoofde van de ‘publieke taak’ kan niet zonder toestemming van de gemeenteraad. In het verleden zijn geldleningen verstrekt aan de Woningstichting Sint Antonius van Padua. Op 1 januari 2016 betreft dit nog een bedrag van € 8.264.784. De gemeente kon onder gunstiger leningsvoorwaarden geld aantrekken dan de woningstichting. In beginsel worden geen nieuwe geldleningen meer verstrekt. De verstrekte geldleningen aan de woningstichting zijn geborgd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw. De gemeente treedt hierbij overigens weer op als ‘achtervang’. Gelet op de financiële situatie bij de woningstichting is dit verantwoord. Daarnaast staat de gemeente nog garant voor geldleningen, verstrekt aan verenigingen/ instellingen en de Greenport Ontwikkelingsmaatschappij Duin- en Bollenstreek (GOM), voor respectievelijk € 145.410 en € 1.366.667 (1 januari 2016). In alle gevallen is er sprake van de uitoefening van de publieke taak. Vanuit de publieke taak ‘volkshuisvesting’ worden aan starters, voor zover het beschikbare budget nog voldoende is, zogenoemde startersleningen verstrekt om het kopen van een bestaande woning mogelijk te maken. De regeling is gebaseerd op de ‘Verordening VROM Startersleningen Noordwijkerhout 2012’ en wordt uitgevoerd door het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVN).

Begroting 2016

84


Liquiditeitsrisico Het liquiditeitsrisico is het risico dat de gemeente niet over voldoende middelen beschikt om aan haar directe verplichtingen te voldoen. Omdat de gemeente een zeer solide en betrouwbare partij is, kan altijd geld worden aangetrokken. Door middel van een liquiditeitsprognose wordt de veranderende behoefte aan middelen steeds in beeld gebracht. Op basis van deze prognose worden de benodigde middelen aangetrokken dan wel overschotten uitgezet. De liquiditeitsprognose wordt eenmaal per maand gemaakt. Liquiditeitsbeheer Het liquiditeitsbeheer betreft het op het juiste moment beschikbaar hebben van de juiste hoeveelheid geldmiddelen tegen zo gunstig mogelijke voorwaarden. Omdat de rentetarieven van rekening-courantsaldi in principe ongunstig zijn, is met de BNG een financieringsovereenkomst gesloten waarbij tegen een gunstig rentepercentage gebruik kan worden gemaakt van een kredietlimiet van € 3,2 miljoen. Daarnaast wordt ingeval het rentepercentage voor kasgeldleningen lager is kort geld op de markt aangetrokken. Een overschot aan gelden wordt ondergebracht bij de schatkist van het Rijk. Financiering Voor de financiering van investeringen wordt gebruikgemaakt van overtollige liquide middelen en indien nodig worden kort- of langlopende geldleningen aangetrokken. Uitzettingen Op 1 januari 2016 hebben wij een bedrag ad € 12,7 miljoen aan uitzettingen. Dit betreft de eerste tranche van de aandelen Nuon. Dit bedrag is voor een periode van 10 jaar uitgezet tegen een rentepercentage van 4,3%. Het genoemde bedrag komt in augustus 2019 weer beschikbaar. Wat mag het kosten? Voor de jaren 2016-2019 verwachten wij de volgende financieringsbehoefte. Omschrijving (x € 1.000) stand liquide middelen per 1 januari mutatie exploitatie mutatie vaste geldleningen mutatie vaste activa stand per 31 december gemiddelde stand over het jaar Aan te trekken geld In kort geld - tegen een rente van - te betalen rente In lang geld - tegen een rente van - te betalen rente Totaal te betalen rente

2016 2.000 2.000 -1.900 -5.000 -2.900

2017 -2.900 2.000 -1.900 -2.800 -5.600

2018 -5.600 2.000 -1.950 -3.900 -9.450

2019 -9.450 2.000 -1.950 -1.600 -11.000

-450

-4.250

-7.525

-10.225

-450 450 0,10% 0 0 2,50% 0 0

-4.250 3.140 0,10% 3 1.110 2,50% 28 31

-7.525 3.140 0,10% 3 4.385 2,50% 110 113

-10.225 3.140 0,10% 3 7.085 2,50% 177 180

Bij de berekening van de te betalen rente is voor het jaar 2016 rekening gehouden met een gemiddeld tekort aan liquide middelen van € 0,45 miljoen. Wij gaan er vanuit dat dit bedrag geheel wordt gedekt door het aantrekken van kort geld (rente van 0,1%).

Begroting 2016

85


Bij de berekening van de financieringsbehoefte is geen rekening gehouden met de financiering van eventuele aankoop van gronden. De lasten hiervan moeten worden gedekt uit de bouwgrondexploitatie. Op grond van de eerder genoemde rentepercentages kan de volgende renteberekening worden gemaakt.

Omschrijving

(x € 1.000)

Geraamde rentelasten: Geldleningen Reserves Rente liquiditeitstekort Waarvan: - t.l.v. woningbouw - t.l.v. bouwgrondexploitaties - t.l.v. beleggingen (Vattenfall) Netto-rentelasten Hiervan komt ten gunste van de baten en lasten: - rente reserves Per saldo een last voor de begroting Te ramen nadeel t.o.v. 2016

Begroting 2016

86

2016

2017

2018

2019

1.227 1.445 0 2.672

1.177 1.426 31 2.634

1.127 1.409 113 2.649

1.076 1.396 180 2.652

300 146 863 1.309 1.363

288 108 863 1.259 1.375

275 120 863 1.258 1.391

262 109 863 1.234 1.418

967 967 396

957 957 418 -21

948 948 443 -46

942 942 476 -80


II.3.7 Paragraaf Lokale heffingen Algemene doelstelling Het gemeentelijk belastinggebied is één van de pijlers van onze democratische rechtsstaat:  Het heffen van belasting vergroot de betrokkenheid van burgers met de gemeente als decentrale overheid.  Een eigen belastinggebied geeft de gemeenteraad de mogelijkheid verantwoording af te leggen over financiële keuzes en een buffer op te bouwen.  Een gemeentelijk belastinggebied maakt het mogelijk om de verdeling tussen inkomsten en uitgaven af te stemmen op plaatselijke voorkeuren. Kaders De gemeenteraad heeft een grote mate van vrijheid bij het vaststellen van de belastingtarieven. De gemeenteraad bepaalt ieder jaar de hoogte van de belastingen. Door de gemeenteraad wordt voor ieder jaar voor de afzonderlijke belasting een verordening vastgesteld. In de verordening staan de voorwaarden, tarieven en uitgangspunten voor de desbetreffende belasting. De algemene (ongebonden) dekkingsmiddelen:  Onroerende zaakbelastingen (OZB);  Belastingen op roerende woon- en bedrijfsruimten;  Hondenbelasting;  Toeristenbelasting;  Forensenbelasting;  Precariobelasting. De niet-algemene (gebonden) dekkingsmiddelen:  Afvalstoffenheffing;  Rioolheffing;  Leges;  Marktgeld. De niet-algemene (gebonden) heffingen worden in rekening gebracht voor een specifieke dienstverlening, zoals het inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval, het afvoeren van afvalwater, het aanvragen van een vergunning of paspoort en het gebruikmaken van een standplaats. De algemene (ongebonden) dekkingsmiddelen zijn niet aan een inhoudelijk begrotingsprogramma gerelateerd. Ontwikkelingen VRiS, BRK en LV WOZ Vanaf 1 juni 2015 is begonnen met het taxeren van de onroerende zaken binnen de gemeente Noordwijkerhout met de applicatie VRiS (vastgoed-, registratie- en informatiesysteem) van TOG Nederland, dat de opvolger is van het verouderde TOG Waarderingshuis. VRiS is een veilige en modulair opgebouwde webapplicatie dat gebouwd is op basis van het landelijke beleid en de landelijke planning voor de e-overheid. VRiS is overal te gebruiken, via een desktop, laptop of tablet, zolang er maar een internetverbinding aanwezig is. BRK staat voor Basisregistratie Kadaster. Vanaf 1 januari 2016 vervangt BRK Levering het product MO (Massale Output). Deze wijziging is nodig, omdat het product MO niet meer voldoende aansluit op het Stelsel van Basisregistraties. Het gaat hier om de kadastrale gegevens die niet meer maandelijks, maar dagelijks geleverd gaan worden door het Kadaster. Deze overgang heeft gevolgen voor de bedrijfsvoering van de gemeente en de software moet door de leverancier worden aangepast.

Begroting 2016

87


Het ziet er nu toch echt naar uit dat de gemeente Noordwijkerhout aan het einde van 2015 of het begin van 2016 gaat aansluiten op de LV WOZ (Landelijke Voorziening WOZ). De gemeente Noordwijkerhout is wel nog steeds in afwachting van de juiste software van de leverancier. Voordat aansluiting kan plaatsvinden, moeten ook bepaalde gegevens op orde zijn. Verschillende controles moeten worden uitgevoerd om de aansluiting succesvol te laten verlopen. Precariobelasting terrassen Momenteel wordt door de gemeente Noordwijkerhout reeds precariobelasting geheven op kabels en leidingen, woonschepen en standplaatsen. Zoals reeds in 2012 is aangekondigd, wordt momenteel onderzocht of er een uitbreiding van de belastbare feiten kan plaatsvinden voor de precariobelasting met ingang van 1 januari 2016. Het gaat hier om uitbreiding van de tarieven voor het hebben van terrassen op gemeentegrond. Commissie Financiële ruimte voor gemeenten Om gemeenten en hun inwoners meer financiële keuzevrijheid te geven en zo de lokale democratie te versterken, moeten gemeenten meer ruimte krijgen om lokaal belastingen te heffen en moeten investeringen meer gaan lonen. Ook zijn aanpassingen in het gemeentefonds nodig. Dat stelt de Commissie Financiële ruimte voor gemeenten onder leiding van Alexander Rinnooy Kan in het in juni 2015 gepresenteerde rapport ‘Bepalen betekent betalen’. De commissie die is ingesteld door de VNG doet dertien aanbevelingen om de financiële keuzevrijheid te vergroten. De VNG bespreekt de aanbevelingen met de leden en gaat de uitkomsten daarvan gebruiken in overleggen met het Rijk. Voor wat betreft de belastingheffing pleit de commissie voor verbreding van de onroerende zaakbelastingen en invoering van een ingezetenenbelasting. De rijksbelasting moet gelijktijdig omlaag, zodat de totale lasten voor de inwoners niet stijgen. Ook kunnen kleinere belastingen, zoals de reclamebelasting, de forensenbelasting en de hondenbelasting worden afgeschaft. De commissie sluit hiermee aan bij eerdere adviezen van onder meer de Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv) en het Centraal Planbureau (CPB) . De commissie vindt verder dat gemeenten en hun inwoners meer profijt moeten hebben van succesvolle investeringen in bijvoorbeeld winkelgebieden of bedrijventerreinen. Nu is het nog zo dat de stijging van de WOZ-waarden van niet-woningen, zoals winkels en kantoren, automatisch leidt tot een lagere uitkering uit het gemeentefonds. Investeringen worden daardoor feitelijk nu ‘afgestraft'. Deze rem op economische ontwikkeling wil de commissie wegnemen. Knelpunten WOZ en belastingheffing De VNG heeft de mogelijkheden in kaart gebracht om de uitvoering van de WOZ-waardering en belastingheffing te verbeteren. Met beperkte aanpassingen in de weten regelgeving kunnen knelpunten uit de praktijk worden verholpen. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om aanpassing van het afrondingsvoorschrift in de Wet WOZ, zodat het niet meer loont om over kleine waardeverschillen te procederen en om uniformering van de objectafbakening bij de OZB, rioolheffing en afvalstoffenheffing. De VNG heeft de voorstellen gebundeld in het rapport ‘10 stappen naar een doelmatiger uitvoering van WOZ-waardering en belastingheffing’. Het rapport is in februari 2015 aangeboden aan minister Plasterk van BZK en staatssecretaris Wiebes van Financiën. De mogelijkheid bestaat dat door dit rapport verschillende (wettelijke) wijzigingen gaan plaatsvinden.

Begroting 2016

88


Besluit proceskosten bestuursrecht Het in oktober 2014 gewijzigde Besluit proceskosten bestuursrecht leidt niet tot een beperking van bovenmatige proceskosten in WOZ-zaken volgens de VNG. Er ontbreken enkele cruciale elementen en dat wat wel geregeld is, heeft niet het beoogde effect. Integendeel, de regeling zal voor jarenlange onzekerheid en bijbehorende procedures zorgen waarbij met name zogenaamde WOZ-bureaus garen spinnen. De VNG heeft de Tweede Kamer daarom verzocht om er bij het kabinet op aan te dringen om een adequate procesregeling vast te stellen teneinde de Wet WOZ uitvoerbaar te houden. In 2014 heeft de gemeente Noordwijkerhout een bedrag moeten uitkeren van bijna € 7.000 aan met name zogenaamde WOZ-bureaus (‘no cure no pay’ bureaus). Uit onderzoek is gebleken is dat de kans dat een dergelijk bureau een succesvol bezwaarschrift indient niet groter is dan wanneer de burger zelf een bezwaarschrift indient. Wat willen we bereiken? Conform het coalitieakkoord voor de raadsperiode 2014-2018 met als motto ‘Samen op weg’ gaat het college er vanuit, dat de belastingen voor inwoners van de gemeente jaarlijks ten hoogste met de inflatiecorrectie worden aangepast. Indien een begrotingstekort dreigt, dient dit in eerste instantie te worden opgevangen door middel van bezuinigingen. Daarnaast dient er bekeken te worden of de tarieven kostendekkend zijn. Een additionele belastingverhoging is slechts als ‘ultimum remedium’ aan de orde. Om verdere lastenverzwaring te voorkomen, is afgezien van de jaarlijkse extra verhoging van 2% (zoals vastgesteld in de meerjarenbegroting 2014-2017) van belastingen voor inwoners van de gemeente Noordwijkerhout. De tarieven van de onroerende zaakbelastingen, de hondenbelasting en de precariobelasting op woonschepen stijgen daarom slechts met de inflatiecorrectie van 1,25%. De lagere inkomsten moeten structureel binnen de exploitatie gevonden worden. De tarieven van de belastingen voor niet-inwoners (de toeristenbelasting, de forensenbelasting en de overige tarieven precariobelasting) stijgen, naast de 1,25% inflatiecorrectie, nog met 2% extra. Voorgaande is in lijn met de vastgestelde meerjarenbegroting 2015-2018. Omschrijving

Begrote opbrengst 2015

Begrote opbrengst 2016

2.665.514 4.165

2.678.811 4.287

112.768 410.750 125.478 16.516 1.566.080

112.537 427.200 126.247 16.733 1.609.880

1.943.765 2.087.167 741.639 7.784 9.681.626

1.804.860 2.121.791 637.880 7.862 9.548.088

Onroerende zaakbelastingen Belastingen op roerende woon- en bedrijfsruimten Hondenbelasting Toeristenbelasting Forensenbelasting Precariobelasting op woonschepen Precariobelasting op kabels en leidingen Afvalstoffenheffing Rioolheffing Leges Marktgeld Totaal

Begroting 2016

89


Wat doen we daarvoor? Belastingtarieven algemeen 2016 Onderstaande tabel geeft een overzicht van de voorgestelde tarieven voor het belastingjaar 2016. Tarief 2015 (€)

Tarief 2016 (€)

105,36

106,68

1,55

1,60

- stacaravans

316,00

327,00

- WOZ-waarde € 0 < € 100.000

422,00

436,00

- WOZ-waarde € 100.000 < € 150.000

538,00

556,00

- WOZ-waarde € 150.000 < € 230.000

668,00

690,00

- WOZ-waarde > € 230.000

802,00

828,00

269,58

272,95

- voor elke meter meer

8,90

9,01

- voor overige gemeentegrond behorende bij de ligplaats Precariobelasting voor kabels en leidingen

4,64

4,70

3,46

4,56

Omschrijving Hondenbelasting (eerste hond) Toeristenbelasting Forensenbelasting:

Precariobelasting op woonschepen: - woonschip tot 15 meter

Hondenbelasting 2016 De tarieven hondenbelasting 2016 stijgen met de inflatiecorrectie van 1,25%. De verwachte opbrengst stijgt echter niet met 1,25%. De reden hiervan is dat het aantal honden is afgenomen. Ieder jaar vindt er een steekproefsgewijze controle hondenbelasting plaats. Ongeveer één derde van het woningenbestand wordt dan gecontroleerd op het houden van een hond. Onroerende zaakbelastingen en roerende ruimtebelastingen 2016 De tarieven van de onroerende zaakbelastingen 2016 stijgen met de inflatiecorrectie van 1,25% ten opzichte van het belastingjaar 2015. De tarieven roerende ruimtebelastingen zijn gelijk aan die van de onroerende zaakbelastingen.  woningen eigenaren 0,0880%  niet-woningen gebruikers 0,1414%  niet-woningen eigenaren 0,1761% De WOZ-waarde vormt de grondslag voor de onroerende zaakbelastingen. De verwachting is dat de gemiddelde WOZ-waarde 2016 met als waardepeildatum 1 januari 2015 min of meer stabiel blijft ten opzichte van de gemiddelde WOZ-waarde 2014. Ter indicatie: volgens de NVM laten de gemiddelde huizenprijzen in het eerste kwartaal van 2015 landelijk een stijging zien van 2,9% ten opzichte van het eerste kwartaal van 2014. Echter, voor de regio Bollenstreek geldt nog een geringe daling van gemiddeld 0,7%. De precieze daling of stijging van de gemiddelde WOZ-waarde van de onroerende zaken in de gemeente Noordwijkerhout is in het vierde kwartaal van 2015 definitief bekend. Op grond hiervan moet er rekening worden gehouden met een wijziging van de hiervoor vermelde tarieven om de begrote opbrengst te kunnen bewerkstelligen. WOZ-bezwaren In 2014 is landelijk voor 7,6 miljoen woningen een WOZ-waarde vastgesteld. Van 97,6 % van de woningen is in 2014 de WOZ-waarde niet bestreden. In de gemeente Noordwijkerhout is voor 7.625 woningen een WOZ-waarde 2014 vastgesteld. Van 98,2% van de woningen is de waarde niet bestreden. Er zijn tegen de WOZ-waarden 2014 van 141

Begroting 2016

90


woningen in de gemeente Noordwijkerhout bezwaren binnengekomen. Landelijk gezien is van de ingediende bezwaren circa 45 % gehonoreerd. Dat betekent dat door de bezwaarbehandeling circa 1,5 % van de woningen een andere WOZ-waarde heeft gekregen. In de gemeente Noordwijkerhout is circa 51% (72 bezwaren) gehonoreerd. Dat lijkt veel, maar het betekent dat slechts circa 0,9% van de woningen in de gemeente een andere WOZ-waarde heeft gekregen, wat ruim onder het landelijk gemiddelde is. In de gemeente Noordwijkerhout schommelt het aantal gehonoreerde bezwaren in de afgelopen vijf jaar tussen de 41% en 53%. Tegen de WOZ-waarden 2015 van 84 woningen en 32 niet-woningen is bezwaar aangetekend Afvalstoffenheffing 2016 De afvalstoffenheffing is een ‘gebonden’ heffing die gericht is op het inzamelen van huishoudelijk afval. In de heffing worden alleen zelfstandige huishoudens betrokken. De gemeente Noordwijkerhout kent een tarief voor een eenpersoons- en meerpersoonshuishouden. Bij het vaststellen van de tarieven wordt gestreefd naar kostendekkende tarieven. Vanuit het principe van 100% kostendekkendheid dienen alle kosten die aan dit product zijn toe te rekenen meegenomen te worden. Voor 2016 dalen de tarieven met ongeveer 8,4%. Voor het transport en verwerking van huishoudelijk afval verstrijkt per 1 juli 2016 het contract met Attero. Er is een nieuwe overeenkomst afgesloten met Sita (met AEB als verwerker). Het tarief voor de verwerking van het huishoudelijk afval is daardoor aanzienlijk gedaald. In dat tarief zit ook de afvalstoffenbelasting (van € 15) begrepen die in 2015 is ingevoerd op het storten en verbranden van restafval. Vanuit het lopende contract met Attero tot 1 juli 2016 wordt deze verbrandingsbelasting niet doorberekend. Dit is het resultaat van onderhandelingen die hebben plaatsgevonden. Voor een eenpersoonshuishouden is het tarief 2016 berekend op € 198,72 (was € 216,96 in 2015) en het tarief voor een meerpersoonshuishouden op € 300,12 (was € 327,48 in 2015). Rioolheffing 2016 Omschrijving

Tarief 2015 Tarief 2016

0 m3-70 m3

€ 231,60

€ 233,76

71 m3-160 m3

€ 266,64

€ 269,16

161 m3 en meer

€ 301,56

€ 304,32

De tarieven rioolheffing stijgen licht met ongeveer 0,9%. De burger betaalt rioolheffing wanneer de woning of bedrijfsruimte, direct of indirect, is aangesloten op de gemeentelijke riolering. Het tarief is bepaald aan de hand van het kostenoverzicht uit het gemeentelijk rioleringsplan (GRP). Bij de rioolheffing wordt uitgegaan van 100% dekking van de kosten. Leges 2016 In overeenstemming met het coalitieakkoord worden de leges voor directe dienstverlening kostendekkend vastgesteld. Meer dan kostendekkend is vanwege wetgeving niet toegestaan. Bij de opbouw van de legesverordening wordt kritisch gekeken naar goedkopere alternatieven voor zowel de burger als de gemeente. De opbrengstprognose van de leges is ruim € 100.000 lager dan geraamd voor 2015. De verwachting is dat er aanzienlijk minder omgevingsvergunningen aangevraagd zullen worden in verband met vergunningvrij bouwen. Precariobelasting 2016 Vanaf 2013 is het leidingenbestand van Dunea op de eigenarenkaart van het Kadaster geprojecteerd om de leidinglengte te bepalen in de gemeentegrond. Alliander is in 2014 eveneens een verbeterde meettechniek gaan toepassen. Gebleken is dat aantal strekkende meters kabels en leidingen, maar liefst ruim 100.000 strekkende meter minder is dan voorheen werd aangenomen. Controle door medewerkers van de gemeente heeft

Begroting 2016

91


uitgewezen dat deze constatering correct is. Om eenzelfde opbrengst te realiseren als in de jaren voor 2015 moet het tarief met 28,5% stijgen naast de eerder afgesproken stijging van 3,25%. Lokale lasten Gemeenten blijven terughoudend bij het heffen van lokale belastingen. De lokale woonlasten (onroerende zaakbelastingen, afvalstoffenheffing en rioolheffing) zijn gemiddeld met 1,7% gestegen. Dat komt neer op ongeveer € 12 per huishouden in een heel jaar. Dat blijkt uit de Atlas van de Lokale Lasten die het COELO (Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden) heeft gepresenteerd. Volgens de VNG laat dit helder zien dat gemeenten de bezuinigingen van het Rijk niet afwentelen op hun inwoners. Gemeenten kregen voor hun nieuwe taken in het sociaal domein namelijk miljarden minder dan het Rijk voor die taken had. Dat gemeenten voorzichtig zijn met lokale lasten blijkt ook uit de vergelijking met andere overheden. De Atlas laat zien dat de woongerelateerde belastingen van het Rijk, zoals het eigenwoningforfait en belasting op energie, fors meer zijn gestegen. In de onderstaande tabel is de ontwikkeling van de lokale lastendruk in de gemeente Noordwijkerhout van de jaren 2015 tot en met 2018 opgenomen: Omschrijving

2015

Tarieven onroerende zaakbelastingen

0,0869%

Onroerende zaakbelastingen

€ 223,33

Afvalstoffenheffing (meerpersoons)

€ 327,48

Rioolheffing Bijdrage precariobelasting Dunea

2016

2017

2018

2019

0,0880% 0,0891% 0,0902% 0,0913% € 226,12 € 228,99 € 231,81 € 234,64 € 280,80 € 284,28 € 287,88

€ 266,64

€ 300,12 € 269,16

€ 52,68

€ 69,41

€ 71,67

€ 870,13

€ 864,81

€ 862,37 € 874,49 € 886,92

€ 280,92 € 284,40 € 288,00 € 73,99

€ 76,40

Bij de berekening van de aanslag onroerende zaakbelastingen is uitgegaan van de door het COELO berekende gemiddelde WOZ-waarde 2015 in de gemeente Noordwijkerhout van € 257.000. Een vergelijking met regiogemeenten De vergelijking in onderstaande tabel is gebaseerd op het belastingjaar 2015. Gemeente

Tarief

Gemiddelde

Aanslag

Tarief

Tarief

Totale

OZB

WOZ-waarde

OZB

Afval

Riool

woonlasten

Hillegom

0,0943%

€ 224.000

€ 211,23 € 284,55 € 281,08

€ 776,86

Katwijk

0,0941%

€ 241.000

€ 226,78 € 309,00 € 103,92

€ 639,70

Lisse

0,0940%

€ 238.000

€ 223,72 € 294,36 € 191,04

€ 709,12

0,1225% Noordwijkerhout 0,0869%

€ 314.000

€ 384,65 € 329,88 € 144,72

€ 859,25

€ 257.000

€ 223,33 € 327,48 € 266,64

€ 817,45

Teylingen 0,0781% € 282.000 € 220,24 € 339,00 € 137,00 Bronnen: COELO en de gemeentelijke websites

€ 696,24

Noordwijk

Bij elke gemeente is er bij het tarief van de afvalstoffenheffing uitgegaan van een meerpersoonshuishouden. Omdat er gemeenten zijn die voor de rioolheffing een andere heffingsmaatstaf hanteren, is er in bovenstaande tabel uitgegaan van een tarief voor een gemiddeld gezin met een waterverbruik tot maximaal 250 m³. De gemeente Noordwijkerhout heeft een relatief groot buitengebied, waardoor de kosten voor onderhoud van de riolering relatief hoog zijn.

Begroting 2016

92


In de Commissie BAM van 30 oktober 2014 is verzocht om een extra tabel op te nemen met daarin verwerkt de gemiddelde WOZ-waarde 2015 van € 257.000 van de gemeente Noordwijkerhout om zo een betere vergelijking te kunnen maken van de belastingdruk van de regiogemeenten. Bij het antwoord op dit verzoek moeten wel de nodige kanttekeningen worden geplaatst.  Onroerende zaakbelastingen: De opbrengst van deze belastingsoort vloeit naar de algemene middelen. Het verschilt per gemeente welk ambitieniveau er nagestreefd wordt. Gemeente Noordwijk wil zich profileren als een congresgemeente en als gemeente geschikt voor strandrecreatie. Om deze status te bewerkstelligen en te behouden is het voor deze gemeente onder meer van belang dat de boulevard goed onderhouden wordt. Daar is veel geld voor nodig. Het is dan ook niet vreemd dat deze gemeente een relatief hoog tarief onroerende zaakbelastingen heeft.  Afvalstoffenheffing: De gemeenten laten niet allemaal hun huisvuil ophalen door De Meerlanden Holding N.V. en er is een gemeente die helemaal geen gebruikmaakt van een externe firma. Ieder bedrijf rekent verschillende kosten en zoals eerder vermeld, heeft de gemeente Noordwijkerhout de doelstelling om alle kosten te verhalen. Niet alle gemeenten hebben deze doelstelling. Er zijn gemeenten die het tekort verhalen via een algemeen dekkingsmiddel, zoals de onroerende zaakbelastingen.  Rioolheffing: Gemeenten met een groter buitengebied, zoals de gemeente Noordwijkerhout, hebben minder belastingplichtigen om de kosten over om te slaan. De gemeente Katwijk daarentegen heeft veel belastingplichtigen op een relatief klein gebied. Om die reden is het tarief rioolheffing van de gemeente Katwijk erg laag ten opzichte van het tarief van de gemeente Noordwijkerhout. Nagenoeg alle onroerende zaken in het buitengebied van de gemeente Noordwijkerhout zijn aangesloten op de riolering. Er zijn gemeenten die nog niet zover zijn. Daarnaast heeft de gemeente Noordwijkerhout in de afgelopen jaren veel investeringen gedaan op het gebied van milieu en renovatie die andere gemeenten wellicht niet gedaan hebben of (nog) niet nodig achten. Zoals ook geldt bij de afvalstoffenheffing, heeft de gemeente Noordwijkerhout de doelstelling om alle kosten die gemoeid zijn met de riolering te verhalen via de rioolheffing. Niet alle gemeenten hebben deze doelstelling. Deze kanttekeningen zijn bovendien niet uitputtend. De tarieven worden bepaald, rekening houdend met de (politieke) keuzes die een gemeente maakt of moet maken. Sommige (onverwachte) ontwikkelingen, zoals bijvoorbeeld geldt bij de precariobelasting op kabels en leidingen, kunnen een relatief hoge stijging van tarieven nodig maken in een gemeente. Het is vooral belangrijk dat elke gemeente de hoogte van de tarieven kan verantwoorden aan zijn eigen inwoners. Tabel vergelijking gemeenten, uitgaande van een WOZ-waarde van € 257.000 Gemeente

Tarief

Gemiddelde

Aanslag

Tarief

Tarief

Totale

OZB

WOZ-waarde

OZB

Afval

Riool

woonlasten

Hillegom

0,0943%

€ 257.000

€ 242,35 € 284,55 € 281,08

€ 807,98

Katwijk

0,0941%

€ 257.000

€ 241,84 € 309,00 € 103,92

€ 654,76

Lisse

0,0940%

€ 257.000

€ 241,58 € 294,36 € 191,04

€ 726,98

Noordwijk

0,1225%

€ 257.000

€ 314,83 € 329,88 € 144,72

€ 789,43

Noordwijkerhout 0,0869%

€ 257.000

€ 223,33 € 324,24 € 266,64

€ 814,21

Teylingen

€ 257.000

€ 200,72 € 339,00 € 137,00

€ 676,72

Begroting 2016

0,0781%

93


Kwijtschelding Voor de beoordeling van de betalingscapaciteit hanteert de gemeente Noordwijkerhout de maximale norm ‘kosten van bestaan’, dat wil zeggen 100% van de genormeerde bijstandsuitkering. In het belastingjaar 2013 is er voor in totaal € 100.846,40 aan kwijtschelding verleend. Dat zijn 212 toegewezen kwijtscheldingsverzoeken. 36 kwijtscheldingsverzoeken zijn afgewezen. In 2014 is er voor een bedrag van € 114.810 aan kwijtschelding verleend. Er zijn in totaal 236 kwijtscheldingsverzoeken toegewezen en 39 afgewezen. Naar verwachting zullen de totaalbedragen in de jaren 2015 en 2016 aan verleende kwijtschelding weer iets hoger zijn.

Begroting 2016

94


III. Financiële begroting

Begroting 2016

95


III.1 Overzicht baten en lasten Hieronder treft u het overzicht aan van de baten en lasten per raadsprogramma, de baten en lasten van de geraamde algemene dekkingsmiddelen en het geraamde bedrag voor onvoorzien. Deze posten resulteren in het geraamde totaal saldo van baten en lasten. Hierna worden de toevoegingen aan en onttrekkingen uit de reserves per raadsprogramma opgesomd, waarna het geraamde begrotingsresultaat resteert. Deze wijze van presenteren van de baten en lasten is overeenkomstig artikel 17 van het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Op basis van het overzicht baten en lasten autoriseert de raad het college tot het aangaan van financiële verplichtingen. De geraamde bedragen voor nieuw beleid en uitbreidingsinvesteringen zijn ook onder het desbetreffende raadsprogramma geraamd en worden door de raad tegelijkertijd met de vaststelling van de begroting geautoriseerd. Voor een specificatie van de geraamde bedragen voor nieuw beleid wordt verwezen naar het investerings- en urgentieschema, dat als bijlage IV.2 bij deze begroting is opgenomen.

Omschijving

Werkelijk 2014 (x € 1.000)

lasten

Raming 2015

baten

saldo

lasten

Raming 2016

baten

saldo

lasten

baten

saldo

Programma´s excl. reserves 1. Bestuurlijke organisatie

3.792

312

-3.480

4.099

316

-3.783

4.007

315

-3.692

2. Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme

7.431

6.449

-982

5.157

3.844

-1.313

4.542

2.950

-1.592

3. Openbare ruimte

7.598

4.217

-3.381

8.256

4.183

-4.073

7.947

4.101

-3.846

4. Veiligheid en handhaving

1.589

82

-1.507

1.619

97

-1.522

1.654

98

-1.556

5. Zorg, welzijn en educatie

12.847

3.966

Saldo programmaplan

33.257 15.026 -18.231 37.732 11.305 -26.427 35.197 10.242 -24.955

-8.881 18.601

2.865 -15.736 17.047

2.778 -14.269

Algemene dekkingsmiddelen - lokale heffingen

262

- uitkering uit Gemeentefonds

4.658

4.396

335

13.391 13.391

4.885

4.550

4.959

4.608

18.273

18.273

351

18.008

18.008

- dividend

498

498

450

450

373

373

- saldo financieringsfunctie

533

533

555

555

280

280

2.222

965

690

2.045

1.355

540

2.058

1.518

0

57

-57

48

-1.301 36.136 35.920

-216

- overige algemene dekkingsmiddelen

1.257

Onvoorzien Totaal saldo van baten en lasten

34.776 36.328

1.552 38.814 37.513

-48

Toevoegingen en onttrekkingen aan/uit reserves 1. Bestuurlijke organisatie 2. Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme 3. Openbare ruimte

602

602

512

512

540

540

449

39

-410

408

85

-323

322

67

-255

33

47

14

15

20

5

15

20

5

663

663

4. Veiligheid en handhaving 5. Zorg, welzijn en educatie Algemene dekkingsmiddelen Resultaat - = nadeel

Begroting 2016

0 371

0

1.116

2.464

877

-1.587

634

91

-543

478

10

-468

3.317

3.052

-265

1.057

2.358

1.301

815

1.300

485

0 36.951 37.220

269

38.093 39.380

96

1.650

0

1.487

1.287 39.871 39.871

1.650


Omschijving

Raming 2017 (x € 1.000)

lasten

Raming 2018

baten

saldo

lasten

Raming 2019

baten

saldo

lasten

baten

saldo

Programma´s excl. reserves 1. Bestuurlijke organisatie

4.002

315

-3.687

3.867

315

-3.552

3.913

315

-3.598


4.395

2.950

-1.445

4.410

2.950

-1.460

4.395

2.950

-1.445

3. Openbare ruimte

7.987

4.165

-3.822

7.990

4.165

-3.825

7.990

4.165

-3.825


1.637

99

-1.538

1.620

99

-1.521

1.620

100

-1.520


17.066

Saldo programmaplan

35.087 10.310 -24.777 34.968 10.312 -24.656 35.006 10.316 -24.690

2.781 -14.285 17.081

2.783 -14.298 17.088

2.786 -14.302

Algemene dekkingsmiddelen - lokale heffingen

351

5.094

4.743

5.228

4.877

5.364

5.013

18.072

18.072

18.211

18.211

18.422

18.422

- dividend

373

373

373

373

373

373

- saldo financieringsfunctie

280

280

280

280

280

280

2.058

1.156

1.147

2.058

911

1.615

1.973

358

-48

49

-49

49

-49

-53 37.021 36.728

-293

- uitkering uit Gemeentefonds

- overige algemene dekkingsmiddelen Onvoorzien Totaal saldo van baten en lasten

902 48

36.388 36.187

351

-201 36.515 36.462

351

Toevoegingen en onttrekkingen aan/uit reserves 1. Bestuurlijke organisatie 2. Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme 3. Openbare ruimte

525

525

322

34

-288

15

20

5


Resultaat - = nadeel

403

322

49

-273

15

20

5

0

5. Zorg, welzijn en educatie Algemene dekkingsmiddelen

403

656

656

478

0

-478

815

1.235

420

37.203 37.422

403

403

322

34

-288

15

20

5

643

643

0

0

650

650

478

0

-478

478

0

-478

815

1.122

307

815

1.100

285

254 37.836 37.828

-8

219 37.330 37.584

Toelichting De uitvoering van de raadsprogramma’s wordt voor een groot deel gedekt door algemene dekkingsmiddelen. Dit betreft met name de OZB en de uitkeringen uit het Gemeentefonds. Deze middelen zijn vrij besteedbaar. De niet vrij besteedbare heffingen, bijvoorbeeld de afvalstoffenheffing, de rioolheffing en specifieke uitkeringen, zijn verantwoord onder de baten van het desbetreffende programma. Hierna wordt eerst ingegaan op de vrij besteedbare middelen. Daarna wordt aandacht besteed aan de post voor onvoorziene uitgaven. Lokale heffingen Hieronder vallen de OZB, belastingen op roerende woon- en bedrijfsruimten, hondenbelasting, toeristenbelasting, forensenbelasting en precariobelasting. Om verdere lastenverzwaring te voorkomen, is evenals in de begroting 2015-2018 afgezien van de jaarlijkse extra verhoging van 2% (zoals vastgesteld in de meerjarenbegroting 20142017) van belastingen voor inwoners van de gemeente Noordwijkerhout. De tarieven van de onroerende zaakbelastingen, de hondenbelasting en de precariobelasting op woonschepen stijgen in 2016-2019 daarom jaarlijks slechts met de inflatiecorrectie van 1,25%. Conform de meerjarenbegroting 2015-2018 is voor de toeristenbelasting, forensenbelasting en overige tarieven precariobelasting een extra belastingverhoging van 2% geraamd bovenop de inflatie. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de paragraaf ‘Lokale heffingen’. Uitkering Gemeentefonds Van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ontvingen wij op 30 mei 2015 de circulaire over de ontwikkeling van de uitkering uit het Gemeentefonds. De raming voor het Gemeentefonds, die is gebaseerd op de meicirculaire, bestaat uit de algemene uitkering, decentralisatie-uitkeringen (brede scholen, peuterspeelzaalwerk, centra

Begroting 2016

97


voor jeugd en gezin en decentralisatie provinciale taken vergunningverlening, toezicht en handhaving), de integratie-uitkering Wmo en de integratie-uitkering Sociaal Domein. Na beoordeling van de septembercirculaire 2015 over de uitkering uit het Gemeentefonds zullen wij u over de eventuele financiële consequenties nader informeren. Zie voor een nadere toelichting van de uitkering uit het Gemeentefonds onderdeel III.2.2. Dividend De gemeente Noordwijkerhout ontvangt dividend over aandelen, te weten:  NV Bank voor Nederlandse Gemeenten;  De Meerlanden Holding NV;  Alliander NV;  Vattenfall BV. De raming 2016 voor dividend bedraagt € 373.250. Saldo financieringsfunctie Aan de programma’s wordt rente toegerekend op basis van de boekwaarde van de investeringen per 1 januari. Het renteomslagpercentage is berekend op 2,5%. Omdat er in 2016 sprake is van een financieringstekort, is er rekening gehouden met lasten voor het aantrekken van financieringsmiddelen. De kosten hiervan zijn verwerkt in de toe te rekenen rente. Onvoorziene uitgaven De raming voor onvoorzien is bepaald op een bedrag van € 3 per inwoner. In 2016 is voor onvoorziene uitgaven een totaalbedrag van € 48.366 opgenomen. Over dit bedrag kan alleen via een door de raad vastgestelde begrotingswijziging worden beschikt.

Begroting 2016

98


III.1.1 Toelichting op de baten en lasten Uit het overzicht baten en lasten blijkt dat voor 2016 een meer dan sluitende begroting kan worden gepresenteerd. Voor het jaar 2016 wordt een positief saldo van € 269.000 geraamd. In de Voorjaarsnota 2015 werd voor 2016 een positief resultaat van € 251.000 geprognosticeerd. Dit zorgt voor een positief verschil van € 18.000. Onderstaand zijn de belangrijkste afwijkingen ten opzichte van de Voorjaarsnota 2015 weergegeven. Programma

(x € 1.000)

Voordeel

Nadeel

Saldo

103

26 26

77

0

78 78

-78

37 37

0

37

1. Bestuurlijke organisatie Lagere vergoedingen raadsleden

45

Wachtgeld oud-wethouder

48

Holland Rijnland

10

Software bevolkingsadministratie 2. Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme Omgevingsvergunningen 3. Openbare ruimte Milieu 5. Zorg, welzijn en educatie Leerlingenvervoer

12

Verzekering gebouw Hoogstraat 58a

17

Rijksbijdrage Wwb inkomensdeel

92

Bijdrage ISD (oude taken)

45

Bijdrage ISD nieuwe taken Wmo

177

Bijdrage ISD PGB jeugd

91

Rijksbijdrage 3D Jeugd

408

Lagere uitgaven jeugd

373

Rijksbijdrage 3D Wmo

120

Rijksbijdrage 3D Participatie 791

108 652

139

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Hogere salariskosten

61

Dividend Alliander

100

Rente grondexploitatie

50

Lagere opbrengst OZB

20

Kosten automatisering

28

Premie WA

8

Premie WGA

9

Terugbetaling precario Dunea

5

Overige verschillen 100 Saldo

Begroting 2016

76 257

-157 18

99


Toelichting verschillen t.o.v. de raming 2016 in de Voorjaarsnota 2015 Programma 1: Bestuurlijke organisatie  De onkostenvergoeding (nieuwe opzet als gevolg van harmonisering/modernisering rechtspositie decentrale ambtsdragers) voor de gemeenteraadsleden blijkt lager te zijn dan het bedrag waarvan bij het opstellen van de begroting 2015 werd uitgegaan. De vergoeding kan € 38.000 lager worden geraamd. Daarnaast kunnen de raadsvergoedingen € 7.000 lager worden geraamd.  Doordat een oud-wethouder werkzaamheden uitvoert, zijn de kosten voor wachtgeld € 48.000 lager.  Door een hoger bedrag aan compensabele BTW met betrekking tot de bijdrage aan Holland Rijnland, ontstaat er een voordeel van € 10.000.  Voor het softwareprogramma i-burgerzaken is een tariefsaanpassing doorgevoerd. Conform het raadsbesluit van 9 juli 2015 is de raming € 26.000 hoger. Programma 2: Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme  Door een afname van het aantal aanvragen voor een omgevingsvergunning en een toename van het vergunningvrij bouwen is de opbrengst lager (€ 100.000). Doordat de kosten voor het behandelen van de aanvragen voor omgevingsvergunningen ook lager zijn, is het ‘product omgevingsvergunningen’ wel kostendekkend. Door de afname van het aantal aanvragen nemen de kosten voor welstandstoezicht en adviezen ten behoeve van omgevingsvergunningen eveneens af (in totaal € 22.000). Daarnaast vindt een verschuiving van personeelskosten plaats van het ‘behandelen van aanvragen omgevingsvergunningen’ naar ‘voorlichting over bouwen’. De hogere personeelskosten van onder andere voorlichting mogen echter niet meegenomen worden bij de bepaling van het tarief voor de omgevingsvergunningen. Hierdoor ontstaat er een nadeel van € 78.000. Programma 3: Openbare ruimte  De gemeente Noordwijkerhout heeft op dit moment een overeenkomst met de Omgevingsdienst IJmond die loopt tot 2017. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu blijft van mening dat gemeenten moeten aansluiten bij de Regionale UitvoeringsDienst (RUD) binnen de eigen regio. Voor Noordwijkerhout is dat de Omgevingsdienst West Holland. De kosten voor de gemeente om het takenpakket door Omgevingsdienst IJmond te laten uitvoeren, bedragen momenteel ongeveer € 200.000 (begroot 2015: € 237.000). Op basis van de huidige overeenkomst is het geraamde bedrag voor 2016 met € 37.000 afgeraamd. Programma 5 Zorg, welzijn en educatie  Door een nieuwe aanbesteding van het leerlingenvervoer zijn de kosten per saldo € 12.000 lager.  In de begroting 2015 was een veel te hoog bedrag voor de brandverzekeringspremie voor het gebouw Hoogstraat 58a opgenomen. De raming 2016 is € 17.000 lager.  De rijksbijdrage Wwb inkomensdeel is € 92.000 hoger geraamd, omdat het aantal uitkeringsgerechtigden is toegenomen.  De bijdrage 2016 aan de ISD Bollenstreek met betrekking tot de ‘oude taken’ (excl. nieuwe taken Wmo) is € 45.000 hoger door: - een toename van het aantal bijstandsuitkeringen en als gevolg hiervan ook hogere apparaatskosten van de ISD Bollenstreek; - een toename van het aantal ‘statushouders’, waardoor ook de bijdrage voor bijzondere bijstand toeneemt; - lagere kosten voor huishoudelijke hulp als gevolg van de introductie ‘Algemene Voorziening Hulp bij het Huishouden’. De apparaatskosten van de ISD zijn voor dit onderdeel lager;

Begroting 2016

100


lagere kosten van de voorzieningen voor gehandicapten. Het beroep op de (collectieve) vervoersvoorzieningen en rolstoelen is aanzienlijk minder. De apparaatskosten nemen eveneens af. Op basis van de gegevens in het eerste halfjaar 2015 is de bijdrage aan de ISD Bollenstreek voor de uitvoering van de nieuwe taken van de Wmo verlaagd met € 177.000. De ISD Bollenstreek heeft de indruk dat vrijwel alle klanten in beeld zijn en op basis hiervan is de kostenraming naar beneden bijgesteld. De kosten voor het Persoonsgebonden Budget Jeugd (PGB) stijgen met € 91.000. De regeling wordt uitgevoerd door de Jeugd- en Gezinsteams (indicaties), de ISD Bollenstreek en de SVB. Op grond van de gegevens over de besteding van de SVB is de raming aangepast. Overigens betreft een deel van het hogere bedrag de uitvoeringskosten van de ISD Bollenstreek welke niet eerder werden geraamd. De rijksbijdragen voor Jeugdzorg en Participatie zijn respectievelijk met € 408.000 en € 108.000 gedaald. De rijksbijdrage voor de nieuwe Wmo is met € 120.000 gestegen. De wijziging van de rijksbijdragen Jeugdzorg en Wmo is het gevolg van de invoering van de objectieve verdeelmodellen per 1 januari 2016. Op dit moment is meer bekend over de ontwikkeling van de uitgaven Jeugdzorg. Op grond hiervan zijn de uitgaven lager geraamd (€ 373.000). -









Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien  De salariskosten zijn met € 61.000 toegenomen door onder andere een hogere inschaling van nieuwe personeelsleden.  Met uitzondering van het jaar 2013 is er door het netwerkbedrijf Alliander een hoger dividend uitgekeerd (circa € 100.000).  Door het lagere rentepercentage en een lagere boekwaarde kan er € 50.000 minder rente worden toegerekend aan de bouwgrondexploitaties.  De opbrengst uit de onroerende-zaakbelastingen niet-woningen is circa € 20.000 lager, omdat onvoldoende rekening is gehouden met een structurele leegstand. Daarnaast was de daling van deze waarden groter dan eerder geprognosticeerd.  Onder andere door extra prijsverhogingen en het raadsbesluit van 9 juli 2015 inzake innovaties van kernapplicaties nemen de kosten van automatisering meer toe dan de inflatiecorrectie (€ 28.000).  De verzekering wettelijke aansprakelijkheid is opnieuw aanbesteed. Hier is een hogere premie uitgekomen (€ 8.000).  De gemeente is eigenrisicodrager met betrekking tot de Regeling werkhervatting gedeeltelijk arbeidsgeschikten (WGA). De premie WGA eigen risico bleek destijds bij een verzekeringsmaatschappij lager dan bij het UWV. Inmiddels is de premie behoorlijk gestegen (€ 9.000). Onderzocht zal worden of er een andere keuze gemaakt moet worden.  Als aan een belastingschuldige kwijtschelding van gemeentelijke belastingen wordt verleend, wordt ook het via de waternota in rekening gebrachte bedrag van de precario terugbetaald. Doordat het tarief van de precariobelasting op kabels en leidingen extra stijgt, wordt dit terug te betalen bedrag ook hoger (€ 5.000).

EMU-saldo Bij de invoering van de euro is afgesproken dat het begrotingstekort per deelnemend land beperkt moet blijven tot maximaal 3%. Het EMU-saldo is samengesteld uit het begrotingstekort op rijksniveau, provinciaal en lokaal niveau. Bij de berekening van het EMU-saldo wordt de financiering uit reserves en voorzieningen buiten beschouwing gelaten en worden de grondmutaties en kosten voor o.a. bouwrijpmaken gecorrigeerd. Het EMU-saldo is voor 2016 berekend op € 537.000 (voordelig) en voor 2017 op € 368.000 (voordelig). In bijlage IV.5 is de berekening van dit saldo opgenomen.

Begroting 2016

101


III.1.2 Overzicht incidentele baten en lasten De onderstaande incidentele baten en lasten zijn in de (meerjaren)begroting 2016-2019 opgenomen. Incidentele lasten

(x 1.000)

1. Bestuurlijke organisatie Wachtgeld oud-wethouders Kosten (bovenformatief) personeel Vervanging koffie-/theeautomaten Verkiezingen

2016

2017

1 137 3

122 23

2. Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme Herziening bestemmingsplan centrum Opstellen woonvisie Opstellen Omgevingsvisie

100

5. Zorg, welzijn en educatie Tijdelijke huisvesting Teylingen College Jeugdmaatschappelijk Werk (inzet Kwadraad)

6 101

23

69

15

6

Mutaties reserves Storting in Reserve bovenwijkse voorzieningen

6

49

Totaal (x 1.000)

Mutaties reserves Egalisatiereserve Bouwleges Algemene Reserve: (bovenformatief) personeel Reserve Volkshuisvesting: opstellen woonvisie Reserve Bovenwijkse voorzieningen: Bavo Reserve Sociaal Domein Totaal

Saldo saldo eenmalige baten (+) / lasten (-/-)

Begroting 2016

2019

15

Algemene dekkingsmiddelen en onvoorzien Medewerkerstevredenheidsonderzoek

Incidentele baten

2018

102

412

151

38

75

2016

2017

2018

2019

2 161

146

24 15

24

35 101

50

299

196

39

24

-113

45

1

-51


De onderstaande structurele toevoegingen en onttrekkingen aan reserves zijn in de (meerjaren)begroting 2016-2019 opgenomen. Structurele toevoegingen

2016

2017

2018

2019

Reserve Regionaal Investeringsfonds Reserve Monumentenbeleid

273 15

161 15

164 15

207 15

Totaal

288

176

179

222

2016

2017

2018

2019

Reserve Volkshuisvesting: startersleningen Reserve Regionaal Investeringsfonds Reserve Monumentenbeleid Reserve Kapitaallasten activa Egalisatiereserve BCF Reserve BTW-oude activa

17 379 20 562 6 4

17 379 20 555

17 379 20 549

17 379 20 543

Totaal

988

971

965

959

Structurele onttrekkingen

Begroting 2016

(x 1.000)

(x 1.000)

103


III.2 Financiële positie III.2.1. Toelichting op de financiële positie III.2.1.1 Begrotingsruimte Conform de meerjarenraming 2015-2018 is het bedrag voor onvoorziene uitgaven in de (meerjaren)begroting 2016 geraamd op € 3 per inwoner. Omschijving Onvoorziene uitgaven

Totaal Per (x € 1.000) inwoner 48 3,00

Totaal

48

3,00

De lasten voor prioriteiten en uitbreidingsinvesteringen (zie bijlage IV.2, onderdeel nieuw beleid en uitbreidingsinvesteringen) zijn direct bij de desbetreffende programma’s geraamd. Dit betekent dat de desbetreffende uitgaven bij de vaststelling van de begroting 2016 direct worden geautoriseerd.

III.2.1.2 Meerjarenramingen en dekkingsplan De conceptbegroting 2016 sluit met een positief saldo van € 269.000. Ook voor de jaren 2017 en 2018 wordt een voordelig saldo geraamd. Voor 2019 wordt een gering nadelig saldo van € 8.000 geraamd. In bijlage IV.4 treft u de meerjarenramingen 2016-2019 aan. Hierbij zijn ook de uitgangspunten voor het opstellen van de ramingen genoemd. De meerjarenramingen zijn gebaseerd op de ramingen in de conceptbegroting 2016 inclusief de lasten van het investerings- en urgentieschema 2016-2019. Jaarlijks stelt de Provincie Zuid-Holland in haar rol als financieel toezichthouder vast of de begroting structureel en reëel in evenwicht is. De belangrijkste nieuwe aanbeveling is om ook het totale begrotingssaldo (meerjarig) gecorrigeerd met incidentele baten en lasten te presenteren. Na eliminatie van de incidentele posten ontstaat zicht op het structureel financieel saldo. Structureel financieel saldo

(x 1.000)

Uitkomst conceptbegroting 2016-2019 Af: saldo incidentele baten (+) / lasten (-) Gecorrigeerd saldo (structurele ruimte)

2016

2017

2018

2019

269 -113

219 45

254 1

-8 -51

382

174

253

43

Op basis van bovenstaande uitkomst kan geconcludeerd worden dat deze conceptbegroting structureel en reëel in evenwicht is

Begroting 2016

104


III.2.1.2 Economische ontwikkelingen en vooruitzichten De economie is nagenoeg terug op het niveau van voor de crisis die in de tweede helft van 2008 uitbrak.3 Na een periode van zeven magere jaren, komt de Nederlandse economie in 2015 op stoom. In 2016 en 2017 bedraagt de economische groei gemiddeld 2% per jaar. Dat komt vooral door het aantrekken van de binnenlandse bestedingen. Het reëel beschikbaar inkomen van huishoudens groeit fors in 2015. De particuliere consumptie zit in de lift. De Nederlandse arbeidsmarkt is het dieptepunt gepasseerd. Daarnaast wordt het groeiherstel ondersteund door onder meer het aantrekken van de groei van de wereldhandel en de lagere olieprijs. De mondiale economische vooruitzichten zijn omgeven met diverse onzekerheden. Voorbeelden hiervan zijn het oplaaien van de spanningen in Oekraïne en het Midden-Oosten en het oplopen van de financiële stress in het eurogebied in verband met de politieke ontwikkelingen in Griekenland. Het economische herstel komt tot uitdrukking in de overheidsfinanciën. Het begrotingstekort loopt in 2016 en 2017 verder terug. Dit komt hoofdzakelijk doordat de toename van de overheidsuitgaven achterblijft bij de nominale bbp-groei. De werkloosheidsuitgaven lopen nog wat terug, het aantal ambtenaren blijft min of meer stabiel en de rentelasten nemen nog wat verder af. De collectieve lasten blijven in de ramingsjaren min of meer ongewijzigd. Als gevolg van het afnemende begrotingstekort, de aanhoudende economische groei en een inflatie die wat hoger ligt dan in voorgaande jaren, daalt de schuldquote tot onder de 65% bbp in 2017.4 De ontwikkeling van de algemene uitkering wordt voor een belangrijk deel bepaald door de ontwikkeling van de rijksuitgaven (netto gecorrigeerde rijksuitgaven). Volgens de normeringssystematiek (trap op trap af) hebben wijzigingen in de rijksuitgaven direct invloed op de omvang van de algemene uitkering. De meicirculaire 2015 resulteert voor 2016 in een hoger accres dan in september 2014 werd voorzien.

3 4

Bron: CBS, bericht 14 augustus 2015 Bron: DNB, Economische Ontwikkelingen en Vooruitzichten Juni 2015, nummer 9

Begroting 2016

105


III.2.2 Uitkering uit het Gemeentefonds Op 1 juni 2015 is de meicirculaire 2015 gepubliceerd. De circulaire informeert de gemeenten over de gemeentefondsuitkeringen. Het Gemeentefonds is de grootste inkomstenbron van de gemeente. De ontwikkeling ervan bepaalt daarom in belangrijke mate de financiële ruimte van de gemeente. Ten opzichte van de uitkomsten van de september- en decembercirculaire 2014 zijn financiële gevolgen van de meicirculaire 2015, inclusief stelposten, vanaf het jaar 2016 meerjarig positief. Uitkering Gemeentefonds

2016

Raming o.b.v. decembercirculaire 2014

2017

2018

2019

-18.139.000 -17.990.000 -17.935.000 -18.095.000

Raming o.b.v. meicirculaire 2015 Verschil meicirculaire 2015 en decembercirculaire 2014

18.163.000

18.094.000

18.259.000

18.213.000

24.000

104.000

324.000

118.000

- = nadelig

Accres De ontwikkeling van de algemene uitkering wordt voor een belangrijk deel bepaald door de ontwikkeling van de rijksuitgaven (netto gecorrigeerde rijksuitgaven; NGRU). Volgens de normeringssystematiek hebben wijzigingen in de rijksuitgaven direct invloed op de omvang van de algemene uitkering. De jaarlijkse toename of afname van het Gemeentefonds, voortvloeiend uit de normeringssystematiek, wordt het accres genoemd. Voor 2016 wordt een structureel hoger accres geraamd dan in september 2014 werd voorzien. Groot onderhoud verdeelstelsel Gemeentefonds Met ingang van 2016 worden de uitkomsten van de tweede fase van het groot onderhoud aan het verdeelstelsel gedeeltelijk (33%) doorgevoerd. De invoering heeft gevolgen voor de hoogte van de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. In de meicirculaire 2016 volgt de tweede tranche. Voor Noordwijkerhout is er sprake van een positief herverdeeleffect. Sociaal Domein Een belangrijk thema waarover het Rijk en de VNG tot vlak voor de verschijning van de circulaire frequent en intensief overleg hebben gevoerd betreft de financiën van de decentralisaties. Op 29 mei 2015 hebben het Rijk en de VNG een pakket afspraken gemaakt. Partijen hebben samen vastgesteld dat het onwenselijk is om het budget voor het lopende jaar aan te passen aan de AWBZ-realisatiecijfers over 2014. In verband met lopende contracten jegens derden. Dit betekent dat het Rijk het budget 2015 niet neerwaarts zal aanpassen. Met ingang van 2016 zijn de objectieve verdeelmodellen voor de Wmo en Jeugd van toepassing. De integratie-uitkering Sociaal Domein wordt conform de aankondiging in de decembercirculaire 2014 structureel verlaagd met € 134 miljoen in verband met de zgn. Wlzindiceerbaren. Cliënten hadden de keuze om hun behandeling onder de Wet langdurige zorg door te zetten of in te stromen bij de gemeenten. Minder cliënten dan verwacht stroomden in bij de gemeenten, wat een korting op het macrobudget rechtvaardigde. Verder worden de macrobudgetten in de verschillende jaren verlaagd tussen € 100 en € 250 miljoen, hoofdzakelijk in de taak Jeugd. De budgetten tot en met 2017 liggen nu meerjarig vast waardoor rust en duidelijkheid zijn gecreëerd.

Begroting 2016

106


Integratie-uitkering Sociaal Domein

2016

2017

2018

2019

Decentralisatie AWBZ naar Wmo Decentralisatie Jeugdzorg Decentralisatie Participatiewet

1.988.000 2.685.000 1.265.000

1.965.000 2.615.000 1.178.000

1.893.000 2.624.000 1.100.000

1.872.000 2.628.000 1.052.000

Geraamd bedrag meicirculaire 2015

5.938.000

5.758.000

5.617.000

5.552.000

Geraamd bedrag septembercirculaire 2014

6.290.000

6.067.000

5.999.000

5.957.000

-352.000

-309.000

-382.000

-405.000

Verschil tussen septembercirculaire en meicirculaire - = nadelig

Bij het opstellen van deze meerjarenbegroting 2016-2019 is er vanuit gegaan dat de gelden die het Rijk beschikbaar stelt voor de nieuwe Wmo, Jeugdzorg en Participatiewet (integratieuitkering Sociaal Domein) voldoende zijn om de taken hiervoor uit te kunnen voeren. Op dit moment is er nog onvoldoende inzicht in of dit in de eerste jaren ook daadwerkelijk gerealiseerd wordt. Mocht er een overschrijding plaatsvinden, dan zal de bestemmingsreserve Sociaal Domein worden aangewend. Septembercirculaire 2015 Als gevolg van de op Prinsjesdag gepresenteerde rijksbegroting kunnen er nog bijstellingen voor de uitkering uit het Gemeentefonds plaatsvinden. Na beoordeling van de septembercirculaire 2015 zullen wij u informeren over de financiële consequenties.

III.2.3 Arbeidsgerelateerde verplichtingen Op basis van artikel 20 van het BBV moet aandacht worden besteed aan de arbeidsgerelateerde verplichtingen. Deze bepaling is in het besluit opgenomen, omdat deze kosten uit de exploitatiebegroting van de gemeente betaald moeten worden. Dit is in tegenstelling tot de regels die gelden voor het bedrijfsleven, waarvoor bepaald is dat voor dit soort verplichtingen een voorziening gevormd moet worden. Het gaat hierbij met name om verplichtingen voor uit te betalen vakantiegeld, wachtgelden en de aanvullende FPUbijdrage. In de begroting 2016 en de meerjarencijfers is met deze verplichtingen rekening gehouden.

Begroting 2016

107


III.2.4 Investeringen In het BBV is opgenomen, dat de investeringen moeten worden onderverdeeld in investeringen met een maatschappelijk nut en investeringen met een economisch nut. Investeringen met een economisch nut zijn die investeringen die bijdragen aan de mogelijkheid om middelen te verwerven en/of die verhandelbaar zijn. Dit betekent onder andere dat niet alleen alle gebouwen en het gemeentelijk rioleringsstelsel een economisch nut hebben, maar ook de inventaris van het gemeentehuis. Investeringen met een economisch nut mogen niet in één keer gedekt worden ten laste van een reserve. De desbetreffende investeringen moeten geactiveerd worden en het volledige bedrag moet worden afgeschreven. Wel mag er vanuit een reserve een bijdrage in de kapitaallasten worden gegeven. Deze bijdrage moet dan als een bate in de exploitatie verantwoord worden. Volgens het Rijk zou het de voorkeur hebben de investeringen met een maatschappelijk nut, denk aan wegen, plantsoenen e.d. niet te activeren, maar in één keer ten laste van de exploitatie te brengen. Omdat het Rijk begrijpt dat dit zou leiden tot een investeringsstop bij de gemeenten en het gewoon niet mogelijk is deze investeringen in één keer te dekken, is het toch toegestaan dit soort investeringen te activeren. De minister vindt het wel wenselijk, dat deze activa in een zo kort mogelijke termijn worden afgeschreven. Daarom is het bij deze investeringen ook toegestaan om bijdragen uit reserves in één keer in mindering te brengen. De investeringen die opgenomen zijn in het investerings- en urgentieschema 2016-2019 (zie bijlage IV.2) kunnen als volgt worden onderverdeeld: Omschrijving (x € 1.000) Geraamde investeringen Vervangingsinvesteringen Investeringen met economisch nut Investeringen met maatschappelijk nut Totaal vervangingsinvesteringen Uitbreidingsinvesteringen Investeringen met economisch nut Investeringen met maatschappelijk nut Totaal uitbreidingsinvesteringen Totaal geraamde investeringen

2016

2017

2018

2019

1.930 1.379 3.309

1.017 1.817 2.834

1.179 2.720 3.899

1.040 1.573 2.613

0 1.650 1.650 4.959

0 0 0 2.834

0 15 15 3.914

0 0 0 2.613

In de begroting en in de meerjarenramingen is rekening gehouden met de lasten van deze investeringen. De lasten van de vervangingsinvesteringen worden deels gedekt door vrijvallende afschrijvingslasten doordat oude investeringen volledig zijn afgeschreven. Met dit voordeel wordt in de meerjarenramingen rekening gehouden. Rekening wordt gehouden met de volgende bedragen: Omschrijving (x € 1.000) Geraamde cumulatieve lasten Vervangingsinvesteringen Investeringen met economisch nut Investeringen met maatschappelijk nut Totaal lasten vervangingsinvesteringen Uitbreidingsinvesteringen Investeringen met economisch nut Investeringen met maatschappelijk nut Totaal lasten uitbreidingsinvesteringen Totaal lasten geraamde investeringen Af: Vrijvallende afschrijvingslasten Totaal extra lasten (cumulatief)

Begroting 2016

2016

2017

2018

2019

3 0 3

53 43 96

50 100 150

110 192 302

0 39 39 42

0 85 85 181 22 159

0 85 85 235 81 154

0 85 85 387 52 335

42

108


III.2.5 Financiering Voor de financiering van de investeringen wordt gebruikgemaakt van overtollige liquide middelen en indien nodig worden langlopende geldleningen aangetrokken. Het beleid is erop gericht in eerste instantie gebruik te maken van de mogelijkheden van financiering met kortlopende geldleningen, maar mede in verband met de kasgeldlimiet, zullen er ook langlopende middelen aangetrokken moeten worden. De gelden die in 2009 zijn ontvangen in verband met de verkoop van de aandelen Nuon zijn voor 10 jaar uitgezet. De gelden die in juli 2011, juli 2013 en juli 2015 zijn ontvangen, zijn echter gebruikt als eigen financieringsmiddel. In juni 2015 is een fixe geldlening (aflossingsvrij) aangetrokken van € 10.000.000 met een looptijd van 25 jaar en een rentepercentage van 2,06%. Voor de jaren 2016-2019 verwachten wij de volgende financieringsbehoefte: Omschrijving (x € 1.000) stand liquide middelen per 1 januari mutatie exploitatie mutatie vaste geldleningen mutatie vaste activa stand per 31 december gemiddelde stand over het jaar Aan te trekken geld In kort geld - tegen een rente van - te betalen rente In lang geld - tegen een rente van - te betalen rente Totaal te betalen rente

Begroting 2016

109

2016 2.000 2.000 -1.900 -5.000 -2.900

2017 -2.900 2.000 -1.900 -2.800 -5.600

2018 -5.600 2.000 -1.950 -3.900 -9.450

2019 -9.450 2.000 -1.950 -1.600 -11.000

-450

-4.250

-7.525

-10.225

-450 450 0,10% 0 0 2,50% 0 0

-4.250 3.140 0,10% 3 1.110 2,50% 28 31

-7.525 3.140 0,10% 3 4.385 2,50% 110 113

-10.225 3.140 0,10% 3 7.085 2,50% 177 180


III.2.6 Reserves en voorzieningen Het geraamde verloop van de reserves en voorzieningen is opgenomen in bijlage IV.3. Aan bestemmingsreserves wordt, conform de meerjarenbegroting 2015-2018, in 2016 2,5% rente toegevoegd, met uitzondering van de Reserve Regionaal Investeringsfonds, Reserve Volkshuisvesting, Reserve BTW-oude activa en Reserve Verkoop aandelen Nuon. Aan de Reserve Kapitaallasten activa wordt 4% rente toegevoegd en dit rentepercentage is gelijk aan de toegerekende rente over de desbetreffende activa. Aan voorzieningen wordt geen rente toegevoegd. Aan de Algemene Reserve wordt alleen de rente van het niet vrij inzetbare deel toegerekend. Recapitulerend wordt in bijlage IV.3 voor de periode 1 januari 2016 tot en met 1 januari 2019 het volgende verloop van de reserves en voorzieningen geraamd: Omschrijving (x € 1.000) Algemene reserves Bestemmingsreserves Totaal reserves Voorzieningen Totaal reserves en voorzieningen

1-1-2016 30.014 13.323 43.337 3.348 46.685

1-1-2017 29.744 12.968 42.712 3.000 45.712

1-1-2018 29.629 12.550 42.179 3.064 45.243

1-1-2019 29.636 12.166 41.802 3.562 45.364

1-1-2020 29.642 11.841 41.483 4.092 45.575

Uit dit overzicht blijkt dat het totaal van reserves en voorzieningen afneemt. De algemene reserves dalen onder andere als gevolg van de investeringen voor het GVVP en de kosten van boventallig personeel. In 2016 laat de Reserve Regionaal Investeringsfonds nog een positief saldo zien. In de jaren daarna is deze reserve echter negatief. De Reserve Kapitaallasten activa zal in de komende jaren worden ingezet ter dekking van de kapitaallasten van de Regenboogschool, het Teylingen College, de Egelantierschool en het Trefcentrum De Duinpan. Deze dekkingsreserve is toereikend voor de gehele afschrijvingstermijn van de desbetreffende activa. De stand van de voorzieningen is voor het grootste deel gebaseerd op beheerplannen. Op de beheerplannen wordt verder ingegaan in paragraaf II.3.3 Onderhoud kapitaalgoederen. Bij de Voorziening Onderhoud wegen worden de grote projecten niet ten laste van deze voorziening gebracht, maar worden geactiveerd. Hierdoor wordt een negatief saldo van de voorziening voorkomen.

Begroting 2016

110


Vaststelling begroting 2016 Aldus vastgesteld door de raad van de gemeente Noordwijkerhout in zijn openbare vergadering van 12 november 2015.

De griffier,

Begroting 2016

De voorzitter,

111


Begroting 2016

112


IV. Bijlagen

Begroting 2016

113


IV.1 Verklaring afkortingen en gebruikte termen AB Arbo AVA

Algemeen bestuur Arbeidsomstandigheden Algemene Vergadering van Aandeelhouders AvP Antonius van Padua AWBZ Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten B&W Burgemeester en wethouders BAG Basisadministratie Adressen en Gebouwen BAM Bestuurlijke aangelegenheden en middelen Bbp Bruto binnenlands product BBV Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten BCF BTW-compensatiefonds BES Bonaire, Sint Eustatius en Saba BIE Bouwgrond in exploitatie BLV Belangenvereniging Leefbaar Victor BNG nv Bank Nederlandse Gemeenten BP Bestemmingsplan BRK Basisregistratie Kadaster BRP Basisregistratie Personen BRP Basis Rioleringsplan BTW Belasting toegevoegde waarde BV Besloten Vennootschap BZK Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties CAO Collectieve arbeidsovereenkomst CAR/UWO Collectieve arbeidsvoorwaardenregeling/ Uitwerkingsovereenkomst CBS Centraal Bureau voor de Statistiek COELO Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden CPB Centraal Planbureau DB Dagelijks bestuur DBS Duin- en Bollenstreek DNB De Nederlandsche Bank ECB Europese Centrale Bank EMU Economische en Monetaire Unie Fido Financiering decentrale overheden FPU Flexibel Pensioen en Uittreden GFT Groente-, fruit- en tuinafval

Begroting 2016

GOM GR GRKDB GRP GSS GVVP HLN HM HR IOAW

IOAZ

IPO ISD ISG IVP JGT LED LV MER NIEGG NOUP NRD NV OZB P&C P&O PGB POP PW RDOG RIF RIJK RO RUD SER

114

Greenport Ontwikkelingsmaatschappij Gemeenschappelijke regeling Gemeenschappelijke regeling. Kust-, Duin- en Bollenstreek Gemeentelijk Rioleringsplan Grensstreekstudie Gemeentelijk Verkeers- en VervoerPlan Hillegom, Lisse en Noordwijkerhout Hollands Midden Holland Rijnland Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte werkloze Werknemers Inkomensvoorziening Oudere en gedeeltelijk Arbeidsongeschikte gewezen Zelfstandigen Interprovinciaal Overleg Intergemeentelijke Sociale Dienst Intergemeentelijke Structuurvisie Greenport Integraal Veiligheidsprogramma Jeugd- en gezinsteam Light Emitting Diode Landelijke Voorziening Milieu-effectenrapportage Niet in exploitatie genomen gronden NoordwijkerhoutsUitvoeringsProgramma Notitie Reikwijdte & Detailniveau Duinpolderweg Naamloze Vennootschap Onroerende-zaakbelastingen Planning & Control Personeel & Organisatie Persoonsgebonden budget Persoonlijk Ontwikkelingsplan Participatiewet Regionale Dienst Openbare Gezondheidszorg Regionaal InvesteringsFonds Regionaal Inkoopbureau IJmond en Kennemerland Ruimtelijke ordening Regionale Uitvoeringsdienst Sociaal-Economische Raad


SPGN

SVB SVN

Sw TWO UWV VAB VNG VPB VROM V(S)O VTH

Stichting Platform Gehandicaptenbeleid Noordwijkerhout Sociale Verzekeringsbank Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten Sociale werkvoorziening Tijdelijke Werkorganisatie Jeugdhulp Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen Vuilafvoerbedrijf Vereniging Nederlandse Gemeenten Vennootschapsbelasting Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer Voortgezet (speciaal) onderwijs Vergunningverlening, toezicht en handhaving

Begroting 2016

VVE WA Wabo WBR Wet Hof WGA WGSP WKPB Wlz Wmo WOZ Wro Wwb

115

Voor- en Vroegschoolse Educatie Wettelijke Aansprakelijkheid Wet algemene bepalingen omgevingsrecht Woningbehoefteraming Wet Houdbare overheidsfinanciën Werkhervattingsregeling voor gedeeltelijk arbeidsgeschikten Werkgeversservicepunt Wet kenbaarheid publiekrechtelijke beperkingen Wet langdurige zorg Wet maatschappelijke ondersteuning Wet waardering onroerende zaken Wet ruimtelijke ordening Wet werk en bijstand


Verklaring gebruikte termen Algemene uitkering

Een uitkering van het Rijk uit het Gemeentefonds die de gemeente naar eigen inzicht kan besteden.

Exploitatie

De exploitatie bestaat uit de jaarlijks terugkomende werkzaamheden en de daarbij behorende lasten en baten.

Gemeentefonds

Fonds waaruit jaarlijks aan de gemeenten uitkeringen worden gedaan tot dekking van een deel van hun uitgaven. De ontwikkeling van het Gemeentefonds is gekoppeld aan de ontwikkeling van de (netto gecorrigeerde) rijksuitgaven.

Investeringen

Dit betreffen zaken die gedurende meerdere jaren gebruikt kunnen worden. Een investering is meerdere jaren nuttig voor de organisatie of de gemeenschap. Bepaald wordt hoeveel jaar een investering nuttig zal zijn. Op basis hiervan worden de uitgaven elk jaar voor een deel ten laste van de exploitatie gebracht. Dit is het afschrijvingsbedrag.

Kapitaallasten

Dit zijn de rentelasten en de afschrijvingen op investeringen.

Kostenplaats

Op een kostenplaats worden die lasten en baten verantwoord, die niet direct aan een product kunnen worden toegerekend. Deze lasten en baten worden op een kostenplaats (ook wel: intern product) verzameld en via een verdeelsleutel toegerekend aan de producten.

Portefeuillehouder

Het lid van het college van burgemeester en wethouders, dat politiek verantwoordelijk is voor de uitvoering van een product.

Producten

De concrete producten en diensten die door de gemeentelijke organisatie dan wel door derden (via subsidiëring of opdrachtverlening) worden geleverd. Elk product heeft een nummer dat begint met een P.

Programma

De uitvoering van de gemeentelijke taken spreidt zich uit over vele gebieden. Voor een beter inzicht zijn de verschillende taken (producten) verdeeld over programma’s.

Begroting 2016

116


IV.2 Investerings- en urgentieschema 2016-2019 b.t.w.

Investeringsbedrag in € in Omschrijving Vervangingsinvesteringen Gemeenteraad: Digitale verslaglegging in beeld P005

2017

2018

b

Huisvesting: Vervanging koffie-/theeautomaten (1x) Vervanging koffie-/theeautomaten (2x) Audiovisuelemiddelen en beamers hal/raadszaal Vervanging koffie-/theeautomaten Automatisering: Verv. Software tijdverantwoording Big Ben Verv. Software BAG/WKPB Verv. Software TC keyprocessor Verv. Software Wabo Verv. Software kantoorautomatisering Verv. Plotter Verv. Netwerkbekabeling Vernieuwing website Verv. Software Belastingen (SAP) Verv. Hardware platform/backupunit/switch lok.loket Verv. Software CAD Openbare verlichting Vervanging openbare verlichting 2016 Vervanging openbare verlichting 2017 Vervanging openbare verlichting 2018 Vervanging openbare verlichting 2019

Begroting 2016

2016

*

* * * * * *

*

117

b b b b

3.000

b b b b b b b b b b b

29.813 30.000 15.100 20.000 60.000 17.500

b b b b

135.000

2019

Lasten in € in 2016

2017

2018

2019

4.000

1

8.500

1 1 10 1

2.981 3.000 1.510 2.000 12.000 3.500

2.981 3.000 1.510 2.000 12.000 3.500

2.981 3.000 1.510 2.000 12.000 3.500 8.667 6.000

67.350 200.000 22.500

10 10 10 10 5 5 15 5 10 3 7

6.750

6.750 4.750

6.750 4.750 8.000

186.000

20 20 20 20

3.000 80.000

130.000 30.000

95.000 160.000


Afschrijving in jaren

4.000

3.000 3.000 8.000 8.500

b.t.w.

Investeringsbedrag in € in Omschrijving

Sportvelden Vervanging toplaag kunstgrasveld Boekhorst Vervanging toplaag kunstgrasveld Boekhorst

*

2016

2017

2018

2019

250.000 250.000



2017

2018

2019

10 10

25.000

25.000

25.000 25.000

20 20 20 20 40 40

36.200

36.200 48.850

36.200 48.850 64.950

3.425

3.425 18.971

149.966

302.054

Wegen Vervanging diverse wegen asfalt Vervanging diverse wegen asfalt Vervanging diverse wegen asfalt Vervanging diverse wegen asfalt Vervanging diverse wegen elementen Vervanging diverse wegen elementen

*

b b b b b b

Totaal vervangingsinvesteringen

724.000 977.000 1.299.000 955.576 137.000 758.841

1.284.413

1.212.000

2.707.841

1.443.926

3.000

95.941

* Deze investeringen en lasten worden geautoriseerd bij het vaststellen van de begroting. Nieuw beleid en uitbreidingsinvesteringen Raadsprogramma's 2. Ruimte, wonen, bedrijvigheid en toerisme Opstellen woonvisie ten laste van reserve volkshuisvesting

Begroting 2016

b

118

15.000


15.000 -15.000

b.t.w.

Investeringsbedrag in € in Omschrijving

3. Openbare ruimte Uitvoering gemeentelijk verkeers- en vervoerplan GVVP, ten laste van algemene reserve De Boekhorst, vervanging bestrating Pilarenlaan, herstellen bestrating Vernieuwen omgeving Puyckendam, vernieuwen basketbalveld Vernieuwen omgeving Puyckendam, extra fundering Pilarenlaan t.g.v. zwaar verkeer Haarlemmertrekvaart onderzoek Haarlemmertrekvaart, ten laste van algemene reserve Aanpassen openbare verlichting Gieterij

* * * *

b b b b

2016

2017

2018

2019

100.000


2017

2018

2019

100.000 -100.000

1.170.000 200.000 40.000

40 20 20

29.250 10.000 2.000

29.250 10.000 2.000

29.250 10.000 2.000

70.000

20

3.500

3.500

3.500

1.500

1.500

1.500

38.700

38.700

38.700

38.700

38.700

84.950

84.950

84.950

b * *

b b

40.000

*

b b

30.000

40.000 -40.000 20

Paragraaf bedrijfsvoering Aansluiting Regionale Archiefdienst Leiden e.o.

Totaal nieuw beleid en uitbreidingsinvesteringen


1.650.000

15.000

* Deze investeringen en lasten worden geautoriseerd bij het vaststellen van de begroting. recapitulatie: Totaal vervangingsinvesteringen Totaal uitbreidingsinvesteringen Totaal investeringen beheersplannen Totaal te investeren/lasten

1.284.413 1.650.000 2.025.438 4.959.851

1.212.000 1.621.579 2.833.579

2.707.841 15.000 1.191.122 3.913.963

Cumulatief verschil t.o.v. 2016

Begroting 2016

119


1.443.926 1.169.608 2.613.534

3.000 38.700

95.941 84.950

149.966 84.950

302.054 84.950

41.700

180.891

234.916

387.004

139.191

193.216

345.304

b.t.w.

Jaar in €: Omschrijving

2016

2017

2018

2019

Gemeentehuis: t.l.v. voorz. groot onderhoud gemeentehuis 3961000 groot onderhoud

* b

123.009

108.459

82.113

29.248

Brandweerkazerne: t.l.v. voorz. onderhoud brandweerkazerne 3968000 groot onderhoud

* kv

40.115

35.775

24.345

25.723

Wegen: t.l.v. voorz. onderhoud wegen 3951000 herstraten wegen

* b

478.260

564.041

452.012

381.727

Waterwegen: t.l.v. voorz. baggeren waterwegen 3965000 baggeren waterwegen

* b

42.200

44.000

50.000

50.000

Hoogstraat 58A t.l.v. voorziening diverse gebouwen 3971500 groot onderhoud (deel gemeente)

* kv

4.040

2.214

517

13.842

Gebouw bibliotheek: t.l.v. voorz. groot onderhoud bibliotheek 3960000 groot onderhoud

* a

2.426

4.942

15.729

2.971

De Schelft: t.l.v. voorz. groot onderhoud De Schelft: 3957000 groot onderhoud gebouw (incl. inventaris)

* a

109.662

84.607

66.001

202.303

Gymzalen t.l.v. voorz. groot onderhoud gymzalen: 3953600 groot onderhoud gymz. Ambachtsweg 3953700 groot onderhoud gymz. Beukenlaan 3953800 groot onderhoud gymz. Langevelderweg

* a * a * a

10.910 4.292 4.292

419 419

7.520 1.435 1.435

1.968 1.311 1.311

Monumenten: t.l.v. voorz. groot onderhoud diverse geb. 3962300 toren Witte Kerk

* b

1.059

1.329

3.030

4.002

De Duinpan: t.l.v. voorz. groot onderhoud De Duinpan: 3956000 groot onderhoud

kv

2.813

5.916

Kinderopvang: t.l.v. voorz. groot onderh. div. gebouwen: 3962200 groot onderhoud X-OUT/Duinrakkers

* kv

38.702

42.853

16.181

57.468

Riolering: t.l.v. voorziening vervanging riolering: 3972100 Vervangen diverse riolen

* b

1.165.000

727.920

469.681

389.681

* kv

1.471 2.025.438

1.788 1.621.579

1.123 1.191.122

2.137 1.169.608

Woonwagencentrum t.l.v. voorz. groot onderh. div. gebouwen: 3962400 bijgebouwen Totaal

* Deze investeringen worden geautoriseerd bij het vaststellen van de begroting.

Begroting 2016

120


IV.3 Overzicht geraamd verloop reserves en voorzieningen Naam reserve/voorziening bedragen x € 1.000

Algemene reserves R010 Algemene reserve R430 Reserve afschaffing precariobelasting op kabels etc. R470 Reserve verkoop aandelen NUON Totaal algemene reserves Bestemmingsreserves ex art. 43 lid b R040 Egalisatiereserve riolering

R030 R050 R070 R120 R140 R200 R230 R240 R250 R380 R410 R420 R460 R690

Bestemmingsreserves ex art. 43 lid c Egalisatiereserve bouwgrondexploitaties Reserve bovenwijkse voorzieningen Reserve dorpsontwikkeling Reserve volkshuisvesting Reserve uitvoering verkeersplan Reserve Sociaal Domein Egalisatiereserve BCF Reserve BTW-oude activa Egalisatiereserve bouwleges Reserve huisvesting onderwijs Reserve kapitaallasten activa Reserve regionaal investeringsfonds Reserve kunstuitingen Reserve monumentenbeleid Totaal bestemmingsreserves Totaal reserves

Begroting 2016

Saldo 1-1

2016 Rente Storting bijb. 2,50%

4.632 27 25.355 30.014

43 1

Onttr.

Saldo 1-1

42 1

44

4.361 28 25.355 314 29.744

222

6

339 286 35 1.053 109 1.416 6 4 410 258 8.834 171 1 179 13.323 43.337

8 7 1

121

314


49

35 17

3 35

101 6 4 2

10 7 353

4 434 478

273

562 379

15 337 337

20 1.126 1.440

Onttr.

Saldo 1-1

43 1

43

4.245 29 25.355 158 29.629

228

6

347 307 36 1.036 112 1.350

9 8 1

418 265 8.625 65 1 178 12.968 42.712

158


50 17

2 34

10 7 345

4 426 469

161

555 378

15 176 176

20 1.020 1.178

Onttr.

Saldo 1-1

Onttr.

2020 Saldo 1-1

42

44

4.251 30 25.355 37 29.636

42

4.257 30 25.355 36 29.642

234

5

239

6

245

356 265 37 1.019 114 1.384

9 6 1

365 271 38 987 117 1.419

9 7 1

374 278 39 969 120 1.454

428 272 8.415 -152 1 177 12.550 42.179


37


32 3 35

11 6 336

5 417 461

164

549 379

15 179 179

20 980 1.017

439 278 8.202 -367 1 177 12.166 41.802

36

18 3 35

11 7 328

5 412 454

207

543 378

15 222 222

20 959 995

450 285 7.987 -538 1 177 11.841 41.483

Naam reserve/voorziening bedragen x € 1.000

R510 R530 R560 R570 R600 R610 R620 R640 R650 R680 R720 R750

Voorzieningen Voorziening onderhoud wegen Voorziening groot onderhoud gymnastieklokalen Voorziening groot onderhoud De Duinpan Voorziening groot onderhoud De Schelft Voorziening groot onderhoud bibliotheek Voorziening groot onderhoud gemeentehuis Voorziening groot onderhoud diverse gebouwen Voorziening pensioenpremies wethouders Voorziening baggeren waterwegen Voorziening groot onderhoud brandweerkazerne Voorziening vervanging riool Voorziening bouwgrondexploitaties Totaal voorzieningen Totaal-generaal

Begroting 2016

Saldo 1-1


153 15 12 1 2 73 42 1.056 99 45 715 1.135 3.348 46.685

122

478

Onttr.

478 19

Saldo 1-1

443 6 3 118 8 86 58 68 66 26 845

109 2 123 45 52 42 40 1.165

1.727

2.075

2.064

3.515 45.712


118 2 15 10 8 36 55 1.072 123 31 395 1.135 3.000 469

Onttr.

Saldo 1-1

447 6 3 121 9 86 58 68 67 26 845

564 1 3 84 5 108 48 53 42 36 728

1.736

1.672

1.912

2.850 45.243


1 7 15 47 12 14 65 1.087 148 21 512 1.135 3.064


461

Onttr.

Saldo 1-1

452 6 3 123 8 86 58 70 67 26 844

452 10

1.743

1.245

1.922

2.262 45.364

66 16 82 21 54 50 24 470


1 3 18 104 4 18 102 1.103 165 23 886 1.135 3.562 454

Onttr.

2020 Saldo 1-1

456 6 2 126 9 87 57 71 68 26 845

382 5 6 202 3 29 77 54 50 25 390

75 4 14 28 10 76 82 1.120 183 24 1.341 1.135 4.092

1.753

1.223

1.975

2.218 45.575

IV.4 Meerjarenramingen 2016-2019 Hierna treft u de meerjarenramingen 2016 - 2019 aan. Deze meerjarenramingen zijn ingedeeld conform de productenraming en (programma)begroting. Per product worden de nu bekende significante wijzigingen in de jaren na 2016 aangegeven. De meerjarenramingen hebben de ramingen in de conceptbegroting 2016 als basis. Onder het product financiering en algemene dekkingsmiddelen worden de lasten geraamd van de investerings-/urgentieschema's 2016 - 2019, waarin ook de lasten van nieuw beleid zijn opgenomen. Bij de opstelling van de meerjarenramingen is uitgegaan van de volgende uitgangspunten c.q. veronderstellingen: a. de ramingen voor het jaar 2016 zijn gelijk aan de ramingen van de begroting 2015 vermeerderd met een (eventuele) prijsstijging van 1%; b. in de raming van de salarissen is voor 2016 rekening gehouden met de huidige cao die loopt tot 1 januari 2016 en daarnaast is voor 2016 rekening gehouden met een loonstijging van 1,5%. c. de ramingen 2017-2019 zijn gebaseerd op constante lonen en prijzen. Voor het opvangen van loon- en prijsstijgingen is onder het product financiering en algemene dekkingsmiddelen een stelpost geraamd voor prijs- en loonstijgingen. De prijsstijging is geraamd op 1% en de loonstijging op 1,5% voor de jaren 2017 tot en met 2019. d. voor de berekening van de rentelasten is rekening gehouden met een rentepercentage van 2,5%. Voor de berekening van de lasten in verband met het aantrekken van financieringsmiddelen is rekening gehouden met een gemiddelde rente van 0,1% voor kort geld en 2,5% voor langlopende leningen; e. voor de rentetoerekening aan de reserves is een rentepercentage van 2,5% aangehouden; f. voor het aantal inwoners wordt uitgegaan van de volgende aantallen (stand per 1-72015): Aantal inw oners Omschijving

1-1-2015

1-1-2016

1-1-2017

1-1-2018

1-1-2019

0 - < 20 jaar

3.643

3.656

3.689

3.727

3.746

20 - < 65 jaar

9.261

9.296

9.379

9.474

9.521

65 jaar en ouder totaal

g.

3.159

3.170

3.199

3.232

3.248

16.063

16.122

16.267

16.433

16.515

voor het aantal woonruimten (definitie Financiële verhoudingswet 1997) wordt uitgegaan van de volgende aantallen (stand per 1-7-2015):

Aantal w oningen Omschijving

1-1-2015

1-1-2016

1-1-2017

1-1-2018

1-1-2019

BAG: w oonfunctie

6.919

6.980

7.125

7.291

7.373

BAG: logiesfunctie

500

500

500

500

500

7.419

7.480

7.625

7.791

7.873

totaal

h.

voor de berekening van de uitkering uit het Gemeentefonds is uitgegaan van de prognoses zoals deze zijn gegeven door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in de meicirculaire 2015.

Begroting 2016

123


Meerjarenramingen 2016-2019 pro- proOmschrijving duct gramma nr. nr. Geraam d begroting 2016

Lasten: Baten: Saldo: 2016 2017 2018 2019 2016 2017 2018 2019 2016 2017 2018 2019 (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) 36.952 36.952 36.952 36.952 37.221 37.221 37.221 37.221 269 269 269 269

Wijzigingen P010 P030

P040

P130

P170

P260

P270

P280 P350

1 College van B&W Kosten w achtgeld w ethouders 1 Intergemeentelijke samenw erking Bijdrage Holland Rijnland (Voorjaarsnota 2015: invulling stelpost bedrijfsvoering) 1 Bestuursondersteuning Kosten voormalig/boventallig personeel (ten laste van algemene reserve) 1 Verkiezingen In 2016 w ordt geen verkiezing verw acht. In 2017 één verkiezing (Tw eede Kamer), in 2018 één verkiezing (Gemeenteraad) en in 2019 drie verkiezingen (Provinciale Staten, Waterschappen, Europees Parlement). 4 Brandw eer Kosten Veiligheidsregio Verhuur kazerne, jaarlijkse huurverhoging van 1%. 5 Huisvesting openbaar basisonderw ijs Bijdrage reserve kapitaallasten activa (Regenboogschool) 5 Huisvesting bijzonder basisonderw ijs Huurinkomsten kinderopvang, jaarlijkse huurverhoging van 1%. 5 Bijz.alg.voortgezet onderw ijs Tijdelijke huisvesting Teylingen College 5 Sport en sportieve recreatie Voor de sportaccommodaties w ordt rekening gehouden met een jaarlijkse huurverhoging van 1%.

Begroting 2016

-1

-1

-13

-25

-25

-15

-137

-137

23

23

69

-17

-34

-34

-6

124

-6

-15

-137

-137

1

1

2

-7

-13

-20

1

1

2

1

2

3

-6


Meerjarenramingen 2016-2019 pro- proOmschrijving Lasten: Baten: Saldo: duct gramma 2016 2017 2018 2019 2016 2017 2018 2019 2016 2017 2018 2019 nr. nr. (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) P445 5 Werk en bijstand Geraamd tekort meerjarenbegroting GRKDB indicatie 2016: 43.835 indicatie 2017: 69.259 indicatie 2018: 84.163 indicatie 2019: 91.175 25 40 47 P570 5 Kinderopvang Voor de accommodaties w ordt rekening gehouden met een jaarlijkse huurverhoging van 1,0%. 1 2 3 P600 3 Afvalinzameling Kostendekkende tarieven P620 3 Rioleringen Kostendekkende tarieven 50% veegkosten doorrekenen in tarief rioolheffing 64 64 64 P630 3 Bedrijfsgerichte milieutaken Milieutaken 40 40 40 Milieudienst, doorbetaling hogere dentralisatieuitkering VTH-taken 3 3 P650 2 Ruimtelijk beleid Herziening bestemmingsplan centrum (Collegew erkprogramma, 2016) -15 -15 -15 Omgevingsvisie (Collegew erkprogramma, 2016) -100 -100 -100 Doorberekening kosten RIF/anterieure overeenkomsten (t.g.v. reserve RIF) -33 -33 -33 -33 -33 -33 P660 2 Volkshuisvesting Opstellen Woonvisie in 2018 (t.l.v. reserve volkshuisvesting) 15 15 P770 alg Belastingen In de begroting 2016 is rekening gehouden met een structurele belastingverhoging van 1,25% (inflatie) voor de belastingen voor de inw oners. Voor 2016 en volgende jaren is eveneens rekening gehouden met een jaarlijkse stijging van 1,25% (inflatie) 35 71 107 De stijging voor de toeristen-, forensen- en precariobelasting bedraagt voor 2016 3,25% (1,25% inflatie en 2% extra). Voor 2017 en volgende jaren is dit percentage eveneens 3,25. 70 143 218

Begroting 2016

125


Meerjarenramingen 2016-2019 pro- proOmschrijving duct gramma nr. nr. In verband met de toename van de w aarde van het onroerend goed (nieuw - en verbouw ) w ordt de opbrengst van de onroerende-zaakbelastingen hoger. P780 alg Financiering en algemene dekkingsmiddelen Voor de w erkelijk niet voorziene uitgaven w ordt structureel € 3,00 per inw oner per jaar geraamd.

Lasten: Baten: Saldo: 2016 2017 2018 2019 2016 2017 2018 2019 2016 2017 2018 2019 (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000)

1

1

Stelpost toename van de kosten als gevolg van de stijgingen van het aantal inw oners en w oningen. Hierbij is uitgegaan van het gemiddelde bedrag per inw oner/ w oning dat w ordt geraamd voor "overige goederen en diensten" en "personeel van derden". Dit gemiddelde bedrag is € 150.

22

47

59

De bijdragen aan gemeenschappelijke regelingen w orden meestal op basis van het aantal inw oners betaald. Ook w ordt rekening gehouden met een stijging van de kosten Wmo. In totaal gaat het om € 140 per inw oner.

20

44

55

De uitkering uit het Gemeentefonds voor de jaren 2016-2019 is doorgerekend op basis van de meicirculaire 2015 en de geraamde w ijzigingen van de eenheden. Rekening w ordt gehouden met een stelpost voor prijs- en loonstijgingen. 2017: 1,5% voor lonen en 1% voor prijzen 2018: 1,5% voor lonen en 1% voor prijzen 2019: 1,5% voor lonen en 1% voor prijzen

55

80

64

203

414

-7 -4

-7 -4

-7 -4

212 428 646

Bijdrage Egalisatiereserve BCF Bijdrage reserve BTW-oude activa

Begroting 2016

30

126


Meerjarenramingen 2016-2019 pro- proOmschrijving duct gramma nr. nr.

Lasten: Baten: Saldo: 2016 2017 2018 2019 2016 2017 2018 2019 2016 2017 2018 2019 (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000) (x € 1.000)

Lasten investerings-/urgentieschema's 2016-2019.

139

193

345

Lagere rentebaten i.v.m. vrijval uitgezette gelden Rabobank 18/8/2019 (verschil tussen 4,3% en 2,5%). K010

K020

K070

K082

-85

alg Kostenplaats kapitaallasten De afschrijvingslasten nemen af doordat investeringen geheel zijn afgeschreven. De rentelasten w ijzigen, vooral doordat de stand van de reserves en voorzieningen en de stand van de liquide middelen fluctueren.

-22

-81

-52

21

46

80

alg Kostenplaats huisvesting Vervanging koffie- en theeautomaat in 2016

-3

-3

-3

alg Kostenplaats personeelszaken Een medew erkerstevredenheidsonderzoek w ordt 1x per 2 jaar gehouden (2017+2019)

6

alg Kostenplaats afdelingen De personeelskosten nemen toe als gevolg van de normale periodieke verhogingen en bevorderingen. Salarissen belastingen (Voorjaarsnota 2015: invulling taakstelling bedrijfsvoering) Stelpost kw aliteitsverbetering ambtelijke organisatie (Voorjaarsnota 2015: invulling taakstelling bedrijfsvoering) 36.952

Begroting 2016

127

6

10

17

23

-13

-13

-13

-30

-71

-71

37.203

37.330

37.836

37.221

37.422


37.584

37.828

269

219

254

-8

IV.5 Berekening EMU-saldo 2015-2017 In verband met de toetsing van de begroting aan het EMU-beleid, moet bij de begroting een berekening van het gemeentelijk EMU-saldo worden opgenomen. (X € 1.000) Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit 1 reserves (BBV, art. 17c)

2015 -1.301

2016 -216

2017 -201

Afschrijvingen ten laste van de exploitatie

1.664

1.764

1.713

+3

Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie

1.935

1.727

1.736

-4

Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd

2.847

2.931

1.209

5.885

0

0

0

0

0

1.735

35

1.600

+2

+5

6

-7

Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overige, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4

Desinvesteringen in (im)materiële vaste activa: Baten uit desinvesteringen in (im)materiële vaste activa (tegen verkoopprijs) voor zover niet op de exploitatie verantwoord Aankoop van grond en de uitgaven aan bouwen woonrijpmaken e.d. (alleen transacties met derden die niet op de exploitatie staan)

+8

Baten bouwgrondexploitaties:

-9

Baten voorzover transacties niet op de exploitatie verantwoord Betalingen ten laste van de voorzieningen

1.524 1.707

2.219 2.075

1.601 1.672

Betalingen die niet via de exploitatie lopen, maar rechtstreeks ten laste van de reserves worden gebracht en die nog niet vallen onder een van de andere genoemde posten

0

0

0

-10

11b

Verkoop van effecten: a gaat u effecten verkopen (ja/nee)

nee

nee

nee

b zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst ? Berekend EMU-saldo

Begroting 2016

3.418

128

537

368


IV.6 Conversietabel programma’s – producten Programma

Nummer en productnaam

Lasten

Baten

Saldo

1. Bestuurlijke organisatie

P005, P010, P020, P030, P040, P050, P060, P070, P080, P110, P120, P130,

Gemeenteraad College van burgemeester en wethouders Intergemeentelijke samenwerking Representatie en kabinetszaken Bestuursondersteuning Rechtsbesch., klachtenbeh. en jur. onderst. Communicatie Bevolkingsadministratie Burgerlijke stand Straatnaamgeving en huisnummering Naturalisatie/naamswijziging Verkiezingen

519.634 781.703 611.085 39.953 569.179 266.354 453.991 550.533 155.200 27.054 27.200 5.050 4.006.936

0 52.111 378.658 0 161.110 0 0 232.907 22.595 0 7.000 0 854.381

519.634 729.592 232.427 39.953 408.069 266.354 453.991 317.626 132.605 27.054 20.200 5.050 3.152.555


P160, P240, P250, P420, P650, P660, P670, P680, P700, P730, P740, P750,

Onroerend goedtransacties Weekmarkt Economische aangelegenheden Openluchtrecreatie Ruimtelijk beleid/bestemmingsplannen Volkshuisvesting Stedelijke vernieuwing Bouwvergunningen Bouwtoezicht Woonwagencentrum Woonschepen Leidsevaart Bouwgrondexploitatie

25.250 12.433 126.237 138.734 1.260.197 443.275 4.440 376.265 181.901 16.171 6.517 2.272.749 4.864.169

7.287 7.862 500 1.500 38.600 330.665 0 328.345 0 12.873 16.733 2.272.749 3.017.114

17.963 4.571 125.737 137.234 1.221.597 112.610 4.440 47.920 181.901 3.298 -10.216 0 1.847.055

3. Openbare ruimte

P140, P150, P210, P220, P230, P390, P400, P410, P430, P600, P610, P620, P630, P635,

Gemeentekadaster Gegevensbeheer Wegen Verkeer en vervoer Waterwegen Monumenten Plantsoenen en grasvelden Volksfeesten Speelgelegenheden Afvalinzameling Vuilnisstortplaats Rioleringen Bedrijfsgerichte milieutaken Algemene milieutaken

16.480 32.720 2.375.305 248.125 264.741 149.317 615.352 52.187 119.754 1.655.252 18.435 2.025.363 309.245 80.205 7.962.481

600 100 24.144 7.400 125 20.100 2.126 0 0 1.931.860 0 2.134.675 0 110 4.121.240

15.880 32.620 2.351.161 240.725 264.616 129.217 613.226 52.187 119.754 -276.608 18.435 -109.312 309.245 80.095 3.841.241


P170, P180, P190, P640,

Brandweer Rampenbestrijding Openbare orde en veiligheid Wet op de lijkbezorging

917.182 159.963 568.946 7.450 1.653.541

70.539 0 27.669 0 98.208

846.643 159.963 541.277 7.450 1.555.333

- = voordeel

Begroting 2016

129


Programma

Nummer en productnaam

Lasten

Baten


P260, P270, P275, P280, P290, P300, P310, P320, P330, P340, P350, P360, P370, P380, P445, P500, P510, P520, P540, P550, P560, P570, P580,

388.508 752.256 505 550.091 335.755 259.500 58.800 1.515 378.823 50.408 851.083 743.272 81.645 3.912 4.125.647 3.631.270 60.681 92.809 414.780 228.508 3.150.135 242.583 644.863 17.047.349

235.418 181.433 0 165.451 10.550 0 0 0 68.500 0 278.067 292.366 14.492 0 1.815.803 0 15.000 0 0 120.620 100.746 142.146 0 3.440.592

153.090 570.823 505 384.640 325.205 259.500 58.800 1.515 310.323 50.408 573.016 450.906 67.153 3.912 2.309.844 3.631.270 45.681 92.809 414.780 107.888 3.049.389 100.437 644.863 13.606.757

Algemene dekkingsmiddelen+onvoorzien

P770, Belastingen P780, Financiering en algemene dekkingsmiddelen

351.120 1.066.675 1.417.795

4.958.962 20.730.549 25.689.511

-4.607.842 -19.663.874 -24.271.716

36.952.271

37.221.046

-268.775

Openbaar basisonderwijs Huisvesting bijzonder basisonderwijs Huisvesting bijzonder speciaal basisonderwijs Bijz.alg. voortgez. en voorbereidend onderwijs Gemeentelijke voorzieningen basisonderwijs Leerlingenvervoer Leerplicht Volwasseneneducatie Bibliotheekwerk Subsidies algemeen Sport en sportieve recreatie Sport-, cultuur- en recreatiecentrum De Schelft Kunst en Cultuur Organisatie exposities gemeentehuis Werk en bijstand Maatschappelijke dienstverlening/Wmo ISD Bollenstreek, Opvang vluchtelingen Ouderenwerk Voorzieningen gehandicapten Gemeenschapshuis De Duinpan Jeugdbeleid Kinderopvang Volksgezondheid

Totaal Begroting 2016

Saldo

- = voordeel

Begroting 2016

130


Gemeente Noordwijkerhout Herenweg 4 2211 CC Noordwijkerhout (0252) 343 737 [email protected] www.noordwijkerhout.nl

Inhoudsopgave begroting 2016

Recommend Documents